DOCSLIB.ORG

Flotantne Paprati U Flori I Vegetaciji Vojvodine

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Flotantne Paprati U Flori I Vegetaciji Vojvodine Letopis naučnih radova Godina 33 (2009), broj I, strana 36-42 UDK: 556:561.394:(497.113) Originalni naučni rad Original scientific paper FLOTANTNE PAPRATI U FLORI I VEGETACIJI VOJVODINE Slobodanka Stojanović1, Ljiljana Nikolić2, Dejana Džigurski3, Branka Ljevnaić-Mašić4 REZIME Na osnovu višegodišnjih istraživanja hidrofilne flore i vegetacije i literaturnih podataka, u radu je prikazano rasprostranjenje flotantnih paprati iz familija Salviniaceae i Azollaceae u vodama Vojvodine. Pored toga, ukazano je i na taksonomski status konstatovanih biljnih vrsta i sintaksonomski položaj biljnih zajednica koje one izgrađuju. Ključne reči: flotantne paprati, Salvinia, Azolla. UVOD U toku višegodišnjih proučavanja (1987-2007) vodene i močvarne vegetacije kanalske mreže Hidrosistema Dunav-Tisa-Dunav, utvrđeno je prisustvo sastojina u kojima dominantnu ili subdominantnu ulogu imaju jednogodišnje heterosporne paprati Salvinia natans (L.) All. i Azolla filiculoides Lam. Ove paprati sa lemnoidnim biljkama izgrađuju pojas flotantne neukorenjene akvatične vegetacije, čiji je optimum razvoja tokom leta i tada na pojedinim deonicama kanalske mreže pokrivaju velike površine vodenog ogledala. Na osnovu istraživanja konstatovano je široko rasprostranjenje flotantnih paprati iz familija Salviniaceae i Azollaceae u Vojvodini, te smo pristupili njihovim taksonomskim, florističkim i sintaksonomskim proučavanjima. MATERIJAL I METODE RADA Fitocenološko snimanje vegetacije obavljeno je prema metodici Braun-Blanquet (1964). Determinacija biljaka urađena je prema „Flora SR Srbije“ (1970, 1992), „Atlas 1 dr Slobodanka Stojanović, red.prof. Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu. 2 dr Ljiljana Nikolić, doc, Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu. 3 dr Dejana Džigurski, doc, Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu. 4 mr Branka Ljevnaić-Mašić, asist. doc, Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Novom Sadu 36 Florae Europaeae“ (1972), „Flora Europaea“ (1996) i Felföldy (1990). Nominacija i sintaksonomska pripadnost biljnih zajednica usklađena je prema sintaksonomskoj podeli vegetacije srednje Evrope (Passarge, 1996). REZULTATI ISTRAŽIVANJA I DISKUSIJA Prema podacima iz “Flora SR Srbije” plivajuće (flotantne) vodene paprati pripadaju odeljku Pteridophyta, klasi Filicinae (Pteropsida), redu Salviniales i familijama Salviniaceae i Azollaceae. Familija Salviniaceae zastupljena je samo jednim rodom Salvinia i vrstom Salvinia natans (L.) All. i familija Azollaceae, takođe samo rodom Azolla i vrstom Azolla filiculoides Lam. (Vukičević 1970). Međutim, isti autor 1992. godine u okviru roda Azolla navodi da je u flori Srbije zastupljena samo vrsta Azolla caroliniana Willd.?! Prema našim istraživanjima, u akvatičnim ekosistemima Vojvodine, prisutna je samo A. filiculoides Lam. Imajući u vidu ove konstatacije, prikupljeni su literaturni podaci o akvatičnoj flori Mađarske (Felföldy, 1990) i flori Evrope (1972, 1996). Prema Felföldy (1990), plivajuće paprati pripadaju odeljku Pteridophyta, klasi Pteropsida (Filicinae), familijama Salviniaceae, sa rodom Salvinia i vrstom S. natans (L.) All. i Azollaceae sa rodom Azolla i dve vrste A. caroliniana Willd. i A. filiculoides Lam. Međutim, isti autor ističe da A. filiculoides Lam. u Mađarskoj još nije primećena, te su zbog toga potrebna dalja istraživanja. U Atlasu Flore Evrope (Jalas i Suominen, 1972) navode se dve vrste plivajućih paprati familije Salviniaceae, roda Salvinia - S. natans (L.) All. i S. rotundifolia Willd. i familija Azollaceae rod Azolla sa dve vrste - A. filiculoides Lam. i A. caroliniana Willd. Prema Tutin (1996) vodene paprati pripadaju odeljku Pteridophyta, klasi Filicopsida i familijama Salviniaceae sa vrstom S. natans (L.) All., i Azollaceae sa vrstama A. filiculoides Lam. (A. caroliniana auct. non. Willd.) i Azolla mexicana C. Presl. (A. caroliniana auct. non Willd.). Što znači da su pod istim imenom ovu vrstu opisali i neki drugi autori, a ne Willdenov, a ako je tako, onda je to sinonim za vrstu A. mexicana C. Presl. Sve ovo ukazuje da se mora studiozno pristupiti istraživanjima flore i taksonomije vodenih paprati roda Azolla, jer se dostupni podaci razlikuju. Salvinia natans (L.) All. – plivajuća salvinija je nežna, jednogodišnja, flotantna, heterosporna paprat sa tankim horizontalnim stablom dužine do 20cm. Prema Felföldy (1990) ona je u povlačenju zbog ugroženosti vodenih staništa i zaslužuje zaštitu. Naša terenska istraživanja ukazuju da u kanalskoj mreži HS DTD to nije slučaj. Naprotiv, smatramo da ovaj relikt tercijarne flore nalazi pogodne uslove za bujan razvitak u kanalskoj mreži. Tokom 2003. godine utvrđeno je da su pojedine deonice kanala Bečej-Bogojevo bile potpuno prekrivene gustim populacijama plivajuće salvinije. Analizom vrednosti 37 ekoloških indeksa datih prema Landolt (1977) ona najbolje uspeva u toplim (T5) i mezotrofnim (N3) vodama, u uslovima pune dnevne svetlosti (L5). Rezultati fizičko- hemijskih parametara vode kanalske mreže u vegetacionom periodu, odgovaraju ekološkim zahtevima plivajuće salvinije. Areal ove cirkumpolarne biljke je srednja i južna Evropa, evropski deo Rusije, Kavkaz, Srednja Azija, Daleki Istok, Indija, Kina, Japan, Severna Amerika i Severna Afrika (Stojanović et al, 1996; Stojanović et al, 2004). U toku terenskih istraživanja konstatovano je prisustvo S. natans u OKM u Bačkoj: kanal Bezdan-Baja (Šebešfok); kanal Vrbas-Bezdan (Češka Ćuprija, triangl Čičovi, Mali Stapar, Sombor, Sivac, Crvenka, Kula, Vrbas); kanal Kosančić-Mali Stapar (Mali Stapar, Kruščić, Ruski Krstur); kanal Prigrevica-Bezdan (Bački Monoštor, Kupusina); kanal Odžaci-Sombor (Prigrevica, Srpski Miletić, Odžaci); kanal Bečej- Bogojevo (Bogojevo, Karavukovo, Odžaci, Kucura, Vrbas, nizvodno od triangla Vrbas, Srbobran, Turija, Bačko Gradište, Bečej); kanal Bački Petrovac-Karavukovo (Karavukovo, Deronje, Bač, Obrovac, Nova Gajdobra, Gajdobra – Čelarevo, Bački Petrovac), kanal Novi Sad-Savino Selo (Despotovo, Kulpin, Bački Petrovac, Irmovo, Novi Sad); Jegrička (Zmajevo, Žabalj, Despotovo, Ravno Selo, Sirig, Temerin) – Lazić 2006; Stojanović et. al 2007. Panjković (2005) navodi prisustvo S. natans u Apatinskom i Monoštorskom ritu gde sa lemnoidnim biljkama gradi jednu od rasprostranjenijih akvatičnih fitocenoza u tom području. U Banatu: Zlatica (Most Padej – Sajan i Stara crpna stanica Padej), Kikindski kanal (most Bašaid-Novi Bečej, most Bašaid – Novo Miloševo, most Kikinda – Iđoš, duž toka i most Mokrin - Iđoš), kanal Banatska Palanka-Novi Bečej (mala prevodnica „Novi Bečej”, Lazarevo, brodska prevodnica „Botoš”, triangl kod Kleka, Melenci, Jarkovac, Vlajkovac, Straža, hidročvor „Kajtasovo” i Jermenovci), Stari Begej (duž toka), Plovni Begej (duž toka), Kanal Begej (Mužlja, hidročvor „Stajićevo” i Perlez), Tamiš (Sečanj, rukavac kod Glogonja, rukavac kod Barande). Na području jugozapadnog Srema, u barama i močvarama, Rauš i saradnici (1980) navode prisustvo vodenih paprati Salvinia natans (L.) All. i Azolla filiculoides Lam. 38 Slika 1. Guste populacije plivajuće salvinije prekrivaju vodeno ogledalo na kanalu Bečej - Bogojevo (snimljeno kod mosta u Turiji, 2003. godine) Figure 1. Thich population of fl oating watermoss (Salvinia natans (L.) All.) in canal Bečej - Bogojevo (near the bridge in Turija, 2003.) Azolla filiculoides Lam. – azola, „algapaprat” je mala, nežna, jednogodišnja, flotantna, heterosporna paprat, veličine 1-2cm. Poreklom je iz tropske i subtropske Amerike. Obrazuje guste populacije i često gradi zajednice sa lemnoidnim biljkama. Specifičnost ove paprati je simbioza sa modro-zelenom algom Anabaena azollae koja zavisno od svetlosti menja svoju boju od zelene do tamno crvene. Modro-zelena alga je fiksator atmosferskog azota pa se u tropskim područjima podstiče razvoj azole na pirinčanim poljima, kao oblik biološkog đubrenja (biofertilizacija). Ova paprat je gajena u Evropi pre oko 100 godina, spontano se proširila u akvatične ekosisteme u mnogim evropskim zemljama. Karakteristično za nju je da periodično buja u toplijim godinama. Poslednjih godina zapaža se njeno širenje, a put njenog ulaska je Dunav sa pritokama kao i sistem kanalaske mreže DTD. Širi se ornitohorijom (Panjković, 2005). Isti autor navodi da je azola rasprostranjena na području Monoštorskog rita. Na Balkanskom poluostrvu azola je prvi put opisana 1962. godine (Babić i Parabućski, 1962), i to vrstu A. filiculoides Lam. rasprostranjenu u Koviljskom ritu. U „Flora SR Srbije”, Vukičević (1970) je opisuje samo u toplijim stajaćim vodama Vojvodine. Međutim, Vukićević (1992) uopšte ne navodi A. filiculoides Lam., već samo A. caroliniana Willd., koja se javlja u kanalima i rukavcima kod Bačke Palanke, Čelareva, Gložana, Bačkog Petrovca, Begeča, Futoga, Rumenke, Stepanovićeva, Siriga, Bačkog Gradišta, Temerina, Novi Sad - Bački Jarak, Kać, Kovilj, Gardinovci, Lok, Titel. U Banatu: Perlez, Opovo, Čenta, Pančevo, u Sremu – Petrovaradin, Sremski Karlovci, Čortanovci, Susek, Banovci, Bosut (Nikolić et al, 2001). Pored zabeleženih lokaliteta, mi konstatujemo njeno prisustvo u Bačkoj: kanal Bački Petrovac-Karavukovo (B. Petrovac) zatim, na reci Tisi (Titel), na muljevito- vlažnim mestima sa kojih se voda povukla, kanal Bečej-Bogojevo (Crna bara, Srbobran), Ribnjak „Bečej”. Interesantno je istaći da je 2007. godine uočena masovna pojava Azolla filiculoides Lam. u kanalu Tamana-Pavlovac kod Bačke Palanke gde na 39 pojedinim mestima pokriva celu površinu vodenog ogledala (Sl.2). Slika 2. Guste sastojine azole u kanalu Tamana-Pavlovac kod Bačke Palanke (2007.) Figure 2. Thich stands of water fern (Azolla
Load more

Recommended publications
  • Modelling Obsidian Trade Routes During Late Neolithic in the South-East Banat Region of Vr[Ac Using Gis*
    MIROSLAV MARI] Institute for Balkan Studies, Serbian Academy of Science and Arts, Belgrade MODELLING OBSIDIAN TRADE ROUTES DURING LATE NEOLITHIC IN THE SOUTH-EAST BANAT REGION OF VR[AC USING GIS* UDK: 903.3"634"(497.11) ; 903.03"634"(497.11) e-mail: [email protected] 903"63":528.856(497.11) Received: February 10, 2015 DOI: 10.2298/STA1565037M Accepted: May 29, 2015 Original research article Abstract. – The aim of this paper is to reconstruct the possible trajectory of the movement of the obsidian that was brought to the region of present day Vr{ac from Carpathian 1 and Carpathian 2 sources, located between Ko{ice and Mi{kolc (the present day border area between Hungary and Slovakia). This objective has been fulfilled using computer aided modelling performed within the constraints of geographic information system software based on the physical characteristics of the terrain and the reconstruction of paleoenvironmental and paleoclimatic conditions in the period of the late Neolithic. The second largest obsidian collection in the territory of Vin~a culture originates from the site of Potporanj, south of Vr{ac. The abundance of finds indicates the importance this region had in the distribution of this resource during late Neolithic. In the paper the modelling of two different possibilities of land based distribution from the flow of the river Tisza are shown; the first from Perlez/Opovo (western route) and the other from Mureº (northern route), i.e. present day Arad and Timiºoara. The modelled results indicate the existence of a settlement patterning close to the modelled pathways in the period of Vin~a culture.
    [Show full text]
  • Prethodna Studija Izvodljivosti Izgradnje RVS Dubovac-Zrenjanin-Kikinda-Knjiga 2
    Prethodna Studija izvodljivosti izgradnje RVS Dubovac-Zrenjanin-Kikinda-Knjiga 2 1. Uvod Brz razvoj privrede i društva i urbanizacija naselja u proteklom periodu na području Vojvodine nije uporedo pratila izgradnja infrastrukturnih objekata koji obezbeđuju stabilno i kvalitetno vodosnabdevanje. Neadekvatno rešenje vodosnabdevanja ogleda se pre svega u nestašici vode pri čemu posebno treba istaći neadekvatan kvalitet isporučene vode, koji u pojedinim regionima Vojvodine predstavlja osnovni problem vodovodnih sistema. Javno snabdevanje vodom u Vojvodini je orijentisano isključivo na korišćenje podzemnih voda iz različitih vodonosnih sredina: aluvijalnih sedimenata u priobalju Save i Dunava - "prva" izdan (dubine bunara do 50 m), osnovnog vodonosnog kompleksa - osnovna izdan (dubine bunara od 50-250m) i subarteske i arteske izdani - duboka izdan (dubine bunara od 250m do 350m) Problemi koji se javljaju u vodosnabdevanju prema svojoj prirodi mogu se generalno svrstati u dve grupe: 1. problemi vezani za resurs podzemnih voda 2. problemi vezani za vodovodne sisteme Problemi vezani za resurs podzemnih voda se mogu svrstati u dve kategorije: problemi nedovoljnih količina podzemnih voda i problemi neodgovarajućeg kvaliteta. Period od početka organizovanog vodosnabdevanja 60-tih godina prošlog veka do danas karakteriše se izrazitim porastom eksploatacije podzemnih voda na području cele Vojvodine (Zahvaćene količine podzemnih voda iz izdani koje se sporo obnavljaju (osnovne i duboke izdani) su znatno veće (4600 l/s) od količina zahvaćenih iz relativno brzo obnovljive izdani ("prve" izdani) - oko 1900 l/s. S obzirom na činjenicu da su izvorišta formirana u naseljima ili u njihovoj neposrednoj blizini, eksploatacija podzemnih voda se vrši na malom prostoru što je dovelo do sniženja nivoa podzemnih voda, kako lokalno tako i na širem području.
    [Show full text]
  • Подкласс Exogenia Collin, 1912
    Research Article ISSN 2336-9744 (online) | ISSN 2337-0173 (print) The journal is available on line at www.ecol-mne.com Contribution to the knowledge of distribution of Colubrid snakes in Serbia LJILJANA TOMOVIĆ1,2,4*, ALEKSANDAR UROŠEVIĆ2,4, RASTKO AJTIĆ3,4, IMRE KRIZMANIĆ1, ALEKSANDAR SIMOVIĆ4, NENAD LABUS5, DANKO JOVIĆ6, MILIVOJ KRSTIĆ4, SONJA ĐORĐEVIĆ1,4, MARKO ANĐELKOVIĆ2,4, ANA GOLUBOVIĆ1,4 & GEORG DŽUKIĆ2 1 University of Belgrade, Faculty of Biology, Studentski trg 16, 11000 Belgrade, Serbia 2 University of Belgrade, Institute for Biological Research “Siniša Stanković”, Bulevar despota Stefana 142, 11000 Belgrade, Serbia 3 Institute for Nature Conservation of Serbia, Dr Ivana Ribara 91, 11070 Belgrade, Serbia 4 Serbian Herpetological Society “Milutin Radovanović”, Bulevar despota Stefana 142, 11000 Belgrade, Serbia 5 University of Priština, Faculty of Science and Mathematics, Biology Department, Lole Ribara 29, 38220 Kosovska Mitrovica, Serbia 6 Institute for Nature Conservation of Serbia, Vožda Karađorđa 14, 18000 Niš, Serbia *Corresponding author: E-mail: [email protected] Received 28 March 2015 │ Accepted 31 March 2015 │ Published online 6 April 2015. Abstract Detailed distribution pattern of colubrid snakes in Serbia is still inadequately described, despite the long historical study. In this paper, we provide accurate distribution of seven species, with previously published and newly accumulated faunistic records compiled. Comparative analysis of faunas among all Balkan countries showed that Serbian colubrid fauna is among the most distinct (together with faunas of Slovenia and Romania), due to small number of species. Zoogeographic analysis showed high chorotype diversity of Serbian colubrids: seven species belong to six chorotypes. South-eastern Serbia (Pčinja River valley) is characterized by the presence of all colubrid species inhabiting our country, and deserves the highest conservation status at the national level.
    [Show full text]
  • Trips As Primary and Associated Forms of Other Tourist Deliblato Sands Movement
    Researches Reviews of the Department of Geography, Tourism and Hotel Management 43-2/2014 Original scientific paper UDC 338.48:379.84(497.113) TRIPS AS PRIMARY AND ASSOCIATED FORMS OF OTHER TOURIST DELIBLATO SANDS MOVEMENT Nedeljko KovačevI, Jovan RomelićII, Tatjana PivacII, Tamara LukićII Received: May 12, 2014 | Accepted: November 18, 2014 АBSTRACT: Deliblato sands a nature reserve, located in eastern Serbia, and the south- eastern part of Vojvodina. It is known as a destination for eco tourism, educational, rec- reational, tourism, hunting tourism and secondary residences. In accordance with the present resource disposition and treatment of protection, ecotourism is given a prima- ry place in the tourism functional classification of Sandstone, including short-stay guests. On the other hand, the edge of the protected area builds several tourism sites of the sta- tionary (Pavillion, dryers, Maiden’s Well, etc.). Place where the excursion of movement protected by the parts of sand. Since these trips occur as an accompanying phenome- non of near-patient and are regularly in combination with it, they represent an indirect form of movement excursion. Sands is also the traditional starting point of the surround- ing izletinika emissive, urban settlements located in contract,s zone (Belgrade, Pance- vo, Vrsac, Alibunar et al). Because the trips take place directly between emitting a place outside of Sandstone - excursion paths and points in a special nature reserve, this second type of movement expressed mainly during weekends and holidays, we accept as a direct form of movement excursion. The work is designed so that the excursion movement of processed and grouped accord- ing to local roads and corridors on which the majority of hikers moving.
    [Show full text]
  • Cyclotourism and Campsites in Vojvodina
    Tourism Organisation of FREE COPY Vojvodina CYCLOTOURISM AND CAMPSITES IN VOJVODINA www.vojvodinaonline.com SERBIA 2 Državna granica | State Border | Staatsgrenze Pokrajinska granica | Provincial Border | Provinzgrenze Granični prelaz | Border Crossing | Grenzübergang Budapest Magistralni put | Motorway | Landstraße H Tisza Auto-put | Highway | Autobahn Budapest Szeged Priključak na auto-put | A Slip Road | Autobahn anschluss Elevacija | Elevation | Elevation 7 8 P E < 100m 100-200m Subotica Palić Kanjiža Novi Kneževac O 3 R Aranca U 200-400m > 400m Budapest B Duna E Krivaja Čoka Hidrograja | Hydrography | Hydrographie B Reka | River | Fluss E-75 Senta Kanal | Canal | Kanal Kikinda Zlatica S Dunav Bačka Topola Timişoara R Jezero, ribnjak | Lake, shpond | See, teich Ada B 6 Sombor Tisa Čik I 5 Kanal DTD Mali Iđoš J Osijek RO Sedišta opština (broj stanovnika) 12 Bega A A A Nova Crnja Municipality Seat (Population) 11 Apatin M Sitz der Gemeinde (Bevölkerung) a li K a Kula n < 20 000 a Bečej l N.Bečej 20 000 - 50 000 9 Vrbas Begej 50 000 - 100 000 Č Srbobran Tisa Osijek > 100 000 Odžaci Jegrička Timiş HR Žitište Temerin Žabalj N Danube Bač Bački Petrovac K Zrenjanin Sečanj Timişoara Bačka Palanka NOVI SAD A Tisa Donau Kanal DTD Plandište Begej CYCLING ROUTES Sr.Karlovci Beočin Titel A MTB 10 niinnee main route F pla The Danube Route r u Kovačica ke š k a g o čk alternative route Šid r a Vršac aa šš MTB S Opovo rr Irig Alibunar V main route V The Tisa Route Inđija Zagreb E-70 R alternative route Ruma Del Bosut Tamiš ib la T main route Sr.Mitrovica
    [Show full text]
  • MONITORING ARSENA U VODI BUNARA ZA VODOSNABDEVANJE STANOVNIŠTVA NA PODRUČJU JUŽNOG BANATA (Decembar 2008)
    MONITORING ARSENA U VODI BUNARA ZA VODOSNABDEVANJE STANOVNIŠTVA NA PODRUČJU JUŽNOG BANATA (decembar 2008) Analiza sadržaja arsena u podzemnoj vodi je vršena u bunarima za vodosnabdevanje stanovništva na teritoriji Južnog Banata (ukupno 228 bunara). Analizu je vršio Prirodno-matematički fakultet u Novom Sadu, Departman za hemiju, Katedra za hemijsku tehnologiju i zaštitu životne sredine. Uzorkovanje vode iz bunara je izvršeno u skladu sa „Pravilnikom o načinu uzimanja uzoraka i metodama za laboratorijsku analizu vode za piće“, Sl. List SFRJ br. 33/87. Za određivanje sadržaja As primenjena je grafitna tehnika na atomskom apsorpcionom spektrofotometru (Perkin Elmer Analyst 700). Praktična granica kvantitacije (eng. Practical Quantitation Limits, PQL) metode je 0,50 μg/l. ARSEN- poreklo u vodi za piće i toksikološki uticaj Sva jedinjenja arsena su toksična. U zemljinoj kori je zastupljen u obliku svojih minerala, od kojh je najzastupljeniji arsenopirit. Arsen dospeva do podzemnih i površinskih voda prirodnim procesima rastvaranja minerala, usled biološke aktivnosti, erozionim procesima i sl. U Evropi, problem arsena je najveći u Mađarskoj, Srbiji (Vojvodina) i Hrvatskoj. Veliki deo Vojvodine sadrži neprihvatljivo visoku koncentraciju arsena u vodi za piće (MDK 10 μgAs/l prema Pravilniku o higijenskoj ispravnosti vode za piće, Sl. list SRJ, 42/98). Pojava arsena u podzemnim vodama zavisi od hidrogeoloških i hemijskih faktora (starost akvifera, brzine protoka vode u akviferu, pH vrednosti i redoks potencijala sistema). Takođe, prisustvo arsena u prirodnim vodama može biti i posledica antropogenog uticaja. Jedinjenja arsena se upotrebljavaju u medicini, pri preradi kože i krzna, u proizvodnji stakla, porcelana, kao pigment u proizvodnji vatrometa i farbi i sl. Najznačajnija oblast njegove primene je u poljoprivredi, gde razni derivati arsena ulaze u sastav pesticida, a pored toga se još koristi i u farmaceutskoj, drvnoj i rudarskoj industriji.
    [Show full text]
  • Leap Dokument.Indd
    1 LEAP Opštine Vršac LEAP Opštine Vršac LEAP Opštine Vršac itanje očuvanja životne sredine ima višestruku važnost. To nije samo pitanje očuvanja eko sistema, tako važnih za čoveka, ili obezbeđenja zdravlja ljudi, to je pitanje koje zadire u samu suštinu egzistencije i s toga određuje, ne samo fizički, već i psihički život svakog pojedinca, odnosno, stanje društvene zajednice. Pitanje spremnosti da pojedinac ili zajednica budu solidarni sa prirodom Ppravi je okvir za utvrđivanje spremnosti na odnose solidarnosti među ljudima u okviru zajednice ili prema drugim zajednicama, bez čega ne može biti revitalizacije društva ili, čak, civilizacije. Svaki doprinos rešavanju ekoloških problema predstavlja svojevrsnu podršku boljitku, bilo to na globalnom ili lokalnom planu. Ovakvi napori u opštini Vršac rezultirali su donošenjem značajnog dokumenta za tu oblast delovanja. Nakon više od godinu dana rada pred nama je „LOKALNI EKOLOŠKI AKCIONI PLAN“ opštine Vršac“ – dokument od izuzetne važnosti za dalji razvoj naše lokalne zajednice. U njegovom stvaranju učestvovao je ne samo tim ovog projekta, već i Radna grupa sastavljena od mnogobrojnih stručnjaka i posvećenika zaštite životne sredine. Podeljeni u šest Tehničko-stručnih timova: za vodu – koordinator Nataša Biočanin, za ekološku svest – koordinator Svetlana Radojković, za biodiverzitet – koordinator Mr Predrag Sučević, zemljište - koordinator Dr Radomir Popović, vazduh – koordinator Saša Popov i otpad i zagađujuće materije – koordinator Vladimir Vitomirović. Predan rad i ozbiljno zalaganje krasilo je većinu članova Radne grupe, koju su pored navedenih još činili: Slavica Ardeljan, Nikola Olujić, Ildiko Nemet, Biljana Stanić, Orhideja Štrbac, Željko Petrović, Todor Groza, Dragoslav Varićak, Dejan Ilanić, Dr. Biljana Jeličić, Milorad Viduljević, Slavko Radosavljev, Maja Petrović, Tamara Maksimović, Rade Mišković, Aleksandar Živković, Milica Doslop, Vasilj Milović, Čedomila Krivokapić, Jelica Rašajski, Milivoj Vučanović, Milica Vurdelja, Jovan Basta, Aleksandra Ićitović, Branislav Nedeljkov i Dimitrije Gajački.
    [Show full text]
  • Indeks Rasta Broja Stanovnika Po Naseljenim Mestima 2002-2011
    Indeks rasta broja stanovnika po naseljenim mestima 2002-2011. godine KELEBIJA ĐALA HORGOŠ BAČKI VINOGRADI SUBOTICA PALIĆ MARTONOŠ RABE SRPSKI KRSTUR HAJDUKOVO LJUTOVO LEGENDA MAJDAN MALI PESAK ŠUPLJAK SIGET MALE KANJIŽA PIJACE FILIĆ DONJI TAVANKUT MALA GORNJI BANATSKO ARANĐELOVO BOSNA TAVANKUT ZIMONIĆ NOVI KNEŽEVAC NOVO PODLOKANJ SELO BIKOVO VELEBIT VRBICA MIŠIĆEVO ADORJAN pad broja stanovnika RIĐICA OROM BAJMOK SANAD CRNA TREŠNJEVAC BARA RASTINA ĐURĐIN TOTOVO ALEKSA VIŠNJEVAC SELO BANATSKI ŠANTIĆ MONOŠTOR STANIŠIĆ STARI NOVI DOLINE ŽEDNIK ŽEDNIK ČOKA BAČKI BREG GAKOVO ČANTAVIR SENTA PAČIR MOKRIN BOGARAŠ BAČKO DUŠANOVO porast broja stranovnika KOLUT JAZOVO MALI BEOGRAD TORNJOŠ SVETOZAR MILETIĆ OSTOJIĆEVO GORNJI BREG NAKOVO STARA MORAVICA BAČKI SOKOLAC KARAĐORĐEVO ZOBNATICA BEZDAN ČONOPLJA SAJAN KEVI NOVO TOMISLAVCI MIĆUNOVO ORAHOVO PADEJ BANATSKO KRIVAJA GORNJA VELIKO SELO ROGATICA SVETIĆEVO STERIJINO KIKINDA IĐOŠ UTRINE BAČKI ADA BAČKA TOPOLA KAVILO stagnacija broja stanovnika MONOŠTOR SOMBOR KLJAJIĆEVO POBEDA TELEČKA OBORNJAČA BAJŠA NJEGOŠEVO BOGARAŠ OBORNJAČA SREDNJI SALAŠ NOVI GUNAROŠ BOČAR KOZARCI MOL PANONIJA BAGREMOVO KUPUSINA BAČKO PETROVO SELO RUSKO SRPSKA SELO CRNJA LIPAR MALI IĐOŠ RADOJEVO SIVAC MILEŠEVO NOVO MILOŠEVO bez stanovnika NOVA CRVENKA BANATSKA TOPOLA LOVĆENAC PRIGREVICA TOBA STAPAR VOJVODA STEPA CRVENKA HETIN SVILOJEVO FEKETIĆ APATIN NOVA BEČEJ CRNJA BAŠAID NOVI BEČEJ ALEKSANDROVO KRUŠČIĆ KULA BAČKI BRESTOVAC nepopisano područje Kosova i Metohije DOROSLOVO SRBOBRAN SONTA TORDA RADIČEVIĆ VRBAS SRPSKI ITEBEJ BAČKI
    [Show full text]
  • PDF Dokumentum
    Községnév Helységnév Községnév Helységnév Sorszám magyarul magyarul szerbül szerbül 1.* Ada Ada Ada Ada Ada Mohol Ada Mol Ada Völgypart Ada Obornjača Ada Valkaisor Ada Sterijino Ada Törökfalu Ada Utrine 2. Alibunár Alibunár Alibunar Alibunar Alibunár Károlyfalva Alibunar Banatski Karlovac Alibunár Petre Alibunar Vladimirovac Alibunár Kevedobra Alibunar Dobrica Alibunár Illancsa Alibunar Ilandža Alibunár Újsándorfalva Alibunar Janošik Alibunár Végszentmihály Alibunar Lokve Alibunár Temesmiklós Alibunar Nikolinci Alibunár Ferdinándfalva Alibunar Novi Kozjak Alibunár Keviszőlős Alibunar Seleuš 3.* Antalfalva Antalfalva Kovačica Kovačica Antalfalva Torontálvásárhely Kovačica Debeljača Antalfalva Udvar Kovačica Idvor Antalfalva Nagylajosfalva Kovačica Padina Antalfalva Kovačica Putnikovo Antalfalva Számos Kovačica Samoš Antalfalva Újozora Kovačica Uzdin Antalfalva Cserépalja Kovačica Crepaja 4. Apatin Apatin Apatin Apatin * Apatin Bácskertes Apatin Kupusina Apatin Bácsszentiván Apatin Prigrevica * Apatin Szilágyi Apatin Svilojevo Apatin Szond Apatin Sonta 5.* Bács Bács Bač Bač Bács Bácsújlak Bač Bačko Novo Selo Bács Bogyán Bač Bođani Bács Vajszka Bač Vajska Bács Palona Bač Plavna Bács Bácsújfalu Bač Selenča 6.* Begaszentgyörgy Begaszentgyörgy Žitište Žitište Begaszentgyörgy Udvarnok Žitište Banatski Dvor Begaszentgyörgy Vida Žitište Banatsko Višnjićevo Banatsko Begaszentgyörgy Žitište Karađorđevo Begaszentgyörgy Torák Žitište Begejci Begaszentgyörgy Párdány Žitište Međa 1 Községnév Helységnév Községnév Helységnév Sorszám magyarul magyarul
    [Show full text]
  • FOOTED FALCON &Lpar
    ]. RaptorRes. 30(3):165-168 ¸ 1996 The Raptor ResearchFoundation, Inc. NUMBERS AND DISTRIBUTION OF RED-FOOTED FALCON (FALCO VESPERTINU5) NESTS IN VOIVODINA (NORTHERN SERBIA) JENOJ. PURGER Departmentof Ecologyand Zoogeography,Janus Pannonius University, 7601 Pdcs,IJjziscig ,itja 6, Hungary K•Y WO}•DS: red-footedfalcon; Falco vespertinus;Voivodi- and support willows (Salix spp.) and poplar (Populus spp.) forestsand meadows.Approximately 10% of Voiv- odina has saline soilswhich are used for pasturesand, in The breeding range of red-looted falcon (Falcovesper- some places,fishponds. t•nus) in the Palearctic extends across the broad band of The red-looted falcon censuswas performed from 28 steppe, foreststeppeand cultivated lands in the north April-14 July in 1990, and from 27 April-22 July in 1991. temperate zone (Cade 1982). The western limit of this In 1990, surveyswere conducted for 28 d, while in the speciesextends to the westernborder of Hungary in Cen- second year the survey took 33 d. Srem, Bachka, and tral Europe (Keve and Szijj 1957, Lohmann 1962, Glutz Banat were surveyedon 7, 18 and 36 d, respectively.In et al. 1971, Cramp and Simmons 1980). Although a rel- both years,an observerand I drove all the main roads in atively large red-looted falcon population occurs in the Voivodina, usually 200-400 km per day, for a total of CarpathianBasin (Keveand Szijj 1957,Glutz et al. 1971, >20 000 km. Over a 3-d period at the end of April, and Cramp and Simmons 1980), very little is known about over 16 d in May in both surveyyears, I also searchedfor their number and breeding distributionin the northern rook colonies and recorded any red-looted falcons ob- provinceof Serbia,Voivodina (Antal et al.
    [Show full text]
  • STATUT OPSTINE 2008 Godina
    Službeni list Opštine Bela Crkva 8/2008 Na osnovu člana 191. Ustava Republike Srbije (“Sl.glasnik RS”, br. 98/2006) i člana 11 i 32. tačka 1. Zakona o lokalnoj samoupravi (“Službeni glasnik RS” br. 129/2007), Skupština opštine Bela Crkva, na sednici održano 03.10.2008.godine, donela je S T A T U T OPŠTINE BELA CRKVA I. OSNOVNE ODREDBE Član 1. Ovim Statutom, u skladu sa zakonom, uređuju se prava i dužnosti opštine Bela Crkva (u daljem tekstu: Opština), način, uslovi i oblici njihovog ostvarivanja, oblici i instrumenti ostvarivanja ljudskih i manjinskih prava u opštini, broj odbornika Skupštine opštine, organizacija i rad organa i službi, način učešća građana u upravljanju i odlučivanju o poslovima iz nadležnosti opštine, osnivanje mesne zajednice i drugih oblika mesne samouprave, kao i druga pitanja od značaja za opštinu. Položaj opštine Član 2. Opština je teritorijalna jedinica u kojoj građani ostvaruju pravo na lokalnu samoupravu u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim Statutom. Građani koji imaju biračko pravo i prebivalište na teritoriji opštine, upravljaju poslovima opštine u skladu sa zakonom i ovim Statutom. Građani učestvuju u ostvarivanju lokalne samouprave putem građanske inicijative, zbora građana, referenduma, drugih oblika učešća građana u obavljanju poslova opštine i preko svojih odbornika u Skupštini opštine, u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim Statutom. Teritorija Član 3. Teritoriju opštine, utvrđenu zakonom, čine naseljena mesta, odnosno područja katastarskih opština koje ulaze u njen sastav i to: Red. Naseljeno mesto Katastarska opština br. 1. Banatska Palanka Banatska Palanka I Banatska Palanka II 2. Banatska Subotica Banatska Subotica 3. Bela Crkva Bela Crkva 4.
    [Show full text]
  • Hypsugo 4(2), 2019
    ISSN 2637-2142 Glasnik za istraživanje šišmiša Balkana/Journal of bat research in the Balkans Godina IV, Br. 2, 2019 HYPSUGO Glasnik za istraživanje šišmiša Balkana Journal of Bat Research in the Balkans Izdavači/publishers Centar za krš i speleologiju, Sarajevo, Bosna i Hercegovina Centar za životnu sredinu, Banja Luka, Bosna i Hercegovina Društvo za očuvanje divljih životinja Mustela, Beograd, Srbija Crnogorsko društvo ekologa, Podgorica, Crna Gora Redakcija/Editorial Board Marina Radonjić (Podgorica), Branko Karapandža (Beograd), Jasminko Mulaomerović (Sarajevo), Jasmin Pašić (Banja Luka), Primož Presetnik (Ljubljana), Dina Rnjak (Zagreb), Philippe Théou (Tirana) Urednik/Editor Jasminko Mulaomerović Uputstva za autore/Instruction for authors http://centarzakrs.ba/sismisi/hypsugo/ Fotografija na korici/Cover photo Rhinolophus euryale foto/photo: Goran Rnjak Grafičko oblikovanje Tin Rožman Dizajn korice/Cover design Aleksandar Škorić DTP & print TDP d.o.o. Sarajevo ISSN 2637-2142 (online) ISSN 2490-3094 (print) ISSN 2637-2142 Glasnik za istraživanje šišmiša Balkana | Journal of Bat Research in the Balkans Godina IV, Br. 2, 2019 SADRŽAJ CONTENT IZVORNI ČLANCI | ORIGINAL ARTICLES New data on bats in the Vlora county, Albania Novi podaci o slijepim miševima u okrugu Vlora, Albanija � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 4 PHILIPPE THÉOU, ERVIS LOÇE Railway tunnels in Albania: from train to bats Željeznički tuneli u Albaniji: od voza do slijepih miševa � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � �
    [Show full text]