Diagnoza Społeczno-Gospodarcza Gminy Zielonki
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
DIAGNOZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY ZIELONKI STRATEGIA ROZWOJU GMINY ZIELONKI NA LATA 2021 – 2030 KRAKÓW 2020 R. Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Zielonki Realizacja diagnozy: Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska, M. Widuch 1 Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Zielonki SPIS TREŚCI Spis treści ........................................................................................................................................... 2 WPROWADZENIE .............................................................................................................................. 4 PODSTAWOWE INFORMACJE O GMINIE ...........................................................................................5 SFERA SPOŁECZNA ........................................................................................................................... 6 Demografia ................................................................................................................................... 6 Edukacja ....................................................................................................................................... 20 Czas wolny ................................................................................................................................... 29 Aktywność społeczna ..................................................................................................................45 Bezpieczeństwo publiczne .......................................................................................................... 52 Pomoc społeczna ......................................................................................................................... 62 Zdrowie ........................................................................................................................................70 Powietrze ..................................................................................................................................... 75 SFERA GOSPODARCZA ................................................................................................................... 84 Przedsiębiorczość i lokalny rynek ............................................................................................... 84 Sektory gospodarki i sekcje PKD ................................................................................................. 90 Konkurencyjność i atrakcyjność inwestycyjna ............................................................................ 99 Rynek pracy ............................................................................................................................... 104 Rolnictwo ................................................................................................................................... 107 SFERA PRZESTRZENNA ................................................................................................................... 110 Ogólna charakterystyka geograficzno-środowiskowa gminy ..................................................... 110 Mieszkalnictwo i infrastruktura komunalna................................................................................ 113 Atrakcyjność turystyczna gminy .................................................................................................127 Mobilność - infrastruktura transportowa i komunikacja publiczna............................................. 131 Finanse samorządowe ................................................................................................................... 136 Dochody i wydatki gminy ........................................................................................................... 136 Inwestycje .................................................................................................................................. 144 Analiza otoczenia - PESTEL ............................................................................................................ 153 Wprowadzenie ........................................................................................................................... 153 Czynniki polityczne .................................................................................................................... 154 2 Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Zielonki Czynniki ekonomiczne ............................................................................................................... 157 Czynniki społeczne ..................................................................................................................... 162 Czynniki technologiczne ............................................................................................................ 166 Czynniki środowiskowe .............................................................................................................. 171 Czynniki prawne ......................................................................................................................... 173 3 Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Zielonki WPROWADZENIE Niniejszy dokument stanowi opracowanie na temat sytuacji społeczno-gospodarczej gminy Zielonki pod kątem obecnego, jak i przyszłego rozwoju lokalnego. Jest to analiza wyjściowa, która ma służyć przygotowaniu dokumentu „Strategii Rozwoju Gminy Zielonki na lata 2021 – 2030”. Analizę przeprowadzono w ujęciu fakty-wizerunek-trendy, a jej wyniki zaprezentowane są w podziale na 4 główne sfery funkcjonowania gminy tj.: społeczną, gospodarczą, przestrzenną oraz finansową. Sfera społeczna przedstawia informacje związane z mieszkańcami, zaczynając od struktury demograficznej, kolejno omówiono także jakość i dostępność usług publicznych dla mieszkańców, takich jak m.in. oświata i wychowanie, pomoc społeczna, ochrona zdrowia. W sferze gospodarczej poruszono kwestie lokalnej gospodarki, w tym także rolnictwa oraz rynku pracy. Natomiast sfera przestrzenna obejmuje zagadnienia związane z warunkami zamieszkiwania w gminie – m.in. mobilność, infrastruktura, mieszkalnictwo. W sferze finansowej omówiono budżet gminy oraz plany inwestycyjne. Na zakończenie przedstawiono analizę trendów zewnętrznych tzw. generalna segmentacja makrootoczenia w formule PESTEL. Prezentując dane, posłużono się perspektywą porównawczą – sytuacja w gminie Zielonki została przedstawiona na tle województwa małopolskiego, powiatu krakowskiego oraz Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego (KrOF)1, a także pięciu wybranych jednostek samorządowych – gmin: Kocmyrzów-Luborzyca, Liszki, Michałowice, Wielka Wieś oraz Zabierzów. Gminy do porównania zostały wskazane w oparciu o kryterium funkcjonalno-przestrzenne: wszystkie sąsiadują z gminą miejską Kraków, a także są gminami członkowskimi Stowarzyszenia Metropolia Krakowska. Są to także gminy wiejskie, które podobnie jak gmina Zielonki stanowią strefę suburbanizacji miasta Krakowa. Równocześnie, tam gdzie było to możliwe analizie poddano wewnętrzne zróżnicowanie gminy, poprzez prezentację danych dla poszczególnych sołectw. Prowadzone analizy mają charakter statyczny i dynamiczny. Dane w ujęciu statycznym pokazują najbardziej aktualną sytuację gminy Zielonki, natomiast w ujęciu dynamicznym analizy zostały przeprowadzone dla lat 2014 – 2018 lub 2015 – 2019, jedynie w przypadku omawiania sytuacji demograficznej zaprezentowano dłuższą 10-letnią perspektywę czasową. Do przygotowania niniejszej diagnozy wykorzystano dane statystyczne pochodzące z otwartych baz danych, głównie z Banku Danych Lokalnych GUS, a także dane zebrane i przekazane przez Urząd Gminy Zielonki. Opierano się również na powszechnie dostępnych raportach, opracowaniach tematycznych oraz informacjach zamieszczanych na oficjalnych stronach internetowych instytucji i JST. Wykorzystane źródła są prezentowane w formie podpisów pod tabelami i wykresami oraz za pomocą przypisów dolnych. 1 Na potrzeby tego dokumentu Krakowski Obszar Funkcjonalny (KrOF) jest rozumiany jako obszar składający się z 15 gmin członkowskich Stowarzyszenia Metropolia Krakowska. 4 Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Zielonki PODSTAWOWE INFORMACJE O GMINIE Gmina Zielonki położona jest w północno-zachodniej części województwa małopolskiego, w powiecie krakowskim. Gmina od południa graniczy z gminą miejską Kraków, od zachodu z gminą Wielka Wieś, od północy z gminą Skała, od północnego wschodu z gminą Iwanowice, a od wschodu z gminą Michałowice. Gmina Zielonki zajmuje powierzchnię 48,4 km2 i składa się z 19 sołectw (Batowice, Bibice, Bosutów- Boleń, Brzozówka, Dziekanowice, Garlica Duchowna, Garlica Murowana, Garliczka, Grębynice, Januszowice, Korzkiew, Osiedle Łokietka, Pękowice, Przybysławice, Trojanowice, Węgrzce, Wola Zachariaszowska, Zielonki). Liczba ludności gminy Zielonki w 2019 roku wynosiła 22 299 osób. Gmina Zielonki znajduje się w obrębie Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego - przynależy do Stowarzyszenia Metropolia Krakowska. Jest również członkiem Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa, Związku Gmin Jurajskich oraz Związku Gmin Wiejskich. Rysunek 1. Podział administracyjny gminy Zielonki. Źródło: www.zielonki.pl 5 Diagnoza społeczno-gospodarcza gminy Zielonki SFERA SPOŁECZNA W tej części diagnozy przeanalizowano najważniejsze dane i wskaźniki dotyczące struktury mieszkańców i ich aktywności społecznej, a przede wszystkim informacje związane z uwarunkowaniami i jakością życia w gminie (usługi edukacyjne, opieka społeczna, bezpieczeństwo itp.). Demografia Liczba mieszkańców Według danych Urzędu Gminy Zielonki w 2019 roku na terenie gminy zameldowanych było 22 299