John Austrheim

Kyrkjeblad for Gloppen nr.1 februar 2021 Årgang 51

ASBJØRN GJENGEDAL OM Å FEIRE NATTVERD UNDER KORONAEN INTERVJU FRÅ 1991 JOHN AUSTRHEIM OM EI NÆR-DØDEN-OPPLEVING Oddlaug Vereide 26 år i Kyrkjebladet anna jubileumsstoff ILLUSTRASJON AV ODDVAR ALMENNING Kyrkjeblad for Gloppen www.gloppen.kyrkja.no

Utgjeve av sokneråda i Breim, Gloppen og Hyen. Kjem ut minst 6 gongar i året på Sandane. Betaling etter ønske.

TEMA: KYRKJEBankkonto: OG KULTUR 3710.15.85388 VIPPS: 554210 KJÆRE LESAR! 10 Ore eum rerchil i cus sum alitium Det er med glede og forventning vi presenterer det nest. Olupta Redaktør:natio første nummeret i 2021! Glede og fryd kjenner vi over dolorumOddvar quiAlmenning to officti onsequat- å kunne gjere noko på normal måte i denne rare tida quo que lati 400il ipsam 04 377 a vi er inne i. Ikkje berre får vi gje ut blad på vanleg conserchil [email protected] rem es corenis sed qua- måte, vi kan feire 50 år for bladet vårt. mend icidign Grafisk design: KYRKJEBLADET 50 ÅR 12 ConetInnholdspartner endigendis ASpra ved sunde Bjørnar necti Aske- Dei prøvde seg rett nok med ein start i 1946, men av grunnar som vi us estiatius 901 37 252 ikkje kjenner, gjekk det forsøket i stå. Difor brukar vi 1971 som utgangspunkt [email protected] voluptatium quas conecta for alder på bladet, og tanken streifa oss sjølvsagt for eit år sidan, om at DET provid var rette tidspunkt for eit jubileum. Men det er no vi har FYLT 50 år, og dei som 46 NatusTrykk: endam aditas num intiae feirar at dei har levd i 50 år, må vente til det femtiande året er omme. Vi kjem til laborupiciis United Press, Riga, Latvia mi, å leite fram stoff frå alle desse femti åra, og det er mykje interessant å finne. Du alia vento te laccati natium lias dolupta skal få vite noko om kven dei var, mange av dei som var med i redaksjonen, og i quibusaDistribusjonsansvarleg: nientor escienis non pla dette nummeret startar vi i første enden. Ja, vi skriv om det som var starten før nonsece. Harald Aske starten, og. I kvart einaste blad kjem det stoff som gjeld jubileet, og går det som 970 24 915 vi har tenkt, blir nummer fem utpå hausten ekstra stort, sjølve jubileumsnum- FOR [email protected] OG TRU meret. Det er og meininga å ha ein skikkeleg fest, men det må vi kome tilbake til.

10 OreRedaksjonsnemnd: eum rerchil i cus sum alitium NY DESIGN nest. Olupta Torenatio Myklebust Eit jubileum er og ein grunn til å stase seg opp litt. Vi har gjort visse grep når det dolorum456 01 260qui to officti onsequat- gjeld utforminga, for å vere oppdatert og vise at vi greier å følgje med tida. Du quo que lati [email protected] ipsam a har sikkert merka deg at framsida er annleis enn før. Vi vonar det er eit fram- conserchil incim rem es corenis sed qua- steg. Dei som er opptekne av slikt, ser nok og at vi har endra papir. No er papiret mend icidignVidar Bjotveit inne i bladet mattare enn før, og ein del tynnare. Vi har også gjort litt endringar 958 80 030 på sidene, kvar ulike faste sider står, og slikt, men det er stort sett som før. Nye 12 [email protected] endigendis pra sunde necti- skrifttypar og anna småtteri er ikkje så lett å legge merke til, men no har du fått us estiatius hintet, og kan sjå kva du ser. ipsandundaeIngebjørg voluptatium Isane quas Fure conecta provid digendis966 18 048 pra sunde KORONAEN OG VI nectius [email protected] Det er ikkje til å unngå at også vi må snakke om den tida vi er inne i, og dei prøvingar vårt folk blir utsett for. Godt er det å merke at det norske folk er lojale MØTE MEDHarald MENNESKE Aske, Gloppen sokn mot styrande organ og gjer som staten bestemmer. Så langt har det gjort at vi er 970 24 915 mellom dei landa som har greidd seg best. Når ting blir bestemt, får vi gjere som 10 [email protected] eum rerchil i cus sum alitium vi blir bedne om. Men det må vere lov å kommentere. Vi lurer på om regjeringa nest. Olupta natio veit kva dei gjer med eit kyrkjefolk når nattverdbordet blir stengt og folk ikkje dolorumGunn Hole, qui toGloppen officti sokn onsequat- kan følgje sine døde til grava. Vi spør oss og kva det er Stortinget tenkjer på når quo que lati 454il ipsam 23 728 a dei opnar opp for meir alkoholservering trass smittevernråd og regjeringsved- conserchil [email protected] rem es corenis sed qua- tak. Det er merkeleg at det skal vere viktigare å få seg «øl til maten» eller sprit til mend icidign betasuppa, enn å få følgje sine kjære til grava. Likevel: Vi må vere tolmodige og Arvid Jordanger, Breim sokn forsiktige og lojale mot styresmaktene. Og så langt har vel kyrkja gjeve «keisaren 12 Conet976 09 endigendis 633 pra sunde necti- det som keisarens er», men som kyrkje burde vi i større grad fått lov å gje Gud us estiatius [email protected] det som Guds er. Vi vil vise til leiarartikkelen som Asbjørn Gjengedal har skrive. ipsandundae voluptatium quas conecta Den treffer godt og har tydelege råd, etter vår meining. Kurt Djupvik, Hyen sokn 90206828 FRAMSIDA [email protected] Den flotte framsida med Gimmestadkyrkja i nordlys er fotografert av Edvin-A. Hugvik. Rønnaug Ryssdal, korrekturlesar 950 72 392 Oddvar Almenning [email protected] Redaktør

2 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Innhald NR.1/2021

FOR TRU OG TANKE

3 Karen Margrete Eikenes Mestad roper KYRIE og 19 Format og framsider. Redaktøren syner korleis forklarer kva det er vi gjer når vi blir med på det bladet såg ut dei første åra, og forklarer korleis ropet bladet blei trykt

21 Asbjørg har klipt nokre avsnitt frå boka «Bibelen 28 Les om dei to første kontaktpersonane frå Hyen, går kjøkkenveien» av Kirsten Fougner slik Kurt Djupvik fortel om dei

35 Vidar prest har gått på skattejakt i salmeboka og fortel om songen som ser ut som ein julesong, MØTE MED MENNESKE men ikkje er det. Har du tenkt på det? 14 Jørgen Hauge var ein av dei frivillige med- 36 Kirsti Bjotveit vart utfordra til å fortelje kva som arbeidarane i Kyrkjebladet. Harald Aske har laga er hennar salme, fortel at det er Ronald Fangen eit portrett, og siterer og ting som Jørgen har skrive sin salme om «Guds menighet», og sender stafett- pinnen vidare til svigerinna 16 Oddlaug Vereide var ein sentral person i redaksjonen i mange år, og fortel her til Gunn Hole om ei viktig tid i kyrkja i Gloppen KORONAEN OG VI 18 Opplev tidlegare stortingsmann John Austrheim slik 7 Asbjørn Gjengedal spør korleis det kan bli å feire Oddlaug og Jørgen møtte han etter ei nær-døden- nattverd i koronaskuggen, og han treffer blink og oppleving har gode råd 24 Jorunn Eide var ein aktiv redaksjonsmedlem lenge, 8 Diakonen har spurt folk om korleis det går i og Arvid Jordanger har laga eit portrett av henne koronatida. Les kva dei svarar 26 Møt advokat Olav Hestenes i Jorunn Eide sitt 9 Kyrkjebladet spurde familievernkontoret om intervju frå 1991 korleis koronatida har verka på familielivet, og leiar Per Ståle Husevåg har gjeve eit nyansert, 28 Inge Pedersen var kyrkjelydssekretær i bladet sin om ikkje endeleg svar barndom. Her har han ei helsing til lesarane, skriven på spørsmål frå dagens redaksjon 37 Vi har fått ein ny spaltist. Grethe Lysen frå Breim skriv og om koronatida MEST FOR MORO

50 ÅR MED KYRKJEBLADET 29 Her er løysing på julekryssordet, sjølv om vi ikkje hadde premiar denne gongen. 10 Les om kyrkjebladstarten for 75 år sidan som gjekk i stå. Harald Aske har forska 34 Vi kallar det friske fråspark, og denne gongen er det både ting som har vore brukte før, og heilt ferske 12 I 1971 starta det som no feirar 50 år. Les om kven spark frå korona-irritasjonen. Vi driv med humor som tok ansvar frå starten av. for moro skuld! Men det er alvorleg meint!

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 3

ANDAKT

KAREN MARGRETE EIKENES MESTAD

Kyrie eleison – Herre, miskunne deg over oss

Eit av dei faste ledda vi syng i gudstenesta, syng vi på Menneske som har mista nokon dei er glade i. Menneske gresk. Og for nokre er nok dette gudstenesteleddet «heilt som har blitt sjuke og som strevar med livet. Og dersom gresk». For kva syng vi eigentleg, og kvifor syng vi det? vi løfter blikket ut over landegrensene, så ser vi menne- Den blinde mannen Bartimeus sat ved vegen inn til ske som blir forfølgde, menneske som flyktar frå krig, byen Jeriko og tigga (Markus 10,46-52). Då Jesus kom svolt og terror. Fleire land blir styrte med jernhand, og forbi, sette han i å rope: «Jesus, du Davids son, miskunna religionsfridom og ytringsfridom finst ikkje. Andre land

ILLUSTRASJON AV ODDVAR ALMENNING deg over meg!» Eller, som det står på gresk; «Jesus, Davids er prega av store motsetnader mellom folkegrupper, og son, eleison». Han gav seg ikkje. Han ville at Jesus skulle av leiarar som heller har egga til strid enn å prøve å føre legge merke til han, sjå han og bry seg om han. Og Je- folket sitt saman. Jordkloden vår er truga av miljøøyde- sus høyrer bøna hans, stoppar og spør kva han kan gjere leggingar og klimaendringar. I tillegg er det mange som for Bartimeus. Ein annan gong er det ti spedalske som lir på grunn av koronapandemien. Millionar har mista roper til Jesus (Lukas 17,11-19). Sjukdomen dei har er levebrødet sitt, hundretusenvis har døydd, mange gon- smittsam, og dei er utstøytte av samfunnet. Dei må hal- ger fleire er prega av sjukdomen. Ja, det er grunn til å de seg for seg sjølve. Difor står dei eit stykke unna når dei rope: Kyrie eleison. Herre, miskunne deg. Sjå oss, og sjå roper på Jesus: «Jesus, meister, eleison!» Dei ber og roper den verda vi lever i! om å bli sette, anerkjende – og tatt inn i fellesskapet. Je- Når kyrie blir sunge i gudstenesta, rommar det alt det- sus høyrer bønene deira, og han gjer dei friske. te og meir til. Og når vi, slik som no, ikkje kan samlast så Opp gjennom historia har så menneske ropt dei same mange til gudsteneste, så får vi tru at det er slik som det orda til Jesus. Kyrie, Herre, miskunne deg. Kriste elei- alltid er, nemleg at når nokon er samla til gudsteneste og son, Kristus miskunne deg; sjå oss! Høyr oss! Vend deg syng kyrie eleison, så gjer dei det ikkje berre på vegner av til oss! Ja, desse orda har blitt kviskra, sungne og ropte seg sjølve og dei menneska som er samla til gudstenesta opp gjennom kyrkja si historie. Dei der og då. Den gudstenestefeirande kyrkjelyden, om så har blitt sungne i store og mektige den berre består av ein prest, roper kyrie på vegner av I det siste har katedralar og i enkle kyrkjerom ver- alt og alle – også oss som ikkje er der. Det som skjer i eg kjent på ein da over. Desse orda har også blitt gudstenesta overskrid tid og rom. bedne i kyrkjene i Gloppen i man- Men gjer det nokon forskjell om vi roper? Skjer det trong til å rope ge hundre år. Dei har blitt sungne noko? Høyrer Gud oss? Eg trur det. Samtidig er det nok i sorg, frustrasjon og sinne når tra- få av oss som får like konkrete og direkte svar som det kyrie eleison gediane og sorga har ramma. Dei Bartimeus og dei ti spedalske fekk. Likevel trur vi at Gud mange gonger. har blitt ropte i tillit til at Jesus vil har høyrt ropa våre, og at han stadig høyrer dei. Det er stoppe opp, sjå og anerkjenne den dette vi stadig må minne kvarandre om. Vi har ein Gud smerta ein ber på. Dei har blitt bed- som ser og høyrer oss, og som bryr seg om oss. Dette ne i takk og tillit til at Gud høyrer når vi roper til han. Og minner vi kvarandre om ved at vi syng kyrieropet, og når orda har nok og blitt sungne av gammal vane utan at ein vi syng det neste leddet i gudstenesta. For rett etter kyrie har lagt så mykje i dei. syng vi englesongen; «Ære vere Gud i det høgste, og fred I det siste har eg kjent på ein trong til å rope kyrie på jorda blant menneske Gud har glede i.» Gud såg oss. eleison mange gonger. Vi lever midt i ein pandemi, og Han sende Jesus til oss. Gud kom oss nær i eit lite, sår- menneske er einsame, redde og bekymra. Eit leirras tok bart menneske. Med det identifiserte Gud seg med oss fleire menneskeliv og utsletta heimane til mange flei- og alt det menneskelege. Gud høyrer. Gud ser. Og Gud er re. Fire barn omkom i ein brann. I tillegg kjem alle dei saman med oss. I dei liva vi lever. katastrofane som ikkje får så store overskrifter i media.

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 5 REDAKSJONELT

GLOPPEN SOKN Leiar i soknerådet: Berit Aasebø Hauge 934 99 289 Kyrkjetenar: Benny Aasen, Tid for å tenke på julegåvene 950 22 917 / [email protected]

BREIM SOKN Innbunden Leiar i soknerådet: Audhild Bogstad 970 24 913 jubileumsårgang Kyrkjetenar: Audhild Bogstad 970 24 913 AV ODDVAR ALMENNING HYEN SOKN Leiar i soknerådet: Kurt Djupvik 902 06 828 / [email protected] Tenk deg heile jubileumsårgangen av Kyrkjebla- 370 sider, og blir elles like stor som Kyrkjebla- Kyrkjetenar: Ola Jan Birkeland det mellom to permar! Det kan vere ei gåve du det. Men du må bestemme deg snart. Vi må vite 57 86 98 32 / 975 91 747 skal gje til nokon som ikkje les bladet til vanleg, kor mange bøker vi skal bestille. eller til slekta på Austlandet eller i by’n. Eller det Sokneprest i Gloppen sokn kan vere ei gåve til deg sjølv, så du kan slite på PRIS kr 200 per stk. Bestiller du 10, får du dei Vidar Bjotveit, 958 80 030 dei blada du får etter kvart, og så likevel ha heile for kr 1500 (kr 150 per stk.)Frist for å bestille er [email protected] årgangen samla etterpå, like fin som nye blad. 15. mars. Kontorstad: Sandane kyrkjekontor Vi har lagt ein plan saman med trykkeriet, som BESTILLING: Sokneprest i Breim og Hyen sokn trykker høveleg mange blad ekstra kvar gong og Brev til Oddvar Almenning Tore Myklebust, 456 01 260 tek vare på dei etter kvart heilt til julenummeret Bakketun 40, 6823 Sandane [email protected] er ferdig. Då trykker dei det som skal bli ekstra SMS eller telefon til 40004377 Kontorstad: Sandane kyrkjekontor ark i ei bok, med føreord og innhaldsliste, med eller e-post til [email protected] framside og bakside og rygg. Boka vil få om lag Kyrkjeverje Audun Mundal, [email protected] Kontorstad: Sandane kyrkjekontor 57 86 56 16.

Kantor Dorothee Raschwitz Matteus-evangeliet 970 99 288 [email protected] ord for ord vert utsett Organist Janne Øisang Grinaker, 920 25 472 AV SIGURD VENGEN [email protected]

Trusmedarbeidar: No skulle vi ha vore i gang med å lese, lytte og gistrering pga. korona. Det betyr at ein må bruke Ingrid Bjørnereim, 988 03 053 lære og sjå eksempel på kyrkjekunst, men koro- den vanlege påmeldingsmåten som ved guds- [email protected] na-restriksjonar har gjort det nødvendig tenester, eller komme i god nok tid og bli Kontorstad: Sandane kyrkjekontor å utsetje. Det ville vere uheldig å starte registrert før vi begynner. eit så pass stort tiltak, for så å måtte Den som er interessert i å ha direkte Diakon stanse. Vi må difor vente til vi får kontakt med meg, kan bruke e-post Ingebjørg Isane Fure, 966 18 048 ein meir avklara situasjon. Kanskje [email protected]. Det kan [email protected] må vi vente heilt til hausten? I så også gi rom for at eg eventuelt kan Kontorstad: Sandane kyrkjekontor fall må vi vel flytte andre del til våren sende samandraget av undervisnin- 2022 … Informasjon vil bli gitt på kyrkja ga eg vil prøve å lage, om ein ikkje fekk Gravar/ kyrkjegardsarbeidar si heimeside www.gloppen.kyrkja.no. høve til å møte ein gong. Olav Bjørn Tystad, 977 21 662 Somme har spurt om det er påmelding. Det er Vi set Matteus-evangeliet på vent. Evangeliet = [email protected] det ikkje, men dei vanlege reglane gjeld om re- godt nytt. Men det står seg.

6 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 LEIAR

Nattverd under skuggen av korona

AV ASBJØRN GJENGEDAL

Vi spritar oss inn, vi skriv oss inn og vi set oss med to meters dan fyrst brødet og sidan vinen blei fylt i begeret på altarringen. avstand: For vi vil synge i kyrkja! Og vi vil gå til alters. Men no må Slik kunne kvar etter tur ta imot nattverd på trygg avstand frå pre- vi vente med det. For ingen veit om presten pustar korona på oss. sten og dei andre. Og vi opplevde dette djupe, sterke fellesskapet I skrivande stund har berre ti lov til å samlast i kyrkja. Slik med Gud og med kvarandre – og med heile den verdsvide kyr- skal vi fjerne covid-19 og vinne att det normale li- kja. Men før jul blei denne ordninga tatt bort. No er vet – også i kyrkja. Men snarast råd må vi få att det gudsteneste utan nattverd. nattverden! Det gjeld livet i kyrkja. Det gjeld Ingen veit kor lenge vi må sprite oss og hal- livet med Gud. For Gud gjev oss nåden de avstand. Men vi må halde gudsteneste gjennom dei enkle midla; dåpsvatnet, med nattverd! For vi kan gjere det trygt. brødet og vinen – og orda som pustar Om så presten må bruke munnbind, og liv gjennom nådemidla. berre presten deler ut brød og vin. Og For vel hundre år sidan drakk natt- om vi må ha fleire korte nattverds- verdsgjestene vin av det same store gudstenester på rad for små flokkar. begeret (kalken). Så kom tuberkulo- Eller utandørs for to hundre! Vi kan sen. Same spørsmålet galdt då som få det til. no: Korleis kan vi hindre smitten? Dei Sjuke menneske må halde seg heime, stengde ikkje nattverdbordet. Men sa- eller på sjukeheim i denne tida. Prest og nitetskvinnene visste råd: Eit lite beger diakon vil gjerne kome og dele nattverden til kvar gjest! Norske Kvinners Sanitetsråd med dei. Det er ikkje eit «dødssakrament». såg til at ordninga med særkalk blei innført Det er ei normal ordning når helsa er slik at vi over heile landet. Og folk feira nattverd i skug- ikkje kan gå til kyrkje. Berre send bod! gen av tuberkulosen, til vaksine og andre tiltak dreiv For snart eit år sidan skreiv borna med store, far- smitten bort. gerike bokstavar: «Alt skal bli bra!». Når den oppmuntran- Til å begynne med berga det vesle begeret nattverden også i fjor de helsinga går i oppfylling, skal vi igjen fylle kyrkjene – og fritt under koronapandemien. Vi stod minst ein meter frå kvarandre me- feire nattverd. Halleluja!l

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 7 KORONAEN OG VI

Korleis er det å vere kyrkje- gjengar under koronaen?

TEKST: INGEBJØRG ISANE FURE

Siste året har alle fått erfare uvanlege innstrammingar i fridomen i landet vårt. Smittevern-restriksjonane har konsekvensar som rammar oss på dei fleste plan. Vi avstår frå godar til beste for fellesskapet, ja, til det beste for oss alle. Og på ulike måtar betalar alle ein større eller mindre pris for kjempe mot pandemien.

I media har det kome tydeleg fram at fleire SOLVEIG HOPE dig å kunne gå fritt i kyrkja som vanleg. Og har kjent på einsemd eller på andre måtar har - Eg har berre vore på éi gudsteneste i koro- akkurat no er det jo heilt stengt; det er fått det vanskelegare psykisk på grunn av ring- natida. Men eg hjelper Ola Jan, mannen negativt. Men noko må ein gjere for å avgren- verknadar ved restriksjonane. Det er viktig at min, ved gravferd i Hyen med det praktiske se smittespreiinga, så vi må tole det. dette kjem fram, og at vi prøvar å vere til hjelp før og etter. Eg får kjenne fred og ro ved å og støtte for kvarandre. Samstundes er det ei vere i kyrkja då. Men det er klart at det er KARI RYGG LEIRGUL anna side ved å vere menneske som ikkje er så stor kontrast frå tidlegare då eg var sokne- - Det har fungert bra for min del, eg har mykje fokus på i media, men som også møter rådsleiar. Det er veldig spesielt no. Eg saknar ikkje opplevd å ikkje få plass. Påmeldingssys- restriksjonar: den åndelege sida; praktisering det å gå til gudsteneste og nattverd, men temet har fungert greitt. Det har vore lagt til av gudstrua. Nokre er vande med å praktisere vi må ta omsyn til smittefaren. Til julaftan rette med å gjere terskelen med påmelding trua mest åleine, men for andre er det grunn- hadde vi pynta juletreet og kyrkja var open så låg som mogleg, ved at ein også har kunna leggande å få praktisere for dei som ville kome inn og kveikje lys. sendt melding. trua på Gud i fellesskap Nokre uttrykte: «Oi, så fint å kome inn her!» Eg saknar å kunne gå på kveldsgudstenes- Fleire har kjent på med andre. Så det var positivt. tene med nattverd, som Eivind Nilsen har hatt einsemd eller på Vi vil høyre med nokre i Gloppen om andre måtar har fått korleis ein har opplevd denne perioden det vanskelegare sidan i fjor vår med psykisk på grunn av restriksjonar ved å gå til gudsteneste ringverknadar ved og nattverd. restriksjonane. MÅLFRID NEDREBØ - Eg har ikkje gått til kyrkje, eg vil ikkje gå i vegen for nokon. Men det var veldig fint i jula at de sende gudsteneste på internett, så ein kunne sjå det heime. Det trur eg var mange som gjorde. Det med påmelding opplevest ikkje alltid så enkelt. Det er ikkje alle som er så flinke med data, og ei som hadde møtt opp i god tid ein gong, måtte gå heim. Det er litt vanskeleg å forstå at det ikkje kan vere DAG-ERIK OG GUDNY ERIKSMOEN ansvar for. Og slik som 17. mai var det eit sakn meir enn 50 i Vereide kyrkje, jamfør regelen - Når det blir slike avgrensingar som no, at det ikkje var gudsteneste. Men eg synest det om kva som er fastmonterte sete og ikkje. Eg og registrering for å kome inn i kyrkja, har vore fint med nettgudstenestene som har håpar at det opnar seg meir opp igjen. så dempar det fridomen. Vi saknar vel- blitt sende siste påske og jul.

8 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 KORONAEN OG VI

Korleis har familiane det under pandemien?

PER STÅLE HUSEVÅG

Nordfjord familiekontor på Nordfjordeid hjelper folk som slit med å få gode liv. For somme kan det vere for lite tid til fellesskap, eller familielivet blir prioritert ned. For andre er det vanskelegast å vere i lag. Korleis har den endra kvardagen under pandemien gjort utslag på familiehelsa i Nordfjord? Vi har stilt spørsmålet til leiaren for familievernkontoret, og fått svar (red.).

Familiar i ulike former er ei grunneining punkt med mange andre familiar, barn, unge er viktig å ha kontaktar til andre og vere del som står saman om å dele livet sine gleder og vaksne, vart det ein stor overgang å redusere av eit ope samspel med menneske i nærmil- og møte utfordringar og krav. Dei vaksne har aktivitet og kontakt med andre. Familiar fortel jøet. Vi treng kvarandre, barna treng venner, eit særleg ansvar for å ta vare på dei små, ulike historier om korleis ”Covid-19”-tida kjen- fellesskap og utfordringar. Historia vil vise slik at barna har det trygt og godt kring seg i nest. Den første tida var det mange som opp- korleis barn har hatt det gjennom pandemi- oppveksten. Covid-19, og alle restriksjonane levde mykje frustrasjon, uro og rastløyse både en, det er vanskeleg å meine noko om det på smitteverntiltaka har medført, har vore ut- i barneflokken og i seg sjølve, og det prega hei- noverande tidspunkt. fordrande for dei fleste av oss. mane. Men etter dei første vekene fortalde fleire om ei gradvis framveksande ro i familielivet. NEDSTENGING Mindre stress, rolegare måltid, lågare tempo, 12. og 13. mars 2020 var spesielle dagar. Fa- spelekveld, filmkveld, matlaging saman, korte miliekontoret vart kort og godt stengt ned. og lengre turar osv. Mange foreldre og barn for- Familiane opplevde at skulane vart stengde tel at dei kjenner seg nærare kvarandre og opp- ned, mange vaksne vart permitterte eller lever ei større ro i kvardagen. Dette trur eg er måtte arbeide frå heimen, fritidsaktivitetar viktig lærdom, som dei som har opplevd denne stansa opp og alt vart stille. Det vart ei brå tida med positivt forteikn vil ta med seg i fram- og krevjande omstilling for mange. tida, når vi eingong har overvunne pandemien.

Dette «lockdown»-tilværet står i sterk kon- VANSKELEGARE FOR SOMME trast til normalen for familielivet i Gloppen, Dei vaksne i ein familie er som ”veggane” der vi held eit svært høgt tempo. Glopparar i eit drivhus, som skaper klimaet i famili- flest er til vanleg ein gjeng ”duracell-kani- en. Dersom tonen er god, det er varme og nar” som har over gjennomsnittleg aktiv gjensidig interesse og respekt, gjev det gode fritid - i idrett, kultur, kyrkje, friluftsliv, osb. oppvekstvilkår. Dette betyr ikkje at familieli- Mang ein far eller mor har erfaring med vet skal vere konfliktfritt, men at ein løyser Per Ståle Husevåg reflekterer over ”familietimeplan” på kjøleskapet, der kvart dei konfliktane som kjem opp, og aksepte- korleis pandemien har verka på enkelt barn sine aktivitetar er innskrivne rer det ein ikkje får gjort noko med. Altså familiehelsa i Nordfjord. Foto: Nord- på vekedag, med klokkeslett start/slutt. I heilt gjennomsnittleg greitt! Motsett blir det fjord familiekontor. tillegg heng det ei køyreliste for ei eller to vanskeleg når konfliktar går i vranglås, ein handballgrupper om vinteren, fotball om ikkje syner gjensidig respekt og varmen ute- VI TRENG KVARANDRE sommaren og for somme òg søndagsskule- blir. Det kan bli opne kranglar eller ei tryk- Det alle har til felles, er at vi lengtar mot å planen. Det normale for dei fleste familiar ka stemning, og små hendingar kan føre til få ”livet” tilbake. Familien er kjempeviktig, er at kvardagane og dels helgane er fylte større oppgjer, utfordringar eller problem. men ikkje nok. Vi treng vennene, slektnin- med strukturerte aktivitetar for barna, og Vi som arbeider med barn og familiar har gar, klassen, kollegaene, koret, laget, forei- tilretteleggar-oppgåver for oss vaksne. vore opptekne av om sårbare familiar pga. ninga, kyrkjelyden, gruppa vår. Det er ein pandemien har vorte meir lukka, og at barn unison lengt etter at denne elendigheita UVANT, MEN OGSÅ POSITIVT i familiar der det er strev, blir meir åleine skal ta slutt, og at vi snart skal puste lett og Med eit aktivt familieliv som inkluderer møte- med vanskane. Det er i så fall uheldig. Det fritt. Det gler vi oss til - uansett!

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 9 Kyrkjeblad for Gloppen og Breim i 1946 - ein forløpar til dagens kyrkjeblad

AV HARALD ASKE

Året er 1946. Olav Kvaale er prest i Gloppen nummer, og så har det slik vi forstår det, flytte til Vereide prestegard. Frå 1945 til 1955 og Johnny Bakke er residerande kapellan i stoppa opp. For yngre lesarar kan vi opplyse var han prost i Nordfjord i tillegg til å vere Breim. Desse to er sette opp som bladstyra- at begge desse prestane var prestar både i prest i Gloppen. rar, Dagfinn Sandal er kasserar og Artur Gil Breim og Gloppen. Han var ein amatørfotograf av høg klasse. og Rasmus Skinlo utsendarar. Dei fekk ut 7 Olav Kvaale var fødd i Høydalsmo i Tele- Ofte hadde han fotoapparatet med på reiser nummer dette året pluss eit lite ark som nr. mark i 1889. Etter teologistudium ved Uni- og turar i fjellet, og ofte framkalla han 8 der dei beklagar at dei ikkje har fått ut blad versitetet i Oslo vart han utnemnd til resi- bileta sine sjølv. Den aller første artikkelen kvar månad på grunn av stort arbeidspress i derande kapellan i Breim i 1917. Der var han i bladet var det Kvaale som skreiv. Slik Søreide prenteverk. Frå året etter har vi tre til 1925 då han vart sokneprest i Gloppen og skreiv han:

Kva eig me?

AV OLAV KVAALE

Guds nådegåve er æveleg liv i Kristus Je- om det. Gud har ikkje openberra det i detalj kjenner oss fylt av ei stor glede at ho gjev oss ei sus, vår Herre. Rom 6,23 åt oss, soleis at me har det liggjande framfyre aning om kva gleda hjå Gud er. Men sjølv i slike Han åtte ikkje mykje av sylv eller gull han augo. Han kunne ikkje gjera det, av di me ber- augneblink veit me at me berre er eit lite stykke som skreiv desse ordi. I så måte var han ein re skynar dei ordi som høyrer heime innanfor på veg kva det ævelege livert er inst inne. Sjølv fatig mann. Men like fullt var han rik, my- råma av det livet me no lever. Det som kunne Paulus som hadde røynt så mykje av den lukka kje rik. Han hadde teke mot ei nådegåve frå måla det ævelege som Guds nådegåve kan gjeva alt her på jordi, Gud, og denne gåva var ikkje noko ringare livet, ville sprengja sa om seg sjølv at han berre kjende stykkevis enn æveleg liv. denne råma. Men og berre såg som i ein spegel. Men så åtte han Den same nådegåva har me og fenge. Me så mykje har Han den visse trua at ein dag skulle alt saman verte eig den store rikdomen om me berre vil, for likevel sagt om det openberra og han sjå åsyn til åsyn. han som er gåva segjer: «Eg er livet. Kvar at me veit det kjem Den dagen såg han fram til og stunda et- den som trur på meg skal leva sjølv om han til å syna seg endå ter med ein lengt som gav kraft til kvardagen døyr.» Sæle er me, om me tek imot Guds nå- mykje meir verd sin strid og møde. degåve i Kristus Jesus, vår Herre. enn det vi har tenkt. Gud gjev oss fast tru på Kristus Jesus, Vår Korleis er då denne rikdomen, dette æve- Den tanken kan Herre. I han eig me æveleg liv som ingen kan lege livet me eig? Det er ikkje mykje me veit koma i livet når me taka frå oss.

10 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Johnny Bakke var fødd i Moss i 1908. Han var Men heile tida var det prest han var. Då res.kap. i Breim og var ordførar i Breim kom- Kvaale slutta, vart Johnny Bakke sokneprest mune frå 1948-1956. Då Gloppen og Breim i Gloppen og flytte til Vereide der han bud- vart ein kommune, vart han ordførar her og de til han slutta i 1976. Han var også prost i frå 1964-1967. Han representerte Venstre og Nordfjord. var varamann til Stortinget i fleire periodar frå 1954-1969. Bakke var samfunnsinteres- Her skal vi sleppe Johnny Bakke til med den sert og engasjerte seg i kraftproduksjon og første artikkelen han skreiv i nr. 1 1946: vart formann i Vestlandske kraftsamband.

Kyrkja

AV JOHNNY BAKKE

Når vi no går i gong med «Kyrkjeblad» er Kristus – Kristus er kyrkja. Det er kristen Men no er det ikkje dette vi tenkjer på må vi minna kvar andre om det kyrkja ei- tru. kvar gong vi talar om kyrkja. Heller ikkje gentleg er. Utan vi har kyrkjelyden sin sanne Gud såg i nåde til menneske og sende er det dette breimningane til dømes har karakter for augo, vil kyrkjebladet lett tapa Kristus som deira frelsesveg. «Ordet vart i tankane sine kvar sundag når dei går ve- meininga si. kjøt og tok bustad imellom oss.» Men Kris- gen gjennom Reedtunet til den høgreiste Fyrste gongen eg var med ved ei gudste- tus, ordet, gjekk ikkje ut av menneskeverda, Breimskyrkja, heller ikkje det kjentmannen neste i Gamle Gimmestad kyrkje, vart eg gri- den gong han for til Faderen, som han var om bord i rutebåten som stimar inn Glop- pen av djup høgtidskjensle. Det vart så klårt komen frå. Han er hjå menneska som hovu- pefjorden meiner, når han peikar og seier til dette at lyden i kyrkja var noko meir, noko det for lekamen sin, som er kyrkja. Så lenge framandkaren: «Der ligg Vereidskyrkja.» Vi heilt anna enn berre ei mengd menneske frå det heiter: «I dag er Gud å finna,» så lenge er meiner noko anna med slikt, men likevel det same bygda. Eg såg liksom den store kvite Kristus, frelsaren, i arbeid og tek menneske same, anten vi veit det eller ikkje. Kva var det flokken, alle dei avlidne mellom dei menn og opp til seg. At dette er ein sentral tanke i Bi- dei såg, dei som stod rundt Jesus den gon- kvinner frå mannsaldrane ned gjennom, dei belen, kan vi lett sjå. Sml. Ef. 4,12, Rom. 12,4- gen han sa: «Det segjer eg for visst og sant: som i det vesle kyrkjehuset hadde lyft hjarto 6, Kol. 1,24 og ikkje minst Joh. 15,1-7. Utan Fyrr Abraham var til, er eg til.» til Herren. Kristus er kyrkja Dei såg eit menneske, korkje meir eller Dei er avlidne og borte, men dei er ikkje ikkje kyrkje, kva mindre. Men likevel såg dei han som kallast utanfor kyrkjelyden likevel. Dei lever i Han ho så seier om seg Guds son. Det er på same viset med kyrkja. som sa: «Eg er oppstoda og livet. Den som sjølv. For Bibelen Ho har ein lekam i denne verda, men er like trur på meg, skal leva sjølv om han døyr.» lærer oss at Kristus fullt seg sjølv. Det er lekamen vi ser, kyrkje- Kyrkja og difor kyrkjelyden, døyr ikkje. Kris- og kyrkja er eitt og husa og alle ordningane, det andre kan vi tus lever og i han skal vi leve gjennom alle det same. gripa berre i tru. Nett soleis som Peter greip ævor. Dei band som bind oss til dei avlidne Når vi då veit at «Den levande Guds son» i tru den gong han kan ikkje bresta. I kyrkja lever vi saman med kyrkjelyden er på stod framfor den synlege venen Jesus og gav dei og eig den vona at vi ein gong skal sjå dei dei ymse stader, er han vitnemålet sitt. Peter skilde ikkje det att i herlegdom. sjølve kyrkja der på han såg frå det han trudde. Såleis kan vi ik- Ein kan frå tid til annan sjå i blad og bøker staden, der i byen, kje skilja den kyrkja vi ser frå den vi grip i tru. og elles høyra dette spørsmålet: «Er kyrkja der i bygda, då ser vi og at kyrkjelyden vår, Kyrkja er ei, både den synlege og den ikkje skipa av Kristus?» Tenkjer vi etter kva det det er Kristus sjølv som er i arbeid hjå oss. synlege. Ho er Kristus, Guds gåve til frelse ligg i den kristne trua om frelsa frå synd og Han tek oss opp i seg og frelsar oss med det for menneske. I kyrkja vil vi leva, i kyrkja vil død, vil vi snart skjøna at dette spørsmålet og held fram med arbeidet sitt soleis at frel- vi døy, i kyrkja vil vi stå opp til æveleg liv. er heilt utan meining. sa vår skal vera aktuell, det vil segja, at vi I Ef. 1,23 seier Paulus: «Kyrkja er Kristi le- ikkje fell ut or det som er livet og held det kam, fylt av han som fyller alt i alle.» Kyrkja oppe.

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 11 Oppstart av kyrkjeblad for Gloppen prestegjeld i 1971

TEKST: KURT DJUPVIK OG ODDVAR ALMENNING

For femti år sidan starta dei med Kyrkjeblad blad for Gloppen. Kvart sokn skulle finne ein REDAKSJONANE GJENNOM TIDENE for Gloppen prestegjeld. Det var eit vågestyk- eller fleire personar som kunne vere kontak- Vi har gått gjennom alle årgangane og prøvt ke, og det måtte drøftast og gjennomtenkast tar for bladet. å skaffe oversikt over kven som var med i om det kunne la seg gjere. Det har heile tida vore sokneråda som redaksjonen, og har sett det opp i to tabel- Alle sokneråda i Gloppen vart kalla inn til har vore ansvarlege for at bladet har hatt lar, den eine med kronologisk rekkefølgje, Breim bedehus til drøftingsmøte. Ikkje berre ein redaksjon, og alle sokna har vore og den andre alfabetisk på etternamn. På ein utsending frå kvart sokn, men heile representerte. I starten var det neppe møte den måten er det lett å lese kven som var i soknerådet. Det betyr at dei truleg var samla for kvar utgåve. Men Johnny Bakke spurde redaksjonen på same tid, og det er like lett om lag 30 personar. Spørsmålet var om ein folk om å skrive om ulike emne, og av og å finne ut kor lenge den eller den var med. skulle arbeide for å lage eit til kunne det kome helsingar frå «Sør- Vi tek med nokre portrett eller omtaler av Pølsene er så gode eige kyrkjeblad for Gloppen, strandsungdom» eller frå det kristne lagsar- nokre av desse personane. Dei kjem vi til å og initiativet kom truleg frå beidet i Hyen. Det kom helsingar med foto fordele over heile året, så om du saknar no- at til og med dei prost Bakke. Møteleiar var frå dei som studerte teologi i Oslo, og til og kon denne gongen, kan det hende vedko- som har laga dei, ein frå soknerådet i Breim, med frå Madagaskar og Etiopia kom det foto mande er med neste gong. og han ønskte velkomen og og tekst. et dei kunne glede dei frammøtte med at det litt ut på dagen ville verte servert pølser til middag. «Pølsene er så gode at til og med dei som har laga dei, Redaksjonen i Kyrkjeblad for et dei», sa han. Gloppen gjennom 50 år SKAL VI HA EIT EIGE KYRKJEBLAD FOR GLOPPEN PRESTEGJELD? Nokre representantar frå Hyen var spørjande AV HARALD ASKE og litt kritiske til tiltaket. Ein var redd at dette ville bli berre ei «døgn-fluge». Å ha eige kyrkjeblad ville krevje store ressursar, både øko- ÅR MED I REDAKSJONEN 1972 Bladstyrarar: Prost Johnny nomiske og menneskelege. Dei meinte ein 1971 Bladstyrarar: Prestane. Red. Bakke og res.kap. Asbjørn burde få til eit samarbeid med Firda Ti- nemnd: soknerådsformennene, Gjengedal. Kasserar: Kommune- dend der ein fekk høve til å ha ein eigen kyr- Jørgen G. Hauge, Harald revisor Johs. Klungrehaug kjeteig som kunne variere i storleik alt etter Eikenæs, Nils E. Eimhjellen. 1973 Som 1972 stoffmengda. Kasserar: Johannes Klungre- 1974 Som 1972 Dette vart nedstemt, og det vart semje haug. Frå nr. 3 er redaksjons- 1975 Som 1972 om at ein skulle prøve å få til eit eige kyrkje- nemnda ikkje med. 1976 Som tidlegare dei 4 første nr. Så i

12 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 5. nr. finn vi: Redaksjonen: Oddvar 1993 Åshild, Jorunn, Oddlaug, Solveig, Anne Berit Selle, Kåre Holvik, sokne- Almenning, Jørgen Hauge, Inge Kåre og OSG prest Olaf Sig. Gundersen. Pedersen og res.kap. Asbjørn 1994 Nye: Rannveig Ommedal og Kasserar: Inger Almenning. Gjengedal. Kasserar: Johs. Svante Havåg Layout: Anders Rinde. Klungrehaug 1995 Som 1994 Nr. 2-2012 Kåre Holvik sluttar og 1977 Oddvar Almenning, Jørgen Hauge, 1996 Som 1995, men Svante slutta 1. får takkens ord! Marie S. Rygg er Inge Pedersen og sokneprest mai 1996 ute av lista frå nr. 1. Ny redaktør Asbjørn Gjengedal. Kasserar: Johs. 1997 Inn: Marit Rygg. Dei andre: Jorunn frå nr. 4: Oddvar Almenning. Klungrehaug Eide, Oddlaug Vereide, Rannveig Etter sommaren er redaksjonen Frå nr. 8 er nemnda utvida slik: Ommedal, Kåre Holvik og OSG. slik samansett: Oddvar Almenning Oddvar Almenning, Jørgen G. Kasserar: Johs. Klungrehaug redaktør, Olaf Sig. Gundersen, Hauge, Magne Reidar Førde, 1998 Inn: Marie Sælensminde Rygg, Ola Harald Aske, Anders Rinde, Jostein Halvor Langeseth, Per Inge Eide Jan Birkeland og Harald Forland. Flølo, Aslaug Heimset Larsen, og sokneprest Asbjørn Gjengedal. Oddlaug er kyrkjebladsekretær. Einar Gimmestad med Aase 1978 Som i 1977 i nr.1-6. Frå nr. 7: Ut: Rannveig Ommedal, men er Ryssdal Sæther som korrekturlesar. Oddvar Almenning, Jørgen G. inne att i julenummeret. Grafisk design: Heinz Aemmer. Hauge, res.kap. Per Inge Eide og 1999 Ola Jan Birkeland stiller for Hyen, Trykk: Druka Kleipeda (Litauen). sokneprest Asbjørn Gjengedal. elles som før. 2013 Som siste del av 2012. Rønnaug Frå nr. 8 kjem Berta Henden med. 2000 Som 1999. Marie Sælensminde Ryssdal les korrektur 1979 Held fram som før jul. Rygg er sekretær. 2014 Jostein er ute, men står som 1980 Oddvar, Jørgen, Berta, PiE 2001 Som 2000 kasserar. Nr. 2-2014 ingen prest (signaturen til Per Inge Eide), 2002 Som 2001 i redaksjonen! Aase Ryssdal Asbjørn. 2003 Inn: Martin Ø. Ommedal. Ut: Ola Sæther for Gimmestad 1981 Oddvar, Jørgen, Berta, PiE, Asbjørn. Jan Birkeland Nr. 5-2014 både Vidar Bjotveit og 1982 Oddvar, Jørgen, Berta, PiE, Asbjørn. Marie S. Rygg, Jorunn Eide, Tore Myklebust er med. Asbjørn er med til og med i nr. 6 Oddlaug Vereide, Martin Ø. 2015 Oddvar, Tore, Vidar, Anders, - då forlét han Gloppen. Ommedal, Kåre Holvik, OSG og Harald, Aslaug, Aase R. Sæther 1983 Oddvar, Jørgen, Eliin Djupvik, PiE. Harald Forland. Frå nr. 3 Innholdspartner v/ Kasseraren held fram! 2004 Inn: Arvid Jordanger inn i nr. 7 Bjørnar Aske tok over som designer I nr. 4 er Oddvar ute og sokne julenr. Ut: Jorunn Eide etter Ståle Almenning som hadde prest Gundersen er på plass. 2005 Marie S. Rygg, Oddlaug Vereide, hatt arbeidet etter at Aemmer I nr. 6 ser redaksjonen slik ut: Martin Ø. Ommedal, Kåre Holvik, vart sjuk. Gunn Hole inn frå nr. 5, Jørgen, Eliin, Oddlaug Vereide, Arvid Jordanger, OSG og Harald Aase Ryssdal Sæther ute frå nr. 6 Jorunn Eide, OSG og PiE. Forland. 2016 Oddvar, Tore, Vidar, Harald, 1984 Jørgen, Eliin, kyrkjelydssekretær 2006 Marie S. Rygg, Oddlaug Vereide, Anders, Gunn, Aslaug med Oddlaug Vereide, Jorunn, OSG og Arvid Jordanger, Martin Ø. Omme Rønnaug som korrekturlesar. PiE. Frå nr. 7 kjem Åshild Roset inn. dal, Kåre Holvik, OSG og Harald 2017 Oddvar, Tore, Vidar, Anders, 1985 Som 1984 til Per Inge Eide forlet Forland. Harald, Gunn og Solveig Hope bygda. Frå nr. 5 tok Borgny Haug Aa over 2018 Oddvar, Tore, Vidar, Anders, 1986 Jørgen Hauge, Eliin Djupvik, Jorunn for Martin Ø. Ommedal. Harald, Gunn og Solveig Hope Eide, Åshild Roset og sokneprest 2007 Marie S. Rygg, Oddlaug Vereide, Sivert Jan Ommedal (ny) for Gundersen. Frå nr. 4 + Reidar Arvid Jordanger, Borgny Haug Aa, Solveig i nr. 6 (julenr.) Finsådal. Kåre Holvik, OSG og Harald Forland 2019 Oddvar, Tore, Vidar, Anders, 1987 Jørgen Hauge, Margrete Henden, 2008 Som i 2007 Harald, Gunn, Sivert Jan og Arvid Jorunn Eide, Åshild Roset, sokne- 2009 Som 2007 Jordanger (ny). prest Olaf Sig. Gundersen, res. 2010 Marie S. Rygg, Einar Gimmestad 2020 Oddvar, Tore, Vidar, Anders, kap. Reidar Finsådal og kyrkjelyds (ny), Borgny Haug Aa, Kåre Holvik, Harald, Gunn, Arvid. Sivert Jan ut i sekretær Oddlaug Vereide. Jan Arve Strand (ny), Olaf Sig. nr. 3. Kurt Djupvik inn for Hyen. 1988 Margrete Henden ut Gundersen og Harald Forland. 1989 Kåre Holvik inn Oddlaug ute. Arvid ute frå nr. 1990 Nr. 5 kyrkjebladsekretær Hilde 1-2010. Inn: Anne Berit Selle (ny) Forland. Jørgen Hauge er ute frå nr. 2 1991 Kyrkjebladsekretær Oddlaug 2011 Som 2010, men Inger Almenning Vereide inn igjen, Solveig Omme tek over som kasserar i nr. 2-2011. dal inn Johannes kan kvile etter 40 års 1992 Finsådal ute, elles som før, men innsats som kasserar. med layout: Anders Rinde frå nr. 5 2012 Nr. 1-2012 Einar Gimmestad,

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 13 Redaksjonen i Kyrkjeblad for Gloppen gjennom 50 år sett opp alfabetisk

AV HARALD ASKE

I kvart nummer er der laga til eit felt i Når det gjeld årstala, har vi ikkje rekna på seg ut med lang og tru teneste. Sjå berre på Kyrkjebladet der namna til redaksjonsmed- månader eller halvår. Det vil seie at om ein kassarar Johannes Klungrehaug med 40 års lemmene står. Det er fort gjort at lista ikkje person byrjar tidleg eller seint i eit år, så er teneste, Oddlaug Vereide med 26 år, Olaf Si- vert oppdatert frå gong til gong, sjølv om ein startåret notert. Det same gjeld når nokon gurd Gundersen med 30 år, Kåre Holvik i 23 gjer sitt aller beste. Underteikna har dei aller sluttar t.d. til ein sommar eller til jul. Står år, Jorunn Eide med 20 år, Jørgen G. Hauge fleste nummera frå 1975 til i dag og har fått der ein strek bak namnet, tyder det at ved- med 14 år eller Oddvar Almenning som har låne kyrkjeblad frå 1971 og utover med Kjell- komande framleis er med i redaksjonen. vore med i to periodar: 7 år pluss redaktør- frid Hauge. Skulle der vere namn som ikkje Vi må seie at det er ei gledeleg liste. Tenk jobben sidan 2012, i alt 16 år. er komne med i denne omgang, ber vi om at at så mange har gjort ein innsats for å få gitt de tek kontakt med redaksjonen. ut eit kyrkjeblad for Gloppen, og nokon skil

ETTERNAMN FØRENAMN MED I REDAKSJONEN ETTERNAMN FØRENAMN MED I REDAKSJONEN Almenning Oddvar 1976-1983 og 2012- Larsen Aslaug Heimset 2012-2016 Almenning Inger 2011-2012 kasserar Myklebust Tore 2014- Aske Harald 2012- Ommedal Solveig 1991-1993 Bakke Johnny 1971-1976 Ommedal Rannveig 1994-1997 Birkeland Ola Jan 1998-2002 Ommedal Martin Ø. 2003-2006 Bjotveit Vidar 2014- Ommedal Sivert Jan 2018-2020 Djupvik Eliin 1983-1986 Pedersen Inge 1976-1977 Djupvik Kurt 2020- Rinde Anders 1992- layout og medlem Eide Jorunn 1983-2003 Roset Åshild 1984-1997 Eide Per Inge 1977-1985 Rygg Marie S. 1998-2011 Eikenæs Harald 1971 Rygg Marit 1997 Eimhjellen Nils 1971 Ryssdal Rønnaug 2013- korrekturlesar Finsådal Reidar 1986-1991 Selle Anne Berit 2010-2012 Flølo Jostein 2012-2013 kasserar Strand Jan Arve 2010-2011 Forland Harald 1997-2011 Sæther Aase Ryssdal 2012-2015 Forland Hilde 1990 Vereide Oddlaug 1983-2009 Førde Magne Reidar 1977 Aa Borgny Haug 2006-2011 Gimmestad Einar 2010-2013 Gjengedal Asbjørn 1971-1982 LAYOUT /GRAFISK DESIGN Gundersen Olaf Sigurd 1983-2013 Solglimt trykkeri m/Oddvar 1971-2012 Hauge Jørgen G. 1971. 1976-1990 Rinde Anders 1992-2012 Havåg Svante 1994-1996 Aemmer Heinz 2012-2013 Henden Berta 1978-1982 Almenning Ståle 2013-2015 Henden Margrete 1987 Aske Bjørnar 2015- Hole Gunn 2015- Holvik Kåre 1989-2012 TRYKKING Hope Solveig 2017-2018 Solglimt trykkeri 1971-2012 Jordanger Arvid 2004-2009, 2019- Druka Klaipeda, Litauen 2012-2020 Klungrehaug Johannes 1971-2011 kasserar United Press, Riga Latvia 2020- Langeseth Halvor 1977

14 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Jørgen G. Hauge – ein solid medarbeidar i Kyrkjebladet

TEKST: HARALD ASKE

Då Kyrkjebladet starta opp i 1971, stod desse forstandarskapet for Gloppen Sparebank. I nr. 2 1989 har Olaf Sigurd Gundersen som redaksjonsnemnd: Soknerådsformen- Han ivra også for søndagsskulearbeidet og vore på besøk på Hauge. Under overskrif- nene, Jørgen G. Hauge, Harald Eikenæs og var med og dreiv Sandane søndagsskule i ta «Jørgen og Valborg» har soknepresten Nils E. Eimhjellen. Bladstyrarar er prestane. 40 år. ein prat med syskenparet. – Vedvarmen er Slik står det i nr. 1 og nr. 2, men etter dette er Han trong hjelp på garden, og Sigfred best, slår Jørgen fast og fortel om ei vøle med det berre prestane som er nemnde. Men frå Grimsbø (f. 1932) frå Jølster kom og var aplar han held på å sage opp og kløyve til nr. 5 i 1976 finn vi Oddvar Almenning, Jørgen dreng. Samarbeidet mellom desse to vart ved. På salongbordet i den velordna stova er G. Hauge, Inge Pedersen og res.kap. Asbjørn så godt at dei heldt fram i skogen med ved- det lagt ein hardangersaumduk, og det vert Gjengedal i redaksjonen. Frå då av er Jørgen hogst og anna, og Sigfred G. Hauge (j.g.H.) ofte å finne som skribent i vart verande på garden. Kyrkjebladet heilt fram til han slutta i 1990. Han fekk seg utdanning ved Nei, det står ikkje på å bli gammal når ein berre Jørgen Gabrielson Hauge var fødd på Hjeltnes hagebruksskule og Hauge 5.01.1905. Dei var fem sysken, ei jente kom etter kvart til å bety er friske, då er det moro, summerer Jørgen opp og fire gutar. Valborg heitte systera som var mykje for utviklinga på gar- og faldar hendene. på garden saman med Jørgen heile livet. den. Det kom vel med, for Som odelsgut la han etter kvart om drifta Jørgen likte å skrive i aviser på garden og dreiv med oppal og kultivering og var korrespondent for Sunnmørsposten, servert kaffi og nylaga sveler. av plantar. Bruket har ein veldriven fruktha- Dagen og Bergens Tidende. - Heimehjelpa, er ho gått for dagen? - Hei- ge som også etterkomarane på garden har Den gode hjelparen for Jørgen, Sigfred, mehjelpa? Nei, innandørs er det Valborg ført vidare. fekk kreft og døydde i 1980, og etter det tok som styrer. – Det er han Jørgen du må snak- Men Jørgen hadde også samfunnsinteres- Jon Egil Vik over bruket. Han er sonen til Jør- ke med, det er han som er interessant og har ser både på det kristelege og det politiske gen Vik frå Ålfoten, busett på Øyrane. Jørgen vore med. – Vi er med, repliserer han, og får plan, og han representerte Venstre i Glop- Vik og Jørgen G. Hauge var syskenbarn. Jon henne til å fortelje om foreiningane ho er pen kommunestyre i 2-3 periodar og sat i Egil fekk skøyte på bruket i 1981. med i. Men ein del må vi unnvere når vi er

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 15 Jørgen i frukthagen på Hauge. Biletet er teke av Sigfred Grimsbø.

vart liksom eit kåseri då? – Ja, du kan godt seie det. Men elles så vart det no mange kåseri over Bergen lokal – ja, ca. 40. Og det gjekk ikkje over telefonen. Då laut eg reise til Bergen og stille opp i studio. - Du fekk vel ein del reaksjonar på kåse- ria? – Ja, det vart mange det. – Terga du på deg nokon då? - Nei, du veit, det var ikkje så god radio her då, smiler Jørgen, og Valborg ler. - Reisene kunne vere stabalne, seier Jør- gen og rettar seg opp. - Rutebil, drosje og båt. Men fly har dei aldri fått meg opp i. Det var tungvint å reise for alle, og det gjorde at elevane på Firda budde på hybel, og preika- rane måtte overnatte. – Ja, det var mykje av det, skyt Valborg inn, og då var det gjerne her dei tok inn. – Det kunne vel bli litt travelt med så mykje framandfolk i huset? – Ja, det kunne det, men eg har sett på det som ei Guds gjerning. - Er det noko av det kristelege arbeidet du har vore borti som du ser på med spe- siell glede? – Kontakten med Concordia, og så først og fremst søndagsskulen, som vi var med i som lærarar i 40 år. Det er interessant å følgje med dei vi hadde på søndags- skulen, korleis det går med dei. Det galdt å vere praktisk og aktuell for årstrinnet. Eg har frammøtebøkene. Å bla i dei gjev gode minne. Elles trur eg borna er dei same no som då. Ta dei der dei er og la dei føle at dei er med. Etter konfirmasjonen vart det garden for meg. Reveskur har eg aldri sett opp, men tu- senvis av frukt-kasser har eg spikra. Eg drog litt eldre. Gamle folk har det vore før i hu- - Kva stoff dekka du? - Det var alt, det. eit lettelsens sukk då dei henta den siste set. – Trur de det var verre eller betre å vere Og spesielt Dagen tok inn alt. Men avisene kua. Interessa har alltid vore frukt og grøn- gammal før? er heilt forandra. Heradsstyrereferat i B.T. i saker. Ja, eg har jamvel vore på torget i Oslo Jørgen reflekterer over dei som hadde no- dag er ikkje aktuelt. Men så var der meir liv og selt frukt i lag med besten. kon som kunne ta seg av dei og dei som ik- i heradsstyremøta då enn no. Den tid eg var Det var ikkje Marta og Lasarus vi var på kje hadde nokon. Betre eller verre, Valborg? med, fekk vi ikkje tilsendt ei vøle med papir. vitjing hos, skriv Olaf Sigurd Gundersen, Betre no, svarar ho, og tek handa til munnen Det var ordføraren som las opp på møtet, og men Jørgen og Valborg. Men ein kjenning for å skjule eit lurt smil. Betre, for no har vi så måtte vi finne på ei løysing der og då. Og har dei felles, Jesus. det slik vi vil. det kunne vere artig når vi prøvde på det. - Nei, det står ikkje på å bli gammal når - Syntest du der kunne vere ting som var KVA VAR DET SÅ JØRGEN SKREIV OM ein berre er friske, då er det moro, summerer vanskelege som journalist? I KYRKJEBLADET? Jørgen opp og faldar hendene. - Ja, du veit. Eg skulle melde om alt som Vi har blada oss gjennom ein god del årgan- - Kva ville du ha vore om du ikkje hadde skjedde i Nordfjord, ikkje berre det kristele- gar og sett på kva for overskrifter vi finn med vore gardbrukar? – Journalist, kjem det konge. Og avisene ville då som no få det mest signaturen j.g.H. Og før vi seier noko meir om tant. Men så har eg no vore det og. Det tok mogeleg spissa. Men eg måtte tenkje på kor- det, kan vi berre slå fast at han har vore ein til i 1936, og eg var meldar for Nordfjord i ei leis det vart motteke av alle. utruleg aktiv og god medarbeidar. Han var rekkje aviser, m.a. Dagen, Sunnmørsposten - Stoffet, sende du det i posten då? - Nei, med i redaksjonen frå 1976 til 1990, altså i og B.T. det vanlege var å bruke telefonen. – Så det 14 år. Han skreiv lett og ledig så det er godt

16 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Eg trega på at eg ikkje førte dagbok.

å lese, så det er tydeleg ein person som skreiv lagd å forkynne Guds ord, styre sakramen- prest i Breim. Gjertrud Fitje fortel om «Jul på mykje. ta, mane kyrkjelyden til omvending og få ei misjonsmarka», og han besøkjer julegryta. Hans første artikkel stod i nr. 3-1976: levande tru. Og at ein sjølv lever etter Guds Sjukesyster Elisabeth Ommedal er eit Kurstilbod for eldre. Lenger ute i bladet ord. Det er viktig å besinne seg på kva som kjent namn for mange eldre i Gloppen. Jør- har han snakka med Ellen Johanne Mjelva er presten si oppgåve. Det er så lett å verte gen prata med henne: «Eg trega på at eg (Gjestland) som kan fortelje at der er ein ny for sterkt engasjert i mange slags oppgåver ikkje førte dagbok», kan ho fortelje. I same storkonsert på gang: Händels Messias skal som gjerne går på kostnad av det som er ho- nummeret har han «Lynintervju med sok- framførast av glopparar. vudoppgåva for presten, dette å nå kyrkjely- nerådsformennene». Det er ein litt artig tit- I nr. 4-1976 har han eit intervju med Syn- den med Guds ord. tel, for den er slett ikkje så kort som tittelen nøve Landstad og Dagfinn Aasen som har Han avsluttar artikkelen slik: - Korleis ser skulle tyde på. vore på bispedømmemøte, og han skriv om du på samarbeidet med den kristelege verk- Påskeportrett av prost Kvåle, Songkoret kristenlivet i Breim. semda i prestegjeldet? Jubilo 50 år, Austrheim Mannskor 50 år, Kyr- I nr. 7-1976 har han - I Gloppen er my- kjelydsdag, Pensjonistane i Gloppen slår til eit intervju med den kje godt å byggje på med vellukka tur til Breim og Jølster, nye soknepresten, As- og å fylgje opp. Eg må Konfirmantsamling i Vereide kyrkje, Vakt- bjørn Gjengedal, med verkeleg seie at eg er skifte i Vereide sokn (nytt sokneråd), overskrifta «Eg vil fyrst heldig som får gå inn Knut Sigurd Åsebø til Seychellene – Bøl- og fremst vere prest». i eit slikt miljø. Her ger over Afrika. Ny kyrkjelydssekretær: Astrid Innleiinga er slik: er lagt trygg og fast Kaarstad som seier: Gud har ført meg hit. «Som kjent er As- grunn under både Nr. 10-1978 Det skjer i Bukta der bygdefol- bjørn Gjengedal, som barne-, ungdoms- og ket samlast til fest. I 1988 fortel han om seg dei siste sju åra har det eldre kristelege sjølv som vart utkommandert til krigstenes- vore res.kap. i Breim, arbeidet, og ein må te på Voss: «Minne frå mobiliseringa i 1940». no utnemnd til sokne- verkeleg vere takk- Dette må seiast å vere ein noko uvanleg prest i Gloppen. Og om sam når ein saman- artikkel samanlikna med alt det andre han nokre veker stig så den liknar dei kristelege har skrive, men vi får lære ein annan Jørgen nye soknepresten, sa- tilhøva på mange å kjenne – ein som tok sitt samfunnsansvar man med kona Olaug andre stader. Men i ei vanskeleg tid. og dei to borna, Jarle dette vil ikkje seie at Jørgen gjorde teneste for Kyrkjebladet i 14 11 år og Hildegunn 8 år, det ikkje er nye ar- år. Han var god å ha i redaksjonen, og vi er over dørstokken til det Jørgen Hauge var bonde på beidsoppgåver som takksame for alt det han bidrog med. gamle, ærverdige huset Hauge, søndagsskulelærar i ein i fellesskap må gå Jørgen døydde 13. desember 1993. Og i på Vereide prestegard, 40 år, soknerådsleiar, politikar, inn for. nr. 1 1994 skreiv Olaf Sigurd Gundersen eit som i fleire hundreår journalist i fleire aviser, men - Har soknepresten fint minneord om den praktiske, jordnæ- har vore bustad for sok- også skribent i Kyrkjebladet i noko særleg ønskje til re, pålitelege, produktive, trufaste og gode neprestane i Gloppen. 14 år. kyrkjelyden? medarbeidaren i Kyrkjebladet. Jon Egil kan Etter det vi veit om, er - Ja, det er særleg fortelje at Jørgen var ein god mann og stod Asbjørn Gjengedal den 22. i rekkja av sok- eitt som stig sterkt fram, og det er at eg så for tryggleiken i huset, spesielt då Valborg og neprestar i Gloppen sidan reformasjonen.» sterkt eg kan bed om forbøn, det er noko han vart eldre. Lenger ute i stykket held han fram: som eg verkeleg trur på. j. g. H. - Ei slik stilling femner vidt? – Ja, ein gjer To nummer seinare følgjer Jørgen opp nok sine tankar om det som skal utførast. --- med å skrive om innsetjinga av Asbjørn som Eg vil fyrst og fremst vere prest. sokneprest i Gloppen. Vidare tek han føre - Ja, kva vil det seie? – Det er vel klårast seg Haustmøtet på Ljosborg. Han har ein uttrykt i ordinasjonsritualet. Her vert ein på- prat med Magnus Hauge som fungerte som

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 17 Oddlaug Vereide var med i redaksjonen for Kyrkjebladet i 26 år: Det har vore mange gode møte med menneske

TEKST OG FOTO: GUNN HOLE

I samband med Kyrkjebladet sitt 50-årsjubileum kan det vere interessant å dvele litt over tida som har gått frå starten og fram til i dag. Kven kan vel gjere dette betre enn dei som var med på å utforme bladet i mange år. Oddlaug Vereide er ei av dei som var med nesten frå starten. Tida som redaksjonsmedlem hugsar ho tilbake på med stor glede.

Henne kjenner vi som eit svært samfunn- har sett spor etter seg, er hennar iherdige - Det var rett og slett interessant å vere med! sengasjert menneske med eit varmt hjarte arbeid for å realisere bygginga av kyrkje på Eg sa ja med ein gong eg vart spurd, og vi for andre. Ho har alltid vore velorientert om Sandane. Innsamling av midlar hadde alle- blei ei kjekk gruppe som arbeidde godt i lag. det som rører seg i tida, og har oftast både reie pågått over mange år, og på 80-talet fekk Det var aldri noko usemje eller uhygge. Den ei og fleire saker som ho gjerne kunne ten- ho med seg mange friviljuge i ein stor, vedva- første redaksjonen bestod av prestane Olaf kje seg å diskutere. Ikkje underleg at denne rande dugnad med innsamling og sal av lop- Sigurd Gundersen og Per Inge Eide, og Eliin dama har hatt eit langt liv som politikar, per. Den årlege loppemarknaden og sveleka- Djupvik, Jorunn Eide, Jørgen Hauge og meg. men her og no er det hennar erfaring i arbei- feen frå den tida går framleis for fullt under På møta planla og fordelte vi arbeidet med det for Kyrkjebladet som skal få mest fokus. Sandane-dagane. Nok pengar vart innsamla neste blad, men vi tok oss også tid til å ha til å finansiere det første byggesteget som det hyggeleg saman på desse møta, for det AKTIV OG ENGASJERT HEILE LIVET blei ført opp på dugnad. I 1997 stod endeleg er viktig. På den tid tida hadde vi redak- I fleire år var Oddlaug ei tydeleg stemme for heile Arbeidskyrkja på Sandane ferdig. sjonsmøta heime hos søskena Valborg og KrF i Gloppen kommunestyre, der ho modig Jørgen G. Hauge. Det var som eit gjestebod stod opp for det ho meinte var rett og godt. LANG FARTSTID I KYRKJEBLADET å rekne med smørbrød og kaker, for ikkje å Ho møtte også fast i Stortinget i tida 1989- Allereie i 1980 blei Oddlaug tilsett som klokkar snakke om lefser og gombe. Som vertinne 90 som 1. vara for Lars Gunnar Lie. Lista er og kyrkjelydssekretær i Vereide sokn, eit arbeid var Valborg av og til med på møta, ho var in- lang over både offentlege og andre tillitsverv. ho fann rikt og meiningsfullt. Så kom også teressert og kom med idear og gode innspel. Oddlaug har ytt mykje og vore ein stor res- spørsmålet om å bidra fast i Kyrkjebladet. Blant desse tidlege minna, står Jørgen som surs i mange samanhengar, og fekk Gloppen ein veldig trygg og solid person å samar- kommune sin kulturpris i 1999. Eit anna felt - Du vart medlem av redaksjonen for Kyrkje- beide med. Eg har mykje å vere takksam til som har nytt godt av hennar årelange inn- bladet 1983 og blei med vidare i heile 26 år. han for. Seinare samlast vi på kyrkjelydskon- sats, er kyrkja. Eit eksempel som verkeleg Kva motiverte deg til så lang innsats? toret. Vi hadde framleis måltid kvar gong,

18 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Kyrkjebladet har alltid betydd mykje for Oddlaug, både i tida som redaksjonsmedlem og no som ivrig lesar. Eldre blad er også godt lesestoff.

men no gjekk det på omgang å ha med seg menneske. Det som set djupast att i minnet, frå livet og ned, og visste at heretter vart det mat. Natronkakene til Jorunn Eide var alltid er intervjuet med John Austrheim i 1987, det rullestol for hans del. Han hadde ikkje noko populære, dei ville alle smake. Eg tykte Jor- kan eg aldri gløyme. Det var rett og slett styr- sut for det, til hans eiga forundring. Sjølv såg unn var særleg flink til å lage intervju med kande for trua. John vart utsett for ei arbeids- han det slik at det var Guds kraft og mange dei eldre. Eg har lyst til å understreke at alle ulukke i skogen og låg lenge på sjukehuset veners forbøn som gav han redaksjonsmedlemmane opp gjennom åra etterpå, og vi fekk kome å intervjue han. Då livsmot og heldt han oppe. Det var ei så sterk var både dyktige og engasjerte, og det var fekk vi høyre om dagen då han nær hadde (Les heile intervjuet med gjevande å samarbeide med dei. Vi var nøye mist livet, og korleis han hadde reagert på John Austrheim på side 22.) oppleving at han på at det var vart laga stoff frå alle dei fire det. I skogen hadde han fått eit tre over seg og dåverande sokna, og at det skulle vere noko blitt liggande fem timar fastklemt i snø i 12-13 -Med di lange erfaring har knapt kunne finne for alle uansett alder. Vårt store ønskje var at graders kulde før redninga kom. Eg ser han så du sikkert gode råd til oss ord for det. Han kyrkjebladet skulle vere oppbyggjande. levande for meg, den store og kraftige karen, som sit i redaksjonen i liggande der så hjelpelaus, men i bøn til Gud. dag? fekk erfare at trua - Så vil eg nytte høvet til å takke Ola Nyha- På vårt spørsmål om han hadde vore redd for -Kyrkjebladet har vore og gen og Odd Hansen som arbeidde på Solg- å døy der han låg, svara han at nei, det han er eit klart forkynnande heldt. limt Trykkeri, der bladet blei prenta før. Dei kjende på var Guds og Jesu fred. Bibelord og blad, og slik skal det vere. var begge tålmodige og hjelpsame, sjølv når salmevers dukka opp og vart til trøyst. Det Det skal styrke trua og dessutan spegle livet stoffet kom seint inn. var ei så sterk oppleving at han knapt kun- i kyrkjelydane, og gje kall til teneste. ne finne ord for det. Han fekk erfare at trua Etter mitt syn er bladet heilt fantastisk, no - Er det spesielle historier eller opplevingar heldt. John som hadde hatt eit aktivt liv som tenkjer eg på alt, layout, tekstar, bildestoff og som har gjort særleg inntrykk? stortingsrepresentant og samferdselsminis- på at det er så allsidig. Dei aller fleste kan - Det var mange rørande og gode møte med ter for Senterpartiet, låg no på sjukehuset lam finne noko som vil interessere dei. Bladet

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 19 Tid for kaffistund i den blå timen. «Eg takkar Gud for alt det gode eg har fått gjennom arbeidet mitt. Takk for fint samarbeid, både i Kyrkjebladet og alt anna kyrkjelydsarbeid. Takka går også til min kjære Kåre som alltid har stått ved sida mi med oppmuntring og trøyst, praktisk hjelp og gode råd», seier Oddlaug.

har eit mangfald som er imponerande. Det I Gloppen er her mange samlingar med ulikt tisk å vere med på. Vi fekk sjå breidda i det er også eit kulturblad som dokumenterer innhald, og eg skulle ønskje at kyrkja kunne kristne arbeidet og at mange menneske var det som skjer i og kring kyrkja vår. Sjølv les gjere seg endå meir synleg på desse, til dø- engasjerte. Når koronatida er over, kunne eg eg absolutt alt, til og med annonsane! Eg er mes på landsbydagane. Vi må vere med der ønskje at alle kristne lag går saman om eit glad for at desse har stått samla, slik at dei det skjer, og Kyrkjebladet må spegle dette, liknande arrangement slik at vi kan inspi- ikkje forstyrrar bodskapen i tekstar og bilde. slik det også gjer. rere kvarandre. For vi er mange! Her kunne Kyrkjebladet komme med innspel og sjølv- Så vil eg gjerne kome med nokre ønskje meir Noko anna eg kunne ønskje meg, er meir sagt lage reportasje. enn råd: stoff frå gamle kyrkjeblad. Særleg er dette rikt å lese for oss som er blitt eldre. Minna - Du har kanskje ei oppfordring til slutt? Det diakonale arbeidet står mitt hjarte nær, er viktige for oss. Det har eg! Om du manglar lesestoff ein for det er mange som treng å bli vist omsorg dag, ta fram Kyrkjebladet, der finn du mykje og få kjensle av å vere meir inkluderte. Dette Så vil eg gjerne ta dykk med til 1991 og det gjevande å lese eller sjå på. For meg har det gjeld så visst ikkje berre eldre, nei, folk i alle vi kalla ein kyrkjedag. Alle organisasjonane blitt ei sann velsigning. aldrar kan slite på ulike måtar. Viss vi ser at som dreiv med kristent arbeid, var inviterte. nokon har det vondt, skal vi ikkje vere red- Heile 115 var samla! Det vart ei rik og viktig de for å ta kontakt. Vi er alle kalla til å vere storsamling som starta med utegudsteneste medmenneske som bryr seg. At andre ser og i Jølet. Her møtte songkor, barneforeiningar, støttar når ein slit, gjer stor forskjell, og det kvinneforeiningar og mange fleire. Folk had- skal ikkje alltid så mykje til. Kanskje Kyrkje- de pynta seg i bunad eller andre festklede og bladet kunne skrive endå meir om kor viktig gjekk under sine eigne faner i prosesjon inn dette er, særleg no i koronatida. på scena. Dette arrangementet var fantas-

20 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Dei første kontaktane frå Hyen

AV KURT DJUPVIK

For Hyen sokn vart det frå starten sokneråds- stort arrangement og mykje stoff for Kyrkje- kontaktperson for Kyrkjebladet. Det sa han ja leiar Martin J. Ommedal og Nils E. Eimhjellen. bladet. Det vart mellom anna laga eit eige til og fekk ansvaret saman med soknerådsleiar Martin J. Ommedal var soknerådsfor- 100-årsskrift om Hyen kyrkje som Martin Martin J. Ommedal. mann i Hyen sokn frå 1958 til 1981. Som var ansvarleg for. Nils hadde stor interesse av å skrive om leiar for soknerådet vart han kontaktperson Nils Eimhjellen var bondeguten som vart lokale saker og kristenlivet i bygda. Senter- mot kyrkjelege og offentlege organ. Mar- «bladfyk» i Gula Tidend i Bergen. Nils var partipolitikaren var også aktiv i alt organi- tin er flink til å skrive, og det var naturleg landbruksutdanna og fekk difor arbeide med sasjonsarbeid som kunne styrke bonden, at han tok medansvar for kyrkjebladstoff i landbruksstoff i avisa. Han skreiv om livet på bygda og det kristne arbeidet. denne perioden. I tillegg til dette var Mar- garden og landbrukspolitiske saker, og dette Etter kvart vart han leiar i Hyen sokneråd, tin J. KrF-politikar og hadde god kontakt likte Nils. Då han kom heim og overtok farsgar- og han var også leiar for Gloppen kyrkjelege inn mot det offentlege. I 1976 var det også den i Eimhjella, var det naturleg for soknerådet fellesråd i ein periode. 100-årsjubileum for Hyen kyrkje. Det var eit å spørje Nils om han kunne tenke seg å vere

Kyrkja i Hyen ligg flott plassert som eit landemerke på Straumsholmen i botnen av Hyefjorden. Bilete frå 1941. Ukjend fotograf.

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 21 Eit møte med John Austrheim på Fylkessjukehuset

TEKST: ODDLAUG VEREIDE OG JØRGEN G. HAUGE

- Det første eg høyrde etter at eg kom til med innstillinga å gjere. Eg har vore så heilt behageleg det kan vere å sovne inn i døden i medvit ute på Nordfjord Sjukehus og dokte- avslappa at eg har forundra meg over det kulden. Ja, eg var sikker på at det var slutt. Eg rane hadde mælt temperaturen til 28 grader, sjølv. Eg har ikkje gråte ei tung tåre, eg tek tenkte eg greidde å puste ein gong til, men var at dei sa at eigentleg så skulle eg ikkje ein dag i gongen, og det har vart ved gjen- greidde det fleire gongar, og kjende då at eg ha vore i live. Men det var eg heldigvis, og nom heile sjukelega. Eg må seie eg er undren balanserte heilt på grensa. Nærare døden etter at dei hadde arbeidd med meg ei tid, over det, for det skulle ikkje nett ligge for trur eg ikkje det er råd å kome, men eg var høyrde eg dei sa at no er temperaturen oppe meg å ta det slik, men det er ved Guds kraft heilt klår heile tida. i 34 grader. Eg vart så send med helikopter og mange venners forbøn som har gjeve - Du merka ikkje redsel då døden stod til Haukeland sjukehus der eg fekk konsta- meg livsmod og kraft framfor deg som ein tert korleis tilstanden var. Etter nokre dagar og held meg oppe. realitet? der gjekk turen til Fylkessjukehuset i Førde, Vi spør John: - Kva Eg forstår kor - Nei, det var tvert der eg no har vore i over 2 månader og fram- følte du som ein kris- imot ei eiendomme- leis er. Og kva tid eg kjem herifrå, veit eg ik- ten, pressa til det ytter- behageleg det kan leg oppleving, då eg kje, det vert i alle fall i rullestol. Det er John ste i møte med døden? vere å sovne inn i låg og tenkte på dette Austrheim som fortel dette til dei to utsende - Ja, det må eg seie og overbevisande fekk (Oddlaug og Jørgen) frå Kyrkjebladet. var ein underleg fø- døden i kulden. Ja, oppleve at trua heldt. - Det er blitt ein heilt ny livssituasjon for lelse som eg ikkje kan Det ein har opplevt meg, nokså radikalt, seier John. - Men trass forklare. Eg konstater- eg var sikker på at og bygt på av frelse frå det som har hendt, så er det tre viktige ting te at føtene var ute av det var slutt. ungdommen av, det eg kan trekke fram på pluss-sida. Fyrst at eg funksjon - ingen ting å heldt då eg stod inn- fekk behalde livet, og dernest at eg fekk be- ta i med hendene, var for døden. Eg trur at halde sans og samling. Og at overkroppen er heilt åleine - ingen som høyrde meg om eg eg kan seie at eg kjende både Guds og Jesu frisk og at eg kan få bruke armane. Eit liv i ropa. Eg låg 5 timar i snøen i 12-13 graders fred. Det er eigentleg det som er vitnemålet. rullestol treng ikkje å vere mislukka, livet er kulde, og merka korleis denne kulden åt seg Eg tenkte også på at Han har sagt at Han vil merkeleg rikt på mogelegheiter. Det har litt lenger og lenger inn i kroppen. Eg forstår kor vere med alle dagar, - kva var då eigentleg

22 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 ”

Der låg eg så og sveva mellom liv og død då ho måtte gå frå meg for å hente hjelp. I tre kvarter måtte ho gå for å nå fram til folk

at det var folk ikring meg, men alt var berre ei svak aning. - Vi veit at der har vore og er ein stor bø- nering rundt deg, for slike alvorshende grip djupt inn i både vener og kjende vidt utover. Austrheim, John (1912-1995). - Kva verknad slikt har, seier John, - er Fotografert på Stortinget. udefinerbart, men de skal vite at eg har merka ei løftande kraft som berre kan meir naturleg enn at Han støtta då eg trong - Var du med bevisstheit heile tida? opplevast. Denne krafta har eg fått kvilt det mest. Det som eg opplevde - det var ikkje - Nei, eg vart nok slegen bevisstlaus då i kvar dag, og det jagar bort dei mørke og kulden som sløva, nei - det var ei klår opp- greina råka meg i hovudet, og kor lenge det triste tankar som ein slik situasjon lett leving. varte veit eg ikkje. Sidan eg vakna låg eg og kan føre med seg. Eg tvilar ikkje på at Gud - Ja, men du hadde no sikkert lyst å leve såg utover og venta på at det skulle verte vil vake over mi framtid og. Eg må verke- lenger? mørkt slik at det kom nokon og leita etter leg seie at rullestolen slett ikkje skræmer - Eg tenkte ikkje på lysta til å leve, men meg. Etter fem timar kom så Ingeborg, og eg meg. No ventar eg berre på at eg skal ver- det eg merka var at eg ikkje var redd for å høyrde ho ropa: «John». Eg greidde å svare: te så bra at eg kan få take stolen i bruk, døy. Det kom fram i tanken bibelord på lø- «Hallo, - er det du kone». Ho kom og tok jak- slik at eg kjem ut mellom det pulserande pande band, ja det er verkeleg underleg kor ka og breidde over hovudet. Der låg eg så og liv og kan take min plass både i kyrkje og dei kan dukke opp når ein treng dei, det er i sveva mellom liv og død då ho måtte gå frå bedehus. slike tider Guds Ande er i arbeid. Det er slik meg for å hente hjelp. I tre kvarter måtte ho Eg takkar for alle helsingar og vitjingar på og med salmevers ein har lært og som kjem gå for å nå fram til folk, og då var ho uviss på sjukerommet. Må Gud få velsigne både unge fram til trøyst og jagar frykt og redsel bort. om ho fann meg i live når ho kom tilbake. og eldre i kyrkjelyden, slik at ein skalar av Dette var, seier John, ei så sterk oppleving at Frå ho gjekk frå meg og til eg vakna på det uvesentlege og kjem inn til frelsa i Jesus det er vanskeleg å finne ord for det. Du må Nordfjord Sjukehus var eg meir eller mindre Kristus som er kjerna. nesten kjenne det og oppleve det inne i deg. borte. Eg merka at eg vart lagd på ei båre og

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 23 Jorunn Eide (1926-2012) var med i redaksjonen i Kyrkjebladet i meir enn 20 år Skribent og medarbeidar i Guds hage

TEKST: ARVID JORDANGER

Mange i Breim og andre stader i kommu- eg hatt stor interesse for misjonen. Eg var bladarbeidet: – Ho likte godt å skrive og had- nen har gode minne knytta til Jorunn Eide. mange år med i Santalforeininga. de lett for å kome i kontakt med folk. Men ho Ho var ei blid, energisk og hyggeleg dame Jorunn kom med i redaksjonen i 1983. Om var ingen kritisk journalist. For henne var det som det alltid var kjekt å møte, og som tok det seier ho: - Eg trur det var eit kall frå Gud viktig å la den ho intervjua få fortelje om li- seg tid til ein prat. Ho viste interesse og då eg vart oppmoda om å bli med. Dette ar- vet sitt, om utfordringane i livet, tankar om omsorg for sine medmenneske, også dei beidet låg innanfor mitt interesseområde. framtida, og gjerne om håp og personleg tru. som hadde det vanskeleg. Vi hugsar den Det har vore lærerikt og trusstyrkjande for Ikkje minst dei mange intervjua med eldre flotte hagen som omkransa heimen i Byr- meg å snakke med menneske, særleg eldre inneheld mykje verdfullt lokalhistorisk stoff. kjelo sentrum. Alltid fint å legge merke til som har prøvd mykje, høyre livssoga deira Eg hugsar at mor ofte var ute i siste liten. Når når vi reiste forbi. I arbeidet som aktivitør og vitnemålet om korleis Gud hjelpte dei i ho skulle av garde, heiv ho seg på sykkelen for på Gloppen sjukeheim var ho med på å vanskelege tider. å nå bussen i Byrkjelo sentrum. Vart ho for gje god livskvalitet til dei som budde der. sein, så haika ho. Ofte vart seine kveldar og Med fagkunnskap og kunstnarlege evner EIN PRODUKTIV MEDARBEIDAR netter nytta for å gjere ferdig tekstane til Kyr- gjorde ho sitt til at fine handarbeid blei til Når vi les gjennom det Jorunn skreiv desse kjebladet. Men ho hadde stor glede av dette der. Mange av desse arbeida er nok å finne åra, finn vi mykje interessant. I tillegg til arbeidet. rundt om i heimane i dag. I dei gode for- intervju med eldre, gjerne jubilantar, finn Så kan vi nemne at Reidar har teke med telje- og lesestundene som ho hadde på vi også samtaler med barn og unge. Barn seg gode tradisjonar heimanfrå. I 17 år var sjukeheimen brukte ho stemma slik at ein på veg til første skuledagen, konfirmantar han redaktør for «Helg og heim. Kyrkjeblad kunne både høyre og forstå. I tillegg til ar- og ungdomar som er engasjerte i ulike for- for Førde og Naustdal». beidet på sjukeheimen engasjerte ho seg i mer for lagsarbeid i bygda. Ho skreiv om arbeid med misjon og søndagsskule og var brubygging mellom kyrkja og ulike miljø i INTERVJU MED MANN I SVART KAPPE medlem i soknerådet. Og altså i kyrkjeblad- bygda. Ho prata med prestefamiliar som Med så mange artiklar å velje mellom, er det redaksjonen i åra 1983-2004. kom og dei som skulle reise herifrå til an- slett ikkje lett å bestemme seg for kva vi skal dre stader i landet. Ho dekka jubileum i presentere for lesarane i dette tilbakeblikket. EG TRUR AT DET VAR EIT KALL FRÅ GUD kyrkje og i foreiningar. Ho skreiv om jule- I intervjuet som vi nemnde tidlegare spør Då ho slutta i redaksjonen blei ho intervjua og påskeførebuingar i skular og barneha- Oddlaug Jorunn om det er noko ho spesielt av Oddlaug Vereide (KB nr. 6-2004). Der fortel gar. Ho skreiv referat frå ulike temasam- vil take fram. Då nemner Jorunn intervjuet ho om den vanskelege tida etter at mannen lingar, og samtalte med flyktningar som ho hadde med høgsterettsadvokat Olav Hes- Einar i 1968 døydde brått av kreftsvulst på var komne til bygda. Vi fekk møte misjo- tenes (KB nr. 4-1991). Slik kan vi seie at det er hjernen. Den yngste av dei tre borna var då nærar som såg tilbake på si teneste, men Jorunn sjølv som har valt ut den teksten som 3 år gammal. Ho seier: - Det var svært tungt, også dei som var på veg ut. For å nemne du får lese her. men eg miste ikkje livsmotet. Eg hadde bor- noko. God lesnad! na, og merka Guds hjelp frå dag til dag. Det var og godt for meg å få vere med i det kristne EIT GODT FØREDØME arbeidet. Arbeidet med søndagsskulen gav Son til Jorunn, Reidar Eide, er lærar og bur i meg mykje. Ei tid hadde eg den her i stova. Førde saman med familien sin. Han hugsar Det var fint å arbeide mellom borna. Så har godt mora sitt store engasjement i kyrkje-

24 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Hagearbeid: Barnebarnet Vegard Eide hjelper Jorunn med å skrive «VELKOMEN» med steinbedplantar. Foto: Reidar Eide.

Elena og bestemor Jorunn kosar seg i den fine hagen. Foto: Reidar Eide.

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 25 Eg var i fengsel, og de såg til meg …

TEKST: JORUNN EIDE (KYRKJEBLAD NR.4-1991)

Mannen på andre sida av bordet, minner om billede vi har for det indre auga av Johannes Døyparen, i bibelsoga. Høgreist, mager, markerte andletsdrag og med brune lynskarpe auge som liksom ser tvers gjennom deg. Skjegget og ka- melshårskappen manglar rett nok. I staden brukar Olav Hestenes (61) svart kappe i arbeidssamanheng, som ein av landet sine fremste forsvarsadvokatar.

Bak det litt barske ytre, anar vi eit vart sinn, mor ættar frå Nord-familien i Måløy. skrapar for deg. Ein stadig drakamp i ditt in- med mykje menneskekunnskap. Glimt i auga Far for til Bergen, der møtte han mor. Et- dre om tida som heller skulle vore brukt mel- og sans for både humor og djupt alvor. Med ter ei tid i politietaten der, bar det nordover lom dei næraste i familien og gjorde eg rett eit hjarta som bankar i omsorg, for dei som til Tromsø, der eg vaks opp. der og då…o.s.v. Men det nyttar ikkje å dette har det aller vanskelegast i samfunnet vårt. Første besøk på Hestenesøyra var i 17- ned i sekkemyra av sjølvmedlidenhet. Eg må Den etterkvart store skaren bak fengselsmu- års alderen. Eg har med åra vorte sterkare ta meg sjølv i nakken og kjempe vidare. rane, som har drap på samvitet, og deira på- og sterkare knytta til denne staden, sjølv om - Du brukar ikkje store ord om deg og ditt? rørande. Han går heller ikkje av vegen for ein eg av og til lengtar til «Nordlandsnetter» og. - Nei, det fekk eg ein leksjon i, i unge år, real kamp for desse, ikkje med kalde, skumle Ingen stad er graset grønare enn her mellom som sat, av den gamle jusprofessoren min: våpen som urett og løgn, men med det som dei høge fjella. Og glopparane må ta vare på «Ta det nå ikke ille opp unge mann. Det er ut frå eit kristent synspunkt er rett og sant. det grøne og gardane sine, her som andre mulig det kan sies mange pene ord om dig, Og kjempar for menneskeverdet uansett bak- stader, smiler Hestenes. Bondeblodet for- men la dem helst sies av andre.» grunnen. nektar seg ikkje her, heller. Vi fekk dette imitert og, so vi kunne både Kyrkjebladet har tinga time med denne - Du fær ikkje til Syden i ferien då? sjå og høyre, den gamle, kloke-om enn litt mannen med dei mange jarn i elden. Og sta- - Nei, for meg er det Hestenesøyra, med tørre professoren. Du har vel fått din del av den er «Vatikanet», nærare bestemt kantina til høyonn, fjell og fjord og fiske, som er beste pene ord, både i pressa og elles? Kyrkjelydskontoret på Sandane 18.mai. rekreasjonen. Hestenes hallar seg tilbake i stolen-knip auga saman (kanskje det er ein måte å slap- RØTER BAKSIDA AV MEDALJEN pe av frå omverda på). - Kan du fortelje litt om røtene og bak- Mange unge drøymer vel om å klatre så - Bryr meg lite om kjendishysteriet. Det grunnen din? høgt på samfunnsstigen som du har gjort. er ei kortvarig glede og blir fort ei belastning - Far min Ola, kom frå Saarheim-bruket Men medaljen har vel ei bakside og? for alle partar. på Hestenesøyra. Det heiter slik fordi fars- Svaret kjem spontant. – Einsemd, midt Og vi må tenkje på Pauli orda- om å dyrke slekta stammar frå Saarheim i Breim. Beste- mellom alle som kanskje både bukkar og skapningen i staden for skaparen.

26 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 FORSVARE, DØME OG IKKJE under krigen. Han kan ha for- FORDØME andra syn på mangt. Det er og Tilbake til yrket ditt. Er det ikkje tøft og same forfattar av De hundrede vanskeleg å vere forsvarsadvokat, i alle desse fioliner, der han slær på andre innfløkte sakene, spesielt dei 140 draps- strenger. sakene du har bak deg? - Klart det er det. Ein ting eg kjempar for DØDEN DET VISSASTE er å få nedkorta varetektstida og få rettsaka AV ALT i gang - fortast råd er. For varetektstida er - Frå det eine til det andre. største belastninga for fangane. Vidare vil eg Du som omgåast døden so ikkje på nokon måte bagatellisere, bortforklare ofte på dei mest groteske må- ugjerninga. Det skal gjerast opp og sonast. tar. Er du redd for å dø? Oppklaringa i ei sak betyr og at mange mis- - Bra du kom med det spørs- tenkte uskuldige går fri. Eg arbeider best i dei målet. Eg trur det hjelper og sakene der den tiltala har gjeve full tilståing. sette ord på tankane om det Og når dei skal dømast har dei krav på og få vissaste av alt - få dei fram i framlagt formildande omstende ved handlin- lyset - og dele dei med nokon ga. Vegen tilbake til samfunnet blir lettare for ein har tillit til. Gjere opp med den som tek ansvar og oppgjer. både Gud og menneske i tide, ikkje undertrykkje og gøyme ÅRSAK OG VERKNAD bort. Det vil forhindre angst. - Kva er årsaka til at stadig yngre kjem opp i drapsaker? «KRISTUS MIN - Eg trur at fjernsyn og video har ei veldig HOVDING…» gjennomslagskraft. Og at voldspåverknaden Det gjekk ei stor vekkjing i her er direkte farleg. Statistikkane viser og at Tromsø under krigen i-44. Då Olav Hestenes i 1987. Foto: NTB Scanpix. omgang med alkohol og rusgift får stå som kom eg med som 13-åring, og ei av dei største årsakene. Vi er vel og alle deltok aktivt i Indremisjonen, medskuldige. Og om «Kari og Ola» verkeleg fortel Hestenes. Saman med pastor Kvarve gjorde alvor av å skape eit varmare klima, reiste vi rundt i distriktet og hadde møte, ved utgangen av rettsalen. Og sidan gjekk ho vise kvarandre medmenneskeleg respekt, i tala, sang og vitna. Det var trass krigen, ei arm i arm med mor hans bortover vegen, i ei kald og hard verd, ja, då ville det mone, og fin tid. snø og kuling. mange ville ikkje ha bruk for ein rus å varme - Og eit kristent standpunkt har du fram- seg på. leis? GLAD I FRELSESARMEEN Vi har blada litt i den nyleg utkomne boka - Ja, men eg må ærleg innrømme at eg - Kva med dei kristne organisasjonane? di: Kamp i sort kappe. Har du planar om flei- slett ikkje er for prektig. Grensene kan vel - Der har eg m.a. eit godt auge til Frelses- re bøker? verte strekte langt fram og utover til tider i armeen, trass i at eg fekk eit durabelt skjen- - Ja, den neste skal heite: Fred i hvite han- staden for inn mot sentrum, Jesus Kristus. nebrev frå ein major der, eingong. Det hadde sker, og kjem kanskje ut i -92. - Går du ofte i kyrkja? seg slik at eg hadde skrive og framført ei vise I den førstnemnde boka har du mange si- - Det gjer eg når eg har tid og høve. Og i om to Frelsesarmedamer og deira opplevin- tat av diktaren Arnulf Øverland. ein salme eg er glad i lyder det slik: gar på ein tytebærtur (Tyttebærvisa). Den - Ja, han kjende eg personleg, og den karen fall ikkje i smak-hos majoren. Då skreiv eg gjev oss respekt for medmenneska i klar- «Kristus min høvding omgåande tilbake, bad om orsaking, fortal- tekst, både i dikt og prosa. i livet skal vera de at eg hadde tilknytning til Frelsesarmeen Du må oss livet og fordi tanta mi, Anna (søster til far), var slum- Du skal ikke dømme sanninga læra. søster der i mange år og at dottera mi gjekk den som er sunket i slam Lær oss å høyra på Jeløya Folkehøgskole (som Frelsesarme- du skal si til ditt hjerte: og halde ditt ord. en eig). Sidan vart vi perlevener. All respekt Denne gang var det ham. Kristus vår høvding» for dei og andre som let ord og handling føl- og så kan du bøye ditt hode gjast åt- og ser til dei som er i fengsel -og ligg i sorg og skam. Han vil også gjerne læra oss å tilgje. Det i rennesteinen. som er det bærande, oppover og utover, i Den tilmålte timen hadde fare fort- og var Men var det ikkje Øverland som skreiv: menneskelivet, sjølv om dette kostar, og vi allereie overskreden. Nye avtaler venta, men Fjern kristenkorset i vårt flagg og heis det slett ikkje skal tale lettvint om det. Olav Hestenes var ikkje stressa for det. Han rent og rødt. Det var sterkt å vere vitne til, i ei oppri- bukkar pent og takkar for samtalen. Det - Det stemmer nok, men han opplevde my- vande rettsak at mora til offeret omfavna same gjer Kyrkjebladet og ynskjer Guds vel- kje sidan det. M.a. var han i konsentrasjonsleir gjerningsmannen og gav han ein god klem, signing vidare, i eit vanskeleg yrke!

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 27 Kyrkjebladet 50 år Form og utsjånad

ODDVAR ALMENNING

Vi kan dele soga til kyrkjebladet i tre bolkar A-5-PERIODEN 1971 – 1980 men vi har ein mistanke om at det er Lyslo foto ut frå formatet. Kvar av dei tre periodene har Då bladet kom i gang att etter ein «pause» og foto Almenning som står bak dei fleste av hatt sine endringar innanfor hovudformatet, på 25 år, var det i det same formatet som det bilda. Etter kvart kom det vakre naturbilde frå ikkje minst når det gjeld bruk av bilde, som hadde vore, såkalla A-5. Eit A-5 -ark er 15 cm ulike stader i Gloppen. I A-5-perioden kom det vi skal kome tydeleg tilbake til. Men storleik breitt og 21 cm høgt. Så små sider får naturleg og foto frå arrangement og hendingar i det kyr- og form tilseier ei tredeling som vi vil kara- nok ein eller maksimum to spalter, noko som kjelege arbeidet. Frå 1977ser ein at redaksjonen rakterisere slik: 1) A5-perioden, 2) «Kvadrat- avgrensar høvet til å variere storleik på bilda legg vinn på å lage framsider som skal illustrere perioden» og 3) A4-perioden. Denne gongen eller på andre måtar skape spennande sider. tida i kyrkjeåret, eller aktualisere innhaldet i ser vi litt nærare på A5-perioden, og så kjem Vi må og nemne at vi framleis var i «bly-ti- bladet. Sjå kommentarar i bildetekstane. vi tilbake til dei andre periodene seinare. Det da», der det måtte lagast klisjear av alle bilde, vi legg mest på i dette enkle oversynet, er og utvalet av skrifttypar og skriftstorleikar TI UTGÅVER I ÅRET! storleik og bruk av framsidene. var høgst avgrensa i høve til i dag. Bladet var Heilt frå starten og i alle dei ti første åra kom heile denne perioden prega av høg kvalitet, bladet ut med 10 nummer per år. Dette kan med godt papir, god typografi (form og stor- vere verd å merke seg, når ein samanliknar leik på bokstavar i overskrifter og tekst- starten med dagens kyrkjeblad, som berre spalter) og sikker og ryddig form. Alt kjem ut 6 gonger for året. Sidetalet per utgåve er heilskapleg og gjennomført i perio- er 16, og det ligg heilt fast til ut i 1977-årgan- den, med stadig meir bruk av bilde og gen, då det blei behov for meir plass så nokre meir variasjon i typografien. av utgåvene hadde 20 sider. Men dette gjeld berre tre nummer i 1977. Dei to neste åra har FRAMSIDER alle utgåvene 16 sider. (Julenummeret i 1979 Redaktøren (truleg Johnny Bakke) disku- blei noko heilt anna, og representerer eit skif- terer førstesida i blad nr. 2 i 1971, og vi te som vi skal kome tilbake til neste gong). siterer: «Dette nummeret vert prenta Ein kan lett tenke at det var lite stoff i desse med same forside som vi hadde på alle tynne blada. Då må vi hugse at sidan det var nummer (i 1946 og 47)…. Alternativet er såpass mykje færre bilde som skulle ha plass, å ha eit bilete på forsida, skiftande frå måtte det skrivast desto meir tekst. Seksten nummer til nummer». Så drøftar han sider i ti nummer er 160 sider i året. Sidetalet fordeler og ulemper, og innbyr til slutt på 2020-årgangen er 316, om lag dobbelt så lesarane til å gje uttrykk for si meining. mykje. Sidene er dobbelt så store, men om Om nokon gjorde det, veit vi ikkje, men storleiken berre kompenserer for den plassen frå dette nummeret av har det alltid vore bilda tek, ser vi at dei fyrste årgangane kan- eitt (eller stundom fleire) bilde på framsi- skje hadde halvparten så mykje tekst som dei da av kyrkjebladet. Det er i all hovudsak siste, og det ville vel få ha tippa på! sjølve kyrkjebygga i Gloppen som er mo- I starten var det kyrkjehusa som var hovudmotiv på tiv i den første tida, inne eller ute. Vi finn framsidene. Men fotografane er ukjende! ikkje opplysningar om kven som er fotograf,

28 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Siste nummeret i året har heile tida hatt eit julemotiv. Vi ser frå v.: Julemotiv frå -73, -71 og nede -72, og på påskenummeret i 1975.

Her er tre meir særmerkte motiv. Til venstre eit prospektkort frå Sandane med Alv Nyland sin statue av nordfjordhingsten Dyre, med Kari Eikenæs (no Vengen) som «fotomodell», i midten eit foto frå Hausttakkefest i Sandane bedehus og til høgre ei avfotografering av Salvador Dali (spansk verdskjend kunstmålar, surrealist) sitt krossfestingsmotiv.

Her er nokre døme på natur- motiv som er brukte til framsider. Somme gonger kunne motiva ha tilknyting til stoff inne i bladet, som i nr. 4 frå 1974, der Anne Arnestad (f. i 1868) fortel om livet sitt. Ho var fødd på Fitje og gjekk til støls på Vårstøylen og i Fitjestøylen i Langedalen.

Nokre framsider som fortel om innhaldet i det aktuelle nummeret. Vi ser oppe til venstre eit stikk av Hans Nilsen Hauge, som det er fortalt om i bladet. Oppe til høgre har einkvan i redaksjonen laga ein fotomontasje (samankopiering) med tema brurevigsle. Nede til venstre ser vi eit linosnitt med diakoni som tema, sidan bladet inneheld ein artikkel om ei hovudopp- gåve om diakonien i Gloppen. Nede til høgre, ein teikna kommentar til framtida for dei som nett i august starta på skulen.

1976. Framsider med glimt frå det kyrkjelege arbeidet, konfirmasjon og utdeling av Mi kyrkjebok.

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 29 Inge Pedersen, vår første kyrkjelydssekretær

Gloppen fekk sin fyrste kyrkjelydssekretær EN HILSEN TIL KYRKJEBLADET til menigheten i Gloppen. i 1974. I mainummeret av bladet kan Bakke Gratulerer med jubileet til et kyrkjelydsblad Så vil jeg avslutningsvis få takke for den fortelje godt nytt. Ein ung mann hadde vore som har fungert som en informasjonskanal fantastisk fine tiden jeg hadde som kyrkje- på besøk i Gloppen saman med andre frå til alle innbyggere i Gloppen kommune, der Menighetsseminaret i Bergen. Etter besø- små og store hendelser beskrives. ket sende han brev til soknerådet og sa at I min tid som kyrkjelydssekretær (1973- «han gjerne skulle sjå at han kunne få høve 1976) var jeg med i redaksjonskomiteen for til å ta opp arbeidet som kyrkjelydssekre- bladet. Bladet ble på den tiden produsert på tær i Gloppen», og i nr. 7 same året blir se- den gamle boktrykkermåten. Det var ikke kretæren presentert med bilde og instruks, enkelt å lage layout i den tiden. Vi var med der det vert nemnt kva som blir oppgåvene i en konkurranse om det peneste bladet på den tiden. Om vi vant husker jeg ikke, men vi var med i finalerunden. For å få bilder i bladet måtte det lages klisjeer av og all teksten produsert i bly. Heldigvis ble det en forandring på dette da vi kunne gå over til å produsere bladet i offset, en grafisk revolusjon. Slik ser han ut, den Inge Pedersen For å illustrere utviklingen fra den tiden som no gratulerer Kyrkjebladet. til dagens teknologi kan jeg illustrere det på denne måten: Jeg skulle hjem på juleferie lydssekretær i Gloppen. Det var en rik til mine foreldre, og vel hjemme kom jeg på tid med fantastisk mange gode minner. at jeg hadde glemt å skru ned på varmen Jeg kunne skrive side opp og side ned om på varmtvannstanken. Jeg måtte ringe til opplevelser tilknyttet arbeidet, men skal husverten min og be han om å skru ned kun nevne arbeidet med konfirmantene, Det var ein moderne ung mann som varmen. I den tiden måtte vi ringe til en Fakkelen og Joy Sing. Og alle konfirmant- kom frå Bergen til Gloppen for å bli sentral og be om å bli satt over til det leirene, der særlig en leir må fremheves, vår fyrste kyrkjelydssekretær. nummer som vi meldte. Da jeg opplyste den gangen vi lurte konfirmantene til å tro om nummeret hørte jeg sentralborddamen at vi skulle overføre på direkte radio under- hans. Han skal styrkje det kristne arbeidet si: «Er det deg, Pedersen. Knut er ikke hjemme, holdningskvelden fra leiren. En uforglemmelig som er i gang, oppgåver som kyrkjelyden ik- så han akkurat kjøre forbi vinduet her. Kan opplevelse. kje har makta å ta opp, og leiarrekruttering jeg ta imot en beskjed til han. Jeg ser når Vil også nevne arbeidet med den uorgani- og leiartrening (!). Nedanfor kan du lese ei han kjører hjem igjen.» Det var datidens serte ungdommen, fantastiske ungdommer helsing vi har fått frå han, med gode min- telefon. Og den samme utvikling har skjedd som ble noen av mine beste venner. ne frå desse få åra i ei viktig tid i ungdoms- med trykking av trykksaker, fra boktrykk Vil til slutt ønske at det kristne arbeidet arbeidet i Gloppen. Han nemner ikkje at til dagens digitale muligheter og måter å som drives i Gloppen får vokse og gro og at kyr- han var fagmann som typograf (trykkeri- produsere trykksaker på. kjelydsbladet kan få være et godt redskap til å arbeidar), men det var nyttig for redaksjonen Jeg vet ikke hvordan kyrkjelydsbladet ser ut i formidle det glade budskap til alle. å ha ein fagmann med seg på møta, og han dag. Men jeg tror det er en sprek jubilant som hjelpte oss til å forstå meir av fagspråket. fremdeles fungerer som en informasjonskanal Hilsen Inge Pedersen

30 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 To provoserande framsider

AV ODDVAR ALMENNING

Framsida er viktig, den «les» alle, og den la vekt på at ingen ting skulle vere tilfeldig skal gjerne «peike på» noko av innhaldet i eller lite gjennomtenkt, aller minst framsi- bladet, eller bladet si «sjel», for å seie det på da. Uteliggaren som finn Jesusbarnet i søpla, den måten. Ei «kjelde» har fortalt at framsi- eit bilde som var laga særskilt til Kyrkjebla- da på nr. 1 i 1976 vekte reaksjonar. Kva har det i dette høvet, vekte negative kjensler hos ein soldat å gjere på framsida av Kyrkjebla- mange. Fleire i redaksjonen kunne etterpå det? Her er litt av den fyldige bildeteksten melde om at dei hadde fått slike kommen- som stod på framsida i lag med fotografiet: tarar. Og eg som hadde teikna, vart «teken «Biletet vårt er teke for hundre år sidan og til sides» for å bli irettesett. Mannen som representerer såleis eit jubileum. Det er særs snakka til meg, meinte nok at eg trong litt imponerande at dei alt då kunne lage så klå- «vaksenopplæring» om at jula skal vere re og gode bilete. …Denne soldaten er stolt koseleg og triveleg, og at dette bildet vekte av uniform og sabel. Nettopp det var eit på- «feil» kjensler. Eg gjorde mitt beste for å for- fallande særdrag. Uniformene er symbolsk klare at Kristus kom til dei som er nedbøyg- uttrykk for fedrelandskjærleik og vilje til om de, at stall og krubbe ikkje er «koseleg idyll», så skal vere å setje inn alt sitt i forsvaret. Men men eit uttrykk for at verda ikkje tok godt samstundes er det også eit anna særdrag imot den store gåva frå Gud, men eg fekk ik- som er tvillaust for det vi kallar «gamlekara- kje medhald. Vi såg oss nøydde til å ha ein ne». Dei var sterkt religiøst funderte og levde kommentar i nr. 1 , 1980: i ein naturleg syntese av gudstru og praktisk «Framsida på julenummeret vart teken ille livsdugleik. Kan hende karakteriserer ein dei opp av mange. Somme har visst mistydd teik- best ved å seie at dei hadde Gud i sinn og var ninga. Andre skjøna ikkje noko av den. Ein viljuge til å setje livet inn». kort bilettekst burde gjerne ha vore med for Dette var tydeleg vis ikkje nok, for vår å få fram poenget. Det kunne til dømes høve «kjelde» kan fortelje at det var fleire som med desse orda om Jesus: «….men hans eig- «murra» og meinte at bildet var upassande ne tok ikkje imot han. Men alle som tok imot som framside. Kva «murringa» gjekk ut på, han, dei gav han rett til å verta Guds born. veit vi ikkje. Men dei reaksjonane som kom (Joh. 1, 11-12) Søppeldunken, som krubba, på framsida i blad nr. 10, 1979 (julenumme- minner om at det var, og er, mange som støy- ret) veit vi meir om, for det er sjølv-opplevd. ter han frå seg- Men den som finn han, vert Eg var med i redaksjonen på den tida, og vi glad. Kva gjer du med Jesus?»

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 31 BARNESIDER VED GUNN HOLE JESUS TOLVÅRING SOM I TEMPELET Har foreldra dinenokon gongvore redde fordi deiikkje fanndegatt?DetskjeddemedJesus ein gongdåhanvar12årogfamilienhadde vore istorbyen Jerusalem. Denneteikningakan du fargelegge! Herkan duleseomkvasomskjedde: Kvart år fór Jesu foreldre til Jerusalem i påskehøgtida. Og då han var tolv år, drog dei som dei år,drog tolv var han då Og påskehøgtida. i Jerusalem til foreldre Jesu fór år Kvart vanleg dit opp til høgtida. Men då høgtidsdagane var til ende og dei skulle fara heim, vart vart heim, fara skulle dei og ende til var høgtidsdagane då Men høgtida. til opp dit vanleg guten Jesus verande att i Jerusalem, og foreldra hans la ikkje merke til det. Dei tenkte han tenkte Dei det. til merkeikkje la foreldrahans og Jerusalem, i att verande Jesus guten var med i følgjet, og fór ei dagsreise fram før dei tok til å leita etter han mellom slektningar mellom han etter leita å til tok dei dagsreisefør framei fór og følgjet, i med var og kjenningar. Sidan dei ikkje fann han, fór dei attende til Jerusalem og leita etter han der.han etter leita og Jerusalem til attende dei fór kjenningar.han, og fann ikkje dei Sidan Så vart han med dei heim til Nasaret og var lydig mot dei. Men mor hans gøymde alt gøymde hans mor Men dei. mot lydig var Nasaretog til heim dei med han vart Så dette i hjartet sitt. Og Jesus gjekk fram i alder og visdom og var til glede for Gud og Gud for glede til var og visdom og alder i fram gjekk Jesus Og sitt. hjartet i dette menneske. med dette. meinte han kva ikkje skjøna dei Men Faråt verahuset min?»må i eg ikkjeat ra: «Kvifor leita de etter meg? Visste de sva- han Men redde.» så vore og deg etter leita har eg og din Far mitt? net «Kvifor har du dette gjort mot oss, bar- dei slegne av undring, og mor hans sa: han svara. Då foreldra fekk sjå han, vart godt kor og var han klok kor over seg mål. Og alle som høyrde på han, undra spørs- stilte og dei på lydde og arane i tempelet. Der sat han midt blant lær- han dei fann dagar tre etter først Men BARNESIDER VED BENEDICTE HOLE (Jesus 0år–Maria. Jesus6år–Josef.12år-Lærar) (Jesus KVA HØYRER SAMAN? SAMAN? HØYRER KVA Sjekk svara dine nedst på sida til slutt! til slutt! sida på nedst dine svara Sjekk Dorothee Raschwitz fortel om kven ho er og kva ho vil Større speleglede og spent forventning til korarbeidet

TEKST: ODDVAR ALMENNING FOTO: JOSTEIN FLØLO

Det er ein velkvalifisert kantor med livsrøynsle og samtidig med god lyst på nye utfordringar som overtek etter Anders Rinde. Starten har vore god, seier ho, og både ho og kyrkjelydane har forventningar om at det rike kulturlivet skal halde fram.

Ho har brei bakgrunn, solid utdanning, er musikkfest, visste mykje om godt samarbeid men før han kunne starte tenesta der, blei det kjend med kyrkje og misjon, har erfaring in- i musikklivet. I tillegg kom det faktum at ho eit opphald i Australia for engelskopplæring. ternasjonalt og er kjend med norsk veremåte. likar seg godt på Vestlandet etter to år i Mas- Heile familien drog til Australia og budde i Ho snakkar godt norsk etter ti år i landet, og fjorden delstaten South Australia, ein folkerik delstat har gjort teneste fleire stader. Ho likar å spele langt sør i landet, ikkje så langt unna Baros- og elskar korarbeid, er ein rutinert kyrkjetil- FRÅ TYSKLAND sa valley med eit tysk samfunn. Eit halvt år sett, og er fagleg sett eit vakse menneske med Dorothee blei fødd i 1967 i Kiel i dåverande seinare flytte heile familien til PNG Highland, kvalitets-utdanning og relevant praksis. Ho Vest-Tyskland, som nummer to av seks søs- til ein stad som heiter Kainantu og seinare til voks opp med ein prest og misjonær som far, ken. Faren var prest, og fekk stilling i tyske Raipinka. Der gjekk Dorothee på internasjo- var «utanlands» frå heimlandet Tyskland frå kyrkjelydar i Nord-Slesvig, som ligg langt sør nal skule i tre og eit halvt år, og fullførte vida- ho var to år, og er mor til seks framgangsrike i Danmark. Den tyske minoriteten der fekk regåande skule der. born som snart er ferdig utdanna og vele- hjelp og var knytte til den lutherske kyrkja tablerte, og har såleis også ei fartstid i det i Tyskland, og fekk såleis gudstenester på STUDERTE I KIEL OG STIFTA FAMILIE å vere menneske. Ho fortel at ho gler seg til morsmålet sitt. Dorothee var berre to år då Dorothee reiste heim til Tyskland for å stude- tenesta i Gloppen, likar orgla og har lyst til å dei kom til Danmark og familien blei der i 11 re før faren sin periode på PNG var over. Ho drive korarbeid. år. Ho gjekk på ein tyskspråkleg skule, men budde trongt på studentheim i Kiel og stu- hadde dansk som fag på skulen, og lærte seg derte kjemi med tanke på å kunne drive me- På spørsmål om korleis ho fann vegen hit, både å skrive og snakke dansk. Det var ikkje disinsk forsking. Ho møtte Uwe Raschwitz svarar ho at det var fleire grunnar. Familie- organist på dei små stadene der faren gjorde på politiske møte, dei blei kjærestar og gifte økonomien ville bli betre om ho kunne utvide teneste, så Dorothee lærte seg tidleg å spele seg berre eit halvt år seinare. Dorothee blei frå 80% stilling, som ho hadde i Hof / Holme- orgel for å hjelpe far sin. Først lærte ho seg gravid, og måtte slutte med studiet. Kjemiske strand der ho har vore dei siste tre åra. Når sjølv, men ho fekk etter kvart undervisning eksperiment / medisinsk forsking er lite ho då leita etter stader med utlyste stillingar i i orgelspel på musikkskulen i Løgumkloster. heldig for ein gravid, og for fosteret. Etter 100%, var det ynskjeleg med gode orgel. Matt- (Ein by sør i Danmark). kvart blei det seks barn. Mannen Uwe jobba hias Becker har tilsyn med instrumenta både sjølvstendig med Management Consulting. her i Gloppen og i Hof. Han kunne fortelje om TIL HEIDNINGAR I AUST Dei seks borna er snart så langt komne i li- instrumenta i Gloppen, og han tok særleg Så blei det bestemt at far Gerhard skulle til vet at dei kan stå på eigne bein. Vi tar med fram orgelet i Vereide som eit flott instru- Papua Ny-Guinea (PNG)som misjonær! Det lista frå den eldste og ned: Charlotte har ein ment. Per Kristian Skalstad, ein dirigent og var ein tysk misjonsorganisasjon (Nordel- bachelorgrad i nevrovitskap og psykologi, og fiolinist som er godt kjend gjennom Gloppen bisches Missionszentrum) som sende han ut, skal starte på eit allment medisinstudium no.

34 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Ved hjelp av kor gjer ein opplevinga rikare. Dessutan trur eg at musikk kan ha særleg god verknad som «døropnar» for folk.

Dorothee gler seg over den vakre klangen i orgelet i Breim. Foto: Jostein Flølo.

Louise har mastergrad i kunsthistorie og his- ho er klar for å gjere seg kjend med gloppara- jentekor? Men då treng eg nokon interesserte torie. Laura studerer medisin og skal bli lege. ne, medarbeidarane og musikkmiljøet. vaksne å samarbeide med. Den einaste guten, Friedrich, studerer IT-sik- kerhet og bur i foreldra sitt hus i Gjerstad. Vi spør om dei ulike instrumenta, og ho er glad ORGANISTEN SOM «EVANGELIST»? Caroline er sjukepleiestudent og Theresa bur for at det er mekaniske orgel og ser så langt berre - Korleis ser du på organisten sitt ansvar for for- i Tvedestrand og veit enno ikkje kva ho vil bli. positivt på situasjonen. Med godt vedlikehald er midlinga av evangeliet? - Organisten/kantoren mekaniske orgel like gode i fleire hundre år! skal samarbeide med presten om salmane og ORGEL IGJEN dei liturgiske ledda. Prest og organist har faste Medan borna vaks opp, heldt Dorothee fram -Har du hatt noko kontakt med det øvrige møte og set opp salmesetel, og dersom koral- med å spele i ymse kyrkjelydar, og etter 12 musikklivet i Gloppen? - Ikkje mykje, men spelet er godt, blir songen betre. Ved hjelp av år starta ho som student på Hochschule für nok til at eg har lova å spele når Gloppen kor gjer ein opplevinga rikare. Dessutan trur Musik und Theater i Hamburg, der ho etter Musikkfest arrangerer Vinterfest. Så no tek eg at musikk kan ha særleg god verknad som fire år med orgelspel, song, kordireksjon og eg fram ein del romantisk stoff fordi det «døropnar». Somme kjem på avstand frå trua, andre musikkfag kunne ta eksamen som or- høver med resten av programmet. eller er framande i kyrkja. Om dei då t.d. er i ganist/kantor. Etter eksamen var ho kantor sorg, eller på annan måte finn ut at dei treng på to ulike stader i Tyskland, der ho og dreiv - Men er det slik at det er barokk du likar ei stille stund, kan musikken vere ein grunn til kor. Men for ti år sidan kom familien til Nor- best? - Barokk er bra. Eg elskar Bach. Men å møte opp på ein musikkandakt eller ei guds- ge, og starten var i Masfjorden, der dei vart nyare musikk er også flott. Ho syner notar teneste. Då må vi vere varsame og gå forsiktig verande i to år før dei flytta til Lillesand, der og demonstrerer Andantino frå Alexandre fram, og ikkje blir for nærgåande eller utfor- det blei fem år med full stilling og eit omfat- Guilmants første symfoni. -Det er vakkert! Eg drande. Då kan det skje at Ordet får gjere si tande korarbeid, med kyrkjekor, barnekor og likar å øve. gjerning, og trua på nåden kan vekse fram! ungdomskor. KOR I GLOPPEN? Og så har vi dei store dagane i livet: dåp, kon- PÅ PLASS I GLOPPEN -Men kva planar har du for kor? -I stillings- firmasjon, vigsle, og dei kyrkjelege høgtidene. Dorothee fortel at ho kjem til å bli åleine ei instruksen står det at eg skal ha kyrkjekoret, Kva blir det av festen i jula eller jubelen på på- stund i Gloppen. Mannen bur i huset deira og det er gler meg til. Og kanskje vi kunne skedag viss vi ikkje har musikk? i Gjerstad, men vil kome hit på besøk. Ho er få til eit gutekor, slik det har vore prøvt tid- godt nøgd med husværet ho har fått seg, og legare? Det hadde vore spennande. Eller eit Vi ønskjer lukke til!

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 35 SKATTEJAKT I SALMEBOKA

Skattejakt i salmeboka I eit skur i Betlehem

AV VIDAR BJOTVEIT

Vår nyaste salmebok er ikkje ny lenger, men skjærtorsdags-kvelden i Getsemane, kors- songar gjer ofte nytte av omkved som blir framleis kan ein finne «nye» skattar. Boka er festinga langfredag og oppstoda påskedag. I gjentekne dess nærare ein kjem sitt pilegrims- fylt av salmar og åndelege songar som kan alt dette går det an å sjå Guds godleik, ifylgje mål. Salme 136 i Bibelen er eit døme på undervise og rettleie oss. salmeteksten. dette, der «evig varer hans miskunn» blir gjenteke i heile salmen. Den keltiske Ei gamal historie frå 500-talet fortel om bi- I den norske teksten blir Josef innført på poe- tradisjonen har løfta dette inn i vår salme- skop Columba som kom i unåde hos sin tisk og ettertenksamt vis: song. NoS 104 har ei repeterande skildring, læremeister Finnian av Moville og rømde «Gud er god». Denne passar veldig godt til Iona, der han grunnla eit kloster. Usemja I et skur ved Betlehem, til fyrste, andre og femte vers, det dei fortel starta med at han hadde kopiert evangelie- gjemt i Josefs store trøye, gjev grunnlag for å fryde seg. Litt meir mot- boka og ikkje ville levere kopien tilbake. Om lå Guds dyrebare Ord stand i frydesongen blir det med pågriping det var misjonsarbeid eller ei botsøving bi- som et nyfødt barn i høyet. og korsfesting i versa tre og fire. Men djupast skopen gjorde på øya, er underordna. Det Og vi ser: Gud er god. sett kan vi fryde oss over frelsarverket som skapte ringverknader i nær tid og like fram desse versa omhandlar. Ein nøkkel til å forstå til vår tid. Fleire åndelege songar kling også Men det handlar om Jesus som «Guds dette les vi i Romarbrevet 5,8: «Men Gud viser i våre samanhengar. Vi har åtte songar frå dyrebare ord». Dette blir gjenteke i kvart sin kjærleik til oss ved at Kristus døydde for oss Iona i salmeboka. Ein av desse er ein flott vers. Det er inspirert av opningsorda i medan vi endå var syndarar.» openberringssalme, tiltenkt brukt i januar. Johannesevangeliet: «I opphavet var Ordet, Men det vart lite av gudstenester den månaden. Ordet var hos Gud, og Ordet var Gud.» Og i Melodien er ein irsk folketone. Vår norske vers 14 fylgjer det: «Og Ordet vart menneske tradisjon har i lengre tid nytta seg av folke- Salmen som eg synest er ein skatt, er «I et og tok bustad mellom oss.» Slik skildrar tonar til åndelege songar, men det er eit ny- skur ved Betlehem», NoS 104. Han er skriven salmen inkarnasjonen og at det framleis er are grep i anglikansk salmetradisjon. Me- av John Bell og Graham Maule i 1987, og origi- ein verksam realitet: lodien er enkel og songbar. Ekstra godt er naltittelen er «In a byre near Bethlehem». Med det å kunne stå til denne salmen, gynge Hans-Olav Mørks gjendikting i 1999 fekk han Han er her når vi synger, litt (pass deg for dansen ...) fram og tilbake, sitt gjennombrot i Norge. Det fyrste verset i han gir liv, lek og latter, kjenne på rytmen og pulsen som passar denne salmen kan lure oss til å tenke at det himmelrikets skjulte skatter. godt i fellesskapet, det store gudsteneste- dreier seg om ein julesong. Slik er det ikkje. Og vi ser: Gud er god. fellesskapet og dei mindre i heimane. Det er ein salme som set søkelys på ulike situasjonar i livet til Jesus: fødselen, da han Om denne salmen er relativ ny, lener han seg «Og vi ser: Gud er god.» metta fleire tusen menneske i øydemarka, på ein lang tradisjon. Hebraiske pilegrims-

36 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Kong Harald V vert signa av biskop Wagle i Nidarosdomen 1991. Foto: Bjørn Sigurdsøn, Scanpix. Kong Harald V, konge i 30 år

REDIGERT AV HARALD ASKE

Når ein les Harald Stanghelle si bok «Kongen velsignelsen, oppleves som en stor styrke.» dronning Sonja. La hennes virke være til støt- forteller», kjem ein fram på ein del flotte sitat te for Kongens gjerning. Hjelp henne å bruke og situasjonar i Kong Harald V sitt liv. Han BØN FOR KONGEN evner og krefter til glede for Norges land og har mange kloke kommentarar, og i denne Nidaros-biskop Finn Wagle heldt handa på folk. La velsignelse og fred fylle hennes sinn. omgang vi vil ta med bønene som vart bedne hovudet hans og bad: «Vi ber, se i nåde til Hold dronningen oppe med din mektige under signinga i Nidarosdomen i starten av ham som her kneler for ditt åsyn. Sign kong hånd, så hun alltid kan ha sitt håp og styrke gjerninga til dronning Sonja og Kong Harald Harald, styrk og led ham i hans gjerning som i deg. Det ber vi om i Jesu navn.» V i 1991. Norges konge. La hans tjeneste for folk og kir- ke bli til velsignelse. Gi vår Konge å leve sam- Kongen kommenterte: «Jeg husker det som Kong Haakon 7. vart krona i 1905. Kroning men med sitt folk i frihet og fred, under din en stor opplevelse. En mye større opplevel- vart det slutt på i 1907. Kong Olav ville verte nåderike hånd.» se enn jeg hadde forespeilet meg. Signingen signa i starten av si gjerning i 1957, og Kong kom til å bety mer enn jeg var klar over.» Harald V ville følgje i fotefara til sine forgjen- BØN FOR DRONNING SONJA garar: «Det å få Guds velsignelse over gjer- Sonja knelte ned ved sida av Kongen, og bi- ningen vår – å få knele ned der både min far skop Wagle la handa på hennar hovud og og min farfar tidligere hadde mottatt samme bad: «All gledes Gud, vend din nåde mot

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 37 Blomster og hagesenter telefon 57 86 51 07

Ryssdal kraft BYGGEVAREN BYRKJELO AS Tlf. 57 02 01 60 / Mob. 908 90 791 Gamlevegen 2 – 6826 BYRKJELO

Takk til våre lokale støttespelarar

Kontakt Bjørnar om di verksemd ønskjer meir informasjon om annonsering eller ønskjer å få tilsendt modulkart og prisliste.

Bjørnar Aske Design & marknadsføring INNHOLDSPARTNER™

[email protected] | (+47) 901 37 252 | innholdspartner.no | Krånavegen 5, 6823 Sandane M A S K I N E N T R E P R E N Ø R Torleiv Straume AS 6829 HYEN - Mob: 950 75 366

LEDIG PLASS

Ann-1_Layout 1 11.07.11 09.31 Side 1

4 FIRDA TIDEND • onsdag 29. november 2006

CChristinahristina oogg Christina og AArnerne JJosteinostein GGimmestadimmestad Arne Jostein Gimmestad TelefonTelefon 91157 8 629 78 81873 Telefon 57 86 78 73 LEDIG PLASS www.sandanegravferd.no ViVi hj ehjelperlper de gdeg og sogsåå med med:: Vi hjelper deg også med: DITT BYRÅ I BYGDA - Gravstein - Gravstein – Gravstein www.sandanegravferd.noDitt byrå i bygda - Oppussing og tilføying av namn Ditt byrå i bygda - Oppussing og tilføying av namn [email protected] – Oppussing og tilføying av namn

MARKISER/PERSIENNER Få GRATIS gode råd og LEDIG PLASS løsningsforslag fra: FASADEPRODUKTER Ring BJØRN 952 56 348 Postboks 194, 6821 Sandane Tlf: 57 86 64 22

Firda elektro LEDIG PLASS Onsdag 13. juli startar sommarens SALG 1/2 PRIS På ei mengd sommarvarer

Elles har vi som vanleg Leif Lote elektro FAST LAVPRIS 4 kviger til sals. PÅ ALLE Kalvingstid frå MERKEVARER 29.08 til 07.10

LEIKER - BOKHANDEL - KONTORREKVISITA Tlf.578 67 794 (kveld)

Nordstrandsvegen 10 Ope 10-18 (15) 6823 Sandane Tannlege EIDSGATA 3, NORDFJORDEID Tlf. 57 88 44 10 Tlf: 57 86 17 15 www.bergset.no Øyvind Seim [email protected] Norlisandane Tlf: 57 86 50 24 I sentrum sidan 1915 www.norli.no Vågsøy kommune ligg i ytre Nordfjord og har ca. 6.000 innbyggjarar. Måløy har ca. 3.000 innbyggjarar. Kommunen har eit godt utbygd barnehage- og skoletilbod, og gode tilhøve for friluftsliv. Vi har eit aktivt kulturliv og har VÅGSØY ein fleirbrukshall med tilbod om varierte KOMMUNE idrettsaktivitetar. I kommunen er det vidare- gåande skole. Sjå www.vagsoy.kommune.no

PRO Område Vågsøy- vernepleietenesta Vernepleier og rekrutteringsstilling helg - for tida i langturnus Vernepleier 55% fast Det er ønskjeleg med vernepleiar men andre med helse- og sosialfagleg utdanning kan og søkje. Rekrutteringsstilling helg 2 x 18,3% assistent - gjerne skuleelevar Arbeid i til kvar tid gjeldande turnus, for tida er dette i langturnus med 13 t/vakter og arbeid kvar 4 helg. Fullstendig annonse finn du på www.vagsoy.kommune.no og www.nav.no For spørsmål kontakt : Tenesteleiar Jeanette Jensen tlf. 57 84 55 34/ 979 60 915. Vi gjer merksam på at etter offentleglova § 25 kan opplysningar om søkjaren bli offentlege sjølv om søkjaren har oppmoda om ikkje å bli ført opp på søkjarlista. Søknad skal sendast elektronisk. Søknadsskjema finn du på www.vagsoy.kommune.no Merk søknaden med sak nr 11/1102 i feltet for arkivsaknr. Gje opp kva stilling du søkjer. Søknadsfrist: 31.07.2011 MIN SALME

KIRSTI BJOTVEIT

Guds menighet er jordens største under

Kirsti Bjotveit heiter eg, er 49 år og gift med syng eit håp og ei retning for livet. Salmebo- Vidar prest. Jentenamnet mitt er Gloppestad, ka vår har mange slike salmar. Men når eg Teksten var skriven som ein del av ei større og eg vaks opp «i Hans» på Gloppestad på no skulle velje ut ein, så fall valet på nr. 536 kantate som Arild Sandvold laga melodi til. Nordstranda. Eg flytta heimanfrå då eg var (med b-melodien): «Guds menighet er Den melodien står også i salmeboka. B-melo- ferdig på Firda vgs, gjekk eit år på bibelsku- jordens største under». Det er visst ikkje berre dien som eg likar best, er laga av Anfinn Øien le i Grimstad før eg reiste vidare til Oslo og eg som likar den salmen, eg ser at den kom på i 1967. utdanna meg til lærar der. Etter nokre år i 5. plass i NRK si kåring av «Dei ti beste salma- Oslo, Kirkenes og Jølster flytta eg tilbake til ne skrive dei siste hundre åra» i 2005. Guds menighet er jordens største under Nordstranda i 2014 då Vidar vart sokneprest Denne salmen plasserer meg i ein større sa- NOS 536 i Gloppen. No er eg lærar og rådgjevar ved manheng; som ein del av Guds menighet Gloppen ungdomsskule og trivst godt med som har eksistert i over 2000 år. Gjennom Guds menighet er jordens største under! det. skiftande tider og historiske endringar «er Mens verdens skikkelse i hast forgår, Kristus i all evighet den samme» og Guds er Kristus i all evighet den same, Eg har alltid rekna rike har stått støtt i trua på han. Det er trus- og fast hans rike på sin klippe står. ... så løftar salmen meg som kristen. Vaks styrkande å tenkje på, det er rett og slett «jor- Mens verdens riker stiger og de synker, opp med søndagssku- dens største under». Og når det av og til kan går kirken mot fullkommenhetens vår. fram håpet og løftet le og yngresarbeid, synast smått og lite politisk korrekt målt i po- reiste på leirar på pularitet og «likes» det vi prøver å halde fram Så kommer dagen da alt hat skal smelte frå «han som aldri Fjordly og var med på og leve etter, så løftar salmen fram håpet og som sne og is for sol og sommervær. bedehuset og i kyrkja. løftet frå «han som aldri skifter sinn og art» om Da faller Satans makt, da skal hans velde skifter sinn og art» om Som gamal korjente at vi er på vei «mot fullkommenhetens vår». gi tapt for dem som strider i Guds hær. i Gloppen Jentekor Med jubel skal de høste hva de sådde at vi er på vei «mot har eg også alltid likt Teksten til salmen er skriven av Ronald og salige få se ham som han er. song og musikk. Etter Fangen i 1942, midt under andre verdskrig. fullkommenhetens at vi flytta til Vereide, Ronald Fangen vart fengsla av dei tyske ok- Å hellig håp! Å sanne sikre løfte vart eg med i Verei- kupantane i 1940 og sat fengsla til juni 1941. fra ham som aldri skifter sinn og art! vår». de kyrkjekor. Ved å Teksten er skriven etter at han vart sett fri, Er natten lang, er kampen full av kvaler, delta i gudstenester men han er prega av at krigen er bakteppet. som morgenstjernen lyser løftet klart. gjennom kyrkjeåret, Sjølv om vi i dag lever under heilt andre kår, Det er Guds eget ord: Du skal ha trengsel, har eg etter kvart oppdaga kor mange fine så er det ikkje vanskeleg å merke rundt oss og men kjemp frimodig - se, jeg kommer snart! og gode salmar som finst i salmeboka vår. i oss at det vonde er ein realitet. Kvar einaste For meg er ein god salme ein salme der ein nyheitssending minner oss på det. Både for Eg utfordrar svigerinna mi, Karoline Bjerkeset, innhaldsrik tekst passar saman med ein me- vår eigen del og i solidaritet med dei i verda til å skrive om sin salme i neste nummer. lodi som eg likar og som eg synest er god å som lir meir enn vi, kan vi kjenne på lengten synge. Det er ein salme der tekst og melodi etter den dagen då «alt hat skal smelte» og løfter kvarandre og til saman gjev meg som det vonde ikkje lenger får utøve makt.

40 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 ” SPALTISTEN

GRETHE LYSEN

Det når inn til oss, minner oss på å ta vare på kvarandre og gir oss motivasjon til å stå på, og å halde ut. Det var det året - 2020

Det var det året vi fekk eit nytt ord inn i språket vårt: korona. Det her på Vestlandet. var ikkje berre i språket dette ordet dukka ubede opp. Det marsjerte «Aldri så gale at det ikkje er godt for noko» er eit ordtak eg fekk rett inn i liva våre og snudde opp ned på det meste, kvardagen likna med meg heimanfrå. Det handlar om å finne noko positivt, sjølv om brått ikkje noko vi kjende frå før. Nokre andre ord fekk ein renessan- det ser mørkt ut. Ja, kva i all verda skal dette viruset liksom vere se; permittering, dagpengar, pandemi og karantene, ord som hadde godt for då? Mange fekk uønska tid til overs når landet stengde ned, støva ned og som knapt var i bruk. Næringslivet fekk ein svart skug- andre fekk det mykje meir travelt, men vi har alle likevel fått tid til ge over seg, mørke butikkvindauge var å sjå over heile landet. Besøke refleksjon. Pandemien har tvinga oss til å tenkje over kva som verke- familie og vener kunne vi heller ikkje gjere som før. Skuleportane vart leg er verdiane i liva våre. Det er den menneskelege kontakten vi sårt også stengde. Gå på kafe? Å nei du, ikkje det heller. Treningssenter saknar. Gleda over å kunne møte familie, slekt, vener og kollegaer, og frisørar stengde også, sjølv var eg heldig og klipte meg dagen augnekontakten, den gode klemmen, praten om alt og ingenting før landet stengde ned. Så heldige var ikkje alle politikarar og den lune kvardagshumoren vi saknar, ikkje alle tinga og som var å sjå på TV utover våren, eg hugsar at fleire av duppedittane vi vassar rundt i. Ei god påminning om dei etter kvart likna meir og meir på fugleskremsel kva som er det mest verdifulle i livet. etter som vekene gjekk. Vi er no svært heldige, meiner eg. Heldige? Ja, Mykje har vorte annleis enn før, og handsprit du las rett. Tenk om vi skreiv 1960 og ikkje 2020 på veg inn og ut av butikkar er ein god og naud- når pandemien tok laust. Tenk deg eit liv utan synt vane. Det var lett å gløyme i starten, eller PC, mobiltelefon, facebook, instagram, messen- som den eldre karen på veg inn på polet sa det: ger, teams, zoom og kva dei no heiter alle desse «Før fekk vi ikkje kome inn her når vi lukta sprit, digitale verktya som gjer karantene og isolasjon til no er det motsett.» eit minimum av kva det ville ha vore for 60 år sidan. Våren 2020 var vi både sjokka og rådville, i sommar Vi skal vere glade for det. var vi optimistar og trudde vi såg enden på elendigheita. I Likevel er situasjonen vanskeleg for mange, for dei som er haust forstod vi at det ikkje var tilfelle, og no etter jul ser det ut til at permitterte eller har mista jobben, for dei eldre på institusjon som vi får reprise på heile greia. Det dreg ut i tid. ikkje får besøk av familien, for dei unge studentane som sit i ein- Pandemien er kanskje det største trugsmålet samfunnet vårt har semd på ein knøttliten hybel og har mista deltidsjobben sin, for be- stått overfor sidan andre verdskrig. Også denne gongen kan viktige driftseigarar som ser livsverket falle i grus, for helsearbeidarar som samfunnsfunksjonar stå i fare, og levestandarden og fridomen vår er står på og mange, mange fleire. under press. Kva gjer slike utfordringar med oss menneske? Korleis Menneske har til alle tider tilpassa seg skiftande omstende, funne endrar vi kvardagen vår, korleis finn vi løysingar på problem vi knapt nye omvegar og restarta liva sine. visste fanst? Greier vi å snu tenkjemåten, greier vi å omstille oss til, Nelson Mandela var ein hardt prøvd mann. Han sa ein gong: «If ja, noko vi ikkje veit korleis skal vere og aller minst har kontroll over? you can stay positive in a negative situation, you win.» Ikkje veit vi kor lenge denne pandemien skal definere liva våre heller. Over heile landet kan ein sjå lysande hjarte, det starta med ein Og vaksinen, vil han hjelpe oss å slå ned pandemien? Vi har mange byggeleiar i Førde som hengde opp eit stort lysande hjarte på ein fleire spørsmål enn det finst svar. Svara ligg i framtida. Vegen vert til bygning. Det symboliserer tru, håp og kjærleik. Det når inn til oss, medan vi går, men denne vegen er ny og ukjend og ikkje minst både minner oss på å ta vare på kvarandre og gir oss motivasjon til å stå holete, humpete og svingete. Nett som ein gjennomsnittleg riksveg på, og å halde ut. For alt skal bli bra!

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 41 ASBJØRGS KLIPP

Eit klipp frå Asbjørgs klipp redaktøren

Sigurd Muri var ukjend for meg, og eg les på bokomslaget han var Den første frå Sjøholt, var arkitekt og lenge tilsett i kyrkjedepartementet som rådgjevar i kyrkjebyggingsspørs- mål. Han har skrive to bøker om praktikums- norske kyrkjer, men og skjønnlitte- ratur, som den vesle boka eg fann på Gjenbruk-butikken på Eid , «Arvegods», utgjeven på Det Nor- ske Samlaget i 1988, med forun- undervisning derlege korte tekstar midt mellom prosa og lyrikk:

AV ASBJØRG APALSET PJAKKEN Eg tok ein pjakk i elva. Han sum- de roleg omkring i Langhølen. Eg Klippet er henta frå boka Bibelen går Til nå har det vært en grei yrkesrettled- stod på svaet og fylgde han med kjøkkenveien av Kirsten Fougner. Boka er ning. Men det synes å komme alvorligere auga til han smatt inn under ein utgitt på Luther Forlag 1977. momenter til, mye undervisningstid er av dei store steinane ved fallet. Då brukt for å gjøre arbeidsvilkårene klare. lista eg meg frampå, la meg på ma- Teksten startar med å vise til Matt 10. Disiplene kalles til å være får i en ulveflokk, gen over steinen og stakk ein arm Kirkens første praktikumskull besto av prognosene går ut på offentlige anklager, nedi på kvar side. Han gjorde eit 12 kandidater, vi finner navnelista først i hudstryking, forfølgelse, ja, endatil skal de bråkast med sporden då eg nåd- kapitlet. Undervisningen var lagt opp som beskyldes for å være djevelens tjenere. Noen de han med venstrehanda, rende praksisopplæring ute i menighetene, blåøyde kandidater smilte kan hende av hovudet inn i grepet på høgra. Det dels var det mer teoretisk prege- lærerens dystre spådommer, men vart eit basketak, men eg vann. To de «timer». Noe av teoristoffet de husket det den dagen etter- kilo vog han. har Matteus samlet i sitt 10. følgelsen gikk på livet løs - i Det var mor som sa det ved kapittel, vi kunne kanskje bokstavelig forstand. nonsmaten, at Gud hadde sendt kalle dette den første pa- Da mintes de også Mes- fisken i hendene på meg, slik at storallære. terens myndige «Frykt også ho kunne vere med i kyrkja Kort og konsist er hove- ikke!» Han som teller ho- på sundag. Talaren kunne gle seg dpoenget formet slik i pre- dehår og gråspurver skal på kald laks. Og talaren las om Pe- kenlæretimene: «Forkynn at sende dem en som bærer ters fiskefengd på kveldsmøtet, og himlenes rike er kommet nær.» navnet Talsmann og Rettshjel- fortalde om mirakelet som hadde En mer utførlig tekstgjennomgåel- per. Til slutt sprengte hans løfter alle hendt, om fisken som viljug let seg se av dette temaet finner vi overalt i Mat- rammer for jordisk liv og virksomhet. Han fange, fordi det var Guds vilje. Han teus-evangeliet, ikke minst i Bergprekenen. skulle kjennes ved sine i sin Fars himmel. nemnde ikkje namn, men eg kjen- Lønnsforholdene har alltid vært et inter- Der ventet en lønn som ikke kunne verdset- de heten stige meg til hovudet då essant tema for predikanter. Her gjøres det tes i drakmer og skjerver. Arbeidsvilkårene han også i kyrkja nemnde guten klart at deres arbeid har krav på å bli lønnet i verden var usedvanlige harde, men ingen som fekk gå Herrens ærend. som annet arbeid. Normalt er predikantens jordisk arbeidsgiver kunne komme med et Heitare vart eg på skulen dagen virke ikke basert på gratisjobbing, arbeide- slikt lønnstilbud: «Den som holder ut inntil etter, då Joar spurde meg om Jesus- ren er sin lønn verd. enden skal bli frelst!» pjakken var god.

42 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 Tilbod om sorggruppe

AV INGEBJØRG ISANE FURE

Å miste ein person som står oss nær, fører eit sorgarbeid, ein prosess vi går igjennom. kje om å bli ferdig med, men om å innlemme med seg sorg. Sorg er personleg og individu- Sorgarbeid tek på kreftene og går gjerne i også denne erfaringa i livet. ell, og ulike reaksjonar kan melde seg. Sorg bølgjer. Sjølv etter månadar og år må vi vere Kyrkja i Gloppen ønskjer å vere til hjelp for tek tid og må gjennomlevast. Vi snakkar om innstilte på å gje sorga rom. Sorg handlar ik- dei som opplever sorg, og gjev tilbod om del- taking i sorggruppe. Det er ei samtalegruppe der ein kan få setje ord på tankar, kjensler og reaksjonar som ein kjenner på etter å ha mista ein nærståande person. Ein kan dele gode minne, få snakke om noko av det som Rekneskapsoversikt har vore, om det ein saknar eller opplever vondt og vanskeleg, og kva ein ønskjer for livet framover. Den enkelte bestemmer sjølv for Kyrkjebladet 2020 kor mykje ein vil dele. Slik kan ein finne styrke til å gå vidare, og få vere til støtte og hjelp for kvarandre. Tilbodet er for alle uavhengig AV ANDERS RINDE av livssyn. Neste sorggruppe kan starte opp i mars. Gruppa Ein kan dele gode minne, blir sett saman ut ifrå no- INNTEKTER 2018 2019 få snakke om noko av kolunde lik livssituasjon. det som har vore, om det BLADPENGER 256 053,93 224225 275986,50 Behovet for å dele sorg med andre som har opplevd om ein saknar eller opplever ANNONSESAL 74 000,00 44000 88500,00 lag det same som ein sjølv, vondt og vanskeleg, og kan kjennast sterkt anten DIVERSE INNTEKTER 0,00 2696 67055,40 kva ein ønskjer for livet sorga er ny eller gamal. RENTER 0,00 76,00 Sorggruppa skal vere eit framover. trygt fellesskap og har ei 330 053,93 270998 431617,90 fast ramme. Kvar samling varer ca. ein og UTGIFTER ein halv time, og talet på samlingar varierer med gruppestorleiken, gjerne seks til åtte TRYKKING 104 018,00 205159 178524,44 gongar. I utgangspunktet legg ein opp til samling annakvar veke, men dette blir avtalt GRAFISK DESIGN 106 667,00 149195 137538,25 nærare med deltakarane. Gruppene blir leia PORTO 16 222,65 19931 6279,97 av diakonen saman med ein medleiar som også har erfaring med sorggruppe-leiing. FRAKT 0,00 6291 2705 Dersom du kan tenkje deg å delta i ei sorggruppe eller ønskjer meir informasjon GEBYR 0,00 75 88 om tilbodet, kan du kontakte underteikna, DIVERSE 395,00 9079 2250 tlf. 966 18 048. Påmeldingsfrist viss ein øn- skjer å delta i sorggruppe frå mars, er 23. fe- 227 302,65 389732 327385,66 bruar. Neste oppstart av gruppe deretter vil bli til hausten. RESULTAT 102 751,28 Vi er godt vande med å ta omsyn til smit- tevernreglar og legg til rette for ein mest mogleg trygg møteplass. SALDO PR. 01.01.2021 265999,59

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 43 FRISKE FRÅSPARK

Kyrkjebenkar er ikkje faste. På ein kyrkjebenk kan ein skli sidelengs, så det er ikkje mogleg å kontrollere avstandsregelen. Når gudstenesta er over, vil folk Biskop Halvor spurde etter grunnar treffe kvarandre og vere sosiale, og då til at det må vere avgrensa tal på kor vil avstandsregelen bli broten. mange som kan samlast i ei kyrkje, og Ja, sjølvsagt. Dette er noko alle veit, han fekk klare svar: seier vi.

Lunde: - Kven har sagt det? – Sagt det? Det har eg jo høyrt. Friske fråspark - Du skal ikkje tru alt du høyrer, repliserte Lunde.

SISTE NORDBERG LAUST HALDEPUNKT meraten! Den andre karen kjende han hel- På lærarskulen i Volda var der for nokre Ein tilsett i kyrkja skulle slutte og rydda ler ikkje, men biskopen rekte fram handa, tiår sidan ein lærar som var både teolog og opp etter seg på kontoret sitt. Men eit langt presenterte seg med etternamn, Hauge, og pianist - ein utruleg god og omgjengeleg utbrent lysrøyr var det ikkje plass til i søp- ønskte dei god jul. Så gjekk han vidare, ille til mann, men også ufatteleg distre. Det gjekk peldunken, så det tok han like godt med seg. mote over ein stor flause. Han kunne jo leve mange historier om han, og han kom rett På trikken heldt han lysrøyret rett opp i håpet om at dei ikkje kjende han att. som det var inn på lærarrommet og spurte og ned. Fleire kom på trikken, og ein av dei To dagar seinare fekk Hauge ein telefon etter «siste Nordberg». tok rundt lysrøyret og støtta seg til det. Det frå NRK-mannen Sverre Tinnå, som stilte Han hadde mange ungar, og ein kveld same gjorde ein til og så den tredje. Trikken han følgjande spørsmål: «Kvifor i all verda var det han som skulle legge ungane, men kom til stoppestaden der eigaren skulle av. lugga du bror min på Torget i Tønsberg?» det var ein han slett ikkje fekk til å legge seg Han gjekk ut, men inne i trikken stod tre same kva han fann på. Men det var ikkje så menn og heldt rundt lysrøyret. (Sverre Tinnå var ansvarleg for dei religiø- rart, for det var ein av leikekameratane til LUGGANDE HELSING se programma i NRK i mange år.) ungane hans som var på besøk. Biskop Dagfinn Hauge var ute og gjekk i Ein annan gong trilla han ei barnevogn gatene i Tønsberg i romjula. Då såg han to IKKJE TRU ALT DU HØYRER inn til lærarskulen og sette vogna utanfor. personar stå og snakke med kvarandre, og Albert Lunde var saman med nokre pre- Sjølv gjekk han inn og gjorde det han skulle han tykte han kjende den eine att som ein dikantkollegaer og overnatta ein stad. Om og gjekk deretter heim. Det snøa sterkt, og studiekamerat. morgonen spurde han korleis dei andre barnevogna stod ute med ungen oppi. Ut Då han nærma seg dei to bakanfrå, tok hadde sove. på kvelden ringde det ein telefon. Den som han like godt tak i hårmanken til den eine Den ein svara: - Det går ikkje an å sove her ringde lurte på om det var hans unge som og rista litt i han. Men det var ikkje studieka- saman med deg. låg i barnevogna.

44 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 LØYSING JULEKRYSSORD I J L L L S E E E T E K R V V A D U O Ø TONE SOMLE TO LIKE OPPHAV I L L S F S E E E E K R B R R R A A A A A D D LAGA N O KLOKKE BLODTYPE SAMFUNNS- I I ØY S S T E 500 E E K SLIK K R B B A TIDL. A D PREP PREP D U N N N PREP. VÆSKA EMPHA- AMPERE AMPERE FOTSOLE MISNØYE PRESIDENT PRESIDENT SIZED BIBLE SIZED NEDERLAND I L F E S E E E E E E K R R A A G N N KULE KULE O O FIBER M M M TANKE PLAGG GEISTLEG GEISTLEG L L E E S S T T FEIL R R A A A A A N N SUB- U O Ø FJÆR! TITTEL MYNT MYNT M GRUS- DYRET FÅMEN VELJE UT SVIMMEL OKSYGEN OKSYGEN RYGGANE JUNKSJON BURMESISK BURMESISK L L S F E E T T E 500 K R A D A A N D N U N STRID PRON. SPANIA NAMN JENTE- ORGAN FORFAREN INTERVALL DAUDGANG I I L TRE E S S TAL T E T K R R R A A A A A D HØG- U N N O FLUOR FLUOR KALIUM KALIUM TIDELEGE TIDELEGE FRANSK JA PLASSANE ØVSTEPREST FULLVAKSEN OPPHALDS- J L E S S S T E E Y E E K K R N N N N TIDL. TIDL. O O NOTE NOTE PARTI TESLA JOULE HYLLA DAGANE DAGANE FRAMVIS ULYKKES- MINISTER I S L L Y S E LYD E E E K P JOD A A D U G U O O URAN ER DEI DEI ER DAVID M FLESTE SON AV OMKRINS SINNELAG IRANSK BY STRONTIUM STRONTIUM I I 50 T F TRE E E B P P P V R R A V SIDE A ASJE ASJE A SKAP PREP. PREP. PARTI DATA- OVER- SJARM VOKAL FELLES- HOVUD SMERTE SMERTE EMBALL- MYNTANE MYNTANE BLODTYPE VERKSTAD PROGRAM SEIE FRAM I L L E E S T E E P R R A V A N D D G O O KVISA M M SASJON ORGANI- I I I S E S S E P T T E R K R A N D N U N N N O VEKST M IDEALET ULOGISK RETNING S E E BYE E F E T T ANE T K V ANE A A N G U N U RENN NOTE URAN DRIKK STREV SKABB M KONGE TOPPEN HOGG UT OKSYGEN OKSYGEN MUNNING- RYDNING- MAGNESIUM I I J L S S T E E DEL K R R R A A V D VISE- A A D U N RUSL RUSL OTTE DYRKA VÅGDE UHAR- TALORD MONISK PRESIDENT PRESIDENT FORMANE FORMANE ELSKE (LAT.) I T S S S E E R R A V A N G G N U TONE VIGSL TESLA M I I I E S T ELV R K R A A A N N O SAKA SAKA AVLYS M KJERNE VAKSEN APOSTEL MIDLANE MIDLANE OVERSLAG MAMMON I I S E ANE E R R 0 R B ENG. G HEIM PREP. PLUGG M FARGE NOREG TVINGE SMERTE SMERTE DYRKING BLODTYPE TILSKIPING- GUTENAMN GUTENAMN I S L E E R R A G G N U N N N O SJAKK PARTI RØNT- M FARAO FARAO VIKTIG I GENIUM KVINNENE I E T E E V V A A A G N N N Q O NOTE KLISTR OG AVLØPOG VEG, VATNVEG, TYSK FIRMA I I I L L S E E E T T P B K A A AVIS G FASE O KONJ. FILISTAR I L L E E P T P P Å V N N N O LEIAR LEIAR STING PLATE MUSI- PLATE VERTE ATOM ATOM DUNGE UKULTI- FOSFOR KARANE KARANE I L S S E E T FOR- A A D D G U U PREP. GRIPE JORD- M STYKKE SAMLING SKJORTE DRIVE PÅ DRIVE PÅ OPENBERR OPENBERR GERMANIUM I I L L L S T E E E E E R V GAV A D HÆR M JENTE- NAMN TO LIKE REGION ELENDIG ELENDIG TIDSROM AVKALL PÅ AVKALL PÅ I L L T T E E BY I E E E B K V A A N N N UNION UNION KAMERAT KAMERUN I I L S S E S T T E R R R R A A A U D N Ø VERE ÅKER GROV ID EST NAMN JENTE- REGNE REGNE LAVINE TILSÅDD VITJINGA LEIARANE LEIARANE KAN FURU KAN I I SÅ L S L E E T E E Y T T B R V FEM A D N G PLASS ANKER- SÆRSYN HØGAST HØGAST NEWTON IS I I I UL BIE L S S S T E E T E R B R R A A A D U N HÅLKE NAMN NAMN JENTE- PLAGG TALORD BIBELDEL I I I L L S S T E E E E T E R R R R R A D G N N O SKILJE BEKKANE STORELVA ELDSTADEN ELLER ANNA ELLER ANNA I L L E T E T P K K K R VEG R V Å U N N Ø O TONE SNAKK PRON. FOSFOR FUGLEN OMKRINS DESSERT UFOREDLA REISKAPEN I 53 L S S S Y E T E E K R R A D G N U KOKE KORN MENT KASTE NAMN JENTE- TEIKNA PIKKELS KALIUM TRE LIKE LIKE TRE NEMNDE NEMNDE GODLYNT DEPARTE- I L S S E T Y Y E E T R V A G N N U N N N Ø Ø REISA MAKT M NAMN NAMN JENTE- OM VÅREN I I I L L S S F S S E E E E E U N N 1000 ORG. O STAD ID EST IDEELL M NAMN NAMN JENTE- DET ER DET ER SYSTEM HOVUD- BOKSERIE FELLESKAP NITROGEN VESENTLEG I I I 50 F S T E E E T T K K R B R A D D U U O VEKST M TRØYTT UKJEND UKJEND ERBIUM SOLGUD I I I GLI L L S F S T T E K K R V A A Å G N N U U BERG- SUNN- FLETTE SJONEN ENDRAR ENDRAR MØRING VENTILA- SLOVAKIA I I I L L S S S P LAG K R R V A A A FUGL G G G N N N N TONE HELSE RUNDT PLANTE SOMMAR- I TRØNDE- I SÆRRETTANE SÆRRETTANE I I I L S F S E T T E T B A A G SPOR N NOTE BOD- PYNT TONE SKULE SERE- BOSSE BOSSE M M VIDARE- GABON GÅANDE SKAPEN SKAPEN SOLGUD MONIEN BIBELDEL SJUKDOM PRONOMEN I I J 50 L L L L S S T E E E E E T R V A G U N O LEVER NAMN NAMN MÅLE- EINING EINING MUSIKAR MEST SPISS- BORGARLEG ENG. JENTE- I J J 50 L L S S S E E E T E K R IUM V A A D D N N U O JESUS SKIKKANE EINSTEIN- J GÅ VIK L S P K R V V A Å G AREN N O FUGL Bjarte KAVA FEKTA SERE- PUGG FJERN VENDE VENDE KAUKA BUKSE M LEONE BJELKE STATS- SIERRA SIERRA VAKKER VAKKER MELODI KISTENE OPPHAV ATTRAK- SJONANE Almenning MINISTER MINISTER OMSTREIF- STRIDANE MONIANE MONIANE AUGEBLINK AUGEBLINK PRONOMEN ORGANISME LEIVNINGEN Her er løysing på julekryssordet, sjølv om vi ikkje hadde premiar denne vi hadde om på løysing julekryssordet, er ikkje gongen. premiar sjølv Her

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 45 Vi møtest i kyrkja

Til orientering: 14. februar 11:00 Breim Gudsteneste med nattverd. Liturg Fastelavnssøndag Tore Myklebust. Takkoffer til Joh 12,20-33 «Jesu død og Fjordly. Vipps #121942 Langtidsplanlegging er utfordrande, spesielt herlegdom» 11:00 Vereide Gudsteneste med nattverd. med tanke på smittevernomsyn. I skrivande Liturg Vidar Bjotveit. Ingebjørg stund kan vi ikkje gjennomføre gudsteneste Isane Fure og Kyrkjekoret deltek. Takkoffer til KFUK-KFUM sentralt. med meir enn 10 til stades. Vipps #134651

17. februar 19:00 Vereide Skriftemålsgudsteneste. Liturg Vidar Gudstenestelista er sett opp ut frå normal Oskeonsdag Bjotveit. drift, så om restriksjonane blir langvarige, må Matt 12,38-42 «Ei vond ætt vi tenke enda meir alternativt. Du må difor krev teikn» fylgje med i Firda Tidend og Kyrkja i Gloppen 21. februar 11:00 Sandane Gudsteneste med nattverd. på Facebook og nettside for oppdatert tilbod. 1. søndag i fastetida Liturg Sigurd Vengen. Takkoffer Matt 16,21-23 til Sandane Soul Children. Vipps «Om lidinga og Peter sin #134651 protest» 11:00 Hyen Gudsteneste med nattverd. Liturg Tore Myklebust. Takkoffer til Bibelselskapet. Vipps #529127

24. februar 10:00 Sandane Samtale om søndagens tekst. Og vi «syng saman, med salmar og hymner og åndelege songar”.

28. februar 11:00 Breim Gudsteneste med nattverd. Liturg 2. søndag i fastetida Tore Myklebust. Luk 7, 36-50 «Ho som fekk syndene tilgjevne» 11:00 Gimmestad Gudsteneste med nattverd. Liturg Viktig informasjon Vidar Bjotveit. Takkoffer til Fjordly. om smittervern: Vipps #134657 7. mars 11:00 Vereide Gudsteneste. Liturg Vidar Bjotveit. 3. søndag i fastetida Nattverd. Takkoffer til Fjordly. Mark 9,17-29 «Jesus lækjer ein Årsmøte i kyrkjelyden. Vipps 1. Personar med symptom skal ikkje delta på gut med ei vond ånd» #134651 arrangement. 10. mars 10:00 Sandane Samtale om søndagens tekst. Og 2. Hald god avstand til dei rundt deg, både vi «syng saman, med salmar og før, under og etter arrange-mentet. 2 meter hymner og åndelege songar”. mellom kvar kohort sidan vi syng saman. 14. mars 11:00 Breim Gudsteneste med nattverd. Liturg 3. Hugs god handhygiene: handsprit er 4. søndag i fastetida Tore Myklebust. Nattverd. Takkoffer tilgjengeleg i kyrkjene. Joh 3,11-16 til NMS/Misjonsprosjektet. Vipps “Så høgt har Gud elska verda” #121942 4. Påmelding på førehand frå heimeside eller facebook. Om nokon skulle synast det 11:00 Vereide Gudsteneste med nattverd. Liturg vert vanskeleg, send sms til prestane. Ved Vidar Bjotveit. Kyrkjekoret deltek. Takkoffer til Misjonsprosjektet vårt i oppmøte blir du avkryssa. Kina. Vipps #134651 5. NB! Viktig at du melder deg av om du blir 21. mars 11:00 Sandane Gudsteneste. Liturg Vidar Bjotveit. forhindra frå å bruke plassen. Maria bodskapsdag Nattverd. Offer til Kirkens Nødhjelp, 6. Når ein er registrert, går ein og set seg i Luk 1,46-55 og konfirmantane blir sende ut på kyrkjebenken. «Marias lovsong” KN-aksjon. Vipps #134651 7. Når arrangementet er slutt, forlet ein kyrkja 11:00 Hyen Gudsteneste med nattverd. Liturg ein og ein benk om gongen. Ein startar Tore Myklebust. Takkoffer til Kirkens nødhjelp/fasteaksjonen. Vipps med den bakarste benken. Hugs avstand. #529127

24. mars 10:00 Sandane Samtale om søndagens tekst. Og vi «syng saman, med salmar og hymner og åndelege songar”.

46 Kyrkjeblad for Gloppen Nr 1/2021 DØYPTE

VEREIDE

13.12.2020 BRIELLE GRACE BILLING SALVATRICE BILLING SCOTT WINSTON PETER BILLING Simen Aabrekk Marianne Haugen

24.01.2021 RAGNVALD BLIKRA FAGERLI INGER JOHANNE BLIKRA FAGERLI VEGARD BLIKRA FAGERLI Synnøve Egeland Per Egeland Kristin Lindland Frode Lindland Steinar H. Saltbones Ingeborg S. Saltbones

VIGDE

BREIM

01.12.2020 Simone Elisabeth Contreras Morken og Espen Eithun Langedal

12.12.2020 Hanne Raad Larsen og Oswaldo Martinez Toledano

GRAVFERD

BREIM Brynjulf Skinlo 26.03.1935 11.12.2021 17.12.2020 Jenny Myklebust 01.04.1926 13.01.2021 22.01.2021

GIMMESTAD Kirsten Jofrid Søreide 18.06.1930 22.11.2020 01.12.2020

VEREIDE Elias Karsten Vollstad 03.09.1937 20.12.2020 29.12.2020 Kirsten Palma Hestenes 04.04.1931 19.01.2021 19.01.2021

SANDANE Marie Lovise Nilsen 07.04.1929 18.12.2021 23.12.2020

BISETJING I BREIM Norleif Støyva 31.05.1941 25.12.2020 30.12.2020

HYEN Ingebjørg Solhaug 02.05.1936 07.12.2020 18.12.2020 Milda Solheim 06.07.1928 02.01.2021 07.01.2021 Modulv Jarle Heimsæter 05.02.1950 05.01.2021 12.01.2021

Nr 1/2021 Kyrkjeblad for Gloppen 47 Fjellbjørk i vinterlys

Den vakre fjellbjørka har funne sin plass høgt til fjells. Sommarstid er livet lyst og lett der oppe, men vinteren kjem med is og snø. Då strekkjer ho seg mot det livgjevande lyset og kjenner at ho står stødig med sterke røter, djupt festa nede i grunnen.

Måleri og tekst av Kjellfrid Husevåg