Fmho-Si-Uttale-Til-E39.Pdf
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Sakshandsamar, innvalstelefon Vår dato Vår referanse Torgeir Flo, 55 57 21 46 23.01.2017 2015/6942 421.4 Jan Vidar Voster 55 57 20 34 Dykkar dato Dykkar referanse Magnus Johan Steinsvåg 55 57 23 25 23.11.2016 Laila Pedersen Kaland 55 57 23 73 Statens Vegvesen, Region Vest Askedalen 4 6863 Leikanger E39 - Stord - Os - offentleg ettersyn av statleg kommunedelplan Vi viser til brev av 23.11.16 frå Statens vegvesen om statleg kommunedelplan (KDP) m/konsekvensutgreiing (KU) for E39 Stord – Os som er lagt ut til offentleg ettersyn. Kommunal - og moderniseringsdepartementet har som statleg arealmyndigheit slutta seg til at Statens vegvesen sitt framlegg til statleg kommunedelplan m/konsekvensutgreiing for E39 Stord - Os kan leggjast ut til offentleg ettersyn og sendast på høyring. Kommunedelplanen omtalar kva vegliner og bruløysingar som har vore vurdert og kva løysing Statens vegvesen tilrår for strekninga. Statens vegvesen si vurdering Etter vurdering av kostnader og konsekvenser, tilrår Statens vegvesen utbygging av alternativ B for E39 Stord - Os, Ådland - Svegatjørn med tunnelløysing på Os (vestre linje), Ei full utbygging med K7; endeforankra flytebru over Bjørnafjorden, er kostnadsrekna til 43 mrd. kr. Med K8 sideforankra flytebru er kostnadstalet ca. 40 mrd. kr. Dagens E39 går langs austsida av Stord-øya til Sandvikvåg. Derifrå med ferje til Halhjem i Os og veg vidare til Svegatjørn. Planlagd E39 er lagt i ein eigen trase på Stord slik at dagens veg vert lokalveg. Alle alternativa har same trase nordover til Førland /Agdestein. Frå Ådland på Stord til Gjøvåg på Tysnes tilrår SVV alternativ B, med ei midtre kryssing av Langenuen mellom Raunholm og Nese. SVV tilrår dette alternativet sidan B, jf. dei prissette konsekvensane, har dei lågaste investeringskostnadane og best netto nytte. Når det gjeld dei ikkje prissette konsekvensane, råkar alle alternativ i større eller mindre grad naturmangfald, friluftsliv, kulturmiljø og landskap, spesielt på Tysnes der det er lite utbygd frå før. Statens vegvesen tilrår at det vert opparbeidd kryss på Førland, Mehammar, Drange, Gjøvåg, Moberg (sørvende rampar) og Svegatjørn dersom ein vel å bygga heile strekninga Ådland – Svegatjørn. Statens hus E-post: Kommunal- og samfunnsplanavdelinga Kaigaten 9, 5020 Bergen [email protected] Postboks 7310, 5020 Bergen Telefon: 55 57 20 00 Internett: Org.nr: 974760665 Telefaks: 55 57 28 51 www.fylkesmannen.no/hordaland Fylkesmannen si vurdering av planen Innleiingsvis meiner vi Statens vegvesen har lagt fram eit omfattande saksgrunnlag, mellom anna med ein omfattande verdikartlegging av naturmangfald. Vi er mindre nøgd med korleis ein har prøvd å visualisera dei omfattande landskapsinngrepa ein firefelts motorveg vil føra til i dei sårbare kystområda. Naturmangfald Internasjonalt forvaltaransvar Totalt er det registrert 105 naturtypelokalitetar innanfor planområdet, og 76 av desse er heilt nye og vart funne under utgreiingsarbeidet til konsekvensutgreiinga. Både på Stord og i Os er det registrert viktige naturførekomstar, men området Reksteren-Nese på Tysnes er i ei særstilling. Området har ein sjeldan høg konsentrasjon av boreonemoral regnskog i tillegg til andre svært viktige naturførekomstar som er ein del av eit større samanhengande skogområde. Regnskogstypen er saman med rik sumpskog under utgreiing for utvald naturtype etter naturmangfaldlova kapitel VI. Naturtypen kjem i tillegg inn under temperert kystfuruskog som er vurdert til sterkt trua i den nasjonale raudlista for naturtypar (Artsdatabanken 2010). Området Reksteren-Nese utgjer kjerneområdet for naturtypen i Norge og verda. Vidare finn vi også kystmyr og sumpskogar som begge er trua naturtypar. Dei intakte kystmyrane har blitt danna over 10 000 år og er nok berre blitt påverka av beiting tidlegare. Vi har eit inter- nasjonalt forvaltaransvar for kystmyr og boreonemoral regnskog. I 2015 vart det dokument førekomst av augestikkaren stor torvlibelle ved Buavågtjørna sør for Bårdsundet. Arten er freda mot skade og øydelegging. Det må derfor takast omsyn til dette slik at ikkje førekomsten vert øydelagt. Miljødirektoratet er forvaltingsmyndigheit etter forskrift om freding av trua artar. Val av trase Vi erkjenner at når vi vurderer konsekvensar av ein fire-felts motorveg gjennom nabolag og nære sentrumsområde i Tysnes, vil temaet nærmiljø vektast særleg tungt. Vi ser derfor at ein justert variant av alternativ B er det mest realistiske alternativet, men dette avheng likevel av at vidare planarbeid klarar å redusere konsekvensane for naturmangfaldet. Lineføring og konsekvensar Heile 40 viktige naturtypar på land vert råka av alternativ B slik dette er presentert i høyringsframlegget. Det er særleg førekomstar av regnskog, sumpskog og kystmyrar som er sårbare for inngrep. Ti av naturtypane som vert råka er trua regnskogar, tolv er kystmyrar og to sumpskogar. Regnskogane er unike ved at dei har særs avgrensa utbreiing internasjonalt. Lokalitetane er som regel svært små, og typisk lokalisert oppunder nordvendte berghamrar. Det gjev liten solinnstråling og sikrar høg luftfukt. Det er berre på slike topografisk avgrensa område at naturtilhøva at dei trua og kravfulle regnskogartane får livsvilkåra sine oppfylt. Desse lokale miljøtilhøva finn ein ingen andre stader i skoglandskapet. Kjem det inngrep i delar av ein slik regnskogførekomst, kan det lett føre til at heile lokaliteten vert øydelagt fordi ein då punkterer den høge luftfukta som er så kritisk for det særprega artsmangfaldet der. 2 Skjermdump frå det interaktive kartløysinga viser krysset på Drange (t.v.) og Gjøvåg (t.h.) på Tysnes. Viktige naturtypar i grøn farge og grøn line er B-alternativet. Er det verkeleg gjort det som er mogleg for å unngå å øydelegge svært viktig naturmangfald? Likeins er kystmyrane og sumpskogane særs sårbare for inngrep som kan endra den naturlege vassbalansen i naturførekomstane. Det vert derfor svært viktig at vidare planarbeid vert gjort med klokskap og omsyn, slik at konsekvensane for desse svært viktige naturførekomstane kan leggast til eit minimum jf. naturmangfaldlova § 12 om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar. Tidlegare i planprosessen vart det gjort ei utsiling av vegalternativ der også naturmangfald var eit viktig grunnlag for at vegalternativ fall bort. Av naturlege og praktiske årsaker har ein i dagens B-alternativ lagt inn tunellar gjennom høgdedrag, men vi kan ikkje sjå at tunellar er forlenga, eller lineføring på vegen justert, for å redusere konsekvensar for naturmangfald. I somme parti av alternativ B, kan det sjå ut som om vegen berre er planlagt ut frå tekniske rammer åleine (eksempelsvis krysset ved Drange på Tysnes). Med andre ord ser vi i liten grad at ein gjennom arbeidet med B-alternativet har lagt vekt på hovudprinsippet som er å «unngå» naturinngrep, der det lar seg gjere (jf. Nasjonal transportplan 2018-2027 og naturmangfald- lova § 12 om miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar). Det er sterkt uheldig. I konsekvensutgreiinga vert konsekvensane av dagline over Bårdsundet nærast likestilt med konsekvensane av ein senketunell under sundet. Det er ikkje korrekt ettersom ein senketunell som ligg inne som ein variant av B-alternativet, vil ha spart 6 viktige naturtypar derav 3 regnskogslokalitetar, og ikkje minst redusert landskapsinngrepet. Med senketunell, og mindre justeringar av vegline, vil ein kunne ha redusert konsekvensane for viktig naturmangfald 3 betydeleg. Eksempelsvis kunne ein i tillegg til linejustering, ha berga fleire viktige naturførekomstar ved ein reduksjon i talet på tilkomstvegar til kryssa (Drange og Kaldafoss). Utan at ein gjer tilpassingar (lineføring, tunelløysingar, kryss) innan B-alternativet, vil konsekvensane på naturmangfald bli massive. Samla belastning og økologisk kompensasjon I tillegg til direkte konsekvensar som følgje av arealinngrep, vil ny veg i denne delen av Tysnes føra til eit sterkt utbyggingspress på attverande naturområde, og vi vil på sikt oppleve ei ytterlegare nedbygging og fragmentering av svært viktig natur i området. Utan adekvate avbøtande tiltak vil den samla belastninga på økosystemet og sårbare naturtypar som vi har eit særleg internasjonalt forvaltingsansvar for, vere massive, jf. naturmangfaldlova § 10. Å ta vare på slike internasjonalt viktige område gjennom plan- og bygningslova åleine, vil kunne gje eit for tilfeldig og svakt vern. Det vil ikkje vera tilstrekkeleg for sikra dette særprega naturmangfaldet på lang sikt. Områda Reksteren-Nese på Tysnes har særs mange eigedomar og grunneigarar, noko som gjer det vanskeleg å køyre ein ordinær frivillig skogvernprosess. Det vil derfor vera nødvendig å etablere økologiske kompensasjonsområde i form av nye naturreservat etter naturmangfaldlova § 37. Desse bør bestå av fleire område, og ha eit førehaldstal etter kvalitet og areal basert på økologiske kriterium. Statens vegvesen, Miljødirektoratet og Fylkesmenn i andre fylke er allereie i ferd med å få gode erfaringar med tilsvarande arbeid i samband med utbyggingane E6 Åkersvika i Hamar og Stange kommunar, E18 gjennom Porsgrunn kommune, og ny E16 og Ringeriksbanen i Buskerud. Konseptet Økologiske kompensasjonsområde er også lagt som styrande strategi for miljøomsyn i Nasjonal transportplan 2018-2027 som mellom anna seier at «Arealer og økologiske funksjoner som går tapt skal sikres tilsvarende arealer og økologiske funksjoner andre steder». Dette er også med i høyringsforslaget for revidert KU-forskrift gjennom § 15 som mellom anna seier «Det skal stilles vilkår for å unngå, forebygge, begrense eller om mulig kompensere vesentlige