1989-04: Een 'Callesoger' Vos Verbannen Naar De Zijpe
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
EEN 'CALLESOGER' VOS VERBANNEN lingen van Callo of Carlo, een Germaanse naam, NAAR DE ZIJPE die zoveel als 'vrije boer' betekent. Namen van dit type (denk bijvoorbeeld aan Birming-ham, Doe- Joop Nederkoorn. tinc-hem, Gorinc-hem, Belling-wolde, enz.) ko men op vele plaatsen in Europa voor en herinneren aan vroeg-middeleeuwse tijden met zwak of afwe Nu de vereniging van de gemeenten Callantsoog zig centraal gezag, waarin een kleine potentaat en de Zijpe onherroepelijk is geworden, lijkt OOK met zijn familie plaatselijk de lakens kon uitdelen. het moment gekomen voor enige historische be zinning. Ons Zijpenaren past het allerminst hier Wie zich in de historie van Callantsoog verdiept juichtonen aan te heffen, dat wij weer 'groter ge komt al gauw de naam Vos tegen. Zo vermeldt een groeid' zijn. Callantsoog was een gemeenschap, grafsteen in diezelfde kerk: die zichzelf voortreffelijk kon bedruipen en geen hulp van buiten nodig had, zoals dat destijds met Hier Leyt Begrauen Petten het geval was. Het heeft, zeker per inwo Aryaen Cornelisoon ner, meer natuur (denk aan het Zwanewater) en Vos Ovt Schipper Vant meer cultuur (denk aan de poëzie-route, aan de Tooch Is Inden Heere beeldhouwwerken) dan onze Zijpe. Het heeft een Gerust. Den 2 Ianewarius zeer actieve V.V.V. en een eigen bloeiende histori Anno 1650 OvtSynde sche vereniging met een leesbaar blad "De Clock Omtrent 66 Iaeren. van Callens-Ooghe". Vanouds zijn er natuurlijk Laet Loopen Die Loopen Lust tussen het Oog en de Zijp vele contacten en ge lek Heb Geloopen Nv meenschappelijke lotgevallen. Wie zich daarover Legh lek in Rvst. wil oriënteren, kan beginnen een kerkdienst bij te wonen in de dorpskerk, gebouwd in de jaren Een oeroud gebruik was en is, dat twee namen om 1580/81 en gerestaureerd in 1925. Voor of na de en om 'vernoemd' werden in een familie. We zien dienst kan hij/zij dan kennis nemen van een be dat dat ook hier op een andere steen in de kerk: rijmd jaartallenoverzicht over de periode 1200- 1741 op een groot wandbord, geschonken door Hier leyt begraven Mr. Iacob Coren Van der Mieden en Syn Huys- Neel Cornelis doch vrouw Susanna Doubléth Heer en Vrouwe tot Cal- ter van Cornelis Adriaen lants Ooge, toenmaals voor een kwart bezitter van szoon Vos is in den de 'Heerlijkheid'. Heer gerust den 1 Mey Bij het jaar 1570 van de Allerheiligenvloed lezen A1683 we daar over het voorlaatste Callantsoog: Out ruym 20 Iaer Het Laetste door den Vloed vernielt, Waarvan Twee eeuwen later vinden we weer een zeevarende men Leest, Vos. Een staande grafsteen op het kerkhof ver DatNeffens Kerk en School, drie Hondert Huy- meldt: sen Stonden, Myn Dyk is eerst, Daarna die van de Zyp ver Hier Ligt slonden; Begraven Maar Eendraght, met Gods Hulp, Weerstonden Den Heer 't Zeegewelt.... Jan Vos In Leven Oud Het hele gedicht kan men ook nalezen in het aar Koopvaardij dige boekje van J. Baken Gzn. "Een hap en een Kapitein snap uit de historie van Callantsoog". Overleden Den 20Augs De grote ouderdom van Callantsoog, vergelijk 1844 baar met die van ons Petten, blijkt onder meer uit In den Ouderdom de naam, die in vele vormen is overgeleverd: Cal- Van 86 Jaar. linghe op t Oghe, Callincshem, CalRngsoog, Cal- lensoog, Callandsoog. De betekenis moet wel zijn Een geïllustreerd boekje over Callantsoog en het hem of heem (de woonplaats) of het oog, het Groote Keeten vroeger, vermeldt vier Vossen als eiland van de Callingen, de mannen of de nakome uitgevers van prentbriefkaarten, te weten J.A. Vos 5. (1899 en 1905), P. Vos (1910 tot 1926), J.J. Vos en moest ik een kros met hout laden en dan soms J.M. Vos (beiden 1939). Drie generaties blijkbaar, achter in de Belkmerweg naar een boer op de waarvan de middelste ons hier interesseert. klus. Een keer herinner ik me nog dat ik achter Piet Vosjacobzoon, geboren 29 september 1888 en in die weg bij G. Kater aan 't werk was toen de in 1979 overleden, bij de meeste van zijn dorpsge winkelier van de Stolpen, W. Kooij, er kwam noten in de herinnering voortlevend als Opa Vos venten en zei: "Moet je niet naar huis 't strand (hoewel zijn zoons de opa-leeftijd zelf al ruim ligt vol nieuw hout", 't Scheen mij vrij onmoge schoots bereikt hebben) is aan veel Nederlanders lijk toe, daar het kalm weer was. Dat het zes uur bekend vanwege zijn protest-acties, ook op de te was en ik naar huis mocht, zette ik er toch de levisie, tegen de instelling van het naaktstrand. loop in, dwars door het land tot de zandsteg en Daar zullen we het nu niet verder over hebben, met een uur was ik thuis. Ik had al gauw gezien hoewel het karakteristiek is voor de man, dat hij dat het waar was wat W. Kooij had verteld. Lo het commerciële belang van zichzelf of zijn familie pende vort ging mijn jas uit en ik naar 't strand niet de doorslag liet geven als het principes of in dat bezaaid lag met allemaal geschaafd hout zijn ogen hogere belangen betrof. Het is deze Piet van 1 tot 21/2 cm. dik en 15 tot 28 cm. breed. Vos en zijn contacten met de Zijpe (soms zeer te Aan tweemaal toe bracht ik een partijtje mooie gen zijn zin) waarover we nu iets meer willen ver delen thuis en dat ik voor de derde keer kwam tellen. stonden daar juist de vrachtwagens waar het De man was behalve timmerman, fotograaf, re hout mee vervoerd werd en de politie er bij. Ik creatie-ondernemer, jutter, oprichter en eerste ook maar gauw aan 't laden, en werd meteen voorzitter van de plaatselijke V.V.V. en raadslid genoteerd, waarvoor ik later nog ruim / 10.- voor de S.D.A.P, ook schrijver en amateur-histo- ving. Drie jaar heb ik naar de Stolpen gelopen, ricus. Hij hield een foto- en krantenarchief bij en want een fiets kon er niet af. Het eerste jaar ver schreef op 75-jarige leeftijd een autobiografie van diende ik niets, het tweede / 1.- en het derde vierendertig dichtbetypte vellen, verschenen in jaar ƒ 2.50 per week. Het kwam nog al eens een kleine gestencilde oplage. Hierin weerspiegelt voor dat mijn baas 's zaterdags geen geld had, zich een stuk locale geschiedenis van Callantsoog maar vader hield het wel bij en als dan de reke en de Zijpe, want Piet Vos was overal bij betrok ning kwam van timmerwerk dan verrekenden ken. Aangemoedigd door zijn familie begon hij op zij dat weer. Tweemaal had ik een filecepee ge 84-jarig leeftijd aan een tweede geschrift, bestaan had. Eenmaal kocht ik 's middags een fiets met de uit 179 verhalen, die een periode van 1888 tot een voorwiel van ruim 1 meter en een achter 1978 bestrijken. Een selectie hiervan is door zijn wieltje van 25 cm. voor 50 cent. 's Avonds ver zoon Jacob J. Vos uitgegeven onder de titel "Als ik kocht ik hem weer aan H. Kooger voor ƒ 1.00, deer nag an denk". Het eerste boek, waarvan het dus 100% winst. Met opstappen had ik een getypte manuscript de titel draagt "Het werk en le aar maal het achterwieltje op mijn achter- ven van een 75-jarige Callantsoger"verdient ze oofd gehad, ik vond ik welletjes. Later kocht ker volledig in druk uitgegeven te worden. Door ik een fiets met gusiumbanden. Bij het leren de vriendelijke bereidwilligheid van genoemde J.J. vanaf het bruggetje aan de Stolpen kreeg ik op Vos kunnen we kennis nemen van Piet's relaas eens een klap op mijn rug. Toen ik achterom over zijn leerjaren als timmermansknechtje in De keek lag mijn achterband als een lange slang op Stolpen en in St. Maartensbrug. de weg. Een keer of wat heb ik hem vanelkaar weten te krijgen en toen dit niet meer ging heb ik er een touw omgelegd. Het rijden op zo'n Een uitvlieger was ik niet op school, doch ik fiets was geheel niet aangenaam en liever ging ging ieder jaar over. Vader had mij voorbe ik dan maar lopen. In 1903 kreeg ik een nieuwe stemd om boerenknecht te worden, niettegen baas. Ik kreeg werk bij Jb. Jonker aan St. Maar staande ik mijn eigen beloofd had om timmer tensbrug. Bij mijn grootouders aan 't Hoekje man te worden. Op een donderdag kwam va was ik in de kost en spaarde toen een fiets welke der van Schagen thuis, en vertelde dat hij een ik voor ƒ 15.- kocht. In de herfst raakte ik weer baas voor me had gevonden, een boertje uit de zonder werk. Mijn fiets had ik netjes opge omtrek. Ik had hem al verteld dat ik er toch niet knapt en ging er toen later mee naar Nauwe- heenging toen het hoge woord er uitkwam dat naar dicht onder Amsterdam. Daar werkte ik bij Jo Dekker, een timmerman aan de Stol mijn zwager aan 't Noordzeekanaal. Ik wist pen, kon komen. Zaterdagsmiddags ben ik mij mijn fiets van de hand te doen voor ƒ 30.- en meteen wezen melden, en maandags kon ik aan kocht er toen een voor ƒ 5.- terug, ik dacht als de slag. Elke morgen en avond een uur lopen. ik er maar op thuis weet te komen. Als ik 's morgens bij de werkplaats aankwam 6. In 1935 kwam de zelfstandigheid van Callantsoog Hij vertelt er dit over: in gevaar door het vertrek van burgemeester Bree- baart. Piet Vos, sterk betrokken bij de dorpspoli- Op 14 Augustus 1942 kregen wij allen de aan tiek, laat het er niet bij zitten.