NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Delegatura w Krakowie

LKR – 4101-09-12/2013 P/13/181

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli

Numer i tytuł kontroli P/13/181 - Efektywność ekologiczna wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Jednostka Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Krakowie przeprowadzająca kontrolę

Kontroler Marcin Stolarczyk – specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 83911 z 28 czerwca 2013 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) Jednostka Urząd Gminy Zielonki, ul. Krakowskie Przedmieście 116, 32-087 Zielonki (dalej Urząd) kontrolowana

Kierownik jednostki Bogusław Król – Wójt Gminy Zielonki kontrolowanej II. Ocena kontrolowanej działalności

1 Ocena ogólna Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości , działalność Urzędu w zakresie realizacji dwóch zadań: Projekt i realizacja kanalizacji sanitarnej na obszarze Niecki Miechowskiej – kanalizacja sanitarna Owczary – – , Ochrona zlewni rzeki Prądnik – II etap – budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Trojanowice, współfinansowanych środkami pożyczonymi z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie (dalej Fundusz)2, oraz rozliczenia rzeczowego i finansowego tych zadań. Uzasadnienie Pozytywną ocenę uzasadnia w szczególności: oceny ogólnej osiągnięcie efektów rzeczowych i ekologicznych zapisanych w umowach pożyczek, realizowanie zadań zgodnie z harmonogramami rzeczowo-finansowymi, regulowanie zobowiązań finansowych wobec Funduszu w terminach wynikających z umów, terminowe przedłożenie dokumentów rozliczeniowych (faktur). Należy nadmienić, iż zakres rzeczowy inwestycji budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Zielonki (dalej Gmina) zdecydowanie wykracza poza ramy nakreślone umowami pożyczek udzielonych przez Fundusz. Zastrzeżenia NIK budzi niewywiązanie się z obowiązków nałożonych umową nr P/065/08/07a-1 w zakresie przedłożenia do Funduszu protokołu odbioru końcowego zadania oraz dokumentów potwierdzających uzyskany efekt ekologiczny. Niezależnie od faktu, iż zakładane efekty zostały osiągnięte, to z formalnego punktu widzenia nastąpiło naruszenie postanowień umowy. Potencjalnym skutkiem wyżej wymienionej nieprawidłowości może być zarówno brak możliwości dokonania umorzenia pożyczki, jak i przekwalifikowanie jej przez Fundusz na pożyczkę komercyjną.

1 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2 Na podstawie umów: nr P/065/08/07a-1 z 7 października 2008 r., nr P/065/09/07a-6 z 2 września 2009 r. 2

III. Opis ustalonego stanu faktycznego Opis stanu Badaniem kontrolnym objęto realizację umów pożyczek proekologicznych o numerach: faktycznego P/065/08/07a-1 z 7 października 2008 r. oraz P/065/09/07a-6 z 2 września 2009 r. Umowy na wykonanie prac budowlanych obejmujących budowę kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: a) Owczary – Wola Zachariaszowska – Bibice, b) Węgrzce – Kraków (przez Dziekanowice), c) Trojanowice, zostały podpisane 8 kwietnia 2008 r. (zakres w pkt a i b) oraz 5 sierpnia 2008 r. (zakres w punkcie c), tj. przed zawarciem z Funduszem umów o pożyczkę. Wykonawcy robót zostali wyłonieni w wyniku postępowań przetargowych3, przeprowadzonych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych4. (dowód: akta kontroli str. 43,166) W dniu 1 września 2008 r. Wójt Gminy złożył wniosek o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej (w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, dalej POIiŚ) projektu pn. Gospodarka ściekowa Gminy Zielonki – kanalizacja w zlewniach rzek Prądnik, Bibiczanka i Rozrywka. W zakres rzeczowy tego projektu oraz w jego efekty ekologiczne wpisywały się ww. inwestycje kanalizacyjne, z których dwie (wymienione w pkt a i c) uzyskały wsparcie finansowe Funduszu w formie niskooprocentowanych pożyczek. (dowód: akta kontroli str. 43-44,166) W latach 2008-20095 Gmina zawarła z Funduszem dwie umowy o pożyczkę z przeznaczeniem na realizację zadań inwestycyjnych związanych z porządkowaniem gospodarki wodno-ściekowej na jej terenie: - Umowę nr P/065/08/07a-1 z 7 października 2008 r. (na kwotę do 5.450.000 zł) na dofinansowanie6 realizacji zadania pn. Projekt i realizacja kanalizacji sanitarnej na obszarze Niecki Miechowskiej – kanalizacja sanitarna Owczary – Wola Zachariaszowska – Bibice (realizacja od 30 maja 2008 r. do 30 września 2010 r.)7. Zakładanym efektem ekologicznym zadania było odprowadzenie do oczyszczalni ścieków w ilości 87.600 m3/rok poprzez objęcie kanalizacją 399 gospodarstw domowych oraz budynku wielofunkcyjnego w Owczarach. Zgodnie z postanowieniami umowy Pożyczkobiorca zobowiązał się do osiągnięcia efektu ekologicznego i dostarczenia do Funduszu dokumentów potwierdzających ten fakt do 30 września 2011 r. (§ 5 ust. 3 umowy). Ponadto zgodnie z umową protokół odbioru końcowego zadania miał zostać dostarczony do Funduszu do 31 października 2010 r.; - Umowę nr P/065/09/07a-6 z 2 września 2009 r. (na kwotę do 2.269.367 zł) na dofinansowanie8 realizacji zadania pn. Ochrona zlewni rzeki Prądnik – II etap – budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Trojanowice (okres realizacji od 30 września 2008 r. do 31 marca 2010 r.)9. Zakładanym efektem ekologicznym zadania było odprowadzenie ścieków na oczyszczalnię ścieków w ilości 33.726 m3/rok ze 157 gospodarstw domowych. Zgodnie z postanowieniami omawianej umowy Pożyczkobiorca zobowiązał się do osiągnięcia efektu ekologicznego i dostarczenia do Funduszu dokumentów potwierdzających ten fakt do 31 marca 2011 r. (§ 5 ust. 3 umowy). (dowód: akta kontroli str. 3-42)

3 Postępowania przetargowe nie zostały objęte szczegółową kontrolą. 4 Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm. 5 Wnioski o pożyczki zostały złożone w dniach 13 listopada 2007 r. (zadania – kanalizacja sanitarna Owczary – Wola Zachariaszowska – Bibice) oraz 22 kwietnia 2009 r. (zadanie dotyczące budowy kanalizacji sanitarnej w Trojanowicach). 6 Planowany całkowity koszt zadania wynosił 11.074.500 zł. 7 Zadanie obejmowało według harmonogramu wykonanie w Owczarach, Woli Zachariaszowskiej, Bibicach, Garliczce, Garlicy Murowanej oraz Garlicy Duchownej łącznie 25.000 mb sieci kanalizacyjnej wraz z przyłączami do około 400 gospodarstw domowych oraz 4 pompowniami ciekowymi. 8 Planowany całkowity koszt zadania wynosił 3.076.253,09 zł. 9 Zadanie obejmowało według harmonogramu wykonanie 10.000 mb sieci kanalizacyjnej wraz z zapewnieniem podłączenia do niej 180 gospodarstw domowych. 3

W toku analizy dokumentacji nie stwierdzono, aby dane i informacje zawarte we wnioskach o udzielenie pożyczek nie znajdowały potwierdzenia w dokumentach źródłowych. We wniosku o pożyczkę na kanalizację sanitarną na obszarze Owczary – Wola Zachariaszowska – Bibice jako oczekiwane efekty ekologiczne podano m.in. podłączenie 400 gospodarstw domowych oraz ilość odprowadzanych ścieków wynoszącą 240 m3 na dobę (rocznie 87.600 m3 – wartość ujęta w umowie pożyczki). Z kolei we wniosku o pożyczkę na wykonanie kanalizacji sanitarnej w Trojanowicach przewidziano podłączenie 180 gospodarstw, a ilość odprowadzanych ścieków wynosiła 108 m3 na dobę (rocznie 39.420 m3). (dowód: akta kontroli str. 166, str. 171-174, 185-192) W dniu 14 października 2009 r. Minister Środowiska (Instytucja Pośrednicząca w POIiŚ) potwierdził Gminie przyznanie dofinansowania na realizację projektu pn. Gospodarka ściekowa Gminy Zielonki – kanalizacja w zlewniach rzek Prądnik, Bibiczanka i Rozrywka. (dowód: akta kontroli str. 76-80) W dniu 19 maja 2010 r. podpisano umowę o dofinansowanie ww. projektu ze środków Funduszu Spójności (w ramach POIiŚ)10. Instytucją Wdrażającą projekt był Fundusz. Na efekt rzeczowy i ekologiczny dofinansowanego projektu złożyły się (według załącznika nr 3 do umowy) inwestycje budowlane w zakresie kanalizacji sanitarnej obejmujące miejscowości: Owczary – Wola Zachariaszowska – Bibice oraz Węgrzce – Kraków (przez Dziekanowice), Trojanowice. Na część zadań objętych dofinansowaniem ze środków Unii Europejskiej (poza budową kanalizacji na odcinku Węgrzce – Kraków przez Dziekanowice), Gmina posiadała wcześniej zawarte z Funduszem umowy pożyczek. Łączny zakres rzeczowy inwestycji (stan przed rozszerzeniem projektu11) wynosił około 45,106 km sieci, natomiast wskaźnikiem rezultatu (efektem ekologicznym) miało być przyłączenie do sieci kanalizacyjnej 7.056 mieszkańców Gminy. (dowód: akta kontroli str. 45-75) W dniu 15 września 2010 r. podpisano aneks nr 2 do umowy pożyczki nr P/065/08/07a-1, na mocy którego obniżono jej kwotę do 5.255.708,56 zł i podzielono na dwie części: 1.855.322,02 zł stanowiła pożyczka inwestycyjna przeznaczona na finansowanie wkładu własnego, 3.400.386,54 zł stanowiła pożyczka płatnicza przeznaczona na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych przewidzianych do refundacji z Funduszu Spójności12. W dniu 19 stycznia 2011 r. zawarto aneks nr 313 do ww. umowy, na mocy którego pożyczkę podzielono na dwie części: 875.322,02 zł stanowiła pożyczka inwestycyjna na finansowanie wkładu własnego (termin spłaty ostatniej raty kapitału ustalono na 30 września 2016 r.), 4.380.387,54 zł stanowiła pożyczka płatnicza na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych przewidzianych do refundacji z Funduszu Spójności. (dowód: akta kontroli str. 14-25) W dniu 1 lutego 2010 r. podpisano aneks nr 1 do umowy pożyczki nr P/065/09/07a-6, zgodnie z którym do rozliczenia miały zostać zakwalifikowane kwoty z faktur wystawionych 60 dni przed podjęciem przez Radę Nadzorczą Funduszu uchwały o udzieleniu pożyczki14. W dniu 11 października 2010 r. zawarto aneks nr 2 do ww. umowy, na mocy którego obniżono (na wniosek Wójta Gminy) kwotę pożyczki inwestycyjnej do wysokości 1.184.462,50 zł oraz skrócono okres jej wykorzystania (do 31 marca 2010 r.). Zgodnie z nowym harmonogramem spłat pożyczki ostatnia rata miała zostać uregulowana do 15 lipca 2016 r. Na mocy omawianego aneksu do umowy nr P/065/09/07a-6 zostało usunięte

10 Nr POIS.01.01.00-00-064/08. 11 Aneks nr 2 z 15 maja 2013 r. do umowy nr POIS.01.01.00-00-00-064/08. 12 Pożyczka płatnicza na 3 400 387 zł miała zostać spłacona do 31 grudnia 2010 r., lecz nie później niż w ciągu 5 dni od otrzymania środków z Funduszu Spójności. 13 Obowiązywał z mocą wsteczną od 23 grudnia 2010 r. 14 Nr 100/2009 z 29 maja 2009 r. 4

zobowiązanie Gminy do osiągnięcia efektu ekologicznego i jego rozliczenia do Funduszu (§ 5 ust. 3, lit. c) Ponadto zmieniono zakończenia realizacji zadania na 30 lipca 2010 r. (dostarczenia dokumentów potwierdzających odbiór robót przesunięto na 15 września 2010 r.). (dowód: akta kontroli str. 36-42) Usunięcie aneksem nr 2 do umowy pożyczki nr P/065/09/07a-6 zobowiązań Gminy do osiągnięcia efektu ekologicznego i jego rozliczenia (złożenia dokumentów potwierdzających) z Funduszem nie zostało dokonane na jej wniosek. (dowód: akta kontroli str. 122) Pismem z 15 września 2010 r. złożono w Funduszu uwierzytelnioną kserokopię protokołu odbioru końcowego zadania pn. Ochrona zlewni rzeki Prądnik – II etap – budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Trojanowice. Dokument wystawiono 30 lipca 2010 r., tj. w terminie zakończenia zadania przewidzianym w aneksie nr 2 do umowy. (dowód: akta kontroli str. 84-86) Pomimo braku w umowie nr P/065/09/07a-6 obowiązku wykazania przez Gminę do Funduszu efektu ekologicznego został on osiągnięty. Z informacji uzyskanych w trakcie kontroli wynika m.in., że do 31 marca 2011 r. przyłączono 160 gospodarstw domowych. Ilość zawartych umów odpowiadałaby ilości ścieków odprowadzanych na rok na poziomie około 35.000 m3. (dowód: akta kontroli str. 168, 195-198) W dniu 8 marca 2011 r. spisano protokół odbioru końcowego zadania pn. Projekt i realizacja kanalizacji sanitarnej na obszarze Niecki Miechowskiej w tym: kanalizacja sanitarna Owczary – Wola Zachariaszowska – Bibice oraz Węgrzce – Kraków przez Dziekanowice. Z treści dokumentu nie wynika, w jakim terminie zakończono realizację tej części inwestycji15, która była współfinansowana pożyczką nr P/065/08/07a-1. Z analizy dokumentacji zadania wynika m.in., że roboty budowlane zostały zakończone do 7 października 2010 r. Z treści protokołu odbioru robót nr 27/08 z 8 października 2010 r. wynika m.in., że od 7 września do 7 października 2010 r. na części zadania wspófinansowanego pożyczką z Funduszu wykonano końcowe roboty o wartości 52 453 zł (kanalizacja sanitarna o łącznej długości 116,54 m), co stanowiło 0,58% wartości netto zadania wynikającej z harmonogramu stanowiącego załącznik do umowy pożyczki. (dowód: akta kontroli str. 87-100, 166-167) Z danych przedstawionych przez Urząd jako udokumentowanie osiągniętego efektu ekologicznego, o którym mowa w ww. umowie, wynika m.in., że do 30 września 2011 r. na obszarze realizacji zadania podpisano łącznie 443 umowy na odbiór ścieków (podłączono 440 gospodarstw domowych oraz 3 budynki użyteczności publicznej). Z wyliczeń dokonanych na podstawie określonych przepisami16 norm zużycia wody wynikało m.in., że łączna ilość ścieków odprowadzanych na oczyszczalnię w ciągu roku dla nowo przyłączonych gospodarstw domowych i budynków wynosiła 104 945 m3, co stanowiło 119,8% ilości docelowej, stanowiącej planowany efekt ekologiczny. (dowód: akta kontroli str. 114-121) W trakcie oględzin efektów rzeczowych budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy, współfinansowanych środkami pochodzącymi z pożyczek udzielonych przez Fundusz, nie stwierdzono nieprawidłowości polegających na niewykonaniu któregokolwiek z zakładanych elementów zakresu rzeczowego inwestycji. (dowód: akta kontroli str. 102-113) W dniu 18 lipca 2013 r. Radosław Małysz - kierownik Referatu Inwestycji Sieciowych oświadczył, że Gmina nie dysponuje precyzyjnymi danymi, które mogłyby posłużyć do określenia, w sposób inny niż statystyczny, ilości ścieków odprowadzanych z gospodarstw domowych (przyłączonych do kanalizacji sanitarnej w ramach inwestycji). Dodał, że istnieje

15 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Owczary, Wola Zachariaszowska, Bibice, , , . 16 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. z 31 stycznia 2002 r.). 5

możliwość szybkiego uzyskania danych ogólnych, tj. dotyczących ilości wody sprzedanej w każdej z poszczególnych miejscowości, natomiast uzyskanie danych dotyczących poszczególnych gospodarstw domowych w określonych miejscowościach byłoby czynnością niezwykle pracochłonną i wymagającą około dwóch tygodni pracy pracowników operatora sieci wodno-kanalizacyjnych. Zdaniem Radosława Małysza, jedynym niestatystycznym i w miarę obiektywnym sposobem określania ilości zrzucanych ścieków w gospodarstwie domowym byłoby zamontowanie na każdym przyłączu kanalizacyjnym ściekomierza. (dowód: akta kontroli str. 194) Wyjaśniając, dlaczego Gmina zawarła z Funduszem umowy pożyczek w takiej treści, która uniemożliwia szybkie, precyzyjne i jednoznaczne udokumentowanie osiągnięcia efektu ekologicznego w zakresie ilości odprowadzanych ścieków, Radosław Małysz stwierdził: W obliczu konieczności znalezienia źródła współfinansowania rozpoczętych inwestycji w zakresie budowy kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Zielonki, zawarliśmy stosowne umowy pożyczek. Procedura pozyskiwania tych środków nie była specjalnie skomplikowana i długotrwała (w odróżnieniu od procedury pozyskiwania funduszy europejskich). Zakładano, iż rozliczanie się przez Gminę z efektów ekologicznych w zakresie ilości odprowadzonych ścieków, będzie odbywać się na podstawie norm wynikających z Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. (Dz. U. z dnia 31 stycznia 2002 r.) w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody. Jednocześnie pragnę nadmienić, iż nie przypominam sobie, aby w regulaminie udzielania i umarzania pożyczek z Funduszu (aktualnym na dzień podpisywania umów pożyczek) unormowane były kwestie dokumentowania ilości ścieków odprowadzanych z gospodarstw domowych objętych inwestycjami. (dowód: akta kontroli str. 193) Według stanu na 9 lipca 2013 r. kwota pożyczki otrzymanej na podstawie umowy nr P/065/08/07a-1 wyniosła 5.255.708,56 zł, w tym 875.322,02 zł stanowiła pożyczka inwestycyjna. Według stanu na 30 czerwca 2013 r. Gminie pozostało do spłaty 393.322,02 zł. Łączna kwota dotychczas spłaconej pożyczki (raty kapitałowe) wyniosła 4.862.386,54 zł, w tym 4.380.386,54 zł stanowiła spłata dokonana 30 grudnia 2010 r. – były to środki z płatniczej części pożyczki, które zgodnie z umową pożyczki zwrócono w terminie 5 dni od daty otrzymania dofinansowania z POIiŚ17. Przelewy środków pożyczki przez Fundusz następowały (od 3 listopada 2008 r. do 6 stycznia 2010 r.), po przekazaniu faktur dotyczących realizowanego zadania. (dowód: akta kontroli str. 175) Według stanu na 9 lipca 2013 r. kwota pożyczki otrzymanej na podstawie umowy nr P/065/09/07a-6 wyniosła 1.184.462,50 zł (całość kwoty stanowiła pożyczka inwestycyjna). Według stanu na 30 czerwca 2013 r. Gminie pozostało do spłaty 638.095 zł. Łączna kwota dotychczas spłaconej pożyczki (raty kapitałowe) wyniosła 546.367,50 zł. Przelewy środków pożyczki przez Fundusz następowały (w okresie od 15 października 2009 r. do 8 marca 2010 r.), po przekazaniu faktur dotyczących realizowanego zadania. (dowód: akta kontroli str. 175) Wójt Gminy przedstawiając do rozliczenia ostatnie faktury na każdym z realizowanych zadań dotrzymał warunku określonego w § 12 ust. 2 umów, który stanowił, że termin dostarczenia dokumentów rozliczeniowych upływa 14 dni przed terminem wykorzystania pożyczki18. (dowód: akta kontroli str. 3-6, 26-28, 37, 181-182) Spłaty przez Gminę rat kapitałowych pożyczek oraz wypłaty kolejnych transz pożyczek przez Fundusz następowały w terminach określonych harmonogramami, stanowiącymi załączniki do umów. (dowód: akta kontroli str. 175)

17 Środki z tytułu umowy w ramach POIŚ (11.684.404 zł) wpłynęły na konto Gminy 30 grudnia 2010 r. 18 W przypadku umowy nr P/065/08/07a-1 wykorzystanie pożyczki miało nastąpić do 30 listopada 2010 r., natomiast umowa nr P/065/09/07a-6 przewidywała wykorzystanie pożyczki do 31 marca 2010 r. 6

Według stanu na 3 lipca 2013 r. Wójt Gminy nie wnioskował do Funduszu o umorzenie jakichkolwiek kwot pożyczek inwestycyjnych przyznanych na podstawie skontrolowanych umów pożyczek. (dowód: akta kontroli str. 166, 183-184) W latach 2008-2013 (stan na 30 czerwca) Fundusz nie przeprowadził w Urzędzie Gminy kontroli dotyczącej sposobu realizacji zadań wynikających z objętych kontrolą umów pożyczek. Zakresy inwestycyjne ujęte w umowach pożyczek były weryfikowane przez Fundusz w ramach kontroli realizacji umowy o dofinansowanie nr POIS.01.01.00-00-064/08 dot. projektu pn. Gospodarka ściekowa Gminy Zielonki – kanalizacja w zlewniach rzek Prądnik, Bibiczanka i Rozrywka. (dowód: akta kontroli str. 101, 123-147, 149-162, 167) Pismem z 20 lipca 2012 r. Wójt Gminy złożył w Funduszu oświadczenie dotyczące efektu ekologicznego uzyskanego w wyniku realizacji projektu w ramach POIiŚ wraz z dokumentami potwierdzającymi osiągnięte parametry. (dowód: akta kontroli str. 176-180) Ustalone Wójt Gminy nie złożył do Funduszu dokumentów wymaganych § 5 ust. 3 lit. b-c umowy nieprawidłowości o pożyczkę nr P/065/08/07a-1, tj. protokołu odbioru końcowego zadania (termin do 31 października 2010 r.) oraz dokumentów potwierdzających osiągnięcie efektu ekologicznego (termin do 30 września 2011 r.). (dowód: akta kontroli str. 101, 163) W sprawie niezłożenia do Funduszu ww. dokumentów Bogusław Król - Wójt Gminy wyjaśnił m.in.: …Umowa o pożyczkę nr P/065/08/07a-1 […] miała na celu zapewnienie płynności finansowej Gminy poprzez współfinansowanie w realizacji inwestycji kanalizacyjnej pn. „Projekt i realizacja kanalizacji sanitarnej na obszarze Niecki Miechowskiej – kanalizacja sanitarna Owczary - Wola Zachariaszowska - Bibice” […] W dniu 19 maja 2010 roku, po wielomiesięcznych kolejnych procedurach oceny, podpisała umowę o dofinansowanie Projektu pn. „Gospodarka ściekowa Gminy Zielonki – kanalizacja w zlewniach rzek Prądnik, Bibiczanka i Rozrywka” ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W umowie o dofinansowanie określony został zarówno termin rzeczowego zakończenia Projektu (par 11 ust. 2), jak i termin uzyskania i udokumentowania efektu ekologicznego (par 11 ust. 3). Zadanie inwestycyjne, finansowane przed umową „unijną” tylko z pożyczki, stanowiło jeden z elementów rzeczowej realizacji Projektu POIiŚ oraz jego efektu ekologicznego. Bezpośrednio po podpisaniu umowy o dofinansowanie ze środków unijnych, gmina Zielonki wystąpiła do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie z wnioskiem o przekwalifikowanie pożyczki w sposób gwarantujący zachowanie maksimum 15% poziomu dofinansowania Projektu z innych źródeł, w stosunku do poziomu jego kosztów kwalifikowanych, tak aby uniknąć podwójnego finansowania Projektu. Spłata większości pożyczki płatniczej w wysokości ponad 4 mln złotych, nastąpiła po wypłacie przez WFOŚiGW w Krakowie pierwszej puli środków w ramach dofinansowania POIiŚ. W aneksach podpisywanych kolejno w kwestiach finansowych, nie uregulowano problematyki efektu ekologicznego zadania kanalizacyjnego Owczary - Wola Zachariaszowska - Bibice, gdyż zarówno umowa o pożyczkę jak i umowa o dofinansowanie w ramach POIiŚ, były zawierane z tą samą instytucją – Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie i traktowane rozszerzająco oraz chronologicznie. Miało to swoje źródło w spojrzeniu na kwestię efektu ekologicznego zadania globalnie i wyjściu z założenia, iż skoro efekt rzeczowy i ekologiczny zadania inwestycyjnego współfinansowanego pierwotnie z pożyczki, został przeniesiony w szerszy Projekt, współfinansowany ze źródła unijnego, a z kolei pożyczka, zaciągnięta na zadanie została przekwalifikowana jako element współfinansowania Projektu POIiŚ […] rozliczenie pojedynczego zadania nie było konieczne. Ponadto Bogusław Król stwierdził, że zarówno efekt finansowy, jak i efekt rzeczowy zapisane w umowie pożyczki, zostały osiągnięte na zakładanym poziomie i w terminach określonych umową. (dowód: akta kontroli str. 163-165, 169-170)

7

W myśl § 5 ust. 4 umowy pożyczki nr P/065/08/07a-1, jeżeli zadanie nie zostanie wykonane w terminie i nie zostaną osiągnięte planowane efekty, to zgodnie z art. 411 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska19, pożyczka nie może zostać umorzona. Ponadto Fundusz w § 9 umowy zastrzegł sobie prawo przekwalifikowania pożyczki preferencyjnej na komercyjną w przypadku niedotrzymania terminów określonych w § 5 ust. 3 umowy. W treści umowy przewidziano również możliwość wypowiedzenia przez Fundusz części lub całości pożyczki w przypadku niewywiązywania się przez Gminę ze zobowiązań umownych. (dowód: akta kontroli str. 3-6) IV. Uwagi i wnioski Wnioski pokontrolne Przedstawiając powyższe oceny wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli20, wnosi o złożenie do Funduszu dokumentów potwierdzających uzyskanie efektów rzeczowych i ekologicznych zadania inwestycyjnego określonego w umowie o pożyczkę nr P/065/08/07a-1. V. Pozostałe informacje i pouczenia Prawo zgłoszenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden zastrzeżeń dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Krakowie. Obowiązek Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli, poinformowania w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykonania wniosku NIK o sposobie pokontrolnego oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. wykorzystania uwag i wykonania wniosków W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.

Kraków, 26 lipca 2013 r.

Kontroler: Podpisał Wicedyrektor Marcin Kopeć Marcin Stolarczyk specjalista kontroli państwowej

...... podpis

19 Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm. 20 Dz. U. z 2012 r., poz.82. 8