VAN DE WERKGROEP MONDELINGE GESCHIEDENIS Ouderen vertellen over vroeger Aflevering 3 L. Frank van Loo

/ Algemeene Verkoopsvoorwaarden. Mevrouw Ooyevaar-Alleman Interview: Trien Paarlberg en Joop Seveke (tevens techniek) 23 november 1990. Diverse illustraties werden beschikbaar gesteld door de In geval van vernietiging der fabriek of pak­ kleindochter van Bertus Groot - Liesbeth. huizen, door brand of water, geheele of gedeelte­ Mevrouw Ooyevaar-Alleman werd in 1914 gebo­ lijke annuleering van grondstoffen, of indirecte ren in de Anna Paulowna-polder. Haar vader was een katholieke kleermaker en de kinderen moes­ storing in het bedrijf door oorlog, werkstakingen, ten ook kleermaker of iets ten dienste van de of welke andere force-majeure ook, hebben ver­ kerk worden; niemand heeft dat trouwens koopers het recht de zaak geheel of gedeeltelijk gedaan. Antje Alleman ging, als zoveel meisjes in die tijd, op haar twaalfde jaar het ouderlijk huis te annuleeren. uit - in een dienstje. Algemeene Verkoopsvoorwaarden. De Stolpen Zo kwam ze terecht bij Bertus Groot aan de Stol­ Mevrouw Ooyevaar, toen nog Antje Alleman, pen van 1926 tot 1932. Groot was daar fourage­ hielp in de winkel en in het huishouden. Het was handelaar en kruidenier. een prettige periode in haar leven, hoewel er hard en vooral lang gewerkt moest worden. Ze begon met f 3,50 in de week met kost en inwo­ ning, later werd dat f 5,50. Voor haar kleding Alb. GROOT Kz. M 211 moest ze dan zelf zorgen. STOLPEN In de winkel werd nog stroop uit het vat (met een (SCHA.GCMRUG) TEL No 18 STOLPEN. 193 kraantje) verkocht. Als het koud weer was kon GRAANMALERU het wel 20 minuten duren voor er een pondje HAN'DH. IN FOURACE KRUIDENIERS, m afgetapt was. Bertus Groot ging op de fiets door GRUTTERSWAREN de hele voor z'n handel en 's avonds deed hij de administratie. Om middernacht (12 uur) rookte hij steevast een sigaar buiten op het hek De Heer. gezeten en nam zo even afstand van de lange, drukke dag.

verklaart hierdoor gekocht te hebben van Alb. GROOT Kz, roet inachtneming van achterstaande algemeene verkoops­ voorwaarden Hoeveelheid — Artikel Verpakking bruto voor netto Prlja / K.O. per exclusief zak Levering

Betaling Bijzondere bepalingen .

De winkel van Bertus Groot op de hoek van de Belkmerweg en de De Kooper: De Verkooper: Stolperweg. Grietje Zander slaat al voor de deur. Antje Alleman, die altijd in de winkel hielp, staat voor met één van de kinderen van Alb. GROOT Kz., Bertus. Verder de brandstoffenhandel van Stolpen. Boontjes en hun vrachtauto. Om 6 uur stond men weer op, zo ook Antje Alle­ man, en dan werd er gewerkt tot zeker 6 uur 's avonds en dan na het eten was er nog naai­ en Nota uit de jaren '30 van Bertus Groot. stopwerk. Zondags mocht ze naar de kerk en ver­

14. volgens naar haar ouderlijk huis in Anna Paulow­ na. Maar voor donker weer terug - Bertus Groot was daar streng in. De Rijksweg langs het Noord­ hollands kanaal was toen eigenlijk niet veel meer dan een paardenpadje met steentjes. Antje Alle­ man had gehoord dat er bij Bertus Groot een dienstie was en ging er op de fiets heen; ze viel over dat paardenpadje van haar fiets op de steen­ tjes en kwam met kapotte knieën op sollicitatie­ gesprek, maar werd toch aangenomen. Homan (later Jagerslust) zat begin jaren '30 in een kaasfa­ briekje aan de Stolpen, waar toen de nog was.

Simon Houdewind, de insteker, boven op de dorsmachine.

De Stolpervlotbrug.

Haar man, Willem Ooyevaar, leerde Antje kennen Cor Bleeker, de zakkendrager. op de kermis in Anna Paulowna en in 1935 trouwden ze. Hij kwam van een boerderij en Al die jaren, van 1937 tot ongeveer 1960 is Simon wilde graag boer worden, maar zijn aanstaande Houdewind, die in St.Maartenszee bij de duinen vrouw had daar niets in gezien en Willem voor de woonde, insteker geweest. Andere vaste, gewaar­ keus gesteld. Die ging toen maar los werk doen, deerde krachten waren: Cor Bleeker uit Schager­ maar op een dag kwam hij thuis met een bijzon­ brug (zakkendrager), Theo en Wim van Wel en dere mededeling... Piet Kooiman, allen van de Ruigeweg. De vaste ploeg die met de dorsmachine meetrok bestond De Dorsmachine meestal uit 6 of 7 man; voorts werd met losse krachten gewerkt - onder (veel) meer Willem Broens uit Schagerbrug. Later, toen er meer en meer bollenteelt in plaats van graan kwam, moest de heer Ooyevaar er ander werk bij gaan doen, onder meer bij het reactorcentrum en in de bouw. Wie kent wie? Zie foto volgende pagina.

Sint Maartensvlotbrug Na hier en daar enige tijd gewoond te hebben vestigde het gezin Ooyevaar zich al vrij spoedig aan de St.Maartensvlotbrug, om daar vijftig jaar te Willem Ooyevaar en zijn dorsmachine. blijven. Een katholiek gezin onder overwegend protestanten. Alleen de Van Straatens en de fami­ "Ik heb een dorsmachine gekocht - ik begin voor lie Zwarts waren ook rooms. De Ooyevaars woon­ mezelf." Zo ging dat toen, aldus mevrouw Ooye­ den aan de Zeeweg - van de vlotbrug richting de vaar, nu zou het in overleg gaan. Van particulie­ duinen. Buren waren Dirk en Trien Zeeman, die ren, o.a. dokter Van Sloten, had haar man het door koolmonoxidevergiftiging (kolenkachel) benodigde geld (f 10.000) geleend. Hij ging in de jammerlijk om het leven zijn gekomen. Mevrouw zomer de boeren in de Zijpe en omgeving langs Ooyevaar moet er nog geregeld aan denken - ze om te dorsen en 's winters onderhield en repa­ spraken elkaar iedere dag ... en net die dag had ze reerde hij zelf het gevaarte. In 1939 moest hij visite ... opkomen voor de mobilisatie, maar vanwege het In de jaren vijftig woonden daar ook: 'Ouwe' bedrijf was dat toch wel erg moeilijk. Van dienst Lucas Heman, die wat doof was en zo'n grote toe­ had hij namelijk f 18 in de week, maar voor een ter in zijn oor had; Kreulen werkte op de kaasfa­ vervanger moest hij f 24 betalen ... briek met nogal wat anderen uit het dorp - veelal

15. Een ploeg dorswerkers. Wie kent wie? uit Friesland afkomstig. Homan maakte Jagerslust commissie van het Dorpshuis te St.Maartensbrug. tot een trefpunt voor feesten en 't Nut deed er De kinderen Ooyevaar zaten trouwens aanvanke­ geregeld iets. De mensen van de kaasfabriek vier­ lijk op de openbare school in dat dorp, waar den er kermis. De boeren gingen dan naar meester Van Leeuwen toen het hoofd van was. St.Maartensbrug, want er was toch wel standsver­ Maar toen mensen van de katholieke school te schil. kwamen vragen of de drie kinderen Voorts leefden aan de vlotbrug (Zeeweg) Jan niet daar op school konden komen, zodat er een Heman, Jongsma, Thijs van Dok (in een houten extra leerkracht aangesteld zou kunnen worden, huisje), Jan Manneveld en z'n vrouw, Kees van gingen ze naar Burgerbrug. der Sluys, Piet Delver (boerderij) en later Hutter (voorheen Piet Kooij). 'Recreatiemensen' De Ooyevaars hielden ook 'badgasten', eerst com­ pleet verzorgd (vol pension), later werd er gemeubileerd verhuurd en zorgden de mensen zelf voor het eten. De 'recreatiemensen' kwamen via Jan de Vries van de VVV; mevrouw Ooyevaar zat trouwens ook vijf jaar in het bestuur daarvan. De gasten bleven een week en er werd eerst op een 'vuurduveltje', vervolgens op een petroleum­ stel en uiteindelijk electrisch (voor ze) gekookt. De Katholieke Gemeenschap Mevrouw Ooyevaar nam actief deel aan het kerke­ lijk leven in de Zijpe. Zo was ze betrokken bij de politiek en diverse verenigingen. Eerst was ze bij de Plattelandsvrouwen, maar later werd er in Bur­ gerbrug een afdeling van het RK Vrouwen gilde opgericht - daar is ze nog voorzitter van geweest. Ook maakte ze deel uit van de voorbereidings­ Tegeltableautje.

16. Emancipatie Antje Ooyevaar-Alleman hecht eraan te vertellen dat haar man haar altijd vrij liet en stimuleerde om dingen in de maatschappij te doen. "Men zegt nu wel dat er vroeger geen emancipatie was, maar die was er wel, alleen we noemden het niet zo...". De heer Ooyevaar is in 1984 op hun 49e trouw­ dag overleden. Daarvoor hebben ze samen nog heel wat reizen gemaakt - geweldig was dat, aldus mevrouw. Zelf is ze naar Amerika geweest, waar een zuster van haar woont. Nu is haar woonplaats, evenals van vele andere ouderen uit de Zijpe.

OPROEP De heer A. Kaptein uit Schagen (Nieuwstraat 57, 1741 BV, Tel. 02240 - 14525) zou graag in kontakt willen komen met de heer, die drie a vier jaar geleden op een bijeenkomst van onze vereniging in de "Uijtkijk" te St. Maartensbrug een hele sta­ pel kopieën van oude notariële akten van de bezittingen van de familie Kruijer had.

17.