Internationale Spectator Jaargang 65 - Nr 6 - Juni 2011
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Internationale Spectator Jaargang 65 - nr 6 - juni 2011 KINDERRECHTEN VOLWASSEN Het debat over Europa Beteugeling van geweld Instituut Clingendael Uitgave van Koninklijke Van Gorcum BV (Assen) namens het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen ‘Clingendael’ (Postbus 93080, 2509 AB Den Haag), dat samenwerkt met het Koninklijk Instituut voor Inhoud juninummer 2011 Internationale Betrekkingen, EGMONT, te Brussel. Verschijnt maandelijks en wordt uitgegeven op de grondslag van een redactiestatuut. Redactiebureau Instituut ‘Clingendael’ Redactie Internationale Spectator Postbus 93080, 2509 AB Den Haag COLUMN Karin Arts tel. 070-3245384; fax. 070-3746669 E-mail: [email protected] of Peter van Ham 21 Jaar VN-Verdrag voor de Rechten [email protected] De mythe van global van het Kind: een volwassen bijdrage www. internationalespectator.nl governance 305 aan kinderrechten in de wereld? 336 Kernredactie Jan Q.Th. Rood (hoofdredacteur) Peter A. Schregardus (eindredacteur) ARTIKELEN OPINIE Gerard J. Telkamp (eindredacteur) Algemene redactie Wim Molle & Peter van Bergeijk Rob van Schaik E. Bakker, S. Biscop, D. Criekemans, E. Drieskens, L. van den Herik, P. Hoebink, S. de Hoop, Nederland is gebaat bij integratie Nieuw kabinetsbeleid ontwikkelings- W. Hout, M. van Keulen, J.C. Mulder, van G20 en IMF 307 samenwerking: een diepe ingreep, C.W.A.M. van Paridon, R. A. Wessel, J.W. de Zwaan. gehuld in illusies 341 Abonnementenadministratie DEBAT OVER EUROPA Koninklijke Van Gorcum BV Administratie Internationale Spectator Hans Kuijper Postbus 43, 9400 AA Assen Andreas Isensee & Adriaan Schout China: kritische kanttekeningen 345 tel. 0592-379555; fax. 0592-379552 Catherine Ashton: E.mail:[email protected] www.vangorcum.nl Hoge Vertegenwoordiger, Louise van Schaik Abonnementsprijzen matige resultaten 310 EU verkrijgt spreekrechten in de VN, Nederland en België: maar lidmaatschap blijft uit 350 Particulier € 63,00 Wim van Eekelen Instelling € 74,50 Student € 48,50 (max. 5 jaar) Europa heeft een nieuw FILMRECENSIE Studenten-startersabonnement € 26,50 (1 jaar) Strategisch Concept nodig 314 Lindy Peijnenburg over Buitenland: Onderdrukking 352 Particulier € 90,25 Instelling € 103,00 Alfred Pijpers Student € 71,00 Betaling via Belgisch gironummer is mogelijk. Adenauer legde eerste steen voor BOEKBESPREKINGEN Abonnementen worden automatisch verlengd, Europese vrede, niet Schuman 318 Ruud Janssens over tenzij voor 1 december schriftelijke opzegging Oorlog in het Witte Huis 354 heeft plaatsgehad. Marc Jansen Ute Seela over Losse nummers 7,95 excl. portokosten € Janoekovytsj als president: heeft een De aardbeving in Haïti en de wetten Advertenties ‘poetinisering’ van Oekraïne kans van de moderne journalistiek 355 Acquire Media, Zwolle Sandor Quatfass, tel 038-4606384 / van slagen? 321 Steven Schouten over fax 038-4606318 Vrede op afstand in Israël/ [email protected] BETEUGELING VAN GEWELD Palestina 356 Foto omslag Sico van der Meer over Rutger van Hamersvelt Farah Karimi & Suying Lai Het mysterie van nucleaire Richtlijnen voor auteurs zijn verkrijgbaar op het redactie-adres. Van passief toekijken tot actief proliferatie 358 ingrijpen: de VN-Veiligheidsraad Christ Klep over ISSN 0020-9317 en bescherming van burgers 325 Nederland in Irak: twee Alle in dit maandblad uitgesproken meningen en inzichten blijven geheel voor verantwoor- werkelijkheden 360 delijkheid van de schrijvers. Roos Boer, Lenneke Sprik & A. van Staden over Niets uit deze uitgave mag worden verveel- Miriam Struyk Goed en slecht leiderschap 361 voudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, Explosieve wapens in bevolkte fotocopie, microfilm, of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke gebieden: humanitair probleem 329 SIGNALEMENTEN 364 toestemming van de uitgever. ©2011, Koninklijke van Gorcum, Assen Has Bakker SUMMARIES 366 Alle auteursrechten ten aanzien van de inhoud van Wake up call voor VN- deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Vredesopbouwcommissie 332 Internationale Spectator Jaargang 65 nr. 6 | Juni 2011 Column Peter van Ham De mythe van global governance In Tokio kun je met de New Transit Yurikamome-lijn Er is echter wel degelijk reden tot zorg. De wereld- naar het eilandje Odaiba. Een normale metrorit, ware omspannende financiële crisis is een omineus schot het niet dat er geen enkele conducteur aan te pas komt voor de boeg. De meeste banken en enkele landen ble- – alles gaat automatisch, per computer. De metro ver- ken zich niet te houden aan de veronderstelde codes voert 160.000 tevreden reizigers per dag, die allen ge- van het goede rentmeesterschap, en de controlerende wend zijn aan het idee dat niemand stuurt en alles op instanties bleken óf incapabel, óf gecorrumpeerd door rolletjes loopt. Nog niet zo lang geleden was dit een het grote geld. Want wie moesten ’s werelds financië- horrorscenario, want vooruitgang zonder stuur en lei- le instellingen inspecteren? Dat waren private boek- ding was ondenkbaar en gevaarlijk. houdersclubjes zoals Standard & Poor’s, Moody’s en de Ook op het wereldtoneel heeft niemand meer de Fitch Group, verenigd in de International Accountancy leiding – economie en politiek zijn leiderloos gewor- Standards Board (IASB). Tot voor kort kregen alle den. De oudere generatie betracht de jaren tachtig met banken en westerse landen een tien-met-een-griffel, een zekere nostalgie, omdat het oost-west-, slecht- oftewel Triple A. Geheel onterecht, hetgeen niet alleen goedpatroon zo heerlijk overzichtelijk was. De jaren de geloofwaardigheid van banken, maar ook die van negentig werden geleid door een overmoedig Amerika, kredietbeoordelaars onderuit heeft gehaald. waar we achterover leunend op konden schelden. In het verleden namen de Verenigde Staten het Maar nu? Dit is het tijdperk van netwerken, global voortouw, terwijl de rest van de wereld volgde. Sinds governance en de ‘coalitions of the willing’. Leiderschap, de triomf van het neoliberalisme is het aan de markt voorspelbaarheid en vastigheid zijn schaars en wellicht om zichzelf te controleren. Maar banken zijn too big niet meer van deze tijd. De EU en de NAVO zijn de to fail, waardoor de belastingbetaler de rekening van laatste bastions waarachter ook Nederland zich ver- het private falen krijgt gepresenteerd. Het moet dus schuilt, op zoek naar houvast. Maar tevergeefs. De EU anders, maar hoe? Wie moet nu de regels bepalen: is niet van plan de golf van Noord-Afrikaanse immi- de Europese Unie samen met de Verenigde Staten? granten te stoppen en we betalen miljarden euro’s om Of wellicht ook samen met China en India? Of toch zuidelijke lidstaten van een bankroet te redden. De maar weer de private, vrije jongens? De financiële trein NAVO is hyperactief en verworden tot een Mädchen blijkt niet zonder conducteur te kunnen. Maar is er für Alles; nerveus omdat de Amerikaanse leider steeds überhaupt iemand capabel om te sturen en hebben we minder heil ziet in het bondgenootschap. Europa is vertrouwen in diens stuurmanskunst en koers? Home Alone, en moet hopen dat het triumviraat van Deze runaway-banken zijn tekenend voor het ge- Merkel, Cameron en Sarkozy het heft in handen kan brek aan leiderschap en duidelijke regels. Ons internet nemen om een gezamenlijke koers te bepalen. – een belangrijk onderdeel van onze economie en onze Intussen wordt Europa’s buitenlands beleid gema- vrijheid – wordt gemanaged door de International naged door een grijze muis als Barones Ashton en de Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN), aimabel glimlachende Herman Van Rompuy. Tot nu die in Californië geregistreerd staat als ‘non-profit or- toe gaat alles nog goed, redelijk goed. De euro werkt ganisatie’. De meeste regels, procedures en gedragsco- nog; het internet eveneens, en de huizenbubbel is nog des worden niet door een staat verordonneerd, maar niet gebarsten. Iran heeft nog geen kernwapens, en zijn losse gentlemen’s agreements tussen bedrijfstakken Al-Qaida en de Taliban zijn nog ver weg. Ook China en beroepsgroepen, of tussen producent en consument. en India vechten niet en gedragen zich eigenlijk voor- En dit alles onder het motto van global governance, ge- beeldig gezien hun groeiende macht. Niemand stuurt, baseerd op het idee dat de wereld té gecompliceerd maar we komen vooruit. Dus waar maken we ons druk is geworden om door logge staten met hun domme om? bureaucraten te worden bestuurd. Wij – consumenten, bedrijven, burgers – kunnen het zelf beter, sneller en Jaargang 65 nr. 6 | Juni 2011 Internationale Spectator 305 efficiënter afhandelen. Deze benadering van vrijheid- den burgers immers ook niemand naar huis sturen. Er blijheid is in principe juist en eervol. De staat heeft wordt hier en daar – in de academische wereld en in met zijn grote fikken van de burger af te blijven. Maar denktanks – wat gesleuteld aan oplossingen, maar de het is ook een mooi-weer-benadering, d.w.z. het werkt opbrengst is mager en ontoereikend. Erg veel langer alleen vlekkeloos als er geen serieuze conflicten op- kunnen we overigens niet sleutelen, want het tempo doemen, want in het systeem van global governance van de machtverschuiving mag dan tergend langzaam kan er zelden een ultiem machtswoord worden ge- lijken, het is ook onherroepelijk en onverbiddelijk. sproken, laat staan dat er een beslissing kan worden Wellicht kunnen we inspiratie opdoen door het afgedwongen. Alles gaat met peer pressure, naming and worst case-scenario voor de geest te halen. We hebben shaming, en soortgelijke postmoderne mechanismen. met het echec van financieel zelfbestuur in de bank-