International Refereed Academic Journal of Sports, Health and Medical Sciences

INTERNATIONAL REFEREED ACADEMIC JOURNAL OF SPORTS, HEALTH AND MEDICAL SCIENCES

PRINT ISSN: 2146-8508 - ONLINE ISSN: 2147-1711

ISSUE: 14 YEAR: 2015

I İÇİNDEKİLER

KANSER TÜRLERİNE YÖNELİK KÜMELENME VE ÇOCUKLARDA SPRİNT ANTRENMANLARININ KÜME BULMAYA YÖNELİK ALAN ÇALIŞMASI 1-19 DİKKAT ÜZERİNE ETKİSİ 83-95 Satı YILDIZ Erkan YARIMKAYA, Mehibe AKANDERE, Ali TOPAL

SPOR YAPAN ÇOCUKLARIN SPOR TERCİHLERİ VE SPOR YAPAN VE YAPMAYAN ÜNİVERSİTE BUNU ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLERİN ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ İNCELENMESİ 20-54 DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ 96-109 Ali Serdar YÜCEL, Bülent KILIÇ, Murat KORKMAZ, Zeynep DEMİR, Nimet HAŞIL KORKMAZ, Ümran SEVİL Kemal GÖRAL HASTANELERDE HEMŞİRE İŞGÜCÜ ANNELERİN SAHİP OLDUKLARI ÇOCUK PLANLAMASI 110-123 SIRALAMASINA GÖRE YAPTIKLARI GELENEKSEL Keziban AVCI, Füsun TERZİOĞLU UYGULAMALAR ARASINDA FARK VAR MI? 55-71 Birsen BİLGEN SİVRİ, Nimet KARATAŞ

TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİNDE EV SAHİBİ OLMA AVANTAJI 72-82 Kemal GÖRAL

II BAŞ EDİTÖR SPOR BİLİMLERİ EDİTÖR YARDIMCISI Çetin YAMAN Ahmet YILDIRIM

BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI YAYIN KURULU Gülten HERGÜNER Gülsen KORFALI Fatma TEZEL ŞAHİN Fahri ERDOĞAN Adalet KANDIR Salih PEKMEZCİ Nezih ÖZKAN EDİTÖRLER Gülgün ERSOY Işık BAYRAKTAR Eva ŞARLAK Fatih ÇATIKKAŞ Çetin YAMAN Bülent KILIÇ Hülya Gülay OGELMAN Gülten HERGÜNER ALAN EDİTÖRLERİ Murat KORKMAZ Fahri ERDOĞAN Ali Serdar YÜCEL Ayşe Ferda OCAKÇI Nezahat GÜÇLÜ Cem KOPUZ Fatma TEZEL ŞAHİN Ali AYDINLAR Arzu ÖZYÜREK Besim AKIN Ümran SEVİL C. Avni BABACAN Gökşen ARAS Cemal AYGIT Cumhur BİLGİ YÖNETİM KURULU Fazilet KAYASELÇUK Nezahat GÜÇLÜ İlkin ÇAVUŞOĞLU Gülten HERGÜNER İnci ALİCAN Çetin YAMAN Kadir Emre AKKUŞ Fatma TEZEL ŞAHİN M. Faik ÖZÇELİK Arzu ÖZYÜREK Nuri BİLGİN Emre YANIKKEREM Veli DUYAN Ali Serdar YÜCEL Gülgün ERSOY Fatih ÇATIKKAŞ Mehmet BAYANSALDUZ Ümran SEVİL Fatih KILINÇ Sefer GÜMÜŞ Canan ALBAYRAK Ayhan AYTAÇ Murat ÇİLLİ Av. Onur BAYKAN Ayhan AYTAÇ

SİSTEM EDİTÖRÜ Serdar TOK

SAĞLIK BİLİMLERİ EDİTÖRÜ Emre YANIKKEREM

SPOR BİLİMLERİ EDİTÖRÜ Özgür ÇELİK

SAĞLIK BİLİMLERİ EDİTÖR YARDIMCISI Saliha ALTIPARMAK

III Dr. Çetin YAMAN

Değerli Bilim İnsanları., Dergimizin bu sayısında yine sizlerle buluşmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu sayımızda 7 değerli çalışmaya yer vermiş bulunmaktayız. Bu çalışmaları bizlerle paylaşan değerli araştırmacı ve yazarlarımıza teşekkür ederiz. Dergimiz bu sayı itibariyle ISO 9001-2008 & “12879 Belge No” ISO 14001-2004 “12880 Belge No” ve Marka Patent belgelerini alarak yayın hayatına devam etmektedir. Dergi ve diğer dergilerimizde yayınlanan ve basılan tüm makaleler Kalite Yönetim, Çevre Yönetim Sistemi ve Marka Tescil ile Patenti alarak Fikri Sınai Haklar Kanunu çerçevesinde tüm yetkilerini sağ- lamız olmaktadır. Türkiye’de bir ilk olan bu çalışmalar doğrultusunda dergi ve dergilerimiz artık uluslararası ILAC ile eğitim yönetim kalitesi akreditasyon çalışmalarına da başlamıştır. ILAC ın talebi doğrultusunda dergi ve dergilerimiz bir yıl boyunca izlenecek ve eğitim yönetim kalitesini sağladığı an itibariyle uluslararası akreditasyon belgesini almaya hak kazanacaktır. Bu gelişmeler konusunda bizleri destekleyen tüm kurum ve kuruluşlara ayrıca teşekkür ediyorum. Dergimiz ve diğer dergilerimizde görev alan hakem, bilim, editörler, yayın, danışma, iletişim ve yönetim kurulu üyelerimize sonsuz şükran ve saygılarımı sunuyorum. Değerli okurlar, değerli yazarlar artık dergimizdeki tüm yayınlarınız marka patentli olarak güvence altına alınmıştır. Her türlü haklarınız fikri sınai haklar kanunu çerçevesinde Türkiye ve dünya ülkelerin- de koruma altında olup her türlü maddi ve manevi haklarınız hukuki güvence ile temin edilmiştir. Yine dergi ve diğer dergilerimiz ile ilgili farklı belgelendirme ve çalışmalara devam edilmektedir. Şimdiden tüm bilim ve araştırmacılarımıza hayırlar getirmesini diliyoruz. Bu sayımızda bizleri destekleyen ve yayınların sayıya kazandırılması konusunda destek olan değerli hakem kurulu üyelerimiz ile sayı hakemlerimize de ayrıca teşekkürlerimi sunuyorum. Bir sonraki sayımız Mart 2015 Tarihinde sistemdeki yerini alacaktır. Saygı, sevgi ve esenlikler diliyorum.

(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya da oluşacak bir sorunda – problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).

Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez. Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.

IV Distinguished Scientists.,

We are so glad to meet you again in this volume of our journal. We have included a total of 7 valuable articles in this volume. We express our thanks to valuable researchers and authors who shared these papers with us. Our journal has received the certificates of ISO 9001-2008 & “Certificate No 12879” ISO 14001-2004 “Certificate No 12880” and Trademark Patent by this volume and continues its publication. All the articles published in this and all of our other journals are certified with Quality Management, Environmental Management and Trademark and Patent Registration and fully authorized within the framework of Intellectual Property Rights. All the articles published in this and all of our other journals are certified with Quality Management, Environmental Management and Trademark and Patent Registration and fully authorized within the framework of Intellectual Property Rights. We extend our thanks to all institutions and organizations that supported us concerning these developments. We extend our deepest regards and gratitude to referees, editors, and members of publication board, advisory board, communication and executive boards of our journals. Dear readers and authors, from now on all your publications in our journal are guaranteed with trademark and patent. All of your rights are protected both in Turkey and all over the world within the framework of intellectual property rights and all kinds of your physical and moral rights are provided with legal assurance. Relevant efforts with different certifica- tions for our journals go on. We hope that these efforts will yield fruitful results for all scientists and researchers. I also extend my thanks to distinguished members of referee board and referees of this volume who supported us regarding the publication. Our next volume will be uploaded to the system in March 2015. With respect and welfare.

(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).

As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition. in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.

V VI DİĞER DERGİLERİMİZ

1. BESLENME ALIŞKANLIKLARI http://www.dbhadergisi.com 2. KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ http://www.jacsdergisi.com 3. ORTOPEDİ TRAVMATALOJİ http://www.otshdergisi.com 4. PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI http://www.uhpadergisi.com 5. MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ http://www.hmfdergisi.com 6. İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ http://www.iibdergisi.com 7. MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER http://www.uhbabdergisi.com 8. EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI http://www.uhedergisi.com 9. OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI http://www.aceddergisi.com 10. HEMŞİRELİK http://www.khsdergisi.com 11. MİMARLIK VE TASARIM http://www.mtddergisi.com 12. PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI http://www.uhpdergisi.com 13. MÜZİK VE SAHNE SANATLARI http://www.uhmadergisi.com 14. EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI http://www.uheyadergisi.com

VII ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ SSTBİnternational Refereed Academic Journal Of Sports

KANSER TÜRLERİNE YÖNELİK KÜMELENME VE KÜME BULMAYA YÖNELİK ALAN ÇALIŞMASI

A CASE STUDY ON CONGLOMERATION FOR CANCER TYPES

Satı YILDIZ

Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi A.D.

Özet: Bu araştırma farklı kanser türlerinin belirlenmesi Abstract: This research is a case study which fo- amacıyla kümeleme ve küme bulmaya yönelik alan cuses on conglomeration to determine cancer types. çalışması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmada In the study, graphics, histogram, conglomeration, Tanımlayıcı istatistikler kullanılarak grafik, histogram, factor, ki-square, hypothesis, variance, Kaiser, kümeleme, faktör ki-kare, hipotez, varyans, Kaiser, Bartlett Sphericity tests have been used by means of Bartlett Küresellik testleri uygulanmıştır. Araştırmada descriptive statistics. Data used in the study have been kullanılan veriler araştırmaya konu olan il sağlık collected through the official documents provided by müdürlüklerinden alınan resmi bilgiler doğrultusunda the provincial directorate of health. The research has hareket edilmiştir. Araştırmamız yaklaşık olarak sekiz lasted approximately eight months. The objective of ay sürmüştür. Kanser kayıtçılığı yapılan illerde kanser the study is to find out the similar conglomerations türlerine göre, en fazla benzerlik düzeyinde kanser for cancer types, and to apply Porter Elmas Model to kümesini belirlemek ve belirlenen kanser kümesine cancer conglomerations to reflect and heal the current küme yol haritası ve Porter Elmas Modeli uygulayarak situation in the cities, recording cancer cases. At the end mevcut durumu iyileştirmek ve gözler önüne serilmek of the research, it has been discovered that incidence istenmiştir. Araştırma sonunda Erzurum’da kanser in Erzurum has been low compared to other cities in insidansının diğer araştırmaya konu illere göre daha the research. It has also been discovered that incidence düşük olduğu gözlenmiştir. Bir başka önemli bulgu in coastal cities has been higher. Cancer types have ise sahil ve denize yakın olan kentlerde ise insidansın been classified into 6 factors with reference to the daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan analyses and findings. The research will contribute analiz ve bulgulardan elde edilen veriler doğrultusunda to the researchers studying in this field. kanser türleri 6 faktöre ayrılmıştır. Araştırmanın bu Key Words : Cancer, Type, Conglomeration, Clump, alanda çalışma yapan araştırmacılara fayda sağlayacağı City, Incidence düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler : Kanser, Tür, Kümeleme, Küme, Şehir, İnsidans

Michael Porter’e göre; “BirAnahtar küme, Kelimeler belirli: İçe Yönelim bir Sorunları,birbirinden Dışa Yönelim tamamen Sorunl farklıarı, işletmelerin birbirleriyle 1 etkileşiminden rekabet avantajı kazandığı bir sü- alanda birbirleri ile bağlantılı ortak noktalar ve bütünleyici unsurlar ile ilişkilendirilmiş şirketler reç olarak benimsenmekte ve kümelenme süreci ile bunlara bağlı kurumların belli bir coğrafi rekabeti üç biçimde etkilemektedir (Benneworth alanda yoğunlaşmasıdır.” (Tüzmen vd., 2013, ve Hospers, 2007: 779-802). 1). Yine kümelenme ile ilgili farklı tanımlar - Küme içinde yer alan firmaların verimliliğini incelenecek olursa; arttırarak, Crouch et al. (2001: 163) “Genel manada küme- - Gelecekte verimliliğin artmasını destekleyen lenme; benzer faaliyetler yürüten firmaların, belirli yeniliklerin yönünü ve hızını etkileyerek, bir alanda herhangi bir zorunluluk olmaksızın, birbirine yakın kurulma eğilimidir.” (Alsaç, 2010). - Kümenin kendisini genişleten ve güçlendiren yeni iş oluşumlarını destekleyerek. Feser (1998: 26) “Ekonomik kümeler sadece ilgili ve birbirine destek olan sanayiler ve kuruluşlar Michel Porter‟ın elmas teorisi ile ortaya koyduğu değildir, daha ziyade birbirleriyle ilişkilerinden kümelenme modeli uluslararası rekabette öne

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:212 K:03 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ çıkmıştır. Kümelenme aynı tedarik zincirindeki mekte, bununla bölgesel ve ulusal rekabetçilik THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND kurum ve firmaların belliCLINIC bir konuda VARIABLES uzmanlaşma RELATED- sağlanmaktadır TO INTERNALIZING (Eraslan, AND 2010). larını sağlayarak, yüksek uzmanlaşma ve coğrafiEXTER NALIZING PROBLEMS OF CHILDREN WHOPorter APPLĠED (2000), kümelenmeninPSYCHĠATRIC avantajlarını şu yakınlığın avantajlarından yararlanma yöntemiOUTPATIENT UNITS şekilde tanımlamaktadır; ile verimliliği arttırarak katma değer 1 yaratma , 2 Halime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR konusunda uygulama alanı sağlayarak rekabette • Uzmanlaşmış girdi ve elemanlara ulaşım 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi önde olmayı kolaylaştırmıştır. Kümelenme2 (Klinik Psikolog) poli- Ege Üniversitesiimkânı Psikoloji Bölümü tikaları rekabette üstün alanlar yaratarak verimli • Bilgiye ulaşım imkânı bölgelerin oluşmasına imkân sağlamıştır (Haykır • Özet Tamamlayıcılar ve Hacıoğlu, 2011). Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları• Enstitü üzerinde ve etkili kamu olduğu mallarına ulaşım imkânı incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kümelenme bakımındanHOEAH üç temel Psikiyatri özellik polikliniğine ön başvuran• Teşvik 157 çocuk ve performans ve ebeveyni ölçümü çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş plana çıkmaktadır. İlki, kümelenmeÇocuk ve Gençler birbirleriyle İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Kanserin nedeni, oluş mekanizması tam olarak üretim sistemi (ürün, hizmet,18) doldurmuştur.girdi ve teknoloji Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıbilinmemektedir. kız çocuklarında, dışa Kanserlerin yönelim 1/3’ünün nedeni bi- gibi alanlarda) dahilinde yataysorunları ve erkek dikey çocuk olaraklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınlinmemekle ve ailenin son birlikte, 6 aydır streslibirçok kanserlerin çıkış sebebi ilişki halinde olan firmalardanyaşam olayı oluşmaktadır. yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel çevresel istismara uğrama, faktörlere dışa yönelim bağlanmaktadır. Genel olarak İkincisi, kümelenme aynısorunları coğrafyada üzerinde etkili(yerel bulunmuştur.- TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimkanser sorunları oluşumuna için riskli grupların genetik faktörler ve çevresel de) kurulmuş olan firmalardanbelirlenmesinin oluşmaktadır. yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. kanserojenler etkili olduğu bilinmektedir. Kanserin Firmaların birbirlerine yerel düzeyde yakın Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,nedenleri Dışa Yönelim(Kutluk Sorunl 2001:arı, 17-19). “Kadınlarda; olmaları karşılıklı bilgi akışını kolaylaştırarak, 1 meme kanseri (212920), akciğer kanseri (81770), yenilikçiliği teşvik edici etki yapmaktadır. Üçün- kolorektal kanseri (75810), rahim kanseri (50910), cüsü, firmaların birbirlerine yerel ölçekte yakın deri kanseri (30420). Erkeklerde; prostat kanseri olmaları kümelenme yapılanması içine girdikleri (234460), akciğer kanseri (92700), kolorektal anlamına gelmez. Kümelenmenin gerçekleşmesi kanseri (72800), mesane kanseri (44690), deri için, firmaların kümelenmenin sağlamış olduğu kanseri (38360).”dır (Özgür, 2014: 1). Katı faydalardan (inovasyon, verimlilik vb.) yarar- yöndeki tümörlerin fizyolojik yapıları farklıdır lanmaları gerekmektedir (Kuah, 2002:221’den (Brown and Giaccia, 1998: 1408-1416). Yüksek akt:Tutar vd., 2011). yoğunluktaki DNA mikro – dizi ölçer yöntemi Kümelenme yöntemi uluslararası rekabeti sağ- ile MSVM diğer sınıflandırmalar yöntemleride lamada kullanılmakta, rekabetçiliğin altında ise kullanılarak alternatif bir yol bulunabilir. Bu şekilde verimlilik ve inovasyon yer almaktadır Makro kanser türlerinin belirlenmesi daha kolaylaşacaktır düzeyde değerlendirildiğinde ise, rekabetçi olan (Lee and Koo, 2002: 1132-1139). Protatif aktif sektörler kümelenme çalışmaları ile geliştiril- ağırlık merkezli bir sınıflandırıcı kullanılarak gen

altındaki kişiler belirlenebilir ve hastalık yapıcı Hastalıkların (son zamanlarda özellikle kanse- çevresel etmenlerin araştırılmasına olanak sağ- rin) “yer, zaman ve yer-zamana göre kümelenip Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinlanabilir hangi (Durduran özelliklerin ve içe Durduran, 2009). kümelenmediğini inceleme”yönelim amacına ve dışa yönelik yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu çalışmalar 1900’lü yıllarınincelenmiştir. başlarında Yöntem: başlamış Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranUlusal 157 endüstrilerin çocuk ve ebeveyni bilgi tabanının geliştirilmesi ve ilk metodolojik yöntemlerçalışmaya 1950’li alınmıştır. yıllarda Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmeveya ürün Ölçeği‟ni ve işlem (ÇDDÖ/6 yeniliklerinin- teşvik edilmesi literatürde yer almıştır. 18)Bu doldurmuştur.konuya olan Bulgular: ilgi Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıçalışmaları kız çocuklarında, maliyetli dışa yönelim bir girişimdir. Kümelenme 1960’lı yılların ortasındasorunları yoğunluk erkek kazanmış çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınstratejileri ve ailenin yenilikçiliği son 6 aydır stresli teşvik etme kapasitelerinden olup bu ilgi günümüzde yaşamde devam olayı yaşama etmektedir. durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel dolayı istismara bilim uğrama, ve dışa teknolojiyi yönelim ilerleten politikalar Kümelenmenin olup olmadığınasorunları üzeilişkinrinde etkiliyaygın bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimteşvik sorunları edilirken için riskli göz grupların önünde bulundurulmalıdır kullanılan yöntemler arasındabelirlenmesinin Knox, Moran yanı sıra I, koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. (OECD, 2007: 201). Besag ve Newell, Cuzick ve Edwards, Kulldorff’un Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,ÇALIŞMANIN Dışa Yönelim S AMACIorunları, Scan yöntemleri sayılabilir (Özdamar, 2000). 1 Çalışmanın amacı, Türkiye’de kanser kayıtçılığı Bu tür çalışmalar yardımıyla hastalıkların küme(ler) oluşturduğu belirlendiğinde, kümelerdeki olgula- yapılan illerdeki veriler kullanılarak kanserin rın ortak bir nedenle (etiyolojiyle) ortaya çıktığı türlerine göre en fazla benzerlik düzeyine sahip düşünülmektedir. Seçilen uygun bir kümeleme il/illeri bulmak, bulunan il/illere küme haritası, yöntemi ile hastalık kümesi/kümelerinin belir- Porter Elmas Modeli uygulayarak kümenin du- lenmesi hastalıkla ilgili ileride yapılacak çalış- rumunu ortaya koymak ve yapılması gereken malara ışık tutacak, hastalığın kümelendiği yer çalışmaları vurgulamaktır. ve zaman aralıkları belirlenerek neden bu yer TANIMLAYICI İSTATİSTİKLER VE ve zaman aralığında olguların sayısının fazla GRAFİKLER olduğu ayrıntılı olarak incelenebilecektir. Küme araştırmaları sonucunda kümelerin ortaya çıktı- Aşağıdaki tablolarda kanser türleri için kanser ğı belirlendiğinde kıt olan kaynaklar devlet ve insidans değerlerine ilişkin tanımlayıcı istatistikler yerel sağlık birimlerince daha etkin bir şekilde gösterilmektedir.

Ortalama 1 , 2 68,313 32,988 24,550 Halime6,325 ġenay22,425 GÜZEL Haluk27,313 ARKAR23,700 7,625 4,888 3,938 5,213 339,450 Medyan 66,850 32,850 19,800 3,800 20,900 27,250 25,250 7,550 4,550 3,700 4,800 335,500 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi Mod 56,0a 21,4a 16,52 (Klinika Psikolog)3,8 Ege20,9 Üniversitesi19,9 Psikolojia Bölümü9,3a 3,9a 3,6a 2,4a 3,6a 275,6a

Standart Sapma 12,7409 6,7529 11,5746 7,7433 3,9481 5,4541 10,6023 1,9492 1,3228 1,2489 1,4961 48,3802 Minimum 56,0 21,4 16,5 2,3 17,7 19,9 9,3 3,9 3,6 2,4 3,6 275,6 Maksimum 94,4 45,6 48,5 25,4 27,5Özet 35,4 38,2 10,3 7,4 5,8 7,9 438,2 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Non- Beyin Tüm HOEAHYumuşak Psikiyatri Uterus polikliniğine Multiple başvuran Hodgkin 157 çocukMyloid ve ebeveyniLenfoid Hodkin sinir Kanser Testis TiroidçalışmayaDoku alınmıştır.Korpus EbeveynlerMylom genel bilgiHastalığı alma formuLösemi ve 6-18Lösemi Yaş Lenfoma Böbrek sistemi Türleri Ortalama 2,738 10,800Çocuk ve Gençler3,488 İçin7,100 Davranış Değerlendirme3,300 3,188 Ölçeği‟ni4,950 (ÇDDÖ/65,350- 10,788 6,613 9,750 337,2713 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Medyan 2,750 9,900sonuçlarına3,550 göre, içe yönelim6,850 sorunları3,200 kız çocuklarında,3,650 5,600dışa yönelim6,150 11,900 6,100 10,200 365,6500 sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Mod a a a a a a a 1,5 ebeveynin3,8 psikiyatrik4,7 tedavi4,2 almasının1,2 ve ailenin3,9 son 6 aydır5,7 stresli 6,9 4,0 4,9 8,7 36,27 Standart Sapma ,7909 4,8444yaşam olayı1,0683 yaşama d1,9799urumunun 1,5119sadece içe yönelim1,1218 sorunları1,3554 üzerinde1,9559 3,4799 1,5995 1,3245 133,18575 etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Minimum 1,5 sorunları3,8 üze1,6rinde etkili4,2 bulunmuştur.1,2 TartıĢma1,0 : Bu 2,5 çalışmanın 1,2 4,0 4,9 7,5 36,27 bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Maksimum 3,8 20,0 4,7 10,5 5,5 4,1 6,3 6,9 14,2 9,9 11,5 491,90 belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Aşağıdaki grafiklerde kanserAnahtar türleri Kelimeler için: İçekanser Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, insidans değerlerine ilişkin histogramlar göste- 1 rilmektedir.

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZING PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENT UNITS

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZING PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENT UNITS

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZING PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENT UNITS

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

Lenfoid Lösemi 6,6 4,3 ÖzetNon-Hodkin Lenfoma Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe 14,2 13,1 yönelim ve dışa yönelim sorunlarıBöbrek üzerinde etkili olduğu 9,9 5,7 incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Şeklinde hesaplanmaktadır.HOEAH Burada Psikiyatri k polikliniğine küme başvuranBeyin 157 sinir çocuk sistemi ve ebeveyni 10,8 10,4 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelTüm bilgi Kanseralma formu Türleri ve 6-18 Yaş 491,90 36,27 sayısını, n ise birim sayısınıÇocuk ifade ve Gençler eder. İçin Küçük Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: ÇokDeri değişkenli Hariç Tüm varyans Kanser analizi Türleri 438,2 331,5 örneklemler için kullanılansonuçlarına bu yöntem göre, içeörneklem yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca büyüklüğünün büyük olmasıebeveynin durumunda psikiyatrik tedavi iyi almasının Yukarıdaki ve ailenin son tabloda 6 aydır başlangıçtaki stresli küme merkezleri yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde sonuçlar vermemektedir. etkiliBu yaklaşıma olduğu bulunmuştur. göre Fiziksel8 gösterilmektedir. istismara uğrama, dışa yönelimKümeleme analizi sonucunda sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın birimlik gözleme göre verilerbulguları k=2 kümeiçe yönelim biçiminde-dışa yönelim iterasyona sorunları için göre riskli son grupların küme merkezleri elde edilecek kümelenecektir. K-ortalamalarbelirlenmesinin tekniği için yanı küme sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. ve küme özellikleri bu şekilde yorumlanacaktır. sayısı analize başlanmadan önce belirlenmelidir. Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,Tablo D 3.ışa KümeYönelim SMerkezorunları, Değişkenleri Buna göre kümeleme analizi 2 kümeye göre 1 gerçekleştirilecektir. Küme Merkezlerindeki Tablo 2. Kümeleme Analizi Sonuçları Değişimler İterasyon 1 2 Küme 1 152,025 0,000 1 2 2 0,000 0,000 Trakea Bronş Akciğer 94,4 58,8 Meme 45,6 30,7 Yukarıdaki tabloda iterasyon geçmişi gösteril- Mide 19,5 48,5 mektedir. Buna göre küme merkezlerinde 2. Özafagus 3,8 25,4 iterasyon sonucunda yakınsama sağlanmaktadır. Mesane 27,3 20,9 Kolorektal 35,4 20,0 Prostat 38,2 10,4 Pankreas 8,2 7,4 Karaciğer 6,2 3,9

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:212 K:03 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Tablo 4. Küme İterasyon Geçmiş Göstergeleri yüksek olarak gözlemlenmiştir. 2. kümede ise THE INVESTIGATION OF SOMEmide, SOCIO özafagus,-DEMOGRAFIC hodgkin hastalığı, AND myloid lösemi, CLINIC VARIABLESKüme RELATED TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZINGnon-hodkin lenfoma, böbrek, beyin sinir sistemi PROBLEMS1 OF CHILDREN2 WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC Trakea Bronş Akciğer 69,7 OUTPATIENT58,8 kanser UNITS türlerine ilişkin standardize kanser insidans Meme 33,3 30,7 1Halime ġenay GÜZELdeğerleri, 2Haluk daha ARKAR yüksektir. Genel kanser türleri ve Mide 21,1 48,5 deri hariç tüm kanser türlerine ilişkin standardize 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi Özafagus 2 3,6 (Klinik Psikolog)25,4 Ege Üniversitesikanser insidans Psikoloji Bölümü değerleri, 1. kümede aşırı ölçüde Mesane 22,6 20,9 yüksektir. Bu değerlendirmeler sonucunda 1. küme Kolorektal 28,4 20,0 Prostat kanser insidans değerlerinin yüksek, 2. küme 25,6 10,4 Özet Pankreas Amaç: Bu 7,7çalışmada çocu7,4ğun ve ebeveynlerinise düşük hangi olduğu özelliklerin kümeler içe olarak tanımlanabilir. yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Karaciğer incelenmiştir.5,0 Yöntem: Ankara3,9 Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Servisk HOEAH Psikiyatri4,1 polikliniğine3,0 başvuranTablo 157 5. İllere çocuk veGöre ebeveyni Uzaklık ve Küme Boyutu çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Over Çocuk ve Gençler5,4 İçin Davranış3,6 Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenliŞehir varyans analiziKüme Uzaklık Testis sonuçlarına2,9 göre, içe yönelim1,5 sorunlarıİzmir kız çocuklarında, dışa yönelim 1 152,025 Tiroid sorunları 10,8 erkek çocuklarında10,5 daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınEskişehir ve ailenin son 6 aydır stresli 1 11,751 Yumuşak Doku yaşam olayı3,5 yaşama durumunun3,4 sadeceErzurum içe yönelim sorunları üzerinde 2 0,000 Uterus Korpus etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üze7,5rinde etkili 4,2bulunmuştur.Bursa TartıĢma: Bu çalışmanın 1 74,678 Multiple Mylom bulguları içe3,4 yönelim-dışa2,8 yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuEdirne ruh sağlığı açısından da 1 91,824 Hodgkin Hastalığı tartışılmıştır.3,1 3,9 Antalya 1 24,192 Myloid Lösemi Anahtar Kelimeler4,9 : İçe Yönelim5,5 Sorunları,Trabzon Dışa Yönelim Sorunları, 1 34,932 Lenfoid Lösemi 5,5 4,3 1 Samsun 1 27,670 Non-Hodkin Lenfoma 10,5 13,1 Böbrek 6,7 5,7 Yukarıdaki tabloda ise kümelerin uzaklık değerleri Beyin sinir sistemi 9,7 10,4 ve şehirlerin küme üyelikleri gösterilmektedir. Tüm Kanser Türleri 380,27 36,27 Sadece Erzurum şehri kanser insidansı açısından Deri Hariç Tüm Kanser 340,6 331,5 Türleri düşük olan 2. kümeye dahil olmuştur. Diğer tüm şehirler 1. kümeye dahildir ve kanser insidansı Yukarıdaki tabloda son küme merkezleri gösteril- açısından yüksek değere sahip iller olarak belir- mektedir. Kümeleme analizi sonucunda iterasyona lenmiştir. Sonuç olarak yalnızca Erzurum ilinde göre son küme merkezleri elde edilmiştir. Buna kanser açısından daha az riskli bir şehir olarak göre 1. kümede trakea bronş akciğer, meme, seçilmiştir. Özellikle Trabzon, Samsun, Antalya mesane, kolorektal, prostat, pankreas, karaciğer, ve İzmir gibi kıyı kentleri ve denize sınırı olan servisk, over, testis, tiroid, yumuşak doku, uterus kentlerde kanser riski oldukça yüksektir. korpus multiple mylom, lenfoid lösemi kanser türleri için standardize kanser insidans değerleri

Meme 1 Psikolog Doktor5,980 (Klinik Psikolog)1 Madalyon52,205 Psikiyatri Merkezi6 ,115 ,747 2 Mide (Klinik655,546 Psikolog) Ege1 Üniversitesi Psikoloji47,042 Bölümü6 13,935 ,010

Özafagus 415,835 1 ,647 6 643,044 ,000

Mesane 2,658 1 17,743 6 ,150 ,712 Özet Kolorektal Amaç: Bu çalışmada61,112 çocuğun ve 1ebeveynlerin hangi24,520 özelliklerin6 içe 2,492 ,165 yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Prostat incelenmiştir. Yöntem:202,160 Ankara Dışkapı1 Çocuk Sağlığı97,450 ve Hastalıkları6 2,074 ,200 Pankreas HOEAH Psikiyatri polikliniğine,058 1 başvuran 157 çocuk4,423 ve ebeveyni6 ,013 ,913 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Karaciğer Çocuk ve Gençler İçin1,114 Davranış Değerlendirme1 Ölçeği‟ni1,856 (ÇDDÖ/66 - ,601 ,468 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Servisk sonuçlarına göre, içe1,004 yönelim sorunları1 kız çocuklarında,1,652 dışa yönelim6 ,608 ,465 Over sorunları erkek çocuk2,972larında daha1 çok görülmektedir.2,116 Ayrıca6 1,404 ,281 ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Testis yaşam olayı yaşama1,750 durumunun sadece1 içe yönelim sorunları,438 üzerinde6 3,995 ,093 Tiroid etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili,103 bulunmuştur.1 TartıĢma27,363: Bu çalışmanın6 ,004 ,953 Yumuşak Doku bulguları içe yönelim,009-dışa yönelim1 sorunları için1,330 riskli grupların6 ,007 ,938 belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Uterus Korpus tartışılmıştır. 9,611 1 2,971 6 3,235 ,122 Multiple Mylom ,286 1 2,619 6 ,109 ,752 Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Hodgkin Hastalığı ,580 1 1,371 6 ,423 ,540 1 Myloid Lösemi ,346 1 2,086 6 ,166 ,698 Lenfoid Lösemi 1,260 1 4,253 6 ,296 ,606 Non-Hodkin Lenfoma 6,112 1 13,110 6 ,466 ,520 Böbrek ,952 1 2,826 6 ,337 ,583 Beyin sinir sistemi ,483 1 1,966 6 ,246 ,638 Tüm Kanser Türleri 103544,860 1 3437,376 6 30,123 ,002 Deri Hariç Tüm Kanser Türleri 72,231 1 2718,711 6 ,027 ,876

Yukarıdaki tabloda kümeleme analizine ilişkin bakıldığında, özafagus kanser türü kümelerin ANOVA tablosu gösterilmektedir. ANOVA şekillenmesi açısından en önemli değişkendir. tablosu ile kümelerin şekillenmesinde en etkili En önemsiz değişken ise tiroid kanser türüdür. olan değişkenler belirlenebilir. F değerlerine

Servisk 3,938Anahtar Kelimeler1,2489 : İçe Yönelim8 Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Tablo 9. Öz Değerlere Göre Açıklanan Var- Over 5,213 1,4961 8 1 Testis 2,738 ,7909 8 yans ve Kümülatif Yüzdeler Tiroid 10,800 4,8444 8 Açıklanan Kümülatif Yumuşak Doku 3,488 1,0683 8 Faktörler Özdeğerler Varyans Yüzde Uterus Korpus 7,100 1,9799 8 Yüzdesi Multiple Mylom 3,300 1,5119 8 1 6,795 28,311 28,311 Hodgkin Hastalığı 3,188 1,1218 8 2 4,304 17,935 46,246 Myloid Lösemi 4,950 1,3554 8 3 4,074 16,976 63,222 Lenfoid Lösemi 5,350 1,9559 8 4 3,706 15,443 78,665 Non-Hodkin 5 2,357 9,822 88,487 10,788 3,4799 8 Lenfoma 6 1,882 7,844 96,331 Böbrek 6,613 1,5995 8 Beyin sinir sistemi 9,750 1,3245 8 Faktör analizi sonuçlarına göre özdeğeri 1’den Tüm Kanser 337,2713 133,18575 8 fazla 6 faktör tespit edilmiştir. Elde edilen Türleri Deri Hariç Tüm 6 faktör toplam değişkenliğin % 96,331’ ini 339,450 48,3802 8 Kanser Türleri açıklamaktadır. Buna göre varyans açıklama

Tiroid ,892 Hodgkin Hastalığı ,810 Özet Deri Hariç Tüm Kanser TürleriAmaç: Bu çalışmada çocu,787ğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Kolorektal incelenmiştir. Yöntem: ,777Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Meme HOEAH Psikiyatri polikliniğine,756 başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Prostat Çocuk ve Gençler İçin ,733Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6 - Servisk 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları,931 kız çocuklarında, dışa yönelim Over sorunları erkek çocuklarında daha,821 çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Böbrek yaşam olayı yaşama durumunun sadece,700 içe yönelim sorunları üzerinde Testis etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara,697 uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Uterus Korpus bulguları içe yönelim -dışa yönelim ,631 sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Karaciğer tartışılmıştır. ,620 Özafagus ,976 Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Tüm Kanser Türleri ,896 1 Mide ,772 Beyin sinir sistemi ,861 Multiple Mylom ,823 Pankreas ,768 Mesane ,546 Trakea Bronş Akciğer ,878 Myloid Lösemi ,980 Lenfoid Lösemi ,597

Yukarıdaki tabloda tüm sorulara ilişkin döndü- türleri 6 faktör altında toplanmıştır. Elde edilen rülmüş bileşenler matrisi gösterilmektedir. Bu 6 faktör ile toplam değişkenlik % 96 oranında matriste her sorunun hangi faktör altında toplandığı açıklanabilmiştir ve bu oran oldukça başarılı bir görülmektedir. Ayrıca her kanser türü için ait ol- duğu faktör ile arasındaki korelasyon değerleri de orandır. Faktör analizi sonucuna göre 6 faktör tabloda gösterilmiştir. Bu analiz sonucunda kanser şu şekilde gruplanmıştır:

Faktör 2 Servisk, Over, Böbrek,1Halime Testis, ġenay GÜZELUterus , 2Korpus,Haluk ARKAR Karaciğer

Faktör 3 Özafagus,1Psikolog Tüm Kanser Doktor (KlinikTürleri, Psikolog) Mide Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Faktör 4 Beyin sinir sistemi, Multiple Mylom, Pankreas

Faktör 5 Mesane, Trakea Bronş Akciğer

Faktör 6 Myloid Lösemi, Lenfoid Lösemi Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu TEK YÖNLÜ VARYANSincelenmiştir. ANALİZİ Yöntem: (ANOVA) Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Şehirlere göre kanser insidanslarınaÇocuk ve Gençler ilişkin İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi farkılılıkları tespit edebilmeksonuçlarına için tekgöre, yönlüiçe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim varyans analizi tekniği kullanılmıştır.sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Tablo 12. Kanseretkili İnsidanslarına olduğu bulunmuştur. İlişkin Fiziksel istismaraFarklılıklar uğrama, ve dışa Standart yönelim Sapmalar sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların N belirlenmesininOrtalama yanı sıra Standart koruyucu ruhSapma sağlığı açısındanMinimum da Maksimum tartışılmıştır. İzmir 24 54,7292 128,22802 3,50 491,90 Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Eskişehir 24 41,8083 98,11210 2,10 373,30 1 Erzurum 24 27,7363 66,49765 1,50 331,50 Bursa 24 36,4292 85,18612 1,20 321,50 Edirne 24 34,4667 83,05678 1,00 321,10 Antalya 24 43,8208 102,42311 2,80 394,10 Trabzon 24 44,5708 104,28643 2,40 402,00 Samsun 24 40,4583 94,07640 2,20 358,00

Yukarıdaki tabloda şehirlere göre kanser insi- danslarına ilişkin tanımlayıcı istatistikler göste- rilmektedir.

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

Yukarıdaki tabloda şehirlere göre1 kanser insi- Hı: Şehirlere göre kanser insidans değerleri Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi danslarının varyans değerlerinin homojenliği2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesihomojen Psikoloji varyanslı Bölümü değildir.

Levene testi ile test edilmiştir. Hipotez şu şe- Hipotez testi sonucuna göre varyansların kildedir: Özethomojen olduğu varsayımı sağlanmaktadır Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Ho: Şehirlere göre kanseryönelim insidans ve değerleri dışa yönelim sorunları(p>0.05). üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları homojen varyanslıdır. HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Tablo 14.18) Karaler doldurmuştur. Toplamı Bulgular: Kareler Çok değişkenli Ortalaması varyans ve analizi Frekans sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunlarıKareler erkek çocuklarında daha çokKareler görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşamToplamı olayı yaşama durumunundf sadece Ortalamasıiçe yönelim sorunları üzerindeF Anlamlılık etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Gruplar arası sorunları10744,040 üzerinde etkili bulunmuştur.7 TartıĢma1534,863: Bu çalışmanın,164 ,992 Gruplar içi bulguları1721825,382 içe yönelim-dışa yönelim184 sorunları9357,747 için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Toplam tartışılmıştır.1732569,422 191

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Yukarıdaki tabloda şehirlere göre kanser insi- 1 Hı: Şehirlere göre kanser insidans değerleri dans değerleri arasında farklılık olup olmadığı- arasında fark vardır. nı belirlemek üzere ANOVA tablosu sonuçları Hipotez testi sonucuna göre şehirlere göre gösterilmektedir. kanser insidans değerleri arasında istatistiksel Hipotez şu şekildedir: olarak anlamlı bir farklılık yoktur (p>0.05).

Ho: Şehirlere göre kanser insidans değerleri arasında fark yoktur.

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

Yukarıdaki grafikte şehirlere göre kanser insidans varyans analizi teknikleri kullanmılmıştır. Kanser değerlerinin ortalamaları gösterilmektedir. Erzurum türlerinin insidans değerlerine göre şehirleri sınıf- şehrinde bu değer minimum düzeyde iken, İzmir’ landırmak üzere k-ortalamalar tekniği kullanılmış de ise maksimum düzeydedir. Ancak istatistiksel ve şehirler iki kümeye ayrılmıştır. Erzurum’ da olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır. kanser insidansının düşük olduğu, diğer şehirlerde ise yüksek olduğu belirlenmiştir. Özellikle sahil SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ve denize yakın olan kentlerde kanser insidansı Bu çalışmada şehirlerin kanser insidansları de- daha yüksektir. Faktör analizi ile birlikte kanser ğerlendirilmiştir. İstatistiksel analiz tekniklerinden türleri kendi aralarında 6 faktöre ayrılmıştır. Bu kümeleme analizi, faktör analizi ve tek yönlü faktörler ile kanser türleri kendi aralarında ilişki

Özet Kalkınma Stratejileri: Küreselleşme Süreci ile ALSAÇ, F., (2010). “BölgeselAmaç: Bu Gelişme çalışmada çocuAracığun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları Gelen üzerinde Paradigma etkili olduğu Değişimi”, erişim: http:// Olarak Kümelenme Yaklaşımıincelenmiştir. Yöntem:ve Türkiye Ankara Dışkapı Çocukwww Sağlığı.trakya ve Hastalıkları.org.tr/makale /38 7/17/kumelen- İçin Kümelenme DestekHOEAH Modeli Psikiyatri Önerisi”, polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgime-nedir- alma formu vedocdrhakki-eraslan, 6-18 Yaş Erişim Tarihi Uzmanlık Tezi, DPT,Çocuk Ankara ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli29.12.2014 varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim BROWN, J.M., and GIACCIA,sorunları A.J., erkek (1998). çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınHAYKIR, ve ailenin son H.E., 6 aydır HACIOĞLU, stresli D.M., (2011). The Unique Physiologyyaşam of olayı Solid yaşama Tumors: durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismaraKümelenme uğrama, dışa yönelimModeli ve Politikaları Çer- Opportunities (and Problems)sorunları üze forrinde Cancer etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunlarıçevesinde için riskli Bilgi grupların Yapılanması ve Rekabet Therapy, CANCER RESEARCHbelirlenmesinin yanı(58), sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. İlişkisi, International Conference on Eurasian April pp. 1408-1416 Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,Economies Dışa Yönelim S12-14orunları, October 2011 – Bişkek, BENNEWORTH, P., & HOSPERS, G.J., 1 Kırgızistan

(2007).”Theneweconomicgeograph y KUAH, A.T.H., (2002). “Cluster Theory and of oldindustrialregions: universities as global localpipelines” Environment and Planning Practice: Advantages for the Small Business C: GovernmentandPolicy, 25(6) ss.779– Locating in Vibrant Cluster”, Journal of Re- 802 search in Marketing and Entrepreneurship, Vol. 4, Issue. 3, pp.206-228 DURDURAN, S.S., DURDURAN, Y., (2009). Coğrafi bilgi sistemi yardımıyla kalp ve solu- KARABULUT, E., ALPAR, R., ÖZAYAR, E., num yolu hastalarının mekansal dağılımının (2006). hastalıkların yere göre kümelenmesinde belirlenmesi: konya örneği, S.Ü. Müh.-Mim. kullanılan yöntemler, İnönü Üniversitesi Tıp Fak. Dergisi, c.24, s.3 Fakültesi Dergisi, 13(1) ss.37-43

EROĞLU, O., YALÇIN, A., (2013). Kümelenmeye LEE, Y., and LEE, C., (2002). Classification of İlişkin Literatür Taraması, Kahramanmaraş multiple cancer types by multicategory support

ÖZDAMAR, K., (2000). Hastalıkların Yer, Za- Özet Üniversitesi, Uluslararası Alanya İşletme Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe man ve Yer-Zaman’dayönelim Kümelenmelerinin ve dışa yönelim sorunları Fakültesi üzerinde etkili Dergisi, olduğu C.3, S.2, ss.94-116 Belirlenmesinde Yaralanılanincelenmiştir. Yöntemler. Yöntem: Ankara 5. Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Ulusal Biyoistatistik Kongresiçalışmaya alınmıştır. Bildiri EbevKitabı.eynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Eskişehir ss.234-61 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca PORTER, M. E., (2000). “Location,ebeveynin psikiyatrik competition tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde and economic development:etkili olduğu local bulunmuştur. clusters in Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın a global economy,” Economicbulguları içe Development yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Quarterly, 14(1), February,belirlenmesinin ss.15–34 yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

19 ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ SSTBİnternational Refereed Academic Journal Of Sports

SPOR YAPAN ÇOCUKLARIN SPOR TERCİHLERİ VE BUNU ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

SPORTS PREFERENCES OF CHILDREN AND THE ANALYSIS OF SOME FACTORS AFFECTING THE PREFERENCES

Ali Serdar YÜCEL1, Bülent KILIÇ2, Murat KORKMAZ3, Kemal GÖRAL4

1Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 2Ortopedi Uzmanı 3Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 4Muğla Sıktı Koçman Üniversitesi Besyo

Özet: Araştırmanın amacı spor yapan öğrencilerin spor Abstract: The aim of this research is to find out the yapma tercihlerini belirleyen faktörlerin belirlenmesi factors affecting the sports preferences of the students, ve bazı faktörler arasındaki ilişkinin incelenmesidir. and to analyse the relations between some factors. A Araştırma uygulamalı bir çalışma olup, ölçekli bir scaled questionnaire has been used in this applied study. anket formu kullanılmıştır. Uygulamada kullanılan The questionnaire, used in the application, has been anket daha önce kullanılmış ve güvenirliliği sağlan- used before, and found reliable, and there have been mış bir anket olup, anket üzerinde bazı değişiklikler some changes in the questionnaire. The population gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini rast gele of the study is composed of randomly chosen 3562 yöntemle seçilmiş olan 3562 katılımcı oluşturmaktadır. participants. Cronbach’s Alpha value has been 0.950. Katılımcılara (N= 3562) uygulanan anketin güvenirlik Data collected from the study have been analysed katsayısı (Cronbach’s Alpha) hesaplanarak 0.950 değeri with SPSS Pasw 18.0 statistical programme. The elde edilmiştir. Bireyden elde edilen veriler SPSS Pasw study has lasted 19 months. The rassal method has 18.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Araştırma been used in the research. Descriptive statistics, factor 19 ay sürmüştür. Araştırmada kullanılan teknik basit analysis, KMO and Barlett’s test, signed rank t-test, rassal yöntemdir. Araştırmada betimleyici istatistikler, independent t- test, Crosstabs and Anova tests have faktör analizi, KMO ve Barlett’s testi, eşleştirilmiş been used in the study. At the end of the study, it iki grup t-testi, bağımsız t- testi, Crosstabs testi ve has been detected that parents’ level of education and Anova testlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonunda income, the places chosen for sports activities have anne-baba eğitim durumu, gelir durumu, spor yapılan affected sports preferences. Further to this, parents’ mekanın spor tercihine etki ettiği bulunmuştur. Aynı educational backgrounds and jobs, TV and visual aids zamanda ebeveyn eğitimi, çalışma durumu ve Tv ve have affected the nutritional habits of children, and görsel araçların çocuğun beslenme alışkanlıklarında, the nutritional habits have also been profound effects beslenme alışkanlığının ise psikolojik durum ve spor on psychology and sports injuries. yaralanmalarında etken faktör olduğu saptanmıştır. Key Words: Factor, Sportman, Preference, Child, Anahtar Kelimeler: Faktör, Sporcu, Tercih, Çocuk, Nutrition, Psychology, Training, Injury Beslenme, Psikoloji, Antrenman, Yaralanma

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ GİRİŞ göstergeler beslenme olanak ve davranışlarını, THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATEDdolayısıyla TO INTERNALIZING sağlık durumunu AND etkilemektedir. Şiş- Çocukların spor yapmalarında ve spor tercihleEXTER- NALIZING manlığa neden olan davranışlar arasında aşırı ve rinde pek çok neden etkiliPROBLEMS olabilir. Aile OF ve CHILDREN çevre WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENT UNITS yanlış beslenme ve fiziksel aktivite yetersizliği ilk gibi dışsal etkenler çocukların spor tercihlerinde1 , 2 Halime ġenay GÜZELsıradaHaluk yer ARKAR almaktadır (Peterson et al, 2008’den belirleyici unsurlar olarak ortaya çıkabilir. Örneğin; 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi ebeveyn eğitimi, gelir durumu, ebeveynlerin2 (Klinik Psikolog) spor Ege Üniversitesiakt: T.C. Psikoloji Sağlık Bölümü Bakanlığı, ön rapor, 2013). Ayrıca yapma durumları, spor yapılan mekan, beslenme çocukların yemek yeme alışkanlıkları üzerinde alışkanlıkları (obezite) ve kitle iletişim araçları kaygılı ve sınırlandırıcı aile tutumlarının çocuğun Özet bunlardan bazıları olarak Amaç:gösterilebilir. Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynleringelişimi hangiüzerinde özelliklerin olumsuz içe etkileri olabileceğini yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapıonaylamışlardır Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Costanzo and Woody, 1985). Beslenme alışkanlığı ve hareketsizlikHOEAH Psikiyatri çocukluk polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çağından itibaren çevreselçalışmaya faktörlerin alınmıştır. etkisiyle Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmeİlk sosyalleşme Ölçeği‟ni süreci (ÇDDÖ/6 aile- ortamında yaşanmakta- obezite gelişimini artıran 18)unsurlardır. doldurmuştur. Özellikle Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıdır. kız Psikolojik çocuklarında, gelişiminindışa yönelim önemli bölümü ailenin erişkin dönemde de devamsorunları edebilen erkek aktivite çocuklarında ve daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınyönlendirmesiyle ve ailenin son 6 aydır şekillenir stresli (Özdinç, 2005). Amman yeme alışkanlıkları çocuklukyaşam çağıolayı yaşamaobezitesinde durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel ve istismara ark. (2000) uğrama, dışaspora yönelim ilgi duyan anne ve babaların etkin rol oynamaktadır (Klesgessorunları ve üze rindeet al., etkili 1991; bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimçocuklarını sorunları için da riskli spor grupların yapmaya teşvik ettiklerini ve Bırch ve Davison, 2001’denbelirlenmesinin akt: Camcı, yanı 2010). sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. spora teşvik konusunda anne ve babanın eğitim Zugravu (2012) alanla ilgili yapılan birçok ça- düzeyinin önemli olduğunu ortaya koymuşlardır lışma da beslenme alışkanlıklarıAnahtar Kelimeler da dahil: İçe farklı Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1 (Amman et al., 2000). konularda ebeveynlerin çocukları için etkili faktör olduklarının ortaya koyulduğunu ifade etmektedir Aileler çocukların başarısı ve iyi bir aile örneği (Zugravu, 2012). Anne ve babanın beslenme sunmak adına çocuklarını spora katarken, önemli alışkanlıkları çocuğa örnek olacak beslenme biçimde hem zaman ve hem de para harcamak- modelidir. Ebeveynlerin fiziksel aktivite derecesi tadırlar (Coakley, 2006; Hellstedt, 1995). Bir de çocukların aktivitesini etkiler. Ebeveyni inak- başka ifadeyle aileler, beceri gelişimi, sağlıklı tif olan çocukların inaktif olma şansı yüksektir olma, otokontrol sağlama ve sorumluluk sahibi (Köksal ve Özel, 2008: 11). olma gibi farklı nedenlerden ötürü çocuklarını Sağlıklı beslenme davranışlarının oluşmasında değişik etkinliklere yönlendirmekte, belirli üc- pek çok etken rol oynamakla beraber sosyo-eko- retler ödeyerek, malzeme alarak ve çocuğun nomik durumun en önemli etken grubu olduğu oyun ve aktivitelerine yoğunlaşarak onun spora bilinmektedir. Öğrenim durumu, gelir düzeyi, katılımına pozitif yönde bir destek vermektedirler sahip olunan meslek gibi sosyal ve ekonomik (Hutchinson et al., 2003).

1991; Moore et al., 1991). Aynı zamanda1 ailelerin en başta, 2 sınavlara hazırlık (Benjamin and Glow, Halime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR çocuğun sporuna müdahale etmeleri, gelecekte 2003), güvenli bir ortamın/yerin bulunmaması, 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi seçecekleri spor aktivitelerinde de2 (Kliniketkili Psikolog)olmak- Ege Üniversitesiiklim şartları, Psikoloji ev Bölümü ödevleri, dersler, karanlık, yetiş- tadır (Fredericks and Eccles, 2005). Yapılan ça- kin rol modellerinin azlığı, ailelerin çok yorgun lışmalar; ailelerin duygusal destek ve rol modeli oluşu, sakatlanma ve incinme kaygısı (Benjamin Özet biçimindeki çocuğun sporunaAmaç: müdahale Bu çalışmada etmeleri; çocuğun ve ebeveynlerinand Glow, hangi 1996; özelliklerin Thompson içe et al., 2001) ile spor yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu hem hoşlanma/zevk almaincelenmiştir. ve hem de Yöntem: müdahale Ankara Dışkapısaha, Çocuk tesis Sağlığı ve ve araç-gereçlerininHastalıkları yetersizliğinin düzeyi ile bağlantılıdır (FredericksHOEAH Psikiyatri and polikliniğineEccles, başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel(Simons-Morton bilgi alma formu ve 6et-18 al., Yaş 1994) fiziksel aktiviteyi 2005; Gren and Chalip, 1997).Çocuk ve Eğer Gençler bu İçin müda Davranış- Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokengelleyen değişkenli varyansnedenler analizi olduğu belirtilmiştir. hale düzeyi ve şiddeti ayarlanamazsonuçlarına göre, ise içe çocuğun yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaBunun çok görülmektedir.yanında günümüzde Ayrıca çocuğun fiziksel genelde sosyalleşmesi için ebeveyninkatıldığı psikiyatrik spor yarardan tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadeceaktivitesini içe yönelim sorunları engelleyen üzerinde faktörlerin başında TV çok zararla sonuçlanabilir.etkili Yapılan olduğu çalışmalarda bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.izleme, TartıĢma bilgisayar: Bu çalışmanın ve video oyunlarının olumsuz çocukların spora katılımdakibulguları memnuniyetleri içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuetkisi ruh vurgulanmaktadır sağlığı açısından da (Thompson vd., 2001; ile ailelerin memnuniyetleritartışılmıştır. arasında bir ilişki bulunmuştur (Gren and Chalip, 1997). Ancak Thompson vd., 2005; Harrell vd., 1997; Gortmarker Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, vd., 1996). Pehlivan (2009) çalışmasında ailelerin aile davranışlarının etkisi bütünüyle çocuğun bu 1 davranışları nasıl yorumladığına bağlıdır. Aile- % 19.9’unun çocuklarının TV izleme ve bilgilerin müdahalesini destek veya cesaretlendirme sayar oyunlarına harcanan zamanlarında azalma olarak algılayan çocuklar, spora yönelik olumlu olmadığını, %22.0’ının da kararsız kaldıklarını bir tutum takınarak daha yüksek bir yeterlik ifade ettiklerini tespit etmiştir (Pehlivan, 2009). algısı sergilemekte, ancak ailenin müdahalesini Ayrıca aynı çalışmada ebeveynlerin çocuklarının olumsuz olarak algılayan çocuk ise daha düşük fiziksel aktivitelerini gelecekte de devam ettirebil- bir yeterlik algısı sergilemekte ve spora karşı melerinin önünde gördükleri engellerin arasında ilgisini kaybedebilmektedir (Kanters et al., 2007). ilk sıralarda “spor saha ve salonların eksikliği ve emniyetli spor ortamlarının olmayışı” olarak Ayrıca fiziksel aktivite, bedensel kazalar gibi ifade ettikleri ifade edilmiştir. psikosomatik düzensizlikler ve metabolik bozuk- luklara karşı koruyucu bir öneme sahiptir (Wagner Pozitif değerler ve beklentileri olan aileler muhte- and Kirch, 2006). Bazı metodolojik zorluklara melen daha fazla olumlu sosyal davranışlar sergiler rağmen son 20 yılda çocukların fiziksel aktivite- ve çocuklara yönelik destek ve cesaret sağlarlar.

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Ancak aile davranışlarının etkisi bütünüyle çocu- güvenlik gerekçeleriyle müdahale ve muhalefet ğun bu davranışları nasılTHE yorumladığına INVESTIGATION bağlıdır. OF SOMEetmelerine SOCIO- DEMOGRAFICkarşın- sokaklar AND da yer almaktadır. CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND Ailelerin müdahalesini destek veya cesaretlendirmeEXTER NALIZINGSokak, çocuk için önemli bir yenilik kaynağı ve PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC olarak algılayan çocuklar; muhtemelen sporaOUTPATIENT yö- çekici UNITS bir mekândır. Fiziksel özellikleri ve eve nelik olumlu bir tutum takınır ve yeterliğini daha yakınlığı nedeniyle sokak oyun için önemli bir 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR yüksek algılayarak sergiler. Buna karşın, ailenin ortam oluşturmaktadır’’ (Bal, 2005). 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi müdahalesini olumsuz olarak algılayan2 (Klinik çocuk Psikolog) ise Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü ‘’Kent merkezlerinde özellikle çocuklar beton daha düşük bir yeterlik algısı sergiler ve spora yığınları arasındaki yaşantılarından az da olsa karşı ilgisini kaybedebilir (Kanters et al., 2007). Özetuzaklaştıracak, rahatlatacak mekanlara ve mekansal Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Sporun kişilik gelişimine etkisi,yönelim bireyin ve dışa ilgilendiği yönelim sorunlarıorganizasyonlara üzerinde etkili ihtiyaç olduğu vardır. Çocukların kent incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları spor dalı ile de bağlantılıHOEAH olabilir. Psikiyatri Spor polikliniğinedalının başvuranyaşamına 157 çocukkatılması, ve ebeveyni oyun faaliyetlerini gerçek- türü, içerisinde barındırdığıçalışmaya bir takımalınmıştır. psikolo Ebeveynler- genelleştirerek bilgi alma gelişmişformu ve 6 -sağlıklı18 Yaş nesillerin yetiştirilmesi Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- jik özellikleri (motivasyon,18) bireysel doldurmuştur. mücadele, Bulgular: Çokiçin değişkenli çocuk oyun varyans alanlarının analizi önemi yadsınamaz. sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim takım ruhu, konsantrasyonsorunları ve motivasyon erkek çocuk larındavb.) dahaÇocuk çok görülmektedir.oyun alanları, Ayrıca yapılarla şekillenen şehir ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli nedeniyle bireyin de psikolojikyaşam veolayı duygusal yaşama durumunun duru- sadeceortamında, içe yönelim sorunları çocukların üzerinde doğayla buluştuğu, çeşitli etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim munu farklı yönlerde etkileyebilir.sorunları üzeÖrneğinrinde etkili takım bulunmuştur. elemanlarla TartıĢma: onların Bu çalışmanın fiziksel ve ruhsal ve fizyolojik bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların sporu ile ilgilenen bireylerbelirlenmesinin ile ferdi spor yanı dalları sıra koruyucu yapısını ruh sağlığı geliştiren açısından egzersizler da yaptığı alanlardır. ile ilgilenen bireylerin psikolojiktartışılmıştır. ve duygusal Çocuk oyun alanları sosyalleşmeye başlayan ço-

özellikleri yaptıkları spor Anahtardalının Kelimeler içeriğine: İçe göreYönelim Sorunları,cuğun, D evininışa Yönelim dışında, Sorunları, kendini ait hissedebileceği, 1 birbirlerinden farklı olabilir. (Salar et al., 2012). sahipleneceği ilk alanlardan biridir’’ (Bal, 2005). Çocukları şiddetten koruma Ulusal Birliği (NSPCC) Günümüz kentlerinde çocuklar oyun oynaya- kuruluşu ise yerel yönetimlere çocukların güven bilecekleri alanı çoğu zaman bulamamakta bu içinde oynayabilecekleri, iyi tasarlanmış park yüzden oyun oynayamamakta evde televizyon alanları oluşturmaları gerektiği üzerinde durmak- ve bilgisayar önünde vakit geçirmekte ya da tek tadır. (Bulut ve Yılmaz, 2008). taraflı tasarlanan standartlara ve uygun olmayan çocuk oyun alanlarında oynamak zorunda kal- ‘’Kentlerde (dış mekânlarda) oyun olgusu, maktadırlar. (Turgut ve Yılmaz, 2010). dış mekânlarda oluşan/oynanan oyunların iç mekânlardakilerden farklılaşıyor olması, özellikle Kentsel mekânda çocuklar için dört tarafı sınır- günümüzdeki hızlı kentleşme gerçeği çerçevesinde landırılmış ve standart oyun araçlarının yer aldığı dikkatle değerlendirilmelidir. Çocukların oyun doğadan kopuk oyun alanları tasarlanmaktadır. oynadığı dış mekânlar arasında, okul bahçeleri ve Bu alanda sorumlu ve yetkili olan kişiler ise rant çocuk bahçeleriyle birlikte -yetişkinlerin trafik ve olgusu nedeniyle çocuklar için yeterli nicelik ve

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)yapılan Madalyon bir çalışma;Psikiyatri Merkezi 8-12 yaşlarındaki çocukların Cross (1997) çocukların oyununun, kitlesel2 tüketim (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü ekonomisi ve onun arkasındaki üreticiler ve satı- %53’ünün ev bahçelerinde, %24’ünün açık yeşil cılar tarafından biçimlendirildiğini belirtmektedir. alanlarda, %17’sinin parklarda ve oyun alanların- Böylece, yüzyıllar boyunca dışarıda, bahçede, Özetda, %6’sının caddelerde oynamayı tercih ettiğini Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe sokakta, açık alanlarda oynananyönelim oyunlar ve dışa da yönelim tarihe sorunlarıgöstermiştir üzerinde (Bigelow, etkili olduğu 1994). Yine Avustralya’da incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı(5-12 Çocuk yaşlarında) Sağlığı ve Hastalıkları 421 çocuk üzerinde gerçek- karışmakta; bugünün “kapatılmış”HOEAH Psikiyatriçocukları polikliniğine içerde başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelleştirilen bilgi alma formubir araştırma, ve 6-18 Yaş çocukların %59’unun oyuncaklarıyla yalnız başınaÇocuk oynamaktadırlar. ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokkendilerinin değişkenli varyans veya arkadaşlarının analizi ev bahçesinde sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Çok ve arkadaşlarının “Kentlerdekisorunları erkek açık çocuk alanlarında- dahaoynamak çok görülmektedir. yerine oyun Ayrıca alanlarında oynamayı, ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli larda çocuk oyunları: Ankarayaşam olayı örneği” yaşama d(1997)urumunun sadece%23’ünün içe yönelim sorunlarıparkları, üzerinde %9’nun caddelerde oynamayı etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim adıyla gerçekleştirdiği ilk sorunlarıoyun araştırması üzerinde etkili oyun bulunmuştur. tercih TartıĢma ettiğini: Bu göstermiştir çalışmanın (Tandy, 1999). Son bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların kültürü konusunda çok önemlibelirlenmesinin bir gerçeği yanı ortaya sıra koruyucu yıllarda ruh sağlığı dünya açısından genelinde da kentsel hayatın artış tartışılmıştır. göstermesi ile oyun alanlarının önemini daha da koymuştur: Artık Türkiye’de de sokaklarda ve bahçelerde daha az oyun oynanmaktadır.Anahtar Kelimeler Başka: İçe Yönelim bir Sorunları,gözler D önüneışa Yönelim sermektedir. Sorunları, Çocuklar beton binalar 1 deyişle, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de arasında yeterli oyun alanını bulamamaktadır. de oyun içeri kapatılmakta, kurumsallaşmakta, Onların ihtiyacını karşılayacak ve beklentilerine kitle iletişim araçlarının etkisine girmekte ve yanıt verecek oyun alanlarının yapılması önem oyunlardaki geleneksel olmayan öğeler gitgide arz etmektedir. artmaktadır. (Çok et al., 1997). Spor tercihini etkileyen bir başka unsurda sosyo- Günümüz kentleri her geçen gün betonlaşmakta ekonomik düzey olarak değerlendirilebilir. kentlerdeki yeşil alanlar, yerini yerleşim ve en- Alt sosyo-ekonomik ailelerin çocuklarının spor düstri alanlarına terk etmektedir. Çeşitli ekonomik yapmaları konusunda olumlu düşüncelere sahip faaliyetler nedeniyle kent nüfusunun artması, oldukları, çocuklarının istedikleri sporu yapması öncelikli olarak konut ihtiyacının giderilmesine konusunda maddi güçlerinin olumsuz bir etken neden olmaktadır. Bu eğilim ise yeşil alanlar oluşturduğu, kız çocukların uygun kıyafetlerle için imar planlarında yeterince alan ayrılmaması spor yapmalarını destekledikleri, çocuklarının ve konutlardan arta kalan parsellerin yeşil alan sağlığı için sporun yararlı olduğunu bildikleri

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ ancak eğitimlerine katkıda bulunabileceğine Uzun süreli televizyon izleme ile yeme alışkan- THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND inanmadıkları ortaya çıkmıştırCLINIC (Ünal VARIABLES et al., 2012). RELATED lıkları, TO INTERNALIZING fiziksel aktivite AND azlığı, obesitede artış, EXTERNALIZINGkolesterol düzeyinde yükselme arasında ilişki Toplumlarda bireylerin sporaPROBLEMS katılımı OF ve CHILDREN bunu WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENTvardır UNITS (Vessey et al. 1998). düzenli olarak devam ettirmesi ile sosyo-ekonomik 1Halime ġenay GÜZELSporcuların, 2Haluk ARKAR duygusal durumları onların perfor- düzey arasında ilişki olduğu vurgulanmaktadır. 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi Çalışmalar, gelir düzeyi orta ve2 yüksek olan mansları üzerinde önemli etkilere sahip olmaktadır (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü ailelerin çocuklarının, gelir düzeyi düşük olan (Trotter and Endler, 1999). Karşılaşma öncesi ailelerin çocuklarına göre daha fazla spora aktif sporcular kaygı, korku ve heyecan içinde olurlar katılım gerçekleştirdiklerini ve bunu sürdüre- Özetve sporcular bunu fizyolojik, zihinsel ve sosyal Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe bildiklerini göstermektediryönelim (Larsen ve et dışa al., yönelim2000; sorunlarıtepkilerle üzerinde dışa etkili vururlar. olduğu Bu durum da karşılaşma incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Seabra et al., 2007). HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranöncesi 157 sporcuların çocuk ve ebeveyni sinirli olmasına neden olabilir. çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış DeğerlendirmeBu kaygı Ölçeği‟ni durumu, (ÇDDÖ/6 müsabaka- esnasında önemli bir Gelir düzeyinin önemli bir18) kriter doldurmuştur. olduğu vurguBulgular:- Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıdurumda kız çocuklarında, da kendini dışa yönelim gösterebilir (Konter, 1998). lanmakla birlikte ebeveynlerinsorunları eğitim erkek düzeyi çocuklarında ile daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınMüsabakadan ve ailenin son 6 aydırönce stresli veya müsabaka sırasında spora katılım arasında önemliyaşam bir olayı ilişki yaşama olduğuna durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel sporcuların istismara uğrama, son dışa derece yönelim yoğun olarak yaşadıkları çalışmalar işaret etmektedir.sorunları Anne üzeverinde baba etkili eğitim bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimkaygı sorunları ve için stres riskli düşünüldüğünde, grupların kontrol altına düzeyinin yüksek olduğubelirlenmesinin ailelerde, çocukların yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. alınamayan kaygı durumları, sporcuların per- fiziksel olarak daha aktif olmalarına ve televizyon başında daha az zaman geçirmelerineAnahtar Kelimeler yol: İçeaçtığı, Yönelim Sorunları,formanslarını Dışa Yönelim olumsuz Sorunları, yönde etkileyebilmekte 1 ve başarısızlığa neden olmaktadır. Bu nedenle, bunun yanı sıra; bu ailelerdeki çocukların spor kulüplerine aktif olarak katılımına yol açtığı sporcuların kaygı düzeylerinin ve kaygı nedenle- saptanmıştır. Özellikle kız çocuklarının spora rinin bilinmesi bununla başa çıkacak olan sporcu katılımında aile ekonomik düzeyinin yüksek oluşu ve antrenörler açısından oldukça önemli olduğu aşikârdır (Başaran 2009). önemli bir etken olduğu bulunmuştur (Biddle et al., 2005; Farrell and Shields, 2002; Kantoma et Sporcular üzerinde yapılan araştırmalarda, yarışma al., 2007). veya müsabaka öncesinde durumluk kaygı düzey- lerinin arttığı tespit edilmiştir. (Sivrikaya, 1998). Ailelerin gelir düzeyi yükseldikçe çocuğunu spor okullarına gönderme oranı da artmaktadır. Günümüzde teknolojik gelişmelere bağlı olarak Kotan vd., (2009), yaptıkları çalışma sonucunda; giderek daha hareketsiz bir yaşam tarzı benim- ailenin eğitim ve gelir düzeyinin, ailede sporcu senmektedir. Bu yaşam tarzının etkilediği yaş olma durumunun, çocuğun spor yapması üzerinde gruplarından birisi de çocuklardır. Hareket bir etkili olduğu bulunmuştur. (Kotan et al., 2009). çocuğun bedensel gelişimi için çok önemlidir.

1 yer , almaktadır.2 Bu araştırma süresince ortopedi mekânlara ihtiyaç duyduklarını ortaya koymuşturHalime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR hekimi, spor ve ilköğretim okul öğretmenleri, (Cunningham and Jones, 2004;1Psikolog Hamilton, Doktor 2002). (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesibeslenme Psikoloji ve psikolojik Bölümü anlamda katılımcıların

Apartman dairelerinde yaşayan, okula servisle davranışlarını gözlemleyen uzmanlardan destek giden, televizyon ve bilgisayar karşısında vakit sağlanmıştır. Asıl araştırma öncesinde Türkiye Özet geçiren çocuğun, çarpık Amaç:kentleşme Bu çalışmada nedeniyle çocuğun ve ebeveynlerinevreni içerisinde hangi özelliklerin İstanbul içe ili örneklemi dikkate yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu çocuk oyun alanı ve parklaraincelenmiştir. da hasret Yöntem: kaldığı Ankara Dışkapıalınarak Çocuk Sağlığı bir ön ve test Hastalıkları yapılmıştır. Bu ön teste toplam ifade edilmektedir (Ruhi, HOEAH1993). Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel(N=215) bilgi alma birey formu katılmıştır. ve 6-18 Yaş Ön teste katılım sağlayan Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Soğat’a göre (2007) sportif18) aktivitelerin doldurmuştur. 11–12 Bulgular: yas Çokbireylerden değişkenli varyanselde edilen analizi bilgiler SPSS PASW 18.0 sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıistatistik kız çocuklarında, programı dışa yönelim ile farklı istatistiksel analizler grubu çocukların bedenselsorunları gelişimlerinde erkek çocuk etkinlarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınkullanılarak ve ailenin son analiz 6 aydır edilmiş stresli ve geçerlilik güvenirlilik bir rol oynadığı belirlenmiştir.yaşam Bunaolayı yaşama göre d urumununsportif sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel değeri istismara Cronbach’s uğrama, dışa yönelim Alpha 0.871 kat sayısı elde aktivitelerin çocukların boysorunları ve kilo üze gelişimlerinirinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimedilmiştir. sorunları için Bu riskli değer grupların araştırmada kullanılan ölçme anlamlı düzeyde etkilediği tespitbelirlenmesinin edilmiştir. yanı Taşçı’ya sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da göre (2010) ise Türkiye’detartışılmıştır. de sokaklar oyun ve aletinin oldukça yüksek güvenirlilikte olduğuna spor açısı ile yeniden ele alınmalıdır.Anahtar Kelimeler Çocuk: İçe gözü Yönelim Sorunları,işaret Detmektedir.ışa Yönelim Sorunl Geneları, araştırmamıza toplam 1 (N=8724) birey katılmıştır. Toplam katılımcılara ile yeniden değerlendirilmeli ve iyileştirilmelidir. gönderilen anket formlarından sadece (N=4651) Amaç, Kapsam Ve Yöntem Anket formu dönmüştür. Fakat geri dönen anket Bu araştırmanın amacı; spor yapan öğrencilerin formlarının (N=3562) kullanılmıştır. Bu araştır- spor tercihlerini ve bunu etkileyen faktörleri ince- mada dikkate alınan ve analize tabi tutulan sayı lemektir. Toplanan veriler üzerinde, non-parametrik 3562 kişiye ait formdur. Araştırmada basit rassal ve parametrik istatistiksel testler uygulanmıştır. yöntem uygulanmıştır. Katılımcıların tamamı rast Araştırma yaklaşık olarak 19 ay sürmüştür. gele yöntemler belirlenmiştir. Hiçbir katılımcının Araştırmada ölçekli bir anket kullanılmıştır. Bu düşünce ve katılımını etkileyecek müdahalede anket daha önce Korkmaz, M., 2013 ve arka- bulunulmamıştır. Katılımcılara anket formları daşları tarafından kullanılan anketin geliştirilmiş internet mail yolu, elden ve posta yolu ile gön- halidir. Kullanılan ölçme aletinin ölçekli kısmı üç derilmiştir. Fakat katılımcıların %10’lık kısmına bölümden oluşmaktadır. Müsabakalara yönelik anketler yüz yüze gelerek doldurulmuştur. Bu duyulan kaygılar, psikolojik etkenler, beslenme doldurulan anketlerin tamamı genel araştırmaya

uzmanı, 1 uluslararası ilişkiler ve 1 dil bilim uz- Bu araştırma Türkiye’de aktif faaliyet gösteren manı eşlik etmiştir. Tüm uzmanlar araştırmanın Özet kamu ve özel spor kulüpleriAmaç: ile Bu çocuk çalışmada oyunları çocuğun ve ebeveynlerinher boyutunda hangi özelliklerin etkin olarak içe görev almış, yapılan yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu spor kulüpleri, büyük spor kulüplerininincelenmiştir. Yöntem: çocuk Ankara spor Dışkapıanalizler Çocuk Sağlığı başta ve olmak Hastalıkları üzere tüm sürecin yönetimi- HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni kulüplerine yönelik oluşturduğuçalışmaya futbol, alınmıştır. basketbol, Ebeveynler genelne bilgi aktif alma olarak formu vekatılım 6-18 Yaş gerçekleştirmişlerdir. Bu voleybol, yüzme, yelken, judo,Çocuk hentbol,ve Gençler İçinatletizm, Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokaraştırmanın değişkenli varyans özellikle analizi bu alanda araştırma yapan halter, güreş ve taekwondosonuçlarına gibi branşlarda göre, içe yönelim eğitim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahabeslenme, çok görülmektedir. fizyoloji, Ayrıca spor eğitimi ve ebeveyn ço- veren bölümlerindeki çocuklarebeveynin oluşturmaktadır. psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadececuk içe ilişkisiyönelim sorunları arasındaki üzerinde işleyişe katkı sağlayacak Araştırma kapsamında özellikleetkili olduğu İstanbul, bulunmuştur. Anka Fiziksel- istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.şekildedir. TartıĢma: Katılımcı Bu çalışmanın sayısı olarak Türkiye’de ve ra, İzmir, Bursa, Trabzon,bulguları Samsun, içe yönelimDiyarbakır,-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuDünyada ruh sağlığı ilk yoğun açısından katılım da sağlanan uygulamalı Sivas, Aydın, Muğla, Urfa,tartışılmıştır. Çorum, Yozgat, bir araştırma şeklindedir. Manisa, Amasya, Giresun,Anahtar Muğla, Kelimeler Artvin,: İçe Kars, Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Mardin, Sakarya, Tekirdağ, Edirne, Çanakkale, 1 Verilerin Analizi

Ordu, Gaziantep ve Kırşehir illerindeki mevcut Analiz kapsamında, betimleyici istatistikler, spor kulüplerinde eğitim alan bireyler üzerinde güvenilirlik analizi, ANOVA analizlerinden ya- araştırma derinleştirilmiştir. Katılımcıların tamamı rarlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin aile bireylerinin izni alınarak araştırmaya dahil analizinde PASW 18.0 paket programı kullanıl- edilmiştir. Resmi spor kulüplerinde ise prosedüre mıştır. Değişkenler arasında ilişki ve farklarda uyulmuştur. Araştırmaya katılan tüm bireyler ile 0.05 önem düzeyi dikkate alınmıştır. yüz yüze, posta yolu, mail ve telefon yoluyla görüşülerek anket formları doldurulmuştur. Ka- BULGULAR tılımcıların tamamı kendi istek ve katılım rızası alınarak araştırma boyut kazanmıştır. Ayrıca tüm Tablo 1. Reliability Statistics örneklem basit rassal yöntem ile belirlenmiştir. Cronbach’s Alpha Madde sayısı Hiçbir katılımcının kimlik bilgisi ebeveyn dâhil ,950 117 olmak üzere araştırma formlarına dahil edilme-

1 , 2 Sütun N % Halime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR Çocuk yaşı 4-6 22% 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)7-10 Madalyon Psikiyatri Merkezi39% 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü 11-13 36%

14-18 4% Ebeveyn yaşı 18-20 3% 21-25Özet 13% Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve26 -ebeveynlerin30 hangi özelliklerin içe50% yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara 31Dışkapı-40 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları28% HOEAH Psikiyatri polikliniğine41 - başvuran60 157 çocuk ve ebeveyni 5% çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş EbeveynÇocuk gelir ve Gençler İçin Davranış1001 Değerlendirme – 1500 Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6-23% 18) doldurmuştur. Bulgular:1501 Çok – 2000 değişkenli varyans analizi38% sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında 2001 daha – 3000 çok görülmektedir. Ayrıca35% ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının4001+ ve ailenin son 6 aydır stresli 4% yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Ebeveynetkili eğitim olduğu bulunmuştur. FizikselOkur istismarayazar - ilköğretim uğrama, dışa yönelim14% sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.Lise TartıĢma: Bu çalışmanın31% bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Yüksekokul 37% belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da% tartışılmıştır. Üniversite 3% Yük. Lis. Doktora 14% Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Sosyal güvence Var 45% 1 Yok 55% Ebeveyn çalışma durumu Kamu 37% Özel 63% Çocuğun yaptığı sportif branş Futbol 30% Hentbol 18% Tekvando 15% Basketbol 12% Yüzme 10% Okçuluk 7% Jimnastik 6% Yaşadığı yer Kasaba 2% Şehir 26% Büyükşehir 72% Sportif aktiviteyi yaptığı tesis Eğitim aldığı okul 2% Özel spor salonu 63% Spor kulübü 35%

Faktör analizinin uygunluğunuAnahtar belirlemek Kelimeler: İçe üzere Yönelim SKüresellikorunları, Dışa Yönelim ölçüsü Sorunl olanarı, Bartlett ölçütü ise Sig faktör analizi yapılmış ve yukarıdaki sonuçlar 1 (0,000)<0,05 olduğundan değişkenler arasında elde edilmiştir. korelasyon olduğunu dolayısıyla faktör analizinin uygulanabileceğini göstermektedir. Faktör açıklama Buna göre; Örneklemin faktör analizine uygun- tablolarına bakıldığında elde edilen 4 faktörün şu luğunu ölçen KMO ölçütü 0,8520>0,6 çıkmıştır. şekilde olduğu görülmektedir. Bu da örneklemin analize uygun olduğunu gös- termektedir.

Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,788 Özet Beslenme alışkanlıklarındaAmaç: Bu çalışmada ebeveyn çocuğun kaygıları ve ebeveynlerin hangi,785 özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Beslenme alışkanlıklarındaincelenmiştir. Yöntem: ebeveyn Ankara kaygıları Dışkapı Çocuk Sağlığı,783 ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Beslenme alışkanlıklarındaçalışmaya alınmıştır. ebeveyn Ebeveynler kaygıları genel bilgi alma,772 formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Beslenme alışkanlıklarında18) doldurmuştur. ebeveyn Bulgular: kaygıları Çok değişkenli,770 varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Beslenme alışkanlıklarındasorunları erkek çocukebeveynlarında kaygıları daha çok görülmektedir.,758 Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Beslenme alışkanlıklarındayaşam olayı yaşama ebeveyn durumunun kaygıları sadece içe yönelim,752 sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Beslenme alışkanlıklarındasorunları üzerinde ebeveyn etkili bulunmuştur. kaygıları TartıĢma,751: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Beslenme alışkanlıklarındabelirlenmesinin yanı ebeveyn sıra koruyucukaygıları ruh sağlığı,714 açısından da Beslenme alışkanlıklarındatartışılmıştır. ebeveyn kaygıları ,697

Beslenme alışkanlıklarındaAnahtar Kelimeler ebeveyn: İçe Yönelim kaygıları Sorunları, Dışa,684 Yönelim Sorunları, 1 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,625 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları -,607 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,590 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları -,532 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları -,526 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,480 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,479 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları -,458 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları -,447 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,432 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,429 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları -,411

1 , 2 Beslenme alışkanlıklarında Halimeebeveyn ġenay kaygıları GÜZEL Haluk,321 ARKAR

1 Beslenme alışkanlıklarındaPsikolog Doktor ebeveyn (Klinik kaygıları Psikolog) Madalyon,242 Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,230 Beslenme alışkanlıklarında ebeveyn kaygıları ,130 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları Özet ,710 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Müsabakalarayönelim yönelik ve katılımcı dışa yönelim kaygıları sorunları üzerinde etkili,698 olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları MüsabakalaraHOEAH yönelik Psikiyatri katılımcı polikliniğine kaygıları başvuran 157 çocuk ve,675 ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş MüsabakalaraÇocuk yönelik ve Gençler katılımcı İçin Davranış kaygıları Değerlendirme Ölçeği‟ni ,655(ÇDDÖ/6 - 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Müsabakalarasonuçlarına yönelik göre, katılımcı içe yönelim kaygıları sorunları kız çocuklarında, dışa,611 yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Müsabakalaraebeveynin yönelik psikiyatrik katılımcı tedavi kaygıları almasının ve ailenin son 6 aydır,599 stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Müsabakalaraetkili yönelik olduğu katılımcı bulunmuştur. kaygıları Fiziksel istismara uğrama, dışa,596 yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Müsabakalarabulguları yönelik içe katılımcı yönelim-dışa kaygıları yönelim sorunları için riskli,593 grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Müsabakalaratartışılmıştır. yönelik katılımcı kaygıları ,575

MüsabakalaraAnahtar yönelik Kelimeler katılımcı: İçe kaygılarıYönelim Sorunları, Dışa Yönelim,571 Sorunları, 1 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,564 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,555 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,550 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,546 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,542 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,533 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,524 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,513 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,490 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,470 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,462 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,456

1 , 2 Müsabakalara yönelik katılımcıHalime kaygıları ġenay GÜZEL Haluk ARKAR,324

1 Müsabakalara yönelikPsikolog katılımcı Doktor (Klinik kaygıları Psikolog) Madalyon Psikiyatri,314 Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,300 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygıları ,224 Müsabakalara yönelik katılımcı kaygılarıÖzet ,214 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Müsabakalarayönelim yönelik ve katılımcı dışa yönelim kaygıları sorunları üzerinde etkili,124 olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Sportif faaliyetlereHOEAH etki Psikiyatri eden polikliniğineunsurlar başvuran 157 çocuk ve ebeveyni,688 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Sportif faaliyetlereÇocuk ve etki Gençler eden İçin unsurlar Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6,671- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Sportif faaliyetleresonuçlarına etki göre, eden içe unsurlaryönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim,654 sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Sportif faaliyetlereebeveynin etki psikiyatrik eden unsurlar tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli,639 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Sportif faaliyetlereetkili olduğu etki bulunmuştur.eden unsurlar Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim,613 sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Sportif faaliyetlerebulguları etkiiçe eden yönelim unsurlar-dışa yönelim sorunları için riskli grupların,599 belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Sportif faaliyetleretartışılmıştır. etki eden unsurlar ,537

Sportif faaliyetlereAnahtar etkiKelimeler eden: unsurlarİçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,,517 1 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,485 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,444 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,412 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,412 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,357 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,310 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,301 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,298 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,265 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,243 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,212 Sportif faaliyetlere etki eden unsurlar ,202

1 , 2 Çalışma (antrenman) davranışlarıHalime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR ,534

1 Çalışma (antrenman)Psikolog davranışları Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi ,526 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Çalışma (antrenman) davranışları ,525 Çalışma (antrenman) davranışları ,522 Çalışma (antrenman) davranışları Özet ,507 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Çalışma (antrenman)yönelim vedavranışları dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu ,500 incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çalışma (antrenman)HOEAH Psikiyatri davranışları polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni ,489 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çalışma (antrenman)Çocuk ve Gençler davranışları İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6 - ,479 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Çalışma (antrenman)sonuçlarına davranışlarıgöre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim ,453 sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Çalışma (antrenman)ebeveynin psikiyatrikdavranışları tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli ,422 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Çalışma (antrenman)etkili olduğu davranışları bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim ,411 sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Çalışma (antrenman)bulguları içe davranışları yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların ,394 belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Çalışma (antrenman)tartışılmıştır. davranışları ,391

Çalışma (antrenman)Anahtar Kelimeler davranışları: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, ,386 1 Çalışma (antrenman) davranışları ,382 Çalışma (antrenman) davranışları ,375 Çalışma (antrenman) davranışları ,369 Çalışma (antrenman) davranışları -,367 Çalışma (antrenman) davranışları ,363 Çalışma (antrenman) davranışları ,335 Çalışma (antrenman) davranışları ,333 Çalışma (antrenman) davranışları ,327 Çalışma (antrenman) davranışları ,315 Çalışma (antrenman) davranışları ,309 Çalışma (antrenman) davranışları ,209 Çalışma (antrenman) davranışları ,109

Tablo 5. Katılımcıların Çalıştıkları1Halime Mekana ġenay GÜZEL Göre, 2 HalukSpor ARKAR Tercihlerine İlişkin Anova Testi

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli H1: Katılımcının çalıştığıyaşam mekan olayı yaşamayaptığı durumunun spor sadecered içe yönelimolması sorunları sebebiyle üzerinde çalıştığı mekanın spor etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim dalına etki etmemektedir. sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.tercihlerine TartıĢma: etki Bu çalışmanınettiği görülmektedir. Futbol en bulguları içe yönelim-dışa yönelimçok sorunları tercih için edilen riskli gruplarınspor dalıdır ve çoğunlukla özel Katılımcının çalıştığı mekanabelirlenmesinin göre spor yanı tercihle sıra - koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. kulüplerde eğitim almaktadır. rinin farklılaşıp farklılaşmadığına bakıldığında, Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, hipotezin 1

Tablo 6. Katılımcının Spor Tercihi ve Spor Yaptığı Mekana İlişkin Crostabbs Analizi

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları H2: Katılımcının anne babasınınHOEAH Psikiyatri eğitimi polikliniğine yaptığı başvuranda, hipotezin 157 çocuk red ve olması ebeveyni sebebiyle anne babasının spor dalına etki etmemektedir.çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler geneleğitimi bilgi alma spor formu tercihlerine ve 6-18 Yaş etki ettiği görülmektedir. Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: ÇokFutbol değişkenli eğitimi varyans alanların analizi anne babası çoğunlukla lise Katılımcının anne babasınınsonuçlarına eğitimine göre, içe göre yönelim spor sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahave ilköğretimken, çok görülmektedir. jimnastik, Ayrıca yüzme gibi sporlarda tercihlerinin farklılaşıp farklılaşmadığınaebeveynin psikiyatrik bakıldığın tedavi almasının- ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecedaha içe yönelimyüksek sorunları eğitimlidir. üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Tablo 8. Katılımcı Ebeveynlerinbulguları içe yönelim Eğitim-dışa yönelimDurumu sorunları ve Çocukların için riskli grupların Spor Tercihine İlişkin belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. Crosstabbs Testi

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa EbeveynYönelim S eğitimorunları, Okur yazar - 1 ilköğretim Lise Yüksekokul Üniversite Yük. Lis. Doktora Column N % Column N % Column N % Column N % Column N % Çocuğun yaptığı sportif branş Futbol 65,50% 30,00% 4,00% 0,50% 0,00% Hentbol 10,30% 23,00% 16,40% 40,70% 17,10% Tekvando 15,50% 10,60% 21,20% 19,50% 10,20% Basketbol 12,10% 13,00% 12,40% 0,00% 15,40% Yüzm e 0,00% 8,20% 5,80% 10,20% 25,20% Okçuluk 7,80% 5,70% 8,50% 0,00% 10,20% Jimnastik 5,00% 0,00% 7,60% 10,60% 15,40%

H3: Katılımcının çocuğunun beslenme alışkanlığı bakıldığında, hipotezin kabul olması sebebiyle spor yaralanmalarına etki etmemektedir. beslenme alışkanlıklarının spor yaralanmalarına etki ettiği görülmektedir. Katılımcının çocuğunun beslenme alışkanlıkları- na göre spor yaralanması yaşayıp yaşamadığına

Mean Std. Deviation Std. Error Mean Lower Upper t df Sig. (2-tailed) 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR Pair 1 8- Sportif aktivite sonrasında ortaya 3,17492328 1,74062646 ,03644542 3,10345363 3,24639293 87,114 2280 ,065 çıkan fiziksel sorun ve ortopedik rahatsızlık 1 nedeniyle çocuğumda kalıcı hasar Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi meydana geldi. - Çocuğum baskı altında2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü daha fazla yiyecek tüketme eğiliminde

Özet Tablo 10. Katılımcı EbeveynlerinAmaç: Bu çalışmada Gelir çocu ğunDurumları ve ebeveynlerin ile hangiSpor özelliklerin Tercihine içe İlişkin Anova Testi yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların H4: Katılımcının anne babasınınbelirlenmesinin geliri yanı yaptığı sıra koruyucu da, hipotezin ruh sağlığı red açısından olması da sebebiyle anne babasının tartışılmıştır. spor dalına etki etmemektedir. gelirinin spor tercihlerine etki ettiği görülmektedir. Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim SFutbolorunları, Değitimiışa Yönelim alanların Sorunları, anne babası çoğunlukla Katılımcının anne babasının gelirine göre spor 1 düşük gelirliyken diğer spor türlerinde eğitim tercihlerinin farklılaşıp farklılaşmadığına bakıldığın- yükselmektedir.

Tablo 11. Katılımcı Ebeveynlerin Gelir Durumları ile Spor Tercihine İlişkin Crosstabbs Testi

Between Groups 1Psikolog Doktor2,145 (Klinik Psikolog) Madalyon4 Psikiyatri,536 Merkezi ,536 ,007 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Within Groups 2269,138 2269 1,000

Total 2271,283 2273

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe H5: Katılımcının anne babasınınyönelim eğitimi ve dışa beslenme yönelim sorunlarıbakıldığında, üzerinde etkilihipotezin olduğu red olması sebebiyle anne alışkanlıklarına etki etmemektedir.incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapıbabasının Çocuk Sağlığı eğitiminin ve Hastalıkları beslenme alışkanlıklarına HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler geneletki bilgi ettiği alma görülmektedir.formu ve 6-18 Yaş Eğitim seviyesi düştükçe Katılımcının anne babasınınÇocuk eğitimine ve Gençler göre İçin beslen Davranış- Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokbeslenme değişkenli alışkanlıkları varyans analizi kötüleşmekte, yükseldikçe me alışkanlıklarının farklılaşıpsonuçlarına farklılaşmadığına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahabeslenme çok görülmektedir. alışkanlıkları Ayrıca yükselmektedir. ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Tablo 13. Ebeveynlerinetkili Çalışma olduğu bulunmuştur.Durumu Fizikselile Beslenme istismara uğrama, Alışkanlıklarına dışa yönelim İlişkin Anova Testi sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların ANOVA belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Çocuğumun sağlıklı beslendiğindentartışılmıştır. emin olmalıyım Sum of Mean Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Squares df Square F Sig. Between Groups ,645 1 2 ,322 ,322 ,007

Within Groups 2267,597 2268 1,000 Total 2268,242 2270

H6: Katılımcının anne babasının çalışma durumu sebebiyle anne babasının çalışma durumunun beslenme alışkanlıklarına etki etmemektedir. beslenme alışkanlıklarına etki ettiği görülmektedir. Çalışan anne babanın çocuğu fastfood yemeye Katılımcının anne babasının çalışma durumuna daha eğilimlidir. göre beslenme alışkanlıklarının farklılaşıp fark- lılaşmadığına bakıldığında, hipotezin red olması

H7: Çocuğun sportif aktiviteyi yaptığı tesis çocuğun olması sebebiyle tesisin fiziksel durumu etkilediği Özet fiziksel durumuna etki etmemektedir.Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynleringörülmektedir. hangi özelliklerin Okullarda içe spor yapan grubun bu yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapısıkıntılardan Çocuk Sağlığı daha ve Hastalıkları çok etkilendiği görülmektedir. Çocuğun çalıştığı tesise göreHOEAH fiziksel Psikiyatri durumunun polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş bozulup bozulmadığına bakıldığında,Çocuk ve Gençler hipotezin İçin Davranış red Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Tablo 15. Tv ve Görselsorunları Araçlar erkek ile çocukBeslenmelarında dahaAlışkanlıklarına çok görülmektedir. İlişkin Ayrıca Tek Örneklem Testi ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

H8: Televizyon ve görsel araçlar çocuğun beslenme Katılımcıların bu konuya ilişkin ölçeğin 6. mad- alışkanlıklarına etki eder. desinde %66’4 oranında Tv ve görsel araçlardaki yiyecek-içecek içerikli reklamların çocuğun ye- Televizyon ve görsel araçların çocuğun beslenme me-içme konusundaki psikolojik alışkanlılarını durumunu etkileyip etkilemediğine bakıldığında, olumsuzlaştırdığını ifade etmektedir (Tablo 18). hipotezin red olması sebebiyle etkilediği görül- mektedir.

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları H9: Çocuk sinirli veya gerginHOEAH olduğu Psikiyatri dönemlerde polikliniğine başvuranKatılımcıların 157 çocuk bu ve konuya ebeveyni ilişkin ölçeğin 34. mad- çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş daha fazla kafeinli gıda tüketmez.Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmedesinde %89’8 Ölçeği‟ni oranında (ÇDDÖ/6- ebeveynler çocuklarının 18) doldurmuştur. Bulgular: Çoksinirli değişkenli oldukları varyans dönemlerde analizi daha çok kafeinli Sinir veya gerginliğin çocuğunsonuçlarına beslenme göre, içedurumunu yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahayiyecek çok görülmektedir.ve içecek tükettiğini Ayrıca ifade ettikleri gö- etkileyip etkilemediğine bakıldığında,ebeveynin psikiyatrik hipotezin tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecerülmektedir içe yönelim sorunları (Tablo üzerinde 18). red olması sebebiyle etkilediğietkili olduğu görülmektedir. bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Tablo 17. Sağlıklı Olmayanbelirlenmesinin Yiyecekler yanı sıra ile koruyucu Çocuğun ruh sağlığıPsikolojik açısından Durumuna da İlişkin Tek tartışılmıştır. Örneklem testi Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,

One-Sample1 Test Test Value = 0

95% Confidence Interval of the Mean Difference t df Sig. (2-tailed) Difference Lower Upper 35- Beslenme 119,209 3561 ,000 3,01235 2,9628 3,0619 alışkanlıklarının farklılaşması, sağlıklı olmayan yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi durumunda çocuğumun uygun olmayan psikotik madde ile materyallerden faydalanacağına işaret etmektedir.

H10: Sağlıklı olmayan yiyecekler çocuğun psi- Sağlıklı olmayan yiyeceklerin çocuğun psikoloji kolojisini etkilemez. durumunu etkileyip etkilemediğine bakıldığında,

Tablo 18.1Psikolog Ölçeklere Doktor (Klinik ilişkin Psikolog) maddeler Madalyon ve Psikiyatri yüzde Merkezianalizi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Her Çoğu Ender Bazen Hiçbir Olarak Zaman Özet Zaman Zaman Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu 1.Müsabakalara girmeden deincelenmiştir. başarılı olmanın Yöntem: bir Ankara yolu Dışkapı olmasını Çocuk isterim. Sağlığı ve15% Hastalıkları9% 15% 18% 43% 2.Çevremdekiler (ailem, arkadaşlarım)HOEAH Psikiyatri müsabakaları polikliniğine başaracağım başvuran 157 çocuk ve12% ebeveyni11% 24% 21% 33% çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş konusunda bana güvenirler. Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 3.Müsabakalar sırasında, zihnimin18) doldurmuştur. müsabakayla Bulgular: ilgili olmayan Çok değişkenli konulara varyans 14% analizi15% 30% 22% 18% kaydığını hissederim. sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca 4.müsabakaların mutlaka resmi,ebeveynin ciddi psikiyatrik ve gerginlik tedavi yaratan almasının durumlar ve ailenin son 6 14% aydır stresli12% 25% 16% 32% olması gerekmez. yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde 5.Önemli müsabakalardan önceetkili veya olduğu sonra bulunmuştur. canım bir Fiziksel şey yemek istismara istemez. uğrama, dışa33% yönelim10% 23% 18% 15% sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın 6.Eğer müsabakalar olmasaydı,bulguları teknikleri içe yönelim daha- dışaiyi öğrenirdim. yönelim sorunları için riskli24% grupların11% 12% 17% 36% belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da 7.Başarı konusundaki endişelerimtartışılmıştır. müsabakalara hazırlığımı ve 11% 14% 27% 22% 26% müsabaka başarımı etkiler. 8.Önemli müsabakalara gireceğimAnahtar zaman Kelimeler uykularım: İçe Yönelim kaçar. Sorunları, Dışa Yönelim23% Sorunları,10% 22% 20% 25% 9.Başarısız olduğumda çevremdekilerin hakkımdaki düşünceleri1 beni 10% 10% 16% 17% 47%

rahatsız eder. 10.Başarısız olursam insanlar benim yeteneğimden şüpheye düşecekler. 20% 15% 19% 18% 28% 11.müsabakalardan önce bir türlü gevşeyemem. 19% 13% 20% 22% 26% 12.Önemli müsabakalardan önce zihnim adeta durur. 17% 7% 19% 21% 36% 13.müsabakalardan önce daima huzursuz, gergin ve sıkıntılı olurum. 9% 10% 19% 31% 31% 14.müsabakaların insanın gelecekteki amaçlarına ulaşması konusunda 12% 16% 24% 17% 31% ölçü olmasına hayret ederim. 15.müsabakalar insanın gerçekten ne kadar bildiğini göstermez. 12% 15% 22% 18% 33% 16.Hocalarımdan düşük not aldığımda, hiç kimseye notumu söylemem. 32% 13% 25% 17% 13% 17.Önemli müsabakalara çalışırken olumsuz düşüncelerle peşin bir 20% 10% 20% 25% 25% yenilgi yaşarım. 18.Müsabaka sonuçlarını almadan önce kendimi çok endişeli ve 12% 7% 18% 29% 33% huzursuz hissederim. 19.İşe alınırken antreman ve test yapılmasını istemem. 18% 16% 21% 14% 31% 20.Müsabakalarda başarılı olamazsam zannettiğim kadar akıllı 29% 8% 29% 19% 15% olmadığımı düşünürüm.

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ 21.Müsabakalarla ilgili endişelerim tam olarak hazırlanmamı engeller ve 14% 17% 24% 23% 22% bu durum beni daha çok endişelendirir.THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND 22.Müsabaka sırasında bacağımıCLINIC salladığımı, VARIABLES parmaklarımı RELATED TOsıraya INTERNALIZING 12% AND10% 26% 18% 35% vurduğumu fark ederim. EXTERNALIZING PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC 23.Müsabakadan sonra gösterdiğim performanstanOUTPATIENT daha iyisini UNITS 9% 16% 26% 18% 30% yapabileceğimi düşünürüm. 24.Müsabakalar sırasında duygularım dikkatimin1Halime dağılmasına ġenay GÜZEL neden, 2Haluk ARKAR11% 15% 26% 21% 26% olur. 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 25.Başarısız olursam, kendimle ilgili görüşlerim2 (Klinik Psikolog) değişir. Ege Üniversitesi Psikoloji 21%Bölümü 9% 29% 23% 19% 26.Müsabakalar sırasında bedenimin belirli yerlerindeki kaslar kasılır. 20% 13% 23% 24% 21% 27.Müsabakalar önce ne kendime tam olarak güvenebilirim ne de 16% 20% 18% 26% 20% zihinsel olarak gevşeyebilirim. Özet 28.Başarısız olursam arkadaşlarımınAmaç: Bu gözündeçalışmada değeriminçocuğun ve ebeveynlerindüşeceğini hangi özelliklerin26% içe19% 22% 19% 14% bilirim. yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu 29.Önemli problemlerimdenincelenmiştir. biri, bir müsabaka Yöntem: Ankaratam olarak Dışkapı hazırlanıp Çocuk Sağlığı ve13% Hastalıkları16% 26% 20% 25% HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni hazırlanmadığımı bilememektir.çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş 30.Gerçekten önemli müsabakalarÇocuk ve girerken Gençler İçinbedensel Davranış olarak Değerlendirme panik Ölçeği‟ni12% (ÇDDÖ/610%- 23% 24% 30% halinde olurum. 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim 31.Antreman Testi değerlendirenlerin,sorunları erkek bazı çocuköğrencilerinlarında daha müsabaka çok görülmektedir. çok 11% Ayrıca23% 24% 20% 23% heyecanlandıklarını bilmeleriniebeveynin ve bu psikiyatriktesti değerlendirirken tedavi almasının vebu ailenindurumu son 6 aydır stresli hesaba katmalarını isterim. yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim 32.Kendi notumu söylemedensorunları önce arkadaşlarımın üzerinde etkili bulunmuştur. kaç aldığını TartıĢma bilmek: Bu24% çalışmanın10% 25% 18% 23% isterim. bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların 33.Düşük not aldığım zamanbelirlenmesinin tanıdığım bazı yanı insanların sıra koruyucu benimle ruh alay sağlığı açısından29% da16% 25% 12% 18% tartışılmıştır. edeceğini bilirim ve bu beni rahatsız eder. 34.Müsabakalar sırasında gerçektenAnahtar Kelimelerbildiklerimi: İçe Yönelimunutacak Sorunları, kadar Dışa Yönelim9% Sorunları,9% 24% 20% 38% heyecanlanırım. 1 1.Kendimi spor yaparken yorgun ve bitkin hissediyorum. 17% 17% 30% 14% 22% 2.Antremanlarda sinirli, gergin ve huzursuz olduğumdan, konsantre 12% 19% 28% 20% 21% olmakta güçlük çekerim. 3.Antremanlarda önemli noktaları bulup çıkarmakta güçlük çekerim. 25% 19% 21% 15% 19% 4.Antremanlarda antrenörüm ve takım koçumun önerilerini dikkate 26% 15% 28% 17% 14% almıyorum. 5.Düzenli olarak aynı teknikleri tekrar yaparım. 21% 18% 37% 13% 10% 6.Antremanlar sırasında telefonla arayanlar, gelen, giden ve başka 16% 17% 26% 17% 24% sebepler çalışmaya ara vermemi gerektirir. 7.Bir üst antrenmana geçmeden önce başladığım görevimi bütünüyle 11% 21% 29% 22% 17% tamamlarım. 8.Antreman için ayırdığım süreyi oyun oynayarak, televizyon izleyerek, 23% 14% 31% 16% 17% telefon görüşmeleri yaparak, müzik dinleyerek veya arkadaşlarımla sohbet ederek geçiririm. 9.Antreman amacının tam olarak ne olduğunu bilmeden, çalışmaya 38% 18% 16% 15% 12% başlarım. 10.Antremanlarda öğrendiklerimi günlük yaşantımda kullanırım. 15% 12% 36% 18% 19%

15.Zaman göre düzenlenmiş çalışma1Psikolog programım Doktor (Klinik vardır. Psikolog) Madalyon Psikiyatri32% Merkezi21% 23% 14% 10% 2 16.Antreman yaparken kolayca hayallere (Klinik dalabilirim. Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji 13%Bölümü 17% 23% 17% 29%

17.Bir müsabaka ya da yarışma öncesinde mutlaka geçmişteki 20% 19% 22% 23% 15% bilgilerimi, antrenörlerimin önerilerini ve uygulamalarını gözden geçirip uygularım. Özet 18.Antreman programına harfiyenAmaç: Buuymak çalışmada beni çocu sıktığığun veiçin ebeveynlerin programımda hangi özelliklerin27% içe17% 21% 19% 16% değişiklik yapmaktan kaçınmam.yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 19.Televizyon seyrederken veyaHOEAH odada Psikiyatri başkaları polikliniğine konuşurken başvuran antrenman 157 çocuk ve35% ebeveyni23% 21% 11% 11% yaparım. çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş 20.Öğrendiğim genel kurallarıÇocuk ortaya ve Gençler koyan İçin belirli Davranış örnekler Değerlendirme düşünürüm. Ölçeği‟ni22% (ÇDDÖ/617%- 31% 14% 16% 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi 21.Bir antrenmanda öğrendiklerimisonuçlarına başka göre, biriçe yönelimantrenman sorunları konusunu kız çocuklarında, dışa23% yönelim20% 23% 16% 18% anlamak için kullanırım. sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli 22.Bir tekniği öğrendikten sonrayaşam gerekenden olayı yaşama dfazlaurumunun tekrar sadece yaparak, içe yönelim sorunları26% üzerinde19% 27% 14% 14% unutmayacağım şekilde hafızamaetkili olduğuyerleştiririm. bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim 23.Çalışmalarımı daima antrenörümsorunları üzeveyarinde takım etkili koçumun bulunmuştur. gözetiminde TartıĢma: Bu34% çalışmanın23% 19% 12% 13% bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların yaparım. Bu durum beni dahabelirlenmesinin özgüven sahibi yanı olmama sıra koruyucu neden olur. ruh sağlığı açısından da 24.Teknik çalışırken kendimetartışılmıştır. ait özel işaretler ve yöntemler kullanırım. 26% 14% 20% 14% 26%

25. Müsabaka ya da yarışmaAnahtar öncesinde Kelimeler mutlaka: İçe geçmişYönelim bilgilerimiSorunları, Dışa Yönelim25% Sorunları,18% 23% 20% 13% gözden geçirip, hocalarımın nelere önem verdiğiyle ilgilenmek yerine 1 müsabaka ya da yarışmada nasıl galip olurum bunu düşünürüm. Çünkü teknik ve bilgiler her yıl ve her an değişir. 26. Antrenman Çalışma sürelerim oldukça kısadır, bu nedenle dikkatimi 29% 18% 14% 16% 24% toplamakta güçlük çekerim. 27.Antreman çalışırken verdiğim molalardan sonra tekrar ayın moda 16% 16% 20% 20% 28% dönmekte zorluk çekerim. 28.Antreman öncesi hazırlığın zaman kaybı olduğunu düşünürüm. 28% 15% 21% 14% 22% 29.Anlatılan konu ve teknikler kitaplarda varsa konuyu anlatıldığı anda 25% 14% 22% 14% 24% öğrenme gereği duymam. 1- Çocuğuma psikolojik baskı yaptığımda yeme içme davranışları 51% 49% 0% 0% 0% değişiyor. 2- Çocuğum sinirli olduğunda ve kendisini psikolojik olarak baskı 10% 19% 26% 35% 8% altında hissettiğinde daha fazla yiyecek tüketiyor. 3- Çocuğumu cezalandırdığımda yeme içme alışkanlığında değişiklik 4% 26% 29% 39% 2% meydana geliyor. 4- Çocuğumun severek en fazla yediği yiyecekleri sakladığımda bana 12% 27% 23% 34% 3% karşı tutumunda sertlik ve saldırganlık durumu oluşuyor.

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ 5- Çocuğum yanımda yokken bir şeyler yiyip içtiğimde çocuğum 31% 69% 0% 0% 0% kendisini sevmediğim hissineTHE kapılıyor. INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND 6- Televizyon ve görselCLINIC araçlarda VARIABLES sunulan yiyecek RELATED içecek TO INTERNALIZING34% AND66% 0% 0% 0% içerikli reklamlar çocuğumun yemek içmek konusundakiEXTERNALIZING psikolojik PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC alışkanlıklarını olumsuzlaştırıyor. OUTPATIENT UNITS 7- Çocuğumun çok sevdiği yiyecekleri daha sağlıklı yiyeceklerde 10% 9% 14% 12% 26% değiştirmek istediğimde bana karşı olan tutumunda1Halime ġenay olumsuzluklar GÜZEL, 2Haluk ARKAR oluşuyor. 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 8- Yemek ve içmek alışkanlığının 2temelinde (Klinik Psikolog) psikolojik Ege Üniversitesi sorunlar Psikoloji 9%Bölümü 22% 41% 19% 9% yattığını düşünüyorum. 9- Çocuğumun beslenme alışkanlığını değiştirdiğimde ya da daha 21% 79% 0% 0% 0% sağlıklı ürünler yedirmek istediğimde bana karşı saygısını yitirdiğini gözlemliyorum Özet 10- Çocuğumun sağlıklı beslenmesiniAmaç: Bu çalışmada takip etmem çocuğun kendisinde ve ebeveynlerin hangi özelliklerin4% içe24% 27% 37% 5% yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu güvensizlik durumu yaratıyor.incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 11- Çevre ve çevredeki insanHOEAH ilişkileri Psikiyatri nedeniyle polikliniğine yeme içme başvuran 157 çocuk 9% ve ebeveyni20% 33% 34% 4% konusundaki psikolojik yapısınınçalışmaya olumsuz alınmıştır. yönde Ebev etkilendiğinieynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- düşünüyorum. 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi 12- Çocuğumun daha sağlıklısonuçlarına beslenmesi göre, içeiçin yönelim mutlaka sorunları diyetisyen kız çocuklarında, dışa18% yönelim38% 6% 37% 1% beraberinde psikolojik yardımsorunları alması erkekgerektiğine çocuklarında inanıyorum. daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli 13- Şekerli olan yiyecek ürünlerininyaşam olayı psikolojikyaşama durumunun olarak sadece bağımlılık içe yönelim sorunları25% üzerinde14% 24% 18% 18% yarattığını düşünüyorum. etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim 14- Bazı sağlıksız yiyecek vesorunları içeceklerin üzerinde üzerine etkili bulunmuştur.sağlık açısından TartıĢma : Bu12% çalışmanın88% 0% 0% 0% bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların olumsuzluk yaratacağına yönelikbelirlenmesinin ibarelerin yanı konulmasının sıra koruyucu psikolojik ruh sağlığı açısından da olarak kişide fayda yaratacağınatartışılmıştır. inanıyorum. 15- Çocuğunuz yanınızda olmadığında, onun çok fazla yemesi ile ne 1% 9% 13% 41% 19% Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, kadar ilgilenirsiniz? 16- Çocuğunuzun ideal ağırlığını koruyabilmesi için, beslenme1 10% 74% 0% 0% 0% biçimiyle ne kadar ilgilisiniz? 17- Çocuğunuzun şişmanlaması ile ilgili ne kadar ilgilisiniz? 5% 15% 29% 46% 5% 18- Çocuğumun çok fazla şeker, şekerleme, dondurma, pasta vb. şeyleri 30% 69% 1% 0% 0% yemediğinden emin olmak zorundayım. 19- Çocuğumun aşırı yağlı yiyecekler yemediğinden emin olmak 36% 20% 42% 1% 1% zorundayım. 20- Çocuğumun çok sevdiği yiyecekleri yemediğinden emin olmak 30% 70% 0% 0% 0% zorundayım 21- Bazı yiyecekleri çocuğumun ulaşamayacağı yerlerden bilerek uzak 8% 92% 0% 0% 0% tutarım. 22- İyi bir davranış karşılığında şekerleri “şeker, dondurma, pasta v.b.” 12% 88% 0% 0% 0% çocuğuma ödül olarak sunarım. 23- İyi bir davranış karşılığında çocuğumun sevdiği yiyecekleri ödül 39% 61% 0% 0% 0% olarak teklif ederim. 24- Eğer çocuğumun beslenmesini düzenlemezsem veya ona yol 45% 55% 0% 0% 0% göstermezsem, çocuğum çok fazla abur cubur yer.

29- Çocuğumun yiyeceklerini düzenlemezsem1Psikolog Doktor (Klinik veya Psikolog)ona yol Madalyon Psikiyatri37% Merkezi62% 1% 0% 0% göstermezsem, çocuğum gerekenden2 (Klinikdaha az Psikolog) yer. Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü 30- Çocuğunuzun tükettiği şekerli yiyecekleri “şeker, dondurma, pasta 8% 23% 30% 10% 18% v.b” ne kadar takip edersiniz. 31- Çocuğunuzun tükettiği atıştırmalık yiyecekleri “cipsler, doritos, 8% 35% 53% 3% 2% vb.” ne kadar takip edersiniz. Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe 32- Çocuğunuzun tükettiği yönelimaşırı yağlı ve yiyecekleri dışa yönelim ne kadar sorunları takip üzerinde etkili17% olduğu82% 1% 0% 0% edersiniz. incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 33- Bazı kafeinli içecekler HOEAHve buna Psikiyatribenzer yiyeceklerin polikliniğine başvurançocuğumda 157 çocuk ve4% ebeveyni23% 45% 27% 0% çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş bağımlılık yaptığını görüyorum.Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 34- Çocuğumun çok sinirli 18)olduğu doldurmuştur. dönemlerinde Bulgular: daha Çokçok kafeinli değişkenli varyans90% analizi10% 0% 0% 0% yiyecek ve içecek tükettiğinesonuçlarına şahit oluyorum. göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca 35- Beslenme alışkanlıklarınınebeveynin farklılaşması, psikiyatrik tedavisağlıklı almasının olmayan ve aileninyiyecek son 6 32% aydır stresli3% 12% 38% 15% ve içeceklerin tüketilmesi durumundayaşam olayı çocuğumunyaşama durumunun uygun sadece olmayan içe yönelim sorunları üzerinde psikotik madde ile materyallerdenetkili olduğu faydalanacağına bulunmuştur. Fizikselişaret etmektedir istismara uğrama,. dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın 1- Çocuğumun kullandığı sportifbulguları materyaller içe yönelim fiziki-dışa yönelimanlamda sorunları sorun için riskli29% grupların29% 31% 7% 5% yaşamasına neden oluşturmaktadır.belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da 2- Çocuğumun aşırı yağlı yiyeceklertartışılmıştır. yediğinde kilo almakta ve fiziksel 19% 31% 31% 12% 7% anlamda sorun yaşamaktadır.Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 3- Çocuğumun yiyecek kültürü ile fiziksel gelişimi arasında1 olumsuz 19% 28% 28% 17% 9% yönde paralellik söz konusu. 4- Çocuğumun düztaban olması nedeniyle yaptığı sportif aktiviteler onun 17% 21% 31% 21% 10% fiziksel yönden olumsuzluk yaşamasına neden olmaktadır. 5- Yaptığı spor branşı nedeniyle yaşadığı fiziksel sorunlar çocuğumun 23% 30% 26% 15% 5% cerrahi müdahale yaşamasına neden oldu. 6- Bilinçsiz ve dikkatsizce uygulanan sportif programlar nedeniyle 11% 17% 28% 21% 24% çocuğumda gözle görülen fiziksel sorunlar meydana geldi. 7- Beslenme, sportif program, psikolojik etkenlerin çocuğun hem 10% 16% 22% 27% 25% zihinsel hem de bedensel gelişimi arasında bir paralellik gösterdiğine işaret eder. 8- Sportif aktivite sonrasında ortaya çıkan fiziksel sorun ve ortopedik 35% 5% 2% 34% 25% rahatsızlık nedeniyle çocuğumda kalıcı hasar meydana geldi. 9- Kemik gelişimi ve diğer fiziksel gelişimde çocuğumun kalsiyum 34% 10% 39% 16% 1% tüketimine verdiğim önem oldukça fazladır. 10- Çocuğum süt ve süt ürünleri tüketmediği için sık sık ortopedik ve 19% 34% 13% 9% 25% kemik rahatsızlıkları yaşamaktadır. 11- Yaptığı sportif aktivite nedeniyle çocuğumda menüsküs rahatsızlığı 17% 17% 33% 10% 22% meydana geldi.

çocuğumda kalça çıkığı meydana geldi. 17- Çocuğumun yaptığı sportif aktivite nedeniyle dizindeÖzet “OSGOOD” 29% 24% 36% 8% 2% rahatsızlığı meydana geldi. Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu 18- Yaptığı sportif aktivite nedeniyleincelenmiştir. çocuğumda Yöntem: Ankara bazı Dışkapı “şişme, Çocuk yanma, Sağlığı ve32% Hastalıkları35% 16% 14% 3% ağrı ve hareket” kısıtlılığına HOEAHyönelik Psikiyatrisorunlar polikliniğinemeydana geldi. başvuran 157 çocuk ve ebeveyni 19- Doğum nedeniyle yaşadığıçalışmaya ortopedik alınmıştır. sorun Ebev çocuğumuneynler genel bilgi sportif alma formu 19%ve 6-18 Yaş12% 41% 10% 18% Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- aktivite yapmasına olumsuz 18)etki doldurmuştur.yaratmaktadır. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca TARTIŞMA VE SONUÇebeveynin psikiyatrik tedavi almasının(Akman ve ailenin vd., son 62012). aydır stresli Bu bulgu çalışmamızı des- yaşam olayı yaşama durumunun sadecetekler içe yönelim niteliktedir. sorunları üzerinde Eğitim seviyesindeki düşüş Araştırmada spor yapan çocuklarınetkili olduğu spor bulunmuştur. tercihleri Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.öğün TartıĢma seviyelerinde: Bu çalışmanın olumsuz etki göstermiştir. ve bunu etkileyen faktörlerbulguları incelenmiştir. içe yönelim -Bunadışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuBeslenme ruh sağlığı alışkanlığı açısından dagelir seviyesi ve eğitim göre mekan, ebeveyn eğitimi,tartışılmıştır. gelir düzeyi, beslen- seviyesi düşük ailelerin çocuklarında daha çok me alışkanlıkları vb. bazı faktörlerinAnahtar Kelimeler spor: İçetercihi Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, karbonhidrat ağırlıklı beslenme şeklinde iken, üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Ebeveynlerin 1 eğitim seviyesi yükselen ekonomik açıdan daha eğitim seviyesi düştükçe beslenme alışkanlık- iyi ailelerde protein ağırlıklı beslenmenin önem ları düzeyi üzerinde olumsuzluk ve farklılıklar gösterdiği saptanmıştır. meydana gelmektedir. Ailenin eğitim seviyesi düştükçe obezite riski artmaktadır (WHO, 1988; Fazla karbonhidrat yemek kan şekerini, kandaki Tuncer ve Gültekin, 2013; Koca Özer ve Gültekin, insülin hormon düzeyini, kandaki trigliserit isimli 2009). Akman vd., (2012) yaptıkları çalışmada yağı artırırken, iyi kolestrol olarak adlandırılan günlük öğün sayısı açısından ortaokul ve üzeri HDL kolestrolü azaltmaktadır. Uzun süre şeker eğitim almış annesi olan katılımcılarda üç öğün yükü fazla karbonhidratlarla beslenenlerde şeker beslendiğini söyleyenler %28,8, üç öğünden az ve kalp hastalığı ortaya çıkmaktadır (www.reak- beslenenler %16,3 ve dört ila üzeri beslenenler tifhipoglisemi.com). Ayrıca karbonhidrat ağırlık %54,9 olarak saptanırken, aynı oranlar ilkokul beslenen çocuklarda yine farklı sağlık sorunlarının ve altı eğitim almış annesi olan katılımcılarda ortaya çıktığı da saptanan gerçekler arasındadır. sırasıyla %16, %22,7, %61,3 olarak saptanmıştır Bunların başında kilo ile orantılı obezite, kalp

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ ritim rahatsızlıkları, nefes darlığı ortopedik so- yer almaktadır. Bu durum taşra ve büyük şehir runlar, eklem rahatsızlıkları,THE INVESTIGATIONvücutta yağlanma, OF SOMEfarkını SOCIO ortaya-DEMOGRAFIC çıkarmaktadır. AND Araştırma da ka- CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND kan akış hızında sorunlar, cilt rahatsızlıkları,EXTER NALIZINGtılımcının çalıştığı mekânın yaptığı spor dalına PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC cinsel isteksizlik, psikolojik sorunlar ve algısalOUTPATIENT etki UNITSettiği bulunmuştur. Ayrıca katılımcıların sorunlar şeklinde belirtebiliriz. büyük çoğunluğu büyükşehirde yaşamaktadır. 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR Katılımcılar arasında futbol en çok tercih edilen Aynı zamanda günümüzde gelir1Psikolog düzeyi Doktor düşük (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesispor dalıdır Psikoloji ve Bölümü çoğunlukla özel kulüplerde eği- ailelerde çoğunlukla ‘tekdüze’ beslenme biçim- tim almaktadırlar. Bu durum ülkemizde futbola lerinin ortaya çıktığını, ailelerin ucuz olan gıda duyulan ilginin ne denli yoğun olduğunu ortaya maddelerine yönlendiğini ve bu durumun da Özetkoymaktadır. Futbolun popülaritesinin de sonucu beraberinde karbonhidrat Amaç:ağırlıklı Bu çalışmada bir beslenme çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunlarıolarak üzerinde aileler etkili çocuklarını olduğu özel spor kulüplerine ile sonuçlandığını ifade edebiliriz.incelenmiştir. Eğitim Yöntem: seviyesi Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranyönlendirmekte 157 çocuk ve ebeveynive burada eğitim almalarını yüksek ebeveynlerde ise beslenmeçalışmaya alınmıştır. alışkanlıkları Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmeistemektedirler. Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- daha duyarlılık göstermektedir.18) doldurmuştur. Özellikle Bulgular: ant- Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim renman yapan çocuklarınsorunları beslenme erkek uzmanları çocuklarında dahaKatılımcının çok görülmektedir. anne babasının Ayrıca eğitiminin çocuğun ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli ya da sportif aktivite önerilerineyaşam olayı yaşamabağlı d urumununolarak sadeceyaptığı içe yönelim spor sorunları dalına üzerinde etki ettiği bulunmuştur. Bu etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim gerçekleştirilmesi gerekensorunları beslenme üzerinde şekillerine etkili bulunmuştur. bulgu TartıĢma Amman: Bu ve çalışmanın arkadaşlarının çalışmasında elde bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların ilişkin programları dikkatlebelirlenmesinin izledikleri yanıde sapta sıra - koruyucuettiği ruh bulguyu sağlığı açısından destekler da niteliktedir. Amman ve nan gerçekler arasındadır.tartışılmıştır. Ayrıca gelir seviyesi ark. (2000), spora ilgi duyan anne ve babaların düştükçe sportif aktivite veAnahtar spor Kelimeler branşlarındaki: İçe Yönelim Sorunları,çocuklarını Dışa Yönelim da spor Sorunl yapmayaarı, teşvik ettiklerini ve 1 tercihler ile yönlendirmelerinde farklılaştığı spora teşvik konusunda anne ve babanın eğitim söylenebilir. Özellikle futbol, basketbol, halter, düzeyinin önemli olduğunu ortaya koymuşlardır güreş ve taekwondo gibi ekonomik getirisi yüksek (Amman et al., 2000). Bunun yanı sıra Tutal spor branşları daha çok gelir seviyesi düşük ebe- (2011)’in çalışmasında Beden eğitimi dersine veynlerin çocuklarına önerdikleri spor branşları yönelik velilerin tutumları konusunda da öğrenim olurken, voleybol, tenis, yüzme, atletizm, masa durumu yükseldikçe beden eğitimi dersine karşı tenisi, jimnastik ve benzeri branşlar gelir ve velilerin tutumlarının da olumlu yönde geliştiği eğitim seviyesi yüksek ebeveynlerin çocuklarını ifade edilmektedir (Tutal, 2011). Anderson ve yönlendirdikleri branşlar olarak söyleyebiliriz. ark. 681 aile ve 433 çocuk üzerinde ailelerin Spor yapılan tesisin nevi, şekli, imkânları, kapa- tutumlarını inceledikleri çalışmada çocukların sitesi, eğitim kalitesi, ulaşım kolaylığı, eğitmen spora katılımında ailelerin çocuk sayısının, eğitim kalitesi ve bilgisi, spor merkezinin mali talepleri düzeyinin, etnik kökenin etkili olduğu ayrıca sos- ve katılımcıya sağladığı avantajlar sporcunun ve yalleşmede ailenin rolü olduğunu belirtmişlerdir ebeveynin en önemli tercih nedenleri arasında (Anderson et al., 2009). Eğitim düzeyi arttıkça

1 yetersiz, 2 ve dengesiz beslenmeye dayalı sakatlık Kotan vd., (2009), çalışmalarında ailenin eğitimHalime ġenayve GÜZEL Haluk ARKAR oluşumundan bahsedebiliriz. gelir düzeyinin, ailede sporcu 1olmaPsikolog durumunun, Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü çocuğun spor yapması üzerinde etkili olduğu, Çalışmamızda katılımcının ebeveyn gelirinin özellikle ailenin spora ilgisinin çocuğun spor yaptığı spor dalına etki ettiği saptanmıştır. 2008 yapmasına karşı tutumunu olumlu etkilediği Özetyılında Kanada’da Saskatchewan turizm, parklar Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe belirlenmiştir (Kotan vd., yönelim2009). ve dışa yönelim sorunlarıve kültür üzerinde ve etkilispor olduğubakanlığı tarafından yapılan incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Araştırmada katılımcının HOEAHçocuğunun Psikiyatri beslenme polikliniğine başvuranaraştırmada 157 çocuk elde ve ebeveyni edilen sonuç bu bulgumuzu çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş alışkanlığının spor yaralanmalarınaÇocuk ve Gençler etki İçin ettiğiDavranış Değerlendirmedestekler Ölçeği‟niniteliktedir. (ÇDDÖ/6 Çalışmada- genel olarak daha 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokyüksek değişkenli sosyo-ekonomik varyans analizi statüye sahip çocukların bulunmuştur. Spor yaralanmalarısonuçlarına göre, adolesan içe yönelim ve sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaspora çok katılımının görülmektedir. daha Ayrıca düşük sosyo-ekonomik çocukların sağlığını tehdit ebeveynineden en psikiyatrikyaygın sebep tedavi almasının- ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecestatüye içe yönelim sahip sorunları çocuklara üzerinde oranla daha fazla olduğu lerden birisidir. Spor aktivitelerine,etkili olduğu bulunmuştur.çoğunlukla Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.saptanmıştır TartıĢma: (Saskatchewan Bu çalışmanın Ministry of Tourism, yarışma amacıyla çocuklukbulguları yaşından içe yönelim itibaren-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuParks, ruh Culture sağlığı açısından and Sport, da 2008). erken yaşlarda başlanmaktatartışılmıştır. ve küçük yaşlarda spor yaralanmalarına sıklıkla rastlanmaktadır Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,Ebeveyn Dışa eğitimi Yönelim (özellikleSorunları, anne) çocuğun yetersiz (Steven ve Anderson 2005). Bu yaralanmalarda 1 beslenmeden kaçınma ve normal gelişimi için etken olan faktörlerden birisinin de yetersiz uzun vadede beslenmesi üzerinde önemli bir ve dengesiz beslenme alışkanlıkları olduğunu etkiye sahiptir (Borooah, 2002; Glewwe, 1999; söyleyebiliriz. Ministry of Health Sultanate of Oman, access Sağlıklı bir beslenme programının amacı sporcunun, date: 2011; Webb and Block, 2003). Çalışmamızda genel sağlık düzeyini geliştirmek ve korumak, katılımcının anne babasının eğitiminin beslenme yaralanmalara karşı daha dayanıklı olmasını ve alışkanlığına etki ettiği yönünde bulgu saptan- sakatlıkların daha çabuk iyileşmesini sağlamaktır mıştır. Yine katılımcının anne babasının çalışma (Baysal ve ark., 2008). Sporcuların temel gerek- durumunun beslenme alışkanlıklarına etki ettiği sinimi, antrenman yoğunluğuna bağlı olarak artan bulunmuştur. Zugravu (2012) çalışmasında daha besin ögeleri gereksinimini karşılayan yeterli ve önce yapılmış olan pek çok çalışmada çocuğun dengeli bir diyet tüketmektir (Ersoy, 2011). Spor beslenmesi üzerinde annenin eğitiminin, ayrıca yaralanmalarından korunmak için; sporcuların ağırlıklı olarak da daha yüksek sosyo-ekonomik mutlaka yeterli ve dengeli beslenmeleri, yeterli statü elde etmek için eğitimin sağladığı fırsatlar

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ bakımından önemli olduğunun ifade edildiğini Çalışmamızda da bu bulguları destekleyici olarak, belirtmektedir. THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATEDtelevizyon TO INTERNALIZING ve görsel araçların AND çocuğun beslenme EXTERNALIZINGalışkanlığına etki ettiği bulunmuştur. Ayrıca kafeinli Çocuğun sportif aktiviteyiPROBLEMS yaptığı tesisOF CHILDREN çocu- WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC ğun fiziksel durumuna etki etmektedir. FizikselOUTPATIENT içeceklerin UNITS gerginliğe sebep olduğu ve sağlıklı aktivitenin gerçekleştirildiği tesisin zemin,1Halime ısı,ġenay GÜZELolmayan, 2Haluk yiyeceklerinARKAR de çocuğun psikolojisini havalandırma, ışık vb. gibi özelliklerinin1Psikolog Doktor yapılan (Klinik Psikolog)etkilediği Madalyon saptanmıştır. Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü spor dalına ilişkin etkilerinin olduğu söylenebilir. KAYNAKLAR Yapılacak spor dalına uygun saha, tesis ve mal- zemeler katılımcıların spor tercihlerinde etkin ÖzetAKMAN, M., TÜZÜN, S., ÜNALAN, P.C., Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe unsurlar olabilirler. Çalışmamızdayönelim veokullarda dışa yönelim spor sorunları (2012). üzerinde Adolesanlarda etkili olduğu Sağlıklı Beslenme incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı ÇocukVe SağlığıFiziksel ve Hastalıkları Aktivite Durumu, Nobel Med, yapan grubun bu sıkıntılardanHOEAH daha Psikiyatri çok etkilen polikliniğine- başvuran 157 çocuk ve ebeveyni diği tespit edilmiştir. Diğerçalışmaya taraftan alınmıştır. uygun Ebev sahaeynler genel bilgi8(1): alma formu24-29 ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- ve tesisin olmayışı çocukları18) doldurmuştur.mevcut alanlarda Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıAMMAN, kız çocuklarında, M.T., dışa yönelimİKİZLER, H.C., KARAGÖ- (park, mahalle arası gibi.)sorunları yapabilecekleri erkek çocuk larındaspor daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ZOĞLU, ailenin son 6C., aydır (2000). stresli Sporda Sosyal Bilimler, dallarına (özellikle futbol)yaşam eğilim olayı göstermelerine yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismaraAlfa uğrama, Yayınevi, dışa yönelim İstanbul-Bursa neden olabilir. Bu durum sporasorunları katılım üzerinde konusunda etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların da etkendir. belirlenmesinin yanı sıra koruyucuANDERSON, ruh sağlığı açısından C.B., HUGHES, da S.O., FUEM- tartışılmıştır. 2008 yılında Kanada’da Saskatchewan turizm, MELER, B.F., (2009). Parent-Child Attitude Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Congruence on Type and Intensity of Physical parklar ve kültür ve spor bakanlığı tarafından 1 yapılan araştırmada oyun ya da park alanlarına Activity: Testing Multiple Mediators of Se- yakın olan çocukların uzak olanlardan daha fazla dentary Behavior İn Older Children.Health spora katıldıkları saptanmıştır (Saskatchewan Psychol.28(4) p:428-38 Ministry of Tourism, Parks, Culture and Sport, ARABACI, R., (2010). Ambulatory Activities 2008). in Turkish Adults without Exercise Habits. Günümüzde obezitenin görülme sıklığı her yaş Turkiye Klinikleri J Med Sci 2010;30 (3) grubunda artmaktadır. Bunun nedenlerinden biri de çocukların fiziksel aktiviteden uzaklaşarak ARSLAN, C., KOZ, M., GÜR, E., MENDEŞ, televizyon ve bilgisayar oyunlarına yönelmeleridir B., (2003). Investigation of the Correlation (Parlak ve Çetinkaya, 2007). Televizyon önünde between the Physical Activity Level and geçen zaman da ve o an da yenen yiyeceklerde Health Problems in University Educational bu konuda obez olmayı etkiler (Dietz ve Robin- Staff. Fırat University Journal of Health son, 1993). Sciences (Medicine). 2003; 17(4): 249-258.

1 , 2of North America. 48(4): 893-907 Karaelmas Üniversitesi Fen BilimleriHalime Ens ġenay- GÜZEL Haluk ARKAR

titüsü, Bartın 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)BOROOAH Madalyon Psikiyatri V., (2002). Merkezi The Role of Maternal 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

BAŞARAN, M.H., TAŞĞIN, Ö., SANİOĞLU, Literacy in Reducing the Risk of Child Malnutrition in India available at. http:// A., TAŞKIN, A.K., (2009). Sporcularda Özet www.icer.it/docs/wp2002/borooah31-02.pdf, Durumluk ve SürekliAmaç: Kaygı Bu çalışmadaDüzeylerinin çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları accessed üzerinde etkili21.09.2014 olduğu Bazı Değişkenlere Göreincelenmiştir. İncelenmesi. Yöntem: Ankara Sel- Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çuk Üniversitesi Sosyalçalışmaya Bilimler alınmıştır. Enstitüsü Ebeveynler genelBÖS, bilgi almaK., formuHEEL, ve 6- 18J., Yaş ROMAHN, N., (2002). Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Dergisi, p. 21 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli“Untersuchungen varyans analizi Zur Motorik im Rahmen sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında,Des Kindes- dışa Und yönelim jugendgesundheitssurveys”, BAYSAL A. ve ark. (2008).sorunları Diyet erkek El çocuk Kitabı.larında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve Gesundheitswesen, ailenin son 6 aydır stresli 65 (1):80-87 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Ankara: Hatiboğlu Yayınevietkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.BULUT, TartıĢma Z.,: BuYILMAZ, çalışmanın S., (2008). Permaculture bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların BENJAMİN, H.J., GLOW,belirlenmesinin K.M., (2003). yanı “Strength sıra koruyucu ruhPlayground sağlığı açısından as A New da Design Approach for tartışılmıştır. Training for Children and Adolescents”, Sustainable Society, International Journal of Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Physician & Sportsmedicine. 31(9) Natural and Engineering Sciences,1, 2, 35-40 1

BİDDLE, S.J.H., WHİTEHEAD, S.H., O’DONOVAN, CAMCI, N., (2010). Çocuk besleme anketi’nin T.M., NEVİLL, M.E., (2005). Correlates of (chıld feedıng questıonnaıre-cfq) geçerlilik Participation in Physical Activity for Adoles- ve güvenilirliğinin saptanması ve Türk cent Girls: A Systematic Review of Recent ebeveynlerine uygulanması, Yüksek Lisans Literature Journal of Physical Activity and Tezi, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimler Health, 2: 423-434. Enstitüsü, Ankara

BİGELOW, B.J., LEVİN, E., CUNNİNG, S., COAKLEY, J., (2006). “The good father: parental (1994). Support and Control in Parent-Child expectations and youth sports”, Journal of Relations from Childhood to Early Adoles- Leisure Studies, 25 (2): 155-163 cence: The Maccoby-Minuchin hypothesis, COSTANZO, P., WOODY, E., (1985). Domain- Sociological studies of child development, specific parenting styles and their impact on Greenwich. the child’s development of particular deviance:

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:211 K:129 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ the example of obesity proneness. J Soc Clin FREDERİCKS, J.A., ECCLES, J.S., (2005). THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND Psychol. 3: 425-445CLINIC VARIABLES RELATED TO “FamilyINTERNALIZING Socialization, AND Gender, and Sport EXTERNALIZINGMotivation and İnvolment”, Journal of Sport CROSS, G., (1997). Kid’s Stuff.PROBLEMS Toys and OF Changing CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENT andUNITS Exercise Psychology, 27, 3-31 World of American Childhood. Cambridge: 1Halime ġenay GÜZELFREEDSON,, 2Haluk ARKAR P.S., EVENSON, S., (1991). Harvard University Press 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon“Familial Psikiyatri Aggregation Merkezi in Physical Activity”, CUNNİNGHAM, C., JONES, M.A.,2 (Klinik Psikolog)(2004). Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Research Quarterly for Exercise and Sport, Middle Childhood and The Built Environ- 62: 384-389 ment. NSW Parliamentary Committee, 1-37, Özet 234- 278 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinGLEWWE, hangi özelliklerinP., (1999). içe Why Does Mother’s yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı ÇocukSchooling Sağlığı ve RaiseHastalıkları Child Health in Developing ÇOK, F., ARTAR, M., ŞENER,HOEAH T., Psikiyatri BAĞLI, polikliniğine M.T., başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgiCountries: alma formu veEvidence 6-18 Yaş from Morocco, Journal (1997). Kentlerde ÇağdaşÇocuk veÇocuk Gençler Oyunları, İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenliof Human varyans Resources, analizi 34-1: 124-159 Çocuk Kültürü, 1. Ulusalsonuçlarına Çocuk göre, içe Kültürü yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaGORTMARKER, çok görülmektedir. Ayrıca S.L., MUST, A., SOBOL, Kongresi Bildirileri (Yay.ebeveynin Haz: psikiyatrik Bekir Onur). tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelimA.M., sorunlarıPETERSON, üzerinde K., COLDİTZ, G.A., Ankara: A.Ü. Çocuk etkiliKültürü olduğu Araştırma bulunmuştur. ve Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢmaDİETZ,: BuW.H., çalışmanın (1996). Television Viewing Uygulama Merkezi Yay:bulguları 1 içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruhas sağlığıA Case açısından of İncreasing da Obesity among tartışılmıştır. DİETZ, W.H., ROBİNSON, T.N., (1993). “As- Children in The United States, 1986-1990. Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, sessment and Treatment of Childhood Obe- Arch Pediatr Adolesc Medicine, 150:356-362 1 sity”, Pediatrics in Review, 14 (9): 337-344 GREN, C.B., CHALİP, L., (1997). “Enduring DORDEL, S., (2000). “Kindheit Heute: Veranderte Involvement in Youth Soccer: The Soci- Lebensbedingungen= Reduzierte Motorische alization of Parent and Child”. Journal of Leis Tungsfahigkeit?”, Sportunterricht, 11: Leisure Research, 29 (1): 61-77 340- 349 HAMİLTON, I., (2002). Where Do Children ERSOY, G. (2011). Egzersiz ve Spor Yapanlar Play? CPIS factsheet. http://www.ncb.org.uk/ için Beslenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım media/124830/no.4_where_do_children_play. pdf (Erişim Tarihi: 28.10.2014) FARRELL, L., SHİELDS, M.A., (2002). In- vestigating the Economic and Demographic HARRELL, J.S., GANSKY, S.A., BRADLEY, Determinants of Sporting Participation in C.B., MCMURRAY, R. G., (1997). “Lei- England, Journal of the Royal Statistical sure Time Activities of Elementary School Society, 165: 2: 335-348 Children”, Nursing Research, 46:246-253

1 , 2Contemporary Global Issues. Dhanraj Book Halime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR HUTCHİNSON, S.L., BALDWİN, C.K., CALD- House, India: 106-117 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi WELL, L.L., (2003). “Differentiating2 (Klinik Psikolog) Parent Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Practices Related Adolescent Behavior in KOÇAN, N., (2012). Çocuk Oyun Alanlarının Yeterliliği Üzerine Bir Araştırma: Uşak The Free Time Context”, Journal of Leisure Özet Kenti Kemalöz Mahallesi Örneği, Erciyes Studies, 35 (4): 396-422Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları Üniversitesi üzerinde etkili Fen olduğu Bilimleri Enstitüsü Dergisi, incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları KANTERS, M.A., BOCARRO,HOEAH J., Psikiyatri CASPER, polikliniğine J., başvuran28(4): 157 çocuk 315-321 ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş (2007). “Supported orÇocuk Pressured? ve Gençler Anİçin DavranışExa- Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: ÇokKONTER, değişkenli E., varyans (1998). analizi Sporda Psikolojik Hazırlığın mination of Agreementsonuçlarına Among göre, Parent’s içe yönelim and sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çokTeori görülmektedir. ve Pratiği. Ayrıca Ankara: Bağırgan Yayınevi Children on Parent’s Roleebeveynin in Youth psikiyatrik Sports”, tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadeceKOTAN, içe yönelim Ç., sorunları HERGÜNER, üzerinde G., YAMAN, Ç., Journal of Sport Behavior.etkili olduğu 31 (1): bulunmuştur. 64-80 Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma(2009).: İlköğretim Bu çalışmanın Okullarında Okuyan Sporcu bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların KANTOMA, M.T., TAMMELİN,belirlenmesinin T.H., yanıNÄYHÄ, sıra koruyucu ruhÖğrencilerin sağlığı açısından Spor da Yapmalarında Okul Ve tartışılmıştır. S., TAANİLA, A.M., (2007). Adolescent Aile Faktörünün Etkisi (Sakarya İl Örneği), Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Pysical Activity in relation to Family Income Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor 1 and Parents Education, Preventive Medicine, Bilimleri Dergisi Cilt 3, Sayı 1, 44: 410–415 KÖKSAL, G., ÖZEL, G.H., (2008). Çocukluk KARANFİLCİ ,M., KABAK, B., HAMAMCILAR, ve Ergenlik Döneminde Obezite, Klasmat O., ARSLANOĞLU, E., (2013). Spor Genel Matbaacılık, Ankara. s.11 Müdürlüğü, Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı, LARSEN, P.G., MCMURRAY, R.G., POPKİN, Taekwondoda Spor Yaralanmaları ve Çözüm B.M., (2000). Determinants of Adolescent Önerileri, Neyir matbaacılık, Ankara.) Physical Activity and Inactivity Patterns, KLESGES, R.C., STEİN, R.J., ECK, L.H., Pediatrics,105: 6. (1991). Parental Influence on Food Selecti- MOORE, L.L., LOMBARDİ, D.A., WHİTE, on in Young Children and its Relationship M.J., CAMPBELL, J.L., OLİVERİA, to Childhood Obesity. AmJ Clin Nutr. 53: S.A., ELLİSON, R. C., (1991). Influences 859-864 on Parents’ Physical Activity levels on Ac-

ÖZGÜNER H., ERGİN Ş., GÜL A., ÇUKUR D., bilimler enstitüsü dergisi, 4 (6): 123-135

KÜÇÜK V., AKTEN M., (2007). Günümüz ÖzetSALLİS, J., PROCHASKA, J., TAYLOR, W., Kültürel Yapısı içindeAmaç: Kentsel Bu çalışmada Alanda çocu Doğağun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları (2000). üzerinde A etkili Review olduğu of Correlates of Physical Korumanın Olanak veincelenmiştir. Sınırları Yöntem:İle Sosyali Ankara- Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranActivity 157 çocuk of ve Children ebeveyni and Adolescents, Me- zasyon Sürecinde Çocuklardaçalışmaya alınmıştır. Doğa EbevBilincieynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmedicine Ölçeği‟ni and Science(ÇDDÖ/6- in Sports and Exercise, Gelişimini Destekleyici18) doldurmuştur.Kentsel Tasarım Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında,32 (5): 963-975 dışa yönelim Yaklaşımlarının Saptanması.sorunları Süleyman erkek çocuklarında De- daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli mirel Üniversitesi Bilimselyaşam olayıAraştırma yaşama d Projesiurumunun sadeceSASKATCHEWAN içe yönelim sorunları üzerinde MİNİSTRY OF TOURİSM, etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Raporu, Proje No: 01018-m-05,sorunları üzerinde Isparta etkili bulunmuştur. TartıĢmaPARKS,: BuCULTURE çalışmanın AND SPORT, (March, bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları2008). için Factors riskli grupların that Shape Our Children’s PARLAK, A., ÇETİNKAYA,belirlenmesinin Ş., (2007). yanı sıraÇo - koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. Participation in Physical Activity and Sport: cuklarda Obezitenin Oluşumunu Etkileyen Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,Saskatchewan Dışa Yönelim Sorunl Parents’arı, Perspective, p.11 Faktörler, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1

Cilt:2, Sayı:5. s.27 SEABRA, A.F., MENDONC, D.M.¸ THOMİS, M.A., PETERS, T.J., MAİA, J.A., (2007). Associati- PEHLİVAN, Z., (2009). Spora Katılan Çocuklara Yönelik Ailelerin Beklentileri, Çocuklarda ons Between Sport Participation,Demographic Gözlenen Davranış Değişimleri ve Spora and Socio-Cultural Factors in Portuguese Katılımın Önündeki Engeller, Spormetre Children and Adolescents, The European Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Journal of Public Health, 16: 1-6 7 (2): 69-76 SİVRİKAYA, K., (1998). Farklı Yas Kategorilerin- PETERSON, N.A., HUGHEY, J., LOWE, J.B., deki Erkek ve Bayan Hentbolcülerin Fiziksel TİMMER, A.D., SCHEİDER, J.E., PE- Özellikleri, Kaygı Düzeyleri ve Müsabaka TERSON, J.J., (2008). Health Disparities Performanslarının Analizi, Gazi Üniversitesi, and Community-Based Participatory Rese- Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans arch: Issues and Illustrations. RB Wallace, Tezi, Ankara. s.34

STEVEN, J., ANDERSON, M.D.1Psikolog (2005). Doktor “Sports (Klinik Psikolog) MadalyonSetting. Psikiyatri Personality Merkezi and İndividual Diffe- 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Injuries”, Disease-a-Month 51,(8-9):438- 542 rences. Volume:27, pp: 861-875.

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI., (2013). Çocukluk TUNCER, E., GÜLTEKİN, T., (2013). İlköğre- Özet çağı Obezite araştırmasıAmaç: (COSI-TR),Bu çalışmada çocu Önğun ve ebeveynlerintim hangiOkulu özelliklerin Öğrencilerinde içe Obezite Oranları: yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu rapor, Ankara incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı ÇocukÇubuk Sağlığı Örneği, ve Hastalıkları Ankara Üniversitesi Dil ve HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgiTarih alma formuCoğrafya ve 6-18 Fakültesi Yaş Antropoloji Dergisi, TANDY, C., (1999). ChildrensÇocuk Diminishingve Gençler İçin Davranış Play Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli25: 29-45. varyans analizi Space: A Study of İntergenerationalsonuçlarına göre, içe Changes yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim in Childrens Use of Theirsorunları Neighbourhoods”, erkek çocuklarında dahaTURGUT, çok görülmektedir. H., YILMAZ, Ayrıca S., (2010). Ekolojik Te- ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Australian Geographicalyaşam olayı Studies yaşama d37urumunun (2): sadece içe melliyönelim Çocuk sorunları Oyun üzerinde Alanlarının Oluşturulması, etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim 154-162. sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢmaIII. Ulusal: Bu Karadeniz çalışmanın Ormancılık Kongresi bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh20-22 sağlığı Mayıs açısından 2010, da Cilt: IV ss: 1618-1630 TAŞÇI, B.G., (2010). Sokağıntartışılmıştır. Günümüz Ko-

şullarında Çocuk OyunAnahtar Alanı Kelimeler Olarak: İçe YönelimEle Sorunları,TUTAL, Dışa V., Yönelim (2011). Sorunl İlköğretimarı, Öğrenci Velilerinin Alınması ve Değerlendirilmesi. Yüksek 1 Beden Eğitimi Dersine Karşı Tutumlarının

Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Ulusal Bilimleri Enstitüsü, İzmir Beden Eğitimi ve Spor Öğrt. Kongresi 25-27 Mayıs 2011, VAN/YYÜ Eğitim Fakültesi THOMPSON, A.M., REHMAN, L.A., HUM- Dergisi Özel Sayısı, 142-153 BERT, M.L., (2005). “Factors Influencing the Physically Active Leisure of Children ÜNAL, H., EKİCİ, S., GERİ, S., (2012). Alt and Youth: A Qualitative Study”, Journal of Sosyo-Ekonomik Yapıya Sahip Ailelerin Leisure Studies, 27: 421-438 Çocuklarına Spor Yaptırma Düşüncelerinin İncelenmesi (Muğla Örneği), Spor Yönetimi THOMPSON, J.L., DAVİS, S.M., GİTTELSOHN, ve Bilgi Teknolojileri Dergisi ISSN: 1306- J., GOİNG, S., BECENTİ, A., METCALFE, 4371 cilt:7 sayı:1 L., STONE, E., HARNACK, L., RİNG, K., (2001). “Patterns of Physical Activity Among VESSEY, J., YİM-CHİPLİS, P., MACKENZİE, American Indian children: An Assesment of N., (1998). Effects of Television Viewing on

Health, 14: 71-75 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)http://www.moh.gov.om/reports/TStudy_on_ Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü the_risk_factor_sassociated_with_protein_ WEBB, P., BLOCK, S., (2003). Nutrition Know- energy_mal.pdf, Ministry of Health Sultanate ledge and Parental Schooling as Inputs to of Oman (MHSO) Report of The Study on Child Nutrition in the Long and Short Run, Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinRisk hangi Factors özelliklerin Associated içe to Protein Energy available at http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı ÇocukMalnutrition Sağlığı ve Hastalıkları Among Children Less Than PNADE922.pdf, accessedHOEAH 22.09.2014 Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgiThree alma formu Years ve 6in-18 Oman, Yaş accessed 21.09.2011 Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- WORLD HEALTH ORGANIZATION.,18) doldurmuştur. (1998).Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıhttp://www.reaktifhipoglisemi.com/Tr/content3. kız çocuklarında, dışa yönelim Expert committee on sorunlarıphysical erkek status,the çocuklarında use daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve asp?m1=1&m2=8&m3=176, ailenin son 6 aydır stresli Özata, M., and interpretation of andropometry,yaşam olayı yaşama Technical durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismaraKarbonhidrat, uğrama, dışa yönelim erişim tarihi: 12.12.2014. Report Series Numbersorunları 854 üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

54 ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ SSTBİnternational Refereed Academic Journal Of Sports

ANNELERİN SAHİP OLDUKLARI ÇOCUK SIRALAMASINA GÖRE YAPTIKLARI GELENEKSEL UYGULAMALAR ARASINDA FARK VAR MI?(1)

IS THERE A DIFFERENCE BETWEEN TRADITIONAL PRACTICES BY MOTHERS IN BRINGING UP THEIR CHILDREN ACCORDING TO THEIR ORDER

Birsen BİLGEN SİVRİ1, Nimet KARATAŞ2

1Mevlana Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü 2Nevşehir Üniversitesi Semra ve Vefa Küçük Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü

Özet: Annelerin bebek bakımına yönelik yaptığı geleneksel Abstract: The study was planned to explore traditional uygulamaları tespit etmek için planlandı. Tanımlayıcı tipte practices about baby care of the mothers with babies aged planlanan araştırmanın evrenini, Akşehir ilçesinde bulunan 0-12 months. The population of this descriptive study was Aile Sağlığı Merkezleri’ne kayıtlı 0-12 aylık bebekleri olan composed of 880 mothers with babies aged 0-12 months 880 anne, örneklemi ise bu evrenden tabakalı örnekleme who were registered to Family Health Centers located in yöntemiyle rastgele sayılar tablosu kullanılarak seçilen 286 Akşehir County. The sample of the study was consisted anne oluşturdu.Yerel etik kurul onayı alındı (16.09.2010- of 286 mothers who were recruited with stratified random 2010/108). Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan anket sampling method from the population. Approvalwasob- formu aracılığı ile annelerle yüz yüze görüşülerek toplandı tainedfromthelocalethicscommittee(16.09.2010-2010/108) ve verilerin değerlendirilmesinde ki-kare önemlilik testi ve The data were gathered using a questionnaire form designed tanımlayıcı istatistikler kullanıldı. Araştırma kapsamına alınan by the researcher with a face to face interview technique annelerin %38,4’ünün 26-30 yaş grubunda, %50’sinin ilkokul and chi-square significance test and descriptive statistics mezunu olduğu saptandı. Annelerin bebek bakımına yönelik were employed for the data analyses. It was found out yaptıkları geleneksel uygulamalar arasında ilk sıralarda bebeği that 38.4% of the participant mothers belonged to 26-30 nazardan korumak için(%91,3), bebeğin göbeği düştükten age group and 50% of them had primary school degree. sonra(%90,6) ve bebek nazara uğradığında(%89,9) yapılan The most common practices about baby care of the moth- uygulamalar yer almaktadır. Annelerin eğitim durumuna ers were those done when mothers wished to protect the göre bebek bakımına yönelik yapılan bebeği albasmasın- baby against the evil eye(913%), when umbilical cord fell dan koruma, albasmasının geçmesi, göbeğin düşmesi için off(90.6%) and when the baby was thought to be affected uygulama yapma, memesini sıkma, kundak yapma, kuşak by the evil eye(89.9%); respectively. In relation with edu- bağlama uygulamalarına ilişkin, gruplar arasındaki fark cational status of the mothers; the differences among the istatistiksel olarak önemli bulundu (p<0,05). Sonuç olarak groups were found significant in terms of those traditional araştırmaya katılan annelerin doğum sonu dönemde bebek practices done to protect the baby against incubus, to soothe bakımına yönelik geleneksel uygulamaları yapmaya devam incubus, to facilitate falling off of umbilical cord, squeezing ettikleri görüldü. breasts, swaddling, child carry belt(p<0,05). It was seen that participant mothers continued to do traditional practices Anahtar Kelimeler: Bebek Bakımı, Geleneksel Uygula- about baby care during post partum period. malar, Hemşirelik Key Words: Baby Care, Traditional Practices, Nursing

(1) Yüksek Lisans Tezi olarak yapılmış (2012), Haziran 2013’de II. Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik Kongresi’nde poster bildiri olarak sunulmuştur.

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I12 ID:207 K:217 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ GİRİŞ ve bakım vermede önceliklerin belirlenmesi için THE INVESTIGATION OF SOMEyol SOCIOgösterici-DEMOGRAFIC olacaktır (Bolsoy, AND 2006). Günümüzde, özellikle gelişmekteCLINIC VARIABLES olan ülkelerde RELATED TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZING gebelik, doğum ve doğumPROBLEMS sonu dönemde OF CHILDREN yaşa- WHOAMAÇ APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENT UNITS nan sağlık sorunlarından dolayı birçok anne ve 1 Bu , araştırma;2 Akşehir ilçe merkezindeki Aile bebek yaşamını yitirmektedir. Ana-çocukHalime sağlığı ġenay GÜZEL Haluk ARKAR Sağlığı Merkezleri’ne (ASM) kayıtlı 0-12 aylık 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi sorunları olarak bilinen bu durum,2 ülkemiz için (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesibebeği Psikolojiolan annelerin, Bölümü bebek bakımına ilişkin de öncelikli sorun olmaya devam etmektedir yaptıkları geleneksel uygulamaları büyüttükleri (Eğri ve Gölbaşı, 2007; Eğri ve Konak, 2011). çocuk sıralamasına göre tespit etmek amacıyla Özet Anne-bebek ölümlerini biyolojikAmaç: Bu çalışmada faktörler çocu ğunve ve ebeveynlerinretrospektif hangi özelliklerinve tanımlayıcı içe olarak yapılmıştır. yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu sağlık hizmetleri doğrudanincelenmiştir. etkilerken; Yöntem: gelenekler, Ankara DışkapıÇalışma, Çocuk Sağlığı yapılan ve Hastalıkları uygulamaların bütün çocuklarda HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni aile geliri, ekolojik ortam,çalışmaya sosyo-ekonomik alınmıştır. Ebev eynlerve geneltek bilgi tek alma sorgulanması formu ve 6-18 Yaşnedeniyle ilk olma özelliği Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- fiziksel ortamlar ise dolaylı18) etkilemektedir. doldurmuştur. Bulgular: Aynı Çoktaşımaktadır. değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim zamanda annelerin anne-bebeksorunları bakımına erkek çocuk ilişkinlarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınKAPSAM ve ailenin son 6 aydır stresli bilgi yetersizliği veya öğrendiğiyaşam olayı yanlış yaşama geleneksel durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel Araştırmanın istismara uğrama, dışaevrenini, yönelim Akşehir ilçe belediye sı- bilgi ve uygulamalar, annesorunları ve bebeğin üzerinde iyileşme etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimnırları sorunları içinde için riskli bulunan grupların Aile Sağlığı Merkezleri’ne sürecini uzatabilmekte, etkinbelirlenmesinin tedavi yanıalmasını sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. (1-7) kayıtlı 0-12 aylık bebekleri olan 880 anne, engellemekte, sakatlık, hastalık ve hatta ölümle sonuçlanabilmektedir. Bu nedenleAnahtar Kelimelerannelerin: İçe anne- Yönelim Sorunları,örneklemi Dışa Yönelim ise bu S orunlevrendenarı, tabakalı örnekleme 1 yöntemiyle rastgele sayılar tablosu kullanılarak bebek bakımı uygulamalarının ve bu uygulamaları etkileyen faktörlerin bilinmesi önem taşımaktadır seçilen 286 anne oluşturmuştur. (Dinç, 2005; Özyazıcıoğlu, 2005; Seviğ ve Tan- MATERYAL VE METOD rıverdi, 2011; Törüner ve Büyükgönenç, 2011). Veriler, 1.12.2010-25.12.2010 tarihleri arasında, Hemşireler birçok ortamda farklı kültürel özellikleri literatür ışığında araştırmacı tarafından hazırlanan olan birey ve ailelerle çalıştığından dolayı, bakım “Kişisel Bilgi Formu” (20 soru) ve “Bebek Bakı- verdikleri birey ve ailelerin gelenek, görenek, mına Yönelik Geleneksel Uygulamaları Belirleme kültürel inanç ve değerlerini iyi bilmeli, bireyleri Formu” (43 soru) aracılığı ile toplanmıştır (Tun- holistik bir bakış açısı ile ele almalıdır (Seviğ ve çel ve ark., 2006; Aliefendioğlu ve ark., 2009; Tanrıverdi, 2011). Gebelik, doğum ve doğum sonu Bölükbaş ve ark., 2009; Geçkil ve ark., 2009; dönemlerde, annelerin geleneksel uygulamaları- Karatay, 2009; Beşer ve ark., 2010; Çakırer ve nın bilinmesi, bu dönemlerde ailelere sunulacak ark., 2010; Özer ve ark., 2010; Eğri ve Konak, sağlık hizmetlerinde, eğitimlerin planlanmasında 2011; Halıcıoğlu ve ark., 2011; Kahriman ve ark.,

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I12 ID:207 K:217 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ 2011; Okumuş ve ark., 2011). Araştırma öncesi Annelerin büyüttükleri çocuk sıralamasına göre THE INVESTIGATION OF SOMEbebeklerin SOCIO -memesiniDEMOGRAFIC sıkma, AND konak, kuşak bağla- bireylere çalışmanın amacı,CLINIC yöntemi, VARIABLES beklenen RELATED TO INTERNALIZING AND yararları anlatılmıştır. Tüm anketler, araştırmacıEXTER NALIZINGma, albasmasının geçmesi için uygulama yapma PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC tarafından annelerin evlerinde ziyaret edilip onlarlaOUTPATIENT durumlarına UNITS ilişkin, gruplar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu beirlenmiştir yüz yüze görüşülerek doldurulmuştur. Görüşme1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR (p<0,05) (Tablo.2). süresi en az 20 en fazla 30 dk1 Psikologsürmüştür. Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Veri toplama formlarını uygulamadan önce Erci- Annelerin eğitim durumuna göre bebek bakımına yes Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’ndan yönelik yaptığı uygulamalardan; albasmasından (16.09.2010-2010/108 sayılı), Akşehir Sağlık Özetkoruma, albasmasının geçmesi, göbeğin düşmesi, Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Grup Başkanlığı’ndan (15.09.2010-B.30.2.SEL.0yönelim ve dışa yönelim sorunlarımemesini üzerinde sıkma, etkili kundak olduğu yapma, kuşak bağlama incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapıuygulamalarına Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ilişkin, gruplar arasındaki fark .Y2.73.00/360-929 sayılı) HOEAHyazılı izin Psikiyatri ve araştırma polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelistatistiksel bilgi alma formu olarak ve 6-18 önemli Yaş bulunmuştur (hepsi grubunu oluşturan bireylerdenÇocuk ve bilgilendirilmiş Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokiçin değişkenli p<0,05) varyans (Tablo analizi 6). onamları (yazılı ve sözlü)sonuçlarına alınmıştır. göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınTARTIŞMA ve ailenin son 6 aydır stresli Verilerin Analizi yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Bebeklerin doğumdan sonraki ilk zamanlarda, Veriler SPSS 15.0 paketsorunları programında üzerinde etkilideğer bulunmuştur.- TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimenfeksiyonlara sorunları için riskli karşı grupların güçlü bir bariyer olan, Ig lendirilmiş, verilerin tanımlayıcıbelirlenmesinin istatistikleri yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. yönünden zengin kolostrumu emmesi de ayrıca için sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,önem Dtaşımaktadırışa Yönelim Sorunl (Törünerarı, ve Büyükgönenç, kullanılmıştır. Tanımlayıcı özellikler ve çocuk 1 2011). Yapılan çalışmalarda annelerin %90,9’u sıralamasına göre geleneksel uygulamaların bebeğine kolostrumu vermiştir (Özyazıcıoğlu, yapılma oranının karşılaştırılması için Ki-kare 2005; Eğri ve Gölbaşı, 2007; Koç ve ark., 2011). analizi ve istatistiksel olarak farkın önemliliği Çalışmamızda annelerin büyüttükleri çocuk sı- p<0,05 olarak kabul edilmiştir. ralamasına göre bebeklerine verdikleri ilk besin BULGULAR türleri arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05) (Tablo 4). Yapılan Araştırma kapsamına alınan annelerin %38,4’ünün araştırmalarla çalışma sonuçları kıyaslandığında, 26-30 yaş grubunda, %50,0’ının ilkokul mezunu annelerin bebeklerini doğar doğmaz emzirmeleri, olduğu, %88,8’inin çalışmadığı, %16,8’inin sosyal kolostrumu vermeleri sevindirici bir durumken, güvencesinin olmadığı, %62,3’ünün gelirinin orta maden suyu gibi sıvıların verilmesi, bu bölgede düzeyde olduğu, %50,7’inin 5 yıldan az süredir maden suyu ve kaplıca kaynaklarının fazla olma- ilçe merkezinde yaşadığı ve %37,4’ünün geniş sından ve jeolojik yapının kültürü etkilediğinden aile yapısı gösterdiği saptanmıştır (Tablo 1.). kaynaklandığı düşünülebilir.

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I12 ID:207 K:217 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Yüksek ateş, bebeklerin konvülsiyon geçirip mamızda annelerin %40,5’i, bebeğin memesindeki sağlığını olumsuz etkilemesiTHE INVESTIGATION açısından ayrı bir OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATEDşişliği TO INTERNALIZING gidermek için sıktıklarını AND ifade etmişlerdir. önem taşımaktadır. Bebeklerde immün sisteminEXTER NALIZINGAnnelerin büyüttükleri çocuk sıralamasına göre PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC immatür olması, gelişimsel ve biyolojik değiOUTPATIENT- bebeğin UNITS memesini sıkma uygulamasını yapma şiklikler nedeniyle enfeksiyon hastalıkları ve 1Halime ġenay GÜZELdurumlarına, 2Haluk ARKAR ilişkin, gruplar arasındaki farkın yüksek ateş, yetişkinlerden daha fazla oranda 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)istatistiksel Madalyon Psikiyatriolarak Merkezianlamlı olduğu saptanmıştır görülmektedir (Törüner ve Büyükgönenç,2 (Klinik Psikolog) 2011). Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü (p<0,05) (Tablo 2). Annelerin tümü, “meme için- Çalışmamızda bebekleri ateşlenen annelerin deki sütün bebeğe sancı yaptığını” düşündükleri büyük çoğunluğunun, bebeklerinde herhangi bir Özetiçin memeyi sıktıklarını ifade etmişlerdir. Işık ve uygulama yaptığı belirlenmiştir.Amaç: Bu çalışmadaÇocuk çocusayısığun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunlarıarkadaşlarının üzerinde etkili (2010) olduğu Mersin’deki çalışmasında arttıkça ateş düşürmeye ilişkinincelenmiştir. uygulama Yöntem: yapan Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları annelerin sayısında değişiklikHOEAH olmadığı Psikiyatri saptanmıştır polikliniğine başvuranannelerin 157 çocuk%19,2’sinin ve ebeveyni bebeğin memelerini ovarak çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş (p>0,05). Çocuk sayısı arttıkça,Çocuk ve “ateşGençler düşürücü İçin Davranış Değerlendirmesıvının dışarı Ölçeği‟ni çıkmasını (ÇDDÖ/6- sağladıkları tespit edil- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi veren” annelerin sayısının arttığı,sonuçlarına “sirkeli göre, içe su yönelim süren” sorunları miştir. kız çocuklarında, Çalışmamızda dışa yönelim annelerin eğitim durumuna sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca annelerin sayısının da azaldığıebeveynin tespit psikiyatrik edilmiştir tedavi almasının göre ve aileninbebek son bakımına 6 aydır stresli yönelik uygulama yapmaya yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde (Tablo 3). Ülkemizde yapılanetkili çeşitli olduğu çalışmalarda bulunmuştur. Fiziksel ilişkin istismara gruplar uğrama, dışaarasındaki yönelim fark istatistiksel olarak sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın annelerin bebeğin ateşini düşürmeyebulguları içe yönelik yönelim-dışa yap yönelim- önemli sorunları bulunmuştur için riskli grupların (hepsi için p<0,05). Albas- belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tıkları uygulamalar arasında;tartışılmıştır. ateş düşürücü ilaç masının geçmesi için uygulama yapma dışındaki verme, soğuk uygulama yapma, üzerini soyup Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,bütün Dgelenekselışa Yönelim S uygulamaları,orunları, ilköğretim ikinci ısısını azaltma, doktora götürme, bol sıvı verme, 1 kademe ve üzerinde eğitimi olan annelerin daha az doktor istemi ile ilaç verme, sirkeli su ve aspirin yaptıkları belirlenmiştir (Tablo 6). Benzer şekilde karıştırılıp vücudunu silme yer almaktadır (Dinç, bir çok çalışmada anne ve bebeğe yönelik yapılan 2005; Çetinkaya ve ark., 2008; Karabudak ve geleneksel uygulamalar incelendiğinde, annenin ark, 2009). Ateş, enfeksiyonun birincil bulgusu eğitim düzeyi yükseldikçe daha az oranda gele- olduğundan, altta yatan neden araştırılmadan neksel uygulama yaptıkları bulunmuştur (Şenses ve bebek doktora götürülmeden ateş düşürücü ve Yıldızoğlu, 2002; Dinç, 2005; Özyazıcıoğlu, kullanımı yanlış bir uygulamadır. 2005; Karabudak ve ark., 2009). Yapılan çalış- Bebekler yeni doğduğunda anneden geçen hor- malarda ve bizim çalışmamızda da görüldüğü monlar nedeniyle memede şişlik olabilmektedir gibi, annelerin eğitim düzeyi yükseldikçe anne (Törüner ve Büyükgönenç, 2011). Memedeki şişliği ve bebek sağlığı açısından zararlı olabilecek uy- azaltmak için ovmak ya da sıkmak, tahrişe, hatta gulamaların daha az uygulandığı tespit edilmiştir. enfeksiyona yol açabilmektedir. Şişlik kendi haline bırakıldığında birkaç gün içinde geçebilir. Çalış- Çalışma sonucunda;

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I12 ID:207 K:217 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Bebek sağlığı için zararlı uygulamaların yapıldığı ÇAKIRER, N., ÇALIŞKAN IŞIK, Z., (2010). kadar, yararı/zararı olmayanTHE INVESTIGATION uygulamaların da OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATED TO “NevşehirINTERNALIZING İli Ağıllı AND Köyünde Gebelik, Doğum yapıldığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar doğrultuEXTER- NALIZINGve Lohusalığa İlişkin Geleneksel İnanç Ve PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC sunda; Türkiye’de başvurulan geleneksel uyguOUTPATIENT- Uygulamalar”,UNITS TAF Preventive Medicine lamalar ile ilgili bölgesel verilerin toplanması ve 1Halime ġenay GÜZEL, 2Bulletin,Haluk ARKAR 9: 343-348 bu verilerin transkültürel bakım vermek amaçlı 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 ÇETİNKAYA, A., ÖZMEN, D., CAMBAZ, S., sağlık personeliyle paylaşılması, sağlık (Klinik persone Psikolog)- Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü linin çalıştığı bölgede yapılan zararlı geleneksel (2008). “Manisa’da Çocuğu Olan 15-49 Yaş uygulamalara ilişkin bölge halkına eğitimler Kadınların Doğum Sonu Dönemde Yenidoğan Özet Sağlığı İle İlgili Geleneksel Uygulamaları”, düzenlenmesi önerilmektedir.Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları Cumhuriyet üzerinde etkili Üniversitesi olduğu Hemşirelik Yükse- KAYNAKLAR incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvurankokulu 157 çocuk Dergisi, ve ebeveyni 12(2): 39-46 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş ALİEFENDİOĞLU, D, HIZEL,Çocuk ve Gençler S, MISIRLI İçin Davranış- Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: ÇokDİNÇ, değişkenli S., (2005). varyans “Şanlıurfa analizi Merkezde Bulunan OĞLU DİBEK, E., ŞANLI,sonuçlarına C., göre,ALBAYRAK, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok4 Numaralı görülmektedir. Sağlık Ayrıca Ocağı’na Kayıtlı 0-1 Ya- M., OKTAY, A., (2009).ebeveynin “Traditional psikiyatrik tedaviChild almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe şındayönelim Çocuğa sorunları üzerinde Sahip Annelerin Çocuklarının Care Procedures in etkiliAn Anatolian olduğu bulunmuştur. City”, Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢmaBakımında: Bu çalışmanınKullandıkları Geleneksel Uygu- Gazi Tıp Dergisi / Gazibulguları Medical içe yönelim Journal,-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruhlamalar”, sağlığı açısındanHemşirelikte da Araştırma Geliştirme 20(1): 17-20 tartışılmıştır. Dergisi, 1(2): 53-64 BEŞER, A, TOPÇU, S., COŞKUN,Anahtar Kelimeler A. ERDEM,: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, EĞRİ, G., GÖLBAŞI, Z., (2007). “15-49 Yaş N., GELİŞKEN, R., ÖZER, D., (2010). 1 Grubu Evli Kadınların Doğum Sonu Dö- “Geleneksel Çocuk Bakım Uygulamaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yük- nemde Bebek Bakımına Yönelik Geleneksel sekokulu Elektronik Dergisi, 3(3): 137-145 Uygulamaları”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(5): 313-320 BOLSOY, N., SEVİL, Ü., (2006). “Sağlık-Hastalık ve Kültür Etkileşimi”, Anadolu Hemşirelik EĞRİ, G. B., KONAK, A., (2011). “Doğum Sağlık Bilimleri Dergisi / Journal Of Anatolia Sonu Dönem İle İlgili Geleneksel İnanç ve Nursing And Health Sciences, 9: 78-87 Uygulamalara Dünyadan Ve Türkiye’den Örnekler”, Journal of World of Turks, 3(1): BÖLÜKBAŞ, N., ERBİL, N., ALTUNBAŞ, H., 143-155 ARSLAN, Z., (2009). “0–12 Aylık Bebeği Olan Annelerin Çocuk Bakımında Başvurdukları GEÇKİL, E., ŞAHİN, T., EGE, E., (2009). Geleneksel Uygulamalar”, Uluslararası İnsan “Traditional Postpartum Practices of Women Bilimleri Dergisi, 6(1): 164-176. And İnfant And The Factors Influencing

ve Sosyo-Demografik Özellikler1Psikolog Doktor İle İlişki (Klinik- Psikolog) Madalyon“Kahramanmaraş Psikiyatri Merkezi Yöresinde Annelerin Yeni- 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü si”, İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları doğan ve Bebek Bakımı İle İlgili Geleneksel Dergisi, 1: 13-19 Uygulamaları”, 1.Ulusal Kültürlerarası Hem- Özet şirelik ve Ebelik Kongresi Bildiri Kitabı, s. IŞIK, M. T., AKÇINAR, Amaç:M., KADIOĞLU, Bu çalışmada çocu ğunS., ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları 172-173, üzerinde etkili 15-17 olduğu Eylül, İzmir. (2010). “Mersin İlindeincelenmiştir. Gebelik, Yöntem: Doğum Ankara ve Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Loğusalık Dönemlerindeçalışmaya Anneye alınmıştır. ve Ebev Yenieynler- genelÖZER, bilgi alma A., formu TAŞ, ve 6-18 F., Yaş EKERBİÇER, H. Ç., Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- doğana Yönelik Geleneksel18) doldurmuştur. Uygulamaları”, Bulgular: Çok değişkenli(2010). varyans “0-6 Aylık analizi Bebeği Olan Annelerin sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Uluslararası İnsan Bilimlerisorunları erkekDergisi, çocuk 7(2):larında daha çokAnne görülmektedir. Sütü Ve AyrıcaEmzirme Konusundaki Bilgi 64-83 ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve Ve ailenin Davranışları”, son 6 aydır stresli TAF Preventive Medicine yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismaraBulletin, uğrama, 9: dışa 315-320 yönelim KAHRİMAN, İ., TOPBAŞ,sorunları M., üzerinde ÇAN, etkili G.,bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların (2011). “Traditional Babybelirlenmesinin Care Practices yanı sıra of koruyucu ÖZYAZICIOĞLU, ruh sağlığı açısından N., da (2005). “12 Aylık Çocuğu tartışılmıştır. Mothers of Children Aged 6-12 Months İn Olan Annelerin Çocuk Bakımına İlişkin Ge- Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, The Provincial Centre of Trabzon, Turkey”, leneksel Uygulamaları”, Atatürk Üniversitesi 1 TAF Preventive Medicine Bulletin, 10: 61-70 Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(1): 63-71

KARABUDAK, S. S., YAVUZ, B., YILMAZ, H. SEVİĞ, Ü., TANRIVERDİ, G., (2011). “Kül- B., BAŞBAKKAL, Z., (2009). “Annelerin türlerarası Hemşirelik”, 1. Baskı, İstanbul Çocuk Sağlığına İlişkin Geleneksel Uygu- Tıp Kitabevi, İstanbul lamaları”, İ.Ü.F.N. Hem. Derg, 17: 190-197 ŞENSES, M., YILDIZOĞLU, İ., (2002). “Sekiz KOÇ, Z., SAĞLAM, Z., UYGUN, K. H., (2011). Ayrı İldeki Kaynana ve Gelinlerin Lohusalık “Annelerin Bebek Bakımı İle İlgili Geleneksel ve Çocuk Bakımında Geleneksel Uygulama- Uygulamalarının Belirlenmesi”, Uluslararası ları”, Çocuk Forumu, 5(2): 44–48. Katılımlı 13. Ulusal Hemşirelik Kongresi TÖRÜNER, E. K., BÜYÜKGÖNENÇ, L., Bildiri Kitabı, s. 130, 19-21 Ekim, Şanlıurfa. (2011). “Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik KARATAY, G., (2009). “Kars İli I. No’lu Sağlık Yaklaşımları”,1. Baskı, Cilt 1, Göktuğ Ya- Ocağı Bölgesinde Yaşayan Kadınların Sağlıkla yıncılık, Ankara

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

Yaş (yaş ort. 26.7±5.0 yaş ) 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

20 yaş ve altı 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri26 Merkezi 9,1 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü 21-25 yaş 96 33,6

26-30 yaş 110 38,4

31 yaş ve üstü Özet 54 18,9 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Eğitim durumu yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitimi yok (Okur-yazarHOEAH değil+okuryazar) Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni9 3,2 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş İlkokul mezunu Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6143 - 50,0 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Ortaokul mezunu sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim59 20,6 sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Lise mezunu ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır46 stresli 16,1 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Üniversite mezunu ve etkiliüzeri olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim29 10,1 sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Meslek bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Ev hanımı tartışılmıştır. 254 88,8

Memur Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunl17 arı, 5,9 İşçi 1 15 5,3

Sosyal güvence Olan 238 83,2 Olmayan 48 16,8 Ekonomik durum

İyi 53 18,5 Orta 178 62,3 Kötü 55 19,2 Akşehir merkezde yaşama süresi

5 yıl ve altı 145 50,7 6 - 10 yıl arası 26 9,1 10 yıl ve üzeri 115 40,2

3 51 17,8

4 6 2,1 Özet 5 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin5 içe 1,7 yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Tablo 2. Annelerin BüyüttükleriHOEAH Psikiyatri Çocuk polikliniğine Sıralamasına başvuran 157 çocukve Bebek ve ebeveyni Bakımında Yaptıkları çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş GelenekselÇocuk Uygulamaları ve Gençler İçin Davranış Yapma Değerlendirme Durumlarına Ölçeği‟ni Göre(ÇDDÖ/6 Dağılımı- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Yapılan Uygulamalar sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir.Çocuk Sıralaması Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli İkinci Üçüncü yaşam olayı yaşama durumunun sadeceBirinci içe yönelim sorunları üzerinde ç o c u k çocuk etkili olduğu bulunmuştur. Fizikselçocuk istismara uğrama, dışa yönelim χ2 / p sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: (n= Bu 168) çalışmanın ve üzeri bulguları içe yönelim-dışa yönelim(n= sorunları286) için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da (n= 79) tartışılmıştır. n % n % n %

Albasmasından AnahtarYapan Kelimeler: İçe Yönelim197 Sorunları,68,9 Dışa Yönelim109 S64,9orunları, 46 58,2 χ2= 3,280 korumak için uygulama 1 Yapmayan 89 31,1 59 35,1 33 41,8 p= 0,194 χ2= 6,074 Albasmasının geçmesi Yapan 178 62,2 98 58,3 37 46,8 için uygulama Yapmayan 108 37,8 70 41,7 42 53,2 p= 0,048

2 Göbeğin düşmesi için Yapan 220 76,9 131 78,0 60 75,9 Χ = 0,137 uygulama Yapmayan 66 23,1 37 22,0 19 24,1 P= 0,934 Yapan 259 90,6 155 92,3 72 91,1 2= 0,382 Göbeği düştükten χ sonra uygulama Yapmayan 27 9,4 13 7,7 7 8,9 p= 0,826 Yapan 170 59,4 91 54,2 42 53,2 χ2= 1,713 Tuzlama Yapmayan 116 40.6 77 45,8 37 46,8 p= 0,425 Yapan 106 37,1 52 31,0 22 27,8 χ2= 3,222 Kundaklama Yapmayan 180 62,9 116 69,0 57 72,2 p= 0,200

Yapan 257 89,9 145 86,3 65 82,3 χ2= 3,666 Nazara uğradığında uygulama Yapmayan 29Özet 10,1 23 13,7 14 17,7 p= 0,160 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelimYapan ve dışa yönelim 186 sorunları 65,0 üzerinde110 etkili 65,5 olduğu 54 68,4 χ2= 0,306 Pamukçuk olduğunda incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uygulama HOEAHYapmayan Psikiyatri polikliniğine100 başvuran35,0 157 çocuk58 ve ebeveyni34,5 25 31,6 p= 0,858 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş ÇocukYapan ve Gençler İçin Davranış 232Değerlendirme81,1 Ölçeği‟ni139 (ÇDDÖ/682,7 - 66 83,5 χ2= 0,340 Pişik olduğunda 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi uygulama sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunlarıYapmayan erkek çocuklarında 54 daha çok18,9 görülmektedir.29 17,3 Ayrıca 13 16,5 p= 0,844 ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Yapan 94 32,9 56 33,3 31 39,2 2= 1,164 Güzel olması için yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde χ uygulama etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunlarıYapmayan üzerinde etkili bulunmuştur.192 TartıĢma67,1 : 112 Bu çalışmanın66,7 48 60,8 p= 0,556 bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesininYapan yanı sıra koruyucu118 ruh41,3 sağlığı65 açısından38,7 da 31 39,2 χ2= ,322 İsiliğinin geçmesi için tartışılmıştır. uygulama Yapmayan 168 58,7 103 61,3 48 60,8 p= 0,851 Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 2 Yapan 1961 68,5 117 69,6 64 81,0 χ = 4,799 Öksürük için uygulama Yapmayan 90 31,5 51 30,4 15 19,0 p= 0,091 Yapan 256 89,5 149 88,7 69 87,3 2= 0,310 Sürekli ağlayan huysuz χ bebeğe uygulama Yapmayan 30 10,5 19 11,3 10 12,7 p= 0,856 Yapan 156 54,5 99 58,9 47 59,5 2= 1,131 İshali olan bebeğe χ uygulama Yapmayan 130 45,5 69 41,1 32 40,5 p= 0,568 Yapan 167 58,4 91 54,2 43 54,4 2= 0,926 Kabızlığı olan bebeğe χ uygulama Yapmayan 119 416 77 45,8 36 45,6 p= 0,629 Yapan 254 88,8 156 92,6 71 89,9 2= 1,982 Ateşi olan bebeğe χ uygulama Yapmayan 32 11,2 12 7,1 8 10,1 p= 0,371

Kulak ağrısını Yapan 119 41,6 66 39,3 41 51,9 χ2= 3,659 gidermek için THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINICYapmayan VARIABLES RELATED167 TO58,4 INTERNALIZING102 60,7 AND38 48,1 p= 0,160 uygulama EXTERNALIZING PROBLEMSYapan OF CHILDREN234 WHO81,8 APPLĠED141 PSYCHĠATRIC83,9 73 92,4 χ2= 5,179 Burun tıkanıklığı için OUTPATIENT UNITS uygulama Yapmayan 52 18,2 27 16,1 6 7,6 p= 0,075 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR Yapan 150 52,4 94 56,0 58 73,4 χ2= 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi Konak için uygulama 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü 11,135 Yapmayan 136 47,6 74 44,0 21 26,6 p= 0,004

Yapan 112 39,2 57 33,9 33 41,8 χ2= 1,822 Hıçkırık için uygulama Özet Amaç:Yapmayan Bu çalışmada çocuğun ve174 ebeveynlerin60,8 hangi111 özelliklerin66,1 içe 46 58,2 p= 0,402 yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir.Yapan Yöntem: Ankara Dışkapı77 Çocuk26,9 Sağlığı28 ve Hastalıkları16,7 11 13,9 χ2= 9,886 HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Kuşak bağlama çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş ÇocukYapmayan ve Gençler İçin Davranış209 Değerlendirme73,1 Ölçeği‟ni140 (ÇDDÖ/683,3 - 68 86,1 p= 0,007 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Yapan 114 39,9 48 28,6 21 26,6 2 Bebeğin memesini sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim χ = 8,454 sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca sıkma ebeveyninYapmayan psikiyatrik tedavi almasının172 ve60,1 ailenin son120 6 aydır71,4 stresli 58 73,4 p= 0,015 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkiliHastane olduğu bulunmuştur. Fiziksel158 istismara55,2 uğrama,94 dışa 56,0 yönelim 40 50,6 χ2=3,477 Bebek sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın p= 0,481 rahatsızlandığında ilk bulgularıSağlık Ocağıiçe yönelim-dışa yönelim111 sorunları38,8 için68 riskli grupların40,5 37 46,8 başvurulan yer belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.Aile Büyükleri 17 5,9 6 3,6 2 2,5

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Tablo 3. Annelerin Büyüttükleri Çocuk Sıralamasına1 Göre Bebek Bakımına Yönelik Yaptığı Uygulamaların Dağılımı

Çocuk sıralaması

Albasmasının geçmesi için yapılan Üçüncü çocuk ve Birinci çocuk(n=178) İkinci çocuk(n=98) uygulamalar* üzeri(n=37) n % n % n % Kırk banyosu yaptırma 119 66,9 66 67,4 22 59,5 Sarı örtü örtme 78 43,8 38 38,8 13 35,1 Hocaya okutma 13 7,3 9 9,2 5 13,5 Tütsü yapma 9 5,0 7 7,2 3 8,1 Muska yapma 8 4,5 4 4,1 4 10,8 Dua etme 5 2,8 3 3,1 5 13,5 Yüzüne kırmızı örtü örtme 4 2,3 4 4,1 - -

1 Psikolog Doktor (Klinikn Psikolog)% Madalyon Psikiyatrin Merkezi% n % 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yüzüne sarı örtü örtme 190 74,2 101 70,6 38 60,3

Maden suyu içirilmesi 85 33,2 48 33,6 20 31,7

Emzirme 61 Özet23,8 35 24,5 19 30,2 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Sarı altın takma yönelim ve dışa yönelim9 sorunları3,5 üzerinde 4 etkili olduğu2,8 2 3,2 incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Yumurta sarısı ile yıkama HOEAH Psikiyatri polikliniğine5 başvuran2,0 157 çocuk3 ve ebeveyni2,1 3 4,8 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Tütsü yapma Çocuk ve Gençler İçin Davranış3 Değerlendirme1,2 Ölçeği‟ni2 (ÇDDÖ/61,4- - - 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Kırk gün bebeği ışıkta bekletmesonuçlarına göre, içe yönelim2 sorunları kız,8 çocuklarında,1 dışa yönelim,7 - - sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Diğer (altın takma, sarı boncuk takma, bebeği ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli güneşte bekletme, bebeğe beyaz, mavi örtü yaşam olayı yaşama durumunun8 sadece3,1 içe yönelim sorunları3 üzerinde2,1 1 1,6 örtme, bebeğe pekmez ya da etkilikayısı olduğu suyu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim içirme, şekerli su içirme) sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Pamukçuk olduğunda yaptıklarıbelirlenmesinin yanı sıraBirinci koruyucu çocuk ruh sağlığı açısından da Üçüncü çocuk ve uygulamalar* tartışılmıştır. İkinci çocuk(n=110) üzeri(n=79) (n=186) Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, n % n % n % 1 Doktora götürme 97 52,2 62 56,4 33 41,8 Bebeğin ağzına soda sürme 84 45,2 57 51,8 23 29,1 Kaynıyla evlenen birine okutma 11 5,9 3 2,7 3 3,8 Karadut reçeli sürme 7 3,8 3 2,7 2 2,5 Kuru bezle silme 7 3,8 3 2,7 1 1,3 Diğer(Bebeğin ağzına lokum tozu sürme, bebeğe emzirmeden sonra su verme,şeker, 12 6,4 3 2,7 1 1,3 nişasta, kadın saçı, anne sütü ve şeker karıştırıp sürme) Bebeğin güzel olması için yaptıkları Üçüncü çocuk ve Birinci çocuk (n=94) İkinci çocuk (n=56) uygulamalar* üzeri (n=31)

n % n % n %

Yüzüne anne sütü sürme 37 39,4 27 48,2 14 45,2 Burnu sıkma 31 33,0 18 32,1 13 41,9

Göbek kanını yanağına sürme 1Halime3 ġenay GÜZEL3,2, 2Haluk ARKAR1 1,8 - -

Yanaklarına ve çenesine basma 1Psikolog Doktor (Klinik3 Psikolog)3,2 Madalyon Psikiyatri1 Merkezi1,8 - - 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Diğer(Bebeğin gözlerine limon damlatma, bebeğin ayağına göbeğine elma yağı sürme, bebeğin vücuduna zeytinyağı sürme, annenin 5 5,3 3 5,4 1 3,2 hamileyken güzel bebek resimlerine bakması, kulaklarını bez ile bağlama, alnını sıkıca Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe bağlama, kaşlarını düzeltme) yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bebekte öksürük olduğunda yaptıkları Birinci çocuk Üçüncü çocuk ve HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 İkinci çocuk çocuk ve ebeveyni (n=117) uygulamalar* çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler(n=196) genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş üzeri (n=79) Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular:n Çok % değişkenli varyansn analizi% n % sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Doktora götürme sorunları erkek çocuk166larında daha84,7 çok görülmektedir.102 Ayrıca87,2 57 72,2 Öksürük şurubu içirme ebeveynin psikiyatrik tedavi23 almasının11,7 ve ailenin son11 6 aydır stresli9,4 4 5,1 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Ihlamur vb gibi bitki çayları içirmeetkili olduğu bulunmuştur.11 Fiziksel istismara5,6 uğrama,8 dışa yönelim6,8 2 2,5 sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Sırta ya da göğse çeşitli karışımlarbulguları (bal, içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların pekmez, aspirin, zeytinyağı, kolonya...)belirlenmesinin yanı sıra9 koruyucu4,6 ruh sağlığı 7 açısından 6,0 da 6 7,6 tartışılmıştır. sürülmüş gazete koyma Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Diğer(Bebeğe gül Fatma çayı, zeytinyağı içirme, bebeğe buhar verme, sırtına sirkeli 6 1 3,1 4 3,4 3 3,8 havlu koyma)

Bebek ateşlendiğinde yaptıkları Birinci çocuk Üçüncü çocuk ve uygulamalar* İkinci çocuk(n=156) (n=254) üzeri(n=71) n % n % n % Ateş düşürücü verme 151 59,4 98 62,8 46 64,8 Soğuk uygulama yapma 99 39,0 70 44,9 24 33,8 Doktora götürme 86 33,9 60 38,5 26 36,6 Ağrı kesici verme 70 27,6 40 25,6 17 23,9 Sirkeli su sürme 44 17,3 11 7,1 6 8,5 Üzerindeki kıyafetlerini soyma 4 1,6 3 1,9 3 4,2 Diğer(Bebeğe fitil koyma, çörek otu, badem 14 5,5 8 5,1 4 5,6 yağı, gül yağı sürme)

İdris çiçeğini kulağa damlatma 7 5,9 5 7,6 3 7,3

Sigara dumanını bebeğin kulağına üfleme 7 5,9 1 1,5 - - Kulağa zeytin yağı damlatma 1 Özet,8 1 1,5 1 2,4 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Diğer(Bebeğin kulağına misli pamuk,yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları kolonyağlı pamuğu sokma, eşek sütü HOEAH Psikiyatri polikliniğine6 başvuran5,0 157 çocuk3 ve ebeveyni4,5 2 4,9 damlatma, kulağı ovalama, yanançalışmaya ocaktaki alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş dumana kulağın tutulması) Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelimBirinci sorunları çocuk kız çocuklarında, İkinci dışa yönelimçocuk Üçüncü çocuk ve Tırnaklarını ilk kesme zamanısorunları erkek çocuklarında(n= 286) daha çok görülmektedir.(n= 168) Ayrıca üzeri (n= 79) ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumununn sadece %içe yönelim sorunların üzerinde% n % etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Tırnak uzayınca sorunları üzerinde etkili174 bulunmuştur.60,8 TartıĢma: 106 Bu çalışmanın63,1 52 65,8 bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Kırkı çıktıktan sonra belirlenmesinin yanı sıra105 koruyucu36,7 ruh sağlığı61 açısından 363 da 27 34,2 tartışılmıştır. 3 ay ve daha sonra 6 2,1 - - - - : İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Dayı/babasının cebinden para alıncaAnahtar Kelimeler 1 ,3 1 ,6 - - 1 Bebeğin ilk banyosunu yaptırma zamanı Birinci çocuk İkinci çocuk Üçüncü çocuk ve (n= 286) (n= 168) üzeri (n= 79) n % n % n % Göbek düşmeden önce/doğduğu ilk gün 207 72,4 111 66,1 50 63,3 Göbek düştükten sonra/ yarı kırkı/kırkı 79 27,6 57 33,9 29 36,7 çıktıktan sonra

* Birden fazla seçenek işaretlenmiştir.

Çocuk sıcak kalsın diye 1Halime61 ġenay GÜZEL57,5, 2Haluk ARKAR32 61,5 12 54,5

Çocuk rahat uyusun diye 1Psikolog Doktor (Klinik22 Psikolog)20,8 Madalyon Psikiyatri8 Merkezi15,4 4 18,2 2 Diğer(Bebeği kolay kucağa almak, kolay (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü 7 6,6 3 5,8 - - uyutmak, eti sertleşsin diye)

Bebeğin memesini sıkma nedenleri* Birinci çocuk Üçüncü çocuk ve Özet İkinci çocuk(n=48) Amaç: Bu çalışmada çocuğun (n=114) ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe üzeri(n=21) yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankaran Dışkapı% Çocuk Sağlığın ve Hastalıkları% n % HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni İçindeki sütün bebeğe sancıçalışmaya yapması alınmıştır. Ebev114eynler genel100,0 bilgi alma formu48 ve 6-18 100,0Yaş 21 100,0 Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi * Birden fazla seçenek işaretlenmiştir.sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Tablo 6. Annelerin Eğitimyaşam olayı ve yaşamaBebek durumunun Bakımına sadece Yönelikiçe yönelim sorunlarıUygulama üzerinde Yapma Durumlarına etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkiliGöre bulunmuştur. Dağılımı TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığıEğitim açısından durumu da tartışılmıştır. İlköğretim 1. İlköğretim 2. Yapılan uygulamalar Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Test kademe ve altı kademe ve üstü 1 (n= 152) (n= 134) n % n % Al basmasından korumak için uygulama

Yapan 114 75,0 83 61,9 χ 2= 5,667

Yapmayan 38 25,0 51 38,1 p= 0,017 Al basmasının geçmesi için uygulama

Yapan 104 8,4 74 55,2 χ 2= 5,278

Yapmayan 48 31,6 60 44,8 p= 0,022 Göbeğinin düşmesi için uygulama yapma

Yapan 124 81,6 96 71,6 χ 2= 3,962

Yapmayan 28 18,4 38 28,4 p= 0,047

Güzel olması için yapılanlar

Yapan Özet51 33,6 45 33,6 χ 2= 0,000 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Yapmayan incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı101 Çocuk Sağlığı66,4 ve Hastalıkları89 66,4 p= 0,996 HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Memesini sıkma çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Yapan 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok72 değişkenli47,4 varyans analizi42 31,3 χ 2= 7,629 sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Yapmayan ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının80 ve ailenin 52,6 son 6 aydır stresli92 68,7 p= 0,006 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Kuşak bağlama etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Yapan bulguları içe yönelim-dışa yönelim58 sorunları için38,2 riskli grupların19 14,2 χ 2= 20,813 belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Yapmayan tartışılmıştır. 94 61,8 115 85,8 p= 0,000

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

71 ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ SSTBİnternational Refereed Academic Journal Of Sports

TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİNDE EV SAHİBİ OLMA AVANTAJI

HOME ADVANTAGE IN TURKEY SOCCER SUPER LEAGUE

Kemal GÖRAL

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

Özet: Bu çalışmada, Türkiye Futbol Süper Liginin son on Abstract: In this study, the last ten season of Turkey’s sezonu, ev sahibi olma avantajı değişkeni açısından analiz Soccer Super League was examined by analyzing the in edilerek incelenmiştir. Araştırma verileri, TFF (Türkiye Futbol terms of variable to be the home advantage. The data used Federasyonu) resmi internet sitesinden elde edilmiştir. Ev in the study was obtained from the official website of TFF sahibi ve deplasman takımlarının maç kazanma sayıları, (Turkish Football Federation).Technical parameters such as sezonlara, takımlara ve coğrafi bölgelere göre ev sahibi olma numbers of match winning in competitions of home and avantajı gibi teknik parametrelerin analizi yapılmıştır. Elde away teams, home advantage according to the seasons, edilen veriler SPSS 16.0 programında kaydedilmiş, frekans teams and geographical regions were examined. The data ve yüzde değerleri hesaplanarak yorumlanmıştır. Son 10 obtained in this study was recorded in SPSS 16.0 program sezonda oynanan toplam 3060 maçta, ev sahibi takımlar and interpreted by calculating frequency and percentage 1422 galibiyet (%46.47) alırken, 858 maçtan mağlubiyetle values. In last 10 season played in the 3060 matches, while (%28.04) ayrılmışlardır. Türkiye Futbol Süper Liginin son 10 the home teams reached 1422 win (%46.47), 858 matches sezonunda ev sahibi olma avantajı ortalaması %60.07 olarak (%28.04) defeated. The average of the home advantage in bulunurken, bu süre içerisinde ev sahibi olma avantajının the last 10 seasons of Turkey Soccer Super League was benzer eğilimler gösterdiği tespit edilmiştir. 10 sezonda da found as 60.07%. The home advantage has been found süper ligde yer alan takımlardan Kayserispor’un %61.53 to show similar trends during this period. Located in 10 ile en yüksek, Beşiktaş’ın %54.75 ile en düşük ev sahibi seasons the super league from teams Kayserispor highest avantajına sahip oldukları belirlenmiştir. Ege Bölgesinde with 61.53%, Beşiktaş with the 54.75% lowest have the yer alan takımlar %64.62 ile en yüksek ev sahibi olma home advantage. The average of the home advantage of avantajına sahiptirler. Son 10 yılda şampiyon olan takım- champion teams in the last 10 years is between 54.75% ların ev sahibi olma avantajı ortalamalarının %54.75 ile and 58.84%. In the relegation teams this ratio is generally %58.84 aralığında, küme düşen takımlarda ise bu oranın between 60% and 84%. Consequently, with the opinion genellikle %60 ile %84 arasında değiştiği görülmektedir. that using home team advantage, which has impact on Sonuç olarak, futbol müsabakalarının sonucuna etki eden the outcome of the soccer competitions, is important, it unsurlardan biri olan bir takımın iç saha avantajını iyi can be said that away points are stubborn fact both to be kullanması, takım performansı açısından önemli olduğu successful in the top line and to get rid of the bottom row, düşünülmekle beraber, hem üst sıralarda başarılı olmak hem and that it is not possible to compete to be champion or de alt sıralardan kurtulmak için deplasman puanlarının da for relegation with home points. katkısının yadsınamaz bir gerçeklik olduğu, şampiyonluk veya küme düşme mücadelesinin yalnızca ev sahibi olarak kazanılan puanlarla verilemeyeceği söylenebilir. Key Words: Soccer, Home Advantage, Super League, Analysis Anahtar Kelimeler: Futbol, Ev sahibi avantajı, Süper Lig, Analiz

1 tutulan, 2 istatistikler, hem müsabakanın objektif geniş kitlelere mal olmuş, milyonlarca insanınHalime ilgi ġenay GÜZEL Haluk ARKAR değerlendirilmesinde hem de gelecekteki maçlar odağı haline gelmiştir (Günay1Psikolog ve Yüce, Doktor 2008). (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesiiçin doğru Psikoloji kararların Bölümü verilmesinde kullanılabilir. Futbol batıdan doğuya, kuzeyden güneye dünyanın Bu istatistiklerin kaydedilebilmesi ve tutulabilmesi her yerinde oynanan, oynamayanlar tarafından için yardımcıların görevlendirilmesi ve eğitilmesi da seyredilen geniş kitlelere hitap eden bir spor Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynleringerekmektedir. hangi özelliklerin Elde içeedilen istatistiksel veriler dalıdır (Donuk ve Şenduran,yönelim 2006). ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapımüsabaka Çocuk Sağlığı sırasında, ve Hastalıkları maçın devre arasında ve Futbol, geniş bir oyun alanında,HOEAH çok Psikiyatri sayıda polikliniğine oyun- başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelsonrasında bilgi alma formu performansın ve 6-18 Yaş değerlendirilmesinde cunun katılımıyla, oyun kuralarıÇocuk gereğive Gençler belirlenmiş İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokkullanılır değişkenli (Ziyagil varyans ve analizi Eliöz, 2006). sınırlı bir alanda, sonucunsonuçlarına kalelere göre, atılan içe yönelim ya da sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaFutbolda çok görülmektedir. müsabaka Ayrıca analizi ve gözlemin amacı, yenilen gollerle belirlendiği,ebeveynin el harici psikiyatrik vücudun tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecemüsabaka içe yönelim sorunlarıve antrenman üzerinde sırasındaki bilgilerin her yerinin kullanılarak oynandığıetkili olduğu bulunmuştur.bir spordur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.objektif TartıĢma olarak: Bu çalışmanınkaydedilmesi ve performans Bir karşıt ve tezatlar oyunubulguları olması, içe yönelim oynayan-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuparametrelerinin ruh sağlığı açısından şeklini da belirlemek için doğru ve seyredenleri yeni pozisyonlara,tartışılmıştır. heyecanlara ve zevke taşıması nedeniyle diğer spor dalları istatistiksel ve sayısal sonuçlar elde edilmesidir Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, (Müniroğlu, 2009). Bir performans parametre- arasında özel bir yer edinmesine sebep olmak- 1 tadır (İnal, 2004). Futbol gibi takım sporlarında sinin göstergesi, performansın bütününü ya da müsabaka sırasında oluşan, skor olarak öne birkaç yönünü tanımlamak amacı ile verilerin geçmek, geriye düşmek, oyuncunun kart gör- bir kombinasyonu ya da seçimidir (Hughes ve mesi, oyuncu sayısının eksilmesi gibi durumlar Bartlett, 2002). Futbol gibi takım sporlarında bu karşısında rakip takımın ve takımınızın yaptığı performans göstergelerinden biri de ev sahibi uygulamalar değişir, taktik davranışa müdahale olma avantajıdır. ve yeni organizasyon gereklidir. Saha kenarında Profesyonel takım sporlarında ev sahibi olma avantajı bulunan antrenör her dakika müsabakanın analizi uzun zamandır süren ve eskiden beri süregelen ile ilgilenir (Türksoy, 2010). köklü bir olaydır (Carmichael ve Thomas, 2005) Müsabaka analizleri, spor müsabakalarında ger- Ev sahibi olma avantajı popüler bir şekilde, ev çekleştirilen hareketler ile ilgili bilgiler toplayan, sahibi ve deplasman takımları arasında oynanan bunları amaçlar doğrultusunda organize eden ve organize müsabakalarda, maçların %50’sinden bireysel olarak oyuncuların veya bir bütün olarak daha fazlasının ev sahibi takımlar tarafından

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:205 K:136 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ kazanıldığı bir fenomen olarak tanımlanmaktadır Ev sahibi olma avantajı, bir futbol maçının sonu- THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND (Courneya ve Carron, 1992).CLINIC Rekabete VARIABLES dayalı takım RELATED cunun TO INTERNALIZING belirlenmesinde AND önemli rol oynar (Pollard, sporlarında ev sahibi olma avantajı, bazı EXTERkarşıt NALIZING2006; Lago-Penas ve Lago-Ballesteros, 2011). PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC ya da çelişkili sonuçlara rağmen yapılan birçokOUTPATIENT Futbolda UNITS ev sahibi olma avantajı üzerine yapılan araştırma ile iyi bir şekilde belgelenmiştir1 (Legaz- , 2 Halime ġenay GÜZELbazı yabancıHaluk ARKAR literatür çalışmalara ulaşılabilirken, Arrese ve ark., 2013). Futbolda ev sahibi olma 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)bu konudaMadalyon Psikiyatriyapılan Merkezi yerli çalışma sayısı oldukça avantajının bir göstergesi olarak, dünya2 (Klinik çapındaPsikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü sınırlı sayıda kalmaktadır. Bu bağlamda bu ça- oynanan müsabakalarda, elit düzeyde oynanan lışma, Türkiye Futbol Süper Liginde ev sahibi karşılaşmalarda ve futbolun hemen hemen her Özetolma avantajının son on sezonun analiz edilerek seviyesinde kazanılan puanlarınAmaç: Bu yaklaşık çalışmada çocu%60’ığun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu ev sahibi olarak kazanılır incelenmiştir.(Pollard, 2006).Yöntem: Ankara Dışkapıincelenmesi Çocuk Sağlığı amacıve Hastalıkları ile yapılmıştır. HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Tamamlanmış bir sezon içinÇocuk bir ve ligdeGençler evİçin sahibi Davranış DeğerlendirmeYÖNTEM Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- olma avantajını ölçmek için18) literatüre doldurmuştur. katılan Bulgular: ilk Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıBu kız çalışmada,çocuklarında, dışa Türkiye yönelim Futbol Süper Liginin prosedür Pollard (1986) tarafındansorunları erkek uyarlanmıştır. çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınson ve on ailenin sezonu son 6 (2004/2005-2013/2014) aydır stresli ev sahibi Bu prosedüre göre, takımlarınyaşam kendiolayı yaşama sahalarında durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel olma istismara avantajı uğrama, değişkeni dışa yönelim açısından analiz edilerek oynadıkları müsabakalardasorunları kazandıkları üzerinde etkilitoplam bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların puan, hem kendi sahasındabelirlenmesinin hem de deplasmanda yanı sıra koruyucu incelenmiştir. ruh sağlığı açısındanAraştırma da verileri, TFF (Türkiye tartışılmıştır. oynanan bütün maçlarda kazanılan toplam puanların Futbol Federasyonu) resmi internet sitesinden Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, bir yüzdesi olarak ifade edilmiştir (Pollard, 2006). elde edilmiştir. Bu çalışmada, 10 sezon boyunca 1 Bir sezon boyunca devam eden lig müsabaka- süper ligde oynanan toplam 3060 maçta, ev sahibi larında genellikle çift devreli lig usulü yarışma ve deplasman takımlarının maç kazanma sayıları, sistemi kullanılır. Takımların birbirleri ile ikişer sezonlara, takımlara ve coğrafi bölgelere göre ev kez karşılaşmaları esasına dayanan çift devreli lig sahibi olma avantajları gibi teknik parametrelerin usulü yarışma sisteminde, birinci devre maçlarını analizi yapılmıştır. kendi sahasında oynayan takımlar ikinci devre maçlarını rakibin sahasında oynarlar. İç saha ve Ev sahibi olma avantajı: Ev sahibi olma avantajı, dış sahada oynadıkları müsabakalar sonunda tamamlanmış bir sezonda, takımların ev sahibi topladıkları puanlar sıralamadaki yerlerini belirler olarak kazandıkları puanlar, hem ev sahibi ve (İnal, 2003). hem de deplasman takımı olarak oynanan maç- Futbol’da müsabakanın deplasmanda veya iç larda kazanılan puanların toplamının bir yüzdesi sahada oynanması takım içindeki oyuncuları olarak değerlendirilmiştir (Pollard, 2006; Pollard olumlu ya da olumsuz etkileyebilir (İnal, 2004). ve Gomez, 2009).

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR Tablo 1. Türkiye Futbol Süper Liginin Son 10 sezonunda Ev Sahibi Olma Avantajı 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Oynanan maç Kazanılan Berabere biten Kaybedilen Ev sahibi olma sayısı maç maç maç avantajı

f % f % f % 3060 Özet % 60.07 1422Amaç: Bu% çalışmada 46.47 çocu780ğun ve ebeveynlerin% 25.49 hangi858 özelliklerin% 28.04 içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Son 10 sezonda oynanan toplamHOEAH 3060 Psikiyatri maçta, polikliniğine ev başvuran780 maç 157 ise çocuk (%25.49) ve ebeveyni beraberlikle sonuçlanmıştır. çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş sahibi takımlar 1422 galibiyetÇocuk (%46.47)ve Gençler İçin alırken, Davranış DeğerlendirmeBu verilerden Ölçeği‟ni hareketle, (ÇDDÖ/6- ev sahibi olma avantajı 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi 858 maçtan mağlubiyetle (%28.04)sonuçlarına göre,ayrılmışlardır. içe yönelim sorunları da kız %60.07 çocuklarında, olarak dışa yönelim bulunmuştur. sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Tabloyaşam 2. olayı Sezonlara yaşama durumunun Göre sadece Ev Sahibi içe yönelim Olma sorunları Avantajı üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunlarıEv sahibi üzerinde etkili bulunmuştur.Deplasman TartıĢma : Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için Berabere riskli grupların biten Ev sahibi olma Sezon takım maç takımı maç belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısındanmaç sayısı da avantajı tartışılmıştır.kazanma sayısı kazanma sayısı

2004/2005 Anahtar151 Kelimeler: İçe Yönelim S84orunları, Dışa Yönelim S71orunları, % 61.86 2005/2006 128 198 80 % 55.30

2006/2007 144 73 89 % 62.85 2007/2008 149 87 70 % 60.97 2008/2009 147 87 72 % 60.64 2009/2010 137 89 80 % 57.40 2010/2011 135 95 76 % 57.13 2011/2012 147 83 76 % 61.40 2012/2013 139 82 85 % 60.26 2013/2014 145 80 81 % 61.65 Toplam 1422 858 780 % 60.07

Grafik 1: Türkiye Futbol1Psikolog Süper Doktor Liginde (Klinik Psikolog) Sezonlara Madalyon Göre Psikiyatri Ev MerkeziSahibi Olma Avantajı 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Tablo 3: Coğrafi BölgelereAnahtar Göre Kelimeler Son : 10İçe YönelimSezonda Sorunları, Futbol Dışa SüperYönelim LigindeSorunları, Yer Alan Takımların 1 Ev Sahibi Olma Avantajı

Galibiyet Mağlubiyet Beraberlik Ev sahibi olma Bölge İç Dış İç Dış İç Dış avantajı saha saha saha saha saha saha Ege Bölgesi 101 47 88 147 66 61 % 64.62 Güney Doğu Anadolu Bölgesi 91 50 73 114 57 57 % 61.45 Karadeniz Bölgesi 200 115 114 204 111 106 % 61.19 İç Anadolu Bölgesi 434 247 301 496 285 277 % 60.92 Akdeniz Bölgesi 57 31 54 77 42 45 % 60.68 Doğu Anadolu Bölgesi 24 17 24 38 20 13 % 58.97 Marmara Bölgesi 515 351 187 329 199 221 % 57.79

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Tablo 4: Son 10 Sezondasorunları Futbol erkek Süper çocuk Ligindelarında dahaYer Alan çok görülmektedir. Takımların Ayrıca Ev Sahibi Olma Avantajı ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumununGalibiyet sadece içe yönelimMağlubiyet sorunları üzerindeBeraberlik Sezon Oynanan Ev sahibi olma Takım etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sayısı sorunlarımaç üzesayısırinde etkiliİç bulunmuştur. Dış TartıĢmaİç : Dış Bu çalışmanınİç Dış avantajı bulguları içe yönelim-sahadışa yönelimsaha sorunlarısaha için saha riskli gruplarınsaha saha belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Bucaspor 1 tartışılmıştır.34 6 0 7 13 4 4 % 84.62

A.Sebatspor 1 Anahtar Kelimeler34 : İçe 3Yönelim 0Sorunları,7 Dışa Yönelim14 Sorunl7arı, 3 % 84.21 Orduspor 2 68 13 13 10 19 11 12 % 70.42

Sakaryaspor 2 68 9 4 14 26 11 4 % 70.37 Denizlispor 6 204 44 17 28 62 30 23 % 68.64 Torku Konya 7 238 49 21 33 69 37 29 % 66.66 Karabükspor 4 136 34 15 19 37 15 16 % 65.73 Ç. Rizespor 5 170 34 15 25 48 26 22 % 65.64 Kocaelispor 1 34 6 2 10 11 1 4 % 65.52 Diyarbakırspor 3 102 16 7 26 32 9 12 % 63.33 Sivasspor 9 306 82 41 38 68 33 44 % 62.56 Eskişehirspor 6 204 48 24 23 45 31 33 % 62.50 Antalyaspor 7 238 48 24 37 58 34 37 % 62.02 Kayserispor 10 340 80 47 42 84 48 39 % 61.53 Gaziantepspor 10 340 75 43 47 82 48 45 % 61.07

1 , 2 Ankaraspor 5 170 Halime33 ġenay GÜZEL20 Haluk23 ARKAR37 29 28 % 59.26

1 Fenerbahçe 10 Psikolog340 Doktor (Klinik133 Psikolog)88 Madalyon10 Psikiyatri48 Merkezi27 34 % 58.84 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Bursaspor 8 272 70 46 25 52 41 38 % 58.78 Gençlerbirliği 10 340 73 46 53 76 44 48 % 58.57 Trabzonspor 10 340 101 69Özet 33 58 36 43 % 57.55 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Galatasaray 10 yönelim 340 ve dışa yönelim121 sorunları81 22 üzerinde 44 etkili olduğu27 45 % 57.52 incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Malatyaspor 2 HOEAH Psikiyatri68 polikliniğine12 başvuran9 13 157 çocuk18 ve ebeveyni9 7 % 56.96 çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Hacettepe 2 Çocuk ve 68Gençler İçin Davranış9 Değerlendirme6 17 Ölçeği‟ni19 (ÇDDÖ/68 - 9 % 56.45 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Manisaspor 6 sonuçlarına204 göre, içe yönelim37 sorunları21 kız çocuklarında,42 55 dışa yönelim23 26 % 56.36 sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Erciyesspor 3 ebeveynin102 psikiyatrik tedavi16 almasının12 ve ailenin19 son25 6 aydır stresli16 14 % 56.14 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde İstanbulspor 1 etkili olduğu34 bulunmuştur.3 Fiziksel2 istismara8 uğrama,9 dışa yönelim6 6 % 55.56 sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Samsunspor 3 bulguları 102içe yönelim-dışa15 yönelim13 sorunları20 için 28 riskli grupların16 10 % 55.45 belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Beşiktaş 10 tartışılmıştır.340 100 78 30 45 40 47 % 54.75

Mersin İ.Yurdu 2 Anahtar Kelimeler68 : İçe 9Yönelim S7orunları,17 Dışa Yönelim19 Sorunl8arı, 8 % 54.69 1 Kasımpaşa 5 170 28 22 36 40 21 23 % 54.12

Türkiye Futbol Süper Liginde ev sahibi olma takımlar arasında Denizlispor (%68.64) en yüksek, avantajı coğrafi bölgelere göre incelendiğinde, Kasımpaşa %54.12 ile en düşük ev sahibi avantajına Ege Bölgesinde yer alan takımların %64.62 ile en sahiptirler. Son 10 yıllık süre içerisinde oynanan yüksek, Marmara Bölgesinde yer alan takımların tüm sezonlarda Süper Ligde yer alan takımlardan ise %57.79 ile en düşük ev sahibi olma avantajı Kayseri spor’un %61.53 ile en yüksek, Beşiktaş’ın ortalamalarına sahip oldukları bulunmuştur (Tablo 3). %54.75 ile en düşük ev sahibi avantajına sahip oldukları tespit edilmiştir. Fenerbahçe’nin ev Türkiye Süper Liginde yalnızca 1 sezon mücadele sahibi olma avantajı %58.84, Galatasaray’ın % eden Bucaspor (%84.62) ve Akçaabat Sebatspor 57.52 olarak bulunmuştur (Tablo 4). (%84.21) takımlarının diğer takımlardan oldukça yüksek ev sahibi avantajına sahip oldukları gö- rülmektedir. Süper Lig’de en az 3 sezon yer alan

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:205 K:136 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ TARTIŞMA VE SONUÇ Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye Futbol THE INVESTIGATION OF SOMESüper SOCIO Liginin-DEMOGRAFIC son 10 sezonunda AND ev sahibi olma Bu çalışma, Türkiye FutbolCLINIC Süper VARIABLES Liginde RELATED ev TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZINGavantajı ortalaması %60.07 olarak bulunmuştur. sahibi olma avantajının incelenmesiPROBLEMS OFve CHILDRENson on WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENTPollard UNITS (2006) yaptığı çalışmada, Türkiye’de sezonun analiz edilmesi amacı ile yapılmıştır. 1 2004, 2 yılından önceki 6 sezonda oynanan toplam Son 10 sezonda oynanan toplam 3060Halime maçta, ġenay GÜZEL Haluk ARKAR 1836 maçta, ev sahibi olma avantajı ortalamasını ev sahibi takımlar 1422 galibiyet1Psikolog Doktor(%46.47), (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesiçalışmamızın Psikoloji bulgularına Bölümü benzer şekilde %61.95 858 mağlubiyet (%28.04) alırken, 780 maç ise olarak bulmuştur. Bu müsabakaların 901’inden (%25.49) beraberlikle sonuçlanmıştır. Türkiye (%49.07) ev sahibi takımlar galibiyetle ayrıl- Futbol Süper Liginin 2004/2005 sezonundan Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinmışlardır. hangi özelliklerin içe 2013/2014 sezonu sonunayönelim kadar geçen ve dışa 10 yönelim yıllık sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları sürede ev sahibi olma avantajınınHOEAH benzer Psikiyatri eğilimler polikliniğine başvuranDaha 157önce çocuk yapılan ve ebeveyni birçok çalışmanın sonuçla- çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş gösterdiği belirlenmiştir. Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmerına göre Ölçeği‟ni de, futbol (ÇDDÖ/6 müsabakalarında- ev sahibi 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokolmanın değişkenli maç varyans sonucunun analizi belirlenmesinde önemli Türkiye Süper Liginde yalnızcasonuçlarına 1 sezon göre, içemücadele yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahabir çokavantaj görülmektedir. olduğu görülmektedir. Ayrıca Allen ve Jones eden Bucaspor (%84.62) veebeveynin Akçaabat psikiyatrik Sebatspor tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece(2014) içe yönelim İngiltere sorunları üzerindePremier Liginde 20 sezonda (%84.21), Süper Ligde 2 sezonetkili olduğuyer alan bulunmuştur. Orduspor Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.(1992/1993 TartıĢma: - Bu 2011/2012) çalışmanın oynanan 7720 maçı (%70.42) ve Sakaryaspor (%70.37)bulguları içe gibi yönelim takımla-dışa yönelim- sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuve 46 ruh takımı sağlığı analiz açısından ettikleri da çalışmalarında, genel rın diğer takımlardan oldukçatartışılmıştır. yüksek ev sahibi olarak %60.78 olan ev sahibi olma avantajının avantajına sahip olduklarıAnahtar görülmektedir. Kelimeler: İçe Süper Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, %57.36 ile %64.35 arasında değiştiğini belirtirken, Lig’de en az 3 sezon yer alan takımlar arasında 1 geçen 20 sezonda ev sahibi olma avantajında Denizlispor (%68.64) en yüksek, Kasımpaşa istatiksel olarak herhangi anlamlı bir farklılık %54.12 ile en düşük ev sahibi avantajına sahip- bulunmadığını tespit etmişlerdir (p>0.05). Ev tirler. Son 10 yıllık süre içerisinde devamlı ligde sahibi takımların toplanan puan, atılan gol ve maç yer alan takımlar arasında Kayserispor’un %61.53 kazanma sayıları da deplasman takımlarından ile en yüksek, Beşiktaş’ın %54.75 ile en düşük ev önemli ölçüde daha fazla bulunmuştur. sahibi avantajına sahip oldukları tespit edilmiştir. 2004/2005 futbol sezonundan bu yana geçen 10 Armatas ve Pollard (2014) toplam 2160 maçı analiz sezonu Süper Lig şampiyonu olarak tamamlayan ederek Yunanistan Süper Liginde ev sahibi olma takımların ev sahibi olma avantajı oranları %54.75 avantajını inceledikleri çalışmalarında, ev sahibi ile %58.84 arasında değişmektedir. Ege Bölgesinde takımların atılan şut, köşe vuruşu, top çalma ve yer alan takımların %64.62, Marmara Bölgesinde atılan gol sayılarının deplasman takımlarından daha yer alan takımların ise %57.79 ev sahibi olma yüksek olduğunu bulmuşlardır. Ayrıca takımların avantajına sahip oldukları bulunmuştur. en az 4 sezonluk ev sahibi olma avantajı verilerine

1 daha fazladır (%52.4 - %49.3). Batı Asya’da Suudi açısından inceledikleri çalışmalarında,Psikolog Doktor1997-1998 (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Premier Lig sezonunda oynanan 380 maçın Arabistan (%60.6) en yüksek, Bahreyn (%50.3) %48’ini ev sahibi takımların, yalnızca %27’sini en düşük, Doğu Asya’da Endonezya (%65.3) ise deplasman takımlarının kazandığını tespit et- Özeten yüksek ve Hong Kong (%55.0) en düşük ev Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe mişlerdir. İngiliz futbolundayönelim ev sahibi ve dışatakımlar yönelim ile sorunlarısahibi üzerinde olma avantajı etkili olduğu oranlarına sahiptirler. incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları deplasman takımları arasındaHOEAH bir çok Psikiyatri değişkende polikliniğine başvuranPollard 157 (2006) çocuk ve dünya ebeveyni çapında 72 ülkenin yerel farklılıklar bulurlarken, ev çalışmayasahibi takımların alınmıştır. Ebev atılaneynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmeliglerinde Ölçeği‟ni oynanan (ÇDDÖ/6 müsabakaları- ev sahibi olma şut ve isabetli şut gibi performans18) doldurmuştur. parametrelerinde Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıavantajı kız çocuklarında, açısından dışa incelediğiyönelim çalışmada, Avrupa’da deplasman takımlarından sorunlarıdaha yüksek erkek değerlere çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınyer ve alan ailenin ülkeler son 6 aydırarasında stresli özellikle Bosna (%78.95) sahip olduğunu saptamışlardır.yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel ve istismara Arnavutluk uğrama, dışa (%77.20) yönelim ortalamanın çok daha sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Lago-Penas ve Lago-Ballesteros’unbulguları içe (2011) yönelim İspanya-dışa yönelim üzerinde sorunları içinbir riskliev sahibi grupların olma avantajına sahiptirler. belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Liginin 2008-2009 sezonundatartışılmıştır. oynanan 380 maçı Bu oran, Avrupa futbolunun önde gelen ülkele- analiz ettikleri çalışmalarında,Anahtar galibiyetle Kelimeler: İçesonuç Yönelim- Sorunları,rinden D ışaİtalya’da Yönelim S%63.83,orunları, Almanya’da %62.81, lanan maçların %61.95’ini ev sahibi takımların 1 İngiltere’de %61.19 ve İspanya’da %63.90’dır. Ev

%38.05’ini ise deplasman takımlarının kazandığını sahibi olma avantajı, Güney Amerika ülkelerin- belirlemişlerdir. Ev sahibi takımların maç başına den Brezilya’da (%64.45), Arjantin’de (%57.95) gol ortalamaları 1.66 iken, dış sahada oynayan olarak tespit edilirken, en yüksek oranın %74.16 takımlarda bu oran 1.24’tür. Bunun yanında, ev ile Bolivya’da olduğu belirlenmiştir. sahibi takımların topa sahip olma yüzdeleri ile atılan şut, isabetli şut ve başarılı pas sayılarının Bray (1999) tarafından yapılan bir çalışmada deplasmanda oynayan takımlardan daha yüksek da, ev sahibi takımların maç kazanma yüzdesi olduğu bulunmuştur. Ayrıca, üst sıralarda yer alan (%51.85) deplasman takımlarından (%34.59) takımlar, deplasmanda oynadıkları maçlarda ev oldukça yüksek bulunmuştur. Goumas’ın (2014) sahibi olarak oynadıkları maçlara göre daha az çalışmasına göre kazanılan puanlar açısından ev gole ulaşırken, atılan şut, isabetli şut, başarılı pas sahibi olma avantajı 2011/2012 sezonunda %65.5 ve dripling sayıları da iç saha performanslarına ile zirve noktaya ulaşırken, incelenen 7 sezonun oranla daha düşüktür. ortalaması %57.7 olarak tespit edilmiştir.

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:205 K:136 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Son 10 yılda şampiyon olan takımların ev sahibi ARMATAS, V., and POLLARD, R., (2014) Home THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND olma avantajı ortalamalarınınCLINIC %54.75 VARIABLES ile %58.84 RELATED TO advantageINTERNALIZING in Greek AND football, European Journal aralığında, küme düşen takımlarda ise bu oranınEXTER NALIZINGof Sport Science, 14(2): 116-122 PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC genellikle %60 ile %84 arasında değiştiği görülOUTPATIENT- UNITS BRAY, S.R., (1999). The home advantage from mektedir. Ev sahibi olma avantajı ortalamasının1Halime ġenay GÜZEL, 2anHaluk individual ARKAR team perspective, Journal of yüksek olması, ilk bakışta bir 1takımPsikolog için Doktor olumlu (Klinik Psikolog) MadalyonApplied Psikiyatri Sport MerkeziPsychology, 11(1): 116-125 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü bir gösterge olarak görünmesine rağmen, ortaya CARMICHAEL, F., and THOMAS, D., (2005). çıkan bulgulara göre, ev sahibi avantajı ortalaması Home-field effect and team performance: daha yüksek olan takımların genellikle maçlardan Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinEvidence hangi özelliklerin from English içe Premiership Football. yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu topladıkları puanların büyükincelenmiştir. çoğunluğunu Yöntem: iç sahada Ankara Dışkapı ÇocukJournal Sağlığı of ve SportsHastalıkları Economics, 6(3): 264-281 HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni kazandıkları, bunun yanındaçalışmaya dış sahada alınmıştır. oldukça Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış DeğerlendirmeCOURNEYA, Ölçeği‟ni K.S., (ÇDDÖ/6 and- CARRON, A.V., (1992). zayıf bir performans gösterdikleri18) doldurmuştur. görülmektedir. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında,The home-field dışa yönelim advantage in sport compe- sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Sonuç olarak, futbol müsabakalarınınebeveynin psikiyatrik sonucuna tedavi almasının ve titions: ailenin son A 6 literature aydır stresli review. Journal of Sport yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe andyönelim Exercise sorunları üzerindePsychology, 14: 28–39 etki eden unsurlardan birietkili olan olduğu bir bulunmuştur. takımın iç Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın saha avantajını iyi kullanması,bulguları takım içe performansı yönelim-dışa yönelim DONUK, sorunları için B., riskli ve ŞENDURAN, grupların F.S., (2006). Fut- belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da açısından önemli olduğu düşünülmekletartışılmıştır. beraber, bolun Anatomisi. İstanbul: Ötüken yayınevi hem üst sıralarda başarılı Anahtarolmak Kelimeler hem de: İçe alt Yönelim sı- Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, GOUMAS, C., (2014). Home advantage in ralardan kurtulmak için deplasman puanlarının 1 Australian soccer. Journal of Science and da katkısının yadsınamaz bir gerçeklik olduğu, Medicine in Sport, 17: 119-123 şampiyonluk veya küme düşme mücadelesinin yalnızca ev sahibi olarak kazanılan puanlarla GÜNAY, M., ve YÜCE, A.İ., (2008). Futbol Antrenmanının Bilimsel Temelleri. Ankara: verilemeyeceği söylenebilir. Gazi Kitabevi KAYNAKÇA HUGHES, M.D., and BARTLETT, R.M., ALLEN, M.S., and JONES, M.V., (2014) The (2002). The use of performance indicators home advantage over the first 20 seasons in performance analysis. Journal of Sports of the English Premier League: Effects of Sciences, 20(10): 739-754 shirt colour, team ability and time trends. IŞIK T., ve GENÇER R.T., (2007). Basketbolda International Journal of Sport and Exercise Takım Performansının Teknik Analizi: İç Psychology, 12(1): 10-18 Saha ve Dış Saha Performanslarının De-

1Halime ġenay GÜZEL, 2variationsHaluk ARKAR in home advantage in association İNAL, A.N., (2004). Futbol’da Eğitim ve Öğretim. 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyonfootball, Psikiyatri Journal Merkezi of Sports Sciences, 24(3): Ankara: Nobel Yayın Dağıtım2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü 231-240 LAGO-PENAS, C., and LAGO-BALLESTE- POLLARD, R. and GOMEZ, M.A. (2009). ROS, J., (2011). Game location and team Özet Home advantage in football in South-West quality effects on performanceAmaç: Bu çalışmada profiles çocu ğunin ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları Europe: üzerinde Long-term etkili olduğu trends, regional variation, professional soccer. Journalincelenmiştir. of Sports Yöntem: Science Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranand 157 team çocuk vedifferences. ebeveyni European Journal of and Medicine, 10, 465-471çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış DeğerlendirmeSport Ölçeği‟ni Science, (ÇDDÖ/6 9(6):- 341-352 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi LEGAZ-ARRESE, A., MOLİNER-URDİALES,sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaRAHNAMA, çok görülmektedir. N., BAMBAEİCHİ, Ayrıca E., and SA- D., and MUNGUİA-IZQUİERDO, D., ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve DEGHİOUR, ailenin son 6 aydır H.R., stresli (2007). Home advantage (2013). Home advantageyaşam and olayı sportsyaşama d perforurumunun- sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismarain Asian uğrama, Football dışa yönelim Leagues. Journal of Sports mance: evidence, causessorunları and üze psychologicalrinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunlarıScience için riskliand gruplarınMedicine, Suppl.10: p.209 implications. Universitasbelirlenmesinin Psychologica, yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. 12(3): 933-943 TÜRKSOY A., (2010). Futbolda Liderlik ve Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Antrenörlük. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım MÜNİROĞLU, S., (2009). Futbolda müsabaka 1

analizi ve gözlemin önemi, 3.Ulusal Futbol ve ZİYAGİL M.A., ve ELİÖZ M., (2006). Basketbol Bilim Kongresi Bildiri Kitabı, s.17, Antalya Antrenman Bilgisi-Kenar Yönetimi- Teknik- Taktik. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları

82 ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ SSTBİnternational Refereed Academic Journal Of Sports

ÇOCUKLARDA SPRİNT ANTRENMANLARININ DİKKAT ÜZERİNE ETKİSİ

EFFECT OF SPEED TRAINING ON THE ATTENTION OF CHILDREN

Erkan YARIMKAYA1, Mehibe AKANDERE2, Ali TOPAL3

1 T.Mustafa Çetin Ortaokulu 2 Selçuk Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 3 Konya Büyükşehir Belediyesi Spor Kulübü

Özet: Bu çalışmanın amacı; Atletizmde sürat antren- Abstract: The aim of this study was to investigate man programının çocuklarda dikkat düzeyini etkileyip whether speed training program in athleticism affects etkilemediğinin araştırılmasıdır. Çalışmanın evrenini the attention level of children or not. Target population Türkiye’de Atletizm ile uğraşan 12-14 yaş arası sporcular, of the study was constituted of sportsmen between 12 örneklem grubunu Konya ili Karatay ilçesi Saraçoğlu and 14 years old who deal with athleticism in Turkey Toki Mustafa Çetin Ortaokulu’nda okuyan 12-14 yaş and the sample group included 80 students between grubu 80 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilere 12 hafta 12 and 14 years old who take education in Konya süre ile düdük uyarıcısı eşliğinde kısa mesafe koşuları city Karatay district Saracoglu Toki Mustafa Cetin içeren sürat antrenman programı uygulanmıştır. 12 Secondary School. Speed training program includ- haftalık sürecin öncesinde ve sonrasında hem kont- ing short-distance races was applied to the students rol hem deney grubuna Bourdon (1955) dikkat testi for 12 weeks accompanied with whistle. Before and uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS after 12-week period, Burdon Attention Test (1995) 15.0 istatistik paket program kullanılmıştır. Veriler was applied to both control and experimental groups. ortalama ve standart sapmalar verilerek özetlenmiştir. For the evaluation of the data, SPSS 15.0 statistical Araştırmaya katılan deney ve kontrol gurubu arasında software program was used. The data were summa- son test bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir rized with their mean and standard deviation values. farklılık olduğu tespit edilmiştir (P<0,05). Araştırmaya A significant difference was determined between deney gurubu olarak katılan öğrencilerin ön test – son post-test values of experimental and control groups test karşılaştırılmasında, istatistiksel olarak anlamlı participated in the research in terms of statistics bir farklılık olduğu tespit edilmiştir (P<0,05). Bu (P<0.05). When pre-test and post-test of students karşılaştırmalarda son test değerlerinin ön test değer- in experimental group participated in the research lerinden yüksek olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, were compared, it was determined that there was a sürat antrenman programına katılan 12-14 yaş grubu statistically significant difference (P<0.05). In these bireylerin dikkat düzeylerinin incelenmesi amacı ile comparisons, it was found that post-test values were yapılan araştırmada, deney grubuna uygulanan sürat higher than pre-test values. As a result, it was found antrenman programının çocukların dikkat düzeylerin- in this research which was carried out to investigate de anlamlı farklılığa neden olduğu bulunmuştur. Bu attention levels of children between 12-14 years old bağlamda, sürat antrenman programının 12-14 yaş that speed training caused a significant difference in grubu çocuklarda dikkat özelliklerini olumlu yönde attention levels of children in experimental group. etkilediği saptanmıştır. Consequently, it was determined that speed training program positively affected attention properties of Anahtar Kelimeler: Çocuk, Dikkat, Egzersiz, Sprint children between 12-14 years old. Key Words: Children, Exercise, Attention, Sprint

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:199 K:242 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ GİRİŞ amaçlara göre seçilip ayıklanması işlemi olarak THE INVESTIGATION OF SOMEtanımlanmıştır SOCIO-DEMOGRAFIC (Demirova, AND 2008). Sporun, çocuğun kişiliğininCLINIC gelişmesinde, VARIABLES karak RELATED- TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZING terinin şekillenmesinde, kendinePROBLEMS olan OF güveninin CHILDREN WHOİnsan APPLĠED doğası gereği PSYCHĠATRIC yaşadığı ortamlara uyum OUTPATIENTsağlamaya UNITS çalışan, karşılaştığı olaylara tepkiler artmasında, sosyal bir insan olmasında, pratik 1Halime ġenay GÜZELveren,, 2Haluk uyaranları ARKAR algılayan ve bunlar arasından düşünme yeteneğinin gelişmesinde, zihinsel ol- 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)sistematik Madalyon seçimler Psikiyatri Merkeziyapan, yaptığı seçimleri kendi duğu kadar, bedensel ve ruhsal olarak2 da sağlıklı (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü olabilmesinde önemli etkisi bulunmaktadır (İlhan bilinciyle yorumlayan bir varlıktır. Uyaranların, ve Gencer, 2009). algısal bilince sistematik olarak kabul edilmesi Özet“dikkat” kavramıyla açıklanmaktadır (Bozan ve Vücuttaki organların eşgüdümAmaç: içindeBu çalışmada çalışması, çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunlarıAkay, üzerinde 2012). etkili olduğu tepki hızı, güç-kuvvet, dengeincelenmiştir. ve esneklik Yöntem: Ankara gibi Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranDikkat, 157 herhangi çocuk ve ebeveyni bir uyarana ya da duruma yönlerden çocuğun gelişimindeçalışmaya hareketin alınmıştır. Ebevbüyükeynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmetepkide bulunmayı Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6 kolaylaştırmak- için, duyu or- katkılar sağlayacağı kuşkusuzdur18) doldurmuştur. (Orçun, Bulgular:2007). Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıganlarının kız çocuklarında, yaptığı dışa yönelimuyumdur. Kişinin psikolojik ve sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Günümüz spor anlayışı sporcununebeveynin psikiyatrik yetenekleri tedavi almasının- fiziki ve ailenin enerjisi son 6bir aydır nokta stresli da toplanmıştır. Bu sırada yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde nin yanı sıra psikolojik veetkili zihinsel olduğu süreçlere bulunmuştur. de Fiziksel kişide istismara fizyolojik uğrama, dışa yönelimdeğişmeler göze çarpar duyu sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın önem vermektedir. Sporcularınbulguları içeruhsal, yönelim moral,-dışa yönelim organları, sorunları için dikkate riskli grupların konu olan kişi veya olaylara belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da motivasyon, özgüven, dikkattartışılmıştır. vb durumları ilgili yönelir (Karagöz, 2008). çeşitli araştırmalar yapılmaktadır. Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,Spor daDışa beceri Yönelim gösterilirken, Sorunları, dikkatte daralma ve 1 Öğrenme ve öğretim süreçleri ile ilgilenenler artık genişlemeler yanında dikkatin hangi yöne doğru bu sürecin tüm bileşenlerine ait verileri dikkate olduğu da çok önemlidir. Sporcu zaman zaman almaktadırlar (Yarımkaya, 2013). dikkatini içe kaydırmak, zihninde planlama ve tasarlama yapmak, zaman zaman da dikkatini Öğrenme ve öğretme sürecine ait önemli bir dışa kaydırmak ve ne olup bittiğini izlemek bileşen olan dikkatin hareket eğitimi, egzersiz durumundadır (Özerkan, 2004). veya antrenman programlarından etkilenip et- kilenmediği ise araştırma konuları arasındadır. Özellik ve fonksiyonlar açısından değişiklik göstermelerine rağmen sürat her spor branşının Öğrenmenin temeli, bir uyarıcıya dikkat etme ve meydana gelmesini sağlayan unsurlardan biridir. bu dikkati gereken süre boyunca, o uyarıcı üze- Sürat, en kısa süre içerisinde hareket etme yete- rinde devam ettirebilmektir (Karaduman, 2004). neği olarak tanımlanmaktadır (Akçınar, 2009).

Dikkat, duyusal mekanizmalarda alınan uya- Sürat sporda verimi belirleyen motorsal özel- ranlardan herhangi birinin, diğerlerinden belli liklerden biridir, fakat diğer özelliklere nazaran

1 seçilmelidir, 2 (Açıkada ve ark., 1990). Sporun her dalında başarılı olabilmek içinHalime değişik ġenay GÜZEL Haluk ARKAR

ölçülerde de olsa belirli bir sürat1Psikolog düzeyine Doktor ihtiyaç (Klinik Psikolog)Reaksiyon Madalyon süresi Psikiyatri çoğu Merkezi sporda belirleyici etmendir 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü vardır (Dündar, 1998). ve düzenli antrenmanlar aracılığıyla değiştirilebilir (Bompa, 1998). Sprint yarışları, boks, eskrim, hokey, takım spor- Özet ları ve benzeri birçok spordaAmaç: sürat Bu çalışmadabelirleyici çocu ğunbir ve ebeveynlerinAtletizmde hangi kişinin özelliklerin reaksiyon içe zamanı, vücudun yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu faktördür (Bompa, 1998).incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapıoptimal Çocuk Sağlığıdüzeyde ve Hastalıkları gerilmesi ile ilgilidir. En yüksek HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelgerilimin bilgi alma sağlanabilmesi formu ve 6-18 Yaş için, hazır işareti verildikten Sprint sürati sporcunun yaklaşıkÇocuk ve30 Gençler metreye İçin kadarDavranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çoksonra, değişkenli belirli varyans bir süre analizi gereklidir (Ganong, 2001). oluşturduğu süreye denir. sonuçlarınaSporcu 4göre, -5 içesaniyede yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaUygun çok görülmektedir.uyarana dikkati Ayrıca yönlendirme ve dikkat ya da 28.5 -36.5 m arasındaebeveynin maksimal psikiyatrik sürate tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli ulaşır (Dündar, 1998). yaşam olayı yaşama durumunun sadeceetmeyi içe yönelim sürdürme sorunları üzerindebecerisinin sporda başarı için etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.önemli TartıĢma bir: etken Bu çalışmanın olduğu görülmektedir (Çağlar Sürat içerisindeki önemlibulguları faktörlerden içe yönelim- dışaolan yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuve Koruç, ruh sağlığı 2006). açısından da ve dikkat ile ilişkisi olduğunutartışılmıştır. düşündüğümüz reaksiyon sürati, sporcununAnahtar harekete Kelimeler başlamak: İçe Yönelim Sorunları,Bu çalışmada Dışa Yönelim öğrencilerden Sorunları, sprintler sırasında için bir uyarıcıya yoğunlaşması, dikkat kesilmesi 1 sesli uyarıcıya (düdük) dikkat kesilmeleri ve sebebi ile çok önemli bir kavramdır. tam bir konsantrasyon ile çıkış tekniğine uymaya çalışmaları istenmiştir. Reaksiyon sürati, bir uyarının verilmesinden, hareketin ilk belirtisinin görüldüğü kas kasılmasına Sporcunun maksimum sürate ulaşabilmesi için, kadar geçen zamanı içerir (Dündar, 1998). gönüllü olarak, maksimum efora konsantre olması gerektiğini belirtilmektedir. Bu açıdan Reaksiyon süresini azaltmak için ise dikkat ve sporcunun yoğunlaşma gücünü geliştirmek için konsantrasyon önemli bir yere sahiptir. sürat antrenmanında özel çalışmalarının yapılması Startı iyi almak için uyarıcıya kilitlenme ve bir zorunluluk olarak karsımıza çıkmaktadır yoğunlaşma sporcuda dikkat gelişimi üzerinde (Bompa, 1998). olumlu bir etkiye sahiptir. Bu çalışmanın amacı, sprint antrenman progra- Atletizm startında, çıkış öncesinde periyot kısa mının 12-14 yaş arası öğrencilerde dikkat üzerine olursa kişi bu dönemde yeterince hazırlanama- etkisinin incelenmesidir.

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:199 K:242 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Araştırma Problemi: bayan, 20 erkek olmak üzere 40 öğrenciden THE INVESTIGATION OF SOMEoluşmuştur. SOCIO-DEMOGRAFIC Kontrol grubu AND ise tesadüfî yöntem 12 hafta süre ile yapılanCLINIC sprint antrenman VARIABLES progra RELATED- TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZINGile belirlenmiş olup 20 bayan, 20 erkek olmak mı 12-14 yaş arası öğrencilerdePROBLEMS dikkat OF düzeyini CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC üzere 40 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın etkiliyor mu? OUTPATIENT UNITS deney grubu oluşturulurken Konya Büyükşehir 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR Alt Problemler: Belediyesi Spor Kulübü Atletizm antrenörü Ali 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege ÜniversitesiTopal eşliğinde Psikoloji Bölümü Karatay Saraçoğlu Toki Mustafa Spor yapan ve yapmayan öğrenciler arasında Çetin Ortaokulu’nda eğitim gören 12-14 yaş arası dikkat seviyeleri açısından farklılık var mıdır? öğrenciler arasında yetenek seçimi yapılmıştır. Özet Öğrencilerin dikkat düzeyiAmaç: sprint Bu çalışmada antrenman çocuğun ve ebeveynlerinTüm öğrencilere hangi özelliklerin ait içegenel fiziki özellikler ve programlarından etkilenmekteyönelim midir? ve dışa yönelim sorunlarıtanımlayıcı üzerinde bilgiler etkili olduğu Tablo 1’de verilmiştir. incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Dikkat öğrenmenin temelçalışmaya noktası alınmıştır. olmasının Ebeveynler genelHipotez: bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- yanında sporda performans18) içinde doldurmuştur. çok önemliBulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıSprint kız çocuklarında, antrenman dışa yönelimprogramına katılan çocuklarda bir konudur. Bu sebeple antrenmanlardasorunları erkek çocuk dikkatlarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınındikkat ve ailenin gelişimi son 6 aydır bu programa stresli katılmayan öğren- gelişimine yönelik çalışmalaryaşam sıklıkla olayı yaşama yapılmalıdır. durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel cilere istismara oranla uğrama, daha dışa yönelim fazla olur. Dikkatin gelişmesi, bir sorunlarışeye yoğunlaşma üzerinde etkili bulunmuştur.ve TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimMATERYAL sorunları için riskli VE grupların METOD: konsantre olma ile oluşur.belirlenmesinin Sporda alıştırmaların yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. yapılması sırasındaki yoğunlaşma ve dikkat etme Araştırmanın amacı, 12 haftalık sprint antrenman Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, performansı arttırır (Argan ve Katırcı, 2008). 1 programının çocuklarda dikkat düzeyini etkileyip etkilemediğinin incelenmesidir. Araştırmaya 2013 Araştırmanın Evren ve Örneklemi: yılında Karatay Saraçoğlu Toki Mustafa Çetin Araştırmanın evrenini Türkiye’ de Atletizm Ortaokulundaki toplam 461 öğrenci arasından, branşı ile uğraşan 12-14 yaş arası çocuklar 40 öğrenci deney grubu olarak, 40 öğrenci ise oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem gru- kontrol grubu olarak katılmıştır. Kontrol grubu bunu ise 2013 yılında Karatay Saraçoğlu Toki öğrencilere herhangi bir egzersiz yaptırılmamış- Mustafa Çetin Ortaokulu’nda eğitim gören 80 tır. Deney grubu öğrencilere ise 12 hafta süre öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmaya Karatay ile sprint antrenman programı uygulanmıştır. Saraçoğlu Toki Mustafa Çetin Ortaokulundaki Sprint antrenman programı içerisindeki koşular toplam 461 öğrenci arasından, 40 öğrenci deney sesli uyarıcı (düdük) ile yaptırılmıştır. 12 haftalık grubu olarak, 40 öğrenci ise kontrol grubu olarak sprint antrenman programı Konya Atatürk Stad- katılmıştır. Deney grubu, yetenek seçimi sonrası yumunda, Atletizm antrenörleri ve okul beden çalışmalara gönüllü olarak katılmak isteyen 20 eğitimi öğretmeni tarafından gerçekleştirilmiştir.

ULUSLARARASI HAKEMLĠ AKADEMĠK SPOR SAĞLIK ve TIP BĠLĠMLERĠ DERGĠSĠ Ġnternational Refereed Academic Journal Of Sports Ocak / ġubat / Mart 2015 Sayı: 14 Cilt: 5 KıĢ Dönemi

January / February / March 2015 Issue: 14 Volume: 5 Winter Term ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİKJEL KODU: SPOR SAĞLIKI10-I20 ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International JournalID:199 of Family, K:242 Child and Education Ocak / Şubat / Mart 2015 Sayı: 14 Cilt: 5 Kış Dönemi Ağustos – www.sstbdergisi.comAralık 2014 Sayı: 04 Cilt: 02 Yaz KıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 ID:57 & ISOK:81 14001-2004 Belge No: 12880) JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:199 K:242 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA grubu öğrencilereĠÇE sınıf(ISO YÖNELĠM ortamı 9001-2008nda VE Belge BourdonDIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARIöğrencilere Belge ĠLENo: sınıf12880) ĠLĠġKĠLĠ ortamında Bourdon Dikkat Testi BAZI (Bourdon, SOSYO-DEMOGRAFĠK 1955) VE KLĠNĠKDikkat DEĞĠġKENLERĠN Testi uygulanmıştır . Araştırmanın ĠNCELENMESĠ 12uygulanmıştır. haftalık sürecin öncesinde 12 haftalık yani antrenman haftalıkakış antrenman şeması programının Şekil 1‟ desonunda verilmiştir. tekrar programının sonunda tekrar tüm programı başlamadan THEönce INVESTIGATION hem deney hem OF SOMEtüm SOCIO öğrencilere-DEMOGRAFIC sınıf ortamında AND Bourdon Dikkat CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND kontrol grubu öğrencilere sınıf ortamındaġekil 1.Bourdon AraĢtırmanınEXTER NALIZINGTesti AkıĢuygulanmıştır. ġeması Araştırmanın akış şeması PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC Dikkat Testi (Bourdon, 1955) uygulanmıştır.OUTPATIENT 12 Şekil UNITS 1’ de verilmiştir. ARAġTIRMANIN AKIġ ġEMASI Şekil 1.1Halime Araştırmanın ġenay GÜZEL Akış, 2Haluk Şeması ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Deney Grubu Sprint N:40 Antrenman

Programı 12-14 Yaş Bourdon Özet Bourdon Arası Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Dikkatyönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Dikkat Öğrenciler Testiincelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Testi N:80 HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. EbevKontroleynler genel Grubu bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin DavranışN:40 Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. 12 Fiziksel Hafta istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Boy ve Kilo Ölçümü belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruhprogramı sağlığı açısından uygulanmıştır. da Çalışmalarda tartışılmıştır. öğrencilerin yaş özellikleri dikkate alınarak Boy ve Kilo Ölçümü bölüm, soğuma ve bitiriş olmak üzere 4 aşamada Öğrencilerin boy uzunluklarıAnahtar Kelimeler Seca: İçe marka Yönelim Sorunları,kısa Dışa Yönelim mesafe Sorunl arı, sprint çalışmaları boy-kilo ölçer ile çıplak ayakla, öğrenci gerçekleşmiştir.yaptırılmıştır. Antrenman Çalışmalar programı ısınma, içerisindeki esnetme, Öğrencilerin boy uzunlukları Seca marka boy-kilo 1 dik pozisyonda ölçüldü. Boy uzunluğu koşulardaana bölüm, öğrencilere soğuma çıkış ve tekniğine bitiriş olmakuymaları üzere ve ölçer1cm ile çıplak hassasiyetinde ayakla, öğrenci ölçüldü. dik pozisyonda Vücut 4 aşamada gerçekleşmiştir. Antrenman sesli uyarıcı (düdük) ile start almaları söylenmiştir. ölçüldü.ağırlıkları Boy aynıuzunluğu alet ile 1cm şort, hassasiyetinde tişört ve çıplak öl- programı içerisindeki koşularda ayakla 0,01 kg hassasiyetinde ölçüldü. Öğrencilerdenöğrencilere özellikle çıkış tekniğinesesli uyarıcıya uymaları (düdük) ve çüldü. Vücut ağırlıkları aynı alet ile şort, tişört konsantresesli uyarıcıolmaları ve (düdük) çıkışta en ile iyi start performansı almaları ve çıplak ayakla 0,01 kg hassasiyetinde ölçüldü. Antrenman Programı: göstermelerisöylenmiştir. istenmiştir. Öğrencilerden özellikle sesli uyarıcıya (düdük) konsantre olmaları ve Antrenman Programı: 12-14 yaş arası 20 bayan, 20 erkek olmak Bourdonçıkışta Dikkat en iyi Testi performansı göstermeleri üzere 40 deney grubu öğrenciye 12 hafta istenmiştir. 12-14 yaş arası 20 bayan, 20 erkek olmak üze- süre ile Konya Atatürk Stadyumunda hafta 12 haftalık sprint antrenman programının öncesi re 40 deney grubu öğrenciye 12 hafta süre ile içi 3 gün iki saat süre ile sprint antrenman ön testBourdon olarak sonrasındaDikkat Testi ise son test olarak sınıf Konya Atatürk Stadyumunda hafta içi 3 gün iki ortamında öğrencilerin dikkat düzeylerini belirle- saat süre ile sprint antrenman programı uygulan- mek amacı ile Bourdon Dikkat Testi (Bourdon, mıştır. Çalışmalarda öğrencilerin yaş özellikleri 1955) uygulanmıştır. Testi uygulamadan önce dikkate alınarak kısa mesafe sprint çalışmaları öğrencilere testle ilgili gerekli bilgiler verilmiş yaptırılmıştır. Çalışmalar ısınma, esnetme, ana

çizgiler sayılarak testin değerlendirmesiAnahtar Kelimeler :yapıldı. İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

Deney 20 41,65 ,813

Kontrol Özet20 42,55 ,887 Kilo(kg)Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir.Deney Yöntem: Ankara Dışkapı20 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları12,85 ,875 HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Kontrol 20 13,05 ,887 Yaş(yıl) çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur.Deney Bulgular: Çok20 değişkenli varyans143 analizi 1,436 Erkek sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkekKontrol çocuklarında daha20 çok görülmektedir.142 Ayrıca 1,424 Boy(cm)ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Deney bulunmuştur. Fiziksel 20 istismara uğrama, dışa 44,10 yönelim 1,021 sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe Kontrol yönelim-dışa yönelim20 sorunları için riskli 44,45 grupların 1,146 Kilo(kg)belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Tablo 2. AraştırmayaAnahtar Katılan Kelimeler Öğrencilerin: İçe Yönelim SDikkatorunları, DDüzeylerininışa Yönelim Sorunl Gruplararı, Bakımından Karşılaştırılması1

Gruplar Değişkenler N Ortalama Std. Sapma t değeri p değeri Ön Test 40 86,43 12,453

Deney Son Test 40 87,98 12,326 2,487 0,017*

Ön Test 40 81,80 14,392

Kontrol Son Test 40 81,63 14,668 0,692 0,493

* (p<0,05)

Tablo 3. Araştırmaya Katılan Öğrencilerin1Halime ġenay Dikkat GÜZEL Düzeylerinin, 2Haluk ARKAR Ön Test ve Son Test Değer-

1Psikolog Doktorlerinin (Klinik Karşılaştırılması Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Değişkenler Gruplar N Ortalama Std. Sapma t değeri p değeri

Deney 40 86,43Özet 12,453 Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Ön Test Kontrolyönelim ve dışa 40 yönelim sorunları81,80 üzerinde etkili14,392 olduğu 1,537 0,128 incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Deney18) doldurmuştur. 40Bulgular: Çok88,325 değişkenli varyans12,279 analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Son Test Kontrolsorunları erkek çocuk40 larında daha81,775 çok görülmektedir.14,627 Ayrıca 2,169 0,033* ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın * (p<0,05) bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. Tablo 3. incelendiğinde araştırmaya katılan deney Buna karşın, deney ve kontrol grubunun son : İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, ve kontrol grubunun ön testAnahtar sonuçları Kelimeler arasında test sonuçları arasında istatistiksel olarak anlamlı 1 anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. (p>0,05). farklılık olduğu tespit edilmiştir (p<0,05).

Kontrol Son Test 20 84,40 10,956 1,710 0,128

Ön Test 20 84,10 14,319 Özet Amaç:Son Bu Test çalışmada çocu20ğun ve ebeveynlerin85,40 hangi özelliklerin14,464 içe Erkek Deney yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu 2,507 0,021* incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAHÖn Test Psikiyatri polikliniğine20 başvuran79,00 157 çocuk 16,815 ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Kontrol ÇocukSon ve TestGençler İçin Davranış20 Değerlendirme79,15 Ölçeği‟ni17,455 (ÇDDÖ/6- 0,364 0,724 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim * (p<0,05) sorunları erkek çocuklarında dahaÇocuklarda çok görülmektedir. dikkat Ayrıcaeğitimi ile ilgili yapılan bir ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecearaştırmanın içe yönelim sorunları sonucuna üzerinde göre; dikkate dayalı eğitim Tablo 4. incelendiğinde araştırmayaetkili olduğu katılan bulunmuştur. bayan Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.alan TartıĢma gruptaki: Buöğrencilerin çalışmanın görsel ve işitsel dikkat- ve erkeklere ilişkin ön test vebulguları son testiçe değerlerinin yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyuculerinde ruh sağlığıgelişme açısından olduğu da belirlenmiştir (Clikeman guruplar bakımından karşılaştırılmasında,tartışılmıştır. deney ve ark., 1999). grubunda yer alan bayan Anahtarve erkek Kelimeler öğrencilerin: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1 Beden eğitimi dersinde eğitsel oyun uygulama- ön test ve son test değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir larının çocukların dikkat düzeylerine etkisinin (p<0,05). Buna karşın kontrol grubunda yer alan incelendiği çalışmada, 9-13 yaş grubu öğrenci- bayan ve erkek öğrencilerin ön test ve son test lere 8 hafta uygulanan eğitsel oyun programının değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı dikkat düzeyini etkilediği, eğitsel oyun programı uygulanan deney grubu dikkat değerlerinin kont- farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). rol grubu dikkat değerlerine göre daha yüksek TARTIŞMA olduğu belirlenmiştir (Akandere ve ark., 2010).

12 haftalık sprint antrenman programının 12-14 Spor yapan ve yapmayan 12-14 yaş grubu kız yaş arası çocuklarda dikkat düzeyine etkisinin öğrencilerin bazı motorik özelliklerinin karşılaş- araştırıldığı çalışmaya; 40 öğrenci deney grubu tırılması amacı ile yapılan çalışmada spor yapan olarak, 40 öğrenci ise kontrol grubu olarak top- grubun sprint değerlerinde anlamlı farklılıklar lamda 80 öğrenci katılmıştır. bulunmuştur (Mesut ve ark., 2012).

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:199 K:242 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Tablo 2. incelendiğinde araştırmaya deney guru- mada hareket eğitiminin dikkat ve hafıza gelişimi THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND bu olarak katılan öğrencilerinCLINIC önVARIABLES test – son RELATED test üzerinde TO INTERNALIZING olumlu etkisinin AND olduğu saptanmıştır karşılaştırılmasında, ön test ve son test değerleriEXTER NALIZING(Akcınlı, 2005). PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılıkOUTPATIENT UNITS İlköğretim çağında öğrencilerin düzenli yapılan olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Bu karşılaştır1 - , 2 Halime ġenay GÜZELsporunHaluk dikkat ARKAR üzerine etkisinin araştırılması isimli malarda son test değerlerinin ön test değerlerinden 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 çalışmada, ilköğretim öğrencilerin bulgularına yüksek olduğu bulunmuştur. Kontrol (Klinik Psikolog)gurubu Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü bakıldığında spor yapanların spor yapmayanlara olarak katılan öğrencilerin ön test – son test oranla %83 daha dikkatli olduğu yapılan testlerle karşılaştırılmasında, ön test ve son test değerleri Özetsaptanmıştır (Adsız, 2010). arasında istatistiksel olarakAmaç: anlamlı Bu çalışmada bir farklılık çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu olmadığı tespit edilmiştir incelenmiştir.(p>0,05). Yöntem: Ankara DışkapıTablo Çocuk 4. Sağlığı incelendiğinde ve Hastalıkları araştırmaya deney grubu HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelolarak bilgi alma katılan formu vebayan 6-18 Yaş ve erkek öğrencilerin ön Öğrencilere sprint antrenmanÇocuk veprogramı Gençler İçin uygu Davranış- Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çoktest-son değişkenli test varyansdeğerleri analizi arasında istatistiksel olarak lanırken kısa süreli sürat sonuçlarınaçalışmalarındaki göre, içe yönelim çıkış sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaanlamlı çok görülmektedir. farklılıklar Ayrıca tespit edilmiştir (p<0,05). komutlarının öğrencilerin dikkatiniebeveynin etkilediği psikiyatrik tedavi ve bu almasının ve ailenin son 6 aydır stresli anlarda öğrencilerin diğer arkadaşlarınayaşam olayı yaşama göre durumunun erken sadeceBuna içe yönelim karşın sorunları araştırmaya üzerinde kontrol grubu olarak etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim çıkış yapabilmek için düdüksorunları uyarıcısına üzerinde etkili yoğun bulunmuştur. katılan TartıĢma bayan: Bu ve çalışmanın erkek öğrencilerin ön test-son bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların bir konsantre halinde olduklarıbelirlenmesinin gözlemlenmiştir. yanı sıra koruyucu test ruh değerleri sağlığı arasında açısından daistatistiksel olarak anlamlı tartışılmıştır. farklılıklar tespit edilmemiştir (p>0,05). Yapılan bazı çalışmalar, dikkatAnahtar toplama Kelimeler becerisi: İçe Yönelim- Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, nin eğitimle geliştirilebileceğini vurgulamaktadır 1 Üniversiteli sporcu ve sporcu olmayan öğrencilerin

(Lauster, 1999). dikkat seviyelerinin karşılaştırılması” adında bir çalışma yapmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Tablo 3. incelendiğinde araştırmaya katılan deney sporcu olan öğrencilerin sporcu olmayanlara göre ve kontrol grubunun ön test sonuçları arasında daha dikkatli olduğu ortaya çıkmıştır (Özdemir, anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. (p>0,05). 1990). Buna karşın, deney ve kontrol grubunun son test sonuçları incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı Masa tenisi egzersizi yapan çocukların dikkat farklılık olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Deney düzeylerinin incelenmesi amacı ile yapılan araştır- grubunun son test değerleri kontrol grubunun son mada masa tenisi egzersizlerinin 9-13 yaş grubu test değerlerinden anlamlı oranda farklı olduğu çocuklarda dikkat özelliklerine olumlu yönde etki bulunmuştur (p<0,05). ettiği tespit edilmiştir (Asan, 2011).

Sekiz yaş grubu çocuklarda hareket eğitimi ile Golf sporu yapan çocukların dikkat düzeylerinin dikkat ve hafıza gelişiminin ilişkisi” isimli çalış- incelenmesi amacı ile yapılan araştırmada golf

AKANDERE, M., BAŞTUĞ, G., ASAN, R., Bu çalışmada elde edilen istatistiksel bulgular BAŞTUĞ K., (2010). “Çocuklarda eğitsel sonucunda; uyguladığımız sprint antrenman Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinoyunun hangi dikkatözelliklerin üzerine içe etkisi“, İnternational programının çocuklarda dikkatyönelim gelişimi ve dışa üzerinde yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocukscientific Sağlığı veconference Hastalıkları ‘perspectives in physical olumlu etkiler gösterdiği belirlenmiştir.HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgieducation alma formu veand 6- 18sport, Yaş Constanta Romania Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Yaptığımız çalışma sonucu18) elde doldurmuştur. ettiğimiz Bulgular: bul- Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıAKCINLI, kız çocuklarında, N., dışa(2005). yönelim “Sekiz Yaş Grubu Çocuk- gular ile sporun dikkat üzerindekisorunları erkeketkisi çocuk üzerinelarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve larda ailenin sonHareket 6 aydır Eğitimi stresli ile Dikkat ve Hafıza yapılan araştırmalar sonucuyaşam elde olayı edilen yaşama bulgular durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismaraGelişiminin uğrama, dışa İlişkisi“, yönelim Yüksek Lisans Tezi, aynı doğrultudadır. sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunlarıCelal için Bayar riskli gruplarınÜniversitesi Sağlık Bilimleri belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Araştırmamızda öğrencilerintartışılmıştır. koşuya başlama Enstitüsü Manisa anında düdük uyarıcısına yoğunlaştıkları,Anahtar Kelimeler: İçedikkat Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, AKÇINAR, F., (2009). “Profesyonel Futbol kesildikleri görülmüştür. 1 Takımı Oyuncularının Fiziksel Uygunluk ve Bu bağlamda, uyguladığımız sprint antrenman Somototip Özelliklerinin Degerlendirilmesi programının 12-14 yaş arası çocuklarda dikkat (MalatyasporÖrnegi) “, Yüksek Lisans Tezi, özelliğini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Fırat Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü, KAYNAKÇA Elazıg

AÇIKADA, C., ERGEN, E., ALPAR, R., SARP- ARGAN, M., KATIRCI, H., (2008). “Spor YENER, K., (1991). “ Erkek Sporcularda Pazarlaması“, Nobel Yayınları, Ankara Vücut Kompozisyonu Parametrelerinin İn- ASAN, R., (2011). “Sekiz Haftalık MasaTenisi celenmesi“, Spor Bilimleri Dergisi, 2, 1–25. Egzersizinin 9-13 Yaş Arası Çocuklarda ADSIZ, E., (2010). “İlköğretim Çağındaki Öğ- Dikkat Üzerine Etkisi“, Yüksek Lisans rencilerde Düzenli Yapılan Sporun Dikkat Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Üzerine Etkisinin Araştırılması“, Yüksek Enstitüsü, s. 56, Konya

Sciences, 17 (2), 58-80Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,1. D Fürışa Yönelim die 1. S orunlundarı, 2. klasse“, Lentz Verlag, 1 München DEMİROVA, G., (2008). “Piyano Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Dikkat Toplama MESUT, H., MEHMET, T., SERVET, R., YAH- Yetisine Etkisi“, Doktora Tezi, Ankara Üni- YA, Y., (2012). “ Spor yapan ve yapmayan versitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 12-14 yaş grubu kız öğrencilerin bazı motorik özelliklerinin karşılaştırılması“, Uluslararası DÜNDAR, U., (1998). “Antrenman Teorisi“, Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bi- Bağırgan Yayınevi, Ankara limleri Dergisi, 3(2), 31-38 GANONG, W., (2001). “Review Of Medical ORÇUN, K.Ö., (2007). “9-14 Yaş Arasındaki Physiology“, Mcgraw–Hill, San Francisco, Çocukların Spora Katılım Nedenlerinin De- 49–51. ğerlendirilmesi“, Kütahya İl Örneği, Yüksek İLHAN, E., GENCER, E., (2009). “Çocuklarda Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, nevrotik sorun düzeyleri ve badminton eğiti- Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve mi ilişkisine yönelik bir araştırma“, Kocaeli Spor Anabilim Dalı, s. 19, Kütahya

ÖZERKAN, K.N., (2004). “Spor1Psikolog Psikolojisine Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Giriş Temel Kavramlar“, Nobel Yayın, Ankara

ŞAHİN, O., (2007). “Düzenli Egzersiz Eğitimi- Özet nin 12-14 yaş ÇocuklarınAmaç: BazıBu çalışmada Fiziksel çocu ğunve ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Fizyolojik Parametrelerinyönelim Üzerine ve dışa Etkisinin yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları İncelenmesi“, YüksekHOEAH Lisans Psikiyatri Tezi, polikliniğineKonya başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Selçuk Üniversitesi SağlıkÇocuk ve Bilimleri Gençler İçin Ensti Davranış- Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi tüsü, Beden Eğitimi vesonuçlarına Spor Anabilim göre, içe yönelim Dalı, sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca s. 11, Konya ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

95 ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ SSTBİnternational Refereed Academic Journal Of Sports

SPOR YAPAN VE YAPMAYAN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ(1)

EXAMİNİNG HEALTY LİFESTYLE BEHAVİORS OF UNİVERSİTY STUDENTS WHO DO AND DO NOT EXERCİSE

Zeynep DEMİR1, Nimet HAŞIL KORKMAZ2, Ümran SEVİL3

1-2 Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü BURSA 3 Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Özet: Araştırma, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesinde “Spor Abstract: This descriptive study aims to examine healty lifestyle yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi behaviors of university students who do and do not exercise in davranışlarının incelenmesi” amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Collage of Education in Uludag University. Study is carried out Araştırma 01.11.2013-30.11.2013 tarihleri arasında Uludağ Üniver- between 01.11.2013 and 30.11.2013 in Collage of Education in sitesi Eğitim Fakültesi’nde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Uludağ Uludag University. Population of study includes the students of Üniversitesi Eğitim Fakültesinin Fen bilgisi öğretmenliği, Türkçe Mathematics teacher, Science teacher, Turkish teacher, Psychological öğretmenliği, Matematik öğretmenliği, Okul öncesi öğretmenliği, Counselling and Guidance teacher and Sports teacher. Sample of PDR öğretmenliği ve Beden eğitimi öğretmenliği bölümünde okuyan study is carried out by using probability sampling method between öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise 01.11.2013- 01.11.2013 and 30.11.2013 on 277 students who are volunteer to 30.11.2013 tarihleri arasında, çalışmaya katılmaya gönüllü öğrenciler attend this study. Students are classified into two groups as do arasından olasılıksız örneklem yöntemi ile belirlenen 277 öğrenci exercise regularly (110 students of Sports teacher) and do not oluşturmuştur. Öğrencilerin verileri düzenli spor yapan (beden exercise regularly (167 students of other departments). In order eğitimi öğretmenliği bölümü 110 öğrenci), düzenli spor yapmayan to collect data, 17-question questionnare and Healthy Lifestyle (diğer bölümler167) öğrenciler olarak iki grup halinde toplanmıştır. Behaviors Scale II, is developed by Walker SN et al in 1987 Verilerin toplanmasında literatür bilgileri doğrultusunda geliştirilen and improved in 1996, are used. According to study, 63.9 % of 17 sorudan oluşan anket formu ve 1987 yılında Walker SN ve students are female and 36.1 % of them are male; 39.7 % of them ark. tarafından geliştirilen, 1996 yılında revize edilen ve SYBD- are students of Sports Teacher and 60.3 % of them are students II ölçeği olarak adlandırılan Saglıklı Yasam Bicimi Davranısları of other departments; 57.4 % of them are in 17-20 and 36.8 % of Olcegi II kullanılmıştır. Öğrencilerin%63.9’u kız,%36.1’i erkek, them are in 20-24 age range; 59.9 % of them declared that they %39.7’si beden eğitimi bölümünde, %60.3’ü eğitim fakültesinin have same amount of income and expenditures; 35.4 % of them diğer bölümlerinde öğrenim görmekte,%57.4’ü 17-20, %36.8’i stay alone in a flat, 32.9 % of them stay with his/her family in 21-24 yaş grubunda, %59.9’u gelirlerini giderlerine eşit olarak a flat and 15.9 % of them stay in dormitory. 53.4 % of students algılamakta ve %35.4’ü evde, %32.9’u evde ailesinin yanında, do not have regular nourishment behaviour; 39.9 % of them skip %15.9’u da KYK da kalmaktadır. Öğrencilerin %53.4’ünün düzenli breakfast and 38.5 % of them skip lunch. 41.9 % of students beslenmediği öğün atladığı ve %39.9’unun sabah,%38.5%’inin declared that they are healthy and majority of the students neither öğle öğünlerini atladıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin %41.9’unun smoke nor drink alcohol. According to points students obtained genel sağlıklarını iyi olarak değerlendirdiği ve çoğunluğunu sigara through Healthy Lifestyle Behaviors Scale II, average of sum of ve alkol kullanmadığı belirlenmiştir. Öğrencilerin SYBÖ II den them is 133.9639 ±18.639, is medium level, and individuals have to aldıkları puanlar incelendiğinde; öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi increase healthy lifestyle behaviors such as physical activities. This davranışları toplan puan ortalamalarının 133.9639 ±18.639 olduğu will involve improving their health responsibilities, interpersonal saptanmıştır. Öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları puan skills and nourishment and stress control. ortalamasının orta düzeyde olduğu yani bireylerin sağlıklı yaşam biçimi ile ilgili olarak sağlığı geliştiren davranışlarının özellikle Key Words: University Student, Healthy Lifestyle Behaviors, Sports fizik aktivite alanının geliştirilmesi gerekmektedir. Bu da beraberinde sağlık sorumluluğunu dolayısıyla beslenme, stres yönetimi ve kişilerarası ilişkileri olumlu yönde etkileyecektir. Anahtar Kelimeler: Üniversite Öğrencisi, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Spor

(1) Çalışma 7. Ulusal Spor Bilimleri Öğrenci Kongresi 2014-Karaman da sözel bildiri halinin uygulama ve literatür olarak genişletilmiş şeklidir.

1 rini , 2duzenlemede kendi saglık statusune uygun ve davranıslar yonunden onemlidir. SağlıklıHalime olġenay- GÜZEL Haluk ARKAR davranı sları secmesi gerekmektedir. Saglıklı yasam mak her insanın temel hakkıdır1Psikolog Çunk Doktoru, bireysel (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesibicimi davranı Psikoloji Bölümüsları, yeterli ve duzenli egzersiz olarak kendisini, gelecekteki yasamında ailesini yapma, dengeli beslenme, sigara kullanmama, ve toplumu etkilemektedir (İlhan, Batmaz ve saglık sorumlulugu, stres yonetimi ve hijyenik Akhan 2010) Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinonlemleri hangi kapsar özelliklerin (Özkan içe ve Yılmaz 2008., Yal- yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Dunya Saglık Orgutu sağlığıincelenmiştir. “sadece Yöntem: hastalık Ankara Dışkapıçınkaya Çocuk Sağlığı ve ark ve Hastalıkları2007.,Tambağ ve Turan 2012). veya sakatlıgın olmayısı HOEAHdegil, fiziksel, Psikiyatri polikliniğineruhsal, başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş sosyal yonden tam bir iyilikÇocuk halidir” ve Gençler olarak İçin Davranış ta- DeğerlendirmeSağlık davranışı, Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6 bireyin- sağlıklı kalmak ve hasta- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi nımlamaktadır (İlhan, Batmazsonuçlarına ve Akhangöre, içe yönelim2010). sorunları lıklardan kız çocuklarında, korunmak dışa yönelim ve hastalıklara yakalanmamak sorunları erkek çocuklarında dahaiçin çok gösterdiği görülmektedir. davranışlardır. Ayrıca Sağlıklı bir birey ve Sağlığı geliştirme ise doğrudanebeveynin psikiyatrikbirey, aile tedavi ve almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecesağlıklı içe yönelim bir sorunları toplum üzerinde olması için bu davranışların toplum gruplarının sağlıketkili potansiyellerinin olduğu bulunmuştur. ge Fiziksel- istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.alışkanlık TartıĢma: haline Bu çalışmanın getirilmesi ve yaşam biçimi liştirilmesi ve iyilik düzeylerininbulguları içe artırılmasına yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuhaline ruh dönüştürülmesi sağlığı açısından da gerekir. yönelik etkinlikleri kapsamaktadır.tartışılmıştır. Bir başka de- yişle bireyin var olan davranışlarını en üst düzeye Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,GEREÇ Dışa YönelimVE YÖNTEM Sorunları, çıkarmasıdır (Özkan ve Yılmaz 2008, Yalçınkaya 1 ve ark 2007). Pender’e göre ise sağlıklı yaşam Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesinde “Spor biçiminde sağlık sorumluluğu, manevi gelişim, yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin kişilerarası ilişkiler, stres yönetimi, beslenme sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi” ve fiziksel aktivite olmak üzere 6 alt boyut söz amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir. konusu olmaktadır (Fırıncı., eriş:2014) Araştırma 01.11.2013-30.11.2013 tarihleri ara- sında Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde Gençlerin olumlu sağlık davranışı kazanmaları yapılmıştır. için ulusal ve uluslararası gerekli müdahalelerin yapılması önerilmektedir. Bunlardan biri de Araştırmanın evrenini Uludağ Üniversitesi Eğitim 2000 yılında ‘Avrupada Herkes için sağlık’ 21 Fakültesinin Fen bilgisi öğretmenliği, Türkçe hedefleri kapsamında yer alan hedef 4 “gençlerin öğretmenliği, Matematik öğretmenliği, Okul sağlığı” başlığı altında yer almaktadır. Bu madde öncesi öğretmenliği, PDR öğretmenliği ve Beden gereğince 2020 yılına kadar bölgedeki gençler eğitimi öğretmenliği bölümünde okuyan öğren- daha sağlıklı olmalı ve toplumdaki rollerini daha ciler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:213 K:265 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ ise 01.11.2013-30.11.2013 tarihleri arasında, biçimi davranışları puanını vermektedir. Ölçeğin çalışmaya katılmaya gönüllüTHE INVESTIGATION öğrenciler arasın OF- SOMEtüm SOCIO maddeleri-DEMOGRAFIC olumludur. AND Derecelendirme 4’lü CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND dan olasılıksız örneklem yöntemi ile belirlenenEXTER NALIZINGlikert şeklindedir. Hiçbir zaman (1),bazen (2), sık PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC 277 öğrenci oluşturmuştur Öğrencilerin verileriOUTPATIENT sık (3), UNITS düzenli olarak (4) olarak kabul edilmek- düzenli spor yapan (beden eğitimi öğretmenliği tedir. Ölçeğin tamamı için en düsük puan 52, en 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR bölümü 110 öğrenci), düzenli spor yapmayan yüksek puan 208’dir. Ölçeğin Alpha güvenirlik 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi (diğer bölümler167) öğrenciler olarak2 (Klinik iki Psikolog) grup Ege Üniversitesikatsayısı Psikoloji 0.94’dir. Bölümü Ölçeğin alt faktörlerinin Alpha halinde toplanmıştır. coefficient reliability değeri 0.79-0.87 arasında değişmektedir. Uygulama süresi yaklaşık 10-12 Verilerin toplanmasında literatür bilgileri doğ- Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerindakika sürmektedir. hangi özelliklerin içe rultusunda geliştirilen 17 yönelimsorudan ve oluşan dışa yönelimanket sorunları üzerinde etkili olduğu formu ve Pender’in sağlığıincelenmiştir. geliştirme Yöntem: modeline Ankara DışkapıVeriler Çocuk SağlığıSPSS ve programındaHastalıkları kodlanarak, sayı- HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni dayandırılarak 1987 yılındaçalışmaya Walker alınmıştır. ve ark.Ebev eynlerta- genely ubilgizdelik, alma formuortalama ve 6-18 ve Yaş varyans (Independent – Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- rafından geliştirilen, 199618) yılında doldurmuştur. revize Bulgular:edilen ÇokSamples değişkenli T varyansTest ,One- analizi Way ANOVA, student t sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim ve SYBD-II ölçeği olaraksorunları adlandırılan erkek çocukSaglarındalıklı dahatesti) çok analizleri görülmektedir. yapılmıştır. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Yasam Bicimi Davranıslarıyaşam O lolayıceg iyaşama II (SYBD durumununO sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel BULGULAR istismara uğrama, dışa yönelim II) kullanılmıştır. Ölçeğinsorunları ülkemizdeki üzerinde geçerlik etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın ve güvenirlik çalışması 2008bulguları yılında içe yönelim Bahar-dışa ve yönelim Öğrencilerin%63.9’u sorunları için riskli grupların kız,%36.1’i erkek, %39.7’si belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da ark. tarafından yapılmıştır.tartışılmıştır. Ölçek, bireyin sağlıklı beden eğitimi bölümünde, %60.3’ü eğitim fakültesi- yasam biçimi ile ilişkili olarakAnahtar sağlığı Kelimeler geliştiren: İçe Yönelim Sorunları,nin diğer Dışa bölümlerinde Yönelim Sorunları, öğrenim görmekte,%57.4’ü davranışları ölçmektedir. Ölçek toplam 52 madde- 1 17-20, %36.8’i 21-24 yaş grubunda, %59.9’u den oluşmus olup 6 alt faktörü vardır. Alt gruplar, gelirlerini giderlerine eşit olarak algılamakta tinsel (manevi gelişim), sağlık sorumluluğu, fiziksel ve%35.4’ü evde, %32.9’u evde , %15.9’u da aktivite, beslenme, kişilerarası ilişkiler ve stres ailesinin yanında kalmaktadır. yönetimidir. Ölçeğin genel puanı sağlıklı yaşam

Çok iyi 87 31,41Halime ġenay GÜZELÖğrencilerin, 2Haluk ARKAR beslenme durumları incelendiğinde; İyi 116 41,9 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)%53.4’ünün Madalyon Psikiyatri düzenli Merkezi beslenmediği, öğün atladığı Orta 40 2 (Klinik14,4 Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü ve %39.9’unun sabah,%38.%’inin öğle öğünlerini Total 277 100,0 atladıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin %60.6’sı- Düzenli yeme alışkanlığı Evet 129 46,6 Özetnın sağlıklı beslendiğini düşündüğü;%71.1’inin Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Hayır(öğün atlarım) yönelim148 ve dışa53,4 yönelim sorunlarıbeslenme üzerinde tipinin etkili karışık olduğu tipte olduğu saptanmıştır incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı(Tablo1). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Total HOEAH277 Psikiyatri100,0 polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Hangi öğün (n=148) çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış DeğerlendirmeTablo 2.ÖğrencilerinÖlçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Sigara ve Alkol Kul- Sabah 18) 59 doldurmuştur.39.9 Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında,lanma Durumlarına dışa yönelim Göre Dağılımı Öğle sorunları57 erkek 38.5 çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Akşam yaşam4 olayı yaşama2.7 durumunun sadeceSigara içe yönelim kullanma sorunları üzerindeSayı Yüzde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Sabah*öğlen sorunları13 üzerinde8.8 etkili bulunmuştur.Evet TartıĢma: Bu çalışmanın38 13,7 Öğle*akşam bulguları1 içe yönelim0,7 -dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuHayır ruh sağlığı açısından 239 da 86,3 Sabah*akşam tartışılmıştır.7 4.7 Total 277 100,0 Değişir Anahtar7 Kelimeler4.7: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, Alkol kullanma Total 148 100,0 1 Sağlıklı beslenme Evet 42 15,2 Evet 168 60,6 Hayır 235 84,8 Hayır 109 39,4 Total 277 100,0 Total 277 100,0 Beslenme tipi Öğrencilerin sigara ve alkol kullanma durumları Karbonhidrat 34 12,3 incelendiğinde; %86.3’ünün sigara,%84.8’inin Protein 24 8,7 alkol kullanmadığı belirlenmiştir (Tablo 2). Sebze meyve 22 7,9 Karışık 197 71,1 Total 277 100,0

Beslenme 277 9,00 36,00 10,00 31,00 20,1480 3,84808

Fizik aktivite 277 8,00 32,00 8,00 32,00 18,5126 5,5505 Özet Sağlık sorumluluk 277 Amaç:9,00 Bu çalışmada36,00 çocuğun ve10,00 ebeveynlerin hangi31,00 özelliklerin 20,0108içe 4,60897 yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Kişilerarası ilişki 277 incelenmiştir.9,00 Yöntem:36,00 Ankara Dışkapı15,00 Çocuk Sağlığı36,00 ve Hastalıkları26,8231 4,22910 HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni Stres yönetimi 277 çalışmaya8,00 alınmıştır.32,00 Ebeveynler 12,00genel bilgi alma30,00 formu ve 6-18 Yaş20,3574 3,67207 Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Ölçek Toplam 277 18)52,00 doldurmuştur.208,00 Bulgular: 91,00Çok değişkenli186.00 varyans analizi133,9639 18,639337 sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Öğrencilerin SYBÖ II denebeveynin aldıkları psikiyatrik puanlar tedavi in almasının- davranışları ve ailenin son toplan 6 aydır puan stresli ortalamalarının 133.9639 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde celendiğinde; öğrencilerinetkili sağlıklı olduğu yaşam bulunmuştur. biçimi Fiziksel ±18.639 istismara uğrama, olduğu dışa saptanmıştır yönelim (Tablo3). sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Tablo 4. Öğrencilerinbelirlenmesinin Bölümleri yanı ile sıra Sa koruyucuglıklı Ya ruhsam sağlığı Bi cimi açısından Davranı da sları Ölcegi II tartışılmıştır. (SYBDÖII) Toplam Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, *Bölüm _ 1 N X Ss t p Beden Eğitimi 110 137,6364 18,95563 2,691 0,008 Diğer 167 131,5449 18,08005 Bölümlere Göre Fiziksel Aktivite Puanlarının karşılaştırılması N X SS t **p Beden Eğitimi 110 21.58 4.80 7.51 .000 Diğer Bölüm 167 16.62 5.71

*Bölüm, t test fark vardır. anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05) (tablo4). Beden eğitimi bölümünde okuyanların **p<0.05 fiziksel aktivite puanları, diğer bölümlerdekilere Öğrencilerin bölümleri ile SYBDÖII toplam puan göre daha yüksek olup, aralarında istatistiksel ortalamaları karşılaştırıldığında; beden eğitimi bö- olarak fark saptanmıştır (p<0.05). lümü ile diğer bölümler arasında istatistiksel olarak

100

KYK 44 126,63641Halime ġenay GÜZEL18,06074, 2Haluk ARKAR 10,634 0,031

Özel yurt 37 1Psikolog Doktor134,8108 (Klinik Psikolog)17,23181 Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Evde 98 133,6633 18,11700

Aile Yanında 91 137,3187 19,41012

Yakınımın Yanında 7 136,1429 18,13311Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Toplam 277yönelim ve dışa133,9639 yönelim sorunları18,63937 üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Öğrencilerin Şu An KaldıklarıHOEAH Yer Psikiyatri İle SYBDÖII polikliniğine Toplam başvuran Puan 157 Ortalamaları çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Kalınan Yer(I) KalınanÇocuk ve Gençler Ortalama İçin Davranış Farkı(I-J) Değerlendirme Ölçeği‟ni Ss(ÇDDÖ/6- P Yer(J)18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim Kyk Özelsorunları yurt erkek -8,17445 çocuklarında daha çok görülmektedir.4,11195 Ayrıca 0,414 ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Evdeyaşam olayı yaşama-7,02690 durumunun sadece içe yönelim sorunları3,34532 üzerinde 0,355 etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim Ailesorunları yanında üzerinde-10,68232(*) etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın3,38495 0,044* bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Yakınımın belirlenmesinin yanı-9,50649 sıra koruyucu ruh sağlığı açısından7,50139 da 0,807 yanındatartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, *Şu an kalınan yer Kruskal Wallis varyans analizi 1 Öğrencilerin şu an kaldıkları yer ile SYBDÖII fark vardır. toplam puan ortalamaları karşılaştırıldığında; Scheffe testi ile yapılan ileri analize göre, ailesinin **Scheffe testi ile yapılan ileri analize göre, aile- yanında kalan ile KYK’da kalanlar arasında an- sinin yanında kalan ile KYK’da kalanlar arasında lamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0.05) (Tablo5). anlamlı fark vardır (p=0.04).

101

Mükemmel 34 142,29411Halime ġenay GÜZEL20,40429, 2Haluk ARKAR 2,895 0,036 Çok iyi 87 1Psikolog 134,1034Doktor (Klinik Psikolog)16,95619 Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü İyi 116 132,3534 18,84364

Orta 40 131,2500 18,69698

Toplam 277 133,9639 18,63937Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Öğrencilerin genel sağlık durumlarıyönelim ve ile dışa SYBDÖII yönelim toplam sorunları puan üzerinde ortalamaları etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları **Genel sağlık(I) GenelHOEAH PsikiyatriOrtalama polikliniğine Farkı(I-J) başvuran 157 çocuk veSs ebeveyni p Sağlık(J)çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Mükemmel Çok iyi18) doldurmuştur.8,19067 Bulgular: Çok değişkenli varyans3,73162 analizi 0,188 sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim İyi* sorunları erkek9,94067 çocuklarında daha çok görülmektedir.3,59817 Ayrıca 0,057* ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli Orta yaşam olayı yaşama11,04412 durumunun sadece içe yönelim sorunları4,30378 üzerinde 0,089 etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın *Genel sağlık ile ölçek toplambulguları arasında içe yönelim varyans-dışa yönelim Öğrencilerin sorunları için genel riskli grupların sağlık durumları ile SYBDÖII belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da analizi, fark vardır. tartışılmıştır. toplam puan ortalamaları karşılaştırıldığında; Scheffe ile yapılan ileri analizde öğrencilerin genel sağlıkları **Scheffe ile yapılan ileri Anahtaranalizde Kelimeler iyi ile :mükem İçe Yönelim- Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1 iyi olanlarla mükemmel arasında sınırda anlamlı mel arasında sınırda fark vardır (p=0.05) bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05)(Tablo6).

Tablo 7. Öğrencilerin Düzenli Yemek Yeme Alışkanlıkları ile Saglıklı Yasam Bicimi Davranısları Ölcegi II (SYBDÖII) Toplam Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması

Düzenli SYBDÖII Toplam Puan Ortalaması Yemek Yeme t p _ N X Ss Evet 129 137,7519 17,84571 3,211 0,001 Hayır 148 130,6622 18,74663

Öğrencilerin düzenli yemek yeme durumları ile anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır.(p<0.005) SYBDÖII toplam puan ortalamaları karşılaştırıl- (Tablo 7). dığında; düzenli yeme ile ölçek toplamı arasında

102

Hayır 109 1 126,3945 17,87613 5,752 0,000 Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğrencilerin sağlıklı beslenme durumları ile arasında anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır SYBDÖII toplam puan ortalamaları karşılaştı- (p<0.005) (Tablo8). rıldığında; sağlıklı beslenme ile ölçek toplam Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Tablo 9. Öğrencilerinincelenmiştir. Beslenme Yöntem: Tipleri Ankara ile DışkapıSaglıklı Çocuk Ya Sağlığısam veBi Hastalıklarıcimi Davranı sları Ölcegi II HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni (SYBDÖII)çalışmaya Toplam alınmıştır. Puan Ebeveynler Ortalamalarının genel bilgi alma formu Karşılaştırılması ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- *Beslenme Tipi SYBDÖII18) doldurmuştur.Toplam Puan Bulgular: Ortalaması Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim2 sorunları erkek_ çocuklarında daha çok görülmektedir.X Ayrıca p N ebeveynin psikiyatrikX tedavi almasınınSs ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Karbonhidrat 34 etkili olduğu 124,8824 bulunmuştur. Fiziksel18,53541 istismara uğrama, dışa15,365 yönelim 0,002 Protein 24 sorunları üzerinde142,8750 etkili bulunmuştur.23,59682 TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Sebze meyve 22 belirlenmesinin142,1818 yanı sıra koruyucu18,42265 ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. Karışık 197 133,5279 17,25929 Toplam 277 Anahtar Kelimeler133,9639: İçe Yönelim18,63937 Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1 Öğrencilerin beslenme tipleri ile SYBDÖII toplam puan ortalamaları karşılaştırılması **Beslenme Beslenme Ortalama Farkı(I-J) Ss p Tipi(I) Tipi(J) Karbonhidrat* Protein* -17,99265(*) 4,83146 0,004* Sebze meyve* -17,29947(*) 4,95853 0,008*

Karışık -8,64557 3,36545 0,088

*Beslenme tipi ile ölçek toplam arasında Kruskal Öğrencilerin beslenme tipleri ile SYBDÖII toplam Walllis varyans analizi yapıldı, fark vardır. puan ortalamaları karşılaştırıldığında; sağlıklı beslenme ile ölçek toplam arasında anlamlı bir **Scheffe testi ile yapılan ileri analize göre kar- fark olduğu ve bu farkın Scheffe testi ile yapılan bonhidrat ağırlıklı ile protein ağırlıklı (p=0,004) ileri analize göre karbonhidrat ağırlıklı ile protein ve sebze meyve ağırlıklı beslenenler (p=0,008) ağırlıklı (p=0,004) ve sebze meyve ağırlıklı bes- arasında anlamlı fark vardır. lenenler (p=0,008) arasında olduğu saptanmıştır (p<0.005) (Tablo9).

103

Öğrencilerin Cinsiyetlerine Göre Fiziksel Aktivite Puanlarının Karşılaştırılması Cinsiyet: N X ÖzetSS Sd t *p Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Kız 177yönelim ve dışa17.62 yönelim sorunları5.29 üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları275 3.71 .000 Erkek 100HOEAH Psikiyatri20.30 polikliniğine başvuran6.50 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Öğrencilerin CinsiyetlerineÇocuk Göre ve Sağlık Gençler Sorumlulukİçin Davranış Değerlendirme Puanlarının Ölçeği‟ni Karşılaştırılması (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Cinsiyet: Nsonuçlarına göre, içeX yönelim sorunlarıSS kız çocuklarında, dışaSd yönelim t p sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca Kız 177ebeveynin psikiyatrik20.47 tedavi almasının4.60 ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları275 üzerinde 2.24 .02 Erkek 100etkili olduğu bulunmuştur.19.19 Fiziksel istismara4.52 uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Öğrencilerin Cinsiyetlerinebulguları Göre Kişilerarasıiçe yönelim-dışa İlişki yönelim Puanlarının sorunları içinKarşılaştırılması riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da Cinsiyet: Ntartışılmıştır. X SS Sd t p

Kız 177Anahtar Kelimeler27.25: İçe Yönelim Sorunları,4.15 Dışa Yönelim Sorunları, 275 2.30 .02 Erkek 100 26.05 1 4.26

Öğrencilerin Düzenli Yeme Alışkanlıklarına Göre Beslenme Puanlarının Karşılaştırılması Düzenli Yeme N X SS Sd t p Alışkanlığı: Evet 129 20.91 3.81 275 3.14 275 Hayır 148 19.47 3.76 Öğrencilerin Düzenli Yeme Alışkanlığına Göre Fiziksel Aktivite Puanının karşılaştırılması Düzenli Yeme N X SS Sd t p Alışkanlığı: Evet 129 19.61 5.33 275 2.72 .007 Hayır 148 17.70 6.21

**Alkol kullanma ile ölçek toplam arasında t *p<0.05 test, fark var.

104

10). Öğrencilerin cinsiyetleri ile fiziksel1 aktivite , 2 Halime ġenay GÜZEL%53.4’ününHaluk ARKAR düzenli beslenmediği, öğün atladığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)ve %39.9’unun Madalyon Psikiyatri sabah,%38.%’inin Merkezi öğle öğünlerini saptanmıştır (p<0.05).Öğrencilerin 2cinsiyetleri (Klinik Psikolog) ile Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü atladıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin %60.6’sının sağlık sorumluluk puanları arasında istatistiksel sağlıklı beslendiğini düşündüğü; %71.1’inin beslenme olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0.05). Özettipinin karışık tipte olduğu saptanmıştır. (tablo1). Öğrencilerin cinsiyetlerineAmaç: göre Bukişilerarası çalışmada çocu ilişkiğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunlarıÖğrencilerin üzerinde etkilisigara olduğu ve alkol kullanma durumları puanları arasında istatistikselincelenmiştir. olarak Yöntem: anlamlı Ankara bir Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranincelendiğinde; 157 çocuk ve%86.3’ünün ebeveyni sigara,%84.8’inin alkol farklılık saptanmıştır (p<0.05).çalışmaya alınmıştır. Öğrencilerin Ebeveynler genelkullanmadığı bilgi alma formu belirlenmiştir ve 6-18 Yaş (tablo 2). Öğrencilerin Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- düzenli yeme alışkanlığına18) göre doldurmuştur. beslenme Bulgular: puanı ÇokSYBÖ değişkenli II den varyans aldıkları analizi puanlar incelendiğinde; arasında anlamlı bir farklılıksonuçlarına bulunmuştur göre, içe (p<0.05). yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaöğrencilerin çok görülmektedir. sağlıklı Ayrıca yaşam biçimi davranışları Öğrencilerin düzenli yemeebeveynin alışkanlığına psikiyatrik tedavi göre almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecetoplam içe yönelim puan sorunları ortalamalarının üzerinde 133.9639 ±18.639 Fiziksel aktivite durumuetkili arasında olduğu bulunmuştur.istatistiksel Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.olduğu TartıĢma saptanmıştır.(tablo3): Bu çalışmanın Ölçekten alınması olarak anlamlı bir farklılık bulgularısaptanmıştır içe yönelim (p<0.05).-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucubeklenen ruh sağlığı en düşük açısından puanın da 52, en yüksek puanın tartışılmıştır. 208 olduğu göz önüne alındığında araştırmaya TARTIŞMA Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,katılanların Dışa Yönelim genel Sorunl ortalamasınınarı, düşük olduğu Öğrencilerin genel sağlık algılarına göre dağı- 1 görülmektedir. Ayaz ve arkadaşlarının çalışma- lımları incelendiğinde; öğrencilerin %41.9’unun larında da öğrencilerin SYBD ölçeği ortalaması genel sağlıklarını iyi,%31.4’ünün de çok iyi 122.0 ± 17.2 olarak bulunmuştur( (Ayaz ve ark olarak değerlendirdikleri saptanmıştır. Şimşek ve 2005).Aksungur ve arkadaşlarının yaptıkları araş- arkadaşlarının yaptıkları çalışmada da öğrencilerin tırmada da Sağlıklı Yasam Biçimi Davranışları %87,0’ının kronik bir hastalığının bulunmadığı Ölçeği toplam puan ortalaması 122.02 ± 16.07’dir saptanmıştır (Şimşek ve ark 2012). Ayaz ve ar- (Aksungur ve ark 2011).Ünalan ve arkadaşlarının kadaşlarının yaptıkları çalışmada da öğrencilerin çalışmasında da sağlık programlarında öğre- % 59.0’ının bedensel sağlığını oldukça iyi olarak nim gören öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi algıladığı, % 82.5’inin sürekli takip ve tedavi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) puan ortalaması gerektiren herhangi bir kronik hastalığı olmadığı 118,46±21,38, sosyal programlardakilerin puan belirlenmiştir (Ayaz ve ark 2005) Ünalan ve ark ortalamaları ise 125,34±23,95’dir (Ünalan ve ark çalışmalarında Öğrencilerin %49,2’sinin genel sağlık 2007). Araştırmanın çalışma sonuçları literatürle durumunu “iyi”,%28,0’ının “orta”, %13,7’sinin uygunluk göstermektedir. Bu sonuçlar üniversite

105

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:213 K:265 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ öğrencilerinin hangi bölümde öğrenim görürlerse saptanmıştır. (p<0.05) Fiziksel aktivite bölümlere THE INVESTIGATION OF SOMEgöre SOCIO farklılık-DEMOGRAFIC göstermektedir. AND Bu konuda doğal görsünler sağlıklı yaşamCLINIC biçimi VARIABLES davranışlarının RELATED TO INTERNALIZING AND orta hatta düşük düzeyde olduğunu göstermektedir.EXTERNALIZINGolarak beden eğitimi bölümünde okuyanların PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC diğer bölümlerde okuyanlara göre fiziksel olarak Öğrencilerin sınıfları, cinsiyetleri, herhangiOUTPATIENT bir UNITS daha aktif oldukları söylenebilir. işte çalışma durumları, gelir durumları, 1herhangiHalime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR bir hastalıklarının olma durumu,1Psikolog sigara Doktor kullanma (Klinik Psikolog)Öğrencilerin Madalyon Psikiyatri şu an Merkezi kaldıkları yer ile SYBDÖII 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü durumları ile SYBDÖ II ölçeği toplam puan orta- toplam puan ortalamaları karşılaştırıldığında; Scheffe lamaları karşılaştırıldığında aralarında istatistiksel testi ile yapılan ileri analize göre, ailesinin yanında olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0.05) Özetkalan ile KYK’da kalanlar arasında anlamlı fark Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Zaybak ve arkadaşı da, öğrencilerinyönelim ve dışa cinsiyeti, yönelim sorunlarıolduğu üzerinde saptanmıştır etkili olduğu (p<0.05) (Tablo5). Öğrenci- incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları sağlık yakınmasının ve herhangiHOEAH Psikiyatribir hastalığının polikliniğine başvuranlerin genel 157 çocuk sağlık ve ebeveynidurumları ile SYBDÖII toplam çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelpuan bilgi ortalamalarıalma formu ve 6 karşılaştırıldığında;-18 Yaş Scheffe ile olup olmaması durumu ileÇocuk SYBD ve Gençler toplam İçin ölçekDavranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokyapılan değişkenli ileri varyansanalizde analizi öğrencilerin genel sağlıkları puanları arasında istatistikselsonuçlarına olarak göre, anlamlı içe yönelim fark sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim olmadığını saptamışlardır.sorunları (p>0.05)(Zaybak erkek çocuklarında ve dahaiyi çokolanlarla görülmektedir. mükemmel Ayrıca arasında sınırda anlamlı ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli ark 2004) Ancak öğrencilerinyaşam cinsiyetlerine olayı yaşama durumunun göre sadecebir içe fark yönelim olduğu sorunları belirlenmiştir üzerinde (p<0.05)(Tablo6). etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim SYBDÖII ölçeğinin alt gruplarısorunları incelendiğinde; üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimÖğrencilerin sorunları için riskli düzenli grupların yemek yeme durumları ile cinsiyet ile fiziksel aktivite,belirlenmesinin sağlık sorumluluğu, yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. SYBDÖII toplam puan ortalamaları karşılaştırıl- kişilerarası ilişki arasında anlamlı bir farklılık dığında; düzenli yeme ile ölçek toplamı arasında Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, olduğu saptanmıştır.(p<0.05) Bu konuda kız 1 anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır.(p<0.05) öğrencilerin erkek öğrencilerden fiziksel olarak (Tablo 7). Öğrencilerin düzenli yeme durumu daha aktif oldukları, daha fazla sağlık sorumlulu- ile beslenme puanı ve fiziksel aktivite arasında ğuna sahip oldukları ve kişiler arası ilişkilerinin anlamlı bir farklılık saptanmıştır. (p<0.05) Bu de daha iyi olduğu söylenebilir. konuda düzenli yemek yiyenlerin yemeyenlere göre beslenme puanının daha yüksek olduğu ve Öğrencilerin bölümleri ile SYBDÖII toplam puan fiziksel olarak da daha aktif oldukları söylenebilir. ortalamaları karşılaştırıldığında; beden eğitimi bölümü ile diğer bölümler arasında istatistiksel Öğrencilerin sağlıklı beslenme durumları ile olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir SYBDÖII toplam puan ortalamaları karşılaştı- (p<0.005) (tablo4) Öğrencilerin bölümlerine göre rıldığında; sağlıklı beslenme ile ölçek toplam SYBDÖII ölçeğinin alt grupları incelendiğinde; arasında anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır beden eğitimi bölümünde okuyanların fiziksel (p<0.05) (Tablo8). Öğrencilerin beslenme tipleri ile aktivite puanları diğer bölümlerdekilere göre daha SYBDÖII toplam puan ortalamaları karşılaştırıldı- yüksek olup aralarında istatistiksel olarak fark ğında; sağlıklı beslenme ile ölçek toplam arasında

106

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 JELwww.aceddergisi.com KODU: I10-I20 ID:213 K:265 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ anlamlı bir fark olduğu ve bu farkın Scheffe testi Öğrencilerin bölümleri, şu an kaldıkları yer ( THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND ile yapılan ileri analize göreCLINIC karbonhidrat VARIABLES ağırlıklı RELATED ailesinin TO INTERNALIZING yanında kalanlar AND ile KYK’da kalanlar ile protein ağırlıklı (p=0,004) ve sebze meyveEXTER NALIZINGarasında), genel sağlık durumları, düzenli yemek PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC ağırlıklı beslenenler (p=0,008) arasında olduğuOUTPATIENT yeme UNITS durumları, sağlıklı beslenme durumları, saptanmıştır. (p<0.05) (tablo9) Öğrencilerin1Halime alkol ġenay GÜZELbeslenme, 2Haluk ARKARtipleri (karbonhidrat ağırlıklı ile protein kullanma durumları ile SYBDÖII1Psikolog toplam Doktor (Klinikpuan Psikolog)ağırlıklı Madalyon ve Psikiyatri sebze Merkezimeyve ağırlıklı beslenenler 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü ortalamaları karşılaştırıldığında; alkol kullanma arasında), alkol kullanma durumları ile SYBDÖII ile ölçek toplam arasında anlamlı bir fark olduğu toplam puan ortalamaları karşılaştırıldığında saptanmıştır.(p<0.005)(Tablo 10). Özetaralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunlarıolduğu üzerinde saptanmıştır etkili olduğu (p<0.05). SONUÇ VE ÖNERİLERincelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelBu bilgi sonuçlar alma formu doğrultusunda; ve 6-18 Yaş Öğrencilerin SYBÖ II denÇocuk aldıkları ve Gençler puanlar İçin Davranış in- Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi celendiğinde; öğrencilerinsonuçlarına sağlıklı göre,yaşam içe yönelimbiçimi sorunları  kızSağlıklı çocuklarında, yaşam dışa yönelim biçimi konusunda farkındalık- sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca davranışları toplam puan ortalamalarınınebeveynin psikiyatrik 133.9639 tedavi almasının velarının ailenin artırılması son 6 aydır stresli için seminerler, konferanslar yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde ±18.639 olduğu saptanmıştır.(tablo3)etkili olduğu bulunmuştur. Ölçekten Fiziksel istismaravb toplantılar uğrama, dışa düzenlenmesi, yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın alınması beklenen en düşükbulguları puanın içe 52, yönelim en yüksek-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu  ruhSağlığı sağlığı koruma açısından ve dageliştirme konusunda bilgi puanın 208 olduğu göz önünetartışılmıştır. alındığında araş- ve davranış olarak yetersiz kaldıkları konu- tırmaya katılanların genelAnahtar ortalamasının Kelimeler: İçedüşük Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, olduğu görülmektedir. 1 ların belirlenip, öncelikli olarak eğitimlerle giderilmeye çalışılması Öğrencilerin sınıfları, cinsiyetleri, herhangi bir işte çalışma durumları, gelir durumları, herhangi Sağlığı geliştirme konusunda verilen eğitimlerin bir hastalıklarının olma durumu, düzenli yeme davranışa dönüştürülüp dönüştürülmediğini alışkanlıklarının olup olmama durumu, sigara belirlemek için çalışmalar yapılması kullanma durumları ile SYBDÖII ölçeği puan Stresten ve olumsuz davranışlardan öğrencileri ortalamaları karşılaştırıldığında aralarında ista- uzak tutmak için sportif ve kültürel faaliyetlerin tistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır artırılması ve katılımların cazip hale getirilmesi (p>0.05) Ancak öğrencilerin cinsiyetlerine göre SYBDÖII ölçeğinin alt grupları incelendiğinde; Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve etkileyen cinsiyet ile fiziksel aktivite, sağlık sorumluluğu, faktörleri belirleyerek, bunların çözümünde kişilerarası ilişki arasında anlamlı bir farklılık üniversite, sivil toplum kuruluşları ve yerel olduğu saptanmıştır.(p<0.05) yönetimlerden destek alınması

107

Davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi “Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağ- 3 (7), 89-105 lığı geliştirme davranışları” C.Ü.Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9(2), 26 YALÇINKAYA, M., ÖZER, F.G., KARAMA- NOĞLU, A.Y., (2007). Sağlık Çalışanlarında AKSUNGUR, A,, GÖKTAŞ, B., ÖNDER, Ö.R., Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının De- CANKU, İ.H., (2011). Öğrencilerin Sağlıklı ğerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Yaşam Davranışlarının Değerlendirilmesi. Bülteni 6(6),409-420 Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hiz- metleri Meslek Yüksekokulu Dergisi 10 (1) BAHAR, Z., BEŞER, A., GÖRDES, N., ERSİN, F., KISSAL, A., (2008). Sağlıklı Yaşam ŞİMŞEK, H., ÖZTOPRAK, D., İKİZOĞLU, Biçimi Davranışları Ölçeği’nin Geçerlik E., SAFALI, F., YAVUZ, Ö., ONUR, Ö., ve Güvenirlik Çalışması. C.U. Hemşirelik TEKEL, Ş., ÇİFTÇİ, Ş., (2012). Tıp Fa- Yüksekokulu Dergisi 12(1),1-12 kültesi Öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam Biçimi

108

ÖzetWALKER, S.N., HILL-POLERECKY, D.M., Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları (1996). üzerinde Psychometric etkili olduğu evaluation of the Health incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı ÇocukPromoting Sağlığı ve HastalıklarıLifestyle Profile II. Unpublished HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgimanuscript, alma formu ve University 6-18 Yaş of Nebraska Medical Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenliCenter varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

109 ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ SSTBİnternational Refereed Academic Journal Of Sports

HASTANELERDE HEMŞİRE İŞGÜCÜ PLANLAMASI

NURSING WORKFORCE PLANNİNG AT THE HOSPİTALS

Keziban AVCI1, Füsun TERZİOĞLU2

1 Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 1. Bölge Genel Sekreterliği 2 H.Ü. Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği ABD

Özet: Amaç: Bu makalede, hemşire iş gücü plan- Abstract: Aim: The aim of the study was to review lamasına yönelik farklı yöntem ve yaklaşımların different nursing workforce planning methods and güncel literatürün ışığında tartışılması amaçlanmıştır. approaches. Background: Deficiency of labor force Kapsam: Dünyada ve ülkemizde sağlık sektöründeki in the health sector especially quantitative shortage insan gücünün, özellikle de hemşirelerin niceliksel of nurses continues to increase in the world and yetersizliği artarak devam etmektedir. Bu koşullarda Turkey. Under this circumstance cost effective and mevcut insan gücünün en etkin ve verimli nasıl kulla- efficient methods are planned and developed to use nılacağına ilişkin maliyet etkin yöntemler planlanmakta of the available work force. Planning, organizing ve geliştirilmektedir. Sağlık hizmetlerinde en önemli and optimization of human resources which is one maliyet unsurlarından birisi olan insan kaynaklarının of the most important cost factors in health service planlanması, eğitimi, düzenlenmesi ve sonuç olarak and training of nurse managers are priority issues. en uygun hale getirilmesi öncelikli konulardan birisini Results and Conclusion: Workforce for nurses who oluşturmaktadır. Sonuç ve öneriler: Sağlık insan has a numerical superiority in health human resource kaynakları içerisinde sayısal üstünlüğe sahip olan should be determined realistically. When health hemşire insan gücüne olan gereksinimin gerçekçi workforce planning is planned cost effectively, the olarak tespit edilmesi zorunludur. Sağlık insan gücü quality of nursing practice, patient satisfaction and maliyet etkin bir şekilde planlandığında, hem hemşi- patient safety will increase and redundancy due to relik uygulamalarının kalitesi, hasta memnuniyeti ve work overload or excess and insufficient number of hasta güvenliği artacaktır hem de hemşire fazlalığı ve nurses and unwanted situations such as workplace yetersizliği veya aşırı iş yükü nedeniyle işten ayrılma, change will decrease. iş yeri değiştirme gibi istenmeyen durumlar azalacaktır. Key Words: Nursing Workforce, Nursing Workload, Anahtar Sözcükler: Hemşire İş Gücü, Hemşire İş Planning Yükü, Planlama

110

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ GİRİŞ Dünya Sağlık Raporunda da bu konunun önemini THE INVESTIGATION OF SOMEvurgulamıştır SOCIO-DEMOGRAFIC (WHO, 2006). AND Sağlık yöneticilerinin bugünCLINIC yüz VARIABLES yüze kaldığı RELATED en TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZING önemli konulardan birisi kaynaklarınPROBLEMS etkili OF CHILDREN ve ve- WHOSağlık APPLĠED insan gücünün PSYCHĠATRIC yapısı ile hastaların bek- OUTPATIENT UNITS rimli dağıtılmasıdır (Ozcan, 2009). Dünya Sağlık leme zamanı, hastaya yönelik yapılan işlemler, 1Halime ġenay GÜZELsağlık, 2Haluk hizmetlerinin ARKAR kalitesi ve etkililiği arasında Örgütü (DSÖ) “Dünya Sağlık Raporu 2000” de 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)(Kabene Madalyon et Psikiyatriall., 2006), Merkezi ayrıca toplumun sağlık insan kaynaklarının sağlık sisteminin2 (Klinik en Psikolog) temel Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü girdisi olduğunu belirtmektedir (World Health statüsü ve sağlık göstergeleri arasında (Anand Organization [WHO] 2000). Sağlık sektörü en and Barnighausen, 2004; Hongoro and McPake, Özet2004; Lavieri and Puterman, 2009) pozitif bir büyük işverenlerden biridirAmaç: ve sağlık Bu çalışmada için ayrılan çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe ulusal bütçenin büyük bir yönelimoranı insan ve dışakaynakları yönelim sorunlarıilişki üzerindevardır Bu etkili nedenle olduğu ülkeler sağlık statüle- incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ödemelerinden oluşmaktadırHOEAH (Narine Psikiyatri 2000). polikliniğine Ül- başvuranrini yükseltmek 157 çocuk ve amacı ebeveyni ile doğru sayıda sağlık çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelçalışanını, bilgi alma formu doğru ve 6zamanda,-18 Yaş doğru yerde, doğru kelerin çoğunda sağlık sistemiÇocuk harcamalarınınve Gençler İçin Davranış % Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokbilgi değişkenli ve beceri varyans düzeyinde analizi sağlamak zorundadırlar. 65-80’ini maaş, prim ve diğersonuçlarına ödemeleri göre, içe yönelim içeren sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaBu çok amaca görülmektedir. ulaşabilmek Ayrıca için karar vericiler farklı çalışan ücretlerinden oluşturduğuebeveynin belirtilmektedir psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadeceoranlarda, içe yönelim sorunlarıyasal düzenlemeleri üzerinde ve pazarın “gö- (Ozcan, 2009; WHO, 2000).etkili Bu olduğu nedenle bulunmuştur. sağlık Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.rülmez TartıĢma elini”: Bu bir çalışmanın araç olarak kullanarak (Barber hizmetlerinde en önemli bulgularımaliyet içe unsurlarından yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuand ruh López-Valcárcel, sağlığı açısından da 2010) plansızlık nedeni birisi olan insan kaynaklarınıntartışılmıştır. planlanması, eğiti- ile sağlık sisteminin yüz yüze kalabileceği pek mi, düzenlenmesi ve nihaiAnahtar olarak Kelimeler en uygun: İçe haleYönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, çok sorunun üstesinden gelebilirler (Lee and getirilmesi (optimizasyonu) zorunludur (Lavieri 1 Kwak, 2011). and Puterman, 2009). Sağlıkta insan gücü planlaması, personel arzı Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre insan ve talebi arasındaki dengeyi kuracak stratejiler kaynakları politikaları ve stratejileri arasında geliştirilmesi esasına dayanır. Böylece mevcut farklılıklar bulunmaktadır (Gupta et all., 2003). insan kaynakları belirlenir, gelecekteki insan Gelişmiş ülkelerde bile insangücü planlamalarının kaynakları ihtiyacı tasarlanır, arz ve talebi den- yetersiz olması ve kurumsal engeller nedeni ile geleyecek faaliyetler tanımlanabilir. Sağlık insan sağlık çalışanlarının eksikliği en önemli prob- gücü planlaması sağlık profesyonellerinin eğiti- lemlerden birisini oluşturmaktadır (Barber and minin uzun bir zaman alması nedeni ile oldukça López-Valcárcel, 2010). Sağlık insan kaynakları karmaşıktır. Finansal, politik ve klinik çevredeki planlaması OECD ülkelerinin öncelikleri arasında öngörülemeyen değişimlerin sonucu olarak, en iyi yer almaktadır (OECD Health Policy Studies, değerlendirmenin nasıl olacağı ve en iyi kanıtların 2008). Ayrıca, DSÖ 2006 yılında yayımladığı ne olduğunun belirlenmesi ile gelecekte verilen

111

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ bir zamanda oluşabilecek dramatik yanlışlıklar sağlık bakımı sağlayamayacağı belirtilmektedir. THE INVESTIGATION OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND engellenebilir (Bloom CLINICet all., 2012). VARIABLES RELATEDBu TO yetersizliğin INTERNALIZING 2,4 milyon AND doktor, hemşire ve EXTERNALIZINGebeden oluştuğu tahmin edilmektedir (WHO, Sağlık insan gücü planlamasıPROBLEMS için farklı OF yaklaşım CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC OUTPATIENT2006). UNITS Sağlık insan gücünün sayısal yetersizliği ve yöntemler kullanılabilmektedir (Dreesch et all., 2005). Genel olarak geleceğe yönelik insangücü1Halime ġenay GÜZELTürkiye, 2Haluk açısından ARKAR da sorun teşkil etmektedir. planlanlamalarında stratejik, taktiksel1Psikolog Doktor ve operas (Klinik- Psikolog)Türkiye Madalyon Cumhuriyeti Psikiyatri Merkezi Sağlık Bakanlığı Sağlık 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü yonel olmak üzere üç karar düzeyi kullanılmak- İstatistik Yıllığı 2012 verilerine göre toplam sağlık tadır. Stratejik planlama bir bütün olarak sistemin çalışanlarının %27.6’sı hemşirelerden oluşmaktadır amaçlarını belirleyen kararları içerir ve uzun Özet(2012 yılı toplam sağlık çalışanı sayısı 488.782, Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe dönemli sağlık insan gücüyönelim planlamasına ve dışa yönelimilişkin sorunlarıhemşire üzerinde sayısı etkili 134.906) olduğu (T.C. Sağlık Bakanlığı incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları kararları kapsar (Lavieri HOEAHand Puterman, Psikiyatri polikliniğine2009). başvuranSağlık 157 Araştırmaları çocuk ve ebeveyni Genel Müdürlüğü, 2013). çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Taktiksel planlamada, sisteminÇocuk ve belirlenen Gençler İçin genelDavranış Değerlendirme2013 Dünya Ölçeği‟ni Sağlık (ÇDDÖ/6 İstatistikleri- Yıllığı’nda 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi amaçlarının en iyi biçimdesonuçlarına nasıl gerçekleştirile göre, içe yönelim -sorunları10.000 kız çocuklarında, kişiye dışadüşen yönelim hemşire, ebe sayısı Avrupa ceği planlanır. Operasyonelsorunları planlama erkek aşamasında çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınBölgesinde ve ailenin son 84,2 6 aydır iken stresli Türkiye’de 24’dür (WHO, sistem içerisinde amaçlarınyaşam gerçekleştirilmesi olayı yaşama durumunun için sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel 2013). istismara uğrama,Toplam dışa sağlık yönelim çalışanları içerisinde en nasıl davranılması gerektiğisorunları planlanır üze rinde(İşyar, etkili 2005; bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimbüyük sorunları paya için risklisahip grupların olan hemşirelerin yetersizliği Lavieri and Puterman, 2009).belirlenmesinin Ayrıca planlamanın yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. nedeni ile hastanelerin yatak sayısını azaltmak kapsamı dikkate alındığında toplumun genelini Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,zorunda Dışa kaldığı Yönelim Syönündeorunları, pek çok haber yazılı kapsayıcı makro düzeyde planlama ve kurum 1 ve görsel medyada yer almaktadır. bazında yapılan mikro planlamalar da söz konu- sudur. Her iki tür planın da sağlık hizmetlerinin Sağlık kurumlarında güvenli sağlık bakımı temel amacına ulaşabilmesi için demografik ve için yeterli nitelik ve nicelikte hemşire sayısı- epidemiyolojik verilerine dayalı, gelecekte ortaya nı belirlemek sağlık yöneticileri açısından en çıkabilecek sağlık gereksinimlerini öngörerek; önemli ve en temel kararlardan biridir. Ancak kaliteli, verimli, ulaşılabilir, hakkaniyete uygun hemşireliğin doğası gereği, yapılan tüm işlerin ve maliyet-etkin hizmet sunumu için yeterli ni- somut çıktılarının olmaması nedeni ile yeterli telik ve nicelikte sağlık insan gücünü sağlamaya hemşire sayısını belirlemek zor ve karmaşık bir yönelik olması gereklidir. sorundur (Duffield et all., 2006). Bu makalede DSÖ tarafından yayımlanan 2006 yılı Dünya hemşire ihtiyacını/talebini belirlemeye yönelik Sağlık Raporunda 57 ülkenin kritik düzeyde sağlık yöntemlere ilişkin sistematik bir literatür taraması insan gücü yetersizliği ile karşı karşıya olduğu yapılmış her yöntemin üstünlükleri ve zayıflıkları ve söz konusu ülkelerin pek çoğunun kaliteli değerlendirilmiştir.

112

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ YETERLİ HEMŞİRE SAYISININ mevcut değildir. Hemşire talebini belirlemeye BELİRLENMESİ NEDENTHE INVESTIGATION ÖNEMLİDİR? OF SOMEyönelik SOCIO pek-DEMOGRAFIC çok yöntem ANDtanımlanmıştır ancak CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND EXTERNALIZINGher yöntemin üstün ve zayıf yönleri bulunması Yapılan çalışmalarda hemşirePROBLEMS sayısının OF fazlalığı, CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC nedeniyle tek başına mükemmel değildir (Barber aşırı sosyalleşme nedeni ile bakımın kritik ayrıntıOUTPATIENT- UNITS and López-Valcárcel, 2010). Literatürde hemşire larının ihmal edilmesine ve hastanenin hemşirelik1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR iş gücü planlaması alanında genel kabul gören maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır.1Psikolog Doktor Hemşire (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesialtı yaklaşım Psikoloji tanımlamıştır. Bölümü sayısının yetersizliği ve/veya hemşire iş yükünün fazlalığı; nozokomial infeksiyonların görülme ora- 1. Profesyonel Değerlendirme Yaklaşımı nını, önlenebilir istenmeyen olayların ve gözden ÖzetBu ilk yöntem Arthur ve James (1994) tarafından kaçan olayların artmasını tetiklemektedirAmaç: Bu çalışmada (Fracica, çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunlarıtanımlanan üzerinde fikir etkili birliğine olduğu ulaşmayı amaçlayan 2005; Horn et all., 2005; İşyar,incelenmiştir. 2005). Yöntem: Hemşire Ankara- Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran“profesyonel 157 çocuk değerlendirme” ve ebeveyni yaklaşımıdır. Bu lerde aşırı iş yükü, memnuniyetsizlikçalışmaya alınmıştır. ve Ebev streseynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmeyöntemde, Ölçeği‟ni profesyonellerin (ÇDDÖ/6- öngörüsüne ve de- düzeyini artırarak erken emeklilik,18) doldurmuştur. işe gelmeme, Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarığerlendirmesine kız çocuklarında, dışa güvenenyönelim sezgisel ve karşılıklı işten ayrılma gibi değişim sorunlarıhızını yükseltmekte erkek çocuklarında ve daha çok görülmektedir. Ayrıca görüş alış verişine dayanılarak doğru hemşire maliyetlerde artışa neden ebeveyninolabilmektedir. psikiyatrik tedaviJones almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadecesayısını içe yönelim belirlenmeye sorunları üzerinde çalışılmaktadır (Twigg and (2004)’un makalesinde ABD’deetkili olduğuher kayıtlı bulunmuştur. hemşire Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur.Duffield, TartıĢma 2009).: Bu çalışmanınYöneticilerin bilgi ve tecrübele- için personel değişim maliyetininbulguları 62,100-67,100$içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucurinin ruh kullanıldığı, sağlığı açısından uygulanması da basit ve oldukça olduğunu belirtilmektedir tartışılmıştır.(Duffield, Roche and çabuk sonuç veren bu yöntem farklı hastane ve Merrick 2006). Ayrıca hemşireAnahtar istihdamının Kelimeler: İçe hasta Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, ünitelerdeki önemli değişimleri dikkate almada güvenliği ile hastalık ve ölüm oranları üzerindeki 1 fırsatlar sağlamakta ancak personel düzeyi ve etkisinin incelendiği çalışmalarda, profesyonel kalite arasındaki ilişkiyi açıklayamamaktadır hemşire tarafından sağlanan bakımın ölüm oran- (Twigg and Duffield, 2009). larını düşürdüğü (Aiken et all., 2002; Needleman et all., 2002; WHO, 2006), üriner infeksiyon, üst 2. Dolu Yatak Başına Hemşire Yaklaşımı gastro intestinal sistem kanaması, hastane kay- Dolaylı hemşire iş yükü ölçümü olan bu yöntem naklı pnömoniler, şok, kardiyak arrest gibi diğer “dolu yatak başına hemşire” sayının belirlenmesini istenmeyen olayları azalttığı bildirilmiştir (Bloom amaçlayan bir yaklaşımdır. Yukarıdan aşağıya et all., 2012). planlama kapsamında değerlendirilen bu yöntemde, HEMŞİRE TALEBİNİ BELİRLEMEYE çalışan sayısı oldukça basit ve çabuk bir şekilde YÖNELİK YÖNTEMLER belirlenebilir. Arthur ve James (1994) tarafından da tanımlanan bu yukarıdan aşağıya planlama Dünyada, bir ülkede ya da kurumda kaç hemşire yaklaşımı, genellikle profesyonel gruplar veya olması gerektiğine yönelik “altın standartlar”

113

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ kamusal kurumlar tarafından benimsenmektedir. yükü kriterleri dikkate alınmıştır. Ünite ve hastane Bu yaklaşımda gerekli hemşireTHE INVESTIGATIONsayısı hesaplanırken OF SOMEtipleri SOCIO yoğun-DEMOGRAFIC bakım ve benzeri AND en kompleks bi- CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND hemşirelerin çalıştığı tüm saatler değil doğrudanEXTER NALIZINGrimlerden aşağı doğru, hasta günü başına hemşire PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC hasta bakımı verilen saatler dikkate alınmaktadırOUTPATIENT saati UNITS3-7,5 saat arasında değişen 6 kategoriye (Twigg and Duffield, 2009). Bu yaklaşım içerisinde; ayrılmıştır. Bu tahsiste hasta değişimi (turnover) 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR “her hasta günü başına hemşire saati” (Holcomb ve acilden kabul de dikkate alınmıştır. Ancak bu 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi et all., 2002) ve “hemşire hasta 2oranı” (Klinik Psikolog)(Aiken Ege Üniversitesimetoda Psikolojiilişkin Bölümü de pek çok problem vardır. Bu et all. 2010) yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemde iş yükü ölçümü, hastaların ihtiyaçları yaklaşım, çalışan gereksinimini en az düzeyde veya karmaşıklığı yerine hemşirelik kaynaklarının Özet yansıtmakta ve yatak sayısı,Amaç: hasta-vaka Bu çalışmada özelliği çocuğun ve ebeveynlerintahsisini hangi(hemşirelik özelliklerin saatlerine içe yapılan ödemeleri) gibi değişkenlerle çalışan yönelimsayısı arasında ve dışa istatis yönelim- sorunlarıdikkate üzerinde alınmaktadır. etkili olduğu Ayrıca eğitim, uygulama, incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları tiksel analizler yapılmasınaHOEAH fırsat vermektedir. Psikiyatri polikliniğine Bu başvuranaraştırma 157 çocukve yönetim ve ebeveyni gibi geniş bir sorumluluk çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş yöntemin kullanımı basit veÇocuk hızlıdır, ve Gençler üstelik İçin tutarlıDavranış Değerlendirmealanında Ölçeği‟nideğişim (ÇDDÖ/6 gösteren- hemşirelik aktivitelerini 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi ve subjektif sonuçlara ulaşmayasonuçlarına imkan göre, içe sağlar. yönelim sorunlarıdikkate kız çocuklarında, almak dışayerine yönelim direkt hasta bakımı ile ilgili sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınıniş yükünü ve ailenin dikkate son 6 aydır alır stresli (Twigg and Duffield, 2009). 2.a. Hasta Günü Başınayaşam Hemşire olayı yaşama Saati durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel Needleman istismara uğrama, ve dışa ark. yönelim (2002) ABD’de 1997 yılında sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın Yukarıdan aşağıya planlamabulguları kapsamında içe yönelim-dışa de yönelim- 11 sorunları eyalette için 799 riskli hastaneden grupların 5.075.969 medikal ve ğerlendirilen yöntemlerdenbelirlenmesinin biri olan yanı “Hasta sıra koruyucu 1.104.659 ruh sağlığı cerrahi açısından ünitesinden da taburcu olan hasta tartışılmıştır. günü başına hemşire saati” yaklaşımında bil- verilerini incelediği çalışmada, her hasta günü Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, giler yönetimsel (administrative) veri setinden 1 başına hemşire saati ortalamasının 11,4-7,8 saat sağlanabilir. Ünitedeki hastaların ortalama kalış arasında değiştiği belirlenmiştir. Bu çalışmada süresi ve sayısından yola çıkılarak her hasta için aynı zaman da yatan hastaların sonuçlarının ortalama bakım saati belirlenebilir. Bu model 24 iyileşmesi ve bakım standartlarının artması için saatlik dönemde gerekli ortalama çalışan saatini hemşirelik bakım saatlerinin artmasına ihtiyaç yansıtmakla birlikte; çalışan düzeyi ve hasta duyulduğu belirtilmiştir. bağımlılığındaki değişimden kaynaklanan iş yü- 2.b. Hemşire Hasta Oranı kündeki dalgalanmaları dikkate almaz (Duffield et all., 2006 ). Bu yöntemi kullanan ülkelerden Hemşire hasta oranı diğer bir dolaylı iş yükü ölçümü Batı Avusturalya’da her hasta günü başına hem- yaklaşımıdır. Bakım kalitesi için hemşire seviye- şire saati belirlenirken hasta ihtiyaçlarının klinik sini düzenlemek ve zorunlu çalıştırılması gereken değerlendirilmesi, iş çevresinin talebi, iş yeri hemşire sayısını belirlemek amacı ile ilk olarak güvenliği gibi yasal zorunluluklar, profesyonel Kaliforniya’da 1999 da yapılan ve günümüzde standartlar için gereklilikler ve kabul edilebilir iş ABD’de 16’dan fazla eyalette ve Avusturalya’da

114

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ uygulanan bir yöntemdir. Tablo 1 ve 2’de hemşire- sunmak yerine tanımlanan görevlerin yerine geti- hasta oranlarına ilişkin iki örnekTHE INVESTIGATION verilmiştir (Duffield OF SOMErilmesine SOCIO temellenen-DEMOGRAFIC ve hemşirelerin AND sürekli veri CLINIC VARIABLES RELATED TO INTERNALIZING AND et all., 2006). Garretson’ın (2004) makalesindeEXTER bu NALIZINGkaydetmelerini gerektiren bir yaklaşım kullanılmıştır. PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC yaklaşımın kullanılmasının hemşire devir (turnover)OUTPATIENT Ancak UNITS bu yaklaşımın hemşirelerin iş yoğunluğunu oranlarını ve işe gelmeme oranlarını azalttığı ve artırdığı görülerek yöntemin eksiklikleri gidermeye 1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR maliyeti düşürdüğü belirtilmektedir. Bu yönteme yönelik , TISS (Therapeutic İntervention Scoring 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi yönelik halen birtakım soru işaretleri2 (Klinik de Psikolog) bulun- Ege ÜniversitesiSystem), Psikoloji TISS 28,Bölümü NAS (Nursing Activity Score), maktadır.İlk olarak kullanılan oranların en uygun NEMS (Nine Equivalents of Nursing Manpower (optimal) olduğuna dair henüz sağlam kanıtlar Use Score), TOSS (Time Oriented Score System) Özet yoktur (Duffield et all., 2006).Amaç: İkincisi Bu çalışmada hemşireleri çocuğun ve ebeveynleringibi pek hangiçok sayıdaözelliklerin hasta içe sınıflandırma sistemleri işe almada önemli zorluklaryönelim ve hasta ve dışa sayısının yönelim sorunlarıgeliştirildi üzerinde (Duffield etkili olduğu et all., 2006). Son yıllarda ge- incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları stabil olmadığı, iş yükündeHOEAH dalgalanmaların Psikiyatri polikliniğine çok başvuranliştirilen 157 modern çocuk ve hasta ebeveyni sınıflandırma sistemlerinde çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş olduğu durumlarda esnekliğinÇocuk olmaması ve Gençler nedeniyle İçin Davranış Değerlendirmemesleki risklerinÖlçeği‟ni (ÇDDÖ/6 belirlendiği,- bu iş için gereken 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi ek maliyetler oluşturabileceğisonuçlarına belirtilmektedir göre, içe yönelim sorunları bilgi kız çocuklarında,ve becerilerin dışa yönelimtanımlandığı ve hasta tanılarına sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca (Spetz, 2001; Duffield et all.,ebeveynin 2006). psikiyatrik Yöneticiler, tedavi almasının göre ve aileninhemşirelik son 6 aydırbakımının stresli planlandığı bir yaklaşım yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde tam zamanlı çalışan yerineetkili esnek olduğu çalışma bulunmuştur. saatleri Fiziksel kullanılmaktadır. istismara uğrama, dışa Bu yönelim yaklaşımın kullanıldığı hasta sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulunan bir sistem içerisindebulguları çalışılan içe yönelim farklı-dışa mo yönelim- sınıflandırma sorunları için riskli sistemlerine grupların ilişkin de memnuniyet- dellerin kullanılmasını tercihbelirlenmesinin edebilirler. yanı sıra koruyucusizlikler ruh sağlığı bulunmaktadır açısından da(Gerdtz and Nelson, 2007). tartışılmıştır. Bu yaklaşımda profesyonel hemşirelik değerlen- 3. Hasta Sınıflandırma MetoduAnahtar Kelimeler Yaklaşımı: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1 dirmelerinin yer alması yöntemin üstün yönünü Bu yöntem, hasta bağımlılık sistemini kullanan oluşturmaktadır (Hurst, 2003). Ancak, günümüzde “hasta sınıflandırma metodu (acuity-quality met- hasta bağımlılık kategorilerinin sayısının artması, hot)” yaklaşımıdır. İlk olarak 1980’lerde ABD’de sürecin doğru ve uygun bir şekilde kullanımını en- kullanılmaya başlanan bu yöntemde, hastalar gelleyebilmekte ve hemşirelerin hemşirelik bakım bağımlılık düzeylerine göre kategorilere ayrılarak düzeyini yansıtan hasta kategorilerini manipule ihtiyaç duydukları hemşirelik bakım süreleri he- edebilmesine yol açabilmektedir. saplanmıştır. Hastaların bağımlılık düzeyine göre Hemşirelikte doğrudan ya da dolaylı iş yükü ihtiyaç duyulan hemşire zamanının doğru orantılı ölçüm sistemlerine ilişkin çalışmalar 1980-1990 olduğu düşünülerek yapılan bir ölçme yöntemidir. yıllar arasında yoğunluk kazanmıştır (Twigg and Yöntem ilk geliştirildiğinde hastanın bağımlılık Duffield, 2009). Bu sistemlerin amacı hasta bakımı düzeyleri belirlenerek ihtiyaç duyulan özel hemşi- için gerekli toplam hemşire saatini belirlemektir. relik aktivitelerinin belirlenmesine odaklanmıştır. Bu nedenle hastalara sürekli hemşirelik bakımı

115

Tablo 2 Victoria Hemşire: Hasta Oranları ÖzetiÖzet (Avusturalya Hemşireler Federasyonu 2000) Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe Ünite Tipi yönelimHast. ve dışa yönelimSabah sorunları üzerindeAkşam etkili olduğuGece Vardiyası incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAHKategorisi Psikiyatri polikliniğineVardiyası başvuran 157 Vardiyası çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Genel Medikal/Cerrahi ÇocukDüzey ve Gençler 1 İçin Davranış1:4+Sorumlu Değerlendirme1:4+Sorumlu Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/61:8- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi Üniteleri sonuçlarınaDüzey2 göre, içe yönelim1:4+Sorumlu sorunları kız çocuklarında,1:5+Sorumlu dışa yönelim1:8 sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveyninDüzey psikiyatrik 3 tedavi1:5+Sorumlu almasının ve ailenin1:6+Sorumlu son 6 aydır stresli1:10 yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunlarıDüzey üze 3arinde etkili1:6+Sorumlu bulunmuştur. TartıĢma1:6+Sorumlu: Bu çalışmanın1:10 bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Acil ve travma belirlenmesinin yanı sıra 1:3+ koruyucu ruh sağlığı1:3+ açısından da1:3+Sorumlu+triaj* tartışılmıştır. Sorumlu+triaj Sorumlu+triaj *Doluluğa göre

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları,düzenlenebilir. 1 Ante/postnatal Tümü 1:5+Sorumlu 1:6+Sorumlu 1:8 NICU Tüm vardiyalarda 1:2+Sorumlu Özel Bakım Ünit. 10 kottan az Tüm vardiyalarda 1:4 10 kottan çok Tüm vardiyalarda 1:3 Yaşlı Bakım Akut Bakım 1:6+Sorumlu 1:7+Sorumlu 1:10 Tüm üniteler 1:7+Sorumlu 1:8+Sorumlu 1:15 Ameliyathane Ameliyathane başına 3 hemşire(1’er steril,sirküle,aneztezi) Bu sayı önceden belirlenen faktörlere göre artırılıp azaltılabilir.

Aneztezi sonrası bakım Bilinçsiz hasta için tüm vardiyalarda 1:1

(Duffield et all., 2006).

116

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ Ancak iş yükü ölçümü için geliştirilen araçların 4. Aktivite Zaman Ölçümü Metodu Yaklaşımı geçerlilik ve güvenilirliğineTHE INVESTIGATION ilişkin ciddi bir OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATED “AktiviteTO INTERNALIZING zaman ölçümü AND metodu” yaklaşımı eksikliğin olduğu belirlenmiştir (Hughes, 1999).EXTER NALIZING PROBLEMS OF CHILDREN WHOolarak APPLĠED tanımlanan PSYCHĠATRIC bu yöntemde hemşirelik bakım Konuya ilişkin O’Brien-Pallas ve arkadaşları OUTPATIENTplanında UNITS yer alan hemşirelik müdahalelerinin sıklığı (2005) dört farklı hemşirelik iş yükü ölçüm 1Halime ġenay GÜZELve özelliğine, 2Haluk ARKAR göre hemşire gereksinimi belirlen- sistemini karşılaştırmışlardır. Bu çalışmada, 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog)mektedir Madalyon (Hurst, Psikiyatri 2003). Merkezi Kronometre ile her bir RN (Project Research in Nursing; 2Henderson’ın (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü aktivitenin ölçülerek süresinin belirlenebileceği bu Modelinden uyarlanan 154 bakım aktivitesinin yöntemde, geliştirilmiş pek çok Excel care, E-care, yer aldığı, Kanada’da geliştirilen bir ihtiyaçlar TrendCare, GRASP gibi ticari yazılım programı yaklaşımı modeli), GRASP (Hemşirelik akti- Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinda bulunmaktadır. hangi özelliklerin Bu içe bilgisayar destekli hasta vitelerinin %15’inin hemşirelerinyönelim ve zamanının dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapıbilgi Çocuk sistemleri Sağlığı ve hastalarHastalıkları için hemşireler tarafından %85’ini aldığını varsayan HOEAHve hasta Psikiyatri sınıflandırma polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler geneloluşturulan bilgi alma formu bakım ve 6- 18planlarını Yaş veya klinik yol ha- araçlarının buna göre düzenlendiğiÇocuk ve Gençler bir yöntem),İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çokritalarını değişkenli içerir. varyans Bakım analizi planları “bakım üniteleri” Medicus (ilk olarak 1976’dasonuçlarına Jelinek göre, ve içe Dennisyönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında dahaiçin çok hasta görülmektedir. gereksinimlerinin Ayrıca belirlenmesine temel tarafından geliştirilen, fiziksel farklılıkları ve ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınoluşturur. ve ailenin sonGerekli 6 aydır hemşire stresli sayısını belirlemede çalışma yerlerini de dikkateyaşam alarak olayı yaşama yaklaşık durumunun 37 sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel bakım istismara uğrama,ünitesindeki dışa yönelim her hemşirelik aktivitesi göstergeye temelli geliştirilensorunları hasta üzerinde sınıflandır etkili bulunmuştur.- TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimihtiyaç sorunları duyulan için riskli zaman grupların belirlenerek bir sistem ma sistemi) ve Saskatchewanbelirlenmesinin için Hemşirelik yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. tarafından değerlendirilir. Böylece kurum için Bilgi Sistemi (NISS) ele alınmış ve bu sistem- Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları,gerekli D ışaçalışan Yönelim sayısı Sorunl arı,belirlenen değerler dikkate ler tarafından belirlenen gerekli bakım saatleri 1 alınarak hesaplanır. Bu sistemlerin kullanımında arasında istatistiksel ve klinik olarak anlamlı her vardiya için uygun nitelik ve nicelikte çalışan farklılıklar bulunmuştur. Hughes (1999) tara- sayısı belirlenebileceğinden hemşirelik maliyet- fından yapılan çalışmada ise GRASP, PRN ve lerinin azalma olasılığı yüksektir. Medicus karşılaştırılmış ve PRN’nin belirlediği gerekli toplam hemşirelik saatinin GRASP ve Ayrıca bu sistemler; bakımın ve dokümantasyonum Medicustan çok daha yüksek olduğu belirlen- kalitesini artırmaktadır (Duffield et all., 2006) ve miştir. Hemşire iş yükü ölçüm araçları sonuçla- kurumlararası farklılıkların değerlendirilmesine rındaki bu farklılığın operasyonel tanımlamalar, olanak sağlar. Bu aşamada; hemşirelerin mesle- geçerlilik, güvenilirlik, örneklem büyüklüğü ki becerileri, hastaların ko-morbiditesi, cerrahi ve yönetimsel uygulamalardan kaynaklandığı komplikasyonlar, medikal ve destek personelinin (Twigg and Duffield, 2009), bunu engellemek becerileri ve ihtiyaç duyulacak uzmanların çeşitliliği için ise belirli aktivitelerin ağırlıklandırılması dikkate alınmalıdır. Ancak bu sistemlerin maliyeti gerektiği önerilmiştir (Hughes, 1999). yüksektir ve hasta bakım sürecine dahil olan diğer

117

13 odak grup görüşmesi yapılarak gerçekleştirilen lerine göre gruplandırılır. Her DRG için gerekli Özet çalışmada 53 klinisyen bilgisayarAmaç: Bu çalışmadadestekli çocu hastağun ve ebeveynlerinhemşirelik hangi kaynakları özelliklerin içe hemşirelik hizmetlerinin yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bilgi sistemine ilişkin olumsuzincelenmiştir. tecrübe Yöntem: yaşadı Ankara- Dışkapıağırlığı Çocuk Sağlığı olarak ve Hastalıkları tanımlanır. Hizmet ağırlıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranDRG’ler 157 çocukiçerisindeki ve ebeveyni hastaların rölatif hemşirelik ğını belirtmiştir. Aynı çalışmadaçalışmaya alınmıştır.hemşireler Ebev eynlerde genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirmekaynaklarını Ölçeği‟ni kullanımını (ÇDDÖ/6- gösterir. Bu ağırlıklar bilgisayar destekli hasta bilgi18) doldurmuştur. sisteminin Bulgular:klinik Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarıhasta kız çocuklarında, bilgi sisteminden dışa yönelim sağlanan veriler ile yönetim uygulamayı ve hasta bakımınınsorunları desteklemediğini, erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca kullanımının zor olduğunuebeveynin belirtmişlerdir psikiyatrik (Twigg tedavi almasının sisteminden ve ailenin son sağlanan 6 aydır stresli veriler ve uzman görüşü ile yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde and Duffield, 2009). etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel doğrulanıp, istismara uğrama, geliştirilebilir. dışa yönelim Böylece hemşirelere sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimkayıt sorunları yapmak için riskli veya grupların veri girişi yapmak için ilave 5. Regresyon Analizi Metodubelirlenmesinin Yaklaşımı yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır. zaman verilmesine gerek kalmayacaktır. Ancak DRG’ler hastaların ortalama kalış süresine temelli Regresyon analizi yöntemiAnahtar her Kelimeleraktivite: İçedüzeyi Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, için gerekli hemşire sayısını belirlemek için 1 vakalar üzerinden hemşirelik bakımını tahmin kullanılabilir. Örneğin yatak doluluk oranındaki ettikleri için gerekenden daha az ya da daha artışın daha fazla hemşire ihtiyacına sebep oldu- fazla tahmin yapabilirler (Duffield et all., 2006). ğu regresyon analizi yöntemi ile modellenebilir Yapılan çalışmalarda, gerekli hemşire sayısını (Twigg and Duffield, 2009). Bu model hemşire belirlemeye yönelik yukarıda ifade edilen altı gereksinimini belirlemek için gerekli tüm değiş- temel yöntemin yanı sıra, ünitenin tasarım (dizayn) kenleri içermese de bazı kanıtlarla desteklenen ve büyüklüğünün de hemşire iş yükünü ve hasta değişkenlerle kurulabilir (Hurst, 2003). çıktılarının kalitesini önemli bir oranda etkilediği gösterilmiştir (Twigg and Duffield, 2009). Hurst 6. DRG’ye (Diagnosis-Related Groups) Temelli (2008) tarafından 2003 ve 2004 yılları arasında Hemşirelik Maliyetlendirme Modeli 375 ünite tasarımının incelendiği çalışmada Nigh- Kısıtlı kullanım alanı bulan bir diğer yöntem tingale ve hipodrom (racetract) tipi tasarıma sahip DRG’ye temelli hemşirelik maliyetlendirme ünitelerin diğer tip ünitelere göre direkt bakım modelidir. Hasta tipleri için gerekli hemşire düzeyindeki artışı desteklediği, öte yandan iş

118

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ yükünde dalgalanmaların olduğu geniş ünitelerin sayısı dikkate alınmaktadır. Yatak oranlarına bakım kalitesini kötüleştirmeTHE INVESTIGATION eğiliminde olduğu OF SOME SOCIO-DEMOGRAFIC AND CLINIC VARIABLES RELATEDdayalı TO INTERNALIZING yöntemle yapılan AND hemşire planlamasında, belirlenmiştir. Ünitenin tasarım ve büyüklüğüEXTER NALIZINGhizmet alanlarının farklılığına göre (yoğun bakım PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC hemşire iş yükünün belirlenmesinde de dikkateOUTPATIENT hemşiresi, UNITS ameliyat hemşiresi, onkoloji hemşiresi alınması gereken hususlardandır. Twigg1 and vs.) , işgücü2 analizlerinin yapılmaması ve hemşire Halime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR Duffield’ın (2009) Arthur ve James’ten aktardığına bakım gereksinimlerinin belirlenmemesi göz 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi göre hemşirelerin yaptığı işleri ve/veya2 (Klinik hastaların Psikolog) Ege Üniversitesiönüne alınmadığından Psikoloji Bölümü bu hesaplama yöntemi ihtiyaç duyduğu hemşirelik bakım düzeyini ve uygun bir şekilde hemşire ihtiyacının belirlen- saatini ölçen mükemmel bir araç olmadığı gibi mesinden uzaktır. İşgücü analizlerinde dikkate Özet gelecekteki hemşire talebiAmaç: (ihtiyacı); Bu çalışmada hemşirelik, çocuğun ve ebeveynlerinalınması hangi gereken özelliklerin en içeönemli hususlardan birisi yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu sağlık hizmetleri ve hükümetincelenmiştir. politikaları Yöntem: ile Ankara tek- Dışkapıyatak Çocuk sayısı Sağlığı değil,ve Hastalıkları hastaların bağımlılık düzeyi, nolojideki gelişmelerden deHOEAH etkilenecektir. Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelhemşirelik bilgi alma formu bakım ve 6 gereksinimleri-18 Yaş ve hemşirelerin Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- Ülkelerin çoğunda karma yöntemler18) doldurmuştur. kullanmaktadır. Bulgular: Çokhasta değişkenli bakımına varyans yönelik analizi harcadığı zamandır. Bu sonuçlarına göre, içe yönelim sorunlarınedenle kız çocuklarında, hemşire dışa işgücüyönelim gereksinimine yönelik Örneğin Avustralya’da gereklisorunları hemşire erkek çocuksayısınılarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasınınanalizlerin ve ailenin son bu 6 aydırözellikleri stresli dikkate alarak mikro belirlemek için hasta sınıflandırmayaşam olayı yaşama sistemini durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel düzeyde istismara uğrama, kurumsal dışa yönelim olarak makro düzeyde ise içeren işyükü ölçüm metodu,sorunları DRG üzerinde hemşirelik etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelimulusal sorunları olarak için riskli yapılması grupların gerekmektedir. maliyetlendirme modeli, hastabelirlenmesinin günü başına yanı hem sıra - koruyucu ruh sağlığı açısından da şire saati, hasta hemşire oranı,tartışılmıştır. bilgisayar destekli SONUÇ hasta bilgi sistemi ve birçokAnahtar ticari Kelimelerpaket programı: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1 Günümüzde sağlık kurumları yöneticilerinden kullanılmaktadır. beklenen, kaliteli sağlık hizmetlerini en düşük TÜRKİYE’DE HEMŞİRE PLANLAMASI maliyetle sunmalarıdır. Bu kapsamda kıt kaynak Türkiye’de sağlık insan-gücü planlaması ve is- olarak değerlendirilebilecek sağlık insan gücü tihdamı 26/3/2013 tarihli ve 28599 sayılı Resmi kaynaklarının verimli şekilde kullanılmasını Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı ve Bağlı sağlayacak planlama ve değerlendirme araçlarına Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetme- gerek vardır. Sağlığa ayrılan ulusal bütçenin liği ile 23/5/2012 tarihli ve 5314 sayılı onay ile büyük oranının personel giderlerinden oluştuğu yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı göz önüne alındığında, sağlık insan kaynakları Kadro Standartları Yönergesi hükümlerine göre içerisinde sayısal üstünlüğe sahip olan hemşire yapılmaktadır. Buna göre, kurumların sağlık insan gücüne olan gereksinimin gerçekçi olarak insan gücü gereksiniminin belirlenmesinde nü- tespit edilmesi zorunludur. Bu zorunluluk gerçek- fus, yatak sayısı ve ayakta veya yatarak tedavi leştiğinde; hemşirelik uygulamalarının kalitesi, edilen yıllık ortalama hasta sayısı, fiili çalışan hasta memnuniyeti ve hasta güvenliği artacak,

119

ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ İnternationalULUSLARARASI Refereed AĠLE AcademicÇOCUK VE Journal EĞĠTĠM Of DERGĠSĠ Sports International Journal of Family, Child and Education Ocak /Ağustos Şubat –/ AralıkMart 2015 2014 Sayı:Sayı: 1404 Cilt: 025 KışYaz DönemiKıĢ JanuaryAugust / February-Decembe / Marchr 2014 2015Issue: Issue: 04 Volume: 14 Volume: 02 Summer 5 Winter Winter Term ID:57 K:81 www.aceddergisi.comJEL KODU: M12 ID:194 K:243 PSĠKĠYATRĠ POLĠKLĠNĠĞĠNEwww.sstbdergisi.com BAġVURAN ÇOCUKLARDA ĠÇE(ISO YÖNELĠM 9001-2008 VE Belge DIġA No: 12879YÖNELĠM & ISO 14001-2004 SORUNLARI Belge ĠLENo: 12880) ĠLĠġKĠLĠ BAZI SOSYO-DEMOGRAFĠK VE KLĠNĠK DEĞĠġKENLERĠN ĠNCELENMESĠ hemşire fazlalığı ve yetersizliği veya aşırı iş yükü AİKEN, L. H., SLOANE, D. M., CİMİOTT, J. THE INVESTIGATION OF SOME SOCIOP., CLARKE,-DEMOGRAFIC S. P., FLYNN, AND L., SEAGO, nedeniyle işten ayrılma,CLINIC iş yeri VARIABLES değiştirme, RELATEDaşırı TO INTERNALIZING AND sosyalleşme nedeni ile bakımın kritik ayrıntıEXTER- NALIZINGJ. A. ET AL., (2010). Implications of the PROBLEMS OF CHILDREN WHO APPLĠED PSYCHĠATRIC larını ihmal etme gibi istenmeyen durumlarınOUTPATIENT CaliforniaUNITS Nurse Staffing Mandate for Ot- azalması sağlayacaktır. Bu durum hem1 kalifiye , 2her States. Health Services Research 45(4), Halime ġenay GÜZEL Haluk ARKAR iş gücünün kurumda kalması dolayısı ile personel 904–921 1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi değişim maliyetlerinin azalmasına hem2 (Klinik de Psikolog) çalışan Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü ANAND, S., BARNİGHAUSEN, T., (2004). açısından mesleki doyum ve memnuniyet artışı Human Resources and Health Outcomes: ile hasta memnuniyetin artışını da beraberinde Özet Cross-Country Econometric Study. The getirecektir. Hasta güvenliğiAmaç: açısından Bu çalışmada tüm çocu ğunbu ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları Lancet üzerinde 264, etkili 1603 olduğu - 1609 durumlar malpraktis uygulamalarınınincelenmiştir. Yöntem: neden Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranBARBER, 157 çocuk P., veLÓPEZ-VALCÁRCEL, ebeveyni B. G., olduğu sağlık harcamalarınıçalışmaya azaltacak, alınmıştır. Ebevsağlıkeynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme(2010). Ölçeği‟ni Forecasting (ÇDDÖ/6- the Need for Medical hizmetlerinde indirekt (dolaylı)18) doldurmuştur. maliyetler Bulgular:olarak Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında,Specialists dışa in yönelimSpain: Application of a System ifade edilen sağlığın kaybısorunları nedeniyle erkek katlanılan çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca gelir kaybı ve üretim kaybınıebeveynin en aza psikiyatrik indirecektir. tedavi almasının ve Dynamics ailenin son 6 aydır Model. stresli Human Resources for yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Üstelik hastanın bu süreçteetkili katlanacağı olduğu bulunmuştur. acı, endi Fiziksel- istismaraHealth; uğrama, doi:10.1186/1478-4491-8-24 dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın şe, stres, hizmet sunucularabulguları olan içegüvenin yönelim -kaybıdışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucuBİRCH, ruh sağlığı S., KEPHART, açısından da G., TOMBLİN-MURPHY, gibi sağlık hizmetlerinde tartışılmıştır.maddi olmayan dışsal G., O’BRİEN-PALLAS, L., ALDER, R., maliyetleri de azaltacaktır.Anahtar Ayrıca, Kelimeler kurumlar: İçe Yönelimiçin Sorunları,MACKENZİE, Dışa Yönelim Sorunl A.,arı, (2009). Human Resources optimal hemşire sayısının belirlenmesi ile bu 1 Planning and the Production of Health: A sayılara temelli yapılan projeksiyonlar ile gele- Needs-Based Analytical Framework. Journal cekte ülke için gerekli hemşire sayıları gerçekçi Public Health Management Practice 15(6), olarak saptanabilecektir. Bu durum gelecekte 56-61 ortaya çıkabilecek yanlışlıları (işsizlik, iş gücü BLOOM, J., DUCKETT, S., ROBERTSON, yetersizliği gibi) engelleyecektir. A., (2012). Development of An İnteractive KAYNAKLAR Model for Planning The Care Workforce for Alberta: Case Study. Human Resources for AİKEN, L. H., CLARKE, S. P., SLOANE, Health; doi:10.1186/1478-4491-10-22 D. M., SOCHALSKİ, J., SİLBER, J. H., (2002). Hospital Nurse Staffing and Patient DREESCH, N., DOLEA, C., DAL POZ, M. R., Mortality, Nurse Burnout, and Job Dissa- GOUBAREV, A., ADAMS, O., ARAGAWİ, tisfaction. The Journal of The American M., ET AL., (2005). An Approach to Esti- Medical Association 288(16), 2087-2093 mating Human Resource Requierements to

120

Results of an Integrative Review of Patient N., SMOUT, R. J., (2005). RN Staffing

Classication Systems. Annual Review of Time and Outcomes of Long-Stay Nursing Özet Nursing Research 28 Amaç:(1), 295-316 Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerinHome hangi Residents. özelliklerin içe The American Journal of yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı ÇocukNursing Sağlığı ve105(11), Hastalıkları 58–70 FRACİCA, P. J., WİLSON,HOEAH S., Psikiyatri CHELLURİ, polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genelHUGHES, bilgi alma formu M., ve (1999).6-18 Yaş Nursing Workload: An L. P., (2010). PatientÇocuk safety. ve Gençler In: Varkey İçin Davranış P, Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenliUnquantifiable varyans analizi Entity. Journal of Nursing eds. Medical Qualitysonuçlarına Management göre, içe Theoryyönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çokManagement görülmektedir. 7(6), Ayrıca 317–322 and Practice. 2nd ed.USA:ebeveynin Jones psikiyatrik and Barlett tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde Publishers, p.43-73 etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel HURST, istismara uğrama, K., dışa(2003). yönelim Selecting and Applying sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢmaMethods: Bu For çalışmanın Estimating The Size And Mix GARRETSON, S., (2004). bulgularıNurse toiçe Patient yönelim Ratios-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruhOf sağlığıNursing açısından Teams: da A Systematic Review of in American Health Care.tartışılmıştır. Nursing Standard the Literature Commissioned by the Depart- 20 (14-16), 33-37 Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1 ment of Health. United Kingdom: Nuffield GERDTZ, M. F., NELSON, S., (2007). 5-20: a Institute for Health Leeds University; p.2-20 Model of Minimum Nurse-to-Patient Ratios HURST, K., (2008). UK Ward Design: Patient in Victoria, Australia. Journal of Nursing Dependency, Nursing Workload, Staffing And Management 15(1), 64-71 Quality-An Observational Study. International GUPTA, N., DİALLO, K., ZURN, P., POZ, M. Journal of Nursing Studies 45(3), 370-381 R., (2003). Assessing Human Resources for İŞYAR, Ö. G., (2005). Uluslararası İlişkilerin Health: What can be Learned from Labour Öngörüsünde Enformasyonun Önemi ve Force Surveys?, Human Resources For İlgili Planlama Yöntemleri. Amme İdaresi Health 1(5), 1-16 Dergisi 38(3), 20-40

HOLCOMB, B. R., HOFFART, N., FOX, M. KABENE, S. M., ORCHARD, C., HOWARD, H., (2002). Defining and Measuring Nursing J. M., SORİANO, M. A., LEDUC, R., Productivity: a Concept Analysis and Pilot (2006). The Importance of Human Resour-

121

British Columbia. Health Care1Psikolog Management Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege ÜniversitesiSPETZ, Psikoloji J., (2001). Bölümü What Should We Expect Science 12(2), 120-128 from California’s Minimum Nurse Staffing

LEE, C. W., KWAK, N., (2011). Strategic Enterprise Legislation?. Journal of Nursing Administ- Özet Resource Planning inAmaç: a Health Bu çalışmada Care System çocuğun ve ebeveynlerinration hangi 31(3), özelliklerin 132-140 içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu Using a Multicriteria Decisionincelenmiştir. Making Yöntem: Model. Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuranŞAHİN, 157 çocukB., VURAL, ve ebeveyni H., DEMİR, C., (2006). Journal of Medical Systemsçalışmaya 35(2),alınmıştır. 265-275 Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış DeğerlendirmeHastanelerde Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6 Kadrolama- Çalışması: Bir 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi NARİNE, L., (2000). Impactsonuçlarına of Health göre, içe Systemyönelim sorunları kız çocuklarında,Eğitim Hastanesinde dışa yönelim İşyükü Analizine Dayalı Factors on Changes sorunlarıin Human erkek Resource çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve Hemşire ailenin son 6İhtiyacının aydır stresli Belirlenmesi. Verimlilik and Expenditures Levelsyaşam inolayı OECD yaşama dCounturumunun- sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismaraDergisi uğrama, 4(1), dışa yönelim120-139 ries. Journal of Healthsorunları and Human üzerinde Services etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların Administration 22(3),belirlenmesinin 292–307 yanı sıra koruyucuT.C. ruh SAĞLIK sağlığı açısından BAKANLIĞI da SAĞLIK ARAŞ- tartışılmıştır. TIRMALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, NEEDLEMAN, J., BUERHAUS,Anahtar Kelimeler P., MATTKE,: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, (2013). Sağlıkta İnsan Kaynakları. T.C. S., STEWART, M., ZELEVİNSKY, K., (2002). 1 Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı Nurse-Staffing Levels and Quality of Care 2012. 1. Baskı. Ankara: Sentez Matbaacılık in Hospitals. The New England Journal of ve Yayıncılık; p.127-129 Medicine 346(22), 1715-1722 TWİGG, D., DUFFİELD, C., (2009). A Review O’BRİEN-PALLAS, L., MEYER, R., THOMSON, of Workload Measure: A Context for a New D., (2005). Workload and Productivity. In: L. MCGillis, eds. Quality Work Environments Staffing Methodology in Western Australia. for Nurse and Patient Safety. 1st ed. USA: International Journal of Nursing Studies Jones and Barlett Publishers; p. 122-128. 46(1), 132-140

OZCAN, Y. A., (2009). Staffing, Quantitative WORLD HEALTH ORGANİZATİON, (2006). Methods in Care Management: Techniques The World Health Report 2006: Working and Applications, 2nd ed. USA: Jossey Bass together for Health. Geneva: WHO Publis- Published; p.162-187 hed; p. 14-26

122

1Halime ġenay GÜZEL, 2Haluk ARKAR

1Psikolog Doktor (Klinik Psikolog) Madalyon Psikiyatri Merkezi 2 (Klinik Psikolog) Ege Üniversitesi Psikoloji Bölümü

Özet Amaç: Bu çalışmada çocuğun ve ebeveynlerin hangi özelliklerin içe yönelim ve dışa yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu incelenmiştir. Yöntem: Ankara Dışkapı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları HOEAH Psikiyatri polikliniğine başvuran 157 çocuk ve ebeveyni çalışmaya alınmıştır. Ebeveynler genel bilgi alma formu ve 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği‟ni (ÇDDÖ/6- 18) doldurmuştur. Bulgular: Çok değişkenli varyans analizi sonuçlarına göre, içe yönelim sorunları kız çocuklarında, dışa yönelim sorunları erkek çocuklarında daha çok görülmektedir. Ayrıca ebeveynin psikiyatrik tedavi almasının ve ailenin son 6 aydır stresli yaşam olayı yaşama durumunun sadece içe yönelim sorunları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Fiziksel istismara uğrama, dışa yönelim sorunları üzerinde etkili bulunmuştur. TartıĢma: Bu çalışmanın bulguları içe yönelim-dışa yönelim sorunları için riskli grupların belirlenmesinin yanı sıra koruyucu ruh sağlığı açısından da tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İçe Yönelim Sorunları, Dışa Yönelim Sorunları, 1

123 HAKEM KURULU

ADI SOYADI BAĞLI OLDUĞU KURUM A. Aylin ALSAFFAR ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ KLİNİK ECZACILIK A.Seza BAŞTUĞ ECZACILIK TEMEL BİLİMLERİ A.B.D. Acar TÜZÜNER ANKARA ÜNV. TIP. FAK. GENEL CERRAHİ A.B.D. Ahmet Yıldırım ODTU Ali KUZU SAKARYA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ MYO. YBP. BŞK. Ali Serdar YÜCEL FIRAT ÜNİVERSİTESİ Asuman BİRİNCİ 19 MAYIS ÜNV. TIP FAK. TIBBI MİKROBİYOLOJİ A.B.D. Ayla TOPUZ SAVAŞ ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Aylin ZEKİOĞLU CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ Ayşe Ferda Ocakçı MARMARA ÜNİVERSİTESİ 19 MAYIS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK CERRAHİSİ Burat TANDER A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Burçak BİLGİNER CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Burçin ÇELİK 19 MAYIS ÜNİVERSİTESİ Bülent KILIÇ ÖZEL 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ A.B.D. ÖĞRETİM Cem KOPUZ ÜYESİ ANKARA ÜNV. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU Cengiz AKALAN ANTRENÖR EĞİTİMİ BÖLÜM BAŞKANI Cetin YAMAN SAKARYA ÜNV. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU BAĞCILAR DEVLET HASTANESİ BEYİN CERRAHİSİ KLİĞİNİ Cihan İŞLER BAŞASİSTANI Dilek ANUK İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Emre YANIKKEREM CELALBAYAR ÜNİVERSİTESİ Engin CALGÜNER GAZİ ÜNV. TIP FAK. ANATOMİ A.B.D. ANKARA ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ANALİTİK Erdem BÜYÜKBİNGÖL KİMYA A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Ergün TOZKOPARAN GATA TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI A.B.D. UFUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Ersin ERDOĞAN CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ F. Neşe ŞAHİN ÖZDEMİR ANKARA ÜN. BESYO Fatih ÇATIKKAŞ BARTIN ÜNİV. BESYO Fatih KIYICI ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS Feyza ERKAN KRAUSE HASTALIKLARI A.B.D. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Gökhan BOZKURT CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR YÜKSEK GökhanDELİCEOĞLU OKULU HAREKET ve ANTREMAN A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ OKMEYDANI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ Habib GEDİK MİKROBİYOLOJİ KLİNİĞİ ENFEKSİYON HASTALIKLARI BÖLÜMÜ GAZİ ÜNV. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU Hacı Ahmet PEKEL ANTRENÖRLÜK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BAŞKEN ÜNV. TIP FAK. BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ A.B.D. Hakan CANER ÖĞRETİM ÜYESİ OKMEYDANI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ GENEL Hakan GÜVEN CERRAHİ KLİNİK ŞEF. YRD. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Hakan ORUÇKAPTAN CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Hakan UNCU ANKARA ÜNV. TIP. FAK. GENEL CERRAHİ A.B.D. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ FİZİK TEDAVİ ve REHABİLİTASYON Haluk ÖZSARI A.B.D. Hatice YALÇIN KAMANANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ Hatice YILDIRIM SARI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ Hayrettin GÜMÜŞDAĞ HİTİT ÜNİVERSİTESİ Hülagü KAPTAN SELÇUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ NÖROŞİRÜRJİ A.B.D. GENÇLİK VE SPOR BAKANLIĞI SPOR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Işık BAYRAKTAR SESAM HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Kemal BENLİ CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Lale ORTA OKAN ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ Levent BAYRAKTAR ATAKENT VETERINARY MEDICINE M. Ömür KASIMCAN ÖZEL Mehmet Yalçın 19 MAYIS ÜNİVERSİTESİ TAŞMEKTEPLİGİL Menderes KABADAYI 19 MAYIS ÜNİVERSİTESİ Metin BAYRAK SGM Metin KAPAN CERRAHPAŞA TIP FAK. GENEL CERRAHİ A.B.D. CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ SPOR YÜKSEK Metin SAYIN OKULU HAREKET ve ANTREMAN A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ EGE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK Mine ÖZYAZICI TEKNOLOJİ A.B.D. Mustafa SÖĞÜT KKÜ - BESYO Mustafa TUNCA GATA TIP FAKÜLTESİ DERMATOLOJİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ ORTOPETİ VE TRAVMATOLOJİ Nail KIRZ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Nejat AKALIN CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Nimet Sevgi Gençalp ÖĞRETİM ÜYESİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Osman EKİN ÖZCAN CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Oya KERİMOĞLU MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK (SİPAHİGİL) TEKNOLOJİ A.B.D. Pelin AVŞAR DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F. SAĞLIK Ramazan ERDEM YÖNETİMİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Salih Murat AKIN CERRAHPAŞA TIP FAK. ANATOMİ A.B.D. CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEK OKULU HALK Saliha ALTIPARMAK SAĞLIĞI A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Serdar Tok Sakarya Üniv. BESYO Sinan AYAN KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ NÖROLOJİK Turgay DALKARA BİLİMLER A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN ve SİNİR Türker KILIÇ CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Yaseri KARTER CERRAHPAŞA TIP FAK. İÇ HASTALIKLARI A.B.D. CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ SPOR YÜKSEK İbrahim ÇAM OKULU ÖĞRETİM ÜYESİ ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAK. TOKSİKOLOJİ A.B.D. İlker ATEŞ ÖĞRETİM ÜYESİ İlknur TÜTÜNCÜ KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ Ümran SEVİL EGE ÜNİVERSİTESİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ANALİTİK Zeliha BÜYÜKBİNGÖL KİMYA A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ Zerrin PELİN GAZİKENT ÜN ÖĞRETİM ÜYESİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR Ö. Selçuk PALAOĞLU CERRAHİSİ A.B.D. ÖĞRETİM ÜYESİ ÖzgürÇelik-hakem ODTÜ EGE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ TEMEL Özlem SÖĞÜT ECZACILIK ANALİTİK KİMYA A.B.D. A. Salihl GÖKTEPE GATA TIP FAKÜLTESİ Abdi ÖZASLAN CERRAHPAŞA TIP FAK. Abdullah EKMEKÇİ GAZİ ÜNV. TIP FAK. Abdülgani TATAR ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Adile ÇEVİKBAŞ MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Ahmet UZUN 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Ahmet AYYILDIZ ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Ahmet ÇELİKKOL EGE ÜNV. TIP FAK. Ahmet SONGUR AFYON KOCATEPE ÜNV. TIP FAK. Ahmet UYGUN GATA TIP FAKÜLTESİ Ahmet Nezih KÖK ATATÜRK ÜNV.TIP FAK. Ahmet Yılmaz ÇOBAN 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Ali AYDINLAR ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Ali BENİAN CERRAHPAŞA TIP FAK. Ali FIRAT ANKARA ÜNV. TIP FAK. KIRIKKALE ÜNV. SPOR YÜKSEK OKULU HAREKET VE Ali Ahmet DOĞAN ANTREMAN BİLİMLERİ. A.B.D. Ali Demir SEZER MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Alis ÖZÇAKIR ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Alpaslan ŞENEL 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ DUMLUPINAR ÜNV. SPOR YÜK. OKULU HAREKET ve Aslan KALKAVAN ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. Aslı UÇAR ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Ayda ÇELEBİOĞLU ATATÜRK ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Ayhan CÖMERT ANKARA ÜNV. TIP FAK. Ayhan ÖZŞAHİN MARMARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Aysun UZ ANKARA ÜNV. TIP FAK. Ayşe Sezen BAYOĞLU ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Ayşegül GÜVENÇ ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Ayşin ALAGÖL BAĞCILAR DEVLET HASTANESİ KKB. Azize Yaman ŞENER MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Bahadır Bülent GÜNGÖR 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Barış BAYKAL GATA TIP FAKÜLTESİ Benan MUSELLİM CERRAHPAŞA TIP FAK. Besim AKIN MARMARA ÜNV. İ.İ.B.F. Betül Sever YILMAZ ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Bilge YILMAZ GATA TIP FAKÜLTESİ Birol DOĞAN Ege Ünv. Spor Yük.OKulu Hareket ve Antreman Bilimleri A.B.D. Birsen BİLGİCİ 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Bülent DURAN ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Bülent EDİZ ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Bülent TUTLUOĞLU CERRAHPAŞA TIP FAK. C.Avni BABACAN GAZİ ÜNV. TIP FAK. Canan KARAALP EGE ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Canan Oğan HASÇİÇEK ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Cemal AYGIT BAĞCILAR DEVLET HASTANESİ ABANT İZZET BAYSAL ÜNV TIP FAK. TIP FAKÜLTESİ Cengiz IŞIK ORTOPETİ VE TARVMATOLOJİ A.B.D. Cihan URAS CERRAHPAŞA TIP FAK. ÇANAKKALE 18 MART ÜNV. FEN.EDB.FAK.İSTATİSTİK Cumhur ASLAN BÖLÜMÜ Cumhur BİLGİ GATA TIP FAKÜLTESİ ÇANAKKALE 18 MART ÜNV. FEN.EDB.FAK.İSTATİSTİK Doğan BIÇKI BÖLÜMÜ Ebru Özgül GÜLER ÇUKUROVA ÜNV. İ.İ.B.F. EKONOMETRİ BÖLÜMÜ Eda PURUTÇUOĞLU ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Efsun Ezele ESATOĞLU ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Emel IRGIL ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Emel Öykü ÇETİN EGE ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ UYANIKGİL Emin Özgür AKGÜL GATA TIP FAKÜLTESİ Emine ÖZMETE ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Engin ŞARER ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ GAZİ ÜNV. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEK OKULU Erdal ZORBA HAREKET ve ANTRENMAN BİLİMLERİ A.B.D. Erdinç ESEN GAZİ ÜNV. TIP FAK. Ergün BOZOĞLU GATA TIP FAKÜLTESİ Erol AYAZ ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Erol KOÇ GATA TIP FAKÜLTESİ SAKARYA ÜNV. SPOR YÜKSEK OKULU HAREKET ve Ertuğrul GELEN ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. Esat Uğur GÖRPE CERRAHPAŞA TIP FAK. Fadıl ÖZYENER ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Fahri ERDOĞAN CERRAHPAŞA TIP FAK. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNV. SPOR YÜKSEK OKULU HAREKET Fatih KILINÇ ve ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. Fatma DEMİRKAYA ATATÜRK ÜNV. ECZACILIK FAK. MİLOĞLU Fatma Nur KAYASELÇUK ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Fazilet KAYASELÇUK BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. ANKARA ÜNV. SPOK YÜKSEK OKULU HAREKET ve Fehmi TUNCEL ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. Ferhat ERİŞİR CERRAHPAŞA TIP FAK. Feridun ŞİRİN CERRAHPAŞA TIP FAK. Fevziye CANBAZ TOSUN 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Feyza KARAGÖZ GÜZEY BAĞCILAR DEVLET HASTANESİ KKB. Figen GÜRSOY ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Gökhan GÖKTALAY ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Göksel ŞENER MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Gökşin ŞENGÜL ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Gülden PEKCAN HACETTEPE ÜNV. BESLENME ve DİYETETİK BÖLÜMÜ Gülden Z. OMURTAG MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Güler KAHRAMAN CERRAHPAŞA TIP FAK. Gülgün ERSOY HACETTEPE ÜNV. BESLENME ve DİYETETİK BÖLÜMÜ Gülsen KORFALI ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Gülten HERGÜNER SAKARYA ÜNV. SPOR MESLEK YÜK.OKULU Gülşen ERYILMAZ ATATÜRK ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Gülşen KIRLA ÇUKUROVA ÜNV. İ.İ.B.F. EKONOMETRİ BÖLÜMÜ Gürol AÇIKGÖZ GATA TIP FAKÜLTESİ H. Koray TOPGÜL 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ H. İnci GÜL ATATÜRK ÜNV.ECZACILIK FAK. Hacer ÖNEN GAZİ ÜNV. TIP FAK. Hadiye ÖZER ATATÜRK ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Hakan USLU ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Hakkı Tangut AKAY BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. Halil YAMAN GATA TIP FAKÜLTESİ Hasan ALAÇAM 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Hasan BAĞCI 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Hasene ÖZÇAM AK SAMATYA DEVLET HASTANESİ KADIN DOĞUM Havva ÖZKAN ATATÜRK ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Hayri ERKOL ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Haşim OLGUN ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Hülya Gökmen ÖZEL HACETTEPE ÜNV. BESLENME ve DİYETETİK BÖLÜMÜ Hüseyin ÖZ CERRAHPAŞA TIP FAK. İlhan KARABIÇAK 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ İlkay YILDIZ ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ İlker ERCAN ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. İlker TAŞÇI GATA TIP FAKÜLTESİ İlkin ÇAVUŞOĞLU ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. İnci ALİCAN MARMARA ÜNV. TIP FAK. İrfan PAPİLA CERRAHPAŞA TIP FAK. İsmail ÇEPNİ CERRAHPAŞA TIP FAK. İsmet KIRPINAR ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Kaan KÜÇÜKOĞLU ATATÜRK ÜNV. ECZACILIK FAK. Kadir BAL CERRAHPAŞA TIP FAK. Kadir Emre AKKUŞ CERRAHPAŞA TIP FAK. ÜROLOJİ A.B.D. Kamil ÖZDİL ÜMRANİYE DEVLET HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ Kaya ÖZKUŞ CERRAHPAŞA TIP FAK. Kenan GÜMÜŞTEKİN ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Konçuy SİVRİOĞLU ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Koray AYDEMİR GATA TIP FAKÜLTESİ Koray KARABEKİROĞLU 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Lale YÜCEYAR CERRAHPAŞA TIP FAK. Levent KIRILMAZ EGE ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Levent Naci ÖZLÜOĞLU BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. Leyla SAĞLAM ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. M. Ahmet TUNÇKIRAN BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. M. Burak HOŞCAN BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. M.Ayberk KURT ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. M.Hamidullah UYANIK ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Mahmut AKBOLAT SAKARYA ÜNV. SAĞLIK HİZMETLERİ M.Y.O. Mahmut Can YAĞMURDUR BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. Maksut COŞKUN ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Mehmet ADA CERRAHPAŞA TIP FAK. Mehmet BAYKARA ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Mehmet ERGÜN GAZİ ÜNV. TIP FAK. Mehmet ERTENÜ ÜMRANİYE DEVLET HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ Mehmet TOP HACETTEPE ÜNV. İ.İ.B.F. SAĞLIK İDARESİ BÖLÜMÜ Mehmet ZARİFOĞLU ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. AMASYA ÜNV. SPOR YÜKSEK OKULU HAREKET ve Mehmet Akif ZİYAGİL ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. Mehmet Ali GATA TIP FAKÜLTESİ TAŞKAYNATAN ÇANAKKALE 18 MART ÜNV. FEN.EDB.FAK.İSTATİSTİK Mehmet Devrim TOPSES BÖLÜMÜ Mehmet Faik ÖZÇELİK CERRAHPAŞA TIP FAK. GAZİ ÜNV. SPOR MESLEK YÜKSEK OKULU HAREKET ve Mehmet GÜÇLÜ ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. GAZİ ÜNV. SPOR YÜKSEK OKULU HAREKET ve ANTREMAN Mehmet GÜNAY BİLİMLERİ A.B.D. Mehmet Levent ALTUN ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Mehmet Tahir ALTUĞ CERRAHPAŞA TIP FAK. Mehmet Zeki EGE ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ HAZNEDAROĞLU Mehtap BULUT ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Melahat Emine DÖNMEZ ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. BALTA LİMANI HASTANESİ FİZİK TEDAVİ ve Melda KORKMAZ REHABİLİTASYON KLİĞİNİ İSTANBUL Meltem ÇETİN ATATÜRK ÜNV. ECZACILIK FAK. MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ KLİNİK ECZACILIK Mesut SANCAR A.B.D. Mete DÜREN CERRAHPAŞA TIP FAK. Metin ÖZATA GATA TIP FAKÜLTESİ Metin ÖZKAN GATA TIP FAKÜLTESİ GAZİ ÜNV. SPOR MESLEK YÜKSEK OKULU HAREKET ve Metin YAMAN ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. Mithat GÜNAYDIN 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Murat HANCI CERRAHPAŞA TIP FAK. Murat HÖKELEK 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Murat TUNCER CERRAHPAŞA TIP FAK. Murat YÜCE 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Mustafa GÜL ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Mustafa YÜKSEL MARMARA ÜNV. TIP FAK. Muzaffer BAHÇİVAN 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Müdriye Yıldız BIÇAKÇI ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Nadiye Pınar AY MARMARA ÜNV. TIP FAK. Nazan BİLGEL ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Nazım KORKUT CERRAHPAŞA TIP FAK. Nebahat GÜLCÜ ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Necdet KOCABIYIK GATA TIP FAKÜLTESİ Nermin KELEBEK GİRGİN ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Nermin KILIÇ 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Nermin Nükhet MAS AFYON KOCATEPE ÜNV. TIP FAK. Neylan ZİYALAR İSTANBUL ADLİ TIP ENSTİTÜSÜ ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK.BEYİN ve SİNİR Nezih ÖZKAN CERRAHİSİ A.B.D.BŞK. Nihal APAYDIN ANKARA ÜNV. TIP FAK. ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. SAĞLIK KURUMLARI Nilgün SARP YÖNETİCİLİĞİ A.B.D. CELAL BAYAR ÜNV. SPOR YÜK.OKULU HAREKET ve Niyazi ENİSELER ANTREMAN BİLİMLERİ A.B.D. Nurten KARA 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Nusret KORUN ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Okan İSTANBULLUOĞLU BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. Oktay BÜYÜKAŞIK ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Oktay SARI GATA TIP FAKÜLTESİ Onursal BUĞRA ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Osman AKTAŞ ATATÜRK ÜNV. TIP FAK. Osman DÖNMEZ ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Osman SABUNCUOĞLU MARMARA ÜNV. TIP FAK. Osman YEŞİLDAĞ MARMARA ÜNV. TIP FAK. Osman ŞENER GATA TIP FAKÜLTESİ Ömer Rıfkı ÖNDER ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Ömer TANTUŞ 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ MUĞLA ÜNV. SPOR YÜKSEK OKULU HAREKET ve ANTREMAN Özcan SAYGIN BİLİMLERİ A.B.D. Özdemir SEVİNÇ ÇANAKKALE 18 MART ÜNV. TIP FAK. Özgür KASAPÇOPUR ÇAPA TIP FAK. Pamir ERDİNÇLER CERRAHPAŞA TIP FAK. Petek BALLAR EGE ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Polat DURSUN BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. Polat DURUKAN ERCİYES TIP FAK. Pınar ÇAKIROĞLU ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Ramazan YILMAZ MEVLANA ÜNV. TIP FAK. K.T.Ü. SPOR YÜKSEK OKULU HAREKET ve ANTREMAN Rasim KALE BİLİMLERİ A.B.D. Recep SÜTÇÜ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNV. TIP FAK. Sabiha SEVİNÇ ALTAŞ SAKARYA ÜNV. SAĞLIK HİZMETLERİ M.Y.O. Sadık KILIÇTURGAY ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Saffet KARACA CERRAHPAŞA TIP FAK. Salih GÜLŞEN BAŞKENT ÜNV. TIP FAK. Salih PEKMEZCİ CERRAHPAŞA TIP FAK. Samet KOÇ CERRAHPAŞA TIP FAK. Sebati ÖZDEMİR CERRAHPAŞA TIP FAK. Selçuk KÖKSAL CERRAHPAŞA TIP FAK. Selma DÜZENLİ ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Senihe Rengin YILDIRIM CERRAHPAŞA TIP FAK. GRIFFIN Serap ALTUNTAŞ ATATÜRK ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Serdar KULA GAZİ ÜNV. TIP FAK. Sevda LAFÇI AFYON KOCATEPE ÜNV. TIP FAK. Seyfettin ULUDAĞ CERRAHPAŞA TIP FAK. Sezgin Özgür GÜNEŞ 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Sibel BARIŞ 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Sibel GÜRÜN ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Sinem GÖKTÜRK MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Suat Nail ÖMEROĞLU CERRAHPAŞA TIP FAK. Süleyman ATAUS ÇAPA TIP FAK. Süreyya ÖLGEN ANKARA ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Sıtkı ARI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ Ş.Erol BOLU GATA TIP FAKÜLTESİ Şafak ERMERTCAN EGE ÜNV. ECZACILIK FAKÜLTESİ Şefik GÖRKEY MARMARA ÜNV. TIP FAK. Şefik GÜRAN GATA TIP FAKÜLTESİ Şehamet BÜLBÜL MARMARA ÜNV. İ.İ.B.F. Şengül HABLEMİTOĞLU ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. ÇANAKKALE 18 MART ÜNV. FEN.EDB.FAK.İSTATİSTİK Şeref ULUOCAK BÖLÜMÜ Şermin TETİK ULUSLAR ARASI KIBRIS ÜNV. ECZACILIK FAK. Şule APİKOĞLU RABUŞ MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Tanju BEĞER CERRAHPAŞA TIP FAK. Tarık AKÇAL CERRAHPAŞA TIP FAK. Tonguç DEMİR BERKOL BAKIRKÖY SADİ KONUK EĞİTİM HASTANESİ Turgut İPEK CERRAHPAŞA TIP FAK. Tülin ŞENGÜL ANKARA ÜNV. TIP FAK. Tülin Tiraje CELKAN CERRAHPAŞA TIP FAK. Tümer ULUS CERRAHPAŞA TIP FAK. Türkan YILDIRIM ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. Türkan YURDUN MARMARA ÜNV. ECZACILIK FAK. Ümit TAŞKIN BAĞCILAR DEVLET HASTANESİ KKB. Ümit AYDOĞAN GATA TIP FAKÜLTESİ Ümit BİNGÖL ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Ümit Süleyman ŞEHİRLİ MARMARA ÜNV. TIP FAK. ÇANAKKALE 18 MART ÜNV. FEN.EDB.FAK.İSTATİSTİK Ünal BİLİR BÖLÜMÜ Ünal EGELİ ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Vedat ÇİMEN DARICA FARABİ DEVLET HASTANESİ Veli DUYAN ANKARA ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAK. ÇANAKKALE 18 MART ÜNV. FEN.EDB.FAK.İSTATİSTİK Yakup HACI BÖLÜMÜ Yakup Sancar BARIŞ 19 MAYIS ÜNV. TIP FAKÜLTESİ Yalçın KARAGÖZ ATATÜRK ÜNV. ECZACILIK FAK. Yalçın KIRICI GATA TIP FAKÜLTESİ Yalın DİKMEN CERRAHPAŞA TIP FAK. Yeşim UNCU ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Yücel KADIOĞLU ATATÜRK ÜNV. ECZACILIK FAK. Zehra Zerrin ERKOL ABANT İZZET BAYSAL ÜNV. TIP FAK. Zeliha YAZICI CERRAHPAŞA TIP FAK. Zeynep KAHVECİ ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. Zeynep Oşar SİVA CERRAHPAŞA TIP FAK. Ziya SALİHOĞLU CERRAHPAŞA TIP FAK. Züleyha ALPER ULUDAĞ ÜNV. TIP FAK. ULUSLARARASI HAKEMLİ AKADEMİK SPOR SAĞLIK ve TIP BİLİMLERİ DERGİSİ Atakent 2 Mah. Akasya 1 Evleri C2/23 Blok Kat 4 D 17 Halkalı Küçükçekmece İstanbul http://www.sstbdergisi.com http://www.sstbdergisi.net http://www.sstbdergisi.org. http://www.sstbdergisi.info http://www.sstbdergisi.biz E-mail: [email protected]