DOCSLIB.ORG

Kwartalnik Spoůeczno-Kulturalny

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kwartalnik Spoůeczno-Kulturalny KOCIEWSKI MAGAZYNNR 3(74) lipiec • sierpieý • wrzesieý 2011 REGIONAPL ISSN 0860-1917 CENALNY 3,00 zã Kwartalnik spoÙeczno-kulturalny PelpliĔskie rozlewiska fot. Maágorzata Pauch W NUMERZE KOCIEWSKI 2 OD REDAKCJI 3 Ks. Wáadysáaw Szulist DEKANAT PELPLIēSKI (cz. I) 7 Marek Kordowski MAGAZYN SUBKOWY NA PRZESTRZENI WIEKÓW (cz. VII) 10 Ryszard Szwoch CZY PAMIĉTAMY O OFIARACH ZBRODNI HITLEROWSKICH? REGIONALNY 13 Anetta Laskowska W ĩYCIU TRZEBA MIEû PASJĉ (cz. II ostatnia) Kwartalnik spoáeczno-kulturalny 15 Edmund ZieliĔski NIE ZA DUĩO KASZUBSKOĝCI? Nr 3 (74) lipiec • sierpieĔ • wrzesieĔ 2011 • PL ISSN 0860-1917 16 WYDARZYàO SIĉ NA KOCIEWIU... 17 POSZUKIWACZ WàASNYCH KORZENI WYDANO ZE ĝRODKÓW BUDĩETU MIASTA TCZEWA 18 Anna Szweda • KOLEJNY PRZEGLĄD PIOSENEK NA KOCIEWIU RADA PROGRAMOWA 20 Jan Ejankowski Kazimierz Ickiewicz – przewodniczący STULECIE POWSTANIA TOWARZYSTWA Jerzy Cisewski, Czesáaw Glinkowski, Józef Golicki, Andrzej Grzyb, LUDOWEGO W PIASECZNIE (cz. III ostatnia) Jan Kulas, prof. Maria Pająkowska-Kensik, Józef Zióákowski 22 Regina Kotáowska LEGENDA O LALKOWSKIM KOWALU REDAKCJA I JEGO KUħNI oraz KUħNIA WSPÓàCZEĝNIE Halina Rudko redaktor naczelna Wanda Koáucka sekretarz 26 Edmund ZieliĔski Kociewski Kantor REGIONALNIE W PINCZYēSKIEJ SZKOLE Edytorski opracowanie graficzne i áamanie 28 Andrzej Grzyb DWIE WAĩNE KSIĄĩKI O KOCIEWIU WYDAWCA Kociewski Kantor Edytorski 29 Maágorzata Olczak Sekcja Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej DàUGO OCZEKIWANA • Recenzja KsiĊgi Pamiątkowej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie III Kongresu Kociewskiego dyrektor Urszula Wierycho 30 Zdzisáaw Mrozek • OKUPACYJNE LATA KS. PROF. FRANCISZKA SAWICKIEGO ADRES REDAKCJI I WYDAWCY Konterfekty 83-100 Tczew, ul. J. Dąbrowskiego 6, tel. (058) 531 35 50 e-mail: [email protected] 32 Jan Kulas • ODDANY SPRAWIE POLSKIEJ 33 Jan Ejankowski • NIEZNANI BOHATEROWIE LAT WOJNY I OKUPACJI Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytuáó w oraz poprawek stylistyczno-jĊzykowych w nadesáanych tekstach. 36 Regina Kotáowska LUDZKIE ĩYCIE, LUDZKIE LOSY... Teksty oraz zdjĊcia zamieszczone w niniejszym numerze zostaáy przekazane przez autorów 39 Andrzej Romanow • ILOĝCIOWA I JAKOĝCIOWA nieodpáatnie. ANALIZA ZAWARTOĝCI TREĝCIOWEJ KOCIEWSKIEGO MAGAZYNU REGIONALNEGO NAĝWIETLENIE, MONTAĩ I DRUK 42 Krystyna Brodnicka • GRZYBY Zak ady Graficzne im. J. Czy ewskiego á Ī 43 Maria Pająkowska-Kensik • WAĩNE CO STOI Tczew, ul. Kwiatowa 11 NAPISANE CZYLI O PUBLICYSTYCE W KOCIEWSKIM MAGAZYNIE REGIONALNYM Nakáad: 600 egz. 45 Zofia Daniel • JUĩ TYLKO SIĉ ZNAMY ObjĊtoĞü: 6 ark. druk. • JAK KAĩDY • NIE UMIEM Nasze promocje 46 ĝWIAT DZIECIĉCYCH LAT NA OKàADCE Wyniki konkursu poetyckiego Rzeka Wda páynąca przez Czarną WodĊ 48 REGAà REGIONALNY fot. Urszula Wierycho KMR 1 Od redakcji Czy Kociewie to terra incognita, ziemia nieznana, którñ z kaprysu albo i innego „poli- tycznego” powodu moĔna zdobyè? Patrzñc na wyborcze poczynania niektórych chötnych do parlamentarnego zasiadania, tak. Nagle, nie z powodu olĈnienia przecieĔ, piszñ i mówiñ, Ĕe sñ z Kociewia, Ĕe dla Kociewia bödñ pracowali do oberwania rökawów. To drobiazg, Ĕe dla Kociewia nie zrobili nic, Ĕe czösto nie wiedzñ nawet, gdzie sñ. WaĔny jest ich parlamentarny apetyt i wsparcie „tuzów”. Bödzie, jak ma byè, a moĔe nawet lepiej. Piszö te säowa tydzieþ przed wyborami, wiöc Ĕadnego wpäywu na wynik wyborczy mieè nie bödñ. Sñ tacy, którzy protestujñ albo wyraĔajñ zaniepokojenie tablicami na rogatkach mia- sta Gdaþska, gäoszñcymi w jözyku kaszubskim, Ĕe Gdaþsk jest stolicñ Kaszub. Pomija- jñc historyczne wñtpliwoĈci, przyjñè trzeba, Ĕe wspóäczeĈni Kaszubi rozstrzygnöli dawny spór. Stolicñ Kaszub nie jest Wejherowo, nie sñ Kartuzy, nie jest KoĈcierzyna, a wäa- Ĉnie Gdaþsk. Województwo Pomorskie jest wielokulturowe, wieloetniczne, co wiöc majñ pomyĈleè pozostaäe regiony Pomorza. Czy majñ szukaè sobie stolicy, bo z Gdaþska ich wypödzono. Podobnie dzieje siö z ksiñĔötami pomorskimi, którym przypisuje siö kaszubskoĈè. MoĔe uda siö coĈ w tych sprawach powiedzieè w nastöpnych numerach „Kociewskiego Maga- zynu Regionalnego”. Czy Kociewiacy majñ kompleks Kaszubów. Nie, pracujemy dla regionu solidnie, choè to prawda, Ĕe mniej nas widaè. JeĈli Górale i Kaszubi, moĔe ćlñzacy, sñ bardziej niĔ my wyraziĈci, to przecieĔ czwarte miejsce, choè i szkoda, Ĕe nie wyĔsze, nie jest zäe. Nieäatwe to zadanie przejñè po Romanie Landowskim, a potem po Halinie Rudko pisanie wstöpniaka „Od redakcji”, a wäaĈciwie od redaktora. Czujñc ciöĔar obowiñzku, ciöĔar sprostania wyzwaniu, spróbujö, kaĔdym zdaniem o Romanie pamiötajñc. Nie powtarzajñc spisu treĈci, zwróciè chcö uwagö szanownych Czytelników na arty- kuäy ks. Wäadysäawa Szulista „Dekanat pelpliþski” i Marka Kordowskiego „Subkowy na przestrzeni wieków”, ale teĔ komunikat „Czy pamiötamy o ofiarach zbrodni hitle- rowskich” Ryszarda Szwocha i wspóäbrzmiñce z nim materiaäy Jana Kulasa o Piotrze Szturmowskim, Jana Ejankowskiego o nieznanych bohaterach lat wojny i okupacji, jak równieĔ na przypomnienie przez Reginö Kotäowskñ postaci Pawäa Grzonki, kierownika szkoäy w LeĈnej Jani, który zamordowany zostaä w Szpögawsku. Straszna byäa kociewska krwawa jesieþ roku 1939. Wiele ofiar pochäonöäa zbrodni- cza niemiecka okupacja lat 1939-1945. O möczennikach z Kociewia, którzy zginöli za to, Ĕe byli Polakami, dobrymi, odwaĔnymi synami naszego narodu winniĈmy zawsze pamiötaè. Andrzej Grzyb 2 KMR Z PRZESZãOćCI REGIONU KS. WãADYSãAW SZULIST Dekanat pelpliĔski czĊĞü pierwsza Parafia Bobowo WieĞ naleĪaáa wówczas do starostwa gniewskiego. Li- czyáa 79 áanów, z tych 71 byáy obsadzone, 3 karczmy, kil- ieĞ jest usytuowana nad rzeczką WĊgiermucą. ku rzemieĞlników i osób zajmujących siĊ handlem okoáo WPrzez Bobowo przebiega trakt ze Starogardu 15 osób i 21 ogrodników10. Lustracja z 1565 roku wyliczyáa w kierunku Skórcza i dalej na poáudnie w kie- w Bobowie 67 czynszowych wáók, na których gospodarzyáo runku Bydgoszczy. Na zachód odchodzi droga w kierun- 19 gburów. Dalej mieszkaáo w niej 2 karczmarzy, ku Lubichowa, zaĞ w póánocno-zachodnim do Dąbrówki. 11 ogrodników, którzy jedynie posiadali ogrody od gbu- Pradzieje przekazaáy nam z Bobowa toporek kamienny1, rów. Pleban pobieraá naleĪnoĞci w Īycie i owsie11. Na a z kultury pomorskiej pochodzi grób skrzynkowy z zacho- rozwój wsi zapewne wpáywaá fakt, Īe leĪaáa na waĪnym waną popielnicą i pokrywą2. trakcie z GdaĔska przez Starogard do Nowego, ĝwiecia K. Bruski powstanie parafii przyjmuje na XIII wiek3. Za i Bydgoszczy12. jej starym rodowodem moĪe równieĪ wskazywaü wezwanie Stan wsi z początku XVII wieku podaje lustracja z l624 Ğw. Wojciecha i poáoĪenie na waĪnym szlaku handlowym roku. Na 79 wáók 64 byáo osiadáych i w tym 3 puste. Licz- Starogard – ĝwiecie4. Najstarsza wzmianka o Bobowie ma ba gburów na 64 wáókach wynosiáa 20. Dalsza statystyka pochodziü z 1352 roku5. Máyn bobowski, który w latach wylicza 2 karczmy, 7 ogrodników i máyn o 2 koáach korzen- 1437/38 naleĪaá do komturstwa gniewskiego byá nieczynny, nych13. ulegá po prostu spustoszeniu6. Opis królewszczyzn z l664 roku wspomina, Īe w cza- Inwentarz dóbr biskupstwa wáocáawskiego z 1534 sie I wojny szwedzkiej máynarz spustoszaá i nie podniósá siĊ roku wymienia w parafii Bobowo wieĞ Bobowo, DąbrowĊ, gospodarczo, pozostaáo po nim tylko miejsce. Druga wojna, Owidz, DąbrówkĊ, Smoląg, WysokĊ i miasto Starogard7. To zwana potopem, przyniosáa doĞü radykalne spustoszenia, bo- ostatnie wydaje siĊ byü pomyáką, gdyĪ ten inwentarz wy- wiem z 14 gburów przed wojną pozostaáo tylko 3. Utrzyma- mienia oddzielnie parafiĊ w Starogardzie. MoĪe w tym roku áa siĊ liczba karczmarzy 2, soátysów 2, 1 budnik i 1 ogrodnik parafią wáadali protestanci. zamkowy14. Taryfy z l682 roku zanotowaáy tylko w Bobowie Biskup Hieronim RozraĪewski w II poáowie XVI wieku 234 morgi, 2 ogrodników i 2 karczmy, które opáacaáy swoje podaje przy tej parafii Bobowo, WysokĊ i Smoląg8. Czytamy naleĪnoĞci podatkowe15. tam, Īe w wieku XVI rządzili parafią i koĞcioáem luteranie W zakres Īycia koĞcielnego w XVII i XVIII wieku przez 42 lata i dopiero dnia 21.08.1596 roku zwrócili go ka- wprowadzają nas wizytacje biskupie. Bobowo w l649 tolikom. Parafianie odpowiadali wówczas bpowi H. Rozra- roku naleĪaáo do dekanatu gniewskiego, áącznie z wsią Īewskiemu, Īe po Ğmierci proboszcza Pawáa luteraĔscy pre- Wysoka16. Wizytator w 1686 roku zanotowaá o parafii na- dykanci zjawili siĊ bardzo szybko i niespodziewanie, Īe nikt stĊpujące dane. WieĪa przy murowanym koĞciele groziáa nie stawiaá oporu9. zawaleniem, bowiem byáa zbudowana w pruski mur i na- wet zdjĊto z niej dzwony. We wnĊtrzu Ğwiątyni byáy usy- tuowane 3 oátarze. Liczba parafian, áącznie z Dąbrówką, wynosiáa okoáo 300. Nauczyciela utrzymywali wieĞniacy. W zabudowaniach parafialnych mieszkaáo 3 komorników, którzy páacili odpowiedni czynsz17. W 1703 roku wieĪa koĞcioáa byáa juĪ naprawiona. Komunikujących byáo ok. 530, a innowierców w Dąbrówce 30 osób. KoĞcielny przy- tuáek zamieszkiwaáo 4 ubogich i jakiĞ wieĞniak18. Mesz- ne pobieraá proboszcz z Bobowa, Wysokiej i folwarków ĩabienko oraz Smoląg. Nauczyciel peániá w 1710 roku równoczeĞnie funkcjĊ organisty, a uposaĪenie pobieraá równieĪ z filialnej parafii Dąbrówka. Ubodzy z przytuá- ka Īyli z jaámuĪny19. Do sakramentów Ğw. w 1728 roku przystĊpowaáo 390 wiernych, nawróconych 16, a liczba luteran wynosiáa 4720. ĝwiątynia w 1746 roku nosiáa wezwanie Ğw. Wojcie- cha i WniebowziĊcia NMP. Dominikanie zaprowadzili w parafii Bractwo RóĪaĔcowe. Spowiadających byáo 466 osób, a do wyznania luteraĔskiego naleĪaáo 2 owczarzy21. Bazylika katedralna w Pelplinie Do bardziej zasáuĪonych proboszczów
Load more

Recommended publications
  • Strategia Bobowo 2014.10.22
    Gmina Bobowo Strategia Rozwoju Gminy Bobowo na lata 2015-2024 przygotowana przez 2 ul. Petera Mansfelda 4 NIP: 781-179-27-48 60-854 Poznań REGON: 300464078 tel. +48 61 665 78 00 KRS: 0000270485 fax +48 61 665 78 09 Kapitał zakładowy: 6.330.010,20 zł [email protected] 1. WSTĘP ........................................................................................................................ 7 1.1. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA STRATEGII GMINY BOBOWO ....................................... 8 1.2. METODYKA PRAC NAD STRATEGIĄ .......................................................................... 9 1.3. MIEJSCE DOKUMENTU WŚRÓD DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH ..................... 11 2. DIAGNOZA SYTUACJI ................................................................................................ 14 2.1. RYS HISTORYCZNY .................................................................................................. 15 2.2. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA I SIEĆ OSADNICZA .................................................... 16 2.3. PRZESTRZEŃ I ŚRODOWISKO .................................................................................. 17 2.4. ZASOBY NATURALNE I WARUNKI PRZYRODNICZE GMINY ..................................... 17 2.5. ZASOBY KULTUROWE GMINY ................................................................................. 19 3. SFERA SPOŁECZNA ................................................................................................... 24 3.1. DEMOGRAFIA ........................................................................................................
    [Show full text]
  • STRATEGY for DEVELOPMENT of TOURISM in POMORSKIE VOIVODESHIP in the PERIOD of 2004 - 2013
    STRATEGY FOR DEVELOPMENT of TOURISM IN POMORSKIE VOIVODESHIP IN THE PERIOD of 2004 - 2013 Office of the Marshal of Pomorskie Voivodeship Gdańsk 2004 Strategy for Development of Tourism in Pomorskie Voivodeship in the period of 2004 – 2013 Editor Marzena Wanagos Office of the Marshal of Pomorskie Voivodeship Gdańsk 2004 Publisher: Office of the Marshal of Pomorskie Voivodeship 80-810 Gdańsk, Okopowa 21/27 Title: Strategy for Development of Tourism in Pomorskie Voivodeship in the period of 2004 – 2013 Editor: Marzena Wanagos Technical editors: Monika Ilisińska, Aleksandra Kołtońska Translation: Maria Stelmasiewicz Concept of cover design: Grzegorz Filip “Indygo” Graphics of cover design: …………………………………….. Photograph: ………………………………………………… Print and binding: Grafix Centrum Poligrafii © Copyright by Office of the Marshal of Pomorskie Voivodeship, Gdańsk 2004 Gdańsk, 2004 ISBN ……………………. 3 Zdjęcie! Ladies and Gentlemen, It is a great pleasure for me to be able to present a document that sets forth directions for development of tourism in Pomorskie region till the year 2013. The priorities and operational programmes specified in “The Strategy” provide for implementation of a comprehensive tourist information system, coherent policy for promotion of the tourist potential of Pomorskie Voivodeship and creation of new tourist products. “The Strategy” emphasises the significance of tourist market monitoring, which will enable rational management, and information, which is essential for the region to be competitive. The document assumes increased use of the potential of local communities involved in creating innovative and competitive tourist products. “The Strategy” also constitutes the basis for harmonious and long-term co-operation for development of tourism between all levels of local administration, non governmental organizations and government agencies.
    [Show full text]
  • Program Opieki Nad Zabytkami Powiatu Starogardzkiego Na Lata 2014-2017
    PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA 2014-2017 Starogard Gdański, styczeń 2014 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI POWIATU STAROGARDZKIEGO _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Spis treści 1. Wstęp ...................................................................................................................................3 2. Podstawa prawna opracowania i cele programu ochrony zabytków w świetle ustawy o ochronie zabytków....................................................................................................................6 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami.....................................................7 3.1. Obowiązek konstytucyjny ochrony zabytków.................................................................7 3.2. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego w świetle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ...........................................................................................................7 3.3. Zadania samorządu z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego.................................8 3.4. Inne uregulowania prawne.............................................................................................9
    [Show full text]
  • Strategia Rozwoju Starogardzkiego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Plan Działania Dla Strategicznego Obszaru „Rozwój Gospodarczy I Tworzenie Miejsc Pracy”
    POWIAT STAROGARDZKI GMINA MIEJSKA STAROGARD GDAŃSKI GMINA STAROGARD GDAŃSKI GMINA BOBOWO STRATEGIA ROZWOJU STAROGARDZKIEGO MIEJSKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO ZAŁĄCZNIK 1.1 PLAN DZIAŁANIA DLA STRATEGICZNEGO OBSZARU ROZWOJOWEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY I TWORZENIE MIEJSC PRACY Opracowanie dokumentu: Doradztwo dopasowane do potrzeb www.eu-consult.pl www.euro-pro.pl Starogard Gdański, sierpień 2014 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Strategia Rozwoju Starogardzkiego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Plan działania dla Strategicznego Obszaru „Rozwój gospodarczy i tworzenie miejsc pracy” SPIS TREŚCI 1 WSTĘP 3 2 POGŁĘBIONA DIAGNOZA OBSZARU 4 2.1 MOCNE STRONY 4 2.2 SŁABE STRONY 8 3 CZĘŚĆ PLANISTYCZNA 12 3.1 CELE REALIZOWANE W RAMACH PLANU 12 3.2 PRZEDSIĘWZIĘCIA DO REALIZACJI W RAMACH PLANU, WSKAŹNIKI PRODUKTU I REZULTATU 13 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 2 Strategia Rozwoju Starogardzkiego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Plan działania dla Strategicznego Obszaru „Rozwój gospodarczy i tworzenie miejsc pracy” 1 WSTĘP Niniejszy Plan działania stanowi integralną część Strategii Rozwoju Starogardzkiego Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego (SRSMOF) i stanowi konkretyzację zamierzeń MOF w jednym z 6 obszarów strategicznych: Rozwój gospodarczy i tworzenie miejsc pracy. Wszystkie działania w nim zapisane: cel nadrzędny, cel operacyjny oraz kierunki działań są spójne z powyższym dokumentem. Plan działania ma określoną strukturę. W pierwszej części dokonano pogłębionej diagnozy obszaru gospodarczego. Do jej przeprowadzenia wykorzystano dane użyte w charakterystyce MOF zamieszczone w I tomie Strategii oraz w diagnostycznej części (mocne i słabe strony w obszarze gospodarki) analizy SWOT zamieszczonej w tomie II. Analizę wykonano biorąc pod uwagę także wyniki badań społecznych przeprowadzonych w ramach I etapu prac nad Strategią.
    [Show full text]
  • Raport Z Monitoringu Na Sieci Szlaków W Gminie Bobowo
    Raport z monitoringu na sieci szlaków w Gminie Bobowo Materiał powstał na zlecenie Gminy Bobowo w oparciu o dokumenty własne LOT KOCIEWIE oraz dane uzyskane od Oddziału Regionalnego w Gdańsku Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego a przede wszystkim efektem monitoringu inspekcyjnego przeprowadzonego wiosną roku 2011 w ramach realizacji zadania „Monitoring i promocja szlaków turystycznych” – Umowa dwustronna nr LOT/SZ/09/2011 z dn. 18 marca 2011 roku. Tczew, czerwiec 2011 Gmina BOBOWO Szlaki ogółem: 31,4 km Piesze: 00,6 km Rowerowe: 19,1 km Konne: 11,7 km SZLAK PIESZY ZIEMI TCZEWSKIEJ zielony im. Romana Klima Tczew – Opalenie Smoląg (ok. mostu na Węgiermucy) 0,6 SZLAKI ROWEROWE ŚWIĘTEGO ROCHA żółty Osiek – Starogard Gdański Grabowo – Bobowo – Dąbrówka 8,8 OPATA WERNERA czarny Dąbrówka – Bobowo – Smoląg – Grabowiec – Pogódki – Pelplin Mysinek – DW 229 10,3 SZLAKI KONNE 7 główny Mysinek - Boroszewo Mysinek – DW 229 2,2 A łącznikowy Mysinek – Grabowiec – Jabłówko … Dąbrówka – Mysinek - Krąg Urbanowo - Płaczewo 9,5 szlak pieszy ZIEMI TCZEWSKIEJ im. ROMANA KLIMA Charakterystyka szlaku przebieg całkowity: Tczew – Zajazd Gniewko długość całkowita: 78,9 km kolor: zielony oznaczenie kodowe szlaku wg PTTK: PM-1541z długość na terenie gminy: 0,6 km przebieg na terenie gminy: Smoląg (ok. mostu na Węgiermucy) stan techniczny oznakowania:: dobry zalecenia i wnioski:: usunąć gałęzie i liście z drzew zasłaniających oznakowanie, dodać znak na skrzyżowaniu dróg polno-leśnych ocena przebiegu szlaku:: prawidłowy na całym przebiegu zalecenia i wnioski::
    [Show full text]
  • Kwartalnik Spoůeczno-Kulturalny
    KOCIEWSKI NR (96) MAGAZYN1 styczeý • luty • marzec 2017 REGIONAPL ISSN 0860-1917 CENALNY 3,00 zã Kwartalnik spoÙeczno-kulturalny Najserdeczniejsze ¿yczenia zdrowych, radosnych i spokojnych œwi¹t Wielkiej Nocy, smacznego jajka, mokrego dyngusa, a tak¿e odpoczynku w rodzinnym gronie ¿yczy wydawca i redakcja „Kociewskiego Magazynu Regionalnego” W NUMERZE 2 Od redakcji 3 WYDARZYŁO SIĘ NA KOCIEWIU... 4 Maria Pająkowska-Kensik KOCIEWSKI ZABRAKŁO TRÓJMIEJSKIEGO KOCIEWIAKA 6 Ryszard Szwoch ŚP. INŻ. IZYDOR GENCZA (1919-2017) Pro memoria 7 Marcin Kłodziński O PRAWO DO GODNOŚCI MAGAZYN 8 Kazimierz Ickiewicz OBELISK W HOŁDZIE PRZEŚLADOWANYM I REPRESJONOWANYM 9 Zbigniew Lorkowski REGIONALNY ZA WOLNOŚĆ I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI Kwartalnik społeczno-kulturalny I HOLANDII 12 Marcin Kłodziński NASZ PROFESOR STOLEMEM Nr 1 (96) styczeń • luty • marzec 2017 • PL ISSN 0860-1917 14 Bogdan Wiśniewski BIOGRAFISTA UHONOROWANY WYDANO ZE ŚRODKÓW BUDŻETU MIASTA TCZEWA 15 Monika Jabłońska • POMOCNE DŁONIE 16 ZASŁUŻONE OBYWATELSTWO RADA PROGRAMOWA 17 Jacek Cherek Kazimierz Ickiewicz – przewodniczący JUŻ DZIESIĄTY RAZ ŚWIĘTOWALIŚMY Jerzy Cisewski, Czesław Glinkowski, Józef Golicki, Jan Kulas, Z KOCIEWIEM prof. Maria Pająkowska-Kensik, Józef Ziółkowski 18 Ryszard Szwoch • UHONOROWANY „PIERŚCIENIEM MECHTYLDY” REDAKCJA 19 Bogdan Wiśniewski Halina Rudko redaktor naczelna SKRA ORMUZDOWA DLA „MODRAKÓW” Marcin Kłodziński opracowanie grafi czne, łamanie Halina Rudko i korekta 22 Eleonora Lewandowska PAMIĘĆ I WDZIĘCZNOŚĆ WYDAWCA 29 Piotr Kajzer Kociewski Kantor Edytorski PYTAJĄC O DZIEJE TCZEWA Sekcja Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej 30 Alicja Słyszewska im. Aleksandra Skulteta w Tczewie PAMIĘĆ I MUZYKA NA KOCIEWIU dyrektor dr Krzysztof Korda 32 Jerzy Cisewski • PASIERBOWA ALEJA 34 Karol Górski • SAGA RODZINY PASTORA ADRES REDAKCJI I WYDAWCY BERTHOLDA HARHAUSENA 83-100 Tczew, ul. J.
    [Show full text]
  • Gmina Bobowo
    Gmina Bobowo Załącznik do uchwały Nr IV/22/15 Rady Gminy Bobowo z dnia 27 lutego 2015 r. Strategia Rozwoju Gminy Bobowo na lata 2015-2024 przygotowana przez ul. Petera Mansfelda 4 NIP: 781-179-27-48 60-855 Poznań REGON: 300464078 tel. +48 61 665 78 00 KRS: 0000270485 fax +48 61 665 78 09 Kapitał zakładowy: 6.330.010,20 zł [email protected] 2 1. WSTĘP ........................................................................................................................ 7 1.1. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA STRATEGII GMINY BOBOWO ....................................... 8 1.2. METODYKA PRAC NAD STRATEGIĄ .......................................................................... 9 1.3. MIEJSCE DOKUMENTU WŚRÓD DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH ..................... 11 2. DIAGNOZA SYTUACJI ................................................................................................ 14 2.1. RYS HISTORYCZNY .................................................................................................. 15 2.2. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA I SIEĆ OSADNICZA .................................................... 16 2.3. PRZESTRZEŃ I ŚRODOWISKO .................................................................................. 17 2.4. ZASOBY NATURALNE I WARUNKI PRZYRODNICZE GMINY ..................................... 18 2.5. ZASOBY KULTUROWE GMINY ................................................................................. 20 3. SFERA SPOŁECZNA ................................................................................................... 24 3.1. DEMOGRAFIA
    [Show full text]
  • Strategia Rozwoju Gminy Wiejskiej Starogard Gdański Na Lata 2012 – 2022 ______
    Strategia Rozwoju Gminy Wiejskiej Starogard Gdański na lata 2012 – 2022 __________________________________________________________ Opracowanie sporządzone w ramach projektu Wzmocnienie potencjału Urzędu Gminy w Starogardzie Gdańskim w obszarze zarządzania finansami. Wieloletnia prognoza finansowa (POKL.05.02.01-00-105/10-00) Człowiek – najlepsza inwestycja Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zleceniodawca: Gmina Starogard Gdański ul. Sikorskiego 9 83-200 Starogard Gdański tel. (4858) 5625067 fax. (4858) 5624641 http: www.starogardgd.ug.pl e-mail: [email protected] Autor opracowania: Business Mobility International Spółka z o.o. ul. Lutosławskiego 18 76-200 Słupsk tel. (0 59) 8 456 301 fax.(0 59) 8 456 301 e-mail: [email protected] http:www.bmintl.com Biuro regionalne: Business Mobility International Spółka z o. o. Os. Stefana Batorego 79A/41 60-687 Poznań tel. (061) 642 28 45 e-mail: [email protected] Siedziba w Brukseli: Business Mobility International NV-SA Square de Meeûs 38-40 B-1000 Brussels, Belgium tel. [32-2] 644 36 89 fax [32-2] 648 07 80 http: www.bmintl.com Publikacja dystrybuowana bezpłatnie. 2 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI .................................................................................................................................. 3 WSTĘP ........................................................................................................................................... 5 METODOLOGIA ............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Zbrodnia Pomorska
    The Pomeranian Crime Instytut PamI ęcI n arodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Warszawa 2018 II INSTITUTE OF NATIONAL REMEMBRANCE Commission for the Prosecution of Crimes Against the Polish Nation The Pomeranian Crime Warsaw 2018 [...] several tens of thousands of Poles fell victim to local exe- cutions carried out by the SS, the police, and Volksdeutscher Selbstschutz [...] The leading place in this regard was occu- pied by Pomerania, ahead of all other regions. Martin Broszat The world, not even Polish society and the Polish historiog- raphy of World War II, has never fully exposed on a greater than regional scale the specific character of German crimes in Pomerania in that first phase of the occupation. Stanisław Salmonowicz With the mass executions in Poland and the killing of the ill, the Nazi regime crossed the threshold of a systematic, racial- ly-motivated policy of extermination – nearly two years before the mass genocide of Jews started in 1941. Peter Longerich Western Borderlands Greeting of Polish troops in Bydgoszcz, 20 January As a result of World War I and the provisions of the 1920 (NAC) Treaty of Versailles, the Gdańsk Pomeranian region was returned to the reborn Second Polish Republic. After many years of Partitions, the Polish inhabitants of Pomerania recovered the independent country for which their fathers and grandfathers had fought for so long. The Pomeranian Voivodeship was es- tablished in August 1919. The actual incorpora- tion of Pomerania into Poland took place in Janu- ary-February 1920, when Polish troops entered Pomeranian cities, engendering general enthusiasm among Polish society. Many Poles took part in the reconstruction of state structures in the territory that had formed part of Prussia for over a century.
    [Show full text]
  • Objaśnienia Do Mapy Geośrodowiskowej Polski 1
    P A Ń STWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY P A Ń STWOWY INSTYTUT BADAWCZY OPRACOWANIE ZAMÓWIONE PRZEZ MINISTRA Ś R O D O W I S K A OBJA ŚNIENIA DO MAPY GEO ŚRODOWISKOWEJ POLSKI 1:50 000 Arkusz STAROGARD GDA ŃSKI (130) Warszawa 2009 Autorzy: Halina Wojtyna*, Sylwester Salwa*, Anna Pasieczna*, Paweł Kwecko*, Hanna Tomassi-Morawiec*, Krystyna Wojciechowska** Główny koordynator MG śP: Małgorzata Sikorska-Maykowska* Redaktor regionalny planszy A: Albin Zdanowski* Redaktor regionalny planszy B: Dariusz Grabowski* (we współpracy z Joann ą Szyborsk ą-Kaszyck ą*) Redaktor tekstu: Joanna Szyborska-Kaszycka* * – Pa ństwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa ** – Przedsi ębiorstwo Geologiczne „Polgeol” SA, ul. Berezy ńska 39, 03-908 Warszawa 2 ISBN ………………. Copyright by PIG and M Ś, Warszawa 2009 Spis treści I. Wst ęp – Halina Wojtyna ................................................................................................... 3 II. Charakterystyka geograficzna i gospodarcza – Halina Wojtyna ...................................... 4 III. Budowa geologiczna – Sylwester Salwa ........................................................................... 7 IV. Zło Ŝa kopalin – Halina Wojtyna ....................................................................................... 9 1. Piaski...................................................................................................................... 10 2. Piaski i Ŝwiry.......................................................................................................... 13 3. Kreda
    [Show full text]
  • Uchwala Nr XX/153/17 Z Dnia 8 Lutego 2017 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 3 marca 2017 r. Poz. 871 UCHWAŁA NR XX/153/17 RADY GMINY BOBOWO z dnia 8 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Bobowo na lata 2017-2020. Na podstawie art. 15 ust.2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm.) w związku z art. 87 ust.1, ust.3 i ust.4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i o opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r., poz.1446 ze zm.) Rada Gminy Bobowo uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Bobowo na lata 2017-2020, w brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Bobowo. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego. Przewodniczący Rady Gminy Marek Suwalski Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 2 – Poz. 871 Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XX/153/2017 Rady Gminy Bobowo z dnia 8 lutego 2017 r. GGMMIINNNNYY PPRROOGGRRAAMM OOPPIIEEKKII NNAADD ZZAABBYYTTKKAAMMII GGMMIINNYY BBOOBBOOWWOO NNAA LLAATTAA 22001177--22002200 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 3 – Poz. 871 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 3 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 6 3. PRZEDMIOT OCHRONY PRAWNEJ 17 4. FORMY OCHRONY PRAWNEJ ZABYTKÓW 19 5. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE OCHRONY ZASOBÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 21 6. ZASOBY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO GMINY 39 7. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY - ANALIZA SWOT 57 8. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 59 9.
    [Show full text]
  • Fourth Report Submitted by Poland Pursuant to Article 25, Paragraph 2
    ACFC/SR/IV(2019)001 Fourth Report submitted by Poland pursuant to Article 25, paragraph 2 of the Framework Convention for the Protection of National Minorities - received on 9 April 2019 ACFC/SR/IV(2019)001 4TH REPORT TO THE SECRETARY GENERAL OF THE COUNCIL OF EUROPE ON THE IMPLEMENTATION BY THE REPUBLIC OF POLAND OF THE PROVISIONS OF THE FRAMEWORK CONVENTION FOR THE PROTECTION OF NATIONAL MINORITIES Warsaw, 2019 2 ACFC/SR/IV(2019)001 PART I: GENERAL ............................................................................................................... 6 1. Characteristics of the political system, the administrative division, and the geographical location of national and ethnic minorities. ...................................................................................................................... 6 1.1. Characteristics of the political system, the administrative division. ....................................................... 6 1.2. Geographical distribution of national and ethnic minorities. ................................................................. 7 2. Status of international law in national legislation. .................................................................................... 7 3. Population of national and ethnic minorities. ............................................................................................ 8 4. Characteristics of national and ethnic minorities and the community using the regional language in Poland. .........................................................................................................................................................
    [Show full text]