Krant in De Klas
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Krant in de Klas Docentenhandleiding drs. A.S. Michel 1 Inhoud Inleiding............................................................................................................................................................ 3 Over Krant in de Klas ..................................................................................................................................... 3 Jongeren en kranten lezen.............................................................................................................................. 4 Het krantenlandschap..................................................................................................................................... 5 Lessuggesties vmbo en onderbouw havo/vwo ........................................................................................... 8 Kleine opdrachten (binnen één les).......................................................................................................... 8 Grote opdrachten (meer dan één les)......................................................................................................10 Project..........................................................................................................................................................11 Lessuggesties bovenbouw.............................................................................................................................12 Opdrachten.................................................................................................................................................12 Lessuggesties basisschool..............................................................................................................................13 Citaten en tips uit de praktijk .......................................................................................................................14 Aanvullingen, verbeteringen........................................................................................................................14 2 Inleiding In deze docentenhandleiding staat genoeg informatie om direct met de krant aan de slag te kunnen in de les. Sterker nog, zelfs zonder deze handleiding kan dat ook. Deze handleiding is een aanvulling voor docenten die enige achtergrondinformatie willen over het gebruik van de krant in de klas. De meeste mensen lezen maar één krant regelmatig. Een vergelijking van verschillende kranten levert voor leerlingen, maar wellicht ook voor de docent nieuwe inzichten op over de werking van de krant, én de media in het algemeen. Over Krant in de Klas Krant in de Klas (KiK) is de educatieve organisatie van de Nederlandse Dagbladpers (NDP). Docenten in het primair en voortgezet onderwijs kunnen bij KiK terecht voor: - de krantenservice (twee weken gratis alle landelijke titels plus het regionale dagblad) - lesmaterialen met opdrachten en discussievragen. Docenten kunnen de lesuitgaven tegen kostprijs bestellen of gratis op de website downloaden. - de maandelijkse nieuwsquiz Daarnaast organiseert KiK voor het primair onderwijs de Krantenfoto Kinderjury en voor het voortgezet onderwijs de Scholierenpeiling. Tevens zoekt de organisatie aansluiting bij educatieve uitgevers en andere initiatieven op het vlak van media-educatie. KiK wil van jongeren bewuste mediaconsumenten maken, die op een verstandige manier om kunnen gaan met media. 3 Jongeren en kranten lezen Elke jongere neemt verschillende rollen aan: het ene moment is hij een sportbeoefenaar, het andere een muziekliefhebber, dan de vakkenvuller bij de Dirk van den Broek en later weer een ‘feestbeest’. Het valt op dat zij in hun wensen en behoeften nauwelijks verschillen van volwassenen. Een duidelijk verschil met volwassenen is hun mediagebruik: zij spenderen veel meer tijd aan ICT- toepassingen. Overigens zijn zij zich er niet bewust van dat ze gebruik maken van verschillende platforms – zij definiëren zichzelf niet als mediale mensen. Wat bijna alle jongeren wel met elkaar gemeen hebben, is dat ze scholier zijn. Zij brengen de helft van hun wakkere leven door op school. Jongeren zijn gretige nieuwsconsumenten , die echter geen moeite willen doen om het nieuws te krijgen, en er niet voor willen betalen. Het internationale succes van kranten als Metro is een combinatie van factoren: ze zijn gratis, ze zijn voorhanden op de plekken waar jongeren komen (en wanneer ze daar zijn), en zijn opgebouwd uit korte informatiebrokken waarbij relatief veel aandacht wordt besteed aan entertainment (celebrity, games, tv). (Bron: World Young Reader Conference, SMO). In onderstaand model wordt schematisch weergeven wat mediawijsheid is. Mediawijsheid is het zich bewust zijn van de eigenschappen van media en op basis daarvan beredeneerde keuzes kunnen maken om zich te informeren, te communiceren en te amuseren. journalistieke principes: mediakeuze media: hoor- en wederhoor (interactieve/internet)televisie, feiten checken (draadloos) internet, krant, streven naar objectiviteit tijdschriften, radio, telefoon, sms bescherming van bronnen onderscheid commercie en berichtgeving medium: betrouwbaarheid actueel/snelheid mediabewustzij n bruikbaar prettig/aardig volledig/selecterend (on)bevooroordeeld identiteit Iemand die mediawijs is, kan zelf bepalen welke media-uitingen hij gelooft, accepteert en gevolg aan geeft en hoeft niet ‘beschermd’ te worden tegen ‘de media’. 4 Het krantenlandschap Bij de Nederlandse Dagbladpers (NDP) zijn 28 dagbladen aangesloten. In Nederland zijn 11 concerns aangesloten bij de NDP. Deze concerns geven over het algemeen niet alleen kranten uit. Veel concerns geven ook boeken en tijdschriften uit. Telegraaf en PCM geven het gros van de landelijke kranten uit, terwijl Wegener marktleider is bij de regionale kranten. Ook zijn er kleinere uitgevers die alleen één of twee kranten uitgeven. In de laatste jaren zijn een aantal titels samengegaan (AD) en zijn een aantal concerns gefuseerd. Het (huidige) krantenlandschap is te zien in tabel 1. Titel Dagbladconcern Website Oplage eind 2005 AD (8 edities) AD Nieuwsmedia BV www.ad.nl 556638 Friesch Dagblad Friesch Dagblad Holding bv www.frieschdagblad.nl 19003 Het Financieele Dagblad Het Financieele Dagblad bv www.fd.nl 58477 Het Parool Het Parool www.parool.nl 86833 Barneveldse Krant Koninklijke BDU Uitgeverij bv www.barneveldsekrant.nl 14527 BN/De Stem Koninklijke Wegener nv www.bndestem.nl 127986 Brabants Dagblad Koninklijke Wegener nv www.brabantsdagblad.nl 142262 de Stentor Koninklijke Wegener nv www.destentor.nl 147395 De Twentsche Courant Tubantia Koninklijke Wegener nv www.tctubantia.nl 128410 Eindhovens Dagblad Koninklijke Wegener nv www.eindhovensdagblad.nl 117473 Gelderlander Koninklijke Wegener nv www.gelderlander.nl 169815 PZC Koninklijke Wegener nv www.pzc.nl 59659 Dagblad de Limburger Mecom Europe www.limburger.nl 149912 Limburgs Dagblad Mecom Europe www.limburgsdagblad.nl 56385 Nederlands Dagblad Nederlands Dagblad bv www.nd.nl 34551 Dagblad van het Noorden Noordelijke Dagblad Combinatie bv www.dvhn.nl 161746 Leeuwarder Courant Noordelijke Dagblad Combinatie bv www.leeuwardercourant.nl 108662 De Gooi- en Eemlander nv Holdingmaatschappij De Telegraaf www.gooieneemlander.nl 31115 De Telegraaf nv Holdingmaatschappij De Telegraaf www.telegraaf.nl 733330 Haarlems Dagblad nv Holdingmaatschappij De Telegraaf www.haarlemsdagblad.nl 45105* IJmuider Courant nv Holdingmaatschappij De Telegraaf www.ijmuidercourant.nl 45105* Leidsch Dagblad nv Holdingmaatschappij De Telegraaf www.leidschdagblad.nl 35699 Noord-Hollands Dagblad nv Holdingmaatschappij De Telegraaf www.noordhollandsdagblad.nl 149614 de Volkskrant PCM Uitgevers bv www.volkskrant.nl 293995 NRC Handelsblad PCM Uitgevers bv www.nrc.nl 251190 nrc.next PCM Uitgevers bv www.nrc.nl/next n.v.t. Trouw PCM Uitgevers bv www.trouw.nl 108405 Reformatorisch Dagblad Reformatorisch Dagblad www.refdag.nl 58932 3854999 *Haarlems Dagblad en IJmuider Courant worden samen geteld. bezorging Op het gebied van bezorging van kranten wordt door de concurrerende concerns wel samengewerkt. Dagbladbezorgers bezorgen vaak verscheidene titels. Recente ontwikkelingen in het dagbladwezen internet Al geruime tijd hebben alle Nederlandse dagbladen een website. Steeds meer wijken de websites af van de papieren krant. Met vrijwel alle mogelijkheden voor het aanbieden van verschillende vormen van inhoud op de website van de kranten wordt geëxperimenteerd. Veel experimenten resulteren in een blijvende toevoeging. Voorbeelden zijn digitale abonnementen (de papieren krant digitaal), een online archief, online advertenties, weblogs, beeld- en geluidsmateriaal (al dan niet zelf geproduceerd), dossiers over een bepaald onderwerp, peilingen, webshops, scholierenkranten, discussiemogelijkheden, links, 5 wedstrijden, rss-feeds, plaatsing van reacties, puzzels, lokale community’s, foto’s van lezers, nieuwsbrieven (per e-mail) en uiteraard het meest actuele nieuws. Soms moet voor dergelijke inhoud/service betaald worden. Daarnaast wordt net als in de papieren krant ruimte ingeruimd voor advertenties. De toekomst zal moeten uitwijzen of steeds meer inhoud digitaal zal worden en kranten hun geld kunnen blijven verdienen met online (journalistieke en andere) diensten crossmedia Een trend is ook dat meer wordt samengewerkt tussen verschillende media: tv, radio, internet, sms en krant. Dit wordt ook mediaconvergentie of crossmediaal publiceren genoemd. Een voorbeeld van dergelijke mediaconvergentie is het samengaan van het Financieele Dagblad en BNR Nieuwsradio met wederzijds (beperkt) samenwerkende redacties