De Kunst Van Het Bouwen
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Open Monumentendagen De kunst van het bouwen 15 & 16 SEPT. 2012 BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Dessins / tekeningen: Philippe de Kemmeter — Design: neutre.be neutre.be — Design: Kemmeter de Philippe / tekeningen: Dessins Comment tout ça tient ? L’art de construire en Région de Bruxelles-Capitale Hoe blijft dit staan? De kunst van het bouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 27/08/12 02/12/12 Halles Saint-Géry Sint-Gorikshallen Place Saint-Géry Sint-Goriksplein Bruxelles 1000 Brussel accessible gratuitement gratis toegankelijk 7/7, 10:00-18:00 À l’initiative de la Région de Bruxelles-Capitale Op initiatief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest EUROPA, EEN GEMEENSCHAPPELIJK ERFGOED ONDER BESCHERMING VAN DE RAAD VAN EUROPA EN VAN DE EUROPESE UNIE. IN HET KADER VAN DE EUROPESE MONUMENTENDAGEN Informatie Gebruikte pictogrammen De kunst van het bouwen – Erfgoed Brussel Organisatie van de Open Monumentendagen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : Directie Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofd- Openingsuren en data stedelijk Gewest – CCN - Vooruitgangstraat 80 – 1035 BRUSSEL a Infolijn op 15 en 16 september 2011, van 10u tot 17u : 0800/40 400 Sinds eind 2011 geeft de Directie Monumenten fax : 02/204.15.22 – e-mail : [email protected] – #jdp-omd op Twitter d Metrolijnen en haltes De uren die vermeld worden bij de gebouwen, verwijzen naar het openings- en Landschappen van het Brussels Hoofdste- en sluitingsuur. De organisatoren behouden zich het recht voor de deuren vroeger te sluiten bij een grote toeloop, zodat ze toch op het afgesproken e Tram delijk Gewest het tijdschrift Erfgoed Brussel uit. uur kunnen eindigen. Deze publicatie richt zich tot al wie een passie Het is verboden te roken, te eten en te drinken tijdens het bezoek; het is mo- f Bus gelijk dat de verantwoordelijken het maken van foto’s niet toestaan. heeft voor erfgoed, zowel Brusselaars als niet- De vermelding B of BL, gevolgd door een datum aan het einde van een tekst, wijst erop dat het gebouw waarvan sprake op die datum beschermd werd of g Wandeling/Activiteit Brusselaars, en wil de diverse facetten van de ingeschreven werd op de bewaarlijst. monumenten en landschappen in het Brussels De verwijzingen in het vet naast de nummers van de plaatsen en de adressen h Tentoonstelling/Lezing van de activiteiten verwijzen naar een cartografisch plan van het Gewest. Dat Hoofdstedleijk Gewest aan bod laten komen. kunt u schriftelijk aanvragen bij de Directie Monumenten en Landschappen en wordt u dan gratis toegestuurd. b Fietstocht Per jaar zullen drie nummers verschijnen (twee De informatie over het openbaar vervoer werd ons verschaft door het MIVB. Zij vermeldt de haltes die zich in de nabijheid bevinden van de plaatsen en ver- gewone nummers en een speciaal nummer). trekpunten, rekening houdend met de dienstregeling op zaterdag en zondag. ♬ Muzikale animatie Opgelet : voor bepaalde activiteiten is het verplicht vooraf te reserveren (het te- lefoonnummer vindt u onder de notitie over de activiteit). Er is voor deze werkwijze Enkel te bezoeken Het dubbele nummer van september is gewijd gekozen om het publiek in optimale omstandigheden te kunnen ontvangen en om i met gids of voldoende gidsen te kunnen voorzien. U kunt op de dag zelf ook nog naar het ver- reserveren is verplicht aan het thema van de Open Monumentendagen. trekpunt van de activiteiten gaan, want annuleringen zijn immers nooit uitgesloten. Verschillende artikels geschreven door specia- c Vertrekpunt of plaats Toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit van activiteit listen presenteren de kunst van het bouwen van- Dankzij de medewerking van de Nationale Vereniging voor de Huisvesting van Personen met een Handicap (NVHPH), wordt de toegankelijkheid voor uit diverse invalshoeken. Verkrijgbaar in de boekhandel vanaf half septem- personen met beperkte mobiliteit vermeld naast elk gebouw dat in het pro- j Rondleiding gramma opgenomen is. Dat is gebaseerd op de gegevens die de verant- in gebarentaal ber en in de Sint-Gorikshallen tijdens de Open woordelijken van de opengestelde plaatsen hebben meegedeeld en werd Monumentendagen. nog eens gecontroleerd door een lid van de vereniging. Locaties in de open lucht en galerijen werden hierbij buiten beschouwing gelaten, alsook de ge- prijs: € 20 bouwen waarvoor onvoldoende gegevens verstrekt werden. De toegankelijkheid van de gebouwen is weergegeven volgens de criteria en normen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, aan de hand van de volgende logo’s : Wettelijk depot : D/2012/6860/013 k Toegankelijk: er zijn voldoende voorwaarden vervuld opdat personen in een (al dan niet elektrische) rolstoel zich zelfstandig kunnen verplaatsen. ISBN : 978-2-930457-83-3 m Toegankelijk met hulp: de hulp van een derde is vereist om zich gemakkelijk te kunnen verplaatsen. l Niet toegankelijk: de minimumvoorwaarden zijn niet vervuld. De criteria voor toegankelijkheid zijn enkel van toepassing voor de bezoeken Deze brochure tijdens de Open Monumentendagen. Zij zijn niet noodzakelijk geldig voor de wordt gratis verspreid gewone activiteiten in die gebouwen. Voor bijkomende inlichtingen hierover kunt u contact opnemen met de Wettelijk Depot : NVHPH ([email protected]). D/2012/6860/006 OPEN MONUMENTENDAGEN ⁄ 1 Voorwoord Traditiegetrouw staan bij de start van het nieuwe werkjaar ons erfgoed en onze cultuur in de kijker tijdens de Open Monumentendagen. Dit evenement kent elk jaar opnieuw een onmiskenbaar succes, waaruit duidelijk blijkt dat de Brusselaars geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van hun woongebied. Wat dit gebeuren zo aantrekkelijk maakt voor de bezoekers, is de grote verscheidenheid van ons erfgoed; gaande van prachtige, maar zelden toegankelijke burgerlijke of religieuze bouwwerken, tot archeologische of industriële sites of zelfs het groen erfgoed. Twee dagen lang krijgt eenieder de kans om zijn of haar stad te (her)ontdekken vanuit een nieuwe invalshoek. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wijdt de 24ste editie van de Open Monumen- tendagen aan ‘de kunst van het bouwen’ en rondt daarmee een cyclus af die in het teken staat van materialen en technieken. Het publiek kan op ongeveer 80 open- gestelde locaties en tijdens een vijftigtal buitenactiviteiten kennis maken met het engineering-erfgoed en meer te weten komen over structuren, materialen, vormen,… We hebben ons toch allemaal al eens afgevraagd, wanneer we kijken naar een gebouw, een torenspits, een brug of een gebinte: “Hoe blijft dit staan?”. Deze Open Monumentendagen maken verder ook duidelijk dat erfgoed een begrip is dat heel wat omvat: zo bestond er tot op heden nog maar weinig aandacht voor het technische aspect van de bouwkunst. Techniek is echter geen op zichzelf staand gegeven, maar is rechtstreeks gekoppeld aan de sociaal-economische evolutie, zoals blijkt uit het gebruik van beton in de twintigste eeuw. Op een ogenblik waarop energie onze prioritaire aandacht vergt, kunnen we dankzij de kennis over de structurele opbouw van ons erfgoed nagaan hoe we bepaalde ingrepen, zoals een restauratie, renovatie of herbestemming, op een zinvollere manier kunnen doorvoeren, om zo in te spelen op het streven naar duurzame ontwikkeling dat ons Gewest moet vooropstellen. Ik wens van harte dat het Brusselse engineering-erfgoed de aandacht blijft krijgen die het verdient en ik hoop dat, net zoals dat gisteren het geval was, de ingenieurs van vandaag mee zullen bouwen aan de stad van morgen. De Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering 2 ⁄ OPEN MONUMENTENDAGEN Een informatiepunt voor al uw vragen… Tijdens de Open Monumentendagen kunt u met al uw Boekhandelaars Quartiers Latins en Plaizier stellen vragen terecht in het informatiepunt in het centrum een reeks publicaties, postkaarten, posters en andere van Brussel, in de Sint-Gorikshallen, van 10u tot 17u. documenten voor die gewijd zijn aan het Brusselse U vindt er ook de volledige programmabrochure en erfgoed. informatie over de opengestelde plaatsen. De thema- De Stadswinkel opent eveneens zijn deuren om u te tische publicatie wordt er tegen een voordeelprijs te informeren over haar acitiviteiten en het repertorium koop aangeboden. van gespecialiseerde ambachtsmensen. c Sint-Gorikshallen, Sint-Goriksplein te Brussel Maak gebruik van uw bezoek om de verschillende d 1-5 (De Brouckère) tentoonstellingen te bezoeken: e 3-4 (Beurs) > “Hoe blijft dit staan?” (zie pagina 48). f 29-38-47-63-66-71-88 (De Brouckère), > “Internationaal Fotografisch Experiment met 46-48-95 (Beurs) Monumenten” (zie pagina 38). Met de medewerking van Patrimoine et Culture, CFC-Editions en de boekhandels Quartiers Latin en Plaizier en van de Stadswinkel OPEN MONUMENTENDAGEN ⁄ 3 Inhoud Voorwoord ................................................ p. 1 Opengestelde plaatsen en activiteiten Brussel................................................... p. 4 Brussel-Uitbreiding / Sint-Lambrechts-Woluwe / Sint-Pieters-Woluwe ..................................... p. 30 Het Internationaal Fotografisch Experiment met Monumenten .. p. 38 Kaart en repertorium van de opengestelde plaatsen ........... p. 43 Tentoonstelling: “Hoe blijft dit staan?” ....................... p. 48 Oudergem / Watermaal-Bosvoorde / Brussel-Uitbreiding / Elsene .............................. p. 50 Ukkel / Sint-Gillis / Vorst / Anderlecht ..................... p. 60 Sint-Jans-Molenbeek / Koekelberg / Jette / Brussel-Laken / Brussel-NOH ...................... p. 70 Evere / Schaarbeek / Sint-Joost-ten-Node ................. p.78 Autoloze zondag .......................................... p. 85 Publicaties