Nederlands Genootschap Voor Internationale Zaken JAARVERSLAG 2014
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken JAARVERSLAG 2014 Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken Algemeen Het Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken (NGIZ) is de enige algemene vereniging in Nederland die zich bezighoudt met de internationale betrekkingen op een breed terrein en het Nederlands buitenlandbeleid. Het NGIZ bevordert de publieke discussie in Nederland over internationale vraagstukken en stimuleert studies over internationale onderwerpen. In het bijzonder besteedt het NGIZ aandacht aan de Verenigde Naties, de Europese Unie, de NAVO en andere internationale organisaties waarvan Nederland deel uitmaakt. Naast de meer klassieke thema’s van buitenlandse politiek (nationale veiligheid en buitenlandse handel) is de vereniging zich meer en meer gaan richten op ontwikkelingsvraagstukken, mensenrechten en nieuwe dreigingen, zoals klimaatverandering en schaarste. Oorspronkelijk, na de oprichting in 1945, hield het NGIZ zich bezig met de opleiding van Nederlandse aspirant-diplomaten en de uitgave van het maandblad de Internationale Spectator. Die activiteiten werden echter overgedragen toen in 1983 het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen 'Clingendael' werd opgericht. Vanaf die tijd heeft het NGIZ, naast maar in goede samenwerking met het Instituut Clingendael, zich toegelegd op een drietal kernactiviteiten: . het organiseren van lezingen en discussiebijeenkomsten in samenhang met actuele internationale ontwikkelingen; . het jaarlijks uitloven van een prijs voor de beste afstudeerscriptie over een onderwerp op het gebied van de internationale betrekkingen; . de vestiging van bijzondere leerstoelen aan Nederlandse universiteiten. Het NGIZ is volledig onafhankelijk en is dus niet gebonden aan enige politieke partij of richting, dan wel godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging. De vereniging kent gewone leden en jongeren / studentleden en heeft, naast de hoofdzetel in Den Haag, ook actieve afdelingen in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en in Noord- en Zuid Nederland. - 2 - Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken Verslag over het jaar 2014 Van het Bestuur Het NGIZ kan over het jaar 2014 terugzien op een jaar vol activiteiten; activiteiten georganiseerd door zowel het landelijk bestuur als de plaatselijke afdelingen. Daarbij zijn tal van in de actualiteit spelende onderwerpen besproken en bediscussieerd. Zo werd voor de zomer de lopende Van Bylandt-cyclus van lezing afgesloten. Deze reeks was dit jaar gewijd aan Afrika en de toekomst van dit continent. In maart van het afgelopen jaar werd de NGIZ- scriptieprijs uitgereikt tijdens een feestelijke bijeenkomst in Instituut Clingendael. In die maand verzorgde Gary Samore, oud-adviseur van president Obama en verbonden aan Harvard University, de Muller-lezing met als onderwerp ‘The Iranian nuclear deal, a step towards a Middle East without weapons of mass destruction?’. Tijdens twee bijeenkomsten werd in samenwerking met andere partijen aandacht besteed aan de Europese verkiezingen. Ook de gevoelige relatie tussen sport en politiek werd besproken. De actualiteit kwam aan de orde in twee actualiteitenseminars over de explosieve situatie in met Midden-Oosten, i.h.b. Syrië en Irak sinds de opmars van IS, en de moeilijke positie van Turkije. Tevens is de situatie in en rond Oekraïne besproken. Ook de afdelingen hebben aan deze actuele onderwerpen de nodige aandacht besteed. Het najaar werd geopend met een nieuw initiatief: het dies internationalis bij gelegenheid van het 69 jaar bestaan van het NGIZ. Een evenement alleen open voor leden en introducés. In het najaar is ook de nieuwe van Bylandt-reeks, dit keer gewijd aan de toestand van de mondiale openbare ruimtes (oceanen, lucht, klimaat, etc.), geopend met lezingen over een duurzamer wereld en de toekomst van de Arctische regio. Ook het aantreden van een nieuwe Hoge Vertegenwoordiger van de EU is besproken. Al met al een zeer breed palet aan activiteiten en onderwerpen, waarbij in de uitvoering uitdrukkelijk is samengewerkt met andere partijen, waar onder het Turkije Instituut, de AIV, de EBN, het Montesquieu-Instituut, de Haagse Campus, SIB en Instituut Clingendael. In het verslag vindt u een overzicht van activiteiten. Zoals in het vorige jaarverslag reeds werd vermeld, blijft de terugloop en vergrijzing van het ledenbestand een punt van zorg voor het bestuur. Al in 2013 is door een groep jongere (bestuurs-)leden het initiatief genomen om activiteiten te ontwikkelen gericht op jongeren, i.h.b. young professionals. In 2014 heeft dit initiatief geleid tot NGIZ-Club Clingendael; een activiteit die jongere geïnteresseerden bij het NGIZ beoogt te betrekken en aan het Genootschap probeert te binden middels op deze doelgroep toegesneden evenementen. Zie voor een nadere uiteenzetting het vervolg van dit verslag. Met het oog op het vergroten van het bereik en aan aanspreken van nieuwe doelgroepen is tevens veel geïnvesteerd in het vernieuwen van de communicatie richting leden en geïnteresseerden via de website, maar in het bijzonder door inzet van sociale media (zie wederom het vervolg van dit verslag). Het jaar 2014 is tevens het jaar waarin na goedkeuring van de statutenwijziging de nieuwe bestuurlijke structuur in werking is getreden. De oude structuur waarin sprake was van een Algemeen en Dagelijks Bestuur is vervangen door de instelling één NGIZ-bestuur, dat tweemaal per jaar een overleg heeft met de afdelingen. Het NGIZ-bestuur is in 2014 ook begonnen met een inventarisatie van de bestuurlijke taken, met als doel om nieuwe - 3 - Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken bestuursleden aan te trekken die bereid zijn om specifieke taken (communicatie, sponsoring, etc.) op zich te nemen. In november kregen wij het trieste bericht dat ons zeer gewaardeerde bestuurslid en onze oud-vicevoorzitter Kees Homan door een herseninfarct was getroffen. Kees verkeert nog steeds in de fase van revalidatie. Het doet het bestuur van het NGIZ veel verdriet dat dit hem is overkomen. Wij wensen hem en zijn naasten veel sterkte toe. Graag maakt het Bestuur van deze gelegenheid gebruik om zijn erkentelijkheid te betonen voor de ondersteuning die het NGIZ ook dit jaar weer heeft mogen ontvangen van onze sponsoren: het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de MAOC Gravin Van Bylandtstichting, en de Stichting Hendrik Mullers’ Vaderlandsch Fonds (Muller-Stichting). Hun steun is onmisbaar bij het organiseren van de genoemde activiteiten. Van Bylandt lezingenreeks 2014 In 2014 vond een aantal lezingen plaats met speciale steun van de Van Bylandt-stichting. In 2014 werd de reeks over Afrika afgesloten en werd aangevangen met een nieuwe reeks over de stand van zaken betreffende de publieke mondiale ruimtes. In 2014 zijn de volgende Van Bylandt-lezingen georganiseerd: 19 februari 2014 'Zuid-Afrika na Mandela: rafels aan de regenboognatie'. Spreker Ineke van Kessel, senior onderzoeker Afrika-Studiecentrum, Leiden De WHAM-vraag (What Happens After Mandela?) kwam nauwelijks aan de orde na het overlijden van Nelson Mandela. Vijftien jaar eerder, toen Mandela na een eerste termijn als president aftrad om plaats te maken voor Thabo Mbeki, beheerste de WHAM-vraag de publieke discussie, vooral in blank Zuid-Afrika en in kringen van het bedrijfsleven. De persoon van Mandela werd door velen in Zuid-Afrika en de wereld gezien als de waarborg voor stabiliteit en raciale verzoening. Het uitblijven van de WHAM-vraag in 2013 duidt erop dat post-apartheid Zuid-Afrika volwassen is geworden: stabiliteit is niet langer gekoppeld aan één onmisbare Messias. Maar dat betekent niet dat Zuid-Afrika in robuuste gezondheid verkeert. 30 april 2014 ‘De ontwikkeling van de economische relatie tussen Nederland en Afrika en de rol van het Nederlandse beleid daarin’. Spreker Bob van der Bijl, Managing Director van het NABC, Netherlands-African Business Council. Sinds medio jaren ’90 bedraagt de economische groei in de meeste Afrikaanse landen gemiddeld meer dan 5%. Hierdoor zijn de economische kansen sterk vergroot en is de armoede snel aan het afnemen. Het Nederlandse bedrijfsleven ziet Afrika steeds meer als een kans, maar heeft in veel gevallen nog geen heldere strategie. NABC probeert Nederlandse bedrijven ertoe aan te zetten Afrika als volwaardige afzetmarkt te zien. Het Nederlandse beleid ten aanzien van Afrika verkeert eveneens in een transitiefase. Na vele - 4 - Nederlands Genootschap voor Internationale Zaken decennia van focus op ontwikkelingssamenwerking, is ook de publieke strategie aan het verschuiven naar een beleid waarin ook het eigenbelang een meer prominente rol gaat spelen. 27 oktober 2014 ‘Naar een duurzame wereld?’. Spreker Jacqueline Cramer, oud-minister van VROM en tegenwoordig o.a. hoogleraar duurzaam innoveren aan de Universiteit Utrecht. Onder de titel Naar een duurzamer wereld? geeft Prof. dr Jacqueline Cramer haar visie geven op hoe het er voor staat met de mondiale duurzaamheid en het beheer van de mondiale openbare ruimtes. Wat zijn de grote uitdagingen; maken we voortgang; hoe staat het internationale overleg er voor; en wat kan Nederland doen? Dat zijn vragen die tijdens deze lezing aan de orde zijn gekomen. 28 november 2014 ‘Toekomst van de Arctische regio: samenwerking of confrontatie?’. Dagvoorzitter Drs. Arnout Brouwers Tijdens dit actualiteitenseminar dat plaatsvond op het Ministerie van Defensie en dat in samenwerking met de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) en het ministerie van Buitenlandse Zaken werd georganiseerd, is aan de hand van een AIV-advies over het Arctisch gebied gesproken