DOCSLIB.ORG

Download (PDF, 11.6

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Download (PDF, 11.6 Hertaald en ingeleid door E. Kooijmans. Illustratie omslag: Johannes Polyander à Kerchoven; olieverf op paneel; Michiel Jansz. van Mierevelt (1567-1641) © 2020 Den Hertog B.V. Houten ISBN 978 90 331 3063 2 www.uitgeverijdenhertog.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij digitaal, elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 6 Inhoud Ten geleide . 9 Johannes Polyander: zijn leven en betekenis . 11 Verantwoording . 35 Literatuur . 39 Voorrede tot de christelijke lezer . 41 Schijnbaar tegenstrijdige Schriftplaatsen verklaard . 45 Register van Bijbelteksten . 345 Register van zaken en personen . 348 q 7 8 Ten geleide e Heilige Schrift is door Gods Geest geïnspireerd. Door deze inspiratie Dgedreven hebben de schrijvers van de Bijbelboeken de onfeilbare Goddelijke waarheden opgetekend. Gods Woord is het middel dat de Heere Zelf gebruikt tot zaligheid van de Zijnen. Wat nodig is tot zaligheid wordt in dit Woord gevon- den. ‘Wij geloven dat deze Heilige Schrift den wil Gods volkomenlijk vervat, en dat al hetgeen de mens schuldig is te geloven om zalig te worden, daarin genoegzaam geleerd wordt’, zo belijden wij met de Nederlandse Geloofsbelijde- nis in artikel 7. De Heilige Schriften kunnen wijs maken tot zaligheid, door het geloof hetwelk in Christus Jezus, zoals Paulus schrijft aan zijn geliefde leerling Timotheüs (1 Tim. 3:15). Dat is de voornaamste reden om het Woord Gods met aandacht en onderzoekend te lezen, met de bede of God Zijn Heilige Geest, Die Hij aan de Bijbelschrijvers gaf om hen te leiden in het schrijven, ook wil schenken tot verlichting van het verstand om de lezer te leiden in het lezen. Dat licht is allereerst nodig! Maar de uitleg van Gods Woord door betrouwbare uitleggers kan daarbij een belangrijk hulpmiddel zijn. Want hoewel Gods Woord in zichzelf duidelijk genoeg is tot zaligheid, wil dat niet zeggen dat er geen vragen kunnen rijzen bij het lezen ervan. Filippus vroeg de Moorman: ‘Verstaat gij ook hetgeen gij leest?’ Waarop de Moorman antwoordde: ‘Hoe zou ik toch kunnen, zo mij niet iemand onder- richt?’ (Hand. 8:30, 31). Zelfs Petrus schrijft van de zendbrieven van Paulus dat daar zaken in voor- komen die moeilijk te begrijpen zijn: ‘Gelijk ook in alle zendbrieven, daarin van deze dingen sprekende; in welke dingen sommige zwaar zijn om te verstaan, die de ongeleerde en onvaste mensen verdraaien, gelijk ook de andere Schriften, tot hun eigen verderf ’ (2 Petr. 3:16). Zo hebben we uitleg van Gods Woord nodig. Dat geldt ook zeker voor die Bijbelteksten die bij eerste lezing met elkaar in tegenspraak schijnen te zijn. 9 Deze schijnbare tegenstrijdigheden kunnen door ‘ongeleerde en onvaste mensen’ misbruikt worden om de betrouwbaarheid van Gods Woord in twijfel te trekken. Het is een zaak van het grootste belang om te verstaan dat deze teksten niet met elkaar in tegenspraak zijn, maar juist in samenhang met elkaar gelezen moeten worden om meer inzicht in de rijke openbaring van Gods raad tot zaligheid te mogen ontvangen. Daarom ben ik erg blij met deze nieuwe uitgave van dit werk van Johannes Polyander. Deze ‘geleerde en vaste’ man, een getrouwe dienaar Gods, verklaart steeds paren van Bijbelteksten die met elkaar in tegenspraak schijnen te zijn. Op toegankelijke wijze verklaart Polyander de teksten en maakt hij duidelijk dat Gods Woord niet met zichzelf in tegenspraak is. Immers, de Heilige Schrift is tot stand gekomen onder de leiding van de Heilige Geest, Die onveranderlijk is, Die Zichzelf in alles gelijk blijft en dus nooit iets spreekt of voortbrengt dat tegenstrijdig zou kunnen zijn. Deze uitgave bevat een nieuwe, zorgvuldige hertaling van de oorspronkelijke Nederlandse uitgave (1621) door de heer E. Kooijmans, waarin de eigen stijl van Polyander bewaard gebleven is. De uitgebreide inleiding biedt een mooie levensschets van Polyander. Het is mijn wens dat velen dit boek zullen lezen, zeker ook onder de jongeren, en dat het lezen ervan gezegend zal worden om onsterfelijke zielen de weg der zaligheid, zoals die in Gods Woord duidelijk geopenbaard is, bekend te maken. Wat zou het een wonder zijn als dit werk zo gezegend zal worden, dat er lezers zullen zijn die op hun sterfbed met Polyander mogen belijden: ‘Ik ga sterven, ik ga sterven, maar mijn ziel is gerust in Christus.’ Alblasserdam, juni 2020 Ds. O.M. van der Tang q 10 Johannes Polyander: zijn leven en betekenis oor veel mensen uit de zestiende eeuw bracht de Reformatie in hun leven Vdiepingrijpende veranderingen teweeg. Denk alleen maar aan Johannes Cal- vijn (1509-1564), hoe hij als jongen te Noyon in de Roomse Kerk werd opgevoed, als student in Parijs de invloed van het humanisme onderging en tenslotte door de Heere geleid werd om behalve de reformator van Genève ook de leidende kracht van de Hervorming in grote delen van Europa te zijn. In het leven van de familie Polyander verliep het al niet anders. Vader Jean (1535-1598) was als telg uit een aanzienlijk Gents geslacht aanvankelijk een trouw aanhanger van de Roomse Kerk. Maar hij kwam ongedacht met Calvijn in aanraking en werd hugenotenpredikant in Metz. Die stad moest hij echter al spoedig ontvluchten, waarna hij de vluchtelingengemeenten van Frankenthal en Emden diende. Vanuit Emden heeft hij veel mogen betekenen voor de ge- reformeerde kerken onder het kruis in ons land. Ondanks aantrekkelijke beroepen van gemeenten uit Brussel en Gent bleef hij Emden trouw en hij is daar tenslotte in 1598 op 63-jarige leeftijd overleden. Emden in de zeventiende eeuw (Gaspar Bouttats) 11 Zijn zoon Johannes (1568-1646) werd nog wel in Metz geboren, maar groeide op in Emden. Later bekleedde hij belangrijke functies in ons land. Zo was hij predikant van de Waalse gemeente in Dordrecht, lid van de Dordtse Synode, revisor van de Statenvertaling en hoogleraar aan de universiteit in Leiden. Er zijn dus veel voorbeelden te noemen van mannen in wier leven God door middel van de Reformatie een plotselinge wending bewerkstelligde, omdat Hij ze wilde gebruiken in Zijn dienst en tot opbouw van Zijn kerk. Vader Jean Jean Polyander werd in 1535 in Gent uit een invloedrijk Vlaams geslacht geboren. De eigenlijke familienaam luidde ‘Van den Kerckhove’, maar Jean werd onder de naam Polyander als leerling van de Latijnse school ingeschreven. De rector die dit deed, heeft hierbij ongetwijfeld gedacht aan het Griekse woord ‘poluandrion’, dat begraafplaats betekent. Nadat hij de Latijnse school doorlopen had, vertrok Jean in 1559 naar Rome. Hij wilde daar studeren om later een functie in de kerkelijke hiërarchie van de Roomse Kerk te gaan bekleden. Het liep evenwel geheel anders. Hij kwam in contact met de uit de omgeving van Metz afkomstige Franse baron Claude Antoine de Vienne (ca. 1534-1588), die in het geheim tot de Reformatie was overgegaan. Deze maakte met hem een reis door Italië, die tenslotte in Genève eindigde. Daar maakte Jean kennis met Calvijn. Deze ontmoeting vormde mede een aanleiding tot zijn bekering, zijn overgang tot de Reformatie en zijn opleiding tot predikant. Aanvankelijk was Jean Polyander hofprediker op het kasteel van De Vienne, maar later werd hij predikant in de hugenotengemeente van Metz. Daar werkte hij samen met Jean Taffin (1529-1602), de latere hofprediker van de Oranjes. Metz was met het omliggende Lotharingen nog maar pas, in 1552, op Duitsland veroverd en behoorde dus nog niet lang tot Frankrijk. Dit leidde tot spanningen tussen de roomse overheid en de aanwezige protestanten, zowel lutheranen als calvinisten. De laatsten hadden er in 1562 een grote kerk gebouwd. Maar het tij keerde, want na de nederlaag van de hugenoten in maart 1569 bij Jarnac zag koning Karel IX (1550-1574), aangespoord door zijn moeder Catharina de Medici (1519-1589), zijn kans schoon om de gereformeerde erediensten in Metz te verbieden. De predikanten moesten vluchten en de kerk werd met de grond gelijk gemaakt. Taffin ging naar Heidelberg en Jean Polyander kwam terecht in de vluchtelin- gengemeente van Frankenthal in de Palts. Daar had hij persoonlijk contact met 12 de keurvorst en legde ook contacten met prins Willem van Oranje (1533-1584), de leider van het verzet in de Nederlanden. Deze achtte het nodig dat Polyander reeds na een jaar naar Emden werd gezonden. In de vluchtelingengemeente daar waren moeilijkheden gerezen tussen de meer nauwgezette, ‘precieze’ Vlamingen en de ‘rekkelijke’ noordelingen. Hij zag er de nodige familieleden en bekenden terug die uit Gent gevlucht waren vanwege het dreigende gevaar van Spanje in de zuidelijke gewesten. Toen hij nog maar een jaar in Emden was, werd in die stad in 1571 de bekende synode van de Nederlandse kerken onder het kruis gehouden. Polyander werd als scriba gekozen. Deze vergadering had veel invloed, omdat men kerkordelijke regels en geloofsartikelen naar Frans model opstelde, die tijdens volgende syno- den als uitgangspunt voor nadere uitwerking werden gebruikt. In een veelkleurige stad als Emden met zijn vele godsdienstige groeperingen verdedigde Polyander de gereformeerde leer, met name tegenover de luthera- nen. Hierover voerde hij een uitvoerige correspondentie met Theodorus Beza (1519-1605), de opvolger van Calvijn in Genève, en met mannen als Franciscus Junius (1545-1602), Petrus Dathenus (1531-1588) en Marnix van Sint Aldegonde (1540-1598). In 1598 onderging Emden hetzelfde lot als veel steden in die tijd: er brak een pestepidemie uit, waardoor veel doden te betreuren waren. Onder de slachtoffers behoorde ook Jean Polyander. Hij werd in Emden begraven. Als we dit leven overzien, kunnen we ons gemakkelijk voorstellen dat de jonge Johannes in zijn ouderlijk huis de liefde tot de gereformeerde leer, waarvan hij later blijk gaf, met de paplepel ingegeven zal zijn. Jeugd en studiejaren van Johannes Johannes werd op 28 maart 1568 als eerste kind in het predikantengezin te Metz geboren.
Load more

Recommended publications
  • Familytree.Jennifer M. Collins.Pdf
    /anuel Bryennios *heodore /etochites 5regory Pala)as 1315 131+ 131+ 9ilos ;a1asilas 'e)etrios ;ydones (lissaeus Judaeus 1363 1363 5eorgios Plethon 5e)istos /anuel .hrysoloras 1393 1333 5uarino da Verona 1408 1& , Vittorino da Feltre 1416 U. Padova 1&16 *heodoros 5a2es 1433 U. /antova 1&33 Basilios Bessarion 1436 /ystras 1&36 Johannes Argyropoulos 1444 U. Padova 1&&& 'e)etrios .halcocondyles Pietro 0occa1onella Pelope /ystras 1452 1&+2 9iccolo 6eoniceno 1453 U. Padova 1&+3 /arsilio Ficino 1462 U. Florence 1&62 Janus 6ascaris *ho)as von ;e)pen a ;e)pis U. Padova 1472 1&72 Alexander "egius Jaco1 1en Jehiel 6oans St. Agnes, $%olle 1474 1&7& Johannes Sto88ler .risto8oro 6andino U. <ngolstadt 1476 1&76 Angelo Poliziano 1477 U. Florence 1&77 0udol8 Agricola 5eorgius "er)onymus U. Ferrara 1478 1&7, Jacques 6e8evre d(taples 1480 U. Paris 1&, Johann 0euchlin 1481 U. Poitiers 1&,1 6eo ?uters 1485 U. 6ouvain 1&,+ Jan Standonck 1490 U. Paris 1&3 5uillau)e Bude 1491 U. Paris 1&31 Scipione Fortiguerra 1493 U. Florence 1&33 Ulrich $asius 1501 U. Frei1urg 1+ 1 'esiderius (rasmus /oses Pere2 U. *urin 1506 1+ 6 5irola)o Aleandro 1508 U. Padova 1+ , 0utger 0escius 1513 U. Paris 1+13 Philipp /elanchthon 1514 U. *u1ingen 1+1& *ho)as .ran)er /aarten van 'orp 1515 U. .a)1ridge U. 6ouvain 1+1+ 1+1+ Francois 'u1ois 1516 U. Paris 1+16 Andrea Alciati /atthaeus Adrianus U. Bologna 1518 1+1, Jaco1us 6ato)us Jan van .a)pen 1519 U. 6euven U.
    [Show full text]
  • Not a Covenant of Works in Disguise” (Herman Bavinck1): the Place of the Mosaic Covenant in Redemptive History
    MAJT 24 (2013): 143-177 “NOT A COVENANT OF WORKS IN DISGUISE” (HERMAN BAVINCK1): THE PLACE OF THE MOSAIC COVENANT IN REDEMPTIVE HISTORY by Robert Letham READERS WILL DOUBTLESS be aware of the argument that the Mosaic covenant is in some way a republication of the covenant of works made by God with Adam before the fall. In recent years, this has been strongly advocated by Meredith Kline and others influenced by his views. In this article I will ask some historical and theological questions of the claim. I will also consider how far Reformed theology, particularly in the period up to the production of the major confessional documents of the Westminster Assembly (1643-47), was of one mind on the question. 2 I will concentrate on the argument itself, without undue reference to persons.3 1. Herman Bavinck, Reformed Dogmatics, Volume 3: Sin and Salvation in Christ (Grand Rapids: Baker Academic, 2006), 222. 2. Apart from the works of Kline, cited below, others have addressed the matter in some detail - Mark W. Karlberg, “The Search for an Evangelical Consensus on Paul and the Law,” JETS 40 (1997): 563–79; Mark W. Karlberg, “Recovering the Mosaic Covenant as Law and Gospel: J. Mark Beach, John H. Sailhammer, and Jason C. Meyer as Representative Expositors,” EQ 83, no. 3 (2011): 233–50; D. Patrick Ramsey, “In Defense of Moses: A Confessional Critique of Kline and Karlberg,” WTJ 66 (2004): 373–400; Brenton C. Ferry, “Cross-Examining Moses’ Defense: An Answer to Ramsey’s Critique of Kline and Karlberg,” WTJ 67 (2005): 163–68; J.
    [Show full text]
  • University of Groningen Developments in Structuring Of
    University of Groningen Developments in Structuring of Reformed Theology van den Belt, Hendrik Published in: Reformation und Rationalität IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Final author's version (accepted by publisher, after peer review) Publication date: 2015 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): van den Belt, H. (2015). Developments in Structuring of Reformed Theology: The Synopsis Purioris Theologiae (1625) as Example. In H. J. Selderhuis, & E-J. Waschke (Eds.), Reformation und Rationalität (pp. 289-311). (Refo500 Academic Studies; Vol. 17). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 11-02-2018 1 Henk van den Belt 2 3 4 Developments in Structuring of Reformed Theology: 5 6 The Synopsis Purioris Theologiae (1625) as Example. 7 8 9 10 11 12 Abstract 13 14 The Synopsis Purioris Theologiae (1625), an influential handbook of Reformed 15 dogmatics, began as a cycle of disputations.
    [Show full text]
  • Familytree.Lance F. Bosart.Pdf
    /heo'ore 5etochites Gregory Palamas 1315 131+ :ilos Kabasilas Johannes von .il'esheim 1363 13#3 .einrich von Langenstein !lissae(s Ju'ae(s 9emetrios Kydones U. Paris 1375 137+ Georgios Plethon Gemistos 1393 1393 Johannes von Gm(n'en 5an(el Chrysoloras U. *ien 1406 110# G(arino 'a 2erona 1408 1107 2ittorino 'a 4eltre 1416 U. Pa'ova 111# /heo'oros Gazes 1433 U. 5antova 1133 ,asilios ,essarion 1436 5ystras 113# Georg von Pe(erbach 1440 U. *ien 1110 Johannes Argyropo(los 1444 U. Pa'ova 1111 9emetrios Chal%ocon'yles Pietro $occabonella Pelope 5ystras 1452 11+& :iccolo Leoniceno 1453 U. Pa'ova 11+3 Johannes 5(ller $egiomontan(s 1457 U. *ien 11+7 5arsilio 4icino 1462 U. 4lorence 11#& Jan(s Lascaris /homas von Kempen a Kempis U. Pa'ova 1472 117& Alexan'er .egi(s Jacob ben Jehiel Loans )t. Agnes, 8-olle 1474 1171 Johannes )toffler Cristoforo Lan'ino U. ?ngolsta't 1476 117# Angelo Poliziano 1477 U. 4lorence 1177 $('olf Agricola Georgi(s .ermonym(s U. 4errara 1478 1177 Ja%A(es Lefevre '!taples 1480 U. Paris 1170 Johann $e(chlin L(ca Pacioli U. Poitiers 1481 1171 9omenico 'a 4errara 1483 U. 4lorence 1173 Leo =(ters 1485 U. Lo(vain 117+ Leonhar' von 9obsch(tz 1489 Jagiellonian U. 1179 Jan )tan'on% 1490 U. Paris 1190 G(illa(me ,('e 1491 U. Paris 1191 )cipione 4ortig(erra 1493 U. 4lorence 1193 :icola(s Coperni%(s 1499 U. Pa'ova 1199 Ulrich 8asi(s 1501 U. 4reib(rg 1+01 9esi'eri(s !rasm(s 5oses Perez U.
    [Show full text]
  • H Bavinck Preface Synopsis
    University of Groningen Herman Bavinck’s Preface to the Synopsis Purioris Theologiae van den Belt, Hendrik; de Vries-van Uden, Mathilde Published in: The Bavinck review IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2017 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): van den Belt, H., & de Vries-van Uden, M., (TRANS.) (2017). Herman Bavinck’s Preface to the Synopsis Purioris Theologiae. The Bavinck review, 8, 101-114. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 24-09-2021 BAVINCK REVIEW 8 (2017): 101–114 Herman Bavinck’s Preface to the Synopsis Purioris Theologiae Henk van den Belt and Mathilde de Vries-van Uden* Introduction to Bavinck’s Preface On the 10th of June 1880, one day after his promotion on the ethics of Zwingli, Herman Bavinck wrote the following in his journal: “And so everything passes by and the whole period as a student lies behind me.
    [Show full text]
  • The Spanish Match and Jacobean Political Thought, 1618-1624
    Opposition in a pre-Republican Age? The Spanish Match and Jacobean Political Thought, 1618-1624 Kimberley Jayne Hackett Ph.D University of York History Department July 2009 Abstract Seventeenth-century English political thought was once viewed as insular and bound by a common law mentality. Significant work has been done to revise this picture and highlight the role played by continental religious resistance theory and what has been termed 'classical republicanism'. In addition to identifying these wider influences, recent work has focused upon the development of a public sphere that reveals a more socially diverse engagement with politics, authority and opposition than has hitherto been acknowledged. Yet for the period before the Civil War our understanding of the way that several intellectual influences were interacting to inform a politically alert 'public' is unclear, and expressions of political opposition are often tied to a pre-determined category of religious affiliation. As religious tension erupted into conflict on the continent, James I's pursuit ofa Spanish bride for Prince Charles and determination to follow a diplomatic solution to the war put his policy direction at odds with a dominant swathe of public opinion. During the last years of his reign, therefore, James experienced an unprecedented amount of opposition to his government of England. This opposition was articulated through a variety of media, and began to raise questions beyond the conduct of policy in addressing fundamental issues of political authority. By examining the deployment of political ideas during the domestic crisis of the early 1620s, this thesis seeks to uncover the varied ways in which differing discourses upon authority and obedience were being articulated against royal government.
    [Show full text]
  • University of Groningen Introduction: Synopsis Purioris Theologiae
    University of Groningen Introduction: Synopsis Purioris Theologiae / Synopsis of a Purer Theology van den Belt, Hendrik Published in: Synopsis Purioris Theologiae / Synopsis of a Purer Theology IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Publication date: 2016 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): van den Belt, H. (2016). Introduction: Synopsis Purioris Theologiae / Synopsis of a Purer Theology. In H. van den Belt , A. J. Beck, W. den Boer, & R. A. Faber (Eds.), Synopsis Purioris Theologiae / Synopsis of a Purer Theology: Latin Text and English Translation: Volume 2, Disputations 24-42 (Vol. 2). (Studies in Medieval and Reformation Traditions: Texts and Sources; Vol. 204, No. 8). Brill. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 27-09-2021 Introduction The Synopsis Purioris Theologiae offers a survey of academic theology in the Reformed church shortly after its codification at the international Synod of Dort (1618–1619), occasioned by the clash with the Remonstrants in the Dutch Republic.1 The summary of Reformed Orthodox theology originated from a series of disputations written by four Leiden professors of theology and publically defended by their students.
    [Show full text]
  • Quaestiones Infinitiae
    Quaestiones Infinitiae PUBLICATIONS OF THE DEPARTMENT OF PHILOSOPHY AND RELIGIOUS STUDIES UTRECHT UNIVERSITY VOLUME LXXII Copyright © 2013 by R.O. Buning All rights reserved Cover illustrations, above: Reneri’s signature from his letter to De Wilhem of 22 October 1631 (courtesy of Universiteitsbibliotheek Leiden). Below: Rembrandt Harmensz. van Rijn, Portrait of a Scholar (1631), The State Hermitage Museum, St. Petersburg, Russia/Wikimedia Commons, http://commons.wikimedia.org /wiki/File:Rembrandt_Harmenszoon_van_Rijn_-_A_Scholar.JPG. Cover design: R.O. Buning This publication has been typeset in the “Brill” typeface. © 2011 by Koninklijke Brill NV, Leiden, The Netherlands. All rights reserved. http://www.brill.com/brill-typeface Printed by Wöhrmann Printing Service, Zutphen ISBN 978-94-6103-036-8 Henricus Reneri (1593-1639) Descartes’ Quartermaster in Aristotelian Territory Henricus Reneri (1593-1639) Descartes’ kwartiermaker in aristotelisch territorium (met een samenvatting in het Nederlands) Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit Utrecht op gezag van de rector magnificus, prof. dr. G.J. van der Zwaan, ingevolge het besluit van het college voor promoties in het openbaar te verdedigen op dinsdag 12 november 2013 des middags te 12.45 uur door Robin Onno Buning geboren op 7 juni 1977 te Nijmegen Promotor: Prof. dr. Th.H.M. Verbeek The research for this dissertation has been conducted within the project “Descartes and his Network,” which was made possible by the Netherlands Organization for Scientific Research (NWO) under grant number 360-20-140. Contents Acknowledgements ix Abbreviations xi Introduction 1 Chapter 1. Biography I: A Promising Philosopher 13 1.1. Birth and Early Youth (1593-1611) 13 1.2.
    [Show full text]
  • The Synopsisof Apurertheology in Its Historical Andtheological Context
    The Synopsis of a Purer Theology in Its Historical and Theological Context Andreas J. Beck and Dolf te Velde As announced in the introductions to the first and second volumes, the third and last volume of this bilingual edition of the Synopsis Purioris Theologiae includes, next to the introduction to this volume, a detailed account of the historical and theological contexts of this work.1 This extensive historical and theological introduction will first explore in general the historical and theo- logical backgrounds to the Leiden Synopsis. Next, it will introduce the four authors of this important handbook of scholastic Reformed theology and ex- plain its origin in disputation cycles at Leiden University. In addition, the most important sources of the Synopsis will be discussed. Another substantial sec- tion will examine characteristic features of its theology. This general introduc- tion will conclude with a survey of the reception history of the Synopsis. 1 Historical and Theological Background 1.1 The Age of Confessionalization The Synopsis Purioris Theologiae, first published in 1625, is a collection of fifty- two disputations that were composed and defended between 1620 and 1624, and that were presided by the Leiden professors Johannes Polyander (1568– 1646), Andreas Rivetus (1573–1651), Antonius Walaeus (1572–1639), and An- tonius Thysius (1565–1640). The four professors composed the disputation the- ses and presided in turn; thus any individual preference in the topics covered may be ruled out. The first ten disputations were presided alternately by Poly- ander, Walaeus, and Thysius; starting with disputation 11 “On the Providence of God,” Andreas Rivetus took his place as second in rank after Polyander.
    [Show full text]
  • Synopsls of OVERZICHT Van De ZUIVERSTE THEOLOGIE
    Synopsls of OVERZICHT van de ZUIVERSTE THEOLOGIE samengevat in twee en vijftig verhandelingen en beschreven door JOHANNES POLYANDER, ANDREAS RIVETUS, ANTONIUS WALAEUS, ANTONIUS THYSIUS, Doctoren en Professoren der H.H. Theologie LEIDEN - Drukkerd Elsevier - MDCXXV Naar de zesde uitgave bezorgd en van voorrede voorzien door Dr. H. BAVINCK Gedrukt te Leiden bij Drk Donner in het jaar 1881 In de nederlandse taal overgezet door DIRK VAN DIJK v.d.m. HOLLUM (Am.) 1964 DRUKKERIJ DE GROOT COUDRIAAN UITGEVERIJ J. I]OERSMA ENSCHEDE 19'7 5 - REGISTER van de verhandelingen die in dit OVERZICHT VAN DE ZUIVERSTE THEOLOGIE zijn vervat. Deel I Hoofdstuk pag I Over de H.H. Theologie 27 II Over de Noodzakelijkheid en het Gezag van de H. Schrift JJ III Over de Canonieke en Apocriefe Boeken 43 IV Over de Volkomenheid van de H. Schrift en de Nutteloosheid daaraan ongeschreven Tradities toe te voegen 55 Over de Duidelijkheid en de Uitlegging van de H. Schrift 64 VI Over de Natuur van God en de Goddelijke Eigenschappen 74 VII Over de Hoogheilige Triniteit 87 VIII Over de Persoon van de Vader en de Zoon 94 IX Over de Persoon van de Heilige Geest 103 X Over de Schepping der Wereld I l0 XI Over de Voorzienigheid Gods I 15 XII Over de goede en de kwade Engelen 124 XIII Over de Mens geschapen naar Gods Beeld 135 Xry Over de Val van Adam l45 XV Over de Erfzonde 149 XVI Over de Dadelijke zonde 165 XVII Over de Vrije Wil 17 5 XVIII Over de Wet van God 187 XIX Over de Afgodendienst 195 XX Over de Eed 208 XXI Over de Sabbath en de Dag des Heren 219 XXII Over het Evangelie
    [Show full text]
  • Caspar Barlaeus – the Wise Merchant
    Barlaeus CasparCaspar BarlaeusBarlaeus The Wise Merchant Edited by Anna-Luna Post Critical text and translation by Corinna Vermeulen The Wise Merchant Caspar Barlaeus The Wise Merchant Caspar Barlaeus The Wise Merchant Edited by Anna-Luna Post Critical text and translation by Corinna Vermeulen AUP Cover illustration: Maria van Oosterwijck, Vanitas Still Life (1668), KHM-Museumsverband Cover design: Coördesign, Leiden Lay-out: Crius Group, Hulshout isbn 978 94 6298 800 2 e-isbn 978 90 4854 002 0 (pdf) doi 10.5117/9789462988002 nur 685 Creative Commons License CC BY NC ND (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0) All authors / Amsterdam University Press B.V., Amsterdam 2019 Some rights reserved. Without limiting the rights under copyright reserved above, any part of this book may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means (electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise). Contents Acknowledgements 7 Introduction: wealth, knowledge and prestige 9 Principles of this edition and translation 57 Mercator sapiens: text and translation 61 Bibliography 127 Index 133 Acknowledgements This publication of Caspar Barlaeus’ celebrated oration would not have been possible without generous funding from three different organizations and the help of several individuals. We would like to thank Utrecht University for funding the translation of the text into English – a good example of this institution’s continued dedication to the internationalization of higher education. The Vossius Center for the History of the Humanities and Sciences and the Thijssen-Schoute Foundation have both contributed generously to this publication. The researchers of Utrecht University’s Department of Early Modern Dutch Literature discussed an early version of the intro- duction, and Frans Blom, Dirk van Miert and Arthur Weststeijn commented on later versions.
    [Show full text]
  • Reconsidering Arminius
    Arminius: a grand divide in theology Reconsidering Arminius The theology of Dutch theologian Jacob Arminius has been misinterpreted and carica- tured in both Reformed and Wesleyan circles. But by revisiting Arminius’s theology, this book hopes to be a constructive voice in the discourse between so-called Calvinists and Arminians. Traditionally, Arminius has been treated as a divisive figure in evangelical theology. In- deed, one might be able to describe classic evangelical theology up into the twentieth century in relation to his work: one was either an Arminian and accepted his theology, or one was a Calvinist and rejected his theology. Although various other movements within evangelicalism have provided additional contour to the movement (fundamentalism, Pentecostalism, and so on), the Calvinist-Arminian “divide” remains a significant one. What this book seeks to correct is the misinterpretation of Arminius as one whose theol- Reconsidering ogy provides a stark contrast to the Reformed tradition as a whole. Indeed, this book will demonstrate instead that Arminius is far more in line with Reformed orthodoxy than popularly believed and will show that what emerges as Arminianism in the theology of Arminius the Remonstrants and Wesleyan movements was in fact not the theology of Arminius but a development of and sometimes departure from it. This book also brings Arminius into conversation with modern theology. To this end, it includes essays on the relationship between Arminius’s theology and open theism and Neo-Reformed theology. In this way, this book fulfills the promise of the title by showing ways in which Arminius’s theology— once properly understood—can serve as a resource for evangelical Wesleyans and Calvinists doing theology together today.
    [Show full text]