2006-02: Schagerbrug Tussen 1915 En 1933; Deel 5
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
SCHAGERBRUG TUSSEN 1915 EN 1933 deel 5: Groote Sloot noordelijk van de brug Karel Numan Mevrouw Marie Geertje Numan-Swarthof, geboren een huishoudster. Het eerste wat er gebeurde, was (in 1911) en getogen ( tot 1933) in Schagerbrug, dat het kruidenierswinkeltje werd opgeheven. Dat vertelde haar zoon Karel veel over de panden en hun was tegen het zere been van Swarthof. Maar dat is bewoners in dit dorp van 1915 tot 1933. een ander verhaal. Herinneringen zijn zelden feilloos, en ze herinnert zich Voor het huis, vrij dicht langs het water van de ook lang niet alles. Toch is er veel dat haar nog helder Groote Sloot was op paaltjes een stang aange- voor de geest staat. Uit de geweldige bracht waaraan regelmatig vee werd vastgebonden. prentbriefkaarten- en fotocollectie van Schagerbrug Die stang was een ideaal speeltuig voor de kin- van Jan Blaauw mocht weer een keuze gemaakt deren. Je kon er zo mooi mee over de kop gaan. worden. Trien Zeeman, aan de overkant een eindweegs Onze tocht door Schagerbrug nadert zijn einde. We Keinsmerbrug wonend, kon dat ook. Ze kon het gaan vandaag in gedachten en in de herinnering langs eigenlijk te goed, want ze vloog niet alleen over de twee stukken Groote Sloot. Eerst vanuit de Dubbele kop, maar zeilde met dezelfde beweging het water Buurt gezien voor de Groote Sloot rechtsaf en in. Vader Swarthof zag het en haalde haar er uit. vervolgens óver de brug rechtsaf. We wandelen door Ze kreeg droge kleren van Marie Swarthof aan. Ze tot een punt iets voorbij het huidige kanaal Stolpen- heeft dat zelf nog aan Marie verteld, vele jaren la- Kolhorn, namelijk daar waar de mensen zich zo ter, toen ze allang en breed getrouwd was met De ongeveer tot de gemeenschap van Keinsmerbrug Graaf uit Schagen, de eigenaar van het benzinesta- rekenden. Dat stond natuurlijk niet aangegeven en er tion aan het begin van de Loet, aan de achterkant stond ook weinig over vast. Zo ongeveer dus en tot waarvan nu hun zoon en kleinkinderen het grote waar de herinnering reikt. benzinestation exploiteren. 1. We beginnen weer bij het oude café op de hoek, 2. Naast het café woonden in een kleine huisje oude aan de kant van de Dubbele Buurt bewoond buurvrouw Stins en haar zoon Jan. Ze had een door de familie Waiboer, maar om de hoek aan de piepklein snoepwinkeltje. Ze was al oud in de Groote Sloot door Cees Swarthof en zijn gezin, ogen van Marie toen. ’s Zondags kregen een paar nadat hij het café Het Zijper Veerhuis begin twin- meiden 1of 2 cent om te verteren. En ze hadden tiger jaren had verkocht aan Loman. Loman was de leeftijd om buurvrouw Stins voor de gek te van Indische afkomst, had vijf kinderen, hij was houden. De eerste ging de winkel in en vroeg of weduwnaar. Zijn gezin bleef mede overeind door vrouw Stins een cent donderstienen had. Nee, Gedeelte oostzijde Groote Sloot vanaf de Schagerweg naar het noordoosten in 1903; het betreft de nrs. 1 t/m 11 in het artikel. Foto collectie Jan Blaauw. 6. Gedeelte oostzijde Groote Sloot vanaf de Schagerweg naar het noordoosten omstreeks 1925; inclusief het vee en de veeschuiten. Foto collectie Jan Blaauw. die had ze niet. En vrouw Stins slofte weer terug nogal moeilijk. Het raakte tussen Griet Kossen naar de kamer. Dan kwam de tweede, met de- en Pronk aan en uit en weer aan en weer uit, maar zelfde vraag. Nee, die had ze niet. En weer slofte tenslotte zijn ze toch getrouwd. Hun dochter vrouw Stins terug naar de kamer. Tenslotte kwam heette Ada. de derde, zelfde verhaal. Dan kwam opnieuw de eerste dondersteen binnen en vroeg om een cent 5. Vervolgens staan we voor het huis van de petrolie- hete bliksems. Ja hoor, was het antwoord van boer Van der Fluit. vrouw Stins, die heb ik wel. En ze deed een cent hete bliksems in een zakje. En zo kwam daarna de 6. En daarna komen we bij de slager Teunis Ott. Hij tweede en tenslotte de derde dondersteen binnen had twee kinderen, Piet, die we al tegenkwamen met dezelfde vraag. in een deel van het dubbele woonhuis in de buurt Ze is overleden in de periode dat Marie daar van de maalderij van Dirk Swarthof, en Bets. woonde. Zoon Jan kreeg van haar moeder het advies een huishoudster te nemen. Dat is gebeurd, 7. Dan kwam er een oud huis. Dat werd eerst be- en hij is met haar getrouwd. Ze kregen een doch- woond door Jan Ploeger, die wel heel erg graag tertje, Jannie. Vlak daarna is de familie Swarthof een borrel luste. Hij dronk zich in Schagen vol en weer verhuisd, omdat het oude café werd gekocht kwam vervolgens naar Schagerbrug op huis aan bij door De Moor. Het Zijper Veerhuis langs van Cees Swarthof. Die wist hoe de vlag erbij hing. En als het weer zover 3. Naast de Stinsen woonde bakker Wijma, een was, greep hij Jan in zijn nekvel en bonjourde hem brood- en banketbakker. Nel Bakker was er de grote trapkast in, met het advies eerst zijn roes dienstmeisje, ze werd daar waarschijnlijk ook min maar eens uit te slapen. Als dat gebeurd was, gaf of meer opgevoed, afkomstig als ze was uit een hij hem een kop koffie en stuurde hem naar huis. moeilijk gezin, waarover straks. Verder weet Ma- In die trapkast stond naast een flinke voorraad rie Swarthof over bakker Wijma niets te melden. bier en andere zaken van het café, waar Jan niet meer aan toekwam, ook de grote speelgoedkist 4. Op de plaats waar nu de zaak voor tenten en kam- van de meiden Swarthof. Die kregen het consigne peerbenodigdheden van De Waard staat, woonde niet in de trapkast te komen vanuit de kolfbaan, de familie Kossen. Hun dochter heette Griet, hun waar ze speelden en van waaruit je ook in die trap- zoon Teun. Griet is tenslotte getrouwd met kap- kast kon komen. Maar Marie en de anderen waren per Pronk uit Schagen. Hij was een goede kapper, te nieuwsgierig. Ze schrokken zich rot, toen ze maar hij kampte met horrelvoeten en liep dus daar de zijn roes uitslapende Jan Ploeger vonden, 7. De nrs. 9, 10 en 11 omstreeks 1933. Foto collectie Jan Blaauw. maar wisten toen ook waarom ze niet in de trap- mand wou naast hem zitten. kast mochten komen. Toen de Bakkers eruit gingen, is het huis gesloopt. Na Ploeger woonde er de familie Bakker uit Op die plaats is door Floris Eriks een nieuw huis Callantsoog. Deze familie telde een flink aantal gezet met een kruidenierswinkel. Floris Eriks was kinderen en was een tikje aan de zelfkant van het getrouwd met Lena Borst. Hun dochter Trijnie, leven terecht gekomen. Het huis en de bewoners een vriendin van Marie Swarthof, is getrouwd met waren in slechte en zeker niet al te schone staat. Allert Noorman, die we al tegen kwamen langs Alleen Nel wist daaraan te ontkomen doordat ze het andere deel van de Grote Sloot. Een broer van werd opgevangen door bakker Wijma. Trijntje Trijnie heette Arie. Een zusje is vroeg overleden Bakker, herinnert Marie zich, had een dienstje in aan hersenvliesontsteking. Schagen. Japie, een broertje, zat op school, een pittig maar alles behalve brandschoon joch. Nie- 8. Naast dit huis liep een steeg waardoor je naar het huisje van Opoe Ott en haar zoon Piet Ott liep. Hij was een visserman (zoetwater) en oefende dat beroep uit als broodwinning. 9. Aan de andere kant van de steeg stond de boer- derij van de familie Broens. Hij was groenteboer en had zijn winkel waarschijnlijk op de dors. Hun zoons heetten Jan, Gerrit en Willem. Wil- lem kwam zoals dat toen heette iets te kort. Cor Broens was getrouwd met Trien Kooy, ze begon- nen later op de hoek van de latere Schoolstraat een nieuwe groentewinkel, daar waar nu Maigret is gevestigd. Trien Kooy, ofwel mevrouw Broens, is zeer onlangs overleden in De Bron in Schagen, in een kamer niet ver van die van Marie Swarthof. De wereld is klein en duurt soms lang. 10. Het dubbele woonhuis dat nu komt, werd wat het eerste deel betreft bewoond door de weduwe Koopman, ofwel tante Toos Zuidscharwoude, een zus van Griet Zuidscharwoude getrouwd De nrs. 11 en 12 in maart 1987 net voor de sloop van de boerderij van Kees met Wim Spierdijk, een broer van opoe Swarthof de Boer, voorheen Groot. Foto Jan Blaauw. (Geertje Spierdijk), de grootmoeder van Marie 8. Swarthof. Kunt u ons volgen? Ze moest op een 15. Tenslotte volgde de boerderij van Marees. Deze gegeven moment haar kruidenierswinkeltje aan de was getrouwd met Geertje Schuijt, familie van de andere kant van de Grote Sloot uit en trok toen Schuijten uit Sint Maartensbrug. De boerderij van dit huis in en had ook daar een geïmproviseerd Marees is ooit in brand gevlogen door hooibroei kruidenierswinkeltje. en grotendeels verbrand. Iedereen ging erheen om Naast haar in het andere deel van het dubbele te kijken. Brand is nu eenmaal sensatie. Brand- woonhuis woonde Bram de Boer, de melkschip- meester Swarthof was uiteraard actief. Marie zag per, met zijn vrouw en hun vijf kinderen, onder hem opeens in een slaapkamer boven de kamer in wie twee tweelingen. het voorhuis lopen, met een pispot in zijn handen, een nog te redden voorwerp. De angst sloeg haar 11. Dan volgde slager Oosterman. Bij hem kwamen om het hart en ze herinnert zich nog dat ze riep: we niet en kochten we niets, aldus Marie, waarom papa, kom eruit, het huis staat in brand, u ver- weet ze niet.