Leven En Werk Van Stedenbouwkundig Architecte Lotte Stam-Beese

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Leven En Werk Van Stedenbouwkundig Architecte Lotte Stam-Beese 'Want de grond behoort ons allen toe' : leven en werk van stedenbouwkundig architecte Lotte Stam-Beese Citation for published version (APA): Oosterhof, J. (2018). 'Want de grond behoort ons allen toe' : leven en werk van stedenbouwkundig architecte Lotte Stam-Beese. Technische Universiteit Eindhoven. Document status and date: Gepubliceerd: 06/11/2018 Document Version: Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record Please check the document version of this publication: • A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website. • The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review. • The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers. Link to publication General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal. If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement: www.tue.nl/taverne Take down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us at: [email protected] providing details and we will investigate your claim. Download date: 06. Oct. 2021 ‘Want de grond behoort ons allen toe’ Leven en werk van stedenbouwkundig architecte Lotte Stam-Beese drs. Hanneke Oosterhof Technische Universiteit Eindhoven leerstoel Architectuurgeschiedenis en -theorie Proefschrift, oktober 2018 ‘Want de grond behoort ons allen toe’ Leven en werk van stedenbouwkundig architecte Lotte Stam-Beese PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Technische Universiteit Eindhoven, op gezag van de rector magnificus prof.dr.ir. F.P.T. Baaijens, voor een commissie aangewezen door het College voor Promoties, in het openbaar te verdedigen op dinsdag 6 november 2018 om 16:00 uur door Johanna Oosterhof geboren te Hellendoorn, Nederland Dit proefschrift is goedgekeurd door de promotoren en de samenstelling van de promotiecommissie is als volgt: voorzitter: prof.ir. E.S.M. Nelissen 1e promotor: prof.dr. B.J.F. Colenbrander copromotor: prof.dr.W.D.E. Aerts (Universiteit van Amsterdam) leden: prof.dr. R. Oldenziel prof. dr. C. Wagenaar (Rijksuniversiteit Groningen) prof. ir. F.J. Palmboom (Technische Universiteit Delft) prof. Dipl.-Ing. C. Rapp Het onderzoek dat in dit proefschrift wordt beschreven is uitgevoerd in overeenstemming met de TU/e Gedragscode Wetenschapsbeoefening. Afbeelding omslag: Lotte Stam-Beese, structuurschets ROCA (Rotterdam-Oost/Capelle aan den IJssel)-studies, gekleurd krijt op calque, 1960. Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, archief Lotte Stam-Beese INHOUD MOTIVATIE EN VERANTWOORDING 1 1. LEERSCHOOL IN LIEFDE EN ARCHITECTUUR 15 De weg naar het Bauhaus 15 Leerschool in Dessau 19 Eerste vrouwelijke student aan de neue baulehre 25 Relatie met Hannes Meyer 30 Werk in Berlijn en Wenen 34 Entwurfsarchitektin in Brno en een Moskous avontuur 38 Ongehuwde moeder en politiek actief 44 Op eigen initiatief naar Charkov 46 Architectuur, liefde en emancipatie 49 Sowjetische Fuge 53 2. ORDE SCHEPPEN IN EEN CHAOS 55 De lokroep van de sotsgorods 55 Holodomor 61 Hereniging met Peter en conflict Hannes Meyer 63 Giprograd, Charkov en organisatieverbanden 66 Ontwerpen voor sotsgorod KhTZ 71 Weerzien Mart Stam en ontwerpen voor Orsk 77 Balkasj en het vertrek naar Nederland 87 Utopie of ideaal? 90 Onmenselijke steden 92 Mission impossible? 95 3. ESTHETIEK JA ̶ ESTHETIEK NEE 100 Op de knieën terug naar Rusland 100 Stam en Beese architecten 102 Bazen in eigen huis 114 Actief bij ‘de 8’ 118 Van kindertehuizen tot ‘Ideaal Wonen’ 129 Ontwerpen onder eigen naam 140 4. IN DE SCHADUW VAN DE OORLOG 150 ‘Belangstellende, critische toehoorster’ aan het VHBO 150 ‘Fini’ en einde van een huwelijk 155 Studeren, werken en overleven 161 Gediplomeerd architecte en een nieuwe baan 172 5. VROUW IN EEN MANNENWERELD 180 De Dienst Stadsontwikkeling en Wederopbouw 180 Mevrouw Stam versus Lotte 184 Afstandelijk en uitbundig 193 Werkende moeder en huisvrouw 198 6. ONTWERPEN VOOR DE STAD VAN MORGEN 204 Ontwerpen voor de nieuwe city van Rotterdam 204 Eerste opdracht voor een woonwijk: Kleinpolder 210 Ontwerper en ‘moeder’ van Pendrecht 220 Landarbeiderswoningen voor het modeldorp Nagele 237 Ontwerpen voor Hoogvliet 249 Alexanderpolder: ‘de stad van morgen’ 252 Het Lage Land 262 Project Rotterdam 2000+ 263 Ommoord: finaal ontwerp 266 7. CREATIVITEIT EN ISOLEMENT 280 Afscheid van de Dienst Stadsontwikkeling 280 ‘Mijn genoegen’ 283 Van Ommoord tot Hamburg 286 Tuinontwerpen 298 Contacten, vrije tijd en hobby’s 301 Toenemend isolement 311 8. EEN MENS KAN PAS MENS ZIJN ALS HIJ ZICH THUISVOELT 316 Uitgaan van je eigen waarheid 316 Visie op architectuur en stedenbouw 322 Een vrouwelijk perspectief? 340 Receptie en reflectie 344 9. EPILOOG: EEN VOLTOOID LEVEN 364 BIJLAGEN 375 Oeuvreoverzicht Lotte Stam-Beese 375 Gepubliceerde artikelen Lotte Stam-Beese 383 Niet gepubliceerde teksten en voordrachten Lotte Stam-Beese 384 Geïnterviewde personen en informanten 387 Geraadpleegde (en bezochte) archieven 389 Geraadpleegde literatuur 392 Geraadpleegde overige bronnen 417 Enkele afbeeldingen van ontwerpen 419 SUMMARY 423 CURRICULUM VITAE 427 MOTIVATIE EN VERANTWOORDING Tot mijn vaderland verkoos ik heel de wereld, niet door systemen van geloof of kleur verdeeld, maar in veelvoud één geheel Zo luiden enkele regels uit een haiku beginjaren tachtig van de twintigste eeuw geschreven door Lotte Stam-Beese. Uit het bijschrift blijkt dat ze het gedicht schreef als terugblik op haar loopbaan in Rotterdam. Ze werkte als stedenbouwkundig architecte bij de gemeente Rotterdam van 1946 tot 1971. Maar haar blik reikt in deze haiku verder dan deze stad. De van oorsprong Duitse Lotte Stam-Beese werkte en woonde in de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw, voordat ze naar Nederland kwam, als architecte in Berlijn, Wenen, Brno en de Sovjet-Unie. Het wonen en werken in deze steden en landen met hun verschillende culturen en politieke en sociale constellatie had haar geleerd om over grenzen heen te kijken. Ze beschouwde zichzelf ̶ in termen van nu ̶ als een wereldburger. De wereld zoals zij die wilde zien was er bovendien één waarin mensen niet werden ingedeeld op grond van hun geloof of ras. Voor haar waren de begrippen ‘wereld’ of ‘aarde’ bovendien sterk verbonden met de grond waarop de mens woont en leeft. Naar haar idee was in het westerse denken het ‘openbare’ domein ofwel het gemeenschappelijke, sterk gescheiden van het ‘eigene.’ In dit denken speelde het begrip ‘bezit’ een diepgewortelde rol. Wat ze bijvoorbeeld zag als een gebrek in veel nieuwe woonwijken was het contact van de bewoners met de grond, met hun directe, fysieke omgeving. In haar ogen moest iedereen zich van die omgeving bewust worden en er zich verantwoordelijk voor voelen. ‘Want de grond behoort ons allen toe’, verklaarde ze menigmaal in voordrachten en artikelen. 1 Motivatie Vijf jaar geleden oriënteerde ik mij op een onderzoek dat ik wilde doen naar leven en werk van een vrouwelijke kunstenaar of ontwerper. Want met het onderzoek naar en het publiceren over vrouwen die actief waren in de (toegepaste) kunsten kan nog een inhaalslag worden gemaakt. Designhistoricus Marjan Groot maakte eerder al zo’n inhaalslag met haar publicatie Vrouwen in de vormgeving 1880-1940, die in 2007 verscheen.1 Hierin haalde ze ruim 600 vrouwen voor het voetlicht die actief waren geweest in de toegepaste kunsten en de industriële vormgeving. Daaronder bevond zich ook een flink aantal tot dan toe onbekende ontwerpsters. Groot (her)ontdekte en analyseerde het werk van deze ontwerpsters en schetste tevens, indien dit aantoonbaar was, de positie die zij hadden ingenomen in de wereld van de toegepaste kunst. Hiermee gaf ze al deze vrouwen een plaats in de kunstgeschiedenis. Het boek van Groot heeft mij geïnspireerd om, zodra ik er tijd en gelegenheid toe zou hebben, een biografie te schrijven van een vrouwelijke ontwerper of kunstenaar. Ik wilde op dit onderzoek bovendien graag promoveren. Al eerder, in 2001, schreef ik een doctoraal scriptie over de sierkunstenares Agathe Wegerif-Gravestein.2 Om onbelemmerd de biografie te kunnen schrijven, zonder bemoeienis van de gebiografeerde zelf, hanteerde ik als criterium dat de persoon in kwestie overleden moest zijn. Tijdens mijn zoektocht stuitte ik op een monografie over Lotte Stam-Beese die in 1993 was verschenen onder de redactie van architectuurhistoricus Hélène Damen en architect/stedenbouwkundige Anne-Mie Devolder.3 Het betreft een bundel met vijf artikelen en een oeuvreoverzicht , geschreven door acht auteurs. Het stedenbouwkundig oeuvre dat architecte Lotte Stam-Beese in Rotterdam heeft nagelaten, wordt
Recommended publications
  • Aanvraagformulier Subsidie Dit Formulier Dient Volledig Ingevuld Te Worden Geüpload Bij Uw Aanvraag
    Over dit formulier Aanvraagformulier subsidie Dit formulier dient volledig ingevuld te worden geüpload bij uw aanvraag. Brede regeling combinatiefuncties Rotterdam - Cultuur Privacy De gemeente gaat zorgvuldig om met uw gegevens. Meer leest u hierover op Rotterdam.nl/privacy. Contact Voor meer informatie: Anne-Rienke Hendrikse [email protected] Voordat u dit formulier gaat invullen, wordt u vriendelijk verzocht de Brede regeling combinatiefuncties Rotterdam – cultuur zorgvuldig te lezen. Heeft u te weinig ruimte om uw plan te beschrijven? dan kunt u dit als extra bijlage uploaden tijdens het indienen van uw aanvraag. 1. Gegevens aanvrager Naam organisatie Contactpersoon Adres Postcode (1234AB) Plaats Telefoonnummer (10 cijfers) Mobiel telefoonnummer (10 cijfers) E-mailadres ([email protected]) Website (www.voorbeeld.nl) IBAN-nummer Graag de juiste tenaamstelling Ten name van van uw IBAN-nummer gebruiken 129 MO 08 19 blad 1/10 2. Subsidiegegevens aanvrager Bedragen invullen in euro’s Gemeentelijke subsidie in het kader van het Cultuurplan 2021-2024 per jaar Structurele subsidie van de rijksoverheid (OCW, NFPK en/of het Fonds voor Cultuurparticipatie) in het kader van het Cultuurplan 2021-2024 per jaar 3. Gegevens school Naam school Contactpersoon Adres Postcode (1234AB) Plaats Telefoonnummer (10 cijfers) Fax (10 cijfers) Rechtsvorm Stichting Vereniging Overheid Anders, namelijk BRIN-nummer 4. Overige gegevens school a. Heeft de school een subsidieaanvraag gedaan bij de gemeente Rotterdam in het kader van de Subsidieregeling Rotterdams Onderwijsbeleid 2021-2022, voor Dagprogrammering in de Childrens Zone? Ja Nee b. In welke wijk is de school gelegen? Vul de bijlage in achteraan dit formulier. 5. Gegevens samenwerking a. Wie treedt formeel op als werkgever? b.
    [Show full text]
  • The Vienna Method in Amsterdam: Peter Alma's Office for Pictorial Statistics Benjamin Benus, Wim Jansen
    The Vienna Method in Amsterdam: Peter Alma’s Office for Pictorial Statistics Benjamin Benus, Wim Jansen The Dutch artist and designer, Peter Alma (see Figure 1), is today remembered for his 1939 Amstel Station murals, as well as for Downloaded from http://direct.mit.edu/desi/article-pdf/32/2/19/1715594/desi_a_00379.pdf by guest on 24 September 2021 his earlier involvement with the Cologne-based Gruppe progres- siver Künstler [Progressive Artists’ Group]. Yet Alma also pro- duced an extensive body of information graphics over the course of the 1930s. Working first in Vienna at the Gesellschafts- und Wirtschaftsmuseum [Social and Economic Museum] (GWM) and later setting up an independent design firm in Amsterdam, Alma became one of the principal Dutch practitioners and promoters of the design approach known as the “Vienna Method of Picto- rial Statistics.” To date, most accounts of this method’s history have focused on its chief inventor, Austrian social scientist Otto Figure 1 Neurath, and his principal collaborators, Germans Marie Neurath August Sander, photograph of Peter Alma, (née Reidemeister) and Gerd Arntz.1 Yet Alma’s work in pictorial late 1920s. Private collection. Reproduced by permission from Sinja L. Alma and statistics also constitutes a substantial chapter in this history, Peter L. Alma. although it has not yet been fully appreciated or adequately docu- mented.2 In addition to providing an account of Alma’s role in the 1 For a detailed history of the Vienna development and dissemination of the Vienna Method, this essay Method, see Christopher Burke, Eric assesses the nature of Alma’s contribution to the field of informa- Kindel, and Sue Walker, eds., Isotype: tion design and considers the place of his pictorial statistics work Design and Contexts, 1925–1971 within his larger oeuvre.
    [Show full text]
  • Aka Dem Kadin
    LUISE DORNEMANN AKA DEM KADIN LU İSE DORNEMANN İngilizce’den Çeviren: Gülcan Arslan LUISE DORNEMANN Adanmış Bir Ömür CLARA ZETKİN Luise Dornemann Biyografi: 2 Akademi Yayın: 1 ] Birinci Baskı: Mart 2000 İkinci Baskı: Nisan 2010 ISBN: 978-975-6304-93-8 Editör: Mukaddes Erdoğdu Çelik Kapak tasarım: Yücel Can Teknik Düzenleme: H. Ümran Yurdayol Baskı-Cilt: Can Matbacılık Davutpaşa Cad. İpek İş Merkezi Kat: 3 No: 7 Topkapı-İstanbul Telefon/Faks: (0212) 613 10 77-613 15 47 AKADEMİ YAYIN* Hocapaşa Mah. Kargılı sk. No:l, Celal Orman İşhanı Kat:2/24 Sirkeci-İstanbul Telefon: (0212) 519 70 93 - Faks: (0212) 514 68 77 E-mail: akademiyayinlariggmail.com * AKADEMİ YAYIN Ceylan Basım Yayım Dağıtım kuruluşudur İçindekiler Önsöz......................................................................................... 9 İnsanlığın Mutluluğuna Adanmış Bir Ömür........................... 11 Çocukluk ve Gençlik Dönemi................................................. 15 Antisosyalist Yasalar Altında....................................................31 Sürgünde.................................................................................. 51 Bugünün Ezilenleri ve Yarının Galipleri................................. 69 Barış İçin Savaşan Kadın......................................................... 115 Asıl Düşman İçeride............................................................... 175 Işık Doğrudan Yükseliyor.........................................................207 Karar Ayları..............................................................................217
    [Show full text]
  • Staal, J .F. , Kropholler A.J. En Staal-Kropholler M. / Archief
    Nummer Toegang: STAX Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal- Kropholler M. / Archief Het Nieuwe Instituut (c) 2000 This finding aid is written in Dutch. 2 Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler STAX M. / Archief STAX Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler 3 M. / Archief INHOUDSOPGAVE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF......................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker.......................................................................6 Citeerinstructie............................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.........................................................................6 Archiefvorming.................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer............................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer.............................................................8 Staal, Jan Frederik.....................................................................................8 Kropholler, Alexander Jacobus..................................................................9 Staal-Kropholler, Margaret......................................................................13 Bereik en inhoud............................................................................................17 Verwant materiaal..........................................................................................18 BESCHRIJVING
    [Show full text]
  • Vrije Universiteit Some Years of Communities That Care
    VRIJE UNIVERSITEIT SOME YEARS OF COMMUNITIES THAT CARE Learning from a social experiment ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad Doctor aan de Vrije Universiteit Amsterdam, op gezag van de rector magnificus prof.dr. L.M. Bouter, in het openbaar te verdedigen ten overstaan van de promotiecommissie van de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek op woensdag 19 december 2012 om 11.45 uur in de aula van de universiteit, De Boelelaan 1105 door Hermannus Bernardus Jonkman geboren te Hengelo (O) promotoren: prof.dr. W.J.M.J. Cuijpers prof.dr. J.C.J. Boutellier SOME YEARS OF COMMUNITIES THAT LearningCARE from a social experiment Harrie Jonkman This study was financially supported by research grant (3190009) from the Dutch ZonMW and a two month exchange visitor grant from NIDA (US, program code P100168). Seattle/Amsterdam, 2012 VRIJE UNIVERSITEIT SOME YEARS OF COMMUNITIES THAT CARE Learning from a social experiment ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad Doctor aan de Vrije Universiteit Amsterdam, op gezag van de rector magnificus prof.dr. L.M. Bouter, in het openbaar te verdedigen ten overstaan van de promotiecommissie van de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek op woensdag 19 december 2012 om 11.45 uur in de aula van de universiteit, De Boelelaan 1105 door Hermannus Bernardus Jonkman geboren te Hengelo (O) promotoren: prof.dr. W.J.M.J. Cuijpers prof.dr. J.C.J. Boutellier Leescommissie: Prof. dr. A.T.F. Beekman Prof. dr. C.M.H. Hosman Prof. dr. J.J.C.M. Hox Prof. dr. J.M. Koot Prof. dr. T.V.M. Pels Prof.
    [Show full text]
  • Willem Sandberg – Portrait of an Artist – Chapter 6
    Willem Sandberg – Portrait of an Artist – Chapter 6 ARTIST ORGANISATION AND RESISTANCE It wasn’t until 1932 that I stuck my head in the life of the Dutch artists organisation. I received a request at that time to become a member of VANK, the Vereiniging voor Ambachts- en Nijverheidskunst – the Association for Trade and Industry Art. I had never heard of the VANK, but I became a member. At a certain moment, I was even an active member and held administrative offices, including a seat in the Committee for non- permanent exhibitions in the Stedelijk Museum – for VANK members and others – and in the Exhibition Committee for the Dutch department at the World Exhibition in Paris. The Chairman of the VANK was Jean-François van Royen, a master typographer and, as we always said, in his spare time secretary-general of the PTT. He was owner of the Cunera Press and that was his real work. This man had, between the two great wars, a positive influence on the whole artist community, the life of the artist association and the position of the artist. First, he had a lot of work to award via the Postal services: for designing postcards or stamps, fitting out post-offices, designing letter boxes and so on. But he extended his influence far beyond this. He had, together with his friend , the architect De Bie Leuvelink Tjeenk, a great influence on the artist association life in this country. Tjeenk was, at the time that I knew him, Chairman of the BNA, the Bond voor Nederlandse Architecten [Association for Dutch Architects].
    [Show full text]
  • University Microfilms
    INFORMATION TO USERS This dissertation was produced from a microfilm copy of the original document. While the most advanced technological means to photograph and reproduce this document have been used, the quality is heavily dependent upon the quality of the original submitted. The following explanation of techniques is provided to help you understand markings or patterns which may appear on this reproduction. 1. The sign or "target" for pages apparently lacking from the document photographed is "Missing Page(s)". If it was possible to obtain the missing page(s) or section, they are spliced into the film along with adjacent pages. This may have necessitated cutting thru an image and duplicating' adjacent pages to insure you complete continuity. 2. When an image on the film is obliterated with a large round black mark, it is an indication that the photographer suspected that the copy may have moved during exposure and thus cause a blurred image. You will find a good image of the page in the adjacent frame. 3. When a map, drawing or chart, etc., was part of the material being photographed the photographer followed a definite method in "sectioning" the material. It is customary to begin photoing at the upper left hand corner of a large sheet and to continue photoing from left to right in equal sections with a small overlap. If necessary, sectioning is continued again — beginning below the first row and continuing on until complete. 4. The majority of users indicate that the textual content is of greatest value, however, a somewhat higher quality reproduction could be made from "photographs" if essential to the understanding o f the dissertation.
    [Show full text]
  • Chapter 36 Netherlands: the Pedophile Kingdom and Sodom and Gomorrah of the Modern World Joachim Hagopian
    Chapter 36 Netherlands: The Pedophile Kingdom and Sodom and Gomorrah of the Modern World Joachim Hagopian Cover Credit: Nora Maccoby with permission http://www.noramaccoby.com/ The lineage of former Holy Roman and French nobility comprises today’s House of Orange-Nassau ruling over the constitutional monarchy of the Netherlands. The Dutch royalty owns major multinational corporations such as Royal Dutch Shell, KLM Royal Dutch Airlines, Philips Electronics and Holland-America Line.1 The royal family has evolved its interests as a high-level authority currently operating as a branch of the Vatican’s Roman empire, wielding considerable influence over such powerful entities as the Rand Corporation, Koch Industries, Princeton University (founded in honor of the House of Orange), some of the world’s largest banks including AMRO and investment firms like BlackRock,2 the largest financial asset management institution on the planet, worth an estimated $7.4 trillion in client assets.3 Coincided by design with the planned Corona scamdemic, this year BlackRock’s been busily bailing out the US Federal Reserve, buying billions worth of bonds to keep the house of cards economy from imploding, in one fell swoop in April seizing control over the US Treasury and Federal Reserve.4 This private, unelected monolith has monopoly control now over the entire US economy as the centralized economic chokehold over the global masses prepares to tighten its death grip noose over humanity.5 As the long planned implosion of the world economy goes up in smoke, by engineered design, this latest power grab amidst the so called pandemic crisis is all about consolidation of power and control into fewer and fewer hands, lending new meaning to the thoroughly bankrupted USA Corporation owned and operated by the financial juggernaut of “the Crown.”6 The stakes have never been higher in 2020.
    [Show full text]
  • Gebiedsbeschrijving Hoogvliet 1. Algemene Beschrijving
    Gebiedsbeschrijving Hoogvliet 1. Algemene beschrijving 1.1 Verleden en heden Verleden Het oorspronkelijke vissersdorpje ligt tussen de raffinaderijen van Shell en de snelweg A15 in het Noorden en de Oude Maas in het Zuiden. Hoogvliet staat in Rotterdam bekend om de enorme, grootschalige herstructurering waarvan de uitvoering nu over de helft is. Het is het verhaal van een klein dijkdorp dat na de oorlog transformeerde in de eerste Nederlandse satellietstad: een nieuwe woonplek voor werknemers in de petrochemie en de Rotterdamse haven. Na de economische ontwikkelingen en reorganisaties in de jaren zeventig en tachtig verloren de industriearbeiders hun baan en vonden niet gemakkelijk nieuw werk. Hoogvliet verloor vervolgens de slag om de middenklasse en tussen 1976 en 1985 vertrokken bijna 6.000 mensen uit Hoogvliet. Met de benijdenswaardige titel van ‘afvoerputje van de woningmarkt’ (VROM 2004), getekend door verhuurproblemen en een cumulatie van sociale kwesties bond Hoogvliet de strijd aan met de verloedering. Sinds 1999 wordt de woningvoorraad in Hoogvliet ingrijpend vernieuwd. Door middel van een grote herstructurering van de woningvoorraad, onder leiding van deelgemeente en twee betrokken corporaties, werd het plan gesmeed een groot deel van alle woningen in Hoogvliet (iets minder dan een derde) te vervangen door een even groot aantal beter in de markt liggende nieuwbouwwoningen. Hierbij werd vanaf het begin af aan rekening gehouden met de sociale en economische componenten van de herstructurering. Heden Sinds 2001 wordt in Hoogvliet elke 2 jaar de leefbaarheidsmonitor afgenomen. Hierin wordt de leefbaarheid in de meest brede zin van het woord gemeten op buurtniveau in Hoogvliet. Daartoe is een indeling met 23 buurten gekozen.
    [Show full text]
  • Stag Bijvoet in Paris
    BIJVOET IN FRANCE 1925–1945 Sanatorium Zonnestraal, under construction, Hilversum B. Bijvoet, J. Duiker, 1927–1931 picture by J.D. Honings introduction ‘From 1926 until after the war Bijvoet, who for years now has lived and worked in Haarlem, spent most of his time in France, although he still got commissions from the Netherlands (one was for the Gooiland Hotel in Hilversum). In Paris it was interior design that received his care and attention. During those years he designed, in collaboration with Pierre Chareau, numerous costly conversions and interiors of prominent Paris apartments.’1 contacts There is no way of finding out whom Bijvoet consorted with in Paris, as there are virtually no sources to draw on. We do know that he worked with Chareau and Beaudouin & Lods, that he lived for several of the war years in the Dordogne with Marcel Lods, András Szivessy (André Sive) and Vladimir Bodiansky and that he was in touch with Le Corbusier (according to a letter to the Andriessens). He must have been influenced by each of them. From this you might contend that the curved wall of the golf club house in Beauvallon, which Bijvoet designed early on in his association with Chareau, derives from the one in the salon of Le Corbusier and Pierre Jeanneret’s Maison La Roche (1923–1925). Maybe the round columns do too. A new departure for Bijvoet at the time, from then on he would scarcely use anything else. It also makes sense to compare their Villa Vent d’Aval, located near the golf club and completed by André Barbier-Bouvet after the war, with Le Corbusier’s Maison Cook (1926).
    [Show full text]
  • Beer in the Middle Ages and the Renaissance This Page Intentionally Left Blank Beer in the Middle Ages and the Renaissance
    Beer in the Middle Ages and the Renaissance This page intentionally left blank Beer in the Middle Ages and the Renaissance Richard W. Unger University of Pennsylvania Press Philadelphia Copyright ᭧ 2004 University of Pennsylvania Press All rights reserved Printed in the United States of America on acid-free paper 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 First paperback edition 2007 Published by University of Pennsylvania Press Philadelphia, Pennsylvania 19104-4112 Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Unger, Richard W. Beer in the Middle Ages and the Renaissance / Richard W. Unger. p. cm. Includes bibliographical references and index. ISBN-13: 978-0-8122-1999-9 (pbk. : alk. paper) ISBN-10: 0-8122-1999-6 (pbk : alk. paper) 1. Beer—Europe—History—To 1500. 2. Beer—Europe—History—To 1500—16th century. 3. Brewing industry—Europe—History—To 1500. 4. Brewing industry—Europe—History— 16th century. I. Title. TP577.U54 2003 641.2Ј3Ј0940902—dc22 2004049630 For Barbara Unger Williamson and Clark Murray Williamson This page intentionally left blank Contents List of Illustrations ix List of Tables xi Preface xiii List of Abbreviations xvii Introduction: Understanding the History of Brewing Early Medieval Brewing Urbanization and the Rise of Commercial Brewing Hopped Beer, Hanse Towns, and the Origins of the Trade in Beer The Spread of Hopped Beer Brewing: The Northern Low Countries The Spread of Hopped Beer Brewing: The Southern Low Countries, England, and Scandinavia The Mature Industry: Levels of Production The Mature Industry: Levels of Consumption The Mature Industry: Technology The Mature Industry: Capital Investment and Innovation Types of Beer and Their International Exchange viii Contents Taxes and Protection Guilds, Brewery Workers, and Work in Breweries Epilogue: The Decline of Brewing Appendix: On Classification and Measurement Notes Bibliography Index Illustrations .
    [Show full text]
  • Jan Frederik Staal
    Jan Frederik Staal Jan Frederik Staal (Amsterdam, 28 février 1879 - là, 8 avril 1940) était un architecte néerlandais. Staal s'est établi en 1902, avec Alexander Kropholler (1881-1973), comme architecte dans l'entrepreneur hollandais de son père, Staal et Haalmeyer. À partir de 1903, ils ont conçu des bâtiments, qui ont également été construits par l'entrepreneur de son père. Certains bâtiments conçus par Staal et Kropholler sont les bureaux de la compagnie d'assurance-vie " De Utrecht " à Amsterdam et Leeuwarden. En 1910, la coopération entre Staal et Kropholler a été rompue et Staal a commencé à exécuter ses projets dans le style de l’école d’Amsterdam. Les villas du parc Meerwijk à Bergen (1917-1918) furent ses premiers bâtiments dans ce style. D'autres créations de Staal sont la vente centrale de fleurs à Aalsmeer , un bâtiment de 12 étages avec le surnom de Skyscraper à Amsterdam , le pavillon hollandais de l' Exposition des arts décoratifs et industriels de 1925 à Paris , le bâtiment principal du journal De Telegraaf (de nos jours de Kas-Bank) sur le Nieuwezijds Voorburgwal à Amsterdam, les Koopmansbeurs à Rotterdam et diverses maisons à Amsterdam Rivierenbuurt . La conception du concours de Staal pour un opéra sur la place Museumplein à Amsterdam n'a pas été réalisée: bien que son entrée ait été préférée en 1920, l'opéra n'a pas été réalisé. Plus tard, il a utilisé des motifs pour sa vente aux enchères de fleurs et son bâtiment Telegraaf. Staal est un architecte néerlandais très important qui a progressé organiquement de l'architecture de l'école d'Amsterdam à la Nouvelle Objectivité.
    [Show full text]