Internationale
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Internationale SpectatorJaargang 63 - nr 9- september 2009 Piraterij: storm in een groot glas water Europese unie tussen crisis en welvaart Israëlische Arabieren en vredesproces Instituut Clingendael Uitgave van Koninklijke Van Gorcum BV (Assen) namens het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen ‘Clingendael’ (Postbus 93080, 2509 AB Den Haag), dat Inhoud septembernummer 2009 samenwerkt met het Koninklijk Instituut voor Internationale Betrekkingen, EGMONT, te Brussel. Verschijnt maandelijks en wordt uitgegeven op de grondslag van een redactiestatuut. Redactiebureau Instituut ‘Clingendael’ Redactie Internationale Spectator COLUMN Kees Homan & Susanne Kamerling Postbus 93080, 2509 AB Den Haag tel. 070-3245384; fax. 070-3746669 Bob van den Bos Piraterij vaart wel bij Somalisch vacuüm: E-mail: [email protected] of Genante vertoning 409 bestrijdingsnetwerk in de maak 455 [email protected] www. internationalespectator.nl ARTIKELEN RESPONS Kernredactie Jaap W. de Zwaan (hoofdredacteur) Roland Zwiers Karel Koster Peter A. Schregardus (eindredacteur) Lissabon-strategie na 2010: Obama 100 dagen 459 Gerard J. Telkamp (eindredacteur) maatschappelijk draagvlak, breed Emerson Vermaat Algemene redactie welvaartsbegrip en accent op arbeids- Hallo, zéker niet alle moslims zijn E. Bakker, S. Biscop, E. Drieskens, L. van den Herik, P. Hoebink, S. de Hoop, productiviteit 411 nazi’s! 460 W. Hout, M. van Keulen, J.C. Mulder, Piet Buwalda C.W.A.M. van Paridon, J.Q.Th. Rood, R. A. Wessel. Adriaan Schout, Mirte van den Berge & Nederlandse Buitenlandse Dienst géén Abonnementen-administratie Robbert Morée gesloten bolwerk 461 Koninklijke Van Gorcum BV Administratie Internationale Spectator Wordt de EU intergouvernementeler? 416 REPLIEK Postbus 43, 9400 AA Assen Hilde Reiding tel. 0592-379555; fax. 0592-379552 E.mail:[email protected] W.W. Boonstra Professionaliteitsdiscussie nader www.vangorcum.nl Het EMU-Fonds: institutionele versterking t oegelicht 462 Abonnementsprijzen door centrale financiering van overheids- Nederland en België: tekorten 422 FILMRECENSIE Particulier 61,00 € Jort Hemmer over Instelling € 72,50 Student € 46,90 (max. 5 jaar) Erik Dirksen Somalië en het onheil van de Studenten-startersabonnement € 25,75 (1 jaar) Economische deining in ex-‘Oost-Europa’: niet geleerde les 463 Buitenland: Particulier € 87,50 de crisis in Rusland en Polen 426 Instelling € 100,00 BOEKBESPREKINGEN Student € 69,00 Betaling via Belgisch gironummer is mogelijk. Marie Hulsman-Vejsová & Kees Homan over Abonnementen worden automatisch verlengd, Gerard van der Zwan Verantwoordingsprocessen en tenzij voor 1 december schriftelijke opzegging heeft plaatsgehad. Het Tsjechische voorzitterschap van de v redesmissies 465 Europese Unie: ‘van zijn stuk gebracht’? 430 Johan te Velde over Losse nummers € 7,95 excl. portokosten Samenwerking bij crisisbeheersings- Advertenties Acquire Media, Zwolle Karen Del Biondo operaties in fragiele staten moet Sandor Quatfass, tel 038-4606384 / De politieke dialoog in het EU-ontwikke- beter 467 fax 038-4606318 lingsbeleid: beloftevol instrument voor Sjors Callenbach over [email protected] democratie en mensenrechten? 434 Guantánamo gefileerd 468 Foto omslag Rutger van Hamersvelt Jean Penders over Paul Hoebink Europees Parlement: steeds meer macht, Richtlijnen voor auteurs zijn verkrijgbaar op het redactie-adres. Nederlandse identiteit en Nederlandse steeds minder stemmen 469 ISSN 0020-9317 ontwikkelingssamenwerking 438 Sam Rozemond over Tussen populisme en wereld - Alle in dit maandblad uitgesproken meningen en inzichten blijven geheel voor verantwoor- Hinke Pietersma burgerschap 471 delijkheid van de schrijvers. Europese aandacht voor Roma uitdaging Simon Polinder over Niets uit deze uitgave mag worden verveel- voor Nederland 443 De relevantie van religie 473 voudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie, microfilm, of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke Marco Mezzera SIGNALEMENTEN 474 toestemming van de uitgever. Birma: oorsprong en evolutie van een m ilitaire dictatuur 446 SUMMARIES 478 Hans Schippers Israëlische Arabieren en het vredesproces 450 II Internationale Spectator Jaargang 63 nr. 9 | September 2009 Column Bob van den Bos Genante vertoning De Europese verkiezingen voldeden ook dit jaar weer landse kiezer was belangrijker dan invloed in Europa. Op geheel aan de verwachtingen. De opkomst was inderdaad de uitslagenavond stond Madlener met recht te stralen: laag. Veel kiezers hadden wederom geen idee waar het om hij had met een boodschap die lichtjaren van de politieke ging. De uitslag weerspiegelde, zoals gewoonlijk, bovenal werkelijkheid afstaat, de status van een ster verworven. de nationale populariteit van de partijen. Gevestigde partijen, op GroenLinks en D66 na, gedroe- Traditiegetrouw konden we ons naar hartenlust ergeren gen zich als de politieke gevangenen van de PVV en lieten aan de hypocriete reacties. De media betreurden de ge- hun electorale manoeuvreerruimte ernstig beperken door ringe belangstelling, waar ze zelf aan hadden bijgedragen Wilders’ populariteit. Ook zij gingen de ontevreden kiezers door jarenlang het Europees Parlement te mijden alsof er naar de mond praten: hoe minder ‘Brusselse bemoeienis’ de Mexicaanse griep heerste. Tweede-Kamerleden huilden hoe beter. De Europese begroting? Halveren die handel! In krokodillentranen over de geringe populariteit van hun Nederland was Europa uit. Zelfs kwaliteitskranten voed- partijrivalen en snotterden dat het Europees Parlement den de euroscepsis door levensgrote foto’s af te drukken straks best belangrijk wordt. van lege bankjes in het Europees Parlement. Omdat de De grootste verliezer was de PvdA. Deze partij zat al burgers het anders niet konden volgen, werden de tv- langere tijd in de electorale versukkeling, maar weet debatten versimpeld tot de tegenstellingen vóór of tegen haar nederlaag vooral aan haar Europese lijsttrekker en Europa en vóór of tegen de toetreding van Turkije. zijn campagne. Thijs Berman was eigenlijk de verkeerde Een genante vertoning: media, nationale politici noch keus, ook al hadden de partijleden hem zelf gekozen en kiezers namen de Europese verkiezingen erg serieus. Het geprezen als onversneden sociaaldemocraat. Ook de uitge- Europees Parlement kampt bij ons onmiskenbaar met dragen boodschap moest het ontgelden als ‘inconsistent’, een probleem van legitimiteit. De laatste jaren werden hoewel deze was gebaseerd op het verkiezingsprogramma er gelukkig van alle kanten remedies gesuggereerd. Deze van Pronk c.s., dat door de hele partij nu juist bejubeld hebben evenwel als gemeenschappelijk kenmerk dat was als pro-Europees en toch kritisch! Partijleider Wouter we er niets mee opschieten. Zo is, behalve door Wilders, Bos had Berman op een zeer originele wijze gesteund, zelfs door enkele medewerkers van Clingendael geopperd namelijk door zich tijdens de campagne niet te vertonen de nationale parlementen alle taken van het EP te laten en vervolgens op euroscepticus René Cuperus te stemmen, overnemen. Het betreft hier helaas losse flodders uit de die zijn lijstaanvoerder voortdurend voor de voeten had denktank, waar alleen de ganzen in het omringende park gelopen. van zullen hebben opgekeken. Het succes van de EU berust De grootste winnaar was de Partij voor de Vrijheid (PVV). nu juist op het evenwicht tussen de Europese instellingen. Geert Wilders verklaarde dat het Europees Parlement Eén institutie eruit gehaald en het bouwwerk stort in diende te worden afgeschaft. Hij wees Barry Madlener elkaar. In Brussel voltrekt zich het hele proces van voorbe- en enkele kompanen aan om de volksvertegenwoordi- reidingen, lobby’s en alle fasen van ambtelijke en politieke ging in Straatsburg van zijn doodvonnis op de hoogte te besluitvorming. Wie daar greep op wil krijgen, moet er zelf stellen. Op het programma stond verder het opdoeken bovenop zitten. De beslissingsmachinerie loopt geheid van de hele Europese Commissie, op de commissaris ‘voor vast als de wetgeving uitsluitend vanuit zevenentwintig economische zaken’ na. De EU moet zich alleen met de ‘compromisloze’ nationale perspectieven wordt beoor- economie bezighouden, de rest kan Nederland zelf wel. deeld. De meerwaarde van het EP zit hem nu juist in het Wilders verkondigde dat tientallen miljoenen moslims op één – breed geaccepteerde – noemer brengen van Europa uitgezet moesten worden; eveneens geen geringe de talloze uiteenlopende belangen en politieke visies in opgave, al was het maar omdat deze er helemaal niet zijn. Europa. Verder kreeg oud-makelaar Madlener als zoekopdracht Een andere veel gehoorde stelling luidt dat het Europees mee de PVV-ers politiek te huisvesten in een Europese Parlement in democratisch opzicht tekortschiet: het kan fractie. Hij vond echter niets van zijn gading en betoonde geen regering in of uit het zadel helpen en bij verkiezingen zich hierover vervolgens zeer verheugd: nu hoefde hij géén gaat het dus ook niet om de essentiële machtsvraag. Juist compromissen te sluiten. Duidelijkheid voor de Neder- de strijd tussen regering en oppositie trekt aandacht van Jaargang 63 nr. 9 | September 2009 Internationale Spectator 409 media en kiezers. Om aan dit bezwaar tegemoet te komen, ontwikkelingen en toen ze uit hun coma ontwaakten, zou de EU dus een al dan niet federale regering moeten gingen ze afstotingsverschijnselen vertonen: hoe minder hebben. De kans hierop is echter vooralsnog nihil. Inte- EU, hoe beter. Impopulaire maatregelen in eigen land zijn gendeel, alom regeert juist de angst