Boek Over Totstandkoming Kabinet-Balkenende IV
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Het kabinet Balkenende IV werken COALITIEAKKOORD, SAMEN REGERINGSVERKLARING, BEWINDSPERSONEN, FORMATIEVERLOOP samen LE VEN Het kabinet Balkenende IV werken COALITIEAKKOORD, SAMEN REGERINGSVERKLARING, BEWINDSPERSONEN, FORMATIEVERLOOP samen LE VEN ©2007 Rijksvoorlichtingsdienst, Den Haag Foto’s omslag: © RVD Den Haag Vormgeving en druk: Koninklijke De Swart Foto’s: © RVD, ANP: Cynthia Boll (blz. 120), Evert-Jan Daniëls (blz. 110, 13), Rob Keeris (blz. 108), Olaf Kraak (blz. 118), Robin Utrecht (blz. 10) en Robert Vos (blz. 66) Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en drukker deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventueel voorkomende fouten en onvolledigheden. While every effort has been made tot ensure the reliability of the information presentend in this publication, Koninklijke De Swart neither guarantees the accuracy of the data contained herein nor accepts responsibility for errors or omissions or their consequences. De officiële documenten behorende bij de kabinetsformatie, zoals Coalitieakkoord, Regeringsverklaring en verslagen van de (in)formateur(s) aan de Koningin, kunt u ook terugvinden via www.regering.nl en www.kabinetsformatie20062007.nl Koninklijke De Swart Thieme GrafiMedia Groep Kobaltstraat 27 Postbus 5318 2505 AD Den Haag Inhoudsopgave Voorwoord 7 Coalitieakkoord 9 Regeringsverklaring 65 CV’s Ministers 77 CV’s Staatssecretarissen 95 Formatieverloop 109 Informatieopdracht Hoekstra 111 Eindverslag Hoekstra 112 Informatieopdracht Wijffels 119 Eindverslag Wijffels 121 Formatieopdracht Balkenende 123 Eindverslag Balkenende 125 Portefeuilles kabinet 128 5 6 Voorwoord ‘Samen werken, samen leven’. Dat is het motto van het kabinet dat op 22 februari 2007 door de Koningin werd beëdigd. Dit kabinet zet zich in voor een land dat een constructieve speler is in de wereld, met een sterke, vernieuwende economie die steeds schoner wordt. Een land waarin iedereen meetelt en mee kan doen en waarin mensen veilig kunnen leven. Bij dit alles past een overheid die zich opstelt als bondgenoot van de samenleving en die mensen uitnodigt en uitdaagt zelf mee te denken over oplossingen. ‘Samen werken, samen leven’ betekent ook: ruim baan geven aan de creativiteit en de eigen inbreng van mensen en van professionals. Het kabinet zoekt nadrukkelijk de dialoog met de samenleving. De verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal die op 22 november 2006 plaatsvon- den, kenden de hoogste opkomst in twintig jaar. Van de Nederlandse kiesgerechtigden bracht 80, procent zijn stem uit. Toen de uitslag bekend werd, was direct duidelijk dat er tenminste drie partijen nodig zouden zijn om een coalitie te vormen die op een meerderheid in de Tweede Kamer zou kunnen steunen. De Koningin vroeg op 25 november aan mr. R.J. Hoekstra de mogelijkheden te onderzoeken voor de vorming van een kabinet dat op een vruchtbare samenwerking met de Tweede Kamer zou kunnen rekenen. De informateur bracht op 18 december zijn eindverslag uit. Hij concludeerde op inhoudelijke gronden dat alleen een kabinet gesteund door de fracties van CDA, PvdA en ChristenUnie mogelijkheden bood voor verder onderzoek. Deze partijen hebben gezamenlijk 80 zetels in de Tweede Kamer. Vervolgens benoemde de Koningin dr. H.H.F. Wijffels tot informateur. Bijzonder was dat de besprekingen over een coalitieakkoord niet in Den Haag van start gingen, maar in het Friese Beetsterzwaag. In de maand januari 2007 voerden de onderhandelaars van CDA, PvdA en ChristenUnie onder leiding van de informateur intensieve gesprekken. Die gesprekken waren vruchtbaar en leidden tot concreet resultaat. Op 9 februari bood informateur Wijffels zijn eindverslag aan de Koningin aan, vergezeld van een coalitieakkoord met het motto ‘Samen werken, samen leven’. Diezelfde dag benoemde de Koningin mij tot formateur. Op 22 februari beëdigde de Koningin het nieuwe kabinet, bestaande uit 16 ministers en 11 staats- secretarissen. De formatieperiode had in totaal 92 dagen geduurd. Het kabinet presenteerde zich aan de Tweede Kamer op 1 maart met zijn regeringsverklaring en lichtte het voorgenomen beleid toe in het debat dat daarop volgde. 7 In deze uitgave zijn de documenten verzameld die de start van het kabinet markeren: het coalitie- akkoord en de regeringsverklaring. Ook bevat het boekje de curricula vitae van de 27 bewinds- personen. Wie de voortgang van het beleid wil volgen, vindt op Regering.nl steeds de meest actuele informatie. Mr. dr. J.P. Balkenende 8 Coalitieakkoord tussen de Tweede-Kamerfracties van CDA, PvdA en ChristenUnie. 7 februari 2007 9 De laatste fase van de vorming van het nieuwe kabinet vond plaats in het Catshuis, de ambtswoning van de Minister-President in Den Haag. 10 Inhoud Coalitieakkoord Samen Werken, Samen Leven 13 Dynamiek en zekerheid 1 Opgaven voor Nederland: zes pijlers 16 I Een actieve internationale en Europese rol 23 Europa 23 Buitenlands beleid en defensie 2 Ontwikkelingssamenwerking 2 II Een innovatieve, concurrerende en ondernemende economie 25 Economie en ondernemerschap 25 Kennis en innovatie 26 Mobiliteit en infrastructuur 26 Regionale economische ontwikkeling 27 Onderwijs 28 III Duurzame leefomgeving 30 Ontwikkeling van markten voor duurzame producten 30 Ontwikkeling van de ruimte 31 Dierenwelzijn 32 IV Sociale samenhang 33 Participatie 33 Inkomensbeleid 36 Integratie 37 Jeugd en gezin 39 Emancipatie 0 Wonen en wijkaanpak 0 V Veiligheid stabiliteit en respect 3 VI Overheid en dienstbare publieke sector 6 Bestuurlijke inrichting en wetgeving 6 Koninkrijksrelaties 7 Kunst en cultuur 8 Publieke omroep 8 Volksgezondheid en zorg 9 Immigratiebeleid 52 Financieel kader 2008-2011 55 Bijlage 61 11 12 Samen Werken, Samen Leven Wij willen samen werken aan groei, duurzaamheid, respect en solidariteit. Aan een samen- leving waarin oog is voor elkaar en waarin recht wordt gedaan aan ieders mogelijkheden en talenten. Een samenleving ook, waarin de overheid duidelijke grenzen stelt aan wat wel en wat niet kan, waarin vooral de eigen kracht van de samenleving wordt benut en waarin creativiteit en eigen initiatief worden ondersteund. Wij willen werken aan een samenleving waarin mensen zich duurzaam met elkaar verbonden weten. Het is onze ambitie mensen het daarvoor benodigde vertrouwen in elkaar en in de toekomst te geven. Door in mensen te investeren en door mensen als bondgenoot tegemoet te treden; vanuit het besef dat we samen sterker staan. Zo willen wij werken aan een beter Nederland. We leven in een dynamische tijd. De Nederlandse samenleving staat aan grote veranderingen bloot. Veel mensen voelen zich onzeker over de toekomst. Het gaat velen beter, maar dat neemt de bezorgdheid niet weg. “Met mij gaat het goed, maar met de samenleving minder”, is een gevoel dat bij velen leeft. Optimisme en zorgen gaan hand in hand. Groot is de behoefte aan houvast, geborgenheid en een herkenbare eigen identiteit. Die behoefte kwam onder meer naar voren bij de uitslag van het referendum van 1 juni 2005 over het Europees grondwettelijk ver- drag en in de verkiezingsuitslag van 22 november 2006. Het is nodig een nieuwe balans te vinden tussen dynamiek en zekerheid. Er moet volop ruimte zijn voor initiatief en ontwikkeling. Maar tegelijkertijd mogen mensen niet aan de kant blijven staan of het gevoel hebben er alleen voor te staan. De verantwoordelijkheid om deze balans tot stand te brengen, rust op ons allemaal. Burgers, maatschappelijke organisaties en overheden moeten samen werken aan vertrouwen en respect, en aan groei en ontwikkeling. Doel is een ongedeelde samenleving waarin iedereen in veiligheid een menswaardig bestaan kan opbouwen. De afgelopen jaren heeft Nederland zijn uitgangspositie weten te versterken. Die uitgangspositie zullen we moeten vasthouden en gebruiken om een duurzame ontwikkeling van mens, leefomge- ving en economie te bereiken. Zo kan ons land de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. Wij willen samen werken aan dat vertrouwen in de toekomst. Deze opdracht pakken wij aan vanuit een duidelijke visie op de richting waarin onze samenleving zich zal moeten bewegen: • Een actieve internationale en Europese rol, zodat Nederland een relevante en constructieve partner blijft in de wereld en in Europa. • Een innovatieve, concurrerende en ondernemende economie, om ook bij toenemende inter- nationale concurrentie welvaart te waarborgen. • Een duurzame leefomgeving, om de wereld beter achter te laten dan we haar aantroffen. • Sociale samenhang omdat ieder mens telt en we iedereen nodig hebben. 13 • Veiligheid, stabiliteit en respect, omdat die de basis zijn voor vertrouwen tussen mensen. • Een slagvaardige en verbindende overheid die een bondgenoot is voor burgers, en een dienst- bare publieke sector. Dit zijn de zes pijlers die het kabinetsbeleid dragen. Ze vragen om een concrete uitwerking en om een ambitieuze investeringsagenda voor de komende kabinetsperiode. Dynamiek en zekerheid Er is veel dat mensen hoop geeft, maar ook het nodige dat hen zorgelijk stemt of dat zij als een bedreiging ervaren. De tweede helft van de vorige eeuw was een periode van snelle groei en vooruitgang. Niet alleen de welvaart, ook de kwaliteit van leven nam enorm toe. Mensen leven langer, zijn gezonder, zijn hoger opgeleid en hebben meer te besteden dan ooit. Technologische vooruitgang heeft veel mensen een beter bestaan gegeven. Tegelijkertijd vragen mensen zich af of die ontwikkeling zich zal voortzetten. Ze twijfelen of hun