Dorpsvisie Wedde: Wedde is klaar voor de toekomst !

april 2016

Dorpsvisie Wedde 1

Colofon:

Uitvoering analyse / Dorpsraad Wedde in samenwerking met Dorpsvisie Gemeente Bellingwedde en Stichting Het Oude Ambt

In opdracht van: De inwoners van Wedde / Wedderveer en Dorpsraad Wedde

Correspondentieadres: Dorpsraad Wedde Lageweg 63 9698 BK Wedde

Projectleider Harm Stubbe

Eindredactie Jantje Koeweiden / Harm Stubbe

Dorpsvisie Wedde 2

Inhoudsopgave

1. Inleiding pag. 4

2. Methodiek pag. 5

3. Resultaten van de analyse en algemene indruk van het dorp pag. 7

4. Uitwerking thema’s

4.1 Recreatie, cultuur en evenementen pag. 8

4.2 Zorg pag. 11

4.3 Veilig wonen in een mooie woonomgeving pag. 14

4.4 Sport pag. 18

4.5 Bedrijvigheid en werkgelegenheid pag. 19

4.6 Onderwijs pag. 21

4.7 Openbaar vervoer pag. 24

4.8 Gemeenschapszin pag. 25

5. Vervolg pag. 27

Dorpsvisie Wedde 3

1. Inleiding De dorpsvisie die voor u ligt is gebaseerd op de visie van de gespreksleden uit Wedde en Wedderveer. Met ondersteuning van de gemeente Bellingwedde en Stichting Welzijn het Oude Ambt hebben de gespreksleden actief gekeken naar de huidige situatie in Wedde / Wedderveer.

Na de uitkomsten van de analyse m.b.t. de sterke en zwakke kanten van Wedde / Wedderveer is er een product ontstaan om - samen met betrokkenen (gemeente, inwoners van het dorp en anderen) - aan de slag te kunnen om wat goed is in het dorp te borgen en om met de knelpunten aan de slag te gaan. Bij idee is aangegeven wat volgens de gespreksleden (w.o. de dorpsraad) mogelijke knelpunten zijn. Vervolgens hebben ze aangegeven welke organisaties in beeld zijn om de knelpunten op te lossen.

Achtergrond. De dorpsraad Wedde heeft in het verleden leefbaarheidsplannen opgesteld en vanuit deze plannen de ontwikkelingen (in samenspraak met anderen) in Wedde / Wedderveer geborgd, c.q. gestalte gegeven. Zo is er in de achterliggende 20 jaar veel bereikt.

De komende jaren staan er een aantal – wellicht ingrijpende – veranderingen te wachten. Het aantal inwoners van het dorp zal afnemen en ook de samenstelling van het dorp verandert. Er zal sprake zijn van vergrijzing en ontgroening. Uit een woningmarktonderzoek in oktober zijn hiervan voor de jaren 2014 – 2029 de volgende prognose opgesteld:

Dorpsvisie Wedde 4

Een grote verandering zal zijn de mogelijkerwijs opschalen van de grootte van de gemeente. De dorpsraad (en haar inwoners) heeft zich uitgesproken voor een overzichtelijke, redelijk kleinschalige gemeente Westerwolde (gemeente Bellingwedde en Vlagtwedde samen). De jongste herindelingsplannen geven aan, dat dit laatste op 1 januari 2018 haar beslag zal krijgen. Daarnaast zien we, dat de gemeente steeds meer taken en verantwoordelijkheden krijgt met een afnemend budget. De gemeenteraad heeft in maart 2015 ingestemd met de “Visie Leefbaarheid gemeente Bellingwedde” gebaseerd op het regionaal woon- en leefbaarheidsplan Oost- Groningen. In de Visie Leefbaarheid Gemeente Bellingwedde beschrijft de gemeente hoe ze de leefomgeving in de gemeente wil behouden en waar mogelijk wil verbeteren, waarbij er een belangrijke rol voor de dorpsraden is weggelegd.

2. Methodiek. Bij de ontwikkeling van de dorpsvisie Wedde heeft de dorpsraad zich laten leiden door de aanpak van de Vereniging Groninger dorpen. Hierbij is er sprake van een aantal fases: 1. De voorbereidingsfase, die vooral bestond uit overleg met dorpsbewoners (informatie verstrekken), gemeente, media en overigen. 2. De brainstormronde, waarbij een werkgroep / denktank - na analysering van sterke en zwakke punten van het dorp – m.b.v. werkbladen een 8-tal thema’s heeft vastgesteld. Deze thema’s hebben het uitgangspunt gevormd voor verdere ontwikkeling; zij sloten naadloos aan bij de thema’s, die genoemd zijn in de “Visie Leefbaarheid gemeente Bellingwedde”.

3. De inventarisatieronde waarbij door werkgroepsleden tijdens de zgn. keukentafelgesprekken met bewoners en ervaringsdeskundigen deze

Dorpsvisie Wedde 5

thema’s werden uitgewerkt.

Voor het thema “wonen in een veilige woonomgeving” werd o.m. geput uit de gegevens van de op 30 december 2015 vastgestelde “Woonvisie Bellingwedde”. 4. De terugkoppelingsfase, waarbij de werkgroepsleden / dorpsraad, bewoners en gemeente regelmatig via de media en website op de hoogte hield van de ontwikkelingen. 5. (Tussen)Evaluatie, waarbij een terugkoppeling plaats vond van de concept- dorpsvisie aan alle dorpsbewoners tijdens een evaluatieavond. Na discussie en het trekken van conclusies wordt vervolgens de eventueel gewijzigde versie vastgesteld. 6. Presentatie van de definitieve versie aan dorp, gemeente en anderen. 7. Opheffen van de werkgroep ontwikkeling dorpsvisie 8. Uitvoeringfase

Tijdens alle hierboven genoemde fases vormde het begrip leefbaarheid het belangrijkste speerpunt.

Tijdens de brainstormronde (benoemen van de 8 thema’s) werden gesprekken gevoerd met zgn. sleutelfiguren. Dit zijn mensen die actief zijn in het dorp en vaak vertegenwoordigen ze een voorziening waar inwoners gebruik van maken.

In de inventarisronde kwamen alle 8 thema’s aan de orde. De keukentafelgesprekken namen ongeveer 2,5 uur per avond in beslag.

Dorpsvisie Wedde 6

3. Resultaten van de analyse.

In paragraaf 4 worden voor elk van de acht thema’s de uitkomsten van de dorpsanalyse van Wedde / Wedderveer gegeven en worden mogelijk oplossingen voor de toekomst geformuleerd (idee en wie). Tijdens de gesprekken werd aan alle deelnemers eerst gevraagd naar de sterke punten van het dorp.

4.0 Algemene indruk van het dorp.

De mening van de gespreksleden: De gespreksleden voelen zich verbonden met het landschap, de cultuur en de historie van ons dorp. Zij omschrijven Wedde als een fijn dorp, een vriendelijk dorp, waar het geweldig wonen is en waar sprake is van de aanwezigheid van een gezonde gemeenschapszin (saamhorigheid). Men spreekt zich positief uit over de aanwezige voorzieningen, als school, kerk, dorpshuis, accommodaties, de vele (sport)verenigingen. Kortom: Wedde is een dorp waar geleefd wordt, een dorp om trots op te zijn. Er zijn veel kansen voor Wedde; zij moeten wel benut worden!

Dorpsvisie Wedde 7

4.1 Recreatie, cultuur en evenementen. Ons dorp is aantrekkelijk voor toeristen, (recreatie-)ondernemers en (nieuwe) inwoners vanwege het historisch karakter van het dorp, de rustgevende omgeving, de uitstekende fiets- en wandelmogelijkheden, de jaarlijkse evenementen en de goede voorzieningen in het dorp of de directe omgeving.

Visie van de gespreksleden. De gespreksleden zien het belang van de historische panden in het dorp, zoals De Burcht, de Nederlands Hervormde Kerk, de zgn. “Koekjesfabriek”. Ook de natuurlijke omgeving wordt erg gewaardeerd; het vraagt om behoud van deze omgeving. Ook zijn zij blij met de aanwezigheid van Camping De Wedderbergen, recreatiepark De Urnenhoeve als trekkers in de directe omgeving. De gespreksleden vinden het wel jammer, dat de bewoners van het gebied (nog) geen gebruik kunnen maken van het overdekte zwembad in De Wedderbergen. Het verder ontwikkelen van Wedde als struundörp zal het dorp nog een grotere boost kunnen geven. Recreatie en toerisme leveren nu al inkomen en werkgelegenheid op; toerisme kan voor het dorp een nog belangrijkere zo niet de belangrijkste sector worden. Het gaat er bij Wedde – in samenwerking met de regio – om de unieke waarden van Wedde te vermarkten. Goed onderhoud van de toeristische trekpleisters en de wandel- en fietspaden is daarbij van groot belang. Bovendien is het erg belangrijk, dat de ondernemers in de toeristenindustrie nog beter met elkaar samen gaan werken en een gezamenlijke promotieplan gaan ontwikkelen. De gemeente kan hierbij voor de noodzakelijke ondersteuning zorgen. Zij moet een nog grotere rol spelen in het bevorderen van het toerisme en recreatie in en rond Wedde. Verder moet er ruimte zijn voor particulier initiatief. Denk hierbij aan evenementen rondom de Westerwolde mountainbikeroutes i.s.m. de wielerclubs, het Westerwolde Wandelweekend, het beachvolleybaltoernooi, het gebruik maken van het water rondom Wedde met het optimaliseren van kanotochten, enz. Het is van belang om hierbij aan te sluiten bij bestaande structuren, zoals bijv. Wandelen in Westerwolde, die vanuit Wedde al drie routes heeft uitgezet en tevens vanuit de omliggende dorpen en streken. Bij wandelen in Westerwolde is in principe ook het onderhoud geborgd. Jammer is het, dat de enige buurtsuper in het dorp in 2014 is gesloten. De rijdende winkel voorziet vanaf dat moment in een behoefte. Wellicht is daarnaast ook een goede bestel- bezorgservice van supermarkten uit de omliggende dorpen een oplossing voor het ontbreken van de eigen winkelvoorziening. Een eigen dorpssupermarkt zal economisch niet meer haalbaar zijn.

Dorpsvisie Wedde 8

Wel moet worden aangetekend, dat het in de zomer op de terrassen van de beide horecagelegenheden (uitbreiding in 2016 met een pannenkoekenrestaurant ?) gezellig toeven is. De horecaondernemers zouden hun zaken nog meer uitstraling kunnen geven, waardoor de aanzuigend kracht sterker wordt. Hierbij zullen de reconstructies van (een deel van ) de Hoofdweg en beide pleinen een positieve bijdrage aan leveren. Verder zou het aanbod van mooie kleinschalige bedrijfjes (zie theewinkeltje en de Bazar) als een snoepwinkeltje , winkeltje met snuisterijen en souvenirtjes een aanwinst zijn. Ook de historische burcht zou aantrekkelijker gemaakt moeten worden voor de toeristen met beter openingsuren, zodat de toeristen zich echt welkom voelen en het gebouw ook voor de inwoners van Wedde aantrekkelijker gaat worden. De burcht van Wedde kan samen met andere culturele instellingen van Westerwolde als Museum De Oude Wolden (Bellingwolde), stellingmakerij Sellingen en museum Oudeschans mooie exposities houden. Een goede “aanjager” in het toeristenseizoen zou een jaarlijkse openluchtuitvoering kunnen zijn, gecombineerd met een doemarkt van lokale producten en diensten, zoals Dekker rondvaarten, de kaasmakerij, Peter Kuyer met een paar kalveren, Albert de Graaf met de huifkar, zorgboerderij Aurora Borealis, poppentheater De Toverdoos en anderen. Verder kunnen er kunstenaars bij betrokken worden, denk aan verhalenvertellers, natuurgidsen die ter plekke wandelingen verzorgen, mensen van de historische vereniging die deze dag lezingen houden of rondleidingen verzorgen. Een belangrijk uitgangspunt voor het ontwikkelen van het toerisme is: Werk samen! Maak hierbij gebruik van promotiekanalen die er al zijn, zoals Stichting Promotie Westerwolde (website Westerwolde.groningen.nl). Hierbij kunnen ook de nieuwe media als Twitter en Facebook tevens een belangrijke ondersteunende rol spelen.

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie Een toeristisch plan maken, waarin Dorpsraad, gemeente, Stichting opgenomen: dorpsommetjes, wandelen in Westerwolde, wandelpaden, fietsroutes, toeristische ondernemers en nieuwe kanomogelijkheden en promotie media als Twitter, Facebook en het van toeristische mogelijkheden. gebruik van QR-codes.

Aandacht voor het onderhoud van Landschapsbeheer, waterschap diverse paden. Hunze en A’s en Wandelen in Westerwolde.

Dorpsvisie Wedde 9

Nog meer gebruik maken van de Stichting De Burcht aanwezigheid van de burcht, (cultuur, evenementen)

Dorpsvisie Wedde 10

4.2 Zorg. In Wedde / Wedderveer kun je comfortabel oud(er) worden.

Gezondheid: Wedde ligt in Zuid-Oost Groningen, een gebied dat zich kenmerkt door een lager inkomen, lager opleidingsniveau, een lagere sociaal-economische klasse dan gemiddeld over heel Nederland. Helaas ‘horen’ een lagere sociaal- economische klasse en slechtere gezondheid, meer chronische ziekte, ongezondere leef- en eetstijl en kortere levensverwachting bij elkaar. Vergeleken met omliggende dorpen is de situatie in Wedde nog relatief gunstig.

Vergrijzing. Ook in Wedde is er sprake van vergrijzing. Door preventief te werken en vroegtijdig te signaleren is het mogelijk om de gezondheid onder ouderen zoveel mogelijk op peil te houden. De in het dorp praktijk houdende fysiotherapeut kan helpen persoonlijke gezondheid en kracht te ondersteunen en te versterken.

Visie van de gespreksleden. Wanneer men in Wedde hulp nodig heeft kan men dat altijd aan de buren vragen. Dat gaat dan met name om incidentele hulp. Voor structurele hulp doet men liever een beroep op de familie (mantelzorg) of op een organisatie. Doordat het zorglandschap per 1 januari 2015 sterk is veranderd komen er steeds meer taken bij de gemeente terecht zonder bijbehorende financiering. Op initiatief van dokter Berg is de Stichting Wedde dat ’t lukt opgericht. Deze Stichting heeft als doel de organisatie van de zorg voor en door de inwoners van Wedde en Wedderveer zo te organiseren, dat ouderen echt comfortabel oud kunnen worden en in het dorp kunnen blijven wonen. Wedde dat ’t lukt verbindt de formele (professionele) zorg met de informele ondersteuning (mantelzorg en vrijwilligers) Sommige inwoners zijn vaak nog onwetend, waar ze de hulp vandaan moeten halen; Wedde dat ’t lukt kan hierin de reikende hand bieden. De verbinding kan tot stand gebracht worden door keukentafelgesprekken te blijven continueren; op deze manier weet je wat er echt leeft achter de voordeur. Gerichte opvolging van de hulpvraag is een logische verplichting.

Dorpsvisie Wedde 11

Voorzieningen: Het ontbreken van een buurtsuper, pinautomaat, postkantoor wordt als een gemis ervaren. De rijdende winkel kan deels voor aanvulling zorgen. De wereld digitaliseert steeds meer, waardoor het voor mensen die niet vaardig zijn in het gebruik van een computer het problemen op kan leveren om hun bankzaken te regelen en voldoende contact te houden met instanties als belastingdienst, zorgverzekeraar, verschillende overheden.

Huisarts: In een dorp als Wedde mag een huisarts niet ontbreken. Op dit moment heeft de huisarts in Wedde een belangrijke rol: de huisarts en apotheek zijn in de buurt en gemakkelijk bereikbaar. In de praktijk wordt ook spreekuur verzorgd door de praktijkverpleegkundige, praktijkverpleegkundige geestelijke gezondheidszorg . De huisarts heeft het project “Wedde dat ’t lukt” gestart.

Vrijwilligerswerk. In Wedde is er een grote bereidheid tot het uitvoeren van vrijwilligerswerk. Dit blijkt onder andere uit een oproep van Wedde dat ’t lukt, waarbij in eerste instantie meer vrijwilligers dan werk zijn gevonden. Dit geeft aan dat er veel werk verzet wordt om het dorp leefbaar te houden voor iedereen.

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie Verdere ontwikkeling van Wedde Stichting Wedde dat ’t lukt, dat ’t lukt; in kaart brengen van huisartsenpost, gemeente, Stichting vraag en aanbod. Het Oude ambt (welzijn).

Sociale kaart van het dorp maken, Stichting Wedde dat ’t lukt, waarin is opgenomen waar welke verschillende zorgaanbieders in hulp kan worden gevonden Wedde en omgeving.

Creëren van een informele plek om Op te richten projectgroep “soos”, samen te komen voor ontspanning dorpsraad en gemeente en communicatie (soos).

Woningen geschikt maken voor Voor aanpassing van de woningen: bewoning door ouderen. Arcantis en de bewonersorganisatie.

Dorpsvisie Wedde 12

Spreekuur in dorpshuis, waar Vanuit Stichting Wedde dat ’t lukt mensen terecht kunnen die niet vrijwilligers zoeken om het vaardig zijn in het gebruik van een spreekuur te bemensen. computer (regelen bankzaken, contact belastingdienst, zorgverzekeraar, andere overheden)

Gezondheidsbevordering en - Wedde dat ’t lukt, huisarts, educatie. Educatie kan middels het fysiotherapeut, diëtist, andere dorpskrantje/voorlichtingsbijeen- zorgverleners die uitgenodigd komsten/cursussen worden een thema te bespreken. Gezondheidsbevordering werkt alleen als mensen hiervoor intrinsiek gemotiveerd raken.

Invulling voormalige Troefmarkt Op te richten projectgroep ‘invulling als dagbesteding, waarbij de winkel Troefmarkt’ met bemenst wordt door mensen met vertegenwoordigers gemeente, een (arbeids)handicap + begeleider. dorpsraad en inwoners

Invulling voormalige Troefmarkt Op te richten projectgroep ‘invulling :Klein aanbod met dagelijkse Troefmarkt’ met benodigdheden. Ruilwinkel, vertegenwoordigers gemeente, bibliotheek gevuld met boeken van dorpsraad en inwoners dorpsbewoners zou ook een mogelijkheid zijn, evt. alles te combineren.

Vrijwilligerswerk nadrukkelijk onder Gemeente, UWV, Stichting het Oude de aandacht brengen bij Ambt. werkzoekenden.

Dorpsvisie Wedde 13

4.3 Veilig wonen in een mooie woonomgeving. Er is sociale samenhang en ruimtelijke kwaliteit met aandacht voor duurzaamheid en woonkwaliteit; bewoners voelen zich tamelijk veilig in hun woonomgeving.

Visie van de gespreksleden De woningen in het dorp zijn over het algemeen goed onderhouden. Ook de tuinen zien er – mede in verband met de jaarlijkse Lichtweek met jurybeoordeling van verlichting en tuinonderhoud – goed onderhouden uit. Er is in Wedde / Wedderveer sprake van een hoge mate van particulier woningbezit. Om ouderen of mensen met een beperking ook in de toekomst in het dorp onderdak te kunnen bieden zullen sommige woningen hiertoe moeten worden aangepast. In de woonvisie gemeente Bellingwedde, vastgesteld op 30-12-2015, geeft de gemeente aan om middels deze woonvisie te willen werken aan het behouden van de woonomgeving en woonkwaliteit. Daartoe is in oktober 2014 reeds een uitgebreid woningmarktonderzoek gedaan. Beide documenten vormen voor een uitgangspunt voor het beleid m.b.t. dit hoofdstuk m.b.t. “Veilig wonen in een mooie woonomgeving”. Deze woonvisie kwam tot stand in samenwerking met Acantus, Vestia, Mooiland, Stichting zorgcentrum “De Blankenborg”., Oosterlengte en de bewonersorganisatie Bellingwedde. Van de 66 woningen, die Mooiland exploiteert staan er 16 in Wedde, Acantus beheert van de 686 woningen in de gemeente er 75 in Wedde. In het exploitatiebeleid zullen de woningcoöperaties rekening dienen te houden met de veranderingen in de huishoudensprognose:

Dorpsvisie Wedde 14

Ook is het interessant inzicht te hebben in de woningvoorraad qua type en eigendom (zie hieronder).

De gemeente heeft in haar visie leefbaarheid gemeente Bellingwedde de keus gemaakt om te kiezen voor de dorpen Bellingwolde, Blijham en Wedde. De gemeente geeft in deze visie aan dat zij – om de voorzieningen levensvatbaar te houden – de nieuwe ontwikkelingen gericht op woningbouw bij voorkeur in deze drie dorpen wil laten plaats vinden. Enkele uitgangspunten die op de toekomst gericht zijn in verband met krimp en vergrijzing m.b.t. de exploitatie van woningen zijn o.m.± a. Meer levensloopbestendige woningen, De samenstelling van de bevolking verandert (zie tabel 1: Bevolkingsprognose naar leeftijd 2014 / 2029, zie hoofdstuk 1. Inleiding.), dat wil zeggen er komen meer ouderen en minder jongeren. Wanneer woningen levensloopbestendig zijn, kunnen deze inzetbaar zijn voor zowel de jongere doelgroep als de oudere. b. Mantelzorgwoningen vergunningvrij. Tegenwoordig worden mantelzorgwoningen nog aangemerkt als bijbehorend bouwwerk. Hierdoor zijn de regels van het Besluit omgevingsrecht voor het bouwen van een bijbehorend bouwwerk van toepassing op deze mantelzorgwoningen. De mantelzorgwoning kan dan onder bepaalde voorwaarden vergunningsvrij worden gerealiseerd.

Dorpsvisie Wedde 15

In de woonvisie Bellingwedde worden in het algemeen en voor ieder dorp afzonderlijk beleidskeuzes gemaakt. Een aantal algemene beleidskeuzes: -gegeven de prognoses is de inzet om 10 woningen per jaar aan de woningvoorraad te onttrekken. -aandacht te besteden aan locaties waar woon- en leefomgeving onder (sociale)druk staat of verwacht komen te staan. -aan Acantus wordt specifiek gevraagd om in de dorpen Bellingwolde, Blijham en Wedde nieuwbouw in de sociale huursector te realiseren. Specifieke beleidskeuzes voor Wedde:

Er is een trend te bespeuren, dat steeds meer jongeren (waarvan de roots in Wedde liggen) kiezen voor Wedde als woonplaats. Medio 2015 is het ook voor jongeren weer meer mogelijk om hier een woning te verwerven (goedkopere woningen / afstand tot het werk wordt steeds minder belangrijk, enz.) De gespreksleden vinden het besparen op energielasten (of het kiezen voor alternatieve energie) steeds belangrijker worden.

De gespreksleden voelen zich tamelijk veilig in het dorp. Er is weinig diefstal en ook ’s avonds op straat is er geen onveilig gevoel. Wel wordt geconstateerd, dat er in het dorp op verschillende wegen te hard gereden wordt en dat met name het landbouwverkeer door hard rijden en steeds zwaarder materieel als bedreigend wordt gevoeld. Ook constateert men parkeerproblemen, d.w.z. dat de auto’s niet op de juiste plek, bijv. op het trottoir worden geparkeerd. Er worden suggesties gedaan om de buurtagent meer zichtbaar te maken in het dorp (snelheidscontroles, controles op het parkeren). De aanpak van de Hoofdweg en de herinrichting van de beide pleinen (Hoefijzer 2 project – voorjaar 2016) wordt als zeer belangrijk ervaren; wellicht kan door verkeersregulerende maatregelingen ook de verkeersveiligheid worden verhoogd.

Dorpsvisie Wedde 16

Er zal de nodige zorg moeten blijven voor het goed onderhouden van het openbaar groen, de verharding, het straatmeubilair en aandacht voor het zwerfvuil. Het plaatsen van bloembakken door de dorpsraad wordt als zeer positief beoordeeld; hiermee wordt het dorp ieder jaar weer “opgeleukt”

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie Rotte kiezen in het straatbeeld Gemeente en pandeigenaren moeten verdwijnen / voorkomen worden. Hier moet beleid op worden gemaakt.

Woningen moeten worden Woningstichting Arcantis , aangepast voor ouderen en mensen bewonerscommissies en eigenaren met een beperking van particuliere woningen

Er moet blijvende aandacht zijn voor Gemeente, dorpsraad en bewoners de omgeving (openbaar groen / zwerfvuil. Dit houdt in: jaarlijkse dorpsschouw en jaarlijkse zwerfvuilactie

Er is aanhoudende zorg voor de Gemeente, politie, dorpsraad en verkeersveiligheid (o.a. hard rijden bewoners en wegenonderhoud, incl. trottoirs en fietspaden). Dit vraagt om snelheidsmetingen en jaarlijkse schouw + meldingsmogelijkheden bij calamiteiten

Onderzoek naar mogelijkheden van Bewonerscomités en aanbieders alternatieve (zuinige) energie

Dorpsvisie Wedde 17

4.4 Sport Er is in het dorp een goed aanbod aan sportaccommodaties voor jong en oud.

Visie van de gespreksleden. Er is voldoende sportaanbod in het dorp met voldoende sportaccommodaties. De gespreksleden vinden het van belang, dat er wordt behouden wat er nu is. De beoefening van sport is laagdrempelig; contributie en andere kosten zijn redelijk laag. 85 % van de bevolking neemt op de een of andere manier deel aan verschillende vormen van sport. Wel is de deelname van ouderen aan de sport betrekkelijk laag. Ook de ambitie van Sportdorp Wedde ( 2012 – 2014) om zoveel mogelijk vormen van sport aan te bieden hebben (te) weinig resultaat gehad. Bij de gymnastiek nemen echter een vrij groot aantal “ouderen” deel aan de zgn. Galmgroepen (= bewegingsvormen van ouderen). Het grootste deel van jeugd is lid van de voetbalvereniging; gymvereniging en de tennisvereniging hebben de grootste moeite om jeugd aan zich te binden. Er vindt steeds meer een samenwerking plaatst met zusterverenigingen in de gemeente Bellingwedde. Dit is vooral van toepassing bij voetbal en tennis. Sportverenigingen moeten zich wel steeds meer moeite getroosten om over het noodzakelijke kader (bestuursleden, jeugdtrainers) te beschikken. Dit vormt een belangrijk uitgangspunt voor de toekomst. Verder maken sommige verenigingen zich zorgen over de steeds verder gaande privatisering. Door het terugschroeven van de (indirecte) subsidiëring dreigen sommige sporten op termijn onbetaalbaar te worden.

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie Meer sport voor ouderen/jongeren. Sportdorp Wedde - Veelerveen, Sport in combinatie met gezelligheid Stichting Wedde dat ’t lukt. en /of in thema’s (bijv. valpreventie, elke stap telt, enz.)

Aantrekken van sporttechnisch Sportdorp Wedde - Veelerveen, alle kader voor de verenigingen. sportverenigingen, Huis voor de Tip: vormen van omni-verenigingen sport Groningen

Behouden van vormen van financiële Gemeente, sportdorp Wedde - Veelerveen, Huis voor de sport ondersteuning (subsidies) of oriëntatie Groningen op andere vormen van ondersteuning.

Dorpsvisie Wedde 18

4.5 Bedrijvigheid en werkgelegenheid. Er is een goed ondernemersklimaat door optimale bereikbaarheid, minimale regeldruk en goede samenwerking.

Visie van de gespreksleden. Men mist in het algemeen de dorpswinkel en bijv. een pinautomaat / postagentschap. Er zijn nog steeds redelijk veel bedrijven in Wedde; we zien als laatste ontwikkeling vooral het ontstaan van éénmansbedrijven (ZZP-ers). Zagen we dat eerst met name in de agrarische sector (hoewel de maatschapsvorm steeds meer opkomt) en de horeca , nu zien we ook een opkomst van ambachtelijke bedrijven, bijvoorbeeld klussenbedrijven, kapperszaken en de toeristenbranche (campings en bread en breakfast) De actuele bestemmingsplannen geven ruimte voor juist deze kleinschalige bedrijfsvormen. We moeten wel constateren, dat er voor de jeugd in Wedde weinig werkgelegenheid bestaat; zij moeten voor hun toekomst hun heil elders zoeken. Verder zien we ook steeds meer mensen in reïntegratietrajecten terecht komen. Hiervan is sprake als mensen ongewild werkloos worden en via een nascholingstraject (Trainings- en diagnosecentrum) weer startkwalificaties krijgen om elders (betaald) werk te gaan verrichten. Tijdens het reïntegratietraject kunnen deze mensen voor de gemeenschap diensten verrichten tegen een geringe vergoeding. Voor projecten als bijv. Wedde dat ’t lukt (informele zorg) bieden deze mensen wellicht mogelijkheden om werkzaamheden voor anderen te verrichten. Bij leegstand van bijv. boerderijen of andere panden is het wellicht mogelijk om hier andere kleinere bedrijven in te vestigen, bijv. zorgboerderijen /-huizen, ICT-bedrijven.

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie Een goed ondernemersklimaat Gemeente, ondernemers in de creëren met extra aandacht voor toeristenindustrie het toerisme

Gebruikmaken van Gemeenten, ondernemers reïntegratietrajecten om werk te creëren en leefbaarheidsproject inhoud te geven

Dorpsvisie Wedde 19

Het verder ontwikkelen van de Gemeente, ondernemers in de toeristenindustrie (incl. het vormen toeristenindustrie van samenwerkingsverbanden Gemeente, ondernemingen, stichtingen

Nieuwe bestemmingen zoeken voor Eigenaar, gemeente, dorpsraad de supermarkt

Dorpsvisie Wedde 20

4.6 Onderwijs (primair en voortgezet). In ons dorp is één (openbare) basisschool waar goed basisonderwijs wordt gegeven, waardoor kinderen optimale ontwikkelingskansen krijgen.

De peuters kunnen een aantal dagdelen terecht op de peuterspeelzaal (in het dorp). Op scholen voor VMBO /HAVO / VWO in Bellingwolde, Winschoten en Stadskanaal is het onderwijsaanbod voor middelbare scholieren ook goed te noemen.

Visie van de gespreksleden. De afstand tot school is heel belangrijk. Wedde heeft nog een school in het dorp en die is voor het dorp zeer belangrijk. Ook de aanwezige peuterspeelzaal wordt als zeer waardevol bestempeld.

De SPGB1 stelt zich ten doel het bieden van een veilige omgeving aan peuters in de leeftijd van twee tot vier jaar, om elkaar te ontmoeten en om te spelen, waarbij aan deze kinderen zo volledig mogelijke ontplooiingsmogelijkheden worden geboden.

De speelzaal is een belangrijke ontmoetingsplek voor ouders. Met het organiseren van ouderavonden etc. willen we ouders met elkaar en met de leidsters en/of sprekers in contact brengen. We zien het als taak om de ouders te ondersteunen bij opvoedingsproblemen.

De peuterspeelzalen van de SPGB vallen onder de peuterspeelzaal-plusfunctie (VVE).

De SPGB ziet het als haar taak om de algehele brede ontwikkeling van de peuters te stimuleren. Ze richt zich op zowel de motorische-, als op de sociale -, emotionele-, cognitieve-, creatieve- en de taalontwikkeling. De peuterspeelzaal biedt een eigen pedagogisch milieu in aanvulling op de thuissituatie. Het is een plek waar kinderen in een vertrouwde omgeving veilig kunnen spelen. Peuters ontwikkelen zich via spel. Spelenderwijs en in interactie met andere peuters en leidsters doen kinderen gevarieerde ervaringen op. Elk kind doet dat op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo.

De peuterspeelzaal heeft drie groepen, namelijk op: maandag- en woensdagmorgen dinsdag- en donderdagmorgen

1 Stichting Peuterspeelzalen Gemeente Bellingwedde

Dorpsvisie Wedde 21

vrijdagmorgen: 3e dagdeel 3-jarigengroep* Locatie Wedde is een VVE2 locatie.

De scholen voor voortgezet onderwijs zijn over het algemeen per fiets bereikbaar; naar Winschoten en Stadskanaal bestaat er tevens een goed functionerend openbaar vervoer: halfuurs- en uursverbindingen). De openbare basisschool heeft tot op heden een redelijk stabiel aantal leerlingen; van krimp is hier nog weinig te merken. Het is een prettige ervaring, dat veel jongere gezinnen of starters (= gezinnen nog zonder kinderen) zich in het dorp vestigen, zodat ook de toekomst er – wat dat betreft – positief uitziet. Wel moeten we een vinger aan de pols houden wat betreft het instandhouden van scholen. Op termijn wil de gemeente / willen de schoolbesturen toe naar één school (+ peuterspeelzaal) per kern /cluster van kernen. Dit houdt in, dat we rekening moeten houden met 1 school in Bellingwolde, 1 school in Blijham en 1 school in de “clusterdorpen” Wedde-Vriescheloo-Veelerveen. Het zal een hele uitdaging zijn voor onze dorpsschool om zich voor de toekomst goed te positioneren, zodat onderwijs in het dorp behouden blijft.

Het team van obs De Vlonder vindt uiteraard ook een school in het dorp een belangrijke basisvoorziening. Formatief / organisatorisch is een mogelijke fusie in de toekomst wellicht niet af te wenden. Dit naar het beleid van het College van Bestuur van SOOOG3. Bij een eventuele fusie kan het zijn, dat bijv. de huisvesting wordt gedeeld, maar de scholen hun eigen identiteit behouden.

2 Voor- en vroegschoolse educatie 3 Stichting Openbaar Onderwijs Oost Groningen

Dorpsvisie Wedde 22

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie De basisschool vormt Personeel, ouderraad en een middelpunt in het dorp en moet medezeggenschapsraad van de blijven bestaan. De school zou zich school wellicht nog iets positiever naar het dorp (en omgeving) kunnen presenteren.

De peuterspeelzaal moet een Bestuur en personeel van de blijvende plaats hebben in onze peuterspeelzaal gemeenschap

Dorpsvisie Wedde 23

4.7 Openbaar vervoer. Het dorp is goed bereikbaar met het openbaar vervoer.

Visie van de gespreksleden. Door de verbinding Winschoten – Vlagtwedde – Bourtange (lijn 11) en Winschoten – Vlagtwedde - Stadskanaal (lijn 14) is Wedde verzekerd van goed openbaar vervoer. De aanwezigheid van 2 buslijnen houdt in, dat er voor Wedde sprake is van een halfuurs-verbinding tussen 07.00 uur ’s ochtends en 19.30 uur ’s avonds. Daarna kan men gebruik maken van de zgn. lijnbelbus, waarvoor men een uur van tevoren telefonisch moet reserveren.

De gemeente Bellingwedde heeft sinds medio 2015 servicediensten. Om mensen langer thuis te kunnen laten wonen en de zelfstandigheid te bevorderen zijn er een aantal voorzieningen opgezet in de vorm van servicediensten. Een van deze diensten is de zgn. WMOvervoersservice.

De vervoerservice omvat het vervoer voor inwoners van Bellingwedde die problemen ervaren bij hun mobiliteit. De vervoerservice rijdt in principe binnen de gemeentegrenzen van Bellingwedde met uitzonderingen naar dagbesteding in Winschoten en huisartsen/fysio-bezoek in Vlagtwedde. De vervoerservice is ook beschikbaar voor inwoners die zijn aangewezen op aangepast (rolstoel-) vervoer. Het doel van de gemeente is de mobiliteit in het gebied te vergroten. Mede doordat de voorzieningen van openbaar vervoer vrij beperkt zijn, de inwoners steeds ouder worden en het inkomen het vaak niet toelaat dat de reguliere taxi gebruikt kan worden voor vervoer. De vervoerservice is bedoeld voor vervoer van en naar dagbestedingen, medische en sociale dienstverlening, maatschappelijke activiteiten en winkels of buurtcentra. Verder is het altijd mogelijk gebruik te maken van de regiotaxi (t/m 15 km van deur naar halte of station)

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie Blijvende aandacht voor Gemeente, OV-bureau vervoersmogelijkheden voor oudere mensen en niet-autobezitters (vooral na 16.00 uur)

Dorpsvisie Wedde 24

4.8 Gemeenschapszin

De inwoners van ons dorp zijn betrokken bij en actief in het leefbaar houden van hun eigen woonomgeving. We zien echter dat de betrokkenheid de laatste jaren afneemt.

Visie van de gespreksleden: In Wedde kent men elkaar en is men betrokken bij de ander. Dit geldt ook voor mensen die zich van elders in het dorp hebben gevestigd. Wanneer er problemen of overlast zijn in het dorp, spreekt men elkaar hier gewoon op aan. Hierbij vervult de goed- functionerende dorpsraad een belangrijke rol. De betrokkenheid blijkt o.a. jaarlijks weer uit de organisatie van de Lichtweek in de eerste week van september. Dit is echt een feest van, door en voor het dorp.

Verder wordt er ieder jaar onder begeleiding van de dorpsraad en in samenwerking met de gemeente een zwerfvuilactie gehouden waaraan een 40- tal dorpsbewoners hun medewerking verlenen. Sinds maart 2015 is er op initiatief van dokter Berg en in samenwerking met de dorpsraad (het dorp) de Stichting Wedde dat ’t lukt opgericht. Deze Stichting heeft als doel de organisatie van de zorg voor en door de inwoners van Wedde en Wedderveer zo te organiseren, dat ouderen echt comfortabel oud kunnen worden en in het dorp kunnen blijven wonen. Wedde dat ’t lukt verbindt de formele (professionele) zorg met de informele ondersteuning (mantelzorg en vrijwilligers). Dit alles onder het motto: Zorgverleners en noabers: een ideale combinatie. Ook dat zal weer gaan bijdrage aan een steviger sociale cohesie. De gespreksleden geven aan, dat ze er van doordrongen zijn, dat leefbaarheid van het dorp in de toekomst ook een grote mate van participatie met zich meebrengt. Niets doen betekent achteruitgang. En als basisdorp moeten we alert blijven op de voorzieningen in het dorp en dus moet noaberschap steeds aangemoedigd worden. Er moet regelmatig gepolst worden wat er leeft in het dorp. Daarbij zijn de algemene ledenvergadering van de dorpsraad, Wedde dat ’t lukt en het dorpskrantje van wezenlijk belang

Dorpsvisie Wedde 25

Suggesties van de gespreksleden: Idee Wie Noaberschap blijven aanmoedigen Wedde dat ’t lukt, Lichtweek Wedde, Stichting folklore, dorpsraad

Activiteiten ontplooien die Verenigingen gemeenschapszin bevorderen door verenigingen te blijven stimuleren.

Dorpsvisie Wedde 26

5. Vervolg De inwoners van Wedde/Wedderveer zijn betrokken bij en actief in het leefbaar houden van hun eigen woonomgeving.

Initiatief. Als inwoner van Wedde/Wedderveer weet u nu zelf het beste wat er nodig is om de eigen woonomgeving aantrekkelijk en leefbaar te houden. Wilt u – in samenwerking met de dorpsraad - graag aan de slag met een van de besproken punten, of kent u mensen die hier graag mee aan de slag zouden willen gaan, laat het ons (de dorpsraad) dan weten. Als inwoners kun je namelijk meer dan je zelf denkt en om knelpunten op te lossen is ook uw inbreng uiterst waardevol.

Contacten. Voor vragen of hulp kunt altijd contact opnemen met de dorpsraad: tel. nummer secretariaat: 0597-541977 of [email protected]

Dorpsvisie Wedde 27

.

Dorpsvisie Wedde 28