RAPORT O STANIE GMINY TERESIN ZA ROK 2019

URZĄD GMINY TERESIN UL. ZIELONA 20 96-515 TERESIN TEL. 46 86 138 15 [email protected] WWW.TERESIN.PL

Szanowni Państwo,

niniejszym przekazuję Państwu Raport o stanie Gminy Teresin, omawiający sytuację naszej gminy i zmiany, jakie nastąpiły w roku 2019. Dokument ten ukazuje, jak w poszczególnych obszarach wdrażane są założenia polityk, programów i strategii oraz jakimi środkami samorząd realizuje nałożone na niego obowiązki. Przedstawione tu dane i analizy umożliwią uzyskanie obiektywnego, opartego na faktach obrazu, co pozwoli Państwu samodzielnie ocenić efekty uprzednio podjętych decyzji i działań, które rzutują dziś na życie mieszkańców. Raport obejmuje swymi ramami wszystkie dziedziny podlegające lokalnej polityce społeczno- gospodarczej. W zakresie tym mieszczą się podstawowe aspekty, takie jak inwestycje publiczne, zadania w dziedzinie edukacji, ochrony zdrowia, polityki społecznej, ale także kwestie dotyczące zarządzania mieniem komunalnym, czy zadania w zakresie kultury i rozwoju mieszkańców. Przyjęty w Raporcie układ informacji pozwoli Państwu w pierwszej kolejności zapoznać się z najistotniejszymi danymi na temat gminy i jej finansów, a następnie pogłębić analizę w poszczególnych obszarach zadań własnych gminy. W Raporcie zestawiono też najważniejsze inwestycje i wydarzenia na terenie naszej gminy, omówiono uchwały podjęte przez Radę Gminy w 2019 roku i krótko scharakteryzowano plany samorządu na kolejne lata. Mam nadzieję, że podjęte działania, które opisano w niniejszym Raporcie, prowadzą do trwałych zmian na lepsze, odczuwanych przez wszystkich członków naszej lokalnej społeczności. W opracowaniu danych i podsumowaniu informacji na temat roku 2019 wspierał nas zewnętrzny doradca. Dzięki temu swoją opinię o stanie gminy będą Państwo mogli kształtować na podstawie rzetelnej i bezstronnej prezentacji. Życzę Państwu, aby niniejsze podsumowanie było pozytywnym spojrzeniem wstecz, a jednocześnie wstępem do dalszych działań na rzecz naszej teresińskiej społeczności.

Zapraszam do lektury.

Wójt Gminy Teresin Marek Olechowski

SPIS TREŚCI:

1. PODSTAWOWE INFORMACJE O GMINIE ...... 4 Informacje podstawowe ...... 4 Ludność ...... 5 Władze lokalne i gminne jednostki organizacyjne ...... 7 Współpraca gminy z innymi społecznościami samorządowymi ...... 10 Gospodarka ...... 11 Rynek pracy ...... 12 Turystyka ...... 12 Strategie i programy obowiązujące w gminie ...... 13 Wyróżnienia i nagrody dla samorządu ...... 15 2. OŚWIATA, SPORT I WYCHOWANIE ...... 21 Edukacja publiczna ...... 21 Sport ...... 24 3. POLITYKA SPOŁECZNA I PRORODZINNA ...... 27 4. OCHRONA ZDROWIA ...... 34 5. TRANSPORT PUBLICZNY I ŁĄCZNOŚĆ ...... 36 6. GOSPODARKA KOMUNALNA ...... 37 Mieszkalnictwo ...... 37 Budynki użyteczności publicznej i lokale użytkowe ...... 37 Drogi ...... 38 Infrastruktura wodno-kanalizacyjna ...... 39 Gospodarka odpadami ...... 40 Inne zasoby komunalne ...... 43 7. KULTURA I DZIEDZICTWO NARODOWE ...... 44 Teresiński Ośrodek Kultury ...... 44 Gminna Biblioteka Publiczna w Teresinie ...... 45 8. PLANOWANIE PRZESTRZENNE ...... 47 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy ...... 47 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ...... 47 Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ...... 48 9. ADMINISTRACJA ...... 50 10. BEZPIECZEŃSTWO ...... 53 Straż pożarna ...... 53 Współpraca z Policją ...... 54 System ostrzegania i alarmowania ...... 55 11. OCHRONA ŚRODOWISKA ...... 56 Ochrona powietrza ...... 56 Ochrona zwierząt ...... 57 Obszary cenne przyrodniczo ...... 58 Ochrona zasobów wodnych ...... 58 Program usuwania azbestu ...... 58 12. WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ...... 59 13. FUNDUSZ SOŁECKI ...... 60 14. DZIAŁANIA INWESTYCYJNE ...... 65 15. PROMOCJA, WYDARZENIA I NAGRODY ...... 67 16. WYKONANIE UCHWAŁ RADY GMINY ...... 77 17. PLANY NA ROK 2020 ...... 88

1. PODSTAWOWE INFORMACJE O GMINIE 

Informacje podstawowe położona jest w zachodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie sochaczewskim. Od północy graniczy z Gminą Kampinos i Leszno, od strony zachodniej z Gminą , od południa z Gminą Nowa Sucha i Wiskitki, a od wschodu z Gminą Baranów i Błonie. Gmina jest wyjątkowo korzystnie usytuowana – leży w odległości 33 km od Warszawy, wchodzi w skład Aglomeracji Warszawskiej i Obszaru Metropolitalnego Warszawy. Przez jej teren przebiega droga krajowa nr 92 oraz linia kolejowa E20, wchodzące w skład transeuropejskiego korytarza transportowego między Europą Zachodnią a Rosją. Teresin jest gminą wiejską o powierzchni 8.796 ha, największym skupiskiem ludności oraz siedzibą administracji lokalnej jest miejscowość Teresin. Ponad 85% powierzchni gminy stanowią użytki rolne. Na terenie gminy znajduje się 30 miejscowości. Do największych ludnościowo należą: Teresin, Paprotnia, Szymanów i Granice.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie teresin.e-mapa.net

S t r o n a | 4 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Ludność Gminę, zgodnie ze stanem na 31.12.2019 roku, zamieszkuje 11.346 osób. Liczba mieszkańców gminy od lat stale się zwiększa, co przestawia wykres poniżej:

LUDNOŚĆ GMINY

2019 11346

2018 11311

2017 11266

2016 11250

2015 11251

Źródło: Opracowanie własne, dane w os.

W strukturze ludności gminy przeważają kobiety, co przestawia wykres poniżej.

STRUKTURA MIESZKAŃCÓW GMINY WG PŁCI

mężczyźni kobiety

2019 5549 5797

2018 5530 5781

2017 5510 5756

2016 5505 5745

2015 5519 5732

Źródło: Opracowanie własne, dane w os.

Gmina Teresin cechuje się dobrymi warunkami demograficznymi na tle powiatu, województwa i kraju. Populacja gminy jest stosunkowo młoda, charakteryzuje się dużymi zasobami siły roboczej oraz niższym niż średnia udziałem osób w wieku poprodukcyjnym.

S t r o n a | 5 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

STRUKTURA MIESZKAŃCÓW GMINY WG GRUP WIEKU

w wieku poprodukcyjnym w wieku produkcyjnym

19,5% Teresin 61,0%

20,4% Powiat sochaczewski 60,5%

21,4% Woj. Mazowieckie 59,5%

21,4% Polska 60,6%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS; dane za 2018 rok

Ponadto, dynamika wzrostu udziału osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców jest korzystniejsza niż średnio dla kraju, co przedstawia wykres poniżej.

UDZIAŁ OSÓB W WIEKU POPRODUKCYJNYM W OGÓLNEJ LICZBIE MIESZKAŃCÓW 22,0%

21,0%

20,0%

19,0%

18,0%

17,0%

16,0%

15,0% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Polska Woj. Mazowieckie Powiat sochaczewski Teresin

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Bardzo korzystnie na tle powiatu, województwa i kraju kształtuje się również wskaźnik przyrostu naturalnego oraz saldo migracji dla Gminy Teresin. Dobra sytuacja demograficzna jest powodem do optymizmu odnośnie dalszego rozwoju gminy.

S t r o n a | 6 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Władze lokalne i gminne jednostki organizacyjne Organami gminy są:  Rada Gminy – organ stanowiący i kontrolny  Wójt Gminy – organ wykonawczy

Rada Gminy Zakres zadań i kompetencji Rady precyzuje ustawa o samorządzie gminnym. Do jej najważniejszych zadań należy uchwalanie: statutu i budżetu gminy, wynagrodzenia wójta, planów zagospodarowania przestrzennego gminy, wysokości podatków oraz innych dokumentów stanowiących i kontrolnych związanych z zakresem działalności gminnego samorządu. Radni wybierają ze swojego grona Przewodniczącego Rady Gminy, którego zadaniem jest organizowanie pracy rady oraz prowadzenie obrad. Rada Gminy Teresin liczy 15 radnych i wybierana jest na pięcioletnią kadencję. Obecny skład rady gminy, wybrany w wyborach samorządowych w 2018 roku:  Zbigniew Biederka  Danuta Olejnik  Joanna Gałecka  Marcin Pietrzak  Lech Kaźmierczak  Ryszard Śliwiński  Katarzyna Klata  Jerzy Wójcik  Wioletta Koch  Paweł Wróblewski  Hubert Konecki  Grzegorz Wychowaniec  Bogdan Linard  Daniel Zdanowski  Jan Mitrowski Funkcję Przewodniczącego pełni Bogdan Linard, a na Wiceprzewodniczących – Lech Kaźmierczak i Jerzy Wójcik. W aktualnej kadencji rady działa pięć komisji w składzie:

Nazwa komisji Skład komisji Danuta Olejnik – przewodniczący komisji Marcin Pietrzak – z-ca przewodniczącego Komisja Rewizyjna Zbigniew Biederka Wioletta Koch Jan Mitrowski Hubert Konecki – przewodniczący komisji Joanna Gałecka – z-ca przewodniczącego Komisja Skarg, Wniosków i Petycji Katarzyna Klata Paweł Wróblewski Grzegorz Wychowaniec Ryszard Śliwiński – przewodniczący komisji Paweł Wróblewski – z-ca przewodniczącego Komisja Budżetu i Rozwoju Gminy Joanna Gałecka Lech Kaźmierczak Hubert Konecki Daniel Zdanowski – przewodniczący komisji Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska Jan Mitrowski – z-ca przewodniczącego

S t r o n a | 7 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Bogdan Linard Marcin Pietrzak Jerzy Wójcik Zbigniew Biederka – przewodniczący komisji Katarzyna Klata – z-ca przewodniczącego Komisja Społeczna Wioletta Koch Ryszard Śliwiński Grzegorz Wychowaniec

W roku 2019 nie nastąpiły żadne zmiany w składzie Rady Gminy oraz komisji. Rada Gminy oraz komisje działają w oparciu o zatwierdzony roczny plan pracy.

Wójt Gminy Wójt Gminy jest organem wykonawczym, do jego kompetencji należy wykonywanie uchwał Rady Gminy i zadań określonych przepisami prawa. Do zadań Wójta należy w szczególności: opracowywanie strategii, programów rozwoju, gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywanie budżetu. Stanowisko Wójta Gminy Teresin od wielu lat pełni Marek Olechowski, w 2018 wybrany on został na kolejną kadencję.

Urząd Gminy Urząd Gminy jest jednostką organizacyjną gminy, świadczącą pomoc wójtowi w zakresie realizacji jego zadań i obowiązków określonych przepisami prawa.

W skład kierownictwa Urzędu Gminy Teresin wchodzą:  Wójt – Marek Olechowski  Zastępca wójta – Marek Jaworski  Sekretarz – Grażyna Cierpis-Przysucha  Skarbnik –Agnieszka Rosa

Jednostki pomocnicze gminy: Jednostkami pomocniczymi gminy są sołectwa. Organem uchwałodawczym sołectwa jest zebranie wiejskie (zebranie mieszkańców sołectwa), a wykonawczym – sołtys. Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka, która jest organem doradczym. Sołtysa oraz radę sołecką wyłaniają mieszkańcy sołectwa w tajnym i bezpośrednim głosowaniu na zebraniu wiejskim. W Gminie Teresin wyodrębniono 28 sołectw. Powierzchnia Liczba mieszkańców Nazwa Sołtys [ha] [stan na 31.12.2019] Teresin 559 Katarzyna Klata 2795

Paprotnia 349 Jan Mitrowski 1602

Granice-Osiedle 75 Paweł Wróblewski 789

S t r o n a | 8 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Szymanów 673 Robert Ziomski 735

Seroki-Parcela 470 Piotr Stychlerz 646

Maszna 279 Marek Wódka 393

Pawłowice 523 Mariusz Wacławek 346

Nowa Piasecznica 338 Sylwester Szajewski 323

Elżbietów 329 Julita Niedzińska 321

Seroki-Wieś 443 Paweł Zdanowski 302

Granice 102 Anna Gogół 289

Teresin-Gaj 193 Kazimierz Dąbrowski 280

Dębówka 297 Cyprian Bylicki 260

Mikołajew 963 Andrzej Szufliński 250

Budki Piaseckie 116 Paulina Spilaszek 229

Kawęczyn 338 Mariusz Zagajewski 228

Topołowa 293 Halina Ziółkowska 227

Skrzelew 424 Grażyna Grzegorek 174

Ludwików 214 Mirosław Matyska 149

Nowe Gnatowice 250 Marek Zygmunciak 146

Nowe Paski 199 Tomasz Lesiński 144

Stare Paski 157 Mariusz Izak 133

Maurycew 322 Stanisław Jarzyna 131

Izbiska 119 Edward Kopiec 126

Gaj 451 Mirosława Brodowska 111

Pawłówek 176 Jan Bluszcz 81

Witoldów 761 Aleksandra Rutkowska 69

Lisice 92 Jarosław Barański 61

W 2019 roku nie nastąpiły zmiany w zakresie liczby i zasięgu sołectw.

S t r o n a | 9 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Współpraca gminy z innymi społecznościami samorządowymi

Gmina Teresin prowadzi współpracę z innymi gminami na terenie Polski i poza nią. Gmina należy do czterech związków gmin:  Związek Gmin Wiejskich RP. Jest to największa ogólnopolska organizacja skupiająca gminy wiejskie i miejsko-wiejskie. Podstawowym celem Związku jest integracja samorządów wiejskich, rozwiazywanie wciąż pojawiających się nowych problemów tego środowiska. Podstawową sfera aktywności Związku jest obrona interesów gmin.  Związek Międzygminny Mazowsze Zachodnie, realizujący działania na rzecz ochrony środowiska (m.in. zbiorczy punkt padliny i odpadów poubojowych, pracownia urbanistyczno – projektowa). Do związku należą również gminy: Mszczonów, Wiskitki, Puszcza Mariańska, Jaktorów, Baranów, Żabia Wola, Radziejowice;  Międzygminny Związek Kampinos, w ramach której prowadzona jest budowa i modernizacja składowisk odpadów, ujęć wody i sieci wodociągowej, oczyszczalni ścieków, a także dróg i sieci energetycznej oraz prowadzone są działania w zakresie bazy turystycznej i transportu publicznego. Do związku należą również gminy: Brochów, Czosnów, Kampinos, Leoncin, Leszno, Łomianki, Stare Babice, Izabelin, Młodzieszyn.  Związek Gmin Związanych z Życiem Św. Maksymiliana Marii Kolbe jest stowarzyszeniem gmin: Gminy Teresin, Miasta Oświęcim, Miasta Pabianice oraz Miasta Zduńska Wola. Związek został powołany w celu podejmowania wspólnych przedsięwzięć promujących członków związku poprzez upowszechnianie miejsc związanych z życiem i kultem osoby św. Maksymiliana Marii Kolbe. Gmina należy również do następujących stowarzyszeń:  Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Ziemia Chełmońskiego”, odpowiedzialne za wielokierunkowy rozwój w oparciu o dogłębną diagnozę potrzeb lokalnych społeczności gmin członkowskich. Członkostwo w LGD umożliwia również korzystanie z dedykowanych środków w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. LGD obejmuje tereny gmin: Żabia Wola, Mszczonów, Grodzisk Mazowiecki, Jaktorów, Radziejowice, Teresin, Baranów, Sochaczew, Nowa Sucha i Rybno;  Mazowieckie Stowarzyszenie Gmin na Rzecz Społeczeństwa Informacyjnego, w ramach którego prowadzone są działania w zakresie wspieranie idei społeczeństwa informacyjnego i gospodarki wiedzy, zrównoważonego rozwoju społeczeństwa informacyjnego, modernizacji i podnoszenia efektywności administracji samorządowej oraz przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkańców. Do stowarzyszenia należą również gminy: Błonie, Ciechanów, Gostynin, Grodzisk Mazowiecki, Kozienice, Lesznowola, Łosice, Brwinów, Milanówek, Mszczonów, Osieck, Piastów, Płońsk, Pułtusk, Podkowa Leśna, Sochaczew, Sokołów Podlaski, Szydłowiec, Węgrów, Wiązowna, Wołomin, Wyszków i Żabia Wola. Gmina Teresin należy także do Miast Papieskich – nieformalnego związku miast i gmin, które podczas swoich pielgrzymek odwiedził Papież Jan Paweł II. Realizuje ono działania w zakresie upamiętniania postaci i dokonań Papieża, włączając się we wspólne inicjatywy takie jak Dni Papieskie czy fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia. Do miast papieskich należy kilkadziesiąt miast i gmin w Polsce, m.in. Warszawa, Gdańsk, Kraków, Poznań, Łódź, Białystok, czy Wadowice. Gmina Teresin prowadzi współpracę międzynarodową – zawarła umowę o współpracy z dwoma samorządami poza terenem Polski.

S t r o n a | 10 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

1 grudnia 2015 roku podpisano uchwałę o partnerstwie z Gminą Santi Cosma e Damiano we Włoszech. Gmina ta jest położona w prowincji Lacjum, ok. 150 km na południe od Rzymu, zamieszkuje ją około 7 tys. mieszkańców. Zlokalizowana jest w pobliżu słynnego wzgórza Monte Cassino, na historycznej Linii Gustawa – niemieckiej linii fortyfikacyjnej w czasie II wojny światowej.

26 sierpnia 2016 roku nawiązano współpracę z Gminą Szabła w Bułgarii. Gmina położona jest w północno – wschodniej części Bułgarii w pobliżu granicy z Rumunią, zamieszkuje ją około 3,5 tys. osób. Historia tego miasta sięga starożytnych Traków, mieszkańcy są w zdecydowanej większości wyznawcami religii prawosławnej.

W ramach partnerstwa z gminą organizowana jest współpraca i wymiana doświadczeń samorządów. W 2019 roku delegacja z Gminy Teresin uczestniczyła w Jubileuszu 50-lecia praw miejskich Miasta Szabla, zorganizowano wyjazd wypoczynkowy dla seniorów. Gmina Teresin przekazała też stronie bułgarskiej samochód ratowniczy. W 2019 roku przystąpiła ponadto do współpracy gmin dotyczącej strategicznego rządowego programu budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, który ma powstać na terenie gmin: Baranów, Teresin i Wiskitki. W marcu 2019 roku powołano Radę Społeczną ds. CPK, w skład której wchodzą przedstawiciele wszystkich gmin znajdujących się w obszarze oddziaływania inwestycji. Gminę Teresin reprezentują w niej: Zbigniew Komorowski, Piotr Misiak, Tadeusz Szymańczak i Jerzy Wójcik. Rada stanowi organ przedstawicielski gmin w kontaktach ze stroną rządową i ma na celu doradztwo podczas procesu przejmowania nieruchomości na potrzeby realizacji inwestycji, a także koordynację samorządowych priorytetów inwestycyjnych w kontekście budowy CPK. Zaangażowanie lokalnych samorządów w przedsięwzięcie pomoże pogodzić planowaną inwestycję z interesem mieszkańców.

Gospodarka Gmina Teresin ma charakter rolniczo-przemysłowy. Tradycyjnie tereny gminy były obszarami typowo rolniczymi, jednak w ostatnich latach gospodarka gminy przechodzi znaczące przemiany w kierunku większej różnorodności funkcjonalnej. Wzrasta ranga funkcji mieszkaniowych, pozarolniczej działalności gospodarczej (produkcja przemysłowa, w tym przede wszystkim przetwórstwo rolno- spożywcze, działalność magazynowo-składowa) oraz funkcji rekreacyjno-wypoczynkowych. Gmina Teresin należy do gmin o dużej aktywności gospodarczej. W ostatnich latach liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na jej terenie systematycznie rośnie i jest wyższa niż średnio w Polsce oraz znacznie wyższa niż średnio dla obszarów wiejskich. Struktura ich działalności nie odbiega znacząco od średniej dla województwa i Polski, należy jednak zwrócić uwagę na znacznie większy udział firm transportowych (ponad dwa razy wyższy udział niż w Polsce i województwie mazowieckim) i niższy udział firm związanych z działalnością profesjonalną, naukową i techniczną oraz obsługą nieruchomości. Główne branże reprezentowane wśród przedsiębiorców z terenu gminy to: handel hurtowy i detaliczny, budownictwo, transport i przetwórstwo przemysłowe. Struktura działalności podmiotów gospodarczych wynika z możliwości, jakie daje bliskość Warszawy i głównych szlaków komunikacyjnych. Ponadto, duże znaczenie mają działania samorządu gminnego stwarzające odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości i przyciągania inwestorów oraz rozwijające infrastrukturę. Doskonałym przykładem mogą być preferencyjne stawki podatku

S t r o n a | 11 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

od środków transportowych, uchwalane od 9 lat przez Radę Gminy Teresin na najniższym z możliwych poziomów dozwolonych przez prawo. Na terenie Gminy Teresin działalność prowadzi szereg firm z kapitałem krajowym i zagranicznym, zlokalizowane są tu centra logistyczne i dystrybucyjne (m.in. ProLogis Management sp. z o.o., Greiner Packaging sp. z o.o., TESCO Polska sp. z o.o., Viva Manufacturing Poland), duże zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego (BAKOMA S.A. „Polskie Młyny” S.A.), zakłady chemiczne („ANSER” Zakłady Chemiczne), oraz inne, np. SAGA POLAND sp. z o.o.

Rynek pracy Na koniec 2018 roku bezrobotni w Gminie Teresin stanowili 3,1% osób w wieku produkcyjnym – czyli znacznie mniej niż w kraju, województwie i powiecie. Stopa bezrobocia w Gminie Teresin systematycznie spada. Na przestrzeni lat 2010-2018 liczba bezrobotnych w gminie zawsze utrzymywała się znacznie poniżej średniej. Na koniec 2019 roku 144 mieszkańców gminy zarejestrowanych było jako bezrobotni – 76 osób mniej niż na koniec roku 2018.

UDZIAŁ BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W LICZBIE LUDNOŚCI W WIEKU PRODUKCYJNYM

Polska Woj. Mazowieckie Powiat sochaczewski Teresin

8,8% 7,9% 8,5%

7,1% 7,5%

6,2% 4,2% 5,8% 5,1% 4,0%

3,1%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Turystyka Gmina Teresin posiada duży potencjał turystyczny oraz rekreacyjno-wypoczynkowy. Na terenie gminy znajdują się obszary o dużych walorach przyrodniczych, a także liczne zabytki kultury materialnej. Gmina dysponuje dość dobrze rozbudowaną bazą noclegową, gastronomiczną i handlową. Do obszarów cennych przyrodniczo na terenie gminy zaliczają się: kompleks leśny „Uroczysko Teresin”, doliny rzek: Utraty i Pisi a także liczne pomniki przyrody. Ważną rolę w rozwoju spełnia turystyka pielgrzymkowa. Najważniejszym obiektem w gminie jest Klasztor oo. Franciszkanów i Sanktuarium w Niepokalanowie, który stał się miejscem docelowym dla

S t r o n a | 12 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

wielu grup pielgrzymów z kraju i zagranicy (rocznie Klasztor odwiedza ok. 600 tys. pielgrzymów). Miejsce to ma szczególny charakter, związane jest bowiem z życiem i działalnością Św. Maksymiliana Marii Kolbe i nie bez racji nazywane jest Mazowiecką Częstochową. Mieści się tu Wydawnictwo oraz Radio Niepokalanów, najstarsza rozgłośnia katolicka w Polsce. Jest tu też, jedna z planowanych docelowo dwunastu w świecie, Kaplica Wieczystej Adoracji Centrum Modlitwy o Pokój.

Drugim ważnym miejscem jest Klasztor Sióstr Niepokalanek w Szymanowie wraz z Sanktuarium N.M.P Jazłowieckiej, który mieści się w XIX-wiecznym pałacu, obok zabytkowego kościoła z XVII wieku.

Strategie i programy obowiązujące w gminie Działalność samorządu określają uchwalone dla gminy dokumenty strategiczne, regulujące wieloletnie plany rozwoju. Do najważniejszych z nich należy: Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Teresin do 2020 roku – przyjęta uchwałą Gminy Teresin nr XVIII/116/08 z dnia 4.04.2008 r. Strategia jest podstawowym i najważniejszym dokumentem strategicznym samorządu Gminy Teresin, określającym obszary, cele i strategiczne kierunki działań, wyznaczającym ramy długookresowej działalności samorządu zgodnie z jego kompetencjami oraz współpracujących z nią jednostek na rzecz

S t r o n a | 13 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

likwidacji istniejących problemów w sferze: społecznej, gospodarczej, infrastrukturalnej, ekologicznej i przestrzennej, na których powinna być skoncentrowana uwaga Władz Gminy Teresin w perspektywie 2020 roku. Strategia jest podstawowym instrumentem długofalowego zarządzania gminą. Pozwala na zapewnienie ciągłości i trwałości w poczynaniach władz gminy, niezależnie od zmieniających się uwarunkowań politycznych i kadrowych.

Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Teresin na lata 2016-2023 – przyjęty uchwałą Gminy Teresin nr XXIII/145/2016 z dnia 28.06.2016 r. Jest to wieloletni program działań w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej i środowiskowej zmierzający do wyprowadzenia najbardziej zdegradowanych obszarów gminy ze stanu kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju, stanowiący narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji.

Pozostałe wieloletnie strategie i programy w Gminie Teresin to:  Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Teresin na lata 2013-2020, przyjęty uchwałą nr XXVII/210/2012 z dnia 20.12.2012 r.  Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Teresin przyjęty uchwałą nr XIII/85/2015 z dnia 24.11.2015 r. (obowiązujący do września 2019 roku) oraz Program Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Teresin, przyjęty uchwałą nr XIII/125/2019 z dnia 23.09.2019 r. (obowiązujący od września 2019 roku)  Program Ochrony Środowiska dla Gminy Teresin na lata 2015-2018 z perspektywą na lata 2019-2022 przyjęty uchwałą nr XII/76/2015 z dnia 27.10.2015 r.  Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Teresin na lata 2016-2026 przyjęta uchwałą nr XVI/112/2015 z dnia 30.12.2015 r.  Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2017-2019 przyjęty uchwałą nr XXX/181/2016 z dnia 29.12.2016 r.  Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Teresin na lata 2016-2032 przyjęty uchwałą nr XLVI/263/2017 z dnia 14.12.2017 r.  Program przebudowy i modernizacji dróg gminnych w Gminie Teresin w latach 2016-2020 przyjęty uchwałą nr XVII/118/2016 z dnia 7.01.2016 r.  Gminny program osłonowy w zakresie dożywiania na lata 2019-2023 przyjęty uchwałą nr III/21/2018 z dnia 28.12.2018 r.  Program szczepień ochronnych przeciwko grypie populacji z grupy szczególnego ryzyka (osób od 65 roku życia) pn. „Grypa 65+” na lata 2016-2020 przyjęty uchwałą nr XXIII/146/2016 z dnia 28.06.2016 r.  Program zdrowotny dla mieszkańców Gminy Teresin na lata 2017-2020 przyjęty uchwałą nr XXVI/162/2016 z dnia 29.09.2016 r.  Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Teresin w 2019 roku przyjęty uchwałą nr V/74/2019 z dnia 4.03.2019 r.  Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2019 r. przyjęty uchwałą III/22/2018 z dnia 28.12.2018 r.  Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok przyjęty uchwałą III/23/2018 z dnia 28.12.2018 r.

S t r o n a | 14 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

 Roczny program współpracy Gminy Teresin z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2019 rok przyjęty uchwałą nr III/24/2018 z dnia 28.12.2018 r.

W 2019 roku przyjęto ponadto następujące programy, które obowiązywać będą od 2020 roku:  Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Teresin na lata 2019-2022 z perspektywą na lata 2023-2026 przyjęta uchwałą nr XVIII/169/2019 z dnia 30 grudnia 2019 roku  Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2020-2022 przyjęty uchwałą nr XVI/147/2019 z dnia 14.11.2019 r.

Wyróżnienia i nagrody dla samorządu W 2019 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, Gmina Teresin wyróżniona została w licznymi nagrodami.

W ramach XV edycji Rankingu Samorządów „Rzeczypospolitej”, gmina po raz kolejny uplasowała się wśród najlepszych gmin wiejskich w Polsce. Teresin zajął 30 miejsce w rankingu na ponad 1500 ocenionych samorządów. Szczególnie doceniono gminę w kryterium trwałości społecznej, gdzie gmina uzyskała trzeci najwyższy wynik w Polsce. Ranking sprawdza efektywność działań samorządów na rzecz trwałego rozwoju wspólnoty w podstawowych obszarach: trwałości ekonomicznej, trwałości środowiskowej, trwałości społecznej oraz w zakresie jakości zarządzania. Odpowiedzialne zarządzanie zasobami w tych obszarach zwiększa potencjał rozwojowy samorządów i pozwala osiągnąć cel zrównoważonego rozwoju.

Kolejnym ważnym wyróżnieniem było przyznanie gminie tytułu „Gmina przyjazna transportowi drogowemu”. Certyfikat ten przyznawany jest przez Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce gminom w których obowiązują najniższe stawki podatku od środków transportu.

Gmina Teresin została również doceniona za wkład w rozwój sportu. Gmina zajęła III miejsce w Polsce wśród gmin do 20 tys. mieszkańców w ramach Systemu Sportu Młodzieżowego za 2018 rok. Nagroda dotyczy wyników sportowych uzyskiwanych przez zawodników oraz oceny systemu szkoleniowego działającego na terenie gminy.

Bardzo ważnym wyróżnieniem było również przyznanie tytułu Modernizacja Roku 2018 w kategorii Obiekty użyteczności publiczne dla teresińskiego projektu "Dworzec TO.Kultura!", tj. adaptacji budynku dworca w Teresinie wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu na cele kulturalno- artystyczne. Nagroda przyznana została w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Budowlanego „Modernizacja Roku & Budowa XXI w." – największego i najważniejszego konkursu nagradzającego ciekawe dokonania polskich budowlańców. Konkurs odbywa się pod patronatem najważniejszych urzędów centralnych: Ministrów Infrastruktury, Edukacji Narodowej oraz Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, instytucji branżowych: Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego i Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad a także stowarzyszeń samorządowych i najważniejszych uczelni technicznych w kraju.

S t r o n a | 15 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Gmina Teresin uzyskała również tytuł „Lider Kultury” w ramach Ogólnopolskiego Konkursu „Wzorowa Gmina”. Gmina została doceniona za liczne działania w zakresie kultury: bogatą ofertę Teresińskiego Ośrodka Kultury, w tym również działania prowadzone w ramach wspomnianego wyżej Dworca TO. Kultura oraz organizację licznych i zróżnicowanych imprez kulturowych dla mieszkańców. Konkurs odbywa się pod patronatem Ministerstwa Gospodarki oraz urzędów wojewódzkich.

Sytuacja finansowa gminy Zestawienie dochodów i wydatków Gmina Teresin dysponowała w 2019 r. budżetem w wysokości 63,8 mln zł, o 9% większym niż w 2018 r.

STRUKTURA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH - 2019

5% 6% Dochody od osób prawnych, fizycznych i in. … Rodzina 19% 48% Różne rozliczenia

Gospodarka komunalna i ochrona środowiska pozostałe 22%

Źródło: Opracowanie własne

Największym źródłem dochodów gminy są:  Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej czyli podatki płacone przez mieszkańców i firmy funkcjonujące na terenie gminy – 30,84 mln zł (w 2018 r. wartość dochodów wyniosła 28,58 mln zł);  Subwencja oświatowa ujęta w pozycji Różne rozliczenia. Subwencja oświatowa wyniosła w 2019 r. 11,91 mln zł (wobec 11,67 otrzymanych w 2018 r.)  dotacja celowa na zadania związane z realizacją świadczenia wychowawczego (tzw. „500+”), ujęta w pozycji Rodzina – 10,36 mln zł (w 2018 r. 7,16 mln zł)

S t r o n a | 16 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETOWYCH - 2019

Oświata i wychowanie 21% 30% Rodzina

Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 8% Administracja publiczna

10% Kultura fizyczna

21% Pozostałe 10%

Źródło: Opracowanie własne

W strukturze wydatków najważniejsza pozycja dotyczy kategorii Oświata i wychowanie – 19,2 mln zł (wobec 18,3 mln zł w 2018 r.). Druga pozycja to Rodzina – 13,82 mln zł (w 2018 r. – 10,56 mln zł): są to głównie Świadczenia wychowawcze oraz Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego. Trzecią pod względem wartości pozycją są wydatki na Gospodarkę komunalną i ochronę środowiska - 6,29 mln zł. W 2018 r. wydatki na ten cel wyniosły 4,77 mln zł. Ten skok jest skutkiem zrealizowanych inwestycji środowiskowych.

Rok 2019 Gmina Teresin zakończyła z deficytem budżetowym w wysokości 0,22 mln zł. Deficyt sfinansowano zadłużeniem. Środki te w całości przeznaczono na inwestycje, których łączna wartość wyniosła 8,73 mln zł, czyli ponad 13,6 % wydatków budżetowych gminy.

Szczegółowe informacje dotyczące dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów oraz wyniku finansowego przedstawiono poniżej w tabeli i na wykresach.

Zadłużenie

Stan zadłużenia gminy na koniec roku 2019 wyniósł 23,65 mln zł. Jest to zadłużenie długoterminowe, jego obsługa nie stanowi istotnego obciążenia dla budżetu: w 2019 r. było to tylko 638,16 tys. zł.

W 2019 r. gmina spłaciła 3,25 mln zobowiązań oraz zaciągnęła nowe o wartości 3,6 mln zł. Wskaźnik spłaty zadłużenia nie przekracza limitu określonego w art. 243 Ustawy o finansach publicznych, co oznacza, że gmina prowadzi prawidłową gospodarkę finansową, zgodnie z wymogami prawa krajowego i Unii Europejskiej.

S t r o n a | 17 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Wynik wykonania budżetu Gminy Teresin 2018 2019 w latach 2018-2019 [zł] A. DOCHODY (A1+A2) 58 529 571 63 776 435 A1. Dochody bieżące 54 888 515 60 780 164 A2. Dochody majątkowe 3 641 056 2 996 271 B. WYDATKI (B1+B2) 70 120 307 63 994 720 B1. Wydatki bieżące 49 061 080 55 267 613 B2. Wydatki majątkowe 21 059 227 8 727 108 C. NADWYŻKA/DEFICYT (A-B) -11 590 736 -218 285 C1. Różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi (A1-B1) 5 827 436 5 512 551 D1. PRZYCHODY OGÓŁEM 15 670 522 4 179 796 - kredyty i pożyczki 12 300 000 3 600 000 - wolne środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy o finansach 370 522 579 796 publicznych - inne źródła 3 000 000 0 D2. ROZCHODY OGÓŁEM 3 499 992 3 249 992 - spłaty kredytów i pożyczek 3 499 992 3 249 992 - inne cele 0 0 E. Finansowanie deficytu, zgodnie z art. 217 ust. 2 ustawy o finansach 11 590 736 218 285 publicznych - kredyty i pożyczki 11 590 736 218 285 - wolne środki jako nadwyżka środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikających z rozliczeń 0 0 wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych

Dodatkowe, szczegółowe dane dotyczące wydatkowania środków przez gminę znajdują się w dokumentach dostępnych na stronie: bip.teresin.pl, w szczególności: Sprawozdanie z wykonania budżetu, sprawozdania finansowe i budżetowe przedłożone Regionalnej Izbie Obrachunkowej oraz Radzie Gminy.

S t r o n a | 18 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

STRUKTURA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH

2019 2018

420 277 Rolnictwo i łowiectwo 461 771

60 000 Transport i łączność 0

211 706 Turystyka 0

662 049 Gospodarka mieszkaniowa 519 477

22 000 Działalność usługowa 0

61 800 Informatyka 61 800

145 623 Administracja publiczna 132 414

Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, 88 093 kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 86 690

0 Obrona narodowa 1 300

142 000 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 168 443

Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od 30 835 539 innych jednostek nieposiadających osobowości… 28 584 269

12 189 256 Różne rozliczenia 12 409 341

898 455 Oświata i wychowanie 867 159

421 940 Pomoc społeczna 437 440

15 800 Edukacyjna opieka wychowawcza 7 684

13 751 801 Rodzina 10 510 209

3 504 882 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 1 301 717

345 216 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 2 937 916

0 Kultura fizyczna 41 941

Źródło: Opracowanie własne; dane w PLN

S t r o n a | 19 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETOWYCH

2019 2018

1 037 699 Rolnictwo i łowiectwo 1 948 936

2 850 716 Transport i łączność 10 505 686

397 946 Turystyka 299 690

686 579 Gospodarka mieszkaniowa 747 381

124 063 Działalność usługowa 157 563

64 080 Informatyka 36 800

6 158 322 Administracja publiczna 5 996 810

Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, 88 093 kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 86 690

0 Obrona narodowa 1 300

1 536 496 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 1 406 651

638 116 Obsługa długu publicznego 475 121

0 Różne rozliczenia 13 726

19 199 006 Oświata i wychowanie 18 302 276

255 896 Ochrona zdrowia 235 641

1 917 562 Pomoc społeczna 1 911 360

105 993 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 72 200

833 436 Edukacyjna opieka wychowawcza 965 202

13 822 620 Rodzina 10 556 531

6 294 472 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 4 771 185

2 909 513 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 7 802 783

5 074 111 Kultura fizyczna 3 826 777

Źródło: Opracowanie własne; dane w PLN

S t r o n a | 20 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

2. OŚWIATA, SPORT I WYCHOWANIE 

Edukacja publiczna Informacje ogólne Obowiązki związane z edukacją publiczną są jednym z najważniejszych zadań narzuconych przez Ustawę o samorządzie gminnym. Na gminach spoczywa prowadzenie sieci publicznych przedszkoli i szkół podstawowych, a także zapewnienie uczniom dojazdu do nich. Samorząd lokalny powołuje placówki oświatowe na tych poziomach oraz określa granice ich obwodów. Gmina ma obowiązek zapewnienia w placówkach oświatowych bezpieczeństwa i higienicznych warunków lokalowych oraz materialnych do realizacji programów dydaktyczno-wychowawczych w wymiarze zgodnym z obowiązującą podstawą programową MEN. Ponadto gmina kontroluje spełnianie obowiązku szkolnego i prowadzi w tym zakresie ewidencję dzieci i młodzieży w wieku od 3 lat do pełnoletniości.

STRUKTURA WYDATKÓW NA EDUKACJĘ

3,19% 2,39% 0,45% 3,48% Koszty wynagrodzeń i pochodne

Dofinansowanie przedszkoli niepublicznych 14,24% Koszty utrzymania placówek

Inwestycje

Dowóz uczniów do szkoły 76,25% Inne

Źródło: Opracowanie własne

Na zadania związane z edukacją Gmina Teresin corocznie otrzymuje subwencję z budżetu państwa. Jednak jej wysokość nie pozwala na pokrycie całości wydatków. Z roku na rok rośnie wartość środków przeznaczanych na potrzeby systemu edukacji i wychowania: w 2018 r. wyniosło to 18,3 mln zł, a w 2019 r. 19,2 mln zł. Wydatki na ten cel to już ponad 30% budżetu gminy i większość tej kwoty przeznaczona jest na wynagrodzenia nauczycieli. Subwencja oświatowa nie pokrywa nawet kosztów wynagrodzeń w placówkach edukacyjnych: pozwala opłacić jedynie 87% tych wydatków. W odniesieniu do wszystkich wydatków na oświatę stanowi jedynie 60%. Pozostałe koszty gmina finansuje ze środków własnych.

S t r o n a | 21 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA WYDATKÓW NA EDUKACJĘ

0,46%

Subwencja oświatowa 39,11% Środki własne gminy Inne (darmowe podręczniki)

60,43%

Źródło: Opracowanie własne

Gmina Teresin realizuje zadania w obszarze edukacji poprzez:  prowadzenie szkół publicznych i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych,  wzbogacanie oferty edukacyjnej placówek edukacyjnych,  podnoszenie kompetencji nauczycieli,  remonty szkół,  wyposażenie w pomoce dydaktyczne,  przyznawanie stypendiów,  dotowanie przedszkoli niepublicznych,  dotowanie żłobków.

Placówki edukacyjne w Gminie Teresin W gminie funkcjonują cztery publiczne szkoły podstawowe:

Liczba uczniów Liczba oddziałów Nazwa Adres 2018 2019 2018 2019 Szkoła Podstawowa im. św. Al. Ks. Druckiego- Maksymiliana Kolbego w -Lubeckiego 3 653 649 34 34 Teresinie 96-515 Teresin Paprotnia Szkoła Podstawowa im. Jana ul. Sochaczewska 10 269 283 17 17 Pawła II w Paprotni 96-515 Teresin Szkoła Podstawowa im. ul. Szkolna 35 Mikołaja Kopernika w 179 162 11 10 96-516 Szymanów Szymanowie Szkoła Podstawowa im. 17 Fryderyka Chopina w Budkach 119 127 8 8 96-516 Szymanów Piaseckich

S t r o n a | 22 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Liczba uczniów i oddziałów we wszystkich szkołach na terenie gminy utrzymała się na stabilnym poziomie. W Teresinie nie funkcjonują publiczne przedszkola. Gmina dofinansowuje działalność trzech przedszkoli niepublicznych:  Społecznego Przedszkola Integracyjnego w Teresinie,  Przedszkola „Studio Dziecka Figiel” w Teresinie,  Przedszkole „Leśna Akademia” w Teresinie – które prowadzi również jedyny w gminie żłobek.

Kadra w placówkach edukacyjnych Gminy Teresin Liczba pracowników w placówkach oświatowych Liczba pracowników Liczba nauczycieli niepedagogicznych Nazwa Adres 2018 2019 2018 2019 Szkoła Podstawowa im. św. Al. Ks. Druckiego- Maksymiliana Kolbego w -Lubeckiego 3 78 83 22 23 Teresinie 96-515 Teresin Paprotnia Szkoła Podstawowa im. Jana ul. Sochaczewska 10 38 41 9 9 Pawła II w Paprotni 96-515 Teresin Szkoła Podstawowa im. ul. Szkolna 35 Mikołaja Kopernika w 32 29 12 11 96-516 Szymanów Szymanowie Szkoła Podstawowa im. Budki Piaseckie 17 Fryderyka Chopina w Budkach 19 22 5 5 96-516 Szymanów Piaseckich

Na pokrycie kosztów wynagrodzeń w placówkach edukacyjnych Gmina Teresin przeznacza z roku z rok coraz większe środki. W 2019 roku wydatkowano na ten cel ponad 13,62 mln zł – tj. niemal o 2 mln zł więcej niż w roku poprzednim. Stanowiło to ponad 21 % wydatków budżetowych gminy. Na realizację zadań w zakresie podnoszenia kompetencji kadry nauczycielskiej w latach 2018-2019 wydatkowano odpowiednio: ok. 34,1 tys. zł i 24,9 tys. zł.

Baza lokalowa i wyposażenie placówek edukacyjnych Obecnie wszystkie szkoły podstawowe posiadają pracownie komputerowe z dostępem do Internetu, bibliotekę i świetlicę. Budynki szkolne i ich otoczenie spełniają podstawowe wymogi bezpieczeństwa oraz higieny nauki i pracy. Dyrektorzy jednostek oświatowych rokrocznie kupują pomoce dydaktyczne oraz sprzęt sportowy niezbędny do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Wszystkie szkoły wyposażone są w salę gimnastyczną i boisko przyszkolne, jedynie Szkoła Podstawowa w Teresinie korzysta z obiektów sportowych Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Na projekty związane z podniesieniem standardu technicznego oraz wyposażenia placówek edukacyjnych w 2019 roku wydano z budżetu gminy 570 tys. zł, tj. ponad 140 tys. zł więcej niż w roku 2018.

S t r o n a | 23 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Stypendia, dofinansowania i pomoc materialna dla uczniów Co roku za wybitne osiągnięcia przyznaje się uczniom teresińskich szkół stypendia naukowe. Podstawę prawną przekazywania środków uczniom stanowi Uchwała Rady Gminy Teresin nr X/70/2011 z dnia 30.07.2011 r. W 2019 roku przekazano łącznie 99 stypendiów o łącznej wartości 50,8 tys. zł, tj. ponad dwukrotnie więcej niż w roku 2018. Ponadto uczniowie mogą korzystać z pomocy materialnej o charakterze socjalnym w formie stypendium szkolnego lub zasiłku szkolnego. Na realizację tej formy wsparcia gmina otrzymuje dotację celową z budżetu państwa oraz dofinansowuje zadanie ze środków własnych. W roku 2019 przyznano pomoc socjalną 55 uczniom na łączą kwotę 19,8 tys. zł – 40% procent więcej niż w roku 2018. Innym zadaniem o charakterze pomocy materialnej, realizowanym przez gminę w ramach programu wyrównywania szans edukacyjnych i wspierania rozwoju edukacyjnego uczniów, jest wsparcie w zakresie zakupu podręczników w ramach rządowego programu „Wyprawka szkolna”. Programem objęci są uczniowie, słabowidzący, niesłyszący i słabosłyszący, z niepełnosprawnością intelektualną, ruchową, autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonymi. W roku 2019 z racji braku wnioskodawców, program nie był realizowany.

Dofinansowanie kosztów kształcenia pracowników młodocianych Z budżetu gminy dofinansowywane jest również szkolenie młodocianych pracowników, zamieszkałych na terenie Gminy Teresin, odbywających praktyczne kształcenie zawodowe bezpośrednio u pracodawców. W 2019 roku takie dofinansowanie przyznano na rzecz 4 osób na łączoną kwotę ponad 32 tys. zł.

Dowóz dzieci i młodzieży do placówek oświatowych Gmina jest organizatorem dowozu dzieci i młodzieży do szkół, którym objętych było w latach 2018- 2019 odpowiednio 444 i 392 uczniów. Kwota środków wydatkowanych na ten cel wyniosła odpowiednio 433 tys. zł i 428 tys. zł.

Wyniki nauczania Uczniowie teresińskich szkół uzyskali w 2019 roku dobre wyniki edukacyjne na tle innych gmin województwa mazowieckiego. Średni wynik sprawdzianu ósmoklasisty w gminie był znacznie wyższy niż średnia dla powiatu sochaczewskiego oraz lepszy niż w większości gmin województwa mazowieckiego.

Sport W budżecie gminy zabezpieczane są środki m.in. na inwestycje w infrastrukturę sportową, utrzymanie obiektów sportowych, dotacje dla podmiotów realizujących zadania z zakresu kultury fizycznej czy inną działalność, taką jak wspieranie sportu masowego lub wydarzeń sportowych.

Baza sportowa W skład infrastruktury sportowej, służącej zaspokajaniu potrzeb z zakresu kultury fizycznej mieszkańców wchodzą przede wszystkim obiekty GOSiR w Teresinie. Należy do nich kompleks boisk sportowych: dwa korty tenisowe, boisko do koszykówki, wielofunkcyjne boisko do piłki nożnej, boisko trawiaste z bieżnią lekkoatletyczną, tory łucznicze i skate park a także hala sportowo-widowiskowa z salami treningowymi do sportów walki, salą korekcyjną, siłownią, sauną i salą fitness. Przy obiektach

S t r o n a | 24 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

GOSiR znajduje się tzw. Strefa Olimpijczyka – siłownia plenerowa z tablicą upamiętniającą wywodzących się z Teresina sportowców olimpijskich. W Szymanowie zlokalizowane jest boisko Orlik, w skład którego wchodzą: boisko do piłki nożnej z nawierzchnią z trawy sztucznej oraz boisko wielofunkcyjne do gry w koszykówkę i piłkę siatkową. W miejscowościach Granice znajdują się boiska wielofunkcyjne, a w Szymanowie i Paprotni – boiska do piłki plażowej.

W 2019 roku nastąpiła znacząca rozbudowa infrastruktury sportowej gminy. Poza wymienionymi wyżej obiektami oddano również do użytku: . obiekt zaplecza sportowego przy stadionie lekkoatletycznym GOSiR przeznaczony dla klubów sportowych działających na terenie gminy. W obiekcie znajduje się sala treningowa, gabinet odnowy biologicznej i szatnie dla sportowców. . wyremontowany obiekt sportowy przy Szkole Podstawowej w Paprotni. Powstała dwutorowa bieżnia lekkoatletyczna z nawierzchnią poliuretanową oraz skocznią w dal. . nowo utworzone boisko do piłki plażowej przy Orliku w Szymanowie.

W połączeniu ze szkolną bazą sportową, Gmina Teresin dysponuje bardzo dobrymi warunkami do uprawiania sportu. Wydatki na gminną infrastrukturę sportową wyniosły w 2019 roku 2,2 mln zł.

Kluby sportowe Na terenie gminy działają następujące kluby sportowe, które korzystają z dotacji Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji: . LKS „Mazowsze” Teresin – sekcja zapaśnicza i łucznicza . KS Teresin – sekcja piłki nożnej, . „Tęcza” Budki Piaseckie – sekcja tenisa stołowego, . UKS „Filipides” – sekcja lekkoatletyczna, . KS „Sokół” Budki Piaseckie – sekcja piłki nożnej, . UKS „Smecz” Teresin – sekcja tenisa ziemnego, . UKS Aktimax - piłka ręczna i koszykówka, . Klub jeździecki „Blueberry”. Wydatki z budżetu na wsparcie dla klubów sportowych działających w gminie wyniosły w 2019 roku 750 tys. zł, czyli o niemal 70 tys. zł więcej niż w roku 2018.

Imprezy sportowe W oparciu o zaplecze sportowe gminy zorganizowano i przeprowadzono w 2019 roku następujące imprezy sportowe: . Międzynarodowy Puchar Mazowsza w Łucznictwie i Memoriał Karola Hibnera (marzec) . XIV Międzynarodowy Turniej Zapaśniczy o Puchar Mazowsza (kwiecień) . Teresiński Mityng Lekkoatletyczny dla Dzieci (maj)

S t r o n a | 25 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

. Grand Prix Teresina w Tenisie Stołowym (maj) . Turniej Piłki Nożnej (maj) . Turniej Piłki Plażowej (czerwiec) . Mistrzostwa Mazowsza U12 i U14 w Lekkiej Atletyce (czerwiec) . Otwarte Mistrzostwa Teresina w Biegach (wrzesień) . Ogólnopolski Turniej Szachowy (wrzesień) . Charytatywny Bieg Mikołajkowy – Ratujemy Maję Kapłon (grudzień) . VI Mikołajkowy Turniej Badmintona (grudzień) . Turniej Charytatywny Piłki Nożnej „Gramy dla Mai Kapłon” (grudzień)

Stypendia sportowe Gmina Teresin w celu wsparcia utalentowanej sportowo młodzieży oraz zachęcenia do stałego podnoszenia umiejętności i poziomu sportowego przekazała w 2019 roku 165 tysięcy zł na stypendia sportowe i nagrody dla 52 mieszkańców gminy – około 20% więcej niż rok wcześniej. Aby uhonorować najzdolniejszych sportowców Gmina organizuje rokrocznie uroczystą Galę Teresińskiego Sportu.

FINANSOWANIE KULTURY FIZYCZNEJ I SPORTU W LATACH 2018-2019

2019 2018

165 000 Stypendia sportowe 143 896

109 528 Imprezy sportowe 105 071

749 874 Kluby sportowe 680 222

2 167 140 Infrastruktura 1 202 933

Źródło: Opracowanie własne; dane w PLN

S t r o n a | 26 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

3. POLITYKA SPOŁECZNA I PRORODZINNA 

Gmina realizuje cele w zakresie polityki społecznej i prorodzinnej w oparciu o:  przepisy ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku  Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Teresin na lata 2016-2026  Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2017-2019  inne dokumenty o charakterze prawa miejscowego, w tym: Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2018, Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018, Gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie na lata 2014-2018, Wieloletni program osłonowy w zakresie dożywiania „Pomoc gminy w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020.

Instytucją odpowiedzialną za realizację zadań z zakresu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu na terenie gminy jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Teresinie. Zgodnie ze Statutem GOPS (przyjętym Uchwałą nr XXXIV/257/2013 Rady Gminy Teresin z dnia 27 czerwca 2013 r., zmienionym uchwałą nr XX/127/2016 z dnia 11 kwietnia 2016 r. oraz uchwałą nr LIII/312/2018 z dnia 18 czerwca 2018 r.) misją Ośrodka jest udzielanie różnorodnych form wparcia osobom i rodzinom dotkniętym trudną sytuacją materialną i życiową. W ramach pomocy społecznej finansowane są:  świadczenia materialne: zasiłki stałe, zasiłki okresowe, zasiłki celowe pieniężne,  świadczenia w naturze, np. opał, artykuły żywnościowe, paczki świąteczne,  usługi opiekuńcze,  działania na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym,  poradnictwo i interwencje w rodzinach, w których występują dysfunkcje.

WYDATKI NA POLITYKĘ SPOŁECZNĄ I RODZINNĄ W LATACH 2018-2019

2019 2018

14 109 875 Zadania zlecone 10 883 232

1 602 339 Zadania własne 1 552 863

Źródło: Opracowanie własne; dane w PLN

S t r o n a | 27 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Ośrodek jest samodzielną jednostką organizacyjną i budżetową gminy. Realizuje on cele w ramach zadań własnych finansowanych ze środków samorządowych oraz zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, których finansowanie zapewnione jest z budżetu państwa. Do zadań własnych należy w szczególności:  wypłata następujących świadczeń: zasiłków okresowych, zasiłków stałych, zasiłków celowych, zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego, specjalnych zasiłków celowych,  opłacanie składek ubezpieczenia zdrowotnego oraz emerytalno-rentowego,  organizowanie i współfinansowanie kosztów usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych,  ponoszenie odpłatności za pobyt w domach pomocy społecznej,  dożywianie w ramach Rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023,  wypłata dodatków mieszkaniowych. Do zadań zleconych należy w szczególności:  organizowanie i współfinansowanie kosztów specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,  wypłata wynagrodzenia za sprawowanie opieki,  wypłata dodatków energetycznych,  wypłata zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.

W 2019 r. pomoc społeczna udzielona została mieszkańcom Teresina z powodu:  długotrwałej lub ciężkiej choroby;  ubóstwa;  bezrobocia;  niepełnosprawności;  bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych;  alkoholizmu;  oraz potrzeby ochrony macierzyństwa i bezdomności. Liczba osób otrzymujących pomoc i wsparcie w Gminie Teresin systematycznie spada. W 2019 roku otrzymały ją 263 osoby.

Łącznie, w 2019 roku GOPS w Teresinie udzielił 43.426 świadczeń na łączną kwotę 14.250.301 zł.

Poniżej zamieszczono syntetyczne omówienie wybranych świadczeń pieniężnych, wypłacanych ze środków GOPS w Teresinie.

S t r o n a | 28 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Zasiłki rodzinne, zasiłki pielęgnacyjne, świadczenia pielęgnacyjne, specjalne zasiłki dla opiekuna, świadczenia rodzicielskie Świadczenia rodzinne wchodzą w skład zabezpieczenia społecznego - instrumentu polityki społecznej, mającego na celu pomoc rodzinom, które wykorzystując własne możliwości oraz posiadane środki finansowe nie są w stanie zaspokoić wszystkich własnych potrzeb, związanych w szczególności z ponoszeniem wydatków na utrzymanie dzieci. Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 roku, GOPS wypłaca następujące świadczenia pieniężne:  zasiłek rodzinny,  świadczenia opiekuńcze: świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy,  zasiłek dla opiekuna,  jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,  świadczenie rodzicielskie.

Zasiłki stałe, okresowe i celowe Zasiłek stały przysługuje osobom niezdolnym do pracy, których dochód (lub dochód na osobę w rodzinie) jest niższy od ustalonego kryterium dochodowego. Zasiłek okresowy przysługuje osobom cierpiącym na długotrwałe choroby, niepełnosprawnym, bezrobotnym, których dochód (lub dochód na osobę w rodzinie) jest niższy od ustalonego kryterium dochodowego. Zasiłek celowy jest świadczeniem fakultatywnym, przyznawanym na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom nieposiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego Osoby, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić potrzeb dzieci i nie otrzymują należnego im wsparcia od osób zobowiązanych wobec nich do alimentacji, są uprawnione do wsparcia w postaci świadczeń z funduszu alimentacyjnego zgodnie z ustawą z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Osobą uprawnioną do świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest dziecko, które ma zasądzone od rodzica alimenty (mogą to być również alimenty na podstawie ugody zawartej przed sądem), jeżeli egzekucja alimentów jest bezskuteczna. Świadczenia przysługują na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat lub do ukończenia 25 lat pod warunkiem, że uczy się ono w szkole lub szkole wyższej. Na dziecko posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, którego rodzic nie płaci zasądzonych alimentów, świadczenia przysługują bez względu na wiek dziecka. W 2019 roku świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacono na rzecz 49 dzieci z Gminy Teresin.

S t r o n a | 29 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Dodatki mieszkaniowe i energetyczne Dodatek mieszkaniowy jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym przez gminę (w ramach zadań własnych), mającym na celu częściowe dofinansowanie do wydatków mieszkaniowych ponoszonych w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego. Pomoc ta przysługuje w przypadkach określonych w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, uzależniona jest od dochodu osoby uprawnionej. Natomiast wypłata dodatku energetycznego jest zadaniem z zakresu administracji rządowej (wypłacają go gminy). Uprawnionym do uzyskania tej formy wsparcia jest tzw. odbiorca wrażliwy, a więc osoba, której przyznano dodatek mieszkaniowy, która jest stroną umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym i zamieszkuje w miejscu odbioru energii elektrycznej. Dodatki mieszkaniowe i energetyczne obsługuje Urząd Gminy.

Wspieranie rodziny i system pieczy zastępczej Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 roku nakłada na gminę obowiązek wspierania rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych. Asystent rodziny, zatrudniany przez GOPS, jest wsparciem w przezwyciężaniu trudności związanych z opieką i wychowaniem małoletnich dzieci, ułatwia rodzicom wypełnianie ról społecznych, aby doprowadzić do osiągnięcia podstawowej stabilizacji życiowej i nie dopuścić do umieszczania dzieci poza rodziną w placówkach lub rodzinach zastępczych. W 2019 r. GOPS zatrudniał 2 asystentów (1 więcej niż przed rokiem), którzy objęli opieką 23 rodziny wymagające wsparcia. Wydatki na wynagrodzenie asystentów w 2019 r. wyniosły 126.953,76 zł.

Karta Dużej Rodziny Ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny, określa zasady przyznawania członkom rodzin wielodzietnych specjalnych uprawnień związanych z funkcjonowaniem rodziny. Karta Dużej Rodziny to system zniżek i dodatkowych uprawnień dla rodzin 3+ zarówno w instytucjach publicznych, jak i w firmach prywatnych. Posiadacze KDR mają możliwość tańszego korzystania z oferty podmiotów m.in. z branży spożywczej, paliwowej, bankowej czy rekreacyjnej. KDR stanowi bezpośrednie wsparcie budżetów rodzin wielodzietnych, co umożliwia im większy dostęp do dóbr i usług. W 2019 roku „Kartą Dużej Rodziny” było objętych 383 rodzin.

Rządowy program „Rodzina 500+” Program „Rodzina 500+” wprowadzony został na podstawie ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci od 1 kwietnia 2016 r. Świadczenie wychowawcze przysługuje matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, do dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Do 30.06.2019 r. świadczenia w ramach Programu „Rodzina 500+” obejmowały 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do 18 roku życia, bez dodatkowych warunków. Rodziny przy spełnieniu kryterium dochodowego zarobków do 800 zł netto na osobę lub 1200 zł w przypadku wychowywania w rodzinie dziecka z niepełnosprawnością otrzymają wsparcie także dla pierwszego lub jedynego dziecka. Od 01.07.2019 r. świadczenie przysługuje na każde dziecko do 18 roku życia, bez dodatkowych warunków.

S t r o n a | 30 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Świadczenie wychowawcze jest realizowane w gminach, a w sprawach, w których zastosowanie mają unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, świadczenie realizują wojewodowie. Prawo do wsparcia w ramach rządowego programu „Rodzina 500+” jest ustalane na okres roku – od 1 października danego roku do 30 września kolejnego roku. W 2019 roku z Programu skorzystało 1388 rodzin – świadczenia wypłacono na rzecz 2272 dzieci.

Rządowy program „Dobry start” Rządowy program „Dobry start” wprowadzony został na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start”. W związku z rozpoczęciem roku szkolnego raz w roku przysługuje wypłata świadczenia w wysokości 300 zł. na dziecko uczące się od klasy pierwszej szkoły podstawowej do 20. roku życia lub w przypadku posiadania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności do 24. roku życia. Dzieciom biorącym udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych od 7. roku życia. Świadczenie „Dobry start” wypłaca się: rodzicom, opiekunom faktycznym, opiekunom prawnym, rodzinom zastępczym, osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka, dyrektorom placówek opiekuńczo-wychowawczych, dyrektorom regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych. W 2019 roku świadczenie „Dobry start” wypłacono 1527 dzieciom.

Inne programy Teresińska Karta Dużej Rodziny 3+ Program został wprowadzony uchwałą Rady Gminy Teresin Nr XXXIX/290/2013. Program zakłada dofinansowanie dla Rodzin 3+ do korzystania z basenu, kina, i innych atrakcji oferowanych przez jednostki organizacyjne gminy oraz dofinansowanie w wysokości 50% do opłaty za śmieci. W 2019 roku z Teresińskiej Karty Dużej Rodziny korzystało 286 rodzin. Program jest obsługiwany przez pracowników Urzędu Gminy.

Teresińska Karta Seniora Program został wprowadzony uchwałą Rady Gminy Teresin Nr XXXIV267/2013. Program zakłada dofinansowanie oferty Teresińskiego Ośrodka Kultury i Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji dla Seniorów 75+ oraz 50% dofinansowania do opłaty za śmieci. W 2019 roku z Teresińskiej Karty Seniora korzystało 833 osób. Program jest obsługiwany przez pracowników Urzędu Gminy.

GOPS w Teresinie finansuje także działania o charakterze pomocy społecznej w ramach innych programów, w tym: dożywianie i schronienie.

W tabelach poniżej przedstawiono informacje o wydatkach GOPS w podziale na poszczególne rodzaje świadczeń, usług lub projektów realizowanych w ramach ośrodka. Poszczególne pozycje zostały uszeregowane pod względem łącznej kwoty udzielonych świadczeń w 2019 roku.

S t r o n a | 31 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

„Rodzina 500+” Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 14 148 20 624 +46% 7 057 650 10 224 639 +45%

Świadczenia opiekuńcze (świadcz. pielęgnacyjne, zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy)

Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 2 584 2 874 +11% 913 109 1 193 341 +31% Zasiłki rodzinne Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 6 686 5 642 -16% 1 141 991 923 718 -19% „Dobry Start 300+” Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 1 502 1 527 +2% 450 600 458 100 +2% Opłacenie pobytu w DPS mieszkańców gminy Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 91 94 +3% 226 791 254 994 +12% Świadczenia rodzicielskie Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 275 263 -4% 252 609 242 350 -4% Zasiłki stałe Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 Zmiana 2018 2019 zmiana 352 393 +12% 179 874 200 468 +11% Zasiłki celowe i w naturze ogółem Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 464 416 -10% 130 647 158 856 +22% Fundusz alimentacyjny Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 561 416 -26% 219 250 156 583 -29% Schronienie Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 Zmiana 2018 2019 zmiana 2 090 1 685 -19% 77 851 71 705 -8% Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka

S t r o n a | 32 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 84 68 -19% 84 000 68 000 -19% Program dożywania (posiłki w szkołach) Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 12 648 8 202 -35% 76 156 48 479 -36% Dodatki mieszkaniowe Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 118 116 -2% 31 107 26 486 -15% Zasiłki okresowe Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 22 13 -41% 8 008 5 512 -31% Dodatki energetyczne Liczba udzielonych świadczeń Kwota udzielonych świadczeń 2018 2019 zmiana 2018 2019 zmiana 12 9 -25% 231 170 -26%

Ponadto, na opłacenie składek zdrowotnych i społecznych od świadczeń pielęgnacyjnych oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego przeznaczono w 2019 roku odpowiednio 29.271 i 171.131 zł., a na opłacenie składek zdrowotnych od zasiłków stałych – 16.498 zł.

S t r o n a | 33 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

4. OCHRONA ZDROWIA 

W myśl ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zabezpieczenie dostępności do świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, położnictwa i ginekologii oraz stomatologii zgodnie z minimalnym planem zabezpieczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. Na terenie Gminy Teresin usługi medyczne w ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej świadczone były w 2019 roku w:  Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej „TER-MED” Sp. z o.o. z siedzibą w Teresinie,  NZOZ „ Marimed” w Paprotni,  NZOZ „GALEN” w Szymanowie.

NZOZ funkcjonują jako samodzielne podmioty z własnym budżetem i nie są finansowane z budżetu gminy.

W 2019 roku, podobnie jak w poprzednich latach, realizowano w Gminie Teresin program profilaktyczny „Grypa 65+” w ramach programu szczepień ochronnych przeciwko grypie populacji z grupy szczególnego ryzyka (osób od 65 roku życia) na lata 2016-2020. Przeznaczono na ten cel 24.999 zł z budżetu gminy. Ponadto, w 2019 roku uruchomiono Onkologiczny Punkt Konsultacyjny, działający na terenie Dworca TO. Kultura. Punkt prowadzony jest przez Stowarzyszenie Przyjaciół Mieszkańców Gminy Teresin IMPULS i dofinansowany jest ze budżetu gminy. Świadczy on usługi pomocy i wsparcia dla osób zmagających się z chorobami nowotworowymi oraz ich rodzin. Prowadzone są dyżury wolontariuszy, organizowane wykłady prowadzone przez specjalistów, dostępna jest też fachowa literatura. Można też w nim uzyskać informacje o dostępnych placówkach medycznych i przydatnych numerach telefonu.

W ramach realizacji ustawowych zadań własnych gminy prowadzone są także działania związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych.

Nazwa zadania Czas realizacji Wartość

Finansowanie leczenia osób uzależnionych cały rok 10.000 Pomoc w znalezieniu zatrudnienia osobom z problemem cały rok 1.500 alkoholowym poprzez finansowanie kursów Akcja „Zachowaj trzeźwy umysł” cały rok 2.500 Organizowanie czasu wolnego dla dzieci z grup ryzyka – ferie cały rok 22.000 zimowe, wycieczki Organizacja kolonii profilaktyczno-terapeutycznych lipiec/sierpień 39.000 Realizacja programów profilaktycznych w szkołach cały rok 18.000 podstawowych, spotkania z rodzicami styczeń-maj Funkcjonowanie świetlic profilaktyczno-wychowawczych 41.000 październik-grudzień Konkursy propagujące zdrowy styl życia i alternatywne październik-grudzień 5.000 sposoby spędzania wolnego czasu

S t r o n a | 34 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Akcja letnia „wakacje w szkole” czerwiec 11.000

Współdziałanie z placówkami lecznictwa odwykowego cały rok 4.000 Organizacja imprez świątecznych dla dzieci z rodzin grudzień 6.500 dysfunkcyjnych Prowadzenie informacji publicznej (informacje, ogłoszenia), zakup fachowej literatury i wydawnictw do wykorzystania cały rok 4.000 przez szkoły i mieszkańców

Program przeciwdziałania narkomanii realizowany jest w gminie poprzez:  Działalność profilaktyczną, edukacyjną i informacyjną;  Leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych;  Ograniczenie szkód zdrowotnych i społecznych.

Łącznie w 2019 roku na wdrożenie programów specjalnych i profilaktykę zdrowotną przeznaczono z budżetu gminnego kwotę 231 tys. zł.

S t r o n a | 35 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

5. TRANSPORT PUBLICZNY I ŁĄCZNOŚĆ 

Transport zbiorowy W Gminie Teresin system transportu zbiorowego funkcjonuje w oparciu o kolej PKP i prywatnych przewoźników. W 2019 roku, na podstawie umowy z PKS Grodzisk Mazowiecki, gmina dofinansowała przejazdy autobusowe na trasie Teresin-Żyrardów-Teresin na rzecz młodzieży dojeżdżającej do szkół średnich poza gminą.

Przystanki i zatoki autobusowe Ponadto, na terenie gminy funkcjonuje 37 zatok i przystanków autobusowych będących własnością gminy. Zasady udostępniania przystanków regulują Uchwały Rady Gminy Teresin nr XXXV/214/2017 z dnia 24.04.2017 i XXXVII/222/2017 z dnia 28.06.2017. Zgodnie z nimi, przystanki są udostępniane przewoźnikom bezpłatnie po uzyskaniu wcześniejszej zgody. Obecnie z przystanków na terenie gminy korzysta, na podstawie zezwolenia gminy, jeden przewoźnik.

Ścieżki rowerowe Gmina Teresin realizuje działania mające na celu zachęcenie mieszkańców do korzystania z transportu zbiorowego oraz ścieżek rowerowych. Na terenach należących do gminy realizowane są przedsięwzięcia w zakresie zwiększenia liczby i długości tras rowerowych oraz łączenia ich z trasami rowerowymi ościennych gmin - w 2019 roku oddano do użytku 110 mb ścieżki rowerowej wzdłuż ulicy O.M. Kolbego. Obecnie łączna długość dróg rowerowych (wzdłuż dróg gminnych i powiatowych) na terenie Gminy Teresin wynosi 16 km.

Parkingi W gminie funkcjonują cztery miejskie parkingi, w tym parking Parkuj i Jedź przy ul. Torowej – w bezpośrednim sąsiedztwie stacji kolejowej. Parking jest bezpłatny, posiada 50 miejsc dla samochodów i 15 miejsc dla rowerów, dzięki czemu pozwala na łatwą przesiadkę do pojazdów komunikacji zbiorowej.

W celu ułatwienia komunikacji na terenie Teresina, Urząd Gminy nadzoruje również utrzymanie dróg gminnych, co omówiono w Rozdziale 6 niniejszego Raportu.

S t r o n a | 36 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

6. GOSPODARKA KOMUNALNA 

Mieszkalnictwo Zadania własne gminy w zakresie gospodarowania (w tym administrowania) zasobami lokali mieszkalnych i użytkowych oraz nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi lub gospodarczymi wykonuje Referat mienia i środowiska Urzędu Gminy Teresin.

Gmina jest właścicielem 33 komunalnych lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni 1.421 m2, w tym 1 mieszkania socjalnego. Gmina posiada 6 budynków komunalnych. Średni wiek zasobu mieszkaniowego to 30 lat. Wszystkie lokale mieszkalne wyposażone są w instalację wodno- kanalizacyjną z łazienką i wc, 100% lokali wyposażonych jest w centralne ogrzewanie, a 44% z nich posiada indywidualne źródła ciepła w lokalach. Lokale mieszkalne zlokalizowane są siedmiu miejscowościach:  Szymanów – 9 lokali,  Teresin – 6 lokali,  Seroki-Parcela – 4 lokale,  Gaj – 4 lokale,  Budki Piaseckie – 4 lokale,  Kawęczyn – 4 lokale,  Teresin-Gaj – 3 lokale.

Stan zasobu mieszkaniowego gminy nie zmienił się w stosunku do 2018 roku, w 2019 nie przeprowadzono nowych inwestycji mających wpływ na jego ilość i stan. Zgodnie ze stanem na koniec 2019 roku na mieszkanie komunalne w gminie oczekuje 6 osób. W 2019 nie przyznano żadnego mieszkania komunalnego. Roczne wpływy z tytułu czynszu za wynajem wszystkich lokali mieszkalnych wyniosły w 2019 roku 253.414,64 zł. Stopień zadłużenia mieszkańców z tytułu czynszu wynosił na koniec 2019 r. – 20.784,90 zł (226 zł na osobę), co oznacza trzykrotny wzrost w stosunku do roku 2018, jednak w porównaniu do średniej krajowej, skala nadal pozostaje bardzo niska. Kierunki działania gminy w zakresie posiadanych zasobów mieszkaniowych określa Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Teresin na lata 2013-2020, przyjęty uchwałą nr XXVII/210/2012 z dnia 20.12.2012 roku.

Budynki użyteczności publicznej i lokale użytkowe W zasobach gminy znajduje się 16 obiektów użyteczności publicznej o łącznej powierzchni 12.863 m2.

S t r o n a | 37 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Adres Przeznaczenie Powierzchnia Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Teresin, Al. XX-Lecia 13 552 Teresinie Teresin, ul. Torowa 1 Harcówka 67

Teresin, ul. Torowa 2 Budynek dworca PKP 371

Teresin. Al. XX-Lecia 32 Gminna Biblioteka Publiczna w Teresinie 446

Teresin. Al. XX-Lecia 32 Teresiński Ośrodek Kultury 341

Budki Piaseckie 17 Szkoła Podstawowa w Budkach Piaseckich 1520

Paprotnia, ul. Sochaczewska 10 Szkoła Podstawowa w Paprotni 1089

Szymanów, ul. Szkolna 25 Szkoła Podstawowa w Szymanowie 411

Szymanów, ul. Szkolna 35 Szkoła Podstawowa w Szymanowie 1036

Teresin, Al. ks. Druckiego- Lubeckiego 3 Szkoła Podstawowa w Teresinie 3141

Granice, ul. Południowa 2 Strażnica OSP Teresin 554

Maszna 15A Świetlica Wiejska w Masznie 231

Szymanów, ul. Szkolna 13 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 253

Teresin, ul. Zielona 20 349 Urząd Gminy Teresin Teresin, ul. Zielona 18 108

Teresin, Al. XX-lecia 32 Hala widowiskowa GOSiR 2394

Teresin, Al. XX-lecia 32 Zaplecze sportowe 1017

W zasobach gminy znajduje się również 5 lokali użytkowych o łącznej powierzchni 758,13 m2 – cztery z nich znajdują się w miejscowości Teresin, jeden w Szymanowie. Cztery lokale są wynajmowane odpłatnie. W 2019 roku, podobnie jak w poprzednich latach, jeden lokal został nieodpłatnie użyczony na rzecz Hufca Związku Harcerstwa Polskiego Sochaczew im. Żołnierzy II batalionu 18 pułku piechoty. Roczne wpływy z tytułu najmu utrzymały się na podobnym poziomie, jak rok wcześniej i wyniosły w 2019 roku 113 tys. zł. Roczne wydatki na utrzymanie lokali wyniosły 15,6 tys. zł. Koszty utrzymania gminnych obiektów użyteczności publicznej wyniosły w 2019 roku 890,3 tys. zł.

Drogi Łącznie na terenie Gminy Teresin znajduje się 189.215 km dróg. Na układ drogowy gminy składają się:  droga krajowa nr 92, zarządzana przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad – 10,027 km

S t r o n a | 38 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

 drogi powiatowe, zarządzane przez Starostę Sochaczewskiego o łącznej długości 41,637 km,  drogi gminne, zarządzane przez Wójta Gminy Teresin o łącznej długości 139.092 km.

Drogi gminne są systematycznie remontowane i modernizowane, zdecydowana większość z nich posiada nakładkę asfaltową. Gmina kładzie duży nacisk na jakość dróg gminnych – w 2019 roku na utrzymanie dróg przeznaczono łącznie 1.168.885,35 zł. W 2019 r. zakończono ponadto realizację szeregu projektów związanych z infrastrukturą drogową na terenie gminy o łącznej wartości ponad 1,4 mln zł. Do najważniejszych z nich należały:  remont ulicy Krańcowej (Paprotnia)  przebudowa dróg gminnych w miejscowościach Pawłowice, Dębówka, Teresin Gaj  wymiana nawierzchni ulicy Kwiatowej i Akacjowej (Teresin) oraz Andersa i Wypoczynkowej (Paprotnia)  utwardzenie poboczy dróg gminnych w miejscowościach Lisice, Pawłówek i  wykonanie nakładki asfaltowej drogi w miejscowości  odbudowa przepustu w ulicy Warszawskiej (Teresin)  budowa chodników w miejscowości Skotniki i ulicy Krańcowej (Paprotnia).

Kontynuowano również pracę nad najważniejszą i najbardziej wyczekiwaną inwestycją drogową w Gminie Teresin, tj. budową tunelu pod torami kolejowymi. Przedsięwzięcie realizowane jest w ramach porozumienia strategicznego pomiędzy Gminą Teresin, powiatem sochaczewskim oraz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., zgodnie z którym PKP pokryje 50% kosztów inwestycji. Koszt inwestycji szacuje się na około 24 mln zł. W 2019 roku rozpoczęto procedurę przygotowywania dokumentacji projektowej i kosztorysowej inwestycji oraz uzyskania niezbędnych pozwoleń. Wyłoniono wykonawcę prac projektowych.

Infrastruktura wodno-kanalizacyjna Na terenie gminy funkcjonuje sieć kanalizacyjna o łącznej długości 44,5 km, którą zarządza Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Teresinie. Sieć jest stosunkowo młoda, jej średni wiek wynosi obecnie ok. 15 lat. Z gminnej sieci kanalizacyjnej korzysta obecnie 35% mieszkańców Gminy Teresin. Ścieki z terenu gminy odprowadzane są do trzech oczyszczalni:  Oczyszczalni ścieków w miejscowości Granice – wybudowanej w 1995 roku, zmodernizowanej w 2013 roku.  Oczyszczalni ścieków w miejscowości Szymanów – wybudowanej w 1982 roku, zmodernizowanej w 2004 roku.  Oczyszczalni ścieków w miejscowości Pawłowice – wybudowanej w 1980 roku, zmodernizowanej w 2011 roku. Oczyszczalnie funkcjonują w systemie oczyszczania mechaniczno-biologiczno-chemicznego.

S t r o n a | 39 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Sieć wodociągowa w gminie obsługuje 99% procent mieszkańców gminy. Długość sieci wynosi 201,6 km, a jej średni wiek to 25 lat. Woda pochodzi z czterech stacji uzdatniania wody: w miejscowościach Granice, Seroki-Wieś, i .

Sieć wodno-kanalizacyjna na terenie gminy jest stale rozbudowywana. W 2019 roku zakończono budowę 0,4 km sieci kanalizacyjnej, w ramach której do sieci przyłączono 27 gospodarstw domowych i 5 podmiotów gospodarczych oraz 2,3 km sieci wodociągowej, w ramach której przyłączono 47 gospodarstw domowych i 5 podmiotów gospodarczych. W ramach przeprowadzonych inwestycji rozbudowano sieć wodociągową w miejscowościach Nowa Piasecznica, Paprotnia i Teresin Gaj oraz siec kanalizacyjną w miejscowościach Szymanów i Granice.

Gospodarka odpadami Do obowiązków gminy należy odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych wytwarzanych na jej terenie. System gospodarki odpadami w Teresinie reguluje Uchwała nr XIII/86/2015 Rady Gminy Teresin z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Teresin oraz Uchwała nr XIII/87/2015 Rady Gminy Teresin z dnia 24 listopada 2015 roku w sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Gmina organizuje odbiór odpadów komunalnych od nieruchomości zamieszkałych, nieruchomości niezamieszkałych i obiektów użyteczności publicznej. Systemem gospodarki odpadami w 2019 objętych było 11.039 osób. Opłaty za zagospodarowanie odpadów naliczane są w zależności od liczby osób zamieszkałych na terenie nieruchomości Od 1.01.2019 do 31.07.2019 miesięczna opłata wynosiła 9 zł za osobę w przypadku nieruchomości przekazujących odpady segregowane i 18 zł dla nieruchomości przekazujących odpady zmieszane. Od 1.08.2019 roku opłata wynosi odpowiednio 17 zł za osobę w przypadku nieruchomości przekazujących odpady segregowane i 40 zł dla nieruchomości przekazujących odpady zmieszane. Wzrost opłaty za zagospodarowanie odpadów wynika ze wzrostu cen na rynku, a w szczególności - opłat za przetwarzanie odpadów. Pobierana opłata przeznaczona jest na pokrycie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w skład których wchodzi: odbiór, transport, utylizacja odpadów, utrzymanie zakładów przetwarzania odpadów i Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), zysk firmy obsługującej, koszt obsługi administracyjnej i informatycznej systemu.

Ze względu na zmiany przepisów, na dzień sporządzania Raportu, gmina nie dysponuje pełnymi danymi dotyczącymi ilości zebranych odpadów za 2019. Wykres poniżej przedstawia strukturę odpadów zebranych z terenu gminy w pierwszej połowie 2019 roku.

S t r o n a | 40 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

STRUKTURA ODPADÓW W GMINIE

2% 0% Zmieszane 3% 7% Zmieszane odpady 6% opakowaniowe Odpady wielkogabarytowe

Odpady ulegające biodegradacji 11% 52% Opakowania ze szkła

Opakowania z papieru i tektury

19% Opakowania z tworzyw sztucznych Inne

Źródło: Opracowanie własne

Wszystkie odpady zmieszane zebrane z terenu gminy poddawane są procesom przetwarzania.

Ponadto, mieszkańcy Gminy Teresin mogą korzystać z Punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK), znajdującego się w Sochaczewie przy ul. Chemicznej 8, w którym przyjmowane są:  tworzywa sztuczne (meble z PCV, doniczki, rury PCV, wiadra, zabawki, opakowania)  papier i tektura (gazety, książki, katalogi, tektura, worki papierowe, opakowania)  szkło (szyby, szkło domowe, opakowania ze szkła)  opakowania wielomateriałowe (kartony po mleku, sokach)  odpady wielkogabarytowe (meble, wykładziny, dywany, ceramika sanitarna)  zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (sprzęt RTV/AGD)  metale (złom stalowy, aluminium, metale kolorowe)  odpady zielone (trawa, liście, gałęzie)  zużyte opony  odpady budowlane i remontowe  tekstylia (odzież, firany, zasłony, obrusy)  farby, tusze, kleje  rozpuszczalniki  środki ochrony roślin  lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć (świetlówki, termometry)  baterie i akumulatory.

S t r o n a | 41 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

W 2019 roku z PSZOK skorzystało 85 mieszkańców Gminy, którzy przekazali łącznie 25,46 ton odpadów. Z roku na rok liczba mieszkańców korzystających z punktu oraz liczba odpadów znacząco wzrasta. W 2017 roku było to 26 osób, które przekazały 3,56 ton odpadów, a w 2018 roku – 44 osoby, które przekazały 8,43 ton odpadów. Tak duży wzrost świadczy to o rosnącym zainteresowaniu usługą oraz o zwiększającej się świadomości mieszkańców gminy odnośnie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi.

Na terenie gminy funkcjonują ponadto punkty odbioru przeterminowanych leków i zużytych baterii. Dwukrotnie w ciągu roku sprzed posesji mieszkańców Gminy zbierane są odpady wielkogabarytowe, np. meble, zużyty sprzęt elektryczny, zużyte opony. Co 4 tygodnie w okresie od kwietnia do listopada zbierane są sprzed posesji odpady zielone.

W 2019 r. odpady zebrane z terenu gminy przekazywane były do dalszego zagospodarowania w odpowiednich zakładach przetwarzania odpadów zgodnie z obowiązującym prawem.

Do obsługi systemu gospodarki odpadami na terenie Gminy Teresin wybrano w drodze przetargu konsorcjum REMONDIS - ZEBRA w składzie: REMONDIS Sp. z o. o i ZEBRA RECYKLING Sp. z o. o. Aktualna umowa na odbiór odpadów przez tę firmę będzie obowiązywała do 30.04.2020 r.

Urząd realizuje systematyczne kontrole sanitarno-porządkowe na terenie sołectw, których celem jest weryfikacja, czy właściciele, zarządcy i administratorzy nieruchomości pozbywają się z podległych im posesji odpadów płynnych i stałych w sposób zgodny z obowiązującym prawem.

Wpływy z tytułu opłat za wywóz opadów wyniosły w 2019 roku 1,62 mln zł, a wydatki na ten cel wyniosły 1,75 mln zł – brakująca kwota została pokryta z budżetu gminy. Kwota środków przeznaczanych na prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi wzrosła o ok. 20% w stosunku do roku 2018.

Uchwałą nr XVII/152/2019 Rady Gminy Teresin z dnia 17 grudnia 2019 r. przyjęto nowy Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Teresin, który obowiązuje od 2020 roku. Do najważniejszych zmian należą:  wyposażenie nieruchomości w pojemniki lub worki do selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym stało się obowiązkiem Gminy Teresin (jako część usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych)  zmianie uległy frakcje odpadów zbieranych selektywnie  zmianie uległa częstotliwość odbioru odpadów poszczególnych frakcji  gmina prowadzić będzie działania mające na celu zwiększenie poziomu wiedzy mieszkańców w zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych i promocję minimalizacji powstawania odpadów i ich preselekcji.

S t r o n a | 42 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Inne zasoby komunalne Przy ulicy Szkolnej w Teresinie znajduje się gminne targowisko o powierzchni 1366 m2. Opłaty targowe na terenie gminy reguluje Uchwała nr LIII/315/2018 Rady Gminy Teresin z dnia 18 czerwca 2018 r. Wpływy z tytułu opłat targowych w 2019 roku wyniosły 6.652 zł, a wydatki na utrzymanie targowiska wyniosły w tym okresie 3.350 zł.

Do pozostałych zasobów komunalnych gminy należą również tereny zielone i rekreacyjne:  Skwer Niepodległości  Siedem placów zabaw w miejscowościach: Granice, Maszna, Dębówka, Teresin, Teresin – Gaj, Seroki – Parcela i Elżbietów.

W 2019 r. na utrzymanie terenów zieleni gmina przeznaczyła łącznie 20.001,60 zł, a na utrzymanie placów zabaw - 94.545,66 zł. Inne koszty związane z utrzymaniem zieleni na terenie gminy, poza obszarami skwerów i placów zabaw, wyniosły w 2019 roku 99,6 tys. zł, w tym:  porządkowanie terenu - 23.200,00 zł  usunięcie karczów - 24.998,52 zł  regulacja terenu – 39.993,45 zł  usuwanie zakrzaczeń i karpin – 10.455,00 zł  krzewy na działkę gminną – 1.000,00 zł Gmina ponosi również koszty utrzymania kwater wojennych na cmentarzach parafialnych w Szymanowie, Pawłowicach i Paprotni. Kwota wydatkowana na ten cel w 2019 r. wyniosła 22.000 zł. Wydatki gminy związane z utrzymaniem terenów zieleni, placów zabaw i cmentarzy przestawia wykres poniżej:

WYDATKI NA UTRZYMANIE TERENÓW ZIELONYCH, PLACÓW ZABAW, CMENTARZY I TARGOWISK

3 350

22 000 place zabaw utrzymanie zieleni 20 002 utrzymanie cmentarzy 94 546 utrzymanie targowisk

Źródło: Opracowanie własne, dane w PLN

S t r o n a | 43 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

7. KULTURA I DZIEDZICTWO NARODOWE 

Zadania w zakresie kultury na terenie gminy realizuje Teresiński Ośrodek Kultury oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Teresinie, mieszczące się przy Al. XX-lecia 32 w Teresinie. Obie instytucje prowadzą również działalność w budynku zmodernizowanego w 2018 roku dworca kolejowego (Dworzec TO.KULTURA).

Teresiński Ośrodek Kultury Ośrodek kultury jest samorządową instytucją kultury, której celem jest organizowanie życia kulturalnego mieszkańcom i popularyzacja kultury. Posiada on bogatą ofertę kulturalną dla wszystkich mieszkańców gminy. Ośrodek ofertuje zajęcia stałe w czterech sekcjach, z których korzysta łącznie ponad 347 osób (stan na 31.12.2019):  Sekcja muzyczna, w ramach której funkcjonują: o nauka gry na instrumentach (pianino, syntezator, akordeon, gitara klasyczna, elektryczna, basowa, ukulele, saksofon, flet poprzeczny) – 108 osób, o nauka śpiewu – 19 osób, o zespół wokalny – 16 osób, o zajęcia umuzykalniające – 27 osób, o grupa kabaretowa Niezły kabaret – 11 osób, o zespoły wokalno-instrumentalne – 14 osób, o zespoły muzyczne – 23 osoby;  Sekcja plastyczna, w ramach której funkcjonują: o Klub seniora – rękodzieło – 12 osób, o nauka rysunku i malarstwa Po godzinach – 7 osób, o zajęcia plastyczna Eksperymenty – 31 osób;  Sekcja teatralna, w ramach której funkcjonują: o Grupa teatralna Dynamiki – 16 osób, o Grupa teatralna Ale to już było – 10 osób, o Grupa teatralna Radosna jesień – 16 osób;  oraz sekcja taneczna, w ramach której prowadzone są zajęcia tańca nowoczesnego – 37 osób. Wszystkie powyższe zajęcia stanowiły kontynuację działań z poprzednich lat i cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem – liczba osób korzystających z zajęć stałych wzrosła w 2019 roku o niemal 10%. Ponadto organizowane są liczne imprezy kulturalne skierowane zarówno do dzieci, jak i do dorosłych. Do najważniejszych wydarzeń w 2019 roku należały:  spektakle teatralne: Ferie zimowe w Toku, Ferie letnie w Toku, Ogólnopolski Przegląd Teatrów Niesfornych Galimatias oraz Warszawiacy i Górale

S t r o n a | 44 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

 koncerty z okazji Walentynek, Dnia Kobiet oraz letnie koncerty kameralne,  konkursy: Przegląd Twórczości Scenicznej Mrowisko, Przegląd Sztuk Plastycznych Tygiel, Teresińskie Dni Retoryki, Powiatowe Dni Retoryki, Przegląd Pieśni Maryjnej  imprezy cykliczne: Piknik Rodzinny z okazji Dnia Dziecka, Zjazd Pojazdów Zabytkowych im. ks. Wł. Druckiego – Lubeckiego, Teresińska Noc Czerwcowa, Piknik Country, Przegląd Zespołów Grających do Tańca, Dożynki Gminne,  wydarzenia patriotyczne: Święto Konstytucji 3 Maja, Rocznica wybuchu II wojny światowej, Święto Niepodległości, Rocznica egzekucji 20 Więźniów z Pawiaka  spotkania autorskie: O Teresach w Teresinie. Trzy razy w miesiącu organizowane były również seanse filmowe.

Gminna Biblioteka Publiczna w Teresinie Na koniec 2019 roku w bibliotece zarejestrowanych było 885 czytelników, a zbiory biblioteki obejmowały 32.813 książek, 55 audiobooków oraz 10 filmów. W omawianym roku biblioteka wzbogaciła swoje zbiory o ponad 2100 książek. Wypożyczalnię odwiedziły w 2019 roku 8.633 osoby, które wypożyczyły łącznie 19.050 książek, 354 razy udostępniono księgozbiór na miejscu. Biblioteka posiada dwie filie: w Szymanowie oraz w zmodernizowanym dworcu kolejowym.

W ramach swojej działalności Biblioteka organizuje liczne wydarzenia, spotkania autorskie oraz akcje promujące książki i czytelnictwo. Do najważniejszych tego typu wydarzeń w 2019 roku należały:  wydarzenia kulturalne: o Ferie z Biblioteką teatrzyk o Turniej gier planszowych o Wystawa prac dzieci ze szkoły podstawowej „Dzień św. Patryka” o Tydzień Bibliotek – wystawa prac Łukasza Kucińskiego o Lekcje filozoficzne o Prelekcja i wystawa „Przystanek pamięci o wielkiej wojnie w drodze do niepodległej” o Dzień Kobiet w bibliotece. o Światowy Dzień Pluszowego Misia – spotkanie z przedszkolakami i konkurs na najpiękniej pokolorowanego misia o Fraszkowe wróżby – andrzejki w Bibliotece o Warsztaty plastyczne  spotkania autorskie skierowane zarówno do dzieci jak i dorosłych z: Mirą Białkowską, Wojciechem Widłakiem, Łukaszem Kucińskim, Jarosławem Górskim, Justyną Bednarek, Zofią Stanecką, Marianną Oklejak, Pawłem Beręsewiczem i Alkiem Rogozińskim  akcje promujące czytelnictwo: o Cykliczne Spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki o Narodowe Czytanie

S t r o n a | 45 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

o Bajko terapia o Cykl spotkań w ramach „Cała Polska czyta Dzieciom" o Cykl świątecznych spotkań przy świątecznych opowieściach dla dzieci o Cykl spotkań „Czytanie na dywanie”

 Inne: o Wystawa PAN „Nasza przyroda” o Bibliogrill o Wystawa ceramiki o Mikołajki w Bibliotece o „Świąteczny dar – magia i czar" – Teatr Maska z Krakowa ze sztuką dla najmłodszych. Biblioteka jest skomputeryzowana, posiada dostęp do Internetu i katalog zbioru bibliotecznego online.

Wydatki poniesione w 2019 roku na działalność instytucji kultury wyniosły 2.565.676,33 zł, a wydatki inwestycyjne - 343.836,84 zł.

S t r o n a | 46 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

8. PLANOWANIE PRZESTRZENNE 

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Podstawowy zarys i kierunki zagospodarowania gminy wyznacza studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Jest to dokument planistyczny o charakterze ogólnym, obejmujący obszar całej gminy. Istotą studium jest określenie polityki przestrzennej gminy i lokalnych zasad gospodarowania gruntami, w oparciu o diagnozę lokalnych uwarunkowań. Obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Teresin zostało przyjęte Uchwałą II/1/06 Rady Gminy Teresin z dnia 21.02.2006 r. i jest na bieżąco aktualizowane. W 2019 roku nie zostały wprowadzone żadne zmiany do Studium.

Uszczegółowienie zasad zagospodarowania terenów następuje w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, uchwalanym przez Radę Gminy, który ustala przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określa w szczególności zasady i warunki kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów. MPZP opracowywany jest na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1073 z późn. zm.). Zgodnie ze stanem na koniec 2019 roku, na obszarze gminy obowiązuje 60 planów miejscowych, obejmujących obszar o powierzchni 2198 ha, co stanowi ok. 25% powierzchni gminy.

S t r o n a | 47 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

W 2019 roku uchwalono jeden nowy plan zagospodarowania przestrzennego dotyczący działek o numerach: 138/52, 140/20, 140/10, 140/11 (obręb Teresin Gaj) o powierzchni 33,3211 ha – Uchwała nr VII/92/2019 z dnia 23.05.2019 r.).

Ponadto przygotowano pięć projektów MPZP, dotyczących:  obrębu Szymanów i Pawłówek o powierzchni 273 ha,  obrębu Pawłowice, SHRO Pawłowice, Maszna o powierzchni 52 ha,  obrębu Seroki Parcela o powierzchni 37 ha,  obrębu Teresin Gaj o powierzchni 4,14 ha,  działek nr 273 (obręb Teresin) o powierzchni 0,13 ha.

Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jest aktem administracyjnym, przez który następuje określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Akt ten występuje w dwóch formach w zależności od rodzaju planowanej inwestycji: decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzji o warunkach zabudowy. W 2019 roku wydano 51 decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego oraz 5 decyzji o warunkach zabudowy. Łączne środki przeznaczone w roku 2019 na planowanie przestrzenne gminy to 96 tys. zł – 19 tys. zł mniej niż rok wcześniej.

S t r o n a | 48 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

W 2019 roku uruchomiono gminny portal mapowy zawierający szczegółowe informacje o zagospo- darowaniu przestrzennym gminy Teresin. Portal znajduje się pod adresem www.teresin.e-mapa.net (link znajduje się również na głównej stronie internetowej gminy – ikonka Portal Mapowy). Dzięki geoportalowi każdy mieszkaniec, przedsiębiorca czy inwestor może m.in. odnaleźć konkretną nieruchomość na mapie gminy Teresin, sprawdzić jej adres i przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Po kliknięciu w konkretną działkę można dowiedzieć się, jakie obowiązują wobec niej zasady zabudowy. Dzięki temu wszyscy zainteresowani, bez konieczności wizyty w urzędzie, mogą uzyskać podstawowe informacje związane z ewentualnym zagospodarowaniem każdej nieruchomości. Portal udostępnia także informacje z zakresu numeracji porządkowej i nazw ulic. Dostępne są na nim również dane pochodzące m.in. z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Banku Danych o Lasach, Wód Polskich i obrazujące obszary objęte ochroną, nadleśnictwa, zagrożenie powodziowe czy zdjęcia lotnicze poszczególnych terenów gminy.

S t r o n a | 49 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

9. ADMINISTRACJA 

Urząd gminy jest jednostką organizacyjną gminy, która świadczy pomoc wójtowi w realizacji uchwał Rady Gminy oraz zadań własnych i zleconych gminy określonych przepisami prawa państwowego. Strukturę organizacyjną Urzędu Gminy Teresin określa Regulamin Organizacyjny. Do dnia 31.03.2019 roku obowiązywał Regulamin Organizacyjny przyjęty Zarządzeniem Wójta nr 89/2018 z dnia 20.11.2018r. Aktualny Regulamin przyjęty został Zarządzeniem Wójta nr 29/2019 z dnia 09.04.2019 r.

Pracą Urzędy Gminy Teresin kieruje Wójt Gminy – Marek Olechowski Wójt wykonuje zadania przy pomocy:  Zastępcy Wójta (Marek Jaworski), który zastępuje Wójta Gminy w razie jego nieobecności, składa samodzielnie oświadczenia woli w imieniu Gminy w zakresie zarządu mieniem na podstawie upoważnienia Wójta Gminy, sprawuje bezpośredni nadzór nad powierzonymi mu komórkami organizacyjnymi urzędu oraz wykonuje inne zadania powierzone mu przez Wójta Gminy;  Sekretarza Gminy (Grażyna Cierpis-Przysucha), odpowiadającego za nadzór nad zapewnieniem warunków organizacyjnych i technicznych sprawnego funkcjonowania Urzędu;  Skarbnika Gminy (Agnieszka Rosa), który jest głównym księgowym budżetu, czuwającym – w zakresie działania urzędu – nad racjonalnym dysponowaniem środkami finansowymi, a także nadzorującym działalność finansową jednostek organizacyjnych gminy.

W skład Urzędu Gminy wchodzą:  Referat Finansów - kierownik Agnieszka Rosa,  Referat Organizacyjny – kierownik Bożena Kowalczyk,  Referat ds. Obywatelskich – kierownik Joanna Milczarek,  Referat Mienia i Środowiska – kierownik Joanna Szymańska,  Referat Gospodarki Przestrzennej – kierownik Joanna Kucharek-Matos,  Referat Inwestycji – kierownik Marzena Chaładyniak,  Referat Zamówień Publicznych – kierownik Anna Góralczyk,  Zespół ds. Pozyskiwania Funduszy Pozabudżetowych – kierownik Julita Labus-Kowalska,  Urząd Stanu Cywilnego – kierownik Agnieszka Adamczyk,  Biuro Rady Gminy. oraz samodzielne stanowiska:  Radca prawny – Andrzej Jaworski,  Pełnomocnik ds. Oświaty – Bogusław Bęzel,  Stanowisko ds. ochrony przeciwpożarowej, obronności, obrony cywilnej i zarzadzania kryzysowego Dariusz Tartanus  Informatyk

S t r o n a | 50 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Urząd Gminy zatrudnia 47 pracowników (stan na 31.12.2019) – w stosunku do 2018 roku nastąpił wzrost zatrudnienia o 4 osoby.

Tabela poniżej przedstawia zestawienie wydanych dokumentów administracyjnych w latach 2018-19:

Wydane dokumenty administracyjne 2018 2019

Decyzje, postanowienia 6571 6970

Zaświadczenia 595 2353

Odpisy/wypisy 1188 1132

Upoważnienia 27 24

Pełnomocnictwa 2 9

Zarządzenia 98 92

USC – sprostowania, uzupełnienie czynności USC, transkrypcje 56 231

RAZEM: 8537 10811

Na terenie Gminy Teresin funkcjonują następujące jednostki organizacyjne, których działalność nadzorowana jest przez Wójta Gminy:  Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej – odpowiedzialny za gospodarkę wodno- kanalizacyjną gminy, utrzymanie dróg, ulic i mostów, organizację ruchu drogowego, utrzymanie czystości i porządku w gminie, zieleni gminnej i zadrzewień. Dyrektor: Marek Misiak  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej – odpowiedzialny za wykonywanie zadań gminy w zakresie pomocy społecznej Dyrektor: Jolanta Linard  Szkoły Podstawowe: o Szkoła Podstawowa im. św. Maksymiliana Kolbego w Teresinie Dyrektor: Joanna Kornacka o Szkoła Podstawowa w Szymanowie Dyrektor: Jarosław Żejmo o Szkoła Podstawowa im. Fryderyka Chopina w Budkach Piaseckich Dyrektor: Sylwia Pela o Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Paprotni Dyrektor: Grzegorz Fabiszak  Gminna Biblioteka Publiczna Dyrektor: Aleksandra Starus  Teresiński Ośrodek Kultury Dyrektor: Mariusz Cieśniewski  Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji Dyrektor: Krzysztof Walencik

S t r o n a | 51 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Pracownicy Urzędu Gminy biorą udział w regularnych szkoleniach nakierowanych na podnoszenie kwalifikacji urzędników. W 2019 roku wszyscy pracownicy UG wzięli udział w szkoleniu dot. RODO, a poszczególni pracownicy uczestniczyli również w szkoleniach z zakresy wykonywanej pracy. Ponadto pracownicy rozwijają swoje kwalifikacje poprzez studia podyplomowe.

Rada Seniorów W Gminie Teresin funkcjonuje Rada Seniorów, w której skład wchodzą:  Tadeusz Koryś - przewodniczący  Bożena Dentko - wiceprzewodnicząca  Goszcz Zdzisław  Jaworska Henryka  Lewandowska Ewa  Pyzik Jan  Radkowska Krystyna  Szymańska Wiesława  Zdanowicz Teresa Rada Seniorów podejmuje działania nakierowane na wzmocnienie udziału osób starszych w życiu społeczności lokalnej m.in. poprzez inicjowanie przedsięwzięć zmierzających do integracji społecznej seniorów, wzmacniania ich aktywności obywatelskiej oraz służących ochronie praw i poszanowaniu godności osób w wieku senioralnym, podejmowanie działań mających na celu wykorzystanie potencjału i czasu seniorów na rzecz inicjatyw w zakresie kultury, sportu, rekreacji, edukacji, a także włączaniu seniorów do współpracy z władzami Gminy Teresin przy opiniowaniu i rozstrzyganiu istotnych problemów dotyczących potrzeb i oczekiwań osób w wieku senioralnym.

S t r o n a | 52 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

10. BEZPIECZEŃSTWO 

Utrzymanie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej stanowi jeden z podstawowych obowiązków gminy. Gmina Teresin prowadzi szereg działań mających na celu zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa. Należy do nich m.in. dbanie o odpowiedni stan techniczny infrastruktury komunalnej, dróg, oświetlenia miejskiego, chodników, a także udzielanie wsparcia podmiotom prowadzącym bezpośrednie działania w zakresie bezpieczeństwa. Na terenie gminy funkcjonuje system monitoringu, na który składa się 15 kamer. W 2019 roku kamery zarejestrowały 5 zdarzeń.

Straż pożarna Na terenie Gminy Teresin działa siedem jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej:  Ochotnicza Straż Pożarna w Niepokalanowie,  Ochotnicza Straż Pożarna w Paprotni,  Ochotnicza Straż Pożarna w Szymanowie,  Ochotnicza Straż Pożarna w Budkach Piaseckich,  Ochotnicza Straż Pożarna w Teresinie,  Ochotnicza Straż Pożarna w Mikołajewie,  Ochotnicza Straż Pożarna w Skrzelewie.

Jednostki w Niepokalanowie i Paprotni włączone są do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Łącznie do wszystkich jednostek OSP należy 370 osób (wg stanu na 31.12.2019 r): 250 członków czynnych, 58 członków wspierających, 20 członków honorowych i 42 członków Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych.

W 2019 Ochotnicza Straż Pożarna interweniowała na terenie gminy łącznie 393 razy. Liczbę interwencji w podziale na OSP przedstawia wykres poniżej.

LICZBA INTERWENCJI W PODZIALE NA OSP 11 6

37 Niepokalanów Paprotnia 112 Budki Piaseckie 64 Szymanów Teresin 68 95 Mikołajew Skrzelew

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a | 53 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Większość interwencji związana była z usuwaniem miejscowych zagrożeń (142 interwencje – 56%), pożary stanowiły 28,5% (72 interwencje). Pozostałe interwencje to fałszywe alarmy.

INTERWENCJE OSP WG RODZAJU

15,4%

28,5% Pożary Miejscowe zagrożenia Fałszywy alarm

56,1%

Źródło: Opracowanie własne

Koszty związane z utrzymaniem jednostek OSP (bieżąca działalność, zakup mediów, paliwa, utrzymanie budynków, wypłaty ekwiwalentu za udział w działaniach ratowniczych i szkoleniach) wyniosły w 2019 roku 703.953,86 zł – ponad 25% więcej niż w roku 2018. Jednostki OSP w Teresin posiadają wyposażenie niezbędne do wykonywanej działalności: samochody ratowniczo-gaśnicze wraz z pełnym wyposażeniem. Wszystkie jednostki posiadają podstawowy sprzęt gaśniczy: umundurowanie, środki ochrony osobistej strażaka, hełmy, węże, armaturę do podawania wody, drabiny itp. Na bieżąco uzupełniane są braki wynikające ze zużycia podczas prowadzonych akcji. Ponadto, w 2019 roku przeznaczono 634.518,74 zł na poprawę zabezpieczenia pożarowego gminy poprzez:  zakup samochodu ratowniczo-gaśniczego dla OSP Szymanów wraz z dodatkowym wyposażeniem (402.994 zł)  zakup sprzętu ratowniczego dla OSP Szymanów (30.000 zł) Ponadto przeprowadzono remont strażnicy OSP Szymanów (143.140,48 zł) oraz wykonano przyłącze gazowe do OSP Teresin i zagospodarowano teren strażnicy (58.384,26 zł). Co ciekawe, OSP Niepokalanów jest strażą zakonną, co stanowi ewenement na skalę światową.

Współpraca z Policją W celu poprawy bezpieczeństwa na terenie Gminy Teresin, samorząd wspiera działania podejmowane przez policję. Tereny gminy znajdują się na obszarze działania Komendy Powiatowej Policji w Sochaczewie, w Teresinie znajduje się również podległy jej posterunek, w którym pracuje 12 policjantów. Aby zwiększyć poziom bezpieczeństwa mieszkańców Teresina, samorząd finansuje dwa etaty policjantów, na co w 2019 roku przeznaczono 140 tys. zł. Ponadto, gmina przeznaczyła w 2019 roku 41.430 zł na zakup radiowozu na potrzeby lokalnego posterunku oraz 15 tys. zł na dodatkowe patrole na terenie gminy.

S t r o n a | 54 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

System ostrzegania i alarmowania Na terenie Gminy Teresin funkcjonuje system ostrzegania i alarmowania, w którego skład wchodzi siedem syren alarmowych znajdujących się w budynkach OSP.

Łącznie, na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców Gminy Teresin przeznaczono w 2019 r. 1.536.496,25 zł – o 9% więcej niż rok wcześniej.

WYDATKI NA BEZPIECZEŃSTWO

2019 2018

198 024 Policja 147 102

634 519 OSP - inwestycje 556 800

703 954 OSP - utrzymanie 702 750

Źródło: Opracowanie własne; dane w PLN

S t r o n a | 55 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

11. OCHRONA ŚRODOWISKA 

Poprawa jakości środowiska oraz powstrzymanie niekorzystnych zmian klimatu to jedne z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed Polską w najbliższych latach. Aby im sprostać, gmina realizuje działania z obszaru gospodarki wodno-ściekowej oraz odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych oraz dąży do minimalizacji emisji zanieczyszczeń.

Ochrona powietrza Zanieczyszczenie powietrza to problem, z którym borykają się miasta i gminy wiejskie w całej Polsce. Jego głównym źródłem są piece i kotły opalane węglem oraz drewnem, a także transport i przemysł. Na terenie gminy nie działają stacje pomiaru jakości powietrza. Jednak zgodnie z oceną jakości powietrza prowadzoną przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie (który ocenia jakość powietrza w gminach województwa mazowieckiego w oparciu o modele matematyczne), wynika, że w Gminie Teresin nie następują znaczące przekroczenia normatywnych stężeń zanieczyszczeń. Mimo to, lokalizacja na terenie Aglomeracji Warszawskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych, rozwój przemysłu oraz dominująca na terenie gminy zabudowa jednorodzinna, stwarzają zagrożenie dotyczące utrzymania odpowiedniej jakości powietrza w Teresinie. Z tego powodu samorząd gminny podejmuje liczne działania w zakresie ochrony jakości powietrza na terenie gminy.

Plan gospodarki niskoemisyjnej „Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Teresin”, przyjęty został Uchwałą Rady Gminy nr XIII/85/2015 z dnia 24.11.2015 i był konsekwentnie realizowany w roku 2019. Obowiązek opracowania Programu wynika z założeń Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej. Jest to dokument strategiczny opisujący m.in.: wyniki inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych, działania ograniczające zużycie energii, sposoby zmniejszenia emisji zanieczyszczeń oraz gazów cieplarnianych, a także analizę działań planowanych do realizacji. Zakres działań, przewidzianych do realizacji – zgodnie z PGN – na terenie gminy obejmuje:  termomodernizacja budynków – efektywność energetyczna,  modernizacja instalacji oświetleniowej budynków i oświetlenia ulicznego,  transport – modernizacja dróg gminnych,  wykorzystanie odnawialnych źródeł energii,  działania promocyjne - edukacja społeczności, przedsiębiorców.

Realizacja wszystkich przedsięwzięć spowoduje ograniczenie emisji CO2 o 8.383,75 Mg/rok.

W 2019 roku plan został zaktualizowany – przedstawiono Program Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Teresin, który obowiązuje od października 2019 roku. Podstawę opracowania PONE stanowi Uchwała Nr 164/13 z dnia 28 października 2013 r. Sejmiku Województwa Mazowieckiego w sprawie programu ochrony powietrza dla strefy mazowieckiej, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu.

S t r o n a | 56 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

W ramach PONE przewiduje się wsparcie finansowe inwestycji związanych z:  wymianą starych pieców i kotłów o niskiej sprawności, wykorzystujących paliwa stałe na inne możliwe źródła ciepła,  termomodernizacją budynków,  zastosowaniem technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii. Osiągniecie celów wskazanych w PONE będzie możliwe dzięki realizacji następujących inwestycji:  wymiana kotłów węglowych na kotły opalane pelletem zasilane automatycznie – przewidywane 24 inwestycje,  wymiana ogrzewania węglowego na gazowe - 36 inwestycji,  wymiana ogrzewania węglowego na olejowe - 19 inwestycji,  wymiana ogrzewania węglowego na pompę ciepła – 48 inwestycji,  zastosowanie kolektorów słonecznych – 54 inwestycje,  termomodernizacja – 66 inwestycji. Gmina będzie kontynuowała działania zmierzające do pozyskiwania środków zewnętrznych na realizację inwestycji oraz promowanie działań prośrodowiskowych realizowanych ze środków własnych przez właścicieli nieruchomości.

Odnawialne źródła energii W 2018 roku Gmina Teresin wraz z gminami partnerskimi przystąpiła do realizacji projektu „Odnawialne Źródła Energii w gminach: Sochaczew, Nowa Sucha, Rybno i Teresin etap I i II”, w ramach którego planowany jest zakup i montaż 321 jednostek wytwarzania energii elektrycznej i 240 jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE. Przedsięwzięcie zostało dofinansowane ze środków UE w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. Wartość inwestycji to ponad 22 mln zł, w tym dofinansowanie UE wynosi: 15,6 mln zł. W Gminie Teresin, w projekcie bierze udział 84 właścicieli nieruchomości prywatnych oraz 18 lokalizacji użyteczności publicznej. W 2019 r. udzielono wsparcie 66 beneficjentom na łączną kwotę 1.270.623,58 zł.

Inne działania W celu ochrony powietrza i zapobiegania emisji zanieczyszczeń, na terenie Gminy Teresin prowadzone są kontrole spalania odpadów w paleniskach domowych, mające na celu kontrolę przestrzegania zakazu spalania odpadów komunalnych w paleniskach domowych.

Ochrona zwierząt Zadaniem własnym Gminy jest między innymi zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom. Umowę na zapewnienie opieki oraz wyłapywanie bezdomnych zwierząt na terenie Gminy realizuje TOMVET- PSIAKOWO s.c. Jolanta i Tomasz Wojciechowscy. Zwierzęta przekazywane są do schroniska Psiakowo i Spółka w Piotrowicach w Gminie Bielawy – które utrzymywane jest ze środków gminnych. Gmina ma również podpisaną umowę na obsługę weterynaryjną zwierząt z Przychodnią Weterynaryjną Trojanów.

S t r o n a | 57 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Obszary cenne przyrodniczo Na terenie Gminy Teresin znajduje się kilka obszarów cennych przyrodniczo, objętych ochroną prawną wynikającą z ustawy o ochronie przyrody. Są to: 3 użytki ekologiczne (bagna, ostoje ptaków) i 21 pomników przyrody, zlokalizowane w większości na terenie leśnym wokół Pałacu w Teresinie. Należą do nich szczególnie cenne ze względów przyrodniczych drzewa i grupy drzew: dęby szypułkowe, jesiony wyniosłe, platany klonolistne, buki pospolite, lipy szerokolistne i drobnolistne, kasztanowce zwyczajne oraz tulipanowiec amerykański i robinia akacjowa.

Ochrona zasobów wodnych W celu ograniczenia zagrożenia dla wód gruntowych związanego z nieszczelnymi zbiornikami bezodpływowym, gmina prowadzi systematyczne działania związane z rozwojem sieci kanalizacyjnej, wodociągowej oraz kanalizacją deszczową. Szczegółowe informacje przedstawiono w Rozdziale 6.

Program usuwania azbestu Gmina Teresin realizuje Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Teresin na lata 2016-2032, przyjęty Uchwałą nr XLVI/263/2017 Rady Gminy Teresin z dnia z dn. 14.12.2017 roku. Łącznie na terenie gminy zinwentaryzowanych zostało 2.483 Mg wyrobów zawierających azbest. Zgodnie ze stanem na dzień 31.12.2019 roku, usunięto do tej pory 44,083 ton, na co w 2019 roku przeznaczono łącznie niemal 14 tys. zł z budżetu gminy.

Łączne środki przeznaczone z budżetu gminy na działania w zakresie ochrony środowiska w 2019 roku wyniosły 185.166 zł.

S t r o n a | 58 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

12. WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI 

Działalność podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego jest istotną cechą społeczeństwa demokratycznego, elementem spajającym i aktywizującym społeczność lokalną. Organizacje pozarządowe skupiają najaktywniejszych i najbardziej wrażliwych na sprawy społeczne obywateli danego środowiska. Są oni inicjatorami i realizatorami wielu przedsięwzięć, które wspomagają i uzupełniają gminę w realizacji jej zadań. Zasady współpracy z organizacjami pozarządowymi zawarte są w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która nakłada na samorząd coroczny obowiązek uchwalania programu współpracy jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych. Program na okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 roku przyjęty został Uchwałą nr III/24/2018 Rady Gminy Teresin z dnia 28.12.2018 roku. Program określa cele, formy, zasady i formy współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami, wysokość środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposoby oceny jego wykonania. W 2019 roku, priorytetowymi zadaniami publicznymi realizowanymi przez gminę we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego były:  działalność na rzecz seniorów – wspomaganie działań na rzecz integracji kulturowej i społecznej osób starszych – dofinansowanie na kwotę blisko 7 tys. zł.  działania na rzecz wspierania osób dotkniętych chorobą nowotworową – punkt konsultacyjny, prelekcje i wykłady dla osób dotkniętych chorobą i ich rodzin – dofinansowanie na kwotę 5 tys. zł.  działania w zakresie kultywowania tradycji ludowych Mazowsza wśród dzieci i młodzieży podczas gminnych dożynek w Teresinie – dofinansowanie na kwotę 3 tys. zł.  działalność w zakresie organizacji Otwartego Turnieju Szachowego w Gminie Teresin – dofinansowanie na kwotę 3,5 tys. zł.

Na realizację programu przeznaczono kwotę 22 tys. złotych. W wyniku otwartego konkursu ofert wyłoniono następujące organizacje, którym przekazano środki finansowe:  Stowarzyszenie Przyjaciół Mieszkańców Gminy Teresin „Impuls” w kwocie 18 360 zł.

S t r o n a | 59 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

13. FUNDUSZ SOŁECKI 

Fundusz sołecki w Gminie Teresin to wydzielona część budżetu, o której przeznaczeniu decydują mieszkańcy poszczególnych sołectw. Fundusz daje mieszkańcom możliwość współdecydowania o kierunku zmian w gminie. To także źródło wiedzy o potrzebach mieszkańców i ważny element budowania społeczeństwa obywatelskiego. Na realizację funduszu sołeckiego w Gminie Teresin przeznaczono w 2019 roku 644.927 zł. Każde sołectwo miało do dyspozycji określoną kwotę, wyliczoną w oparciu o liczbę mieszkańców sołectwa. Największą kwota dysponowały sołectwa Teresin, Szymanów, Paprotnia i Granice Osiedle, a najmniejszą Lisice, Pawłówek i Witoldów.

Do realizacji wybrano następujące zadania:

Nazwa zadania Wartość

Budki Piaseckie 19 735 Organizacja miejsca integracji wsi poprzez wyposażenie świetlicy i siłowni 10 000 zewnętrznej Organizacja Dnia Dziecka w połączeniu z zawodami sportowymi 6 000 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 735 Zakup tablicy informacyjnej 1 000

Dębówka 21 479 Doposażenie świetlicy wiejskiej przy OSP Budki Piaseckie 7 000 Organizacja Dnia Dziecka 6 000 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 500 Modernizacja placu zabaw w miejscowości Dębówka 2 079 Zakup namiotu na spotkania integracyjne sołectwa 2 000 Zakup lamp oświetleniowych na plac zabaw 2 szt. + przedłużacz bębnowy 1 400 Zakup drewnochronu do zabezpieczenia altany na terenie boiska 500 sportowego w m. Dębówka

Elżbietów 23 636 Doposażenie nowego samochodu bojowego OSP Szymanów 14 000 Organizacja Dnia Dziecka 5 636 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 000 Zakup tablicy informacyjnej 2 000 Gaj 14 044

Zorganizowanie miejsca spotkań integracyjno-edukacyjno-szkoleniowych 11 544 mieszkańców sołectwa Gaj Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 1 500 Infrastruktura na plac rekreacyjny przy Al. XX-lecia 5a - zakup ławek 1 000

S t r o n a | 60 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Granice 21 801 Budowa placu zabaw na terenie sołectwa Granice 17 301 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 000 Zakup i montaż lustra drogowego przy drodze gminnej 1 500 Impreza integracyjno-edukacyjna dla mieszkańców wsi 1 000 Izbiska 13 411 Projekt i budowa oświetlenia na drodze gminnej nr 140 13 411 Kawęczyn 19 735

Przebudowa nawierzchni drogi gminnej - dz.nr ew. 44, obręb geodezyjny 6 735 Dębówka Zakup sprzętu bojowego dla OSP Budki Piaseckie 6 000 Organizacja Dnia Dziecka 5 000 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 000 Lisice 12 071

Utwardzenie poboczy destruktem drogi gminnej nr 380833W 9 000 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 071 Infrastruktura na plac przy Al. XX-lecia 5a 1 000 Ludwików 15 926

Zakup i montaż przystanku autobusowego dla dzieci dojeżdżających w 6 000 Ludwikowie II Projekty oświetlenia ulicznego dz. 54; 53; 103 4 800 Poprawa nawierzchni drogi gminnej Nr 33 2 976 Zakup tablicy sołeckiej 1 250 Zakup sprzętu bojowego dla OSP Teresin 900

Maszna 25 885 Zakup kosiarki samojezdnej na potrzeby sołectwa Maszna 10 700 Projekt oświetlenia drogi gminnej nr. 380825W 7 800 Spotkanie integracyjno-edukacyjne dla sołectwa 3 000 Prace remontowo-konserwacyjne w Domu Wiejskim Maszna 2 385 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 1 500 Przegląd i konserwacja klimatyzacji w Domu Wiejskim Maszna 500 Maurycew 14 962

Utwardzenie pobocza na drodze gminnej w miejscowości Maurycew 9 962 Organizacja spotkania sportowo-edukacyjnego dla mieszkańców wsi 3 000 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 000 Mikołajew 21 204

Wyposażenie bojowe OSP Mikołajew 8 204 Zakup kuchni polowej do promowania zdrowego żywienia 6 000 Chodnik w Skotnikach 5 000

S t r o n a | 61 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 000 Nowa Piasecznica 21 204 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych oraz spotkania 12 000 integracyjno-edukacyjnego dla mieszkańców wsi Zakup namiotu na spotkania integracyjne sołectwa 7 000 Dofinansowanie do zakupu wyposażenia bojowego dla OSP Budki 3 636 Piaseckie Infrastruktura na plac rekreacyjny przy Al. XX-lecia 5a w Teresinie 1 000

Nowe Gnatowice 15 696 Utwardzenie drogi gminnej nr 133 8 896 Zakup wiaty przystankowej przy drodze gminnej nr 380831W 6 000 Zakup lustra drogowego na drogę gminną 800

Nowe Paski 15 788 Remont drogi gminnej nr 109 w Nowych Paskach 12 788 Infrastruktura na plac rekreacyjny przy Al. XX-lecia 5a w Teresinie 1 500 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 1 500

Osiedle Granice 45 024 Modernizacja placu zabaw w sołectwie Granice Osiedle 17 000 Zakup sprzętu i wyposażenia na potrzeby jednostki OSP Teresin 7 000 Projekt kanalizacji sanitarnej ul. Miła 6 000 Spotkanie integracyjno-edukacyjne mieszkańców sołectwa 6 000 Zagospodarowanie i wyrównanie poboczy na ul. Wschodniej 5 000 Spotkanie integracyjne z okazji Dnia Dziecka na terenie sołectwa 3 000 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 1 024 Paprotnia 45 896

Wykonanie oświetlenia ul. Topolowa 13 000 Oświetlenie ul. Radosnej i ul. Wesołej 9 692 Remont ulic – tłuczeń - asfalt frezowany 8 500 Zakup sprzętu i wyposażenia na potrzeby jednostki OSP Paprotnia 5 500 Zakup tablic informacyjnych dla sołectwa 4 600 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 484 Zakup tabliczek informacyjnych z nazwami ulic 2 120 Pawłowice 25 151

Zagospodarowanie gminnego terenu rekreacyjnego w Pawłowicach 17 651 Tablice informacyjne z numerami domów 2 500 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 500 Zakup namiotu na spotkania integracyjne sołectwa 2 500

Pawłówek 12 943

Utwardzenie pobocza drogi gminnej nr 380830W 11 943

S t r o n a | 62 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Doposażenie nowego samochodu bojowego OSP Szymanów 1 000 Seroki Parcela 38 323 Rewitalizacja placu zabaw w miejscowości Seroki Parcela 29 423 Spotkanie integracyjno-edukacyjne mieszkańców sołectwa 2 550 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 350 Zakup tablicy ogłoszeniowej 2 000 Dofinansowanie dla OSP Teresin 1 000 Infrastruktura na plac rekreacyjny przy Al. XX-lecia 5a w Teresinie 1 000

Seroki Wieś 23 131

Utwardzenie poboczy dróg gminnych nr 178 i 380848W 15 000 Impreza edukacyjna dla dzieci 3 500 Montaż lamp przy drodze gminnej nr 380821 2 500 Zakup sprzętu dla OSP Teresin 1 131 Zakup książek dla biblioteki w Teresinie 1 000 Skrzelew 16 706 Utwardzenie poboczy wzdłuż drogi gminnej 13 006 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 1 500 Montaż lampy oświetleniowej na skrzyżowaniu drogi wiejskiej z drogą w 1 200 kierunku Pawłówka Organizacja Dnia Dziecka 1 000 15 237 Położenie nakładki asfaltowej na drodze gminnej nr 380809W 15 237

Szymanów 43 647 Doposażenie nowego samochodu bojowego OSP Szymanów 38 200 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 3 000 Montaż lampy oświetleniowej na ul. Szkolnej 1 200 Zakup koszy na śmieci na ul. Szkolną 600 Organizacja spotkania z okazji Dnia Dziecka 347 Zakup szyldu na świetlicę wiejską 300 Teresin 45 896 Projekt i wykonanie oświetlenia ul. Wiśniowej 11 000 Zakup i montaż 2 sztuk defibrylatorów na terenie sołectwa Teresin 10 000 Oznakowanie skrzyżowania ulic Teresińska-Kaska 6 000 Zakup aparatu oddechowego dla OSP Teresin 4 000 Zakup betonowych koszy 3 896 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 2 500 Zakup tablicy ogłoszeniowej dla mieszkańców 2 000 Wykonanie oś ul. Teresińska 2 000 Uzupełnienie szyby na przystanku autobusowym 2 000

S t r o n a | 63 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Zakup ławek dla sołectwa 1 500 Zakup książek do fili Biblioteki w Teresinie 1 000 Teresin Gaj 21 250 Zakup wyposażenia na plac zabaw w Teresinie Gaju 11 800 Oświetlenie ul. Tęczowej 5 100 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 1 650 Infrastruktura na plac rekreacyjny przy Al. XX-lecia 5a 1 500 Zakup sprzętu dla OSP Teresin 1 200

Topołowa 19 230

Montaż słupów oświetleniowych wzdłuż chodnika przy trasie krajowej A2 18 000 Infrastruktura na plac rekreacyjny przy Al. XX-lecia 5a - zakup ławek 1 230 Witoldów 12 484

Oświetlenie drogi powiatowej 6 000 Promocja sołectwa na III Dożynkach Gminnych 3 976 Organizacja Dnia Dziecka w połączeniu z zawodami sportowymi 2 000 Tabliczki kierunkowe z numeracją domów 508

S t r o n a | 64 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

14. DZIAŁANIA INWESTYCYJNE 

W 2019 roku Gmina Teresin przeprowadziła szereg działań inwestycyjnych wpływających na jakość życia jej mieszkańców. Łączna wartość inwestycji to 5,3 mln zł. Zrealizowano wszystkie plany inwestycyjne wskazane w Raporcie o stanie Gminy Teresin za rok 2018, a przedsięwzięcia planowane do zakończenia w kolejnych latach są kontynuowane.

Poniżej przedstawiono najważniejsze inwestycje zakończone w 2019 roku. Wartość i źródło Data zakończenia Nazwa projektu Wartość projektu dofinansowania realizacji [jeśli występuje] Budowa wodociągu w miejscowości 97 560,98 - 05.08.2019 Nowa Piasecznica Budowa wodociągu w miejscowości 32 674,22 - 06.05.2019 Paprotnia dz. Nr ew. 155/8 Budowa wodociągu w miejscowości 14 360,20 - 21.03.2019 Paprotnia dz. Nr ew. 196/40 Budowa wodociągu w miejscowości 198 850,00 - 19.06.2019 Paprotnia dz. Nr ew. 399 Budowa kanalizacji sanitarnej w 194 307,67 - 07.11.2019 miejsc. Szymanów Budowa przyłącza do dz. nr ew.91/2 11 301,91 - 09.07.2019 obręb Teresin Gaj Budowa kanalizacji sanitarnej w ulicy 34 290,00 - 08.11.2019 Rubinowej Budowa chodnika w ulicy Krańcowej 149 994,12 - 12.04.2019 w miejsc. Paprotnia Wykonanie remontu ulicy Krańcowej 69 642,60 - 12.09.2019 w miejsc. Paprotnia Budżet Przebudowa drogi gminnej w miejsc. Województwa 229 831,20 26.09.2019 Pawłowice Mazowieckiego 60 000,00 Wymiana nawierzchni na ulicy 129 805,64 - 23.05.2019 Kwiatowej w miejsc. Teresin Wymiana nawierzchni na ulicy 29 778,65 - 14.03.2019 Andersa w miejsc. Paprotnia Wymiana nawierzchni na ulicy 29 598,03 - 14.03.2019 Wypoczynkowej w miejsc. Paprotnia Przebudowa nawierzchni ul. Akacjowa 122 731,76 - 24.06.2019 w miejsc. Teresin Przebudowa drogi gminnej obręb 80 564,00 - 02.04.2019 Dębówka dz. Nr ew. 44 Budowa chodnika w miejsc. Skotniki 51 773,16 - 09.12.2019 Przebudowa drogi gminnej w miejsc. 64 892,96 - 23.07.2019 Teresin Gaj Nakładka asfaltowa na drodze w 87 229,49 - 06.12.2019 miejsc. Nowe Paski Utwardzenie poboczy dróg gminnych 43 747,00 - 18.11.2019 w miejscowości Lisice

S t r o n a | 65 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

(w tym 9 000 z funduszu sołeckiego) 12 825,42 Utwardzenie poboczy dróg gminnych (w tym 11 943 z - 18.11.2019 w miejscowości Pawłówek funduszu sołeckiego) 35 565,04 Utwardzenie poboczy dróg gminnych (w tym 13 006 z - 18.11.2019 w miejscowości Skrzelew funduszu sołeckiego) Odbudowa przepustu w ulicy 127 062,39 - 15.11.2019 Warszawskiej w miejsc. Teresin Wyłożenie kostką placu przed strażnicą OSP Szymanów+ malowanie 143.140,48 - 28.05.2019 budynku strażnicy Zagospodarowanie terenu oraz wykonanie przyłącza gazowego do 58.384,26 - 23.12/2019 budynku strażnicy OSP Teresin Przebudowa dachu Sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Budkach 37 158,30 - 01.04.2019 Piaseckich Przebudowa bieżni lekkoatletycznej oraz skoku w dal przy Szkole 338.008,64 - 06.12.2019 Podstawowej w Paprotni Wykonanie zadaszenia i zamknięcia wejścia do budynku dworca przy ul. 154.980,00 - 14.08.2019 Torowej 2 w miejscowości Teresin. Przebudowa stadionu 2 108 500,67 lekkoatletycznego w Teresinie – II (łączna wartość - 31.07.2019 etap wraz z budową zaplecza inwestycji sportowego w Teresinie AL.XX-lecia 4 248 152,71) 397 946,16 Przystanek Granice – Punkt Obsługi (łączna wartość PROW 2014-2020 18.03.2019 Turysty w gminie Teresin. inwestycji 218 766,00 701 777,00)

Ze szczegółowym wykazem inwestycji zrealizowanych w 2019 r. można zapoznać się na stronie bip.teresin.pl

S t r o n a | 66 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

15. PROMOCJA, WYDARZENIA I NAGRODY 

Najważniejsze wydarzenia w gminie w 2019 roku:

6 stycznia 14 lutego VII Orszak Trzech Króli w Szymanowie Teresin – Wzorowa Gmina – Lider Kultur

Wydarzenie odbywa się od 2012 roku i jest Gmina Teresin w ramach konkursu „Wzorowa współorganizowane przez parafię Wniebowzięcia Gmina” otrzymała zaszczytny tytuł Lidera Kultury. NMP i Klasztor Sióstr Niepokalanek w Szymanowie. W opinii Kapituły Konkursu na tytuł ten złożyło się Rokrocznie cieszy się dużą frekwencją i zyskuje na wiele czynników, a zwłaszcza działania władz popularności. samorządowych zmierzające do stworzenia na . terenie gminy warunków dla rozwoju szeroko pojętej kultury (finansowanie, inwestycje, działalność kulturalno-oświatowa).

16-17 lutego 1 marca Gminne obchody Narodowego Dnia XXI Zjazd Gmin Kolbiańskich Żołnierzy Wyklętych

Zjazd delegatów Związku Gmin Związanych z ży- Coroczne uroczystości patriotyczno-religijne upa- ciem św. Maksymiliana Marii Kolbe: Pabianic, miętniające chwałę i cześć Żołnierzy Wyklętych Oświęcimia, Zduńskiej Woli i Teresina. Wydarzenie zwieńczone uroczystą Mszą świętą w niepoka- odbyło się w 78. rocznicę aresztowania przez lanowskiej bazylice, okolicznościowym wykładem Niemców o. Kolbego i wywiezienia go na Pawiak. i pokazem filmowym w sali św. Bonawentury.

S t r o n a | 67 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

2-3 marca 8 marca X Halowy Memoriał im. Karola Hibnera III Gala Sportu Gminy Teresin

Jubileuszowa edycja niezwykle prestiżowej imprezy Cykliczna impreza odbyła się w Hotelu Kuźnia łuczniczej. W hali widowiskowo-sportowej GOSIR Napoleońska w Paprotni i mała na celu w Teresinie do rywalizacji przystąpiło 168 uhonorowanie najlepszych zawodników, trenerów, zawodników i zawodniczek z 26 klubów Polski. drużyny i wydarzenia sportowe roku. Przyznawane Zmagania łucznicze odbywały się we wszystkich nagrody rzeczowe i finansowe w kategoriach: kategoriach wiekowych od młodzika do seniora. Najlepszy Sportowiec Gminy Teresin, Sport Szkolny, Wydarzenie Sportowe Roku, Najlepsza Drużyna Roku, Młody Talent Roku i Trener Roku.

30-31 marca 1-5 maja XIV Międzynarodowy Turniej Zapaśniczy o Teresińska Majówka 2019 Puchar Mazowsza

Memoriał im. Wiesława Stempnia to największa W ramach imprezy przygotowano ciekawą ofertę tego typu impreza wśród młodzików w Polsce. obfitującą w wydarzenia filmowe, rekreacyjne Wystartowali w niej zawodnicy z czołowych i patriotyczne. Chętni mogli wziąć udział polskich klubów zapaśniczych oraz ekipy z Niemiec, w „Filmowej majówce”, grze terenowej „Nasza Ukrainy, Rosji i Litwy. Turniej był rozgrywany w 14 biało-czerwona”, obchodach 228 rocznicy kategoriach wagowych. Teresińscy zawodnicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, Święcie Straży potwierdzili na macie swoją klasę. Pięciu z nich Pożarnej czy inauguracji projektu „Kino+”. stanęło na podium, a w klasyfikacji drużynowej gospodarze zajęli trzecie miejsce.

S t r o n a | 68 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

11 maja 11 maja Rajd rowerowy „Szlakiem miejsc Teresiński Mityng Lekkoatletyczny pamięci narodowej”

Rajd został zorganizowany przy współpracy Gminy W wydarzeniu wzięło udział ponad 120 młodych Teresin, Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji zawodników i zawodniczek. Rywalizacja odbyła się w Teresinie, Stowarzyszenia „Teresin – nasze na bardzo wysokim poziomie. Sportowcy urodzeni korzenie” i Gminnego Zakładu Gospodarki w latach 2006 -2008 wzięli udział w biegach na 60 Komunalnej. Blisko 70 uczestników przemierzyło na m, 300 m, 600 m, sztafecie 4 x 100 m oraz skoku rowerach 19 km na trasie Teresin – Szymanów – w dal. Organizatorami imprezy był GOSiR Teresin, Paprotnia – Pawłowice upamiętniającej tragiczne UKS Filipides oraz Gmina Teresin. wydarzenia II wojny światowej.

19 maja 22 maja Teresin w czołówce młodzieżowego sportu II Uliczny Bieg Maryjny w Polsce

Ponad 100 osób wzięło udział w drugiej edycji W Centralnym Ośrodku Sportu w Warszawie Biegu Maryjnego, jaki w naszej gminie odbył się odbyła się gala podsumowująca wyniki współza- w niedzielę, 19 maja. Zawodnicy wystartowali wodnictwa Systemu Sportu Młodzieżowego za rok i finiszowali na terenie ośrodka formacyjnego 2018. W klasyfikacji gmin do 20 tys. mieszkańców Rycerstwa Niepokalanej – Niepokalanów LASEK. To Teresin zajął III miejsce w Polsce. nie były zawody tylko dla zawodowców, ale dla każdego, kto lubi ruch i aktywność fizyczną. Zawodnicy mieli do wyboru 3 długości tras: 1 km – dla dzieci, 5,5 km oraz 11 km.

S t r o n a | 69 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

1 czerwca 7 czerwca Gminny piknik rodzinny „Rodzina Razem” Święto Wolności i Solidarności

Festyn z okazji Dnia Dziecka z licznymi atrakcjami Z inicjatywy Wójta Gminy Teresin Marka dla najmłodszych. Organizatorami pikniku był Olechowskiego w Hotelu „Kuźnia Napoleońska” Teresiński Ośrodek Kultury, Wójt i Rada Gminy miały miejsce uroczyste obchody rocznicy Teresin, Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej, pierwszych wolnych wyborów. Na zaproszenie GOPS, OSP w Teresinie i Stowarzyszenie „Teresin – włodarza Gminy Teresin odpowiedzieli nasze korzenie”. profesorowie Ryszard Bugaj i Jerzy Stępień, którzy wzięli udział w panelu dyskusyjnym „Wolne wybory wczoraj i dziś”. Uroczystość zwieńczył koncert zespołu BARDOWIE SOLIDARNOŚCI oparty o piosenki i pieśni związane z podziemiem niepodle- głościowym lat 70 i 80.

8 czerwca 23 czerwca Ogólnopolski Zjazd Pojazdów Zabytkowych Teresińska Noc Czerwcowa im. ks. Władysława Druckiego-Lubeckiego

Już po raz dziesiąty Automobilklub Polska przy- Impreza, która gromadzi co roku kilkutysięczną gotował dla mieszkańców Teresina i okolic nie lada publiczność. W 2019 roku wystąpili Gang Marcela, atrakcję. Przed Dworcem TO.Kultura można było Gang Olsena oraz Poparzeni Kawą Trzy. Głównym podziwiać wszelkiego rodzaju pojazdy o zacnym organizatorem był Teresiński Ośrodek Kultury oraz rodowodzie. GOSiR, Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej oraz Rada i Wójt Gminy Teresin.

S t r o n a | 70 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

20 lipca 25 lipca 62. Międzynarodowy Wyścig Kolarski IV Piknik Country – Stacja Teresin 2019 Dookoła Mazowsza

Czwarta już edycja największej imprezy w stylu Pierwszy etap wyścigu, w którym uczestniczyło country na Mazowszu. Na plenerowej scenie 9 polskich ekip z CCC Development na czele oraz 12 przygotowanej przez Teresiński Ośrodek Kultury zagranicznych, m.in. z Norwegii, Estonii, USA, pojawiły się zespoły reprezentujące cały wachlarz Czech, Ukrainy, Rosji, Litwy i Słowacji. Trasa etapu muzyki country. Imprezą towarzyszącą był Auto licząca 167,2 km rozpoczynała i kończyła się Moto Fest – II Teresiński Piknik Motoryzacyjny, w Teresinie i biegła przez Elżbietów, Szymanów, podczas którego zaprezentowano kilkadziesiąt Kawęczyn, Dąbrówkę i Gaj. wyjątkowych pojazdów.

14-15 sierpnia 15 sierpnia III Przegląd Zespołów Grających do Tańca Uroczystości odpustowe „KOTLET”

Uroczysta Msza św., której przewodniczył ks. bp Na zakończenie uroczystości odpustowych, na Tadeusz Bronakowski, biskup łomżyński. plenerowej scenie Teresińskiego Ośrodka Kultury Tradycyjnie odpust w Niepokalanowie to także już po raz trzeci odbyła się impreza taneczna przy cieszące się dużą popularnością stragany z balo- muzyce granej na żywo. Do tańca przygrywały nami, obwarzankami, zabawkami, karuzele i moc zespoły: Kontrast, Formatic, Makler, Lorens, innych atrakcji, szczególnie dla najmłodszych. Chaber’s oraz Agenci. Zabawa cieszyła się dużą popularnością i trwała do późnych godzin nocnych. Zgromadzona publiczność wybrała również najlepszy zespół, który otrzymał okazały puchar i dwa tysiące złotych. Nagrodę wręczono też najbardziej aktywnej tanecznie parze.

S t r o n a | 71 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

31 sierpnia 1 września Obchody 80. rocznica wybuchu Święto Plonów 2019 II wojny światowej

W Szymanowie odbyły się gminne uroczystości Na placu rekreacyjnym w Teresinie odbyły się III związane z tymi tragicznymi w dziejach naszej Dożynki Gminne, podczas których rolnicy Ojczyzny wydarzeniami. Przybyły na nie delegacje dziękowali za tegoroczne plony, a tłumnie zgro- wojskowe, kombatantów, szkół, ZHP, stowarzyszeń, madzona publiczność miała możliwość skorzystania instytucji, lokalnych władz oraz delegacja z wielu ciekawych atrakcji przewidzianych na ten partnerskiej gminy Szabła w Bułgarii. dzień. Dożynki rozpoczęły się uroczystą Mszą Zwieńczeniem dnia było wieczorne „Oratorium Świętą, której przewodniczył kapelan strażaków o Pokoju” w wykonaniu zespołu „Miriam”, chóru o. Wiesław Koc, po której ulicami Paprotni i orkiestry symfonicznej pod dyrekcją o. Andrzeja i Teresina ruszył barwny dożynkowy korowód. Sąsiadka, które zostało włączone w obchody 80. W miasteczku dożynkowym rolników, mieszkańców rocznicy wybuchu II wojny światowej i pierwszej oraz zaproszonych gości powitali: wójt Marek rocznicy powstania w Niepokalanowie kaplicy Olechowski i przewodniczący Rady Gminy Bogdan wieczystej modlitwy o pokój. Linard.

5 września 8 września Dworzec TO.Kultura nagrodzony EKO-PIKNIK

Na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się Impreza organizowana przez trzy samorządy: uroczysta gala ogłoszenia wyników i wręczenia Starostwo Powiatu Warszawskiego-Zachodniego, nagród XXIII Edycji Ogólnopolskiego Konkursu Gminę Leszno oraz Gminę Teresin. Gwiazdą dnia był „Modernizacja Roku i Budowa XXI wieku”. zespół Enej. Impreza zgromadziła kilkanaście Adaptacja budynku teresińskiego dworca tysięcy zwolenników dobrej zabawy, a odbyła się kolejowego wraz z zagospodarowaniem terenu na w Parku Rozrywki Julinek. cele kulturalno-artystyczne „Dworzec TO.Kultura!” otrzymała zaszczytny tytuł Modernizacja Roku 2018, kategoria „Obiekty użyteczności publicznej”.

S t r o n a | 72 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

14 września 28 września XII Powiatowe Zawody Sportowo-Pożarnicze X Otwarty Turniej Szachowy Teresin ‘2019

Na stadionie GOSiR w Teresinie odbyły się 68 zawodników i zawodniczek wystartowało Powiatowe Zawody Sportowo-Pożarnicze w Otwartym Turnieju Szachowym, którego jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych organizatorami są Stowarzyszenie Przyjaciół i Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych. Gminę Mieszkańców Gminy Teresin „IMPULS” oraz Teresin reprezentowały jednostki OSP z Paprotni Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji w Teresinie. oraz Budek Piaseckich. Organizatorem zawodów był Była to już X jubileuszowa edycja tego sportowego Zarząd Oddziału Powiatowego ZOSP RP i Komenda wydarzenia, które z roku na rok zyskuje nowych Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Socha- sympatyków. czewie przy współudziale Starostwa Powiatowego w Sochaczewie oraz Gminy Teresin.

1 października 6 października Gmina Teresin ponownie w „Złotej 100” XXI Dni Kukurydzy

Dużym sukcesem okazał się dla gminy Teresin udział W Skrzelewie odbyła się kolejna XXI edycja ważnego w kolejnej edycji Ogólnopolskiego Rankingu ,,Złota dla producentów roślin zbożowych wydarzenia, 100 Samorządów‘’. W podsumowaniu za 2018 rok jakim są Dni Kukurydzy województw mazowieckiego Gmina Teresin uplasowała się na 30 miejscu i łódzkiego. Jest to impreza o długoletniej tradycji, w Polsce, a w województwie mazowieckim zajęła ciesząca się niesłabnącym zainteresowaniem, 5 miejsce. o czym świadczy stale rosnąca liczba wystawców i zwiedzających.

S t r o n a | 73 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

7 października 15 października Sołectwo Gaj – najlepsza rekreacja O Teresach w Teresinie na Mazowszu

Sołectwo Gaj zostało laureatem I miejsca w kon- Tradycyjne obchodzone w gminie imieniny Teresy. kursie pn. „Najlepsza inicjatywa zrealizowana Do wspólnego świętowania zapraszane są przede w ramach Mazowieckiego Instrumentu Aktywizacji wszystkim mieszkanki gminy o imieniu Teresa. Dla Sołectw (MIAS)”. Mieszkańcy Gaju we współpracy nich wszystkich przygotowane jest zawsze z Urzędem Gminy pozyskali środki i wybudowali spotkanie z ciekawym gościem - w tym roku była piękną, zadaszoną altanę do spotkań integra- nim Joanna Gałka-Walczykiewicz. cyjnych. W nagrodę otrzymali 4.500,00 zł.

17 października 18 października Gminny Dzień Edukacji Narodowej „Przystanek Granice” oddany do użytku

Uroczyste wydarzenie zorganizowane przez władze Przedsięwzięcie pn. „Przystanek Granice” – Punkt samorządowe na rzecz nauczycieli i pracowników Obsługi Turysty w Gminie Teresin” było szkół w Teresinie w podziękowaniu za ciężką pracę współfinansowane ze środków Unii Europejskiej i trud włożony w wychowanie dzieci i młodzieży. w ramach operacji w zakresie Infrastruktury Nagrody Wójta Gminy Teresin otrzymali dyrektorzy turystycznej i drogowej objętego Programem wszystkich placówek oświatowych. Pięcioro Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 nauczycieli odebrało też akty nadania stopnia pozyskanych za pośrednictwem Lokalnej Grupy nauczyciela mianowanego. Spotkanie zwieńczyła Działania „Ziemia Chełmońskiego”. uroczysta kolacja.

S t r o n a | 74 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

29 października 11 listopada Gmina Teresin przyjazna transportowi Święto Niepodległości w Gminie Teresin drogowemu

Wójt Marek Olechowski oraz Przewodniczący Rady Podobnie jak w ubiegłych latach Narodowe Święto Gminy Bogdan Linard odebrali wyróżnienie „Gmina Niepodległości Gmina Teresin celebrowała Teresin przyjazna transportowi drogowemu” w wyjątkowy sposób. Ulicami gminy przeszedł przyznane przez Zrzeszenie Międzynarodowych Marsz Niepodległości zakończony Mszą św. Przewoźników Drogowych gminom sprzyjającym w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi przewoźnikom drogowym. Panny w Szymanowie i złożeniem wieńców pod obeliskiem Józefa Piłsudskiego. Odśpiewano również hymn państwowy, a na uczestników czekał ciepły poczęstunek w postaci grochówki.

1 grudnia 6 grudnia 76. rocznica rozstrzelania 20 więźniów Mikołajki na Skwerze Niepodległości z Pawiaka

Jak co roku władze samorządowe i mieszkańcy Wspólna plenerowa zabawa czekała na wszystkie Teresina uczciły pamięć 20 więźniów z Pawiaka chętne dzieci na Skwerze Niepodległości w Teresinie. rozstrzelanych przez Niemców 1 grudnia 1943 r. Zaplanowane atrakcje pozwoliły całym rodzinom w odwecie za wysadzenie niemieckiego transportu spędzić dzień świętego Mikołaja w wyjątkowy wojennego. Obchody rozpoczęto uroczystą mszą sposób. Dzieci otrzymały słodkie upominki, miały świętą, po której zgromadzeni przeszli pod Pomnik też okazję złapać św. Mikołaja za brodę i zrobić 20. Rozstrzelanych z Pawiaka, gdzie odśpiewano sobie z nim pamiątkowe zdjęcie. Po spotkaniu hymn państwowy i złożono kwiaty. wszyscy zostali zaproszeni na bajkowy wieczór do kina i na wystawę prac przygotowaną przez dzieci, młodzież i dorosłych z sekcji plastycznej Tere- sińskiego Ośrodka Kultury.

S t r o n a | 75 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

11 grudnia 21 grudnia Nadanie Stadionowi Gminnemu w Teresinie Kiermasz Świąteczny w Teresinie imienia Stanisława Wójcika

Teresiński stadion GOSiR oficjalnie nosi imię Odbył się pierwszy plenerowy kiermasz świąteczny. Stanisława Wójcika, Honorowego Obywatela Ponad 20 sołectw gminy Teresin wystawiło do Gminy Teresin, ale też byłego dyrektora i zało- sprzedaży na ulicy Torowej, w sąsiedztwie Dworca życiela Zespołu Szkół w Teresinie. TO.Kultura, różnorodne potrawy wigilijne. Wszystkie pieniądze uzyskane w ten sposób zostały w całości przekazane Mai Kapłon, która gromadziła środki na niezwykle kosztowną operację w USA.

S t r o n a | 76 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

16. WYKONANIE UCHWAŁ RADY GMINY 

Rada Gminy Teresin przyjęła w 2019 roku 107 uchwał. Najwięcej z nich (niemal 35%) dotyczyło spraw finansowych gminy: uchwalenia lub zmiany uchwały budżetowej, wieloletnich prognoz finansowych, udzielenia pomocy finansowej oraz ustalenia stawek podatkowych w gminie. Tabela poniżej przedstawia uchwały przyjęte w 2019 w podziale na cele:

UCHWAŁY RADY GMINY

Finanse i budżet gminy 12 Gospodarowanie mieniem 6 Programy, regulaminy, statuty 37 6 Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne Ochrona środowiska 7 Oświata

7 Nazewnictwo ulic, placów, obiektów

7 Opieka społeczna 14 11 Uchwały różne

Źródło: Opracowanie własne

Wszystkie uchwały zostały zrealizowane lub są w trakcie realizacji.

Tabela poniżej przedstawia szczegółowe zestawienie Uchwał Rady Gminy z 2019 roku wraz z opisem działań podjętych w celu ich wykonania.

S t r o n a | 77 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Numer uchwały Podjęte działania w celu prawidłowego Tytuł uchwały Cel uchwały Data podjęcia wykonania

PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

Uchwała w sprawie miejscowego planu zagospodarowania Uchwalenie planu przestrzennego gminy Teresin obejmującego działki nr ew. VII/92/2019 Uchwała zrealizowana – uchwalenie zagospodarowania 138/52, 140/20, 140/10 i 140/11 położone w obrębie Teresin planu 23.05.2019 r. przestrzennego Gaj Uchwała w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego VI/81/2019 Rozpoczęcie procedury planu zagospodarowania przestrzennego gminy Teresin Projekt planu w trakcie opracowania opracowania planu miejscowego obejmującego część obrębu Granice 17.04.2019 r. Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr IV/24/04 Rady Gminy Teresin z dnia 15 kwietnia 2004 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania VI/82/2019 Zmiana zakresu opracowania Uchwała zrealizowana przestrzennego dla obrębu Elżbietów, gmina Teresin, zmienionej 17.04.2019 r. planu miejscowego uchwałą nr XXX/231/2013 Rady Gminy Teresin z dnia 1 marca 2013 roku Uchwała w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Teresin IX/103/2019 Rozpoczęcie procedury Projekt planu w trakcie opracowania obejmującego część obrębu Paprotnia w zakresie działek nr 27.06.2019 r. opracowania planu miejscowego 172/3, 172/4, 172/5 oraz część działek nr 172/2 i 174 Uchwała w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany IX/104/2019 Rozpoczęcie procedury miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Projekt planu w trakcie opracowania opracowania planu miejscowego Teresin obejmującego część wsi Seroki Parcela 27.06.2019 r. Uchwała w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego IX/105/2019 Rozpoczęcie procedury planu zagospodarowania przestrzennego gminy Teresin Projekt planu w trakcie opracowania opracowania planu miejscowego obejmującego część obrębów Pawłowice i SHRO Pawłowice 27.06.2019 r. Uchwała w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego XVII/151/2019 Rozpoczęcie procedury planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Teresin Projekt planu w trakcie opracowania opracowania planu miejscowego obejmującego część obrębu ewidencyjnego Teresin Gaj 17.12.2019 r.

S t r o n a | 78 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

GOSPODAROWANIE MIENIEM

Uchwała w sprawie nabycia niezabudowanych nieruchomości IV/39/2019 Nabycie nieruchomości pod Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu położonych w obrębie Nowa Piasecznica, Gminy Teresin, urządzenie drogi notarialnego stanowiących drogę 5.02.2019 r. Uchwała w sprawie nabycia niezabudowanej nieruchomości V/72/2019 Nabycie nieruchomości pod Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu położonej w obrębie Maszna gminy Teresin, stanowiącej drogę 4.03.2019 r. urządzenie drogi notarialnego Uchwała w sprawie nabycia niezabudowanej nieruchomości V/73/2019 Nabycie nieruchomości pod Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu położonej w obrębie Granice gminy Teresin, stanowiącej drogę 4.03.2019 r. urządzenie drogi notarialnego Uchwała w sprawie nabycia niezabudowanej nieruchomości VI/83/2019 Nabycie nieruchomości pod Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu położonej w obrębie Paprotnia gminy Teresin, przeznaczonej pod urządzenie drogi notarialnego drogę 17.04.2019 r. Uchwała w sprawie nabycia niezabudowanej nieruchomości XV/139/2019 Nabycie nieruchomości pod Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu położonej w obrębie Paprotnia, gminy Teresin, stanowiącej drogę 29.10.2019 r. urządzenie drogi notarialnego Przekształcenie dróg Uchwała w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych i X/113/2019 wewnętrznych w drogi o kategorii Uchwała zrealizowana ustalenia ich przebiegu 11.07.2019 r. dróg gminnych Przekształcenie dróg Uchwała w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych XVII/154/2019 wewnętrznych w drogi o kategorii Uchwała zrealizowana oraz ustalenia ich przebiegu 17.12.2019 r. dróg gminnych Uchwała w sprawie nabycia niezabudowanej nieruchomości XV/140/2019 Nabycie nieruchomości na rzecz Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu położonej w obrębie Paprotnia, gminy Teresin 29.10.2019 r. mienia komunalnego notarialnego Uchwała w sprawie nabycia lokalu mieszkalnego i lokalu niemieszkalnego wraz z przynależnymi działkami, położonych w XV/142/2019 Nabycie nieruchomości na rzecz Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu obrębie SHRO Szymanów gminy Teresin, z przeznaczeniem na 29.10.2019 r. mienia komunalnego notarialnego powiększenie zasobów mieszkaniowych Uchwała w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie umowy użyczenia IV/40/2019 Gospodarowanie mieniem Uchwała zrealizowana – podpisano nieruchomości położonej w obrębie Granice, Gminy Teresin 5.02.2019 r. gminnym umowy użyczenia Uchwała w sprawie nieodpłatnego przeniesienia własności XV/141/2019 Gospodarowanie mieniem Uchwała zrealizowana – podpisanie aktu nieruchomości położonej w obrębie Paprotnia, stanowiącej gminnym notarialnego własność Gminy Teresin 29.10.2019 r.

S t r o n a | 79 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Uchwała w sprawie wyrażenia zgody na przedłużenie umowy XVII/153/2019 Gospodarowanie mieniem Uchwała zrealizowana – podpisano dzierżawy nieruchomości położonej w obrębie Teresin 17.12.2019 r. gminnym umowę dzierżawy gruntu Uchwała w sprawie określenia wysokości oraz warunków udzielania bonifikaty osobom fizycznym będącym właścicielami Uchwała zrealizowana – wydano lokali mieszkalnych od opłaty jednorazowej z tytułu IX/107/2019 Zastosowanie bonifikaty przy zawiadomienia o zastosowaniu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo 27.06.2019 r. wykupie gruntów bonifikaty. Zaświadczenia przekazano do własności gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe użytkowników wieczystych stanowiących własność Gminy Teresin

VII/91/2019 Powołanie komisji dla celów Uchwała zrealizowana – komisja Uchwała w sprawie powołania komisji inwentaryzacyjnej spisów inwentaryzacyjnych mienia powołana w celu komunalizacji działek 23.05.2019 r. gminnego gminnych. Działanie ciągłe

OCHRONA ŚRODOWISKA

Zniesienie statusu pomnika Uchwała zrealizowana – przekazano do Uchwała w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody drzewa z VI/84/2019 przyrody ze względów RDOŚ w celu zniesienia statusu pomnika gatunku dąb szypułkowy uznanego za pomnik przyrody 17.04.2019 r. bezpieczeństwa przyrody Uchwała zmieniająca uchwałę nr XIII/89/2015 z dnia 24 listopada 2015 roku w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za Realizacja zadania VII/95/2019 Uchwała zrealizowana (wysłano gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenie gospodarowania odpadami zawiadomienia o zmianie stawki) nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy oraz ustalenia 23.05.2019 r. komunalnymi wysokości stawki Uchwała w sprawie przyjęcia „Programu Ograniczenia Niskiej XIII/125/2019 Uchwała realizowana zgodnie z zapisami Redukcja zanieczyszczeń powietrza Emisji dla Gminy Teresin” 23.09.2019 r. (OZE) Poprawa jakości powietrza, Uchwała w sprawie aktualizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej XIII/126/2019 zmniejszenie kosztów zużycia Uchwała realizowana zgodnie z zapisami dla Gminy Teresin 23.09.2019 r. energii Uchwała zmieniająca uchwałę nr XIII/86/2015 z dnia 24 listopada Uzupełnienie zapisów regulaminu, XIII/127/2019 Uchwała zrealizowana - zapisy uchwały 2015 roku w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i dotyczących gospodarowania są stosowane porządku na terenie Gminy Teresin 23.09.2019 r. odpadami Ustalenie zasad utrzymania Uchwała w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania czystości i XVII/152/2019 Uchwała zrealizowana - zapisy uchwały czystości i porządku na terenie porządku na terenie Gminy Teresin są stosowane 17.12.2019 r. gminy

S t r o n a | 80 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Uchwała w sprawie przyjęcia „Aktualizacji Programu Ochrony XVIII/169/2019 Ochrona powietrza i środowiska Środowiska dla Gminy Teresin na lata 2019-2022 z perspektywą na Uchwała realizowana – działania ciągłe naturalnego lata 2023-2026 30.12.2019 r.

NAZEWNICTWO ULIC, PLACÓW, OBIEKTÓW

Uchwała w sprawie nadania nazwy ulicy w miejscowości Maszna IV/37/2019 (Szyszkowa) 5.02.2019 r.

Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr III/17/2018 Rady Gminy IV/38/2019 Teresin z dnia 28 grudnia 2018 roku w sprawie nadania nazwy ulicy w miejscowościach: Granice i Seroki Wieś (Rubinowa) 5.02.2019 r. Uchwały zrealizowane – wysłano Uchwała w sprawie nadania nazwy ulicy w miejscowości Maszna IX/106/2019 Nadanie nazw ulicom zawiadomienia o nadaniu nazw ulicom (Wspólna) 27.06.2019 r. Uchwała w sprawie nadania nazwy ulicy w miejscowości Paprotnia XV/137/2019 (Północna) 29.10.2019 r. Uchwała w sprawie nadania nazwy ulicy w miejscowości Granice XV/138/2019 (Modrzewiowa) 29.10.2019 r. Uchwała w sprawie nadania nazwy Stadionowi Gminnemu w XIII/129/2019 Nadanie nazwy stadionowi Uchwała zrealizowana Teresinie 23.09.2019 r. gminnemu

OPIEKA SPOŁECZNA

Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr XXXIX/230/2017 z dnia 28 Ustalenie zasad odpłatności za IV/41/2019 Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały lipca 2017 r. w sprawie ustalenia szczegółowych zasad ponoszenia pobyt w schroniskach dla osób są stosowane odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia 5.02.2019 r. bezdomnych Ujednolicenie zasad ponoszenia Uchwała w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności XVIII/168/2019 odpłatności za pobyt w Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały za pobyt w ośrodkach wsparcia 30.12.2019 r. schroniskach dla osób są stosowane bezdomnych

Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr III/20/2018 Rady Gminy Uaktualnienie zapisów uchwały VII/93/2019 Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały Teresin z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie podwyższenia dot. kryterium dochodowego dla są stosowane kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy 23.05.2019 r. potrzeb dożywiania społecznej oraz odstąpienia od żądania zwrotu wydatków przez

S t r o n a | 81 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

osoby objęte rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023” Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr III/20/2018 Rady Gminy Teresin z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy XI/120/2019 Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały społecznej oraz odstąpienia od żądania zwrotu wydatków przez 13.08.2019 r. są stosowane osoby objęte rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr III/21/2018 Rady Gminy Uaktualnienie zapisów uchwały VII/94/2019 Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały Teresin w sprawie przyjęcia gminnego programu osłonowego w dot. zadań gminy w zakresie są stosowane zakresie dożywiania na lata 2019-2023 23.05.2019 r. dożywiania Uchwała w sprawie Gminnego Programu Wspierania Rodziny na XVI/147/2019 Udzielanie potrzebującym Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały lata 2020-2022 14.11.2019 r. rodzinom wszechstronnej pomocy są stosowane

FINANSE I BUDŻET GMINY

Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr XLIX/286/2018 Rady Gminy VI/87/2019 Uchwała zrealizowana – dotyczy zmiany Teresin z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie emisji obligacji oraz terminu emisji obligacji zasad ich zbywania, nabywania i wykupu 17.04.2019 r. Spłata zaciągniętych zobowiązań oraz finansowanie deficytu Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr XLIX/286/2018 Rady Gminy XVII/162/2019 budżetowego Uchwała zrealizowana – urealniono Teresin z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie emisji obligacji oraz kwoty wyemitowanych obligacji zasad ich zbywania, nabywania i wykupu 17.12.2019 r. V/79/2019 4.03.2019 r. VI/88/2019 17.04.2019 r. Uchwały w sprawie zmiany uchwały w sprawie Wieloletniej VIII/100/2019 Zmiana Wieloletniej Prognozy Uchwały zrealizowane Prognozy Finansowej Gminy Teresin na lata 2019-2031 11.06.2019 r. Finansowej IX/108/2019 27.06.2019 r. X/116/2019 11.07.2019 r.

S t r o n a | 82 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

XII/123/2019 29.08.2019 r. XIV/134/2019 4.10.2019 r. XVI/148/2019 14.11.2019 r. XVII/160/2019 17.12.2019 r. V/80/2019 4.03.2019 r. VI/89/2019 17.04.2019 r. VII/97/2019 23.05.2019 r. VIII/101/2019 11.06.2019 r. IX/109/2019 Uchwały w sprawie zmiany uchwały budżetowej Gminy Teresin na 27.06.2019 r. Zmiana uchwały budżetowej Uchwały zrealizowane rok 2019 X/117/2019 11.07.2019 r. XI/122/2019 13.08.2019 r. XII/124/2019 29.08.2019 r. XIII/133/2019 23.09.2019 r. XIV/135/2019 4.10.2019 r.

S t r o n a | 83 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

XV/144/2019 29.10.2019 r. XVI/149/2019 14.11.2019 r. XVII/161/2019 17.12.2019 r. XVIII/170/2019 30.12.2019 r. Uchwała w sprawie udzielenia pomocy finansowej dla Powiatu VIII/102/2019 Uchwała zrealizowana – zabezpieczenie Sochaczewskiego (droga do Bakomy) 11.06.2019 r. środków zgodnie z zapotrzebowaniem Dofinansowanie inwestycji Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr VIII/102/2019 z dnia 11 XVII/166/2019 powiatowej Uchwała zrealizowana – zabezpieczenie czerwca 2019 r. w sprawie udzielenia pomocy finansowej dla środków zgodnie z zapotrzebowaniem Powiatu Sochaczewskiego 17.12.2019 r. Uchwała w sprawie udzielenia wotum zaufania Wójtowi Gminy IX/110/2019 Teresin 27.06.2019 r. Uchwała w sprawie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za IX/111/2019 Podjęcie decyzji w sprawie Uchwały zrealizowane – udzielono 2018 rok 27.06.2019 r. absolutorium dla Wójta Gminy absolutorium Wójtowi Uchwała w sprawie udzielenia Wójtowi Gminy absolutorium z IX/112/2019 tytułu wykonania budżetu za 2018 rok 27.06.2019 r. Uchwała w sprawie określenia wysokości stawek podatku od XV/146/2019 nieruchomości na rok 2020 29.10.2019 r. Uchwała w sprawie obniżenia średniej ceny skupu żyta do celów XV/145/2019 Ustalenie stawek podatkowych Uchwały do realizacji w 2020 r. wymiaru podatku rolnego na rok 2020 29.10.2019 r. Uchwała w sprawie podatku od środków transportowych na rok XVI/150/2019 2020 14.11.2019 r. Uchwała w sprawie Wieloletniej Prognozy XVII/163/2019 Uchwalenie Wieloletniej Prognozy Uchwała do realizacji w 2020 r. Finansowej Gminy Teresin na lata 2020-2031 17.12.2019 r. Finansowej Uchwała budżetowa Gminy Teresin na rok 2020 XVII/164/2019 Uchwalenie budżetu Uchwała do realizacji w 2020 r.

S t r o n a | 84 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

17.12.2019 r. Uchwała w sprawie ustalenia stawki jednostkowej dotacji XVII/165/2019 Kalkulacja dotacji dla Gminnego przedmiotowej dla samorządowego zakładu budżetowego na 2020 Uchwała zrealizowana Zakładu Gospodarki Komunalnej rok 17.12.2019 r. Dofinansowanie wypoczynku Uchwała w sprawie udzielenia pomocy finansowej dla Powiatu XVII/167/2019 Środki zgodnie z uchwałą zostały dzieci ze środowisk polskich na Warszawskiego Zachodniego zabezpieczone w budżecie gminy 17.12.2019 r. Wschodzie

OŚWIATA

Uchwała w sprawie ustalenia sieci publicznych szkół V/76/2019 Uchwała zrealizowana podstawowych prowadzonych przez Gminę Teresin 4.03.2019 r. Ustalenie sieci szkół i oddziałów przedszkolnych po reformie Uchwała w sprawie ustalenia sieci publicznych oddziałów V/77/2019 oświaty Uchwała zrealizowana przedszkolnych w szkołach prowadzonych przez Gminę Teresin 4.03.2019 r. Uchwała w sprawie zmian w regulaminie wynagradzania X/114/2019 Uaktualnienie regulacji dot. Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez Gminę wynagradzania nauczycieli są stosowane Teresin 11.07.2019 r. Uchwała w sprawie określenia regulaminu wynagradzania XVII/157/2019 Ujednolicenie regulacji dot. Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez Gminę wynagradzania nauczycieli są stosowane Teresin 17.12.2019 r. Uchwała w sprawie zmian w Regulaminie przyznawania VIII/99/2019 Uaktualnienie zasad przyznawania Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały stypendiów za wyniki w nauce i szczególne osiągnięcia w szkołach, stypendiów za wyniki w nauce są stosowane dla których organem prowadzącym jest Gmina Teresin 11.06.2019 r. Uchwała w sprawie przyjęcia regulaminu przyznawania XVII/158/2019 Ujednolicenie zasad przyznawania Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały stypendiów za wyniki w nauce i szczególne osiągnięcia w szkołach, stypendiów za wyniki w nauce są stosowane dla których organem prowadzącym jest Gmina Teresin 17.12.2019 r. Uchwała w sprawie określenia średnich cen jednostek paliwa w XVII/159/2019 Naliczanie zwrotu kosztów dowozu Uchwała zrealizowana – zapisy uchwały Gminie Teresin na rok szkolny 2019/2020 17.12.2019 r. do szkół dzieci niepełnosprawnych są stosowane

PROGRAMY, REGULAMINY, STATUTY

Uchwała w sprawie przyjęcia „Programu opieki nad zwierzętami V/74/2019 Zapewnienie opieki nad bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Uchwała zrealizowana zwierzętami bezdomnymi Gminy Teresin w 2019 roku” 4.03.2019 r.

S t r o n a | 85 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Uchwała w sprawie zmiany uchwały nr IV/24/2015 z dnia 12 lutego V/75/2019 Uaktualnienie uchwały dot. zasad 2015 r. w sprawie zasad i trybu przyznawania wyróżnień, nagród i przyznawania stypendiów i nagród Uchwała zrealizowana stypendiów sportowych Gminy Teresin 4.03.2019 r. sportowych Ustalenie zasad dot. zbiorowego Uchwała w sprawie uchwalenia Regulaminu dostarczania wody i VIII/98/2019 Uchwała zaskarżona przez Wojewodę zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na terenie gminy Teresin Mazowieckiego 11.06.2019 r. odprowadzania ścieków Uchwała w sprawie określenia warunków oraz trybu finansowania X/115/2019 Ustalenie zasad udzielania dotacji Uchwała zrealizowana i stosowana rozwoju sportu w Gminie Teresin 11.07.2019 r. klubom sportowym Uchwała w sprawie określenia zasad udzielania dotacji na sfinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót VI/86/2019 Ustalenie zasad udzielenia dotacji budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym z budżetu gminy na prace przy Uchwała zrealizowana i stosowana się w gminnej ewidencji zabytków, znajdujących się na terenie 17.04.2019 r. zabytkach Gminy Teresin Uchwała w sprawie ustalenia Regulaminu korzystania przez XV/143/2019 Ustalenie zasad korzystania z podróżnych PKP z budynku „Dworzec TO.Kultura!” w Teresinie Uchwała zrealizowana pomieszczeń dworca PKP przy ul. Torowej 2, stanowiącego własność Gminy Teresin 29.10.2019 r. Uchwała w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i XVII/155/2019 Przeciwdziałanie alkoholizmowi Uchwała do realizacji w 2020 r. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2020 17.12.2019 r. Uchwała w sprawie przyjęcia Gminnego Programu XVII/156/2019 Przeciwdziałanie narkomanii Uchwała do realizacji w 2020 r. Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2020 17.12.2019 r. IV/43/2019 Uchwała w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Teresin Uchwalenie nowego statutu gminy Uchwała zrealizowana 5.02.2019 r. Uchwały w sprawie zmian statutów sołectw gminy Teresin IV/44-71/2019 Uaktualnienie statutów sołectw Uchwały zrealizowane - oddzielna uchwała dla każdego z 28 sołectw 5.02.2019 r. Uchwała w sprawie nadania statutu Gminnej Biblioteki Publicznej XIII/128/2019 Nadanie nowego statutu bibliotece Uchwała zrealizowana w Teresinie 23.09.2019 r. publicznej

UCHWAŁY RÓŻNE

Uchwała w sprawie współdziałania z Gminą Baranów i Gminą Działania w sprawach dot. Uchwały zrealizowane – Rada Społeczna Wiskitki celem ustalenia zasad i wyboru członków Rady Społecznej V/78/2019 Centralnego Portu została powołana ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego Komunikacyjnego

S t r o n a | 86 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

Uchwała w sprawie powołania członków Rady Społecznej ds. VII/90/2019 Centralnego Portu Komunikacyjnego 23.05.2019 r. Uchwała w sprawie wprowadzenia wzoru wniosku o wypłatę VII/96/2019 Uchwała uchylona Uchwała uchylona dodatku energetycznego 23.05.2019 r. Uchwała w sprawie wprowadzenia wzoru wniosku o wypłatę XI/121/2019 Ustalenie wzoru wniosku Uchwała zrealizowana i stosowana dodatku energetycznego 13.08.2019 r. Uchwała w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie porozumienia pomiędzy Skarbem Państwa – Generalnym Dyrektorem Dróg XIII/132/2019 Współpraca przy realizacji Uchwała w trakcie realizacji – Krajowych i Autostrad, a Gminą Teresin w sprawie współpracy przy inwestycji przebudowy drogi przygotowania do podpisania realizacji inwestycji przebudowy drogi krajowej nr 92 w 23.09.2019 r. krajowej nr 92 porozumienia miejscowościach: Topołowa, Seroki-Parcela, Lisice Uchwała w sprawie wyboru reprezentanta Rady Gminy Teresin do Wybór przedstawiciela do związku stowarzyszenia pod nazwą „Związek Gmin Związanych z Życiem IV/42/2019 Uchwała zrealizowana międzygminnego Św. Maksymiliana Marii Kolbe” Uchwała w sprawie wyboru przedstawiciela Gminy Teresin do VI/85/2019 Wybór przedstawiciela Gminy do Uchwała zrealizowana Rady Społecznej Zespołu Opieki Zdrowotnej w Sochaczewie 17.04.2019 r. ZOZ Uchwała w sprawie powołania zespołu opiniującego kandydatów X/119/2019 na ławników 11.07.2019 r. Uchwała w sprawie pozostawienia zgłoszenia kandydata na XIII/130/2019 Uchwały zrealizowane – procedura ławnika bez dalszego biegu 23.09.2019 r. Organizacja i przeprowadzenie wyboru ławników została wyborów ławników Uchwała w sprawie zasięgnięcia od Komendanta Wojewódzkiego XIII/130/2019 przeprowadzona Policji w Radomiu informacji o kandydacie na ławnika 23.09.2019 r. Uchwała w sprawie wyboru ławnika do Sądu Okręgowego w XV/136/2019 Płocku na kadencję lat 2020-2023 29.10.2019 r. Uchwała zmieniająca uchwałę w sprawie ustalenia wysokości i XVIII/171/2019 Uchwała jest stosowana zasad wypłacania diet radnym Gminy Teresin 30.12.2019 r.

S t r o n a | 87 Raport o stanie gminy | T e r e s i n

17. PLANY NA ROK 2020 

Realizacja strategii gminnych wymaga kontynuacji działań w kolejnych latach (w tym wdrożenia planów inwestycyjnych) w zakresie niezbędnym do osiągnięcia zakładanych celów rozwojowych. Długofalowe zadania inwestycyjne ujęte są w Wieloletniej Prognozie Finansowej. Zadania przeznaczone do realizacji w krótkim okresie zawarte są w bieżącym budżecie (planie na rok 2020). Najważniejsze projekty inwestycyjne przedstawiono w poniższej tabeli.

Łączne nakłady Projekty inwestycyjne Okres realizacji finansowe [PLN] Odnawialne źródła energii w gminach: Sochaczew, Nowa Sucha, 3 974 848 2017 2020 Rybno i Teresin – Poprawa bytu mieszkańców Odnawialne źródła energii w gminach: Sochaczew, Nowa Sucha, 3 515 915 2018 2020 Rybno i Teresin – etap II – Poprawa bytu mieszkańców Budowa parku Granice – przyjazne miejsca dla mieszkańców 2 100 000 2020 2021 Wykonanie nadbudowy i rozbudowy budynku Urzędu Gminy 2 140 000 2019 2022 Teresin – Poprawa bytu pracowników Urzędu Gminy Przebudowa drogi gminnej numer 380814W w miejscowości 1 229 051 2019 2020 Kawęczyn – Poprawienie infrastruktury drogowej Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w miejscowości 3 826 000 2019 2021 Teresin – Zabezpieczenie mieszkańców w uzdatnioną wodę

Ze szczegółowym wykazem zaplanowanych inwestycji w 2020 r. można zapoznać się na stronie bip.teresin.pl

S t r o n a | 88 Raport o stanie gminy | T e r e s i n