Acta Zool. Mex. (n.s.) 87: 147-165 (2002)

LISTA DE LAS ESPECIES DE CURCULIONOIDEA (INSECTA: COLEOPTERA) DEPOSITADAS EN LA COLECCIÓN DEL MUSEO DE ZOOLOGÍA "ALFONSO L. HERRERA", FACULTAD DE CIENCIAS, UNAM (MZFC)

Juan J. MORRONE1, Raúl MUÑIZ2, Julieta ASIAIN3 y Juan MÁRQUEZ1,3 1 Museo de Zoología, Departamento de Biología Evolutiva, Facultad de Ciencias, UNAM, Apdo. postal 70-399, CP 04510 México D.F., MÉXICO 2 Lago Cuitzeo # 144, CP 11320. México, D. F. MÉXICO 3 Laboratorio Especializado de Morfofisiología , Facultad de Ciencias, UNAM, Apdo. postal 70-399, CP 04510 México D.F., MÉXICO

RESUMEN

La colección del Museo de Zoología "Alfonso L. Herrera" incluye 1,148 especímenes de Curculionoidea, que pertenecen a 397 especies, 217 géneros y 14 familias. La familia mejor representada es , con 342 especies, seguida de Dryophthoridae (12), (8), (7), Oxycorynidae (6), (4), (4), Rhynchitidae (4), (3), Apionidae (2), (2), (1), Ithyceridae (1) y Raymondionymidae (1). Muchos de los especímenes provienen de otros países (Argentina, Chile, Brasil y E.U.A., entre otros). La mayoría de los ejemplares mexicanos son de los estados de Hidalgo (44 especies), Morelos (13), Nayarit (12) y Veracruz (12). Palabras Clave: Coleoptera, Curculionoidea, Curculionidae, colección.

ABSTRACT

The collection of the Museo de Zoología "Alfonso L. Herrera" includes 1,148 specimens of Curculionoidea, which belong to 397 species, 217 genera, and 14 families. The best represented family is Curculionidae, with 342 species, followed by Dryophthoridae (12), Erirhinidae (8), Belidae (7), Oxycorynidae (6), Brentidae (4), Nemonychidae (4), Rhynchitidae (4), Anthribidae (3), Apionidae (2), Brachyceridae (2), Attelabidae (1), Ithyceridae (1), and Raymondionymidae (1). Most of the species are from other countries (Argentina, Chile, Brazil, and USA, among others). The majority of the Mexican specimens are from the states of Hidalgo (44 species), Morelos (13), Nayarit (12), and Veracruz (12). Key words: Coleoptera, Curculionoidea, Curculionidae, collection.

INTRODUCCIÓN

El Museo de Zoología "Alfonso L. Herrera", de la Facultad de Ciencias de la UNAM, se fundó en 1978. Pese a que desde sus inicios se colectaron y montaron ejemplares de Coleoptera, la colección de este grupo no se formalizó hasta hace

147 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM unos pocos años (Márquez & Asiain, 2000). Recientemente se ha incrementado sustancialmente el número de especímenes de Curculionoidea, a partir de la recolección de ejemplares por Juan Márquez y Julieta Asiain, y de las donaciones de Katia Luna, Juan J. Morrone y Raúl Muñiz. La clasificación superior de los taxones de Curculionoidea ha tenido numerosos cambios en las últimas décadas; el catálogo de Alonso-Zarazaga y Lyal (1999) se puede considerar como un resumen de éstos. Aún cuando no existe acuerdo por parte de algunos especialistas, se puede tomar como base para el arreglo sistemático de este grupo de coleópteros. Nuestro objetivo es presentar la lista actualizada de los especímenes de Curculionoidea que se hallan depositados en la colección del Museo de Zoología "Alfonso L. Herrera".

MATERIAL Y MÉTODOS

La lista incluye los especímenes montados e identificados hasta el nivel de especie. Para la identificación se usaron algunas de las claves citadas por O´Brien & Wibmer (1981). El ordenamiento taxonómico supragenérico básicamente sigue la clasificación de Alonso-Zarazaga y Lyal (1999). De acuerdo con Kuschel et al. (2000), las Scolytinae son tratadas como una subfamilia de Curculionidae y los Platypodini como una de sus tribus.

RESULTADOS

La colección de Coleoptera del Museo de Zoología "Alfonso L. Herrera" incluye 1,148 especímenes de Curculionoidea, los cuales se asignan a 397 especies, 217 géneros y 14 familias. El porcentaje de especies y especímenes pertenecientes a cada familia se representa en el cuadro 1. El mayor porcentaje de Curculionidae se debe a que es la familia más rica en especies. En cuanto a los países de donde proceden los ejemplares (Cuadro 2), Chile es el representado por un mayor número de especies (112), seguido de Argentina (102), México (97), E.U.A. (23) y Brasil (15). Dentro de México, los estados mejor representados son Hidalgo (44 especies), Morelos (13), Nayarit (12) y Veracruz (12) (Cuadro 3). Se cuenta con 42 ejemplares paratipos de 26 especies.

148 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

Cuadro 1 Número y porcentaje de especies y ejemplares por familia de Curculionoidea. Familias # de especies (%) # de ejemplares (%) Nemonychidae 4 (1.00) 17 (1.50) Anthribidae 3 (0.75) 9 (0.78) Belidae 7 (1.80) 13 (1.13) Oxycorynidae 6 (1.50) 9 (0.78) Rhynchitidae 4 (1.00) 14 (1.21) Attelabidae 1 (0.25) 1 (0.09) Ithyceridae 1 (0.25) 7 (0.60) Brentidae 4 (1.00) 6 (0.52) Apionidae 2 (0.50) 2 (0.17) Brachyceridae 2 (0.50) 5 (0.43) Dryophthoridae 12 (3.05) 99 (8.62) Erirhinidae 8 (2.01) 12 (1.04) Raymondionymidae 1 (0.25) 1 (0.09) Curculionidae 342 (86.14) 953 (83.04)

Cuadro 2 Número de especies y ejemplares de Curculionoidea por país. Países # de especies # de ejemplares Argentina 102 275 Australia 3 5 Bolivia 12 21 Brasil 15 36 Canadá 2 3 Chile 112 269 Colombia 3 4 Costa Rica 1 1 Ecuador 2 4 E.U.A. 23 32 Jamaica 1 2 México 97 358 Nicaragua 1 2 Nueva Zelanda 12 26 Panamá 2 3 Paraguay 5 9 Perú 7 16 Sudáfrica 4 8 Uruguay 1 1 Venezuela 13 65 Sin datos 4 8 Total 397 1148

149 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

Cuadro 3 Número y porcentaje de especies y ejemplares de Curculionoidea por estado de la República Mexicana. Estado # de especies (%) # de ejemplares (%) Chiapas 4 (4.12) 9 (2.54) Distrito Federal 8 (8.24) 13 (3.63) Guerrero 6 (6.18) 13 (3.63) Hidalgo 44 (45.36) 108 (30.16) México 9 (9.27) 13 (3.63) Michoacán 7 (7.21) 26 (7.26) Morelos 13 (13.40) 34 (9.49) Nayarit 12 (12.37) 43 (12.02) Oaxaca 4 (4.12) 32 (8.93) Puebla 4 (4.12) 12 (3.35) Tabasco 10 (10.30) 17 (4.75) Veracruz 12 (12.37) 38 (10.61)

A continuación se presenta la lista de las especies:

Familia NEMONYCHIDAE Subfamilia CIMBERIDINAE Tribu CIMBERIDINI Cimberis pilosus (LeConte) (E.U.A.: 1).

Subfamilia RHINORHYNCHINAE Tribu RHINORHYNCHINI Nannomacer germaini (Voss) (Chile: 1).

Tribu MECOMACERINI Mecomacer collaris (Voss) (Argentina: 5, Chile: 1). Rhynchitomacerinus kuscheli (Voss) (Argentina: 4, Chile: 5).

Familia ANTHRIBIDAE Subfamilia ANTHRIBINAE Tribu DISCOTENINI Hylotribus tuberculosus (Blanchard) (Chile: 2).

Tribu TROPIDERINI Tropideres minutus (Blanchard) (Chile: 1).

Subfamilia CHORAGINAE Tribu CHORAGINI Araecerus fasciculatus (DeGeer) (Argentina: 6).

150 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

Familia BELIDAE Subfamilia BELINAE Homalocerus lyciformis (Germar) (Brasil: 1). H. plaumanni Voss (Argentina: 1). H. xixim Bondar (Argentina: 4). Trichophthalmus miltomerus (Blanchard) (Chile: 1).

Subfamilia PACHYURINAE Tribu PACHYURINI Atractuchus argus (Fairmaire & Germain) (Chile: 2).

Tribu AGNESIOTIDINI Dicordylus balteatus (Fairmaire & Germain) (Chile: 1). D. marmoratus (Philippi) (Chile: 3).

Familia OXYCORYNIDAE Subfamilia OXYCORYNINAE Hydnorobius helleri (Bruch) (Argentina: 2). H. hydnorae (Pascoe) (Argentina: 3). H. parvulus (Bruch) (Argentina: 1). Oxycorynus missionis Kuschel (Argentina: 1) Oxycraspedus cornutus Kuschel (Chile: 1). O. minutus Philippi & Philippi (Chile: 1).

Familia RHYNCHITIDAE Subfamilia RHYNCHITINAE Tribu RHYNCHITINI Haplorhynchites mexicanus (Gyllenhal) (México, Mor: 10).

Tribu AULETINI Auletobius tucumanensis Hustache (Argentina: 2). Minurus seniculus (Philippi & Philippi) (sin datos: 1).

Subfamilia PTEROCOLINAE Pterocolus ovatus (Fabricius) (E.U.A.: 1).

Familia ATTELABIDAE Subfamilia ATTELABINAE Tribu ATTELABINI Euscelus binotatus (Gyllenhal) (México, Chi: 1).

Familia ITHYCERIDAE Ithycerus noveboracensis (Forster) (E.U.A.: 7).

151 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

Familia BRENTIDAE Subfamilia BRENTINAE Tribu BRENTINI Brentus anchorago (Linnaeus) (Paraguay: 2).

Tribu ARRHENODINI Estenorhinus dispar (Linnaeus) (Brasil: 1).

Subfamilia CYLADINAE Cylas formicarius (Fabricius) (E.U.A.: 2).

Subfamilia Tribu Paratrachelizus ducalis Sharp (Argentina: 1).

Familia APIONIDAE Subfamilia APIONINAE Tribu APIONINI Apion pachymerum Philippi & Philippi (Chile: 1).

APIONIDAE incertae sedis Chilapion macilentum (Blanchard) (Chile: 1).

Familia BRACHYCERIDAE Subfamilia MICROCERINAE Episus gibbosus Aurivillius (Sudáfrica: 4). E. westermanni Aurivillius (Sudáfrica: 1).

Familia DRYOPHTHORIDAE Subfamilia ORTHOGNATHINAE Tribu RHINOSTOMINI Rhinostomus barbirostris (Fabricius) (México, Chi: 1, Mor: 1, Tab: 2).

Subfamilia RHYNCHOPHORINAE Tribu RHYNCHOPHORINI Rhynchophorus palmarum (Linnaeus) (Argentina: 5; México, Gro: 4, Mor: 1, Nay: 6, Tab: 1, Ver: 4; Nicaragua: 2).

Tribu LITOSOMINI Sitophilus oryzae (Linnaeus) (México, D. F.: 3). S. zeamais Motschulsky (México, Gro: 1, Mich: 2, sin datos: 1).

Tribu SPHENOPHORINI Cactophagus spinolae (Gyllenhal) (México, D. F.: 1, Hgo: 2, Méx: 2, Mich: 2, Mor: 5). Cosmopolites sordidus (Germar) (México, Tab: 4, Ver: 6).

152 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

Metamasius hemipterus (Linnaeus) (México, Chi: 6). M. nudiventris Champion (México, Ver: 1). Rhodobaenus cinctus (Gyllenhal) (México, Mor: 1). R. lebasii (Gyllenhal) (México, Nay: 7). R. sanguineus (Gyllenhal) (México, Hgo: 6, Pue: 2). Scyphophorus accupunctatus Gyllenhal (México, D. F.: 3, Hgo: 6, Oax: 1, Pue: 1, Ver: 9).

Familia ERIRHINIDAE Subfamilia ERIRHININAE Tribu STENOPELMINI Argentinorhynchus breyeri Brèthes (Paraguay: 1). eichhorniae Warner (Argentina: 1). Neohydronomus affinis Hustache (Bolivia: 1). N. pulchellus Hustache (Brasil: 1). longus LeConte (E.U.A.: 1). O. nigrirostris (Boheman) (E.U.A.: 1). Oryzophagus oryzae (Costa-Lima) (Brasil: 1). Tanysphiroideus parvulus Hustache (Argentina: 5).

Familia RAYMONDIONYMIDAE Subfamilia Schizomicrus caecus Casey (E.U.A.: 1).

Familia CURCULIONIDAE Subfamilia CURCULIONINAE Tribu CURCULIONINI Curculio humeralis Casey (E.U.A.: 1). C. mexicanus Gibson (México, D. F.: 1, Mor: 1, Ver: 1).

Tribu ANTHONOMINI Achia rhombifera Champion (México, Hgo: 1, Ver: 4). A. serjaniae Burke (México, Mor: 1). Anthonomus grandis Boheman (México, Mor: 7). A. ornatus Blanchard (Argentina: 1, Chile: 4). A. sparsus Boheman (Argentina: 1).

Tribu DERELOMINI Anchylorhynchus aegrotus Fahraeus (Argentina: 2). A. bicolor Voss (Argentina: 1). A. burmeisteri Faust (Argentina: 1). A. tremolerasi Hustache (Uruguay: 1). Araucarietus viridans Kuschel (Argentina: 4, Chile: 1). Eisingius chusqueae Kuschel (Argentina: 6, Chile: 3). Elaeidobius subvittatus (Faust) (Brasil: 6). Neopsilorhinus valdivianus (Philippi & Philippi) (Argentina: 1).

153 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

Notolomus bicolor LeConte (E.U.A.: 1). Phyllotrox crassipes Champion (México, Hgo: 1). P. megalops Champion (México, Hgo: 2).

Tribu ERODISCINI Erodiscus attenuatus (Fabricius) (Bolivia: 1). E. proximus (Viana) (Argentina: 2).

Tribu EUGNOMINI Omoides humeralis Kuschel (Chile: 2). O. flavipes (Blanchard) (Chile: 1). Rhopalomerus tenuirostris Blanchard (Chile: 7).

Tribu GEOCHINI Geochus tibialis Broun (Nueva Zelanda: 5).

Tribu MECININI Gymnetron tetrum Fabricius (E.U.A.: 2).

Tribu OTIDOCEPHALINI Myrmex apioniformis (Rosenschoeld) (México, Hgo: 2).

Tribu PIAZORHININI Piazorhinus scutellaris Say (México, Hgo: 1).

Tribu RHAMPHINI Subtribu RHAMPHINA Rhynchaenus pallicornis (Say) (E.U.A.: 1).

Subtribu TACHYGONINA Tachygonus lecontei Gyllenhal (E.U.A.: 1).

Tribu SMICRONYCHINI Smicronyx argentinensis Hustache (Argentina: 1).

Tribu STOREINI Terires pilosus Champion (México, Hgo: 3).

Tribu TYCHIINI Sibinia conferta Clark (México, Hgo: 2).

CURCULIONINAE incertae sedis Malaiserhinus kageneckiae Kuschel (Chile: 2). Nothofagimus lineaticollis Kuschel (Chile: 1). N. brevirostris Kuschel (Chile: 1).

154 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

Wittmerius longirostris Kuschel (Chile: 1).

Subfamilia Tribu BARIDINI Baris fluctuosa Champion (México, Gro: 4, Hgo: 23, Mich: 17). B. vianai Hustache (Argentina: 2). Chilebaris tenuis (Blanchard) (Chile: 1). Lepidobaris latisquamis Champion (México, Hgo: 1).

Tribu MADARINI Subtribu MADARINA Glyptobaris rugata Boheman (México, Hgo: 1). G. spinifera Champion (México, Hgo: 1). Madarus bilineatus Champion (Costa Rica: 1). M. bistrigellus Boheman (México, Hgo: 1).

Subtribu TONESIINA Anisorrhamphus squariventris Champion (México, Hgo: 1).

Tribu MADOPTERINI Buchananius crispus (Champion) (México, Oax: 29). Diastethus mexicanus Boheman (México, Chi: 1). Geraeus farinosus Champion (México, Hgo: 1). G. lentiginosus (Boheman) (México, Hgo: 1). G. lineelus (LeConte) (México, Hgo: 2). G. senilus Gyllenhal (México, Hgo: 1, Mich: 1). Pseudocentrinus ochraceus Boheman (México, Hgo: 1). Pseudorthoris devexus Champion (México, Hgo: 1).

Tribu PANTOTELINI Cyrionyx clathratus Champion (México, Hgo: 1).

Subfamilia CEUTORHYNCHINAE Tribu CNEMOGONINI Auleutes instabilis Champion (México, Nay: 1). A. sulcifrons Champion (México, Nay: 2). Hipocoeliodes coronatus Faust (México, Hgo: 1).

Subfamilia CONODERINAE Tribu LECHRIOPINI Lechriops aurita (Schoenherr) (México, Hgo: 1). L. lebasii Boheman (México, Hgo: 1).

Tribu ZYGOPINI Cylindrocopturus bifasciatus Champion (México, Hgo: 1).

155 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

C. tetralobus Champion (México, Nay: 1). Zygops disjunctus Boheman (Brasil: 2).

Subfamilia Tribu COSSONINI Cossonus catolethroides Champion (México, Mich: 1). C. corticalis Fabricius (E.U.A.: 1). C. puncticeps Champion (México, Méx: 2).

Tribu ARAUCARIINI Araucarius medius Kuschel (Chile: 1).

Tribu Stenomimus armatus Champion (E.U.A.: 1).

Tribu PENTARTHRINI Pentarthrum castaneum Blanchard (Chile: 3).

Tribu Tomolips bicalcaratus Champion (México, Mich: 2).

Subfamilia Tribu CRYPTORHYNCHINI Subtribu CRYPTORHYNCHINA Cryptorhynchus collabismoides Champion (México, Mich: 1). C. porcatus Champion (México, Hgo: 1). Myelobius fasciolatus (Blanchard) (Chile: 1). Phyrdenus divergens Germar (México, Hgo: 3). Rhyephenes gayi (Guérin) (Chile: 2). R. goureaui (Gay & Solier) (Argentina: 2). R. humeralis (Guérin) (Chile: 13). R. maillei (Gay & Solier) (Argentina: 1, Chile: 6).

Subtribu Anaballus cristatiger Blanchard (Chile: 1). Eurhoptus foveiventris Champion (México, Ver: 2). Lembodes albosignatus Chevrolat (Chile: 1). Tylodinus cavicrus Champion (México, Oax: 1).

Tribu PSEPHOLACINI Psepholax dentipes (Boheman) (Chile: 2). Strongylopterus ovatus Boheman (Chile: 1).

Subfamilia CYCLOMINAE Tribu AMYCTERINI

156 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

Amycterus reticulatus Boisduval (Australia: 1).

Tribu ATERPINI Subtribu ATERPINA Alastoropolus strumosus (Olivier) (Chile: 1). Psuchocephalus albolineatus (Blanchard) (Chile: 15). P. bulbifer (Kuschel) (Chile: 2). P. delfini (Germain) (Argentina: 4). P. nitens (Kuschel) (Chile: 2). P. nodipennis (Hope) (Argentina: 5, Chile: 5). P. ochreolus (Kuschel) (Argentina: 1, Chile: 1). P. oculatus (Kuschel) (Argentina: 2). P. opaculus (Desbrochers) (Argentina: 1, Chile: 2). P. phaleratus (Erichson) (Chile: 2). P. schoenherri (Gay & Solier) (Argentina: 1, Chile: 2). P. servillei (Gay & Solier) (Chile: 2). P. silvicola (Kuschel) (Argentina: 2). P. superciliosus (Guérin) (Argentina: 2, Chile: 4). P. suturalis (Blanchard) (Chile: 2). P. vitulus (Fabricius) (Chile: 2, sin datos: 1).

Subtribu RHADINOSOMINA Rhadinosomus lacordairei Pascoe (Australia: 1).

Tribu GONIPTERINI Gonipterus gibberus Boisduval (Argentina: 6). G. scutellatus Gyllenhal (Argentina: 33).

Tribu RHYTHIRRININI Subtribu RHYTHIRRININA Gromilus gracilipes (Sharp) (Nueva Zelanda: 5). G. insularis Blanchard (Nueva Zelanda: 2). G. laqueorum Kuschel (Nueva Zelanda: 2). G. merus Broun (Nueva Zelanda: 2). G. nitidellus Broun (Nueva Zelanda: 1). G. veneris Kirsch (Nueva Zelanda: 2). Liparogetus sulcatissimus Broun (Nueva Zelanda: 1). Nestrius foveatus (Broun) (Nueva Zelanda: 1). N. sculpturatus Broun (Nueva Zelanda: 2). Steriphus ascitus (Pascoe) (Nueva Zelanda: 2). S. variabilis Broun (Nueva Zelanda: 1).

Subtribu EMPHYASTINA Emphyastes fucicola Mannerheim (Canadá: 2). Wollastonicis minutus Lea (Australia: 1).

157 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

Subtribu GRONOPINA Rhigopsidius piercei Heller (Argentina: 2).

Subtribu LISTRODERINA Acrorius bolivianus Ocampo & Morrone (Bolivia: 1 paratipo). A. papallacta Morrone (Ecuador: 3, 1 paratipo). Acrostomus bruchi (Hustache) (Brasil: 3). A. foveicollis Kuschel (Argentina: 3). A. griseus (Guérin) (Chile: 3). A. mordor Morrone (Argentina: 2 paratipos). Adioristidius anchonoideus (Hustache) (Bolivia: 2). A. hirsutus Morrone (Chile: 1 paratipo). A. jorgei Morrone (Chile: 1 paratipo). A. morio Voss (Perú: 1). A. puncticollis (Hustache) (Bolivia: 2). A. tuberculatus (Voss) (Perú: 2). Amathynetoides appendiculatus (Kuschel) (Bolivia: 2). A. ebeninus (Kuschel) (Perú: 1). A. intemperatus Morrone (Perú: 2 paratipos). A. longulus (Kuschel) (Perú: 3). A. normae Morrone (Bolivia: 1 paratipo). A. palustris (Kuschel) (Bolivia: 1, Perú: 2). A. sparsesetosus (Hustache) (Bolivia: 3). A. sundrianus Morrone (Perú: 3 paratipos). Antarctobius falklandicus (Enderlein) (Argentina: 1, Chile: 1). A. germaini (Kolbe) (Argentina: 1, Chile: 2). A. hyadessii Fairmaire (Argentina: 2). Falklandiellus suffodens (Enderlein) (Argentina: 2). Falklandiopsis magellanica Morrone & Anderson (Chile: 2). Falklandius antarcticus (Stierlin) (Argentina: 1). F. chilensis Morrone & Anderson (Chile: 2 paratipos). F. peckorum Morrone & Anderson (Chile: 2, paratipos). Germainiellus fulviconis (Germain) (Argentina: 1, Chile: 1). G. lugens (Germain) (Chile: 2). G. philippii (Germain) (Chile: 2). G. rugipennis (Blanchard) (Argentina: 2, Chile: 4). Haversiella albolimbata (Champion) (Argentina: 2). Hyperoides balfourbrownei (Kuschel) (Argentina: 1). H. murinus (Germain) (Chile: 2). H. subcinctus (Boheman) (Chile: 3). Lamiarhinus aelficus Morrone (Chile: 1, paratipo). Listroderes angusticeps Blanchard (Chile: 2). L. annulipes Blanchard (Chile: 2). L. apicalis Waterhouse (Argentina: 2). L. bruchi Hustache (Argentina: 1, Chile: 7).

158 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

L. cinerarius Blanchard (Chile: 1). L. delaiguei Germain (Argentina: 1, Chile: 2). L. desertorum Germain (Chile: 2). L. difficilis Germain (Argentina: 5). L. fallax Germain (Chile: 2). L. hoffmanni Germain (Chile: 2). L. howdenae Morrone (Chile: 2 paratipos). L. montanus Germain (Chile: 1). L. obrieni Morrone (Chile: 1 paratipo). L. punicola Kuschel (Bolivia: 2). L. pusillus Hustache (Argentina: 2). L. robustior Schenkling & Marshall (Chile: 1). L. tuberculifer Blanchard (Chile: 2). Listronotus bosqi (Hustache) (Argentina: 2). L. breyeri (Brèthes) (Argentina: 2). L. elongatus (Hustache) (Argentina: 1). L. oregonensis LeConte (E.U.A.: 1). L. pusillus (Hustache) (Argentina: 2). Macrostyphlus gandalf Morrone (Colombia: 1 paratipo). M. venezolanus Morrone (Venezuela: 1 paratipo). Nacodius martitae Morrone (Perú: 2 paratipos). Neopachytychius squamosus Hustache (Argentina: 2). Puranius argentinensis Morrone (Argentina: 2 paratipos). P. elguetai Morrone (Chile: 2, 1 paratipo). P. inaequalis Germain (Chile: 2). P. nigrinus Fairmaire (Argentina: 1, Chile: 2). P. obrienorum Morrone (Bolivia: 2 paratipos). P. pusillus Morrone (Chile: 1 paratipo). P. sylvanius Morrone (Chile: 2 paratipos). P. torosus Morrone (Chile: 2 paratipos). P. verrucosus (Germain) (Chile: 4). P. vulgaris Morrone (Argentina: 2 paratipos). Telurus caudiculatus Morrone & Anderson (Argentina: 2 paratipos). T. dissimilis (Fairmaire) (Chile: 1). Trachodema tuberculosa Blanchard (Chile: 1).

Subfamilia Tribu ENTIMINI Cydianerus araneiformis (Dalman) (Brasil: 3). C. bifasciatus Hustache (Argentina: 2). C. bohemani Boheman (Argentina: 1). C. latruncularis (Perty) (Brasil: 3). Entimus imperialis (Forster) (Brasil: 6). E. sastrei Viana (Argentina: 5). Phaedropus togatus Boheman (Brasil: 1).

159 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

Polyteles guerini Fahraeus (Argentina: 5). P. stevenii (Schoenherr) (Argentina: 3). Rhigus faldermanni Boheman (Argentina: 3). R. irroratus Boheman (Argentina: 1). R. nigrosparsus (Perty) (Argentina: 5, Paraguay: 2). R. tribuloides (Pallas) (Argentina: 1, Brasil: 2, Paraguay: 1).

Tribu ANOMOPHTHALMINI Anomophthalmus insolitus Fairmaire (Chile: 1). Sysciophthalmus bruchi Heller (Chile: 7).

Tribu ANYPOTACTINI Nototactus latirostris Kuschel (Chile: 1).

Tribu CYLYDRORHININI Caneorhinus tessellatus (Guérin) (Argentina: 1). Cylydrorhinus chilensis (Blanchard) (Argentina: 18). C. glaberrimus Kuschel (Chile: 2).

Tribu EUDIAGOGINI Chileudius varians (Blanchard) (Chile: 1). Promecops affinis Hustache (Argentina: 4). P. puncticollis Hustache (Argentina: 1). P. umbrata Fahraeus (México, Hgo: 1).

Tribu EUSTYLINI Brachyomus bicostatus Faust (Venezuela: 9). B. histrio Faust (Venezuela: 9). B. octotuberculatus (Fabricius) (Venezuela: 3). B. quadrinodosus (Boheman) (Venezuela: 12). Compsus pugionatus Marshall (Venezuela: 3). Exophthalmus clathratus Champion (México, Tab: 1). E. crupeipes Champion (México, Tab: 2). E. fasciatus Champion (México, Ver: 1). E. opulentus (Boheman) (México, Tab: 3). Exorides corrugatus Marshall (Venezuela: 4). E. lajoyei (Bovie) (Venezuela: 2). E. mucronatus (Faust) (Venezuela: 6). Synthlibonotus rufipes Schoenherr (Venezuela: 4).

Tribu GEONEMINI aurifer Boheman (México, Gro: 2). E. convexus Boheman (México, Tab: 1). E. coxalis Sharp (México, Mor: 1). E. durangoenis Sharp (México, Nay: 1).

160 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

E. fronterae Sharp (México, Nay: 2). E. godmani Sharp (México, Méx: 1). E. hispidus Sharp (México, Hgo: 1). E. hystricus (Sharp) (México, Hgo: 1). E. oculatus (Say) (México, Méx: 2, Pue: 5, Ver: 2). E. operculatus (Say) (México, Méx: 1, Pue: 4, Ver: 2).

Tribu LORDOPINI Lordops jekeli Heller (Argentina: 2).

Tribu Briarius germari (Boheman) (Brasil: 2). Cyrtomon gibber (Pallas) (Brasil: 1). Naupactus angulithorax Hustache (Argentina: 2). N. dissimilis Hustache (Argentina: 1). N. godmani (Crotch) (Chile: 10). N. leucoloma (Boheman) (Chile: 5). N. ruizi (Brèthes) (Argentina: 1). Trichaptus mutillarius (Perty) (Brasil: 2).

Tribu OTIORHYNCHINI Otiorhynchus sulcatus (Fabricius) (Canadá: 1).

Tribu PERITELINI Nemocestes horni Van Dyke (E.U.A.: 1).

Tribu POLYDRUSINI Polydrusus nothofagi Kuschel (Chile: 3). Pythis amplicollis Champion (México, Méx: 1).

Tribu SCIAPHILINI Sciomias elegans Sharp (México, D. F.: 1, Gro: 1). S. subtilis Sharp (México, D. F.: 2).

Tribu SITONINI Sitona californicus LeConte (E.U.A.: 1).

Tribu TANYMECINI Subtribu TANYMECINA Isodrusus debilis Sharp (México, Oax: 1). Pandeleteius bordoni Howden (Venezuela: 1 paratipo). P. campbelli Howden (Colombia: 2 paratipos). P. ciliatipennis Champion (México, Méx: 2). P. cupidus Howden (Colombia: 1 paratipo). P. commutabilis Howden (Argentina: 2).

161 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

P. sublineatus Champion (Panamá: 2). Scalaventer cyrillae Howden (Jamaica: 2 paratipos). Tanymecus confusus Say (México, Hid: 7, Mor: 1, Tab: 1).

Subtribu PIAZOMIINA Galenactus litoralis Kuschel (Chile: 1). Polyclaeis signatus Fahraeus (Sudáfrica: 2). Platyaspistes unicolor Perroud (Chile: 1).

Tribu THECESTERNINI Thecesternus maculosus Pierce (E.U.A.: 1).

Tribu TROPIPHORINI Bolivianus variabilis Hustache (Bolivia: 3). Catasarcus carinaticeps Lea (Australia: 2). Dasydema hirtella Blanchard (Chile: 2). Geonemides ater Blanchard (Chile: 3). Hustachius americanus (Hustache) (Argentina: 2). Hybreoleptops aureosignatus (Blanchard) (Chile: 2). H. tuberculifer (Blanchard) (Chile: 2). Neohustachius tuberculipennis Hustache (Argentina: 1). Opseotapinotus molitor Heller (Argentina: 1). Parergus axillaris (Fairmaire & Germain) (Chile: 1). Strangaliodes mutuarius Kuschel (Argentina: 2).

Subfamilia HYPERINAE Tribu CEPURINI Frontodes brevicornis Marshall (Sudáfrica: 1). Phelypera distigma (Boheman) (México, Hgo: 1). P. schuppeli (Boheman) (Argentina: 1).

Subfamilia LIXINAE Tribu LIXINI Ileomus distinguendus Boheman (México, Méx: 1,Ver: 2). Lixus basilaris Boheman (México, D. F.: 1). L. cavicollis Champion (México, D. F.: 1, Hgo: 1, Mor: 1). L. germari Boheman (México, Mor: 1). L. limbatus Boheman (México, Méx: 1). L. maculipennis Champion (México, Gro: 1).

Subfamilia MESOPTILINAE Tribu MESOPTILINI Apocnemidophorus obsoletus (Blanchard) (Chile: 1).

162 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

Tribu LAEMOSACCINI Laemosaccus plagiatus (Fabricius) (E.U.A.: 1).

Tribu MAGDALIDINI Magdalis lecontei Horn (E.U.A.: 1). Neomagdalis unicolor (Blanchard) (Chile: 2).

Subfamilia Tribu AMALACTINI Amalactus carbonarius Faust (Argentina : 2). A. nigritus Gyllenhal (Panamá: 1).

Tribu ANCHONINI Rhyparonotus altarensis (Olliff) (Ecuador: 1).

Tribu CHOLINI Subtribu CHOLINA Cholus annulatus (Linnaeus) (Argentina: 2). C. morio Champion (México, Mor: 3).

Subtribu RHINASTINA Acrotomopus microspilotus (Pascoe) (Argentina: 1). Desmosomus longipes Perty (Brasil: 1).

Tribu CLEOGONINI Berberidicola exaratus (Blanchard) (Chile: 1). Erirhinoides unicolor Banchard (Argentina: 2). Rhyssomatus diversicollis Heller (Argentina: 1). R. marginatus Fahraeus (Paraguay: 3). R. morio Champion (México, Nay: 1). R. nigerrimus Fabricius (México, Nay: 1, Tab: 1). R. sculpticollis Champion (México, Nay: 3).

Tribu CONOTRACHELINI bisignatus Boheman (Argentina: 1). C. cervinus Hustache (Argentina: 9). C. coelebs Boheman (Argentina: 6). C. cristatus Champion (México, Hgo: 1). C. heteropuncatus Hustache (Argentina: 3). C. humerosus Fabricius (México, Hgo: 4). C. raptor Fabricius (México, Hgo: 1). C. rectirostris Champion (México, Hgo: 1, Venezuela: 6). Pheloconus bosqi (Hustache) (Argentina: 1). P. rubicundulus (Boheman) (México, Hgo: 14, Nay: 9).

163 Morrone et al.: Curculionoidea de la colección del Museo de Zoología, UNAM

Tribu CYCLOTERINI Porteriella brevis (Philippi & Philippi) (Chile: 2).

Tribu HYLOBIINI Calvertius tuberosus (Fairmaire & Germain) (Chile: 9). Heilipus albopictus (Champion) (México, Hid: 1). H. bioculatus (Champion) (México, Tab: 1). H. guttatus (Champion) (México, Ver: 4). Hylobius abietis (Linnaeus) (Europa, sin localidad precisa: 5). Nothofagius australis Kuschel (Argentina: 2, Chile: 2). N. fimbriatus Kuschel (Chile: 4). Pachylobius picivorus (Germar) (E.U.A.: 1). Tartarisus signatipennis (Blanchard) (Argentina: 1, Chile: 5).

Tribu JUANORHININI Juanorhinus robinsoni Aurivillius (Chile: 3). J. ruficeps Aurivillius (Chile: 2).

Tribu LYMANTINI Caecossonus dentipes Gilbert (E.U.A.: 2). Ithaura nitidus Pascoe (Panamá: 1).

Tribu PACHOLENINI Antilophus cristulatus Kuschel (Chile: 2).

Tribu PHRYNIXINI Germainius laesicollis (Fairmaire & Germain) (Chile: 2).

Tribu PISSODINI Pissodes notatus (Fabricius) (Argentina: 4). Pissodes yosemite Hopkins (E.U.A.: 1).

Tribu STERNECHINI Chalcodermus longirostris Champion (México, Hgo: 1, Nay: 9). C. metallicus (Fabricius) (Argentina: 1). C. mexicanus Champion (México, Hgo: 1). Sternechus tuberculatus Boheman (México, Hgo: 2).

Tribu TRYPETIDINI Nanus uniformis Boheman (Venezuela: 5). Platynanus hirsutissimus Aurivillius (Chile: 1).

Subfamilia SCOLYTINAE Tribu PLATYPODINI Megaplatytus sulcatus (Chapuis) (Argentina: 2). Tesserocerus yaenini Champion (Argentina:1).

164 Acta Zool. Mex. (n.s.) 87 (2002)

LITERATURA CITADA

Alonso-Zarazaga, M. A. & C. H. C. Lyal. 1999. A world catalogue of families and genera of Curculionoidea (Insecta: Coleoptera) (excluding Scolytidae and Platypodidae). Entomopraxis, Barcelona. 315 pp. Kuschel, G., R. A. B. Leschen & E. C. Zimmerman. 2000. Platypodidae under scrutiny. Invert. Taxon. 14: 771-805. Márquez, J. & J. Asiain. 2000. La colección de Coleoptera (Insecta) del Museo de Zoología "Alfonso L. Herrera", Facultad de Ciencias, UNAM, México. Acta Zool. Mex. (n. s.) 79: 241-255. O´Brien, C. W. & G. J. Wibmer. 1981. An annotated bibliography of keys to Latin American , Curculionidae sensu lato (Coleoptera: Curculionoidea). Southwest. Entomol. suppl. 2: 1-58.

Recibido: 4 de mayo 2001 Aceptado: 12 de octubre 2001

165