Internationale Spectator Jaargang 65 - Nr 7/8 - Juli/Augustus 2011
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Internationale Spectator Jaargang 65 - nr 7/8 - juli/augustus 2011 Van vallende torens en vallende banken Na de angst: repressie of preventie met beleid Geen ‘Arabische Lente’ in Syrië en Soedan? Instituut Clingendael Uitgave van Koninklijke Van Gorcum BV (Assen) namens het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen ‘Clingendael’ (Postbus 93080, 2509 AB Den Haag), dat samenwerkt met het Koninklijk Instituut voor Inhoud juli/augustusnummer 2011 Internationale Betrekkingen, EGMONT, te Brussel. Verschijnt maandelijks en wordt uitgegeven op de grondslag van een redactiestatuut. Redactiebureau Instituut ‘Clingendael’ Redactie Internationale Spectator Postbus 93080, 2509 AB Den Haag COLUMN Jan Marinus Wiersma tel. 070-3245384; fax. 070-3746669 E-mail: [email protected] of Bob van den Bos Roma en de Europese Unie: [email protected] Een gespleten Politieke Unie 369 een blinde vlek? 405 www. internationalespectator.nl Kernredactie ARTIKELEN FILMRECENSIE Jan Q.Th. Rood (hoofdredacteur) Peter A. Schregardus (eindredacteur) Bodille Arensman over Gerard J. Telkamp (eindredacteur) Thomas von der Dunk Kinderen in Pakistan tussen Algemene redactie Van vallende torens en vallende twee vuren 409 E. Bakker, S. Biscop, D. Criekemans, E. Drieskens, L. van den Herik, P. Hoebink, S. de Hoop, banken: tien jaar aanleiding tot W. Hout, M. van Keulen, J.C. Mulder, toekomstangst 371 BOEKBESPREKINGEN C.W.A.M. van Paridon, R. A. Wessel, J.W. de Zwaan. Jos van Dijk over Abonnementenadministratie TERRORISME TOEN EN NU Op de grens van het politie Koninklijke Van Gorcum BV Administratie Internationale Spectator mandaat 411 Postbus 43, 9400 AA Assen Edwin Bakker Joris Kreutzer over tel. 0592-379555; fax. 0592-379552 Terrorisme en contraterrorisme Knullige revolutionairen 412 E.mail:[email protected] www.vangorcum.nl in de schaduw van 9/11: Yvet Blom over Abonnementsprijzen tien jaar angst voor terrorisme 375 Antiterrorismewetgeving, Nederland en België: publieke opinie en populisme Particulier € 63,00 Beatrice de Graaf in Nederland 413 Instelling € 74,50 Student € 48,50 (max. 5 jaar) Terroristen in de rechtszaal: Michiel de Weger over Studenten-startersabonnement € 26,50 (1 jaar) demonstratie van recht en Vuurwapens in België 415 Buitenland: gerechtigheid? 380 Wouter van Raay over Particulier € 90,25 Instelling € 103,00 Folterbeleid van het Witte Huis Student € 71,00 Betaling via Belgisch gironummer is mogelijk. Peter Knoope & Quirine Eijkman onder George W. Bush 416 Abonnementen worden automatisch verlengd, Tien jaar internationale strijd Jan Jaap Kleinrensink over tenzij voor 1 december schriftelijke opzegging tegen het terrorisme: Taal en terrorisme 418 heeft plaatsgehad. waar staan wij nu? 385 Vincent van Beest over Losse nummers 7,95 excl. portokosten € Terrorisme in institutenland 419 Advertenties Jaïr van der Lijn & Edwin Bakker Lisette van der Ark over Acquire Media, Zwolle Sandor Quatfass, tel 038-4606384 / Het einde van religieus Interventie in binnenlandse fax 038-4606318 terrorisme?: en wat daarna? 389 conflicten 420 [email protected] Krijn Schramade over Foto omslag Floor Janssen & Joas Wagemakers Nicaragua afgeserveerd 422 Rutger van Hamersvelt Is al-Qa‘ida echt failliet? 393 Richtlijnen voor auteurs zijn verkrijgbaar op het redactie-adres. SIGNALEMENTEN 425 GRENZEN AAN DE ARABISCHE LENTE ISSN 0020-9317 SUMMARIES 427 Alle in dit maandblad uitgesproken meningen en inzichten blijven geheel voor verantwoor- Bruno Braak delijkheid van de schrijvers. Geen Arabische Lente in Soedan 397 Niets uit deze uitgave mag worden verveel- voudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, Hans Schippers fotocopie, microfilm, of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke Op eigen kracht: taai verzet toestemming van de uitgever. van Syrische oppositie 401 ©2011, Koninklijke van Gorcum, Assen Alle auteursrechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Internationale Spectator Jaargang 65 nr. 7/8 | Juli/Augustus 2011 Column Bob van den Bos Een gespleten Politieke Unie Integreert Europa steeds verder of juist niet? Wint wat ging richting een Politieke Unie’.Vervolgens deed hij ons bindt van wat ons verdeelt? Het afgelopen half jaar in Brussel precies het tegenovergestelde. Hij bond zich onderging de Europese Unie zware lakmoesproeven aan Europese afspraken met verregaande politieke im- van economische, politieke en morele aard. De uit- plicaties. Een andere regeringsleider zou bij terugkeer komsten zijn tekenend voor het huidige karakter van met knikkende knieën het parlement hebben betre- de Unie en werpen licht en schaduw over de nabije den, dan wel andersoortig vertier hebben gezocht. Zo toekomst. niet Rutte. Deze lenige woordkunstenaar maakte van Zo werden we geconfronteerd met een dreigende het ‘Noodfonds’ een deugd. Bovendien zou Nederland ineenstorting van de Europese Monetaire Unie. Onze geen last krijgen van de afgesproken ‘Brusselse be- aloude Griekse vrienden hadden een potje gemaakt moeienis’, omdat het juist een voorbeeld is voor de van hun financiën. Ze deden een beroep op het me- rest. Na zo’n politiek hoogstandje liet de coalitie de cenaat van Europese regeringen om hen van de on- verbale acrobaat natuurlijk niet vallen. dergang te redden: solidariteit met de zwakkeren was Tweede test. De ‘Arabische Lente’ leidde tot een toch de basis van Europese samenwerking? De reacties storm van kritiek op het Europees buitenlands beleid. logen er niet om. Solidariteit? Met die zwendelaars, Donkere wolken pakten samen boven het hoofd van die Europa systematisch hadden voorgelogen over hun Lady Ashton, de Hoge Vertegenwoordiger met de staatsfinanciën? Alom bestond evenzeer de vrees dat lage status. De EU had géén gecoördineerd en strate- ook in landen als Portugal, Spanje en Ierland varian- gisch antwoord op de ingrijpende ontwikkelingen in ten op de Griekse tragedie zouden worden opgevoerd. de naburige regio. De EU had zich nog wel zo besluit- Het hele eurostelsel zou in gevaar komen. Onder ge- vaardig getoond, zij het in het wisselen van vriend- weeklaag van het koor van verontwaardigde burgers schappen: ze had partij gekozen voor de ontketende besloten Europese regeringen daarom ‘uit eigen be- opstandelingen tegen de in het nauw gebrachte dic- lang’ diep in hun slecht gevulde buidels te tasten en tators in Tunesië en Egypte, gevolgd door Libië, Syrië een permanent noodfonds (500 miljard) op te richten. en Jemen. Bovendien kwamen de regeringsleiders overeen Hoe oprecht de EU (500 miljoen inwoners) een tot nu toe ongekende Europese bemoeienis toe was begaan met het lot van de onderdrukten, bleek te staan met hun eigen ‘binnenlandse’ besluitvorming. wel toen een handvol Tunesiërs en andere Noord- Regels en toezicht binnen de eurozone werden aan- Afrikanen er hun heil kwamen zoeken. Als ze al niet gescherpt. Daarnaast werd op Duits aandringen het verdronken waren voor het eilandje Lampedusa was europact afgesproken: verregaande economische coör- bereikt, moesten ze worden tegengehouden door de dinatie op het niveau van regeringsleiders. Regeringen herinvoering van grenscontroles. De Europese raadge- gaan elkaar aanspreken, zelfs op onderwerpen als be- ver was angst. Niet zozeer voor de geringe immigratie lastingen, pensioenen en sociaal beleid. De akkoorden uit Afrika als wel voor het niet geringe verzet hierte- tezamen kunnen worden beschouwd als voorbeeld van gen in eigen land. het vaak betwist spill-over-effect van de economie naar Ook de warme banden met de Libische woestijn- de politieke sfeer. En dat uitgerekend in een periode held Kaddafi werden plotseling verbroken. De ‘Grote waarin euroscepsis zich alom als een virus heeft ge- Verlosser’ had zijn bevolking veertig jaar lang mogen nesteld in de zenuwbanen van de nationale politiek. onderdrukken. Een vakkundig terrorist bovendien, Veel Europese leiders werden dan ook knap nerveus, met op zijn ‘Europese’ getuigschrift het laten ontplof- ingeklemd als ze zaten tussen electoraal sentiment en fen van een verkeersvliegtuig boven Schotland en het beleidsmatige onvermijdelijkheid. opblazen van een discotheek in Berlijn. Toen hij zijn Onze eigen premier Rutte had de Tweede Kamer chantage (massavernietigingswapens, emigratiestro- toegezegd ‘krachtig afstand te nemen van elke bewe- men) had gestaakt, werd hij echter niet opgesloten Jaargang 65 nr. 7/8 | Juli/Augustus 2011 Internationale Spectator 369 in Scheveningen, maar met open armen ontvangen dwingt eenrichtingsverkeer af: we kunnen alleen nog in Brussel. Ook mocht Kaddafi in Parijs zijn tenten maar vooruit, richting verdere europeanisering. opslaan om Franse ministers en wapenhandelaren te Het dwangmatig karakter van dit proces veront- trakteren op kamelenbiefstuk met gepofte dadels. rust begrijpelijkerwijs veel mensen. Op de term onver- Kaddafi’s dreiging zijn eigen ongehoorzame bevol- mijdelijk rust niet voor niets een politiek taboe. Door king uit te moorden, was echter zelfs zijn politieke za- weerstanden tegen verdere europeanisering worden kenvrienden te gortig en de Veiligheidsraad gaf zowaar ‘onvermijdelijke’ maatregelen echter soms te lang uit- toestemming voor militair optreden. De Verenigde gesteld. Als eerder was besloten tot strenger boven- Staten wilden dit keer geen leidende rol. Washington nationaal toezicht op de financiële markten en natio- liet het initiatief daarom aan de EU. Deze moest door naal begrotingsbeleid, dan had ons dat zelfs de crisis interne verdeeldheid de beker aan haar voorbij laten kunnen besparen. gaan. Na overleg met zijn campagnestaf