Klasa II b LO podręcznik : 1-Poznać przeszłość, zrozumieć dziś. Starożytność, średniowiecze 2-Poznać przeszłość, zrozumieć dziś. Nowożytność rok szkolny 2019/2020 Plan rozpisany na 5 godzin tygodniowo dla zakresu rozszerzonego( przy minimalnej obowiązkowej liczbie godzin tj.240h w cyklu kształcenia). -140h Tematy: Liczba Odnie- Wymagania edukacyjne w ujęciu czynnościowym zagadnień godzin sienia poziom podstawowy poziom ponadpodstawowy jednostek do PP lekcyjnych i bloku lekcji danego działu
1.Lekcja 4h 1.1 Uczeń: Uczeń: organizacyjna(wy 1.3 -zapoznanie z wymaganiami – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: ok.. 2 mln lat p.n.e., magania edukacyjnymi ok.100 tys. lat p.n.e., ok. 10 tys. lat p.n.e., ok. 3100 r. p.n.e., dukacyjne, – wyjaśnia pojęcia i terminy IV tysiąclecie p.n.e., III tysiąclecie p.n.e., II tysiąclecie p.n.e. ryteria i posługuje się nimi: cywilizacja, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: historiografia,
oceniania). kultura, historia, źródło historyczne, antropologia, antropologia kulturowa, paleolit, neolit, rewolucja Żródła archeologia, myślistwo, zbieractwo, neolityczna historyczne. hodowla, rolnictwo, irygacja, Semici, – wyjaśnia, czym się różni historia od prehistorii Narodziny Indoeuropejczycy – przedstawia sposoby zdobywania przez historyków wiedzy cywilizacji – wymienia elementy składające się o przeszłości człowieka na pojęcia cywilizacji i kultury – wyjaśnia, czym zajmują się historia, archeologia, antropologia Cywilizacja – opisuje tryb życia człowieka i antropologia kulturowa i kultura pierwotnego – wyjaśnia, na czym polegała rewolucja neolityczna przedstawia przyczyny ocenia konsekwencje rewolucji neolitycznej Czas i historia i konsekwencje trwałego osadnictwa – wyjaśnia, jakie znaczenie dla życia człowieka miała umiejętność człowieka wytopu kruszców Skąd czerpiemy – przedstawia początki rolnictwa, – wskazuje na mapie pierwsze cywilizacje z IIIII tysiąclecia p.n.e. wiedzę o ludziach rzemiosła i handlu charakteryzuje pierwsze cywilizacje z IIIII tysiąclecia p.n.e. żyjących – wymienia pierwsze cywilizacje – wyjaśnia mechanizmy tworzenia się pierwszych państw-miast. w odległej z IIIII tysiąclecia p.n.e.: przeszłości? w Mezopotamii, Egipcie, Indiach, Chinach i Ameryce Ludzie pierwotni – charakteryzuje uwarunkowania wobec przestrzeni geograficzne rozwoju pierwszych cywilizacji na Bliskim Wschodzie. Konsekwencje
trwałego osadnictwa
Prehistoria i historia
Początki najstarszych cywilizacji 2. Historia 4h 1.2 Uczeń: Uczeń: polityczna – wyjaśnia pojęcia i terminy – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: IV tysiąclecie p.n.e., starożytnego i posługuje się nimi: deifikacja, ok. 3100 r. p.n.e., XXVII–XXV w. p.n.e., ok., 2300 r. p.n.e., Wschodu satrapia III/II tysiąclecie p.n.e., II tysiąclecie p.n.e., ok. 1778 r. p.n.e., XV–XIV – przedstawia postaci: Cyrus Wielki, w. p.n.e., XIII w. p.n.e., VIII–VII w. p.n.e., 612 r. p.n.e., 555 r. p.n.e., Egipt Dariusz I 548 r. p.n.e., 539 r. p.n.e., 525 r. p.n.e. – wskazuje na mapie zasięg – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: rydwan, pismo Mezopotamia starożytnego Egiptu klinowe, monoteizm – charakteryzuje państwo – przedstawia postaci: Gilgamesz, Hammurabi, Amenhotep IV, Rywalizacja starożytnego Egiptu Nerfretiti, Sargon II, Nabuchodonozor, Kambyzes mocarstw. Szczyt – wskazuje na mapie Mezopotamię – przedstawia najważniejsze etapy dziejów starożytnego Egiptu potęgi Egiptu i zasięg państwa Sumerów – przedstawia najważniejsze etapy dziejów państwa Sumerów, Asyrii
– charakteryzuje państwo Sumerów i Babilonu Imperia – wskazuje na mapie Asyrię – charakteryzuje ekspansję Persów na Bliskim Wschodzie bliskowschodnie: i Babilon – porównuje formy ustrojowe i struktury społeczne w cywilizacjach Babilon, Asyria, – charakteryzuje państwo Asyrii bliskowschodnich Medowie i Persja i Babilonu – opisuje techniki walki ludów starożytnego Bliskiego Wschodu – wskazuje na mapie zasięg – opisuje mechanizmy zakładania w starożytności państw metodą imperium perskiego podboju oraz wyjaśnić tego konsekwencje społeczne – charakteryzuje starożytne państwo – charakteryzuje relacje między mocarstwami starożytnego Wschodu, perskie przedstawia najważniejsze konflikty i ich konsekwencje. charakteryzuje formy ustrojowe i struktury społeczne w cywilizacjach bliskowschodnich – przedstawia mechanizmy tworzenia imperiów bliskowschodnich w starożytności i ich upadania na skutek budowy kolejnych imperiów. Izrael-judaizm
3. Cywilizacje 2h 1.1 Uczeń: Uczeń: starożytnego 1.2 – wyjaśnia pojęcia i terminy – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: III tysiąclecie p.n.e., Wschodu 1.3 i posługuje się nimi: charyzma, XVIII w. p.n.e., XVIII w. p.n.e., VI w. p.n.e., VI–V w. p.n.e., 721 r. monarchia, faraon, politeizm, p.n.e., 587 r. p.n.e. Sakralny charakter monoteizm, dualizm, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: pomazaniec, obelisk, władzy antropomorfizacja, mumifikacja, Tora, arcykapłan, mit, braminizm, reinkarnacja, nirwana, guru, piramida, autochton,Jahwe, Mesjasz, piktogram, ideogram, kanon, Septuaginta Typy religii Dekalog, Kodeks Hammurabiego, – przedstawia postaci: Saul, Dawid, Salomon, Herod Wielki, starożytnych: buddyzm, hinduizm, taoizm, Nabuchodonozor, Lao-Cy politeizm, konfucjanizm, hieroglif, pismo – przedstawia najważniejsze okresy z dziejów starożytnego Izraela monoteizm, klinowe, alfabet, kodeks przedstawia najważniejsze wynalazki i osiągnięcia kulturowe dualizm – przedstawia postaci: Abraham, cywilizacji starożytnego Bliskiego i Dalekiego Wschodu Mojżesz, Cyrus Wielki, Aaron. – wyjaśnia znaczenie pisma dla rozwoju cywilizacji Wschodnie Zaratustra, Budda, Konfucjusz, – wyjaśnia znaczenie prawa dla społeczeństw starożytnych systemy religijne: Hammurabi ocenia dorobek kulturowy cywilizacji Bliskiego i Dalekiego buddyzm, – opisuje charakter władzy Wschodu (pismo, prawo, odkrycia i wynalazki, gospodarka, rzemiosło,
hinduizm, taoizm i w starożytnych państwach Bliskiego handel, systemy miar i wag). konfucjanizm Wschodu – charakteryzuje starożytne systemy Początki pisma religijne w państwach Bliskiego i Dalekiego Wschodu Prawo – wyjaśnia różnice między politeizmem a monoteizmem Nauka, odkrycia, – wskazuje na mapie starożytny wynalazki Izrael – rozpoznaje cechy charakterystyczne najważniejszych 1.1-1.3 osiągnięć kulturowych cywilizacji bliskowschodnich oraz hinduskiej i chińskiej w zakresie architektury, sztuki, nauki i pisma. 4..Powtórzenie 2h 1.1 Usystematyzowanie wiadomości wiadomości. 1.2 Sprawdzian- 1.3 Starożytny Wschód. Poprawa
sprawdzianu- Starożytny Wschód. 5. Początki 3h 2.1 Uczeń: Uczeń: starożytnej Grecji 2.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: XXXV w. p.n.e., – kolebki 2.3 wydarzeń: III tysiąclecie p.n.e., ok. XIV–XII w. p.n.e., XI–IX w. p.n.e., IX/VIII w. p.n.e., VIIIVI w. cywilizacji 3.1 1200 r. p.n.e., VIII w. p.n.e., V w. p.n.e., VIV w. p.n.e., IVI w. p.n.e. europejskiej p.n.e., 338 r. p.n.e. – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: pismo linearne A i B, – wyjaśnia pojęcia i terminy heros, sympozjon, izonomia, kosmogonia, teogonia Periodyzacja i posługuje się nimi: kultura – przedstawia postaci: Minos, Agamemnon, Hezjod greckiej minojska, kultura mykeńska, wieki wyjaśnia wpływ cywilizacji minojskiej na kształtowanie się cywilizacji ciemne, epoka archaiczna, epoka ośrodków w Grecji kontynentalnej klasyczna, epoka hellenistyczna, – wskazuje na mapie najważniejsze ośrodki polityczne czasów Kultury minojska i polis, arystokracja, oligarchia, mykeńskich mykeńska demokracja, cenzus majątkowy, – przedstawia relacje między państwami w świecie greckim czasów wielka kolonizacja, wyrocznia mykeńskich Wieki ciemne – przedstawia postaci: Homer, – wyjaśnia konsekwencje upadku kultury mykeńskiej dla świata Odyseusz greckiego Organizacja – przedstawia chronologię dziejów – wyjaśnia genezę greckich poleis władzy – polis starożytnej Grecji – charakteryzuje kulturę greckiej arystokracji – charakteryzuje kulturę minojską – przedstawia rolę arystokracji w greckich poleis
Religia i mitologia – charakteryzuje geograficzne przedstawia problem obywatelstwa w greckiej polis grecka uwarunkowania cywilizacji greckiej – wyjaśnia genezę mitologii i religii greckiej – wymienia krainy geograficzne – porównuje kolonizację grecką z fenicką w basenie Morza starożytnej Grecji i wskazuje je na Śródziemnego. mapie charakteryzuje kulturę mykeńską – wyjaśnia znaczenie alfabetu greckiego dla rozwoju cywilizacji – przedstawia funkcjonowanie greckich poleis charakteryzuje demokrację grecką na przykładzie Aten wskazuje na mapie największe poleis greckie – wyjaśnić przyczyny i skutki wielkiej kolonizacji – charakteryzuje mitologię i religię greckiej wymienia imiona najważniejszych bóstw greckich. 6. Kultura 2h 2.2 Uczeń: Uczeń:
starożytnych 2.3 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: VI w. p.n.e., III w. Greków 2.4 wydarzeń: 776 r. p.n.e., V w. p.n.e., p.n.e. IV w. p.n.e. – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: erystyka, retoryka, Najważniejsze – wyjaśnia pojęcia i terminy kalos kagathos, idealizm, sofistyka, sceptycyzm, cynizm, epikureizm, cechy greckiej i posługuje się nimi: filozofia, hedonizm, koine, diadoch, synkretyzm kultury racjonalizm, igrzyska, olimpiada, – przedstawia postaci: Tales, Tukidydes, Myron, Ajschylos, Eurypides, teatr, tragedia, komedia, kultura Sofokles, Arystofanes, Pitagoras, Euklides, Archimedes, Plotyn, Myśl grecka helleńska, kultura hellenistyczna Protagoras, Diogenes, Epikur, Zenon z Kition, Horacy, Ptolemeusz I – przedstawia postaci: Herakles, charakteryzuje poglądy największych myślicieli greckich Teatr Herodot, Sokrates, Platon, – rozpoznaje dokonania kulturowe Greków w dziedzinie architektury, Arystoteles, Dionizos, Aleksander rzeźby, teatru, literatury, filozofii, nauki i identyfikuje je z ich Rozkwit filozofii Wielki twórcami – wskazuje najważniejsze cechy – identyfikuje dziedzictwo kultury greckiej w dorobku kulturowym Kultura kultury greckiej (helleńskiej) Europy hellenistyczna – scharakteryzuje kulturę ocenia wkład dziejopisarstwa starożytnej Grecji w rozwój hellenistyczną, odróżnia ją od historiografii kultury helleńskiej rozpoznaje i odróżnia style architektoniczne w starożytnej Grecji opisuje grecki ideał piękna wymienia największe zabytki sztuki greckiej. wyjaśnia, jaką rolę w życiu starożytnych Greków odgrywał sport wyjaśnia, jaką rolę w życiu
starożytnych Greków odgrywał teatr wyjaśnia, jaką rolę odegrał rozwój filozofii w kształtowaniu światopoglądu Greków charakteryzuje spuściznę literacką starożytnej Grecji. 7. Ateny i Sparta 3h 2.2 Uczeń: Uczeń: – historia 3.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 730–650 p.n.e., 621 r. polityczna wydarzeń: 508–507 p.n.e., 490 r. p.n.e., 594 r. p.n.e., 561–510 p.n.e., ok. 550 r. p.n.e., 500 r. p.n.e., 494 starożytnej Grecji p.n.e., 490–480 p.n.e., 480 r. p.n.e., r. p.n.e., 481 r. p.n.e., 478 r. p.n.e. 479 r. p.n.e., 462 r. p.n.e., 431–404 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: archont, areopag, Ateny p.n.e. eklezja, Rada Pięciuset, Wielka Retra, geruzja, geront, efor, apella, – wyjaśnia pojęcia i terminy krypteja, metojkowie Sparta i posługuje się nimi: tyran, strateg, – przedstawia postaci: Pizystrat, Likurg, Tyrtajos, Temistokles, ostracyzm, spartiaci, heloci, Pauzaniasz, Tukidydes Wojny Greków periojkowie, hoplita, falanga, – przedstawia dzieje polityczne starożytnych Aten z Persami metropolia – charakteryzuje przemiany ustrojowe w Atenach – przedstawia postaci: Drakon, – przedstawia genezę demokracji ateńskiej Rozkwit Aten Solon, Klejstenes, Miltiades, – przedstawia dzieje polityczne starożytnej Sparty Dariusz I, Kserkses, Leonidas, – przedstawia genezę państwa i ustroju spartańskiego Wojna Perykles – wyjaśnia, w jaki sposób Sparta stała się jednym z bardziej
peloponeska – wyjaśnia, na czym polegała tyrania znaczących greckich poleis w starożytnej Grecji – porównuje formy ustrojowe Aten i Sparty – opisuje społeczeństwo – przedstawia techniki i metody walki obu stron konfliktu grecko- starożytnych Aten perskiego – przedstawia zasady wskazuje na mapie rejony działań w trakcie wojny peloponeskiej funkcjonowania demokracji ateńskiej oraz miejsca najważniejszych bitew. i jej główne instytucje – opisuje społeczeństwo starożytnej Sparty – przedstawia zasady funkcjonowania ustroju Sparty i jej główne instytucje przedstawia przyczyny, przebieg i skutki wojen grecko-perskich wskazuje na mapie rejony działań wojennych oraz miejsca najważniejszych bitew – wyjaśnia, jakie znaczenie dla świata greckiego miało ostateczne zwycięstwo nad Persami – charakteryzuje okres rozkwitu
Aten – wyjaśnia przyczyny hegemonii Aten – przedstawić genezę, przebieg i skutki wojny peloponeskiej. 8. Epoka 1h 3.2 Uczeń: Uczeń: hellenistyczna – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 387 r. p.n.e., 371 r. wydarzeń: 338 r. p.n.e., 336–323 p.n.e., 362 r. p.n.e., 359–337 p.n.e., 341 r. p.n.e. Grecja po wojnie p.n.e., 334 r. p.n.e., 333 r. p.n.e., – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: diadoch, epigon peloponeskiej 332 r. p.n.e., 329–325 p.n.e., 323 r. – przedstawia postaci: Epaminondas, Demostenes, Permanion, p.n.e. Lizymach, Perdikkas Macedonia – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia, czym był pokój królewski i jakie miał konsekwencje dla Filipa II i posługuje się nimi: orientalizacja, świata greckiego satrapia, państwo hellenistyczne, – wyjaśnia okoliczności zakończenia hegemonii Sparty w świecie Wyprawa – przedstawia postaci: Filip II, greckim Aleksandra Aleksander Wielki, Dariusz III, – charakteryzuje rządy i politykę zagraniczną Filipa II Macedońskiego Antypater, Ptolemeusz, Antygonos przedstawia zamiany w dziedzinie wojskowości, jakie zaszły – przedstawia sytuację państw za panowania Filipa i Aleksandra Świat greckich po wojnie peloponeskiej, – charakteryzuje świat hellenistyczny hellenistyczny zwłaszcza Aten i Sparty ocenia konsekwencje podbojów Aleksandra dla świata starożytnego. – charakteryzuje państwo
macedońskie przed czasami Aleksandra Wielkiego przedstawia okoliczności zdobycia przez Macedonię hegemonii w świecie greckim – charakteryzuje rządy i ekspansję Aleksandra Wielkiego – przedstawia na mapie podboje Aleksandra: trasę i ważniejsze bitwy charakteryzuje politykę Aleksandra na terytoriach podbijanych – wskazuje na mapie zasięg imperium Aleksandra Wielkiego – wskazuje na mapie obszary należące do świata hellenistycznego i podział imperium po śmierci Aleksandra Wielkiego.
9. Powtórzenie 2h 2.1- 3.2 wiadomości-
Świat Starożytnej Grecji. 10. Rzym – 3h 3.3 Uczeń: Uczeń: od początków 4.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: X w. p.n.e., VII w. miasta do końca 4.2 wydarzeń: 753 r. p.n.e., 509 r. p.n.e., p.n.e., 494 r. p.n.e., 451–449 p.n.e., IV w. p.n.e., 2. poł. IV w. p.n.e., republiki 4.5 III w. p.n.e., 49 r. p.n.e., 44 r. p.n.e. 133–123 p.n.e., II w. p.n.e., 91 r. p.n.e., 88 r. p.n.e., 82–79 p.n.e., 73 r. – wyjaśnia pojęcia i terminy p.n.e., 60 r. p.n.e., 58–52 p.n.e., 43 r. p.n.e., 42 r. p.n.e., 31 r. p.n.e., 30 Cywilizacja i posługuje się nimi: monarchia, r. p.n.e. rzymska republika, konsul, dyktator, senat, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: auspicje, inauguracja, patrycjusz, plebejusz, plebs, Urbs, komicja centurialne, toga, trybun, prokonsul, latyfundium, Etruskowie patrycjat, plebiscyt, triumf, łuk sprzymierzeńcy, triumwirat triumfalny, kolonia, prowincja, – przedstawia postaci: Eneasz, Tarkwiniusz Pyszny, Cyncynat, Kato Początki miasta legion, proletariat, igrzyska Starszy, Tyberiusz i Gajusz Grakchowie, Gajusz Mariusz, Gnejusz Rzymu – przedstawia postaci: Romulus, Pompejusz, Kasjusz, Brutus, Marek Lepidus Remus, Hannibal, Lucjusz – charakteryzuje cywilizację etruską Republika rzymska Korneliusz Sulla, Marek Licyniusz – charakteryzuje stosunki Rzymu z greckimi poleis Krassus, Spartakus, Gajusz Juliusz – przedstawia organizację władz republiki rzymskiej Podboje republiki Cezar, Marek Antoniusz, Oktawian – charakteryzuje społeczeństwo rzymskie okresu republiki rzymskiej – ogólna August (Gajusz Oktawiusz), – wyjaśnia podłoże konfliktów społecznych w republice rzymskiej charakterystyka Kleopatra – przedstawia osiągnięcia rzymskiego prawodawstwa
– charakteryzuje geograficzne – wyjaśnia przyczyny i okoliczności zdobycia dominacji Rzymu Kryzys i upadek uwarunkowania cywilizacji na Półwyspie Apenińskim republiki rzymskiej – przedstawia organizację armii rzymskiej – opisuje mityczne początki – wyjaśnia, na czym polegała reforma Mariusza Cezar i Oktawiusz starożytnego Rzymu – ocenia rolę Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta w obaleniu – charakteryzuje przemiany republiki ustrojowe w Rzymie od powstania miasta do końca republiki – wymienia najważniejsze instytucje republiki rzymskiej – wymienia najważniejsze grupy społeczne Rzymu republikańskiego – przedstawia wzorzec obywatela rzymskiego – przedstawia ekspansję Rzymu na Półwyspie Apenińskim – przedstawia ekspansję Rzymu poza Półwyspem Apenińskim – wyjaśnia, z czego wynikała siła armii rzymskiej – wyjaśnia, z czego wynikał kryzys
republiki rzymskiej – przedstawia mechanizmy walki o władzę u schyłku republiki. 11. Cesarstwo 2h 3.3 Uczeń: Uczeń: rzymskie 4.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 27 r. p.n.e., 28 r. p.n.e., 4.3 wydarzeń: 30 r. p.n.e., 30 r. p.n.e.–14 64, 67, 135, 251, 284, 298–305, 305, 312 Pryncypat 4.4 r. n.e., 30–33, 212, II w., III w., 313, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: cezar, cenzor, 4.5 325, 381 pretorianin, prokurator, prefekt, prowincja senacka, prowincja cesarska, Romanizacja 4.6 – wyjaśnia pojęcia i terminy tetrarchia, arcykapłan, sufragan, katakumby, arianizm, apostazja, Imperium i posługuje się nimi: pryncypat, dogmat, doktryna august, deifikacja, diaspora, pokój – przedstawia postaci: Tyberiusz, Kaligula, Neron, Domicjan, Nerwa, Kryzys cesarstwa rzymski, mecenat, stoicyzm, limes, Trajan, Hadrian, Wespazjan, Tytus, Kommodus, Klaudiusz II Gocki, barbarzyńca, Got, Germanin, Aurelian, Maksencjusz, Bar Kochba, Karakalla, Liwiusz, Tacyt, Religia rzymska politeizm, panteon, monoteizm, Mecenas, Wergiliusz, Horacy, Owidiusz, Cyceron, Seneka, Decjusz, hellenizacja, judaizm, Ariusz, Julian Apostata, Teodozjusz Wielki Początki chrześcijaństwo, apostoł, Mesjasz, – charakteryzuje rządy Oktawiana Augusta chrześcijaństwa Ewangelia, biskup, arcybiskup, – ocenia rolę Oktawiana Augusta w procesie przebudowy ustroju diecezja, archidiecezja, metropolia, Rzymu Kościół męczennik, ekskomunika, sobór – przedstawia organizację rządów w cesarstwie rzymskim pierwszych powszechny, synod, teologia, herezja za następców Oktawiana Augusta chrześcijan – przedstawia postaci: Oktawian – opisuje organizację prowincji rzymskich za czasów cesarstwa
August, Marek Aureliusz, – opisuje sytuację Żydów pod panowaniem rzymskim Prześladowania Septymiusz Sewer, Dioklecjan, – przedstawia okoliczności rozproszenia Żydów (diaspory) chrześcijan Konstantyn Wielki, Jezus – ocenia znaczenie osiągnięć cywilizacji rzymskiej dla kultury z Nazaretu, św. Jan Chrzciciel, średniowiecza i epoki nowożytnej Poncjusz Piłat, św. Piotr, św. Paweł – przedstawia organizację rządów w cesarstwie rzymskim w III–IV w. – opisuje zasady funkcjonowania – charakteryzuje sytuację społeczną, gospodarczą i militarną Imperium ustroju cesarstwa rzymskiego okresu Rzymskiego w IV i V w. pryncypatu – przedstawia organizację Kościołów chrześcijańskich w pierwszym – charakteryzuje najważniejsze okresie ich istnienia przemiany ustrojowe i społeczne – przedstawia organizację i znaczenie Kościoła w okresie późnego w cesarstwie rzymskim cesarstwa – wyjaśnia, na czym polegała – porównuje sytuację Kościoła w pierwszych wiekach istnienia romanizacja Imperium i w czasach późnego cesarstwa – wyjaśnia ideę imperium – wyjaśnia znaczenie soborów powszechnych w kontekście dyskusji rzymskiego i pokoju rzymskiego nad istotą i dogmatami chrześcijaństwa. – przedstawia osiągnięcia Rzymian w dziedzinie sztuki, architektury i prawodawstwa – wyjaśnia znaczenie najazdów barbarzyńców dla sytuacji zewnętrznej i wewnętrznej Imperium
– wymienia wewnętrzne źródła słabości cesarstwa rzymskiego – przedstawia genezę chrześcijaństwa – wyjaśnia przyczyny prześladowań chrześcijan – opisuje zmiany w położeniu religii chrześcijańskiej w państwie rzymskim (od religii prześladowanej, przez tolerowaną, do panującej). 12. Podboje 1h 3.3 Uczeń: Uczeń: rzymskie – od – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: V w. p.n.e., 386 r. początków miasta wydarzeń: 264–241 p.n.e., 218–202 p.n.e., 340 r. p.n.e., 326–304 p.n.e., 298 r. p.n.e., 295 r. p.n.e., 280–275 do czasów p.n.e., 149–146 p.n.e., 148 r. p.n.e., p.n.e., 272 r. p.n.e., 219 r. p.n.e., 217 r. p.n.e., 216 r. p.n.e., 209 r. Imperium 146 r. p.n.e., 66–63 p.n.e., 58–52 p.n.e., 202 r. p.n.e., 197 r. p.n.e., 133 r. p.n.e., 112–106 p.n.e. p.n.e., 30 r. p.n.e. – przedstawia postaci: Pyrrus, Hamil Barkas, Fabiusz Maksimus Pierwsze podboje – wyjaśnia pojęcia i terminy Kunktator, Jugurta, Gajusz Mariusz, Sulla, Gnejusz Pompejusz, Rzymu – zajęcie i posługuje się nimi: imperium, Klaudiusz, Trajan, Hadrian Italii prowincja, sprzymierzeńcy, – charakteryzuje ekspansję rzymską na Półwyspie Apenińskim namiestnik, limes – charakteryzuje ekspansję rzymską poza Półwyspem Apenińskim Wojny punickie – przedstawia postaci: Hannibal, – opisuje organizację prowincji rzymskich za czasów republiki
Publiusz Korneliusz Scypion, Juliusz – opisuje organizację prowincji rzymskich za czasów cesarstwa Podbój basenu Cezar, Oktawian August – wyjaśnia przyczyny zatrzymania ekspansji rzymskiej Morza – prześledzi na mapie ekspansję – ocenia znaczenie armii rzymskiej w procesie budowania imperium Śródziemnego rzymską na Półwyspie Apenińskim rzymskiego świata śródziemnomorskiego. – prześledzi na mapie ekspansję Zahamowanie rzymską poza Półwyspem podbojów Apenińskim w czasach – przedstawia przyczyny, przebieg cesarstwa i skutki wojen punickich – wyjaśnia ideę obywatelstwa i imperium rzymskiego – wskazuje na mapie najważniejsze prowincje rzymskie za czasów republiki – wskazuje na mapie najważniejsze prowincje rzymskie za czasów cesarstwa. 13. Gospodarka 2h 1.1 Uczeń: Uczeń: i społeczeństwo w 1.3 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: koczownik, radło, starożytności 2.3 i posługuje się nimi: rolnictwo, orka, płacidło, emisja, emitent 4.2 hodowla, myślistwo, zbieractwo, – przedstawia postaci: Krezus
Najstarsze formy 4.5 dwupolówka, uprawa, gospodarka – prześledzi rozwój form gospodarki od czasów człowieka pierwotnego gospodarki rolnej wypaleniskowa, niewolnictwo, do końca starożytności latyfundium, kolonat, handel – prześledzi rozwój handlu i rzemiosła w starożytności Rolnictwo wymienny, dalekosiężny i detaliczny – porównuje niewolnictwo w Rzymie z wcześniejszymi formami starożytne – wymienia główne gałęzi i formy niewolnictwa w świecie bliskowschodnim i greckim. gospodarki starożytnej Handel i rzemiosło – charakteryzuje najstarsze formy gospodarki rolnej – wskazuje główne cechy rolnictwa starożytnych Greków i Rzymian – wyjaśnia znaczenie niewolnictwa dla gospodarki i społeczeństw w państwach starożytnych – wyjaśnia znaczenie pieniądza w gospodarce starożytnej – wskazuje główne cechy handlu starożytnych Greków i Rzymian. 14. Blok 2h I – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów I.1, I.2, I.3, I.4 powtórzeniowy I.1, I.2, I.3, I.4 Sprawdziany- I – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów I.1, I.2, I.3, I.4 Świat antyczny. I.1, I.2, I.3, I.4
Dorobek cywilizacyjny starożytności. Omówienie- poprawa 15. Kształtowanie 3h I.4.4 Uczeń: Uczeń: się średniowiecz- II.1.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: II w., III w., IV w., nego świata 1.2 wydarzeń: 395, 410, 455, 476, 622 378, V w., 451, 453, 486, 489, VI w., 507, 534, 536555, 568, 610, 1.3 – wyjaśnia pojęcia i terminy 632, 636, 642, 647, 651, 711718, 774 Germanie 1.4 i posługuje się nimi: barbarzyńca, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: runy, wiec, ramadan, 2.3 limes, mitologia, wędrówka ludów, kalif, imam Wędrówka ludów i plemię, wojownik, ród, starszyzna, przedstawia postaci: Marek Aureliusz, Odyn, Dioklecjan, Walens, upadek cesarstwa drużyna, sprzymierzeniec, trybut, Stylichon, Arbogast, Alaryk, Aecjusz, Leon Wielki, Romulus na Zachodzie cesarstwo bizantyńskie, Semici, Augustulus, Abu Bakr, Omar, Dionizy Mały, Beda Czcigodny, Tacyt monoteizm, prorok, islam, Koran, – wyjaśnia, jakie konsekwencje miało wpuszczenie plemion Cesarstwo muzułmanin, hidżra, święta wojna germańskich za limes rzymski wschodnie – przedstawia postaci: Attyla, – wyjaśnia przyczyny i długofalowe konsekwencje podziału cesarstwa Teodozjusz Wielki, Odoaker, na Wschód i Zachód Arabowie Chlodwig, Teodoryk Wielki, – wskazuje na mapie najważniejsze germańskie państwa sukcesyjne na Justynian Wielki, Mahomet terenach cesarstwa rzymskiego wymienia najważniejsze plemiona przyporządkowuje najważniejsze plemiona germańskie do
germańskie zajmowanych przez nie terytoriów – wyjaśnia wpływ najazdów – opisuje organizację plemienną ludów germańskich barbarzyńskich na losy cesarstwa przedstawia najważniejsze stanowiska historiografii dotyczące – wyjaśnia, czym były wędrówki przyczyn upadku państwa zachodniorzymskiego ludów i jaki wpływ wywarły na – opisuje charakterystyczne cechy bizantyjskiego systemu politycznego kształt Europy średniowiecznej – przedstawia dokonania Justyniana w zakresie polityki wewnętrznej – charakteryzuje łaciński krąg i zagranicznej kulturowy – wskazuje na mapie zasięg panowania cesarzy bizantyńskich w VI w. – charakteryzuje bizantyjski krąg – wskazuje na mapie zasięg panowania arabskiego w VII w. kulturowy – opisuje proces tworzenia się państw w Europie Zachodniej – charakteryzuje kultury ludów z uwzględnieniem najazdów Arabów barbarzyńskich – wyjaśnia wpływ cywilizacji islamskiej na cywilizację łacińską – przedstawia genezę i główne tezy i bizantyńską. islamu – charakteryzuje arabski krąg kulturowy – rozpoznaje najważniejsze osiągnięcia cywilizacji islamskiej w zakresie architektury, sztuki i nauki – rozpoznaje dokonania kulturowe
Rzymian w dziedzinie prawa, literatury, nauki, architektury i techniki – identyfikuje dziedzictwo kultury rzymskiej w dorobku kulturowym Europy. 16. 2h 2.1 Uczeń: Uczeń: Narodziny 2.2 -zapoznanie ucznia z wymaganiami -zapoznanie ucznia z wymaganiami edukacyjnymi i . Europy – 2.3 edukacyjnymi i kryteriami kryteriami oceniania odrodzenie 2.4 oceniania – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 507, 511, 687, cesarstwa – zna daty i przyporządkowuje je do 721, 726, 768–814, 771, 772, 774, 778, 782, 788, 795 rzymskiego wydarzeń: V w., ok. 496, 732, 751, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Wulgata, 753, 755, 800 iluminacja, komes, obrazoburstwo, ikonoklazm, rekonkwista, Rzymianie pod – wyjaśnia pojęcia i terminy kapitularz władzą i posługuje się nimi: barbarzyńca, – przedstawia postaci: św. Remigiusz, Alaryk II, Damazy I, św. barbarzyńców arianin, chrystianizacja, Ojciec Patryk, Grzegorz Wielki, Chlotar II, Dagobert, Grimoald, Arnulf, Kościoła, teologia, klasztor, Pepin z Heristalu, Karolman, Leon III, Grzegorz III, Zachariasz, Frankowie pod misjonarz, hrabia, majordom, św. Bonifacy, Stefan II, Einchard, Stefan III, Piotr z Pizy, Paweł rządami możnowładztwo, ikona, koronacja, Diakon, Alkunin Merowingów. namaszczenie, Państwo Kościelne, – przedstawia, jak przebiegała adaptacja przez ludy Chrzest margrabia, marchia, renesans barbarzyńskie rzymskiego i greckiego dziedzictwa
Chlodwiga karoliński – wyjaśnia konsekwencje przyjęcia chrztu w obrządku – przedstawia postaci: Chlodwig, katolickim przez frankijskiego władcę Kościół we Grzegorz z Tours, św. Augustyn, – wskazuje na mapie zasięg państwa Franków za czasów wczesnym św. Hieronim, Karol Młot, Pepin Chlodwiga i prześledzi jego rozwój terytorialny średniowieczu Mały, Karol Wielki – opisuje organizację władzy państwa Franków za czasów – wyjaśnia, jaką rolę odgrywał Merowingów Irlandia we Kościół na Zachodzie w pierwszych – wskazuje cechy charakterystyczne chrześcijaństwa w Brytanii wczesnym latach po upadku cesarstwa we wczesnym średniowieczu średniowieczu rzymskiego – wyjaśnia, z czego wynikało zaangażowanie władców przedstawia okoliczności przyjęcia frankijskich na Półwyspie Apenińskim Karolingowie chrztu przez Chlodwiga – wyjaśnia konsekwencje powstania Państwa Kościelnego – przedstawia relacje Franków ocenia znaczenie państwa Franków w kształtowaniu monarchii Pepin Krótki z państwami arabskimi wczesnośredniowiecznych – wyjaśnia okoliczności dojścia ocenia rolę chrześcijaństwa w kształtowaniu się podstaw Karol Wielki Karolingów do władzy władzy i ustroju, sytuacji politycznej, religijnej i społeczno- – wyjaśnia symboliczne znaczenie gospodarczej państwa Franków Cesarstwo Karola ceremonii koronacji królewskiej ocenia znaczenie reform Karola Wielkiego dla kształtowania się Wielkiego Pepina Małego zachodnioeuropejskiej cywilizacji średniowiecznej. – przedstawia okoliczności powstania Renesans Państwa Kościelnego karoliński – charakteryzuje politykę wewnętrzną
Karola Wielkiego – charakteryzuje funkcjonowanie władzy, struktur społecznych w systemie feudalnym za czasów Karolingów – charakteryzuje politykę zagraniczną Karola Wielkiego – wyjaśnia przyczyny, przedstawia okoliczności i skutki koronacji cesarskiej Karola Wielkiego – charakteryzuje ideę cesarstwa karolińskiego – opisuje kulturę państwa Franków – wyjaśnia, czym był renesans karoliński – wskazuje na mapie zasięg terytorialny państwa Karola Wielkiego, prześledzi jego zmiany. 17. Cesarstwo 1h 2.2 Uczeń: Uczeń: ) rzymskie we 2.3 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 814, 840, 863, . wczesnym wydarzeń: 843, 936, 962, 1000, 1001 864, IX/X w., 919, 928, 933, 951, 955, 974, 983–1002, 987,
średniowieczu – wyjaśnia pojęcia i terminy 1157 i posługuje się nimi: wiking, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: księstwo Upadek koczownik, chrystianizacja, liturgia, plemienne, elekcja, głagolica, cyrylica Karolingów obrządek, „młodsza Europa” – przedstawia postaci: Ludwik Pobożny, Rollon, Wilhelm – przedstawia postaci: Lotar, Karol Zdobywca, Henryk I, Jan XII, Otton II, Rościsław, Mojmir, Nowa fala Łysy, Ludwik Niemiecki, Otton I, Świętopełk, Harald Sinozęby, Gejza, Stefan Święty najazdów Otton III, Cyryl, Metody, Mieszko I, – wskazuje na mapie podział imperium dokonany w Verdun Bolesław Chrobry, Fryderyk – przedstawia na mapie zasięg najazdów normańskich na Europę Drugie Barbarossa – opisuje proces tworzenia się państw w Europie Zachodniej, odrodzenie – przedstawia okoliczności z uwzględnieniem najazdów Normanów cesarstwa i konsekwencje rozpadu imperium – opisuje proces tworzenia się państw w Europie Zachodniej, Karola Wielkiego z uwzględnieniem najazdów Węgrów Cesarstwo – przedstawia charakter najazdów – charakteryzuje królestwa wschodnio- i zachodniofrankijskie, a „Młodsza normańskich na Europę powstałe po rozpadzie imperium Karola Wielkiego Europa” – wymienia i wskazuje na mapie – charakteryzuje politykę zagraniczną Henryka saskiego państwa założone przez Normanów – porównuje ideę cesarstwa karolińskiego i cesarstwa Ottonów Otto III – przedstawia konsekwencje porównuje zasięg terytorialny państwa Ottonów i Karola osiedlenia się Normanów na terenie Wielkiego Francji – opisuje proces powstawania państw w Środkowo-Wschodniej – wyjaśnia, na czym polegało Europie, z uwzględnieniem wpływu cywilizacji łacińskiej i zagrożenie węgierskie bizantyjskiej.
– charakteryzuje politykę zagraniczną Ottona I – przedstawia okoliczności i wyjaśnia znaczenie koronacji cesarskiej Ottona I – charakteryzuje ideę cesarstwa Ottonów – charakteryzuje politykę zagraniczną Ottona III – przedstawia okoliczności i konsekwencje misji Cyryla i Metodego prześledzi na mapie proces rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa w Europie – charakteryzuje politykę zagraniczną Fryderyka Barbarossy. 18. Obrzeża 1h 2.3 Uczeń: Uczeń: Europy w IX– 2.4 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 407, 550, 597, XI w. wydarzeń: IV w., VIII w., IX w., 624, 631, 658, 965, 885, 935, 955, 995 X w., 830, 906, 974, 988, 1001, 1066 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Danelag
Brytania – wyjaśnia pojęcia i terminy – przedstawia postaci: Alfred Wielki, Kenneth Mac Alpin, i posługuje się nimi: chrystianizacja, Edward Wyznawca, Harald Pięknowłosy, Olaf Tryygvason, Skandynawia państwo wielkomorawskie, chan, Gorm Stary, Harald Sinozęby, Eryk Zwycięski, Olaf bojar, slawizacja, obrządek Skötkonung, Dagobert, Krum, Nikefor I, Bazyli II Bułgarobójca, Pierwsi Słowianie – przedstawia postaci: św. Augustyn, Mojmir, Rościsław, Stefan IV, Mojmir II, Borzywój, Bolesław I Kanut Wielki, Wilhelm Zdobywca, Srogi, Wacław Przemyślida, Bolesław II Pobożny, Oleg, Igor, Bułgaria Samo, Cyryl, Metody, Świętopełk, Gejza Wojciech, Radzim-Gaudenty, Ruryk, – przedstawia sytuację polityczną Brytanii przed najazdem Wielkie Morawy Włodzimierz Wielki, Stefan Święty Wilhelma Zdobywcy – opisuje proces tworzenia się – wyjaśnia znaczenie wędrówki ludów dla ludności słowiańskiej Czechy państwa angielskiego – opisuje proces powstawania państw w Środkowo-Wschodniej z uwzględnieniem najazdów Europie, z uwzględnieniem wpływu cywilizacji łacińskiej i Ruś Normanów bizantyjskiej – przedstawia proces powstawania – ocenia znaczenie państwa wielkomorawskiego w dziejach Węgry i chrystianizacji państw normańskich Europy Środkowo-Wschodniej w Skandynawii – opisuje proces tworzenia się państw w Europie Środkowo- – wymienia, opisuje i wskazuje na Wschodniej, z uwzględnieniem najazdów Normanów mapie pierwsze państwa słowiańskie – porównuje procesy państwotwórcze w Europie Zachodniej i w Europie Środkowo-Wschodniej Środkowo-Wschodniej. – przedstawia okoliczności powstania i chrystianizacji państwa
bułgarskiego – przedstawia okoliczności powstania i chrystianizacji państwa ruskiego – przedstawia okoliczności powstania i chrystianizacji państwa węgierskiego oraz włączenia go w europejski krąg kulturowy. 19. Kościół w X– 4h 3.1 Uczeń: Uczeń: XIII w. Spór 3.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 910, 1059, 1073, papiestwa 6.1 wydarzeń: X w., 1075, 1077, 1095, 1099, 1123, 1147, 1155, 1162, 1170, 1176, 1187, 1189, 1197, z cesarstwem, XII w., 1122, XIII w., 1202–1204, 1217–1221, 1229, 1249, 1250, 1266, 1270, 1305 krucjaty 1291 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: asceza, – wyjaśnia pojęcia i terminy fundacja, kongregacja, anatema, interdykt, konkordat, opat, Liga Reforma i posługuje się nimi: reforma Lombardzka, sułtanat, rekonkwista, handel lewantyński, kluniacka kluniacka, celibat, reforma Cesarstwo Łacińskie, Mongołowie, bożogrobcy, Dictatus Papae gregoriańska, reguła, synod, sobór, – przedstawia postaci: Henryk III, Mikołaj II, Rudolf, Matylda Reforma kardynał, konklawe, symonia, Toskańska, Henryk V, Lotar III, Konrad III Hohenstauf, Henryk gregoriańska nepotyzm, inwestytura duchowna, Lew, Henryk VI, Otton IV, Karol Andegaweński, Henryk II kanonik katedralny, klątwa, Plantagenet, Tomasz Becket, Bonifacy VIII, Klemens V, Piotr Papiestwo ekskomunika, antypapież, wyprawa z Amiens, Ademar, Godfryd z Boullon, Baldwin z Boullon, w walce krzyżowa, krucjata, krzyżowiec, Rajmund z Tuluzy, Tankred, Boemund z Tarentu, Bernard
z cesarstwem gibelini, gwelfowie, cystersi, z Clairvaux, Ludwik VII, Filip August, Ryszard Lwie Serce, norbertanie, benedyktyni, Władysław II Wygnaniec, Bolesław Wysoki, Henryk Fryderyk franciszkanie, dominikanie, pokuta, Sandomierski, Jaksa z Miechowa, Władysław Odonic, Kazimierz Barbarossa niewola awiniońska, Lewant, zakon szczeciński, Leszek Biały, Szymon de Montfort, Andrzej II, Jan rycerski, templariusze, joannici, de Brienne, Leopold austriacki Triumf i upadek Krzyżacy, wielki mistrz, niewierny, – wyjaśnia genezę reformy kluniackiej papiestwa muzułmanin – ocenia znaczenie reformy kluniackiej dla monastycyzmu – przedstawia postaci: Henryk IV, – opisuje mechanizmy wyboru papieża w średniowieczu Idea wypraw Grzegorz VII (Hildebrandt), Urban II, – charakteryzuje pontyfikaty papieży Grzegorza VII i krzyżowych Fryderyk Barbarossa, Fryderyk II, Innocentego III Innocenty III, Ludwik IX Święty, – wyjaśnia genezę reformy gregoriańskiej Pierwsza krucjata Filip IV Piękny, Saladyn – ocenia znaczenie reformy gregoriańskiej dla Kościoła – przedstawia najważniejsze zmiany – wyjaśnia, na czym polegał i jak się zakończył spór o Następne w Kościele X–XIII w. inwestyturę wyprawy – przedstawia główne założenia – wyjaśnia mechanizmy walki o władzę w cesarstwie w pełnym reformy kluniackiej średniowieczu IV krucjata – przedstawia główne założenia – przedstawia przebieg I krucjaty i koniec wypraw reformy gregoriańskiej – wskazuje na mapie trasy najważniejszych krucjat krzyżowych – wyjaśnia ideowe i polityczne – charakteryzuje najważniejsze zakony rycerskie przyczyny rywalizacji papiestwa – dostrzega udział Polaków w wyprawach krzyżowych z cesarstwem o zwierzchnictwo nad – wyjaśnia, czym IV wyprawa różniła się od wcześniejszych
średniowieczną Europą krucjat – przedstawia najważniejsze etapy – wyjaśnia, jak IV krucjata wpłynęła na relacje łacinników z konfliktu papiestwa z cesarstwem Bizancjum – charakteryzuje politykę zagraniczną – ocenia konsekwencje wypraw krzyżowych do Ziemi Świętej Fryderyka Barbarossy – przedstawia okoliczności rozwiązania zakonu templariuszy – wyjaśnia przyczyny słabości – ocenia wpływ papiestwa i cesarstwa na sytuację polityczną, papiestwa w późnym średniowieczu religijną, gospodarczą i kulturową w średniowiecznej Europie – przedstawia okoliczności i skutki – wyjaśnia, jaką rolę odegrały wyprawy krzyżowe w dziejach niewoli awiniońskiej konfliktu cesarstwa i papiestwa w średniowiecznej Europie. – wyjaśnia polityczne, społeczno- gospodarcze i religijne uwarunkowania wypraw krzyżowych do Ziemi Świętej – wymienia najważniejsze krucjaty – wyjaśnia, czym były zakony rycerskie i jak doszło do ich powstania, wymienia najważniejsze z nich – przedstawi skutki wypraw krzyżowych – wskazuje główne przyczyny
kryzysu idei władzy uniwersalnej w Europie.
20. Gospodarka 2h 2.5 Uczeń: Uczeń: i społeczeństwo 3.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 13471350 w średniowieczu 3.3 wydarzeń: IX w., X w., XI w., – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: pług, suweren, XII/XIII w., XIV/XV w. domena, parowie, czarna śmierć, denar, floren, dukat, grosz, Rolnictwo – wyjaśnia pojęcia i terminy Hanza w średniowieczu i posługuje się nimi: feudalizm, hołd wskaże najważniejsze momenty rozwoju gospodarczego lenny, wasal, senior, drabina Europy w średniowieczu, uzasadni swój wybór Feudalizm feudalna, rycerz, hrabstwo, marchia, – prześledzi rozwój rolnictwa w średniowieczu księstwo, możnowładztwo, przedstawia okoliczności wykształcenia się feudalizmu Kolonizacja kolonizacja, prawo niemieckie, w średniowiecznej Europie trójpolówka, jarmark, samorząd, wyjaśnia zasady funkcjonowania własności ziemskiej Handel burmistrz, rada miejska, patrycjat, w średniowieczu w średniowieczu pospólstwo, plebs, cech, organizacja porówna sposoby gospodarowania na roli w starożytności cechowa, mistrz cechowy, czeladnik i w średniowieczu Rozwój – wymienia główne gałęzi i formy porównuje uprawę metodą dwupolówki i trójpolówki gospodarczy gospodarki średniowiecznej – prześledzi rozwój handlu i rzemiosła w średniowieczu Europy wymienia najważniejsze wynalazki porównuje handel średniowieczny z handlem starożytnym
Zachodniej człowieka, które zmieniły w prześledzi proces kształtowania się struktury miejskiej w w średniowieczu średniowieczu sposób Europie średniowiecznej gospodarowano na roli ocenia rolę miast włoskich w odbudowie handlu i rzemiosła i wykonywanie rzemiosła w Europie wskazuje najważniejsze cechy ocenia znaczenie kształtowania się struktury miejskiej dla rolnictwa w średniowieczu rozwoju nowoczesnej gospodarki rynkowej wyjaśnia istotę zależności ocenia rolę miast hanzeatyckich w kształtowaniu gospodarki feudalnych oraz handlu bałtyckiego i europejskiego charakteryzuje relacje między porównuje znaczenie pieniądza w świecie średniowiecznym seniorem i wasalem i starożytnym. wyjaśnia społeczne i militarne znaczenie hołdu lennego i jego symbolikę wyjaśnia, na jakich zasadach odbywała się kolonizacja w pełnym średniowieczu dostrzega znaczenie wypraw krzyżowych dla rozwoju gospodarki europejskiej przedstawia organizację miasta średniowiecznego, znaczenie i zakres
władzy instytucji samorządowych w mieście opisuje życie codzienne miasta średniowiecznego charakteryzuje osadnictwo wiejskie i miejskie na prawie niemieckim przedstawia znaczenie pieniądza w świecie średniowiecznym wskazuje najważniejsze cechy rzemiosła i handlu w średniowieczu. 21 Narodziny 2h 4.1 Uczeń: Uczeń: państwa 4.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1300–400 p.n.e., polskiego i ustrój 4.3 wydarzeń: poł. X w., 966, 968, 992, IV i III w. p.n.e., I i II w. n.e., II–IV w. n.e., ok. 963, 967, 972, monarchii 4.4 1000, 1002–1018, 1018, 1025 990, 997 piastowskiej 4.5 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: cmentarzysko, i posługuje się nimi: opole, plemię, kultura łużycka, szlak bursztynowy Prehistoria ziem gród, drużyna, danina, Polska, – przedstawia postaci: Świętopełk, Siemowit, Lestek, polskich Polanie, Wieleci, Dagome iudex, Siemomysł, Ibrahim ibn Jakub, Jordan, Unger, Hodo, Otton II, państwo patrymonialne, prowincja Henryk Kłótnik, Teofano, Oda, Bolesław II Pobożny, Sylwester Początki Polski kościelna II, Henryk II, Bolesław III Rudy, Rycheza, Świętopełk ruski, – przedstawia postaci: Gall Anonim, Jarosław Mądry
Panowanie Popiel, Piast, Mieszko I, Otton I, – prezentuje główne stanowiska historiografii dotyczące Mieszka I Dąbrówka, Bolesław Chrobry, etnogenezy Słowian i chrzest Polski Wojciech, Otton III, Radzim- – przedstawia, jak zmieniała się etniczna struktura osadnictwa Gaudenty, Mieszko II nad Wisłą i Odrą przed powstaniem państwa polskiego Bolesław Chrobry – przedstawia okoliczności narodzin – wskazuje na mapie pierwsze ośrodki władzy państwa polskiego państwa polskiego – wyjaśnia uwarunkowania narodzin państwa polskiego – przedstawia okoliczności i skutki odróżnia legendarne początki państwa polskiego od faktów chrystianizacji państwa polskiego historycznych – charakteryzuje politykę zagraniczną – wyjaśnia uwarunkowania i dalekosiężne konsekwencje Mieszka I chrystianizacji państwa polskiego – przedstawia relacje państwa – ocenia znaczenie włączenia ziem polskich do cywilizacyjnego Mieszka z cesarstwem kręgu świata zachodniego (łacińskiego) – charakteryzuje politykę zagraniczną – wyjaśnić, jaką rolę odgrywał zjazd gnieźnieński w polityce Bolesława Chrobrego Ottona III – wyjaśnia znaczenie zjazdu – przedstawia na mapie rozwój terytorialny państwa polskiego w gnieźnieńskiego dla Chrobrego X–XII w. – wyjaśnia znaczenie zjazdu – porównuje obszar państwa polskiego za Mieszka I i Bolesława gnieźnieńskiego dla Kościoła Chrobrego w państwie Piastów – wyjaśnia, na czym polegała idea państwa patrymonialnego przedstawia przebieg misji pierwszych Piastów. św. Wojciecha i wyjaśnia jej znacznie
– przedstawia na mapie obszar państwa polskiego za Mieszka I i Bolesława Chrobrego – przedstawia okoliczności i wyjaśnia znaczenie pierwszych koronacji władców polskich. 22.. Upadek 2h 4.2 Uczeń: Uczeń: i odnowienie 4.3 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1032, 1047, Królestwa 4.4 wydarzeń: 1031, 1034, 1038 lub 1054, 1058, 1060 i 1063, 1069, 1070–1072, 1075, 1077, 1093, Polskiego 4.5 1039, 1076, 1079, 1138 1097, 1102, 1107/1108, 1109, 112, 1114, 1122, 1124, 1131, 5.1 – wyjaśnia pojęcia i terminy 1133, 1135, 1146, 1157, 1166, 1173, 1177, 1181, 1194, 1198, Kryzys monarchii i posługuje się nimi: reakcja 1202 wczesno- pogańska, dzielnica, rozbicie – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: paliusz piastowskiej dzielnicowe, senior, princeps, junior, arcybiskupi, kasztelania, kasztelan, prowincja, cześnik, palatyn- seniorat, prawo książęce, danina wojewoda, kanclerz, kancelaria, regalia Odbudowa – przedstawia postaci: Mieszko II, – przedstawia postaci: Otton, Konrad II, Jarosław Mądry, państwa Bezprym, Kazimierz Odnowiciel, Dytryk, Rycheza, Stefan Święty, Piotr Wenecjanin, Henryk III, Brzetysław, Miecław, Bolesław II Włodzimierz Wielki, Dobroniega, Aaron, Izjasław, Henryk IV, Odnowienie Szczodry, Stanisław ze Szczepanowa, Wratysław II, Grzegorz VII, Salomon, Mieszko, Judyta, Judyta monarchii Władysław Herman, Zbigniew, Maria, Henryk V, Piotr Włostowic, Skarbimir, Otto z Bambergu, Sieciech, Bolesław III Krzywousty, Lotar III, Norbert z Xanten, Zbysława, Salomea, Konrad III,
Rządy Bolesława Władysław III Wygnaniec, Bolesław Fryderyk Barbarossa, Mieszko Plątonogi, Bolesław Wysoki, Krzywoustego IV Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Odo, Leszek Bolesławowic, Leszek Biały, Konrad Mazowiecki Henryk Sandomierski, Kazimierz – rozpoznaje tendencje centralistyczne i decentralistyczne Początek rozbicia Sprawiedliwy w życiu politycznym państwa polskiego w X–XII w. dzielnicowego – przedstawia przyczyny kryzysu – wyjaśnia mechanizmy walki o władzę w Polsce piastowskiej państwa pierwszych Piastów charakteryzuje politykę wewnętrzną i zagraniczną Władysława Organizacja – przedstawia okoliczności Hermana państwa Piastów odzyskania władzy i terytorium – przedstawia kontrowersje wokół sprawy sporu Bolesława z po kryzysie za państwa przez Kazimierza biskupem Stanisławem Mieszka II Odnowiciela – wyjaśnia przyczyny polityczne i społeczno-gospodarcze oraz – przedstawia organizację państwa następstwa rozbicia dzielnicowego Piastów po kryzysie za Mieszka II – wyjaśnia mechanizmy walki o władzę w Polsce dzielnicowej. – charakteryzuje politykę wewnętrzną i zagraniczną Bolesława Szczodrego – przedstawia okoliczności koronacji Bolesława i wyjaśnia jej znaczenie – charakteryzuje politykę wewnętrzną i zagraniczną Bolesława Krzywoustego – przedstawia okoliczności powstania rozbicia dzielnicowego
– przedstawia organizację władzy w Polsce podczas rozbicia dzielnicowego; wyjaśnia, na czym polegały zasady senioratu i pryncypatu przedstawia zakres władzy księcia zwierzchniego i książąt dzielnicowych. 23. Polska 3h 3.4 Uczeń: Uczeń: . dzielnicowa 5.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1202, 1205, 5.2 wydarzeń: 1226, 1227, 1241, 1295, 1211, 1229, 1232–1241, 1243, 1279, 1290, 1291, 1294, 1301, Walki o tron 5.3 1300, 1320 1304, 1306, 1308, 1310, 1311, 1314, 1320–1321, 1329, 1330– krakowski 5.4 – wyjaśnia pojęcia i terminy 1332 5.5 i posługuje się nimi: Mongołowie, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: sołtys, wójt, Społeczeństwo Tatarzy, immunitet, kolonizacja ławnik, samorząd, rada miejska, burmistrz, starosta, rejza Polski niemiecka, prawo niemieckie, – przedstawia postaci: Krystyn, Roman halicki, Innocenty III, dzielnicowej lokacja, czynsz, zasadźca, wolnizna, Władysław Odonic, Świętopełk gdański, Jadwiga śląska, kanonizacja Wincenty Kadłubek, Innocenty IV, Wincenty z Kielczy, Kolonizacja – przedstawia postaci: Mieszko III Przemysł I, Bolesław Pobożny, Przemysł Ottokar II, Mściwój II, niemiecka Stary, Władysław Laskonogi, Leszek Henryk głogowski, Elżbieta Ryksa, Karol Robert, Elżbieta Biały, Konrad Mazowiecki, Mieszko Łokietkówna, Jan Muskata, Jan Luksemburski, wójt Albert,
Polityczne Plątonogi, Henryk Kietlicz, Bolesław Giedymin osłabienie kraju V Wstydliwy, Henryk Brodaty, – ocenia przemiany społeczno-gospodarcze na ziemiach polskich Henryk Pobożny, Stanisław ze – ocenia społeczno-kulturowe skutki kolonizacji na prawie Tendencje Szczepanowa, Leszek Czarny, Jakub niemieckim zjednoczeniowe Świnka, Henryk Prawy, Przemysł II, – charakteryzuje proces przezwyciężenia rozbicia ziem polskich, Władysław Łokietek, Wacław II, ze wskazaniem na rolę władców i Kościoła Pierwsze próby Wacław III przedstawia trudności w przezwyciężaniu tendencji zjednoczenia – przedstawia organizację władzy decentralizacyjnych w trakcie rozbicia dzielnicowego w Polsce podczas rozbicia – wyjaśnia znaczenie koronacji królewskich dla polityki Odnowienie dzielnicowego zjednoczeniowej królestwa – wyjaśnia mechanizmy walki – wskazuje na mapie zasięg władztwa Piastów śląskich o władzę w Polsce dzielnicowej za czasów Henryka Brodatego i Henryka Pobożnego przedstawia w skrócie dzieje – wskazuje na mapie i porównuje zasięg terytorialny państwa polityczne Polski w okresie rozbicia Przemysła II i Wacława II dzielnicowego – wskazuje na mapie zasięg państwa Łokietka i porównuje – opisuje przemiany społeczno- z państwem Przemysła II i Wacława II gospodarcze na ziemiach polskich – wyjaśnia polityczne i społeczno-gospodarcze następstwa charakteryzuje społeczeństwo rozbicia dzielnicowego Polski dzielnicowej – opisuje kierunki i charakter oraz konsekwencje najazdów wyjaśnia, na czym polegała mongolskich dla Europy Środkowo-Wschodniej i z czego wynikała kolonizacja na – przedstawia relacje polsko-krzyżackie za czasów Łokietka.
prawie niemieckim w Polsce dzielnicowej – przedstawia tendencje zjednoczeniowe w Polsce dzielnicowej – wyjaśnia znaczenie koronacji Władysława Łokietka – przedstawia genezę państwa krzyżackiego – porównuje zasięg państwa Władysława z obszarem Polski przed rozbiciem dzielnicowym. 24. Blok 2h II.1–II.5 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów II.1–II.5 powtórzeniowy II.1–II.5 Sprawdzian. II.1–II.5 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów II.1–II.5 Omówienie II.1–II.5 sprawdzianu.
25.Koniec 3h 7.1 Uczeń: Uczeń: panowania 7.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1190, 1211, dynastii Piastów 7.3 wydarzeń: 1226, 1333, 1364, 1370, 1230, 1236, 1242, 1245, 1250, 1255, 1283, 1335, 1339, 1338– 7.4 1382, 1385 1366, 1341, 1343, 1343–1353, 1347 Kazimierz III 7.5 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: starosta, Wielki i posługuje się nimi: świętopietrze, wojewoda, województwo, kanclerz, podskarbi, kancelaria, statut Szczerbiec, rada królewska, insygnia, wiślicki, Akademia Krakowska, kapituła generalna, konwent, Organizacja stan, monarchia stanowa, prawo zakon kawalerów mieczowych, komtur, komturia, mistrz władzy po rycerskie, kolonizacja na prawie krajowy zjednoczeniu niemieckim, żupy solne, Korona – przedstawia postaci: Jan Luksemburski, Bolesław Jerzy, Karol Królestwa Polskiego, regencja, rządy IV Luksemburski, Waldemar duński, Piotr de Lusignan, Herman Monarchia regencyjne, Krzyżacy, państwo von Salza, Andrzej II, Aleksander Newski, Mendog, Świętopełk stanowa krzyżackie, wielki mistrz gdański, Giedymin, Olgierd, Kiejstut, Jan Długosz – przedstawia postaci: Władysław – przedstawić okoliczności odłączenia Śląska od reszty ziem Monarsze Łokietek, Kazimierz III Wielki, polskich inwestycje Ludwik Andegaweński, Elżbieta – przedstawić sytuację Mazowsza i Pomorza po zjednoczeniu Łokietkówna, Jadwiga ziem polskich Wygaśnięcie Andegaweńska, Władysław Jagiełło – przedstawić stosunki polsko-krzyżackie za czasów Kazimierza dynastii – wskazuje na mapie zasięg – ocenia panowanie Piastów w dziejach Polski i Andegawenowie terytorialny państwa Kazimierza – wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania na tronie – charakteryzuje politykę zagraniczną związków Polski z Węgrami w XIV w.
Kazimierza Wielkiego – charakteryzuje rozwój monarchii stanowej w Polsce, Państwo – charakteryzuje politykę wewnętrzną uwzględniając strukturę społeczeństwa polskiego w późnym krzyżackie Kazimierza Wielkiego średniowieczu i rozwój przywilejów szlacheckich – przedstawia organizację władzy – wyjaśnia konsekwencje koronacji Jadwigi na króla Polski Krzyżacy i Litwa w państwie Kazimierza – charakteryzuje sytuację państwa litewskiego w XIV w. – przedstawia początki monarchii – przedstawia stosunki litewsko-krzyżackie w XIV w. stanowej w Polsce – przedstawia okoliczności i konsekwencje wygaśnięcia rodu Piastów na tronie polskim – charakteryzuje rządy Ludwika w Polsce – przedstawia, w jaki sposób uregulowano sukcesję po Ludwiku Węgierskim – wyjaśnia okoliczności powstania państwa krzyżackiego w Europie Środkowej. 26.Regiony 1h 4.3 Uczeń: Uczeń: . Polski 5.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: koniec IX w., w średniowieczu 7.1 wydarzeń: koniec IX w., koniec X w., koniec X w., 990, 1004, 1075, 1122, 1124, 1226, 1227, 1241,
1000, 1038 lub 1039, 1047, 1138, 1308, 1311, 1314, 1343, 1348 Wielkopolska 1295, 1320, 1466, 1526 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: państwo . – wyjaśnia pojęcia i terminy Wiślan, patrycjat, trybut, oprawa wdowia Dzielnica i posługuje się nimi: Wielkopolska, – przedstawia postaci: Władysław Wygnaniec, Mieszko Stary, krakowska – Małopolska, inkorporacja, Bolesław Kędzierzawy, Przemysł II, Wacław II, Henryk Małopolska kolonizacja niemiecka, Prusy głogowski, Siemowit IV, władca Wiślan, Bolesław I Srogi, Królewskie Henryk Sandomierski, Kazimierz Sprawiedliwy, Bolesław Śląsk – przedstawia postaci: Mieszko I, Wstydliwy, wójt Albert, Brzetysław, Henryk Brodaty, Henryk Bolesław Chrobry, Mieszko II, Pobożny, Henryk Prawy, Jan Luksemburski, Miecław, Leszek Mazowsze Kazimierz Odnowiciel, Bolesław Biały, Zemuzil, Warcisław, Świętopełk gdański, Mściwój II, Jan Krzywousty, Władysław Łokietek, Muskata, Kazimierz Konradowic, Zbigniew, Salomea, Leszek Pomorze Kazimierz Wielki, Ludwik Czarny, Bolesław Rogatka Węgierski, Bolesław Szczodry, – prześledzi dzieje regionów Polski w średniowieczu: Kujawy Władysław Herman, Konrad Wielkopolski, Małopolski, Śląska, Mazowsza, Pomorza, Kujaw, Mazowiecki, Zygmunt I Stary ziemi łęczyckiej i sieradzkiej oraz ziemi lubuskiej Ziemia łęczycka – wymienia i wskazuje na mapie – poda przykłady bardziej znanych średniowiecznych zabytków i sieradzka regiony Polski w średniowieczu z omówionych regionów Polski – wskazuje momenty, w których – dostrzeże tendencje separatystyczne w średniowiecznym Ziemia lubuska regiony te były poza granicami państwie polskim i wyjaśni ich przyczyny Polski, wyjaśnia tego przyczyny – dostrzeże tendencje centralistyczne w średniowiecznym – wyjaśnia, skąd się wzięły nazwy państwie polskim i wyjaśni ich przyczyny
„Wielkopolska” i „Małopolska” – prześledzi z większą uwagą historię swojego regionu, odniesie – porównuje pozycję i znaczenie ją do dziejów całego państwa polskiego. Małopolski i Wielkopolski w średniowieczu, wyjaśnia, z czego wynikała ich rywalizacja – wyjaśnia znaczenie rozbicia dzielnicowego dla spójności ziem polskich – wyjaśnia, w jakich okolicznościach Śląsk oddzielił się od Polski – wyjaśnia, z czego wynikała odrębność terytorialna Mazowsza w późnym średniowieczu. 27. Polska 4h 7.1 Uczeń: Uczeń: i i Litwa za 7.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1382, 1387, . pierwszych 7.3 wydarzeń: 1374, 1384, 1385, 1386, 1390, 1392, 1398, 1399, 1401, 1410, 1413, 1414, 1419, 1422, Jagiellonów 7.4 1409, 15 VII 1410, 1411, 1422, 1430, 1430, 1431, 1432, 1433, 1435, 1439, 1440, 1454, 1457, 1460, 7.5 1434, 1440, 1444, 1447, 1454, 1466, 1461, 1462, 1463, 1464, 1469, Układ w Krewie 1493 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: unia wileńsko- – wyjaśnia pojęcia i terminy radomska, unia horodelska, ród heraldyczny, wielka wojna, Polska i Litwa za i posługuje się nimi: unia krewska, wojna głodowa, przywilej koszycki, poradlne, przywilej
panowania sukcesja, elekcja, rządy regencyjne, czerwiński, przywilej jedlneński, Związek Pruski, przywilej Jagiełły unia personalna, przywilej szlachecki, cerkwicko-nieszawski, zjazd prowincjonalny, wojna popia, stan, szlachcic, nietykalność osobista, kapituła Wielka wojna pospolite ruszenie, wojsko najemne, – przedstawia postaci: Wilhelm Habsburg, Kiejstut, Olgierd, z zakonem autonomia, folwark szlachecki, Zygmunt Luksemburski, Świdrygiełło, Zygmunt Kiejstutowicz, pańszczyzna, sejmik szlachecki, Zofia Holszańska, Urlyk von Jungingen, Henryk von Plauen, Dynastia ziemianin, sejm walny, stany Paweł Włodkowic, Zbigniew Oleśnicki, Elżbieta Rakuszanka, Jagiellonów sejmujące, senat, rada królewska, Jan Długosz, Filip Kallimach, Spytko z Melsztyna, Jan von izba poselska, rzeczpospolita Baysen, Ludwik von Erlichshausen, Andrzej Tęczyński, Mikołaj Przywileje szlachecka Tungen, Marcin Truchsess szlacheckie – przedstawia postaci: Ludwik – wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania Węgierski, Jadwiga Andegaweńska, związków Polski z Litwą w XIV–XV w. Odzyskanie Władysław II Jagiełło, Witold, – charakteryzuje sytuację państwa litewskiego po układzie w Pomorza Władysław III Warneńczyk, Krewie Kazimierz Jagiellończyk – przedstawia postanowienia unii Wilnie, Radomiu i w Horodle „Naród – przedstawia na mapie rozwój – ocenia militarne i polityczne znaczenie bitwy pod Grunwaldem polityczny” terytorialny państwa polskiego – przedstawia stosunki polsko-krzyżackie po I pokoju toruńskim i początki w XIV–XV w. – charakteryzuje sytuację państwa litewskiego i stosunki polsko- parlamentaryzmu – charakteryzuje sytuację państwa litewskie po śmierci Witolda polskiego po śmierci Ludwika – charakteryzuje sytuację państwa litewskiego i stosunki polsko- Węgierskiego litewskie po śmierci Jagiełły
– przedstawia postanowienia układu – wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania w Krewie związków Polski z Węgrami w XV w. – charakteryzuje sytuację państwa – charakteryzuje sytuację ludności pruskiej pod panowaniem polskiego po układzie w Krewie krzyżackim – charakteryzuje sytuację państwa – przedstawia stosunki polsko-krzyżackie po II pokoju toruńskim polskiego po śmierci Jadwigi – ocenia stosunki polsko-krzyżackie na płaszczyźnie politycznej, – wyjaśnia genezę, przedstawia gospodarczej i kulturowej przebieg i skutki wielkiej wojny – przedstawia postanowienia przywileju koszyckiego z zakonem – przedstawia postanowienia przywileju czerwińskiego – przedstawia najważniejsze – przedstawia postanowienia przywileju jedlneńskiego postanowienia I pokoju toruńskiego – przedstawia postanowienia przywileju cerekwicko- – charakteryzuje sytuację państwa nieszawskiego polskiego po śmierci Władysława – przedstawia politykę Kazimierza wobec Kościoła polskiego Jagiełły – ocenia politykę dynastyczną Jagiellonów. – przedstawia konsekwencje śmierci Władysława pod Warną dla Polski i dla Węgier – przedstawia okoliczności objęcia tronu polskiego przez Kazimierza – charakteryzuje politykę wewnętrzną Kazimierza Jagiellończyka
– wyjaśnia genezę stanu szlacheckiego – charakteryzuje stan szlachecki – wymienia najważniejsze przywileje szlacheckie – wyjaśnia znaczenie tych przywilejów dla rozwoju polskiego parlamentaryzmu – wyjaśnia genezę, przedstawia przebieg i skutki wojny trzynastoletniej – przedstawia najważniejsze postanowienia II pokoju toruńskiego – wyjaśnia genezę polskiego parlamentu – przedstawia skład i zasady funkcjonowania sejmu walnego – wyjaśnia, na czym polegała polityka dynastyczna Jagiellonów. 28. Europejskie 1h 5.2 Uczeń: Uczeń: narody 6.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 987, 1355, 1414,
i państwa 6.2 wydarzeń: IV–XI w., XI/XII w., 1458 narodowe 8.1 XII w., XIII w., XIV w., 1419 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Stany w średniowieczu – wyjaśnia pojęcia i terminy Generalne, wojna stuletnia, delfin, autochton i posługuje się nimi: wspólnota – przedstawia postaci: Bonifacy VIII, Karol VII, Ziemomysł, Wspólnoty plemienna, naród, ród, wspólnota Henryk Prawy, Tomasz II, wójt Albert, Leszek Czarny, Przemysł plemienne sąsiedzka, ojczyzna, monarchia, Ottokar I, Karol IV Luksemburski, John Wiklef, Wacław IV cesarstwo, feudalizm, naród Luksemburski, Zygmunt Luksemburski, Jerzy z Podiebradów Królestwo polityczny, husyci, rewolucja – wyjaśnia genezę wspólnot plemiennych a naród – husycka, artykuły praskie, – wyjaśnia wpływ monarchii na kształtowanie się świadomości średniowieczna świadomość narodowa państwowej i narodowej Francja – przedstawia postaci: Hugo Kapet, – przedstawia początki państwa francuskiego Filip IV Piękny, Joanna d’Arc, Gall – wyjaśnia znaczenie wojny stuletniej dla wykształcenia się Tradycja Anonim, Wincenty Kadłubek, Krak, świadomości Francuzów historyczna Lech, Jakub Świnka, Jan Hus – przedstawia początek monarchii stanowej we Francji a kształtowanie – charakteryzuje wspólnoty – wyjaśnia genezę narodu średniowiecznego się narodu – plemienne we wczesnym – charakteryzuje naród średniowieczny, porównuje go z narodem Polska Piastów średniowieczu współczesnym – wymienia czynniki wpływające na – wyjaśnia, na czym polegał w średniowieczu mechanizm „Swoi” i „obcy” – kształtowanie się świadomości odróżniania „swoich” od „obcych”. Polska narodowej w średniowieczu dzielnicowa – wymienia różne kategorie więzi,
jakie łączyły ludzi w średniowieczu „Narodowy” kult (rodzinne, sąsiedzkie, narodowe, religijny – społeczne, religijne itd.) średniowieczne – przedstawia mityczne korzenie Czechy narodu polskiego obecne w średniowiecznych kronikach Naród – wyjaśnia znaczenie tradycji w średniowieczu mitycznej i historycznej a naród w kształtowaniu się świadomości współczesny narodowej – wyjaśnia znaczenie rozbicia dzielnicowego dla wykształcenia się świadomości Polaków – wyjaśnia znaczenie wojen husyckich dla wykształcenia się świadomości Czechów – przedstawia okoliczności narodzin ruchu husyckiego i uznania go za herezję. 29. Rywalizacja 1h 6.2 Uczeń: Uczeń: angielsko- 6.3 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń:
francuska wydarzeń: 1154, 1170, 1189, 1194–1199, 1214, 1340, 1346, 1356, 1360, w XII–XV w. 1215, 1338 1375, 1415, 1420, 1429, 1430, 1435, 1450, 1453 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Wielka Karta Anglia i posługuje się nimi: krucjata, Swobód, delfin, żakeria, konetabl za pierwszych parlament, hołd lenny, wojna – przedstawia postaci: Godfryd Plantagenet, Henryk II, Ludwik Plantagenetów stuletnia, czarna śmierć, regencja VII, Eleonora Akwitańska, Tomasz Becket, Otton IV, Ferrand – przedstawia postaci: Ryszard Lwie flandryjski, Henryk III, Ludwik XIII Lew, Filip IV Piękny, Filip Konflikt Serce, Jan bez Ziemi, Filip August, VI Walezjusz, Jan Luksemburski, Edward Czarny Książę, Filip Ryszarda Lwie Edward III, Jan II Dobry, Karol V Śmiały, Jan de Armagnac, Bertrand de Guesclin, Jan bez Trwogi, Serce z Filipem Mądry, Joanna d’Arc, Karol VII Henryk V, Karol VI Szalony, Henryk VI Augustem – wyjaśnia, w jaki sposób Anglia – charakteryzuje sytuację wewnętrzną Anglii w XII i XIII w. stała się lennikiem Francji – przedstawia proces formowania się społeczeństwa stanowego Wojna stuletnia – przedstawia stosunki angielsko- w Anglii i we Francji francuskie w XII w. – porównuje proces formowania się społeczeństwa stanowego w – przedstawia stosunki angielsko- Polsce i w zachodniej Europie francuskie w XIV w. – charakteryzuje sytuację wewnętrzną Anglii i Francji w XIV – wyjaśnia genezę wojny stuletniej i XV w. – przedstawia etapy i najważniejsze – ocenia znaczenie wojny stuletniej dla dziejów Anglii i Francji. wydarzenia wojny stuletniej – przedstawia stosunki angielsko- francuskie w XV w.
– przedstawia skutki wojny stuletniej. 30.Europa 2h 3.2 Uczeń: Uczeń: Środkowa 3.4 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1250–1273, w XIII–XV w. 6.2 wydarzeń: 1300, 1301, 1304, 1306, 1266, 1278, 1282, 1298, 1308, 1315, 1346, 1389, 1396, 1402, Czasy ekspansji 6.3 1356, 1370, 1382, 1419, 1420, 1434, 1433, 1436, 1456, 1458, 1471, 1490 wielkich dynastii 6.4 1440, 1444, 1453, 1492 i łączenia 7.3 – wyjaśnia pojęcia i terminy królestw 7.5 i posługuje się nimi: kolegium – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Wielkie 7.6 elektorów, federacja, rewolucja Bezkrólewie, nieszpory sycylijskie, Złota Bulla, taboryci, Przemyślidzi husycka, egalitaryzm, artykuły kalikstyni, kompakty praskie praskie, krucjata, Tatarzy, regencja – przedstawia postaci: Przemysł Ottokar I, Przemysł Ottokar II, Andegawenowie – przedstawia postaci: Rudolf Karol Andegaweński, Ludwik Święty, Karol Robert z Habsburga, Wacław II, Henryk VII Andegaweński, Albrecht I Habsburg, Wilhelm Tell, Winkelried, Habsburgowie Luksemburski, Karol IV Jan Luksemburski, Ludwik IV Wittelsbach, Zygmunt Luksemburski, Ludwik Luksemburski, Wacław IV Luksemburski, Jan Zizka, Zygmunt Luksemburgowie Andegaweński, Witold Wielki Książę Korybutowicz, Jerzy z Podiebradów, Bajazyt I Błyskawica, Jan Litewski, Murad I, Tamerlan, Hunyadi, Mahomet II, Maciej Korwin, Rewolucja Władysław III Warneńczyk, – przedstawia konsekwencje wygaśnięcia rodu Arpadów husycka Kazimierz Jagiellończyk, Władysław na Węgrzech Jagiellończyk, Jan Olbracht, – wyjaśnia, czym było i z czego wynikało Wielkie Bezkrólewie Zagrożenie Aleksander Jagiellończyk w Rzeszy
tureckie i upadek – wymieni najważniejsze dynastie – ocenia znaczenie rodu Przemyślidów w polityce Europy Konstantynopola panujące późnego średniowiecza Środkowo-Wschodniej i przyporządkuje je do właściwych – charakteryzuje rządy Andegawenów na Sycylii i na Węgrzech państw – ocenia znaczenie rodu Andegawenów w polityce Europy – przedstawia konsekwencje Środkowo-Wschodniej wygaśnięcia rodu Przemyślidów – ocenia znaczenie rodu Habsburgów w polityce Europy w Czechach Środkowo-Wschodniej – przedstawia okoliczności objęcia – ocenia znaczenie rodu Luksemburgów w polityce Europy tronu węgierskiego przez Środkowo-Wschodniej Andegawenów – charakteryzuje następstwa upadku cesarstwa bizantyńskiego i – wyjaśnia, w jaki sposób od połowy ekspansji tureckiej dla Europy. XIV w. wybierano cesarzy niemieckich – wyjaśnia, jak doszło do zbudowania pozycji Habsburgów – charakteryzuje sytuację Czech pod panowaniem Luksemburgów – wyjaśnia genezę rewolucji husyckiej – przedstawia doktrynę husytów – przedstawia przebieg
i konsekwencje wojen husyckich w Czechach – wyjaśnia, na czym polegało zagrożenie tureckie w XIV–XV w. – przedstawi okoliczności upadku cesarstwa bizantyńskiego – przedstawi na mapie zasięg panowania Jagiellonów pod koniec XV w. 31. Obrzeża 1h 6.2 Uczeń: Uczeń: Europy 6.3 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1297, 1309, 1314 w późnym wydarzeń: 1469, 1485, 1397, 1380 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: nieszpory średniowieczu – wyjaśnia pojęcia i terminy sycylijskie, kortezy i posługuje się nimi: wojna dwóch – przedstawia postaci: Henryk II, Edward I, William Wallace, Irlandia i Szkocja róż, rekonkwista, faktoria handlowa, Robert Bruce, Henryk VI, Ryszard III, Małgorzata duńska, Eryk unia kalmarska, Hanza, zbieranie słupski, Dymitr Doński Anglia po wojnie ziem ruskich – charakteryzuje sytuację w Anglii po wojnie stuletniej stuletniej – przedstawia postaci: Henryk VII – charakteryzuje polityczne, społeczno-gospodarcze i religijne Tudor, Henryk Żeglarz, Alfons VIII uwarunkowania rekonkwisty Państwa Szlachetny, Izabela Kastylijska, – ocenia skutki rekonkwisty Półwyspu Ferdynand Aragoński, Iwan III Srogi – charakteryzuje sytuację księstw ruskich pod panowaniem
Iberyjskiego – charakteryzuje relacje między tatarskim Anglią, Irlandią a Szkocją w pełnym i – oceni rolę księstwa moskiewskiego w jednoczeniu ziem Skandynawia późnym średniowieczu ruskich. – wyjaśnia, jak doszło do objęcia Moskwa władzy w Anglii przez dynastię Tudorów – wskaże na mapie poszczególne państwa Półwyspu Iberyjskiego – przedstawia sytuację ludności katolickiej na Półwyspie Iberyjskim – wyjaśnia, jak doszło do powstania królestwa Hiszpanii – wyjaśnia, czym była unia kalmarska – wyjaśnia, jak doszło do zrzucenia władzy tatarskiej i rozpoczęcia procesu „zbierania ziem ruskich”. 32.Cywilizacja 2h 8.1 Uczeń: Uczeń: średniowiecznej 8.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: VIII/IX w., X w., Europy 8.3 wydarzeń: 529, 1054, 1453, 1455, XI w., 1098, XI/XII w., XII w., 1120, 1154, XIII w., 1204, 1209, 1492, 1517 1215, 1226, 1478, 1498 Dziedzictwo – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: ehumeryzm,
starożytności i posługuje się nimi: renesans waldensi, skryptorium, iluminacja, miniatura, kopista, inicjał, karoliński, renesans XII w., reforma kluniacka, kanonicy regularni, premonstratensi, Chrześcijaństwo scholastyka, chrystianizacja, ruchy trubadur, miłość dworna, dualistyczna wiara, doskonali, trybunał ubóstwa, herezja, franciszkanie, inkwizycyjny, Święte Oficjum, auto-da-fe, misteria, Tradycje dominikanie, zakony żebrzące, eschatologia, prezbiterium, ikonostas, ambona barbarzyńskie krucyfiks, zakony kontemplacyjne, – przedstawia postaci: św. Anzelm, Roger Bacon, Jan Duns benedyktyni, cystersi, Szkot, Piotr Waldo, Robert z Molesmes, Norbert z Xanten, Środowiska Indoeuropejczycy, klasztor, reguła, Fryderyk Barbarossa, Chretien de Troyes, Innocenty III, Tomasz tworzące kulturę opat, uniwersytet, autonomia, Torquemada, Ludwik VIII Lew, Cyryl i Metody średniowieczną teologia, magister, doktor, bard, saga, – dostrzega spuściznę starożytną w kulturze średniowiecznej skald, feudalizm, kultura rycerska, – dostrzega chrześcijańskie i pogańskie korzenie ideologii Pojęcie Europy kultura prowansalska, legendy władzy w średniowieczu arturiańskie, krucjata, pasowanie na – wyjaśnia, w jaki sposób i z jakiego powodu przebiegała Niepokoje rycerza, katarzy, albigensi, chrystianizacja tradycji pogańskiej średniowiecza kaznodziejstwo, inkwizycja, – wyjaśnia genezę zakonów chrześcijańskich reformacja, wielka schizma – ocenia rolę zakonów w kulturze i społeczeństwie Koniec wschodnia, doktryna, sobór średniowiecza średniowiecza powszechny, prawosławie, czarna – charakteryzuje zakony franciszkanów i dominikanów, śmierć, taniec śmierci, czyściec, porównuje je z benedyktynami i cystersami humanizm, odrodzenie, renesans, – charakteryzuje ruchy ubóstwa i wyjaśnia, z czego wynikała ich wielkie odkrycia geograficzne, popularność
kolonia, protestantyzm, sztuka – wyjaśnia, kim byli katarzy romańska, sztuka gotycka, witraż, – wyjaśnia, czym była inkwizycja i jak się narodziła – przedstawia postaci: Piotr Abelard, – wymienia ważniejsze uniwersytety średniowieczne, poda ich Arystoteles, św. Tomasz z Akwinu, specjalizacje św. Franciszek z Asyżu, św. Dominik – scharakteryzuje przemiany społeczne w Europie w późnym Guzman, św. Benedykt z Nursji, św. średniowieczu Bernard z Clairvaux, św. Augustyn, – rozpoznaje romański i gotycki styl w sztuce Kazimierz Wielki, Jadwiga – podaje przykłady romańskich i gotyckich zabytków Andegaweńska, Dante Alighieri, – wyjaśnia uniwersalny charakter kultury średniowiecznej Vasco da Gama, Krzysztof Kolumb, – identyfikuje dokonania kultury okresu średniowiecza w Jan Gutenberg, Gall Anonim, zakresie piśmiennictwa, prawa, filozofii, architektury i sztuki, Wincenty Kadłubek, Jan Długosz z uwzględnieniem kultury polskiego średniowiecza. – wymienia główne czynniki kształtujące kulturę średniowieczną – wskazuje momenty szczególnego zainteresowania kulturą starożytną (renesanse) – charakteryzuje ideologię władzy w średniowieczu – przedstawia główne powinności i zadania średniowiecznych
zakonników – wymienia najważniejsze zakony w średniowieczu – przedstawia przyczyny i mechanizmy walki z herezjami w średniowieczu – wyjaśnia przyczyny rozpadu Kościoła na Wschodni i Zachodni – wyjaśnia, jaką rolę w średniowieczu odgrywały uniwersytety, i przedstawia ich organizację – charakteryzuje kulturę rycerską – charakteryzuje kulturę prowansalską – charakteryzuje romański i gotycki styl w sztuce – wskazuje cezury końcowe epoki średniowiecza. 33.Blok 3h II.6–II.8 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów II.6–II.8 powtórzeniowy II.6–II.8 Sprawdzian. II.6–II.8 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów II.6–II.8
Omówienie II.6–II.8 sprawdzianu. Sprawdzian 1h II.6–II.8 – posługuje się materiałem z całego – posługuje się materiałem z całego tomu starożytność i końcowy tomu starożytność i średniowiecze średniowiecze (epokowy) 34. Wielkie 2h (II)6.2 Uczeń: Uczeń: odkrycia 1.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1271, 1469, geograficzne 1.3 wydarzeń: 1492, 1494 1444, 1488, 1497–1499, 1498, 1500, 1501–1502, 1517, 1519– – wyjaśnia pojęcia i terminy 1522, 1577–1580, 1596, 1728–1741, 1810 Kształt świata i posługuje się nimi: kartografia, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: galera, rufa, rekonkwista, irygacja, konkwistador, ster osiowy, karawela, reja, karaka, kompas, rumb, sekstans, Odkrywanie monopol, kompania handlowa, astrolabium, kwadrant, krzyż św. Jakuba, chronometr, szkorbut, oceanu faktoria, emirat, unia personalna, korsarz kolonia, kolonizacja – przedstawia postaci: Klaudiusz Ptolemeusz, Lanzarote Półwysep – przedstawia postaci: Marco Polo, Malocello, Bartolomeu Diaz, Pedro Cabral, Vasco Nuñez de Iberyjski Izabela Kastylijska, Ferdynand Balboa, Juan del Caño, Kazimierz Funk, Francis Drake, Jacques u schyłku XV w. Aragoński, Henryk Żeglarz, Vasco da Cartier, Willem Barents, Vitus Bering, Adolf Nordenskiöld Gama, Krzysztof Kolumb, Ferdynand – przedstawia stan wiedzy Europejczyków w XV w. na temat Wyprawy Magellan, Amerigo Vespucci otaczającego ich świata morskie – wyjaśnia przyczyny wielkich – porównuje stan wiedzy Europejczyków na temat otaczającego Portugalczyków odkryć geograficznych ich świata w XV w. i po wielkich odkryciach geograficznych
wymienia najważniejsze państwa- wymienia najważniejsze wynalazki i konstrukcje, które Odkrycia uczestników wielkich odkryć pozwoliły poprawić jakość żeglugi i umożliwiły odkrycia hiszpańskie geograficznych i wyjaśnia, dlaczego – charakteryzuje sytuację polityczną, społeczną i gospodarczą właśnie one zaangażowały się Hiszpanii oraz Portugalii w XV w. Podróż dookoła w podróże dalekomorskie rozróżnia odkrycia portugalskie od hiszpańskich, angielskich świata – wskazuje na mapie główne kierunki i francuskich, umiejscowi je w czasie i przestrzeni Ferdynanda wypraw odkrywczych i przedstawia – ocenia znaczenie wielkich odkryć geograficznych dla Magellana ich przebieg Hiszpanii, Portugalii. – wyjaśnia genezę pierwszych Wyprawy zamorskich kolonii i faktorii angielskie handlowych i kompanii handlowych. i francuskie 35 . Europa i 2h 1.1 Uczeń: Uczeń: świat w XV–XIX 1.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1516, 1543, w. 1.3 wydarzeń: 1519, 1532 15641565, 1602, 1609, 1622, 1637, 1739, 1757, 1767, 1858 1.4 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: gorączka złota, Skutki ekspansji i posługuje się nimi: kompania animizm, Kongregacja Propagandy Wiary, Imperium Wielkiego Europejczyków handlowa, kolonia, monopol, faktoria Mogoła, nabab, kontrybucja, eksterytorialność, Kraj Kwitnącej handlowa, rolnictwo wypaleniskowe, Wiśni, wojny opiumowe, powstanie tajpingów, lenno, samuraj, Aztekowie chrystianizacja, misja, misjonarz, bushidō, szogun, szintoizm, buddyzm, i Inkowie islam, hinduizm, izolacja, – przedstawia postaci: Montezuma II, Atahualpa, Bartolomé de
modernizacja Las Casasa, Babur, Akbar, św. Franciszek Ksawery, Matteo Podboje.Ekstermi – przedstawia postaci: Cortés, Ricci, Hideyoshi Toyotomi, Ieyasu Tokugawa nacja. Francisco Pizarro, Karol V – charakteryzuje cywilizacje prekolumbijskie w Ameryce – wymienia najważniejsze – porównuje portugalską i hiszpańską polityką kolonialną, Konsekwencje cywilizacje prekolumbijskie wyjaśnia przyczyny różnic podboju w Ameryce (Azteków i Inków), – charakteryzuje rywalizację potęg kolonialnych umiejscowi je na mapie – charakteryzuje najważniejsze cywilizacje oraz sytuację Basen Oceanu – przedstawia przyczyny, przebieg polityczną wybranych państw w Azji w czasach nowożytnych Indyjskiego i skutki wypraw konkwistadorskich (Indie, Chiny i Japonia) – charakteryzuje portugalską – porównuje losy Indii, Chin i Japonii w czasach nowożytnych, Chiny i hiszpańską polityką kolonialną wyjaśnia przyczyny różnic – wymienia najważniejsze – ocenia znaczenie podbojów kolonialnych dla Europy i świata Japonia cywilizacje w Azji (Indie, Chiny, pozaeuropejskiego. Japonia), umiejscowi je na mapie i przedstawia ich relacje z Europą – wyjaśnia, na czym polegała i jakimi metodami była prowadzona chrystianizacja w dobie ekspansji kolonialnej – przedstawia konsekwencje podbojów kolonialnych dla Europy
i innych kontynentów – wyjaśnia znaczenie podbojów kolonialnych dla Europy i innych kontynentów. 36. U źródeł 2h 1.3 Uczeń: Uczeń: dominacji 1.4 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Kościół europejskiej i posługuje się nimi: europocentryzm, koptyjski, monofizytyzm, suahili, Burowie, eunuch, mandaryn, relatywizm kulturowy, idealizacja, Imperium Wielkiego Mogoła, system kastowy Między europo- antropologia kulturowa, plantacja, – przedstawia postaci: Tomasz Morus, Jan Jakub Rousseau, centryzmem niewolnictwo, ksenofobia, Zheng He, Akbar, Niño de Guevara a relatywizmem indywidualizm, – wyjaśnia pojęcie „rozwój zależny” w odniesieniu do Ameryki – przedstawia postaci: Adam Smith Łacińskiej Ameryka: rozwój – przedstawia znaczenie ekspansji – charakteryzuje sytuację społeczną, polityczną i gospodarczą zależny kolonii kolonialnej XV–XVI w. dla historii wybranych obszarów w Ameryce w czasach nowożytnych i katastrofa Europy i innych kontynentów – charakteryzuje sytuację społeczną, polityczną i gospodarczą metropolii – wyjaśnia przyczyny dominacji wybranych obszarów w Afryce w czasach nowożytnych Europy w relacjach z innymi – ocenia polityczne, społeczne, gospodarcze i kulturowe Afryka: nie tylko kontynentami w epoce nowożytnej znaczenie niewolnictwa w czasach nowożytnych niewolnicy – wyjaśnia, na czym polegała – charakteryzuje sytuację społeczną wybranych państw w Azji w i z czego wynikała przewaga czasach nowożytnych (Indie, Chiny, Japonia) Chiny: zgubne Europejczyków nad ludnością – przedstawia ewolucje mody europejskiej os starożytności
skutki ksenofobii w Nowym Świecie do czasów nowożytnych – wyjaśnia, na czym polegał, czemu – dostrzega związki mody z historią społeczną i polityczną. Indie: służył i jak funkcjonował handel skorumpowane niewolnikami w czasach państwo ograbia nowożytnych poddanych – wskazuje czynniki, które zdecydowały o osłabianiu pozycji Dlaczego Indii i Chin w czasach nowożytnych Europa? Ludzie – przedstawia skutki izolowania się w i moda czasach nowożytnych Japonii od reszty świata. 37.Gospodarka 1h 1.2 Uczeń: Uczeń: Europy w XVI 1.3 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: deflacja, i XVII w. 1.4 i posługuje się nimi: dualizm hiperinflacja, transakcja barterowa, spekulacja, dumping, Dualizm 2.8 gospodarczy, rewolucja cen, monopol propinacyjny, fracht, flisak w rozwoju 3.2 gospodarka naturalna, gospodarka – przedstawia postaci: Anzelm Gostomski gospodarczym 4.5 pieniężna, inflacja, psucie pieniądza, – porównuje mechanizmy funkcjonowanie gospodarki naturalnej reeksport, koniunktura, folwark i gospodarki pieniężnej w czasach nowożytnych Gospodarka szlachecki, przywilej szlachecki, – wyjaśnia genezę dualizmu w gospodarce europejskiej pieniężna opłata celna, system folwarczno- w czasach nowożytnych i jego konsekwencje widoczne w pańszczyźniany, pańszczyzna, następnych wiekach
Dualizm czynsz, poddaństwo, wtórne – wyjaśnia genezę rewolucji cen w rozwoju poddaństwo – wymienia najważniejsze funkcje pieniądza w gospodarce gospodarczym – wyjaśnia mechanizmy nowożytnej Europy funkcjonowanie gospodarki – analizuje proste dane statystyczne z dziedziny gospodarki w naturalnej i gospodarki pieniężnej czasach nowożytnych Rewolucja cen w czasach nowożytnych – wyjaśnia, jak to się stało, że w czasach nowożytnych wzrosło – wyjaśnia, na czym polegał i czym znaczenie gospodarcze Flandrii, Północnych Włoch, Antwerpii, Centra się przejawiał dualizm w gospodarce Amsterdamu i Gdańska gospodarcze europejskiej w czasach nowożytnych – przyporządkuje najważniejsze szlaki handlowe Europy kontynentu – wyjaśnia na czym polegała i czym nowożytnej do przewożonych nimi towarów się przejawiała rewolucja cen – wyjaśnia genezę systemu folwarczno-pańszczyźnianego Gospodarka – wymienia i wskazuje na mapie w Rzeczypospolitej i jego gospodarcze konsekwencje widoczne Rzeczypospolitej główne centra gospodarcze Europy w następnych wiekach nowożytnej – przedstawia najważniejsze konsekwencje społeczne i – wyjaśnia gospodarcze znaczenie polityczne systemu folwarczno-pańszczyźnianego strefy bałtyckiej i miejsce w niej – ocenia znaczenie gospodarki Rzeczypospolitej w Europie. Rzeczypospolitej – wskazuje na mapie najważniejsze szlaki handlowe Europy nowożytnej – charakteryzuje gospodarkę Rzeczypospolitej w czasach
nowożytnych –wyjaśnia, na czym polegał i czym się przejawiał system folwarczno- pańszczyźniany w Rzeczypospolitej – wymienia główne towary eksportowe Rzeczypospolitej – wyjaśnia, jaką rolę w gospodarce Rzeczypospolitej odgrywał handel zbożem – wskazuje momenty najlepszej koniunktury gospodarczej w Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych. 38. Czego uczy 1h 2.8 Uczeń: Uczeń: historia 3.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1609, 1672–1679 gospodarcza? 4.5 wydarzeń: XV w., XVI w., XVII w., – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: fleuta, handel XVIII w. komisowy, polder, alokacja, nieracjonalna alokacja zasobów Magistra vitae – wyjaśnia pojęcia i terminy – charakteryzuje gospodarkę i społeczeństwo nowożytnej i posługuje się nimi: imigracja, Holandii Więcej i taniej – emigracja, Niderlandy, transakcja – charakteryzuje gospodarkę i społeczeństwo nowożytnej Italii raz jeszcze terminowa, płodozmian, system – charakteryzuje gospodarkę i społeczeństwo nowożytnej
o Holendrach nakładczy, chałupnik, Hanza, Szwecji monopol, merkantylizm, budżet, – dostrzega korzystne i niekorzystne skutki specjalizacji Kryzys Włoch deficyt budżetowy gospodarczej Europy nowożytnej oraz znaczenie polityki w XVII w. – przedstawia postaci: Hugo Grotius, gospodarczej państwa na przykładzie Szwecji Adam Smith – ocenia znaczenie polityki merkantylizmu dla gospodarki Szwecja – wyjaśnia, czemu służy dziś historia państwa ją stosującego gospodarcza – przedstawia konflikty Holandii z Anglia i Francją, oceni ich Zmierzch – wyjaśnia różnice między produkcją znaczenie gospodarcze Holandii luksusową i produkcją na rynek – przedstawia i ocenia najważniejsze zmiany, jakie zachodziły w XVIII w. masowy w czasach nowożytnych w rolnictwie, rzemiośle i handlu w czasach nowożytnych – wskazuje najważniejsze cechy – uzasadnia tezę, że spadek cen nie musi oznaczać pogorszenia nowożytnej gospodarki holenderskiej jakości (efekt skali). – wyjaśnia, z czego wynikała potęga gospodarcza Holendrów w czasach nowożytnych – wyjaśnia, z czego wynikał i jak się przejawiał kryzys gospodarczy Italii w XVII w. – wskazuje najważniejsze cechy nowożytnej gospodarki szwedzkiej – wyjaśnia, z czego wynikał i jak się
przejawiał kryzys gospodarczy Holandii w XVIII w. – wyjaśnia mechanizmy polityki merkantylizmu. 39. Renesans 2-3h 2.1 Uczeń: Uczeń: europejski – wyjaśnia pojęcia i terminy – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1494, 1459, i posługuje się nimi: renesans, 1485, 1543, 1616 Początek odrodzenie, mecenat, humanizm, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: komuna nowoczesnej perspektywa, światłocień, miejska, sztuki wyzwolone, kolegium, maszkaron, attyka, kultury manieryzm, przewrót kopernikowski, człowiek witruwiański, kamień filozoficzny teoria heliocentryczna, alchemia, – przedstawia postaci: Jules Dlaczego indeks ksiąg zakazanych Michelet, Jacob Burckhardt, Giorgio Vasari, Wawrzyniec Włochy? – przedstawia postaci: Francesco Wspaniały, Kuźma (Cosimo) Medyceusz, Lorenzo Valla, Dlaczego Petrarka, François Rabelais, Rafael, Hieronim Savonarola, Mikołaj V, Juliusz II, Marsilio Ficino, Florencja? Michał Anioł Buonarroti, Erazm Michał Montaigne, Vittorino da Feltre, Juan Luiz Vives, z Rotterdamu, Leonardo da Vinci, Benvenuto Cellini, Beatrycze (żona Macieja Korwina), Aristotele Humanizm Bona Sforza, Zygmunt Stary, Mikołaj Fioravanti, Giovanni Padovano, Łukasz Górnicki, Baltazar Kopernik, Galileusz, Giordano Bruno Castiglione, Filippo Brunelleschi, Donato Bramante, Andrea Renesansowe – przedstawia założenia renesansu Palladio, Leone Battista Alberti, Donatello, Andrea del szkolnictwo, czyli i humanizmu w światopoglądzie Verrocchio, Piero della Francesca, Sandro Botticelli, Masaccio, odkrycie i sztuce Tycjan, Tintoretto, Giuseppe Arcimboldi, Mikołaj z Kuzy,
młodości – przedstawia na wybranych Sebastian Münster, François Viète, Simon Stevin, Tycho de przykładach cechy sztuki Brahe, Nostradamus, Jan Kepler, Paracelsus, Andreas Vesalius, Renesans renesansowej (budownictwa Bonawentura Berlinghieri, Fra Angelico, Jan van Eyck za Alpami sakralnego, rzeźby, malarstwa) – wyjaśnia genezę renesansu i humanizmu – wyjaśnia, w jaki sposób twórcy – samodzielnie rozpoznaje przykłady sztuki renesansowej Sztuki piękne renesansu nawiązywali do motywów i (budownictwa sakralnego, rzeźby, malarstwa) w epoce korzeni antycznych – analizuje wybrane działa artystów renesansowych renesansu – wymienia głównych przedstawicieli – rozpoznaje i analizuje motywy antyczne w sztuce renesansu sztuki i myśli renesansu oraz ich – rozpoznaje dzieła najbardziej znanych przedstawicieli epoki Schyłek najważniejsze dzieła renesansu renesansu. – wymienia przykładowe zabytki – wyjaśnia, w jaki sposób Włochy stały się kolebką renesansu Manieryzm renesansowe – porównuje szkolnictwo renesansowe i średniowieczne – wskazuje główne centra renesansu – wymienia ważniejszych ludzi nauki renesansu i ich osiągnięcia Nauka w epoce w Europie – ocenia znaczenie sztuki i nauki epoki renesansu w kulturze renesansu – charakteryzuje szkolnictwo europejskiej. renesansowe – przedstawia najważniejsze kierunki i osiągnięcia nauki czasów renesansu. 40. Reformacja, 3h 2.2 Uczeń: Uczeń: kontrreformacja 2.3 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1378, 1417, i wojny religijne wydarzeń: 1455, 1517, 1520, 1525, 1521, 1522, 1524, 1525, 1527, 1529, 1530, 1531, 1536, 1541,
w Europie 1534, 1545–1563, 1555, 1572, 1598, 1542, 1546–1547, 1547, 1553, 1559, 1562, 1570, 1574, 1589, 1685 1594, 1603, 1628, 1629 Religijność – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: taniec śmierci, późnego i posługuje się nimi: reformacja, kalwaria, misterium, devotio moderna, fundacja, kolektor, średniowiecza. kontrreformacja, wojna religijna, katechizm, anabaptyzm, menonita, baptyści, predestynacja, Przyczyny odpust, czyściec, celibat, schizma minister kościelny, konsystorz, regencja, wojna trzech reformacji zachodnia, sobór, pielgrzymka, Henryków, purytanizm, seminarium duchowne, kolegia protestantyzm, luteranizm, jezuickie, kapucyni, urszulanki, inkunabuł, druk ulotny, Marcin Luter kalwinizm, elektor, sekularyzacja, wyznanie augsburskie kapitalizm, dogmat, hugenota, edykt – przedstawia postaci: Tomasz à Kempis, Karol V Habsburg, Wojny religijne tolerancyjny, noc św. Bartłomieja, Tomasz Münzer, Ulryk Zwingli, Max Weber, Michał Servet, w Rzeszy edykt nantejski, pokój augsburski, akt Franciszek I Walezjusz, Henryk II Walezjusz, Gaspard de supremacji, anglikanizm, inkwizycja, Coligny, Antoni Burbon, Franciszek II Walezjusz, Karol IX Jan Kalwin indeks ksiąg zakazanych, cenzura, Walezjusz, Katarzyna Medycejska, Henryk III Walezy, jezuici, ewangelizacja Małgorzata de Valois, Maksymilian II Habsburg, Rudolf II Wojny religijne – przedstawia postaci: Marcin Luter, Habsburg, Katarzyna Aragońska, Maria Tudor, Filip II we Francji Jan Kalwin, Henryk IV Burbon, Habsburg, Paweł III Richelieu, Ludwik XIV, Albrecht – charakteryzuje przemiany religijności i sytuację w Kościele Rozpowszech- Hohenzollern, Henryk VIII Tudor, katolickim u schyłku XV w. nianie się Elżbieta I Tudor, Ignacy Loyola, Jan – wyjaśnia genezę reformacji reformacji Gutenberg – przedstawia okoliczności narodzin reformacji
w Europie – wymienia najważniejsze słabości – charakteryzuje sytuację polityczną, społeczną i religijną w Kościoła katolickiego pod koniec Rzeszy na przełomie XV i XVI w. Kontrreformacja średniowiecza – charakteryzuje sytuację polityczną, społeczną i religijną we – przedstawia główne tezy twórców Francji w XVI w. Rewolucja głównych kierunków reformacji: – charakteryzuje sytuację polityczną, społeczną i religijną w w komunikacji Marcina Lutra, Jana Kalwina, Urlicha Anglii w XVI w. społecznej Zwinglego – porównuje przebieg reformacji w krajach Rzeszy, we Francji – przedstawia przyczyny, przebieg i w Anglii i skutki wojen religijnych – ocenia znaczenie i zasięg reformacji w Europie w Niemczech – ocenia znaczenie i zasięg kontrreformacji w Europie – przedstawia postanowienia pokoju – dostrzega związki postępów reformacji z prądami augsburskiego i wyjaśnia jego humanistycznymi oraz upowszechnieniem druku. znaczenie – przedstawia przyczyny, przebieg i skutki wojen religijnych we Francji – przedstawia postanowienia edyktu nantejskiego i wyjaśnia jego znacznie – przedstawia przyczyny, przebieg i skutki reformacji w Anglii – wskazuje na mapie podziały religijne Europy w XVI w.
– przedstawia główne założenia i metody kontrreformacji – przedstawia najważniejsze zmiany w komunikacji społecznej na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. 41.Reformacja 2h 3.6 Uczeń: Uczeń: i kontrreforma- – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1520, 1544, cja w Rzeczypos- wydarzeń: 1570, 1573, 1596, 1655, 1562, 1564, 1579, 1632, 1642, 1658, 1673, 1724 politej 1656 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: – wyjaśnia pojęcia i terminy antytrynitaryzm, menonita, bracia czescy, oleder, zgoda Ruch dysydencki i posługuje się nimi: reformacja, sandomierska, Biblia pauperum, bojar, unita, dyzunita, tumult, kontrreformacja, innowierca, nobilitacja, indygenat Główne kierunki luteranizm, kalwinizm, dysydent, – przedstawia postaci: Mikołaj Radziwiłł zwany Czarnym, Piotr reformacji zbór, bracia polscy, arianie, potop z Goniądza, Faust Socyn, Rafał Leszczyński, Mennon Simons, w Polsce szwedzki, konfederacja warszawska, Jan Ámos Komenský, Karol Gustaw, Piotr Zborowski, Hieronim śluby lwowskie, kolegium, Ossoliński, Mikołaj Sienicki, Stanisław Karnkowski, Franciszek Kościół prawosławie, pokój augsburski, edykt Krasiński, Marcin Kromer, Konstanty Wasyl Ostrogski, Bernard narodowy nantejski Maciejowski, Piotr Skarga – przedstawia postaci: Zygmunt – wyjaśnia genezę reformacji w Polsce Konfederacja Stary, Zygmunt August, Jakub – wyjaśnia, dlaczego dane nurty reformacji znajdowały na
warszawska Uchański, Jan Łaski, Stanisław ziemiach polskich zwolenników z określonych grup społecznych Hozjusz, Augustyn Kordecki, – prześledzi mapę wyznaniową Rzeczypospolitej i wyjaśni, Kontrreformacja Zygmunt III Waza, Jan Kazimierz dlaczego na danych obszarach były skupiska określonych grup Waza, Stefan Batory wyznaniowych Prawosławie – charakteryzuje główne kierunki – wyjaśnia historyczne i polityczne warunki decydujące o reformacji na ziemiach polskich zwycięstwie polityki tolerancji religijnej w Rzeczypospolitej Losy polskiej (luteranizm, kalwinizm, bracia – przedstawia tolerancję religijną w Rzeczypospolitej w tolerancji polscy, bracia czescy) kontekście epoki wczesnonowożytnej i ówczesnych państw – wyjaśnia, na czym polegała europejskich tolerancja religijna – wyjaśnia, z czego wynikała polityka wyznaniowa Zygmunta w Rzeczypospolitej Starego i Zygmunta Augusta – przedstawia politykę wyznaniową – przedstawia genezę konfederacji warszawskiej Zygmunta Starego i Zygmunta – porównuje postanowienia konfederacji warszawskiej Augusta z edyktem nantejskim i pokojem augsburskim – przedstawia postanowienia – przedstawia genezę unii brzeskiej konfederacji warszawskiej – ocenia wpływ tolerancji religijnej na ziemiach polskich na – wyjaśnia, czym była unia brzeska politykę, społeczeństwo i kulturę Rzeczypospolitej i przedstawia jej konsekwencje – ocenia konsekwencje odejścia od polityki tolerancji religijnej – przedstawia działania dla polityki, społeczeństwa i kultury Rzeczypospolitej. kontrreformacyjne na ziemiach polskich
– wskazuje moment, w którym na ziemiach polskich nastąpiło odejście od polityki tolerancji religijnej i wyjaśnia tego przyczyny. 42.Blok 2h III.1–III.3 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów III.1, III.2, III.3 powtórzeniowy III.1, III.2, III.3 Sprawdzian III.1–III.3 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów III.1, III.2, III.3 Poprawa- III.1, III.2, III.3 omówienie. 43.Rzeczpospolit 2-3h 3.1 Uczeń: Uczeń: a złotego 3.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1374, 1422, i srebrnego 3.3 wydarzeń: 1525, 1526, 1569 1423, 1430, 1433, 1454, 1496, 1497, 1501, 1519, 1531, 1524, wieku – 3.4 – wyjaśnia pojęcia i terminy 1540, 1561, 1562–1564, 1577, 1578, 1596, 1618, 1621, 1637, społeczeństwo 3.5 i posługuje się nimi: unia personalna, 1657 i państwo 3.6 unia realna, unia stanowa, unia – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: kondominium, lubelska, inkorporacja, prowincja, sąd ziemski, sąd grodzki, sąd podkomorski, księga parafialna, Terytorium województwo, powiat (ziemia), powód, nagana szlachectwa, nobilitacja, indygenat, kniaź, leman, przywilej szlachecki, magnateria, wybraniec, gbur, zagrodnik, komornik, Żydzi aszkenazyjscy, Ludność patrycjat, pospólstwo, plebs, sołtys, jidysz, Żydzi sefardyjscy, kahał, Wielki Waad sołectwo, łan, włóka, orientalizacja – przedstawia postaci: Jan Amor Tarnowski, Gotthard Kettler, Społeczeństwo kultury, asymilacja, polonizacja, Bogusława XIV zachodniopomorski, Walerian Nekanda Trepka
stanowe konwersja, Kozacy rejestrowi – przedstawia rozwój terytorialny Rzeczypospolitej w XVI–XVII – przedstawia postaci: Jan Olbracht, w, wskazuje zmiany granic na mapie Mniejszości Zygmunt Stary, Zygmunt August, – wyjaśnia genezę unii lubelskiej etniczno-stanowe Stanisław książę mazowiecki, Janusz – porównuje unię lubelską z wcześniejszymi uniami polsko- książę mazowiecki, Bona Sforza, litewskimi Gente Ruthenus, – przedstawia postanowienia unii – porównuje sytuację prawną, polityczną i społeczną natione Polonus lubelskiej i wyjaśnia jej znaczenie dla poszczególnych stanów i grup społecznych w Rzeczypospolitej dalszych los Polski i Litwy Obojga Narodów – wskazuje na mapie obszar – charakteryzuje sytuację prawną, polityczną i społeczną Rzeczypospolitej Obojga Narodów, mniejszości etnicznych i stanowych w Rzeczypospolitej (Żydzi, przedstawi podział administracyjny Niemcy, Ormianie, Szkoci) tego państwa – ocenia znaczenie Rzeczypospolitej w Europie XVI i XVII w. – wymienia i charakteryzuje poszczególne stany i grupy ludności Rzeczypospolitej w XVI–XVII w. – wymienia najważniejsze przywileje szlacheckie – charakteryzuje sytuację prawną, polityczną i społeczną szlachty, mieszczaństwa i chłopów – wyjaśnia przyczyny i skutki
wielonarodowej struktury Rzeczypospolitej – wymienia mniejszości etniczne Rzeczypospolitej. 44.. Sąsiedzi 2h 2.3 Uczeń: Uczeń: Rzeczypospolitej 2.5 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1452, 1477, w XVI w. 2.6 wydarzeń: 1480, 1525, 1561, 1563, 1493, 1514, 1515, 1516, 1519, 1519–1521, 1520, 1521, 1522, 3.3 1570, 1582, 1587, 1589, 1600, 1618 1523, 1526, 1527, 1533, 1534–1537, 1547, 1549, 1556, 1557, Habsburgowie – wyjaśnia pojęcia i terminy 1559, 1564, 1565–1572, 1568, 1577, 1581, 1588, 1589, 1592, i posługuje się nimi: polityka 1596, 1598, 1599 Od Prus dynastyczna, traktat krakowski, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: zjazd Krzyżackich sekularyzacja, hołd lenny, elektor, wiedeński, wojny włoskie, chanat, Duma Bojarska, dworiaństwo, do Książęcych ”zbieranie ziem ruskich”, car, bojar, opryczina, krwawa łaźnia sztokholmska, żegluga narewska, kniaź, samodzierżca, unia kalmarska, dominium maris baltici Wielkie Księstwo I wojna północna, Inflanty, – przedstawia postaci: Rudolfa z Habsburga, Ludwik Moskiewskie detronizacja, inkorporacja Jagiellończyk, Ferdynand Habsburg, Filip II Habsburg, Maria – przedstawia postaci: Maksymilian I Tudor, Elżbieta I Tudor, Iwan III Srogi, Wasyl III, Jermak, Dania i Szwecja Habsburg, Karol V Habsburg, Chrystian II Okrutny, Krzysztof Radziwiłł i Filon Kmita, Jan Albrecht Hohenzollern, Zygmunt Zamojski, Samuel Zborowski, arcyksiążę Maksymilian Wojna o Bałtyk Stary, Zygmunt III Waza, Iwan IV Habsburg, Karol Sudermański Groźny, Gustaw Waza, Eryk XVI – przedstawia drogę Habsburgów do pozycji politycznej, jaką
Unia polsko- Waza, Katarzyna Jagiellonka, mieli w Europie nowożytnej szwedzka Zygmunt August, Jan III Waza, – wskaże na mapie posiadłości Habsburgów z uwzględnieniem Stefan Batory, Anna Jagiellonka podziału na linie dynastyczne – charakteryzuje politykę – prześledzi losy Krzyżaków po likwidacji państwa zakonnego dynastyczną Habsburgów – wskazuje na mapie zmiany terytorialne Wielkiego Księstwa – przedstawia skutki polityki Moskiewskiego, wyjaśnia ich przyczyny i skutki dynastycznej Habsburgów dla – charakteryzuje sytuację wewnętrzną Danii i Szwecji w XVI w., Rzeczypospolitej i układu sił przedstawia ich wzajemne relacje w Europie końca XV i w XVI w. – wyjaśnia gospodarcze i polityczne znaczenie żeglugi – przedstawia okoliczności narewskiej przekształcenia zakonnego państwa – wyjaśnia genezę konfliktu o dominium maris baltici krzyżackiego w księstwo świeckie, – przedstawia genezę, przebieg i skutki I wojny północnej wyjaśnia tego konsekwencje dla – przedstawia genezę, przebieg i skutki I wojny Stefana Batorego sytuacji wewnętrznej i polityki z Moskwą. zagranicznej Rzeczypospolitej – omawia najważniejsze zapisy traktatu krakowskiego z 1525 r. – charakteryzuje stosunki polsko- ruskie w XVI w. – charakteryzuje politykę wewnętrzną i zagraniczną Iwana Groźnego
– scharakteryzuje ustrój Moskwy carskiej za czasów Iwana Groźnego – wyjaśnia gospodarcze i polityczne znaczenie żeglugi bałtyckiej – przedstawia okoliczności zawiązania unii Rzeczypospolitej ze Szwecją i tego konsekwencje oraz określi charakter jej unii – przedstawia genezę wojen polsko- szwedzkich z początku XVII w. 45..Europa 1h 2.3 Uczeń: Uczeń: Zachodnia 2.4 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1502, 1513, w cieniu 2.6 wydarzeń: 1492, 1494–1559, 1648 1516, 1517, 1519, 1525, 1526, 1529, 1541, 1558, 1566, 1571, Hiszpanii – wyjaśnia pojęcia i terminy 1572, 1579, 1579, 1580, 1581, 1588, 1604, 1609, 1640 i posługuje się nimi: wojny włoskie, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Sacco di Roma, Konflikt kortezy, inkwizycja hiszpańska, communeros, marranowie, moryskowie, szach, dywan, Wysoka francusko- sułtan, kalif, janczarzy, jasyr, Porta, wielki wezyr, spahisi, obrazoburstwo, geza hiszpański galernik, haracz, prowincja, – przedstawia postaci: Karol VIII Walezjusz, Karol Habsburg, autonomia, detronizacja, wojna Jakub Fugger, Ismail Safawi, Selim I, Ferdynand Habsburg, Alba Hiszpania trzydziestoletnia, federacja – przedstawia genezę i omawia konsekwencje wojen włoskich Filipa II – przedstawia postaci: Franciszek I 1494–1559
Walezjusz, Karol V Habsburg, Filip – charakteryzuje organizację władzy w imperium Filipa II Turcja II Habsburg, Sulejman Wspaniały, – wskazuje na mapie ziemie Habsburgów za panowania Filipa II Ludwik Jagiellończyk, Jan Zápolya, i wyjaśnia, w jaki sposób weszły one w posiadanie tej dynastii Niebezpieczeń- Wilhelm I Orański, Maria Tudor, – charakteryzuje stosunki Turcji z Persją w XVI w. stwo tureckie Elżbieta I Tudor, Maria Stuart, Jakub – charakteryzuje ustrój polityczny i społeczny imperium I Stuart osmańskiego oraz organizację armii tureckiej w czasach Rewolucja – charakteryzuje politykę Francji nowożytnych niderlandzka wobec dynastii Habsburgów – prześledzi na mapie rozwój terytorialny imperium osmańskiego (wojna w XVI w. w XVI i na początku XVII w., wyjaśnia jego przyczyny i skutki o niepodległość) – wyjaśnia, o co chodziło w wojnach – ocenia znaczenie zagrożenia tureckiego dla Europy włoskich i przedstawia w skrócie ich – przedstawia genezę, przebieg i skutki rewolucji Konflikt przebieg w Niderlandach hiszpańsko- – przedstawia główne kierunki – wyjaśnia genezę hiszpańsko-angielskiego konfliktu z końca angielski polityki wewnętrznej i zagranicznej XVI w., przedstawia jego skutki. Filipa II Habsburga – wyjaśnia, czym była inkwizycja hiszpańska i jakie miała znaczenie polityczne – charakteryzuje stosunki Turcji z Habsburgami w XVI w. – wyjaśnia charakter
niebezpieczeństwa tureckiego w XVI w. – przedstawia, w jaki sposób Europie udało się zażegnać zagrożenie tureckie – wyjaśnia, jak doszło do powstania niepodległych Niderlandów – charakteryzuje relacje hiszpańsko- angielskie w drugiej połowie XVI w. 46.. Walka 1h 2.3 Uczeń: Uczeń: o przewagę 2.4 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1572, 1579, w Europie 2.6 wydarzeń: 1555, 1618, 1620, 1648, 1609, 1612, 1617, 1619, 1622, 1623, 1625, 1629, 1630, 1632, Zachodniej 1701, 1713 1635, 1640, 1659, 1661, 1667–1668, 1672–1679, 1675, 1686, w XVII w. – wyjaśnia pojęcia i terminy 1697, 1700, 1715 i posługuje się nimi: pokój – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Kryzys w Rzeszy augsburski, Unia Protestancka, Liga konfesjonalizacja, rekatolicyzacja, inkolat, restytucja, reunion, Katolicka, defenestracja praska, Liga Augsburska Wojna wojna trzydziestoletnia, lisowczycy, – przedstawia postaci: Maksymilian II Habsburg, Fryderyk III trzydziestoletnia pokój westfalski, wojna o sukcesję palatyn reński, Albrecht V Bawarski, Rudolf II Habsburg, Maciej hiszpańską Habsburg, Ferdynand II Habsburg, Gábor Bethlen, Johann von Europa w cieniu – przedstawia postaci: Maksymilian I Tilly, Chrystian IV, Jules Mazarin, Filip V Burbon
Francji Bawarski, Fryderyk V palatyn reński, – charakteryzuje sytuację polityczną, społeczną i wyznaniową Albrecht von Wallenstein, Gustaw II Rzeszy na przełomie XVI i XVII w. Adolf, Armand Richelieu, Ludwik – ocenia wpływ kryzysu w Rzeszy na sytuację polityczną i XIII, Ludwik XIV, Wilhelm III społeczną innych krajów europejskich w pierwszej połowie XVII Orański w. – wymienia główne przyczyny – wyjaśnia genezę wojny trzydziestoletniej kryzysu w Rzeszy – odróżnia motywy religijne od politycznych uczestników – przedstawia bezpośrednie biorących udział w wojnie trzydziestoletniej przyczyny i okoliczności wybuchu – przedstawia przebieg wojny trzydziestoletniej wojny trzydziestoletniej – wskazuje na mapie Europy zmiany terytorialne wynikające z – wymienia strony uczestniczące zapisów pokoju westfalskiego w wojnie trzydziestoletniej i podaje – ocenia znaczenie wojny trzydziestoletniej dla układu sił motywy polityczne głównych w Europie państw-uczestników – ocenia znaczenie Szwecji w Europie w czasach wojny – charakteryzuje poszczególne etapy trzydziestoletniej i w następnych dziesięcioleciach wojny trzydziestoletniej – ocenia znaczenie Francji w Europie w czasach wojny – przedstawia główne postanowienia trzydziestoletniej i w następnych dziesięcioleciach pokoju westfalskiego – przedstawia przyczyny, przebieg i skutki wojny o sukcesję – przedstawia główne kierunki hiszpańską polityki zagranicznej Francji – wymienia najważniejsze punkty traktatu w Utrechcie, wskazuje w drugiej połowie XVII w. na mapie zmiany z niego wynikające.
– wyjaśnia, o co chodziło w wojnie o sukcesję hiszpańską.
47.Rzeczpospolit 4-5h 4.1 Uczeń: Uczeń: a w Europie 4.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1533, 1572, XVII w. 4.3 wydarzeń: 1599, 1600, 1604, 1605, 1582, 1583, 1598, 1595–1601, 1601, 1606, 1608, 1609, 1611, 4.4 1607, 1610, 1618, 1620, 1621, 1629, 1612, 1613, 1622, 1626, 1627, 1651, 1652, 1653, 1665–1666, Gasnąca potęga 4.5 1632, 1634, 1635, 1648, 1649, 1654, 1675, 1686, 1691 1655, 1656, 1657, 1658, 1660, 1667, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: impostor, Wojny z Rosją 1668, 1672, 1673, 1674, 1683, 1684, kalendarz juliański, kalendarz gregoriański, ataman, hołysz, w pierwszej 1686, 1699 konwersja, elekcja vivente rege połowie XVII w. – wyjaśnia pojęcia i terminy – przedstawia postaci: Fiodor Rurykowicz, Borys Godunow, i posługuje się nimi: Wielka Smuta, Dymitr Rurykowicz, Jerzy Mniszech, Wasyl Szujski, Dymitr Wojna dymitriada, detronizacja, regencja, Szujski, Iwan Szujski, Iwan Bołotnikow, Kuźma Minin, Dymitr ze Szwecją Inflanty, rokosz, lisowczycy, husaria, Pożarski, Grzegorz XIII, Karol Sudermański, Anna Austriaczka, o Inflanty Sicz, polonizacja, autonomia, rejestr Konstancja Habsburżanka, Jan Zamojski, Mikołaj Zebrzydowski, kozacki, powstanie Chmielnickiego, Aleksander Lisowski, Stanisław Lubomirski, Krzysztof Rokosz potop szwedzki, odsiecz wiedeńska, Radziwiłł, Krzysztof Kosiński, Semen Nalewajko, Stanisław Zebrzydowskiego Liga Święta Koniecpolski, Mikołaj Potocki, Marcin Kalinowski, Karol – przedstawia postaci: Stefan Batory, Ferdynand Waza, Jeremi Wiśniowiecki, Ludwika Maria Stosunki z Turcją Zygmunt III Waza, Władysław IV Gonzaga, Jerzy Ossoliński, Janusz i Bogusław Radziwiłłowie,
w XVI i na Waza, Jan Kazimierz Waza, Michał Augustyn Kordecki, Fryderyk Wilhelm Hohenzollern, Jerzy początku XVII w. Korybut Wiśniowiecki, Jan III Rakoczy, Bogusław Radziwiłł, Iwan Wyhowski, Jerzy Sebastian Sobieski, Dymitr Samozwaniec, Lubomirski, Krzysztof Grzymułtowski, Piotr Doroszenko, Wojny Stanisław Żółkiewski, Michał Marysieńka Sobieska, Jakub Sobieski ze Szwecją Romanow, Jan Karol Chodkiewicz, charakteryzuje sytuację polityczną Rosji na początku XVII w. w latach 20. i 30. Gustaw II Adolf, Bohdan przedstawia przebieg wojen z Rosją w pierwszej połowie XVII w. Chmielnicki, Karol X Gustaw, Stefan XVII w. Czarniecki przedstawia przebieg wojny z Turcją w pierwszej połowie Problem kozacki. charakteryzuje sytuację XVII w. Powstanie międzynarodową Rzeczypospolitej przedstawia przebieg wojny ze Szwecją na początku XVII w. Chmielnickiego Obojga Narodów u schyłku XVI w. – przedstawia reformy militarne Władysława IV, wyjaśnia, na i w XVII w. czym polegały trudności z ich realizacją II wojna – wymienia i przedstawia wyjaśnia genezę społeczności kozackiej i ją charakteryzuje północna, czyli najważniejsze wojny wyjaśnia rolę Kozaków w polskiej armii potop szwedzki Rzeczypospolitej Obojga Narodów w przedstawia przebieg powstania Chmielnickiego XVII w. przedstawia przebieg wojen z Rosją w drugiej połowie XVII Wojna z Rosją wyjaśnia genezę i przedstawia w. o Ukrainę skutki konfliktu z Rosją w pierwszej przedstawia przebieg i skutki potopu szwedzkiego połowie XVII w. przedstawia przebieg wojen polsko-tureckich z drugiej połowy Pod buławą wyjaśnia, czym był i czemu służył XVII w. i berłem Jana rokosz Zebrzydowskiego ocenia znaczenie odsieczy wiedeńskiej dla Rzeczypospolitej,
Sobieskiego – przedstawia główne problemy państwa Habsburgów i całej Europy i konflikty wewnętrzne ocenia organizację polskiej armii w czasach nowożytnych, Rzeczypospolitej w XVII w. zwłaszcza jej skuteczność wyjaśnia genezę konfliktu – wskazuje na mapie zmiany terytorialne Rzeczypospolitej na i przedstawia skutki z Turcją przestrzeni XVII w. w pierwszej połowie XVII w. – ocenia znaczenie i konsekwencje wojen XVII w. dla sytuacji wyjaśnia genezę i przedstawia wewnętrznej i zagranicznej Rzeczypospolitej i jej sąsiadów skutki konfliktu ze Szwecją – wskazuje na mapie omawiane działania wojenne w pierwszej połowie XVII w. – wskazuje na mapie zmiany wynikające z wojen XVII w. wyjaśnia genezę i przedstawia skutki powstań kozackich wyjaśnia genezę i przedstawia skutki konfliktu z Rosją w drugiej połowie XVII w. wyjaśnia genezę i przedstawia skutki konfliktu ze Szwecją w drugiej połowie XVII w. wyjaśnia genezę i przedstawia skutki konfliktu z Turcją w drugiej połowie XVII w. wyjaśnia, na czym polegało
działanie husarii i do jakich zadań na polu bitwy była stosowana – dostrzega momenty największej siły i słabości militarnej Rzeczypospolitej w XVII w., wyjaśnia ich przyczyny. 48.Od państwa 2h 2.1 Uczeń: Uczeń: renesansowego 2.4 – wyjaśnia pojęcia i terminy – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1682, 1701 do absolutyzmu i posługuje się nimi: uniwersalizm, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: legista, monarchia stanowa, centralizacja monarchomacha, urząd ministerialny, lancknecht, bastion, U schyłku władzy, decentralizacja, unifikacja średniowiecza zgromadzenie stanowe, absolutyzm, – przedstawia postaci: Jean Bodin, Maury Orański, Fryderyk państwo renesansowe, monarchia, Wilhelm Hohenzollern, Fryderyk I Hohenzollern, Fryderyk Myśl polityczna oligarchia, demokracja, pospolite Wilhelm I Hohenzollern, renesansu ruszenie, artyleria, fortyfikacja, – przypomina genezę monarchii stanowych pikinier, muszkiet, muszkieter, – dostrzega konsekwencje przemian w sztuce wojennej w XVI i Rewolucja musztra, salwa, szarża, zaciąg, XVII w. dla finansów państwowych (wzmożony fiskalizm) i militarna „państwo podatkowe”, najemnik, ustroju społecznego kodyfikacja prawa – ocenia rolę stałej armii i scentralizowanej administracji oraz Powstanie – przedstawia postaci: Niccolò dworu w monarchii absolutnej „państwa Machiavelli, Tomasz Morus, Gustaw – ilustruje charakterystykę monarchii absolutnej przykładami podatkowego” Adolf, Ludwik XIV Francji i Prus
– charakteryzuje monarchię stanową – wyjaśni, z czego wynikały i czemu służyły ograniczenia Absolutyzm – charakteryzuje państwo nakładane na władców renesansowe – porównuje monarchię stanową i absolutną. Alternatywne – prześledzi główne nurty modele ustrojowe renesansowej myśli politycznej, wymieni główne dzieła i nazwiska ich twórców (Machiavelli, Bodin, Morus) – charakteryzuje przemiany w sztuce wojennej w XVI i XVII w. – wyjaśnia, z czego wynikało i czemu służyło powstanie „państwa podatkowego” – charakteryzuje ustrój państwa absolutystycznego. 49. Europa 3h 2.3 Uczeń: Uczeń: XVII w. – nie 2.4 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1547, 1558, tylko absolutyzm 2.7 wydarzeń: 1485, 1618, 1642, 1648, 1587–1604, 1594, 1603, 1610, 1624, 1625, 1627–1629, 1629, 1649, 1657, 1660, 1688, 1701 1630, 1640, 1641, 1642, 1648, 1649, 1651, 1658, 1661, 1661– Francja – wyjaśnia pojęcia i terminy 1663, 1670, 1672, 1676, 1688, 1713, 1740 kardynałów i posługuje się nimi: regencja, edykt – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: intendent,
i Ludwika XIV łaski, Fronda, elektor, subsydium, Armia Nowego Wzoru, Habeas Corpus Act rekatolicyzacja, unia personalna, – przedstawia postaci: Anna Austriaczka, Michel le Tellier, Absolutyzm purytanie, lord protektor, restauracja, François de Louvois, Krystian Kalkstein, Edward VI Tudor, militarny Chwalebna Rewolucja Maria Tudor, Jakub I Stuart, Karol I Stuart, Karol II Stuart, Brandenburgii – przedstawia postaci: Henryk IV Jakub II Stuart, Jakub Bossuet i Prus Burbon, Armand-Jean du Plessis de – charakteryzuje i porównuje ustrój i społeczeństwo Francji za Richelieu, Ludwik XIII, Jules czasów Henryka IV, kardynała Richelieu i Ludwika XIII, Anglia w XVI Mazarin, Ludwik XIV, Jean Baptiste kardynała Mazarina i Ludwika XIV i XVII w. – Colbert, Fryderyk Wilhelm – charakteryzuje ustrój i społeczeństwo Prus w drugiej połowie ku monarchii Hohenzollern, Fryderyk Wilhelm I XVII w. parlamentarnej Hohenzollern, Henryk VII Tudor, – prześledzi etapy kształtowania się terytorium państwa Henryk VIII Tudor, Elżbieta I Tudor, pruskiego Oliver Cromwell, Wilhelm III – charakteryzuje ustrój i społeczeństwo Anglii Tudorów Orański – charakteryzuje ustrój i społeczeństwo Anglii Stuartów – przedstawia etapy kształtowania się – porównuje ustrój Francji, Prus i Anglii w XVII w. absolutyzmu we Francji (czasy Henryka IV, Richelieu i Ludwika XIII, Mazarina i Ludwika XIV) – przedstawia główne kierunki polityki Henryka IV, Richelieu, Mazarina i Ludwika XIV
– wyjaśnia, na czym polegał i czemu służył militarny charakter absolutyzmu brandenbursko- pruskiego – przedstawia główne kierunki polityki władców pruskich w drugiej połowie XVII w. – przedstawia etapy kształtowania się monarchii parlamentarnej w Anglii – przedstawia główne kierunki polityki Tudorów – przedstawia przyczyny, przebieg i skutki rewolucji angielskiej oraz Chwalebnej Rewolucji. 50.Ustrój 4h 3.1 Uczeń: Uczeń: Rzeczypospolitej 3.2 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1504, 1530, szlacheckiej 4.5 wydarzeń: 1454, 1493, 1501, 1505, 1537, 1538, 1558, 1578, 1581 1506, 1562, 1563, 1569, 1572, 1573, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: konstytucja Demokracja 1575, 1587, 1652 nihil novi, wojna kokosza, elekcja vivente rege, lustracja, wojsko szlachecka – wyjaśnia pojęcia i terminy kwarciane, interreks, elekcja viritim, sejm konwokacyjny, sądy i posługuje się nimi: demokracja kapturowe, sejm skonfederowany, uniwersał, instrukcja poselska,
Rzeczpospolita szlachecka, klientelizm, klientela, wota senatorskie, sejmik poselski, sejmik relacyjny, sejmik u progu XVI w. decentralizacja, magnateria, przywilej deputacki, hetman wielki i polny, marszałek wielki i nadworny, szlachecki, sejm walny, kanclerz, podkanclerzy, podskarbi, wojewoda, kasztelan, cztery Ruch możnowładca, sejmik szlachecki, artykuły starościańskie, starosta, prawo magdeburskie, prawo egzekucyjny senat, izba poselska, konstytucja kanoniczne, prawo ziemskie, sądy grodzkie, sądy podkomorskie, sejmowa, trzy stany sejmujące, ruch sądy ziemskie, trybunał, apelacja, sad sejmowy, pozew, grzywna, Ku wolnej elekcji egzekucyjny, egzekucja praw i dóbr, banicja, zajazd, sądy dominalne, sądy miejskie, referendarz, królewszczyzna, precedens, prawo sołtys, ławnik, dyby, pręgierz Sejm zwyczajowe, rokosz, pospolite – przedstawia postaci: Jan Łaski, Bona Sforza, Piotr Zborowski, ruszenie, bezkrólewie, wolna elekcja, Rafał Leszczyński, Hieronim Ossoliński, Barbara Urzędy centralne konfederacja warszawska, artykuły Radziwiłłówna, Jakub Uchański, Ernest Habsburg, Henryk XI i lokalne henrykowskie, pacta conventa, legnicki, Iwan IV Groźny, Jan III Waza, Maksymilian II liberum veto Habsburg, Władysław Siciński Ludzie, ludziska, – przedstawia postaci: Kazimierz – wyjaśnia genezę demokracji szlacheckiej w Rzeczypospolitej, diabły – kultura Jagiellończyk, Jan Olbracht, przedstawia etapy jej kształtowania prawna Aleksander Jagiellończyk, Zygmunt – wyjaśnia, z czego wynikała i jak przebiegała rywalizacja izb Rzeczypospolitej Stary, Zygmunt August, Henryk sejmu Walezy, Anna Jagiellonka, Stefan – wyjaśnia genezę ruchu egzekucyjnego, ocenia rezultaty jego Batory, Zygmunt III Waza, działań Władysław IV, Jan Kazimierz – charakteryzuje skarbowość Rzeczypospolitej w XVI w., – charakteryzuje ustrój demokracji przedstawia jej zalety i wady
szlacheckiej w Rzeczypospolitej – ocenia znaczenie artykułów henrykowskich i pacta conventa – wymienia najważniejsze przywileje dla ustroju Rzeczypospolitej szlacheckie regulujące sprawy – przedstawia okoliczności kolejnych elekcji od 1573 r. do końca ustrojowe XVI w., wymienia kandydatów do tronu – przedstawia genezę i etapy – podaje skład sejmu walnego kształtowania się sejmu walnego – wymienia najważniejsze urzędy ministerialne Rzeczypospolitej – wyjaśnia, czym był i czemu służył – wymienia najważniejsze urzędy ziemskie w Rzeczypospolitej ruch egzekucyjny, przedstawia jego – charakteryzuje sądownictwo w Rzeczypospolitej, wymienia główne postulaty główne instytucje i środki karne – przedstawia mechanizmy wyboru – ocenia ustrój Rzeczypospolitej na tle ustrojów innych państw władców po 1572 r. europejskich tego okresu. – wyjaśnia, czym były i czemu służyły artykuły henrykowskie i pacta conventa – przedstawia organizację i zasady funkcjonowania sejmików ziemskich, sejmu walnego i sejmu elekcyjnego – wyjaśnia, na czym polegała zasada liberum veto – wyjaśnia istotę sądownictwa stanowego.
51.. Rewolucja 2h 2.9 Uczeń: Uczeń: naukowa – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: spekulacja i kultura epoki i posługuje się nimi: barok, logiczna, metoda indukcyjna w nauce, balistyka, geometria baroku empiryzm, racjonalizm, sceptycyzm, analityczna, zasady dynamiki, putto, iluzjonizm, kolumnada, w Europie indeks ksiąg zakazanych, manieryzm, światłocień, konfraternia mieszczańska rokoko, sobór trydencki – przedstawia postaci: Galileusz, Christiaan Huygens, Robert Rewolucja – przedstawia postaci: Francis Bacon, Boyle, Robert Hooke, Antonie van Leeuwenhoek, Simon Stevin, naukowa René Descartes, Izaak Newton, Jan Kepler, Blaise Pascal, Baruch Spinoza, Thomas Hobbes, w XVII w. Michelangelo Caravaggio, Peter Paul Gottfried Wilhelm Leibniz, Giovanni Lorenzo Bernini, Rubens, Rembrandt van Rijn Francesco Borromini, El Greco, Jusepe Ribera, Carlo Maderna, Nowe zadania – wyjaśnia, co rozumiemy pod Anton van Dyck, Diego Velázquez, Frans Hals, Jan Vermeer van nauki stwierdzeniem „rewolucja naukowa Delft XVII w.” – charakteryzuje teorie i badania Francisa Bacona, Kartezjusza, Matematyczny – przedstawia nowe tendencje Izaaka Newtona opis świata w nauce XVII w., wymienia – przedstawia relacje między nauką a religią w XVII w. głównych przedstawicieli – ocenia wpływ teorii i badań Keplera, Galileusza, Kartezjusza Sztuki piękne – wyjaśnia znaczenie sceptycyzmu i Newtona na postrzeganie świata w epoce baroku metodycznego i matematyki jako – wyjaśnia genezę baroku narzędzia do opisu świata fizycznego – porównuje barok katolicki, dworski i mieszczański – przedstawia największe odkrycia – samodzielnie rozpoznaje przykłady sztuki barokowej i wynalazki XVII w. (budownictwa, rzeźby, malarstwa)
– charakteryzuje główne nurty sztuki – analizuje wybrane działa artystów barokowych barokowej – rozpoznaje dzieła najbardziej znanych przedstawicieli baroku – przedstawia na wybranych – charakteryzuje nurt malarstwa niderlandzkiego przykładach cechy sztuki barokowej – ocenia znaczenie baroku w kulturze europejskiej. (budownictwa, rzeźby, malarstwa) – wymienia głównych przedstawicieli sztuki baroku oraz ich najważniejsze dzieła – wskazuje główne centra baroku w Europie. 52.. Kultura 3h 2.9 Uczeń: Uczeń: Rzeczypospolitej 3.7 – wyjaśnia pojęcia i terminy – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1506, 1513, w epoce 4.6 i posługuje się nimi: stan, naród, 1519, 1528–1533, 1544, 1563, 1564, 1568, 1579, 1594, 1599, odrodzenia mniejszość narodowa i etniczna, 1661, 1681–1692, 1697 i baroku kultura ludowa, polonizacja, – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: polichromia, sarmatyzm, kultura szlachecka, naród krużganek, attyka, sufit kasetonowy, fortyfikacja bastionowa, Mozaika polityczny, urbanistyka, renesans, konstrukcja strychulcowa, lepianka, klepisko, żupan, kontusz, kulturowa manieryzm, barok, inwentarz dóbr, szabla, pas słucki, łyko, sylwa, druk ulotny, literatura Rzeczypospolitej gimnazjum, kolegium, dysydent, sowizdrzalska jezuici, pijarzy – przedstawia postaci: Franciszek Florentczyk, Bartłomiej Architektura XVI – przedstawia postaci: Zygmunt Berecci, Andrzej Krzycki, Jan Zamojski, Bernardo Morando,
i XVII w. Stary, Zygmunt August, Zygmunt III Antoni van Opbergen, Santi Gucci, Jerzy Ossoliński, Jan Trevan, Waza, Jan III Sobieski, Stefan Stanisław Koniecpolski, Augustyn Locci, Tylman van Gameren, Kultura Batory, Piotr Skarga, Andrzej Frycz- Jan Klemens Branicki, Biernat z Lublina, Jakub Wujek, materialna Modrzewski, Mikołaj Rej, Jan Wawrzyniec Goślicki, Stanisław Orzechowski, Jan Dantyszek, Kochanowski Klemens Janicki, Łukasz Górnicki, Mikołaj Sęp-Szarzyński, Szkolnictwo – przedstawia mozaikę kulturową Marcin Kromer, Maciej Kazimierz Sarbiewski, Stanisław Rzeczypospolitej Obojga Narodów Herakliusz Lubomirski, Wespazjan Kochowski, Wacław Potocki, Słowo drukowane i wyjaśnia, z czego ona wynikała Hieronim Morsztyn, Jan Andrzej Morsztyn, Jan Chryzostom – charakteryzuje ideologię i kulturę Pasek, Albrycht Stanisław Radziwiłł sarmatyzmu – charakteryzuje stosunek mieszkańców Rzeczypospolitej do – przedstawia kulturotwórczą rolę cudzoziemców i ich kultury dworu Rzeczypospolitej (m.in. – wymienia głównych przedstawicieli renesansu i baroku rozpowszechnianie obyczajów w Polsce oraz ich ważniejsze dzieła i mody na stroje cudzoziemskie) – porównuje architekturę renesansową i barokową w Polsce – charakteryzuje architekturę i w Europie Zachodniej. renesansową i barokową w Polsce – przedstawia na wybranych przykładach cechy sztuki renesansowej i barokowej w Polsce – wymienia główne elementy kultury materialnej Rzeczypospolitej XVI i
XVII w. – charakteryzuje szkolnictwo na ziemiach polskich w XVI i XVII w. – przedstawia rozwój literatury, drukarstwa na ziemiach polskich w XVI i XVII w. – wymienia najważniejszych twórców literatury renesansowej i barokowej na ziemiach polskich, podaje ich główne dzieła. 53.Blok 3h III.2–III.4 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów III.2–III.4 powtórzeniowy III.2–III.4 Sprawdzian III.2–III.4 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów III.2–III.4 Poprawa- III.2–III.4 omówienie sprawdzianu. 54.. Wiek 2h 5.1 Uczeń: Uczeń: oświecenia 5.2 – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: deizm, ateizm, i posługuje się nimi: oświecenie, empiryzm genetyczny, powiastka filozoficzna, prenumerata, Epoka świateł racjonalizm, empiryzm, umowa encyklopedia, libertynizm, hedonizm, sentymentalizm, społeczna, absolutyzm oświecony, demokracja pośrednia i bezpośrednia, pierwiastek chemiczny,
Angielscy trójpodział władzy, alchemia, arytmetyka polityczna, fizjokratyzm, leseferyzm, akumulacja prekursorzy merkantylizm, statystyka, liberalizm, kapitału, niewidzialna ręka rynku, liberalna ekonomia klasyczna, oświecenia barok, rokoko, klasycyzm oranżeria – przedstawia postaci: Immanuel – przedstawia postaci: Gottfried Wilhelm Leibniz, Charles „Filozofowie” Kant, Izaak Newton, John Locke, Perrault, Jean Antoine de Condorcet, Denis Diderot, Jean i encyklopedyści Thomas Hobbes, Wolter, Fryderyk II d’Alembert, markiz de Sade, Samuel Bentham, Georges de Wielki, Katarzyna II, Monteskiusz, Buffon, Karol Linneusz, John Dalton, Robert Boyle, Antoine Jan Jakub Jan Jakub Rousseau, Adam Smith, Lavoisier, John Graunt, William Petty, Adolphe Quetelet, Rousseau Ludwik XV, Wolfgang Amadeusz François Quesnay, David Ricardo, Thomas Robert Malthus, Carl Mozart, Franz Joseph Haydn, Ludwig Fontana, Leone Battista Alberti, Antoine Watteau, Johann Życie codzienne van Beethoven Joachim Winckelmann, Jacques Louis David, Jean Auguste w czasach – wyjaśnia polityczne, gospodarcze, Ingres oświecenia społeczne i kulturowe – analizuje definicję oświecenia sformułowaną przez Kanta uwarunkowania oświecenia – analizuje myśl i dokonania Immanuela Kanta, Johna Locke’a, Nauki europejskiego Thomasa Hobbesa, Woltera, Monteskiusza, Jana Jakuba przyrodnicze – wyodrębnia i charakteryzuje Rousseau i Adama Smitha w epoce podokresy oświecenia – charakteryzuje libertynizm oświecenia – charakteryzuje główne idee – wyjaśnia teorie merkantylizmu, fizjokratyzmu i liberalizmu europejskiego oświecenia oświeceniowego Rozwój myśli – wymienia wybitnych – samodzielnie rozpoznaje przykłady sztuki późnego baroku, ekonomicznej przedstawicieli myśli politycznej rokoko i klasycyzmu (budownictwa, rzeźby, malarstwa)
oświecenia – analizuje wybrane działa artystów późnego baroku, rokoko Sztuki piękne – przedstawia główne dokonania i klasycyzmu w XVIII w. oświecenia w zakresie myśli – rozpoznaje dzieła najbardziej znanych przedstawicieli późnego politycznej, nauk przyrodniczych, baroku, rokoko i klasycyzmu ekonomii – ocenia role oświecenia w rozwoju nauki i kultury europejskiej. – charakteryzuje życie codzienne w czasach oświecenia – przedstawia główne dokonania oświecenia w zakresie literatury, sztuki i architektury – charakteryzuje główne nurty sztuki późnego baroku, rokoko i klasycyzm – przedstawia na wybranych przykładach cechy sztuki późnego baroku, rokoko i klasycyzmu (budownictwa, rzeźby, malarstwa) – wymienia głównych przedstawicieli sztuki późnego baroku, rokoko i klasycyzmu oraz ich najważniejsze dzieła. 55.. Mocarstwa 3h 5.3 Uczeń: Uczeń:
europejskie 5.4 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1660, 1682, w latach 1700– 5.8 wydarzeń: 1697, 1700, 1721, 1756, 1703, 1704, 1706, 1709, 1713, 1718, 1722, 1725, 1740, 1742, 1763. 1763 1744–1745, 1748, 1759, 1762, 1784, 1785, 1797 Absolutyzm – wyjaśnia pojęcia i terminy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: pułk oświecony i posługuje się nimi: hegemonia, gwardyjski, Senat Rządzący, kolegia, tabela rang, bojarstwo, absolutyzm, wielka wojna północna, sankcja pragmatyczna, III wojna śląska, taktyka linearna, „cud Przemiany konfederacja sandomierska, domu brandenburskiego”, zakon kontemplacyjny, kataster w Europie imperator, cesarz, wojna o sukcesję – przedstawia postaci: Karol Gustaw Waza, Karol XI Waza, na przełomie austriacką, wojna siedmioletnia, Aleksy Romanow, Fiodor Romanow, Zofia Romanow, XVII i XVIII w. absolutyzm oświecony, Katarzyna I Romanow, Aleksander Mienszykow, Elżbieta sekularyzacja, centralizacja, Romanow, Piotr III Romanow-Holstein-Gottorp, Paweł I III wojna kodyfikacja, teoria umowy Romanow-Holstein-Gottorp, Karol VI Habsburg, Karol Albrecht północna społecznej, józefinizm Wittelsbach, Franciszek lotaryński, Gustaw III Waza – przedstawia postaci: Karol XII – wyjaśnia genezę i szersze tło wielkiej wojny północnej Reformy Piotra Waza, August II Wettin (Mocny), – ocenia znaczenie wielkiej wojny północnej dla jej Wielkiego Stanisław Leszczyński, Piotr I poszczególnych uczestników (w tym dla Rzeczypospolitej) i dla w Rosji Romanow, Katarzyna II Romanow- układu sił w Europie Holstein-Gottorp, Maria Teresa – charakteryzuje rządy Piotra I Kryzys imperium Habsburg, Józef II Habsburg, – ocenia reformy Piotra I Habsburgów Fryderyk II Wielki Hohenzollern – opisuje mechanizmy następstwa tronu w Rosji od końca XVII – przedstawia układ sił w Europie do końca XVIII w.
Absolutyzm na przełomie XVII i XVIII w. – wyjaśnia, czemu służyła i czym była sankcja pragmatyczna oświecony – wymienia uczestników wielkiej – przedstawia przebieg wojny o sukcesję austriacką wojny północnej i wyjaśnia motywy – przedstawia przebieg wojny siedmioletniej ich zaangażowania w ten konflikt – ocenia znaczenie wojny siedmioletniej dla jej poszczególnych – przedstawia przebieg i skutki uczestników i dla układu sił w Europie wielkiej wojny północnej (III wojny – charakteryzuje wojskowość XVIII w. w Europie i porównuje północnej) z wojskowością wcześniejszych epok – wyjaśnia, jak wyglądało – scharakteryzuje rządy Fryderyka II w Prusach oraz Marii zaangażowanie Rzeczypospolitej Teresy i Józefa II w Austrii w wielką wojnę północna i z czego – wyjaśnia, w jaki sposób teorie oświeceniowe przekładały się na ono wynikało praktykę rządów w państwach europejskich – przedstawia najważniejsze reformy – ocenia reformy oświeceniowe Fryderyka II w Prusach oraz Piotra I w Rosji Marii Teresy i Józefa II w Austrii – wyjaśnia, na czym polegał kryzys – charakteryzuje sytuacją polityczną, społeczną i gospodarczą imperium Habsburgów w XVIII w. Rosji czasów Katarzyny II – przedstawia przyczyny, – ocenia, czy Katarzyna II zasługuje na miano władczyni okoliczności wybuchu i skutki wojny oświeconego absolutyzmu o sukcesję austriacką – analizuje założenia absolutyzmu oświeceniowego na podstawie – przedstawia przyczyny, pism Fryderyka II Wielkiego. okoliczności wybuchu i skutki wojny siedmioletniej
– charakteryzuje absolutyzm oświecony na przykładzie rządów Fryderyka II w Prusach oraz Marii Teresy i Józefa II w Austrii – przedstawia najważniejsze reformy Fryderyka II w Prusach oraz Marii Teresy i Józefa II w Austrii – przedstawia najważniejsze reformy Katarzyny II w Rosji. 56.. Brytyjska 3h 5.5 Uczeń: Uczeń: monarchia 5.6 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1584, 1620, parlamentarna. 5.8 wydarzeń: 1773, 1776, 1787 1643, 1701, 1707, 1714, 1766, 1770, 1774, 1775, 1777, 1778, Powstanie 5.9 – wyjaśnia pojęcia i terminy 1781, 1782, 1783 Stanów i posługuje się nimi: rządy – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: górale, Zjednoczonych parlamentarno-gabinetowe, purytanie, jakobici, wigowie, torysi, oranżyści, Izba Gmin, Izba Lordów, ustrój republikański, unia realna, synektura, podatek stemplowy, bostońskie picie herbaty, Quebec Przemiany wojna siedmioletnia, Deklaracja Act, federaliści, lojaliści, Kongres Stanów Zjednoczonych, w metropolii niepodległości, federacja, kongres stanowy, Izba Reprezentantów, Self-made man, konfederacja, trójpodział władzy, egalitaryzm, masoneria, wolnomularstwo Ameryka cenzus – przedstawia postaci: Wilhelm III Orański, Anna Stuart, Jakub Północna – przedstawia postaci: Jerzy II Stuart, Jerzy I Hanowerski, William Pitt młodszy, Tomasz
w okresie Waszyngton, Beniamin Franklin, Paine, James Madison, Aleksander Hamilton, Samuel Adams, kolonialnym Tomasz Jefferson, Tadeusz Alexis de Tocqueville Kościuszko, Kazimierz Pułaski, – prześledzi na mapie rozwój terytorialny kolonii w Ameryce Wielka Brytania – przedstawia polityczną, społeczną Północnej przed powstaniem Stanów Zjednoczonych w XVIII w. i religijną specyfikę kolonii – przedstawia stosunki kolonii brytyjskich z metropolią angielskich w Ameryce Północnej – charakteryzuje sytuację polityczną, społeczną i gospodarczą Powstanie przed wybuchem wojny Wielkiej Brytanii w pierwszej i drugiej połowie XVIII w. Stanów o niepodległość – wyjaśnia genezę systemu parlamentarno-gabinetowego Zjednoczonych – charakteryzuje monarchię w Wielkiej Brytanii parlamentarno-gabinetową w Anglii – ocenia znaczenie Konstytucji Stanów Zjednoczonych dla – wyjaśnia genezę, przedstawia historii Ameryki Północnej i Europy przebieg i skutki wojny – ocenia stopień realizacji postulatów oświeceniowych w ustroju o niepodległość Stanów Stanów Zjednoczonych. Zjednoczonych – przedstawia najważniejsze zapisy Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotyczące ustroju, kwestii społecznych i religijnych. 57.Rzeczpospolit 2h 5.8 Uczeń: Uczeń: a w stanie 6.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1454–1607, anarchii 6.2 wydarzeń: 1697, 1700, 1704, 1709, 1454–1660, 1660–1763, 1700, 1715, 1734, 1735, 1740, 1747
1717, 1733 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Collegium Rzeczpospolita – wyjaśnia pojęcia i terminy Nobilium, prerogatywy monarsze, liberum veto i liberum rumpo, u schyłku i posługuje się nimi: klientela, Familia XVII w. magnateria, anarchia, rokosz, – przedstawia postaci: Krzysztof Grzymułtowski, Jakub oligarchia magnacka, unia Sobieski, Franciszek Ludwik Conti, Ludwik XV, Jędrzej Elektorat personalna, manufaktura, sejm niemy, Kitowicz, Henryk von Brühl, Andrzej Saksonii wielka wojna północna, konfederacja, i Józef Załuscy, Stanisław Konarski, Gotfried Lengnich, Maciej w przededniu unii wojna o sukcesję polską Dogiel, Benedykt Chmielowski, Stanisław Dunin Karwicki z Polską i Litwą – przedstawia postaci: Jan Kazimierz, – przedstawi poglądy historyków na ocenę ustroju Michał Korybut Wiśniowiecki, Jan Rzeczypospolitej i periodyzacje jego dziejów na okres Czasy saskie III Sobieski, August II Mocny demokracji szlacheckiej i oligarchii magnackiej Wettin, Piotr I Romanow, Stanisław – charakteryzuje sytuację wewnętrzną i zagraniczną Odrodzenie Leszczyński, August III Sas Rzeczypospolitej pod koniec panowania Jana III Sobieskiego w upadku – wyjaśnia, jakie skutki miała dla – przedstawia okoliczności elekcji Augusta II, wymienia Rzeczypospolitej elekcja Augusta II kandydatów i opisuje przebieg wydarzeń Mocnego – charakteryzuje sytuację wewnętrzną i zagraniczną Saksonii – przedstawia główne kierunki przed zawiązaniem unii z Rzecząpospolitą polityki Augusta II – charakteryzuje sytuację wewnętrzną i zagraniczną – wymienia najważniejsze Rzeczypospolitej w czasach saskich wydarzenia wielkiej wojny północnej – przedstawia przebieg wielkiej wojny północnej związane z Rzecząpospolitą, – ocenia znaczenie sejmu niemego dla ustroju Rzeczypospolitej i
zwłaszcza elekcję Stanisława jej dalszych losów Leszczyńskiego – przedstawia okoliczności elekcji Augusta III, wymienia – przedstawia konsekwencje wielkiej kandydatów i opisuje przebieg wydarzeń wojny północnej dla – przedstawia bilans saskiego panowania w Rzeczypospolitej Rzeczypospolitej – ocenia, w jakim stopniu czasy saskie były okresem anarchii – wyjaśnia, czym była wojna w Rzeczypospolitej. o sukcesję polską – przedstawia główne kierunki polityki Augusta III – przedstawia główne postulaty i próby reform Rzeczypospolitej w czasach saskich i wymienia ich autorów – podaje przykłady ingerencji państw ościennych w sprawy polskie w czasach saskich. 58.Czasy 2h 5.2 Uczeń: Uczeń: stanisławowskie 5.8 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1755, 1765, 6.1 wydarzeń: 1763, 1764, 1768, 1772, 1767, 1769, 1770, 1771, 1775 Początek 6.2 1773 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: Szkoła panowania 6.4 – wyjaśnia pojęcia i terminy Rycerska, sejm delegacyjny, dysydent, koliszczyzna,
Stanisława 6.5 i posługuje się nimi: Familia, prawa hajdamaczyzna, Rada Nieustająca, konsyliarz, departament, Augusta 6.6 kardynalne, konfederacja barska, Komisja Edukacji Narodowej, kasata zakonu, makaronizm klasycyzm, mecenat – przedstawia postaci: Stanisław Poniatowski, Konstancja Pod rosyjskim – przedstawia postaci: Stanisław Czartoryska, Adam Kazimierz Czartoryski, Tadeusz Kościuszko, protektoratem August Poniatowski, Katarzyna II, Julian Ursyn Niemcewicz, Jakub Jasiński, Józef Sowiński, Karol Karol Stanisław Radziwiłł, Kniaziewicz, Rajmund Rembieliński, Mikołaj Repnin, Józef Kultura epoki Fryderyk II Wielki, Tadeusz Rejtan Pułaski, Michał Krasiński, Marek Jandołowicz, Franciszek stanisławowskiej – wyjaśnia, jakie skutki miała dla Ksawery Branicki, Kazimierz Pułaski, Walenty Łukawski, Józef Rzeczypospolitej elekcja Stanisława Poniatowski, Adam Poniński, Otto Stackelberg, Andrzej Augusta Zamoyski, Adam Kazimierz Czartoryski, Michał Poniatowski, – przedstawia główne kierunki Ignacy Massalski, Ignacy Potocki, Grzegorz Piramowicz, Ignacy polityki Stanisława Augusta Krasicki, Adam Naruszewicz, Stanisław Trembecki, Franciszek – przedstawia postanowienia sejmu Dionizy Kniaźnin, Franciszek Karpiński, Franciszek Bohomolec, konwokacyjnego Franciszek Zabłocki, Wojciech Bogusławski, Dominik Merlini, – przedstawia przypadki ingerencji Marcello Bacciarelli, Bernardo Belotto, zwany Canalettem, Rosji w sprawy polskie w czasach Izabela i Adam Kazimierz Czartoryscy, Jan Duklan Ochocki stanisławowskich – charakteryzuje sytuację wewnętrzną i zagraniczną – wyjaśnia, czym była i czemu Rzeczypospolitej pod koniec panowania Augusta III Sasa służyła konfederacja barska – przedstawia drogę kariery i koligacje rodzinne Stanisława – wyjaśnia przyczyny i przedstawia Augusta Poniatowskiego okoliczności oraz skutki I rozbioru – przedstawia okoliczności elekcji Stanisława Augusta
Polski Poniatowskiego, wymienia kandydatów i opisuje przebieg – przedstawia postanowienia wydarzeń i najważniejsze reformy sejmu – porównuje elekcję Stanisława Augusta z wcześniejszymi rozbiorowego elekcjami – przedstawia największe osiągnięcia – ocenia znaczenie reform sejmu konwokacyjnego polskiego oświecenia (literatura, – charakteryzuje sytuację wewnętrzną i położenie publicystyka, teatr, architektura i międzynarodowe Rzeczypospolitej w czasach stanisławowskich malarstwo) (do I rozbioru) – podaje przykłady zabytków okresu – ocenia znaczenie konfederacji barskiej dla dalszych losów stanisławowskiego państwa – przedstawia sytuację szkolnictwa – wskazuje na mapie straty terytorialne Rzeczypospolitej okresu stanisławowskiego. wynikające z pierwszego traktatu rozbiorowego – wyjaśnia motywy zaangażowania poszczególnych sąsiadów w I rozbiór Polski – ocenia znaczenie Szkoły Rycerskiej i Komisji Edukacji Narodowej – ocenia znaczenie dworu dla rozwoju kultury polskiej i mecenatu artystycznego Stanisława Augusta. 59.Schyłek 4h 5.8 Uczeń: Uczeń: Rzeczypospolitej 6.1 – zna daty i przyporządkowuje je do – zna daty i przyporządkowuje je do wydarzeń: 1768–1774, 6.2 wydarzeń: 1772, 1788–1792, 3 maja 1778–1779, 1781, 1787, 1787–1792, 1788, 1789, 1790, 1791
Rzeczpospolita 6.3 1791, 1792, 1793, 1794, 1795 – wyjaśnia pojęcia i terminy i posługuje się nimi: wojna w Europie 6.4 – wyjaśnia pojęcia i terminy kartoflana, zjazd w Kaniowie, gołota, czarna procesja, rangi po I rozbiorze 6.5 i posługuje się nimi: Sejm Wielki oficerskie, Straż Praw, komisje wielkie, partykularyzm, jakobini 6.7 (Czteroletni), sejm skonfederowany, polscy Sejm Wielki stronnictwo patriotyczne, stronnictwo – przedstawia postaci: Grigorij Potiomkin, Ignacy Potocki, Julian (Czteroletni) konserwatywne, stronnictwo Ursyn Niemcewicz, Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn dworskie, Ustawa Rządowa, Rzewuski, Stanisław Szczęsny Potocki, Jan Dekert, Jan Konstytucja trójpodział władzy, konfederacja Suchorzewski, Józef i Szymon Kossakowscy, Antoni 3 maja targowicka, targowiczanin, sejm Madaliński, Bartosz Głowacki, Jakub Jasiński, Berek Joselewicz, grodzieński, insurekcja Józef Zajączek, Franciszek Ksawery Dmochowski, Józef Szujski, Wojna z Rosją kościuszkowska, kosynier, uniwersał Walerian Kalinka, Michał Bobrzyński, Tadeusz Korzon, Adolf w obronie połaniecki, abdykacja Pawiński, Władysław Smoleński, Oswald Balzer, Jan Rutkowski, Konstytucji – przedstawia postaci: Stanisław Jan Henryk Dąbrowski, Aleksander Suworow, Tomasz August Poniatowski, Katarzyna II, Wawrzecki Finis Poloniae Fryderyk II, Maria Teresa. Józef II, – charakteryzuje sytuację wewnętrzną i międzynarodową Fryderyk Wilhelm II, Józef Rzeczypospolitej w okresie pomiędzy I rozbiorem a Sejmem Poniatowski, Stanisław Małachowski, Wielkim Kazimierz Nestor Sapieha, Adam – charakteryzuje sytuację wewnętrzną i międzynarodową Kazimierz Czartoryski, Hugo Rzeczypospolitej w okresie Sejmu Wielkiego Kołłątaj, Tadeusz Kościuszko, Jan – analizuje wizję nowego ustroju politycznego i społecznego, Kiliński jaka wyłania się z projektów reformatorów
– przedstawia główne kierunki – analizuje tekst Konstytucji 3 maja polityki Stanisława Augusta – wyjaśnia znaczenie Konstytucji 3 maja dla Rzeczypospolitej – wymienia ugrupowania Sejmu – porównuje Konstytucję 3 maja z konstytucją Stanów Wielkiego i przedstawia ich program Zjednoczonych – przedstawia najważniejsze reformy – ocenia znaczenie konfederacji targowickiej dla dalszych losów Sejmu Wielkiego państwa – przedstawia główne postanowienia – wskazuje na mapie straty terytorialne Rzeczypospolitej Konstytucji 3 maja wynikające z II rozbioru – przedstawia najważniejsze zmiany – wyjaśnia motywy zaangażowania poszczególnych sąsiadów ustrojowe wprowadzane przez w II rozbiór Polski Konstytucję 3 maja – ocenia znaczenie powstania kościuszkowskiego dla bieżącej – wyjaśnia, czym była i czemu sytuacji państwa, a także dla dalszych losów Polski służyła konfederacja targowicka – wyjaśnia, z czego wynikał tak szeroki skład społeczny – wyjaśnia przyczyny i przedstawia walczących w insurekcji kościuszkowskiej okoliczności oraz skutki II rozbioru – wskazuje na mapie straty terytorialne Rzeczypospolitej – przedstawia postanowienia wynikające z III rozbioru i najważniejsze reformy sejmu – wyjaśnia motywy zaangażowania poszczególnych sąsiadów rozbiorowego w III rozbiór Polski – przedstawia przyczyny, przebieg – przedstawia poglądy głównych szkół historycznych na temat i skutki powstania oceny czasów stanisławowskich i przyczyn upadku kościuszkowskiego Rzeczypospolitej.
– przedstawia postanowienia uniwersału połanieckiego – wyjaśnia przyczyny i przedstawia okoliczności oraz skutki III rozbioru. 60.Blok 2h III.5–III.6 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów III.5–III.6 powtórzeniowy III.5–III.6 Sprawdzian III.5–III.6 – posługuje się materiałem z działów – posługuje się materiałem z działów III.5–III.6 Poprawa- III.5–III.6 omówienie. 61. Wielka 3h III – posługuje się materiałem dt – posługuje się materiałem z Rewolucja przyczyn , przebiegu, znaczenia Francuska rewolucji Aneks do planu- 10-12 godzin jednostek lekcyjnych pozostawiam na prezentacje filmów dokumentalnych, fabularnych i innych form ,które będą uzupełnieniem treści programowych oraz dodatkowych popraw sprawdzianów.