Staal, J .F. , Kropholler A.J. En Staal-Kropholler M. / Archief
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nummer Toegang: STAX Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal- Kropholler M. / Archief Het Nieuwe Instituut (c) 2000 This finding aid is written in Dutch. 2 Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler STAX M. / Archief STAX Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler 3 M. / Archief INHOUDSOPGAVE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF......................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker.......................................................................6 Citeerinstructie............................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.........................................................................6 Archiefvorming.................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer............................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer.............................................................8 Staal, Jan Frederik.....................................................................................8 Kropholler, Alexander Jacobus..................................................................9 Staal-Kropholler, Margaret......................................................................13 Bereik en inhoud............................................................................................17 Verwant materiaal..........................................................................................18 BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN........................................19 STAX.110339061 Correspondentie J.F. Staal en A.J. Kropholler......................19 STAX.110339038 Correspondentie M. Staal-Kropholler.................................20 STAX.110338273 Opleiding M. Staal-Kropholler............................................21 STAX.110338272 Ontwerpen J.F. Staal en J.F. Staal met A.J. Kropholler.........22 STAX.110338937 Ontwerpen M. Staal-Kropholler..........................................53 STAX.110338692 Diverse schetsen...............................................................59 STAX.110338470 Overige losse ontwerptekeningen.....................................60 STAX.110338481 Ontwerpen meubels, objecten, decoraties........................61 STAX.110339071 Bestekboeken....................................................................62 STAX.110339077 Bureauadministratie..........................................................63 STAX.110338288 Documentatie, foto's en verzameld werk..........................64 STAX.110338688 Lidmaatschappen, deelnames en nevenfuncties J.F. Staal 67 STAX.110340069 Foto's.................................................................................68 STAX.110347719 Werk van andere architecten.............................................69 STAX.110684613 (glas)negatieven en positieven vanuit CAND, niet onder projecten geplaatst........................................................................................70 STAX Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler 5 M. / Archief Beschrijving van het archief Beschrijving van het archief Naam archiefblok: Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler M. / Archief Periode: 1904-1963 Archiefbloknummer: STAX Omvang: 71,38 meter Archiefbewaarplaats: Het Nieuwe Instituut Archiefvormers: Staal, Jan Frederik Kropholler, Alexander Jacobus Staal-Kropholler, Margaret 6 Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler STAX M. / Archief Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal doen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler M. / Archief, nummer toegang STAX, inventarisnummer ... VERKORT: Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler M. / Archief (STAX), inv.nr. ... Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Het archief is openbaar STAX Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler 7 M. / Archief Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Verwervingsgeschiedenis Het archief is verworven in 1974. Het is uit dezelfde bron bij Arthur Staal afkomstig als waaruit in 1992 het archief van Arthur Staal werd overgedragen. Een deel van archief is daar als gevolg van waterschade eind jaren zeventig, begin jaren tachtig weggegooid. Daartoe behoorden ook een aanntal kopieboeken. In het bewaard gebleven deel is daarom veel schimmel aanwezig, waardoor een aantal stukken zich in een zeer slechte toestand bevinden. Een aantal van de door schimmel aangetaste stukken heeft een conserveringsbehandeling ondergaan. Binnen de ontwerpen is er naar projectfase en documentcategorie steeds heel verschillend bewaard. Het is dus wat dat betreft geen mooi, compleet, egaal opgebouwd archief. Ook wat er verloren is gegaan door de waterschade heeft daaraan bijgedragen. Ook zit er weinig fotomateriaal in het archief. De collectie van het Nederlands Architectuurinstituut bevat echter een aantal andere archieven en verzamelingen waarbinnen gefotografeerd werk van J.F. Staal te vinden is. Er heeft enige vermenging plaatsgevonden tussen het archief Staal-Kropholler (code STAX) en het archief Arthur Staal (code STAA). Stukken van of betreffende J.F. Staal die zich in het archief Arthur Staal bevinden zijn aldaar beschreven binnen de rubriek ‘Nalatenschap J.F. Staal’. Het betreft stukken betreffende ontwerpen, publicaties, foto’s en ‘overige stukken’. Bij de ontwerpen in het archief Staal- Kropholler wordt er naar dit materiaal verwezen. De belangrijkste vermenging betreft het ontwerp van J.F. Staal voor een tweede wolkenkrabber in ‘Plan Lek’ aan de Weteringschans, waarvan alle stukken zich in het archief Arthur Staal bevinden, het ontwerp voor woningbouw Pythagorasstraat, waarvan Arthur de renovatie deed, en het project Beursgebouw te Rotterdam, dat na J.F. Staals overlijden door Arthur werd voortgezet en waarvoor Margaret Staal-Kropholler de opdracht voor het ontwerp van de interieurs kreeg. Ook bevinden zich in het archief Arthur Staal artikelen over het Beursgebouw te Rotterdam, het operagebouw, de Wolkenkrabber en het gebouw ‘De Joodsche Invalide’, foto’s van de Beurs en het Telegraafgebouw, en enige correspondentie van of betreffende J.F. Staal. Historie van de toegang op het archief. In 1974-1975 is er als eerste toegang een voorlopige lijst van werken gemaakt. Juni 1991 is er een plaatsingslijst op het archief gemaakt. 2012 is er een definitieve inventaris op het archief gemaakt. Dit was onderdeel van de verbetering van de toegangen op de archieven van een aantal belangrijke 8 Staal, J .F. , Kropholler A.J. en Staal-Kropholler STAX M. / Archief architecten. Alle beschrijvingen van stukken zijn toen onder de projectbeschrijvingen bijeengebracht, terwijl er fysiek aan de aanwezigheid van stukken bij ontwerpen binnen de diverse verpakkingsvormen weinig veranderd is: deze zijn zich bijna steeds binnen dezelfde verpakkingen blijven bevinden. Wel zijn omslagen met stukken betreffende verschillende projectfases vaak verdeeld over meerdere omslagen en nader beschreven, waarbij de oude inventarisnummers zoveel mogelijk gerespecteerd zijn door er een extensie aan toe te voegen, maar soms is daar van afgeweken. Ook zijn ontwerpen van Margaret Staal-Kropholler binnen een aparte rubriek gebracht, hoewel zich met name van de ‘Bergense’ projecten zowel stukken onder de ontwerpen van J.F. Staal als onder de ontwerpen van M. Staal-Kropholler bevinden. Tenslotte zijn er enkele rubrieken toegevoegd voor niet-projectgebonden stukken. Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Staal, Jan Frederik STAAL, JAN FREDERIK Staal vestigde zich in 1902, samen met Alexander Kropholler (1881-1973), als architect in het Nederlandse aannemersbedrijf van zijn vader, Staal en Haalmeyer. Vanaf 1903 ontwierpen zij gebouwen, die in het begin ook door het aannemersbedrijf van zijn vader werden gebouwd. Enkele door Staal en Kropholler ontworpen gebouwen zijn de kantoren van de levensverzekeringsmaatschappij "De Utrecht" in Amsterdam en Leeuwarden. In 1910 werd de samenwerking tussen Staal en Kropholler verbroken en ging Staal zijn ontwerpen in de stijl van de Amsterdamse school uitvoeren. De villa's in het Park Meerwijk te Bergen (1917-1918) waren zijn eerste gebouwen in deze stijl. Andere ontwerpen van Staal zijn de centrale bloemenveiling te Aalsmeer, een 12-verdiepingen tellend gebouw met de bijnaam 'Wolkenkrabber' te Amsterdam, het Nederlandse paviljoen op de Exposition des arts décoratifs et industriels van 1925 te Parijs, het hoofdgebouw van dagblad De Telegraaf (tegenwoordig de Kas-Bank) aan de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam, de Koopmansbeurs in Rotterdam en diverse woningen in de Amsterdamse Rivierenbuurt. Niet gerealiseerd werd Staals prijsvraagontwerp voor een operagebouw op het Museumplein in Amsterdam: zijn inzending kreeg in 1920 weliswaar de voorkeur, maar de opera werd niet gerealiseerd. Hij gebruikte motieven later voor zijn bloemenveiling en zijn Telegraaf-gebouw. Staal is een zeer belangrijke Nederlandse architect die op organische wijze de ontwikkeling heeft doorgemaakt van de Amsterdamse School-architectuur