<<

CAPÍTULO 9.1 | CHAPTER 9.1

LISTA DOS MOLUSCOS ()

LIST OF MOLLUSCS (MOLLUSCA)

Cristina Abreu1 & Dinarte Teixeira2

1 Universidade da Madeira, Dep. Biologia/CEM, Edifício da Penteada, 9000-399 Funchal, Portugal; e-mail: [email protected] 2 Secretaria Regional do Ambiente e dos Recursos Naturais – Direcção Regional do Ambiente – Rua Pestana Júnior nº 6 3º Dto, 9064-506 Funchal, Madeira, Portugal; e-mail: dinarteteixeira.sra@gov -madeira.pt

D MOLLUSCA MA M PS D S

Phylum Mollusca Classe Bivalvia

Ordem Veneroida

Sphaeriidae Pisidium casertanum (Poli, 1791) M Pisidium personatum Malm, 1855 M

Classe

Ordem Architaenioglossa

Cyclophoridae END Craspedopoma lyonnetianum (Lowe, 1852) M END Craspedopoma monizianum Lowe, 1860 M END Craspedopoma mucronatum (Menke, 1830) M END Craspedopoma neritoides Lowe, 1860 M END Craspedopoma trochoideum Lowe, 1860 M

Ordem Neotaenioglossa

Assimineidae Assiminea eliae Paladilhe, 1875 M Paludinella littorina (Delle Chiaje, 1828) M PS S Hydrobiidae Mercuria balearica (Paladilhe, 1869) M Mercuria similis (Draparnaud, 1805) M Truncatellidae Truncatella subcylindrica (Linnaeus, 1767) M S

Ordem

Agriolimacidae Deroceras laeve (Muller, 1774) M Deroceras lombricoides (Morelet, 1845) M Deroceras panormitanum (Lessona & Pollonera, 1882) M Deroceras reticulatum (Muller, 1774) M Arionidae Arion hortensis Férussac, 1819 M Arion intermedius Normand, 1852 M Arion lusitanicus Mabille, 1868 M Arion pascalianus Mabille, 1868 M Carychiidae Carychium minimum Muller, 1774 M Carychium tridentatum (Risso, 1826) M Charopidae Discocharopa aperta (Moellendorff, 1888) M Balea heydeni Von Maltzan, 1881 PS? END * Boettgeria crispa (Lowe, 1831) M END * Boettgeria deltostoma crebristriata (Lowe, 1855) D END * Boettgeria deltostoma deltostoma (Lowe, 1831) M END * Boettgeria depauperata (Lowe, 1863) M END * Boettgeria exigua (Lowe, 1831) M END * Boettgeria jensi Neubert & Groh, 1998 D END * Boettgeria lorenziana Groh & Hemmen, 1984 † M END * Boettgeria lowei (Albers, 1852) PS

MA – quando nenhuma informação está disponível sobre a ocorrência numa ilha em particular (when no information was available concerning island occurrence); M – Madeira; PS – Porto Santo; D - Desertas; S – Selvagens; END – endémica (endemic); MAC – Macaronésia (Macaronesia); † – Taxon extinto (extinct taxon).

239 D MOLLUSCA MA M PS D S

Clausiliidae (cont.) END * Boettgeria obesiuscula (Lowe, 1863) M Cochlicellidae Cochlicella acuta (Muller, 1774) M PS D Cochlicella barbara (Linnaeus, 1758) M PS Cochlicopidae Cochlicopa lubrica (Muller, 1774) M Cochlicopa lubricella (Rossmassler, 1834) M Cochlicopa repentina Hudec, 1960 M Ellobiidae Leucophytia bidentada (Montagu, 1808) M S Myosotella denticulata (Montagu, 1803) M Myosotella myosotis (Draparnaud, 1801) M S MAC Ovatella aequalis (Lowe, 1832) M PS S Pedipes pedipes (Bruguière, 1789) M S Pseudomelampus exiguus (Lowe, 1832) M S Euconulidae Euconulus fulvus (Muller, 1774) M END * Amphorella cimensis Waldén, 1983 PS END * Amphorella grabhami (Pilsbry, 1908) † M END * Amphorella gracilis (Lowe,1831) PS D END * Amphorella hypselia (Pilsbry, 1909) D END * Amphorella intermedia (Wollaston, 1878) D END * Amphorella iridescens (Wollaston, 1878) M END * Amphorella melampoides (Lowe, 1831) PS END * Amphorella mitriformis (Lowe, 1852) M END * Amphorella oryza (Lowe, 1852) PS END * Amphorella tornatellina (Lowe, 1831) M END * Amphorella triticea (Lowe, 1831) PS END * Amphorella tuberculata (Lowe, 1852) PS (Muller, 1774) M PS D END Cecilioides eulima (Lowe, 1855) M PS END * Cylichnidia cylichna (Lowe, 1852) † M END * Cylichnidia ovuliformis (Lowe, 1831) PS Ferussacia folliculus (Gmelin, 1791) M END * Pyrgella leacociana (Lowe, 1852) M Gastrodontidae END * Janulus bifrons (Lowe, 1831) M D END * Janulus stephanophorus (Deshayes, 1850) M Zonitoides arboreus (Say, 1817) M Zonitoides nitidus (Muller, 1774) M Cornu aspersum aspersum (Muller, 1774) M PS END * Idiomela subplicata (Sowerby, 1824) PS END * Lampadia webbiana (Lowe, 1831) PS Otala lactea lactea (Muller, 1774) M PS END Theba macandrewiana (Pfeiffer, 1853) S pisana (Muller, 1774) M PS Helicodiscidae Helicodiscus parallelus (Say, 1821) M Lucilla scintilla (Lowe, 1852) M Lucilla singleyana (Pilsbry, 1890) M END * Actinella actinophora actinophora (Lowe, 1831) M END * Actinella actinophora descendens (Wollaston, 1878) D END * Actinella anaglyptica (Reeve, 1852) D END * Actinella arcinella (Lowe, 1855) † M D END * Actinella arcta (Lowe, 1831) M

MA – quando nenhuma informação está disponível sobre a ocorrência numa ilha em particular (when no information was available concerning island occurrence); M – Madeira; PS – Porto Santo; D - Desertas; S – Selvagens; END – endémica (endemic); MAC – Macaronésia (Macaronesia); † – Taxon extinto (extinct taxon).

240 D MOLLUSCA MA M PS D S

Hygromiidae (cont.) END * Actinella armitageana (Lowe, 1852) M END * Actinella arridens (Lowe, 1831) M END * Actinella carinofausta Waldén, 1983 M END * Actinella crassiuscula (Cockerell, 1922) † PS END * Actinella fausta (Lowe, 1831) M END * Actinella giramica (Lowe, 1852) M END * Actinella laciniosa (Lowe, 1852) D END * Actinella lentiginosa lentiginosa (Lowe, 1831) M END * Actinella lentiginosa stellaris (Lowe, 1852) M END * Actinella littorinella (Mabille, 1883) PS END * Actinella morenensis Seddon, 1990 † PS END * Actinella nitidiuscula nitidiuscula (Sowerby, 1824) M END * Actinella nitidiuscula saxipotens (Wollaston, 1878) † D END * Actinella obserata (Lowe, 1852) M END * Actinella papillosculpta Waldén, 1983 † PS END * Actinella promontoriensis Waldén, 1983 † M END * Actinella robusta (Wollaston, 1878) M Candidula intersecta (Poiret, 1801) M END * abjectus abjectus (Lowe, 1831) PS END * Caseolus abjectus candisatus (Pfeiffer, 1846) M END * Caseolus abjectus nesiotes (Wollaston, 1878) D END * Caseolus baixoensis Waldén, 1983 PS END * Caseolus betamajor Waldén, 1983 † M END * Caseolus bowdichianus (Férussac, 1832) † M PS END * (Lowe, 1855) PS END * Caseolus calvus calvus (Lowe, 1831) M END * Caseolus calvus galeatus (Lowe, 1862) M END * Caseolus calvus veternus (Cockerell, 1922) † M END * Caseolus commixtus (Lowe, 1855) PS END * Caseolus consors (Lowe, 1831) PS END * Caseolus hartungi fictilis (Lowe, 1852) PS END * Caseolus hartungi hartungi (Albers, 1852) PS END * Caseolus innominatus areiensis Waldén, 1983 † PS END * Caseolus innominatus compactus (Lowe, 1831) M END * Caseolus innominatus innominatus (Gray, 1825) PS END * Caseolus innominatus pittae (Paiva, 1866) D END * Caseolus innominatus vigiae (Waldén, 1983) † PS END * Caseolus leptosticus leptosticus (Lowe 1831) M END * Caseolus leptosticus micromphalus (Lowe, 1852) D END * Caseolus punctulatus avellanus (Lowe, 1855) D END * Caseolus punctulatus punctulatus (Sowerby, 1824) PS END * Caseolus setulosus (Lowe, 1831) PS END * Caseolus sphaerulus (Lowe, 1852) † M END * Caseolus subcalliferus majusculus (Paiva,1867) † PS END * Caseolus subcalliferus subcalliferus (Reeve, 1854) PS Cernuella virgata (Da Costa, 1778) PS END * Craspedaria coronula (Lowe, 1852) † D END * Craspedaria delphinula (Lowe, 1831) M? END * Craspedaria delphinuloides (Lowe, 1860) M END * Craspedaria grabhami (Wollaston, 1878) D END * Craspedaria moniziana (Paiva, 1867) M END * Craspedaria tiarella (Webb & Berthelot, 1833) M D END * Craspedaria watsoni (Johnson, 1897) M END * Discula attrita (Lowe, 1831) PS END * Discula bulwerii (Wood, 1828) PS END * Discula calcigena barbozae (Paiva, 1866) PS END * Discula calcigena calcigena (Lowe, 1831) PS END * Discula calcigena discina (Lowe, 1852) PS END * Discula calcigena gomesiana (Paiva, 1866) PS

MA – quando nenhuma informação está disponível sobre a ocorrência numa ilha em particular (when no information was available concerning island occurrence); M – Madeira; PS – Porto Santo; D - Desertas; S – Selvagens; END – endémica (endemic); MAC – Macaronésia (Macaronesia); † – Taxon extinto (extinct taxon).

241 D MOLLUSCA MA M PS D S

Hygromiidae (cont.) END * Discula calcigena maxima Mandahl-Barth, 1950 PS END * Discula cheiranthicola cheiranthicola (Lowe, 1831) PS END * Discula cheiranthicola mustelina (Reeve, 1854) PS END * Discula lyelliana (Lowe, 1852) D END * Discula polymorpha agostinhoensis Waldén, 1983 M END * Discula polymorpha alleniana (Paiva, 1866) M END * Discula polymorpha arenicola (Lowe, 1831) M END * Discula polymorpha depressiuscula (Lowe, 1831) M END * Discula polymorpha nebulata (Lowe, 1855) M D END * Discula polymorpha polymorpha (Lowe, 1831) M END * Discula polymorpha poromphala (Lowe, 1852) D END * Discula pulvinata (Lowe, 1831) PS END * Discula rotula (Lowe, 1831) PS END * Discula tabellata (Lowe, 1852) M END * Discula tectiformis ludovici (Albers, 1852) † PS END * Discula tectiformis tectiformis (Sowerby, 1824) PS END * Discula testudinalis cockerellii (Noronha, 1923) † PS END * Discula testudinalis testudinalis (Lowe, 1852) PS END * Discula tetrica (Lowe, 1862) D END * Discullela compar (Lowe, 1831) M END * Discullela madeirensis madeirensis (Wood, 1828) M END * Discullela madeirensis taeniata (Webb & Berthelot, 1833) M END * Discullela spirulina (Cockerell, 1921) M END * Geomitra bicarinata aucta (Wollaston, 1878) † PS END * Geomitra bicarinata bicarinata (Sowerby, 1824) PS END * Geomitra echinoderma (Wollaston, 1878) † PS END * Geomitra echinulata (Lowe, 1831) PS END * Geomitra leacockiana (Wollaston, 1878) PS END * Geomitra oxytropis oxytropis (Lowe, 1831) PS END * Geomitra oxytropis subcarinatula (Wollaston, 1878) † PS END * Geomitra turricula (Lowe, 1831) PS END * Geomitra vermetiformis (Lowe, 1855) † PS END Heterostoma desertae (Mandahl-Barth, 1950) M D END Heterostoma duplex (Mandahl-Barth, 1950) PS END Heterostoma pauperculum (Lowe, 1831) M PS END * Lemniscia michaudi (Deshayes, 1831) PS END Leptaxis chrysomela (Pfeiffer, 1846) † PS END Leptaxis fluctuosa (Lowe, 1852) † PS END Leptaxis furva (Lowe, 1831) M END Leptaxis groviana groviana (Férussac, 1832) M END Leptaxis groviana leonina (Lowe, 1852) D END Leptaxis groviana vulcania (Lowe, 1852) D END Leptaxis membranacea (Lowe, 1852) M END Leptaxis nivosa calensis Bank, Groh & Ripken, 2002 PS END Leptaxis nivosa craticulata (Lowe, 1852) PS END Leptaxis nivosa nivosa (Sowerby, 1824) PS END Leptaxis psammophora (Lowe, 1852) † PS END Leptaxis simia advenoides (Paiva, 1867) M D END Leptaxis simia hyaena (Lowe, 1852) D END Leptaxis simia portosancti (Wollaston, 1878) PS MAC Leptaxis simia simia (Férussac, 1832) M D END Leptaxis wollastoni forensis (Wollaston, 1878) PS END Leptaxis wollastoni wollastoni (Lowe, 1852) PS Microxeromagna lowei (Potiez & Michaud, 1835) M END * Pseudocampylaea loweii (Férussac, 1835) PS END * Pseudocampylaea portosanctana (Sowerby, 1824) PS END * Serratorotula acarinata (Hemmen & Groh, 1985) † PS END * Serratorotula gerberi (Groh & Hemmen, 1986) † PS

MA – quando nenhuma informação está disponível sobre a ocorrência numa ilha em particular (when no information was available concerning island occurrence); M – Madeira; PS – Porto Santo; D - Desertas; S – Selvagens; END – endémica (endemic); MAC – Macaronésia (Macaronesia); † – Taxon extinto (extinct taxon).

242 D MOLLUSCA MA M PS D S

Hygromiidae (cont.) END * Serratorotula juliformis (Lowe, 1852) PS END * Spirorbula depauperata (Lowe, 1831) PS END * Spirorbula latens (Lowe, 1852) M END * Spirorbula latina (Paiva, 1866) † PS END * Spirorbula obtecta (Lowe, 1831) PS END * Spirorbula squalida (Lowe, 1852) M D Xerotricha apicina (Lamarck, 1822) M Xerotricha conspurcata (Draparnaud, 1801) M END * Hemilauria limnaeana (Lowe, 1852) M cylindracea (Da Costa, 1778) M D MAC Lauria fanalensis (Lowe, 1852) M END abbreviata (Lowe, 1852) M (Férussac, 1821) M END Leiostyla arborea (Lowe, 1855) M END Leiostyla calathiscus (Lowe, 1831) PS END (Lowe, 1831) † M END Leiostyla cassidula (Lowe, 1852) M END Leiostyla cheilogona (Lowe, 1831) M END Leiostyla colvillei Seddon & Killeen, 1996 M END Leiostyla concinna (Lowe, 1852) M END Leiostyla corneocostata (Wollaston, 1878) PS END Leiostyla degenerata (Wollaston, 1878) PS END Leiostyla espigaoensis Seddon, 1990 † PS END Leiostyla falknerorum (Bank, Groh & Ripken, 2002) M END Leiostyla ferraria (Lowe, 1852) PS END Leiostyla filicum Holyoak & Seddon, 1986 M END Leiostyla fusca (Lowe, 1852) M END (Lowe, 1852) M END Leiostyla heterodon (Pilsbry, 1923) M END Leiostyla irrigua (Lowe, 1852) M END (Lowe, 1852) M END Leiostyla laurinea (Lowe, 1852) M END Leiostyla loweana loweana (Wollaston, 1878) M END Leiostyla loweana transiens (Wollaston, 1878) M END Leiostyla millegrana (Lowe, 1852) M D END Leiostyla monticola (Lowe, 1831) PS END Leiostyla recta macilenta (Lowe, 1852) D END Leiostyla recta recta (Lowe, 1852) M END Leiostyla relevata (Wollaston, 1878) PS END Leiostyla simulator (Pilsbry, 1923) M END Leiostyla sphinctostoma (Lowe, 1831) M END Leiostyla subcorneocostata Seddon, 1990 † PS END Leiostyla vincta mauli Waldén, 1983 M END Leiostyla vincta vincta (Lowe, 1852) M END Leiostyla vincta watsoniana (Pilsbry, 1923) M END Leiostyla wollastoni (Paiva, 1866) † M Limacidae Lehmannia valentiana (Férussac, 1822) M PS Limacus flavus (Linnaeus, 1758) M Limax maximus Linnaeus, 1758 M Lymnaeidae Galba truncatula (Muller, 1774) M Radix balthica (Linnaeus, 1758) M Milacidae Milax gagates (Draparnaud, 1801) M PS Oxychilidae Nesovitrea hammonis (Strom, 1765) M Oxychilus alliarius (Miller, 1822) M

MA – quando nenhuma informação está disponível sobre a ocorrência numa ilha em particular (when no information was available concerning island occurrence); M – Madeira; PS – Porto Santo; D - Desertas; S – Selvagens; END – endémica (endemic); MAC – Macaronésia (Macaronesia); † – Taxon extinto (extinct taxon).

243 D MOLLUSCA MA M PS D S

Oxychilidae (cont.) Oxychilus cellarius (Muller, 1774) M Oxychilus draparnaudi draparnaudi (Beck, 1837) M Patulidae END Discus guerinianus calathoides (Lowe, 1863) † D END Discus guerinianus guerinianus (Lowe, 1852) M Discus rotundatus rotundatus (Muller, 1774) M Physidae Physella acuta (Draparnaud, 1805) M Planorbidae END Ancylus aduncus Gould, 1847 M Gyraulus albus (Muller, 1774) M Gyraulus parvus (Say, 1817) M Planorbarius corneus corneus (Linnaeus, 1758) M Planorbella duryi (Wetherby, 1879) M Planorbis moquini Requien, 1848 M Pristilomatidae Hawaiia minuscula (Binney, 1841) M Vitrea contracta (Westerlund, 1871) M D Punctidae Paralaoma servilis (Shuttleworth, 1852) M D Punctum pygmaeum (Draparnaud, 1801) M Subulinidae Rumina decollata (Linnaeus, 1758) M PS Rumina saharica Pallary, 1901 M Testacellidae Testacella haliotidea Draparnaud, 1801 M Testacella maugei Férussac, 1819 M PS Trissexodontidae Caracollina lenticula (Michaud, 1831) M PS Oestophora barbula (Rossmassler, 1838) M Valloniidae Acanthinula aculeata (Muller, 1774) M? Plagyrona placida (Shuttleworth, 1852) M Vallonia costata (Muller, 1774) M Vallonia excentrica Sterki, 1893 M Vallonia pulchella (Muller, 1774) M Vertiginidae Columella aspera Waldén, 1966 M? MAC Columella microspora (Lowe, 1852) M END * Staurodon seminulum (Lowe, 1852) M PS END Truncatellina biscoitoi Hutterer & Groh, 1993 † PS END Truncatellina linearis (Lowe, 1852) M END Truncatellina portosantana Hutterer & Groh, 1993 † PS END Truncatellina prainhana Hutterer & Groh, 1993 † M Vertigo pygmaea (Draparnaud, 1801) M Vitrinidae END Plutonia albopalliata (Groh & Hemmen, 1986) M END Plutonia behnii (Lowe, 1852) M END Plutonia crassa (Groh & Hemmen, 1986) † M PS END Plutonia marcida (Gould, 1847) M PS END Plutonia media (Lowe, 1855) PS END Plutonia nitida (Gould, 1847) M END Plutonia portosantana (Groh & Hemmen, 1986) † PS END Plutonia ruivensis (Gould, 1847) M

MA – quando nenhuma informação está disponível sobre a ocorrência numa ilha em particular (when no information was available concerning island occurrence); M – Madeira; PS – Porto Santo; D - Desertas; S – Selvagens; END – endémica (endemic); MAC – Macaronésia (Macaronesia); † – Taxon extinto (extinct taxon).

244