Boletín oficial de Converxencia XXI Nº1 Xaneiro 2012

“Un país non pode subsistir sen liberdade, nin a liberdade sen virtude” Jean Jacques Rousseau

CONTIDOS: EDITORIAL Nace Chorima Nace Chorima, Boletín oficial de Conver- xencia XXI. Nacemos coa vontade de ser un alicerce mais do proxecto político que Con- verxencia XXI ofrece a todos os cidadáns co nuadores dunha longa tradición modelada ánimo sincero de contribuír á transforma- por todos os bos e xenerosos que sentiron EDITORIAL 1 ción do noso país. nos seus corazóns o desexo de aportar o Converxencia XXI naceu coa vocación de mellor que había neles á transformación da ser a casa grande do galeguismo centrado, Nosa Terra. moderno e transformador. E naceu da nece- Por todo isto, consideramos que o mellor sidade de recuperar os valores do galeguis- xeito de comezar esta aventura é dedicarlle mo de sempre. Do galeguismo liberal e pro- o número inaugural de Chorima a unha gresista, aberto e plural. ARTIGO Nacionalista, gale- revisión do galeguismo, do seu pasado, En Converxencia XXI sentímonos conti- guista ou galego? Por Car- presente e futuro. los V. Padín 1 ARTIGO Nacionalista, galeguista ou galego?

Carlos V. Padín

Hai quen di que o libera- ENTREVISTA a Justo Bera- lismo é oposto ao mendi 2 nacionalismo debido a que o liberalismo focaliza no individuo, na liberdade individual, e o nacionalismo na colectividade. Nada que obxectar se o que entenden como nacionalismo é a subordi- nación total e involuntaria do individuo a un proxecto colectivo, se entenden como na- REPORTAXE Breve historia cionalismo a afirmación do propio a costa nación definida democraticamente. do galeguismo 6 do desprezo do alleo ou se entenden por Tampouco comparto criterios historicis- nacionalismo a construción dun proxecto tas, igualmente esencialistas e antidemo- colectivo non definido democraticamente. cráticos, representados no arcaico centra- O PP, o PSOE e o BNG son na- lismo que aquí padecemos, e cionalistas exactamente neste O liberalismo e a que pasan polo arco do triunfo a sentido, nacionalistas de esta- defensa política da v o n t a d e do os dous primeiros e naciona- existencia dunha democrática dos pobos afirman- NOTICIAS 8 lista dun territorio que non ten nación son perfecta- do que a existencia durante cin- estado, o segundo. mente compatibles cocentos anos dun estado- Non concordo cos conceptos e mutuamente enri- nación, como España, de límites esencialistas de nación, que quecedores. invariables proba automatica- definen a nación como un ele- mente a existencia dunha única mento incontrovertible con lexitimidade na nación no mesmo territorio. historia ou nunha serie de elementos ob- Sen embargo, se ser nacionalista é de- IN MEMORIAN Isaac Díaz xectivos como unha fender o dereito e a vontade democrática Pardo 10 lingua, un territorio e unha cultura. Estes dunha maioría de cidadáns dun pobo asen- elementos son moi importantes tado nun territorio a manifestar a seu dese- porque conforman a base dunha nación da xo libre de se agrupar, autoorganizar e deci- vontade, quer dicir, forman a base dir democraticamente cal é o marco xurídi- para que a cidadanía poida manifestar de- co do que se quere dotar, incluíndo a deci- mocraticamente a súa vontade de constitu- sión de compartir ou non a súa soberanía, ír realmente sobre eses elementos unha (Continúa na páxina 5)

Xaneiro 2012 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 2

ENTREVISTA JUSTO BERAMENDI “O galeguismo liberal de centro refor- mularía o mapa político galego en be- neficio do conxunto do nacionalismo “A influencia galego” ideolóxica dos nacionalismos Thiago da Cal, Compostela pública dominante de galeguismo con na- europeos sen cionalismo galego chega coa fundación do Estado foi Sinteticamente, podería definir galeguis- Partido Galeguista en decembro de 1931. constante, se ben mo? Como se insire a xénese e evolución do o galego amosa un Galeguismo é unha palabra extraordina- galeguismo no cadro intelectual e político notable grao de riamente polisémica. Pode significar dende europeo? autonomía e unha un mero apego sentimental á terra galega Dende o seu nacemento e até hoxe, o galeguismo/nacionalismo galego é un ca- gran riqueza e ás peculiaridades lingüísticas e culturais dos seus habitantes, pero sen connotación so máis dos moitos movementos análogos teórica” política algunha, até a convicción de que o que se deron en Europa durante os últi- pobo galego é suxeito de dereitos políticos mos dous séculos. A influencia ideolóxica colectivos, o que lexitima a reivindicación dos nacionalismos europeos sen Estado dun ou doutro grao de autogoberno. Con foi constante, se ben o galego amosa un todo, dende a escisión provocada polo notable grao de autonomía e unha gran galeguismo político piñeiriano nos anos riqueza teórica. No plano político ten espe- cincuenta e sesenta do século XX, o gale- cial relevancia o exemplo irlandés e, sobre guismo adoita identificarse, ora cun nacio- todo, as relacións directas co nacionalismo nalismo centrista, ora coa asunción, máis catalán. ou menos sincera, da defensa da lingua e Cales son os mitos do galeguismo? da cultura galegas por parte do nacionalis- Compre distinguirmos entre mitos pro- mo español autonomista en Galicia. piamente ditos e realidades e persoas Galeguismo é sinónimo de nacionalismo máis ou menos mitificadas co paso do galego? tempo. Entre os primeiros salientan dous, Non sempre, polo que acabo de dicir. de moi desigual importancia: os celtas e Existiría o galeguismo sen a lingua gale- Pardo de Cela. Verbo da mitificación par- ga? cial de figuras que en todo caso fixeron Podería habelo, como hai un andalucis- méritos de abondo para seren mitificadas, mo en Andalucía ou un aragonesismo en destacan os Mártires de Carral, Rosalía de Aragón, pero sería radicalmente diferente Castro, Alexandre Bóveda e Castelao. e, sobre todo, o máximo das súas poten- Que de progresista e que de reacciona- cialidades políticas ficaría nun rexionalis- rio ten o movemento galeguista? mo. Todo movemento nacionalista que aca- Cal é a xénese do galeguismo? da unha implantación social significativa A primeira forma do galeguismo político, (aínda que non sexa maioritaria) acolle o chamado provincialismo, xurde nos anos persoas de procedencias sociais moi dis- 1840-1846 no seo do progresismo espa- pares e, polo tanto, con intereses e menta- ñol e a partir de aí evoluciona lentamente lidades moi diferentes, fóra do compoñen- sobre a base da afirmación lingüístico- te común nacionalista. Xa que logo, é case literaria (Rexurdimento), histórica e política inevitable que no seu seo haxa unha derei- (descentralización) até emanciparse como ta, un centro e unha esquerda. Os pesos movemento político dende 1885-1890 en relativos destas tendencias varían moito segundo o país de que se trate e segundo forma de rexionalismo. o momento histórico que contemplemos. A orixe celta da Galiza foi un Cando se acuña o termo galeguismo dos mitos do galeguismo Hai nacionalismos, como o vasco, en que a para designar un movemento político? esquerda tarda moito en aparecer, polo Con independencia de que se utilizase que durante décadas o seu arco político antes nun sentido similar, a identificación está totalmente ocupado por unha dereita Nº1 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 3

Justo Beramendi (Madrid, 1941) é catedrático de Histo- ria Contemporánea na Universidade de Santiago de Compostela. Foi cofundador do Museo do Pobo Galego e da Fundación Castelao e director da sección de pen- samento político da Fundación Vicente Risco. Participou “Para o na creación das revistas Negaciones (Madrid, 1977), A galeguismo/ Trabe de Ouro (Santiago, 1990) e Tempos Novos nacionalismo os (Santiago, 1997). Foi Premio Nacional de Ensaio principais (2008) pola súa obra De provincia a nación: Historia do galeguismo político (2007). problemas de Galicia foron, por orde de presenza tradicionalista reaccionaria e un centro- o seu nacemento en 1840-1846 até os discursiva, os dereita conservador. E hai outros, como o anos sesenta do século XX. A partir de aquí seguintes: a galego, que nace na esquerda do momen- entra nun devalo do que non saíu aínda, to, non incorpora un centro e unha dereita se ben houbo certos repuntes como o do natureza do reaccionaria até a fase rexionalista e xa na episodio de Coalición Galega. Nos últimos Estado español época propiamente nacionalista pasa por tempos están a aparecer de novo iniciati- (centralismo, diferentes etapas: equilibrio entre liberalis- vas que intentan devolverlle a importancia caciquismo, mo democrático e tradicionalismo católico pasada reconstruíndo un nacionalismo de carencias en 1916-1930 (Irmandades da Fala), pre- centro que, por certo, de conseguir un pe- dominio da esquerda sobre a dereita en so significativo reformularía o mapa políti- democráticas), a 1931-1936, e finalmente desaparición da co galego en beneficio do conxunto do opresión dereita, atrofia do liberalismo democrático nacionalismo galego e en prexuízo da de- lingüística e e predominio abrumador das esquerdas reita española. cultural, o atraso de orixe marxista (1960-2011). Dende Existe certa mitificación do movemento económico e a logo, hoxe non hai nada de reaccionario galeguista durante a segunda república? emigración.” nin no nacionalismo galego expreso nin no Pode habela nalgúns, pero en todo caso galeguismo en xeral. Hai, iso si, dereita está máis que xustificada, porque é o perí- conservadora no pseudogaleguismo de odo en que o nacionalismo galego se fixo certos partidos españois en Galicia. maior de idade e iniciou un proceso de Dentro do movemento galeguista, cal foi crecemento rapidísimo que, por desgraza, o peso do liberalismo? foi truncado pola barbarie franquista can- Como acabo de dicir, moi grande dende do aínda estaba dando os seus primeiros

A diagnose galeguista dos problemas da Galiza

Que diagnose fai o galeguismo dos problemas da Galiza? Evolucionou signifi- cativamente a través do tempo? Existen constantes?

Para o galeguismo/nacionalismo os principais problemas de Galicia foron, por orde de presenza discursiva, os seguintes: a natureza do Estado español (centralismo, caciquismo, carencias democráticas), a opresión lingüística e cultural, o atraso económico e a emigración. E as grandes solucións eran: a refundación drástica do Estado en sentido federal/confederal (o arredismo foi sempre unha opción moi minoritaria até o último cuarto do século XX) e as políticas económicas propiciadoras do desenvolvemento. En tan longo período de existencia os cambios son inevitables, especial- mente despois do gran punto de inflexión dos anos sesenta do século XX. O cambio maior refírese a cuestións socioeconómicas, froito da irrupción de ideoloxías marxistas no universo nacionalista. Pásase de centrar as medidas transformadoras na mellora do campesiñado a centralas en cambios que afectan a todos os sectores nun sentido socializante. En cambio, hai unha gran continuidade nos asuntos que derivan directamente da afirmación da Galicia-nación: dereito de autodeterminación (con saída federal ou non), gale- O caciquismo foi para o galleguis- guización lingüístico-cultural e do sistema político interno, soberanía fiscal. mo un dos grandes problemas da Galiza Xaneiro 2012 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 4

pasos. Ademais estableceu un modelo (por Si, pero sempre será un galeguismo pos- desgraza, non imitado despois) de toleran- tizo e instrumental, agás nun sector (non cia, irmandade e colaboración leal entre maioritario) do PSdG, o procedente do ve- todos os nacionalistas, que foi unha das llo PSG e, en menor medida, do PCG. claves dese éxito. A ética sen fendas e o Está a palabra galeguismo hoxe tan ma- martirio posterior de moitos dos seus diri- nipulada que carece de significado? xentes son outros elementos poderosos a Está moi manipulada pero precisamente prol desa suposta mitificación. por iso non carece de significado, senón En que medida o franquismo encerrou o que ten moitos significados diferentes e ás movemento galeguista? veces politicamente antitéticos. Hai, pois, “ O peso do En toda medida. Entre asasinatos, pe- unha guerra de significados que de mo- liberalismo no nas de prisión, depuracións administrati- mento van gañando aqueles que preten- vas e exilios, deixouno reducido á mínima den, como xa facía Ramón Piñeiro, que movemento expresión. Pero non conseguiu erradicalo galeguismo é a dose boa de defensa do galeguista foi totalmente, como ben sabemos. Quedou a galego e nacionalismo é a sobredose noci- moi grande semente que acabaría dando os seus froi- va para o presente e o futuro de Galicia. tos. dende o seu O centralismo ten hoxe, mesmo na Gali- En que medida o galeguismo impregna za, renovados folgos? nacemento en o discurso político galego actual? Si. O nacionalismo español, nomeada- 1840-1846 até Se comparamos a situación de hoxe coa mente o de dereitas, leva a querenza cen- os anos sesenta dos anos trinta do século pasado, o salto tralista no código xenético, e se recuou ó adiante é impresionante. Se a compara- autonomismo na Transición foi por necesi- do século XX. ” mos coa dos catro primeiros gobernos au- dade e pola mala conciencia do franquis- tónomos, apreciamos un retroceso. En mo. Pero esta última xa pasou hai tempo. todo caso, dende 1977 houbo avances na En todo caso, “Santa Rita, Santa Rita, o consideracións social dos sinais de identi- que se dá non se quita”, e hai xa demasia- dade do pobo galego e no autogoberno dos intereses vinculados ás institucións que, no fundamental, considero irreversi- autonómicas nas elites políticas, incluídas bles, o que non quere dicir que sexan sufi- as de dereitas, para que se poida volver a cientes. unha estrutura propiamente centralista. Hai lugar para o galeguismo nas forzas Pode haber intentos de recortes menores estatais maioritarias? no autogoberno, pero nada máis. O outro

O fracaso da reconstitución galeguista

Por que xa na democracia fracasaron as diversas tentativas de construír unha forza política de centro galeguista cun peso electoral significativo? En primeiro lugar porque Ramón Piñeiro e os seus, legatarios da lexitimida- de e do capital político do Partido Galeguista, non quixeron reactivalo cando volveu ser posible, isto é, nos anos sesenta. Isto deixou o campo nacionalista totalmente nas mans da nova esquerda nacionalista. Cando chegou a transi- ción, teimaron na súa postura e xa era demasiado tarde para que os intentos feitos á marxe deles puidesen adquirir o peso suficiente partindo case dende cero e en tan pouco tempo. De aquí os seus cativos resultados electorais e de aquí, sobre todo, que o galeguismo de centro fose fagocitado primeiro pola UCD e despois maioritariamente polo PP e minoritariamente polo BNG. Cales son as razóns de que o nacionalismo galego actual só teña expre- sión parlamentar nunha forza de esquerdas? Considérao anómalo? As causas xa están ditas. Dende logo é unha anomalía. Abonda comparar o mapa político de Galicia cos de Cataluña e o País Vasco para comprobalo Considera que existe hoxe potencial electoral para unha forza de centro galeguista? O Partido Galeguista obtivo un Potencial existe, e as experiencias da primeira Unidade Galega e de Coali- gran éxito na II República ción Galega así o indican. Pero agora será moito máis difícil converter esa potencialidade en realidade porque as actuais opcións políticas maiores es- tán moito máis consolidadas que hai trinta anos na consideración do electo- rado. Nº1 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 5 sería un tremendo erro político que non Ten que procurar que ese proceso sexa creo cometa o Partido Popular. no económico o máis favorable e o menos A Galiza é crecentemente urbana e cas- lesivo posible para os intereses dos gale- telán-falante, considera que esta evolución gos, algo non doado. Respecto da política, está a ter consecuencias para o discurso a construción dunha Europa dos pobos é galeguista? de momento inviable. E a Europa real dos Estados condena a Galicia á insignifican- Que sexa crecentemente urbana non “ Na democracia ten por que minorar as posibilidades de cia política. fracasaron as crecemento social do galeguismo/ Hai futuro para o galeguismo? nacionalismo (véxase o caso de Cataluña). Unha opción que foi quen de sobrevivir diversas tentativas En canto á súa repercusión sobre o discur- 170 anos, case sempre en condicións moi de construír unha so, por suposto que ten consecuencias. De adversas, sempre ten futuro. Pero hai moi- forza política de feito xa as tivo. Máis negativo é o retroce- tos futuros posibles. Dende un futuro de centro galeguista so da lingua galega, factor natural e pode- tendencia estancada na minoría ou na porque Ramón roso de concienciación. marxinalidade a un futuro de crecemento Como encaixa o galeguismo no proceso que a leve á hexemonía social. Que acon- Piñeiro e os seus, de construción dunha unidade económica teza unha cousa ou outra non depende só legatarios da e política europea? dos galeguistas/nacionalistas pero tamén lexitimidade e do depende, e moito, deles.• capital político do Nacionalista, galeguista ou Partido Galeguista, non quixeron galego? reactivalo cando volveu ser posible, (Ven da páxina 1) non me importaría en absoluto definirme isto é, nos anos como nacionalista. sesenta.” Porén, e como de momento, a miña definición do que significa nacionalismo é francamente minoritaria en relación ao nacionalismo que, coa única diferenza do nome da nación (España ou Galicia), exercen o 100% dos deputados da cámara galega, hai algún tempo Declaración de Independencia das colonias que decidín deixar de definirme como na- británicas de América do Norte cionalista e comezar facelo como galeguis- devir da historia –as nacións naturais- que ta ou simplemente como galego. non foron froito de decisións directas de O liberalismo e a defensa política da construción colectiva antidemocrática. Nin- existencia dunha nación son perfectamen- guén decidiu nun despacho ou nunha reu- te compatibles e mutuamente enriquece- nión que se falase o mesmo idioma de Ri- dores. O individuo libre ten unha tendencia badeo á Guarda ou de Ponteceso á Mezqui- natural a agruparse en comunidades na- ta, mentres que que se fale o mesmo idio- cionais e as posibilidades de desenvolve- ma desde A Coruña ata Murcia, desde Giro- mento individual dependen enormemente na a Huelva ou desde Brest a do desenvolvemento dunha Perpiñán responde a unha deci- determinada comunidade na- As liberdades indivi- sión construtivista e intervencio- cional. As liberdades indivi- duais,…, son papel nista tomada en despachos de duais, incluíndo os dereitos mollado...onde non forma antidemocrática, esta si, humanos que o liberalismo pro- hai unha colectivida- unha verdadeira imposición clamou, son papel mollado on- de de individuos autoritaria contra a liberdade de a colectividade fracasa, on- libres capaces de se dos cidadáns e esta si,unha de non hai unha colectividade dotar dun estado forma de nacionalismo aberta- de individuos libres capaces de que funcione. mente oposta ao liberalismo. Na se dotar dun estado que funcio- dicotomía da nación natural vs. nación ne. Moitos lugares de África son un bo construída os amantes da liberdade sem- exemplo, polo que debo concluír que o pre nos identificaremos coa primeira, com- colectivismo democrático e liberal é im- Converxencia XXI, o futuro do galle- partindo, desta maneira, os anceios de guismo. prescindible para a plena realización do liberdade individual cos anceios de liberda- individuo en liberdade e democracia. Aínda mais, os que cremos na liberdade de colectiva. individual como un valor supremo simpati- Carlos V. Padín é fundador e Secretario Xeral de Con- zamos con aquelas nacións forxadas polo verxencia XXI Xaneiro 2012 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 6

REPORTAXE BREVE HISTORIA DO GALEGUISMO Paulo Castro, Compostela Provincialismo e Federalismo

O provincialismo nace en 1840 para defender a integridade do territorio de Galicia, cuestionada pola división provincial realizada por Juan de Burgos no 1833 e que sobre- vive actualmente. Os provincialistas querían que a Galiza fose unha única provincia. Hai dúas etapas no provincialismo, unha que vai de 1840 a 1846 e outra do 1854 ao 1865. A primeira é un período moi activo cultural e politicamente. Neste período os provincialistas súmanse ao pronunciamento do comandante Miguel Solís contra Narvá- ez que acabará co fusilamento dos chamados Mártires de Carral. O segundo provincia- lismo é sobre todo cultural, é cando se produce o Rexurdimento literario de Galicia.

A partir de 1865 desenvólvese o federalismo galego que propugnaba que Galicia se constituíse como un cantón dentro de España e que fose rexida pola súa propia consti- Monumento aos Mártires de Carral tución cantonal.

Rexionalismo

Durante o rexionalismo, período que se estende aproximadamente desde 1875 ata 1907, produciuse unha reestruturación cultural e ideolóxica na que sectores tradicio- nalistas e conservadores adoptaron as ideas galeguistas. O seu acontecemento mais destacado foi a fundación da Asociación Rexionalista Galega, activa entre 1890 e 1892, e que tivo como líderes principais a Manuel Murguía e Alfredo Brañas. La Patria Gallega (1891-1892), dirixido por Murguía, foi o seu órgano oficial. A Asociación Rexio- nalista Galega organizou no ano 1891 os Xogos Florais de Tui, nos que Brañas e Mur- guía empregaron por primeira ver o galego nun acto público. Pódese situar a fin do pe- ríodo rexionalista arredor da data de fundación da Real Academia Galega, fundada no 1906, e co paso ás Irmandades da Fala.

Manuel Murguía As irmandades da fala

Organización nacionalista galega activa entre 1916 e 1931 que desenvolveu activi- dades políticas e culturais. Representan a definitiva superación do rexionalismo e adoptan o nacionalismo. No 1916 crease tamén A Nosa Terra, periódico oficial das irmandades e escrito integramente en galego. Por elas pasaron galeguistas como os irmáns Antón e Ramón Villar Ponte, Vicente Risco e Ramón Cabanillas. Varios intelec- tuais ligados ás irmandades (Risco, Otero Pedrayo e Cuevillas, entre outros) crearon en Ourense a revista Nós, aos seus integrantes coñéceselles por Grupo Nós. O nacemento propiamente dito do nacionalismo galego pódese situar na primeira asemblea das ir- mandades (Lugo, 1918). Desta asemblea sal o Manifesto Nacionalista no que se defi- ne Galiza como nación, reclámase a autonomía integral da Galiza e a cooficialidade do galego. Na III asemblea (Vigo, 1921) impóñense as teses culturalistas sobre as políti- cas. Prodúcese entón unha ruptura nas irmandades que se reorganizan na VI asem- blea (Coruña, 1930) e na VII Asemblea (Pontevedra 1931) decídese crear un partido político que aglutinase o galeguismo e que levará o nome de Partido Galeguista. Antón Villar Ponte

División pro- Fusilamento Xogos Florais Creación da Fundación vincial de Juan dos Mártires de Tui Real Acade- das Irmanda- de Burgos de Carral mia Galega des da Fala

1833 1846 1891 1906 1916 Nº1 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 7

O Partido Galeguista

O Partido Galeguista nace no 1931 como resultado da unión de varios grupos nacio- nalistas tanto de esquerdas como de dereitas e fixo seu o programa das Irmandades da Fala. O seu obxectivo final era a creación dunha república federal cun estado galego federado, mais o inmediato era a consecución do Estatuto de Autonomía , que finalmen- te se aproba en referendo o 28 de xuño do 1936. O Partido Galeguista estivo liderado por Castelao e Alexandre Bóveda. O seu suceso foi notábel porque en catro anos pasou de ter 700 a 6.000 afiliados, de ter 30 grupos locais a 150 e de 54.000 a preto de 300.000 votos no 1936. Nas eleccións xerais de 1936 o Partido Galeguista, integrado no Frente Popular, obtén tres deputados: Castelao por Pontevedra e Suárez Picallo e Villar Ponte pola Coruña. Durante a Guerra Civil os seus dirixentes son represaliados, algúns fusilados e outros foxen ao exilio.

Piñeirismo e nacionalismo marxista Alexandre Bóveda

Por mor da ditadura franquista e seguindo as teses de Ramón Piñeiro, a partir de 1948 o Partido Galeguista aposta por unha estratexia culturalista, en aberta contradi- ción cos galeguistas do exilio. A fundación da Editorial Galaxia no ano 1950 supuxo a disolución do Partido Galeguista na Galiza. En 1963, centenario da publicación dos Can- tares Gallegos de Rosalía de Castro, a Real Academia Galega crea o Día das Letras Ga- legas. No ano 1963, promovido por Ramón Piñeiro, nace o Partido Socialista Galego, cuxo líder era Xosé Manuel Beiras, que expande a tese de que a Galiza era unha nación peri- férica que padecía o neocolonialismo interior. Tentando rachar coas teses culturalistas, no 1964 Méndez Ferrín, Celso Emilio Ferrei- ro e outros fundan a Unión do Povo Galego, de raizame ideolóxica marxista-leninista e que ligaba o nacionalismo galego ás loitas de liberación nacional do terceiro mundo.

A democracia Ramón Piñeiro Moitos galeguista integráronse en formacións políticas estatais seguindo as teses do piñeirismo. O mesmo Ramón Piñeiro foi deputado indo nas listas do PSOE. Nas primeiras eleccións democráticas no 1979 o galeguismo alcanzou pouco mais do 10% dos votos. Os malos resultados electorais deixárono fóra das Cortes.O Bloque Na- cional Popular Galego (comandado pola Unión do Pobo Galego) levou o 5,86% e a coali- ción Unidade Galega formada polo reconstituído Partido Galeguista, o Partido Socialista Galego e o Partido Obreiro Galego o 5,54%. Un novo estatuto de autonomía foi aprobado en referendo no 1981 e nas primeiras eleccións autonómicas só Esquerda Galega (herdeira do Partido Obreiro Galego) logra representación parlamentar. No 1985, Coalición Galega, un intento de reconstituír o galeguismo de centro, logra un gran éxito electoral, porén divisións internas converteron o bo suceso en efémero. Baixo o liderado de Xosé Manuel Beiras a finais dos oitenta, o Bloque Nacionalista Galego (creado en 1982 e fronte comandada pola Unión do Povo Galego) obtén un forte impulso electoral o que o levou, a partires de comezos dos no- venta, a ser o único partido nacionalista con representación tanto no parlamento auto- nómico como en Cortes e a posuír o goberno autonómico en coalición co PSOE entre o 2005 e o 2009. Xosé Luís Méndez Ferrín

Fundación Aprobación Fundación Creación da Aprobación Creación Blo- Fundación de do Partido Estatuto de da Editorial Unión do Estatuto de que Nacionalis- Converxencia XXI Galeguista Autonomía Galaxia Povo Galego Autonomía ta Galego

1931 1936 1950 1964 1981 1982 2009 Xaneiro 2012 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 8

Noticias Escrito ao valedor do pobo esixindo o cumprimento das leis vixentes sobre sinalización viaria

Redacción, Compostela guén foi sancionado en 30 anos. Converxencia XXI dirixiu un escrito Traballaremos para que, como en de queixa ao Valedor do Pobo de Gali- calquera nación do mundo, os sinais cia instándoo a facer cumprir as leis viarios estean na lingua propia do país vixentes sobre sinalización viaria e a e para que os responsables públicos, corrixir centos de sinais que exclúen a pagos cos nosos impostos, cumpran lingua galega nas estradas da Galiza. coa súa función ou sexan expedienta- Ninguén foi quen de facer cumprir a dos. actual lexislación, vixente desde os Converxencia XXI reafirma o seu 80, e na que se especifica que a sina- firme compromiso coa nosa lingua lización de estradas, aeroportos, esta- dentro das marxes do absoluto respec- cións ferroviarias, de autobuses, marí- to á liberdade de todos os cidadáns. timas e servizos públicos deben estar Converxencia XXI considera que a ad- “na lingua castelá e na outra lingua ministración debe ser a primeira en oficial da Comunidade Autónoma” e respectar as leis e desgraciadamente que “os topónimos galegos terán co- neste tema reiteradamente incumpre Cartel de sinalización viaria mo única forma oficial a galega“. Nin- a legalidade vixente. Nace a Asociación Liberal do Estudantado Galego

Redacción, Compostela de e a Democracia, membro do Euro- Converxencia XXI deu un paso mais pean Liberal Forum, e Converxencia na súa expansión coa creación da Aso- XXI. ciación Liberal do Estudantado Galego ALEGa, como asociación autónoma, (ALEGa). Un medio mais para acadar o liberal e aperturista que é, busca a fin último: servir á sociedade galega. participación de tódolos estudantes ALEGa quere ser unha ferramenta galegos para espallar as ideas liberais para que todo o estudantado galego e galeguistas. poda participar na promoción e defen- A vocación da ALEGa é desenvolver sa dos ideais da liberdade e o gale- un proxecto estudantil de amplo es- guismo. pectro que responda aos ideais libe- A Asociación intégrase na familia rais e galeguistas cunha participación liberal galega que actualmente confor- activa na vida universitaria. A ALEGa Logotipo da Asociación Liberal do Estudantado man a Asociación Galega pola Liberda- xa ten previsto en breve realizar algu- Galego nhas actividades na vida universitaria. Converxencia XXI celebrará o 3 de marzo a súa primei- ra Conferencia Política

Redacción, Compostela A Executiva Nacional, elixida por A Executiva Nacional de CXXI, cum- unanimidade nos dous congresos rea- prindo co acordado no II Congreso lizados até hoxe, quere garantir a posi- Nacional, decidiu convocar unha Con- bilidade de debater os diferentes ferencia Política para o vindeiro sába- asuntos e de fixar por parte dos afilia- do 3 de marzo de 2012. A cita terá dos as cuestións a tratar. A máxima lugar en Santiago de Compostela. participación dos afiliados na vida de Converxencia XXI ten unha intención Converxencia XXI é o obxectivo da ac- clara e forte coa transparencia e pro- tual Executiva e por iso agarda contar Executiva nacional de CXXI saída do II Congre- cura a máxima participación dos seus co maior número de persoas e coa súa so celebrado en Tui en outubro de 2011 afiliados en tódolos seus procesos. participación activa nos debates. Nº1 Chorima Boletín oficial de Converxencia XXI Páxina 9

Noticias Converxencia XXI insta á Xunta a que adapte a TDT pa- ra a recepción das televisións portuguesas

Redacción, Compostela é só parcialmente en galego. Con todo, A Xunta de Galicia ven de gastar no o Parlamento de Galicia aprobou hai ano 2011 mais de 2.000.000 € en anos a emisión das televisións galegas obras en novos múltiplex TDT que nos en Portugal, sen que nada mais teña- deixarán cos canais que xa levamos mos sabido. sintonizando dende a estandarización Por iso instamos á Xunta de Galicia da TDT no Estado español. Por este a que adapte a programación da TVG e motivo, Converxencia XXI lembra que TVG2 ao galego no 100%, dando pa- as obras necesarias para a recepción sos que materialicen o xa asinado pa- das televisións portuguesas en Gali- ra a emisión das televisións galegas cia terían un custo semellante ou infe- en Portugal e as portuguesas en Gali- rior e ademais aportarían á cidadanía cia adaptando a rede galega de TDT e galega beneficios claros, ao achegar Carta de axuste televisiva esixindo a Madrid que cumpra os com- un feixe de nova programación e con- promisos internacionais que teñen tidos, aproveitando a proximidade en 2005 polo que España debía ga- como protagonista a Galicia. Só prexuí- lingüística existente entre ambas bei- rantir a recepción das televisións e zos ideolóxicos poden explicar a inac- ras do Miño. Daríase así cumprimen- radios portuguesas en Galicia. ción neste eido. Prexuízos que padece- to do acordado no Consello de Europa Ademais, na TVG e TVG2 a emisión mos todos os cidadáns. Converxencia XXI en prol das seleccións deportivas galegas

Redacción, Compostela das de convivencia exemplar. Estes Desde Converxencia queremos de- actos de convivencia e promoción do nunciar o desleixo por parte da Xunta deporte tiveron un resultado positivo a na defensa e representación dos sím- todos os niveis, tamén o económico. bolos propios de Galicia e en especial Só podemos entender como unha coa Selección Galega de Fútbol. acción política ideoloxizada e un ata- É precisamente a defensa da nosa que ás nosas liberdades, por parte dos identidade, cultura e lingua a obriga gobernantes actuais na Xunta de Gali- principal da Xunta e o motivo funda- cia esta manobra de menosprezo con mental para a súa existencia como referencia á Selección Galega de Fút- institución. Polo tanto, entendemos bol e das demais seleccións deporti- que se se candidataron con tanto en- vas. Ao mesmo partido político que tusiasmo para dirixir os nosos órganos pretende impedir a celebración do de autogoberno deben empregar o Alineación da selección galega de fútbol no partido anual da selección galega de mesmo entusiasmo en exercer de de- estadio de Riazor en decembro do 2008 fútbol non lle parece mal que Murcia, fensores da nosa cultura e símbolos. A comunidade autónoma que tamén Xunta do PP aplica, neste e noutros nestes últimos anos non só foron posi- goberna o PP, si organice estes parti- asuntos, facendo gala dun perigoso tivos nos resultados, con dúas vitorias dos da selección murciana, ten para o radicalismo, a lei do funil, onde o lado e dous empates, senón que axudaron PP máis categoría Murcia que Gali- estreito é sempre para os nosos sím- á promoción dos xogadores galegos e cia?. bolos e o ancho para os símbolos do á súa valoración de cara ao público. Instamos ao Partido Popular e ao conxunto do Estado, contra os que nós Os estadios de San Lázaro, Balaídos e goberno de Feijóo a que abandone a non temos nada. Isto é ao que o PP Riazor (por dúas voltas) foron os esce- súa política de ignorar os sinais de chama liberdade, a reprimir a manifes- narios onde se festexaron os partidos identidade propios de Galicia e faga o con entradas xenerosas. Os seareiros tación pública da galeguidade. necesario para que todos os galegos levaron con eles a festa ás cidades Tras setenta anos de ausencia, des- podamos celebrar a nosa galeguidade onde tiveron lugar os partidos contri- de o ano 2005 vén tendo lugar un asistindo ás competicións deportivas buíndo co ambiente festivo ao coñece- partido anual da Selección Galega de disputadas polas nosas seleccións mento das cidades do país en xorna- Fútbol. Os resultados da selección deportivas Boletín oficial de Converxencia XXI Nº1 Xaneiro 2012

Noticias In memoriam

Converxencia XXI oponse á recentraliza- ción económica Redacción, Compostela adheridos, a través de multas a posteriori, Ante as verbas do novo Ministro de Eco- como forma de control do déficit, en caso nomía, Luis de Guindos, nas que deixa ningún se prevé unha inxerencia nos asun- claro a súa intención de controlar os orza- tos orzamentarios dos socios comunitarios, mentos das Comunidades Autónomas, non aprobándoos ou refusándoos con base a podemos máis que reaccionar con un firme criterio ningún. rexeitamento ás súas declaracións, clara- Xa nas pasadas eleccións a Cortes, e ben mente focadas á subordinación das auto- lonxe das afirmacións recentralizadoras e nomías e non á boa praxe na xestión eco- intervencionistas do actual ministro, desde Converxencia XXI defendemos e incluímos nómica da res pública. Isaac Díaz Pardo Foi o papel irresponsábel que xogou o no noso programa electoral, que Redacción, Compostela goberno central nestes últimos anos, deter- o federalismo fiscal era a máis razoable minante no nacemento e agravamento da forma de xestión para o Reino de España, O 5 de xaneiro deste ano crise económica que estamos a sufrir, e lembrando que no Estado existen referen- morría na Coruña aos noven- non as CCAA, que ademais teñen garantida tes claros de independencia económica ta anos de idade o esgrevio a súa independencia orzamentaria pola desde hai moitos anos, o Pais Vasco e Na- galeguista Isaac Díaz Pardo, propia Constitución Española de 1978. varra, cunhas cifras macroeconómicas que nacido en Santiago de Com- Se ben desde a Unión Europea se visa nada teñen a ver co caos das contas públi- postela un 22 de agosto do intervir en casos de irresponsabilidade ma- cas españolas. Ben poderíamos seguir o ano 1920. No ano 1963 en nifesta dos estados membros, libremente seu exemplo. colaboración con Luís Seoa- ne e outros galeguistas cons- tituíu na Arxentina o Labora- Dez propostas para Rajoy torio de Formas. Centrou a súa actividade na creación como o da electricidade, introdución de dunha serie de empresas medidas liberalizadoras en sectores econó- que recuperasen a memoria micos tais como o do transporte, farmacias, histórica da Galiza. Así, foi a notarios, rexistradores…, redución drástica alma mater da restauración das subvencións aos sectores produtivos e do complexo de Sargadelos e redución do número de empresas públicas. o seu Seminario de Investiga- 5. Reestruturación do sistema impositivo ción e foi cofundador do para que non sexa tan desincentivador do Museo Carlos Maside, Edi- ciós do Castro, Seminario de Non se albisca a recuperación económica esforzo produtivo. Estudos Galegos, Laboratorio Redacción, Compostela 6. Reforma da estrutura territorial do esta- de Industria e Comunicación do: eliminando deputacións, eliminando Dende Converxencia XXI queremos facer e do Instituto Galego de In- dez suxestións ao novo presidente do go- provincias e fusionando concellos. formación. berno español, Mariano Rajoy: 7. Reforma do sistema educativo, introdu- 1. Introdución do contrato único con custos cindo o cheque escolar para así conceder liberdade de elección ás familias e impul- de despido crecentes coa antigüidade. 2. Descentralización da negociación colecti- sar a concorrencia no sistema educativo. va, impondo a preponderancia dos conve- 8. Redefinición dos mecanismos de deci- nios de empresa sobre outros de ámbito sión na selección de investimentos públi- superior. cos en infraestruturas. 3. Minorar os custos non laborais das em- 9. Axilizar o sistema xudicial para mellorar presas eliminando os custos burocráticos e a seguranza legal dos que fan negocios reducindo as regulacións que afogan a ini- ante o fraude e os impagados. 10. Fomentar a corresponsabilidade fiscal ciativa privada. CHORIMA 4. Erradicación do exceso de intervencio- das administracións adoptando os princi- Director: Fernando del Río pios do federalismo fiscal. Redactores: Thiago da Cal, Paulo nismo en sectores económicos chave tais Castro. www.converxencia.eu