Dzieje Bobolic Do Drugiej Wojny Światowej
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
670 LAT HISTORII, KULTURY I TRADYCJI MAŁEJ BOBOLICKIEJ OJCZYZNY 670 Jahre der Geschichte, Kultur und Tradition kleiner bobolicer Heimat Biuletyn konferencyjny BOBOLICE 2010 Wydawca: Towarzystwo Ekologiczno - Kulturalne w Bobolicach, Urząd Miejski w Bobolicach © by 2010 Towarzystwo Ekologiczno - Kulturalne w Bobolicach, Urząd Miejski w Bobolicach Zdjęcie na okładce: Marek Malazdra Konferencja pod honorowym patronatem Stanisława Gawłowskiego Sekretarza Stanu – Wiceministra Środowiska Redakcja: Janusz Koczkodaj, Krzysztof Kwinta, Halina Michalak Autorzy referatów: Adam Frydrysiak, Michał Jasiulewicz, Bronisław Malinowski, Danuta Szewczyk Projekt jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa (Fundusz Małych Projektów INTERREG IVA Euroregionu Pomerania) Skład, druk i oprawa: Drukarnia „Tempoprint”, Szczecinek, ul. Harcerska 2 www.tempoprint.pl Wstęp ocznica powstania rodzimej miejscowości to zawsze chwila niezwykle ważna w życiu lokal- Rnej społeczności i każdego mieszkańca. Przecież tutaj urodziliśmy się lub zamieszkaliśmy, tutaj narodził się w nas szacunek wobec tradycji i historii, tutaj kształtował się nasz charakter i uczucia, nasze plany i marzenia. Chwile wspomnień w tym wyjątkowym dniu uroczystości jubileuszowych służą integracji społecznej, służą tworzeniu kultury regionu, pozwalają zastanowić się, co osiągnęliśmy, i co jesz- cze przed nami, dokąd zmierzamy jako jednostka i jako społeczność. Całe pokolenia, przez 670 lat tworzyły historię miasta i tej ziemi. Teraz, po wielu przemia- nach w tyglu historii zauważamy to, co było w niej złe i to, co przyczyniło się do istnienia miasta w obecnej formie. Współczesna społeczność Bobolic jest, w sensie integracji, społecznością młodą, kształtuje swoje oblicze i tworzy nową kulturę. Nie zapomina jednak o tych, którzy kładli zręby pod budowę Bobolic. I właśnie dzięki, między innymi, Im jest dzisiejsza konferencja. W niniejszym Biuletynie prezentowane są opracowania, które mają na celu, zarówno przypom- nienie lokalnej historii mieszkańcom, a szczególnie młodzieży, a także pokazanie specyfiki miasta i regionu. Uzupełnieniem opracowania jest galeria zdjęć ukazująca miasto, okolice Bobolic i ich piękną przyrodę. Autorzy mają nadzieję, że publikacja spotka się z życzliwym przyjęciem i przyczyni się do poznania wiedzy o dziejach i kulturze Bobolic, że będzie solidną podstawą naukową w procesie poznawania naszej „małej ojczyzny”. Prezes Towarzystwa Ekologiczno-Kulturalnego w Bobolicach Janusz Koczkodaj Einführung in Jahrestag der Geburtsstadt ist immer ein sehr wichtiger Moment im Leben der örtlichen EGemeinschaft und jedes einzelnen Bürgers. Doch hier sind wir geboren oder haben gelebt, hier wird in uns ein Respekt für die Tradition und Geschichte geboren, hier wird unser Charakter und unsere Gefühle, unsere Pläne und Träume geformt. Momente der Erinnerung in diesem einzigartigen Jubiläum sind für die soziale Eingliede- rung, sie dienen der Schaffung einer Regionkultur, ermöglichen zu prüfen, was wir schon erreicht haben und was vor uns, wonach wir uns als eine Einheit und als die ganze Gemeinschaft wenden. Die ganze Generationen haben durch 670 Jahre die Geschichte der Stadt und des Landes gebildet. Nun, nach vielen Verwandlungen in den Tiegel der Geschichte sehen wir, was in ihr schlecht war und das, was dazu beigetragen hat, dass die Stadt heute in ihrer gegenwärtigen Form existieren kann. Die heutige Gesellschaft in Bobolice ist, im Sinne der Integration, eine Gemeinschaft von jungen Bobolicern und sie formt ihr Gesicht und schafft eine neue Kultur. Sie vergisst aber Keinen von denen, die die Grundlagen der Konstruktion von Bobolice gelegt haben. Und dank Ihnen unter anderem, ist die heutige Konferenz. Dieses Bulletin beschreibt die Entwicklung, die sowohl den lokalen Bewohnern die Geschichte erinnern soll, aber vor allem auch den jungen Menschen, es soll die Spezifizität der Stadt und Re- gion nachweisen. Eine Ergänzung davon ist eine Foto-Galerie, die die Stadt, ihre Umgebung und schöne Natur zeigt. Die Autoren hoffen, dass die Veröffentlichung mit warmen Empfang erfüllt wird und bringt das Wissen über die Geschichte und Kultur von Bobolice bei, dass es eine solide wissenschaftliche Grundlage in dem Prozess des Lernens über unsere „kleine Heimat” wird. Janusz Koczkodaj Präsident der Gesellschaft für Ökologie und Kultur in Bobolice Szanowni Państwo ieszę się, że zechcieliście przyjąć zaproszenie na tę wyjątkową uroczystość. Jest mi niezmiernie miło, ze możemy dzisiaj razem świętować jubileusz miasta. 670-lat historii Bobolic, to doskonała okazja do przypomnienia sobie dziejów mia- sta. CNic tak nie zmusza do refleksji i zastanowienia nad swoją „małą ojczyzną”, jak okrągły jubi- leusz. Historia miasta sięga korzeniami epoki brązu i początków epoki żelaza. Już w I i II wieku na- szej ery w okolice Bobolic docierali kupcy rzymscy. W 1107 r. Bolesław III Krzywousty, w czasie kampanii pomorskiej, zdobył ziemię bobolicką . Ziemia bobolicka była wiele razy przekazywana z rąk biskupstwa kamieńskiego klasztorowi Cystersów. W końcu klasztor Cystersów przekazał tę ziemię Zakonowi Krzyżackiemu. Za 1850 grzywien srebra, 27 lutego 1339 r. biskupi kamieńscy odkupili ziemię bobolicką od niemieckich rodów rycerskich, z zamierzeniem zbudowania twierdzy. Biskup kamieński Fryderyk I von Ei- ckstedt, w dniu 17 kwietnia 1340r. nadaje osadzie nazwę „Bublitz”. Paweł Barcewicz i Gerhard Goldbecke, to dwaj rycerze, osadźcy, którym powierzono założe- nie miasta. Miasto miało być położone po prawej stronie rzeki Chociel. Biskup kamieński Johann von Sachsem-Lauenburg w dniu 13 kwietnia 1350 r. potwierdził wszystkie przywileje i własności przyznane miastu. Ludność zamieszkała w granicach miasta, otrzymała miary i pieniądze, takie same jak Kołobrzeg. Ziemia, wraz z jeziorami Chlebowo i Trzebień, została przydzielona miastu i zwolniona od podatków na okres 10 lat. Mieszkańcy otrzymali prawo wybudowania jednego mły- na na rzece Chociel. W zamian za te przywileje, mieszkańcy mieli obowiązek wybudowania rowu wokół miasta, na szerokość 40stóp. I tak, 13 kwietnia 1350 r. rozpoczęła działalność Rada Miejska. Bobolice aż czterokrotnie zmieniały właściciela, były wiele razy niszczone przez pożary, nie ominęły go epidemie ospy i cholery. Dopiero XVIII i XIX wiek przyniosły miastu znaczny rozwój. Rozwinęło się tradycyjne rze- miosło, ale również sukiennictwo, cegielnie, gorzelnie, mleczarnie, tartaki, powstała również ma- nufaktura garbarstwa. W 1872 r. powołano powiat bobolicki, fakt ten miał przełomowe znaczenie dla rozwoju miasta. Utworzono połączenie kolejowe z Połczynem Zdrój i Sławnem, jest to rok 1896. W 1905 r. powstaje połączenie kolei wąskotorowej z Białogardem i Koszalinem. W okre- sie międzywojnia zostaje rozbudowany szpital a także zbudowano średnią szkołę rolniczą. Okres II wojny światowej przyniósł Bobolicom ogromne zniszczenia. Bobolice zostały zajęte przez Ar- mię Czerwoną 26 lutego 1945 r. Miasto zostało spalone. Wskutek zniszczeń wojennych Bobolice utraciły prawa miejskie i weszły w skład powiatu koszalińskiego. Gmina Bobolice była pierwszą utworzoną gminą obwodu koszalińskiego. Bobolice należały do jednej z pierwszych gmin, w któ- rych utworzono administrację. Pierwszym wójtem został Mieczysław Tomecki, zaś pierwszymi osadnikami byli jeńcy wojenni. Już 2114 (dwa tysiące stu czternastu) Polaków zamieszkiwało gminę Bobolice, w czerwcu 1945 r. W związku z tym zaistniała możliwość powołania Gminnej Rady Narodowej. Jej przewodniczącym zostaje Mikołaj Tomaszewski. Zarząd Gminy w Boboli- cach i Gminna Rada Narodowa działały do 1950 r., ponieważ właśnie w 1950 wydano ustawę, któ- ra likwidowała dwutorowość aparatu administracyjnego. Powołano rady narodowe jako jednolite organy władzy państwowej. Gminna Rada Narodowa wraz z jej prezydium działały w Bobolicach, w latach 1950-1954. Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 stycznia 1958 r. ponownie nadano Bobolicom prawa miejskie. Inauguracyjna sesja Miejskiej Rady Narodowej odbyła się 13 lutego 1958 r. Stopnio- wy okres rozwoju przyniosły lata 1958-1972. W wyniku kolejnej reformy administracyjnej, w 1972 r., zlikwidowano gromady, w miejsce których utworzono gminy jako podstawowe jednostki administra- cyjne. Miasto Bobolice połączono administracyjnie z gminą tworząc wspólny Urząd Miasta i Gminy. Lata 70-te i 80-te to spokojny rozwój gospodarczy i kulturalny miasta. Koniec lat 80-tych przy- nosi przemiany społeczno-polityczne, które dotykają również Bobolic. Upada większość zakładów pracy w mieście, z dnia na dzień rośnie bezrobocie. Na taką sy- tuację miały również wpływ zmiany administracyjne w Polsce. Zlikwidowano 49 województw, w zamian powołano do życia 17 dużych województw. Niestety Koszalin utracił status miasta woje- wódzkiego, został tylko „powiatem”. Odbiło się to niekorzystnie na sytuacji społeczno-gospodar- czej Koszalina, co miało również wpływ na rozwój gospodarczy Bobolic. Po okresie stagnacji rozpoczyna się stopniowy rozwój miasta. Powstaje szereg nowych, już prywatnych przedsiębiorstw. Coraz więcej osób bezrobotnych znajduje pracę. Zachodzą również zmiany społeczne, wielu mieszkańców wyjeżdża z Bobolic w poszukiwaniu pracy, młodzież do szkół średnich i wyższych uczelni. A jednak wiele osób zostaje, ale i wracają do swojej „małej ojczyzny” Ci, którzy wyjechali za chlebem, ponieważ nie wyobrażają sobie życia poza „swoją małą ojczyzną”. Sylwester Sobański Burmistrz Bobolic Meine Damen und Herren ch bin froh, dass Sie die Einladung zu diesem besonderen Anlass angenommen