Universiteit Gent Academiejaar 2010 – 2011 HET LUGOUQIAO
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Universiteit Gent Academiejaar 2010 – 2011 HET LUGOUQIAO INCIDENT Onderzoek naar de omstandigheden die een kleinschalig incident omvormden tot een grootschalige oorlog Verhandeling voorgelegd aan de Faculteit der Letteren en Wijsbegeerte tot het verkrijgen van de graad van Master in de Oosterse talen en culturen door Promotor: Prof. dr. Bart Dessein An Delboo 1 Inhoudstafel Voorwoord 3 Inleiding 4 Hoofdstuk 1: Het Lugouqiao Incident in context geplaatst 6 1.1 Inleidende opmerkingen 6 1.2 Mantsjoerije Incident of 9/18 Incident 16 1.3 Van Mantsjoerije tot Xi’an 23 1.4 Xi’an Incident 27 1.5 Aanloop naar het Lugouqiao Incident 31 Hoofdstuk 2: Het Lugouqiao Incident 33 2.1 Inleidende opmerkingen 33 2.2 Lugouqiao Incident en de daaropvolgende reacties 35 2.3 Evaluatie van het Lugouqiao Incident 55 2.4 Internationaal standpunt 66 2.5 Uitloop naar Nanjing 74 Conclusie 76 Bibliografie 79 2 Woord vooraf Ik koos ervoor om het onderzoek van mijn Masterproef te baseren op de Tweede Sino- Japanse Oorlog. Mijn interesse in deze oorlog komt voort uit mijn woonplaats; ik woon in de westhoek (Poperinge), een regio waar de Eerste en Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol gespeeld hebben. Zowel in lager als secundair onderwijs wordt in onze streek veel belang gehecht aan de kennis van onze geschiedenis. Vooral de Tweede Wereldoorlog boeit mij sinds kleins af, omdat mijn grootouders deze meemaakten, en er ook vaak over vertelden. Daarom ging ik op zoek naar een link tussen de Tweede Wereldoorlog en China. Ik begon mij te verdiepen in de Tweede Sino-Japanse Oorlog, en na het lezen van enkele artikels over het Lugouqiao Incident was mijn interesse gewekt. Ik wou graag meer te weten komen over waarom precies dit kleinschalig incident een acht jaar durende oorlog veroorzaakte. Graag had ik in dit voorwoord drie personen bedankt voor hun bijdrage aan deze verhandeling. Professor Zhu Ying, 朱颖 , van de Southwest University of Political Science and Law te Chongqing, hielp mij met het verzamelen en vertalen van bronnen. Hij is net als mezelf erg geïnteresseerd in de Tweede Sino-Japanse Oorlog, en was daardoor van grote hulp in mijn zoektocht naar bronnenmateriaal. Hij hielp mij onder andere bij het vertalen van enkele moeilijke stukken uit de ‘ 第二次中日战争史 ’, of de Geschiedenis van de Tweede Sino-Japanse Oorlog’. Hulp bij de vertaling was soms nodig omwille van de traditionele karakters, en transcriptie van namen. Verder had ik ook graag Professor dr. Bart Dessein, mijn promotor, en dr. Mathieu Torck bedankt voor hun medewerking aan deze Masterproef. 3 Inleiding Deze thesis gaat over het Lugouqiao Incident. Toen ik op zoek ging naar een onderwerp voor mijn thesis begon ik mij te informeren, artikels lezen, boeken verzamelen,… over de Tweede Sino-Japanse Oorlog. Mijn interesse werd vervolgens gewekt door het Lugouqiao Incident. Ik wou meer weten over de omstandigheden waarin het incident zich voordeed, en wat er precies gebeurd was. Ik wou voornamelijk ook begrijpen hoe een dergelijk, kleinschalig incident een acht jaar durende oorlog kon veroorzaken. Zo werd het idee gevormd om het Lugouqiao Incident als invalshoek voor mijn thesis te gebruiken. Om te verklaren hoe het incident tot stand kwam, en hoe de situatie uit de hand liep, zal ik in deze verhandeling het Lugouqiao Incident zowel in grotere context plaatsen, als in detail bestuderen. Ik bespreek daarbij dus niet alleen de periode van het incident zelf, maar ook de periode die ernaartoe leidt, en daarbij ook de belangrijke gebeurtenissen in deze periode, en hoe de betrokken partijen hierop reageerden. Om aan te duiden waarom het Lugouqiao Incident nu net die oorlog startte, en niet de vele incidenten die daarvoor reeds gebeurden, moeten deze eerste incidenten ook nader bekeken worden. Bij mijn onderzoek zal ik gebruik maken van een aantal verschillende bronnen die verschillende standpunten verkondigen; ik vond namelijk dat veel bronnen te eenzijdig te werk gaan, en enkel vanuit één standpunt werken, waardoor veel belangrijke details verloren gaan, of een verkeerd beeld van het incident ontstaat. Om te beginnen moet ik misschien eerst ook wat verduidelijking geven over het Lugouqiao Incident. Het Lugouqiao Incident, of Lugouqiao Shibian 卢沟桥事变 in het Chinees, wordt ook vaak Marco Polo Brug Incident genoemd, omdat het zich afspeelde in de nabijheid van de Lugou Brug (Lugou Qiao 卢沟桥 ). Deze brug wordt in het westen ook vaak Marco Polo Brug genoemd. De brug kreeg deze naam omwille van de bekende wereldreiziger Marco Polo, die de brug in de 13 de eeuw bezocht, en die ze uitvoerig beschreef in zijn reisverslagen. De huidige brug is niet meer deze die in de 12 de eeuw gebouwd werd, ze werd namelijk in de 17 de eeuw vervangen nadat ze door een overstroming verwoest werd. Het incident wordt in het Chinees ook wel eens 7/7 Incident genoemd, of Qiqi Shibian 七七事变 . Op 7 juli 1937 werden bij deze brug manoeuvres uitgevoerd door Japanse troepen die in de regio van Wanping, de naburige vestiging, gestationeerd waren. Toen de manoeuvres bijna afgelopen waren, werd op de Japanse troepen geschoten. Verwarring ontstond, een soldaat 4 werd vermist, en zo kwam het tot een confrontatie tussen de Chinese en Japanse troepen. De situatie zal in de daarop volgende maand zodanig uit de hand lopen, dat een oorlog uiteindelijk onvermijdelijk was. Nochtans is opvallend, dat geen van de soldaten gedood, of zelfs gewond was. Het incident op zich was dus slechts een klein moment van verwarring. En toch zal het grote gevolgen krijgen. Ik heb mijn thesis volgens een tijdlijn opgebouwd; allereerst geef ik verduidelijking rond de periode die het Lugouqiao Incident vooraf gaat. Daarbij begin ik aan het begin van de 20 ste eeuw, met een verklaring van de Japanse aanwezigheid in Noord-China. Verder geef ik ook duiding rond de houdingen van de betrokken partijen tegenover elkaar, niet alleen van China en Japan, maar ook de Sovjet-Unie, en enkele westerse machten. Hierbij zal ook duidelijk worden dat in China op dat moment een nationalistisch sentiment groeit. Ik zal ook een korte opmerking maken over de speciale situatie waarin Japanse militairen zich bevinden, omdat duidelijk zou zijn hoe zij de Japanse regering beïnvloeden. Eens de beginsituatie duidelijk is, ga ik over tot het Mantsjoerije Incident, en de daaropvolgende periode van verdragen tussen China en Japan. Daarna worden ook de omstandigheden en de gevolgen van het Xi’an Incident verduidelijkt. Vervolgens ga ik over naar het Lugouqiao Incident zelf, waarbij ik opnieuw start met een aantal inleidende opmerkingen, voor ik overga tot een tijdslijn van de maand juli. Dit geeft mij de kans om van dag tot dag te zien welke ontwikkelingen, gebeurtenissen, of beslissingen kritieke keerpunten waren. Deze worden nadien besproken, samen met een aparte bespreking van enkele van de hoofdrolspelers en hun verantwoordelijkheid in het veroorzaken van oorlog. Ten slotte tracht ik ook nog een verduidelijking te geven aan het gebrek van internationale tussenkomst, door het Lugouqiao Incident uit een internationaal standpunt te bekijken. Hierna volgt nog een korte uitleg over de wissel van slagveld, van Noord-China naar Shanghai en Nanjing. Mijn conclusie stelt duidelijk welke de omstandigheden waren waardoor het Lugouqiao Incident nu eigenlijk het startpunt was van de Tweede Sino-Japanse oorlog. 5 Hoofdstuk 1: Het Lugouqiao Incident in context geplaatst In dit hoofdstuk worden verschillende factoren bekeken die, al dan niet rechtstreeks, tot het Lugouqiao incident en de daaropvolgende oorlog geleid hebben. Om te beginnen moet de situatie in Noord-China (ook Huabei 华北 , genoemd) aan het begin van de 20 ste eeuw van dichter bekeken worden, en moeten er een aantal specifieke termen verklaard worden. Daarna worden de gebeurtenissen vanaf 1931 tot 1937 verklaard en in context geplaatst, van het Mantsjoerije Incident (1932) tot het Lugouqiao Incident (1937), met daartussen nog het Shanghai Incident (1932) en het Xi’an Incident (1936). Hierbij worden verschillende factoren in kaart gebracht; de Chinese en Japanse regeringen en hun beleid naar elkaar toe, de houding en acties van militairen, en ook internationale houdingen. 1.1 Inleidende opmerkingen Buitenlandse aanwezigheid in Noord-China in het begin van de 20 ste eeuw Sinds de 19 de eeuw, en begin 20 ste eeuw, begonnen veel westerse machten Azië, en vooral China, te zien als een interessante handelsmarkt. Daarom kwam steeds meer buitenlandse aanwezigheid in China, wat niet altijd even vlot verliep. China hanteerde strenge handelsvoorwaarden voor de Europeanen, die daarmee niet tevreden waren. Tegelijk voerde men vanuit Groot-Brittannië illegaal opium het land in, waardoor een groot deel van de Chinese bevolking verslaafd raakte. De Chinezen kwamen hiertegen in opstand, en de Britten namen deze gelegenheid om de Chinezen op hun plaats te stellen. Er werden twee Opiumoorlogen uitgevochten, in 1839 – 1842, en in 1856 – 1860, maar ondanks de naam draaiden deze oorlogen voornamelijk om het behalen van betere handelsvoorwaarden voor de Europeanen. Hierdoor werd het reeds instabiele China nog verder verzwakt, en werden de poorten verder opengezet voor buitenlandse inmenging. Zowel de Sovjet Unie als Japan maakten hier gretig gebruik van, en al gauw waren zowel Amerikaanse, Britse, Franse, Duitse, als Russische en Japanse troepen in China gestationeerd. Meer en meer spanningen ontstonden, en in 1894 startte de Eerste Sino-Japanse Oorlog, om een conflict i.v.m. Korea. 6 Japan verbijsterde de hele wereld door de overwinning te behalen, en vernederde daarmee China. De westerse machten waren dus gewaarschuwd dat men internationaal gezien vanaf nu ook met Japan rekening zou moeten houden. Door de overwinning kreeg Japan recht op het Liaodong ( 辽东 ) schiereiland, maar de Sovjet Unie, Frankrijk en Duitsland kwamen hiertegen in opstand, en Japan stond de rechten op het schiereiland met tegenzin terug af. Hierdoor werden de spanningen tussen de Sovjet Unie en Japan wel vergroot.