PRIS 75c

Rhif 336

Chwefror Y TINCER 2011 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, , , A’R CODI CARREG GOFFA

Casglodd ffrindiau o gwmpas carreg goffa a godwyd er cof am Malcolm Edwards, Waunfawr, - un a oedd yn bysgotwr arbennig - ym Mhwll Trotter’s ar lan yr dydd Sadwrn 15 Ionawr 2011. Er fod blwyddyn wedi mynd ers marwolaeth Malcolm mae’r cof amdano yn dal yn gynnes iawn yng nghof pysgotwyr Aberystwyth. Roedd Malcolm yn bencampwr am ddal sewin - yn enwedig yn ei hoff Afon Rheidol a threuliwyd haf cyfan o bysgota sewin heb Malcolm erbyn hyn ac eleni roedd y nifer a ddaliwyd i lawr. Cyfeiriodd Chas Webb, Cadeirydd Cymdeithas Bysgota Aberystwyth, at gyfraniad gwerthfawr Malcolm i’r Pwyllgor Rheoli . Gwerthfawrogwyd cyfraniad Alistair Dryburgh, Capel Bangor a Mark Sedgewick, Capel Dewi, yn codi cystal cofeb er cof am Malcolm POB HWYL!

Dymuniadau gorau i Gôr ABC a’u harweinydd Angharad Fychan fydd yn cystadlu yng nghystadleuaeth Côr Cymru. Yn y llun fe’u gwelir ar ôl iddynt ennill yng Ngãyl Fawr Aberteifi y llynedd. (Am fanylion gweler t.3) Llun: Rolant Dafis. 2 Y TINCER CHWEFROR 2011

CYDNABYDDIR Y TINCER CEFNOGAETH - un o bapurau bro | Sefydlwyd Medi 1977 ISSN 0963-925X | Rhif 336 | Chwefror 2011

SWYDDOGION

GOLYGYDD - Ceris Gruffudd DYDDIADUR Y TINCER Rhos Helyg, 23 Maesyrefail Y DYDDIAD OLAF Y BYDD GOHEBWYR LLEOL YN DERBYN DEUNYDD AR Penrhyn-coch % 828017 GYFER Y RHIFYN NESAF FYDD MAWRTH 3 a MAWRTH 4 I’R GOLYGYDD. [email protected] DYDDIAD CYHOEDDI MAWRTH 17 TEIPYDD - Iona Bailey CHWEFROR 18 Nos Wener Goffa Tal-y-bont am 7.00. Cyfarfod PACT Trefeurig yn CYSODYDD - Dylunio GraffEG % 832980 Gwaith nyrs ardal. Mrs Enid Cawl ac adloniant Mynediad festri Horeb am 7.00 CADEIRYDD - Elin Hefin, Ynyswen, Stryd Fawr, Jones Cymdeithas Lenyddol £5 plant £1 Y Borth % 871334 y Garn yn festri’r Garn am MAWRTH 11 Nos Wener IS-GADEIRYDD - Bethan Bebb, Penpistyll, 7.30 CHWEFROR 27 Prynhawn Cwrdd bach cystadleuol yng Cwmbrwyno. Goginan % 880228 Sul Cyngerdd Croeso ngofal Mr Tegwyn Jones CHWEFROR 19 Nos Cynnes yn Eglwys Sant Cymdeithas Lenyddol y YSGRIFENNYDD - Anwen Pierce Sadwrn Dangosiad o ffilm Ioan Penrhyn-coch am 3.00 Garn yn festri’r Garn am 46 Bryncastell, Bow Street % 828337 Yr Ynys (Elin Morse, 2010) Mynediad am ddim. 7.30 TRYSORYDD - Hedydd Cunningham, Tyddyn- ym Morlan rhwng 7:30yh - Pen-y-Gaer, , Aberystwyth SY24 5NX 9:30yh Trafodaeth i ddilyn. MAWRTH 3 Dydd Iau MAWRTH 15 Nos Fawrth % 820652 [email protected] Mynediad: £4 Refferendwm y Cynulliad Sherman Cymru/Dan y HYSBYSEBION - Rhodri Morgan, Maes Mieri Gwely yn cyflwyno Gadael Llandre, % 828 729 [email protected] CHWEFROR 23 Dydd MAWRTH 4-6 Nos yr ugeinfed ganrif (Gareth Mercher Sgwrs gan Leusa Wener i nos Sul Rowndiau Potter) yng Nghanolfan y LLUNIAU - Peter Henley Dôleglur, Bow Street % 828173 Fflur Llywelyn: Dilyn cynderfynol Côr Cymru Celfyddydau am 8.00 Bydd llwybrau T. Ifor Rees yn yng Nghanolfan y sgwrs cyn y sioe am ddim TASG Y TINCER - Anwen Pierce America Ladin yn Drwm Celfyddydau Aberystwyth TREFNYDD GWERTHIANT A THREFNYDD LLGC am 13.00 Tocynnau MAWRTH 18 Dydd Gwener CYFEILLION Y TINCER - Bryn Roberts (am ddim) 632 548 MAWRTH 8 Nos Fawrth Diwrnod trwynau coch: 4 Brynmeillion, Bow Street % 828136 Ynyd Noson Grempog ac ymgyrch Comic Relief. CHWEFROR 25 Nos Wener adloniant i ddilyn gan Eleri, GOHEBYDDION LLEOL Gig olaf Meic Stevens cyn Trefor a’u ffrindiau yn MAWRTH 19 Nos gadael Cymru am Ganada Neuadd yr Eglwys, Capel Sadwrn Cinio Gãyl Ddewi ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL yn Drwm LLGC am 7.30 Bangor o 7.00-8.00 Cymdeithas y Penrhyn yn Mrs Beti Daniel, Glyn Rheidol % 880 691 Tocynnau: £10 Tocynnau MAWRTH 8 Nos Fawrth y Ffarmers, Llanfihangel- Y BORTH 632 548 Ynyd Noson Crempog ac y-Creuddyn. Gãr gwadd: Elin Hefin, Ynyswen, Stryd Fawr adloniant yn Ysgol Trefeurig Wynne Melville Jones. [email protected] CHWEFROR 26 Nos am 7.30 y.h. Enwau i Ceris Gruffudd Sadwrn Dathlu Hwyl Ddewi (828017) cyn nos Sul 13 BOW STREET Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro % 828 102 gyda Bois y Fro yn Neuadd MAWRTH 8 Nos Fawrth Mawrth Lynn Phillips, 1 Cae’r Odyn % 820908 Anwen Pierce, 46 Bryncastell % 828 337 CAPEL BANGOR/PEN-LLWYN EISTEDDFODAU’R URDD Mrs Aeronwy Lewis, Rheidol Banc MAWRTH 16 Pnawn Mercher Eisteddfod MAWRTH 18 Dydd Gwener Eisteddfod Blaengeuffordd % 880 645 offerynnol yr Urdd Cylch Aberystwyth yn Gynradd yr Urdd cylch Aberystwyth yn y CAPEL MADOG, CEFN-LLWYD A CAPEL DEWI Ysgol Gynradd Llwyn-yr-eos, am 1.30 Neuadd Fawr, Aberystwyth am 4.00 Dai Evans, Fferm Fronfraith, Comins-coch, % 623660 MAWRTH 17 Dydd Iau Rhagbrofion MAWRTH 26 Dydd Sadwrn Eisteddfod Elwyna Davies, Tyncwm % 880275 Eisteddfod Gynradd yr Urdd cylch Aberystwyth cynradd yr Urdd Rhanbarth Ceredigion ym DÔL-Y-BONT yn Ysgolion Penweddig, Plas-crug a’r Ysgol Mhafiliwn am 9.00 Mrs Llinos Evans, Dôlwerdd % 871 615 Gymraeg o 9.15 ymlaen DOLAU MAWRTH 30 Dydd Mercher Eisteddfod Mrs Margaret Rees, Seintwar % 828 309 MAWRTH 17 Prynhawn Iau Eisteddfod Ddawns ac Aelwydydd Rhanbarth Ceredigion GOGINAN uwchradd yr Urdd cylch Aberystwyth yn Ysgol ym Mhafiliwn Pontrhydfendigaid am 12.30y.p Mrs Bethan Bebb, Penpistyll, Gyfun Penweddig am 1.30 Cwmbrwyno % 880 228 EBRILL 1 Dydd Gwener LLANDRE MAWRTH 18 Dydd Gwener Eisteddfod Eisteddfod Uwchradd yr Urdd Rhanbarth Mrs Mair England Pantyglyn, Llandre % 828693 Ddawns yr Urdd cylch Aberystwyth yn y Ceredigion ym Mhafiliwn Pontrhydfendigaid o PENRHYN-COCH Neuadd Fawr am 13.00yp 9.15 y b Mairwen Jones, 7 Tan-y-berth % 820642 TREFEURIG Mrs Edwina Davies, Darren Villa Diolch Pen-bont Rhydybeddau % 828 296 Diolch i Fanc Bro Llandre am gyflwyno siec am £450 i goffrau’r Tincer - arian a godwyd yn eu noson Nadoligaidd yn mis Rhagfyr. Y TINCER CHWEFROR 2011 3

Darllediadau Dydd Sul, 23 Ionawr 2011, fel yn ystod y gwasanaeth. Llythyrau rhan o’r Wythnos Weddi dros Bydd Dechrau canu dechrau Annwyl Olygydd Undod Cristnogol, darlledwyd canmol yn cael ei recordio yng oedfa arbennig dan arweiniad Nghapel y Garn nos Fercher Mi fydd Fferm Ffactor yn ôl ar sgrîn S4C y flwyddyn yma ac y Parchedigion Wyn a Judith Mai 18. Alan Wynne Jones fydd mae’r tîm cynhyrchu eisiau clywed gan unigolion hwyliog a Morris ar Radio Cymru. Clywyd yn arwain y canu: daw mwy o brwdfrydig a hoffai gystadlu am deitl ‘Fferm Ffactor 2011’. lleisiau rhai o ddalgylch y Tincer fanylion yn y Tincer nesaf. Os yda chi yn hoffi sialens ac wrth eich boddau gyda ffermio a’r bywyd gwledig fe hoffem glywed gennych. Byddwn yn ystyried ceisiadau gan ddynion a merched sydd dros 18 oed a sy’n ffermio unai’n llawn amser neu’n rhan amser. Cyhoeddir y Tincer yn fisol o Fedi i Mehefin gan Bwyllgor y Tincer. Argreffir gan y Lolfa, Tal-y-bont. Nid yw’r Pwyllgor o Os hoffech chi gael y cyfle bythgofiadwy i fod yn rhan o’r gyfres angen-rhedirwydd yn cytuno ag unrhyw farn a fynegir yn y gyffrous hon, a chystadlu am Isuzu Rodeo Denver newydd sbon, papur hwn. Dylid cyfeirio unrhyw newyddion i’ch gohebydd lleol ewch i www.s4c.co.uk/ffermffactor neu am fwy o wybodaeth a neu i’r Golygydd, ac unrhyw lythyr neu ddatganiad i’r wasg i’r ffurflen gais cysylltwch â ni trwy ffonio (01286) 685300. Y dyddiad G olygydd. cau ar gyfer derbyn ceisiadau fydd 31 Mawrth, 2011. Telerau hysbysebu Tudalen lawn (35 x 22 cm) £100 Yn gywir Hanner tudalen £60 Tîm Fferm Ffactor Chwarter tudalen £30 Cwmni Da neu hysbyseb bach ca. 5 x 8 cm £6 y rhifyn - £40 y flwyddyn (10 Cae Llenor rhifyn - misol o Fedi i Fehefin); mwy na 6 mis + £4 y mis , llai na 6 Caernarfon mis - £6 y mis. Cysyllter â Rhodri Morgan os am hysbysebu.

DAWNS CODI ARIAN I Côr Cymru Ambiwlans Awyr Cymru a Chanolfan Glantwymyn Dyma’r Corau fydd yn cystadlu Bydd enillwyr pob categori NOS SADWRN, MAWRTH 5ED 2011 yn y gystadleuaeth Côr Cymru yn cystadlu yn erbyn ei gilydd YNG NGWESTY’R MARINE yng Nghanolfan y Celfyddydau nos Sul Ebrill 10fed am y teitl Aberystwyth. o Gôr Cymru. Am docynnau DAFYDD IWAN & HUFEN IA POETH ffoniwch cwmni Rondo ar DAWNS A DISGO YN UNIG £15.00 Corau Ieuenctid – Nos Wener 029 20 223 456 neu e-bostiwch CYNNIG ARBENNIG!! 4ydd o Fawrth @ 8:00yh [email protected]. I ddechrau am 8.30yh tan hwyr yn y ‘Ballroom’ Aelwyd y Waun Ddyfal, Meddai’r cynhyrchydd BWFFE POETH 2 GWRS £15.00 Caerdydd Gwawr Owen o gwmni Rondo Bwyd, Dawns a Disgo £25.00 Côr Hñn Glanaethwy Media, “Mae penwythnos y Yn cael ei waenu yn yr Ystafell fwyta o 7 tan 8yh Côr y Drindod Dewi Sant rowndiau cynderfynol yn I’w archebu o flaen llaw yn unig Ysgol Gerdd Ceredigion achlysur arbennig iawn bob tro. Mae Canolfan y Celfyddydau, TOCYNNAU AR GAEL YNG NGWESTY’R MARINE, Corau Merched – Prynhawn Aberystwyth yn llwyfan ABERYSTWYTH . RHIF FFÔN: 01970 612444 Dydd Sadwrn 5ed o Fawrth @ ardderchog ar gyfer y corau, a’r 2:00yp awyrgylch yn drydanol. Cantata, Llanelli “Mae mantais arall Côr Ysgol Lewis i Ferched, o fynychu’r rowndiau Ystrad Mynach cynderfynol, gan y bydd y rhai Parti Llwchwr sydd wedi bod yno yn cael Côr Ieuenctid Canol Powys, blaenoriaeth wrth ymgeisio am Llandrindod docynnau i’r rownd derfynol ar 10 Ebrill.” Corau Meibion – Nos Sadwrn Bydd yr enillwyr ym mhob 5ed o Fawrth @ 7:30yh un o’r categorïau yn cael gwobr Bois y Waun Ddyfal, Caerdydd o £1,500 ac yn mynd ymlaen Eschoir, Llundain i gystadlu yn erbyn ei gilydd Ysgol Gerdd Ceredigion ar gyfer teitl Côr Cymru 2011 a gwobr ychwanegol o £5,000. Corau Plant – Prynhawn Dydd Bydd y rownd derfynol yn Sul 6ed o Fawrth @ 1:30yp cael i gynnal ar ddydd Sul Côr y Cwm, Rhondda 10 Ebrill, yng Nghanolfan y Côr Iau Glanaethwy Celfyddydau, Aberystwyth ac Côr Ieuenctid Môn yn cael ei darlledu’n fyw ar S4C. Ysgol Gerdd Ceredigion Dyma’r pumed tro i S4C gynnal cystadleuaeth Côr Corau Cymysg – Nos Sul 6ed o Cymru a’r enillwyr blaenorol Fawrth @ 7:00yh yw Côr Plant Ysgol Gerdd Côr ABC, Aberystwyth Ceredigion (2009), Côr Cywair Côr CF1, Caerdydd o Gastellnewydd Emlyn (2007), C ôr Rhuthun Serendipity o Gaerdydd (2005) ac Cywair, Castellnewydd Emlyn Ysgol Gerdd Ceredigion (2003) 4 Y TINCER CHWEFROR 2011

Gwanwyn newydd i Gymru? 30 Mlynedd ’Nôl Wrth i’r dydd ymestyn a’r arwyddion cyntaf o wanwyn ymddangos yn y tir, dyma’r amser y byddwn ni’n edrych ymlaen at dywydd tecach a dyddiau brafiach. Ac eleni, mae cyfle i bob un ohonon ni wneud gwahaniaeth gwirioneddol i’n dyfodol ni i gyd. Ar 3 Mawrth, bydd cyfle i bawb fwrw pleidlais yn y refferendwm i sicrhau rhagor o bwerau deddfu i’r Cynulliad Cenedlaethol, fydd yn golygu bod deddfau sy’n effeithio ar Gymru’n benodol yn cael eu gwneud yng Nghymru. Yn wahanol i sawl refferendwm yn y gorffennol, does fawr o anghytuno ymysg pleidiau gwleidyddol Cymru y tro hwn. Ddechrau’r flwyddyn ymunodd cynrychiolwyr o Blaid Cymru, y Democratiaid Rhyddfrydol, y Blaid Lafur a’r Blaid Geidwadol, ynghyd â’r Aelod Seneddol Mark Williams a’r Aelod Cynulliad ag ymgyrch i godi ymwybyddiaeth pobl Ceredigion am y refferendwm, ac i’w hargyhoeddi o bwysigrwydd sicrhau’r pwerau newydd. Ers hynny mae bwrlwm o weithgaredd wedi bod yn digwydd drwy’r sir i gyd. Cynhelir stondinau stryd ym mhrif drefi Ceredigion bob bore Sadwrn, sy’n gyfle i godi ymwybyddiaeth y cyhoedd am y refferendwm ac ateb unrhyw gwestiynau neu (O Dincer Chwefror 1981) bryderon allai fod ym meddyliau pobl. Un broblem sy’n wynebu’r ymgyrch dros bleidlais gadarnhaol yw Tim badminton y Borth yn ystod eu gêm yn erbyn tîm o Goleg nad yw pobl yn meddwl bod llawer o ots mewn gwirionedd sut y Brifysgol Aberystwyth. Aelodau’r tîm yw (o’r chwith) Alan mae pobl yn pleidleisio - wedi’r cyfan, pe bai Cymru’n pleidleisio Akers, Aran Morris, Rheinallt Richards; rhes flaen: Una Lloyd ‘na’, fyddai dim byd yn newid. Ar bapur, mae hynny’n wir, ond yn Davies, Anna Hubbard, Pat Hovers, Llun: Bill Evans ymarferol, gallai hyd yn oed arwain yn y pen draw at wrthdroi datganoli, gydag ymyrraeth o du Llundain yn cynyddu, a gallu’r Cynulliad i sefyll a chodi llais dros Gymru yn dechrau datod. Barn Syr Jon Shortridge, cyn brif was sifil Cymru yw nad yw Whitehall yn deall llawer am anghenion cymunedau Cymru, ac Uwch-Adran Bro Dafydd mae Syr Gus O’Donnell, Pennaeth y Gwasanaeth Sifil, yn cytuno, Wyt ti ym mlwyddyn 7, 8, neu y mis diwethaf cynhaliwyd gan ategu bod penaethiaid Whitehall yn tueddu i anghofio am 9 yn Ysgol Penweddig neu Ysgol Pencampwriaeth Wii, sesiynau Gymru dro ar ôl tro. Pen-glais ac awydd mwynhau crefft a noson Karaoke!) Yr unig beth fedrwn ni ei wneud felly i ddiogelu ein cymunedau amrywiol weithgareddau’r Urdd Os am fwy o fanylion cysyllta a’n gwlad yw sicrhau pleidlais gref dros drosglwyddo’r pwerau i’r gyda dy ffrindiau? Os felly, tyrd â’r Uwch-Adran trwy ebost Cynulliad. Fel y dywed arweinydd yr ymgyrch dros bleidlais Ie, draw i Ysgol Penrhyn-coch am ar:[email protected] Roger Lewis, dyw’r status quo ddim yn ddewis - ymlaen neu’n ôl, 6 o’r gloch bob nos Fawrth Cadw lygad am bosteri â’r dyna’r unig ddewis sydd i ni. i fwynhau awr a hanner o wybodaeth ddiweddaraf yn dy Os allwch chi helpu, cysylltwch ag un o’r canlynol: wahanol weithgareddau trwy ysgol, neu am ragor o newyddion · Prif gyswllt y Democratiaid Rhyddfrydol: John Thornton, gyfrwng y Gymraeg (yn ystod yn dy bapur bro. [email protected] · Prif gyswllt : Geraint Pugh, Geraint.Pugh@.gov.uk · Prif gyswllt Ie dros Geredigion a phleidiau eraill: CYFEILLION Y TINCER Dyma fanylion enillwyr Cyfeillion Y Tincer mis Ionawr. [email protected] Dyma ddau ddigwyddiad ar gyfer eich dyddiaduron, sy’n addo Gwobrau Misol bod yn hwyliog yn ogystal â chodi arian i’r ymgyrch: £25 (Rhif 114) Gwynfor Jones, Llys Iorwerth, Capel Bangor · Dydd Sadwrn, 19 Chwefror (11:00yb – 2:00yp) – Ffair a £15 (Rhif 109) Gwenda Edwards, Gwelfor, Tregerddan, Bow Street. Bore Coffi yn y Morlan, Aberystwyth £10 (Rhif 60) Elizabeth Lewis, Dolgamlyn, Capel Bangor. · Nos Sadwrn, 19 Chwefror (7.30yh) – Swper yng Ngwesty’r Richmond, Aberystwyth; Roger Lewis (Prif Weithredwr, Undeb Rygbi Cymru a Chadeirydd yr Ymgyrch Ie dros Gymru) yw’r Gãr Gwadd; (tocynnau’n gwerthu’n gyflym – cyntaf i’r felin; £30 am Fe dynnwyd y rhifau buddugol gan y Golygydd. Cysylltwch á’r docyn oddi wrth Mererid Jones [email protected]) Trefnydd, Bryn Roberts, 4 Brynmeillion, Bow Street os am fod yn aelod.

Gwelir rhestr o Gyfeillion y Tincer yn http://www.trefeurig.org/uploads/cyfeilliontincer2009.pdf

Y Tincer ar dâp - Y Tincer ar dâp - Mae modd cael y Tincer ar gaset ar gyfer y rhai sydd â’r golwg yn pallu. Cysylltwch â Rhiain Lewis, Glynllifon, 17 Heol Alun, Aberystwyth, SY23 3BB (% 612 984)

Camera’r Tincer - Cofiwch am gamera digidol y Tincer – mae ar gael i unrhyw un yn yr ardal fydd am ei fenthyg i dynnu llun ar gyfer y papur o gyngerdd, cinio neu ddigwyddiad a gynhelir o fewn ein dalgylch. Fe’i cedwir gan Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro, Bow Street (% 828102). Os byddwch am gael llun eich noson goffi yn Y Tincer defnyddiwch y camera. Y TINCER CHWEFROR 2011 5

LLANDRE GOGINAN

Treftadaeth Llandre ar y rhaglen Wedi 7 yn ddiweddar Ymddeoliad Rhaglen 2011 yn dangos ei sgiliau rhydd redeg, Chwefror 24 – O Dreth yr ac yn siarad am ei ffilm fuddugol Pwb lwc i Mike Ingram, Llygad y Glyn, ar ei ymddeoliad ar ôl Eglwys i Drac Rasio : 400 mlynedd Y Llinell. gweithio am flynyddoedd i A.J.Plant yng Nghlarach. o fapio yng Ngheredigion – Huw Thomas Yr Wythnos Weddi dros Marwolaeth Mawrth 31 – Iolo Morganwg – Undod Cristnogol Yr Athro Geraint Jenkins Trist yw gorfod cofnodi marwolaeth Gwladys Martin yn yr Alban Ebrill 28 – Beth sy’n newydd Fel rhan o’r wythnos, cynhaliwyd yn 88 oed, chwaer i Elen ac Arthur Williams, Penrhiwlas. Roedd yn yr Archifdy Sirol? – Helen oedfa ddwyieithog yn ysgoldy Gwladys wedi byw yn Elgin ers ei phriodas yn Ionawr 1943 i Sandy Palmer Mai 26 – Taith i wrando Bethlehem, Llandre, nos Fawrth, Martin a gyfarfu pan yn gweithio mewn Banc yn Llundain lle yr ar gân adar yng Nghoed Llandre 25 Ionawr 2011. Trefnwyd yr oedd wedi bod yn gweithio ers diwedd 1939. Cydymdeilmwn gyda’i – Caroline de Carle oedfa gan y Parch Ddr David merch Gwen ac Edward ei mab a’r teulu oll. Mehefin 30 – Ymweliad â Williams, ficer â gofal Eglwys Chanolfan Gadwraeth Fferm Llanfihangel Genau’r-glyn. Genedigaeth Denmark, Llambed Cymerwyd rhan gan rai o Gorffennaf – Egwyl aelodau’r Eglwys a Chapel y Garn, Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i Nia ac Aled Jones, Cysgod Awst 25 – Lansiad y Llwybrau a phregethwyd gan y Parchg. y Graig, ar enedigaeth mab - Iestyn Owen. Llên a Threftadaeth Richard Lewis. Medi 29 – Y teulu Williams o Dy’n-y-bedw – Randall Enoch LLEOL A LLAWN HWYL! Hydref 27 – Fy nhreftadaeth O’R CYNULLIAD deuluol a’i dylanwad ar ein Dangosiad arbennig: harferion amaethyddol - Rachel Taith wrth gyda Rowlands disgyblion Ysgol Rhydypennau Wrth edrych drwy’r calendr e-bost at ceredigion@ Tachwedd 24 – Cyfarfod (Y Filltir Sgwâr, S4C, 1984) newydd, mae hi’n amlwg y iedrosgymru.com. Cyffredinol Blynyddol a bydd 2011 yn flwyddyn fawr Rhagfyr – Egwyl Torri Gwynt (rhifyn 1af cyfres i Geredigion a Chymru. Mae Hefyd yn ystod mis Ionawr, gomedi Dewi Pws, 1983)* yna gyfnod cyfnod cyffrous fe ddaeth y Dirprwy Brif Cynhelir cyfarfodydd fel arfer 7.45 nos Iau 17 Chwefror o’n blaenau, er fe fydd yna her Weinidog, Ieuan Wyn Jones i’w goresgyn hefyd. AC, i Aberteifi i gael gweld yn Ysgoldy Bethlehem, Llandre Ysgoldy Bethlehem, Llandre y gwaith peirianyddol sy’n nos Iau olaf y mis, gan gychwyn Mynediad: £3 a £1.50 Fe fyddwch mae’n siwr yn digwydd ar hyn o bryd er am 7.30 yh. gostyngiadau ymwybodol o’r refferendwm mwyn ail-agor Cyffordd Tesco Aelodau (£5 tanysgrifiad) – Ffoniwch Rhodri ar 828162 i gadw dros bwerau deddfu llawnach yn y dref. Mae’r gyffordd wedi mynediad am ddim. £2 y cyfarfod sedd i’r Cynulliad a gynhelir ar bod ar gau ers 2003 erbyn i bawb arall. Rhai tocynnau ar y drws 03 Mawrth. Fe fyddai cael hyn, ac wedi blynyddoedd * Rhybudd: cynnwys beiddgar Ymddeoliad Hapus pleidlais Ie yn y refferendwm o ymgyrchu, rwy’n edrych yn gam a fyddai’n sicrhau bod ymlaen at weld ceir o bob Dymuniadau gorau i Gweneira system gyflymach o wneud cyfeiriad yn medru defnyddio’r Williams, Gwyndy, ar ei Mae’r Banc Bro yn gweithio penderfyniadau er lles pobl g y fford d . hymddeoliad fel athrawes yn er mwyn diogelu, hyrwyddo Cymru. Ysgol Pen-llwyn. a datblygu bywyd cymunedol Tra fy mod yn Aberteifi, fe Cymraeg y fro. Cyflwynwyd Ar ddechrau mis Ionawr, ymwelais â’r Guildhall lle mae’r Gwellhad buan siec o £465 i gronfa papur cefais y fraint o siarad yn gardigan enfawr a wëwyd i bro Y Tincer yn sgil y Noson lansiad lleol yr ymgyrch Ie nodi 900 mlwyddiant y dref. Dymunwn wellhad buan i Ellen Nadoligaidd lwyddiannus a Dros Gymru. Braf oedd gweld Mae’n amlwg y treuliwyd oriau Cridge, Junis a fu yn ysbyty gynhaliwyd adeg eira mawr cynifer yno – roedd Canolfan yn gweithio ar y gardigan ac Bron-glais yn ddiweddar. mis Rhagfyr. Mae llawer y Morlan yn Aberystwyth yn mae’n gofnod teilwng o hanes mwy i’w wneud. Dewch a’ch llawn i’r ymylon – ac roedd y dref. Ar y teledu syniadau gyda chi nos Iau. hynny’n galonogol iawn i’w Wela i chi yn y pictiwrs weld. Cafwyd trafodaeth Yn olaf, fe fynychais ginio i Gwelwyd Gwion Llñr, Tremedd, ddifyr ac roedd brwdfrydedd ddathlu diwedd apêl Sioe’r ymysg y Cardis. Hoffwn gymryd y gynulleidfa i’w cyfle i longyfarch weld ac i glywed pob un fu’n mwy am helpu trefnu bwysigrwydd digwyddiadau y refferendwm a chodi arian yn yn amlwg. Os ystod y flwyddyn, ydych am mae’r holl waith caib helpu gyda’r a rhaw wedi talu ar ei ymgyrch, ganfed. gallwch ddanfon Elin Jones AC

Y TINCER 6 Y TINCER CHWEFROR 2011

MADOG, DEWI A ABER-FFRWD A CWMRHEIDOL Urdd y Benywod Treuliodd nifer o flynyddoedd hapus iawn CEFN-LLWYD yn Aber-ffrwd. Suliau Mawrth. 2.00 Cynhaliwyd ein cinio blynyddol yng 6 John Price Ngwesty yr Hafod, Pontarfynach. Diolch 13 Bugail Croesawodd Norma Stephens pawb yn 20 Bugail gynnes a chafwyd pryd o fwyd blasus iawn. Dymuna Hywel Ellis, Hywelfan, ddiolch 27 Richard Llwyd Jones Noson ardderchog gyda nifer dda o aelodau i’w gymdogion a ffrindiau am y cardiau, yn bresennol. rhoddion y galwadau ffon a hefyd i Cydymdeimlwn bawb a alwodd yn y siop tra yn derbyn Cydymdeimlo llawdriniaeth yn Ysbyty Bron-glais. Diolch Cydymdeimlwn â David a Cynthia Binks, am eich consyrn. Diolch hefyd i staff Ysbyty Trysor, Cefn-llwyd ar golli ewythr – Mr Estynnwn ein cydymdeimlad dwysaf â Bronglais am eu gofal. Herbert Morgan, Bow Street; Richard Davies, Troedrhiwceir a’r teulu, ar â Mrs Myfanwy Pugh, Fron Ddewi, ar golli farwolaeth ei fodryb ym Mhenrhyn-coch. Digwyddiadau brawd – Mr William Jones o Lanilar, ewythr hefyd i Wendy a Dai Evans, Fronfraith; Estynnwn fel ardal hefyd ein cydymdeimlad Llun Mai 2ail: Trec ceffylau er cof am Clive ac a theulu y ddiweddar Mrs Mary Thomas, dwysaf â Mrs. Ann Davies Delyth a Iona y Gof o amgylch ardal Llanfihangel-y- oedd â chysylltiadau agos â’r ardal. Bu Mrs ar farwolaeth Mr. Martin Davies. Bu yn Creuddyn. Mwy o fanylion gan Iola 01970 Thomas yn ffermio gyda’i brodyr am nifer o brifathro parchus ar sawl cenhedlaeth o blant 880863 neu Nerys 01970 880691. flynyddoedd yn Bronsaint a dyma’r teulu olaf yr ardal ac ‘roedd bob amser yn gefnogol i fyw yno. iawn i Gapeli Aber-ffrwd a Llwyn-y-groes. Pleser oedd cael ei gwmni bob amser. Sioe Capel Bangor Yn ddiweddar bu farw un o drigolion hynaf

Aber-ffrwd, sef Linda Thompson gynt o DOLAU NEWID DYDDIAD Cynhelir Cinio y Barn Cottage yn 99 mlwydd oed. Gan fod Sioe yng Ngwesty yr Hafod Pontarfynach ei gãr yn gweithio ym maes Coedwigaeth Pen blwydd hapus NOS WENER MAWRTH 11. bu yn byw mewn nifer o wledydd ac ar ôl Mae angen Ysgrifennydd i’r Adran treulio rhai blynyddoedd yn Seland Newydd Pen blwydd hapus a dymuniadau gorau i Ddefaid a hefyd stiwardiaid ymhob adran daeth i fyw i Ty’nWern gan adeiladu Barn Eifion Williams, Bryngwyn Bach, ar gyrraedd o’r Sioe. Os oes diddordeb gennych byddai Cottage amser ymddeol. Rhyw flwyddyn carreg filltir go bwysig yn ei hanes. Mae’n Nerys Daniel 01970 880 691 yn falch iawn o yn ôl aeth i fyw i Gartref Henoed ger edrych ymlaen yn barod at y ‘bus pass’ a glywed oddi wrthych ddaw mewn deng mlynedd, ac at deligram y Rhydychen i fod yn nes at ei mab gan Frenhines mewn hanner canrif! fod ei hiechyd erbyn hyn wedi dirywio.

dreulio’r crwt ym Mae Abertawe Eisteddfod ymhell o gynefin di-liw yn yr Urdd Nyffryn Aman y 40au. Abertawe Y Border Bach Gweithiau celf Tegwyn Jones, Dyma un o delynogion mwyaf Bow Street, yw’r llythrennau adnabyddus Crwys sy’n disgrifio’r cain a atgynhyrchwyd i gofnodi darn o ardd ei dad, y crydd yng ymweliad Eisteddfod yr Urdd ag Nghraig-cefn-parc. Yn ei ddydd Abertawe a’r Cylch yn 2011. roedd Crwys yn un o feirdd Dau ddehongliad sydd yma o mwyaf poblogaidd Cymru. Yn gerddi poblogaidd ac adnabyddus Archdderwydd ac enillydd y sydd â chysylltiad a’r cylchoedd Goron dair gwaith ysbrydolwyd yna, sef Y Border Bach gan Crwys gan ei bentref enedigol, y Graig, a Glas Bryan Martin Davies. Mae’r ei gartref, cynefin a’r werin bobl. Parti’r Wenallt ac yn ddiweddar wrth Gareth Richards, 761 Heol llythrennau a’r darluniau lliwgar Mae ei gerddi’n boblogaidd o Bryn Terfel a Rhys Meirion yn ei Clydach, Ynystawe, Abertawe, yn ein hatgoffa o le y bardd yn hyd, yn eu plith Dysgub y Dail, chanu. SA6 5BA. Ffôn: 01792 846977 ein traddodiad cyfoethog. Melin Trefin a’r Border Bach. (sieciau’n daladwy i Eisteddfod Trwy gyd-ddigwyddiad mae Gwnaed y gerdd hon yn fwy Gellir archebu y lluniau am £50 Genedlaethol Cymru, Abertawe lliwiau’n cael lle amlwg yn y adnabyddus fyth gan Jac a Wil, yr un neu £80 mewn ffrâm oddi 2011). ddwy gerdd ac mae’r arlunydd, Tegwyn Jones yn tynnu’n sylw atynt yn fedrus.

Glas

Cerdd sy’n sôn am lencyndod y bardd Bryan Martin Davies a anwyd ym Mrynaman yw Glas. Mae’n un o ddilyniant o gerddi Am bob math o a enillodd iddo goron Eisteddfod Genedlaethol Rhydaman yn waith garddio 1971 ac sy’n fawl i gymdeithas ei ffoniwch Robert ar gwm enedigol. Mae’r gerdd yn (01970) 820924

disgrifio’r Sadyrnau hafaidd a [email protected] Y TINCER CHWEFROR 2011 7

Y BORTH

Uno dwy eglwys Llywydd y Gymdeithas, Mrs Mair Lewis, i W J am noson hynod Ar 1 Ionawr 2011, unwyd eglwys ddifyr ac yna cafwyd cyfle uwch y Gerlan, y Borth, ag eglwys y ben paned o de i drafod rhai o`r Garn. Croesawyd cyn-aelodau cymeriadau ymhellach cyn mynd Gerlan wrth iddynt ymuno â ati i drafod dyfodol y Gymdeithas chynulleidfa’r Garn. yn wyneb y ffaith bod addoli yn y Gerlan wedi dod i ben. Y Gwellhad penderfyniad unfrydol oedd y byddai`r Gymdeithas yn parhau Dymunwn wellhad llwyr a buan mewn cartref newydd. i Mrs. Vicky Howells, Tyrol House, sydd wedi bod yn anhwylus yn Genedigaeth Ysbyty Brong-lais yn ddiweddar. Llongyfarchiadau i Grandma a Cymdeithas Gymraeg y Dad-cu (Diane a Ieuan, Meirion) Dyma lun o ddrama stori Nadolig Eglwys Sant Mathew y Borth a berfformiwyd, o’r Borth ar enedigaeth Alanah Anwen diwedd, gan aelodau’r Ysgol Sul. Oherwydd y tywydd ofnadwy, bu’n rhaid gohirio’r Violet Parker yn Georgia, Unol perfformiad tan y 9fed o Ionawr. Roedd y plant yn fendigedig a chrewyd naws y Pan ddaeth aelodau`r Gymdeithas Daleithiau’r Amerig -ail blentyn Nadolig ganddynt er gwaetha popeth. Pedair oed oedd oedran y plentyn ieuengaf ac ynghyd ar gyfer cyfarfod mis i Sara a Jeremi, a chwaer newydd roedd yr hyna’n dair ar ddeg. Joy Cook (eu hathrawes ysgol Sul wych) a drefnodd Ionawr y Parchg W.J. Edwards, sbon i Harri. Mae Diane a Ieuan y perfformiad a oedd yn cynnwys stori’r geni yn ogystal â darlleniadau a chanu Bow Street, oedd y gãr gwadd wedi hedfan draw i rhoi help llaw carolau. Hoffai Joy ddiolch i’r rhieni a oedd yn gymaint o help iddi, ac hefyd i Leasa, ac yn ei ddull dihafal ei hun i’r teulu bach. Jood ac Amanda am bob cefnogaeth. aeth ati i hel atgofion am rai o`r cymeriadau hynny yr oedd Artist Chwefror-Sarah a Turner, yna Picasso, Dali a wedi dod i gysylltiad â hwy, yn Pugh, Y Friendship. Magritte oedd yn fy niddori. y cylch eisteddfodol yn bennaf, Hefyd Dorothea Tanning. Mae dros y blynyddoedd. Cafwyd orig Pam byw yn y Borth? gwaith David Jones ac Eric Gill eithriadol o ddiddorol a difyr yn Ganwyd fi yn y Rhyl. Yn 1966 hefyd yn rhoi pleser mawr. Ac ei gwmni ac unwaith eto yr oedd pan yn 19 oed penderfynais ers rhai blynyddoedd bellach pawb yn rhyfeddu at ehangder ei ddod i Goleg y Llyfrgellwyr mae Eve Smith a minnau wedi brofiadau a`i gysylltiadau fel at ei yn Aberystwyth. Un diwrnod cydweithio’n gyson ac yn sylwi gof eithriadol. Yn ddiddorol hefyd fe ddes o’r coleg i’r Borth ac ar waith ein gilydd. yr oedd gan bron bawb oedd yn yn syth cefais y teimlad mod bresennol eu hatgofion eu hunain i wedi dod adref. Syrthiais Beth yw’ch hoff lun o’ch am nifer o`r cymeriadau dan mewn cariad â’r lle a’r gwaith? Mae’n debyg taw an sylw. Ar derfyn y sgwrs diolchodd bobl- yn enwedig un, Meic ‘Broc Môr’ yw hwnw oherwydd fy ngãr! Roeddwn yn aros mae ynddo’r un elfen sy’n ym Mhantyfedwen, un o gyson yn fy ngwaith- y Dysgwr y mis neuaddau’r coleg ar y pryd. môr-p’un ai’n dymhestlog, fel llyn, yn heulog neu’n machlud. Beth yw eich enw? Rona iawn, ac mae rhwy wyth Sut fyddech chi’n Rwy’n dwli am froc môr a holl Dalton ohonom yn cwrdd bob disgrifio’ch lluniau?Mae drugareddau’r traeth. Faint yw eich oed? Bron yn prynhawn dydd Mawrth. fy ngwaith wedi ei selio ar y hannerc cant (54 mlynedd yn O le ydych chi’n dod yn tirwedd a’r traeth o amgylch Pwy ydych chi’n edmygu iau na fy mam-gu, sydd yn fyw wreiddiol? Rydw i’n dod yn fy nghartref. Olew, acrylic a a) fel person b) fel artist? Yr ac yn iach iawn yn byw ger wreiddiol o Abergorlech (ger phastel yw’r cyfryngau, ac artist yw Barbara Hepworth am Llwydlo). Llandeilo), yna symudodd y mae fy arddull yn amrywio ei dygnwch a’i dewrder i lwyddo Ers faint ydych chi wedi bod teulu i Bontarfynach,wedyn, o’r ffigyrol i ‘collages’ fel cerflunydd. Roedd y pris yn dysgu Cymraeg? Llawer yn drist iawn anfonodd fy swreal. Hoffwn feddwl fod yn uchel iddi ond i gyrraedd y o flynyddoedd! Efallai mod i’n Mam fi i ysgol Sant Padarn, gonestrwydd a hiwmor brig does dim lle i gyfaddawdu. dysgu’n araf! lle roedd popeth yn cael ei ynddynt ac o edrych yn Y person yw Frida Kahlo. Eto Ble ydych chi’n dysgu ddysgu drwy’r Saesneg. fanwl mae yna negeseuon am ddewrder i orchfygu’r holl Cymraeg? Yn y Friendship Pam benderfynoch cudd ynddynt. Rhyw fath o brofiadau ofnadwy yn ei bywyd. gyda ein athro gwych,Ioan chi ddysgu Cymraeg? bererindod yw pob darlun. Guile. Mae’n ddosbarth hapus Symudodd y teulu eto pan o’n i’n wyth, y tro hwn i Loegr, a Hyfforddiant. Pan yn 45 phan ges i gyfle i symud nôl i oed penderfynais wneud ail fy Mamwlad, ro’n i’n teimlo’n radd yn Aber, mewn Celf a gryf y dylsen i ddechrau Hanes. Bu gweithio gyda Roy dysgu’r iaith. Marsden a Scott Nesbitt R.A. Pryd, neu gyda phwy ydych yn ddylanwad pwysig. Gan mai chi’n siarad Cymraeg? Gyda llyfrau yn hytrach na lluniau ffrindiau sy’n dysgu bob dydd oedd yn llanw fy nghartre, Gwener dros baned- coffi a roedd rhaid i mi ddysgu fy chlonc!Pob croeso i unrhyw hun i raddau helaeth. un ymuno â ni rhwng hanner awr wedi un a thri o’r gloch Dylanwadau. yn Pebbles (871690). Y rhai cynnar oedd Paul Klee 8 Y TINCER CHWEFROR 2011

PENRHYN-COCH

Suliau Mawrth Collins hyd at Agatha Christie ac ymlaen â Ruth Morgan a’r teulu, Caer Villa a theulu Horeb at heddiw, ac fe soniodd am waith arloesol Cwrt Villa ar golli Herbert Morgan. Un arall Gweler http://www.trefeurig.org/ gwñr fel E Morgan Humphreys a John Ellis o blant y Penrhyn, yn gymeriad mor hoffus cymdeithasau-horeb.php Williams yn Gymraeg. Roedd wedi dod â a llawn brwdfrydedd bob amser. Yn hoff o’i 6 2.30 Oedfa gymun Gweinidog sawl enghraifft o nofelau o wahanol gyfnodau ardd a hen hanesion a hefyd hen bethau, ac yn 13 10.30 Oedfa deuluol Gweinidog a difyr oedd gweld y llyfrau hyn ochr yn storïwr penigamp. Un a allech dreulio oriau yn 20 2.30 Oedfa bregeth Gweinidog ochr. Yna aeth ati i sôn sut yr oedd o wedi ei gwmni a chael eich difyrru ganddo. 27 10.30 Oedfa bregeth Gweinidog mynd ati i lunio ei nofel gyntaf. Gyda nofel dditectif mae’n rhaid wrth gynllunio manwl, â Llio Adams a’r teulu, Glyn Helyg, ar Salem a chofio os bydd rhywun yn newid rhywbeth farwolaeth chwaer ieunengaf Llio - Ffion Haf mewn un man y gall hynny effeithio ar Hughes, yn Waunfawr, Caernarfon ac â Iwan, 20 Mawrth 1000 ddigwyddiad mewn rhan arall o’r nofel. Hanes Nerys a Iestyn, Garn Wen ar farwolaeth nain Y Parch J.E. Wynne Davies datrys llofruddiaeth myfyrwraig mewn tre Iwan yn Wrecsam. brifysgol nid annhebyg i Aberystwyth a geir Taflenni amser yn Y Llwybr, ei nofel gyntaf, a gyhoeddwyd Canmoliaeth yn 2009, ac yn ei ail nofel, Llafnau, mae Yn ogystal â’r taflenni a gynhwyswyd yn y ffermwr yn cael ei lofruddio pan fo yna Yng nghanol holl ddryswch yr hen fyd yma Tincer fis Ionawr mae gan Mid Wales Motors fwriad i godi fferm wynt yn yr ardal. Felly mor falch ydym ni ym Mhenrhyn-coch a’r wasanaeth arall (510) yn teithio yn syth o mae cefndiroedd y ddwy nofel yn rhai y ardal o’n pobl ifanc ni. Benrhyn-coch i’r dref trwy Comins-coch a mae’r awdur yn gyfarwydd â hwynt, sydd yn Waunfawr. Mae pedwar bws y dydd yn gadael gymorth mawr rhag cymryd camau gwag. Llongyfarchwn Rhian Haf Williams, 2 P-coch ( a chyrraedd Gorsaf Aberystwyth) am Fe gafwyd rhes o gwestiynau ar ddiwedd Glanstewi am y gwaith gwych mae yn wneud 06.13 (06.28), 06.50 (07.07), 07.10 (07.27) a 07.30 (07.47) y sgwrs, a oedd yn arwydd o’r mwynhad a’r ar y cyfryngau fel y gwelwyd yn ddiweddar ac yn gadael Gorsaf Aberystwyth (a chyrraedd pleser a gafodd y gynulleidfa wrth wrando ar y fel un o gynhyrchwyr y rhaglen ‘Y Fenai’ a Penrhyn-coch) am 18.00 (18.17), 18.15 (18.32), 18.30 siaradwr. Sgwrs ddifyr iawn am bwnc a oedd yn welwyd ar S4C diwedd y flwyddyn ddiwethaf. (18.47). 19.55 (20.12). amlwg at ddant y gwrandawyr. Da iawn ti Rhian.

Cymdeithas y Penrhyn Genedigaeth Hefyd gwelwn yn aml ddau o’n bechgyn ifanc fel gohebwyr ar S4C sef Cemlyn Davies, Nos Fercher, 19 Ionawr, ein gãr gwadd yng Llongyfarchiadau a dymuniadau da i Dana a Glanceulan a Gwyddno Dafydd, Rhandir. Nghymdeithas y Penrhyn oedd Dr Geraint Karime, Caerdydd, ar enedigaeth merch fach Mae gennym hefyd yma, actorion, athletwyr, Evans, Tal-y-bont. Bu Geraint yn darlithio am sef Leila Katie. Wyres i Yvonne a Jack Thomas, cantorion, pêl-droedwyr ayyb. Daliwch ati i roi flynyddoedd yng Ngholeg y Llyfrgellwyr (a Nantseilo a gor-wyres i Howell Evans, 15 Y Penrhyn-coch a Chymru yn wir ar y map. Pob ddaeth wedi hynny yn Adran Astudiaethau Ddôl Fach. lwc i bob un ohonoch i’r dyfodol eto. Gwybodaeth Prifysgol Aberystwyth). Bellach mae wedi ymddeol ac ar ôl ymddeol roedd yn I Mona chwilio am weithgaredd i fynd â’i fryd. Doedd o ddim yn ffansïo golff na garddio na physgota, Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i ti. Clwb Cwl Penrhyn-coch ond fe benderfynodd droi ei law at ysgrifennu. Ar ben blwydd arbennig yn dy hanes di. Ers blynyddoedd lawer bu’n ddarllenydd brwd Gobeithio y cei ddiwrnod o ddathlu, Rydym ni wedi bod yn brysur iawn yng ar nofelau ditectif o bob math, a theimlai yr A chacen fawr a chanhwyllau i chwythu. Nglwb Cwl Penrhyn-coch, yn cael llawer hoffai geisio Hynny yng nghwmni dy ffrindiau a’th deulu o hwyl a sbri ar ôl ysgol. Rydym ni wedi ysgrifennu un, yn Mona pen blwydd hapus iawn i ti mwynhau gweithgareddau yn cynnwys enwedig gan fod A bydded i ti dderbyn bendithion lu. chwarae gyda parasiwt, gwneud cardiau deunydd o’r fath M.J. Dydd Santes Dwynwen, chwarae ar y yn eithaf prin yn Wii, coginio, creu bwydwyr adar, chwarae y Gymraeg. Cydymdeimlo anniben, creu lanternau Tseiniaidd, rasio ceir Yn ei sgwrs wedi eu gwneud allan o sbwriel, paentio a fe roddodd Estynnwn ein cydymdeimlad dwys â Frank llawer mwy. inni fraslun o Allsopp a’r teulu, 31 Ger-y-llan ar golli ei Cynhaliwyd disgo ar Ionawr 21ain, cafodd ddatblygiad y briod June a fu yn dioddef anhwylder ers y plant (a’r oedolion!) lawer o hwyl gyda’r nofel dditectif blynyddoedd lawer; gêmau a phaentio wynebau. Roedd hi’n braf yn Saesneg, o gweld Nicola, y cyn arweinydd, yna hefyd. ddyddiau Wilkie ag Anthony Moyes, 13 Caemawr ar golli ei Os ydych am ymuno gyda ni yn y Clwb briod Margaret Moyes mor sydyn; Cwl, cysylltwch â Delyth neu Katy ar 07972 315 392 neu [email protected] . Cyngerdd i godi arian i Gronfa Tirion â chysylltiadau a theulu’r diweddar Mary Lewis gyda Chôr Meibion Aberystwyth ac Thomas, Fronsaint gynt. Un o blant adnabyddus artistiaid lleol yn Neuadd y Penrhyn yr ardal. Bydd yna golled fawr ar ei hôl; Nos Wener Ebrill 15 am 7.00. Arweinydd: Elen Pen-cwm â theulu a chysylltiadau’r ddiweddar Dorothy Llywydd: Y Parchg Peter M. Thomas Jones, Felin Person, Llanbadarn gynt; Trefnir gan Horeb â Ceredig a Margaret Evans, Glanaber a’r teulu oll ar farwolaeth James Evans, Dorridge , eu RHAGHYSBYSIAD mab ifancaf ac yntau ond yn 34 oed. Bu farw Te Hufen a Mefus yn Neuadd Eglwys yn Ysbyty Heartlands, Birmingham, yn dilyn Sant Ioan Penrhyn-coch. cyfnod hir o salwch. Mae James yn gadael ei Dydd Sadwrn 2il Gorffennaf annwyl briod, Lindsay. Hoffai’r teulu ddiolch yn 3-5 y.p. fawr iawn i bawb am y geiriau caredig yn ystod y cyfnod anodd hyn. Y TINCER CHWEFROR 2011 9

Pen blwydd arbennig

Pen blwydd hapus i Mona Edwards, Hafod, sydd yn dathlu ei phen blwydd yn 80 ar 19eg o Chwefror.

Merched y Wawr Penrhyn-coch

Cynhaliwyd cinio blynyddol y gangen ar Robert Evans, nos Iau 13eg o Ionawr yn ‘Gannetts’ yn Pontseilo, yn derbyn Aberystwyth. Yr oedd pawb yn falch o gael tlysau oddi wrth cwrdd eto ar ôl i rai cyfarfodydd gael eu gohirio Dr John Fish ar ran oherwydd y tywydd garw a fu. Cymdeithas Pysgota Aberystwyth am Cafwyd noson wych, ar ôl cael bwyd blasus ddal sewin cyntaf dros ben gyda Judith Morris yn traddodi’r y tymor (2010) o’r Fendith cyn cychwyn bwyta aed ymlaen gyda’r Afon Rheidol. noson yng nghwmni ein gwraig wadd, Beti Griffiths, , sydd bob amser yn llawn hwyl a brwdfrydedd. Bu yn sôn am addunedau Cydymdeimlwn yn ddwys â Connie, Tina, sydd ynghlwm â’r flwyddyn newydd. Sôn am ei Gareth a Neil, a’r teulu cyfan yn eu hiraeth a’u hamser yn brifathrawes Ysgol Llanilar a hefyd galar am un a oedd mor annwyl yn eu golwg. fe fu yn darllen barddoniaeth oedd yn hoff ohono. Yna fe gafwyd cwis am Gymru wedi Urdd Gwragedd Sant Ioan, ei baratoi gan ein Llywydd, Glenys Morgan, i Penrhyn-coch ddiweddu’r noson. Roedd yna griw da o aelodau wedi troi allan i fwynhau’r noson. Diolchwyd i Ar nos Wener 28ain Ionawr, bu’r gwragedd yn bawb am noson gofiadwy. Aeth pawb tua thre dathlu eu cinio blynyddol Santes Dwynwen wedi mwynhau yn fawr iawn. yn Llety Ceiro, yng nghwmni’r gãr a’r wraig wadd sef y Parchedig a Mrs Ronald Williams, Diolch Pen-y-garn. Noson ddifyr tu hwnt gyda’r Parchedig yn ein diddanu gyda’i storïau digri. I Dymuna Ruth, Paul, Richard a’r teulu, Caer Parchedig Ifan Mason Davies ac fe dderbyniwyd gloi’r noson cawsom bosau i’w datrys gan Mrs Villa, hefyd yr holl deulu ym Mhenrhyn-coch ymddiheuriad gan y Parchedig Peter Thomas Edwina Davies. ddiolch am bob arwydd o gydymdeimlad a am ei absenoldeb. Ar nos Lun 7fed Chwefror, bu Mrs Rose ddangoswyd iddynt yn eu profedigaeth mewn Brodor o Ffair-rhos oedd Eddie. Wedi iddo Neville o Ben-bontrhydybeddau (yn wreiddiol ymweliad a galwadau ffôn, cardiau a rhoddion adael ysgol bu’n gweithio ar ffermydd yr ardal o Rydychen) yn dangos ei gwaith llaw. Ar ôl blodau; hefyd rhoddion er cof am Herbert mewn gwahanol fannau tan yn 19 mlwydd ymddeol dysgodd y crefftau hyn sy’n cynnwys (Court Villa gynt) tuag Ambilans Awyr Cymru. oed. Yna ymunodd â’r fyddin ac wedi treulio arlunio, brodwaith, clytwaith a ‘Pyrography’ i ychydig amser yn yr Amwythig a’r Almaen fe’i enwi ond ychydig o’i diddordebau ac yn amlwg Pen blwydd hapus hanfonwyd i Korea am flwyddyn a hanner. yn ddynes amryddawn, ‘roedd yr eitemau Wedi iddo ddychwelyd o Korea bu’n gweithio a ddaeth i’w arddangos yn wledd i’r llygaid. Dymuna aelodau Horeb a’i chyfeillion eraill gyda chwmni gwerthu glo cyn cael ei gyflogi Edrychwn ymlaen at y tymor nesaf pan fyddwn ddymuno pen blwydd hapus iawn i Miss Megan gan ‘Primrose Garage’, Aberystwyth. Tra’n yn gwahodd ei gãr Mr Tom Neville i ymuno â Thomas, Ty’n gelli, Trefeurig gynt - Cartref gweithio yno cyfarfu â Connie ac fe’u priodwyd ni ac yntau mor ddawnus â’i wraig gyda’i waith Tregerddan bellach fydd yn dathlu ei phen yn 1959. Gwnaethant eu cartref ym Maes Seilo llaw. blwydd yn 90 ar Fawrth 3ydd. Wrth i’r Tincer gan fagu dau o blant, Tina a Neil. Trefnwyd Cwis (Missing Link) llwyddiannus fynd i’r wasg mae Miss Thomas yn Ysbyty Bu Eddie wedyn yn gweithio ar y gronfa yn ddiweddar gan un o’r aelodau, yr elw tuag Bron-glais - anfonwn ein cofion cynnes iddi. ddãr yn Nant-y-moch ac yn dilyn hynny, am at Urdd y Gwragedd. Hoffai ddiolch i bawb ryw ugain mlynedd, fel porthor yn Ngholeg y a ymunodd yn yr hwyl, cafwyd ymateb da, Dyweddiad Llyfrgellwyr, Llanbadarn. a’r enillydd oedd Marisse o’r Ro Fawr ( South Wedi ymddeol, cychwynnodd ei fusnes Marine Terrace), Aberystwyth. Ceir gweld yr Llongyfarchiadau a phob dymuniad da i Lowri ei hun, sef ‘Eddie’s Tacsis’ a chael mwynhad atebion cywir yn ffenestr Siop Penrhyn-coch Evans, merch Non a Colin Evans, Refail Fach ar arbennig wrth gludo pobl i wahanol fannau neu yn Neuadd yr Eglwys. ei dyweddiad â Tom Guy, mab Iwan a Lyn Guy, gan wneud sawl cymwynas yn sgil hynny. Caerdydd. Cynyddodd y busnes ac erbyn yr wythdegau bu’n rhedeg rhyw chwe tacsi a olygai cryn tipyn CYNGERDD CROESO CYNNES EGLWYS Mr Eddie Evans o waith trefnu a chynnal a chadw. Roedd Eddie SANT IOAN, PENRHYN-COCH Gwawrfryn, Maes Seilo wrth ei fodd yn trin ceir ac er ei fod hefyd yn hoff o fotor beics, y car oedd yn mynd a’i ddileit Dyma wahoddiad i chi i’r Cyngerdd Croeso Trist yw cofnodi marwolaeth Mr Eddie Evans, p ennaf. Cynnes i ddathlu’r system wresogi newydd Gwawrfryn, Maes Seilo, priod annwyl Connie, Achlysur pwysig i Eddie a Connie, ac i’r sydd bellach wedi ei osod yn yr eglwys. tad cariadus Tina a Neil, tad yng nghyfraith teulu’n gyfan oedd dathlu eu priodas aur yn Cynhelir y cyngerdd, yn rhad ac am ddim, Gareth, tad-cu Chris, Sami a Tarran, a brawd 2009 a chawsant ddathliad hapus iawn yn y Clwb i ddiolch i bawb a gyfrannodd tuag at y Joe a’r diweddar Jack. Bu farw Eddie yn dawel Pêl-Droed i nodi’r garreg filltir hon. prosiect o godi arian dros y blynyddoedd yn ysbyty Bron-glais ar ddydd Sadwrn, 8fed Ond yn ystod y blynyddoedd diwethaf diwethaf. Ymunwch â ni am 3 o’r gloch Ionawr a chynhaliwyd ei angladd y dydd dechreuodd iechyd Eddie waelu a bu’n dioddef ar brynhawn Sul y 27ain o fis Chwefror Sadwrn canlynol ar y 15fed o Ionawr yng o glefyd y galon. Ychydig cyn ei farw aed ag ef am wledd o adloniant cymysg lleol, ac fe nghapel Horeb. Bu’r gwasanaeth o dan ofal y i’r ysbyty ym Mron-glais heb fawr o nerth yn ei deimlwch y croeso cynnes wrth gamu drwy Parchedigion Judith Morris a W J Edwards. gorff, ac yna yn dawel yn ei gwsg ar fore’r 8fed o ddrws yr Eglwys. Cymerwyd rhan yn yr oedfa hefyd gan y Ionawr, daeth ei daith ddaearol i ben. 10 Y TINCER CHWEFROR 2011

parhad .... PENRHYN-COCH PEN-LLWYN A

Mrs Morfydd Morris 1999 ac yna yn 2009 profodd siom arall pan 6 Maes Seilo gollodd ei nai Robert a fu farw yn Ffrainc. CAPEL BANGOR Achlysur hapus i Morfydd oedd dathlu Ar ddydd Sul, 9fed Ionawr, amddifadwyd ei phen-blwydd yn 90 yn 2008 pan Ni ellir cofio erioed o’r blaen, gofnodi tri o capel Horeb o’i haelod hynaf, ac un o’r baratowyd te arbennig yn y festri wedi’r farwolaethau y pentref , yn yr un rhifyn o’r ffyddlonaf, sef y chwaer Morfydd Morris, oedfa yn Horeb gyda chacen arbennig wedi papur bro, a chredwch chwi, nid yw’r dasg gwraig y diweddar Barchedig Arwyn ei gwneud gan Mrs Meryl Thomas. Yn wedi bod yn rhwydd. Phillips Morris a mam dyner Gareth. ddiweddarach y flwyddyn honno bu Horeb Hanai Morfydd o Gaerfyddin ac yno, ar bererindod i eglwys Llwyndafydd, sef Mrs Doris Maiorana Tegfan tra’n gweithio ar y fferm adre’, y cyfarfu gofalaeth cyntaf Arwyn a Morfydd , ac ar â’i darpar ãr a oedd ar y pryd yn fyfyriwr ddiwedd yr oedfa cyflwynwyd cwpan a Tristawyd y pentref unwaith eto, am y ar gyfer y weinidogaeth yng Ngholeg y soser Capel Llwyndafydd iddi i gofio am ei newydd ar yr 8fed o Ionawr, am farwolaeth Presbyteriaid Caerfyrddin. Priodwyd y chyfnod yno gydag Arwyn. Mrs Doris Maiorana, Tegfan, Dolypandy, ddau yng nghapel y Priordy, Caerfyrddin Roedd Morfydd yn meddu ar gymeriad priod y diweddar Toni. Aethpwyd â hi ar y 12fed Gorffennaf 1949 ac yn ystod y annibynol iawn ac fe lwyddodd i gadw ei i’r ysbyty ar yr ail ar bymtheg o Ragfyr, blynyddoedd dilynol bu Arwyn a Morfydd hannibyniaeth tan yn weddol ddiweddar. bore angladd y ddiweddar Miss Gwen yn gweinidogaethu yn Llwyndafydd a Bu’n werthfawrogol o bob cymorth Davies Panteg, y ddwy chwaer hon wedi Cheinewydd; Hebron a Moreia, Pencader; a dderbyniodd gan ei ffrindiau a’i byw ar draws y ffordd i’w gilydd ar hyd y Tremansel, Abertawe a Horeb, Penrhyn-coch. chymdogion. blynyddoedd. Yn ystod eu cyfnod yn Llwyndafydd a Yn ddi-os, byddwn yn gweld ei heisiau Gwraig siriol a charedig iawn oedd Doris, Cheinewydd y ganwyd mab annwyl iddynt, yn fawr iawn: yn Horeb, ar y bws yn mynd ei thñ bach twt bob amser fel pin mewn Gareth. i’r dref, yn yr eisteddfod ac ar wibdaith papur. Bu yn selog iawn i Gapel Pen-llwyn Symudodd y teulu i Benrhyn-coch yn 1959 flynyddol Cymdeithas y Penrhyn. Ond drwy ei hoes, ac anodd iawn yw derbyn, na ond ymhen ychydig o flynyddoedd yn 1965 er ein tristwch o’i cholli diolchwn am welwn y wên hoffus yna, byth mwy. ‘Roedd daeth tristwch mawr i’w rhan pan bu farw fuddugoliaeth y bedd gwag ac am addewid wedi cyrraedd yr oedran têg o 93 mlwydd Arwyn yn ddisymwth. Crist o fywyd tragwyddol i bawb sydd yn oed, ac wedi gweithio yn Siop Woolworths Wedi’r ergyd lem hon fe symudodd credu ynddo. Yn sicr roedd Morfydd wedi Aberystwyth nes ei hymddeoliad. Morfydd a Gareth i Maes Seilo a bu gafael yn dynn yn yr addewidion hynny Cynhaliwyd gwasanaeth ei hangladd yng Morfydd yn gweithio fel glanhäwraig yng gydol ei hoes. Nghapel Gorffwys Daniels Aberystwyth, Ngogerddan a neuaddau’r myfyrwyr ym Cynhaliwyd ei harwyl ar ddydd Mawrth, o dan ofal y Parchg Ifan Mason Davies. Mhenbryn. Roedd hi’n uchel iawn ei pharch 25ain Ionawr, yng nghapel Horeb ac yna ‘Roedd y capel bach yn orlawn gan ac yn cyflawni ei gwaith yn drwyadl. yn yr amlosgfa yn Nhreforys. Traddodwyd berthnasau, cymdogion a ffrindiau, wedi Roedd Morfydd wrth ei bodd yn mynd i’r teyrnged i Morfydd yn y capel gan ei dod ynghyd i dalu iddi y gymwynas olaf. Eisteddfod Genedlaethol bob blwyddyn yng gweinidog, y Parchedig Judith Morris Yng nghapel Pen-llwyn ar y 23ain Ionawr, nghwmni ei chwaer Nancy i stiwardio ac fe’i ac yn yr amlosgfa gan ei chyn-weinidog, yn ôl yr arferiad, cawsom emyn coffa dyrchafwyd i fod yn arolygydd a oedd yn y Parchedig Peter Thomas. Rhoddwyd amdani, a ddarllenwyd gan Miss Ann sicr yn adlewyrchiad o’i phersonoliaeth cwbl cynhorthwy yn y capel gan y Parchedig Vaughan. Hefyd, teyrnged hyfryd iawn i ddibynadwy ac ymroddgar. Wyn Morris ac yn yr amlosgfa gan y Doris , gan Mrs Heulwen Lewis. Ar hyd y blynyddoedd bu Morfydd yn Parchedig Carys Awen Jones. Yr archgludwyr Estynnwn ein cydymdeimlad â Mr a Mrs gefnogol iawn i holl weithgareddau’r pentref: oedd Robert Dobson, Ceris Gruffudd, Maldwyn Davies, Goginan a Dylan. y carnifal, yr eisteddfod, Merched y Wawr, William Howells ac Eirian Reynolds. “Yr Arglwydd a roddodd a’r Arglwydd a Cymdeithas y Penrhyn, yr Ysgol Feithrin Dosbarthwyd y taflenni gan Mervyn gymerodd ymaith. Bendigedig fyddo enw a’r Eglwys. Roedd hi hefyd Hughes a Richard Wyn yr Arglwydd” yn wyneb cyfarwydd Davies. Mrs Mair Evans fu’n yng nghyfarfodydd cinio gwasanaethu wrth yr organ. Miss Mair Eluned Davies, 7 Age Concern yn y dref. Cydymdeimlwn yn ddwys Dolypandy Roedd hi’n arbennig o â Gareth a’r teulu cyfan yn ffyddlon i’r oedfaon yn eu galar a’u profedigaeth o Pan ddaeth y newydd am Mair Davies, eto Horeb ac fe brofodd ei golli un oedd mor annwyl yn o Dolypandy, ar Ionawr 21ain, tristawyd y gweinidog a’i chyn-weinidog ein golwg. pentref bach, gan mai hon oedd y drydedd o’i theyrngarwch a’i chwaer a gollwyd mewn rhai wythnosau o’u chefnogaeth gyson a oedd gilydd. Roedd Mair yn 89 mlwydd oed ac yn adlewyrchu ei ffydd wedi byw yn yr un bwthyn bach erioed. Yr gadarn. oedd yn chwaer i Irwin, Glyndwr, Gareth, a’r Ergyd i Morfydd oedd Mrs Morris gyda’r diweddar Elizabeth, Thomas, Gwladys, Ifan a colli Nancy yn y flwyddyn gwpan o Lwyndafydd Trevor.

RHODRI JONES FFENESTRI Brici a chontractiwr adeiladu IMEJ FFENESTRI PVCu, HEULFANNAU, DRYSAU a.y.y.b. Am y GWASANETH, PRIS 07815 121 238 a’r SAFON GORAU gan GWMNI LLEOL Gwaith cerrig Sefydledig dros 30 mlynedd Adeiladu o’r newydd Edrychwch am y Estyniadau Patios Ty^ Twt Waliau gardd 01970 880330 Cofrestrwyd gyda Llandre Bow Street

Marilyn a Ifor Jones [email protected] Y TINCER CHWEFROR 2011 11

Roedd yn fregys ei hiechyd ers amser ef a’i annwyl briod y Fedal Gee rai â dychryn, myfi yw dy Dduw. Cryfhaf maith, ond cafodd y gofal gorau bosib gan flynyddoedd yn ôl. di a’th nerthu, cynhaliaf di â’m llaw ei brawd Glyndwr a oedd yn byw efo hi. Roedd yn bleser ac yn fraint o fod yn ei orchfygol.” Dynes dawel ac annwyl, wedi mynychu ddosbarth; hynny pan oedd rhai ohonom yn selog Eglwys y Plwyf trwy ei hoes, ddim ar ddyletswydd o fod yn dysgu’r Ymddeoliad tra y gallodd. Roedd ganddi ffrindiau da plant. Cofir am y cwisiau Ysgol Sul yn y yn ei chymdogion, â estynnodd iddi bob pum degau hwyr, pan y byddai yn paratoi Dymuniadau gorau i Mr Richard Hogger, cymorth yn ddyddiol. y bobl ifanc ar eu cyfer. Cymerai y gwaith Plasmelindwr, ar ei ymddeoliad yn Cynhaliwyd gwasanaeth angladdol hwn hefyd, o ddifrif, ac roedd gorfoledd ddiweddar. cyhoeddus ar Ddydd Sadwrn 29ain Ionawr, mawr os enillai ei dîm. Yr un dymuniadau da i Mrs Joe Kennaugh, dan ofal y Parchg Andrew Herrick, ficer Meddai ar lais swynol, ac yn aelod o Elderdale, hithau hefyd wedi ymddeol yn Eglwys Santes Anne Penparcau, gyda gôr Aberystwyth. Roedd hefyd yn aelod ddiweddar. chymorth Heather Evans (Arweinyddes o Gymdeithas y Gwenynwyr. Carai fod Mae’r ddau dñ uchod islaw Tanffordd. Beth Gweddi) a’r Parchg Ifan Mason Davies a allan yn yr awyr iach, gan dreulio oriau fyddai y teimlad tybed, i enwi’r pump neu Mrs Eirwen Hughes wrth yr organ. Daeth yn gweithio yn yr ardd. Gwnâi’n sicr fod chwe tñ sydd yma yn Pentre Isa!! tyrfa ynghyd ar ddiwrnod oer ofnadwy, er ei ddisgyblion yn gwybod enwau’r blodau cof amdani. gwyllt a dyfai yn y cloddiau. Pêl-droed Tynnwyd ein sylw at adnodau Sant Paul Roedd Mr Davies yn ãr ddiymhongar at y Thesaloniaid 1. Pennod 4 adnodau 11 iawn, tawel a diffws. Er cymaint Pob dymuniad da i Amy Dryburgh, a 12, sy’n tanlinellu mewn ffordd bywyd ei weithgaredd, ni fynnai glod na Maesmelindwr, a Lowri Walker Bangor Miss Mair Davies, fel y dywedodd y Ficer chanmoliaeth, a bob amser mor ddiolchgar Villa, sydd wedi derbyn llythyr yn eu yn ei deyrnged. am bopeth. Bu yn arwain cyngherddau gwahodd i ymarfer pêl-droed gyda Sgwad “I roi eich bryd ar fyw yn dawel, a lawer, ac yn storïwr heb ei ail. Er efallai Merched Cenedlaethol Cymru, yng dilyn eich gorchwylion eich hunain, a yn berson eithaf swil, gallai siarad yn Nghroesoswallt. Pob hwyl i’r ddwy. gweithio â’ch dwylo eich hunain, fel y gyhoeddus gyda graen safonol. gorchmynasom ichwi. Felly byddwch yn Wrth gwrs, roedd ganddo ffydd gadarn, Hefyd mae scowt wedi bod ar hyd lle o ymddwyn yn weddaidd yng ngolwg y a chariad Crist yn sylfaen ei holl fywyd. Gaerdydd yn gwylio Sion Dryburgh yn rhai sydd y tu allan, ac ni fydd angen dim Astudiai ei Feibl yn reolaidd, a chredai chwarae pêl-droed. Hwyl fawr iddo yntau arnoch.” mewn nerth gweddi. Cafodd gysur hyd yn ogystal. Hedd , perffaith Hedd. yn oed yn yr ysbyty mewn emynau ac Estynnwn ein cydymdeimlad dwysaf â adnodau. Pen blwydd Glyndwr, Irwin a Gareth. Ie diwrnod du yn ein hanes oedd Ionawr 24ain, pan ddaeth diwedd bywyd Dymuniadau gorau’r fro, i Mr Jim Lewis, Mr T Martin Davies, ein hannwyl “Mr Martin”. Cynhaliwyd Llysalaw ( Exchange Stores gynt) ar ddathlu Maencrannog ei angladd Ddydd Sadwrn canlynol yng ei ben blwydd yn 90 ar y 9fed o Chwefror. nghapel Pen-llwyn, a oedd mor agos at ei Syfrdanwyd ardal eang o glywed am galon, pryd y daeth tyrfa enfawr ynghyd, Cyngor Cymuned Melindwr farwolaeth ein hannwyl Mr Davies. Ni fu o berthnasau, cyfeillion, bentrefwyr cyn yn hwylus iawn ers tro, ac yn yr ysbyty ers ddisgyblion, a chyd athrawon y gorffennol, Hoffai Cyngor Cymuned Melindwr dynnu cyn y Nadolig. Ein gobaith oedd, am ryw er coffa amdano. Arweiniwyd y gwasanaeth sylw unrhyw un sydd eisiau gwneud apêl ryfedd wyrth, iddo droi y cornel a dechrau gan ei gyn-weinidog y Parchg Morris Pugh ariannol fod rhaid i’r ceisiadau fod yn cryfhau unwaith eto pan ddêlo’r gwanwyn, Morris Rhuthun, yn cael ei gynorthwyo nwylo y clerc, Meinir Evans, 22 Heol Isfoel, ei hoff dymor . Ond nid hyn oedd ewyllys gan y Parchedigion Gordon Macdonald, . SY23 5BJ erbyn Mawrth y Duw, mae ein colled yma yn enfawr ac mae Ifan Mason Davies, cyntaf os ydynt eisiau cael eu hystyried hiraeth mawr ar ei ôl. John Tudno Williams a Wyn Rh. Morris. eleni. ( Rhaid cynnwys mantolen gyda’r Brodor o Bontgarreg oedd Mr Davies, Mrs Heulwen Lewis oedd wrth yr organ. cais) bob amser â lle cynnes yn ei galon am ei Derbyniwyd ymddiheiriadau oddi wrth y fro enedigol. Cawsom storïau difyr yn aml, Parchedigion Griffith Jones, Elwyn Pryse a Eglwys Dewi Sant am ei ffrindiau au anturiaethau yn ystod J Wynne Davies. cyfnod ei ysgol leol ac Ysgol Ramadeg Drannoeth i’r angladd fe gafwyd yn y Ar ddechrau mis Rhagfyr 2010, ni Aberteifi. gwasanaeth boreol, emyn coffa amdano, yn chynhaliwyd y noson goffi ac adloniant o Wedi gadael yr ysgol, ymunodd â’r ôl ein harfer, a lediwyd gan Mrs Sian Spink. achos y tywydd. Os digwydd i chi brynu llynges ar ddiwedd yr Ail Ryfel Byd. Nid Cafwyd teyrnged haeddiannol dros ben, tocyn/tocynnau ar gyfer y noson honno, rhyfedd mo hyn, gan fod ei dad a llawer gan Mrs Heulwen Lewis, ei gyd flaenores mi ellir defnyddio hwy ar gyfer Nos o’i gyndeidiau yn forwyr a chapteniaid ers blynyddoedd lawer. Roedd pawb a oedd Fawrth Ynyd, 8 Mawrth 2011. llongau. Teithiodd i lawer rhan o’r byd, i Sri yn bresennol o dan deimlad, a mentrwn Lanka, India a Malta ond i enwi rhai. ddweud nid oedd un llygad sych yn y festri Gwellhad Wedi gadael y llynges, aeth i goleg y bore hwnnw. Hyfforddi Caerleon i fod yn athro, ac athro Diolch am bob dylanwad a gafodd ar bob Ar ran aelodau a chyfeillion yr Eglwys, da ydoedd hefyd, yn gallu dal dychymyg un ohonom, pan oeddem yn ifanc. hoffwn ddymuno gwellhad llwyr a buan plant ac yn medru annog a chymell pawb i Cydymdeimlwn yn fawr â Mrs Anne i Mrs Gwladys Jones, Abercwmdolau, sydd roi o’i orau. Davies, ei annwyl briod, a Delyth ag Iona ei wedi derbyn llawdriniaeth yn ddiweddar. Treuliodd 55 mlynedd yn byw ym ferched hoff, ynghyd â’r holl berthnasau a Mhen-llwyn, ac yn brifathro yr ysgol leol chysylltiadau eraill. Cydymdeimlo am 32 o’r rheiny. Ymdaflodd ei hun i holl Gweddïwn amdanynt yn eu hiraeth, a waith y pentref – trysorydd y Sioe , yn boed y degfed adnod ym mhennod 41 o Cydymdeimlwn â Mr Glyndwr Davies, 7 aelod o bwyllgor y Neuadd, Ysgrifennydd y Lyfr Eseia, yn gysur iddynt. Dol-y-Pandy ar farwolaeth ei chwaer, Mair capel, Blaenor ac Athro Ysgol Sul. Enillodd “ Paid ag ofni, yr wyf i gyda thi; paid yn ddiweddar.

. 12 Y TINCER CHWEFROR 2011

BOW STREET

Suliau Mawrth yn teimlo’r emosiwn pan yn Maes Ceiro a gor-wyr i Maud ar farwolaeth Vera Lloyd yn Y Garn gwrando ar yr hanes. Diolchwyd Phillips, Tregerddan. Ysbyty Bron-glais ar Chwefror 10 a 5 yn gynnes iawn iddynt gan Shân. 5 ar ôl cystudd hir. Bu Vera am Gweler http://www.capelygarn. Cydymdeimlad flynyddoedd yn darparu copïau org/ Paratowyd y baned gan Bet sain o’r Tincer a nifer o bapurau 6 Bugail Hughes a Mary Thomas ac Cydymdeimlwn â Bryn Lloyd, bro eraill Ceredigion ar gyfer rhai 13 Beti Griffiths enillwyd y raffl gan Joyce Bowen. Nerys ac Aled, 7 Maes Ceiro, sydd a’u golwg yn pallu 20 Bugail 27 J. Elwyn Jenkins Diolch

Noddfa Dymuna Ruth, Paul, Richard 6 Uno yn y Garn am 10.00 a’r teulu, Caer Villa, ddiolch am 13 Oedfa am 2.00. Gweinidog. bob arwydd o gydymdeimlad 20 Oedfa am 10.00. Mr Raymond a ddangoswyd iddynt yn eu Davies. profedigaeth, yn arbennig eu 27 Uno yng Nghartref teulu, ffrindiau a chymdogion Tregerddan am 3.30 mewn galwad bersonol, ffôn, cardiau a rhoddion blodau. Genedigaeth Hefyd rhoddion er cof am Herbert tuag at Ambiwlans Awyr Llongyfarchiadau a dymuniadau Cymru. gorau i Peter a Sonia Mendel, Bryncastell, ar enedigaeth Moritz Cydymdeimlad yn ystod yr haf. Mae’n siwr bod Aelod hynaf Sefydliad y Merched, Rhydypennau, Mrs Eirlys Owen (ar y dde) a Mrs Cydymdeimlwn â Meinir a Felix wrth ei fodd gyda’r brawd Glenwen Thomas, Llywydd y Gangen, yn torri’r gacen i ddathlu 90fed pen blwydd y Bryn Roberts, Bryn Meillion, bach. Sefydliad yn Rhydypennau. ar farwolaeth mam Meinir yn Merched y Wawr Wrecsam ar 9 Chwefror. Rhydypennau Ar wella Cyfarfu ein Cangen nos Lun 10fed o Ionawr yn Neuadd Gobeithio bod Mrs Maud Phillips Rhydypennau. Croesawyd ni yn gwell ar ôl cael damwain fach gan Shân Hayward a ddarllenodd yn ddiweddar. lythyr oddi wrth ein Llywydd - Beryl Hughes, Pantyperan - Cydymdeimlad yn dymuno cael ei rhyddhau o’r swydd o fod yn Llywydd Cydymdeimlir â Miss Rhiannon oherwydd ei iechyd, felly bydd Roberts, 2 Maes Ceiro, ar Sian ein His-lywydd yn cario farwolaeth ei mam yn ddiweddar. mlaen fel Llywydd am weddill y tymor. Buom yn trafod busnes Yn nain eto Aelodau Sefydliad y Merched, Rhydypennau, a’u gwestai yn dathlu pen blwydd y am ychydig, yna noson gartrefol gangen yn 90 oed ar yr 21ain o Ionawr 2011. oedd heno. Llongyfarchiadau i Mrs Ray Evans, 39 Maes Ceiro, ar ddod yn Nain Cawsom amser hynod ddifyr unwaith eto wrth i Tomos Cai CRONFA GOFFA’R FONESIG GRACE JAMES gan Gwenda Edwards (Brenda yn Elias gael ei eni yn Llanrhystud. Gwahoddir ceisiadau oddi wrth fudiadau neu gymdeithasau’r darllen yr hanes yn absenoldeb henoed am gymhorthdal o’r gronfa uchod. Dylai’r gymdeithas Gwenda), Beryl Hughes, Dolau, Genedigaeth fod o fewn ffiniau hen Gyngor Dosbarth Aberystwyth. Gellir a Brenda Jones. Bu’r tair yn cael ffurflenni cais oddi wrth yr ysgrifennydd a dylid eu Oberammergau yn gweld Pasiant Llongyfarchiadau mawr i Rhydian dychwelyd cyn 31 Mawrth 2011. Yr ysgrifennydd yw: y Croeshoeliad ar amserau a Megan Phillips, Cleve, De gwahanol. Gwenda yn 1970, Beryl Awstralia, ar enedigaeth mab arall Mary Jones, Lleifior, 27 Glan Rheidol, Llanbadarn Fawr yn 1990 a Brenda yn 2010. Yn ôl y a’r enw - Bryn Alun; brawd bach i Aberystwyth SY23 3GG 01970 624408 dair roedd yn brofiad anhygoel ac Aled Jac ar Ionawr 7fed ãyr bach yn emosiynol iawn, wir roeddym arall i Alun a Louisa Phillips,

TAFARN TYNLLIDIART GWASANAETH Blodau i bob achlysur Ty Bwyta a Bar TEIPIO Blodau’r Bedol

Prydau neilltuol y dydd CYSYLLTWCH Â Priodasau . Pen blwydd . Prydau pysgod arbennig MAIR ENGLAND Genedigaeth . Angladdau . Cinio Dydd Sul PANTYGLYN Blodau i Eglwysi a Bwydlen lawn hanner dydd LLANDRE Chapeli neu unrhyw achlysur neu yn yr hwyr CEREDIGION CROESO SY24 5BS Donald Morgan (mantais i archebu o flaen llaw) Hen Efail, Llanrhystud SY23 5AB FFON: 01970 828693 Ffôn 01974 202233 CAPEL BANGOR E-BOST: [email protected] Danfon am ddim o fewn dalgylch y Tincer

01970 880 248 [email protected] Y TINCER CHWEFROR 2011 13

COLOFN MRS JONES CYNGOR CYMUNED TIRYMYNACH

Ar ddechrau’r gaeaf, dechreuais y byd ar ben a phobl ar basio Cyfarfu’r Cyngor ar nos saga uwchraddio rhan o wneud peth gwirion, gweithred o i’m cyfeillion pluog. Ffyrdd rhai Iau 27 Ionawr yn Neuadd Maesafallen er bod gobaith ofal sydd wedi troi a’m brathu o ohonynt yw leinio ar y ffens fel Rhydypennau o dan gweld pethau yn dod i ddifrif. Ac eto, y mae’n weithred y rhesiad o Oliver Twists yn agor lywyddiaeth y cadeirydd fwcwl yn y flwyddyn hon. mae llawer yn ei gwneud, yr wyf eu pigau led y pen ond y mae y Cyng. Owain Morgan. Llwyddodd y Cyng yn siwr fod llawer o’m darllenwyr, gan rai ffyrdd mwy sneclyd o Prif waith y noson oedd Hinge i berswadio’r Cyngor hwythau, yn ei gwneud. Yn arddangos anghymeradwyaeth. penderfynu ar y praesept Sir i gyflenwi llwyth o wir, o ystyried fod bron pob Tric y jac do yw dyrnu y bwrdd am y flwyddyn 2011-12 a raean/halen ar bedwar safle siop fwyd yn paratoi y cyfarpar adar yn ddidrugaredd fel petai dosbarthu rhoddion i’r pe digwydd i’r tywydd anghenrhediol y mae’n amlwg hynny yn mynd i ryddhau rhyw gymuned. waethygu eto. Y safleoedd fod y gwneud nid yn unig yn friwsionyn cudd, gwagsymera a Sail Treth y Cyngor yw: Maesceiro, Maesafallen, beth cyffredin ond yn magu yr chwilio yn y gwair o’i gwmpas am eleni yw £827.13. Bryncastell a Thregerddan. un ymateb yn y rhai yr ydym fel petai’ gwendid yn eu lladd a Penderfynwyd ar braesept Mae’r ffordd drwy’r ystâd yn gofalu amdanynt, sef rhaib a wna’r colomennod a chrawcian o £14,700, sy’n cyfateb i at Gartref Tregerddan blacmel. o’r coed yn nghefn yr ardd wna’r £17.77 am annedd Band D. yn peri trafferth i drudwyaid fel petaent yn cyhoeddi Mewn ymateb i nifer o drafnidiaeth a phobl yn Am beth ydw i yn sôn, meddech fy niffyg gofal i’r pentref. apeliadau am roddion o bell ystod rhew ac eira, a rhaid chi? Wel, bwydo adar gwyllt. ac agos penderfynwyd fel a ei chadw ar agor ar gyfer Mae’r Gymdeithas Frenhinol er Gan y robin goch a chan y titw y ganlyn: Ffrindiau Cartref y gwasanaethau hanfodol. Gwarchod Adar yn pwyso arnom mae’r ymateb rhyfeddaf. Daw robin Tregerddan £100, Maes Diolchwyd i’r Cyng Hinge wneud yn wyneb diflaniad adar i mewn i’r conservatory yn dalog Chwarae Rhydypennau am ei adroddiad. bychain y gerddi ac fe rydym a chlwydo ar sil y ffernestr gan £400, Pwyllgor Henoed Daeth pecynnau ninnau yn fwy na pharod i fflachio ei fynwes arnaf. Ac y £200, Tincer £300, Mynwent sylweddol i law parthed ufuddhau gan ein bod yn gofidio mae’n ddigon dof fel y gallaf roi y Garn £150, Mynwent Cynllun Datblygu Lleol drostynt yn yr oer, yn enwedig ychydig friwsion i lawr yn ei ymyl. Noddfa £130, Clwb Hoci 2007-2022. Mae nifer o pan yw’n eira.Ac fe’m brathwyd Ac y mae’n ddigon cwrtais i beidio Bow Street £100, Cylch safleoedd wedi ei nodi i am i mi bendefynu bwydo a rhuthro allan ar ol ei bryd, caf Meithrin Rhydypennau yn lleol ar gyfer codi tai, cymaint o wahanol fathau o adar eistedd yno gydag ef ,ac y mae ef £100, Ysgol Rhydypennau ac eto mae problem y ac a fedrwn. a Buster yn anwybyddu ei gilydd £100, Ambiwlans Awyr garthffosiaeth yn parhau. yn llwyr.Tric y titw yw cymryd Cymru £100, Neuadd Cyfnod o ymgynghori Ers blynyddoedd fe fyddai y tñ gwydr drosodd. Pan euthum Rhydypennau £1000, yw hwn eto, ac yn Meirion a mi yn bwydo’r adar i ar fy ngwyliau, roeddwn yn CAB £100, Ffederasiwn ddiweddarach daw’r cyfnod mewn dau le yn yr ardd, ar dop ymwybodol iawn y byddai arnaf CffI Ceredigion £50, Ffagl archwilio a mabwysiadu. y sied i’r adar mwyaf megis angen tynnu’r planhigion tomatos Gobaith £50, Papur Sain Mae dogfennau, ffurflenni y brain ac mewn bwyty adar pan ddeuwn yn fy ôl...ond pan Ceredigion £50. ymgynghori, a mapiau pwrpasol ar gyfer y rhai llai.Yr ddeuais yn fy ôl ,sylweddolais i Roedd y Cyng. Paul i’w gweld yn Swyddfa’r hyn sydd yn wahanol, eleni, yw mi adael drws y tñ gwydr ar agor a Hinge yn bresennol a Cyngor, Penmorfa, fy mod i wedi penderfynu bod bod gennyf, bellach, denantiaid - y chyflwynodd ei adroddiad , ac yn holl yn fwy gwyddonol a bwydo yn titw. Nid dyma eu cartref, wrth misol. Dywedodd bod lyfrgelloedd cyhoeddus. addas, hynny yw, darparu cnau gwrs, ond dyma yn sicr ddigon y cais am agor gorsaf Problem arall a a hadau a phryfetach, yn ogystal ganolfan cadw’n heini yn enwedig drên yn Bow Street drafodwyd ynglñn â a gweddillion cig. Y mae hyn yn ar dywydd drwg a bum innau yn wedi ei chyflwyno i’r datblygu lleol yw’r ffordd, a golygu fod gennyf fwy o adar ddigon diog a digon meddal fy Cynulliad a bod llawer phont y rheilffordd ar lôn yn dod i’r ardd, y dydd o’r blaen, nghalon i adael y drws ar agor a’r o gefnogaeth o’r tu cefn Clarach. Bu trafod ar yr gwelais ddwy golomen, sawl planhigion tomatos i fyny ar eu i’r syniad. Mae nifer o hen syniad o gael pont a drudwy a jac do, un bioden, un cyfer - wrth gwrs, pan ddaw hi’n garafannau yn amlhau yn ffordd o dan y rheilffordd robin, a sawl titw ac adar yr eira amser tomatos, fe wel y titws newid, lle lleihau tu cefn i Wern ychydig is na Wern Deg a dau dderyn du i gyd yn heidio fe fydd planhigion newydd a bydd Deg ac mae’r swyddog ynghyd a chylchdro. Tebyg o gwmpas y caffi yr un pryd. Fe y drws wedi ei gau ond am rwan, gorfodaeth newydd - sef y daw cylchdro gyda ddaw jybinc yno yn rheolaidd, fe gant chwarae yno yn ffri. Ond Huw Davies yn delio a’r datblygiad yr orsaf, ond hefyd, a sawl bronfraith ond ofnaf pan yw bwyd y bwrdd yn brin, mater ar y funud, a bod stori arall fydd mynd o dan fod y dryw bach oeddd gennyf nid oes dim neidio o un gangen i’r trafodaethau cyfreithiol y rheilffordd. y llynedd wedi marw, yn sicr y llall ac ymdrechu i gerdded i fyny’r yn mynd ymlaen. A dal Bydd y cyfarfod nesaf ar mae wedi diflannu o’m gardd i. Y ffenestri a’r holl driciau eraill y i rygnu ymlaen y mae 24 Chwefror. brath, wrth gwrs, yw fod gwneud byddaf yn eu mwynhau, o na, yn hyn olll yn costio mewn arian hytrrach, pyramid o adar a welaf ac amser ond ni fyddai gennyf a phob un yn syllu i’m cyfeiriad fel ots am hynny petawn yn cael casgliad o Svengalis ... gwerthfawrogiad. Nid wyf yn disgwyl iddynt ffeilio heibio fi a Ond yr wyf yn ffodus mewn un moesymgrymu ond fe hoffwn gael peth, o leiaf, nid oes yr un wiwer ychydig o ystyriaeth, serch hynny, lwyd wedi dechrau ymuino yn ar yr adegau prin pan yw’r caffi yn y wledd,y mae’r adar yn bleser. wag a minnau yn methu ei lenwi Niwsans fyddai hi yn enwedig am fy mod wedi anghofio bwyd. petai hi a’i thylwyth yn gosod eu tñ yn y lofft neu sied yr ardd. Ac Pan ddigwydd hynny - a dim yr wyf yn ffodus iawn fod yr adar ond rhyw ddwywaith y mae yn ymddiried digon ynof i ddod wedi digwydd - fe dybiech fod i’m gardd a bwydo yno. Hir y pery. 14 Y TINCER CHWEFROR 2011

John Huw Griffiths

Er imi fynychu Eisteddfod Genedlaethol Aberystwytyth 1952, am Y Pry Cop rai dyddiau, Prifwyl Glynebwy 1958 oedd y gyntaf imi’i chael yn gyfan. Dim ond un 1963 yn Llandudno a fethais wedyn. ‘Torth’ oedd Hyw yw ef; â hoyw afiaith – gwea’n gylch testun yr englyn ym 1958 ac o’r 220 fu’n cystadlu rhannodd Seimon Ei gain gamp o rwydwaith, B. Jones y beirniad y wobr rhwng y Parchedig Cadvan Jones, Blaenau A’i nod yw na edy’i waith Ffestiniog, a J.H.Griffiths, Ardwyn, Goginan. ‘Guto’ oedd ffugenw Heb ei orffen yn berffaith. John Huw, a oedd yn 83 oed, a dyma’i englyn: Yr Englyn Rhin grawn yw a grynhowyd – ynddi hi Yn nawdd iach a graswyd; Cywrain yw, cryno’i wead, - caeth ei air, Rhodd i hulio bwrdd aelwyd Coeth ei wisg a’i drwsiad, A brawf i bawb yn brif fwyd. A’i fydr o a’i fyw drawiad A sain ei glec yw swyn gwlad. Gan imi weld John.Huw. yn cael ei wobrwyo cyn hynny mewn sawl eisteddfod dyma sut y canodd i’r eisteddfod: Mae englynion Wil Ifan, William Morris a T. Gwynn Jones ar yr un testun yn ymyl un bardd Goginan. Y mae’r diweddar Tudor Davies Hoenus yw ‘rôl hanes hir, - yn ei llys mewn cerdd i sy’n cyfeirio at enwogion y fro yn sôn am yr Cân a llên a noddir; englynwr: Yno hed yr Awen wir A’r heniaith a feithrinir. John Huw Griffiths, Pant-y-ffynnon, Addfwyn ãr i’w fro yn gaer, Ar wahân i weld John Huw mewn steddfod fe’i gwelais fore Sul 11 Cain englynwr ac ymgomiwr, Mai 1958 pan bregethwn yng nghapel Wesle Horeb, Cwmbrwyno, cyn Daeth yn ôl ‘rôl teithio dae’r. imi fynd i Fethel, Cwmrheidol y prynhawn ac Ebeneser, Ystumtuen yr hwyr. Rwy’n ei gofio yn diolch yn gynnes imi am yr oedfa a Gresyn na byddai’r cyfaill Tudor wedi gallu casglu cynnyrch John minnau wedi traethu ar ‘Chi yw halen y ddaear’. Roedd yn addolwr Huw i gyfrol fel y bwriadodd. Wrth ddiolch am gynhaeaf ei awen selog yn Horeb wedi dychwelyd o’i grwydriadau ym 1935 i fyw yn bydd raid chwilio am ragor o’i gynnyrch. Ardwyn gyda’i chwaer, ac yn cerdded oddi yno i’r addoldy fore a hwyr beth bynnag fyddai’r tywydd. Roedd yn Gristion ecwmenaidd cyn W J Edwards i’r gair ddod yn gyfarwydd gan y byddai’n athro ysgol Sul gyda’r Presbyteriaid yng nghapel y Dyffryn ger ei gartre y prynhawn - athro rhagorol yn ôl chwiorydd y dosbarth. Gan ei fod yn gymydog da ei hun yn ôl pob sôn mae’n werth oedi gyda’i englyn:

I Gymydog

Mor hyfwyn, mawr ei ofal, - ei hanes Ydyw gweini dyfal; Un o wyrda ein hardal Na ãyr sut i wneud tro sâl.

Mewn bwthyn o’r enw Eithin-bach, Ystumtuen, y ganed John Huw, ar 23 Ionawr 1875, a brawd i’w dad oedd Llewelyn, tad y brodyr Trefor, Alun a Huw, y cenedlaetholwyr cadarn y cefais y fraint o fod yn eu cwmni hwyliog yn gyson. Wedi gadael yr ysgol yn 12 oed a llafurio am gyfnod yn un o weithiau mwyn yr ardal aeth i un o John Huw Griffiths lofeydd Morgannwg cyn mudo i Awstralia. Yn ôl i Lundain ymhen gyda’i nai Huw rhai blynyddoedd cyn dychwelyd i Goginan. Flwyddyn ar ôl ennill Griffiths (Y Glo) a yng Nglynebwy bu farw’r Parchedig Arthur Wyn Williams (un o Gareth Huw Griffiths Benmachno) gweinidog Llanfan, yn frawychus o sydyn a dychwelodd yn blentyn bach May ei briod, merch chwaer John Huw i Ardwyn at y ddau. A’r yn Swyddfa’r Glo, flwyddyn wedyn bu farw’r englynwr crefftus yn 85 oed. Ffordd Alexandra, Cynhwysodd Alan Llwyd ddau o englynion John Huw yn Y Aberystwyth. Diolch i Flodeugerdd Englynion: Mrs Tegwen Griffiths am y llun.

JONATHAN JAMES LEWIS saer coed adeiladydd bronllys, capel bangor aberystwyth 01970 880652 Y TINCER 07773442260 [email protected] Y TINCER CHWEFROR 2011 15

YSGOL PENRHYN-COCH

Nofio Pêl-rwyd

Bu nifer o ddisgyblion yr ysgol yn cymryd Bu tîm pêl-rwyd yr ysgol yn chwarae yn rhan yng Ngala Nofio ysgolion yr ardal. nhwrnament pêl-rwyd yr Urdd, cylch Llwyddodd nifer i ennill drwodd i’r rownd Aberystwyth yn ddiweddar. Cafwyd llawer o derfynol. Llongyfarchiadau iddynt. chwarae ac ymdrechion da gan aelodau’r tîm ond yn anffodus ni lwyddwyd i fynd drwodd Chwaraeon i’r rownd nesaf. Da iawn i bob un am eu hymdrech ac i Miss Cory am eu hyffroddi. Aeth dau o ddisgyblion yr ysgol i lawr i gystadlu mewn gala nofio arbennig ym Dewi Pws mhwll nofio Plas-crug. Bu Hafwen a Ioan wrthi yn nofio’u gorau yn erbyn disgyblion Fel rhan o waith Darllen Miliwn o Eiriau, Dewi Pws wrthi yn gweithio gyda disgyblion eraill ysgolion yr ardal. Llongyfarchiadau cafwyd cyfle i groesawu Dewi Pws i’r ysgol. blynyddoedd 5 a 6. mawr i’r ddau ohonynt am eu hymdrech a Treuliodd sesiwn yn sgwrsio ac yn cynnal llongyfarchiadau mawr i Ioan Jones a ddaeth gweithgareddau am lyfrau gyda disgyblion yn gyntaf yn ei gystadleuaeth. Da iawn iddo. blynyddoedd 5 a 6. Cyflwynodd y sesiynau yn ei ffurf unigryw gan ennyn a chadw Stondin Gacennau diddordeb yr holl ddisgyblion.

Cynhaliwyd stondin gacennau fisol yr ysgol Biathlon ddiwedd mis Ionawr. Tro dosbarth Mr Roberts oedd hi y tro yma. Daeth criw da at ei gilydd Llongyfarchiadau i Seren Jenkins a aeth i lawr i drefnu a rhedeg y stondin. Diolch i bawb a i Gaerfaddon (Bath) i gystadlu yn Rownd gyn gyfrannodd gacennau neu fu wrthi yn prynu. derfynol Cystadleuaeth Biathlon GB Cymru. Llwyddwyd i godi dros £130 mewn cyfnod Bu’n rhaid iddi nofio 50m yn ogystal a rhedeg byr iawn o amser. Diolch i bawb a ddaeth i 400. Da iawn hi am ei hymdrechion yn erbyn gefnogi. disgyblion o ysgolion enwog megis Millfield.

Japan

Cafwyd ymweliadau gan Fumi o Japan yn ystod y mis diwethaf. Yn ystod y sesiynau Seren Jenkins a fu’n cystadlu yng Nghaerfaddon (Bath) cafodd y disgyblion gyfle i gael gwybodaeth yn ddiweddar am y wlad a’i thraddodiadau ynghyd â blasu bwydydd y wlad. Yn ystod yr ail sesiwn aethpwyd ati i chwarae gêmau amrywiol megis ymladd sumo ynghyd â gwneud ^ origami a dysgu sut i ddefnyddio chopsticks. Cafwyd sesiynau diddorol iawn. Diolch i Fumi CLWB CWL am wneud y sesiynau yn hwyl i’r disgyblion. Penrhyn-coch Ioan Jones a Hafwen Clarke a fu’n cystadlu yn y Gala nofio ym mhwll nofio Plas-crug yn ddiweddar. CLWB AR ÔL YSGOL Ar Agor Llun-Gwener o 3.30 y.p - 5.30 y.p. £6 y sesiwn £5 ail blentyn Sesiynau wrth yr awr ar gael Bwyd a Diod Iachus yn Gynwysedig Gofal Plant Cofrestredig CLWB GWYLIAU Mae’r clwb hefyd ar agor yn ystod gwyliau’r ysgol a diwrnodau HMS 08.30 y.b. – 5.30 y.p. £20 y diwrnod plentyn cyntaf £18 y diwrnod ail plentyn Sesiwn hanner diwrnod 08.30 – 1.00 y.p. neu 1.00 y.p. – 5.30 y.p.

£10 plentyn cyntaf . £9 ail plentyn

www.facebook.com/pages/Clwb-Cwl-Penrhyn- coch-After-School-Club/235577369148?ref=ts I fwcio cysylltwch â Delyth James neu Katy Nash ar 07972 315392 [email protected] Neu cipiwch mewn i’r clwb ar ôl Ysgol Tim pel-rwyd yr ysgol a fu’n cystadlu yn nhwrnament yr Urdd. 16 Y TINCER CHWEFROR 2011

CYNGOR CYMUNED TREFEURIG

Cyfarfu’r Cyngor nos Fawrth, 18 codi unrhyw fater. Cyflwynwyd Ionawr, yn Hen Ysgol Trefeurig y dogfennau i’r Cyngor. gyda’r Cadeirydd, Trefor Davies, yn y gadair. Roedd Ystyriwyd ceisiadau ar wyth o’r cynghorwyr eraill yn gyfer grantiau cymunedol. bresennol, ynghyd â’r Clerc a’r Penderfynwyd cyfrannu fel a Brysgaga Cynghorydd Sir. Derbyniwyd ganlyn: Grãp Datblygu Ysgol ymddiheuriad gan Daniel Jones. Trefeurig £250; Grãp Dros 60 Cydymdeimlwyd â’r cyn-aelod Trefeurig £150; Cymdeithas Bu un o’n darllenwyr mewn cysylltiad yn holi ‘Beth yw ystyr y gair Mrs Connie Evans a’r teulu ar Cae Chwarae Pen-bont £250; sy’n enw ar fferm yn Bow Street - Brysgaga? farwolaeth Mr Eddie Evans. Cylch Meithrin Trefeurig £150; Clwb Cãl Penrhyn-coch £250; Saif y fferm ar gyrion y pentref wrth adael ar hyd y Lon Groes Trafodwyd y tywydd Cymdeithas Cae Chwarae ac mae yn enwog am ei gwartheg duon. Gweler http://www. oer a rhewllyd a gafwyd, Penrhyn-coch (PATRASA) £250; brysgagawelshblack.co.uk/ y diffyg graeanu y tu Clwb Pêl-droed Penrhyn-coch draw i Benrhyn-coch ac £400; Neuadd y Penrhyn Dyma eglurhad a gyhoeddwyd yn rhifyn 10 o’r Tincer (Meh/Gorff amharodrwydd y Cyngor £750; Grãp Ymddeolwyr 1978 t[11]) Sir i ddarparu rhagor o Penrhyn-coch £150; Brownies finiau graeanu. Nododd y Penrhyn-coch £100; Cartref Cwestiwn anodd ... ac un nad oes ateb pendant iddo. Dyma gynnig Cynghorydd Sir ei fod eisoes Tregerddan £250; Y Tincer £250; petrus. Am yr elfen gyntaf Brysg – gellir awgrymu mai’r un wedi codi’r materion hyn gyda’r Ambiwlans Awyr Cymru £300; yw hwn a’r gair ‘prysg’ sef ‘llwyn o goed’, ond i’r ‘p’ ar y dechrau aelod cabinet perthnasol a cyfanswm o £3,500. ymdebygu i ‘b’ ar lafar. Mae’n werth sylwi mai ‘Prysgaga’ yw’r ffurf chyda swyddogion y Cyngor, ac gan Lewis Morris (gãr cyfarwydd â’r ardaloedd hyn) yn ei Celtic addawodd wneud hynny eto. Adroddwyd y rhagwelid Remains, t. 366. y byddai tua £5,700 yng Roedd y Cadeirydd wedi nghoffrau’r Cyngor ar ddiwedd Ac o ran diddordeb ceir enw arall yn cynnwys yr elfen ‘prysg’ bod mewn cyfarfod o Grãp y flwyddyn ariannol, sef heb fod ymhell iawn, sef Llwyn-prysg, ger Salem, Coedgruffydd a Datblygu Ysgol Trefeurig. £2,500 ar gyfer cronfa adeilad Phen-rhiw. Y mae’r elfen ‘gaga’ yn fwy dieithr ond gallai fod yn enw Adroddodd fod lês y Grãp ar y Cylch Meithrin, £1,500 o person, er y byddai’n enw anghyffredin hefyd. Yn hanes bywyd yr Ysgol gan y Cyngor Sir yn arian wrth gefn a thua £1,700 Padarn, y sant a roddodd ei enw i Lanbadarn-fawr, a ysgrifennwyd dod i ben ddiwedd Mawrth; o arian a dderbyniwyd yn eglwys gyntefig yng Nghlarach, a’r enw a roddir iddi yno yw wedi hynny byddai raid talu ystod y flwyddyn (yn bennaf Crucis Agam. Meddai’r ysgolhaig mawr hwnnw Egerton Phillimore, rhent uchel am yr Ysgol neu ad-daliadau TAW ac ad-daliad “Some have thought that part of this name is preserved in the ei phrynu. Y pris a ofynnid yswiriant). Penderfynwyd y equally curious modern place-name Brysgaga, a little NW of Bow oedd £140,000, ac roedd y Grãp dylid gosod archebiant (‘precept’) Street”. Ond sut aeth ‘agam’ yn ‘aga’? Mewn Hen Gymraeg byddai yn bwriadu gwneud cais am o £13,000 ar gyfer 2011/12, sef m weithiau yn golygu f, ac felly er mai agam a ysgrifennid, agaf grant loteri i geisio cwrdd â’r £8,000 ar gyfer costau rhedeg a ddywedid, a’r cam nesaf fyddai colli’r f o ddiwedd y gair wrth gofyn. Mynegodd y Cyngor cyffredinol, £1,500 ar gyfer siarad, a chael aga. Yn union fel y byddwn yn dweud ‘gaea’ wrth ei gefnogaeth i’r Grãp yn eu costau cyfalaf a £3,500 ar gyfer sgwrsio â’n gilydd, ac nid ‘gaeaf’. Felly dyna Prysg Aga(f), sef “coed hymdrechion i gadw’r Ysgol ar y gronfa grantiau cymunedol. a oedd yn eiddo, neu’n drigfan i rywun o’r enw Aga(f)”, a hwnnw gyfer defnydd y gymuned. Barnwyd y byddai hynny wrth ei ynganu gan genhedlaeth ar ôl cenhedlaeth o’r ardalwyr ynghyd â’r arian a drosglwyddid wedi troi’n ‘Brysgaga’. Adroddwyd fod y Clerc yn o 2010/11 yn ddigonol ar gyfer bwriadu ymddeol ddiwedd anghenion y Cyngor. Mawrth ar ôl 37 mlynedd gyda’r Cyngor, pump fel aelod Roedd y fersiwn diweddaraf a 32 fel Clerc. Nodwyd y o’r Cynllun Datblygu Lleol byddai cyfle yn nes ymlaen wedi cyrraedd ac roedd angen i ddiolch i Mrs Walker am ei sylwadau arno erbyn canol gwaith diflino dros y Cyngor. Chwefror. Gan ei fod yn Cytunwyd i hysbysebu’r swydd cynnig ychwaneg o ddatblygu yn syth. Roedd angen diogelu yn rhan uchaf y pentref, a bod llyfrau cofnodion y Cyngor y Cyngor wedi gwrthwynebu 1945-2008, a chytunwyd i’w datblygiad i’r cyfeiriad hwnnw cynnig i Archifdy Ceredigion. sawl gwaith o’r blaen, am Roedd y cofnodion blaenorol, resymau hysbys, penderfynwyd 1894-1945, yn y Llyfrgell ysgrifennu ymateb i’r perwyl Genedlaethol, ond gan mai hwnnw. polisi’r sefydliad hwnnw bellach oedd peidio â bod Penderfyniad cynllunio: yn gyfrifol am gofnodion o’r estyniad i Gwarcaeau, Salem fath cytunwyd y dylid symud – caniatawyd. Cais cynllunio: y rheini hefyd i Archifdy estyniad i Blaencastell, Ceredigion. Penrhyn-coch – dim gwrthwynebiad. Cynhelir y Adroddodd y Clerc fod yr cyfarfod nesaf 22 Chwefror archwiliad ariannol ar gyfer yn Neuadd y Penrhyn. Ceir 2009/10 bellach wedi’i gwblhau, y cofnodion llawn ar www. ac nid oedd yr archwilwyr wedi trefeurig.org . Y TINCER CHWEFROR 2011 17

COLOFNYDD Y MIS Noson lawen

GWION ELIS- WILLIAMS

Os gwrandewch yn astud wrth sefyll ar y traeth yma yn y Borth, fe sylweddolwch fod caniad clychau’r ddinas goll wedi eu distewi gan fwmian y generaduron, wrth i’r contractwyr weithio rownd y rîl i gwblhau cymal cyntaf y brosiect amddiffyn arfordirol. Er fy mod i’n newydd ddyfodiad i’r ardal, mae hi’n bur amlwg y bod angen adnewyddu’r hen systemau amddiffyn, sy’n tarddu o’r saithdegau. Darllenais un rhywun yn fwy tebygol o ddod adroddiad yn ddiweddar a oedd ar draws tsimpansi’n siglo o yn honni y gall y Borth gyfan ganghenau’r goedwig suddedig gael eu llyncu gan y tonnau na lle i barcio ar y stryd fawr o fewn ugain mlynedd, os na yng nghanol Gorffennaf. fuasai’r hen amddiffyniadau’n Gyda’r holl doriadau mewn cael eu hadnewyddu. Dwi hefyd gwariant cyhoeddus, fe fydd wedi clywed gan ambell un o hefyd yn ddiddorol gweld drigolion y pentref am lifogydd beth fydd dyfodol cyfleusterau yn y gorffennol, pan oedd megis y toiledau cyhoeddus amddiffyniad llifogydd yn a’r ganolfan wybodaeth - yn Bydd Côr Ger-y-lli a Linda Griffiths a’r merched - Lisa a Gwenno i’w gweld ar y rhaglen gyfystyr ag agor y drws ffrynt enwedig gan nad yw’r cyngor Noson Lawen a ddarlledir nos Sadwrn 12 Mawrth am 8.20. Recordiwyd y rhaglen ym er mwyn gadael i’r dãr lifo dan unrhyw rwymedigaeth Mhontrhydfendigaid cyn y Nadolig ac os craffwch yn fanwl fe welwch rai o ddalgylch allan. Rwyf hefyd yn reit sicir i’w darparu. Fe fydd angen y Tincer yn y gynulleidfa! Mae’n debyg y bydd ail-ddarllediad nos Wener 25 am fod neb o’r pentref wedi bod buddsoddiad yn y pentref 23.05. Artisitiad eraill - Gwawr Edwards, Ifan Gruffydd a Gildas. yn adeiladu arch ar gyfer ein hefyd felly, os y bydd y rîff yn cymdogion yn yr anifeilfa, felly llwyddiannus yn ei hamcan o y mae hi’n synnwyr cyffredin wellhau’r amodau syrffio. fod y gwaith yma’n mynd yn ei flaen. Yn bwysicach efallai, fe fydd y Borth wedi ei hamddiffyn Fel rhan o’r cynlluniau rhag digwyddiad ‘unwaith amddiffyn, mae rîff mewn canrif’ pan fydd yr aml-bwrpas yn cael ei hadeiladu amddiffynfeydd wedi eu gyda’r bwriad o ledaenu’r cwblau. Felly Noa, rho dy traeth ar ochr ddeheuol y dãls i lawr a tyrd am beint i’r pentref. Yn ôl ymgynghorwyr Friendship – rownd i bawb, amgylcheddol Cyngor Sir Seithenyn sy’n prynu! Ceredigion, fe fydd y rîff yn fuddiol i fywyd môr yr ardal, Un o Fethesda yw Gwion ac mae sôn hefyd y bydd y Elis-Williams sydd bellach tonnau uwch a fydd yn cael eu yn byw yn y Borth efo creu gan y rîff yn denu rhagor ei gariad Nia (a Jac y ci!) o syrffars i’r traeth, gan droi’r ac yn astudio Cadwraeth Borth yn ‘fecca syrffio’ megis Cefn Gwlad yn y Brifysgol, Waikiki, Biarritz a Rhosneigr. lle mae yng nghanol Er fod y diwydiant twristiaeth ei flwyddyn gyntaf fel yn gymharol bwysig i’r Borth myfyriwr aeddfed. Gellir yn ystod misoedd yr haf, dwi’n ei glywed fel cyfranwr amau na fydd y pentref yn achlysurol i Radio Cymru. medru ymdopi â chynnydd rhy fawr mewn niferoedd. Mae Y mis nesaf: Rhodri Darcy Y TINCER [email protected] 18 Y TINCER CHWEFROR 2011

YSGOL RHYDYPENNAU

Ymweliadau ddechrau ym mis Mawrth a gorffen ym mis Rhagfyr. Mae’r prysurdeb yn yr ysgol yn parhau Bydd hi’n angenrheidiol i bob aelod dalu gyda nifer o ymweliadau, digwyddiadau a tâl aelodaeth blynyddol o ddeg punt a fydd gweithgareddau amrywiol. Ar ddechrau’r yn talu am gost pob cyfle i ennill yn ystod tymor, fe ddaeth ymwelydd enwog iawn y cyfnod. Cyfanswm yr holl arian gwobrau i’n plith; neb llai na Dewi Pws-Bardd Plant bob blwyddyn fydd pum cant punt. Bydd Cymru eleni! Yn unol â Mrs Elaine Thomas, yr holl elw yn mynd tuag at y CRhA ac felly Ymgyngorydd Llythrennedd y Sir bu’r tuag at yr ysgol. Mi fydd y gwobrau misol fel ddau yn cyflwyno gwybodaeth i’r plant ar a ganlyn: lyfrgelloedd yr ardal. Trafodwyd eu pwrpas 1af- £25 2il-£15 3ydd-£10 ac yn benodol, sut i elwa ohonynt. Yn dilyn Os am ymuno â’r clwb cysylltwch â Delyth Craig Duggan, gohebydd BBC Canolbarth Cymru gyda y cyflwyniad, cafodd y plant gyfle i gwblhau Morgan ar 01970 820 656 rhai o blant blwyddyn 2 tasgau heriol drwy ddarllen a defnyddio llyfrau yn effeithiol. Ysbrydolodd yr ymweliad Gwasanaethau Rhys Tanat i gyfansoddi cerdd i Dewi Pws. Dyma hi: Mae tri o weinidogion yr ardal wedi cyfrannu i’n gwasanaethau boreol y tymor Dewi Pws hwn. Hoffa’r ysgol ddiolch ‘r Parchedigion Richard Lewis, Wyn Morris ac Andrew Lenny Mae Dewi Pws yn ddoniol iawn; am eu storiïau difyr a’u geiriau doeth. Ac mae’n hoffi brechdan wñ. A phan mae pobl yn ei weld, Chwaraeon ‘Sneb yn holi “Pwy?” Rhys Tanat Bl 3 Yn ddiweddar bu’r tîm pêl-rwyd yn cystadlu ym mhencampwriaeth Yr Urdd, cylch Gwyddoniaeth Aberystwyth yn y ganolfan hamdden ym Dewi Pws ac Elaine Thomas yn difyrru blwyddyn 5 a 6. Mhlas-crug. Enillodd y merched sawl gêm Bu blwyddyn 5 a 6 yn ymweld â’r Brifysgol ond collodd y tîm yn y rownd derfynol. yn Aberystwyth er mwyn derbyn darlith Perfformiad ardderchog. ar wyddoniath gan y Cemegydd enwog Dr Cynhaliwyd gala nofio cylch Aberystwyth i’r A.J.S Williams, MBE. Pwrpas y ddarlith oedd ysgolion mawr ar y 27ain o Ionawr. Oherwydd sicrhau diddordeb y disgyblion yn y pwnc a perfformiadau gwych nifer helaeth o blant rhoi cyfle i’r plant ymuno mewn arbrofion blwyddyn 3 i flwyddyn 6, aeth 20 ohonynt ymarferol ar egni a grym. Cafwyd bore difyr ymlaen i’r rownd derfynol ar y 3ydd o iawn. Chwefror.

Diwrnod ar gyfer newid Hoci

Cynhaliwyd ‘Diwrnod UNICEF ar gyfer Dyma ganlyniadau diweddar y ddau dîm Newid’ ar y 4ydd o Chwefror. Cafodd y plant hoci. Plant yr ysgol yn mwynhau bore o wyddoniaeth wisgo dillad lliwgar ar y dydd er mwyn codi Rhydypennau A – 3; Ysgol Gymraeg A-1. ymwybyddiaeth o’r achlysur a chodwyd Rhydypennau A – 5; Plas-crug A – 1. £136.50 tuag at Apêl Nyrs Calon Ceredigion. Rhydypennau B – 1; Llanilar B – 1. Rhydypennau B – 4; Llwyn yr Eos B – 0. Apêl ‘Back Pack’ Swydd Mae’r Clwb Rotary yn trefnu a chasglu nwyddau sy’n addas ar gyfer ‘Back Packs’. Mae yna ddwy swydd yn mynd yn yr ysgol:- Maent yn bwriadu danfon y nwyddau i Cynorthwy-ydd Dysgu a Gweithiwr Cynnal wledydd ble mae eu gwir angen e.e. Uganda, Dysgu Y Cyfnod Sylfaen. Sudan a Romania. Mae blwch yng nghyntedd Os am fwy o wybodaeth ffoniwch (01970) 828 yr ysgol bellach ac yn cael ei lenwi’n gyflym 608. iawn. Am fwy o wybodaeth a llwyth o luniau: Tia Cooke, Alys a Rhodri Jones yn ychwanegu nwyddau Y BBC yn galw http://www.rhydypennau.ceredigion.sch.uk i’r blwch ‘Back Packs’.

Efallai i’r rhai craff ohonoch glywed ar y radio neu digwydd gweld ar y rhaglen deledu ‘Ffeil’ yn ddiweddar rhai o blant yr ysgol yn siarad CIGYDD am wylio adar. Yn unol â wythnos gwylio adar RSPB, fe ddaeth gohebydd newydd BOW STREET Canolbarth Cymru, Craig Duggan, i’r ysgol i sgwrsio, i drafod ac i ffilmio’r plant. Eich cigydd lleol Pen-y-garn Clwb Cant Ffôn 828 447 Llun: 9-4.30 Mae’r Gymdeithas Rhieni Athrawon yn y Maw-Sad 8.00-5.30 broses o wahodd rhieni, athrawon a ffrindiau’r Gwerthir ein cynnyrch mewn ysgol i ymaelodi â chlwb 100. Mi fydd yr rhai siopau lleol aelodaeth yn parhau am flwyddyn gan Y TINCER CHWEFROR 2011 19

YSGOL PEN-LLWYN

Parti Gweneira gystadlu mewn râs rhydd Bl.5 a râs 50m Bl.5, Nuala Jones yn y râs rhydd Bl.4 a Jo Jones mewn râs broga Ar ddydd Gwener, Ionawr 21ain cynhaliwyd Bl.6 yn y Gala Terfynol. Pob lwc i’r tri ohonynt! Parti Ffarwelio ar gyfer Mrs Gweneira Williams a ymddeolodd ar ddiwedd Rhagfyr. Bu’n dysgu Big Schools’ Birdwatch dosbarth 2 yn Ysgol Pen-llwyn am rai blynyddoedd ac fe welwn ei cholled yn fawr iawn. Mae pawb yn yr ysgol wedi bod yn frwdfrydig iawn Bu’r disgyblion yn canu dwy gân i Mrs Williams, dros y pythefnos diwethaf yn ddathlu pen blwydd un wedi ei hysgrifennu yn arbennig iddi hi. Ar ôl ‘Big Schools’ Birdwatch’ yn ddeg oed a’r RSPB Cymru i’r côr ganu fe ddiolchodd Steffan Lewis a Keiran yn 100 mlwydd oed eleni. I’n cychwyn ni ar ein Evans dros y plant i gyd, Mrs Christine Charlton gwaith dathlu daeth Monica a Jenny, swyddogion dros y staff a Mr Elfed Lewis dros y rhieni a’r addysg o Ynys-hir i gynnal prynhawn llawn hwyl Llywodraethwyr. gyda nifer o weithgareddau yn y dosbarth a thu Derbyniodd yr anrhegion a’r cerdyn oddi wrth allan. Roedd hi’n brynhawn braf ac yn ffodus iawn Jo Jones, Pepe Sepulveda, Alison Griffiths a Manon ymddangosodd nifer fawr o adar ac fe fu hyn yn GOLCHDY Davies ac yna basgedaid o flodau hyfryd gan y help mawr i ni i ddysgu amdanynt. Wedyn, aeth LLANBADARN Llywodraethwyr. Roedd Mrs Gweneira Williams yn dosbarth 1 ati i greu cacennau pen blwydd i’r adar i ddiolchgar iawn am y rhoddion a’r geiriau caredig ac gloi’r dathliadau ac fel diolch i’r adar am ein helpu ni CYTUNDEB GOLCHI fe ddymunodd yn dda i bawb. gyda’n gwaith diddorol a phwysig iawn. GWASANAETH GOLCHI DUFET MAWR Gweithdy gyda’r Heddlu Gwobr ‘Sgolion-Eco CITS CHWARAEON

Yn ystod yr wythnosau diwethaf bu Manon Davies, Llongyfarchiadau i’r Pwyllgor Eco am fod mor FFÔN: 01970 612 459 fel cynrychiolydd o’r ysgol, yn mynd i’r orsaf heddlu weithgar yn ystod tymor diwethaf. Mae newidiadau MOB: 07967 235 687 i ddysgu am yr holl waith mae’r heddlu yn ei wneud. mawr yn digwydd yn Ysgol Pen-llwyn ac o ganlyniad GERAINT JAMES Yna, ar ddydd Mercher, Ionawr 19eg fe ddaeth Dave i hyn mae’r ysgol wedi cyflawni gofynion ac ennill y a Glenda yma i helpu Manon i gynnal gweithdy wobr arian. Y faner werdd yw’r targed nesaf! ‘cymryd print bysedd’ a rhai côd cuddiedig ar offer fel ffonau symudol. Roedd hi’n sesiwn ddiddorol iawn.

Ennill ‘Cyclepods’

Ar ddydd Mawrth, Ionawr 25ain fe osodwyd ‘Cyclepods’ ar dir yr ysgol er mwyn storio beiciau. Enillodd Mrs Christine Charlton y ‘Cyclepods’ i’r ysgol mewn cystadleuaeth yng nghylchgrawn Headteacher yn ystod mis Rhagfyr. Penderfynodd y Cyngor ysgol i ddewis lliwiau’r ysgol ar gyfer y pods ac i osod y ‘pods’ ger y parc chwarae.

Diwrnod ‘Cadw’n Heini Dave a Glenda gda’r plant ar ol y gweithdy print bysedd.

Fe gawson sesiynau ‘Cadw’n Heini’ ar fore dydd Gwener, Ionawr 28ain gyda Phill ac Ellie. Bu’r plant yn dysgu sgiliau rygbi, pêl-rwyd a.y.y.b. Fe fu’r plant yn rhedeg a neidio hefyd am ryw amser penodedig. Roedd pawb yn teimlo’n heini iawn erbyn diwedd y bore.

Gala Nofio

Ar fore dydd Llun cynhaliwyd Gala Nofio yr ysgolion bach ac fe fu amryw o’r disgyblion yn cystadlu. Fe fydd Iestyn Watson yn mynd ymlaen i Dave a Glenda gyda’r plant ar ôl y gweithdy print bysedd.

Disgyblion yr ysgol yn dathlu ennill cystadleuaeth Cyclepods Mrs Williams yn derbyn ei hanrhegion ffarwelio. 20 Y TINCER CHWEFROR 2011

TASG Y TINCER

? Mae’n amlwg bod testun llun Tasg Ionawr wedi plesio sawl un ohonoch chi. Daeth 21 llun Peppa trwy’r drws yn ystod y mis, ac roedd pob un ohonyn nhw’n arbennig o dda! Dyma pwy fu wrthi’n brysur efo’r pensiliau a’r paent:

Haf Lewis Evans, Capel Bangor; Becca Fflur, Tal-y-bont; Miriam Gregory, Aberystwyth; Elen Haf Bailey, Y Borth; Ela Glain Elen Morgan, Pen-y-garn, Ebenezer Thomas Bow Street; Sion Davies, ; Elen Gwen goch! Da iawn ti, ond da iawn Ifans, Bow Street; Garan ac i’r gweddill ohonoch chi hefyd Ela Glain Thomas, Caerdydd; – daliwch ati! Jessica Mai Evans, Bow Street; Rhodri Jones, Bont-goch; Rwy’n siwr bod pob un Elin Pierce Williams, ohonoch yn gwybod ein bod Bow Street; Alaw Lewis, yn dathlu rhywbeth pwysig Llangorwen; Alison Keegan, iawn ar 1 Mawrth, sef dydd Capel Bangor; Cadi Bowen Gãyl Ddewi, wrth gwrs. Ydech Jones, Penrhyn-coch; Craig chi’n gwybod am rywbeth Edwards, Capel Bangor; Mari arall sy’n digwydd yn fuan ac Elin Morgan, Llandre; wedyn, ar 3 Mawrth? Diwrnod Gruffudd Iwan, Morgan Iwan y Llyfr yw’r diwrnod hwnnw. a Gwion Iwan Ebenezer Ellis, Pa fath o lyfrau ydech chi’n Gwaelod-y-garth, Caerdydd. mwynhau eu darllen? Pwy yw eich hoff gymeriad? Falle Wel, roedd yn anodd iawn eich bod yn hoffi stori antur dewis enillydd gan fod pob sy’n llawn cyffro, neu’n hoffi un o’ch lluniau’n hyfryd, llyfrau lluniau, llyfrau posau, ond ar ôl pendroni, a chrafu neu beth am straeon tylwyth pen, ti Ela Glain sy’n ennill teg a chewri? Falle bod y tro hwn. Roeddet ti wedi rhywun diddorol yn ymweld rhoi lliw melyn hyfryd â’ch ysgol ar Ddiwrnod y ar olwynion beic Peppa, a Llyfr – awdur neu fardd hoffais y fasged las a’r sêt enwog? Neu falle y cewch chi gyfle i wisgo fel un o’ch hoff Enw gymeriadau ar y diwrnod hwnnw? Mwynhewch!

Y mis hwn, beth am liwio Cyfeiriad llun y bachgen wrthi’n darllen? Rhowch deitl ar y llyfr, neu lun ar y clawr, ac anfonwch eich gwaith ata’i erbyn dydd Gãyl Ddewi (Mawrth 1af). i’r cyfeiriad arferol: Tasg y Tincer, 46 Oed Rhif ffôn Bryncastell, Bow Street, Ceredigion, SY24 5DE. Ta ta tan toc!

Llety Maes-y-môr Amrywiaeth eang o lyfrau, cardiau,cerddoriaeth Aberystwyth ac anrhegion Cymraeg. o £20 y noson Croesawir archebion gan unigolion Ystafell yn unig . Teledu . Te a choffi . Wi Fi am ddim . Parcio. Shed i feics ac ysgolion Rhif 336 | CHWEFROR 2011 www.maesymor.co.uk 13 Stryd y Bont Aberystwyth Ffon: 01970 639 270 01970 626200