Afrikaanse Woordelys En Spelreels

AFRIKAANSE WOORDELYS

en Spelreëls > * >% tt

.''

1 jg

• ,-ÍÍ ' BÍ

i . Í mM. 2 a ? ? , ^

Digitized by the Internet Archive

in 2017 with funding from University of Pretoria, Library Services

https://archive.org/details/afrikaansewoorde06suid

Afrikaanse Woordelys

en Spelreëls

In opdrag van die

Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap

en Kuns saamgestel deur die Taalkommissie:

Dr. S. P. E. Boshoff, Dr. S. J. du Toit,

L. W. Hiemstra, M.A., Dr. W. Kempen,

Dr. T. H. le Roux, Dr. D. F. Malherbe,

Dr. J. du P. Scholtz.

Sesde verbeterde uitgawe sewende oplaag

Nasionale Boekhandel Beperk Kaapstad Bloemfontein Johannesburg 1960 I

ZF\4i^-éb^ /56 7 ^^ VOORWOORD

Hierdie druk van die Akademie se VVoordelys en Spelreëls verskll aansienlik van die vorige uitgawes, hoewel die spellingbeleid en grondbeginsels feitlik ongewysig gebly het. So ’n bewering eis al dadelik ’n verduideliking. Ons behandel die verskille kortliks puntsgewyse.

(a) Geskrap. ’n Groot aantal woorde en/of woordvorme uit die vorige Woordelys is geskrap, omdat hulle geen spellingmoeilikhede oplewer of behoort op te lewer nie. Ons noem slegs die volgende soorte gevalle:

(1) Eenvoudige, onsamegestelde woorde soos: baan, bane; beer, bere; boer, boere; boom, bome; buur, bure. Die spelling van sulke woorde kan bowendien meestal uit samestellinge wat opgeneem is, afgelei word.

(2) Samestellinge en afleidinge wat geen spellingmoeilikhede oplewer nie. As bantamgewig en bantamhoender bv. aangegee word, is dit stellig oorbodig om bantam- haantjie en bantamhennetjie ook te vermeld. Samestellinge met en sonder verbindingsklanke (veral e en s) eis egter vanweë die vormverskille wel enkele toeligtende voorbeelde soos: boerbeskult naas boerebeskult, handdoek teenoor handearbeid, loonraad teenoor loonsverhoging, verjaardag naas verjaarsdag.

(3) ’n Aantal vreemde, veral Franse, woorde is weggelaat, omdat daar in Afrikaans haas geen behoefte daaraan bestaan nie en die skrywer wat hulle moontlik af en toe nodig kry, tog maar die vreemde skryfwyse moet volg. Geleerde benamings (bv. in suiwer Latyn), soos Equus caballus, hoort ewemin in hierdie lys tuis; Ekwlde daarenteë wel.

(4) By byvoeglike naamwoorde word die trappe van verge- lyking wat geen vorm- en/of spellingmoeilikhede oplewer nie, meestal weggelaat en net die verboë vorme aangegee, of anders word aangedui dat die betrokke woord ook onverboë of alleen onverboë gebruik word. In die meeste gevalle is dit ’n saak van grammatika eerder as van spelling.

(5) Wissclvorme is, waar moontlik. verminder en dit sal stellig deur die publiek verwelkoni word. 'Twintig jaar :

gelede het ons daaromtrent gekonstateer: „Die alterna- tief is om tussen twee of meer vorme te kies, en dit kan alleen min of meer willekeurig geskied” (bl. Vni). Dit was destyds volkome juis, maar voortdurende waar- neming van die gesproke sowel as die geskrewe woord het ons oortuig dat sommige vorme minder gebruiklik as ander is en dat ons die onnodige weelde van ’n te groot vormverskeidenheid in baie gevalle goed kan ont- beer. Die hiperdeftige boter kan, om slegs ’n enkele voorbeeld te noem, nou sonder nadeel vir botter wyk.

Twintig jaar gelede het ons ook die volgende aanbeveling gedoen: „Waar daar in die geval van vreemde woorde tussen die vreemde en ’n verafrikaanste spelling gekies kan word, daar word in ooreenstemming met die spfêllingpraktyk van die oorgroot meerderheid van die skrywende publiek die voorkeur aan die verafrikaanste spelvorm gegee” (bl. XV, Opm. 1). Hierdie wenk het soveel b^rval gevind dat ons tans by talle van woorde die vreemde spelvorme met vrymoedigheid kan weglaat (kyk bv. maar net in die ou lys by woorde wat met au of c begin en vergelyk die paragraaf oor Vreemde Woorde hier onder).

(b) Bygevoeg. Bogenoemde besnoeiings is ryklik vergoed deur aanvullings. Ons noem weer net enkele belangrike soorte gevalle

(1) Tegniese, natuurwetenskaplike en ander vakterme. Vir die vierde druk (1931) het die Taalkommissie reeds van die Akademie die opdrag ontvang om „meer tegniese en wetenskaplike terme op te neem” (kyk Voorwoord, bl. III). In daardie en die volgende uitgawe is aan hierdie opdrag enigsins skoorvoetend gevolg gegee, omdat ons tegniese terminologie destyds nog feitlik van die grond af opgebou moes word. Sedert die stigting van die Fakulteit vir Natuurwetenskap en Tegniek en van die Vaktaalburo, en danksy die publikasie van allerlei vak- woordelyste, het die toestand verander en het dit vir ons moontlik geword om nou ’n groot aantal natuurwetenskaplike en tegniese terme op te neem. Maar baie sulke terme bestaan nog net op papier en moet met versigtig- heid behandel word. Die Taalkommissie het ewenwel eenstemmigheid bereik betreffende die benamings van die skeikundige elemente en ook insake die meeste uitgange van skeikundige terme. Wisselvorme word alleen nog toegelaat in die geval van die uitgange -lde/-led en -ien/-ine, maar wat bereik is, kan reeds as ’n voor- 3 waartse stap verwelkom word. Met belangstelling word aanbevelings afgewag oor vakke soos die dierkimde en geologie, om slegs enkele van die terreine te noem waarop ons tans nog weinig leiding gegee het of kan gee. Dit is ’n saak vir verdere samewerking deur die Akademie se twee Fakulteite en vir die Vaktaalburo.

(2) Eiename. In hierdie uitgawe is ’n aantal persoons- en plekname uit die Bybel, die geskiedenis, die godeleer en letterkunde van die Oudheid en die lys van amptelike plekname in die Unie opgeneem, natuurlik veral in gevalle waar hulle spellingmoeilikhede kan oplewer of as tipes kan geld. Daar is blykbaar nog baie Afri- kaners vir wie dit nodig is om te beduie dat die bekende Griekse wysgeer in Afrikaans en Nederlands Aristoteles genoem word en nie Aristotle nie, en dat die Romeinse digter Horatius heet en nie Horace nie.

(3) Afkortings. Die Akademie het in 1939 ’n Lys van Afkortings uitgegee. Hierdie lys, met byvoegings vir die natuurwetenskappe, word nou by die Akademie se Woordelys en Spelreëls ingelyf, ’n byvoegsel wat die naslaan behoort te vergemaklik.

(4) Bladwyser. ’n Bladwyser behoort die opsporing van spelreëls te vergemaklik en die nut van hierdie uitgawe te verhoog. (c) Gewyslg. Die voorgaande punte kan almal beskou word as ’n natuurlike voortsetting van ons spellingtradisie, altans as nie in stryd daarmee nie. Op ’n paar punte het ons wysigings aangebring wat gelukkig nie op ingrypende veranderings neerkom nie. Ons som weer kortliks op:

(1) Hoofletter. Of ’n woord met ’n hoofletter gespel moet word, al dan nie, is taalkimdig ’n lastige vraagstuk. In Reël 39 het ons leiding daaromtrent probeer gee.

(2) Koppelteken en deelteken. Dit ly geen twyfel nie dat die gebruik van die koppelteken baie onoordeelkundig geskied, dat dit oordryf word en tot allerlei inkonse- kwensies lei. Die Taalkommissie beveel ’n spaarsamer gebruik daarvan aan en het die koppelteken in baie woorde deur aaneenskrywing of deur die deelteken vervang. Vergelyk vir die gebruik van die deelteken Reël 19.

(3) Los of vas. In vorige uitgawes van die Woordelys het ons alleen aaneengeskrewe woorde aangegee, al is hulle soms met koppeltekens verbind. Woordgroepe is nie opgeneem nie, en dit het skrywers dikwels laat twyfel 4

of bepaalde verbindinge van woorde aaneen (met of sonder koppelteken) of los geskryf moes word. Dit is moontlik die belangrikste opsig waarin hierdie uitgawe van voriges verskil dat ons nou ook hierin leiding probeer gee deur voorbeelde van sulke woordgroepe op te neem. Ons is daarvan oortuig dat ook hierdie poglng allerweë verwelkom sal word. So is bv. die aanbeveling omtrent die skryfwyse van toe, los of vas (kyk Reël 42), ondanks bcsware daarteen, oor die algemeen deur die publiek verwelkom. In die praktyk het dit minder valstrikke vir skoolkinders beteken. Om spelling- makers te verwyt dat hulle “eye-phllologists” is (soos Jespersen sommige taalkundiges genoem het), is om die aard van hulle taak uit die oog te verloor: hullc moet dit uiteraard dikwels wees, want spelling is lets * vlr dle oog.

(4) Aparte behandeling. Waar woorde duidelik in vorm en betekenis uiteengeloop het, daar het ons hulle vroeër apart behandel, bv.: aardig teenoor arig; dadelik teenoor dalk; fluweel teenoor ferweel; Hd teenoor lit; raelan- cholies teenoor raankoliek; praktiseer teenoor prakseer; tabak teenoor twak; versraaad teenoor versraaai. Waar hulle egter slegs as wisselvorme (d.w.s. as vorme sonder verskil in betekenis) beskou Is, daar Is hulle voorheen bloot as dubbelvorme behandel, bv.: absent naas opsent, absoluut naas opsluit, affêre naas affêring, bewerasle naas bibberasie, kwets naas kwes. In die praktyk het geblyk dat die vormverskil maklik tot betekenisverskil lel, en dit het in enkele gevalle in hierdie uitgawe tot verdere skeiding en aparte behandeling gedwing. Daar is natuurlik ook grensgevalle wat miskien te gou deur ons geskel is of wat ajidersyds later afsonderlik behandel behoort te word — in ’n jong, lewenskragtige taal moet ons dit verwag. Ons kom telkens by dubbel- en oorgangsvorme. Die publiek moet nie te haastig wees om daarvan ontslae te raak nie: sommige daarvan kan nuttige diens verrig. Waar die kans daarop egter

feitlik uitgesluit Is. behoort standaardisering nou aan- gemoedig te word.

Ten slotte kan dit nie te dikwels en te sterk beklemtoon W'ord dat hierdie werk nie ’n woordeboek is nie, maar ’n woordelys, wat slegs op spellinggebied leiding wil gee. Dat ’n woord daarin ontbreek, is geen bewys hoegeiiaamd dat hy nie bestaan of dat sy bestaansreg nie erken word nie. 5

Die Taalkommissie van die Suid-Afrikaanse Akademie vlr Wetenskap en Kuns: S P. R BOSHOFF. S. J. DU TOIT. L. W. HIEMSTRA. W. KEMPEN. T. H. LE ROUX. D. F. MALHERBE. J. DU P. SCHOLTZ. AFRIKAANSE SPELREËLS GBONDBEGINSELS

1 . Die Afrikaanse spelling wil:

(1) die algemeen gebruiklike uitspraak in beskaafde Afri- kaans as grondslag aanvaar;

(2) aansluit by die Vereenvoudigde Nederlandse Spelling (V.N.S.), soos in 1904 in Suid-Afrika aanvaar, en nie onnodig daarvan afwyk nie;

(3) sover moontlik gelykvormig wees. Hierdie grondbeginsels is nou reeds ruim twintig Jaar lank (d.w.s. sedert die vierde druk van die Akademie se Woordelys en Spelreëls in 1931) gehandhaaf en verskil feitlik slegs in formulering van dié van 1921 (derde druk), met die gevolg dat ons, altans wat die grondbeginsels betref, ’n spellingtradisie van ruim dertig jaar het. Die Akademie se spellingbeleid wat op hierdie beginsels berus, is deur die skrywende publiek en van regeringsweë aanvaar, en daar bestaan geen rede om tans sterk daarvan af te wyk nie. Dit moet egter vir iedereen duidelik wees dat genoemde beginsels noodsaaklikerwyse dikwels met mekaar in stryd is en dat soms die een en dan weer die ander die deurslag moet gee. Ons kulturele ontwikkeling gedurende genoemde tydperk het aanvulling van die Woordelys nodig gemaak en ons skryfervaring het tot groter presisering van verskeie spel- reëls gedwing (vgl. die Voorwoord, waarin besonderhede verduidelik word). Met die oog op die voorgaande vereis die grondbeginsels van ons spelling tans nouliks nog ’n breedvoerige uiteensetting en kan ons volstaan met ’n saaklike toeligting.

2. Eerste Grondbeginsel.—Ons wil die „algemeen gebruiklike uitspraak” in Afrikaans as grondslag aanvaar. Op grond van hierdie oorweging moes ons spelvorme soos baiing, biekie, hiekel, ens., weer. Hulle verteenwoordig elkeen ’n uitspraak wat wel in beskaafde Afrikaans voorkom, maar wat nie algemeen gebruiklik is nie. Andersyds hou ons rekening met „beskaafde Afrikaans” en moet ons derhalwe spelvorme soos agint, spcrskies, tarmtyn, ens., afkeur. In ’n Jong taal soos Afrikaans is dit egter dikwels nie uit te maak watter ván twee en soms meer vorme as die gebruiklikste en tegelyk as beskaafde vorm erken moet 7

word nie. In sulke gevalle is die erkenning van dutbelvorme soos die volgende onvermydelik: aalvvee naas aalwyn, aartappel naas ertappel, ken naas kin, móre naas more, n6i naas nooi, Daar bestaan in Afrikaans veral ’n groot verskeidenheid van werkwoordelike wisselvorme. Die Voorwoord en die volgende paragraaf kan verder hieromtrent die nodige inligting verstrek.

3. Tvveede Grondbeginsel.—As ons alleen met die Afrikaanse uitspraak rekening gehou het, sou daar geen rede gewees het om in ons spelling tussen ei en y en tussen f en v te onderskei nie. Dit sou egter sowel vir Afrikaners as vir Nederlanders groot moeilikhede by die lees van die ander volk se taal meegebring het, en om kultuurhistoriese redes het ons besluit om in hierdie geval nie van die V.N.S. af te wyk nie en skryf ons byvoorbeeld:

ei y f V feit fyt fat vat lei ly fee vee Mei my feil veil peil pyl fel vel reis rys fier vier steil styl fonds vonds veil vyl fors vors wei wy frank vrank

Waar die Afrikaanse uitspraak egter duidelik van dle Nederlandse afwyk, daar moes die eerste vanselfsprekend ons uitgangspunt vorm, soos o.a. uit die volgende tiperende voorbeelde kan blyk:

Nederlands. Afrikaans.

doorn o/ doren doring farf gerf hoofd hoof Ijzer yster inkt ink leven lewe mast mas muts mus nacht nag ogenblik oomblik over oor paard perd schaap skaap stipt stlp zacht sag 8

4. Derde Grondbeginsel.—Tussen die slotklante van hand en kant bestaan daar geen verskil nie. Die meervoudsvorme is egter onderskeidelik hande en kante, en gevolglik skryf ons in die enkelvoudsvorme in die een geval ’n d en in die ander ’n t. Dit doen ons dan ooreenkomstig die reël van die gelykvormigheid, wat eis dat die grondwoord en sy samestellinge, afleidinge en verboë vorme sover moontlik op dieselfde manier gespel moet word. In ooreenstemming hiermee skryf ons bv. senuwee (nie senevvee nie) en skaduwee (nie skadevvee nie) met die oog op vorme soos ontsenu en oorskadu, wat nie anders gespel kan word nie. Dergelike oor- wegings geld by spelvorme soos daardie en hlerdle, waar die uitspraak moontlik getrouer weergegee sou gewees het deur darie en hierie onderskeidelik. So word waarskynlik meestal uitgespreek sovel (of enigsins plat suffel) en wanner, terwyl in die spelling alleen met die vol vorme soveel en wanneer rekening gehou word.

Die uitspraak stel egter perke aan die toepassing van hierdie grondbeginsel, en so skryf ons bv. hoof, al lul die meervoud hoofde. Allerlei faktore kan daarvoor verantwoordelik wees dat die verband tussen verwante woorde so verbleek raak dat alleen ’n opsetlik etimologiese spelling die samehang deur die skrifbeeld vir die oog kan herstel. So skryf ons bv. dalk teenoor dadellk, mos teenoor immers, watter teenoor w’at vir, ens., hoewel hierdie woordpare etimologies saamhang. Daarmee kom ons weer by wisselvorme uit, wat in die volgende paragraaf uitvoeriger behandel word. WISSELVORMB

6. Die wisselvorme kan in twee groepe ingedeel word: (a) die met vreemde naas verafrikaanste vorme, bv. cachet of kasjet, chlc of sjiek, corps of korps, restanrant of restourant, Tswana of Setsjoeana, Xhosa of K6sa, zero of sero;

(b) die wat verskille in die Afrikaanse uitspraak weergee, bv. eienaardig of eigenaardig, ken of kin, more of m6re, ploe of ploeë of ploeg.

Wat (a) betref, is die aantal wisselvorme sterk verminder, soos blyk uit die spelling van vreemde woorde. Hier is getrag om sover moontlik net een spelling te gee, maar waar gemeen is dat die vreemde spelling naas die verafrikaanste behou moet word, daar is dubbelspellings gegee. In hierdie verband kan veral VTeemde naas Afrikaanse 9

meervoudsvorme genoem w^ord. bv. carnivora of karnivore, daktlli of daktilusse, historici of historikusse, laboratoria of laboratoriums, musea of museums, papiri of papirusse. Wat (b) betref, 'waar dit veral om verskil in uitspraak gaan, is eweneens daarna gestreef om die aantal wisselvorme sover moontlik te verminder. Wanneer ’n woord in die algemene, beskaafde taal egter meer as een uitspraak het, word dit gewoonlik in die spelling weerspieël. Daarom moet by groep (b) ’n ruim aantal (veral werkwoordelike) wisselvorme behou word.

6. Oor die algemeen word wisselvorme in die Woordelys vermeld, maar in enkele gevalle is dit, o.a. met die oog op ruimtebesparing, voldoende geag om die wisselvorme net hier te vermeld en nie in die Woordelys op te neem nie. Ons noem die volgende gevalle:

(1) Tussen ’n beklemtoonde en ’n swak beklemtoonde klinker word g in die afleidings- en buigingsvorme van Afri- kaanse woorde meestal ultgestoot, maar soms behou, bv. dag — dae of dage, hoog — hoër of hoger. Vorme met hierdie g (soos in dage en hoger) word erken, maar nie in die Woordelys opgeneem nie.

(2) Dieselfde (as in (1) hierbo) geld ook by die meervoudsvorme van vreemde woorde op -oog. Teologe word bv. as meervoudsvorm van teoloog erken, maar In die Woordelys word alleen teoloë aangegee. (3) Verlede deelwoorde van werkwoorde op -eer word In die Woordelys alleen aangegee In die vorm met ge-, bv. geïgnoreer, geïllumineer, geïllustreer, hoewel daar ook, veral by alledaagse woorde soos loseer, makeer, probeer, regeer, studeer, waardeer, ens., vorme sonder ge- voorkom.

Opm. 1.—Wanneer sulke verlede deelwoorde as byvoeglike naamwoorde voor selfstandige naamwoorde gebruik word, kry ons alleen vorme met ge-, bv. geïllumineerde plate, geïllustreerde blaaie. Opm. 2.—Enkele tweelettergrepige werkwoorde wat nie op -eer eindig nie en wat die hoofklem op die tweede lettergreep kry, het soms ook vorme van die verlede deelwoord sonder ge-, maar word in die Woordelys alleen met ge- aan- gegee. Ons het hier werkwoorde van die tipe baklci, baljaar, galop, kapok, kasty: in die Woordelys word bv. alleen gegee gebaklei, maar het baklci word eweneens erken. 10 VREEMDE WOORDE

7. In ons vorige uitgawe is woorde van vreemde oorsprong In drie klasse ingedeel: (a) Verafrikaanste, algemeen gebruiklike woorde wat volgens die gewone Afrikaanse spelreëls geskrywe word; (b) wildvreemde en moeilik verafrikaansbare woorde wat sover moontlik hulle vreemde spelvorm behou, en (c) ’n tussenklas wat volgens ’n vreemde en ’n Afrikaanse skryfwyse gespel word. Met „verafrikaanste woorde” het ons destyds woorde bedoel wat in gebruik, uitspraak, vorm of spelling nouliks van eg Afrikaanse woorde te onderskei is, terwyl ons met „moeilik verafrikaansbare woorde” gevalle in die oog gehad het wat in ’n Afrikaanse spelvorm vir ons onherkenbaarder en vreemder as in hulle vreemde spelvorm sou voorgekom het. Gharaas of gharaasj sou bv. vir die oog vreemder as garage gelyk het. In sulke gevalle het ons steeds die vreemde spelling behou. Hierdie indeling is sedert genoemde uitgawe nie juis prinsipieel verwerp nie, maar daar het so ’n verskuiwing oor die hele linie plaasgevind dat daar in klasse (b) en (c) min van die voorbeelde van destyds oorgebly het. ’n Groot aantal van die wildvreemde woorde van klas (b) is in die nuwe uitgawe geskrap (vgl. Voorwoord (a) (3) hierbo) en ander is in spelling verafrikaans, met die gevolg dat hulle tot klas (a) oorgetree het. In die geval van die woorde van klas (c) het die skrywende publiek in so ’n mate ons wenk opgevolg om die voorkeur aan die verafrikaanste spelvorm te gee (kyk Voorwoord (a) (5) hierbo) dat hierdie woorde feitlik almal tot klas (a) oorgegaan het. Die verskuiwing het dus in die rigting van verafrikaansing gegaan. Ook dit is in ’n jong taal begryplik: wat twintig jaar gelede geleerd of vreemd geklink het, is vandag gewoon en algemeen gebruiklik.

8. Ons maak derhalwe die volgende indeling: (a) Verafrikaanste, algemeen gebruiklike woorde van allerlei herkoms word volgens die gewone Afrikaanse spel- reëls geskrywe, bv.: aia, apteek, atjar, baie, basaar, blatjang, eksamen, frikkadel, ghienie, Griekwa, hendikep, indoena, kaia, karmenaadjie, kerrie, kiepersol, kierie, koejawel, konsensie, krieket, kwagga, likkewaan, maroela, mebos, mielie, moesie, piekniek, piering, piesang, pikkenien, pikkewyn, ramkie, renoster, sarsie, tamaai, tameletjie, tarentaal, tollie, ens.

(b) Wildvreemde en moeilik verafrikaansbare woorde behou sover moontlik hulle vreemde spelvorme, bv.: abattoir. 11

bahuvrilii, eschscholtzia, garage, genre, gentleman, patois, rugby, sandhi, ytterbium, ens. (kyk veral by woorde onder die letter C). (c) ’n Tussenklas word op twee maniere gespel, volgens ’n vreemde sowel as ’n Afrikaanse skryfwyse. In hierdie klas het slegs enkele gevalle oorgebly, waarvan die volgende as voorbeelde kan dien: cachet of kasjet, chic of sjiek, corps of korps, restaurant of restourant, zero of sero. Daar is woorde soos camouflage (vgl. die opmerking oor garage hierbo) wat moeilik in spelling verafrikaansbaar is en derhalwe die vreemde spelling behou, terwyl die werkwoord kamoefleer in ’n verafrikaanste spelvorm aanvaar- baar is. Naas ’n aantal verafrikaanste meervoudsvorme, bv. hippopotamusse, laboratoriums, gee ons ook nog die vreemde (geleerde) vorme aan, in hierdie gevalle hippopotami, laboratoria. Dikwels is die woordliggaam reeds in spelling verafrikaans en het ons slegs ’n vreemde naas ’n verafrikaanste uitgang, bv. sentriuns naas sentra, teoretikusse naas teoretici. KLINKERS EN TWEEKLANKE

9. (a) In oop lettergrepe, behalwe die woordeinde, word die klinkers a, c, o en u nie dubbel geskr^rwe nie, bv. bane, mate, matig, trane teenoor baan, maat, traan; bene, geklede, oorsese, tering, vere teenoor been, klee of kleed, oorsees, teer, veer; bore, lote, slote, vore teenoor boor, loot, sloot, voor; kure, minute, mure, ure teenoor kuur, minuut, muur, uur.

Opm. 1.—Om praktiese redes word die klinkerteken egter verdubbel in verkleiningsvorme soos paadjie en pootjie en in superlatiewe soos ruuste en skuuste. Opm. 2.—Die e word in afleidings- en buigingsvorme voor ’n swak beklemtoonde e en die uitgang -les nie dubbel geskrywe nie, bv. geër, onomatopeë, onomatopeies, seë, treë, trogeë, trogeïes, tweë, tweërlel, veër, teenoor gee, onomatopee, see, tree, trogee, twee, vee.

(b) In oop eindlettergrepe word die klinkers a, o en u nie dubbel geskrywe nie; die lang e, ter onderskeiding van die swak beklemtoonde e, daarenteë wel, bv. karba, ma, pa; buro, duo, foto; balju, parvenu, slu, maar see, tee teenoor se, te. :

Opm. 1.—In enkele eiename (persoons- en plekname) word die lang o in hierdie posisie soms dubbel geskrywe, bv. Prinsloo; Karoo.

Opm. 2. —Die dubbel geskrewe e word in samestellinge, samestellende afleidinge, verkleiningsvorme en, ooreenkomstig die reël van die gelykvormigheid, ook in ander afleidinge as die in Opm. 2 by 9 (a) hierbo genoem, behou, bv. seekat, tvveeloopgeweer; deemoedig, meewarig; seetjie, treetjie; senuweeagtig, tweede, twee- heid, tweeling, weedom.

Opm. 3.—Vreemde spelvorme met é (of ée) word in eiename en enkele vreemde woorde behou, bv. Fouché, Naudé; attachê, attachée; maar in die verafrikaanste spelvorme skryf ons ’n dubbele e, bv. dinee, kafee.

10. Verkleinwoorde van selfstandige naamwoorde op -i, -o, -u en beklemtoonde -a kry ’n afkappingsteken voor die uitgang, bv. i’tjle, okapi’tjie; kommando’tjie, plato’tjie, menu’tjie, u’tjie, mama’tjie, ma’tjie, papa’tjie, maar mammatjie, paddatjie, pappatjie, oumatjie, oupatjie. Woorde op swak beklemtoonde e kry geen afkappingsteken voor die verkleiningsuitgang nie, bv. skadetjie, modetjie. Opm. 1.—Maatjie is dus die verkleiningsvorm van maat, nie van ma nie.

Opm. 2.—Van blad (papier), gat, pad en vat is die ver-

kieiningsvorme blaadjie, gaatjie, paadjie en p

vaatjie. .

Opm. 3.—Vir die verkleiningsvorme van woorde op ee kyk Opm. 2 by 9 (b).

11. Die i-klank word soms as i en soms as ie geskryf en kom in woorde voor wat ons in twee hoofklasse (i en ii) kan indeel

(i) Woorde van nie-klassieke herkoms, d.w.s. Nederlands- Afrikaanse woorde, waarby ontlenings aan tale soos Engels, verskillende Oosterse tale (met inbegrip van Maleis-Portugees) en die inboorlingtale gereken word, m.a.w. woorde met ’n Nederlands-Afrikaanse spellingtradisie; en

(ii) woorde van klassieke (Griekse of Latynse) herkoms of aan die Romaanse tale (veral Frans en Italiaans) ontleen, d.w.s. woorde met ’n min of meer internasionale spellingtradisie. \ 13

Klas (1).—Hier word die l-klank, op enkele ontleende woorde na (kyk die opmerking), orals deur ie voorgestel, onverskiUig of die lettergreep oop of geslote Is: (inheemse woorde) bietjie, geskiedenis, iemand, iets; (uit Engels) krieket, pieknlek, sieling of sjieling; (uit Oosterse ttde) kierang, mielie, pickel, piering; (uit inboorlingtale) kierie, oorbietjie. Opm.—By ’n klein aantal van hierdie woorde word die i-klank egter deur i voorgestel, o.a. derwisj, emir, faklr, okapi, sandhi.

Klas (ii).—Hier word die i-klank in ’n oop begin- en biime- lettergreep deur i voorgestel: albino, artikel, fisika,

' fisikus, kritikus, titel.

(1) In geslote lettergrepe en in ’n oop eindlettergreep (kyk egter die opmerkinge) word die i-klank voorgestel deur ie: anoniem, flottielje, parasiet, plesier, tragics; bagasic, formasie, monopolie, nasie, profesie, utopie.

(2) By verbuiglng en afleiding met Afrikaanse agtervoegsels soos -er, -erig, -ig word die ie van die geslote lettergreep in die oop lefetergreep behou, bv. masjiene; subtieler; petieterig; plesierig.

(3) By afleiding met vreemde uitgange soos -aal, -eer, -erie, -laal, -is, -iteit, -ities, -itisme word die ie van die geslote eindlettergreep in die oop lettergreep vervang deur i: familiaal, masjineer, masjinerie, masjinis, aktiwiteit, Semlties, para- Bitlsme.

Opm. 1.—In ’n klein aantal woorde word die i- klank in ’n geslote lettergreep deur I voorgestel, soms met ie daarnaas in die verafrikaanste spelvorm, o.a.: chic (of sjiek), himne, illustreer. / Opm. 2.—By ’n aantal woorde word die i-klank in ’n oop eindlettergreep deur i voorgestel, o.a.: alibi, confetti, pari, v’ermi- celli. Hiertoe behoort ook meervoude op -ci en -i: historici, musici; papiri.

12. (a) Lang, oop e, i, o en u word in oop lettergrepe met ’n kappie (sirkumfleks) geskrywe: affêre, bêre (ww.), lê,

wêreld; wie (mv. van wig) ; mdre (naas more), sde

(mv. van sog) ; brúe of brúens, rúe of rúens (mv. van brug en rug). 14

(b) Met die oog op die gelykvormigheid (derde grondbeginsel, par. 4) word die kappie van die verboë, oop lettergreep egter ook in die onverboë, geslote lettergreep by die ê-klank geskrywe, m.a.w. militêr, primêr, skêr, ens., met die oog op militêre, primêre, skêre. As die klinker net in ’n geslote lettergreep voorkom, word geen kappie gebruik nie: kers, perd, stert, ver.

Opm. 1.—Ons skrywe die kappie ook by die volgende woorde, hoewel die lettergreep geslote is: blêr, kês, en in samestellinge en afleidinge van hierdie woorde.

Opm. 2.—By vreemde woorde kan die vreemde al l.p.v. die verafrikaanste ê behou word: air, clairvoyant,

13. Die au word behou in persoonsname, plekname e.a. eiename, bv. Naudé, Raubenheimer; Australië; Augustus; en in die vreemde woorde waarvan die spelling nie verafrikaans word nie, bv. aula, fauna. By verafrikaansing van die spelling word au vervang deur ou, bv. kousaal, ouditeur, toutologie; in enkele gevalle met au daarnaas: restourant naas restaurant.

14. Om historiese en kulturele redes (tweede grondbeginsel, par. 3) behou ons, net soos in Nederlands, ei naas y (Ndl. ij), hoewel ons, ewemin as die Nederlander, verskil in uitspraak maak tussen die twee: lei, steil wei teenoor ly, styl, wy.

Opm. 1.—Soms het ons ei naas ee, soms met verskil van betekenis: bleik, teiken, vleis naas bleek, teken, vlees.

Opm. 2.—Ons het y naas ee in op stryk/streek, van stryk/streek (af) en in dergelike uitdrukkinge met die betrokke woord.

15. (a) Die verswakte vorme -lik, -liks is die reël, bv. dergelik, heimlik, waarlik; jaarliks, maandeliks; die vol vorme -lyk, -lyks word egter geskrywe in desgelyks, insgelyks, soortgelyk.

(b) Die vol vorm -ryk is die reël, bv. heilryk, kunsryk, Ilefderyk, omvangryk, roemryk, vindingryk; die verswakte vorm -rik word egter geskrywe in belangrik. (c) Waar die voorsetsel-voorvoegsel by- in die uitspraak verswak tot be-, word dit ook so geskrywe: bedags, besonder, besonderheid, besonders, betyds. Ons spel egter byvoorbeeld, hoewel die voorvoegsel sowel verswak as vol uitgespreek word. ;

10. Die uitgange -lik, -liks, -ling, -loos, -nis kry dikwels die swak beklemtoonde e daarvoor, en van die uitgang -erig val die e meermale weg. By die vraag of die e voor die uitgang geskrywe moet word of nie, is dit prakties die beste om van die klankbou van die woord uit te gaan. In die Woordelys word alleen die vorme opgeneem wat as norm beskou word; waar ’n skrywer ’n vorm met -e wil gebruik, staan dit hom vry. Ons kry dan die volgende aanwysings:

(a) Ons skrywe -elik en -eliks na:

(i) b, d, w: onhebbelik; dadellk, duidellk, geldellk, vyandellk, maandelilis; afskuwelik;

(ii) ft, gt, kt, pt, st: skriftelik; aandagtelik, nagtelik; bedektelik; amptelik, stiptelik; feestelik, vorstelik. Na ander klanke en klankverbindinge as die genoemde word -lik as die norm beskou: erflik, onbeskryflik; beweeglik, deeglik; aantreklik, opmerklik; aanneemlik, betaamlik; beminlik, kenlik; begryplik, onherroeplik begeerlik, deerlik; gewislik, huislik, wenslik, wyslik; besmetlik, hartlik, triomfantlik; koulik, vroulik.

(b) Ons skrywe -ling na r: bekeerling, huurling, kleurllng, leerling; anders is -eling baie gewoon: afstammeling, banneling, drenkeling, gunsteling, lammeling, skipbreukeling, smekeling, stommeling, vlugteling. As die grondwoord op -e uitgaan, is dit vanself -eling: boeteling, ellendeling. (c) (i) Ons skrywe -loos na r: kleurloos, roerloos, weer- loos.

(ii) Ons skrywe -eloos na d (kyk egter die opmerking hier onder), gt, pt, st: goddeloos, grondeloos, moedeloos, reddeloos; kragteloos, magteloos; ampteloos; bewusteloos, rusteloos. Opm.—By letterlike betekenis word na d -loos geskrywe: godloos („sonder God"), grond- loos.

(iii) As die grondwoord op -e uitgaan, is dit vanself -eloos: eindeloos, haweloos, llefdeloos, redeloos, skaamteloos. (d) Ons skrywe in die meeste gevalle -enls, maar na r is die vorm -nis: bekentenis, belydenis, gebeurtenis, ontsteltenis, verdoemenis, vermoeienis, teenoor hindernls, steurnis of stoornis, wildernis. (e) Ons skrywe gewoonlik -erlg: bangerig, bewerig, doolerig, galsterig, houterig, krullerig, lomerig, lymerig, melerlg, nukkerig, skamerig, slaperig, temerig, tingerig; maar na I, m, ng voorafgegaan deur ’n swak beklem- 16

toonde klinker is dit •rlg: knobbelrig, korrelrig. kreukel- rlg; wasemrig; doringrig, horingrig, ens. 17. Waar die voorsetsel vir nie mecr as sodanig gevoel word nie, maar verbleek het tot voorvoegsel, word dit ver gespel en vas aan die bepaalde woord geskrywe: verniet, vervas. Met die oog op die b.nw. verlief en die ww. vergoed skryf ons vir goed en vir lief (neem) los.

18. Ten opsigte van die klinker e of i vocr ng cn nk word die woorde in twee klasse ingedeel in ooreenstemming met wat beskou word as die gebruiklikste uitspraak, nl.: (i) woorde met e: eng, meng, skenk („gee”), wenk (s.nw.), ens.; en

(ii) woorde met 1: bring, dink, hlngs, sklnk („uitgooi”), winlr (ww.) („teken gee met die hand”), ens.

Opm.—’n Enkele keer is die skeiding nie moontlik geag nie en word derhalwe dubbelvorme gegee: opbrings of opbrengs, winkbrou of wenkbrou. DIE DEELTEKEN 19. Die deelteken word gebruik: (a) Om lettergrepe te skei waar klinkertekens een- of tweelettergrepig opgevat kan word: geleë, leër; beïnvloed, onomatopeïes; reiinie; bedrieër, vlieër; oë, vermoë, koeël, ploeë.

Opm. 1.—Die verbinding ae in eg Afrikaanse woorde, hetsy dit een- of tweelettergrepig uitgespreek word, kry geen deelteken nie: behae, dae, plae (mv. van plaag), hael, maer, swael, swaer. Vreemde woorde kry deeltekens by twee- lettergrepigheid van die ae: heksaëder, tetraëder teenoor Caesar, Caesarisme. Hebreeuse name soos Israel (drie letterg;repe) kry egter geen deelteken nie. Opm.. 2.—Ons skrywe geleë en geneë, maar geleentheid en geneentheid; reël en gereël (dus ook

’n vooraf gereëlde ontvangs) ; maar gereeld

(bw.) ; vermoënd, maar moondheid. Opm. 3.—Ons skrywe woorde soos dieet, offisieel, subsidieer sonder deeltekens, teenoor diëte, offisiële, subsidiëring. (b) By ’n opeenhoping van klinkers waar ons nie met volle woorde in samestellinge te doen het nie (en ’n koppelteken gebruik soos in na-aap), maar met die sogenaamde verbindingsvorme, bv. hidroëlektries, mikroorganisme, ens. :

Opm.—Na ’n klinker met ’n kappie kry die aanvangs- klinker van ’n volgende lettergreep geen deelteken nie; lêer, wie, rOe.

DIE AFKAPPINGSÏEIÍEN

20. Die afkappingsteken word gebruik: (a) By die meervouds- en verkleiningsvorme van selfstandige naamwoorde (met inbegrip van eiename) op -1, -o, -u en beklemtoonde -a: Nigrini’s, okapi’s — Nigrini’tjie, okapi’tjie; foto’s, Hugo’s — foto’tjie, Hugo’tjie; balju’s, parvenu’s — balju’tjie, parvenu’tjie; karba’s, ma’s — karba’tjie, ma’tjie; (b) by die meervouds- en verkleiningsvorme van die letter- name: a’s — a’tjie; m’e of m’s — m’etjie; (c) by die meervoudsvorme van persoonsname wat op ’n -e of -8 uitgaan wat in die enkelvoud nie uitgespreek word nie: Terblanche’e; CelUers’s, De Villiers’s, Du Plessis’s, Marais’s, Viviers’s teenoor Du Toits, Rouxs, ens.) (d) by verswakte vorme: daar’s (naas daar is), g’n (naas geen), hy’t (naas hy het), ’n (as onbepaalde lidwoord teenoor die telwoord een), s’n (naas syn/syne of se), ’t (as ’t ware of hy is aan ’t oes); (e) in die verskuns waar digters om ritmiese of ander redes soms vorme soos berisp’lik i.p.v. berispelik verkies. MEDEKLrlNKERS

21. Waar b en d in verboë vorme, soos ribbe, winde, gehoor word, maar in die onverboë vorme as p en t uitgespreek word, skrywe ons ter wille van die gelykvormigheid b en d in die onverboë vorme: rib, wind. As p en t daarenteë in die verboë vorme gehoor word, word hulle om dieselfde rede ook in die onverboë vorme geskrywe: krap, krappe; krip, krippe; lit, litte; stat, statte („Kafferstat”). ’n Enkele keer word sowel die stemlose as die stemhebbende medeklinker geskrywe, soms met verskil van betekenis, bv.: saad, sade of saat, sate (sonder verskil van betekenis), teenoor raad, rade naas raat, rate (met verskil van betekenis).

22. (a) Die letter c kom nie voor in eg Afrikaanse woorde nie. By verafrikaanste spelling word c vervang deur k, s of tj, al na die uitspraak; kabaret, pieknlek; sentimeter, sentrum; tjeUo; in enkele gevalle word c behou naas k: cachet of kasjet, corps of korps. (b) Die c word behou in v/oorde waarv^an die spelling nie verafrikaans word nie: ;

(i) in woorde aan Latyn of ’n Romaanse taal ontleen: causerie, centnmviraat, Renaissance, Renaissancis;

(ii) in afleidinge van eiename met c: Calvinisme, Ciceroniaans, Cisterciënser;

(iii) in die meervoude op -ci: botanici, historici;

23. (iv) in soortname wat nog aan ’n eienaam verbind word: cayennepeper, curium teenoor nikotien of nikotine en serium.

Die letterverbinding ch kom nie in eg Afrikajinse woorde voor nie. Die ch word behou:

(a) (i) in afleidinge van eiename met ch: Chileens, Chinees (of Sjinees)

(ii) aan die begin van woorde van Griekse herkoms (waar die uitspraak soms onvas is en dit as g of as

k uitgespreek word) : chaos, chemie, chiiias, chloor, Christen, Christus (dus ook n.C. — na Christus en v.C. — voor Christus), chronies, chronologies, chroom, chtonisoterm, asook in afleidinge en samestellinge waar die ch van sulke woorde in die woord te staan kom: achilie, antichiis, melancholies, outochtoon, sinchronies, sinchronlsme, spirocheet; Opm.—Ons skrywe egter in enkele woorde k, soos aan die begin van karakter, krisant, kroniek en in die middel van hipokonders of ipekonders en van mankoliek.

(iii) in woorde wat uit of deur Frans tot ons gekom het en wat soms ’n verafrikaanste spelling met sj daarnaas het: charter, chauvinisme, chirurg; cachet of kasjet, chic of sjiek; Opm.—Soms het ons alleen sj: sjampanje, sjarmant. (b) Origens word ch, van watter herkoms ook al, deur g(g), k, 8, sj of tj vervang, al na die uitspraak: amfibraggies, argief, argipel, bragpsefaal, eggo; katkisasie; sarsie; masjien, masjinis; tjek. Opm.—Kyk by 29 (vii) insake die verbinding sch. 24. Waar d in die uitspraak gewoonlik gelykgemaak word aan

’n voorafgaande I, n, r, bly dit in die spelling tog bewaar: kelder, solder; eenders, hinder, hoender, kinders; daardie, hierdie, perde.

25. (a) Verlede deelwoorde het g’n -d op die end nie, behalwe waar die grondwoord reeds op -d uitgaan; die slcape word getel; die huis vvord verander; almal het gestem; ; ; ;

hulle het ons genooi, teenoor sy lewe is gered; die oorlog het gewoed; die w’eg is verbreed.

(b) Die verlede deelwoord van werkwoorde op -1, -m, -n, -ng, -r of ’n tweeklank kry in byvoeglike of figuurlike funksie gewoonlik ’n -d op die end, bv. hy is vandag nie goed gestenid nie; die onderwyser is baie bemind; die geseiskap was gisteraand vveer erg gemengd; die vrugte iê gesaaid onder die bome; die vee staan verspreid oor 26. die iand. Opm.—By woorde soos bepaaid, gereeld, gewend is dle -d vas. Op die end van Afrikaanse woorde word nie geskrj'we nie;

(a) d of t na f, g en s: bedroef, beleef, drif; besorg, bevoeg, bedug; bedees, bewus, gerus (teenoor Ndl. bedroefd, beleefd, drift; bezorgd, bevoegd, beducht; bedeesd, bewust, gerust) (b) t na k of p: bedruk, direk; gestreep, ongerep (teenoor Ndl. bedrukt, direkt; gestreept, ongerept).

Opm. 1.—Waar d of t in verboë vorme of afleidinge te voorskyn kom, word dit geskrywe: beleefde, besorgde, bewuste, drifte; bedruktheid, benodigdbeid, hoofdelik, ongereptheid.

Opm. 2.—Dubbelvorme word toegelaat by ’n klein aantal woorde en by samestellinge en afleidinge daarvan, bv. ag of agt, agste of agtste, borsrok of borstrok, koshuis of kosthuis, maag of maagd, meesal of meestal, tak of takt, takloos of taktloos. 27. Die klank in „berge” deur g voorgestel word, stel ons in eg Afrikaanse woorde deur g en in ontleende woorde dikwels deur gh voor: dagha (bouklei), ghaap, ghantang, ghienle, ghries, ghwano (naas guano). 28. By verafrikaansing van die spelling word g(g) vervang deur k(k) of s, al na die uitspraak: bakatel, bokkie; loseer, sersant. Waar g by dieselfde woord meer as een uitspraak het, word die letter behou; korrigeer, regiment. 29. Vir sover woorde van vreemde herkoms nie hulle vreemde spelvorme behou nie, word die volgende medeklinkerverbin- dinge soos volg behandel: (i) gn word deur nj vervang: konjak, sinjaal, vinjet; (ii) gu word, al na die uitspraak, vervang deur gh, ghw of k: ghitaar (naas kitaar) ghwano (naas ; guano) koejawel

(iii) 11 word deur Ij vervang: briljant, medalje; 20

(iv) ph en rh word onderskeidelik deur f en r vervang: difterie, filloksera, ftisis, tlfus; rapsodie, ritme; (v) qu word, al na die uitspraak, vervang deur k of kw: antikiteit of antikwiteit, kadriel, trankiel; kwestor, kwestuur, kworum; (vi) sc word, al na die uitspraak, vervang deur s of sk: konsensie, septer; arteriosklerose, skeptikus, skriba, viskose, maar tussen klinkers deur ss vir sover dit nle die uitspraak sk het nie: adolessensle, disslpel, dlssi- pline, ossillator teenoor dlskonto, fresko, ens., terwyl sc in vreemde woorde soos ensceneer, Fascisme en scenarlo behou word; (vii) sch word vervang deur sk: eskatologie, Isklas; skema, skisma, skolastiek; (viii) th word deur t vervang: etles, matematies, metiel, teoretikus, tesis, tesourie. SO. Ons skrywe ss: (a) in die superlatief van ’n posltief op -s: boosste, dwaasste; (b) wanneer in samestellinge die eerste deel op s uitgaan en die tweede met s begin: grassaad, toetssteen teenoor gewetenstryd (naas gewetestryd), lewenskets, melsleskool, rsgerlngsaak. Opm.—Oor ss in woorde soos adolessensle kyk 29 (vi) hierbo.

31. By ontleende woorde word dic t van -tie behou of vervang deur s, al na die uitspraak: digestie, lavestieus, suggestle, maar aksle, kwessie, nasie, projeksie.

32. Die verbinding ts wissel soms af met s, soms met verskil in betekenis: groots naas groos, kwets naas kwes, koets (ww.) of koes. Ons skrywe kwesbaar of kwetsbaar, maar net kwetsend, kwetsing of lavetsuur.

33. Aan die begin van woorde skrj^e ons v of f in ooreenstemming met die V.N.S. (kyk tweede grondbeginsel, par 3). 34. By woorde van vreemde oorsprong word v in die lettergreep met swak klem soms afgewissel met w, soms deur w vervang. Ten opsigte van die spelling word die betrokke woorde in drie groepe ingedeel: (a) woorde wat met v gespel word: alluvlaal, devalueer, envelop, invalide, universeel, ens.; (b) woorde wat gespel word met v of w: individu of indiwidu, revolusie of rewolusie, ens.; (c) woorde wat net met w gespel word: goewcrncur, reserwe, serwituut, ens. 21 Opm.—Vorme soos konvensioneel, provinsiaal, provl- sloneel word met v gespel met die oog op die grondvorme konvensle, provlnsie, provisie (derde grondbeginsel, par. 4).

85. (a) Die x word behou aan die begin van woorde van vreemde oorsprong, asook waar sodanige woorde In samestellinge en afleidinge binne woorde te staan kom: xenograaf, xilofoon, xilcse; euxantoon, fitoxantien of fitoxantine, piroxeen. (b) Die X word vervang deur ks in die middel of op die end van woorde wat in spelling verafrikaans Is: aleksandryn, eksamen, eksaminandus, eksodus („uittog”), laks, ouksiliêr, sikspens. 36. By verafrikaansing van die spelling word y vervang deur j: jaart naas yard, jen (Japanse muntstuk). In ’n woord soos yoimgbessie word y behou, omdat dit na ’n persoon genoem is. 37. Die letter z kom oor die algemeen nie voor in Afrikaans nie. Die z word egter behou: (i) in afleidinge van eiename: Zwingliaan; (ii) waar die uitspraak z vas is by woorde van vreemde oorsprong en by klanknabootsinge, soms met s daarnaas: zero of sero, zits, zoem. VERDUBBELING VAN RtEDEKLINKERS

38. (a) (1) ’n Medeklinker word in Afrikaanse woorde dubbel geskrywe wanneer dit tussen ’n kort, beklemtoonde klinker en ’n volgende klinker staan: makker (teenoor maker), stomve (teenoor stowe).

Opm.—Die reël geld nie vir tweeklanke of vir 1/Ie en oe nie: gaipe; sproete; dieper, tipe.

(2) Wanneer die voorafgaande klinker daarenteë wel kort is, maar nie die hoofklem dra nie, word die medeklinker nie verdubbel nie: heerlike, middele, monnike. Opm. 1.—Na ’n kort, onbeklemtoonde a en o word die slotmedeklinker van die simpleks altyd in fleksievorme verdubbel: gam- matte, landskappe; biskoppe, eien- domme.

Opm. 2.—Na ’n kort, onbeklemtoonde a, e, I, o en u word ’n slot-s van die simpleks altyd in fleksievorme verdubbel: atlasse, judasse; irisse, kennisse; eposse; bonusse, sinusse. .

(b) In die geval van vreemde woorde word sover moontlik die Ndl. spelling as rigsnoer gevolg ten opsigte van die verdubbeling van medeklinkers: baseer, interessant, klassikaal, papegaai, paraffien, passeer, ens. (c) Waar die Ndl. spelvorme weens vormverskille, onbe- kendheid van die woorde, of om watter rede ook al, weinig leiding kan gee, daar handhaaf ons die Afri- kaanse spellingtradisie en skrywe ons: (1) met ’n dubbele medeklinker: bobbejaan, frikkadel, likkewaan, pikkevvyn, en

(2) met ’n enkele medeklinker: tameletjie, tarentaal, tasal. (d) Afgeleide woorde wat, sover dit Afrikaans betref, verband hou met woorde op ’n medeklinker voorafgegaan deur ’n kort, beklemtoonde klinker (behalwe dié in die Opm. by 38 (a) (1) genoem) kry ’n dubbele medeklinker: adresseer, appelleer, banketteer, bivakkeer, blokkeer, briketteer, debatteer, galoppeer, Japannees, kanonneer, kanonnier, kasseer, kassier, liasseer, modelleer, pardonneer, parketteer, rebelleer, skrobbeer, skrobbering, Soedannees, stoffeer (teenoor paragrafeer), tabelleer, tiranniseer (teenoor fatsoeneer, harpoeneer, pensioeneer, spioeneer)

Opm.—Afgeleide woorde wat, sover dit Afrikaans betref, nie verband hou met woorde op -n nie, kry ’n enkele n: fraksioneer, funksioneel, funksioneer, Impresslonisme, petisionarls, reaksionêr, revolusionêr of revvolusionêr, stasioneer. DIE GEBRUIK VAN HOOFLE'TTERS

39. Dit is moeilik om die gebruik van hoofletters onder reëls te bring, en ’n mate van vryheid moet daarby gelaat word. In die algemeen word hoofletters gebruik by die skryfwyse van eiename en samestellinge en afleidinge daarvan wat nog met die eiename geassosieer word, terwyl soortname meestal met ’n klein letter geskryf word, ook waar hulle van eiename gevorm is en waar die verband met laasgenoemde verflou het (vgl. die Woordelys). Die volgende reëls wil derhalwe alleen in breë trekke leiding gee: (a) Eiename kry ’n hoofletter en daaronder val:

(1) Die eerbiedsbenaminge : Almagtige, God, Heiland, Here, Verlosser. (2) Persoons-, land-, plek-, plein- en straatname, asook samestellinge en afleidinge daarvan (kyk egter 23

Opm. 2) : Adam, Calvyn, Gideon, Mohammed, Achilles; Afrika, Amerika, Asië; Paarl, Pretoria, Stellenbosch, Stalplein, Kerkstraat; Adamsgeslag, Gideonsbende, Achilleshiel; Calvinisties, Moham- medanisme, Afrikaans, Amerikaner, Asiaat, Paarliet, Pretorianer, Stellenbosse, Kerkstraatse.

Opm. 1.—Onder die genoemde afieidinge is daar o.a. taal- en volksname (Afrikaans, Ameri- kaner, Asiaat). Ander dergelike name wat nie met die name van lande verband hou nie, asook samestellinge en afleidinge daarvan, kry natuurlik eweneens ’n hoofletter: Bantoe, Boesman, Hotten- tot; Bantoetaal, Boesmanssprekend, Hot- tentotvolk; Bantoeïs, Bantoeïsme, Ban- toeïstik, Bantoeïstíes, Hottentotisme; Anglisisme.

Opm. 2.—Dergelike eiename (met inbegrip van samestelling en afleiding daarvan) wat soortname geword het deurdat hulle verband verflou het of wat as onverboë b^woeglike vorme met soortname verbind word of wat as werkwoorde gebruik word, word met 'n klein letter gespel: jalap, sjampanje, swaap; duiskoring,

klaaslouwbossie, namakwaduif ; bajonet, torium; berlynsblou, spaansriet, turksvy(g); boikot, duinkerk, macadamiseer.

(3) Name van fabrikate, produkte, ens., na die name van die vervaardigers, ens., genoem en nog daarmee verbind, asook samestellinge daarvan: Ford, Han- sard, Krupp; Fordmotor, Hansardverslag, Krupp- kanon.

Opm. 1.—Wanneer die verband met die eienaam onregstreeks is, is ’n klein letter toelaatbaar: bunsenbrander, dieselmotor, kiekie, pinsbek, spykerbalsem.

Opm. 2.—Name van gesteentes na persone of plekke genoem, word gewoonlik met ’n klein letter geskrywe, al word die verband (blykens die spelling) nog gevoel: bauxiet, lombardiet, zaratiet.

(4) Titulatuurbenaminge wat as aanspreekvorme gebruik word of waar die eiename daarby ont- 24

breek, asook die afkortings daarvan: Adminlstra- teur, Eerste Minister, Generaal, Kommandant, Professor, Voorsitter; Admin., Genl., Kmdt., Prof., Voors.

Opm.—Waar sulke benamings (asook hulle afkortings) voor eiename verskyn, of die voor- letter(3) nou al daarby staan of nie, word hulle gewoonlik met ’n klein letter (6) geskrywe: administrateur A. Botha of admln. A. Botha, generaal Burger of genl. Burger, ens. Name van families, ordes, klasse en rasse (van diere en plante), asook samestellinge en afleidinge daarvan: Frles, Hereford, Jersey; Friesbees, Here- fordbul, Jerseykoei; Dikhuidiges, Koudbloediges; Lelieagtlges, Iloosagtiges.

(6) Name van aardrykskundige begrippe soos die keerkringe, sterre, sterrebeelde, ens.: Kreefskeer- krlng, Steepbokskeerkring; Mars, Venus; Sewe- gestemte, Suiderkruls.

Opm.—Wanneer die naam van ’n windrigtlng ’n bepaalde deel van die aardoppervlakte aan- dul, kry dit ook ’n hoofletter, bv. die Oosto (Oriënt).

(7) Name van die dae, kerklike en wêreldlike feesdae, maande, geskiedkundige gebeurtenisse en tyd- perke: Maandag; Goeie Vrydag; Krugerdag; Aprll; Swarte Rondgang; Hervorming; Renaissance.

(8) Name van gelowe, leerstelsels, partye, ens., en van die aanhangers daarvan: Protestantisme; Stoïsisme;

Arbeidersparty ; Protestant, Stoïsyn, Arbeider. (10) Opm.—Ons onderskei bv. tussen Arbeider (lid van die Arbeidersparty) en arbeider (werker).

(9) Name van inrigtings, instellings, liggame, studie-

vakke, eksamens: Staatsbibiioteek ; Staatsdiens- kommlssie; Huishoudkunde; Matrikulasie.

Opm.—Ons onderskei bv. tussen Gcskiedenis (as vak) en geskiedenis (bv. in: Hy skrywe ’n geskiedenis van Suid-Afrika). Name van boeke, koerante, tydskrifte, ens., en van samestellinge en afleidinge daarvan: Bybel, Openbaringe; Die Burger, Die Vaderland; Die Brandwag, Die Hulsgenoot; Bybelkenner; Skrifult- lêer; Bybels(e). 25

(b) Die eerste woord van ’n sin of van ’n opskrif (behalwe wanneer dit met die onbepaalde lidwoord ’n of ’n syfer of simbool begin), die opskrif as geheel of die ver- naamste woorde daarin word met ’n koofletter geskryf. (c) ’n Aantal tradisionele afkortings (vir die name van lande, inrigtings, liggame, ens.), bekend as die sgn. lettci’name, word met hoofletters geskrjave (vgl. die Lys van Afkortings). MEERVOUDSVORME

40. Die vraag omtrent die gebruiklike meervoudsvorme is ’n aangeleentheid wat eerder tuis hoort in ’n grammatika as by(1)spelreëls en in ’n woordelys, wat alleen op spellinggebied leiding wil gee. Waar ons dit egter nodig geag het, het ons die betrokke vorme in die Woordelys aangegee. Dit is miskien nie onvanpas om hier ook enkele van ons reëls in verband met bepaalde soorte gevalle saam te vat nie.

(a) Die meervoud van selfstandige naamwoorde op -a word gespel met ’s as die hoofklem op die -a val; val die hoofklem daarenteë nie op die -a nie, dan is die afkappingsteken onnodig, omdat geen mls- verstand kan ontstaan nie: karba’s, pa’s, maar oupas, paddas (mv. van karba, pa; oupa, padda). (b) Die meervoud van selfstandige naamwoorde op die klinkers -i, -o en -u word gespel met ’s: alibi’s, buro’s, balju's (mv. van alibi, buro, balju). Opm.—Kyk by Reël 9 (a), Opm. 2 insake die meervoud van woorde op -ee, soos seë, tvveë, ens. (c) Die meervoud van letters word met ’n afkappingsteken gespel: a’s, b’s, r’e of r’s, ens.

(2) By woorde op -1 skryf ons -ië (naas -’s) en by dlé op -ie skryf ons -ieë, bv alkalië (naas alkali’s), chemika- lieë en genieë (mv. van alkali, chemikalle en genle).

(3) By woorde op -(l)ing het ons: (a) soms net -e: aankomelinge, balllnge, drenkellnge; (b) soms net -s: affêrings, blindings, senings; en (c) soms -e of -s: beskawinge of beskawings, samestellinge of samestcllings, vergaderinge of verga- derings.

(4) By samegestelde titels het ons die volgende:

(a) By woordkoppelinge wat ’n rangsverhouding in ’n rangstelsel aandui sonder vermelding van die ampshoedanigheid waarin die rang beklee word en waarby een van die dele ’n bepaling van die ander :

Is, verbuig die laaste dcel by meervoudsvorming generaal-majoors, sersant-majoors; lultenant- generaals, luitenant-kolonels. Cpm.—By die eerste twee voorbeelde bepaal die laaste deel die eerste, terwyl dit by die laaste twee voorbeelde net andersom is. (b) By kopulatiewe samestellinge, naamlik by samestellinge waarby een deel nie die ander bepaal nie, maar waarby die begripsinhoud van die geheel die som van die dele is, kom die meervoudsuitgang eweneens aan die einde van die laaste deel: koning-keisers, koningin-regentesse, luitenant- betaalmeesters, offisier-veeartse, prins-gemale, sekretaris-penningmeesters, speurder-sersante, veld- heer-filosowe. Opm.—Vorme soos moedermaag(d), godmens en hereboer hoort, streng gesproke, ook by hierdie klas, maar word al as een woord geskrywe. (c) By woordkoppelinge wat ampshoedanigheid aandui en waarby altyd die laaste deel ’n bepaling van die eerste is, kry die eerste deel die meervoudsuitgang: adjudante-generaal, goewerneurs-generaal, kommandante-generaal, kwartiermeesters-generaal, posmcesters-generaal.

(5) (a) By persoonsname op -I, -o en -u skryf ons ’s: Nigrini’s, Hugo’s, Bossu’s.

(b) By persoonsname op ’n -e of 'n -s wat in die enkelvoud nie uitgespreek word nie, skryf ons ’e of ’s onderskeidelik: Terblanche’e; Celliers’s; De ViIIiers’s; Du Plessis’s; Marais’s; Viviers’s.

(c) By alle ander persoonsname skryf ons -e of -s (sonder apostroof), al na die geval: Buyse, De Vriese, Du Toits, Boose, Scholtze, Schooneese, Bothas, Coetzees, De la Reys, Fouchés, Rouxs. VERDELENG IN LETTERGREPE

41. Die verdeling van woorde in lettergrepe plaas ons voor verskillende fonetiese en ortografiese vraagstukke. Neem die

twee woorde huisie en potjie, elkeen met twee lettergrepe : by huisie val die skeiding voor s, by potjie voor tj, wat net een medeklinker voorstel. Wanneer woorde daarenteë skriftelik in lettergrepe verdeel word, kom ’n mens gou voor onge- rymdhede te staan. Neem dieselfde twee woorde. Die verdeling po-tjie sou meebring dat po- uitgespreek word poo-, ;

27 want in ’n oop lettergreep met hoofklem stel o ’n lang klinker voor; verdeel ons in pot-jie, dan is dit teen die uitspraak, want tj stel slegs een medeklinker voor en dié word in die uitspraak by die tweede lettergreep getrek. Die verdeling hui-sie klop met die uitspraak, maar die grondwoord is tog huis en die verkleiningsuitgang is -ie, nie -sie nie. Alles bymekaar geneem, moet ons tog maar verdeel in hui-sie en pot-jie, en die feite leer ons dat by die skriftelike verdeling in lettergrepe die deurslag soms gegee word deur die uitspraak, soms daarenteë bloot deur die spelling of die bou van die woord. By die behandeling van die verdeling in lettergrepe kan ons vir Afrikaans volstaan met die volgende gevalle;

(a) As daar net een medeklinker is, word dit oor die algemeen by die volgende lettergreep getrek: be-ker, gie-ter, hui-sie, ko-ning, pa-Ieis, ska-vot, woe-ker, boe-rin (ver-

gelyk egter c (i) en i (i) hier onder).

(b) As daar twee medeklinkers of bloot twee letters is, val die skeiding tussen die twee: ek-samen, pas-tel, sin-jaal, bak-ker, skot-tel. Let op dat ’n dubbel geskrewe letter soos die kk van bakker en die tt van skottel respektieflik net een medeklinker voorstel; die rede vir die ver- duboeling van die letter word gevind in Reël 38 (vergelyk egter (c), (d), (e) en (f) hier onder).

(i) nie geskeie nie wanneer die grondwoord op ’n klinker of tweeklank eindig: padda-tjie, karba-’tjie, see-tjie, okapi-’tjie, balie-tjie, kommando-’tjie, plato-’tjle, koedoe-tjie, menu-’tjie, laai-tjie, mou- tjle, of ’n swak beklemtoonde e aan die verkleiningsuitgang voorafgaan: rolle-tjie, walle-tjie (kyk vir die gebruik van die afkappingsteken by sommige van die voorbeelde Reël 20)

(ii) wel geskeie in ander gevalle: bad-jie, net-jie, pit- jie, pot-jie, baad-jie, poot-jie, band-jie, klont-jie, woord-jie.

(d) Die letterverbinding sj word na ’n swak beklemtoonde lettergreep, waar dit net een medeklinker voorstel, nie geskeie nie en tot die volgende lettergreep getrek: bro-sjure, deta-sjement, ma-sjien. (e) ng stel soms ’n enkele medeklinker voor, bv. in angel, engel, soms twee medeklinkers, bv. ingenienr, inge- :

wande. Ons skei in albei gevallc tussen die n en die g: an-gel, en-gel; in-genieur, in-gewande.

(f) As die tweede van twee medeklinkers ’n 1 of r is en die voorafgaande klinker nie die hoofklem dra nie, word die twee konsonante nie geskeie nie en tot die volgende lettergreep getrek: ba-klei, ka-driel, ma-trone, neutraal, sa-krament.

(g) By meer as twee medeklinkers (i) word meestal verdeel tussen die eerste medeklinker aan die een kant en die ander medeklinkers aan die ander kant: eer-ste, ek-skuus, kun-stig, monster; (ii) word die verbinding str na ’n swak beklemtoonde lettergreep nie verdeel nie en tot die volgende sillabe getrek: magi-straat, regi-streer; (iii) moet soms die uitspraak beslis: fond-se, punk- tuasie.

(h) (i) By voor- en agtervoegsels val die verdeling meestal tussen die voor- of agtervoegsel en die woord self: af-staan, in-stap, grys-aard, huur-ling, wens-lik. (ii) As die agtervoegsel op ’n klinker begin, val die verdeling gewoonlik nie voor die agtervoegsel nie, maar voor die voorafgaande medeklinker van die grondwoord: boe-rin, sla-vin; heme-ling, roe-ping, vie-ring, wal-ging; lese-res, onderw'yse-res.

(i) (i) In die geval van duidelike samestellinge en afleidinge word verdeel tussen die betrokke dele: daarom, hier-in, kort-om; skuins-te, wins-te, teenoor skuins-ste (superlatief). (ii) Waar die samestellende dele nie meer apart gevoel word nie, word verdeel soos in (a): o-ral, o-rent (respektieflik ontstaan uit oor al en oor ent).

(J) By klinkers en tweeklanke word afgebreek tussen die klinkers, of tussen die tweeklank en die klinker: dra-er, la-er; leu-en; bou-er, rei-er. Die deelteken toon aan waar afgebreek moet w'ord: re-ël, vo-ël, koe-ël.

Let Wel.—As ’n woord aan die end van ’n reël afgebreek word, kan die = gebruik word. Hierdeur blyk duidelik of ons bloot met ’n verdeling in lettergrepe dan wel met ’n koppelteken (waarvoor - aangewend word) te doen het. 29 SAMESTELLING EN SA3IEKOPPELING 42. Wanneer woorde in afwyking van die natuurlike sinsverband onmiddellik op mekaar volg, het ons 'n samestelling. Hulle moet altyd aanmekaar geskrywe word, wat in bepaalde gevalle egter kan beteken dat koppeltekens gebruik word om hulle te verbind. By ’n samekoppeling het ons daarenteë ’n natuurlike sinsverband van die betrokke woorde of woordgroep: hulle kan, al na gelang van faktore soos die betekenis, die klem, die funksie, die vorming, die spreektempo, die tradisie of om stylredes, aanmekaar (met of sonder koppelteken) of soms ook wel los van mekaar geskrywe word. Vir ’n taalkundige studie oor samestelling en samekoppeling word verwys na dr. D. B. Bosman se artikel oor ,,Die Aanmekaarskryf van Woorde in Afrikaans” in Dle Huisgenoot van 10 November 1933 (deur die Nasionale Pers, Kaapstad, in brosjurevorm s.j. uitgegee). Met die oog op die spellingpraktyk en vir dle taalkundig nie-ge.skoolde skrywerspubliek het dit nie veel sin om hier verder op die verskille tussen samestelling en samekoppeling in te gaan nie. Ons probeer hier gevolglik (afgesien daarvan of dit nou ’n samestelling dan wel ’n samekoppeling Is) alleen ’n aantal verteen- woordigende tipes onder reëls bring, wat vir die skryfwyso as leiding kan dien, maar wat nie in alle gevalle as onverbiddelike reëls beskou moet word nie. Dit geld veral vir A (b) en B (b) hier onder. By A (a) moet aanmekaar geskrywe word, by A (b) kan daarenteë aanmekaar (of ook wel anders) geskrywe word; by B (a) moet andersyds ’n líoppelteken gebruik word, by B (b) kan dit gebruik word. Deeltekens kom, wat woorde van hierdie aard betref, alleen by verbindinge van ’n bepaalde tipe in aanmerking (kyk onder C), Raadpleeg verder die Woordelys wanneer die toepassing van die reëls ’n bepaalde geval moontlik nie heeltemal bevredigend dek nie of twyfel omtrent die skryfwyse daarvan laat ontstaan.

A (a) Aanmekaar moet geskrywe word:

(1) die groot aantal samestellinge (met of sonder verbiridingsklanke) waarby daar hoegenaamd geen rede bestaan om anders as aanmekaar te skrywe nie, bv. gebedeboek, gewetensklousule, handdoek, handearbeld, kerkhof, lewensver- sekerlngsmaatskappy, poUslestasie, verversings- iokaai, vraeiys; ; ;

30 (2) samestellinge en samekoppelinge met -er uit ou fleksievorme, bv. haarlemmerolle, kinderkamer, lammerwol, noorderlig, westergrens;

Opm.—Ons skryf egter Noorder-Paarl, Suider- Paarl.

(3) samekoppelinge waarin ’n byvoeglike naamwoord wat anders sou verbuig, in attributiewe posisie onverboë bly, bv. berlj-nsblou, fransdruiwe, halfuur, hoogoond, privaatdosent (4) aardrykskundige name waarvan die laaste deel ’n soortnaam is, bv. Oranjeri^-ier, Rossstraat, Vandermerwesrus, Vantondershoek

(5) Opm. 1. Ons skryf egter Oranje-Vrystaat. 2. Waar sulke name deur voorname voorafgegaan word, word die voorname los geskrywe, bv. Jan Delangesfontein, Klaas Voogdsrivier.

verbindinge van die volgende tipe: bêrendlang- asem, jakobregop, janfrederik, jangroentjie;

Opm. Name soos Jan Rap, Jan Salie, Jan Tuisbly word los geskrywe (en met hoofletters) wanneer hulle nog verbeelde persone voorstel. Wanneer hulle egter as soortname diens doen, word huUe aaneen (en klein) geskrywe: janrap, jansalie.

A. (b) Aanmekaar (of ook wel anders) kan geskrywe word:

(1) samekoppelinge waarin ’n verboë of onverboë byvoeglike naamwoord nie ’n gewone bepaling van die volgende selfstandige naamwoord is nie, maar die twee tesame ’n soortnaam vorm, bv. geelperske, kortverhaal, wildebees (teenoor geel perske, kort verhaal, wilde bees);

Opm.—Met die oog op die opeenhoping van klinkers gebruik ons ’n koppelteken by woorde soos bebroeide-eiers (plantnaam, teenoor bebroeide eiers), wUde-eend, ens. ;

31 (2) woorde met vreemde voorsetsels en verbindingS' vorme soos a, anti, arterio, bi, bio, di, eiektro, ferri, ferro, hidro, hiper, infra, makro, mikro, neo, bv. ametrie, antitese, arteriosklerose, bikonkaaf, biochemie, dimorf, elektrodlnamika, ferriverbinding, ferromangaan, hidrostatika, hiperluities, infrarooi, maltrosefaal, mikrosefaal, neologisme;

Opm. 1. Geleentheidsvorminge kan ’n koppelteken kry, bv. a-godsdienstig, anti- rooktablet, hiper-Afrikaans.

2. By ’n opeenhoping van klinkers word in sulke gevalle die deelteken gebruik, bv. biëmbrionies, elektroosmose, mikroorganisme.

(3) samestellinge waarvan die eerste lid die stof aandui waaruit die tweede bestaan, bv. grasdak, klipmuur, koperketel, marmervloer, silwer- skottel, ysterpaal;

Opm. Stofaanduidende byvoeglike naamwoorde op -e word natuurlik los geskrywe, bv. ’n goue ring (teenoor ’n goudstaaf), asook wanneer hulle ’n figuurlike betekenis het (met of sonder slot-e), bv, ’n stale wil (teenoor ’n staalkabel), ’n koper hemel (teenoor ’n koperketel), So verder ’n silwer vis (d.w.s. ’n silwer- agtige vis), ’n silwer rand teenoor ’n silwerlepel.

(4) woorde van die volgende tipe wat met behulp van agtervoegsels van woordgroepe gevorm is, bv. Inagneming, teraardebestelling (teenoor in ag neem, ter aarde bestel)

(5) woorde van die tipe mondvol, mondevol, mondjievol, padlangs, ens., wat aaneen geskrywe word as die tweede lid nouer met die eerste lid saamgaan en los as dit minder nou daarmee saamgaan, sodat ons ook kan spel (in ander verband) mond vol, monde vol, mondjie vol, pad langs, ens. (Kyk nogtans na reël (9) hiervan I.v.m. verbindinge met toe.) *—Woord«lyi 32

(6) plantname waarvan die twee dele deur se verbind word, bv. aapsekos, baalsebos;

Opm. Woordgroepe soos Bright se siekte en vanmelewe se dae word los geskrywe. (7) plekname in Suid-Afrika saamgestel uit twee familiename, bv. Fauresmith, Raslouw, Roos- senekal; Opm. By enkele sulke name word die tradisie geëerbiedig om hulle met ’n koppelteken te verbind, bv. Graalf-Reinet, Schweizer- Reneke.

(8) plekname in Suid-Afrika met ’n telwoord voor ’n onverboë selfstandige naamwoord, bv. Dríeankerbaai, Tweespruit, Vierfontein; Opm. Waar ’n telwoord deur ’n verboë selfstandige naamwoord gevolg word, skryf ons los, bv. Drie Wenve, Twee Rlviere, Vier Paaie.

(9) die nasetsel toe by voorafgaande bywoorde van plek, bv. agtertoe, vorentoe, boontoe, ondertoe, binnetoe, buitentoe, daarnatoe, daartoe, hiernatoe, hiertoe, waarnatoe, waartoe, soheentoe of soontoe, ook wanneer dié woorde deur voorsetsels soos bv. na en tot voorafgegaan word. Opm. By voorafgaande selfstandige naamwoorde (met inbegrip van die tipe binnekant, buitekant, diékant, duskant, onderkant, ens.) en by b^rwoorde van tyd word toe los geskrywe, bv. huis toe, Kaap toe, kerk toe; binnekant toe, diékant toe, duskant toe, onderkant toe; tot nog toe, tot nou toe, tot vandag toe.

B (a) Met ’n koppelteken moet geskrywe word:

(1) aardrykskundige name en daarvan afgeleide byvoeglike naamwoorde wat onderskeidinge van die volgende tipes behels, bv. Agter-Indië, Voor- Indië; Noord-Holland, Suid-Ameríka, Krugers- dorp-Noord, Pretoría-Oos; Groot-Brittanje, Klein-Letaba; Waterval-Bo, Waterval-Onder; Bríts-Oos-Afríka, Nederlands-Oos-Indië, Portu- gees-Oos-Afrika; Klein-Aslaties, Suld-Afrl- kaans; ; ;;

(2) samestellinge en samekoppelinge wat uiteraard nie aanmekaar geskrywe kan word nie, bv.

kruidjie-roer-my-nle ( t ) , laat-maar-loop-houding, wag-’n-bietjie-boom;

(3) woorde wat deur en verbind word, bv. haak- en-steekbossie, olie-en-asynstel, sieps-en-braal- boud, wins-en-verbesrekening; Opm. Waar by dergeiike koppeiinge geen en voorkom nie, word die slotgedeelte met ’n koppelteken aan die voorafgaande verbind, bv. pond-vlr-pond-steisei.

(4) samegesteide titeis, bv. generaai-majoor, kommandant-generaai, iuitenant-koionei

(5) koppelinge en verbindinge van die volgende tipes: aspirant-kandidaat, assistent-direkteur; baisem-kopiva, boa-constrictor; boer-in-die-nag (plantnaam), iuitenant-ter-see, skout-by-nag; piet-my-vrou, piet-tjou-tjou (voëlname)

(6) koppelinge van die tipe dertiende-eeus (teenoor dertiende eeu)

(7) woorde wat met simbole of syfers saamgestel is, bv. A-grootterts, B-moi, 13-tonwa, D-groep, Q-taai, Standerd Vl-kias, X-straie;

(8) woorde saamgestel met nie-, non-, ou(d)- (in die betekenis „vroeër” of „gewese”) en vise- voor- aan en met -huiie agfteraan, bv. nie-bianke, nie-nakomlng, non-aktiwiteit, Ou(d)-Duits, oud- ieeriing, vise-voorsitter; pa-huiie, Piet-huiie; Opm. Ou verbindinge en samesteiiinge soos nieteenstaande, nietemin en nonkonformis word aanmekaar geskrywe.

(9) koppelinge met Latynse woordgroepe soos ad hoc-komitee, bona fide-boer, ex gratia-betaiing, ex officio-iid.

B (b) Met ’n koppelteken (of ook wel anders) kan geskrywe word:

(1) redupliserende formasies, samestellinge daarmee en verkleiningsvorme daarvan, bv. fiuit-fiuit, nou-nou, staan-staan, woer-woer; dum-dnm- koeëi, tjou-tjonkonfyt, woer-woertjie, asook gedeeiteiike herhalingsvorme van die tipe eksie- perfeksie, ewwa-trewwa; ; ;

Opm. Reduplikasies wat alleen m verkleinlngs- vorme bestaan, kry geen koppeltekens nie, bv. doemdoempie, tinktinkie, toktokkie.

(2) gekoppelde name van lande, stede, dorpe, tale, dialekte, taalperiodes en afleidings daarvan, bv. Angel-Saksies, Fries-FranWes, Maleis-Portugees, Nieu-Seeiand, Nleu-Seelander, Ou(d)-Germaans;

Opm. 1. Ons skryf egter name van tale van dle volgende tipe sonder koppelteken: HooghoUands, Laagmalels, Mlddel- ncderiands, Nedersaksies, Platduits.

2. Kyk ook Opm. by A (b) (7) insake Roossenekai t e e n o o r Schwelzer- Beneke.

(3) koppelinge van die volgende tipe: Chrlsteilk- histories, Christeiik-nasionaal, Rooms-Katoliek, Sosiaal-demokraat

Opm. Ons skryf egter Nederdnits Gerefor- meerd of Hervormd los.

(4) bepalinge van gesteldheid van die volgende tipe: been-af, hand-uit, raad-op;

Opm. 1. Waar sulke bepalinge egter rigting aandui, word hulle los van mekaar geskrywe, bv. berg af, berg op, jaar In, Jaar nlt, pad langs.

2. Kyk by A (b) (5) hier bo Insake padlangs in ander verband.

(5) by ’n opeenhoplng van klinkers, maar alleen wanneer aaneenskryive die lees sou bemoeilik of misverstand kan veroorsaak, bv. Drle- eenheld, drie-elektTodebuls, Drle-enig, ganna-as, na-aap, see-eend, wa-as (teenoor handearbeld, marineofíisler)

Opm. By ’n aantal woorde het ons wisselvorme, met of sonder koppelteken, bv. bnite-egtellk of buitenegtelik, duifeler of duiwe-eier, ewe-eens of eweneens, skoppe-aas of skoppenaas. 35

(6) waar dubbelsinnigheid vermy moet word, bv. dop-ertjie, pronk-ertjle, ni-gare;

Opm. Baie sulke woorde word tog aanmekaar geskryf, bv. beroepseer, bokerí, bosluis.

(7) by minder gebruiklike verbindinge en woorde wat deur hulle lengte die lees bemoeilik, bv. Chícago-tentoonstelling, seekus-inboorlingstam, Skooleindsertifikaat-eksamen.

Opm. Hierby moet heelwat vryheid gelaat word, mits dergelike woorde nie los geskrywe word nie.

C. Die deelteken word gebruik by ’n opeenhoping van klinkers wanneer die sogenaamde verbindingsvorme (soos eiektro- ens.) met volle woorde verbind word, bv, elektroosmose, mikroorganisme.

Opm. Wanneer die eerste deel nie ’n verbindingsvorm is nie, maar ’n volle woord, gebruik ons die koppelteken soos in Drie-eenheid, na-aap (kyk ook by B (b) hier bo). 36

TOELIGTING

Verboë vorme word aangedui deur ’n bykomende letter of letters sonder meer aan te gee, bv. „aardige” deur die vermelding „aardig, -e”; of deur vermelding van die verboë vorm van die woord- deel wat bestaan uit die slotkonsonant en die voorafgaande vokaal of vokale, bv. „addisione!e” deur die vermelding „addisioneel, -ele”. Dit beteken dat ,,-ele” agter „addision-” gevoeg moet word. By meervoude met ,,-ië” of ,,-ieë” word die slotletters duidelik-

heidshalwe herhaal, sodat „alkali, -ië of -’s” beteken , alkali, alkalië of alkali’s” en „religie, -ieë of -s” beteken „religie, religieë of religies”. Herhaling van ’n b.nw., bv. „boos, boos of bose”, beteken dat „boos” sowel onverboë as verboë gebruik word: ,,’n boos kêrel” of ,,’n bose kêrel”. Herhaling van ’n enkelvoud beteken dat dit ook as meervoud diens kan doen; bv. „dode, dode of dodes” beteken; die mv. van „dode” is „dode of dodes”. 37 A aangryns, aange- aanhê, aangehad a, '’s aanheg, aange- a! aan kant ( maak) a, ge- aanklag, -te o/ -tes aai, ge- aankomde o/ aankomende aaklig, -e ( — maand) aalmoes, -e aankomeling, -e aalmoesenier, -e o/ -s aanlê, aange- aalwee, -s o/ aalwyn, -e aanleg, -êe aambeeld, -e aanleiding, -e o/ -s aambei, -e aanloklik, -e aamborstig, -e aanmekaar (aaneen) aanbevelenswaardig. -e aan mekaar ( gee) aanbid, het — aanmekaarspring, aanbiddelik, -e aanmekaarge- aanbie o/ aanbied o/ aanbieë, aanmerklik, -e aange- aanname, -s aanbieder o/ aanbieër, -s aanneemlik, -e aanbod, aanbiedinge o/ aan- aanneme, -s biedings, o/ aanbot, -te aanneming, -e of -s aanbrandsel, -s aanpassingsvermoë aand, -e aans o/ aansies aandadig o/ handdadig aansien (sonder — des aandagtelik o/ aandagtiglik persoons) aandagtig, -e aansit, aange- aandagtiglik o/ aandagtelik aansitter, -s aandeelhouer aanskoulik, -e aandeelsertifikaat o/ aandele- aanslib, aange- sertifikaat aanspreeklik, -c aandenking, -e o/ -s aanspreekvorm aan die kant ( maak) aanstalte o/ aanstaltes Aandland o/ Awendland aanstons aandui o/ aanduie, aange- aaneen aanteel (s.nw.) aanteel, aange- aaneenry o/ aaneenrye of aaneenryg, aaneenge- aantekening, -e o/ -s aanerd, aangeërd aantyging, -e o/ -s aangee {s.nw.), -eë aanvaar (aanneem), het — aangeër, -s aanvaar (van ’n skip), aange- aangeheg, -te aanvaarding (aanneming) aangespe o/ aangesper, aanvaring (van *n skip), -e o/ aange- -s 38 aanwen, aange- abragiaat, -iate I aanwend, aange- absent (afwesig) aanwensel, -s absenteer, ge- aapsekos abses, -se aapsestert absint (likeur) aapskeloeder, -s absintien o/ absintine aar (vlaktemaat), are absis (wiskunde), -se aarbei, -e absoluut, -ute aard absorbeer, ge- aard, ge- absorpsie aardig, -e abstraheer, ge- aarseling, -e abstrak, -te aartappel of ertappel, -s abstraktheid aartsbiskop absurditeit, -e aarverkalking abuis aasvoël, -s abusief, -iewe ab, -te achilie AB-ab of AB-jab AchiIIespees abaksiaal, -iale acholie abaktinaal, -ale achondroplas, -te abakus, -se achromasie abattoir, -s achromaties, -e abba, ge- achromatisme ABC-boek acre (vlaktemaat), -s abdis, -se acta abdomen, -s o/ abdomina activa abdominaal, -ale Actuarius Syncdi abdominoskopie adaksiaal, -iale aberrasie, -s addendum, -s of addenda Abessinië addisie abissaal, -ale addisioneel, -ele AB-jab o/ AB-ab adellik, -e abjater, -s ademloos o/ asemloos, -ose ablaktasie adenien o/ adenine ablatief, -iewe adenoïde, -s, of adenoïed, -e ablaut, -e adenoïede vegetasie abonneer, ge- adenoom, -ome abonnement, -e adhesie aboraal, -ale ad hoc-komitee aborsie, -s adieu, -s abortief, -iewe adjektief, -iewe abortus adjektiwies, -e abrakadabra adjudant, -e )

adjudant-generaal, affront, -e adjudante-generaal Afgaan, -ane adjunk, -te Afgaans, -e adjunk-kommissaris, Afganistan adjunk-kommissarisse afgedaan (die saak is — admiraal, -aals of -ale afgelas, het — admissie-eksamen afgelasting, -e o/ -s adolessensie afgestorwene, -s adolessent, -e afhaak, afge- Adonis afkeer adoons, -e afkeer, afge- adosseer, ge- afkerig, -e adrenalien o/ adrenaline afkeur, afge- adres, -se afkeurenswaardig, -e adresseer, ge- afkeuring Advent aflebie adverbiaal, -iale afname, -s adverbium, -s o/ adverbia afneming, -e o/ -s adverteer, ge- afonie advertensie, -s aforisme, -s adviseer, ge- Africana advokaatpeer o/ avokadopeer Afrikaan (inhoorling van aërenchiem Afrïka), -ane aërobatiek Afrikaanssprekend, -e aërobiose Afrikaanssprekende, -s aërodinamika Afrikaner, -s aërofagie afrikaner (blomsoort), -s aërometer Afrikanerbees aërosistose Afrikanis, -te afarmman Afrikanistiek afasie afrodiet afdraand, -e, o/ afdraande, -s afset (s.nw.) afdraand o/ afdraans (h.mo. afsetgebied en bw.) afsetter (bedrieër), -s afelium o/ aphelium afsettery affeil (dweiJ), afge- afsit, afge- affêre, -s afsitter (hy atletiek), -s affêring, -s aftob, afge- aíRdavit, -s áfvyl (met ’n vyl), afge- affilieer, geag (— gee) affineerdery, -e ag, -s o/ -te, o/ agt, -e o/ -s affiniteit, -e agaat, -ate affodil, -le agapant, -e )

40 agar-agar agterlosig o/ agtelosig, -e agdaegeneesbossie o/ agtdae- agtermekaar (in orde; soos geneesbossie dit hoort) ageer, ge- agter mekaar (in volgorde) agenda, -s agternasit, agtemage- aggie (klein ag), -s agteropskop, agteropge- agglomeraat, -ate agterossambok agglutinasie, -s agterstevoor agglutinien o/ agglutinine agtertoe aggregaat, -ate agteruitgaan, agteruitge- aggressie agterweë aggressief, -iewe agthoek o/ aghoek, -e aggressor, -s agtien o/ agttien aghoek o/ agthoek agtiende-eeus o/ agttiende- agie (nuuskierige —), -s eeus, -e agiteer, ge- agtste o/ agste agnaat, -ate agttien o/ agtien agnostikus, -se o/ agnostici agttiende-eeus o/ agtiende- agnosties, -e eeus, -e agnostisisme agtuur o/ aguur (tydstip; a-godsdienstig maaltyd) agorafobie agt uur o/ ag uur (tydsduur) agrafie agurkie, -s agrammatisme aguur o/ agtuur (tydstip; agretjie, -s maaJtyd) agronoom, -ome ag uur o/ agt uur (tydsduur) A-grootterts aia, -s (ook ai voor eiename) agrostografie aikóna! o/ haikóna! agste o/ agtste air, -s agt, -e of -s, o/ ag, -s o/ -te a ja a! agtdaegeneesbossie o/ agdae- akant, -e geneesbossie akasia, -s agtelosig o/ agterlosig, -e akelei, -e agtenswaardig akineties, -e agter af (van — — akkedis, -se agteraf akkermonie agterbly, agterge- akkerwanie agterbuurt, -e, o/ agterbuurte, akklamasie -s akklimatiseer, ge- Agter-Indië akkommodasie agterkant akkompanjeer, ge- agterkantse o/ agterkantste akkoord, -e agterkom, agterge- akkordeer, ge- akkordeon, -s alabama o/ alibama akku, -’s albakoor (visnaam), -ore, o/ akkiunulator, -e of -s halfkoord, -e akkusatief, -iewe albas (s.nw.) akoestiek albaste fles akoliet, -e albaster, -s akondiel albatros, -se akoniet albei akrochordaal, -ale albino, -’s akrodont, -e albumien o/ albumine akropetaal, -ale albiuninoïde, -s o/ akrostigon, -s albuminoïed, -e aks (maat), -e alchemie altselereer, ge- alchemis, -te aksentueer, ge- al dae aksepteer, ge- aldag aksiaal, -iale aldehide o/ aldehied aksillêr, -e aldeur aksioma, -s, o/ aksioom, -iome aldose, -s aksyns, -e al drie aktekantoor aleer akte-uitmaker, -s aleksandryn, -e akteur, -s alewig aktinaal, -ale Alexandrië aktinie, -ieë alfaam o/ halfaam, -ame aktinies, -e alfabet, -te aktinium (élement) alfenide o/ alfenied aktinomorf, -e alg, -e, o/ alge, -s aktiveer, ge- algaande (gaandeweg) aktivis, -te al gaande (onder die loop) aktiwiteit, -e algar aktrise, -s alge, -s, o/ alg, -e aktualiteit, -e algebraïes, -e aktuarieel, -iële algemeen-menslik aktuaris, -se algorisme o/ algoritme aktuarius, -se al hoe meer aktueel, -uele alias, -se akuut, -ute; -uter, -uutste alibama o/ alabama akwaduk, -te alibi, -’s akwapunktuur aliëneer, ge- akwarel, -le alimentasie akwarium, -s alinea, -s Alabama (staat) alisarien o/ alisarine !

42 aljimmers alreeds alkali, -ië o/ -i’s al so lief alkaloïde, -s, of alkaloïed, -e alt, -e alkant (dis — selfkant) altans alkohol, -e alte o/ al te alla! altemit o/ altemits allawêreld ! o/ allewêreld altesaam o/ altesame Allah altruïsties, -e allee, -eë altwee o/ al twee allegorie, -leë altyd allegories, -e aluminium (element) allemansgek alveolaar (s.nw.), -are allemastig alveolêr (b.nw.), -e aller (in — yl) alveool, -eole allerbeste alvleisklier allerhande alwys allerweë amalaita, -s allesbehalwe ( — slim) amaril alles behalwe {hy het — — Amasone (rivier) geld) Amasone, -s (volk) allesins amasone, -s allewêreld! o/ allav/êreld! amateur, -s alliansie, -s ambagsman, -ne alliasie, -s ambassade, -s allig ambassadeur, -s alligator, -s ambisieus, -e allitereer, ge- ambitus allochtoon, -one amebe, -s allongeer, ge- ameboïde o/ ameboïed allotropie amendement, -e alluviaal, -iale Amerikaner, -s almal amerikium (element) almandien o/ almandine ametis, -te almaskie ametrie al meer ameublement, -e almelewe amfiartrose Almoëndheid amfibie, -ieë aloïen o/ aloïne amfibies, -e alomvattend, -e amfibool aloue amfibrag, -ge alpakka amfibraggies, -e Alphonse Lavallée amfideties, -e (druifsoort) amfiseel ) 43 amfistiel analogon, analoga

amfiteater ! analoog, -oë amigdalitis anamorfose, -s amigdaloïde, -s, o/ anapes, -te amigdaloïed, -e anaplasma amikaal, -ale anargie amiloïde, -s, o/ amiloïed, -e anargis, -te ammoniak anatema ammunisie anatomie amnesie anatomies, -e amnestie anatoom, -ome amoreel, -ele anatroop, -ope amorf, -e anderdagmóre o/ anderdag- amorfisme more (die — amortisasie anderhalf amp, -te ander kant (aan die — — ampelografie van) ampêre, -s anderkant Ampie (armeblanke), -s anderkantse o/ anderkantste ampie (klein amp), -s anderland amplitude, -s andermaal ampseed anderman (dis — se goed) ampshalwe ander man (^n ) amptelik, -e anders o/ anderste o/ amptenaarswêreld anderster ampul, -le andersins amulet, -te andersom amusant, -e anderste o/ anderster o/ amuseer, ge- anders anaal, -ale andoelie, -s anaboom andyvie anachoreet, -ete a nee a! anachronisme, -s anekdote, -s anachronisties, -e anekdoties, -e anaërobiose anemie anagenese anemies, -e anaklinaal, -ale anemofilie analfabeet, -ete anemoon, -one analise, -s aneroïde o/ aneroïed analiseer, ge- anestesie analities, -e anetool analogie, -ieë aneurisme analogies, -e angelier, -e 44

Angel-Saksies, -e antenne, -s angina antesedent, -e Angiosperm, -e antibragiaal, -iale Anglis, -te antibragium Anglisisme, -s antichambre Anglofobie antichloor Anglofoob, -obe antichrese Anglo-Fries Antichris Angola antiek, -e angora, -s antifebrien o/ antifebrine anhidride o/ anhidried antifoon anhidriet antikiteit o/ antikwiteit, -e anilien of aniline antikwaar, -are animeer, ge- antikwiteit o/ antikiteit, -e animo antiloop, -ope animositeit, -e antimoon {élement) anioon, -ione antinomie, -ieë aniset Antiochië anisodont, -e antipatie, -ieë anisool antipode, -s anisotropies antirevolusionêr o/ anti- ankilose rewolusionêr ankilostomiase anti-rooktablet annale antirumaties annalien o/ annaline anti-Russies anneksasie, -s antisepties annekseer, ge- antisipeer, ge- annuïteit antisjambreer, ge- annuleer, ge- antitese, -s anode, -s antixeroftalmies, -e anogeen, -ene antoftalmies. -e anomalie, -ieë antonomasia anomalodont, -e antraks anomodont, -e antraseen anoniem, -e antrasiet anonimus, -se o/ anonimi antropofaag, -ae anorganies antropofobie ansiënniteit antropologie ansjovis, -se antropoloog, -oë Antarkties, -e antropomorfisme Antarktika antroposentries, -e antediluviaal, -iale Antwerpen antediluviaans, -e Apache, -s 45 apartement, -e arbei, ge- apaties, -e Arbeider {lid van Arbeiders- aperiodisiteit party), -s aphelium o/ afelium arbeider (werker), -s Aphrodite arbiter, -s apodikties, -e arbitrasie apofise arbitreer, ge- apogeum arbitrêr, -e apokopee archivalia apokrief, -iewe arduin apologeet, -ete arend, -e apologetiek areometer, -s apomorfien o/ apomorfine argaïes, -e aposiopesis argaïsme, -s apostroof, -owe argaïsties, -e apotema, -s argeloos o/ argloos, -ose apotipe, -s argentaan apparaat, -ate argeologie appêl ( — aanteken), -le o/ -s argeoloog, -oë appellant, -e argetipe, -s appelleer, ge- argief, -iewe appelliefie, -s argimandriet appendisitis argipel, -le o/ -s appersepsie argitek, -te appersipieer, ge- argitraaf, -awe applikee argivalies, -e apploudisseer, ge- argivaris, -se applous argloos o/ argeloos, -ose apporteer, ge- argon (element) a priori Argonout, -e aprioristies, -e argonout (seedier), -e apropos argont, -e apsis (houkunde), -se aria, -s apteek, -eke arig (ongesteld; onvriendelik), apteker, -s -e aptyt arikreukel, -s arabesk, -e aristokraat, -ate Arabië Aristophanes Arabier, -e Aristoteles Arabies, -e aritmeties, -e Aragnide, -s arkade, -s aragnitis Arkties, -e araroet armada, -s ! )

armadil, -le asetoon armblanke of armeblanke, -s asfalt Armeens of Armenies, -e asfiksie Armenië asgaai o/ assegaai, -e Armeniër, -s Asiaat, -iate Armenies o/ Armeens, -e Asiaties, -e armesorg asiditeit armlik, -e Asië armoedig, -e asiel, -e armsgat asifonaat aroma, -s asimmetries aronskelk asirnptoot, -ote arpuis o/ harpuis asimut arrangeer, ge- asindeties, -e arresteer, ge- asindeton arrie askari, -’s arseen (eZemení) askeet, -ete arseniet askese Artaxerxes asketies, -e artefak, -te asma arteriosklerose asmaties, -e artesies, -e asmede artikel, -s asof artikulasie asook artikuleer, ge- Asore artillerie asosiaal artilleris, -te aspaai artisjok, -ke aspersie, -s artistiek, -e aspirant-kandidaat artistisiteit aspirien o/ aspirine Artropode, -s aspoestertjie arts, -e aspres o/ aspris o/ ekspres artseny, -e asseblief Arturroman assegaai o/ asgaai, -e as, -se assessor, -e o/ -s asalea, -s assimileer, ge- asbes assistent-direkteur, assistent- asemloos o/ ademloos, -ose direkteure o/ -direkteurs asepsie o/ asepsis assumpsie (met mag van — aseptien o/ aseptine astasie asepties astaties, -e asetaat, -ate as te (so nimmsr nooit) asetileen astenie 47 asterisk, -e Australiër, -s asteroïde, -s, o/ asteroïed, -e Ave Maria astigmatisme avokadopeer o/ advokaatpeer astomaat Avondmaal o/ Awendmaal astragaal, -ale avonturier o/ awenturier, -s astrant, astrant o/ -e avontuur o/ awentuur, -ure astrografie avontuurlik o/ awentuurlik, -e astronomie Awendland o/ Aandland astronoom, -ome Awendmaal o/ Avondmaal astronoutiek av/enturier o/ avonturier, -s asuur awentuur o/ avontuur, -ure asyn awentuurlik o/ avontuurlik, -e ataksie atavisme ateïs, -te B ateljee, -s atematies, -e h, -’s Atheens, -e ba! Athene baadjie, -s Athener, -s baadjietjie, -s atjar baai, -e a’tjie, -s baaibos o/ baaisebos atlas, -se baaierd, -s atleet, -ete baaikostuum atmosfeer baaisebos o/ baaibos atomies, -e Baálspriester, -s atomistiek baanbrekerswerk atonaal, -ale baantjiesoeker atonie baar, -der, -ste atoom, -ome baar {golf, ens.), bare atrofie baar (vis), -s attaché, -s baar, ge- attachée, -s baard, -e attasjeer, ge- baardeloos o/ baardloos, -ose attestaat, -ate baars (vis), -e Atties, -e baasraak, baasge- Attika baasspeel, baasge- attraksie, -s baasverteller aubade, -s baat, bate, o/ bate, -s Augustus baat, ge- augur, -e baba, -s Augrabies babatjie o/ babetjie, -s

I Australië I babbeljoentjie, -s 48

baber, -s bakore babesiose baksjisj babetjie o/ babatjie, -s bakterie, -ieë o/ -ies Babilon bakteries, -e baccalaureaat bakteriolise baccalaureus, -se o/ bakteriolisien o/ baccalaurei bakteriolisine baccarat bakteriolities, -e Bacchanalieë bakterioloog, -oë bacchant, -e bal, -le bacchante, -s bal (dansparty), -s Bacchus balalaika, -s bacciform, -e balans, -e bad, baaie balanseer, ge- bad (voorioerp), -de o/ -dens baldadig, -e badhanddoek baldakyn, -e badjie. -s balderjan badkamer o/ badskamer balein, -e badwater balhorig, -e baftablou balie, -s bagasie baljaar, ge- bagasse balju, -’s bagatel o/ bakatel, -le balju’tjie, -s bagatel (speZ) balkaniseer, ge- bagatelletjie o/ bakatelletjie, balkon, -ne o/ -s -3 ballade, -s bagger, ge- ballasmandjie bagno (bod; tronk), -’s ballerina, -s bahuvrihi ballet, -te baie balling, -e baiekeer ballistiek baiemaal ballon, -ne o/ -s bajadêre, -s ballonneer, ge- bajonet, -te ballotasie bakatel o/ bagatel, -le balloteer, ge- bakatelletjie o/ bagatelletjie, balsemiek, -e -s balseminie bakbene balsem-kopiva bakkebaard Balt, -e bakkersbrood Balties, -e bakkies, -e Balto-SIawies bakkopslang balustrade, -s baklei, ge- bamboes, -e 49 banaal, -ale Barbarys, -e banaat, -ate Barbarye banana, -s barbier, -e o/ -s band, -e barbierswinkel bandana, -s barbituursuur bandelier, -e o/ -s barcarolle, -s bandiet, -e bard, -e bandom o/ bantom, -s barensnood bangerigheid barenswee, -eë bangheid barestesiometer bangmakery baret, -te baniaan, -iane bargoens, -e banier, -e bariet banjo, -’s barisentries, -e bankbloue, -s barisfeer banket, -te bariton, -s banketteer, ge- barium (element) bankoelneut, -e barlewiet bankroetier, -s Barlinka (druifsoort) bankrot, bankrot o/ -te barmhartig, -e bankrotgras bamsteen bankrotwurm baro o/ baroe banksia, -s barograaf, -awe banneling, -e Barok bantamgewig barok, -ke bantamhoender baromakrometer Bantoe, -s baron, -ne Bantoeïs, -te barones, -se Bantoeïstiek baronet, -te bantom o/ bandom, -s baroskoop, -ope baobab, -s Barotseland Bapedi barrage, -s Baptis, -te barrikade, -s baptisterium, -s o/ baptisteria barrikadeer, ge- baralj, -ke bars, -te barakkeer, ge- barstens (tot — toe) barat barsterig, -e baratteer, ge- bas (musieJc), -se baratterie bas (van bome), -te barbaar, -are basaal, -ale barbaars, -e; -er, -ste basaar, -s barbarakruid basaltien o/ basaltine barbarisme, -s basalties, -e 50 basaniet Bataviase baseer, ge- Batavier, -e Basel bate, -s, o/ baat, bate basel, ge- batiaal, -iale basibrangiaal, -iale batik (s.nw.) basidiomiseet, -ete batik, ge- basies, -e batis basil, -le batoliet basilêr (ontleedk.), -e batometer basiliek, -e, o/ basilika, -s batos basilisk, -e bauhinia, -s basillemie bauxiet basillêr (geneesk.), -e bavenotweeling basillurie bdellium basis, -se beampte, -s basisfenoïde o/ basisfenoïed beatifikasie basisiteit beatifiseer, ge- Bask, -e Beaufortserie Baskies, -e bebaard, -e baskule, -s beblaar, -de Basoeto, -’s bebos, -te Basoetoland bebroeide-eiers (plant) Basoetoponie bed, -de o/ -dens basofilie bedaag, -de bas-relief, -s bedaardheid bassethoring bedaardweg bassin, -s bedag (— op iets wees) bassis (iemand wat bas sing), bedags (bw.) -te bedarentheid basta bedaring baster ( — koud) beddegoed baster, -s beddelaken o/ bedlaken bastereland bedding, -s bastiet bedees, -de bastion, -s bedeesdheid bastonnade, -s bedekbloeiend bastonneer, ge- bedektelik basuin, -e bedelary o/ bedelry Bataaf, -awe bedenking, -e o/ -s Bataafs, -e bedenklik, -e batalje, -s bedenktyd bataljon, -ne o/ -8 bederf o/ bederwe, het — Batavia bederfbaar, -are —

61 bederflik, -e beëdig, het — bederfwerend, -e beëdigde {’n — verklaring) bederwe of bederf, het — beef 0/ bewe, ge- bedienaar, -3 beëindig, het — bediendekamer beeldhou, ge- bediener, -s beeldhouer bedilal, -le beeldhoueres, -se, o/ bedink, het — beeldhouster, -s bedjakkie Beëlsebub bedlaken o/ beddelaken been, bene 0/ beendere bedlêend, -e been-af • bedlêerig, -e beenas Bedoeïen, -e beenderestelsel bedompig, -e been in die lug o/ bene in die bedonderd, -e lug bedorwe beërf 0/ beërwe, het — bedorwenheid beesagtig, -e bedra o/ bedraag o/ bedrae, beesgasie o/ beeskasie het — beesstal bedraad, het — beesteelt o/ beesteteelt bedrading beestelik, -e bedrag, -ae beesteteelt o/ beesteelt bedreiging, -e 0/ -s beetkry, beetge- bedremmeld, -e bef, -fe o/ bewwe bedrewe befaam, -de, o/ befaamd, -e bedrewenheid befloers, het — bedrieë o/ bedrieg, het — befloers, -te bedrieglik, -e befoeter, -de, 0/ befoeterd, -e bedroë begaaf, -de; -der, -ste bedroef, -de begaafdheid bedroef ( — min) begaanheid bedroewe of bedroef, het begeleider 0/ begeleier, -s bedroef 0/ bedroewe, het — begeleidster 0/ begeleister, -s bedroefdheid begerentheid bedrog, bedrieërye begerigheid bedruk, -te begin o/ beginne 0/ begint, bedruktheid het — bedryfsleer begoël 0/ begogel, het — bedsprei, -e begonia, -s bedugtheid begraaf o/ begrawe, het — bedui o/ beduie, het — begraafplaas beduiweld o/ beduweld, -e begrafnis, -se bedwelm, -de, o/ bedwelmd, -e begrawe o/ begraaf, het — 52

begrens, -de bekla o/ beklaag o/ beklae, begrensdheid het — begriploos, -ose; -oser, -oosste beklaagde, -s begrotingsdebat beklad, het — begum, -s bekladding, -e o/ -s begyn, -e beklae o/ bekla o/ beklaag, behaag o/ behae, het — het — behaar, -de beklaenswaardig o/ behae (s.nw.) beklagenswaardig, -e behae o/ behaag, het — beklag behartigenswaardig, -e beklagenswaardig o/ behaviorisme beklaenswaardig, -e beheers, -te bekleder o/ bekleër, -s beheerstheid beklee o/ bekleed, het — behemot, -s bekleedsel, -s behenolie o/ benolie bekleër o/ bekleder, -s behep beknop, -te behoef o/ behoewe, het — beknoptheid behoefte, -s bekommerd, -e behoewe (ten — van) bekrompe; meer — o/ -ner, behoewe o/ behoef, het — mees — o/ -nste behoor o/ behoort, het — bekrompenheid bei (titef), -s bekwaaldheid beiaard, -s belaag o/ belae, het — beiaardier, -s belangeloos, -ose beide belangesfeer beier, ge- belanghebbende, -s Beier, -e belangrik, -e; -er, -ste Beiere belang stel Beiers, -e belangstellend, -e beige belangstellende, -s beïnvloed, het — belasting, -s beitel, -s belastingdruk beits, ge- belastingjaar bejaard, -e belê o/ beleg, het — bejeëning, -e o/ -s beleef, -de bek-af beleef o/ belewe, het — bekeer, -de, o/ bekeerd, -e beleefdheidshalwe bekend maak beleër, het — bekendmaking belêer o/ belegger, -s bekend stel beleg o/ belê, het — bekendstelling beleg, beleëringe o/ beleërings bekken, -s belegger o/ belêer, -s )

53 belegging, -e o/ -s benefisensie beleid benefisiaat belemmer, -de, of belemmerd, benefisiant, -e -e benefisie belemniet benefisiêr, -e belese; meer — o/ -ner, mees bene in die lug o/ been in die — o/ -nste lug belesenheid benepe; meer — o/ -ner, belewe o/ beleef, het — mees — o/ -nste belewenis, -se benepenheid Belg, -e benerig, -e België benewel, -de, o/ beneweld, -e Belgies, -e Bengaals, -e Belialskind Bengale beliewe (no sy — Bengalees, -ese belladonna Bengali bellettrie bengaliet bellettris, -te benieu, het — belliet benieud beloniet benning, -s beloof o/ belowe, het — benodigdheid, -hede belsbos benolie o/ behenolie belus benoud, -e belustheid benoudebors belyder o/ belyer, -s benoudheid bemes o/ bemis, het — benoudte bemesting o/ bemisting benouenis bemiddelaar, -s bensaldehide o/ bensaldehied bemiddeld, -e bensedrien o/ bensedrine beminlik, -e benseen beminnenswaardig, -e bensidien o/ bensidine bemls o/ bemes, het — bensiel bemisting o/ bemesting bensien o/ bensine bemoeial, -le bensoaat bemoeiing, -e o/ -s bensoësuur benader, -de, o/ benaderd, -e bensoïel Benedictus bensoïen o/ bensoïne benediksie bensol Benediktyn, -e, o/ Benedik- bentos tyner, -s benuttiging Benediktyneklooster o/ benutting Benediktynerklooster benybaar o/ benydbaar, -are benefaksie benydenswaardig, -e 54 benyder o/ benyer, -s Bern beoordelaar, -3 bemagie, -s beoordelaarster, -s, o/ beroemd, -e beoordelares, -se beroepseer beoorlog o/ beoorloog, het — beroerd, -e Beosië beroerteaanval Beosiër, -s beroof o/ berowe, het — Beoties, -e berooid, -e bepaald (hw.) berowe o/ beroof, het — bepaaldelik berrie-berrie beperk, -te berserker, -s beperktheid berthieriet beploe o/ beploeë 0/ beploeg, Berzeliuslamp het — bes ( — moontlik) beproef, -de; -der, -ste besaai, -de, o/ besaaid, -e beproef 0/ beproewe, het — besadig, -de; -der, -ste Berber, -3 besadigdheid berberien o/ berberine besete berberis besetene, -s Berbers, -e besetenheid beredruif besetter, -s bereis, -de besiel, -de, o/ besield, -e bereisdheid besielend, -e bereklou (plant) besienswaardigheid bêrendlangasem besig hou bêreplek o/ bergplek besiklometer berg af besimpeld, -e bergamotolie besitreg bergamotsersanpeer o/ beskaaf, -de; -der, -ste bermotsersanpeer beskaaf o/ beskawe, het — berg op beskaafdheid bergplek o/ bêreplek beskaam, -de, o/ beskaamd, -e Bergskot beskaamdheid beskawe o/ beskaaf, het — beril (mineraaï) beskawing, -e o/ -s berillium (eïement) beskawingsgeskiedenis berispe, het — beskeid, -e berispelik, -e beskeidenheid berliniet beskeidenlik o/ beskeielik Berlitzmetode beskeie Berlyns, -e beskeielik o/ beskeidenlik berlynsblou beskermling, -e bermotsersanpeer o/ beskimmel, -de, o/ bergamotsersanpeer beskimmeld, -e )

55 beskonke bestialiteit, -e beskonkenheid bestierder, -s beskouenswaardig, -e bestorwe beskouing, -e of -s bestraf o/ bestrawwe, het — beskroomd, -e bestraíRng o/ bestrawwing, -e beskuit, -e o/ -s beslis, -te bestryder o/ bestryer, -s beslistheid bestuurder, -s beslommering, -e o/ -s bestuurderes, -se, o/ besluiteloos, -ose; -oser, bestuurster, -s -oosste beswaar, -de, o/ beswaard, -e besmeer, -de o/ besmeerd, -e beswaardheid besmetlik, -e beswarentheid bes moontlik besyde besnaar, -de, o/ besnaard, -e bet, ge- besoar, -s betaalmiddel, -e besoedel, -de, o/ besoedeld, -e betaamlik, -e besog, -te betaïen o/ betaïne besonder, -e betalingsbalans besonders, -e betastrale besonke betatron, -s besonkenheid betel (plant) besóre o/ besorg o/ besorge, Betelgeuse (ster) het — beterhand (aan die — besorg, -de; -der, -ste beterwete besorgdheid beterweter o/ betweter, -s besorgd o/ besorg of besóre, beteuter, -de, of beteuterd, -e het — beteuterdheid bespied o/ bespiede, het — Bethlehem (in die O.V.8.) bespieëling o/ bespiegeling, -e Betlehem (in Palestina) o/ -s betoër o/ betoger, -s bespoedig, het — betonie besproeiingswet betonneer, ge- Bessemerproses betoog, -oë betoog, het — Bessemerstaal betraan, -de, o/ betraand, -e bestaansreg Betsjoeana, -s bestandheid Betsjoeanaland besteder o/ besteër, -s betuie o/ betuig, het — bestekopmaker betuiging, -e o/ -s bestem, -de, o/ bestcmd, -e Betuus, -use besterf o/ besterwe, het — Betuwe bestiaire, -s betweter o/ beterweter, -s 56 betweterig, -e biblisisme betyds biblistiek beuel (instrument), -s bichromaat beukehout bid o/ bidde, ge- beukesbossie bie o/ bied o/ bieë, ge- beul (laksman), -e o/ -s bieder o/ bieër, -s bevange biefstuk bevangenheid bieg, -te bevatlik, -e bielie, -s bevooroordeel, -de, of biëmbrionies bevooroordeeld, -e biënnaal, -ale bevreem o/ bevreemd, het — biënnalieë bevreemdend, -e Biennale bevriend o/ bevrind, -e bier, -e bevroed, het — bieseroei o/ biesroei bevrug, het — bietjie-bietjie bevrugting bietou bevryder, -s biferies, -e bewaarheid, het — bifilêr, -e bewaarster, -s bifiories, -e bewe o/ beef, ge- bifokaal, -ale beweë o/ beweeg, het — bifolies, -e beweeglik, -e biform, -e beweegloos, -ose bigamie bewegingloos, -ose bigamis, -te bewerasie bigamies, -e bewese bigeneries bewindsaanvaarding bigotterie bewoë bignonia, -s bewoënheid bikapsulêr bewonderenswaardig, -e bikarbonaat bewys, het — bikollateraal beywer, het — bikonkaaf biandrie bibasies bikonveks bibberasie bikornies, -e bikwadraat bibliofiel, -e j bilabiaal bibliofilie I biblioliet, -e bilateraal

j bibliotekaresse, -s bilharzia bibliotekaris, -se bilien o/ biline biliêr, -e biblis, -te 1 biblisis, -te bilieus, -e I 57 biline o/ bilien bioliet bilineêr bioloog, -oë biliverdien o/ biliverdine bioluminessensie biljart, ge- biomagnetisme biljet, -te biomatematika biljoen, -e biometrie billikerwys o/ billikerwyse bionomie billikheidshalwe biopsie bilofodont, -e biosenese bilsekruid biositien o/ biositine biltong, -e bioskoop, -ope bimetallisme biostatika bind o/ binde, ge- biotiet binêr, -e bipaar, -are binnebrandmotor bipiramidaal binnehuis bipiramidies binne-in bipolêr, -e binnekant (bto. en voors.) Birma binnekantse o/ binnekantste Birmaan, -ane binnekant toe Birmaans, -e binnekort bisamrot binnelands, -e Bisantium binnelei, binnege- Bisantyn, -e binnenshuis, -e Bisantyns, -e binnenslands {bw.) biseksueel binnensmonds biseps, -e binnenste of binneste bisillabies binnetoe biskoplik, -e binokel, -s biskopstaf binomiaal, -iale bisley, -s binomies, -e bismaliet binominaal, -ale bismut (element) binomium, -s o/ binomia bismutiniet binoom, -ome bison, -8 bioaritmetika bissoliet bioblas, -te bissus biochemie bisulfaat biochemikus bisulfide o/ bisulfied biodinamika bisulfiet biofoor, -ore bitartraat biogeen, -ene biteïsme biogeneties bits, bits o/ -e; -er, -ate biogenie bitsig, -e; -er, -ste 58

bitterappel blinder o/ blinding o/ blinde, bitterkaroo (plant) -3 bitumen blindeskool bitumineus, -e blindevlieg bivak, -ke blinding o/ blinde o/ blinder, bivakkeer, ge- -3 bivalent, -e blinkblaar-wag-’n-bietjie blaadjie (papier), -s blitsoorlog blaasbalk, -e bloedeie blad, blaaie bloederig, -e bladgroen bloedlaat, bloedge- bladjie (liggaamsdeeT), -s bloedloos, -ose bladwyser, -s bloedmin blafferig, -e bloedparsie o/ bloedpersie blanc-mange bloedsomloop blanko bloedspuwing, -e o/ -s blansjeeryster, -s bloed-uit blas; -ser, -ste bloedvatestelsel o/ blasoeneer, ge- bloedvatstelsel blastofities, -e bloedvergiftiging blastoïde, -s, o/ blastoïed, -e bloedvin, -ne, o/ bloedvint, -e blastostiel bloedwei blatjang bloedweinig bleek of bleik (op — groot) bloeiend, -e bleek o/ bleik, ge- bloeiersiekte blefaritis bloekomboom o/ blougom- bleik o/ bleek (op — goot) boom bleik o/ bleek, ge- bloemis, -te blende bloemlesing blennorree bloemryk o/ blomryk, -e blêr, ge- bloes, -e, o/ bloese, -3 blessuur, -ure blokkade, -s blikkiesmelk blokkeer, ge- bliksemafleier blom-ertjie blinddoek, ge- blomkweker o/ blommekweker blinde o/ blinder o/ blinding, blommegeur, -e -3 blommekweker o/ blomkweker blindederm blommemeisie, -s blindeer, ge- blomryk o/ bloemryk, -e blinde-instituut blomtuin blindemol blondine, -s blindemol o/ blindemolletjie blootgee, blootge- (speJ) blootlê, blootge- 59 blootshoof o/ blootshoofs boeketaal o/ boektaal blootsperd boekevat, boekege- blootstaan, blootge- boekevattyd blootsvoet o/ blootsvoets boekkennis o/ boekekennis blouapie boekpens o/ boepens blou-blou boeksak blouboek boekstaaf, ge- blougomboom o/ boektaal o/ boeketaal bloekomboom boeljon bloukopklipsalmander boemerang, -s bloukopkoggelmander boender, ge- bloulakense bo-ent blou Maandag boepens o/ boekpens blouoognói o/ blouoognooi boepie, -s blouskimmel boeragtig, -e blousuur boerbeskuit o/ boerebeskuit blou trein Boererepubliek blouvitrioel boere-unie blouwildebees boerevrou o/ boervrou B-mol boerewors o/ boerwors bo o/ bowe boer-in-die-nag boa, -s boers, -e bo-aan boervrou o/ boerevrou boaards o/ boweaards, -e boerwors o/ boerewors boa-constrictor, -s boesel, -s boarm Boesman, -s boarmslagaar boesmangras bobaas Boesmans, -e bobbejaan, -ane Boesmansrivier bobotie Boesmanssprekend, -e bobou o/ bowebou Boesmantaal bod o/ bot, botte Boesmantekening bodeur Boesmantjie, -s Boedapest Boesnot, -te Boeddhis, -te boestroentjie, -s Boeginees, -ese boetabessie boegoe boetebossie boegseer, ge- boeteling, -e boekanier, -s boetseer, ge- Boekarest boewestreek boekekennis o/ boekkennis bogenoemde o/ boekenhout bowegenoemde boeket, -te bogrond ! )

60 bogronds, -e bombas bohaai o/ pohaai bombasties, -e Boheems, -e bombasyn Boheme bomenslik o/ bowemenslik, -e Bohemer, -s bona fide-boer bohémien, -s bonatuurlik o/ bowenatuurlik boikot (s.nw.) bonchrétienpeer boikot, ge- bondgenoot bojaar, -are bondseël bokaal, -ale bonhomie bokant bontbok o/ bontebok bokantse o/ bokantste bontjoubert bokant toe bontpootbosluis bokbaaivygie bontpraat, bontge- bok-bok (spel) bontspring, bontge- bokerf bontstefanie bokkem o/ bokkom, -s bonus, -se bokker, -s boogskutter, -s Bokkeveld o/ Bokveld boomskraap o/ boom- bokkom o/ bokkem, -s skraapsel (dis — bokmakierie, -s boonop bokom, boge- boonste bokrin boontjie, -s o/ bone bokruit! boontoe boksendais bo-op bokskyn bo-oor bokspring, ge- boor (element) Bokveld o/ Bokkeveld boordjie (vir hals), -s bokveld (hy is — toé) boorling, -e bokwiet boort (diamantpoeier) Boland boortjie (gereedskap), -s Bolandisme, -s boos, boos of bose; boser, Bolands, -e boosste bolero, -’s bootsman, -ne bolivar, -s boraat Bolivia boraks bollemakiesie o/ bolmakiesie borasiet Bolsjewiek, -e bordeauxmengsel Bolsjewis, -te bordeauxwyn bombalie o/ bombarie bordeel, -ele bombardeer, ge- bordes, -se bombardement, -e borduurster, -s bombarie o/ bombalie bomeol 61 bomiet bourgeois boraileen bourgeoisie borrie bouraoniet bors, -te bourrée, -s borsrok of borstrok bout (om in te skroewe), -e bort (siekte) boutade, -s borzoi, -s boutjie (om in te skroewe), -s bosanemoon bowe o/ bo bos, -se boweaards o/ boaards, -e bosapie bowebou o/ bobou bosgasie o/ boskasie, -s bowegenoemde o/ bogenoemde bosluis bowemenslik o/ bomenslik Bosnië bowenal Bosnies, -e bowenatuurlik o/ bonatuurlik bosseer, ge- bowendien bosseleer, ge- bowetoon o/ botoon bossiestee boysenbessie bostaande o/ bowestaande Brabander, -s Bosveld Brabant bosveld Brabants, -e Bosveldkompleks bradikardie bot o/ bod, botte bradipnee botanikus, -se o/ botanici bragiaal, -iale botanis, -te bragiet botaniseer, ge- bragilogie botanoliet, -e Bragiopode, -s botdig bragipinakoïde o/ botoon o/ bowetoon bragipinakoïed bottelier, -s Brahmaan, -ane botter Brahmaans, -e botter en brood Brahmanisme botulisme braktee, -eë botvier, botge- brakteool, -eole botweg brandewyn boud (liggaamsdeeT), -e brandnekel o/ brandnetel, -s boudjie (liggaamsdeeT), -s brandsiekte-inspekteur boudweg brandskilder, ge- bougainvillea, -s brandspiritus bou-inspekteur brangieë boul, ge- brangihiale boulevard, -s Brangiopode, -s bouopsigter, -s brasem, -s bouorde, -s Brasiliaan, -iane ) )

Brasiliaans, -e brilleverkoper o/ brilverkoper Brasilië bringer, -s brasilien o/ brasiline brinjal, -s brassidiensuur o/ briologie brassidinesuur brioloog, -oë brauniet Briosoë bravade, -s brisant, -e braveer, ge- Britannië bravo! Britannies, -e bravour Brits, -e breccia, breccie Brits-Columbië bredie Brits-Oos-Afrika breed, breë; breër, breedste Brits-Oos-Afrikaans breedsprakig, -e Brittanje breedte, -s brode (om den — breërandhoed brodeloos, -ose Breërivier broederband bregma broedermoord brei, ge- broederskap, -pe breipaal broeihen breister, -s broeis hen bremerblou broekskeur {dit gaan — Bretag^ne broekspyp Breton, -s broerskap Bretons, -e broesa brevet, -te brokaat brevetteer, ge- broksgewys o/ broksgewj'^se brevier, -e bromaat briefbesteller o/ bromied o/ bromide briewebesteller bromoform briefhoof o/ briewehoof brongiaal, -iale briekwa brongieë briewebesteller o/ brongiëktasie briefbesteller brongiolektasie briewehoof o/ briefhoof brongiool, -iole brigadegeneraal, -s brongitis brigadier, -s brongoskoop brigantyn, -e bronkors Bright se siekte bronnestudie briket, -te brooddronkenheid brikettering broodgebrek o/ broodsgebrek briljant, -e brookiet brilleslyper o/ brilslyper broom (element) 63

brosjeer, ge- buitelands, -e brosjure, -s buitemuurs, -e Brown se beweging buiten (voors.) brucien of brucine buitendien bruciet buitenegtelik o/ buite-egtelik, brug, brúe of brúens of -e brugge buitengewoon bruid, -e buitenissig, -e bruidegom, -s buitenshuis, -e bruilof, -te buitenslands (bw.) bruineer, ge- buitensporig, -e bruingeelbek buitenste bruinkapel buitenstyds o/ buitentyds, -e brunet, -te buitentoe o/ buitetoe Brussel buitestaander Brusselaar, -aars o/ -are buitetoe o/ buitentoe Brussels, -e buitentyds of buitenstyds, -e brusselslof buitmaak, buitge- brutaliteit, -e buks, -e bruto buksboom bruto wins bulbêr, -e bruusk, -e Bulgaar, -are bruut, -ute Bulgaars, -e bry (pap) Bulgarye bry (uitspreek van R), ge- bungalow, -s b’tjie, -s bunodont, -e buchiet bunolofodont, -e buchneriet bulletin, -s buchoniet bunker, ge- buffelgras of bufiPelsgras bunkerkole bufifer, -s bunsenlamp bufifet, -te buret, -te buie o/ buig, ge- burg, -e o/ -te buig-my-nie o/ buig-my-niet burg (vark), -e buikgord o/ buikgort, -e burgemeester buikspreek, buikge- burgerregerf buiserd, -s burlesk, -e buite (hw. en voors.) buro, -’s buite-egtelik o/ buitenegtelik, buro’tjie, -s -e buryn, -e buitekant bus, -se buitekantse of buitekantste buskruit buitekant toe bussel (hy vrouekleré), -s

3—^Woordelys 64

butaan by voorbaat butielalkohol byvoorbeeld butileen bywerk o/ byewerk butiraat bywerk, byge- butirien o/ butirine by wyse van butiroineter buurman, bure c buurt, -e, of buurte, -s buuste, -s c, -’s bybehore o/ bybehorens cachet o/ kasjet, -te Bybel, -s Caesar Bybels, -e Caesarisme Bybeltaal caesaropapie o/ bybetaal, het — caesaropapisme byderhand Caledon byderhands, -e caledoniet bydrae, -s Caledonner, -s byeboer Calvinia byebrood Calvinis, -te byeenkom, byeenge- Calvinisme byekoningin Calvinisties, -e byekorf camouflage byenes o/ bynes campanile, -s byesel (sel van hye) Canossa byeteelt canyon, -s byewerk o/ b^werk caprice, -s bygenaamd Carbonari bygesê Cariusbuis bygeval carnalliet bygevolg carnivora o/ kamivore bylae, -s Carrariese marmer bymekaarkom, bjTnekaarge- Cartesiaans o/ Cartesies, -e bymot Cartesianisme bynes o/ byenes Carthaags, -e byoogmerk Carthager, -s bypas, byge- Carthago bysit, -te casino, -’s bysit, byge- catawbadruif bysiende CatuIIus byskryf o/ byskrywe, byge- causerie, -ieë bystaan, byge- causeur, -s bystander, -s cayennepeper b3^owniet Cecilia ; 05

cedille, -s chemoterapie Celebes chenocholsuur Celsius chic o/ sjiek

centumvir, -i o/ -s Chicago centumviraat Chileen, -ene Cerberus Chileens, -e cerebellum Chili cerebrum chilias, -te Ceres chiliasme Ceylon chilisalpeter chairamidien o/ chilose chairamidine chimase chairamien of chairamine China o/ Sjina chalcedoon chinaldien o/ chinaldine Chaldea chinchillakonyn Chaldeër, -s Chinees o/ Sjinees, -ese Chaldeeus, -e chinidien o/ chinidine chalkogeen chinien o/ chinine chalkografie chinolien o/ chinoline chalkoliet chinoon, -one chalkoon Chios chalkosiet chirognomie chaos chirologie chaoties, -e chiromansie charade, -s chiropodis, -te Charon (veerman in die klas- chirurg, -e sieke mitologie) chirurgie charter, -s chirurgies, -e chartreuse (likeur) chirurgyn, -s Charybdis (Scylla en — chitien o/ chitine chauvinis, -te chitoon, -one chauvinisme chloor (élement) chauvinisties, -e chlooramien o/ chlooramine cheilitis chlooretiel cheirantien o/ cheirantine chloraal, -ale cheirinien o/ cheirinine chloraat, -ate cheirol chloride, -s, o/ chloried, -e chelidonien o/ chelidonine chlorofil chelidoonsuur chloroform chemie chloropreen chemies, -e cholaat chemikalie, -ieë cholera chemikus, -se o/ chemici cholesterol 66 cholien, -e, o/ choline, -s chtonies, -e chondrometer chtonisoterm chordometer chtonofagie choreografie Chuniespoort chrestomatie Cicero chrisoberil cicerone, -s chrisogeen Ciceroniaans, -e chrisoïdien o/ chrisoídine Ciperse kat chrisoliet, -e ciperwyn chrisopraas Cipries, -e chrisotiel Ciprioot, -ote Chrissiesmeer Ciprus Christelik, -e Cisalpyns, -e christelik {hy het my — Ciskei behandeJ) Ciskeis, -e Christelik-histories Cisterciënser, -s Christelik-nasionaal Cisterciënserklooster Christen, -e clairvoyant, -e Christendom clairvoyante, -s Christiana Clarens Christin, -ne cliché, -3 Christologie Clocolan Christus cochenille chromaatgeel cockney, -s chromatiek coitus chromaties, -e Coliseum o/ Colosseum* chromatografie Colombia chromatroop Columbus chromichloride o/ compote chromichloride comptometer (handelsnaam), chromiet -s chromolitografie confetti chromosfeer Confucius chromosoom, -ome consols (beursterm) chronies, -e Constantia chronografie continuo chronoïsoterm Copemicaans, -e chronologie Coperaicus chronologies, -e corps, corps, o/ korps, -e chronometer corrigenda chronoskoop, -ope Cortes chroom (element) coulisse, -3 chroomgeel coulomb, -s 67

courtisane, -s daarvandaan crayon, -s dadaïsme crêche, -s dadel, -s credo, -’s dadelik cremona, -s Daedalus o/ Daidalos crêpe-de-chine daeliks o/ daagliks crescendo, -’s daeraad o/ dageraad Croesus dafnien o/ dafnine croquet dag-en-nagewening croquetbal dager (eiser), -s C-sender dageraad o/ daeraad C-sleutel dagga c’tjie, -s dagha (bouklei) Cupido dag in curie (maateenheid) daglumier curiosum, curiosa dagoud curium (element) dagoud kuiken Cushing se siekte dagteken, ge- Cushing-tegniek dag uit cyma dagvaar, ge- Cyrillies, -e dagvaarding, -e o/ -s dahlia, -s D Daidalos o/ Daedalus Dajak o/ Dajakker, -s d, -’s dak, -ke

daadwerklik, -e daktiel, -e, o/ daktilus, -se o/ daagliks o/ daeliks daktili daai! (dankiel) daktiloskopie daalder, -s dal, -e daarbenewens Dal Josafat daardie dalk daarenbowe Dalmanutha daarenteë o/ daarenteen Daltonisme daargelate Daltonmetode daarlanges o/ daarlangs Damara, -s daamatoe Damaraland daarom damas daaromtrent damaspruim daaropvolgende damasseer, ge- daarso Damassener, -s daarsonder dambonitol daarteë o/ daarteen dameskoen daartoe dameskous 68 dammax (hars) debatteer, ge- dammetjie, -s debatteerder, -a dampkringslug debatvereniging o/ Danaïde, -s debatsvereniging danaliet debet, -s danburiet debetkant Daniël debiet dankbaar, -are; -aarder, debiteer, ge- -aarste debiteur, -e o/ -s dankiebly debutant, -e danksê, dankge- debutante, -s danksegging debuut, -ute danksy Decamerone danseres, -se decemvir, -i o/ -s danseuse, -s decemviraat danssaal dechloreer, ge- Daphne décor dapper; -der, -ste decrescendo Dardanelle deduktief, -iewe darem deeglik, -e Darwinis, -te deelneem, deelge- Darwinisme deelsgewys o/ deelsgewyse das, -se deemoed dasimeter Deen, Dene datief, -iewe dees (op — aarde!) datoliet deesdae datum, -s défaitis, -te daturien o/ daturine défaitisme dauphin, -s defek, -te dauphine, -s defensief, -iewe Dauphiné deferent, -e Dawid deflnieer, ge- dawidsworteltjie deflnisie, -s dawwetjie, -s deflnitief, -iewe de (wie — duiwel; wat — deflagrator, -s ongeluk) deflasie dê! defleksie dê! (vermaakwoord) defungeer, ge- debakel, -s degen, -s deballoteer, ge- degenereer, ge- debat, -te degradeer, ge- debatsvereniging of D-groep debatvereniging dehidrateer, ge- )

dehidreer, ge- delfisien o/ delfisine deikties, -e delfstof dein, ge- Delft deining, -e o/ -s DeLfts, -e deins, ge- delgingsfonds deïs, -te delik, -te deïsme delikaat, -ate dekaan, -ane delikatesse, -s dekade, -s delineasie, -s dekadensie delirium dekadent, -e delkosien o/ delkosine dekagram Delphi dekahidronaftaleen delsolien o/ delsoline dekalien o/ dekaline delta, -s dekaliter deltalien o/ deltaline dekalol delwe o/ delf, ge- dekameter delwer, -s dekanol delwery, -e dekanoon demagoog, -oë dekanteer, ge- demarkasielyn dekarboksileer, ge- Demeter deken, -s demissie Dekkan (die — demobiliseer, ge- deklameer, ge- Democritus o/ Demokritos deklareer, ge- demoduleer, ge- deklinasie, -s demokraat, -ate dekolleteer, ge- demokrasie, -ieë dekorasie, -s demokraties, -e dekorateur, -s Demokritos o/ Democritus dekoratief, -iewe demon, -e dekoreer, ge- demonies, -e dekorum demonomanie dekose, -s demonstrasie, -s dekrement demonstratief, -iewe dekreet, -ete demonstreer, ge- dekretale (mv.) demonteer, ge- dekreteer, ge- demoraliseer, ge- dekstrien o/ dekstrine Demosthenes Delagoabaai denasionaliseer, ge- delf o/ delwe, gedenatureer, ge- delfien o/ delfine dendriet delfinien o/ delfinine dendroïde o/ dendroïed delfinium, -s dendroliet, -e ) ) )

Denemarke derrisiensuur o/ derrisinesuur Den Haag derrissuur denkbaar, -are derritol denkbeeld, -e dertiende eeu denkbeeldig, -e dertiende-eeus, -e denke (s.nw.) dertig, -e o/ -s denker, -s derwaarts denkvennoë derwe o/ derf, ge- denkwyse derwisj, -e denneboom des ( — íe beter) denominatief, -iewe desbetreffend, -e densiteit dese (na — dentaal, -ale Desember denudasie, -s desennium, -s o/ desennia deoksideer, ge- desentraliseer, ge- departement, -e deser (die tiende — departementeel, -ele deser dae dépêche, -s desersie, -s depolariseer, ge- deserteer, ge- depolimeriseer, ge- deserteur, -s deponeer, ge- desgelyks deponent, -e desgewens deporteer, ge- desibel, -s deposito, -’s desideer, ge- depot, -s desideratum, -s o/ desiderata depresiasie desikkator, -s depresieer, ge- desillusie, -s depressie, -s desillusioneer, ge- deprimeer, ge- desimaal, -ale deputasie, -s desimeer, ge- derdemagsworteltrekking desimeter derdemannetjie desinfekteer, ge- derdepartyversekering desintegreer, ge- derderangs, -e deskundige, -s derduiwel (dis ’n — desmotropie derduiwelse pak slae desnieteenstaande derf o/ derwe, ge- desnoods dergelik, -e desoksaalsuur derhalwe desoksisuiker derivaat, -ate desondanks derm, -s desorganiseer, ge- dermatologie desose, -s dermatose desperaat, -ate 71

despoot, -ote deurkruis, het — despoties, -e deurleef o/ deurlewe, het — despotisme deurloop, deurge- dessert deurloop, het — des te beter deurlugtig, -e des te meer deurmekaar destyds deurmekaar spul desverkiesend deur middel van desweë deursettingsvermoë detail, -s deurslag detailleer, ge- deurslaggewend, -e detasjeer, ge- deursnede o/ deursnee detasjement, -e deursneemens detektor, -s deurspek, -te detensie \ deurtastend, -e determinant, -e deurwaarder, -s determineer, ge- deurwrog, -te determinis, -te deuskant o/ duskant determinisme deuskantse o/ deuskantste detoneer, ge- o/ duskantse o/ deug, -de duskantste deugdelik, -e deuskant toe o/ duskant toe deugniet, -e deuteriensuur o/ deuk o/ duik (holte), -e deuterinesuur deuk of duik (hoïte maak), ge- deuterium (element) deuntjie, -s deuterochloroform deurblaai, deurge- deuteron deurbraak Deuteronomium deurbreek, deurge- deuton deurbring, deurge- devaluasie, -s deurbringer, -s devalueer, ge- deurdag, -te deviasiehoek deurdat devies, -e deurdring, deurge- deviese (betaalmiddele) deurdring, het — devolusie o/ dewolusie deurdronge ( — van) diabaas deur en deur diabetes deurentyd diabetometer deurgaans diabolies, -e deurgrond, het — diachronies deurja o/ deurjaag, deurge- j diadeem, -eme

1 deurknee o/ deurkneed, -ede diafaan deurkruip, deurge- diafanometer I 72 diafragma, -s dieen diagnose, -s dieet, diëte diagnoseer, ge- diegene diagnostiek diékant (hw., s.nw. en voors.) diagonaal, -ale diëlektries diagram, -me diëlektrikum diaken, -s dien (met — verstande) diakones, -se dienaar, -aars o/ -are diakonessehuis dienares, -se diakonie diender, -s dialek, -te dienooreenkomstig dialektiek diensmaag o/ diensmaagd dialekties, -e dientengevolge dialekwoordeboek diepbord o/ diepebord dialise diepgaande dialkeen dieplood dialliel diepseepeiling dialoog, -oë dier, -e dialuursuur dier (in — voege) diamagnetisme dierasie

diamant, -e dierbaar,- are ; aarder,- aarste diameter diereaanbidding diametraal, -ale diere-epos diamien o/ diamine dierefabel diapason diereriem diapositief diereryk diarree dierestorie diasien o/ diasine dieretemmer diastase dieretuin diatermaan, -ane dierewêreld diatermie dierkunde diatomiet dierkundige, -s diatonies, -e dies (wat — meer sy) diatoom, -ome dieselfde diatribe, -s dieselmotor dichroïsme diesman o/ duusman, -ne dichromaat diesvolk o/ duusvolk didaktiek diëtetiek didakties, -e diëtieleter didaktikus, -se o/ didaktici diëtileenglikol didimium diets (iemand iets — maaTc) diederdae (van — af) Diets, -e diederik, -e o/ -s diewebende )

difeenauur dilettanties, -e difenielamien of difenielamine dilettantisme differensiaal, -ale diluviaal, -iale differensiaalrekening dimeer, -ere differensiasie dimensie, -s differensieer, ge- dimetielketoon differensiëring diminutief, -iewe diffraksie dimorf, -e diffundeer, ge- dimorfisme diffuus, -use dinamies, -e difterie dinamiet diftong, -e dinamika diftongies, -e dinamisme dig, -te dinamo, -’s digby o/ digteby; digterby. dinamometer digsteby dinastie, -ieë digereer, ge- dine, -s digestie dinee, -s digitalien o/ digitaline dineer, ge- digkuns dinges, -e dignitaris, -se dingo, -’s digteby o/ digby; digterby. dink, ge- digsteby dinosourus, -se digteres, -se Dinsdag digtheid Diogenes dikbek (hy is 'n —; hy sit — dioksaan, -ane diketoon diokside o/ dioksied dikkedensie (in die — raak) dioksool dikmelk dioktaëder diksie diol diktaat, -ate Diomedes diktafoon dioptaas diktamnien o/ diktamnine diopter, -s diktamnol dioptriek diktator, -s dioptries, -e diktatoriaal, -lale diorama, -s diktatuur, -ure dioriet diktee, -s diosees, -ese dikteer, ge- dipenteen dikwels dipiridiel dilatometer diploma, -s dilemma, -s diplomaat, -ate dilettant, -e diplomasie 74 diplomatiek, -e disposisie diplomaties, -e disprosium (element) dipool disputasie, -s dipsomanie disputeer, ge- direk, -te dispuut, -ute direksie, -s disseksie direkteur, -e o/ -s dissel (soort byl), -s direktheid dissel o/ distel (plant), -e direktrise, -s dissertasie, -s dirigeer, ge- dissimilasie dirigent, -e dissipel, -s dirkdirkie, -s dissipelin, -ne dis (tafel), -se dissipline dis (dit is) dissiplineer, ge- disa, -s dissiplinêr, -e disenterie dissonant, -e disharmonie dissosieer, ge- disilaan distansie, -s disilasaan distel o/ dissel (plant), -e disiloksaan distigon, -s disiloksanol distilleer, ge- disiltiaan distinksie, -s diskant, -e distireen diskoers distribueer, ge- diskonteer, ge- distribusie, -s diskontinu, -e distrik, -te diskontinuïteit ditiosuur diskonto, -’s ditirambe, -s diskrediet dito o/ ditto diskreet, -ete ditoliel diskresie ditto o/ dito diskriminasie diuretikum diskrimineer, ge- divagasie, -s /diskus, -se divalent diskussie, -s divan o/ diwan, -s diskwalifiseer, ge- divariant disnis ( — geloop) divarinol dispens o/ spens, -e divergensie dispensasie diverse dispepsie diversiteit dispersie dividend, -e disponeer, ge- divinasie disponibel divisie, -s )

75 diwan o/ divan, -s doktoraat, -ate dobbelaar, -aars o/ -are doktorandus, -se o/ dobbelsteen doktorandi dobber, ge- doktoreer, ge- Dobennann-pinscher, -s doktrinêr, -e dodder, -s dokument, -e dode, dode o/ dodes dokumenteer, ge- dodekaan dokumentêr, -e dodekaëder, -s dolbly dodekanoon doleansie dodelik, -e doleriet dodemars dolf o/ dolwe, ge- dodesileen dolfland doeane dolfyn, -e doeaneamptenaar dolgraag doebleer, ge- dollar, -s doeblet, -te dolleeg doedelsak dolliwarie (in die — doedoe, ge- dolomiet doel (voetbal), -e dolos, -se doel, -eindes dolvoor doeleinde, -s dolwe o/ dolf, ge- doelwit dom (katedraxil), -me doemdoempie, -s domastrant doen, ge- o/ gedaan domein, -e doepa domestien o/ domestine doerian (boomsoort en vrug) domestisien o/ domestisine doerias (stof) dominant, -e dof, dowwe; dowwer, dofste dominee, -s doge (titeï), -s domineer, ge- dogma, -s Dominikaan, -ane o/ dogmatiek Dominikaner, -s dogmaties, -e Dominikaneklooster o/ dogmatikus, -se o/ dog^matici Dominikanerklooster doheksakontaan domino, -’s dokosaan domisilie, -ieë o/ -ies dokter (geneesheer), -s domkerk dokter, ge- domkop dokteres, -se domkrag doktersbehandeling dommerik, -e doktor (titel), -e o/ -s domsiekte doktoraal (s.nw.) don, -s doktoraal, -ale donaksien o/ donaksine 76 donasie, -s doodvonnis donateur, -e of -a doodvyand o/ doodsvyand Donau doodwerk, doodge- Donderdag doofstom donderpadda doofstominrigting o/ donga, -s doofstomme-inrigting donkerblou doofstomme, -s donkie, -s doofstommeskool o/ donna, -s doofstomskool donquichotterie dooi, ge- dood, dooi o/ dooie dooibloed o/ dooiebloed dood aan die slaap dooie, -s doodalleen dooiegewig o/ dooigewig doodarm dooielam o/ dooilam doodbedaaxd dooiemansdeur o/ doodbenoud o/ doodsbenoud dooimansdeur doodberig o/ doodsberig dooie punt dooddoener dooier o/ door (v. "n eier) doodeenvoudig dooierig, -e doodgaan, doodge- Dooie See doodgebore dooievul o/ dooivul doodgewoon dooigewig o/ dooiegewig doodkis dooilam o/ dooielam doodleuters o/ doodluiters o/ dooimansdeur o/ doodluters dooiemansdeur doodmare o/ doodsmare dooivul o/ dooievul doodmoeg doopformulier doodongelukkig doopling o/ dopeling, -e doodryp, doodge- doopseel doods, -e Doopsgesind, -e doodsangs Doopsgesinde, -s doodsbeendere doopvont, -e doodsbenoud o/ doodbenoud door o/ dooier (v. 'n eier) doodsberig o/ doodberig dopeling o/ doopling, -e doodsbleek dop-ertiie, -s doodsgevaar dopemmer doodslaan, doodge- dophou, dopge- doodsmare o/ doodmare Dopper, -s doodstil dor, dor o/ -re; -der, -ste doodstyding Dordrecht o/ Dordt (.Neder- doodsveragting land) doodsvyand o/ doodvyand Dordrecht (Suid-Afi-ika) doodverf, ge- Dordts, -e 77

Dorië dragme, -s Doriër, -s dragonder, -s Dories, -e Drakensberg doriforien of doriforine drakonies, -e doring, -s drama, -s dorinkie, -s dramatikus, -se o/ dramatici Dorkashuis dramatiseer, ge- dorpenaar, -aars of -are dramaturg, -e dorpskool drapeer, ge- dorpslewe draperie, -ieë dorsaal, -ale drasties, -e Dorslandtrek drawer o/ drawwer, -s dortelappeltjie drawwe o/ draf, ge- doseer, ge- drawwer o/ drawer, -s dosent, -e drawwertjie, -s dosis, -se dreef (op — kom) dossier, -e o/ -s dreig, ge- dosyn, -e dreigement, -e dotjie, -s dreineer, ge- dotriakontaan drempel o/ drumpel, -s douglasiet drenkeling, -e doupunthigrometer drentel, ge- douvoordag dresseer, ge- dowerig, -e dressuur dowwerig, -e drewel, -s dra o/ draag o/ drae, ge- dribbel, ge- draadjie {klein draad), -s drie, -ieë o/ -ies draadloos driebinding draag o/ drae of dra, ge- driedimensionaal, -ale draaghout Drie-eenheid draagkrag drie-elektrodebuis draaglik, -e drie-enig, -e draaierig, -e drieërlei draaiing, -e o/ -s driehoeksmeting draaiorrel Driekoningedag draaitjie {klein draaï), -s driekwartsmaat drabok driemaandeliks, -e draderig, -e drie-uur (tydstip) drae o/ draag o/ dra, ge- drie uur (tydsduur) draer, -s drie vierdes draf o/ drawwe, ge- drievoorploeg drafstap, ge- drievoud, -e drag, -te driewegskakelaar ) )

78 drif (hartstog), -te drywer, -s drif (in 'n rivier), -te o/ d’tjie, -s driwwe dualis, -te dro o/ droë o/ droog, ge- dualisme droëbek (hy sit — dualisties, -e droefnis dubbel, -e, o/ dubbeld, -e, o/ droëperskes duwwel, -e, o/ duwweld, -e droëvrugte dubbelbinding droë wyn dubbeldoor drogis, -te dubbelhartig, -e dromedaris, -se dubbelloopgeweer dromerig, -e dubbelmesskakelaar dronkaard, -s dubbelpunt dronkenskap dubbelsinnig dronkslaan, dronkge- dubbelspoor droog, -oë; -oër, -oogste dubbeltjie (muntstuk), -s droog o/ dro o/ droë, ge- dubbelverdiepinghuis droogdok dubbelvlak droogkomiek dubio (in — drooglê, droogge- dubloen, -e drooglegging duel, -le droogmaak, droogge- duelleer, ge- droogmaakoond duellis, -te droogoond duet, -te droogvoets duffel droogweg dui o/ duie, ge- droomuitlêer duidelik dros, ge- duidelikheidshalwe drosdy, -e duie o/ dui, ge- drosometer duifeier o/ duiwe-eier droster, -s duig, duie druïde, -s duik o/ deuk (holte), -e druiweoes duik o/ deuk (holte maak), drukhoogtetenk ge- druklugakkumulator duik (in d. water verdwyn), druktemaker ge- drumpel o/ drempel, -s duimsuiery druppelgroottemeter duinemol o/ duinmol druppelsgewys o/ duiselig, -e druppelsgewyse duiselingwekkend, -e dryf o/ drywe, ge- duiskoring dryfveer Duits, -e drywe o/ dryf, ge- Duitse masels ) ) )

Duitser, -a dwarrelwind o/ warrelwind Duitsland dwars; -er, -ste duiwe-eier o/ duifeier dwarsarm duiwehok dwarsboom, ge- duiwelsdrek dwarsdeur duiwelskunstenaar dwarsdrywer duiwelsnuif dwarskop dukaat, -ate dwarskyker dukaton, -ne of -s dwarslêer dulsitol dwarsoor dum-dumkoeël dwarsstraat dumping dwarste (s.nw.) dunk (opvattmg) dwarstrek, dwarsge- dunnetjies dweepsiek duo, -’s dwepery, -e duodesimo, -’s dwergvolk dupe, -s dwingeland, -e Dupisanishoop dwingelandy duplikaat, -ate dwingerig, -e dupliseer, gedy, -e durabel, -e dyk, -e duratief, -iewe dyn (myn en — durf o/ durwe, ge- dynserig, -e duskant of deuskant dynsig, -e duskantse o/ duskantste, o/ deuskantse o/ deuskantste E duskant toe o/ deuskant toe dusketyd (om — e, -’s dutoitskoring eau-de-cologne Dutoitspan eb, -be duur; -der, -ste eb, geëb duurkoop (goedkoop is — ebbehout duurtetoeslag eboniet duusman o/ diesman, -ne ebullioskoop, -ope duusvolk o/ diesvolk echelon, -s duwwel, -e, o/ duwweld, -e, o/ Ecuador dubbel, -e, o/ dubbeld, -e edeem duwweltjie (doring), -s edel, edel o/ -e; -er, -ste duwweltjiesdoring edelagbaar, -are dvandva edelgesteente dwaas (s.nw.), -ase edelman, -ne o/ edelliede o/ dwaas, dwaas o/ -ase; -aser, edellui -aasste edelweiss )) )

Eden (die tuin van — een keer Cn enkele keer) Edenburg (in Suid-Afrika) eenkennig o/ inkennig, -e edestien of edestine eenmaal (onhepaalde geleent- edik (vloeistof) heid) edik (verordening), -te een maal (•’n enkele maal) ediktaal, -ale eenmanskool Edinburg (in Skotland) eenoog (s.nw.) edinol eenoogreus edisie, -s eenpersoonsbed êe o/ eg, geêe o/ geëg eenpolig, -e eedaflegging eenrigtingstraat eekhorinkie, -s eensdeels eeld o/ eelt, -e eenselwig, -e eeldagtig o/ eeltagtig, -e eensitplekrytuig een (telw. en s.nw.), eens o/ eenslag (onhepadlde geleent- ene heid) eenakter, -s een slag ('n enkele slag) eenbeentjie (kinderspeT) een streep deur eendag (onhepaalde geleent- eentjie (op sy — heid) een-twee-drie ( — was dit een dag (’n enkéle dag) klaar) eendagskoon, -one eenuur (tydstip) eende-eier een uur (tydsduur) eendehok eenverdiepinghuis eendekker eenvoorploeg eenders o/ eenderste o/ eenvoud eenderster eenvoudig eendersdenkend, -e eenvoudigheid eenderste o/ eenderster o/ eenvoudigheidshalwe eenders eenvoudigweg eendragtelik o/ eendragtiglik, eer, geëer -e eerbiedig, geëerbiedig eendragtig, -e eerbiedshalwe eendvoël eerdat een-een eergisteraand eenfasig, -e eerlang of eerlank eengalig o/ egalig, -e eerlikheidshalwe eengesinswoning eerlik waar (dis — — die eenhoring gevál) een kant (aan die ) eersdaags eenkant (hy stcum — eersgeboortereg eenkeer (onhepcuilde geleent- eersgeborene, -s heid) eersgenoemde 81 eershalwe eggenote, -b eerskeiuiis eggo, -’s eerskomende eggolalie eerstehands, -e eginopseïen o/ eginopseïne eerstejaarskursus eginopsien o/ eginopsine eerstejaarstudent egitamien o/ egitamine eerste klas egitenien o/ egitenine eersteklas Cn — kêreï) ego (alter —), -’s eersteklas-kompartement egoïs, -te eerstemagsfaktor egoïsme eerste minister egoïsties, -e eersteministerskap egosentries eersterangs, -e egotis, -te eersvolgende egotisme eet, geëet egotisties, -e eeu, -e egret, -te eeuelang (b.nw.) egtelik, -e eeue lank (bw.) egtheid eeue-oud, eeue-ou o/ eeue-oue eidografie efedrien of efedrine eiebelang efemeer, -ere eiegeregtig, -de o/ -e Efese eien, geëien Efesiër, -b eienaar, -aars o/ -are effe eienaardig o/ eigenaardig, -e effek, -te Eiffeltoring effekbejag eigenaardig o/ eienaardig, -e effektebeurs eikosaan effektief, -iewe eikosiel effen, geëffen eilandesee o/ eilandsee effens eina! effentjies einde, -s effigie, -ieë eindelik effloressensie eindeloos, -ose efod, -s eindig, geëindig eg (huwelik) eindoogmerk eg (werktuig), êe of egge eindrym o/ endrym eg (b.nw.), -te einste eg o/ êe, geëg o/ geêe eintlik, -e ega, -s eintlik (bw.) egaal, -ale Eire egalig of eengalig, -® eis, geëis Egeïese See eisteddfod, -s eggenoot, -ote eiwit, -te ,

82 ekbolien o/ ekboline eksie-perfeksie ekgonien o/ ekgonine eksimidien o/ eksimidine ekkaïen o/ ekkaïne eksimien o/ eksimine ekke (versterkte vorm van ek) eksiniet ekkerigheid eksistensialis, -te eklekties, -e eksklusief, -iewe eklips, -e eksklusiwiteit ekonomie ekskommunikasie ekonomies, -e -er o/ meer — ekskommuniseer, ; -ste o/ mees -e geëkskommuniseer ekonoom, -ome ekskursie, -s eksak, -te ekskuseer, geëkskuseer eksaktheid ekskuus, -use eksalgien o/ eksalgine eksodus (uittog), -se eksaltoon eksogaam, -ame eksamen, -s eksogamie eksaminandus, -se o/ eksogeen, -ene eksaminandi eksosmose eksaminator, -e o/ -s eksotermies, -e eksamineer, geëksamineer eksoties, -e eksarg, -e ekspansie, -s eksargaat ekspedisie, -s ekseem eksperiment, -e eksegeet, -ete eksperimenteel, -ele eksegese eksperimenteer, eksegeties, -e geëksperimenteer eksekusie ekspert, -e eksekuteur, -e o/ -s eksplikatief, -iewe eksekutrise, -s ekspliseer, geëkspliseer eksellensie, -s eksploitasie, -s eksellent, -e eksploiteer, geëksploiteer eksemplaar, -are eksplosie, -s eksentriek, -e eksponent, -e eksentries, -e eksport eksentrisiteit, -e ekspres o/ aspres o/ aspris eksepsie, -s ekspressief, -iewe eksepsioneel, -ele ekspressiwiteit ekserp, -te ekspressionis, -te ekserpeer, geëkserpeer ekstase ekserseer, geëkserseer ekstaties, -e eksersisie, -s ekstem, -e eksessief, -iewe eksterritoriaal, -iale ekshibisionis, -te ekstra (s.nw.), -s )

83 ekstra (h.nw. en bw.) elektrifikasie ekstraheer, geëkstraheer elektrifiseer, geëlektrifiseer ekstrak, -te elektriseer, geëlektriseer ekstratjie, -s elektrisiën, -s ekstremis, -te elektrisiteit ekstroversie elektrobiologie ekstrovert, -e elektrode, -s ekstrusiegesteente elektrodinamika eksudaat elektrofisiologie ekumenies, -e elektrofoor, -ore ekuol elektrografie ekwator elektrokusie ekwatoriaal, -iale elektroliet Ekwatoriaal-Afrika elektrolise Ekwide, -s o/ Equidae elektrolities, -e ekwilenien o/ ekwilenine elektrometallurgie ekwilien o/ ekwiline elektrometer ekwivalent, -e elektromotor el, -le elektron, -e elaïdiensuur o/ elaïdinesuur elektroosmose elaïen o/ elaïne elektrostatika eland, -e elektrotegniek elandsboontjie elektrotegnies, -e elastiek elektroterapie elastien o/ elastine elektrotipie elasties, -e elektrovegetometer elastine o/ elastien element, -e elastisiteit elementêr, -e elastomeer, -ere eleonoriet elaterien o/ elaterine elevasie, -s elateriet elevator, -s elaterine o/ elaterien elf (gees), elwe elatiet elf (vis), elwe Elbertaperske elf (telw.), -e o/ -s o/ elwe elders elfde eldorado, -’s elf-en-dertigste (op sy — elefantiase o/ elefantiasis elfuur (tydstip) elegansie elf uur (tydsduur) elegant, -e elideer, geëlideer elegie, -ieë elikser, -s elegies, -e elimineer, geëlimineer eleksie, -s elisie, -s elektries, -e elite (aansienlikes) )

84 elke keer emfase elke maal emfaties, -e elkers (telkena) emigrant, -e ellagsuur emigreer, geëmigreer ellelang (b.ntc.) eminensie ellende eminent, -e ellendeling, -e emir, -s ellie (álbaster), -s emiraat, -ate ellips, -e emmetropie ellipsoïed, -e, o/ ellipsoïde, -s emoe, -s ellipties, -e emolument, -e elmboog emosie, -s elokusie emosioneel, -ele elokusionis, -te empirie elpebeen empiries, -e Elsas (die — empiris, -te EIsas-Lotharinge erapirisme Elsasser, -s emplojeer, geëmplojeer Elsassies, -e emsersout elshout emuleer, geëmuleer elutrieer, geëlutrieer emulgeer, geëmulgeer elwedans emiilsie, -s emalje emulsien o/ emulsine emaljeer, geëmaljeer emulsoïed o/ emulsoïde emaneer, geëmaneer enansiomorf, -e emansipeer, geëmansipeer ên . . . ên embargo, -’s enargiet embleem, -eme end (einde) erablematies, -e endekagoon, -one embolie endemies, -e embrio, -’s endiometer embriologie endogaam, -ame embrioloog, -oë endogamie embriotomie endogeen, -ene emendasie, -s endoïminoverbinding emendeer, geëmendeer endokrien, -e emeraldien o/ emeraldine endomorfisme emeritaat endosmose emeritus, -se o/ emerltl endosperm emersie endossant, -e emetamien o/ emetamine endosseer, geëndosseer emetien o/ emetine endossement emetikum, -s endotennles, -e )

85 endrym o/ eindrym enklities, -e end-uit enolisering ene (dis — water) enologie ene ( — Retief) enorm, -e enema, -s enormiteit, -e ene male (íen — ensceneer, geënsceneer enemmel ensiem, -e energie ensikliek, -e energiek, -e ensiklopedie, -ieë enerlei ensimolise enersyds ensovoort o/ ensovoorts engel, -e of -s enstatiet Engeland ent, -e engelebak ent, geënt Engels, -e entiteit Engels-eentalig, -e entjie, -s Engelse siekte entoesias, -te Engelse sout entoesiasties, -e Engelsgesind, -e entomografie Engelsheid, -hede entomoliet Engelsman, Engelse entomologie Engelssprekend, -e entomoloog, -oë Engelssprekende, -s entopties, -e Engelstalig, -e entplek enharmonies entree, -s enigeen entropie eniger (te — tyd) envelop, -pe enigermate Eolië eniggebore Eoliër, -s enigheid Eolies, -e enigiets eoliet enigsins Eolusharp enigste Eoseen enjambement, -e eosien o/ eosine enjin, -s eosoon, eosoa o/ eosoë enkadreer, geënkadreer epentese enkel, -s epenteties, -e enkel o/ enkeld, -e epidemie, -s enkeling, -e epidemies, -e enkelverdiepinghuis epidemiologie enkelvoud epidermies, -e enklave, -s epidiaskoop, -ope enklise o/ enklisis epidoot, -ote 86

epidosiet erdslang epiek erdvark epies, -e erdwurm epiëtilien o/ epiëtiline ereamp epifise ereboog epigeen, -ene ereburger epigenese erediens epiglottis eregas epigoon, -one eregraad epigram, -me erelid epigrammaties, -e êrens epihidrien o/ epihidrine erepsien o/ erepsine epiklasties, -e eresekretaris epikrise erevoorsitter epikus, -se o/ epici erf, erwe epilepsie erf o/ erwe, geërf o/ geërwe epilepties, -e erfgenaam, -ame epileptikus, -se o/ epileptici erfiik, -e epiloog, -oë erfiikheidsleer epinefrien o/ epinefrine erfnis epinien o/ epinine erg (arbeidseenheid), -e o/ -s episentrum erg, -e; -er, -ste episiklies erg o/ erge o/ erger, geërg o/ episikloïed, -e, o/ episikloïde, geërge o/ geërger -s ergerlik episkoop, -ope ergemis episkopaal, -ale ergien o/ ergine episode, -s ergolien o/ ergoline episootie ergostaan epistel, -s ergostaat epistemologie ergotien o/ ergotine epiteel, -ele ergotisme epiteton, -s o/ epiteta erika, -s epopee, -eë eriodiktiol epopties, -e eriometer epos, -se eritreen epoulet, -te eritritol Epsomsout eritrose erbarmlik, -e eritrulose erbium (element) erkentenis erd, -e erkentlik, -e erd, geërd Ermeloër, -s erdepot ems 87

erogeen, -ene essayis, -i,e erosie essehout eroties, -e essens, -e ertappel o/ aartappel essensie ertjie, -s o/ erte essensieel, -iële erts, -e essoniet erudisie esteet, -ete erupsie, -s ester, -s eruptief, -iewe estetiek ervaar, het — esteties, -e

ervare; -ner o/ meer — , -nste estetika o/ mees — estetikus, -se o/ estetiei ervarenheid estragol erwe o/ erf, geërwe o/ geërf etaan es {vuurherd; boomsoort; etanol kort draai), -se ete, -s esbattement, -e eteen eschscholtzia, -s eteniel escudo, -’s etensuur eselsbrug eter, -s eselskop eteries, -e eselsoor Ethiopië eselwa Ethiopiër, -s eskader, -s Ethiopies, -e eskadrielje, -s etiek eskadron, -ne o/ -s etiel eskatologie eties, -e Eskimo, -’s etiket, -te eskort, -e etiketteer, geëtiketteer eskorteer, geëskorteer etikus, -se o/ etici eskulaap, -ape etilaat Esopet (fabelbundel) etileen esoteries, -e etimologie, -ieë esp, -e etimoloog, -oë espartogras etiologie espeboom e’tjie, -s Esperanto etlike esplanade etnograaf, -awe essaai o/ essai (metaaltoets), etnografie -s etnologie essaieer, geëssaieer etoksigroep essaieur, -s Etolië essay, -s etnoloog, -oë 88

Etoliër, -s eutekties, -e Etolies, -e euwel, -s Etrurië euxantiensuur o/ Etruriër o/ Etrusker, -s euxantinesuur Etruries o/ Etruskies, -e euxantoon ets, -e evakueer, geëvakueer ets, geëts evangelie, -s etskali evangelis, -te etter, geëtter evangeliseer, geëvangeliseer eubiotiek Evasgeslag eucharisties, -e evenement, -e eudalien o/ eudaline eventueel, -uele eudesmol evident, -e eudiometer evokasie eufemisme, -s evokeer, geëvokeer eufemisties, -e evolusie o/ ewolusie eufonies, -e evolusionis o/ ewolusionis, -te euforien o/ euforine evolusionisties o/ Eufraat ewolusionisties, -e euftalmien o/ euftalmine ewe eugeneties eweas o/ ewenas eugenetika ewe-eens o/ eweneens eugenol ewe goed eukaïen o/ eukaïne ewe min eukaliptool ewenaar eukaliptus ewenaar, geëwenaar eukarvoon ewenaaste eukortoon ewenagslyn eukupien o/ eukupine ewenas o/ eweas eukurarien o/ eukurarine eweneens o/ ewe-eens eunug, -e o/ -s ewenwel o/ ewewel eupittoon eweredig, -e Eurafrikaan ewe veel Eurasiër, -s ewewel o/ ewenwel euritmiek ewewigsleer eurodien o/ eurodine ewewydig, -e eurodol ewig, -e Europa ewolusie o/ evolusie Europeaan, -eane ewolusionis o/ evolusionis, -te europeaniseer, ewolusionisties o/ geëuropeaniseer evolusionisties, -e Europees, -ese ewwa-trewwa europium (element) ex gratia-betaling 89

Exodus (Bybelhoek) familie, -s ex officio-lid familiêr, -e fanatiek, -e fanaties, -e F fanatikus, -se o/ fanatici fanatisme -’e o/ -’s f, fanfare, -s fa (noot), -’s fantas, -te faal, ge- fantaseer, ge- faam fantasie, -ieë -3 fabel, fantasieartikel fabriek, -e fantasma fabrieksware fantasmagorie, -ieë fabrikaat, -ate fantasties, -e fabrikant, -e farad, -s fabrikasie Farao fabriseer, ge- faringitis fabuleus, -e farinks, -e fagarien fagarine o/ Fariseër (godsdienstige Fahrenheit groep), -s faïence fariseër (skynheilige), -s faikonta Farisees, -ese faillissement farisees, -ese fakir, -s Fariseïsme fakkel, -s fariseïsme faksie, -s farmakologie faksimilee, -s farmaseut, -e faktitief, -iewe farmaseuties, -e faktor, -e farmasie faktotum, -s farnesol faktuur, -ure faro (speT) fakultatief, -iewe fasade, -s fakulteit, -e Fascis, -te fakulteitsvergadering Fascisme falanks, -e Fascisties, -e faljiet fase, -s falsaris, -se faset, -te falset fasie, -s falsitas fasiliteit, falsiteit -e fassineer, fameus, -e ge- familiaal, -iale fat (windmakerige mans- familiaar, -iare persoon), -te familiariteit, -e fataal, -ale 90 fatalis, -te fenielureum fatsoen, -e feniks fatsoeneer, ge- fenkanol fatsoenshalwe fenkeen fatterig, -e fenkoon faun, -e fenol fauna fenolaat faveure (íen — van) fenomeen, -ene Februarie fenomenaal, -ale federaal, -ale fenomenologie federalis, -te fenoon federeer, ge- feodaal, -ale fee, feë ferm, ferm o/ -e; -er, -ste feeks, -e fermentasie feëriek, -e fermenteer, ge- feëryk ferraat fees, -te ferriet feesaand ferriverbinding feesstemming ferromangaan feestelik, -e ferweel feesvier, feesge- fes, -se feetjie, -s festoen, -e Fehling se oplossing festoeneer, ge- feil Cn vloer —), ge- fetaal, -ale feilbaar, -are fêteer, ge- feitekennis fetisj, -e feitlik fetisjisme fekalieë fetus, -se fel, fel o/ -le; -ler, -ste feuilleton, -s felisitasie, -s feuilletonis, -te felisiteer, ge- fiasko, -’s fellandraal fibrien o/ fibrine fellandreen fibrinogeen feloek, -e fibroïen o/ fibroïm felsiet fibroom, -ome femelaar, -s fibrositis femelary fichteliet feminis, -te fideel, -ele fenasetien o/ fenasetine fideicommissum o/ fidei- fenasoon kommis o/ filekommis Fenicië Fidji-eilande Feniciër, -s fidusie Fenicies, -e fidusiêr, -e 91

/’ie, -s filter, -s fielt, -e filtraat fiemies filtreer, ge- fier, fier o/ -e; -der, -ste Fin, -ne fieterjasies finaal, -ale fiets, -e finaliteit figurant, -e finansieë o/ finansies figuratief, -iewe finansieel, -iële figureer, ge- finansieer o/ finansier, ge- figurisme finansies o/ finansieë figuur, -ure finansier, -s fiks, fiks o/ -e; -er, -ste finansier o/ finansieer, ge- fikseer, ge- finesse, -s fiksie, -s fingeer, ge- fiktief, -iewe Fingo, -’s filagram, -me Fingoland filakterie, -ieë Finland filament, -e Fins, -e filantroop, -ope fiool, fiole filantropie fioriture filekommis o/ fideikommis o/ firma, -s fideicommissum firmant, -e fisalien o/ fisaline filet, -te fisant, -e filharmonies, -e fisetien o/ fisetine filiaal, -iale filiaalmaatskappy fisiater, -s filigram fisiatrie filippien o/ filippyn fisiek, -e Filippyne fisies, -e fisika Filipp^mer, -s fisikon Filippyns, -e fisikus, -se o/ fisici filisiensuur o/ filisinesuur fisiologie Filistyn, -e fisioloog, -oë Filistyns, -e ficionomie filloksera fiskaal, -aals o/ -ale film, -s filmster fiskus filogenese fisodiensuur o/ fisodinesuur filologie fisostigmol filoloog, -oë fitadieen filosofeer, ge- fitiensuur o/ fitinesuur filosofie fitol filosoof, -owe fitosterol 92 fitoxantien o/ fitoxantine flikker, ge- fjord, -s flikkering, -e, o/ -s fladder, ge- flikkers ( — maak) flageolet, -te flink, flink of -e; -er, -ste flagrant, -e flintgeweer flair flirt, -e o/ -s flambojant, -e flirt, ge- flambou, -e flirtasie, -s Flamingant, -e flits, -e flamink, -e flits, ge- flaneer, ge- flodderbroek flanel floers, -e flanelet flogoskoop, -ope flank, -e floks (hlomsoort), -e flankeer, ge- flonker, ge- flans, ge- flora flap, -pe floreer, ge- flap, ge- Florence flapuit, -e Florentyn, -e flard, -e Florentyns, -e flater, -s floretien o/ floretine flatteer, ge- floribundien of floribundine flavanilien o/ flavaniline floripavidien o/ floripavidine flavanoon floripavien of floripavine flavantreen florissant, -e flavien o/ flavine fiorol flavonol floroon flavoon floryn, -e flegma flottielje, -s flegmaties, -e flou, flou o/ -e; -er, -ste flegmatikus, -se o/ flegmatici flouiteit, -e fleim o/ fluim (slym) flous, ge- fleksie, -s fluïdum flekterend, -e fluim o/ fleim (slym) flennie fluister, ge- flens, -e fluit, -e flensie, -s fluit-fluit flenter, -s fluitjiesriet flerrie, -s fluks, fluks o/ -e; -er, -ste fles, -se fluktuasie, -s flets, flets o/ -e; -er, -ste fluktueer, ge- fleur fluoor (element) flikflooi, ge- fluoreen 93 fluorenoon formalien o/ formaline fluoresseer, ge- formalisme fluoroform formaliteit, -e flus formasie, -s flussies formeel, -ele fluviometer formeer, ge- fluweel formiaat, -ate fnuik, ge- formidabel, -e foefie, -s formosamien o/ formosamine foei! formose foei tog! formule, -s foelie formuleer, gefoeter, ge- formulier, -e fok (teel), ge- fomuis, -e fokaal, -ale forometer foksia o/ fuchsia, -s foroon foksterriër, -s fors, fors o/ -e; -er, -ste fokus, -se forseer, ge- foliant, -e fort, -e folio, -’s fortifikasie, -s folklore fortuin, -e folkloristies, -e fosfaam folter, ge- fosfaat, -ate fomenteer, ge- fosfageen fondament, -e fosfeen fonds, -e fosfide o/ fosfied foneem, -eme fosfien o/ fosfine fonetiek fosfiet foneties, -e fosfine o/ fosfien fonetikus, -se o/ fonetici fosfoonsuur fonograaf, -awe fosfor (element) fonografies, -e fosforesseer, ge- fonogram, -me fosforessensie fonoliet fosforiet fonoskoop, -ope fosforigsuur fontanel, -le fosforsuur fontein, -e fosgeen fooi, -e fossiel, -e fop, ge- fotisme, -s fopperj' foto, -’s forel, -le fotograaf, -awe formaat, -ate fotografeer, ge- formaldehide o/ formaldehied fotografie, -ieë 94 fotografies, -e fratemiseer, ge- fotogram, -me frats, -e fotogravure, -s fraude fotolitografie frauduleus, -e foton fraus fotostaat, -ate frees, ge- fototipie freesia, -s fout, -e freesmasjien fouteer, ge- fregat, -te foutief, -iewe frekwentatief, -iewe fraai, fraai frekwensie, -s fraaiigheid frenesie fragment, -e frenologie fragmentaries, -e frenoloog, -oë fraiing, -s frenosien o/ frenosine fraksie, -s fresko, -’s fraksioneer, ge- fret, -te framboos, -ose freule, -s Franciskaan, -ane, o/ fries (rand), -e Franciskaner, -s Fries, -e Franciskaneorde o/ Friesbees Franciskanerorde Fries-Frankies frangipani Friesland frank (muntstuk), -e Frigië Frigiër, -s frank ( — en vry) Frank, -e Frigies, -e frankeer, ge- frikboortjie o/ frikkeboortjie Frankies, -e frikkadel, -le frankium (element) frikkádelletjie, -s franko frikkeboortjie o/ frikboortjie Frankryk fris, fris o/ -se; -ser, -ste friseer, Frans, -e ge- fransbrandewyn fritillarien o/ fritillarine Franschhoek fritillien o/ fritilline fransdruiwe Frobelskool froetang, -s Frans-Duitse ( — oorlog) frokkie, Franskiljon, -s -s Fransman, Franse frommel, ge- frappant, -e frons, ge- frappeer, ge- front, -e frase, -s frontaansig fraseologie fronteljakdniif fraseur, -s frot (spel) 95

fruktose fusiet fruktoside o/ fruktosied fusilleer, ge- ftaalsuur fusillier, -8 ftalaat fustien o/ fustine ftalide of ftalied fut ftalien o/ ftaline futiel, -e ftalofenoon futiliteit ftiokol futloos, -ose; -oser, -oosste ftisis futsel, ge- fuchsia o/ foksia, -s futselaar, -s fuchsien o/ fuchsine futuris, -te fuchsoon futurum, -s fuga, -3 fyn, fyn o/ -e; -er, -ste fuif, -we fyn besnede fuif, ge- fynblaarvaring fuik, -e fyn en flenters fukose fyngevoelig fukosterol fynkam (s. mo.) fukoxantien o/ fukoxantine f^mkam, ge- fulguriet fynmaak, fynge- fulminaat, -ate fynproewer fulmineer, ge- fyntuin fulveen fyt (ontsteking) fumaarsuur fumarole, -s fumigeer, ge- G fundamentalis, -te -s fundamenteel, -ele g, ga! fundeer, ge- o/ gang! gaaf, fungeer, ge- gawe; gawer, gaafste gaan o/ funksie, -s gaat, gegaan gaandeweg funksionaris, -se gaar; -der, funksioneel, -ele -ste gaas funksioneer, ge- furaal gaat o/ gaan, gegaan furaan gaatjie, -s gabardien furanose o/ gabardine Gad (Bybelpersoon) furasaan gade, -s furfuraal gadeslaan, gadege- furie, -ieë o/ -ies gadolinium (element) furiel Gaelies, -e furoïen o/ furoïne gaffel, -s fusie, -s gaip, -e 4—Woordelys 96 gala, -s galsterig, -e galaktaan galvaniseer, ge- galaktiet galvanisme galaktogeen galvanochirurgie galaktoonsuur galvanometer galaktose galvanotipie galaliet gamabufogenien o/ galant, -e gamabufogenine galanterie {hoflikheid) gambirien o/ gambirine galanterieë (artikels vir gammastrale versiering) gammat, -s o/ -te galantien o/ galantine Gamsgeslag galei, -e gang! o/ ga! galeiproef Ganges galeropie gangetjie, -s galery, -e ganna-as galgehumor gannabos Galilea gans, -e Galileër, -s gans en gaar o/ gansegaar Galilees, -ese ganse (die — dag) galipien o/ galipine gansegaar o/ gans en gaar galjas, -se ganseier, -s galjoen, -e gaps, ge- galjoot, -ote garage, -s gallaat garandeer, ge- gallamsiekte garansie, -s Gallië garde, -s Galliër, -s gardenia, -s Gallies, -e gare o/ garing Gallisisme, -s gareboom o/ garingboom gallium (element) gareel Gallomanie garing o/ gare gallon o/ gelling, -s garingboom o/ gareboom gallussuur -ale galm, -e gamaal, galmei, -e garnalebroodjie galon (klereversiering) garneer, ge- galonneer, ge- garnisoen, -e galoog garnisoenslewe galop, ge- garnituur, -ure galoppeer, ge- gars galoptering gas (skeikundig), -se galvanies, -e gas (genooidé), -te 97 gasel, -le gebied, het — gaset, -te gebiedenderwys o/ gasheer of gastheer gebiedenderwyse gasie (loon) gebit, -te gasmaal geblaseer, -de, o/ geblaseerd, gasmasker, -s -e gasolien o/ gasoline geblêr gastheer o/ gasheer gebloem o/ geblom, -de, o/ gastries, -e gebloemd o/ geblomd, -e gastronomies, -e gebod, -e o/ gebooie gastronoom, -ome geboë gasvrou gebonde gasvry gebondenheid Gat (Bybelplek) gebosseleer, -de, o/ gaterig, -e gebosseleerd, -e gats! o/ gits! gebrabbel gawe, -s gebrek, -e gawerig, -e gebrekkig, -e geaardheid gebreklik, -e geadresseerde, -s gebroeders geaffekteer, -de, o/ gebroedsel geaffekteerd, -e gebruik, -te geallieer, -de, o/ geallieerd, -e gebruiklik, -e geallieerdes gebruiksaanwysing geanimeer, -de, o/ gebruiksfeer geanimeerd, -e gebuk, -te gearm, -de o/ gearmd, -e gebukkend, -e gebaan, -de gedaagde, -s gebabbel gedaanteverandering gebak, -te gedagtenis gebaretaal gedamasseer, -de, o/ gebed, -e gedamasseerd, -e gebedeboek gedane ( — sake) gebedsverhoring gedawer gedeë gebelg, -de gedeeltelik, gebelgdheid -e gedegradeer, -de, o/ gebeur, het — gedegradeerd, -e gebeurde gedekolleteer, -de, o/ gebeure gedekolleteerd, -e gebeurlikheid, -hede gedelegeerde, -s gebeurtenis, -se gedenatureer, -de, o/ gebied, -e gedenatureerd, -e 98

gedenk, het — geëmaljeer, -de, o/ gedenkskrif geëmaljeerd, -e gedenkwaardig, -e geëmansipeer, -de, o/ gedeporteerde, -s geëmansipeerd, -e gedetailleer, -de, o/ geen o/ g’n gedetailleerd, -e geen (biologies), gene gedetermineer, -de, of geeneen gedetermineerd, -e geensins gediend (nie van icts — nie) geër o/ gewer, -s gedienstig, -e geërd, -e geding, -e geëry gedissiplineer, -de, of geesdodend, -e gedissiplineerd, -e geestedom gedistilleer, -de, o/ geestelik, -e gedistilleerd, -e geesteloos, -ose gedistingeer, -de, o/ geesteryk gedistingeerd, -e geestesgawe gedoë o/ gedoog, het — geestesiekte gedomisilieer, -de, o/ geestesvermoë gedomisilieerd, -e geestewêreld gedoog o/ gedoë, het — geesverskyning gedoriewaar geesverwant gedra, het — gefingeer, -de, o/ gefingeerd, -e gedraenheid gefoeter gedrag geforseer, -de, o/ gedragslyn geforseerd, -e gedrog, -te gefundeer, -de, o/ gedrogtelik, -e gefundeerd, -e gedroog, -de gegalvaniseer, -de, o/ gedng, -te gegalvaniseerd, -e gedugtheid gegewe, -ns gedurf, -de gegiegel o/ gegiggel gedurigdeur gegoed, -e gedwee, -eë gegoël o/ gegogel gedwonge gegradueerde, -s gedwongenheid gegrond, -e gedy, het — gehard, -e geharwar gecer, -de, o/ geëerd, -e Gehasi (van ivaar — ?) geelbek gehawen, -de o/ gehawend, -e geelperske geheel en al geelsug geheelonthouding geelwortel geheelonthouer, -s 99

geheg, -te gekondenseer, -de, o/ gehegtheid gekondenseerd, -e geheim, -e gekonfyt, -e geheimenis, -se gekonsolideer, -de, o/ geheimenisvol, -le gekonsolideerd, -e Geheime Raad gekras, -te geheimpie gekrenk, -te geheimskrif gekrenktheid gehekel, -de gekriebel o/ gekriewel gehemelte o/ verhemelte, -s gekruis, -te gehug, -te gekskeer, gekge- gehumeur, -de, o/ gekskeerdery gehumeurd, -e gekuis, -te gehuud, -ude gekunstel, -de, o/ geil; -er, -ste gekunsteld, -e geïllustreer, -de, o/ gekwalifiseer, -de, o/ geïllustreerd, -e gekwalifiseerd, -e geilsiekte gelaag, -de geïnteresseer, -de, o/ gelaagdheid geïnteresseerd, -e gelaatstrek geiser, -s gelang (na — van) geïsoleer, -de, o/ geïsoleerd, -e gelas, het — geit, -e gelastigde, -s geitjie, -s gelatenheid gejaag, -de gelatien o/ gelatine o/ jelatien gejaagdheid o/ jelatine gekartel, -de, o/ gekarteld, -e geld o/ gelde, ge- gekeper, -de, o/ gekeperd, -e geldelik, -e gekerf, -de geleding, -e o/ -s gekkegetal geleë gekkehuis geleed, -ede gekkerny geleedpotig, -e geklee o/ gekleed, -ede geleëner o/ gelegener gekleurde, -s (te of ter — tyd) geklik, -e geleentheid, -hede geklots geleentheidstuk geknars geleer, -de, o/ geleerd, -e gekners geleerde, -s gekommitteerde, -s geleerdheidsvertoon gekompliseer, -de, o/ gelegener o/ geleëner gekompliseerd, -e (te of ter — tyd) gekompromitteer, -de, o/ gelei, -e o/ jellie, -s gekompromitteerd, -e geleiagtig o/ jellieagtig, -e ) 100 geleide gelykstroom geleidelik, -e gelykte geleider o/ geleier, -s gelykvloers, -e geleidingskoëíRsiënt gemaak, -te geleidster, -s gemaaktheid geleier of geleider, -s gemaal, -ale geletter, -de, of geletterd, -e gemakhuisie o/ gemakshuisie gelid, geledere gemaklik, -e gelief, -de gemakshalwe geliefkoosde gemakshuisie o/ gemakhuisie geliewe gemalin, -ne geligniet gemaniëreerd, -e gelling o/ gallon, -s gemaniëreerdheid geloof, -owe gemasjineer, -de, o/ gelooflik, -e gemasjineerd, -e geloofsaak gemasker, -de, o/ geloofsbelydenis gemaskerd, -e

gelowige, -s gematig, -de ; -der, -ste gelsemidien o/ gelsemidine gematigdheid gelsemien o/ gelsemine gemeenplaas gelseminien o/ gelseminine gemeenregtelik, -e gelsemisien o/ gelsemisine gemeenskaplik, -e gelukskoot gemeenskapsentrum gelukslag gemeentelik, -e geluksoeker, -s gemelik, -e geluksvoël gemenebes, -te gelukwens, -e gemenebestelik, -e gelukwens, gelukge- gemene reg gelukwensing, -e o/ -s gemeng, -de o/ gemengd, -e gelyk, -e gemeniteit, -e gelykbetekenend, -e gemeubileer, -de, o/ gelyke, -s gemeubileerd, -e gelykenis, -se gemiddeld, -e gelykgeregtig, -de gemiddelde, -s gelykgeregtigdheid geminasie gelyklik gemmer gelykluidend, -e gemoed, -ere gelykmaak, gelykge- gemoedelik, -e gelykmatig, -e gemoedstemming gelykop gemoedstoestand gelyksoortig, -e gemoedstryd gelykstel, gelykge- gemoeid (met iets — ) )

101

gemsbok o/ gensbok genoeg genael genoege o/ genoeë, -ns genant, -e genoeglik, -e genealogie genootskaplik, -e genealogies, -e genot, genietinge o/ genealoog, -oë genietings geneë genote (vir waarde — Geneefs, -e genotvol, -le geneentheid genre, -s geneer (refleksief), het — gensbok o/ gemsbok geneeskundige, -s Gent geneesmiddel, -s Gentenaar, -aars o/ -are geneig gentiaanviolet geneigdheid gentianose gener (van nul en — waarde) gentiseïen o/ gentiseïne generaal, -s gentisien o/ gentisine generaal-majoor, gentleman, gentlemen generaal-majoors Gents, -e generaliseer, ge- Genua generaliteit Genuees, -uese generasie, -s genugtig (my —) generator, -s geodesie generies, -e geodeties, -e geneserien of geneserine geoefen, -de, of geoefend, -e geneserolien of geneseroline geoefendheid Genesis (Byhelboek) geofisika genesis (in samestellinge geognosie meestdl genese) geograaf, -awe geneties, -e geografies, -e genetikus, -se o/ genetici geoktrooieer, -de, o/ Genêve geoktrooieerd, -e geniaal, -iale geolie, -de geologie genialiteit geologies, -e genie, -ieë geoloog, -oë genien o/ genine geometries genieoffisier geomorfologie geniepsig, -e geonomie geniet, het — geoorloof, -de genine o/ genien georama genitief, -iewe georgette genius (my goeie — Georgia (in die T.S.A.) genoeë of genoege, -ns Georgië (in Rusland) )

102

Georgiër, -s gereeldheid Georgies, -e gereformeer, -de, o/ geosentries gereformeerd, -e geostatika Gereformeerd, -e geotropie gereg, -te gepaard ( — met) gereg (regbank) gepantser, -de, o/ geregsaal gepantserd, -e geregshof gepas, -te geregtelik, -e gepasteuriseer, -de, o/ geregtig (daarop — gepasteuriseerd, -e geregtigheid (regverdigheid) gepastheid geregrtigdheid (reg op) gepeins gerei gepensioeneer, -de, o/ gerek, -te gepensioeneerd, -e gerektheid gepeupel gereserveer, -de, o/ gepikeer, -de, o/ gepikeerd, -e gereserveerd, -e geplaas, -te gerf, gerwe gepolariseer, -de, o/ gerib, -de gepolariseerd, -e gerief, -iewe gepons, -te gerieflik, -e geprikkel, -de, o/ geriefshalwe geprikkeld, -e geriffel, -de, o/ geriffeld, -e geprikkeldheid geringskat, geringge- geprivilegieer, -de, o/ geringskatting geprivilegieerd, -e Germaan, -ane geprononseer, -de, o/ Germaans, -e geprononseerd, -e Germanië geprononseerdheid gerraanien o/ germanine gerafel, -de, o/ gerafeld, -e Germanis, -te geraffineer, -de, o/ Germanisme, -s geraffineerd, -e Gerraanistiek geraffineerdheid germanium (element) gerand, -e gerraerien o/ germerine geranielasetaat germien o/ germine geraniensuur o/ geraninesuur gerrainasie geraniol germine o/ germien geranium, -s geroesemoes geredelik, -e geroetineer, -de, o/ gereed hou geroetineerd, -e gereël {verl. dw.), -de geroetineerdheid gereeld (b.nw.), -e gerontisme gereeld (bw.) geroonsuur )

103

genib, -im of -s geskik, -te genibyn, -e geskiktheid geruisloos, -ose geskool, -de, of geskoold, -e gerus, -te; -ter, -ste geskore gerusstel, gerusge- geskreeu genistheid geskub, -de gerys, -de geskut gesaghebbend, -e geslaag, -de gesamelik of gesamentlik, -e geslaagdheid gesangboek o/ gesangeboek geslagboom, o/ geslagsboom gesanik geslagsorgaan gesantskapsekretaris geslagtelik, -e

gesê o/ geseg (laat — geslepe ; -ner o/ meer — , -nste geseën, -de of geseënd, -e o/ mees — geseg of gesê (laat — geslepenheid gesegde, -s geslote geseglik, -e geslotenheid gesel, -3 gesnerien o/ gesnerine gesel, ge- gesog, -te gesel, -le gesogtheid gesellin, -ne gesond, -e gesels, het — gesond o/ gesonde vcrstand geselskapsjuffrou gesondheidsleer geset, -te gesout gesetheid gespanne gesien, -e gespannenheid gesigseinder gespe o/ gesper, -s gesigspunt, -e gespe o/ gesper, ge- gesind gespesifiseer, -de, o/ gesindheid, -hede gespesifiseerd, -e gesindte gespier, -de, o/ gespierd, -e gesinshoof gespierdheid geskakeer, -de, o/ gespoor, -de, o/ gespoord, -e geskakeerd, -e gespuis geskakeerdheid gestadig, -e geskape gestadigheid geskeidenheid gestalte, -s geskeie (b.nw.) gestaltenis geskenk, -e gestand ( — doen) geskied, het — gestasioneer, -de, o/ geskiedenis gestasioneerd, -e geskiedkundige, -s gestel o/ gesteld geskiedskrywer, -s gesteldheid )

104 gesternte gevoeglik, -e gestewel, -de, o/ gesteweld, -e gevoel, -e o/ -ens gestikuleer, ge- gevoele (opinie), -ns gestileer, -de, o/ gestileerd, -e gevoelentheid gestreep, -te gevoelsin gesusters gevoelswaarde geswind, -e gevoelvol geswolle gevolglik geswollenheid gevolmagtigde, -e getalleleer gevonnis, -te getalsterkte gevorderdheid getob gevrees, -de getroos, het — gevreet -ete getroud, -e gewaad, -ade getuie, -s gewaag, -de getuie o/ getuig, het — gewaag, het — getuienis gewaagdheid getuieverhoor gewaar o/ geware, het — getuig o/ getuie, het — gewaarword, gewaarge- gety, -e gewaarwording, -e o/ -s getydeboek gewag ( — maak) geursel, -s gewapenderhand Geus, -e geware o/ gewaar, het — Geuselied gewatteer, -de, o/ geut, -e gewatteerd, -e gevallene, -s geweb, -de gevangene, -s geweef, -de gevange neem geweer, -eers o/ -ere gevangeneming gewelddadig, -e gevangenis, -se geweldenaar gevangenisstraf gewelf, gewelwe gevangeniswese gewelf, -de gevangenskap o/ gevangeskap gewen, het — gevanklik gewend (oun iets of gevat, -te iemand — gevegslinie gewens, -te geveins, -de gewenstheid geveinsdheid gewente (die — maak die geves, -te gewoonte) gevestig, -de gewer o/ geër, -s gevier, -de, o/ gevierd, -e gewerskaf gevleg, -te gewerwel, -de, o/ gevleuel, -de, o/ gevleueld, -e gewerweld, -e 105 gewes, -te ghoeroe, -s gewese ghókum, -s gewestelik, -e gholf (speT) gewete, -ns ghong, -e o/ -s geweteioos o/ gewetenloos, ghries (s.nw.) -ose ghrop, ge- gewetensaak of gewetesaak ghropper, -s gewetensbeswaar ghwano o/ guano gewetesaak of gewetensaak ghwar, -re gewigseenheid ghwarrieboom gewiks, -te Gideonsbende gewikstheid gids, -e gewild, -e giegel o/ giggel, ge- gewildheid gietyster gewin (s.nto.) gif (geskenk), -te gewirwar gif (vergif), -te o/ giwwe gewis, -se giggel o/ giegel, ge- gewislik gilde, -s gewonne ( — gee) gimnas, -te gewoon, -one gimnasiaal, -iale gewoond gimnasias, -te gewoondheid gimnasium, -s o/ gimnasia gewoontereg gimnastiek gewoonweg gimnasties, -e gewrig, -te ginds gewrigsbeentjie ginekoloog, -oë gewrog, -te ginnegaap o/ ginnegap, ge gewronge gips gewrongenheid giraf, -fe o/ -s gewyd, -e girandool geyk, -te giroskoop, -ope ghaap, -aaps of -ape gisteraand ghantang, -s gistingsproses ghetto, -’s git, -te ghienie, -s gitogenien o/ gitogenine ghitaar o/ kitaar, -aars of gitoksien o/ gitoksine -are gitoksigenoon ghnarrabos gitonien o/ gitonine ghnoe, -s gits! o/ gats! ghoem o/ ghoema gitswart ghoen, -e o/ -s glaasdeur o/ glasdeur ghoera, -s glaaskas o/ glasekas 106 glaasogie (voëltjie) globien o/ globine glaasoog of glasoog globuleus, -e glad, -de; -der, -ste globulien o/ globuline glad en al o/ glattendal globulolise gladiator, -e o/ -s globulose gladiolus, -se o/ gladioll glooiing, -e glad nie gloor (gloed) glansryk, -e gloor, ge- glas, -e glorieryk, -e glasblaser glorieus, -e glasdeur o/ glaasdeur glorievol, -le glasekas o/ glaaskas glos, -se glaserig, -e glossarium, -s o/ glossaria glasfabriek glossitis glashelder glousentrien o/ glousentrine glasoog o/ glaasoog glousidien o/ glousidine glasuur, -ure glousien o/ glousine glasuur, ge- glukosaan glasuursel glukose glattendal o/ glad en al glukosoon Glaubersout gluten gletser, -s glutien o/ glutine gleuf, -euwe glutineus, -e gliadien o/ gliadine glutol glibberig, -e giy, ge- glifogeen glyerig, -e glifografle g’n o/ geen glikcgeen gneis glikolise gnomies, -e glikosurie gnomon, -s glimlag, -ge gnoom, -ome glimlag, ge- gnosis glinater, ge- gnostiek glioksaal gnosties, -e glioksiem gnostisisme gó (sy — is uit) glipperig, -e gobelin, -s glips, -e God gliserien o/ gliserine god, -e gliserol goddank glo (hw.) Goddelik, -e (^n — instelling) glo, ge- goddelik (dit was —), -e globaal, -ale goddeloos, -ose ! ) 107 goddelose, -s goeimiddag o/ goeiemiddag! godedom goeinaand o/ goeienaand godgeklaag goeinag o/ goeienag godgeleerde goël o/ gogel, ge- godgewyd, -e goëlaar o/ gogelaar, -s Godheid (die — goëlery o/ gogelary godheid, -hede Goeree godin, -ne Goerees, -ese godloënaar o/ godlogenaar, -s goeters Godloos, -ose goetertjies Gods (tn — naam; om — wil) goewerment godsgruwelik goewermentsgebou godsomnoontlik goewernante, -s Godsryk goewerneur, -s godsvrug goewerneur-generaal, God sy dank goewerneurs-generaal godverlate gogel o/ goël, ge- godvresendheid gogelaar o/ goëlaar, -s godvrugtig, -e gogelary o/ goëlery goed, -ere gogga, -s goed, goeie; beter, beste goggatjie goeddunke goiensak o/ goiingsak goeder (te —

goeienag o/ goeinag! gora, -’s, o/ gorê, -s, o/ goeiendag gorra, -s goeie trou gora’tjie o/ gorêtjie o/ Goeie Vrydag gorratjie, -s 108 gord of gort, -e grabbel, ge- gord, ge- Grabouw gordel, -s gradedag Gordiaans, -e gradiënt, -e gordyn, -e gradueel, -uele gorê, -s, of gora, -’s, o/ gradueer, ge- gorra, -s graf, -te gorêtjie o/ gora’tjie of grafiek, -e gorratjie, -s grafies, -e gorilla, -s grafiet gorletbeker grafotipie gorra, -s, o/ gora, -’s, of grafwaarts gorê, -s grag, -te gorratjie o/ gora’tjie o/ gram, -me gorêtjie, -s gramadoelas gorrel, -s gramatoomgewig gorrel, ge- gramien o/ gramine gort gramkalorie gort of gord, -e grammaties, -e gossipetien o/ gossipetine grammatika, -s Gotiek grammatikaal, -ale Goties, -e grammatikus, -se o/ gotta! grammatici Gouda grammofoon, -one goudhoudend, -e gramradio goudief granaat, -ate Goudini granadilla o/ grenadella, -s Goudse grandiflorien o/ grandiflorine goue {b.nw.) grandioos, -iose gou-gou graniet gouigheid granulasie Gouritsrivier granuleus, -e gousblom granuliet graad, -ade graaf o/ grawe, ge- Grasie, -ieë graaf, -awe grasie Graaff-Reinet grasieus, -e; -er, -ste graaflik, -e gp'assaad o/ grassaat graag gnratifikasie Graalsage gratis (b.nw. en bw.) graat, -ate graveer, ge- graatjiemeerkat o/ graveerder, -s graatjiemierkat g^raveur, -s 109 gravimetries, -e grimlag, ge- gravin, -ne grimmigheid gravitasie grinnik, ge- gravure, -s grint grawe o/ graaf, ge- groef, -oewe graweel groendruiwe (druifsoort) Greenwichtyd groen druiwe (onryp druiwe) Gregoriaans, -e Groenland grein, -e Groenlander, -s greineer, ge- Groenlands, -e greinhout groente, -s greintjie groente-eter, -s Grekis o/ Gresis, -te groentemark Grekisme o/ Gresisme, -s groentjie, -s grenadella o/ granadilla, -s groenvoer grenadier, -s groepeer, ge- grenseloos o/ grensloos, -ose groepsgewys o/ groepsgewyse grensskeiding groetnis Gresis o/ Grekis, -te grof, growwe; growwer, Gresisme o/ Grekisme, -s grofste grief, -iewe grofbrood o/ growwebrood grief, ge- grofsmid o/ grofsmit Griek, -e grok, -ke Griekeland gronde (fe — gaan) Grieks, -e grondeloos, -ose Griekwa, -s grondlêer o/ grondlegger, -s Griekwaland grondlegging Griekwastad grondves, ge- grieselig, -e grondwetlik, -e grieseltjie o/ krieseltjie, -s groos ( — op) griewend, -e grootboek grif (hw.) Groot-Brittanje griífel, -s grootderm griffie, -s groothandelprys griffier, -s grootheidswaansin ' griffioen of griffoen, -e grootjie, -s grifweg grootliks grillerig, -e grootmaak, grootge- grillig, -e Groot-Marico grimas, -se grootmens grimeer, ge- grootmoeder grimeur, -s grootmogol ) ) ) )

110

grootouers guanosien o/ guanosine grootpad Guatemala grootpraat, grootge- guerrilla, -s Grootrivier Guiana groots, -e; -er, -ste guillotine, -s grootsheid guillotineer, ge- grootskeeps Guinea o/ Guinee grootsteeds Guinees, -ese grootte, -s guirlande, -s grootvader gul. gul o/ -le; -ler, -ste grootvee gulde (b.nw.) grootvisier, -e o/ -s gulden, -s grootwild guloonsuur grootwoord gulose grootword, grootge- gulsbek gros gulweg groslys gummi, -’s grot, -te guns, -te grotendeels gunsteling, -e groterig, -e gunter (daar — grotesk, -e gurjuneen groutjie gus grouvomitief gusooi growwebrood o/ grofbrood guts, ge- growwerig, -e gutturaal, -ale gru, ge- guur, guur o/ gure; -der, -ste gruiselemente (tn — guvakolien o/ guvakoline grusaam, -ame guvasien o/ guvasine gruwelik, -e gyselaar, -aars o/ -are gryns, -e gyseling grynslag, ge- grysaard, -s grysbok H gryserig, -e h, -’s grysheid Haag (Den — -s Sr’tjie, Haags, -e guajakol haai! guajakoonsuur haai, -e guajasoleen haaihoei o/ hoeihaai guanidine guanidien o/ haaivlakte (op die — guanielsuur haak, hake guanien o/ guanine haak, ge- guano o/ ghwano haak-en-steekbos !

111 haakkruis o/ hakekruia hakke-krukke haakplek hakekruis o/ haakkruis haaks haker, -s haakspeld hakerig, -e haal {gaan — dit), ge- hakie, -s haar-af hakke-krukke o/ hake-krukke haaragter o/ hake-en-krukke o/ haarborsel o/ hareborsel hakke-en-krukke haard, -e hakkel, ge- haarkam o/ harekam hakkelaar, -aars o/ -are haarkant hakkelry haarkapper hakskeen haarknipper o/ hareknipper halasoon haarlaat, ge- half, halwe haarlemmerolie halfaam o/ alfaam haarnaald halfaap haarnaasagter halfag o/ halfagt haar om halfbakke haar-op-ag o/ haar-op-agt halfeen haarsek half en half haarsnyer o/ haresnyer halfgod haarvoor halfkoord, -e, o/ albakoor, haatdraend, -e -ore haatlik, -e halfkroon habitus halfmaan o/ halwemaan Hades halfmaantjie hadjie, -s halfnaatjie, -s hael (s.nw.) halfnege hael (dit sneeu en —), ge- halfpad (hw.) haelbui halfrond (s.nw.) haelgeweer halfslyt Haenertsburg halfsool o/ halwesool hafnium (element) halfsteenmuur halfte Hagenaar, -aars o/ -are o/ helfte hagiograaf, -awe halftien halfuur hagiografle halfvokaal haglik, -e halfwas, -se Haifa halide o/ halied haikóna o/ aikóna halleluja, -s Haiti hallo, -’s hak, -ke hallusinasie, -s hake-en-krukke o/ hakke-en- halm, -e o/ -s krukke o/ hake-krukke o/ halmpie, -s 112 halochromie handwerk o/ handewerk halochroom, -ome handwerksman halogeen, -ene hanebalk halogeneer, ge- hanepoot (druifsoort) halogenide o/ halogenied hanerig, -e halsoorkop hanetreetjie halssnoer hangar, -s halsstarrig, -e Hangklip halt! Hanglip halte, -s Hannibal halveer, ge- Hannover (Duitsland) halwemaan of halfmaan hanou! o/ honou! halwerweë Hanover (Kaapland) halwesool o/ halfsool hans ( — grootmaak) hamel, -s Hansestad hamer, -s hanskalf hamerkop hanslam hanadamien o/ hanadamine hanswors handdadig o/ aandadig, -e hanteer, ge- handdoek hapering, -e o/ -s handearbeid haperinkie hande en vier voete o/ hara-kiri hande-viervoet hardebolkeil handelaar, -s hardepad ( — kry) handelsbetrekking hardkoppig, -e handelskool hardleers, -e handelwyse hardloop, ge- hande-viervoet o/ hardop (luid) hande en vier voete hareborsel o/ haarborsel handewerk o/ handwerk harekam o/ haarkam handgemaak, -te hareknipper o/ haarknipper handhaaf, ge- harem, -s hand in die sy harerig o/ harig, -e handjievol, handjiesvol haresnyer o/ haarsnyer handleiding, -e o/ -s haring, -s hand om die nek harlaboerla handskoen harlekinade, -s handskrifdeskundige harlekyn, -e handtastelik, -e harmaan handtekening harmalien o/ harmaline hand-uit harmalol handves, -te harmansdrup handvol, handevol harmien o/ harmine )

113 harmol havanasigaar harmonie, -ieë Hawaiï harmonieer, ge- Hawaiïes, -e harmonies, -e hawe (hesitting) harmonieus, -e hawe (landingsplek), -ns o/ -s harmonika, -s hawearbeider harmoniseer, ge- haweloos, -ose harmonium, -s hawerklap (ow die — harnas, -se hawik, -e harpenaar, -aars o/ -are hê, het, had, het gehad harpenis o/ harpis, -te hebbelikheid harpoen, -e Hebraïkus, -se o/ Hebraïci harpoen o/ harpoeneer, ge- Hebraïsme, -s harpuis o/ arpuis Hebreër, -s harpy, -e Hebreeus, -e harsings hebsug harsingskudding o/ hebsugtig, -e hersenskudding hede harsingvliesontsteking hede! o/ hene! o/ hetel harsinkies hedendaags, -e harslag (deel van ingewande), hederien o/ hederine -te hediotien o/ hediotine harspan, -ne hedonaal hartaar heel {gans, geheeï), hele hartbees heel (nie stukkend nie) hartbeeshuis heel agter Hartbeespoort heelagter (s.nw.), -s harte-aas o/ hartenaas heelal harteboer o/ hartenboer heeldag hartenaas o/ harte-aas heel eerste hartens (by kaartspel) heel goed hartewens heelhuids hartkloppings heelmaak, heelge- heel moontlik hartlik, -e hartsgeheim heelparty hartslag (slag van die hart), heeltemal -ae heel waarskynlik hartstog, -te heelwat hartstogtelik, -e heen en weer harwar heen-en-weertjie hasjisj heengaan, heenge- haslerien o/ haslerine Heer o/ Here haut-relief heer, here 114 heerleër heksitol heerskaar o/ heerskare heksogeen heerskappy heksose heerssug hektaar, -are hees; heser, heesste hektogram, -me heet, hete; heter, heetste helder; -der, -ste heet, ge- helder oordag hef, -te o/ hewwe heldersiendheid heg, -te helder wakker hegemonie heldeverering hegpleister heldhaftig, -e hegtenis heldin, -ne hegtheid helfte o/ halfte, -s hei o/ heide Helgoland heiblommetjie o/ heliantien o/ heliantine heideblommetjie helikopter, -s heiden, -e o/ -s helikorubien o/ helikorubine heidin, -ne heliochromie Heiland heliograaf, -awe heiligskennis heliografeer, ge- heilloos, -ose heliosentries, -e Heilsleër helioskoop, -ope Heilsoldaat helioterapie heilstaat heliotipie heilwens heliotridaan heimlik, -e heliotrideen heimwee heliotroop heinde {van — en ver) helium (element) heining, -s hellebaard, -e heininkie, -s hellebaardier, -s hekatombe, -s Helleen, -ene hekel, ge- Helleens, -e hekeldig, -te Hellenis, -te hekkiespringer Hellenisme heksaan hellevaart heksaandioon helleveeg, -eë heksaëder, -s helllngsvlak heksagoon, -one helm, -e o/ -s heksaheksoon helmet, -s heksameter, -s Helpmekaarbeweging beksanol helmintosporien o/ heksanoon helmintosporine hekseen hematien o/ hematine ))

115 hematlet hepteen hematogeen heptltol hemdegoed heptyn hemeling, -e Herakles o/ Heroules hemelliteen heraldiek hemellitenol heraldies, -e hemelsblou heraldikus, -se o/ heraldlcl hemelsbreed herberg, -e hemelsnaam (in — herberg, ge- hemelswil (ow — herbivoor, -ore Hemelvaartsdag Hercules o/ Herakles hemiafilleen herdenk, het — o/ herdag hemimellietsuur herdenking hemipiensuur o/ herderin, -no hemipinesuur herderslied hemisfeer, -ere herdruk, het — hemisparteïleen Here o/ Heer hemofilie hereditêr, -e hemoglobien o/ hemoglobine hereksamen hemorroïde o/ hemorroïed hereksamineer, het — hemp, hemde herenig, het — hempsknoop herereg, -te hendekaan Herero, -’a hendeseen herfs, -te hendiadis, -se herfsnagewening hendikep (s.ntv.) herfsson hendikep, ge- herhaaldelik hendsop o/ hensop, ge- iierinner, het — hendsopper o/ hensopper, -s herinnering, -e o/ -s hene! o/ hede! o/ hete! herinneringsbeeld Henegoue herken, het — heneikosaan herkenningsteken hengel, ge- herkies, het — hennep herkou, ge- hensop o/ hendsop, ge- herkulies, -e hensopper o/ hendsopper, -s herleef o/ herlewe, het — hentriakontaan herlei, het — heparien o/ heparine herleibaar, -are heptakontaan herlewe o/ herleef, het — heptakosaan herlewing, -e o/ -s heptaan hermafrodiet, -e heptanol hermafrodities, -e heptanoon hei’mafroditisme —

116

hermelyn herstellingsoord hermeneutiek herstem, het — hermeties, -e herstempel, het — hermiet, -e hert, -e hermitage (kluisenaarshut) hertoëlik o/ hertogelik, -e hermitage o/ hermityk hertog, -oë (druifsoort) hertogelik o/ hertoëlik, -e herneutermes o/ hertogin, -ne hernuitermes o/ hertrou, het — hernutermes hertrouing herniarien o/ herniarine Hertzogisme hernieu o/ hernuwe, het — herverseker, het — hernieu, -de o/ hernieud, -e hervorm, het — hernieubaar, -are hervorming, -e o/ -s hernuitermes o/ herneutermes Hervormingsdag o/ hernutermes herwaarts hernuwe o/ hernieu, het — herwin, het — hernuwing herwonne Herodotos o/ Herodotus heryk, het — heroïek (s.nw.) Hes, -se heroïek, -e heserig, -e heroïen o/ heroïne Hesperide heroïes, -e hesperidien o/ hesperidine heroïne o/ heroïen Hesperië heroïsme hesperitien o/ hesperitine heropen, het — Hesse (landstreek) heros, -se o/ heroë Hessies, -e herout, -e hete! o/ hede! o/ hene! herower, het heterargie herowering, -e o/ -s heter daad (op betrap) herrie heterochroom, -ome Herrnhutter, -s heterodoks, -e herroep, — het heterodoksie herrysenis heterogeen, -ene hersenskim, -me heterogenese hersenskudding o/ harsingskudding heteroniem, -e hersien, het — heteronoom, -ome hersien, -e heteroouksien o/ hersinien o/ hersinine heteroouksine herskape heteropatie herskep, het — o/ herskape heteropaties, -e herstel, het — heterosiklies 117 heteroxantien o/ hierjy (s. rno.) heteroxantine hier jy! hetsy hierlanges of hierlangs hettetê o/ hittete hiermee heugenis hierna heuglik, -e hiernamaals heuning hiernatoe heuninggraat hiëroglief, -iewe heuningkoek hiëroglifies, -e heuristiek hieromtrent heuristies, -e hieroor heus, -e; -er, -ste hierop hewel, -s hier rond hiaat, hiate hierso hialiet, -e hierteen hiasint, -e hierteenoor hibiskus, -se hiertoe hibridies, -e hieruit hidalgo, -’s hiervan hidra, -s hiervandaan hidraat, -ate hiervoor hidrasoon hiet, ge- hidrastol higiëne hidride o/ hidried higiënies, -e hidrodinamika higrien o/ higrine hidrofobie higroskopies, -e hidrografie hilariteit hidrokside o/ hidroksied himne, -s hidrolise hinder, ge- hidrometer hinderlaag hidropsie hinderlik, -e hidrostaties Hindoe, -s hidrostatika Hindoeïsme hidroterapie Hindoes (b. nw.), -e hidroulies, -e Hindoestan hidroulika Hindoestani hiëna, -s hings, -te hiep! hingsel, -s hiërargie hiossien of hiossine hiërargies, -e hiper-Afrikaans hiëraties, -e hiperbeleef hierdie hierheen hiperbeskaaf hier julle! hiperbolies, -e ! !

liS hiperbool, -ole hodograaf, -awe

j hiperkrities hodorien o/ hodorine

hipennodern I hoedespeld o/ hoedspeld hipertrofie hoedewinkel hipnoon hoedspeld o/ hoedespeld hipnose hoef, hoewe hipnotiseer, ge- hoefsmid o/ hoefsmit hipnotiseur, -s hoefyster hipnotisme hoegenaamd hipochondrie hoegrootheid hipochondris, -te hoeihaai o/ haaihoei hipofosfiet, -e hoeka o/ toeka hipokonders o/ ipekonders hoekom hipokriet, -e Hoë Kommissaris hipokrities hoe lank hiponitriet, -e hoender, -s hipoteek, -eke hoep-hoep hipotekêr, -e hoëpriester hipotenusa, -s hoera, -’s, o/ hoerê, -s hipotese, -s hoera ! o/ hoerê hipoteties, -e hoereerder, -s hipoxantien of hipoxantine hoerery, -e hippodroom, -ome Hoërhand hippopotamus, -se o/ Hoërhuis hippopotami hoerhuis hipsochroom hoër meisieskool hisop hoër op histamien o/ histamine hoër seunskool histerie hoër skool o/ hoërskool histeries, -e hoërskoolleerling histidien o/ histidine hoes, -te histologie hoeserig o/ hoesterig, -e histoon hoeveel historie, -ieë o/ -ies Hoëveld histories, -e hoëveld historikus, -se o/ historici hoewel hitsig, -e hof, howe hittete o/ hettetê Hoffmannsdruppels hittig, -e hoflik, -e

Hlobane hokaai ! o/ hookhaai ho! hokkie (soort speT) hobbelrig, -e hokus-pokus hobo, -’s hol, -e !

119 holarrien o/ holarrine hondsdolheid holarrimien of holarrimine Hongaar, -are holderdebolder o/ Hongaars, -e holderstebolder Hongarye holheid hongersnood holisme honneurs Hollands, -e honneurseksamen holligheid honorarium, -s o/ honoraria holmium {element) honoreer, ge- holoëder, -s honorêr, -e holograaf, -awe honou! o/ hanou! holografis, -te hoofbrekens holoog hoofdelik, -e holrug hoofkaas homarien o/ homarine hoofrekene homeopatie o/ homopatie hoog, hoë; hoër, hoogste homeopaties o/ homopaties, -e hoogag, hoogge- Homeries, -e Hoogduits Homeros o/ Homerus hoogedele homileet, -ete hoogeerwaarde homiletiek hooggeag, -te homileties, -e hooggeëer, -de, o/ homofoon, -one hooggeëerd, -e homoftaalsuur hooggeleerd, -e homogaam, -ame hooggeplaas, -te homogamie hooggeregshof homogeen, -ene HooghoIIands homogeniteit hoogland homologeer, ge- hoogleraai* homoloog, -oë hoogoond homoniem, -e hoogreliëf homonimie hoogskat, hoogge- homonimiteit hoogs onaangenaam homopatie o/ homeopatie hoogs waarskynlik homopaties o/ homeopaties, -e hoogty ( — vier) horaopolêr, -e hoogverraad homoreteen hoogvlakte homoseksualiteit hoogwaardigheidsbekleder o/ homoseksueel hoogwaardigheidsbekleër honderdjarig, -e hoogwater honderdogig, -e hooimied o/ hooimiet honderdvoudig, -e hook! hondesiekte hookhaai ! o/ hokaai 120 hoornblende o/ horingblende hottentotsgot of hotnotsgot, hopeloos, -ose; -oser, -oosste -te Horatius Hottentots-Holland hordeïen of hordeïne hottentotsriel o/ hordenien of hordenine hotnotsriel, -e hordorien of hordorine hotvoor horing, -s houbaar o/ houdbaar, -are horingblende o/ hoornblende hou-jou-bek-wet horingsmanooi houterig, -e horinkie, -s houtskool horison, -ne o/ -te houtsnee, -eë horisontaal, -ale houtsneekuns horlosie o/ oorlosie, -s houtsnykuns hormoon, -one houtsnywerk horoskoop, -ope houvas ('n — hê) horrelpyp houweel, -ele horries houwitser, -s horssweep hovaardig, -e hortensia, -s hovaardy hortjie, -s howeling, -e hosanna, -s howenier, -s hospitaal, -ale h’tjie, -s hospitaliteit hu, ge- hospiteer, ge- hubaar, -are hostel, -s Hugenoot, -ote hostie, -s huiduitslag hotagter huigelary hotel, -le o/ -s huilerig, -e hotnaasagter huishou, huisge- hotnaasvoor huishoudelik, -e Hotnot, -s, o/ Hottentot, -s huishoudkunde o/ -te huishoudster, -s hotnotsgot o/ huishoue, -ns hottentotsgot, -te huislik, -e hotnotsriel o/ huitjie en muitjie o/ hottentotsriel, -e hutjie en mutjie hot om huiwerig, -e hotom (pap) hul o/ hulle (pers, en bes. Hotomskloof vnw.) hot-op-ag o/ hot-op-agt hulpeloos, -ose Hottentot, -s o/ -te, o/ hulpmiddel, -e o/ -s Hotnot, -s hulpvaardig, -e Hottentots, -e huls, -e )

121 humaan, -ane ibogien o/ ibogine humaniora idaïen o/ idaïne Humanis, -te ideaal, -eale humanis, -te idealis, -te Humanisme idealiseer, geïdealiseer humanisme idealisme humaniteit idealisties, -e humanitêr, -e idee, -eë o/ -ees humeur, -e ideëassosiasie humeurig, -e ideëel, -eële humiditeit ideetjie, -s humien o/ humine ideëwêreld humifisering identiek, -e humine o/ humien identies, -e humor identifikasie, -s humoris, -te identifiseer, geïdentifiseer humoristies, -e identiteit humus ideologie Hun, -ne ideomotories hunebed o/ hunnebed, -de idille, -s hups, -e; -er, -ste idillies, -e husaar, -are idioëlektries husse {dis — idiomaties, -e hut, -te idioom, -iome hutjie en mutjie of idioot, -iote huitjie en muitjie idiopaties, -e hutspot idiosinkrasie, -ieë huwelik, -e idioterig, -e huweliksbootjie idiotikon, -s o/ idiotika hyg, ge- idiotisme, -s hys, ge- iditol hyser, -s idolaat, -ate idolatrie idool, -ole I idoonsuur idose i, -’s ieder iatrochemie iedereen iatrol Iberië iegelik Iberiër, -s iemand Iberies, -e iep, -e ibis, -se ler, -e ibogaïen o/ ibogaïne lerland )

122 lers, -e imbesiel, -e iesegrimmig, -e imbesiliteit iet (as niet kom tot — imidasoloon ietermago o/ ietermago, -’s, imidasool o/ ietermagog, -ge o/ -s imitasie, -s iewers immanensie igamide of igamied immanent, -e iganiel immaterieel, -iële igeliet immaturiteit igneumon, -s immens, -e ignologie immensiteit ignoreer, geïgnoreer immergroen igtiografie immermeer igtiol immersie igtioliet, -e immigrant, -e igtiologie immigrasie igtiosourus, -se of immigreer, geïmmigreer igtiosouri imminent, -e iguana, -s immobiel, -e iguanodon, -s o/ -te immoleer, geïmmoleer Ikabod (dan is dit - -) immoralis, -te ikon, -e immoraliteit ikonoklas, -te immoreel, -ele ikosaëder, -s immortelle, -s ikositetraëder, -s immuniseer, geïmmuniseer ileks, -e immuniteit Iliade o/ Ilias immuun, -une ilisien o/ ilisine impassabel, -e illegaal, -ale impassibiliteit illegaliteit impedansie illegitiem, -e impedieer, geïmpedieer illegitimiteit impediment, -e illiberaal, -ale impenetrabel, -e illisiet, -e imperatief, -iewe illuminasie imperator, -s illumineer, geïllumineer imperatorien o/ imperatorine illusie, -s imperatories, -e illustrasie, -s imperatorine o/ imperatorien illuster, -e imperfek, -te illustreer, geïllustreer imperfeksie, -s imaginêr, -e imperfektum, -s o/ imago, -’s imperfekta imam, -s imperiaal, -iale 123 imperialien o/ imperialine improvisator, -s imperialis, -te improviseer, geïmproviseer imperialisme impuls, -e imperialisties, -e impulsie, -s imperium, -s impulsief, -iewe impertinensie, -s impulsiwiteit impertinent, -e imputasie, -s impiëteit imputeer, geïmputeer implikasie, -s in, geïn impliseer, geïmpliseer in ag neem implisiet inagneming imponderabel, -e inakkuraat o/ onakkuraat imponderabilia inaktief o/ onaktief imponeer, geïmponeer inaktiwiteit impopulariteit o/ in aller yl onpopulariteit inanisie impopulêr o/ onpopulêr, -e inaniteit, -e import inbaar, -are importasie in bedryf stel importeer, geïmporteer inbedryfstelling importeur, -s inbeeld, inge- importuniteit inbegrepe importuun, -une inbegrip (met — vnn) imposant, -e inbeitel, inge- impotensie in besit neem impotent, -e inbesitneming impregnasie inboedel impregneer, geïmpregneer inboesem, inge- imprekasie, -s inboet, inge- impresario, -’s inboorling, -e impressie, -s inbors impressief, -iewe inbraak, -ake impressionabel, -e inbreek, inge- impressionis, -te inbreuk impressionisme inchoatief o/ inkohatief, -iewe impressionisties, -e incognito imprimatur, -s indaan improduktief o/ onproduktief indaba, -s improduktiwiteit o/ indagtig onproduktiwiteit indamien o/ indamine impromptu, -’s indanoon impromptunommer indantreen improvisasie, -s indeen 124 indeks, -e indolensie indemnisasie indolent, -e indemniteit indolisien o/ indolisine inderdaad Indologie inderhaas Indoloog, -oë in der minne Indonesië indertyd Indonesiër, -s in der waarheid Indonesies, -e indeterminisme indool Indiaan, -iane indringerig, -e Indiaans, -e indrukwekkend, -e Indië induksie Indiër, -s induktief, -iewe in dier voege induktor, -s Indies, -e Indus indigestie induseer, geïnduseer indigo industrie, -ieë indigosol industrieel, -iële indikateur (apparaat), -s ineens indikatief, -iewe ineensmelt, ineenge- indikator (stof), -s inegaal o/ onegaal, -ale indirek, -te ineksak o/ oneksak, -te indirektheid inent, ingeënt indiskreet inersie indiskresie inert, -e indisponibel inessensieel indium {élement) infaam, -ame individu o/ indiwidu, -e o/ -’s infamie individualis o/ infanterie indiwidualis, -te infanteris, -te individualisties o/ infantiel, -e indiwidualisties, -e infantilisme individualiteit o/ infeksie indiwidualiteit infekteer, geïnfekteer individueel o/ indiwidueel, -ele inferieur, -e indoena, -s inferioriteit Indo-Europeaan infideel Indo-Europees infiltrasie indofenol infiltreer, geïnfiltreer Indo-Germaan infiniteit Indo-Germaans infinitesimaal, -ale indoksiel infinitief, -iewe indoktrineer, geïndoktrineer inflammasie 125 infleksie, -s inhibeer, geïnhibeer inflekteer, geïnflekteer inhibisie, -s influensa inhou, ingehou influenseer, geïnfluenseer inhoudsopgawe informaliteit, -e inhumaan, -ane informasie inisiaal, -iale informeel inisiasie informeer, geïnformeer inisiatief infraksie inisieer, geïnisiccr infrarooi injeksie, -s infusie injektor, -s infusorieë injunksie ingebeeld, -e ink, -te in gebruik neem Inka, -s ingebrui kneming inkalf o/ inkalwe of ingedagte inkalwer, inge- ingee (laat inneem), inge- inkapabel o/ onkapabel ingelê o/ ingeleg, -de inkapasiteit ingelyf, -de inkarnaat, -ate ingemaak, -te inkarnasie ingenieur, -s inkassasie ingenieurswese inkasseer, geïnkasseer ingenome inkasso ingenomenheid inkennig of eenkennig, -e ingesetene, -s inklinasie ingetoë inkluis ingetoënheid inklusief, -iewe ingeval ( dit gebeur) — inkohatief o/ inchoatief, -iewe in geval van nood inkoherent, -e ingevolge inkome, -ns ingewande, -s inkomeling, -e ingewandskoors inkompleet ingewikkel, -de, of inkomste ingewikkeld, -e inkomstebelasting ingewortel, -de, of inkongruensie, -s ingeworteld, -e inkongruent ingewyde, -s inkonsekwensie, -s ingrediënt, -e inkonsekwent, -e inhaak, inge- inkoop, ingekoop inheems, -e inkoop, -ope in hegtenis neem inkoopprys o/ inkoopsprys inhegtenisneming inkopie, -s inherent, -e inkorporeer, geïnkorporeer 126

inkrimineer, geïnkrimineer insgelyks inkrustasie, -s insidensiehoek inkubasie insident, -e inkubator, -s insidenteel, -ele inkunabel, -e of -s insiggewend, -e inkwartier, inge- insinje, -s inkwisisie insinuasie, -s inkwisiteur, -s insinueer, geïnsinueer inkwisitoriaal, -iale inskiklik, -e inlê, inge- inskink, inge- inlêer, -s inskripsie, -s inlei, inge- insolasie, -s inlig, inge- insolensie inligting, -e o/ -s insolvensie inlui, inge- insolvent inlyf of inlywe, inge- insonderheid in mekaar ( se guns) inspeksie, -s inmekaar (ineen) inspekteer, geïnspekteer inmeng, inge- inspekteur, -s inname inspektoraat, -ate inneniing inspektrise, -s innovasie inspeld o/ inspelde, inge- inokulasie inspirasie inokuleer, geïnokuleer inspireer, geïnspireer inoes, inge- in staat inosien o/ inosine instabiel o/ onstabiel, -e inositol instabiliteit inosose installasie, -s inougureel, -ele installeer, geïnstalleer in plaas van instansie, -s inprent, inge- in stede van insae instink, -te in sake ( van belang) instinkmatig, -e insake (betreffende) instinktief, -iewe inseën, inge- institueer, geïnstitueer inseëning, -e o/ -s institusie, -s insek, -te instituut, -ute insekte-eter instrueer, geïnstrueer insektekunde instniksie, -s insektepoeier instrukteur, -s insektivoor, -ore instruktief, -iewe insektorium, -s o/ insektoria instruktrise, -s inset, -te instrument, -e 127 instrumentaal, -ale interkollegiaal instrumentasie interkommunaal insubordinasie interlineêr insularien o/ insularine interludium, -s o/ interludia insulêr, -e intermediêr. -e insulien o/ insuline intermezzo -’s Insulinde intermissie insuline o/ insulien intermitterend, -e inteel, inge- intermuskulêr inteelt intem, -e inteendeel internaat, -ate integraal, -ale internasionaal integraalrekening interneer, geïnterneer integreer, geïntegreer internis, -te integriteit internunsius, -se inteken, inge- interoseanies, -e intekenaar, -aars o/ -are interparlementêr intellek, -te interpellant, -e intellektualis, -te interpellasie, -s intellektualisme interpelleer, geïnterpelleer intellektualisties, -e interpolasie, -s intellektueel, -uele interpoleer, geïnterpoleer intelligensie interposisie intelligent, -e interpretasie, -s intelligentsia interpreteer, geïnterpreteer intendant, -e interpunksie intens, -e interregnum, -s o/ interregna intensie, -s interrogasie, -s intensief, -iewe interrogatief, -iewe intensiteit interrogeer, geïnterrogeer interdik, -te interrupsie, -s interdiksie intersedeer, geïntersedeer interes interval, -le interessant, -e intervensie, -s interesse intestaat, -ate interesseer, geïnteresseer intestinaal, -ale interferensie intiem, -e interferometrie intimidasie interfolieer, geïnterfolieer intimideer, geïntimideer interieur, -s intimiteit, -e interkalasie, -s intoleransie interkaleer, geïnterkaleer intonasie, -s interkerklik intoneer, geïntoneer 5—Woordelyi 128

intramolekulêr invryheidstelling intramundaan, -ane inwerkingtreding intransigent, -e in werking tree intransitief inwoner, -s intreerede inwy, inge- intrigant, -e inwyding, -e of -s intrige, -s lo intrigeer, geïntrigeer iomidien o/ iomidine intrinsiek, -e lonië introduksie, -s loniër, -s introduseer, geïntroduseer lonies, -e introspeksie ionisasie intrusie ioniseer, geïoniseer intrusief, -iewe ionium intrusiegesteente ionotropie intuïsie ioon, ione intuïtief, -iewe ipekonders o/ hipokonders intussen Iraans, -e intyds Irak inulase Iran inulien o/ inuline Iraniër, -s inutiel, -e iridium (element) inutiliteit irigenien o/ irigenine invalide, -s Iris invaliditeit iris, -se invariabel iriseer, geïriseer invariabiliteit ironie invariant ironies, -e invektief, -iewe ironiseer, geïroniseer inventaris, -se iroon inventarisasie irradiasie inventariseer, geïnventariseer irrasionaliteit in versekering stel irrasioneel inversekeringstelling irredenta inversie, -s irredentisme invertase irrelevant, -e investeer, geïnvesteer irresoluut investituur irreverensie invitasie, -s irrigasie invloedryk, -e irrigator, -s invloedsfeer irrigeer, geïrrigeer Invokasie irritasie in vryheid stel irriteer, geïrriteer )

129

irrupsie, -s Israelities, -e isagogies, -e itakoonsuur isagonies, -e Italiaan, -iane, of Italianer, -s isasol Italiaans, -e isatidien of isatidine Italianer, -s, o/ Italiaan, -iane isatien o/ isatine Italië iskias item, -s Islam iterasie Islamiet, -e iteratief, -iewe Islamisme itinerarium ismus, -se i’tjie, -s isobaar, -are ivaïen o/ ivaïne isochromaties ivoor isochromies, -e ivoorwerk isochroom, -ome Ixion isodinamies isofoon, -one isogeotermies J isoglos, -se -’s isogoon, -one i. ja (nou isogrief, -iewe — ja o/ jaag o/ jae, isohips, -e ge- jaagbaan isoklinaal, -ale jaagspinnekop isoksasool o/ jagspinnekop isolasie jaapsnoet o/ japsnoet, isolator, -e of -s -e jaargeld isoleer, geïsoleer jaargety, isolement -e jaar in isomeer, -ere isomerie jaart, -s isometries jaartal jaar uit isomorf, -e jaarverslag isopirien of isopirine isopropanol jaborien o/ jaborine isopreen jabroer isoterm jade jadeïet isotiosianaat jae o/ ja o/ jaag, isotoom, -ome ge- jagspinnekop o/ isotoop, -ope jaagspinnekop isotroop, -ope jagter, -s isotropie jaguar, -s Israel jakaranda, -s Israeliet, -e jakkals, -e — )

130 jakkalsstreek jantjiebêrend, -s Jakobiet, -e Jan Tuisbly Jakobinisme Januarie jakobregop, -pe o/ -s januariebossie, -s Jakobyn, -e Januariemaand jakopewer, -s Janusgesig jakopeweroë japakonien o/ japakonine jalap japakonitien o/ japakonitine jaloers, -e; -er, -ste Japan jaloesie Japannees, -ese jaloesie (sonhortjie), -ieë Japanner, -s jalon, -s Japans, -e Jamaika japbensakonien o/ jamaikagemmer japbensakonine jambe, -s japie, -s jambies, -e japon, -ne jamboes, -e japonika, -s jambosien o/ jambosine japsnoet o/ jaapsnoet, -e jammer; -der, -ste japtrap (in ’n — janblom (reënpadda) jarelang, -e Jan Delangesfontein jare lank jandorie, -s jargon ja-nee jarl, -s janfiskaal, -aals o/ -ale jarrahout Jan Fourieskraal jas, -se janfrederik, -e o/ -s jasmoon jangroentjie, -s jasmyn janitsaar, -are Jason janmaat, -s jaspis, -se Jan Piedewiet o/ Jan jateorisien o/ jateorisine Pierewiet jatrofien o/ jatrofine janpiedewiet o/ janpierewiet, Java -e o/ -s Javaan, -ane Jan Rap Javaans, -e janrap javanien o/ javanine Jan Salie jawel jansalie jawoord Jansenis, -te jeens Jansenisme jeffersoniet Jansenisties, -e Jehova jantatara o/ jantatarat, -s Jehovis, -te jantjie, -s Jehu jantjie ( wees) jekker o/ jekkert, -s 131 jekorien of jekorine Jobstyding jel jodaal jelatien o/ jelatine o/ jodaat, -ate gelatien o/ gelatine Jodedom jellie, -s o/ gelei, -e jodel, ge- jellieagtig of geleiagtig, -e jodide o/ jodied Jemen Jodin, -ne Jemeniet, -e jodium o/ jood (element) jen, -s jodiumtinktuur o/ jenewer joodtinktuur jenewerbessie jodival jerboa, -s jodoform Jeremia jodometrie jeremiade, -s jodool jeremieer, ge- jodosobenseen jerigoroos Joego-SIaEif, -awe Jerseykoei Joego-Slawië Jerusalem Joego-SIawies, -e jervien o/ jervine Joelfees Jesaja joernaal, -ale jesakonitien o/ jesakonitine joernalis, -te jesanisakonien o/ joernalisme jesanisakonine joernalistiek Jesuïet, -e joggie, -s Jesuïties, -e joghurt Jesuïtisme johimbeen Jesus johimbenien o/ johimbenine jeug johimbien o/ johimbine jeugdig, -e johimbol jeukerig, -e jokkie, -s Jiddisj jol, ge- jigtig, -e jonasklip jil. ge- jong, -ens jillery jong o/ jonk (predikatief) jilletjie, -s jong o/ jonge, ge- jingo, -’s jonge, -ns jingoïsme jongeliedevereniging jingoïsties, -e jongeling, -e jobirien o/ jobirine jongensagtig, -e Jobsgeduld jongetjie, -s jobskraaltjies o/ jongetjieskind jobskraletjies jonggesel jobstrane jonggetroude, -s ) 132 jongie jugleer jongkêrel jugloon jongleer, ge- Jugurtha jongleur, -s juis, -te jongs (van — «/) juistement jongspan juistheid jonk (vaartuig), -e jukbeen jonker, -s jukskei, -e jonkman, -s jukstaposisie jonkvrou, -e of -enr, jul o/ julle (pers. en bes. jonoon vnw.) Jood, Jode Juliaans, -e jood o/ jodium (element) Julie Joods, -e julle o/ jul (pers. en bes. joodtinktuur o/ vnw.) jodiumtinktuur Junie jool, jole junior (b.nw.) joos (dit weet — junior, -es o/ -s Josef juniperiensuur o/ josefskleed juniperinesuur josie (die — in) junksie, -s jota, -s Juno joue o/ joune (bes. vnw.) junta, -s joule, -3 Jupiter jou waarlik waar juridies, -e joviaal, -iale jurie, -s jovialiteit juris, -te i’tjie, -s jurisdiksie jubel, ge- jurisprudensie jubilaris, -se justeer, ge- jubileer, ge- Justiniaans, -e jubileum, -s Justinianus judaïseer, ge- justisie Judaïsme Jut, -te, o/ Jutlander, -s Judas, -se jute Judasstreek jutewewery Judea Jutland judikatuur Jutlander, -s, o/ Jut, -te judisieel, -iële Jutlands, -e, o/ Juts, -e judisiêr, -e Juts, -e, o/ Jutlands, -e juffer, -s juts (trots) juffertjie-in-die-groen Juvenalis juffrou, -e o/ -ens juweel, -ele ) 133 juwelier, -s kadettekamp juwelierswinkel kadettekorps kadineen kadioon K kadmium (element) kado, -’s k, -’s kadriel, -e kaai, -e kaduks kaaiman, -ne o/ -s kaf (hooï) kaalgaar o/ kaalgare kaf, -te kaalperske kafee, -s kaalvoet {hy loop — kafee-restaurant o/ Kaapkolonie kafee-restourant Kaapland kafeïen o/ kafeïne Kaapprovinsie kafeteria, -s Kaapsehoop Kaífer, -s kaapstander, -s kafferkoring kaard, ge- Kaffertaal kaardwol kaffer-wag-’n-bietjie-boom kaart, -e kafloop, kafge- kaartehuis kaftan, -s kaartstelsel kaia, -s kaatjie van die baan kaiing, -3 kabaai, -e kaiingklip kabaal Kain kabaret, -te Kainiet, -e Kabbala kainiet (delfstof) Kabbalis, -te kainosoïes, -e Kabbalisties, -e Kainsteken kabelgram, -me Kairo kabeljou, -e kairolien of kairolino kabinet, -te kajapoetolie kabinetskrisis kajuit, -e kaboedel kakao kaboemielies kakebeen kabouter, -s kaketoe o/ kaketoea, -s kadaleen kakie, -s kadaster, -s kakkerlak, -ke kadastraal, -ale kakodielsuur kadaverien o/ kadaverine kadawer, -s kakofonie kader, -s kakostomie kadet, -te kakotelien o/ kakoteline kadans, -e kaktus, -se 1S4

kalabarboontjie Kalmuk, -ke kalaborien o/ kalaborine kalmweg kalaborol kalomel kaladium kalorie, -ieë kalamiteit kalorimeter kalamyn kalorimetrie kalander, -s kalot, -te kalant, -e kalotipie kalbas, -se kalotipis, -te kaleidoskoop, -ope kalotjie, -s kalender, -s kalsiet kalendulien of kalenduline kalsiferol kalerig, -e kalsineer, ge- kalf, kalwers kalsium (element) kalf o/ kalwe, ge- kalsiumchloride o/ kalfakter, -s kalsiumchloried kalfakter, ge- kalumet, -s o/ -te kalfater, ge- kalwe of kalf, ge- kalfsleer kalwerhok kalfsoog kalwerliefde kalfsvel o/ kalwervel kalwervel o/ kalfsvel kalfsvleis kamas, -te kali kambium kaliber kambro o/ kammaro kalibreer, ge- Kamdeboo kalief, -e kamee, -eë kalifaat kameelperdbul Kalifornië kameleon, -s kalikantidien o/ kalikantidine kamelia, -s kalikantien o/ kalikantine kamelot, -s o/ -te kaliko, -’s kamenier, -e o/ -s Kalikoet kamera, -s kalisout kameraad, -ade kalium (element) kameraderie kaliumpermanganaat kamerarres kalkeer, ge- kamerdoek Kalkutta kamerdoeks, -e kalligraaf, -awe Kameroen kalligrafie Kameryk kallistenie kamfaan kalmink kamfanol kalmoes kamfanoon kalmpies kamfeen 135 kamfenoon kandelaar, -aars o/ -are kamferol kandelaber, -s kamfielsuur kandidaat, -ate kamfoleen kandidatuur kamfonoon kandy kamforeen kanferfoelie o/ kamperfoelie kamforoon kanferolie kamfoseen kangaroe, -s kamgare of kamgaring Kangogrotte kamille kanis, -se kamisool, -ole kannabien o/ kannabine kammakastig kannibaal, -ale kammalielies kannibaals, -e Kammanassiedam kannibalisme kammaro o/ kambro kanniedood kammassiehout kano, -’s kammetjie, -s kanon, -ne kammossel kanoniek, -e kamoefleer, ge- kanoniseer, ge- kampanje, -s kanonnade, -s kampeer, ge- kanonneer, ge- kanferfoelie o/ kamperfoelie kanonnier, -s kampilotroop kanselary, -e kampioen, -e kanselier, -e o/ -s kampong, -s kanselleer, ge- kamrat kantaridien o/ kantaridine Kana kantarolsuur kanaal, -ale kantate, -s Kanaalkus kanteel, -ele Kanaan Kantelberg Kanaániet, -e kant en klaar Kanada kant en wal vol Kanadees, -ese kantgare o/ kantgaring kanadien o/ kanadine kantien, -e kanadol kantjie, -s kanalisasie kanto, -’s kanaliseer, ge- kanton, -s kanallie o/ kamallie, -s kantonnement, -e ge- kanapee, -s kantonneer, -ore kanarie, -s kantoor, Kanariese Eilande kantoorure kanaster, -s kanttekening kandeel kanunnik, -e 136

kaoetsjoek kapsulêr, -e kaolien kaptein, -s kapabel kapteinsrang kaparrang, -s Kapusyn, -e o/ Kapusyner, -s kapasiteit, -e kapusyner (ertjiesoort), -s kapater, -s karaan kapel, -le karaat, -ate kapelaan, -aans o/ -ane karabinier, -s Kapenaar, -aars o/ -are karabyn, -e kaperjol o/ kaprioi, -le karakoel, -e kapillariteit karakter, -s kapillêr, -e karakteriseer, ge- kapitaal, -ale karakteristiek, -e kapitalis, -te karambool, -ole kapitaliseer, ge- karamel, -le o/ -s kapitalisme karavaan, -ane kapitalisties, -e karba, -’s kapiteel, -ele karbamaat Kapitool karbamide o/ karbamied kapittel, -s karbamien o/ karbamine kapittel, ge- karbaside o/ karbasied kapituleer, ge- karbasool kapnoïdien o/ kapnoïdine karba’tjie, -s kapoen, -e karbide o/ karbied kapok karbinol kapot karbitol kapouridien o/ kapouridine karbol kapourien o/ kapourine karbometileen kapperswinkel karbonaat, -ate kapraat karbonkel, -s kapramide o/ kapramied kardiasool kaprielsuur kardinaal, -s o/ -ale kapriensuur o/ kaprinesuur kardinaalshoed kapriol o/ kaperjol, -le kardioneurose kaprisieus, -e kardoes, -e kaprokol kareeboom kapronoon Kareedouw kaproon kareen kapsaïsien o/ kapsaïsine karet, -te kapsantien o/ kapsantine kargadoor, -s kapsie maak kariatide, -s kapsisien o/ kapsisine Karibib kapsule, -s Kariega 137 karikatuur, -ure kartografie kariljon, -s karton Karintië kartonneer, ge- karioplasma kartoteek, -eke karkas, -se karvakrol karkatjie, -s karveen karkiet, -e karvenoon karkoer, -e karveol karma karvestreen karmedik karvomentol Karmeliet, -e karvomentoon karmenaadjie, -s karvoon karmosjm karwats, -e karmyn kanv’ei, ge- kamallie o/ kanallie, -s karweier kamaval, -s karwy (plant) karnien o/ kamine kas (oog- of tandkas), -se kamitien o/ karnitine kas (klerekas), -te karnivoor, -ore o/ carnivora kasarm, -s karnuffel, ge- kasaterwater o/ tasaterwater Karolinger, -s kasease Karoo kaseïen o/ kaseïne Karookop kaseïnogeen karoon kaserne, -s karos, -se kasjet o/ cachet, -te karoteen kasjmier o/ kasmier o/ karpaïen o/ karpaïne kassemier Karpate kaskade, -s karper, -s kaskara karpet, -te kaskenade, -s karpidien o/ karpidine kasmier o/ kasjmier o/ karpilien o/ karpiline kassemier karpirien o/ karpirine kassa karpofaag, -ae kassaïen o/ kassaïne karringmelk kassasie karsinoom, -ome kasseer, ge- kartamien o/ kartamine kassemier o/ kasjmier of kartel, -s kasmier kartel (trust), -le kassier, -s karteling, -e o/ -s kassiteriet kartellyn kastaiing, -s kartets, -e kastaiingbruin kartograaf, -awe kastanjet, -te 138 kaste, -s kateder, -s kasteel, -ele katedraal, -ale kastekort kategeet, -ete kastelein, -s kategese kasterolie kategeties, -e kastig kategismus Kastiliaan, -ane kategorie, -ieë Kastiliaans, -e kategories, -e Kastilië katelstyl kastinitol katepsien of katepsine kastreer, ge- katesjoe kastrol, -le katesjol kasty, ge- kateter, -s kastyding katetometer kasuaris, -se katien of katine kasueel, -uele katinien o/ katinine kasuïs, -te katioon, -ione katabolies, -e katjangboontjie katachrese katjiepiering, -s katafalk, -e katkisant, -e kataforese katkiseer, ge- katakombe, -s katode, -s Katalaan, -ane katodies, -e Katalaans, -e katoen katalase Katoliek, -e katalepsie katoliet katalepties, -e Katolisisme katalisator, -s katonkel, -s katalise katools, -e kataliseer, ge- katrol, -le katalities, -e katswink katalogiseer, ge- kattebak katalogus, -se o/ katalogi kattebelletjie, -s Katalonië Kattegat Katalonies, -e kattekwaad katapult, -e katterig, -e katar Kaukasië katarak, -te Kaukasiër, -s katarraal, -ale Kaukasies, -e katarsis Kaukasus katastrofaal, -ale kavalier, -s katastrofe, -s kavalkade, -s katatonie kavallerie )

139 kavalleris, -te keroseen kaviaar kerrie keël, -s kersboom (Eng. candle-tree) keëlvormig Kersboom (Eng. Christmas- kees (klaar is — tree) keil, -e Kersdag keil, ge- Kersfees keiser, -s kersieboom keisersnee Kersmis o/ Krismis Keiskammahoek Kersnommer kejakker of kerjakker, ge- kersogie kekkel, ge- kersopsteektyd kelder, -s kersten, ge- kelkiewyn (patryssoort), -e o/ Kersvakansie -s kersvers kelner, -s kerwe o/ kerf, ge- kelnerin, -ne kerwel Kelt, -e kês Kelties, -e kesieblaar o/ kiesieblaar Keltoloog, -oë kêskuiken kemphaan keteen ken o/ kin, -ne ketogenese kenketting o/ kinketting ketoksiem, -e kenkromme ketol kenlik, -e ketoon, -one kennetjie (speletjie) ketose kennis maak ketters, -e kennismaking kettery kenosisleer ketting, -s kenskets, ge- kettinkie, -s keu, kenta of kentag o/ kentang -e o/ -s kenvermoë Keulen keramiek o/ seramiek Keulenaar, -aars o/ -are keratien o/ keratine o/ Keuls, -e seratien o/ seratine keurder, -s kêrel, -s keurvors kerf o/ kerwe, ge- keus, -e, o/ keuse, -s kerjakker o/ kejakker, ge- keuwel, ge- kerkhof kewer, -s kerksgesind khan, -s kermessuur khedive, -s kermis, -se kiaathout kem, -e o/ -s kibbelary o/ kibbelry, -e ) )

140

kiek, ge- kinkel, ge- kiekie, -s kinketting o/ kenketting kielhouer, -s kinkhoes kielie, ge- kinnebak kiemvry kinurenien o/ kinurenine kiep! kiosk, -e kiepersolboom Kirgies, -e kiep-kiep kis, -te kierang of kurang kis, ge- kierie, -s kitaar o/ ghitaar, -aars o/ -are kies, -e o/ -te kits (in ’n — kies, kies of -e; -er, -ste kla o/ klae o/ klaag, ge- kiesel klaaglik kieselgoer klaarblyklik kieseriet klaarheid kiesieblaar o/ kesieblaar klaarkom, klaarge- kiesstelsel klaarpraat (b.nw.) kiet o/ kiets (ons is — klaaslouwbossie kieu, -e o/ kuwe Klaas Vaak kieuholte Klaas Vakie kiewiet, -e Klaas Voogdsrivier kiewietjie, -s klad, ge- kikoejocgras klae o/ kla o/ klaag, ge- Kikuyu, -’s klaend, -e kilo, -’s klaer, -s kilogram klaerig, -e kilometer klag, -te, o/ klagte, -s kilovolt klakkeloos, -ose kilowatt, -s klammerig, -e kimograaf, -awe klandestien, -e kimono, -’s klandisie kin o/ ken, -ne klanknabootsend, -e kinabas klant, -e kinase klapklappertjie, -s kind, -ers Klapmuts kindjie, kindertjies klapperhaarmatras kindlief klapperolie kinds, -e klaprib kindsbeen (van — af) klapwiek, ge- kinema, -s klarigheid kinematika klarinet, -te kinematograaf, -awe klarinettis, -te kineties, -e klaroen, -e )

141 klas, -se kleios klasseer, ge- kleistogaam, -ame klassestryd klematis, -se klassiek, -e klemensie klassifiseer, ge- kleptomaan, -ane klassikaal, -ale kleptomanie klassikus, -se o/ klassici kleptomanies, -e klassis, -se klerasie klassisis, -te kleremaker o/ kleermaker klassisisme klereskeur (sonder — klassisisties, -e klerikaal (betreffende die klavesimbel, -s geestelikheid), -ale klavichord, -e klerklik (betreffende klerke), klavier, -e -e klavotoksien o/ klavotoksine kleurblind klaweraas kleurgevoelig klawerjas Kleurling (ras), -e klaxon (handelsnaam) kleurling (nie-blanke), -e klee o/ kleed, ge- kleuter, -s kleedjie, -s klewe o/ kleef, ge- kleedkamer klewerigheid kleef o/ klewe, ge- klief o/ kliewe, ge- kleermaker o/ kleremaker kliënt, -e kleiagtig, -e klimaat kleierig, -e klimaks, -e Klein-Asië klimakteries, -e Klein-Asiaties klimakterium kleinbaas klimatologie Klein Duimpie klimatologies, -e kleineer, ge- klimop kleingeld kliniek, -e kleinhandelprys klinies, -e kleinjong o/ klong klinkdig, -te kleinkry, kleinge- klinkklaar, -are Klein-Letaba klinografies, -e kleinmeid klinometer Kleinmondstrand klip, -pe o/ -pers kleinood, -ode klippie, -s o/ klippertjies kleins (van — af) klipsalamander o/ Klein-Sabie klipsalmander kleinsteeds, -e klipsteenhard kleintoontjie klisteer, ge- kleinwild klits, -e 142

klits, ge- knieserig, -e klong of kleinjong kniphofia klonkie, -s knipmesry, knipmesge- klonterig, -e knipoog, ge- kloof o/ klowe, ge- knobbelrig, -e kloot, -ote knoeiery, -e klops, -e knoes, -te klos, -se knoesterig, -e klots, ge- knoffel o/ knoflok klousule, -s knoopsgat kloutjiesolie Knopneuskaffer klowe of kloof, ge- knor, ge- klub, -s knot, ge- klug, -te knus kluif, -uiwe knutselary o/ knutselry kluif of kluiwe, ge- Knysna kluisenaar, -s koalisie kluisenaarslewe kobalt (eZemení) kluitjie, -s kobaltiet kluiwe o/ kluif, ge- kobra, -s klupanodoonsuur kodamien o/ kodamine klupeien of klupeïne koddig, -e kluts {die — kwyt) kode, -s kluwe, -ns kodeïen o/ kodeïne knaag o/ knae, ge- kodeïnoon knaagdier kodeks, -e knabbelaar, -s kodifikasie knae of knaag, ge- kodifiseer, ge- knaend, -e kodisil, -le knaery kodlingmot knaleffek koedoebul knapsakkerwel, -s koëdukasie knee o/ knie o/ knieë, ge- koeël, -s knee-emmer o/ knie-emmer koëífisiënt, -e kneër o/ knieër, -s koejawel, -s kneg, -s o/ -te koekeloer, ge- knelter o/ kniehalter, ge- koekemakranka o/ knie, -ieë koekmakranka, -s knie o/ knieë o/ knee, ge- koekepan (spoortrollie) knie-emmer o/ knee-emmer koekmakranka o/ kniediep koekemakranka, -s knieër o/ kneër, -s koekoek, -e kniehalter o/ knelter, ge- koekpan 143 koeksister o/ koesister kokkus, -se o/ kokki koeksoda kokoberien o/ kokoberine koelerig, -e kokon, -s Koelie, -s kokosolie koelweg koksmaat koenskop of poenskop kolamien o/ kolamine koepee, -s kolaneut koeplet, -te kolf o/ kolwe, ge- koepon, -s kolibrie, -s koerant, -e koliek koerasie koljander Koerd, -e kollageen Koerdies, -e kollargol Koerdistan kollasie koerier, -s kollasioneer, ge- koes of koets, ge- kollateraal koesister o/ koeksister kollega, -s koesnaatjie o/ kosnaatjie, -s kollege, -s koeterwaals kollegiaal, -iale koets o/ koes, ge- kollegialiteit koetsier, -s kollektant, -e koevert, -e kollekte, -s koevoet, -e kollekteer, ge- koggelary o/ koggelry kollektief, -iewe koggelmander, -s kollektivisme koggelmannetjie, -s kollektiwiteit koggelry o/ koggelary kollidien o/ kollidine koggelstok kolliehond koherensie kollisie koherent, -e kollodium kohesie kolloïde, -s, of kolloïed, -e koïnsidensie kolloturien o/ kolloturine kok, -ke o/ -s kolokwint, -e kokaïen o/ kokaïne kolom, -me kokamien o/ kokamine kolometer kokarboksilase kolon (dikderm), -s kokarde, -s kolonel, -s koket, -te koloniaal, -iale koket, koket, -te; -ter, -ste Kolonialer, -s koketteer, ge- kolonie, -s koketterie, -ieë kolonis, -te kokkedoor, -ore koloniseer, ge- kokkewiet, -e kolonnade, -s ! 144

kolonne (krygstei'm), -s kommissaris, -se koloratuursangeres kommissaris-generaal, koloriet kommissarisse-generaal kolorimeter kommissie, -s koloris, -te kommitteer, ge- kolos, -se kornmodoor, -s kolossaal, -ale kommunie kolporteer, ge- kommunikant, -e kolporteur, -s konununikasie kolubrien of kolubrine Kommunis, -te kolubrinien o/ kolubrinine kommunis, -te kolumbaat Kommunisme kolwe o/ kolf, ge- kommunisme koma Kommunisties, -e komaan kommunisties, -e komaansuur kompak, -te Komatipoort kompanie ikrygstaalterm), kombattant, -e -ieë o/ -ies kombersstem kompanjie, -ieë o/ -ies kombinasie kompanjon, -s kombineer, ge- komparant, -e komediant, -e komparatief, -iewe komedie, -s kompareer, ge- komeet, -ete komparisie komieklik, -e kompartement, -e komies, -e; -er, -ste kompendium, -s o/ kompendia Kominform kompenseer, ge- Komintem kompeteer, ge- komitee, -s kompetensie komkommerrank kompetent, -e komma, -s kompetisie, -s kommabasil kompilasie, -s kommandant, -e kompilator, -e o/ -s kommandeer, ge- kompileer, ge- kommando, -’s kompleet, -ete kommando’tjie, -s kompleks, -e kommapunt, -e komplement (ac.nvulïing), -e kommentarieer, ge- komplementêr, -e kommentator, -e o/ -s kompleteer, ge- kommersieel, -iële komplikasie kommetjiegatmuishond kompliment (pUgpleging), -e kommies, -e komplimenteer, ge- kommissariaat komplimenteus, -e 145 kompliseer, ge- konfigurasie komplisiteit konfiskasie komplot, -te konfiskeer, ge- komponeer, ge- konflik, -te komponent, -e konfluensie komponis, -te konfoor, -ore kompos konformasie komposiet, -e konformeer, ge- komposisie, -s konformis, -te kompres, -se konformiteit kompressie konfrontasie kompressor, -s konfronteer, ge- kompromie, -ieë, o/ konfuus kompromis, -se konfyt kompromitteer, ge- kongestie konamien o/ konamine konglomeraat, -ate konarrimien o/ konarrimine kongregasie konchairamidien o/ kongregeer, ge- konchairamidine kongressis, -te konchairamien o/ kongrueer, ge- konchairamine kongruensie kondensasie kongruent, -e kondensator, -s konhidrien o/ konhidrine kondenseer, ge- konies, -e kondensmelk konifeer, -ere kondisie, -s koniferielalkohol kondisioneel, -ele koniferien o/ koniferine kondoleansie koniïen o/ koniïne kondoleer, ge- konileen kondoneer, ge- konimien o/ konimine kondor, -s koningin, -ne konduktansie koningsgesind, -e kondukteur, -s koninkie, -s konessidien o/ konessidine koninklik, -e konessien o/ konessine koninkryk konessimien o/ konessimine konirien o/ konirine konfederasie koniseïen o/ koniseïne konfedereer, ge- koniskoop, -ope konfeksie konjak konfereer, ge- konjekturaal, -ale konferensie, -s konjektuur, -ure konfessie, -s konjugasie, -s konfidensieel, -iële konjugeer, ge- 146 konjunksie, -s konsiderasie, -s konjunktief, -iewe konsidereer, ge- konjunktuur, -ure konsipieer, ge- konkaaf, -awe konsistensie konkawiteit konsistent, -e konkelary of konkelry konsistorie, -s konkludeer, ge- konskripsie, -s konklusie, -s konsolidasie konkordaat, -ate konsolideer, ge- konkordansie, -s konsolidien o/ konsolidine konkreet, -ete konsonant, -e konkubinaat konstabel, -s konkurreer, ge- konstant, -e konkurrensie konstante, -s konkurrent, -e Konstantinopel konneksie, -s konstateer, ge- konnekteer, ge- konstellasie, -s konsekutief, -iewe konsternasie konsekwensie, -s konstipasie konsekwent, -e konstipeer, ge- konsensie konstituante, -s konsensieus, -e konstitueer, ge- konsent, -e konstitusie, -s konsentrasie konstitusioneel, -ele konsentreer, ge- konstruksie, -s konsentries, -e konstrukteur, -s konsep, -te konsuis o/ kwansuis konsepordonnansie konsul, -s konsepsie, -s konsulaat, -ate konserf konsulent, -e konsert, -e konsulêr, -e konsertina, -s konsul-generaal, konservasie konsuls-generaal konservator, -e of -s konsult, -e konservatorium, -s o/ konsultasie konservatoria konsulteer, ge- konserveer, ge- konsumeer, ge- Konserwatief, -iewe konsument, -e konserwatief, -iewe konsumpsie Konserwatisme kontak, -te konserwatisme kontaminasie konsessie, -s kontamineer, ge- konsessionaris, -se kontant, -e 147 kontemplatief, -iewe konvensioneel, -ele kontensie konvergeer, ge- kontensieus, -e konvergensie konterfeitsel, -s konversie kontinent, -e konvokasie kontinentaal, -ale konvolvidien o/ konvolvidine kontingent, -e konvolvien o/ konvolvine kontinu, -e konvolvisien o/ konvolvisine kontinuasie konvooi, -e kontinueer, ge- konyn, -e kontinuïteit kooksoond kontinuum kool igroente) konto, -’s kool, kole kontoer, -e koolstofdiokside o/ kontrabande koolstofdioksied kontradiksie, -s koolwaterstof kontrak, -te kooperasie kontraksie koopereer, ge- kontraktant, -e koopman, -ne o/ -s of kontrakteer, ge- koopliede of koopliii kontrakteur, -s koopsie o/ kooptasie kontraktueel, -uele koopteer, ge- kontrapunt koopvaarder, -s kontrapuntaal, -ale koopvaardy kontrarie koopwaar o/ koopware kontras, -te koord, -e kontrasteer, ge- koorde, -s kontravariant koordinaat, -ate kontrei, -e koordinasie kontrêr, -e koordineer, ge- kontribuant, -e kop, -pe kontribueer, ge- Kop, -te, o/ Kopt, -e kontribusie, -s kopaal kontrole, -s kop aan kop kontroleer, ge- kop-af kontroleur, -s kop en kop kontrovers of kontroverse kop en pootjies konvallamarien o/ kop en punt konvallamarine koperasetaat konvallarien o/ konvallarine kopergravure konveks, -e koperkapel konveksiteit kopie (verkleinwoord van konvensie, -s koop), -s 148 kopie, -ieë kornutien o/ kornutine kopieer, ge- korporaal, -s kopiis, -te korporasie kopirien o/ kopirine korps, -e, o/ corps, corps kopiva korpulensie kop onderstebo korpulent, -e koppenent korpuskulêr, -e koproporfirien of korrek, -te koproporfirine korrektheid koprostaan korrelaat, -ate koprostanoon korrelasie koprosterol korrelatief, -iewe kopspeel, kopge- korreleer, ge- Kopt, -e, of Kop, -te korrelhou, korrelge- koptien of koptine korrelrig, -e Kopties, -e korrelvat, korrelge- koptine o/ koptien korrespondeer, ge- koptisien o/ koptisine korrespondensie kopula, -s korrespondent, -e kop voor die bors korrigeer, ge- koraal, -ale korrosie koralidien o/ koralidine korrup, -te; -ter, -ste koraliet korrupsie koramien o/ koramine kors, -te Koran korserig o/ korsterig, -e Korana, -s korset, -te Koranataal Korsikaan, -ane kordaat, -ate; -ater, -aatste korsterig o/ korserig, -e kordaatstuk korswel (snw.) kordiet korswel, ge- kordon, -ne o/ -s kortaf korduaans, -e kort broek Korea kort by Koreaan, -eane kortgebonde Koreaans, -e kortgebondenheid korent o/ korint, -e kort golf korhaan kortgolfsender koridien o/ koridine kortheidshalwe korint o/ korent, -e Korthoringkoei (ras) korlumidien o/ korlumidine korthoringkoei (koei met kort korlumien o/ korlumine horings) komet, -te korthou, kortge- kornuit, -e kortien o/ kortine 149

kortikosteroon koterie, -ieë kortine of kortien kotiljon, -s, o/ kotiljons, -e kortisoon kotoïen o/ kotoïne kortkom, kortge- kots, ge- kortliks kou o/ koue (s.nw.) kortsluiting koubeitel kortvat, kortge- koud, kou o/ koue; kouer, kortverhaal (letterkundige koudste soort) koudlei, koudge- kortwiek, ge- koue o/ kou (s.nw.) korund kouekoors kos kouerig, -e Kósa (minder wetenskaplike kouewaterkuur o/ naam vir taal) of Xhosa kouwaterkuur Kósa o/ Xhosa (lid van koukus, -se stam), -s koulik, -e kosaansuur kousaal, -ale Kosak, -ke kousaliteitsverband kosekans kousatief, -iewe koshuis o/ kosthuis kouter, -s kosielgroep kouvoël kosinus kouwaterkuur o/ kosmetiek, -e kouewaterkuur kosmies, -e kraaksindelik, -e kosmografie kraaltjie o/ kraletjie, -s kosmologie krabbetjie o/ krawwetjie, -s kosmologies, -e kraffie, -s kosmopoliet, -e kragteloos, -ose kosmopolities, -e kragtens kosmopolitisme kraletjie o/ kraaltjie, -s kosmos kranksinnigegestig kosnaatjie o/ koesnaatjie, -s krap, -pe koste (ekv. en mv.) krap, ge- kostelik, -e kras, kras o/ -se; -ser, -ste kosteloos, -ose krater, -s kosthuis o/ koshuis krawwetjie o/ krabbetjie, -s kostumeer, ge- kreatien o/ kreatine kostuum, -s kreatinien o/ kreatinine kosyn, -e kreatuur, -ure kotangens kreatuurlik, -e kotarnien o/ kotarnine krediet, -e kotarnoon kredit, -s kotelet, -te krediteer, ge- 150 krediteur, -e o/ -a kriewelrig o/ kriebelrig, -e kreëer, ge- kriminaliteit kreef, -te o/ krewe krimineel, -ele kreefdig kriminologie Kreefskeerkring kriminoloog, -oë kreeftegang krimpystervark kreits (kring), -e krinamien o/ krinamine kremasie kring, -e krematorium, -s o/ kring (skelwoord)

krematoria krink (’n wa —), ge- kremeer, ge- krinolien o/ krinoline kremetart krioel, gekrenk (seermaak), ge- kriofoor, -ore kreolien o/ kreoline kriogeen, -ene kreoliseer, ge- kriohidraties kreolisme, -s kriokoniet kreool, -eole krioliet kreools, -e krip, -pe kreosoot krip (onderaardse kapeT), -te, krepeer, ge- o/ kript, -e, o/ kripta, -s kreskograaf, -awe kriptogeen, -ene kresol kripton (element) Kreta kriptopideen Kretenser, -s kriptopien o/ kriptopine kretin, -s kriptopirrool kretinisme kriptoxantien o/ kreton kriptoxantine kreukelrig, -e krisant, -e kreupel o/ kruppel krisis, -se kreupelhout kriskras kriebel o/ kriewel, ge- Krismis o/ Kersmis kriebeling o/ krieweling, -e kristal, -le o/ -s kristaldruiwe kriebelkrappers o/ kristallisasie kriewelkrappers kristalliseer, ge- kriebelrig o/ kriewelrig, -e kristallografie krieket kristalloïde o/ kristalloïed krieseltjie o/ grieseltjie, -s kriterium, -s o/ kriteria kriewel o/ kriebel, ge- kritiek, -e krieweling o/ kriebeling, -e krities, -e o/ -s kritikus, -se o/ kritici kriewelkrappers o/ kritiseer, ge- kriebelkrappers Kroaat, -oate 151

Kroasië kruppel o/ kreupel Kroaties, -e Krustasee, -eë kroeg, -oeë kryg (s.nw.) krygsgevangene, -s kroes ; -er, -ste kroeskopkêrel krygsgevangenskap o/ krokeïensuur o/ krokeïnesuur krygsgevangeskap kroket, -te krygsugtig kroketien o/ kroketine krygswet krokien o/ krokine krys, ge- krokodil, -le kryt krokus, -se fc’tjie kromme, -s Kuba kroniek, -e Kubaan, -ane kroningsplegtigheid Kubaans, -e kroonkolonie kubeer, ge- kropslaai kubiek, -e krot, -te kubisme krotonileen kubisties, -e krotonoside o/ krotonosied kubus, -se krotonsuur kudde, -s krui o/ kruie, ge- kuddedier kruid, kruie kudde-instink kruidenierswinkel kuif, kuiwe kruidjie-roer-my-nie o/ kuikentjie, -s kruidjie-roer-my-niet kuiltjie, -s kruie o/ krui, ge- kuipbad kruie (versameïwoord) kuipery, -e kruiebrandewyn kuipersambag kruinaeltjie kuis, kuis o/ -e; -er, -ste kruisement kuit, -e kruis en dwars kulminasie kruisiging kulmineer, ge- kruising, -e o/ -s kultiveer, ge- kruisvaarder, -s kultureel, -ele kruisvra o/ kruisvraag, ge- kultus, -se kruisvraag (s.nw.) kultuur, -ure kruit (buskruit) kultuurhistories, -e kruithoring kumeen kruiwa kumidien o/ kumidine kruk, -ke kumien o/ kumine krukas kummel krulkopklonkie kundig, -e krummelrig, -e kunne, -s )

152 kuns, -te kussing, -s kunsgevoel kussingsloop kunssin kusstreek kunstenaar, -aars o/ -are kwaad; kwater, kwaadste kupferron kwaaddenkend, -e kupreen kwaaddoener kupreïen o/ kupreïne kwaadgeld kupriverbinding kwaad maak kuproverbinding kwaadwilligheid kurang o/ kierang kwaai; -er, -ste kurarien o/ kurarine kwaaierig, -e kuras, -se kwaaivriende o/ kwaaivrinde kurassier, -s kwaaivriendskap o/ kuratele (onder — kwaaivrindskap kurator, -e o/ -s kv/ade (die — dag) kuratorium, -s kwadraat, -ate kurbien o/ kurbine kwadrant, -e kurien o/ kurine kwadratuur kurieus, -e kwadriljoen, -e kuriositeit kwagga, -s kurketrekker o/ kurktrekker kwajong, -ens kurkuma kwajongstreek kurkumien o/ kurkumine Kwaker, -s kurper, -s kwakkel, -s kursief, -iewe kwaksalwer, -s kursiveer, ge- kwaksalwery kursjenien o/ kursjenine kwalifikasie, -s kursjien o/ kursjine kwalifiseer, ge- kursjisien o/ kursjisine kwalik kursories, -e kwalitatief, -iewe kursus, -se kwaliteit, -e Kuruman kwansel, ge- kurwe, -s kwanselary o/ kwanselry kus (soen), -se kwansuis o/ konsuis kus (seekus), -te kwanteteorie kus (te — en te keur) kwantitatief, -iewe kuskamidien o/ kuskamidine kwantiteit, -e kuskamien o/ kuskamine kwantum, -s kuskonidien o/ kuskonidine kwarantyn kuskonien o/ kuskonine kwart, -e kuspareïen o/ kuspareïne kwartaal, -ale kusparidien o/ kusparidine kwartaalliks, -e kusparien o/ kusparine kwartaals, -e 153 kwartet, -te kwyn, ge- kwartier, -e kwyt, ge- kwarto, -’s kwytskel o/ kwytskeld, kwarts kwytge- kwartyn, -e kyf, ge- kwas, -te kyfagtig, -e kwasterig, -e kyk-in-die-pot (s.nio.) kwatryn, -e kween, -ene L kwekeling, -e kwekery, -e l, -’e o/ -’s kweper, -s laaf o/ lawe, ge- kwes (’n dier ge- laafniá kwesbaar, -are laag, lae kwessie, -s laag, lae; laer, laagste kwestieus, -se laag-by-die-gronds, -e kwestor, -s laagdruk kwestuur Laagmaleis kwets (gevoelens ge- —), laagreliëf kwetsbaar, -are laagte o/ leegte, -s kwetsing laagtetjie o/ leegtetjie, -s kwetsuur, -ure laagwater kwêvoël laas (hw.) kwikkolom laasgenoemde kwikokside o/ kwikoksied laaslede kwikstertjie, -s laaste (s.nw. en hw.) kwiksublimaat laastelik kwinkeleer, gelaat; later, laaste (in vólg- kwinkslag orde), laatste (volgens die kwint, -e klok) kwintaal, -ale laatdunkend, -e kwintessens laatslaper kwintet, -te labiaal, -iale kwispedoor, -oors o/ -ore labiel, -e kwispelstert, ge- labiliteit kwistig, -e labirint, -e kwitansie, -s laboratorium, -s o/ kwiteer, ge- laboratoria kworum, -s Lachesis kwosiënt, -e Ladismith (in Kaapland) kwota, -s Ladysmith (in NataT) kwyl (s.nw.) laer, -s kwyl, ge- laer, ge- )

154 laer af lamel, -le Laerhuis lamellering laer skool o/ laerskool lamentasie, -s laerskoolleerling lamenteer, ge- Laeveld laminarien o/ laminarine laf, lawwe; lawwer, lafste lamlendig, -e lafaard, -s lammeling, -e lafbek lammerskape lafhartig, -e lammertyd o/ lamtyd lagerbier lammetjie, -s o/ lammertjies lag-Iag lampetbeker lagune, -s lampion, -ne o/ -s lagwekkend, -e lamsak lakei, -e lamsboud laken, -s lamsiekte lakense ( — pák) lamslaan, lamge- lakkoliet lamsvleis o/ lamvleis lakmoes lamtyd o/ lammertyd lakmoïde o/ lakmoïed lamvleis o/ lamsvleis Lakonië lanatoside o/ lanatosied lakoniek, -e landauer, -s Lakoniër, -s landbou-inrigting Lakonies, -e landdros, -te lakonies, -e landelik, -e lakrimiet landerye laks, laks o/ -e; -er, -ste landingsplek lakseer, ge- landman (boer), -ne laktaam landmeter-generaal, laktaat landmeters-generaal laktase landsman, -ne o/ landsliede o/ laktasidogeen landslui laktasie landsweë (van — laktide o/ laktied landswyd o/ landwyd laktiem lanfer

laktogeen, -ene lang, lank (predikatief : die laktometer pad is —); langer, langste laktoon langasemsprinkaan laktose langbeenspinnekop laktoskoop, -ope lang broek lakune, -s langes o/ langs lama, -s langgerek lambrisering langgerektheid lamé langsamerhand 155 langsigwissel lasaret, -te langslewende, -s Lasarus langtermynhuur lasarus langwa lasbrief laninkie, -s lasiokarpien of lasiokarpine lank {predïkatiewe vorm van lasplek lang) lasso, -’s lankal lasteraar, -s lankmoedig, -e lasuur lank-uit latei, -e lanolien of lanoline latent, -e lanosterol lateraal, -ale lanseer, ge- latierboom lanset, -te Latinis, -te lansier, -s Latinisme lantaan (element) Latiniteit lantanien o/ lantanine latitudinêr, -e lanterfanter, -s latreïen o/ latreïne lanterfanter, ge- latrine, -s lantern, -s Latyn lantionien o/ lantionine Latyns, -e lantopien o/ lantopine laveer, ge- Laodicea laventel Laokoon lawa Lap, -pe, o/ Laplander, -s lawaaierig, -o lapidêr, -e lawe o/ laaf, ge- Lapland lawement, -e Laplander, -s, o/ Lap, -pe lawine, -s Laplands, -e lawsoniet lappakonien o/ lappakonine lawsoon lappakonitien o/ ledemate (liggaamsdele) lappakonitine lawwigheid, -hede lappiesmous lê o/ leg, ge- Laps, -e leb, -be lapsus, -se ledebraak, ge- lardeer, ge- ledegeld laringitis ledekant, -e laringologie ledemate (liggaamsdele) laringoskoop, -ope ledestaat larinks, -e ledetal larwe, -s leedvermaak las (verbinding), -se leef o/ lewe, gelas (vrag, gewig), -te leeftydsgrens )

156

leeg, leë; leër, leegste legioen, -e leegloop, leegge- legislatuur, -ure leegte of laagte, -s legitiem, -e leegtetjie o/ laagtetjie, -s legitimaris, -se leek, leke legitimasie leepoog legitimeer, geleer (om langs op te klim), legitimis, -te lere legitimiteit leer, leerstellinge o/ legumelien o/ legumeline leerstellings legumien o/ legumine leer (bereide vel) lêhen o/ leghen leër itroepemag), -s lei, -e lêer (vogmaat; stapel papiere, lei, ge- ens.), -s leiband leërafdeling leidak leerdig, -te Leiden leërig (taamlik leeg), -e Leidenaar, -aars o/ -are lêerig, -e leidraad leerplig Leids, -e leerrede, -ne o/ -s leidsman, -ne o/ leidsliede leerstelling, -e o/ -s leidster, -re lees, -te leidster o/ leister, -s leessaal leier, -s leeu, -s leisel, -s leeubekkie, -s leister o/ leidster, -s leeuin, -ne lekkasie, -s leeumannetjie lekker; -der, -ste leeurik o/ lewerik, -e lekkerbekkig, -e Ieeuw5^e lekkerlyf (hy is — leg o/ lê, ge- lekkerny, -e legaal, -ale leksikoloog, -oë legaat, -ate leksikon, -s o/ leksika legalisasie lektor, -ore o/ -ors legaliseer, ge- lektoraat, -ate legaliteit lektrise, -s legasie, -s lektuur legataris, -se lelie-der-dale, lelies-der-dale legeer, ge- lelikerd, -s legendaries, -e lelletjie, -s legende, -s lemmetjie, -s legering, -s lemoen, -e leghen o/ lêhen lemur (gees), -e legio lemur (diersoort), -s 157

lende, -ne o/ -s leuen, -s lendelam leuenaar, -s lener, -s leuenagtig, -e lengteas leukanilien of leukaniline lengtedeursnee leukobasis lengte-eenheid leukoom, -ome lenigheid leukoonsuur leno (wcefstof) leukoplas, -te lens, -e leun, ge- lensiesoep o/ lensiesop leus, -e, o/ leuse, -s lente, -s leusien o/ leusine lenteaand leusinol lentien o/ lentine leuter, ge- leontamien o/ leontamine leuterkous, -e leontidien of leontidine leuters o/ luiters o/ luters leonurien o/ leonurine Leuven lepellê, lepelge- Leuvens, -e lepelsgewys o/ lepelsgewyse Levant lepidien o/ lepidine Levants o/ Levantyns, -e lêplek leviatan, -s

lepralyer Leviet, -e « leproos, -ose leviete (iemand die — lees) leprosegestig Levities, -e leraar, -aars o/ -are Levitikus lerares, -se lewe, -ns o/ -s Lerouxsrivier lewe o/ leef, ge- les, -se leweloos o/ lewensloos, -ose Lesbië lewend, -e Lesbiër, -s lewende, -s Lesbies, -e lewendigdood lesenswaardig, -e lewendig, -e leseres, -se lewensaand Let, -te lewenslang, -e letalien o/ letaline lewenslank (bw.) letargie lewenskets letargies, -e lewensloop Lethe lewensloos of leweloos, -ose Z’etjie lewensversekeringsmaat- Letland skappy Lets o/ Letties, -e lewentjie o/ lewetjie lettere (mu.) leweransier, -s Letties o/ Lets, -e lewerik o/ leeurik, -e lettosien o/ lettosine lewerikie o/ lewerkie, -s ) ) ) )

158

lewetjie o/ lewentjie lieflik, -e lewewekkend, -e liefling, -e lewisiet lieflingsdigter liaison, -3 lieflingskrywer lias, -se liefs liasseer, ge- lieg o/ lie, ge- libel, -le liemaak, liege- Liberaal {lid van party), -ale lieplapper, -s liberaal, -ale lies, -e o/ -te liberalis, -te lietsjie, -s liberaliteit lieweheersbesie libertyn, -e liewer o/ liewers o/ liewerste Libië o/ liewerster Libiër, -3 liewerlee (van — Libies, -e liewers o/ liewer o/ liewerste Lichtenburg o/ liewerster lid (van ’n genootskap), lede liewigheid liddiet liga, -3 liddoring ligament Lidië ligblou Lidiër, -3 • ligeffek Lidies, -e ligenien o/ ligenine lidmaat (van ’n kerk), -ate liggaam, -ame lidwoord, -e liggaamlik, -e lie lieg, o/ ge- liggaampie, -s liedereaand liggaamsbou liederlik, -e; -er, -ste liggelowig, -e liederwysie liggewig liedjiesanger ligmis, -se lieer, ge- lignien o/ lignine lief, liewe; liewer, liefste ligniet liefdadigheidsgenootskap lignine o/ lignien liefderyk, -e lignofol liefdesgeskiedenis ligroïen o/ ligroïne liefdesnaam (in — ligswaargewig liefdeswil (om — ligtekooi, -e liefdevol, -le ligtelaai o/ ligtelaaie (in — liefhê, liefgehad ligtelik liefhebbend, -e ligtheid liefhebberytoneel Ligurië liefie, -s Liguriër, -s liefkoos, ge- Liguries, -e liefkosery ligweg 159

likakonien o/ likakonine links (bw.) likakonitien of likakonitine links (b.nw.), -e likeur, -e o/ -s links (dier), -e Likhatlhong links om likied o/ likwied, -e linne likkewaan, -ane linoleensuur likoktonien o/ likoktonine linoleum likopeen linotiep o/ linotipe likopodien o/ likopodine lintjie, -s likopodium liochroom, -ome likoramien o/ likoramine liofiel, -e likorenien o/ likorenine liofoob, -obe likorien o/ likorine lipase, -s liksens, -e lipide o/ lipied likwidasie lipochroom likwideer, ge- lipoïde o/ lipoïed likwied o/ likied, -e liotroop, -ope lila lippetaal (oneerlike taaï) lilliputter, -s liptaal (by doofstommes) limbus lira, lire limeen liriek limerick, -s liries, -e limettien o/ limettine lirikus, -se o/ lirici limf lirisme limfaties, -e lis o/ lus (strik, oog), -se limfklier lis (slim plan), -te limiet, -e lisensiaat limonade lisensie, -s limoneen lisensieer, ge- limoniet lisergiensuur o/ liserginesuur linalool lisien o/ lisine lindeboom lisolesitien o/ lisolesitine Lindequesdrif Lissabon lineêr, -e Lissabons, -e linguis, -te lissie o/ lussie, -s linguistiek lit (v.d. liggaam), -te linguisties, -e litanie, -ieë liniaal, -iale Litaue linie, -s Litauer, -s linieer, ge- Litaus, -e linkerhand liter, -8 linkerkant literaries, -e linkerkantse o/ linkerkantste literator, -e o/ -s 6—Woordefyi 160

literatuur, -ure logen o/ loën, ge- literêr, -e logenaar o/ loënaar, -s litium (element) logenstraf o/ loënstraf, ge- litjie (v.d. liggaam), -s loggia, -s litjiesgras logies, -e litochroom logika litograaf, -awe loifoforien o/ loifoforine litografie loipoonsuur litografies, -e lojaal, -ale litoliet lojaliteit litolise lokaal, -ale litopoon lokalisasie litotes lokaliseer, ge- litotomie lokaliteit litteken lokasie, -s littoraal, -ale lokatief, -iewe liturgie, -ieë loket, -te liturgies, -e loko, -’s livetien o/ livetine lokomobiel, -e Livius lokomotief, -iewe livrei, -e loksodroom, -ome lob, -be loksoferigien o/ loksoferigine lobelaan lokus, -se lobelanidien o/ lobelanidine lollerig, -e lobelanien o/ lobelanine lollery lobelien o/ lobeline lomatiol lobinien o/ lobinine Lombardye loën o/ logen, ge- lomerig, -e loënaar o/ logenaar, -s lommerd, -s loënstraf o/ logenstraf, ge- lommerryk, -e loerie, -s lomperd, -s loesing, -3 Londen lof (prys) Londenaar, -aars o/ -are lof (planteryk), lowwe Londens, -e lofdig, -te longitudinaal, -ale loflik, -e lont, -e loftuiting, -e o/ -s lood (metaaJ) loganbessie loodasetaat logaritme, -s loodreg, -te logaritmies, -e loods, -e logboek (seevaartterm) loods, ge- loge (ruimte in teater, ens.), loodssinjaal -s loodsulfaat 161 loof (planteryk) louere (mv.) loof o/ lowe, ge- louerig, -e Loofhuttefees louerkrans looiery Louis Trichardt (pïeknaam) loonraad louriensuur of lourinesuur loonsverhoging lourier, -e loopgraaf lourinesuur o/ louriensuur loopjonge lourotetanien o/ lourotetanine loot (planteryk), lote louter (suiwer, eg), louter o/ loot, ge- -e; -der, -ste lootjie, -3 louter, ge- lornjet, -te loutering lorrie, -s lowe o/ loof, ge- los (roofdier), -se lower (bïare) los; -ser, -ste Lucifer losbol, -le Luckhoff (pïeknaam) losbrand, losge- Lucretius loseer, ge- ludo losgoed lugdig loshande ( — ry) lugdigtheid losie (van Vrymesseïaars), -s lugeskader losies luggedroog, -de losloopperd lugmassa-aanwyser lospitperske lugmassaomsetting los voor (hy loop ) lugspieëling of lugspiegeling, lot (noodlot) -e o/ -s lot (in die lotery), -e luguber, -e lotery, -e lugverkoel, -de Lotharinge luiaard, -s Lotharinger, -s luid, -e Lotharings, -e luidkeels lotjie (van — getïk) luidrugtig, -e lotsbestemming luidspreker lotto (loteryterm) luierig, -e loturien o/ loturine luifel, -s lotus, -se luik, -e lou; -er, -ste luilak, -ke loudanidien of loudanidine luilak, ge- loudanien o/ loudanine luilekkerland loudanoseen Luipaardsvlei loudanosien o/ loudanosine luiperd, -s loudanosolien of loudanosoline luislang loudanum (opiummengsel) luisterryk, -e )

162

luit (musiekinstrument), -e lutidien o/ lutidine luitenant, -e of -s luukse, -s luitenant-generaal, luukseartikel luitenant-generaals luuksueus, -e luitenant-ter-see, luitenante- Luzern ter-see o/ luitenants-ter-see ly, ge- luiters o/ luters o/ leuters lydelik, -e lukraak Lydensweek lukratief, -iewe lyer, -s lukubrasie lyfie, -s lukwart, -e lyflik, -e lumichroom lyfsbehoud lumier lyk, -e luminessensie lyk, ge- luminofoor, -ore lykkis lumisterol lykkleed lunakridien o/ lunakridine lykrede lunakrien o/ lunakrine lykskouing lunsriem lykwa lupanidien o/ lupanidine lymerig, -e lupanien o/ lupanine lynolie lupien, -e o/ lupine, -s lynreg, -te lupineen lynsaad lupinidien o/ lupinidine lyntjie, -s lupinien o/ lupinine lynwaad lupus, -se Lyon lus (hegeerte), -te lystemaker lus o/ lis (strik, oog), -se lyster, -s lusem lywig, -e lushof o/ lusthof lusikulien o/ lusikuline M lussie o/ lissie, -s lusteloos, -ose m, -’e o/ -’s lusthof o/ lushof ma, -’s lustrum, -s o/ lustra maag (liggaamsdeeT), mae o/ luteïen o/ luteïne mage luteolien o/ luteoline maag, -de, o/ maagd, -e luteosteroon maagdelik, -e luters o/ leuters o/ luiters maagdom lutesium (element) maagskap Luther maai (loop na jou — Lutheraan, -ane maai, ge- Luthers, -e maaifoedie o/ maaifoerie, -s 163 maaltyd madrigaal, -ale Maandae of Maandags (bw.) Maecenas Maandag maecenas (beskcrrner), -se Maandags of Maandae maer; -der, -ste {bw.) maerman (plantnaam) maandeliks, -e maermerrie (skeen) maandstaat maerte maanhaar Mafeking maanhaarjakkals mag, -te maansverduistering mag, mog maar {bw. en voegw.) magasyn, -e maarskalk, -e magdalarooi Maart magdom Maarten magiër, -s maat, -s o/ maters magies, -e maat (van meet), mate magistraal, -ale maatemmer magistraat, -ate maatjie (klein maat), -s, o/ magistraatskantoor matertjies Magjaar, -are maatloos, -ose Magjaars, -e maatreël magnaat, -ate maatskaplik, -e Magna Carta maatskappy, -e magneet, -ete maatstaf, -awe o/ -awwe magneetnaald macadamiseer, ge- magnesia macaroni magnesiet Macedonië magnesium (element) Macedoniër, -s magneties, -e Macedonies, -e magnetiet Machadodorp magnetiseer, ge- Machiavelli magnetisme Machiavellisties, -e magnetoëlektrisiteit Madagaskar magnetometer Madagaskarbees magnolia, -s madam, -me o/ -s magnolien o/ magnoline madapolam (stofnaam) Magoebaskloof Madeira magsgebied madeliefie, -s magteloos, -ose Madonna, -s magtig! Madonnabeeld magtig, ge- Madras (pleknaam) magtigingsbrief madras (stofnaam) magwoord Madrid maharadja 164 mahatma, -s Maleier, -s mahem, -me o/ -s maleïnesuur o/ maleïensuur mahonie Maleis, -e ma-hulle Maleis-Portugees -j mailboot Malgas, -se - majesteit, -e malgas (voëlsoort), -se majesteitskennis Malgassies, -e majestueus, -e malie majeur malieklip majolika malkopsiekte majoor, -s mallemeule majoorsrang malligheid majoriteit malmok (seevoëï), -ke makaber, -e malmokkie o/ marmotjie, -s Makassar maloonsuur makassarolie maltakoors makasterkop maltase makataan, -ane Malteser, -s Makatees, -ese Malteserorde makeer, ge- Malthusiaan, -iane makelaar, -aars o/ -are Malthusianisme maklik, -e maltol makoppa, -s maltosasoon makou, -e maltose makoueier malva, -s Makouvlei malvien o/ malvine makriel, -e mama, -’s makrol, -le mama’tjie, -s makrosefaa) mamba, -s maksil, -le mamma, -s maksimum, -s o/ maksima mammatjie, -s Makwassie mammie, -s malaat mammoet, -e malagiet Mammon Malakka mamparra, -s malamidesuur o/ mampoer (soort hrandewyn) malamiedsuur man, -ne o/ -s malaria man-alleen malariamuskiet manbaar, -are malariavry mandaat, -ate Malbaar, -are mandaryn, -e Malbaars, -e mandataris, -se maleïensuur o/ maleïnesuur mandjie, -s !

165 mandjietjie, -3 mannetjiekalkoen o/ mandolien, -e o/ mandoline, mannetjieskalkoen -s mannetjiesagtig, -e mandoor, -oors o/ -ore mannetjiesvrou mandragora mannitol mandragorien o/ mannoonsuur mandragorine mannosaan mandril, -le 0/ -s mannose manel, -le mannuroonsuur manelletjie, -s manometer maneuver, -s mans ( — genoeg wees) maneuvreer, ge- manshemp manewale o/ manewales mansjet, -te mangaan (element) mansmens manganaat man te perd manganien o/ manganine Mantsjoe, -s manganiverbinding Mantsjoekwo manganoverbinding Mantsjoerye mangel, -s manuaal, -uale mangiferien 0/ mangiferine manufaktuur, -ure mango, -’s manhaftig, -e manumissie maniak, -ke manuskrip, -te manie, -ieë 0/ -ies Maori, -’s manifes, -te mapstieks manifestant, -e maraboe, -s manifestasie, -s marakka o/ maranka, -s manifesteer, ge- maraschino o/ maraskyn manikuur (likeursoort) manillasigaar Marathon maniok marathonwedloop manipulasie, -s marconigram, -me manipuleer, ge- marconis, -te manjifiek, -e Marcus (Romein) mankement, -e mare, -s mankoliek, mankoliek o/ -e; margarien o/ margarine -er, -ste manna marge, -s mannaan marginaal, -ale mannekoor margine, -s mannetaal margriet, -e mannetjie, -s margrietjie, -s mannetjie-eend o/ Mariannhill mannetjieseend mariastrane 166 marine Masbieker, -s marineoíïisier masels marinier, -s masjien, -e marionet, -te masjinaal, -ale marionetspel o/ masjineer, ge- marionettespel miasjinerie maritiem, -e masjinis, -te mark, -e o/ -te Masjonaland mark {Duitse munt), -e maskas! markant, -e maskeer, ge- markeer, gemasker, -s markgraaf maskerade, -s markgravin maskie markies, -e massa, -s markiesin, -ne massaal, -ale markplein massa-aanval Markus (Evangelis) massaproduksie marmelade massasie marmer masseer, ge- marmotjie o/ malmokkie, -s masseerder, -s maroelaboom masseerster, -s Marokkaan, -ane masseur, -s Marokkaans, -e masseuse, -s Marokko massief, -iewe marokyn massiwiteit marsbanker, -s mastiek o/ mastik Marseillaise mastig! Marseille (Frankryk) mastik o/ mastiek Marseilles (O.V.S.) mastodon, -s o/ -te marsepein mastoïde, -s, o/ mastoïed, -e marskramer, -s masurium marsjeer, ge- masurka, -s martelaar, -aars o/ -are matador, -s martelaarskap Matebele, -s martelares, -se Matebeleland martelary o/ martelry mateloos, -ose martensiet matematies, -e Martialis matematikus, -se o/ martoniet matematici Marxis, -te materiaal, -iale Marxisme materialis, -te Marxisties, -e materialisme mas, -te materialisties, -e 167 materie, -ieë o/ -ies mede-erfgenaam materieel, -iële medegevoel o/ meegevoel matesis medeklinker matglas medelyde o/ medelye o/ matigheidsbond meelye matinee, -s medeondergetekende ma’tjie, -s medepligtige, -s matjie, -s medewerking o/ meewerking matjiesgoed medewete o/ meewete Matlabas m.ediaan, -iane matras, -se medies, -e matriargaal, -ale medikament, -e matriargaat medikus, -se o/ medici matridien o/ matridine mediokriteit matriek medisyne (ekv. en mv.), -s matrien o/ matrine meditasie, -s matrikulasie medium, -s o/ media matrikuleer, ge- mee o/ mede matrine o/ matrien meedeel, meege- matrone, -s meedeelsaam o/ matroos, -ose mededeelsaam, -ame matrys, -e meedeling o/ mededeling, -e Mattheiis o/ -s Mauritius meeding, meege- Maurits meedoë o/ mededoë mauser, -s meedoëloos o/ mauve meedoënloos, -ose maxim (vuurwapen), -s meedoen, meege- mayonnaise meegaandheid mebos meegevoel o/ medegevoel medalje, -s meeldou medaljon, -s meelye o/ medelyde o/ msde o/ mee medelye medeaanspreeklik meeneem, meege- medearbeider meer, mere medeburger meer ( — mense) mededeelsaam o/ meerdere, -s meedeelsaam, -ame meerderjarig mededeling o/ meedeling, meerderwaardigheidsgevoel -e o/ -s meergemelde mededinger, -s meergenoemde mededoë o/ meedoë meerkat o/ mierkat, -te o/ mededoënd o/ mededogend, -e meerkaaie 168 meerlettergrepig, -e melancholie meermaal of meermale melancholiek, -e meerskuimpyp melancholies, -e meervoud, -e Melanchthon meervoudsvorm Melanesië meesal o/ meestal Melanesiër, -s meesmuil, ge- Melanesies, -e meestal of meesal melanien o/ melanine meestendeels melaniet meestry, meege- melanine o/ melanien meeu, -e melasse (by suikerbereiding) meeval, meege- meld o/ melde, ge- meewarig, -e meldenswaardig, -e meewerking o/ medewerking meldolablou meewete o/ medewete meleen megafoon, -one melerig, -e meganiek meliatien o/ meliatine meganies, -e melibiase meganika melibiose meganikus, -se o/ meganici meliniet meganisme melilotiensuur o/ megaskoop, -ope melilotinesuur Mei melissiensuur o/ meid, -e melissinesuur meidepraatjies melkdieet meinedig, -e melkerig, -e meineed melkery, -e meisie, -s mellimide o/ mellimled meisieagtig, -e mellietsuur meisiegek mellofaansuur meisiemens melodie, -ieë meisieskool melodies, -e mejuffrou melodieus, -e mekaar melodrama Mekka melomaan, -ane Mekkaganger Melpomene mekonaat membraan, -ane mekonidien o/ mekonidine memento, -’s mekonien o/ mekonine memorandum, -s o/ mekoonsuur memoranda melaats, -e memoreer, ge- melaatse, -s memorie, -s melamien o/ melamine memorisasie 169

memoriseer, ge- mentol Memphis mentor, -s menasiemeester menu, -’s meneer, -ere menuet, -te meng, ge- menu’tjie, -s mengeling mepakrien o/ mepakrine mengelmoes Mephistopheles mengsel merceriseer, ge- menie of minie (rooi kleur- mercerisering stof) Mercurius menigeen merel, -s menigmaal merendeel meningitis merendeels menisarien o/ menisarine merg o/ murg (deur — en menisidien of menisidine been) menisien o/ menisine meridiaan, -iane meniskus meridiaanshoogte menispermien o/ meridiaansirkel menispermine meridionaal, -ale mensaap meriete (mv.) mensehater o/ menshater merino, -’s mensekenner merkantiel, -e mensekennis merkantilisme menseleeftyd merkaptaal mensevrees merkaptaan mensewerk merkaptide o/ merkaptied menshater o/ mensehater merkaptol mensig! merklik, -e mensliewend, -e merkuriverbinding menslikerwys o/ merkuroverbinding menslikerwyse Merowinger, -s menssku Merowingies, -e menstruasie mes, -se menstrueer, ge- mesakonien o/ mesakonine mensvreter mesakonitien o/ menswording mesakonitine mentaan mesakoonsuur metadieen mesembrien o/ mesembrine mentaliteit mes-en-vurklaai menteen meshef mentenol mesidien o/ mesidine mentenoon mesitielsuur mentielasetaat mesitiensuur o/ mesitinesuur 170 mesitileen metamorfisme mesitinesuur o/ mesitiensuur metamorfose mesitol metanaal meskalien of meskaline metanielsuur mesmerisme metaniliengeel o/ mesobilinogeen metanilinegeel mesoksaalsuur metanol mesomerie metantimonaat mesomorf, -e metasoonsuur Mesopotamië metastireen mesosoïes, -e metatese Mesosoïkum metatesis mesotaan metdat mesotomie met dien verstande mesotorium metebenien o/ metebenine messegoed meteengroep messel, ge- meteens Messiaans, -e meteoor, -eore Messias meteoriet, -e messing meteorologie messlyper meteorologies, -e metaal, -ale meteoroloog, -oë metaalware meteoroskoop, -ope metaan meteoroskopie metabolies, -e meter, -s metabolisme metgesel, -le metaboorsuur metgesellin, -ne metaboraat metiel metafanien o/ metafanine metielalkohol metafeen metilaal metafisies, -e metileenblou metafisika metionien o/ metionine metafoor, -ore m’etjie, -s metafories, -e metode, -s metaldehide o/ metaldehied metodiek metallisasie metodies, -e metalliseer, ge- Metodis, -te metallografie Metodisme metalloïde o/ metalloïed Metodisties, -e metallurgie metodologie metallurgies, -e metol metamerie metonimie metamorfie metonimies, -e 171

metriek, -e Middelduits metrieke stelsel middelerwyl metries, -e Middel-Europees o/ metronoom, -ome Midde-Europees metropolis, -se, of middellyn metropool, -ole middelmannetjie metropolitaan, -ane Middelnederlanda metropolitaans, -e Middel-Ooste o/ Midde-Ooste metropool, -ole, o/ middelpuntsoekend, -e metropolis, -se middelpuntvliedend, -e metrum, -s o/ metra middelrif o/ midderif mette (kort — maak) middelslag mettertyd Midde-Ooste o/ Middel-Ooste metterwoon midderif o/ middelrif Metusalem middernag metwors middernagtelik, -e meubel, -s middeweg o/ middelweg meubileer, ge- midskeeps (bw.) meublement mied, -e o/ -ens, o/ miet, -e meul, -e, o/ meule, -ns o/ -s mielie, -s meulenaar, -s miereter meulsteen mierhoop o/ miershoop mevrou, -e o/ -ens mierkat o/ meerkat, -te o/ Mexiko meerkaaie mezzosopraan miernes miaau o/ miau miershoop o/ mierhoop miasien o/ miasine miet, -e, o/ mied, -e o/ -ens miasma, -s mika miau o/ miaau mikado, -’s middagete mikanesien o/ mikanesine middagmaal, -ale mikaniet midde (íe — van) mikanoïdien o/ mikanoïdine Midde-Afrika o/ mikologie Middel-Afrika mikoloog, -oë Midde-Europees o/ mikose Middel-Europees mikrantien o/ mikrantine middel {middelgedeelte; mikriniet geneesmiddel), -s mikrobe, -s, o/ mikroob, -obe middel (middel v. hestaan), -e mikrochemie middelaar, -aars o/ -are mikrofoon, -one Middel-Afrika o/ mikrogalvanometer Midde-Afrika mikrokosmies middeldeur (bw.) mikrokosmos 172 mikrometer minderwaardigheids- mikron, -e kompleks mikroniet mineraal, -ale mikroob, -obe, o/ mikrobe, -s mineraalolie mikroorganisme mineraalwaterfabriek mikrosefaal mineralogie mikroskoop, -ope mineralogies, -e mikroskopies, -e mineralografie mikskeer, ge- mineraloog, -oë mikstuur, -ure Minerva Milaan mineur Milanees, -ese miniatuur, -ure mild, -e miniatuurskilder milddadig, -e miniem, -e mildelik minimaal, -ale Milesies, -e minimum, -s o/ minima milieu, -s minister, -s milisie ministerie, -s militaris, -te ministerieel, -iële militarisme ministerskap militaristies, -e minjonet, -te militêr, -e minlik, -e miljard, -e minnaar, -s miljardêr, -s minnares, -se miljoen, -e minne (in der — skik) miljoenêr, -s minnelied millennium, -s o/ millennia min of meer millibar (higdrukeenheid) minstens milligram minstreel, -ele millimeter mintig! milt, -e minus, -se Miltiades minusieus, -e mimiek minuut, -ute mimies, -e miochroom, -ome mimikus, -se o/ mimici miogeen, -ene mimosa, -s miosien o/ miosine mimosien o/ mimosine miosinogeen min; -der, -ste miosmien o/ miosmine minag, ge- miotien o/ miotine minaret, -te mirakel, -s Minderbroeder mirakelspel mindere, -s mirakuleus, -e minderheidsverslag mirbaanolie 173 mirisetien of mirisetine missive, -s mirisielalkohol mis skiet miristien of miristine mis slaan mirostoon misterie, -ieë o/ -ies Mirjam misteriespel miroonsuur misterieus, -e mirosien o/ mirosine mistiek, -e' mirre mistifikasie mirseen mistikus, -se o/ mistici mirteboom mistisisme mirtenaal misvorm, het — mirtenol misvorm, -de, o/ misvormd, -e mirtillien o/ mirtilline misvormdheid mirtillitol mite, -s misantroop, -ope Mithridates misbredie mities, -e misdeel, -de, o/ misdeeld, -e mitologie misdryf, -ywe mitologies, -e miserabel, -e mitoloog, -oë misêre, -s mitrafillien o/ mitrafilline mis gooi mitraginien o/ mitraginine mishaag o/ mishae, het — mitraversien o/ mitraversine mishae (s.nw.) mitrinermien o/ mitrinermine misken, het — mitsgaders miskien mnemoniek miskraam mnemotegniek mislei, het — mnemotegnies mismaak, het — Moabiet, -e mismaaktheid Moabities, -e misnoeë mobiel, -e misnoeg, -de mobilisasie misnoegdheid mobiliseer, ge- misoes mobiliteit mispel, -s modaal, -ale misplaas, het — modaliteit misplaas, -te modderas misplaastheid modderig, -e misreken, het — moddervet misrybol modeartikel misrytyd model, -le missaal, -ale modelboerdery missie, -s modelleer, ge- missinjaal modemaakster )

174 moderasie mogol, -s moderateur, -e o/ -s Mohammed moderator, -e o/ -s Mohammedaan, -ane moderatuur Mohammedaans, -e modereer, ge- Mohammedanisme modern, -e; -er, -ste moiré moderniseer, ge- mokassin, -s modernisties, -e mokkakoffie moderniteit molaal modieus, -e molariteit modiste, -s molasse (soort sandsteen) modulasie, -s Moldawië moduleer, ge- molekule, -s modulus, -se molekulêr, -e modus, -se o/ modi moles, -te moedeloos, -ose molestasie, -s Moedermaag o/ Moedermaagd molesteer, ge- moedernaak o/ moedernakend molibdaat moedersielalleen molibdeen (element) moederskant (van — molibdiet moedswillig, -e molletjie, -s moedverloor (op — se vlákte) molm moeg, moeë o/ moeg; moeër, Molog moegste Moloporivier moegheid molsgat moeilik, -e molshoop moeitevol, -le molslang moenie Molukke moepel, -s molvel moeras, -se molwaentjie moerassig, -e mombakkies, -e moerbei, -e momeiit, -e moertjie, -s momentaan, -ane moeselien o/ moeseline momenteel, -ele moesie, -s momentopname moeskruid momentum moesoek o/ moesoep mompeling, -e o/ -s moeson, -s monamide o/ monamied moet, -e monamien o/ monamine mof, mowwe monarg, -e mofskaap monargaal, -ale Mogalakwenastroom monargie, -ieë moggel (soort vis), -s monargies, -e 175

monargis, -te monomeer, -ere monargisme monopolie, -s monargisties, -e monopoliseer, ge- monasetien o/ monasetine monose monasiet monosillabe monassien o/ monassine monoteïs mondelik, -e, o/ mondeliks, -e monoteïsme mondelik o/ mondeliks (bw.) monoteïsties, -e mondeling, -e, o/ mondelings, monotiep o/ monotipe -e monotoon, -one mondeling o/ mondelings monotropies (bw.) Monroeleer mond-en-klouseer monster, -s mondering, -e o/ -s monsterpetisie mondjie vol montaansuur mondjievol, mondjiesvol Mont Blanc mond vol monteer, ge- mondvol, mondevol Montenegro monetêr, -e Montenegryn, -e Mongolië Montenegryns, -e Mongool, -ole monter; -der, -ste Mongools, -e montering monisme Montessori-metode monisties, -e monteur, -s monitor, -s Montpellier monnik, -e montuur monnikeklooster o/ monument, -e monnikklooster monumentaal, -ale monnikskleed mooiheid monochroom, -ome mooiigheid monoftong, -e mooipraat, mooige- monogaam, -ame mooipraatjies monogamie mooiprater monogamis, -te mooitjies monografie, -ieë Mooiuitkoms monogram, -me mooiweer ( — speel met) monokel, -s moondheid, -hede monokside, -s, o/ monoksied, moontlik, -e -e moontlikheid, -hede monoliet, -e Moor, More monoloog, -oë moordaanslag monomaan, -ane moorddadig, -e monomanie moordenaar, -aars o/ -are 176 Moorreesburg morsdood Moors, -e Morse-kode moot, mote morspot mootjie, -s mortier, -e mopanie, -s mos (bw.) moraal (s.nw.) mos, -se moralis, -te mosaïek, -e moralisasie, -s Mosaïes, -e moraliseer, ge- mosasourus, -se moraliteit, -e mosbolletjie moratorium, -s Moses Morawië moses (sy — is dood) Morawiër, -s mosie, -s Morawies, -e moskee, -eë o/ -ees móre o/ more, -s moskonfyt móreaand o/ moreaand Moskou moreel (s.nw.) Moslem, -s moreel (b.nw.), -ele mossel, -s Moreland Mosselrivier morel, -le moster o/ mosterd móreoggend o/ moreoggend motief, -iewe móre-oormóre of motiveer, ge- more-oormore motor, -e (masjiene) of mórepraatjies o/ -s (voertuie) morepraatjies motorbus morfenol motreën o/ motreent morfien o/ morfine mottekruid morfinis, -te motto, -’s morfol mousgat morfolien o/ morfoline mout morfologie moutekstrak morfologies, -e moveer, ge- morfoloog, -oë mud, -de o/ -dens morfotebaïen o/ morfotebaïne mudsak morg, -e muf, muf o/ muwwe; morganaties, -e muwwer, mufste morien o/ morine mufferig o/ muwwerig, -e morindoon muggie, -s moringinien o/ moringinine muilband, ge- Mormoon, -one muilesel moron, -e muishond Morpheus muit, ge- morsaf muitery, -e 177

Muizenberg muskiet, -e mukogeen muskietenet o/ muskietnet mukoïde of mukoïed muskoon mukoïnositol muskus mukoïtien o/ mukoïtine muskusdier mukolaktoonsuur mutasieleer mukoonsuur mutatoxantien o/ mukus mutatoxantine mulat, -te muwwerig o/ mufferig, -e multimiljoenêr my (pers. vnw.) mummie, -s my (bes. vnw.) munisie my, ge- munisipaal, -ale mylafstand munisipaliteit mymer, ge- Munster myn, -e muntstuk mynboukunde muntwese mynboukundige, -s murasie, -s myne (dit is — murekside o/ mureksied myningenieur murg o/ merg (deur — en mynlêer heen) mynwerkersbond murgbeen mynwese murg-van-groente, -s myter, -s murmelend, -e murmureer, ge- N mus, -se muse, muses n, -’e o/ -’s Muselman, -ne ’n (Iw.) museum, -s of musea na (tydsbepaling ; aanduiding musiek van rigting) musikaal, -ale na; nader, naaste musikant, -e na-aap, nage- musikus, -se o/ musici na-aapster, -s musiseer, ge- naaf, nawe muskaat naaimasjien muskaatdruif naak, -te, o/ nakend, -e muskadel naakfiguur muskarien o/ muskarine naakloper muskarufien o/ muskarufine naaktheid muskejaatkat o/ naaldekussinkie muskeljaatkat naaldewerk o/ naaldwerk musket, -te naaldjie (vir naáldwerk), -s musketier, -s naaldwerk o/ naaldewerk !

178

naamlik nadoen, nage- naamloos, -ose nadoodse naampie, -s nadraai naamsverandering nadroejakkals naamvalsuitgang nadruklik, -e naand nael (v. hand of voet), -s na-aper, -s nael, ge- na-apery nael o/ nawel (op buik), -s naar, nare; naarder, naarste naelband o/ nawelband naasaan naelborsel naasagter naelloop naasbestaande, -s naelskêrtjie naaseergister naelskraap naasoormóre of naasoormore naeltjie (kruie), -s naaspinkie naeltjie (v. hand of voet), -s naaste (bw.) naeltjie o/ naweltjie ( — op naaste, -s buik), -s naasteby o/ naastenby naeltjiebrandewyn o/ naasteliefde naeltjiesbrandewyn naastenby o/ naasteby naeltjieolie o/ naeltjiesolie naasvoor naelvas, -te naat, nate nafta naatloos, -ose naftaalsuur naberou naftaleen nabestaande, -s naftalien o/ naftaline nabestel, het — naftasarien o/ naftasarine nabetragting, -e o/ -s naftaseen nabob, -s naftasien o/ naftasine naboom nafteen naboots, nage- naftioonsuur naby (b.nw.), -e naftol naby (bw.); nader, naaste naftopiroon Nabye Ooste nagaan, nage- nabyheid nagaandheid nadat nagadder nadenkend, -e nagana nader o/ nadere nagedagtenis ( — besonderhedé) nagenoeg naderby nagereg naderhand nagewening nader kom naghemp nadink, nage- nagjapon ( nadir Nagmaal I 179

Nagmaalganger o/ narkotikum Nagmaalsganger narkotine o/ narkotien nagmerrie narkotiseur, -s nagtegaal, -ale narrekap nagtegaalslied narseïen of narseïne nagtelik, -e narsileen naïef, naïewe narsing, -s naïwiteit narsissien of narsissine najaarsweer nartjie, -s najade, -s narwal, -le o/ -s nakend, -e, of naak, -te nasaal, -ale nakomeling, -e nasaat, -ate nakomertjie o/ nakommertjie nasaleer, ge- nalatenskap nasalering naleef o/ nalewe, nage- Nasarener, -s Namakwa, -s Nasaret namakwaduif nasie, -s Namakwaland nasionaal, -ale Namaland Nasionaal-sosialisme namate Nasionalis (lid van party), -te namens nasionalis, -te nammies nasionaliseer, ge- nam-nam nasionalisme nanag nasionalisties, -e nanking nasionaliteit naoes naslaanwerk naoog, nage- nasomer naoorlogse nastergal Napels nastreef o/ nastrewe, nage- Napoleon Nat, -te, o/ Natte, -s Napoleonties, -e nataliet Napolitaan, -ane natraaak, natge- Napolitaans, -e natreën o/ natreent, natge- napraat, nage- natrium (element) narcissisme natriumsulfaat Narcissus natroliet Nardousberg natron nardus Natte, -s, o/ Nat, -te narigheid, -hede naturalieë naringien o/ naringine naturalis, -te narkose naturalisasie narkotien o/ narkotine naturaliseer, ge- narkoties, -e naturalisme 180 naturel, -le neënde o/ negende naturelleonderwys neëntien o/ negentien natuurhistories, -e neëntig o/ negentig natuurkenner neerbuie o/ neerbuig, neerge- natuurkunde neergeslaan, -de natuurkundige, -s neerlaag o/ nederlaag, -ae natuurlikerwys o/ Neerlandikus, -se o/ natuurlikerwyse Neerlandici natuurskoon Neerlandisme, -s natuurwetenskaplik neerslaan, neerge- Nausikaá neerslag naverwant neerslagtig, -e navolgenswaardig, -e neervly, neerge- navorsingswerk neet, nete navraag neffens navraagkantoor o/ nefritis navraekantoor negasie, -s naweë negatief, -iewe naweekekskursie nege, -s nawel o/ nael ( — op huïk), -s negeer, ge- nawelband o/ naelband negehoek nawellemoen negende o/ neënde naweltjie o/ naeltjie ( — op negentien o/ neëntien buik), -s negentig o/ neëntig naywer Neger, -s naywerig, -e Negerin, -ne Nazi, -’s negetal Naziïsme o/ Nazisme negevoud nê? négligé, -s Nederduits Gereformeerd, -e negosie Nederduits Hervormd, -e negrofiel, -e Nederfrankies neig (geneë voel tot), ge- nederig, -e neiging, -e o/ -s nederlaag o/ neerlaag, -ae nek-af Nederland nekrologie Nederlander, -s nekrologies, -e Nederlands, -e nekroloog, -oë Nederlands-Oos-Indië nekromansie Neder-Sakse nekromanties, -e Nedersaksies nektar nedersetting, -e o/ -s nemesis nee nemoliet neef, -s neodimium {element) 181 neoflet netnoumaar neofiloloog netnoumaartjies neofobie net so neogeen, -ene net so goed neolaankleurstof net soos neolien o/ neoline net sowel neologisme, -s netto neomentol netto wins neometileenblou neulery neon {element) neulkous neonlig neuralgie neopellien o/ neopelline neuralgies, -e neoplasma neurastenie neosalvarsaan neurastenies, -e neostibosaan neurie, ge- neotrehalose neurien o/ neurine nepotisme neuritis neptunium (element) neurodien o/ neurodine Neptunus neurologie neradol neurologies, -e Nereïde, -s neuroloog, -oë nêrens neurose Nereus neuswys nerf, nerwe neutekraker o/ neutkraker nerf o/ nerwe, ge- neutmuskaat nerol neutraal, -ale nerolidol neutralisasie nerolien o/ neroline neutraliseer, ge- nersderm neutraliteit nerveus, -e neutron, -e nervositeit neutrum nerwe o/ nerf, ge- newegaand o/ newensgaand, nes, -te -e nes (net soos) newel, -s neseier newensgaand o/ newegaand, nesien o/ nesine -e nesskop, nesge- neweskikkend, -e Nestor newevalensie nestor (oudste) newevertrek netelig, -e Nguni n’etjie, -s Niceens, -e netjies, -e; -er, -ste nie-blanke netnou nie-geleier 182 niemandsland niksnutter, -s niemendal niksvennoedend, -e nie-nakoming nikswerd (attrib. h.nvo.) nieraandoening nimbus, -se niet (as — kom tot iet) nimf, -e nieteenstaande nimfeïen o/ nimfeïne nietemin nimmer nietig verklaar nimmermeer nietigverklaring Nimrod Nieu-Bethesda nimrod (jagter), -s Nieu-Engels ninhidrien o/ ninhidrine Nieu-Guinea o/ Nieu-Guinee niobaat Nieu-Guinees niobium Nieu-Hoogduits nipagien o/ nipagine nieumodies, -e nipasol Nieu-Nederlands nippel, -s Nieu-Seeland nippertjie Nieu-Seelander nirvanien o/ nirvanine Nieu-Seelands, -e nirvanol nieusilwer nirwana Nieu-Testamenties, -e nis, -se Nieu-Testamentikus nisiensuur o/ nisinesuur nieuvorming nitraat, -ate niewers nitrammien o/ nitrammine niggie (nig voor eiename), -s nitranilien o/ nitraniline nigranilien o/ nigraniline nitrasiengeel o/ nitrasinegeel Nig^rinisvlei nitreer, ge- nigromansie nitride o/ nitried nigrosien o/ nigrosine nitriel nihilis, -te nitriet nihilisme nitrifikasie nihilisties, -e nitrifisering nikkel (element) nitrogeen nikkoliet nitrogliserien o/ nikoteïen o/ nikoteïne nitrogliserine nikotellien o/ nikotelline nitroksisuur nikotien o/ nikotine nitroliet nikotirien o/ nikotirine nitrolsuur nikotoïen o/ nikotoïne nitron nikotoon nitrosaat niksbeduidend, -e nitrosellulose niksdoener, -s nitrosiet niksnuts, -e nitrosofenol . )

183

nivaliensuur of nivalinesuur nonadekanoon niveau, -s nonadieen ' nivelleer, ge- nonakosaan njala, -s nonakosanol Njord non-aktief Noag non-aktiwiteit nobel, nobel o/ -e; -er, -ste nonanoon Nobelprys nonielalkohol nodeloos, -ose nonileen noemenswaardig, -e nonkonformis, -te noem-noem nonna, -s noenmaal nonneklooster nog nonnetjie, -s nóg . . . nóg . . nonoon noga nooddruftig, -e nogal noodlanding nog eens noodlot nogmaals noodlydend, -e nog nie noodlydende, -s nogtans noodoproep nog wat noodsaaklik, -e nói o/ nooi, -ens noodsaaklikerwys o/ nóiensborsie o/ nooiensborsie noodsaaklikerwyse (peersoort) noodwendig, -e nóientjie o/ nooientjie, -s nooi o/ nói, -ens noktume, -s nooiensborsie o/ nóiensborsie nomade (mu.) (peersoort) nomadevolk nooientjie o/ nóientjie, -s nomadies, -e nooit (so nimmer as te — nomenklatuur Noor, Nore o/ Noorweër, -s nominaal, -ale noord nominalis, -te Noord-Amerika nominalisme Noord-Amerikaans, -e nominasie, -s noorde (rigting) nominatief, -iewe Noorde, die (landstreek) nomineer, ge- noordekant nommer, -s noordelik, -e; -er, -ste nommer, ge- noorderbreedte nomografie noorderlig non, -ne Noorder-Paarl nonaan Noord-Europa nonadekaan Noord-Europees nonadekanol noordewind 184 noordkapper of noorkapper, Normandië -s Normandiër, -s noordnoordoos Normandies, -e noordooste normatief, -iewe noordoostelik Norn, -e noordooster, -s noropiaansuur noordoostewind norpiensuur o/ norpinesuur Noordpoolreisiger norpinaan Noords, -e norpinesuur o/ norpiensuur Noordsee nors, nors o/ -e, of noors, Noordseekanaal noors o/ -e; -er, -ste Noord-Sotho norvalien o/ norvaline Noord-Transvaal nosie, -s noordweste (rigting) nosofeen Noordweste, die (landstreek) Nossob noordwestelik nota, -s noordwester, -s notabele, -s noordwestewind notarieel, -iële noorkapper o/ noordkapper, notaris, -se -s notarisskap Noorman, -ne notasie Noors o/ Noorweegs, -e notebalk noors, noors o/ -e, of nors, noteer, ge- nors o/ -e; -er, -ste notering noorsdoring noteskrif Noorweë notisie Noorweegs o/ Noors, -e notule Noorweër, -s o/ Noor, Nore notuleboek noot, note notuleer, ge- nopiensuur o/ nopinesuur nou al nopineen noudat nopinesuur o/ nopiensuur nou die dag norefedrien o/ norefedrine nou en dan o/ nu en dan norkaraan nougeset, -te norkareen nou goed norleusien o/ norleusine nou ja norm, -e noukeurig, -e normaal, -ale noulettend, -e normaalskool nouliks normaalweg nou-nou normalisasie nousiende normaliseer, ge- noustrop ( — trek) normaliteit novaspirien o/ novaspirine !

185 novatofaan Nuwejaar novatropien o/ novatropine nuwe jaar (in die ) novelle, -s nuwejaarsblom novellis, -te Nuwejaarsdag novellisties, -e Nuweland November nuweling, -e novisiaat nuwerig o/ nuterig, -e novokaïen o/ novokaïne nuwerwets, -e nuanse, -s nuwesiekte nuanseer, ge- Nuwe Smitsdorp Nubië Nuwe Testament Nubiër, -s nuwigheid, -hede Nubies, -e Nuy (stasie) nu en dan o/ nou en dan Nyanja nufarien o/ nufarine nyd nugter; -der, -ste nyg (buig), ge- nugter wakker Nyl nugter weet nylon nukkerig, -e nyweraar, -s nukleêr, -e nywerheidstentoonstelling nukleïen o/ nukleïne nukleofiel, -e nukleosidase o nukleoside o/ nukleosied nukleotidase o, -’s nukleotide o/ nukleotied o nulliteit oase, -3 nulpunt Obadja numerêr, -e obelien o/ obeline numeriek, -e obelisk, -e Numidië objek, -te Numidiër, -s objektief, -iewe Numidies, -e objektiwiteit numismatiek (s.nio.) oblietjie, -s numismaties, -e 1 obligaat, -ate nusidien o/ nusidine obool, -ole nusien o/ nusine obseen, -ene nuterig o/ nuwerig, -e obseniteit nutteloos, -ose observasie, -s nuttigheidsbeginsel observatorium, -s o/ nuuskierig, -e observatoria nuut, nuwe; nuwer, nuutste obsessie, -s nuuts (van — af) obsidiaan .

186 obsidianiet oggendete obskuriteit ogie, -s obskuur, -ure ogief, -iewe obstetrie Ogies (pleknaam) obstinaat, -ate ogiesdraad obstruksie, -s oglokrasie ocarina, -s ohm, -s odalisk, -e ohm-sentimeter ode, -s Ohm se wet Odendaalsrus Ohrigstad Oder (rivier) oiasien o/ oiasine Odin (Germaanse god) oïdium odium ojief, -iewe Odr (Germaanse god) okapi, -’s oëdienaar oker oefening, -e o/ -s Okiep Oegries, -e okkerneut, -e oekase, -s okklusief, -iewe oënskou o/ oëskou (tn okkult, -e neem) okkultisme oënskynlik, -e oksaalsuur Oeralgebergte oksaamsuur Oergermaans, -e oksalaat oeroud, oeroue oksaluursuur oersted oksamide o/ oksamied oerwoud oksanielsuur oes, -te oksasien o/ oksasine oes, ge- oksasool oes (b.nw. en bw.) oksel, -s oëskou o/ oënskou (in okshoof neem) okside, -s, o/ oksied, -e oewer, -s oksideer, ge-

óf . . . óf . . oksigeen offensief, -iewe oksigenase offerande, -s oksilaktoon offerte, -s oksimoron offisieel, -iële oksindool offisier, -e o/ -s oksinervoon offisiersrang oksonien o/ oksonine ofskoon oktaaf, -awe oftalmie oktaan ofte (nooit — nimmer) oktadekaan oggend, -e oktadekanoon )

187 oktadesileen olyf, -ywe oktadieen omdat oktaëder, -s omega, -s oktanol omelet, -te oktanoon omgangstaal oktatrieen omgekeerd (bw.) oktavo, -’s omie o/ oompie, -s okteen omliggende oktet, -te ommesientjie o/ omsientjie oktileen ommochroom, -ome Oktober omnibus, -se oktogoon, -one omnivoor, -ore oktopus, -se omrede oktose omsendbrief oktrooi, -e omset (s.nw.) oktrooieer, ge- omsientjie o/ ommesientjie oktyn omsingel, het — okuleer, ge- omsit, omge- okulêr, -e omskep, omge- okwapi, -’s omsons oleaat omstander, -s oleanolsuur omtrent olefien, -s, of olefine, -s omvangryk, -e oleïen, -s, o/ oleïne, -s omvattend, -e olie, -s omverwerp, omverge- olie, ge- omvorm, omge- olie-en-asynstel onafrikaans olienhout o/ oliewenhout onafskeidelik oliesel onakkuraat o/ inakkuraat olieverf onaktief of inaktief oliewenhout o/ olienhout onanis, -te olifantstand onbeduidend, -e oligargie, -ieë of -ies onbeholpe oligofrenie onbeholpenheid oligoklaas onberispelik, -e oligoseen onbesiens olik, -e onbeskof, -te olim (in die dae van — onbeskoftheid olimpiade onbeskryflik, -e Olimpies, -e onbesproke olivetol onbesuis, -de olivien onbesuisdheid olm, -e o/ -s onhybels 188

onchristelik ongeëwenaar, -de, o/ ondenkbaar ongeëwenaard, -e onderaan ongehuud, -ude onderbetaling ongeleë; meer — o/ -ner, onderburgemeester mees — o/ -nste onderdeurspring, ongeleentheid onderdeurge- ongeneë onderent ongeneentheid ondergaan, onderge- ongepas, -te ondergaan, het — ongepastheid ondergetekende, -s ongepoets, -te onderhands, -e ongepoetstheid onderhawige ongerus, -te onderhewig ongerustheid onderhou, onderge- ongestadig, -e onderhou, het — ongesteld, -e Onder-Kammanassie onhebbelik, -e onderkant toe onherroeplik onderleg, -de on-HoIIands, -e onder meer onloënbaar o/ onlogenbaar, Onder-Paarl -are onderonsie, -s oniks, -e ondershands, -e oniumverbinding onderskeidelik onkapabel o/ inkapabel onderskeidingsvermoë onklaar trap onderskeie onkruid, -e onderstebo onloënbaar o/ onlogenbaar, ondertoe -are Onderveld onlus (onbehaaglikheid) onderverhuur, het — onluste (oproer) ondervoorsitter onmiddellik, -e onderweg onnadenkend, -e onderworpe onnosel, onnosel o/ -e; -er, onderworpenheid -ste ondeund, -e onomatopee, -eë ondigtheid onomatopeïes, -e onegaal o/ inegaal, -ale onomstootlik, -e onegtheid ononide o/ ononied oneienlik o/ oneigenlik, -e ononien o/ ononine oneksak o/ ineksak, -te onoorkoomlik, -e ongaarne onophoudelik, -e ongans onoserien o/ onoserine ongeërg, -de onpaslik, -e • )

189 onpassabel, -e ontvangenis onpassend, -e ontvanklik, -e onpopulariteit o/ ontveins, het — impopulariteit ontvreem o/ ontvreemd, onpopulêr o/ impopulêr het — onproduktief o/ improduktief ontvreemding onproduktiwiteit o/ ontwikkelingsgeskiedenis improduktiwiteit ontwil (om my — onraad onuithoubaar o/ onrus onuithoudbaar, -are onrusstoker onuitputlik, -e onrustig, -e onvanpas onselieweheersbesie o/ onverbiddelik, -e onslieweheersbesie onvergenoeg, -de onses insiens onvergenoegdheid Onse Vader onvermybaar o/ onskeibaar o/ onskeidbaar, onvermydbaar -are onvermydelik, -e onstabiel o/ instabiel onverpoos, -de onsydig, -e onverrigter sake ontaard, het — onversaag, -de ontbyt onversaagdheid onteenseglik, -e onverskrokke onteien, het — onverskrokkenheid ontfutsel, het — onvoorsiens ontgeld o/ ontgelde, het — onweerswolk onthouer, -s oogamie ontogenese oogwenk o/ oogwink ontogenie ooievaar, -aars o/ -are ontologie ook al ontrief o/ ontriewe, het — ooliet ontsê o/ ontseg, het — oologie ontsenu, het — ooloog, -oë ontslag, -ae oombliklik, -e ontsmettingsmiddel oompie o/ omie, -s ontsteek, het •— oond, -e ontsteking, -e o/ -s oondgedroog, -de ontstel, het — oop o/ ope ontsteld, -e oopmaak, oopge- ontsteltenis oopmond (bto.) ontstentenis {hy — van) oorbetaling ontstoke oorbietjie o/ oribie, -s ontugtig, -e oorboord —

190

oorbrenging oorspel o/ owerspel oorbrief, oorge- oorstuur oorbring, oorgebring oortrek, oorge- oorbrug, het — oortrek, het — o/ is — oord, -e oortuie o/ oortuig, het — oordag oortuiend o/ oortuigend, -e oordenking, -e o/ -s oorvleuel, het — ooreen oorweë o/ oorweeg, het — ooreenkom, ooreenge- oorwegend, -e oorganklik, -e oorwen o/ oorwin, het — oorgeblaas, -de oorwonnene, -s oorgrootouers oos oorhaas, het — Oos-Afrika oorhands of oorhans Oos-Asië oorhê, oorgehad Oos-Europa oorheen Oos-Fries oorhoop (met iemand — lê) oosgrens o/ oostergrens oorkant Oos-Indië oorkantse o/ oorkantste oosindiesdoof oorkant toe Oos-Londen oorkom, oorge- oosmoeson oorkom, het — oosnoordoos oorkonde, -s oospassaat oorkrabbetjie o/ Oos-Pruise oorkrawwetjie, -s Oos-Rand oorkruis Oossee oorlaai, oorge- ooste (rigting) oorlaai, het — Ooste, die (landstreek) oorlam, -se, o/ oorlams, -e Oostenryk oorlangs Oostenryker, -s oorlede o/ oorlee Oostenryk-Hongarye oorlogsverklaring Oostenryks, -e oorlosie o/ horlosie, -s oostergrens o/ oosgrens oormaki, -’s Oosterling, -e oor mekaar (— — bekom- Oosters, -e merd) ootmoed oormekaar opaal, -ale oomag, het — opalesseer, ge- oornagting, -e o/ -s opbrengs o/ opbrings oorsees, oorsese opdraand, -e, o/ opdraande, -s oorsigtelik, -e opdraand o/ opdraans (b.n.w. oorskadu, het — en bw.) oorskry, het ope o/ oop 191 opeen opnaaisel, -s opeenhoop, opeenge- opnuut opeenvolgend, -e opossum, -s opeherdoond oppanol ope lug (in die ) oppas, opgepas opelugteater oppasser, -s openbaar, -are oppasster, -s operibaar, ge- opper (hoop gerwe), -s openinkie, -s opper, ge- op-en-top opperbes opera, -s opperbevelhebber operasie, -s opperrabbyn operateur, -s Opperwese operd, opgeërd opponeer, ge- operet, -te, o/ operette, -s opponent, -e operment of orpiment opportunis, -te opfeil (opveeg), opge- opposisie opfris, opge- op prys stel opgaaf (die jong moet — opreg, -te betaal) opregtheid -e opgawe, -s oproer, opgeblaas, -de oproermaker opgeblase oprui, opge- opgeblasenheid opsê, opge- opgelos, -te opseggingsdatum opgetoë opsent (absent) opgetoënheid opsetlik, -e opsie, -s opgewek, -te opgewektheid op sigself staan opgewonde opsigselfstaande opgewondenheid opsioneel, -ele ophande (aanstaande) opsitkers opiaansuur opskeploer opsluit (absoluut) opinie, -s opium opsonien of opsonine opiumekstrak opsopirrool opkeil, opge- opstapel o/ opstawel, opge- oplaas opsy oplegsel, -s optatief, -iewe oplei, opge- opties, -e opleidingsinrigting optika opmekaarvolgend, -e optimis, -te opmerkingsvermoë optimum

7— Afrik. Wocrrtelyí 192

optisiën, -s oridien o/ oridine optogien of optogine Oriënt optuie o/ optuig, opge- Oriëntalis, -te opveil (op ’n veiling), opge- oriënteer, ge- opvlieënd o/ opvliegend, -e orig, -e opvysel, opge- origineel, -ele opweë o/ opweeg, opge- origens o/ owerigens opwen o/ opwin o/ opwind, oriksidien o/ oriksidine opge- oriksien o/ oriksine opwinding Orinoco oragie (lawaaï), -s Orion orakel, -s oripavien o/ oripavine oral o/ orals orisenien o/ orisenine orang-oetang, -s orkaan, -ane oranje (b.nw.) orkes, -te oranje (s.nw.) ormosien, -e of ormosine, -s Oranjerivier ormosinien o/ ormosinine Oranje-Vrystaat ornaat orante, -s ornament, -e orasie (lawaai; redenering), -s ornitien, -e, o/ ornitine, -s orator, -e o/ -s ornitologie oratorium, -s o/ oratoria ornituursuur orde (rang, reëlmaat, styl), -s orografies, -e ordelik, -e orosien o/ orosine orden, ge- Orpheus ordentlik, -e orpiment o/ operment order (bevel), -s orrel, -s order, ge- orrelis o/ orgelis, -te ordinansie, -ieë of -ies orseïen o/ orseïne ordinêr, -e; -der, -ste orsinol ordonnans, -e ortien o/ ortine ordonnansie, -s ortodoks, -e; er, -ste ordonneer, ge- ortodoksie oreksien o/ oreksine ortoëpie orent (regop) ortofosforsuur organdie ortognaat organiseer, ge- ortografie, -ieë organiseerder, -s ortoklaas organologie ortolaan, -ane orgelis o/ orrelis, -te ortopedies, -e orgidee, -eë ortoskopies, -e orgitis orviëtaan oribie o/ oorbietjie, -s osamien o/ osamine ) ) )

193 osasoon oudisie, -s oseaan, -eane oudit, -s Oseanië ouditering Osiris ouditeur, -e o/ -s osmiridium ouditeur-generaal, osmium (element) ouditeurs-generaal osmofoorgroep ouditkunde osmose oud-Ieerling osmoties, -e ouds (van — osokeriet oudsher (van — osoneer, ge- oud-strydersbond osonide, -s, o/ osonied, -e oud-student Ossa Oudtshoorn osseïen of osseïne Ou-Duits o/ Oud-Duits, -e ossien of ossine Ou-Germaans of ossillator, -e of -s Oud-Germaans ossilleer, ge- ouhout (hoomsoort) ossine o/ ossien Oujaarsaand osteologie oujongkêrel osteomiëlitis oujongnói o/ oujongnooi Ostia ouklip ostraseer, ge- oulaas (vir — ostrasisme oulap, -pe Ostrogoot oulik, -e Otavi ouma, -s o’tjie, -s ouma-grootjie otjie, -s oumakappie o/ Otjiwarongo oumakappertjie, -s otosenien o/ otosenine oumannehuis Ottomaans, -e oumatjie, -s ottoman, -s oumenspeer ou, -es ounói o/ ounooi ouabaïen o/ ouabaïne oupa, .-s oubaas oupa-grootjie oud, ou o/ oue; ouer, oudste oupatjie, -s oud-burgemeester oureomisien o/ oureomisine Oud-Duits o/ Ou-Duits, -e oureool, -eole ouderdomspensioen ouspisieë ouder gewoonte outa, -s ouderling, -e o/ -s Outeniekwa ouderlingsbank outeniekwageelhout Oud-Germaans o/ outentiek, -e Ou-Germaans outentisiteit )

194 Ou Testament P Ou-Testamenties, -e Ou-Testamentikus p, -’s outeur, -s pa, -’s paadjie (klein pad), -s outjie, -s paaiboelie, -s outo, -’s paaiement, -e outobiografie, -ieë Paarl outochtoon, -one Paarliet, -e outodidak, -te Paarls, -e outokraat, -te paarsgewys of paarsgewyse Paaseier outokraties, -e Paasfees outomaties, -e Paaslam outomaton, -s o/ outomata Paasmaandag outonoom, -ome Paassondag outorisasie pad, paaie outoriseer, ge- padda, -s padgee, padge- outoriteit, -e padisja, -s outo’tjie, -s pad langes o/ pad langs( hy outyds, -e loop skool toe) ouverture, -s padlanges o/ padlangs (hy ouvolk (akkedissoort) handél — ouvrou (vroedvrou) padvindersbeweging ouvrou-onder-die-kombers padwaardig, -e ovaal, -ale padwyser Ovamboland pagaai, -e pagaai, ovariotomie ge- paganis, -te ovarium, -s of ovaria pagger, -s ovasie, -s pagiderm, -e Overysel pagikarpien o/ pagikarpine Ovidius pagina, -s ovipaar pagineer, ge- ovoflavien o/ ovoflavine pagitroop ovoglobulien o/ ovoglobuline pagode, -s ovulasie pagodiet owerheid pagometer owerigens o/ origens pagoskoop, -ope owerpriester paitamien o/ paitamine owerspel o/ oorspel paitien o/ paitine owerste, -s pak gee )

195 i Pakistan palmitolsuur pakkasie, -s I palmitoon pakket, -te Palmsondag j

! pakos Palmyra pak slae Palts (die — pakt, -e, o/ pak, -te Paltsgraaf paladyn, -e paludrien, -e, o/ paludrine, - palagoniet palustrien o/ palustrine palankyn, -s pamfiet, -te palataal, -ale pamor palataliseer, ge- pampasgras palatografie pampelmoes o/ pompelmoes, palatogram -e paleogeen pamperlang, ge- paleografie pampero, -’s paleolities, -e pampoen, -e paleontoloog, -oë panamahoed paleis, -e Panamakanaal Palestina Pan-Amerikanisme palestra panasee, -eë Palestyns, -e pand (horg), -e palet, -te pandak palfrenier, -s pandekte (mv.) Pali pandemies, -e paliet pandemonium palimpses, -te pandit, -s palindroom pandjieshuis palingenese pandoer, -e o/ -s palissade, -s Pandora palissander paneel, -ele paljas, -se paniek palladium (element) paniekerig, -e palliatief, -iewe pankreas pallium pankreaties, -e palm, -s pannekoek palmasiet pannetjie, -s palmatien o/ palmatine panoftalmie palmatisien o/ palmatisine panoptikum, -s palmet, -te panorama, -s palmiet, -e pant (baan van kledingetuk), palmira -e palmitaat panteïs, -te palmitien, -e, o/ palmitine, -s panter, -s 196 pantesien o/ pantesine paradoksaal, -ale Pantheon paradys, -e pantoffel, -s paraëstesie pantokaïen o/ pantokaïne parafeer, ge- pantomime, -s paraffien pantoteensuur parafimose pantser, -s parafrase, -s Pantsjatantra parafraseer, ge- papa, -’s, o/ pappa, -s paragenese papaïen, -e, o/ papaïne, -s paragnosie papaja, -s paragoge, -s papa’tjie o/ pappatjie, -s paragogies, -e papawer, -s paragoniet papawerien, -e, o/ paragraaf, -awe papawerine, -s paragrafeer, ge- papawerinol Paraguay papegaai, -e paraklaas papelellekoors parakleet, -ete paperasse (mw.) parakodien o/ parakodine Papiamento parakoonsuur papie, -s paraksien o/ paraksine papil, -le paralities, -e papillêr, -e parallaks, -e papilloom parallakties, -e papillot, -te parallel, -le papirologie parallelepipedum papirus, -se o/ papiri parallelisme papkuil parallelogram, -me Papoea, -s paralogie pappa, -s, o/ papa, -’s paralogisme pappatjie o/ papa’tjie, -s parameter papperig, -e paramiosinogeen paprika paramnesie paraaf, -awe paranese paraat, -ate paranimf, -e parabaansuur paranoia paraberien o/ paraberine parapofise parabool, -ole parasiaan parachronisme, -s parasiet, -e parade, -s parasities, -e paradeer, ge- parasitisme paradigma, -s parasjuut, -ute paradoks, -e parataksis 197 paratakties, -e parsek paraxantien of paraxantine part, -e pardon partenogenese pardonneer, ge- parterre, -s pareer, ge- Parthenon paregoor o/ paregorie partikel, -s parenchiem partikularis, -te parenchimaties, -e partikularisme parentese partikulier, -e parenteties, -e partisaan, -ane parfumeer, ge- partisipiaal, -iale parfumerie, -ieë partisipium, -s o/ partisipia parfuum, -s partituur, -ure pargasiet partuur o/ portuur, -s parhelium partymaal pari partyorganisasie paria, -s parvenu, -’s pariaan parvenuagtig, -e pariëtaal, -ale parvolien o/ parvoline parillien o/ parilline parvulien o/ parvuline parisien o/ parisine Parys pariteit parysblou parkeer, ge- Paryse parketteer, ge- Parysenaar, -aars o/ -are parketvloer Pase parkien o/ parkine pasella, -s parkiet, -e Pasga parkine o/ parkien pasgebore parlementêr, -e pasiënt, -e parmant, -e pasifikasie parmantig, -e pasifis, -te Parmesaan (inwoner van pasigrafie Parmá), -ane pasja, -s Parnassus paskewil (gedoente), -le parodie, -ieë pas klaar (net klaar) parodieer, ge- pasklaar (geskik) parogiaal, -iale paskwil (skimpskrif, klug), -le parogie, -ieë pas op! paroksisme, -s pasoppens (in sy — bly) paroniem, -e paspoort, -e paronomasia passaat (wind), -ate parool passabel, -e 198 passasie (oortog; gedeeltc), patrimoniaal, -iale -s patriot, -te passasier, -s patrioties, -e passasiersboot patriotisme passeer, ge- Patriots, -e passe-partout, -s patrisiër, -s passer, -s patrisies, -e passief, -iewe patristiek passiva patristies, -e passiwiteit patrolleer, ge- pasta, -s patrollie, -s pastei, -e patronaat pastel, -le o/ -s patrones, -se pasteuriseer, ge- patronimikum, -s o/ pastil, -le patronimika pastinaak, -ake patroon, -one pastoor, -s o/ -ore patrys, -e pastor, -s patryspoort pastoraal (b.nw.), -ale Paul pastorale (s.nw.), -s Paulinies, -e pastorie, -ieë Paulpietersburg Patagonië Paulus Patagoniër, -s pavane, -s Patagonies, -e pavien o/ pavine patat o/ patatta, -s paviljoen o/ pawiljoen, -e patent, -e pavine o/ pavien patenteer, ge- paweeperske o/ pater, -s pawieperske, -s paternoster, -s pawiljoen o/ paviljoen, -e pateties, -e; -er o/ meer (hy kan nie — sê nie) — , pê -ste o/ mees e pedaal, -ale patina pedagogie o/ pedagogiek pa’tjie (klein pa), -s pedagoog, -oë patogeen, -ene pedant, -e patogenese pedanterie, -ieë patognosties, -e pederas, -te patois Pedi patologie pediatrie patologies, -e pedikulose patoloog, -oë pedogenese patos pedometer patriarg, -e pedosentrisme patriargaal, -ale peerboom o/ pereboom )

199 peet o/ peetjie (Zoop na jou Peloponnesies, -e — Peloponnesos o/ Peloponnesus peettante pelorie, -ieë pegaan pelosien o/ pelosine peganien o/ peganine pelota (Baskiese speï) Pegasus peloton, -s pegmatiet peltas, -te peil (merlc), -e pelvimetcr peil (meet hy hoogte en penarie rigting), ge- pendant, -e peillood pendule, -s peil trek Penelope peimien o/ peimine peneseismies. -e peiminien o/ peiminine penetrometer peins, ge- penisillien, -e, o/ peits, -e penisilline, -s pejoratief, -iewe penitensie pekari, -’s pennemessie, -s Pekinees, -ese Pennsilvanië Peking penorent pektaat penregop pektase penseel, -ele pektenien o/ pektenine pensioen, -e pektien, -e, o/ pektine, -s pensioeneer, ge- pektinase pensioentrekker pektine, -s, o/ pektien, -e pension (losieshuis), -s pektoraal, -ale pensionaris, -se pektose pentaal Pelagiaan, -iane pentaan pelagies, -e pentaboraan pelargonidien o/ pelargonidine pentadekaan pelargonien o/ pelargonine pentadekanol pelargoon pentadekanoon pelgrim, -s pentadesielsuur pelgrimsreis pentadieen Pelgrimsrus pentadiïen o/ pentadiïne pelikaan, -ane pentaëder, -s Pelion pentagoon, -one pellagra pentakontaan pelletierien o/ pelletierine pentakosaan pellitorien o/ pellitorine pentanol pellotien o/ pellotine pentanoon 200 pentameter, -s periferie pentariet perifrase pentaseen perigeum Pentateug periginies, -e pentationaat perihelium pentatioonsuur perimeter penteen perineum pentitol periode, -s pentoonsuur periodiek, -e pentosaan periodisiteit pentose periostitis pentriet peripateties, -e pentyn peripetie peonol periplosien o/ periplosine peper-en-soutkleur peripteros peperment, -e periskoop, -ope peplos peristalties, -e pepsien, -e, o/ pepsine, -s perisuur peptide o/ peptied peritoneum peptisasie peritonitis peptoon peritrigies, -e perboorsuur perjodaat perboraat perkaïen o/ perkaïne perchloraat perkament, -e perchromaat perkolator, -s perd, -e perkussie perdekrag perkuteer, ge- perde-yster perlemoen o/ perlemoer perdgerus perliet perdry, j)erdge- permanent, -e pereboom o/ peerboom permanganaat pereirien o/ pereirine permissie pêrel, -s permitteer, ge- perfek, -te permutasie, -s perfeksie permutiet perfeksionis, -te pernambukhout perfektiwiteit pernisieus, -e perfektum, -s o/ perfekta peroksidase perforeer, ge- perokside, -s, o/ peroksied, -e pergola, -s peronien o/ peronine perhidrol perorasie, -s perifeer, -ere perreensuur !

201 perrenaat pesbasil pers peseta, -s

Pers, -e peso, -’s perseel, -ele pessimis, -te perseïtol pessimisties, -e persent (per honderd) pestilensie, -s persentasie, -s petalje, -s persepsie petieterig, -e Perseus petisie, -s perseverasie petisionaris, -se Persië petisioneer, ge- Persies, -e Petrarca persipieer, ge- petrefak, -te persistensie petrogenese perske, -s petroglief, -iewe persklaar petrol personeel, -ele petrolaangedrewe personeverkeer petroleum personifieer, ge- petrologie personifikasie, -s petroseliensuur o/ persoon, -one petroselinesuur persoonsverbeelding petrosilaan perspektief, -iewe petunia, -s persulfaat peul, -e persulfide o/ persulfied peul o/ puil, ge- persverslag peuterig, -e perswaelsuur o/ pêvoël perswawelsuur pianino, -’s pertinensie pianis, -te pertinent, -e pianiste, -s pertitaansuur piano, -’s pertitanaat pianola, -s pertjoema piasotiool pertusarien o/ pertusarine piasselenool Peru piaster, -s Peruaan, -ane piccolo, -’s Peruaans, -e Pidgin-Engels perubalsem piekel, ge- pervanadaat piekenier, -s pervanadeensuur piekfyn pervers, -e piekniek, -s perversiteit, -e piëlitis pervitien o/ pervitine piëmie 202

Pilanesberg pienang I pieperig, -e pilaster, -s I piepjong (attr.), piepjonk Pilatus (iemand van Pontius (pred.) na — stuur) piering, -s piliganien o/ piliganine pierinkie, -s pilokarpidien of pilokarpidine pierrette, -s pilokarpien, -e pierrot, -s o/ pilokarpine, -s piesang, -s piloon, -one piesankie, -s piloot, -ote piësoëlektrisiteit pilosien o/ pilosine piësometer pilosinien o/ pilosinine piëteit pimaarsuur piëteitsgevoel pimeliensuur o/ pimelinesuur Pietermaritzburg pimeliet pieterselie o/ pietersielie pimelinesuur o/ pimeliensuur piëtis, -te piment, -e piet-my-vrou, -e pimpel en pers Piet Retief (dorp) pimpernel, -le Piet Retiefse (b.nw.) pinaan piets, ge- pinakoïde, -s, o/ pinakoïed, -e piet-tjou-tjou, -e pinakol pigmee, -eë pinakoon pigment, -e pinakoteek, -eke pikant, -e pinas, -se pikanterie, -ieë Pindaros o/ Pindarus pikaresk, -e pineen pikee piniensuur o/ pininesuur piket, -te pingpong Piketberg piniet pikeur, -s pinitol pikkenien, -s Pinkster pikkewyn, -e pinokarvenoon piknies, -e pinokarveol piknometer pinokarvoon pikolien, -e, o/ pikoline, -s pinol pikraamsuur pinoon pikraat pinotiebossie pikriensuur o/ pikrinesuur pinsbek (legering) pikrol pinset, -te pikroloonsuur pint, -e pikronolaat pioen (blom), -e pilaar, -are pion (skaakstuk), -ne 203

pionier, -e o/ -s pironien o/ pironine pioniersarbeid piroon piorree piroplasma piosianien of piosianine pirotegnies, -e piouter piroxeen piperidien, -e, of piperidine, -s piroxilien o/ piroxiline piperien, -e, of piperine, -s pirrool piperitol piseen piperitoon piseïen o/ piseïne piperonaal piskidien o/ piskidine piperonielsuur pistool, -ole piperovatien of piperovatine pitboom pipet, -te pitiriase piraan pitometer piramidaal, -ale piton, -s piramide, -s pitosien o/ pitosine piramidoon pitressien o/ pitressine pirantreen pitso, -’s pirantroon pittoresk, -e piraseen pituïtêr, -e pirasien o/ pirasine pituïtrien o/ pituïtrine pirasolien o/ pirasoline piturien o/ piturine pirasoloon piurie pirasool pivaliensuur o/ pivalinesuur pireen pizzicato Pireneë pla o/ plaag o/ plae, ge- piretrol plaagsiek pirheliometer plaasvind, plaasge- piridien, -e, o/ piridine, -s plaatjie, -s piridoksien, -e, o/ plaatsing o/ plasing piridoksine, -s plae o/ pla o/ plaag, ge- piridoon plaerig, -e piriet plafon, -ne o/ -s pirimidien, -e, o/ pirimidine, plafonneer, ge- -s plagiaat pirindool plagiaris, -se piroboraat plagiëdries, -e pirodien o/ pirodine plagioklaas pirogallol plakkaat, -ate pirogeen plamuur, ge- pirokol plamuurmes piromekoonsuur plandoeka, -s )

204

planeer, ge- pleidooi, -e planetarium plein, -e planetêr, -e pleister, ge- planimeter Pleistoseen plankonveks pleit, ge- plankton pleks planometer pleksimeter plansjet, -te plektrum, -s of plektra plasenta pleochroïsme plasing o/ plaatsing pleonasme, -s plasma pleonasties, -e plasmaal plesier, -e plasmalogeen plesierig, -e plasmodium plessimeter plasmolise Plessislaer plastiek plet, ge- plasties, -e Pletie (die Kretie en die — plataan, -ane pletter (te — Zoop) platanna, -s pleuris plat dak pligshalwe Platduits, -e PlimsoIImerk plateel, -ele Plinius platform, -s plint, -e plat hand Plioseen platiaat ploe o/ ploeë o/ ploeg, ge- platina (onsuiwer erts) ploeëry platinum (element) ploeg, -oeë platjie, -s ploert, -e Plato plombeer, ge- plato, -’s Plooysburg Platonies, -e plotseling, -e platriem plousibel, -e; -er, -ste platsak pluiens o/ pluiings platskiet, platge- pluimaluin plat taal pluimstryk, ge- platteland pluimvee platvoete (liggaamsgebrek) pluiskeil Plautus plumbaan plavei, ge- plumbaat plebejer, -s plumbiet plebejies, -e plunjer, -s plebissiet pluralis plebs pluralisme 205 pluriformiteit pokke o/ pokkies plus-minus Pokwani plusquamperfectum polarimeter plusteken polarisasie Pluto polariteit plutokraat, -ate Pole (land) plutokrasie poleer, ge- plutonies, -e polei plutonium (element) polemiek, -e pluviometer polemiseer, ge- pneumaties, -e polenta pneumonie polêr, -e podagra poliamide o/ poliamied podesta, -s poliandrie podiet polichromie podium, -s polichroom, -ome podofillien o/ podofilline polieen podsol poliep, -e poedelnaak o/ poedelnakend poliets, poliets o/ -e; -er, -ste poëet, poëte polifaag poega polifonie poeletjie, -s poligaam, -ame poelpetaan, -ane, o/ poligamie poelpetaat, -ate o/ -aters poligamis, -te poema, -s poliginie poena, -s poliglot, -te poenskop o/ koenskop, -pe poligoon, -one poesaka polihistor, -s poësie polikliniek poespas polimeer, -ere poëties, -e polimerie poets, -e polimorf, -e poets, ge- polimorfie o/ polimorfisme poewasa Polinesië pofadder Polinesiër, -s pogrom, -s Polinesies, -e pohaai o/ bohaai poliomiëlitis poikilositose polipeptidase poilu, -’s polipeptide o/ polipeptied poinsettia, -s polipoorsuur pointillisme polisie poise (eenheid van viskosi- polisieagent teit) polisindeton, -s 206 polistireen Pontius (iemand van — na politegniek Pilatus stuur) politegnies, -e ponton, -s politeïs, -te pontonnier, -s politerpeen Pool, Pole politiek, -e Pools, -e politikus, -se o/ politici poolshoogte politionaat poos (tydjie), pose politioonsuur poot-uit politoer popelien o/ popeline (klere- politoer, ge- stof) polka popperig, -e polka-masurka populariseer, ge- polo populariteit polonaise (musiek) populêr, -e; -der, -ste polonium (element) populien of populine (skeik.) polonys (volksdans en drag) populier, -e pols, -e populine o/ populien (skeik.) polvy, -e poreus, -e polys, ge- porfien of porfine pomelo, -’s porfier pomerans, -e porfine o/ porfien pommade, -s porfirien, -e, o/ porfirine, -s Pommere porfiriet Pommers, -e porfirine, -s, o/ porfirien, -e pomologie porie, -ieë pompelmoes of pampelmoes, pornografie -e porositeit pom-pom, -s porring pond (geldstuk, gewig), -e porselein o/ porslein Pondo, -’s porsie, -s pondok, -ke porslein o/ porselein Pondoland porslein o/ postelein (pïant) pond-vir-pond-stelsel port (op brief) Pongola portaal, -ale ponie, -s portefeulje, -s ponjaard, -e Port Elizabeth pons, -e Port Elizabethse (b.nw.) pons, ge- portfisiedeur pont (oor rivier), -e portiek, -e pontak portier, -s pontifikaal, -ale portlandsement pontifikaat portnatalboontjie ) ) ,

207 portnatalpatat o/ pouperisme portnatalpatatta pous, -e portret, -te pouse, -s portretteer, ge- pouseer, ge- Portugal pousgesinde, -s Portugees, -ese power, power o/ -e; -der, -ste Portugees-Oos-Afrika Praag portulak, -ke Praags, -e portuur of partuur, -s praatjiesmaker portwyn prageksemplaar pose ihouding), -s pragmatis, -te poseer, ge- Prakrit poseur, -s prakseer, ge- posisie, -s prakties, -e; -er o/ meer — positief, -iewe -ste o/ mees e positiewe (by sy — praktikum, -s o/ praktika positivis, -te praktiseer, ge- positron praktisyn, -s posjeer, ge- praktyk, -e posmeester-generaal, praseodimium (élemeni) posmeesters-generaal praseoliet posseël praterig, -e postelein o/ porslein (plant) Praxiteles poste restante predestinasie posteriori (a — predestineer, ge- postulaat, -ate predikaat, -ate postuleer, ge- predikant, -e postuur, -ure predikantsvrou posunie predikasie, -s posvat, posge- predikatief, -iewe potas prediker, -s Potchefstromer, -s predisponeer, ge- Potchefstroom predomineer, ge- potensiaal (s.nw.), -iale preëksistensialisme potensieel (b.nw.), -iële prefek, -te potensiometer prefektuur potentaat, -ate prefereer, ge- potjieslatyn preferent, -e potlood, -ode, of potloot, -ote prefiks, -e potpourri pregnaan pottebakker pregnandiol poueier pregnandioon pouper, -s pregnanoloon ) 208

pregnant, -e presiseer, ge- pregnenoloon presisering prehistories presisie prei (groentesoort) preskripsie, -s prejudiseer o/ prejudisieer, pressie ge- prestasie, -s prekêr, -e; -der, -ste presteer, ge- prekerig, -e prestige prelaat, -ate presumasie preliminêr, -e presumeer, ge- prelude, -s presumpsie preludium, -s pretendent, -e premie, -s pretensieus, -e premis, -se preteritum, -s o/ preterita preniteen Pretoriaan, -iane, o/ prent, -e Pretorianer, -s prentbriefkaart Pretoria-Wes prenteboek preuts, preuts o/ -e; -er, -ste prentjie, -s preutsheid preparaat, -ate prewel, ge- preparasie, -s prieel, -iële, o/ prinjeel, -ele prepareer, ge- prima kwaliteit prêrie, -s primaat, -ate prerogatief, -iewe primarius, -se o/ primarii presbiopie primêr, -e Presbiteriaan, -iane primitief, -iewe Presbiteriaans, -e primogenituur presedent (voorbeeld), -e primordiaal, -iale presens, -e primulien o/ primuline presensielys prinjeel, -ele, o/ prieel, -iële prins-gemaal, -aals -ale present (geskenk), -e o/ prinsipaal, -ale presentabel, -e prinsipe, -s presenteer, ge- prinsipieel, presenteksemplaar -iële prior, -s preservasie priori (a — preserveer, ge- prioriteit presideer, ge- priory, -e president (staatshoof), -e Priscianus President Brandstraat prisma, -s presidium privaat, -ate presies, presies o/ -e; -er, -ste privaatdosent presipitaat, -ate privaatsekretaris o/ presipiteer, ge- private sekretaris 209 privilege o/ privilegie, -s projektiel, -e probeer, ge- projektor, -s problematies, -e proklamasie, -s produksie proklameer, ge- produktehandelaar proklise o/ proklisis produktief, -iewe prokonsul produktiwiteit prokopee produseer, ge- prokreëer, ge- produsent, -e prokurasie, -s proe o/ proef, ge- prokureur, -s proef, proewe prokureur-generaal, proefkonyn prokureurs-generaal proefondervindelik prolamien o/ prolamine profaan, -ane proleet, -ete profanasie prolepsis profaniteit proletariaat profeet, -ete proletariër, -s profesie, -ieë prolien, -e, o/ proline, -s professie, -s proloog, -oë professioneel, -ele promenade, -s professor, -e o/ -s promesse, -s professoraal, -ale Prometheus professoraat, -ate prometium (element) profeteer (voorspeT), ge- prominent, -e profetes, -se promiskuïteit profiel, -e promosie, -s profilakse promotor, -s profilakties, -e promoveer, ge- profileer, ge- promp, -te profiteer (voordeel hehaaï), pronkerig, -e ge- pronk-ertjie profyt, -e pronkertjie (klein pronker), progesteroon -s prognatisme pronomen, pronomina prognose, -s pronominaal, -ale program, -me pronsaalboontjie programmaties pront-uit progressief, iewe proosdy, -e progressiwiteit propaan prohibisie propadieen projeksie, -s propaganda projekteer, ge- propagandis, -te 210 propagandisties, -e prostituut, -ute, o/ prostituee, propanaal -s propanol protagisterol propanoon protagoon propedeuties, -e Protagoras propeen protaktinium {element) propesien o/ propesine protamien, -e, o/ protamine, propileen -s propiofenoon protandrie propionaat protease propionitriel proteien, -e, o/ proteïne, -s propioonsuur proteksionis, -te proponent, -e protektoraat, -ate proponentseksamen proteose proporsioneel, -ele proteroginie propvol protes, -te propynsuur protesis prorogeer, ge- Protestant, -e prosaies, -e Protestantisme prosais, -te Protestants, -e proscenium, -s protesteer, ge- prosedeer, ge- protesvergadering prosedure, -s Proteus prosektor, -s protiel prosekusie, -s protogeen proseliet, -e protogenese proselitisme protoginie prosenchiem protokol, -le Proserpina proton, -e proses, -se protopien, -e, o/ protopine, -s prosessie, -s protoplas, -te proses-verbaal protoplasma prosodie protosoon. protosoa o/ prosopografie protosoë prosopopeia prototipe, -s prospekteer, ge- Provence prospekteerder, -s Provensaal, -ale prospektus, -se Provensaals, -e prostaat proviand prostituee, -s, o/ prostituut, proviandeer, ge- -ute provinsiaal, -iale prostitueer, ge- provinsialisme prostitusie provinsie, -s 211 jrovisie pterodaktiel, -e jrovisioneel, -ele ptialase 3rovokasie, -s p’tjie, -s jrovokateur, -s Ptolemeïes, -e ^rovoseer, ge- ptomaïen, -e, o/ ptomaïne, -s )ruiketyd puberteit )ruimboom o/ pruimeboom puberteitsjare )ruimedant, -e pubessien o/ pubessine ^ruis, -e publiek, -e ?*ruise publikasie i’ruisies, -e publiseer, ge- )ruisiesblou publisiteit )rulwerk Pudimoe )runasien o/ prunasine pueblo, -’s )ryk, ge- puerilisme )rysenswaardig pueriliteit )rysgee, prysge- puik; -er, -ste )salm, -s puil o/ peul, ge- )salmis, -te puin )salmsing, ge- puisie, -s )sammiet pulegol )seudepigTaaf pulegoon )seudomorf, -e pullmanwa )seudoniem, -e pulsimeter )sige (firees) pulsometer )sigiater, -s pulveriseer, ge- )sigiatrie pulviensuur o/ pulvinesuur )sigies, -e pulviniensuur o/ )sigoanalise pulvininesuur )sigologie Puniër, -s )sigoloog, -oë Punies, -e )sigomonisme punktuasiestelsel )sigopaat, -ate punktueer, ge- )SÍgose, -s punktuur, -ure )sigoterapie puntdig, -te )sigoties, -e puntelys )sigotrien o/ psigotrine puntenerig o/ punteneurig, -e )SÍgrometer pupil, -le )silomelaan puree )sittakose purgasie, -s )st! purgatol )teridien o/ pteridine purgeer, ge- )íerien o/ pterine purien, -e, o/ purine, -s 212 puris, -te R puristies, -e Puritanisme r, -’e o/ -’s Puritein, -e raad (voorligting), raadge- Puriteins, -e winge o/ raadgewings puroon raad (bestuursliggaam), rade purpurien o/ purpurine raadgewend, -e purulent, -e raad-op put, -te raadpleeg, ge- put, ge- raadslid putrefaksie raaf, rawe putresien, -e, of putresine, -s raaigras puts (emmer), -e raaisel, -s Putsonderwater raak gooi py. -e raaklyn pyl (om mee te skiet), -e raak skiet pyl (snel heweeg), ge- raak skoot pylreguit raak slaan pylvak raar, raar o/ rare; -der, -ste pyn, -e raat (middeï), rate pynappel rabarber Pyrrhus-oorwinning rabat, -te rabbedoe o/ robbedoe, -ë o/ Q -s, o/ rabbedoes o/ robbedoes, -e rabbi, -’s q, -’s Q-boot rabbinaat, -ate Q-taal rabboni rabbyn, -e q’tjie, -s quadrivium rabdiet Quai d’Orsay rabies Quebec rabol, -le Queenis, -te radar Queensland radbraak, ge- Queenstown radeloos, -ose quidproquo radikaal, -ale Quinckebuis radiks, -e Quintilianus radio, -’s Quirinaal radioaktief Quirinus radiografie quisling, -s radiolariet quodlibet radioliet Q-wig radiologie 213

radioloog, -oë rantsoen, -e radium (element) rantsoeneer, ge- radius, -se rapallie radja, -s rapanoon radon (element) rapat radys, -e rapiensuur o/ rapinesuur rafaksie o/ refaksie (korting) rapier, -e rafel, -s rapinesuur of rapiensuur raffia rapontien o/ rapontine raffinadery, -e rapport, -e raffinadeur, -e of -s rapporteer, geraffineer, ge- rapporteur, -s raffineerdery, -e rapsodie, -ieë raffinose rapsskoot rafflesia rarefaksie ragiometer rariteit, -e ragitis raseg, -te raglanpatroon rasemaat raisin-blanc (druifsoort) rasemaling rasemiseer, raket, -te ge- rasend, -e rakker, -s Ramadan raserig, -e Ramajana raserny Rambouilletskaap rasionaal, -ale rasionalis, -te ramenas, -se rasioneel, -ele ramkie, -ieë o/ -ies raspe o/ rasper, ge- rammetjie, -s ramnase rasper, -s rasuur, -ure ramnasien o/ ramnasine ramnetien o/ ramnetine rat, -te ramnitol ratanien o/ ratanine ramnose ratel, -s ratifikasie rampokker, -s ratifiseer, ge- rampsalig, -e ^ ratineer, gerand (kant), -e randsteen ratio rangeer, ge- ratoe, -s rauwolfien o/ rauwolfine rangeerder, -s Rangoen ravot, ge- rangskik, ge- ravyn, -e ranonkel, -s rayon ransig, -e reageer, ge- rant (klipperige hoogte), -e reagens, reagentia 214

reagrarisasie reëel, reële reaksie, -s reël, -s reaksionêr, -e; -der, -ste reël, ge- reaktansie reëling (skikking), -e o/ -s reaktant, -e reëlloos, -ose realia reëlmatig, -e realis, -te reëlreg realiseer, ge- reëltjie, -s realisties, -e reën o/ reent, reëns Réaumur reën o/ reent, ge- rebel, -le reënboog o/ reentboog rebelleer, ge- reënerig, -e rebellie, -s reent of reën, reëns rebels, -e reent o/ reën, ge- rebusskrif reentboog o/ reënboog redaksie, -s reëntjie, -s redaksioneel, -ele reenttyd o/ reëntyd redakteur, -e of -s reet, rete redaktrise, -s refaksie o/ rafaksie (korting) reddeloos, -ose referaat, -ate reddingsboot referendaris, -se rede, -s referendum, -s rede, redevoeringe of referensie, -s redevoerings referent, -e redekawel, ge- referte redelik, -e refleks, -e redelikerwys o/ redelikerwyse refleksie, -s redeloos, -ose refleksief, -iewe redenaar, -aars o/ -are 1 reflekteer, ge- reflektor, -s redenasie, -s Reformasie redeneer, ge- refraksie redery, -e refraktiwiteit rederyker, -s refraktometer redetwis, ge- refraktor, -s redigeer, ge- refrein, -e reduksie refutasie reduplikasie reg, -te redupliseer, ge- regaf reduseer, gereg agter ree, reë regatta, -s reebok (in Europá) regeerder, -s reeds regenerasie ) ) ) 215 regent, -e regtig waar regentes, -se reguit regering, -e o/ -s regularisasie, -s regeringsvorm regulariseer, ge- regeringsweë (van — regulasie, -s reggeaard, -e regulateur, -s reghoek (reghoekige vier- regulator, -e kant) reguleer, ge- reghoekig, -e reguleerder, -s regie regverdig, -e regime, -s reg voor regiment, -e rehabilitasie regionaal, -ale rehabiliteer, ge- regisseur, -s rei (koor), -e regisseuse, -s reier, -s register, -s reik (aanbied; strek), ge- registrasie reikhals, ge- registrateur, -s reiling o/ reling (van ’n wa), registreer, ge- -s regkom, regge- rein, rein of -e; -er, -ste reglement, -e reinig, ge- reglementeer, ge- reinigingsmiddel regop reïnkarnasie reg-reg o/ rêrig reinkultuur regres reis (toer), -e regressief, -iewe reis (toer), ge- regs (bw.) reisang _ regs (b.nw.), -e reisies of resies regsbegrip reisiger, -s regskape reiskaaf regskapenheid rekapituleer, ge- regs om rekene regsomkeer (s.nw.) rekening, -e o/ -s regsweë (van — rekeningkunde regte (na — rekenmeestersvak) regte hoek (hoek van 90 ( rekenkunde (skoolvak) grade) regterarm rekkerig, -e regterhand reklame, -s regterkant reklameafdeling regterkantse o/ regterkantste reklameer, ge- regterlik, -e rekognisie regtig, -e rekommandeer, ge- 216 rekonie (hetaling ter erken- remonstransie ning van reg) Remonstrant, -e rekonsiliasie Remonstrants, -e rekonsilieer, ge- remunerasie rekonstrueer, ge- remunereer, ge- rekonstruksie, -s Renaissance rekord, -s Renaissancis, -te rekruteer, ge- rendabel, -e rekruut, -ute rendement rektaal, -ale renderend, -e rektifikasie rendier rektifiseer, ge- renegaat, -ate rektometer renium (element) rektor, -e o/ -s rennase rektoskoop, -ope renons rektum renoster, -s rekuseer, ge- renovasie rekwisisie, -s renoveer, ge- relaas, -ase rens ( — melk) relais rentenier, -e o/ -s relatief, -iewe renunsiasie relativisme renunsieer, ge- relatiwiteitsteorie reofoor, -ore relegeer, ge- reologie relevant, -e reometer releveer, ge- reorganisasie, -s relief o/ reliëf reorganiseer, ge- reliek, -e reostaat religie, -ieë o/ -s reotropie religieus, -e reparasie, -s relik, -te repareer, ge- relikwie, -ieë repatriasie reling o/ reiling (van ’n wa). repatrieer, ge- -s reperkussie, -s relletjie, -s repertoire, -s rem, -me repertorium rem, ge- repeteer, ge- remanent, -e repetisie, -s Rembrandtiek repliek, -e reminissensie repliseer, ge- remise, -s repositorium remitteer, ge- representeer, ge- 217 repressie, -s resonansieruimte reproduksie, -s resorsinol reproduseer, ge- respek reptiel, -e respektabel, -e republiek, -e respektieflik o/ republikanisme respektiewelik republikein, -e respondeer, ge- republikeins, -e respondent, -e repudieer, ge- responsie, -s reputasie, -s respyt requiem ressort, -e rêrig o/ reg-reg ressorteer, ge- res, -te restaurant o/ restourant, -e resasetofenoon o/ -s reseda, -s restourasie resenseer, ge- restoureer, ge- resensent, -e resumeer, ge- resensie, -s resveratrol resent, -e retamien o/ retamine resep, -te retardasie resepsie, -s retardeer, ge- reservaat, -ate reteen reservasie, -s retina, -s reserveer, ge- retiniet reservis, -te retireer, ge- reservoir, -s r’etjie, -s reserwe, -s retoer Reserwebank retoriek reses retories, -e residensie, -s retorika residensieel, -iële Reto-Romaans, -e resident, -e retorsie residivis, -te retoucheer, ge- residu, -’s retronekanol resies o/ reisies retronesien o/ retronesine resiprook, -oke retroperitoneaal, -eale resiprositeit retrorsien o/ retrorsine resitasie, -s reuk o/ ruik, -e resitatief, -iewe reun, -e o/ -s resiteer, ge- reúnie resoen (porsie), -e reusearbeid resolusie, -s reusel 218

Réveil rioel, -e revideer, ge- rioleer, ge- revisie rioliet revokasie riool, riole revolusie o/ rewolusie, -s ripidoliet revolusionêr of rewolusionêr, ripuaries, -e -e risaliet revue, -s risien o/ risine rewolusie of revolusie, -s risiensuur o/ risinesuur rewolusionêr o/ revolusionêr, risiko, -’s -e risine o/ risien rewolwer, -s risinesuur o/ risiensuur Rexis, -te risinien, -e, o/ risinine, -s Rhodesië, -s riskant, -e Rhodos o/ Rhodus (eiland) riskeer, ge- Rhóne risofoor, -ore rib, -be o/ -bes risoonsuur ribbebeen rissie, -s ribbetjie, -s rit, -te ribbok (in Suid-Afrika) ritme, -s riboonsuur ritmiek ribose ritmies, -e riemspring, riemge- ritmometer rietdakhuis rits, -e riewas-riewas rituaal, -uale rif, riwwe ritualisme riffel, -s ritueel, -uele Rifstam ritus, -se rigabalsem rivier, -e Riviersonderend rigiditeit rigorisme rob, -be robbedoe o/ rabbedoe, -ë o/ -s, rigtingslyn o/ robbedoes o/ rabbedoes, riksdaalder, -s -e riksja, -s Robbeneiland rimboe, -s robbevangs ringeloor, ge- robinien o/ robinine rinkhals, -e robinose rinkink, ge- robot, -s o/ -te rinnewasie o/ ruïnasie roburiet rinneweer o/ ruïneer, ge- robuus, -te rinofoor, -ore robuustheid rinoskoop, -ope robyn, -e ,

219 rodaan rogbrood rodamien o/ rodamine roggel, ! ge- rodanaat rojaal, -ale rodanielsuur rojalis, -te rodanien of rodanine rojeer, ge- rodeose rokerig, -e rodinol rolletjie, -s rodisoonsuur rolnaat rodium (element) rolystervark rododendron, -s Romaans, -e rodomontade, -s roman (verliaalvorm), -s rodoniet roman (vissoort), -ne of -s rodopsien of rodopsine romanesk, -e roebel, -s Romanis, -te roede, -s Romanistiek Roedtan romanse, -s roei, -e Romantiek roeispaan romantiekerig, -e roekeloos, -ose romanties, -e; -er o/ meer — Roemeen, -ene o/ Roemeniër, -ste o/ mees e -s romantikus, -se o/ romantici Roemeens, -e rombies, -e Roemenië romboëder, -s Roemeniër, -s o/ Roemeen, romboïdaal, -ale -ene romboïde, -s o/ romboïed, -e roemryk, -e rombus, -se roepee, -s Rome roer, -s Romein, -e roesemoes o/ roesmoes Romeins, -e roeserig o/ roesterig, -e Romeins-Hollands roesmoes o/ roesemoes rommelary o/ rommelry rond, -e; -er, -ste roesterig o/ roeserig, -e roesvry rondas, -se rondawel, roet -s ronde (rondgang beurt), -s roete, , -s Rondebosch Roeteen, -ene Rondebosse (b.nw.) Roeteens, -e rondeel, -ele Roetenië rondgaan, rondge- roetine rondgang rofie, -s rondloop, rondge- rofkas (s.nw.) rondom rofkas, ge- rondomtalie 220 rondskrywe, -s rotameter rondte (rondheid, kring, om- Rotariër, -s trek), -s rotasiestelsel ronduit rotasisme rondvraag roteensuur rondweg rot en kaal rong, -e rotenoon ronkedoor, -s rotgans rontgenfoto rotiensuur o/ rotinesuur rontgenologie roting Rontgenstraal rotogravure Roodepoort rotor, -s roof (diefstal) rottang, -s roof (van ’n wond), rowe rotting (verrotting) roof o/ rowe, ge- rousoolvelskoen rooi-aas Rouxspos rooi-els Rouxville rooierig, -e rowe o/ roof, ge- Rooikaffer rowlandiet rooiminie ru, ru o/ -e -we; -er of Rooitaal -wer, ruuste Rooiuitsig rubaan roomafskeier rubanol Rooms, -e rubanoon Rooms-Katoliek rubatoksaan roosmaryn rubatoksanoon roosrooi rubberaanplanting Roossenekal rubeaan rosaki (druifsoort) rubeen rosamien of rosamine rubelliet rosanilien o/ rosaniline rubiaansuur róse (’n — kleur) Rubicon rosella (plant) rubidien o/ rubidine roseola (huiduitslag) rubidium (element) roset, -te rubiseen rosindoon rubreen rosindulien o/ rosinduline rubriek, -e rosolsuur rubriseer, ge- rostra rudimentêr, -e rostrum rúensagteroor rosyn, -e rúensveld rosyntjie, -s rufiaansuur rot, -te rufien o/ rufine )

221 nifigallol Rusland rufine o/ rufien rusoord rufol ruspe o/ rusper, -s rug (liggaamsdeel of heuwel), ruspouse, -s rúe o/ rúens o/ rugge of Russies, -e ruggens Russifikasie ru-gare o/ ru-garing Russofiel, -e rugby Russomanie ruggespraak Rust de Winter ruggraat rusteloos, -ose Rugiër, -s rustiek, -e rugsteun, ge- rustisiteit rugstring, -e rutenaat ruheid rutenium (element) Ruhmkorffklos rutiel ruig, ruig o/ -e o/ ruie; ruier rutien o/ rutine o/ ruiger, ruigste rutonaal ruigte, -s ruwerker ruik o/ reuk, -e ry (reeks), -e ruik, ge- ry o/ rye o/ ryg, ge- ruimskoots ry, ge- ruïnasie o/ rinnewasie rygnaald ruïne, -s ryk (s.nw.), -e ruïneer o/ rinneweer, ge- ryk (b.nw.), ryk o/ -e; -er, ruite o/ ruitens (by haart- -ste speï) ryklik ruite-aas o/ ruitenaas ryksweë (van — ruitersalf rymelary ruitjiesgoed. Ryn Rynlands, -e ruk lank (’n ) rumatiek Ryns, -e Rynwyn rumaties, -e ryp, ryp o/ -e rumba (dans), -s ryp, ge- rumoer, -e rys (voedseï) runderpes rys (styg), ge- rune, -s rysbrensie rune-inskripsie rysig, -e runeskrif rysmier runies, -e rysmier, ge- runnik, ge- Rysmierbult Rus, -se rystebry rusie, -s rysterplank ! ) 222

s safterig o/ sawwerig, -e sag, -te s, -’e saga, -s sa! sagaardig, -e saad, sade, o/ saat, sate sage, -s saag, sae saggaraat o/ sakkaraat saag o/ sae, ge- saggarase o/ sakkarase saailing saggaride o/ saggaried, o/ saakgelastigde, -s sakkaride o/ sakkaried saal (groot vertrek), sale saggarien o/ saggarine, o/ saal (rysaál), -s sakkarien o/ sakkarine saam o/ same saggaroonsuur o/ saamhorigheidsgevoel sakkaroonsuur saamsmelt, saamge- saggarose o/ sakkarose saamstel, saamge- saggerig o/ sagterig, -e saans saggies saat, sate, o/ saad, sade sagittaal, -ale sabadien o/ sabadine sagkens sabander, ge- sagmoedig, -e Sabbat, -te sago Sabbatariër, -s sagrynleer Sabbataries, -e sagtebal (spel) Sabbatsheiliging sagterig o/ saggerig, -e sabbatsreis sagte vrugte sabel, -s Sagtevrugtebeurs Sabellianisme sagtheid Sabiër, -s Saharawoestyn sabineen sajet sabinol sajodien o/ sajodine sabotasie sake (ter — saboteer, ge- sakekennis Sabyn, -e sakkaraat o/ saggaraat Sabyns, -e sakkarase o/ saggarase Sadduseër, -s sakkaride o/ sakkaried, o/ sadisme saggaride o/ saggaried sae o/ saag, ge- sakkarien o/ sakkarine, o/ saf, -te saggarien o/ saggarine safari, -’s sakkaroonsuur o/ saffier, -e saggaroonsuur saffraan, -ane sakkarose o/ saggarose safranaal sakkerloot safranien o/ safranine sakkeroller, -s safrool sakrament, -te 223

Sakramentariër, -s salsolidien of salsolidine Sakse salsolien o/ salsoline Sakser, -s salueer, ge- Saksies, -e salutasie saksiesblou saluut, -ute sakuranien o/ sakuranine salvo, -’s salamander o/ salmander, -s salwe o/ salf, ge- salammoniak o/ salmiak salwend, -e salarieer, ge- SamaritaeLn, -ane salaris, -se Samaritaans, -e salasiensuur o/ salasinesuur samarium (element) Saldanhabaai sambal saldo, -’s sambok, -ke salf sambreel, -ele o/ -s salf o/ salwe, ge- sambunigrien of salie sambunigrine Saliër, -s same o/ saam Salies, -e samegestel, -de o/ salifeen samegesteld, -e saligenien o/ saligenine samekoppeling, -e o/ -s saliger ( — gedagtenis) samelewing Saligmaker samestelling, -e o/ -s saligspreking, -e o/ -s Samniet, -e salipirien o/ salipirine Samnities, -e salisielsuur samoem, -s salitannol Samojeed, -ede salitimol Samojeeds, -e Sallustius samowar, -s salm, -s sampan, -s sampioen, salmander o/ salamander, -s -e Salmasius Samuel sanatorium, -s o/ sanatoria salmiak o/ salammoniak sandaal, -ale salmien o/ salmine sandarakolsuur salol sandelhout Salomo sanderig, -e Salomonies, -e sandgrond salon, -ne o/ -s sandhireël salot, -te saneer, ge- salotui sanering salpeter sangerig, -e salpeterigsuur sanguinarien o/ sanguinarine salpetersuur sanguinies, -e

8—Afrik. Woordelys ,

224

sanguitvoering sarong, -s Sanhedrin sarotamnien o/ sarotamnine sanidien o/ sanidine sarsaparilla sanik, ge- sarsasapogenien o/ sanitêr, -e sarsasapogenine sanksie, -s sarsasaponien o/ sanksioneer, ge- sarsasaponine Sanskrit sarsie, -s Sanskrities, -e sassafras (boomsoort) santaleen sassoliet santalol sat ( — en siek) santepetiek Satan santonien o/ santonine Satanas Sap, -pe satanies, -e sap, -pe satans, -e sapogeen satanskind sapogenien o/ sapogenine satelliet, -e saponien, -e, o/ saponine, -s satemtaal saponiet sater, -s sapotien o/ sapotine Saterdag sapperig, -e Saterdagaand sappeur, -s Saterdagse sappig, -e satineer, ge- saprofiet, -e satinet, -te sapropel satire, -s sapropeliet satiriase sapryk, -e satiries, -e saranie satirikus, -se o/ satirici Saraseen, -ene satisfaksie Saraseens, -e satraap, -ape sardien, -s Saturnalieë (mv.) sardiensblik saturnisme Sardinië Saturnus sardis satyn sardonies, -e Saulspoort sardoniks, -e savanne, -s sardyn, -e savojekool sarkasme, -s sawwerig o/ safterig, -e sarkasties, -e; -er o/ meer — saxofoon, -one -ste o/ mees e scenario, -’s sarkofaag, -ae scenografie sarkokollien o/ sarkokolline scheeliet sarkosien o/ sarkosine Schweizer-Reneke 225

Scriba Synodi seer, sere scudo, -’s seer; -der, -ste Scylla seerderig, -e se (ma — hoed) seespieël sê of seg, ge- seëtog o/ segetog séance, -s Seeu, -e sebasiensuur o/ sebasinesuur Seeus, -e seborree seevaarder, -s sebra, -s seevaart sedanolide o/ sedanolied seëvier o/ segevier, ge- sedanoonsuur seevlak sedeer, ge- seewier, -e seder, -s sefier, -e o/ -s Sederberg seg o/ sê, ge- sedert sege of seë (oorwinning) sedertdien segepraal o/ seëpraal sedimentasie segetog o/ seëtog sedisie segevier o/ seëvier, ge- sedisieus, -e seggenskap sedoheptitol seggingskrag sedoheptose segment, -e see, seë segregasie seë o/ sege (oorwinning) segregeer, ge- see-eend segsman, -ne o/ segsliede o/ see-engte segslui Seekoegat (pleknaam) seidissel o/ suidissel, -s seekoegat o/ seekoeigat seijy o/ sejy o/ siejy seekoei, -e seilboot seekoeibul seilnaald seekoeigat o/ seekoegat sein, -e seel (doopseel), -s sein, ge- seël (op ’n brief), -s seis, -e Seeland seismograaf, -awe seëlring seismologie seeman, -ne o/ seeliede o/ seisoen, -e seelui sejy o/ seijy o/ siejy seemoondheid sekalien o/ sekaline seemsleer sekans, sekante seën (net), -s sekelstert seën, -inge seker, seker o/ -e; -der, -ste seën, ge- sekerheidshalwe seëning, -e Sekhukhune (pleknaam) seëpraal o/ segepraal sekisanien of sekisanine ) 226 sekisanolien o/ sekisanoline selenide, -s, o/ selenied, -e Sekoekoenieland o/ seleniet Sekoekoensland selenigsuur sekondant, -e selenofeen sekonde, -s selenofuraan sekondeer, ge- selery o/ seldery sekondêr, -e selfaansitter sekreet, -ete selfgemaak, -te sekretaresse, -s selfkant (alkant — sekretariaat selfversekerdheid sekretaris, -se selibaat sekretarisvoël selineen sekretien, -e, o/ sekretine. -s sellulêr, -e sekse, -s selluloïde o/ selluloïed seksie, -s sellulose sekstant, -e Selonsrivier sekstet, -te selonsroos seksualiteit selwand seksueel, -uele semafoor, -ore sektaries, -e semantiek sektarisme semanties, -e sekte, -s semasiologie sektor, -e o/ -s sement sekularisasie semester, -s sekulariseer, ge- semidien o/ semidine sekulêr, -e Semiet, -e sekunde, -s semikarbasoon sekundus, -se o/ sekundi seminarie, -s sekuriteit, -e Semiramis sekuur, sekuur o/ -ure; -der, Semities, -e -ste senaat, -ate sekwestrasie senaatsvergadering sekwestreer, ge- senator, -e o/ -s seladoniet sendbrief selakantide, -s sendeling, -e o/ -s Selatirivier seneblare seldery o/ selery Seneca seldsaam, -ame senesien o/ senesine seleen (element) senesiosien, -e, o/ senesiosine, selei o/ sjelei -s selenaat seng, ge- selenasolien o/ selenasoline seniel, -e selenasool seniliteit 227

sening, -s separatisties, -e senior (b.nw.) seperien o/ seperine senior, -es o/ -s sepia senioriteit sepsien o/ sepsine senit sepsis senoon septanose sens, -e September sensasie, -s septer, -s sensasioneel, -ele septet, -te sensor, -s septisemie sensualisme Septuagint o/ Septuaginta sensueel, -uele seraf, -im o/ -s sensureer, ge- serafyn (engel), -e sensus seramiek o/ keramiek sensuur Serapis sensuurraad seratien o/ seratine, o/ sent (muntstuk), -e keratien o/ keratine sentenaar, -s serebraal, -ale sentensieus, -e serebroon senterboor seremonie, -s sentesimaal, -ale seremonieel, -iële sentimentalis, -te serenade, -s sentimentaliteit seresien o/ seresine sentimenteel, -ele serfyn (instrument), -e sentimeter, -s serge o/ sersje sentour, -e serie, -ieë o/ -ies sentraal, -ale serielserotaat Sentraal-Afrika serien, -e, o/ serine, -s Sentraalstraat serieus, -e; -er, -ste sentrale, -s serine, -s, o/ serien, -e sentralisasie sering, -e sentraliseer, ge- serisien o/ serisine sentreer, ge- serium (element) sentrifugaal, -ale serk, -e sentrifuge, -s sermeinpeer sentripetaal, -ale sero o/ zero, -’s sentrum, -s of sentra serodiagnostiek senuaandoening seroet, -e senuagtig o/ senuweeagtig, -e serologie senustelsel o/ senuweestelsel seroteen senuwee, -s serotiensuur o/ serotinesuur Seoding serp, -e separatis, -te serpentine, -s 228 serpentyn (mineraal) setel, -s sersant, -e setfout sersant-majoor, -s setielalkohol Sersantsrivier seties (dans), -e sersje o/ serge setlaar, -s sertifikaat, -ate sentrasiensuur o/ sentrasine- sertifiseer, ge- suur Sertorius Setsjoeana (minder weten- serum, -s skaplike naam vir taaï) of servet, -te Tswana servies, -e setter, -s Serwië seur, -s Serwiër, -s seur, ge- Serwies, -e sevadien o/ sevadine serwituut, -ute sevantrol Serwo-Kroaties, -e sevien o/ sevine ses, -se SeviIIa sesam sevillien o/ sevilline sesamien o/ sesamine sevine o/ sevien sesamol sewe, -ns o/ -s sesamolien o/ sesamoline Sewegesternte sesde sewe keer sesessie sewe maal sesium (element) sewentiende eeu sesiumasetaat sewentiende-eeus, -e seskwiterpeen sewentig sesmaandeliks, -e sewevoud Sesoeto (minder wetenskap- Seweweekspoort lïke benaming) of Suid- Seychelle Sotho sfaleriet, -e Sesostris sfeer, -ere sesreëlig, -e sferies, -e sessie, -s sferoïde, -s, o/ sferoïed, -e sestiende eeu sferoliet, -e sestiende-eeus, -e sfigmograaf, -awe sestig sfinks, -e Sestos ’s-Gravenhage sesuur (tydstip) Shangana (taaT) ses uur (tydsduur) Shona (taaT) sesvlak siaansuur sesvoud Siam set, -te Siamees, -ese set, ge- sianaat ! ) ) )

229

sianide, -s, o/ sianied, -e sif, ge- sianien o/ sianine sifilis sianogeen sifilities, -e sibariet, -e sifon, -s Siberië sig (in — op — Siberiër, -s sigaar, -are Siberies, -e sigaret, -te sibille, -s Sigem sibillyns, -e Sigeuner, -s Siciliaan, -iane signien o/ signine Siciliaans, -e sigorei Sicilië sigsag sideriet sigself sideroliet siklies, -e sideroskoop, -ope sikloheksaan sideroxilon sikloheksanoon s’ie, -s siklohekseen sie ! o/ sies sikloheptadieen sieal (dis — sikloïde, -s, o/ sikloïed, -e siebie, -s sikloon, -one siejy o/ seijy o/ sejy sikloop, -ope siekefonds siklopentanoon siekekamer siklopenteen siekerig, -e siklus, -se o/ sikli siekeverlof o/ siekteverlof siks (hy my — sieklik, -e sikspens, -e siekteverlof o/ siekeverlof sikutoksien o/ sikutoksine sieling o/ sjieling, -s silaan sielkundige, -s silanol sielsbegeerte Silenus sielsieke-inrigting Silesië sieltjie, -s Silesiër, -s sieltoog, ge- Silesies, -e sielverheffend, -e siembamba silhoeët, -te silhoeëtteer, sieps-en-braaiboud ge- sieraad, -ade siliaansuur sieriehout siliet sierra, -s silika sies ! o/ sie silikaan siësta, -s silikaat, -ate sies tog! silikomolibdaat sif, -te o/ siwwe silikon (element) 230 silikoon simpateties, -e silikose simpatie, -ieë silikowolframaat simpatiek, -e silinder, -s simpaties, -e silindries, -e simpatiseer, ge- silisaan simpatol siliside, -s, o/ silisied, -e simpel, simpel o/ -e; -er, -ste silisium simpleks, -e Silkaatskop simplisties, -e sillabe, -s simposium, -s o/ simposia sillabies, -e simptomatologie sillabus, -se simptoom, -ome sillimaniet simultaneïteit sillogisme, -s sinagoge, -s silo, -’s Sinai siloksaan sinalbien o/ sinalbine silokseen sinalefe silt sinandries, -e siltiaan sinapien o/ sinapine Siluur sinapolien o/ sinapoline silvaan sinaposematies, -e Silvanus sinchronies, -e silvasenesien o/ silvasenesine sinchroniseer, ge- silvestreen sinchronisme silwerbruilof sinchroon, -one silwerketting sindelik (skoon), -e silwer strale sindikaat, -ate simarien o/ simarine sinds (sedert) simarose sindsdien simase sinekdogee, -s simbaal, -ale sinekure, -s o/ sinekuur, -ure simbiose sineool simboliek sinerese , simbolis, -te sinergisme simbool, -ole sinestesie simeen Singalees, -ese simfilie Singapoer simfonie, -ieë singeneties, -e simmetrie sing-sing simmetries, -e singularis Simondium sinies, -e Simonides sinigrien o/ sinigrine simonie sinikus, -se o/ sinici 231

sinisme Sionis, -te sinister, -e Sionisme sinjaal, -ale Sionisties, -e sinjaleer, ge- sipier, -e o/ -s sinjeur, -s sipres, -se sinjo, -’s sir, -s sinkings sirdar, -s sinkopee sirene, -s sinkopeer, ge- siringidien o/ siringidine sinkretisme sirkel, -s sinksulfaat sirkoon (element) sinlik {wat die sinne betref), sirkulasie -e sirkuleer, ge- sinloos, -ose sirkulêre, -s sinnaber sirkumfleks, -e sinnebeeld sirkus, -se sinnolien o/ sinnoline sirokko, -’s sinodaal, -ale sis (stofnaam) sinode, -s sis, -te, o/ sist, -e sinoktonien of sinoktonine sisal Sinologie sist, -e, o/ sis, -te Sinoloog, -oë sisteem, -eme sinomenien of sinomenine sisteïen o/ sisteïne sinomenol sistematiek sinoniem, -e sistematies, -e; -er o/ meer sinonimiteit — , -ste o/ mees e sinopties, -e sistematiseer, ge- sinryk, -e sistidien o/ sistidine sinsbou sistien o/ sistine sinsnede, -s sistoskoop, -ope sintaksis sitaat, -ate sintakties, -e siteer, ge- sintalien o/ sintaíine siter, -s sintel, -s sitisaamsuur sinter, -s sitisien o/ sitisine Sinterklaas o/ Sint Nikolaas sitisolien o/ sitisoline sintese, -s sitochroom, -ome sinteties, -e sitosien o/ sitosine Sint Helenaperske sito-sito Sint Nikolaas o/ Sinterklaas sitosterol Sint Vitusdans sitraal sinus, -se sitraat !

232 sitrakoonsuur sjokeer, ge- sitramide o/ sitramied sjokolade, -s sitrien of sitrine Sjona (lid van stam), -s sitroen, -e sjor, ge- sitrofeen sjou, ge- sitronellaolie sjt ! o/ sjuut sitronellol skaad, ge- sitronien o/ sitronine skaaf, -awe sitrullien o/ sitrulline skaaf o/ skawe, ge- sitrus skaafplek sit-sit skaai, ge- situasie, -s skaamtegevoel sivetkat skaamteloos, -ose sivetoon skaar {werktuig of keep), -are siviel, -e skaar (menigte), -are, o/ siviele ingenieur skare, -s Sixtus skaars, skaars; -er, -ste Sixtyns, -e skaats, ge- sjaal, -s skadelik, -e sjabloneer, ge- skadu, -’s sjabloon, -one skadusy sjagger, ge- skaduwee, -s sjah, -s skaduweekant sjako, -’s skag, -te sjamanisme skakeer, ge- sjampanje skakelaar, -s Sjangaan, -s skakering, -e o/ -s Sjanghai skald, -e sjanker, -s skalmei, -e sjarmant, -e skamerig, -e sjarme, -s skandalig, -e sjef, -s skanddaad sjeik, -s skandeer, ge- sjelei o/ selei skandelik, -e sjerrie, -s Skandinawië sjibbolet, -s o/ -te Skandinawiëdrif sjiek o/ chic Skandinawiër, -s sjieling o/ sieling, -s Skandinawies, -e sjimpansee, -s skandium (element) Sjina o/ China skandvlek Sjinees o/ Chinees, -ese skans, -e Sjiwaïsme skaplik, -e sjofel, sjofel o/ -e; -er, -ste skapulier, -e 233

skarabee, -eë skepen, -e skare (menigte), -s, of skepie o/ skippie, -s skaar, -are Skepper (Opperwese) skarlaken skepper (iemand wat skep), -s skarnier, -e skeppingsvermoë skaterlag, ge- skepsel, -e (van God) of -s skatofagie (mense, volk) skatool skepsis skavot, -te skepties, -e skavuit, -e skeptikus, -se o/ skeptici skawe of skaaf, ge- skeptisisme skede, -s skêr, -e skeef, -ewe skerf, -erwe skeepsbemanning skering en inslag skei, -e skerm, -s skei of skeie, ge- skermutseling, -e o/ -s skeibaar of skeidbaar, -are skerpioen, -e skeidsregter skerpskutter, -s skeikundige, -s skertsenderwys o/ skeldnaam o/ skelnaam skertsenderwyse skeldwoord o/ skelwoord skets, -e skeleranesiensuur o/ skets, ge- skeleranesinesuur skewebek trek skeleratien, -e, o/ ski, -’s skeleratine, -s skielik o/ skierlik, -e skelet, -te skier skellak skiër, -s skelling, -s skiereiland skelm-skelm skierlik o/ skielik, -e skelnaam o/ skeldnaam skietgebedjie skelvis skild, -e skelwoord o/ skeldwoord skildery, -e skema, -s skilfer, -s skematies, -e skilfer, geskenk (gee), ge- skillareen skenkel o/ skinkel, -s skillaride, -s, o/ skillaried, -e skenker (gewer), -s skillaridien o/ skillaridine skenking, -e o/ -s skillitol skennis skilpad, -aaie skep (van die Opperwese), skimmeryk geskape skimpdig, -te skep, ge- skimpskoot skepel, -s skinder, ge- 234

skink (koffie —), ge- skoonskip maak skinkbord skoonskrif skinkel of skenkel, -s skoonveld wees skinker (iemand wat drank skoorsteen inskink), -s skoot o/ skot, skote skip, -epe skopien o/ skopine skipbreukeling, -e skopolamien, -e, o/ skippie of skepie, -s skopolamine, -s skis, -te o/ skist, -e skopoleïen o/ skopoleïne skisma skopolien o/ skopoline skisofrenie skoppe-aas o/ skoppenaas skist, -e o/ skis, -te skoppelmaai o/ skoppermaai, sklerenchiem -e, o/ skoppelmaaier o/ sklerodermie skoppermaaier, -s skleroproteïen, -e, o/ skoppenaas o/ skoppe-aas skleroproteïne, -s skoppens (in kaartspeï) sklerose skorriemorrie skob o/ skub, -be skors, ge- skobbejak, -ke skorsenierwortel skoelapper o/ skoenlapper skorsing (insek), -s skort, ge- skoener, -s skorting skoenlapper (mens), -s skot o/ skoot, skote skoenlapper o/ skoelapper Skot, -te (insek), -s Skotland skof (van ’n hees; werktyd), Skots, -e -te o/ skowwe skotskar skokiaan skotvry skolastiek skouburg skolasties, -e skouerhoog skolastikus, -se o/ skolastici skout, -e skolier, -e skout-by-nag, skoute-by-nag skollie, -s skraap (ja; skuur), ge- skommeling, -e o/ -s skramskoot skooier, -s skrander; -der, -ste skoolbesoekbeampte skrap (deurhaaï), ge- Skooleindsertifikaat- skree o/ skreeu, ge- eksamen skreebalie o/ skreeubalie skoolhou, skoolge- skreelelik o/ skreeulelik skoolraadsvergadering skreërig o/ skreeuerig, -e skoonheidsin skreeu o/ skree, ge- skoonheidsleer skreeubalie o/ skreebalie skoonmaak, skoonge- skreeuerig o/ skreërig, -e )

235 skreeulelik o/ skreelelik skuld, ge- skrefie, -s skuldelas skreiend, -e skuldenaar, -aars o/ -are skriba, -s skulptuur Skrif (die Heilige — skurf, -urwe skrif, -te Skurfkop skriftelik, -e skurwejantjie, -s Skriftuurlik, -e Skurwekop skrikkerig, -e skut {skutter), -s skrikmaak, skrikge- skut {skutkraal), -te skrobbeer, geskut {in die skut ja), ge- skrobbering, -e o/ -s skutloods skroef, -oewe skutellarien o/ skutellarine skroefdraaier o/ skuwerig o/ skuerig, -e skroewedraaier skyf, -ywe skroei-yster skyfie {bv. van ’n lemoen), -s skroewedraaier o/ skyfskiet, skyfge- skroefdraaier skynheilige, -s skrofuleus, -e sla of slae ( — kry) skrofulose Slaaf, -awe skroomlik, -e slaaf, -awe skrop, -pe slaaf o/ slawe, ge- skrop, ge- slaafsheid skrum, -s slaai, -e skrupuleus, -e slaaiolie skryf o/ skrywe, ge- slaan o/ slaat, ge- skryn, ge- slaaploos, -ose skrynend, -e slabak, ge- skrynwerk slae o/ sla ( — kry) skrywe o/ skryf, ge- slagtersmes Slagtersnek sku; -er o/ skuwer, skuuste slakkegang skub o/ skob, -be Slamaier, skud {heen en weer beweeg), -s slampamper, ge- ge- slampamperliedjie skuerig o/ skuwerig, -e Slams, -e skuif o/ skuiwe, ge- slaperig, -e skuifie {’n rook), — -s slavin, -ne skuilhou, skuilge- Slavis, -te skuimspaan slawe o/ slaaf, ge- skuiwe of skuif, ge- slawearbeid skuiwergat slawemy Skukuza Slawies, -e 236

Slawonië slu, slu o/ -e o/ -we; sluer o/ slee, -eë sluwer, sluuste Sleeswyk sluikhandel Sleeswyker, -s sluk, ge- Sleeswyk-Holstein slurf, -urwe, o/ slurp, -e Sleeswyk-Holsteiner, -s slurp, ge- Sleeswyk-Holsteins, -e slykerig, -e Sleeswyks, -e slymerig, -e sleggerig o/ slegterig slytasie, -s slegsê, slegge- slyterig, -e slegterig o/ sleggerig smaad, ge- slegtheid smaakloos, -ose slegtigheid smaldeel Sleipnir smalt slendang, -s smarag,—de slenter, ge- smartlik, -e slet, -te smedig o/ smydig, -e sleutel, -s smee o/ smeed, ge- slib smeebaar o/ smeedbaar, -are slib, ge- smee-eend slikgrond smeerkanis, -se slimmerd, -s smekeling, -e slimpraatjie smetloos, -ose slobkous smid, smede o/ smids, o/ slodderig, -e smit, -te slodderjoggem smiddae o/ smiddags slodderkous Smirna sloep, -e Smirnioot, -iote sloerie, -s smit, -te, o/ smid, -s o/ slojd smede slons, -e Smitswinkelbaai slonserig, -e smokkelary o/ smokkelry sloof o/ slowe, ge- smoorklep slordig, -e smoorverlief, -de slotopmerking smórens o/ smorens Slowaak, -ake smous, -e Slowaaks, -e smous, ge- Slowakye smoutwerk slowe o/ sloof, ge- smul, ge- Sloween, -ene smulpaap Sloweens, -e smydig o/ smedig, -e Slowenië smyt, ge- )

237 s’n {Anna — Soedan snags Soedannees, -ese snaps, -e Soedans, -e snars o/ sners Soefiet, -e snede, -s o/ snee, sneë Soefisme sneesvraggie soel, soel o/ -e; -er, -ste Sneeuwitjie soelte snelskrif Soenda-eilande sners o/ snars Soendanees, -ese snert Soenniet, -e sneuwel, ge- soep o/ sop snikheet o/ snikkendheet soepee, -s snit soepeer, ge- snobisme soepel, soepel o/ -e; -er, -ste snoek, -e soetamaling o/ soetemaling, -s snoeker (balspel) soetdoring snoeperig, -e soetemaling o/ snoeshaan soetamaling, -s snoet, -e Soetendal snoodheid soeterig, -e snorretjie, -s soetjies o/ suutjies, -e; -er, snuf {die — in die neus kry) -ste snuif o/ snuiwe, ge- soetkoek (vir — opeet) snuistery, -e soetsuurdeeg snuit, -e so-ewe snuit, ge- soewenier, -s snuiwe o/ snuif, ge- soewerein, -e sny, -e sofa, -s snysel, -s sofis, -te sober, sober o/ -e; -der, -ste sofisme, -s Socrates o/ Sokrates sofistery soda-as sog, -ge of sóe sodaloog sogenaamd, -e so dat (doen dit jy dit soggens nie hoef oor te doen nie) soheentoe o/ soontoe sodat so iemand sodiak so iets sodomie so ja sodomieter, -s sojaboontjie sodra so juis ( — pas) soe! sokker soebat, ge- Sokrates o/ Socrates soebattery sokratien o/ sokratine 238

sokratine o/ sokratien sombrero, -’s sol {musiekterm) Somerset-Oos solaneïen o/ solaneïne Somerset-Wes solanidaan sommer o/ somaar solanideen sommerso o/ somaarso solanien o/ solanine somnambulisme solank (intussen) soms so lank laas somtyds solantreen so ’n solantrien o/ solantrine sonate, -s solarimeter Sondae o/ Sondags (hw.) solarium, solaria Sondag solaseïen o/ solaseïne Sondags o/ Sondae (bw.) soldaat, -ate Sondagse soldeer, ge- Sondagskool soldeerder, -s Sondagsrivier solder, -s sondeer, ge- soldy sondvloed solenoïde o/ solenoïed sone, -s solesisme, -s so nie solfametode sonkieltjie, -s solidarisme sonkwasriet solidariteit sonneblom solidêr, -e sonnet, -te soliditeit sonometer solidus, solidi sononder solied, -e sonoor, -ore solipsisme, -s sonop (s.nw.) solis, -te son op (hy loop ) soliste, -s sonoriteit sonsondergang sollisitant, -e soofiet, -e sollisiteer, ge- sooibrand solo, -’s so ook Solon soologie Solonies, -e soologies, -e solvaat sooloog, -oë solveer, ge- soontoe o/ soheentoe solvent, -e soortgelyk, -e somaar o/ sommer soortlik, -e somaarso o/ sommerso soos somatologie sop o/ soep somatose so pas 239

Sophocles o/ Sophokles Soutrivier sopie, -s soveel soporatief, -iewe sover ( — ek weet) sopperig, -e so ver ( as hy loop) sopraan, -ane sowaar (bw.) Sorb, -e sowat (ongeveer) sorbien o/ sorbine so wat (so iets) Sorbies, -e sowel sorbine o/ sorbien Sowjet, -s sorbitol sowpreen sóre o/ sorg o/ sorge, ge- spaander, ge- sorg, -e Spaans, -e sorg o/ sorge o/ sóre, ge- spaansriet sorgloos, -ose spaansvlieg sororaat spaat sorteer, ge- spaghetti sorteerder, -s spandabel, spandabel o/ -e sosatie, -s -er, -ste soseer (in so ’n mate) Spandaukop so seer (so pynliJc) spandeer, ge- sosiaal, -iale Spanjaard, -e Sosiaal-demokraat, Spanje Sosiaal-demokrate spanspek, -ke sosiaal-ekonomies sparretjie, -s Sosialis (lid van party), -te Sparta sosialis, -te Spartaan, -ane sosiëteit, -e Spartaans, -e sosiologie sparteïen o/ sparteïne sosioloog, -oë sparteïleen so-so spartirien o/ spartirine sosojodol spasieer, ge- sosys, -e spasiëring, -e o/ -s soteriologie spasmodies, -e so te sê spat, ge- Sotho spatel, -s sotternie, -ieë spatulatien o/ spatulatine sotterny, -e speaker, -s soufflé spektakel souffleer, ge- spektraalanalise souffleur, -s spektrografie souffleuse, -s spektroskoop, -ope soutloos, -ose spektrum, -s o/ spektra Soutpansberg spekulant, -e 240

spekulasie, -s spioenasie spekuleer, ge- spioeneer, gespel of spelle, ge- spiraal, -ale speld, -e spiraalboor speld o/ spelde, ge- spirant, -e spelle o/ spel, ge- spiranties, -e spelonk, -e spiril, -le spens o/ dispens spiritis, -te spermaceti spiritisme spermatofoor, -ore spiritualieë (mv.) spermatosoon, spermatosoa spiritualisme o/ spermatosoë spiritueel, -uele spermidien o/ spermidine spiritus spermien o/ spermine spirocheet, -ete spesery, -e spirometer spesiaal, -iale spitgraaf spesialis, -te spits; -er, -ste spesialiteit, -e splanggnologie spesie, -s spleet, -ete spesifiek, -e splenomegalie spesifikasie, -s splinternuut spesifiseer, ge- splits, ge- spesiwiteit splyt, ge- spiccato spodumeen, -ene spie, -ieë, o/ spy, -e spoe o/ spoeg o/ spu o/ spuug, spieël, -s ge- spieëleier spoedeisend, -e spigelien o/ spigeline spoggerig, -e spikkel o/ sprikkel, -s sponde, -s spiksplinternuut spondee, -eë spondeïes, spilantol -e spondilitis spinaal, -ale spongiet spinasie spongioliet spinel, -le sponssiekte spinet, -te spontaan, -ane; -aner, -aanste spinnerak, -ke spontaneïteit spinnewiel sporadies, -e spinodaal, -ale sporosoon, sporosoa o/ Spinoza sporosoë Spinozisme sportbaadjie spioen, -e sportief, -iewe spioen, ge- sportman, -ne ) )

241 spotgoedkoop stabiliteit spraakloos, -ose staccato spraakorgaan stad, stede spreekfout stade (íe — kom) spreekwoordelik, -e stadhuis o/ stadshuis sprei, -e stadig, -e sprei, ge- stadigaan spreuk, -e stadigies Spreuke stadion, -s sprikkel o/ spikkel, -s stadium, -s o/ stadia springhaas stadsaal sprinkaan, -ane stadshuis o/ stadhuis sprinkel, ge- staf, -awe sprintillamien o/ staífelmetode sprintillamine stafoíRsier sprintillien o/ sprintilline stafrym sproei o/ spru (mondsiekte) stagidrien o/ stagidrine sproei, ge- stagiose sproet, -e stagirien, -e, o/ stagirine, -s sprokiesagtig, -e Stagiriet sprokiesverteller stagnasie spru o/ sproei (mondsiekte) stagneer, ge- spruitjie, -s staketsel, -s spu o/ spuug o/ spoe o/ spoeg, stalagmiet, -e ge- stalagmometer spuigate (dit loop die — uit) stalaktiet, -e spulletjie, -s stamboel o/ stramboel (met spurrie snaar en — spuug o/ spu o/ spoe o/ spoeg, staminodies, -e ge- stammetjie, -s spuwing, -e o/ -s stamvrug spy. -e, o/ spie, -ieë stand, -e spyker, -s standaard (hoogte, maatstaf), spysenier, -s -e o/ -s spyte (íen — van) stander, -s st! standerd (in ’n skool), -s staaf, -awe standerd-sesser, -s staaf o/ stawe, ge- standhou, standge- staander, -s stannaat staan-staan stanniet staatsondersteunde skool stansa, -s staatsweë (van — stapel o/ stawel, -s stabiel, -e stapel o/ stawel, ge- 242 stapelgek o/ stawelgek steiergat stapelia, -s steil (regop); -er, -ste stasie, -s Steilhoogte stasioneer, ge- steilte, -s stasionêr, -e stele, -s stat (Kafferstat), -te stelêr, -e stataries stellasie, -s Statebybel Stellenbosch State-Generaal Stellenbosse ( — orkes) statika stelletjie o/ stilletjie, -s statistiek, -e stelliet statisties, -e stellionaat statistikus, -se of statistici stelt, -e statoskoop, -ope stemgeregtig, -de statutêr, -e stenochromie statuut, -ute stenograaf, -awe stawe o/ staaf, ge- stenografie stawel o/ stapel, -s stenose stawel o/ stapel, ge- stenotipis, -te stawelgek o/ stapelgek stenotipiste, -s steapsien o/ steapsine Stentor stearaat stentorstem stearien, -e, o/ stearine, -s steppe, -s stearoïel stereochemie stearolsuur stereochroom, -ome stearoon stereografie steatiet stereometrie steatopigie stereotiep, -e stede o/ stee (in — van) stereotipeur, -s stedelik, -e stereotipie steeds (aan ’n stad heho- sterf o/ sterwe, ge- rende), -e sterfling o/ sterweling, -e steeds (bw.) steriel, -e steekhoudend, -e sterien, -e, o/ sterine, -s steeks, steeks o/ -e; -er, -ste steriliseer, ge- Steenbokskeerkring steriliteit steenbras, -se sterine, -s o/ sterien, -e steg, ge- sterk drank steggie o/ stigg;ie, -s sterkobilien o/ sterkobiline stegiometrie sterkobilinogeen stegodon, -s o/ -te sterling steier, -s sterol steier, ge- sterrebeeld 243 sterrometaal stiptisien o/ stiptisine sterwe of sterf, ge- stiptol sterweling o/ sterfling, -e stipulasie, -s stetoskoop, -ope stipuleer, ge- steur o/ stoor, ge- stirakol steurnis o/ stoornis, -se stirasien o/ stirasine stewe, -ns stireen stibien, -e, o/ stibine, -s stirol stibium stiroon stibofeen stoetery, -e stiebeuel, -s stoets, stoets o/ -e stiegriem stoffasie stif, -te stofferig o/ stowwerig, -e stifniensuur o/ stifninesuur stoffering, -e o/ -s stiggie o/ steggie, -s Stoïes, -e stigma, -s stoigiometrie stigmasterol Stoïsisme stigometrie Stcïsyn, -e stigtelik, -e Stoïsyns, -e stikdonker stokalleen stiksienig, -e stoksielalleen stikstof stoksiel-saligalleen stilb, -e stokstil stilbeen stokverf o/ stopverf stilboëstrol stol, gestileer, ge- stolp, -e stilet, -te stomatitis stilhou, stilge- stommeling, -e stiliet, -e stommerik, -e stilis, -te stommiteit, -e stilistiek stompstertkat stilletjie o/ stelletjie, -s stonde, -s stillewe stoof o/ stowe, ge- stilopien o/ stilopine stool, -ole stilstaan, stilge- stoor o/ steur, ge- stilswye o/ stilswyge stoornis o/ steurnis, -se stimuleer, ge- stop, ge- stingel, -s stopsit, stopge- stinkerd, -s sfopstraat stip, -te; -ter, -ste stopverf o/ stokverf stipendium, -s o/ stipendia storaks stiptelik stormenderhand stiptheid stormloop, stormge- ) )

244

Stormsrivier stribbeling o/ struweling, -e Stormsvlei o/ -s storting strignidien o/ strignidine stoterig, -e strignien, -e, o/ strignine, -s stouroskoop, -ope strigniniensuur o/ stovaïen o/ stovaïne strignininesuur stovarsol strigninolsuur stowe o/ stoof, ge- strigninoonsuur stowwerig o/ stofferig, -e strignisiensuur o/ straat af strignisinesuur straat op strignolien o/ strignoline Straatsburg strik, -te; -ter, -ste strabisme striktelik Strabo striktuur, -ure Stradivarius strikvraag straf straf -awwe -awwer, , , ; string, -e -afste stroboskoop, -ope strafloos, -ose stroef, -oewe; -oewer, -oefste stramboel o/ stamboel {met strofantidien o/ strofantidine snaar en — strofantien o/ strofantine stramien strofantobiose strand, -e strofe, -s strandjut, -te strofies, -e Strandloper, -s stronsianiet strateeg, -eë o/ -ege stronsium (element) strategie strooihuis strategies, -e strooiing, -e o/ -s stratifikasie strooijonker stratigrafie stroois o/ struis, -e stratografie stroom-op (b.nw.) stratosfeer stroom op (hy roei — — strawasie stroperig, -e streef o/ strewe, ge- strottehoof streekhof struif o/ struis (eiergereg) streeknuus struis o/ stroois, -e streekraad struis o/ struif (eiergereg) stremsel struksien o/ struksine streng, streng o/ -e; -er, -ste struktureel, -ele strengel, ge- struktuur, -ure streptolisien o/ streptolisine struma streptomisien o/ struweling o/ stribbeling, -e streptomisine o/ -s strewe o/ streef, ge- stry, ge- 245

stryk (op — kom) sublimeer, ge- stryklaag submikron stu, ge- subordinasie studam subsidie, -s studeer, ge- subsidieer, ge- student, -e subsidiêr, -e studentelewe subskripsie, -s studie, -s substansieel, -iële studio, -’s substantief, -iewe stuif o/ stuiwe, ge- substantiveer, ge- stuitlik, -e substantiwies, -e stuiwe of stuif, ge- substitueer, ge- stukadoor, -oors o/ -ore substituut, -ute stukkend, -e substraat stuksgewys o/ stuksgewyse substratum, -s o/ substrata stukvat, -e subtiel, -e stulp, ge- subtiliteit stumper o/ stumperd, -s subtropies stut, -te Sudeteland stuurman, -ne o/ stuurlui Sudete-Duitser stuwadoor, -oors o/ -ore Suetonius stuwing, -e o/ -s suf, suf o/ suwwe; suwwer, styf, -ywe; -ywer, -yfste sufste styf o/ stywe, ge- suffisant, -e styfloop, styfge- suffrajet, -s o/ -te styf toe suggereer, ge- styg, ge- suggestie, -s styl, -e suggestief, -iewe stysel suggestiwiteit stywe o/ styf, ge- sugsloot suaveolien o/ suaveoline Suid-Afrika subatomies Suid-Afrikaans suberaan Suid-Afrikaner suberol suidelik, -e; -er, -ste suberoon suiderbreedte subjek, -te Suiderkruis subjektiwiteit Suider-Paarl subjunktief, -iewe Suidersee subjunktief, -iewe suidewind subkomitee suidissel o/ seidissel, -s subkommissie suidooster, -s subliem, -e; -er, -ste suidoostewind sublimaat Suidpoolekspedisie 246

Suidsee-eiland sultoon Suidseevaarder Sumatra Suid-Sotho o/ Sesoeto (min- Sumatraan, -ane der wetenskapliklike bena- Sumerië ming) Sumeriër, -s suidsuidoos Sumeries, -e Suidwes (gebied) superfosfaat suidwes (rigting) superieur, -e Suidwes-Afrika superintendent, -e Suidweste, die (landstreek) superioriteit Suidwester (persoon) superlatief, -iewe suidwester (wind) supernaturalisme o/ suie o/ suig, ge- supranaturalisme suigeling o/ suigling, -e supplement, -e suite, -s suppuratief, -iewe suiwel supralapsariër, -s suiwelboerdery supranaturalisme o/ sukade supernaturalisme sukkelaar, -s suprasterol sukkulent, -e supremasie sukrose surinamien o/ surinamine sukses, -se surplus, -se suksessie surrealisme suksessie-oorlog surrogaat, -ate suksesvol, -le suserein, -e suksinaat susereiniteit sulfaat suspendeer, ge- sulfanielsuur suspensoïde, -s o/ sulfantimonaat suspensoïed, -e sulfarsenaat suspisie, -s sulfer suspisieus, -e sulfide, -s, o/ sulfied, -e Eustentasiefonds sulfiet sutuur, -ure sulfinaat suuramide, -s, o/ suuramied, sulfonaal sulfoon -e sulfosianaat suurdeeg SuIIa suurdesem sult suurkanol sultaam suurkaree sultan, -s suurstof sultana (druifsoort) suursuurdeeg sultane (vorstin), -s suurvy o/ suurvyg 247

suutjies o/ soetjies, -e; -er, swetterjoel o/ swetrioel -ste swewe o/ sweef, ge- Swaab, -abe swingel, -s swaap, -ape Switser, -s swaar; -der, -ste Switserland swaard, -e Switsers, -e swaar kry swoeë o/ swoeg, ge- swaarweer {onweer) swoel, swoel o/ -e; -er, -ste swael o/ swawel (voëT), -s swoelte swael o/ swawel (stofnaam) swye o/ swyge swael o/ swawel, ge- swye o/ swyg, ge- swaer, -s swym Swahili, -’s swyn, -e swakkeling, -e sy (kant), -e swartkoppie sy (stof) swart lys sy (vnw.) swart mark syaansig Swartruggens sydelings, -e swartslang (soortnaam) Sy Edele Swart-Umfolozi syfer, -s swartwitpens syfer, ge- swastika, -s S^rferfontein swawel o/ swael (voëT), -s sykous swawel o/ swael (stofnaam) syne (bes. vnw.) swawel of swael, ge- sysie, -s Swede Sweed, -ede T Sweeds, -e sweef o/ swewe, ge- t, -’s sweis, ge- ta, -’s swem, ge- taai; -er, -ste swendel, ge- taaipitperske swendelary o/ swendelry taalaangeleentheid swenk, ge- taaleie swerf o/ swerwe, ge- taalgeografie swerfling o/ swerweling, -e taalkundige, -s swerk taalpartikularis swernoot, -ote o/ swernoter, taalvitter -s taamlik, -e swerwe o/ swerf, ge- tabak swerweling o/ swerfling, -e tabakchlorose swetrioel o/ swetterjoel tabakien o/ tabakine swets, ge- tabakoes 248 tabberd o/ tawwerd, -s taktikus, -se o/ taktici tabeetjies (mv.) taktloos o/ takloos, -ose tabel, -le taktvol o/ takvol, -le tabellaries, -e talentvol, -le tabelleer, ge- talie, -s tabernakel, -s talisman, -s tablet, -te talitol tablo, -’s talk taboe talkgneis tabuleer, ge- tallium (element) Tacitus talm, ge- taf (soort systof) talmery tafel, -s Talmoed tafereel o/ tafreel, -ele taloonsuur tagatose talose tageometer taloslymsuur taggentig of tagtig talryk, -e taggentigjarig o/ tagtigjarig, talsiet -e tamaai tagigrafies, -e tamarinde, -s tagimeter tamarisk, -e tagimetries, -e tamaryn, -e tagisterol tamatie, -s tagistoskoop, -ope Tamboekie, -s tagometer tamboekiegras o/ tagometries, -e tamboekiesgras tagtig o/ taggentig tamboer, -e tagtigjarig o/ taggentigjarig, tamboeryn, -e -e tambotiehout tak, -ke tameletjie, -s tak o/ takt tampa o/ tampas (speelterm) takadiastase tampan, -s takhaar tampon, -s takloos o/ taktloos, -ose tamponneer, ge- taks tanasetien o/ tanasetine taksasie, -s tanasetoon taksateur, -e o/ -s tandarts takseer, ge- tandeborsel taksien o/ taksine tandedokter taksonomie tandepasta o/ tandpasta takt o/ tak tandheelkunde taktiek, -e tandjie, -s takties, -e tandpasta o/ tandepasta )

249 tandrat tata o/ tatta (kindertaalterm) tandratonderbreker tate, -s tangens, tangente tater (jou swarte — tangensgalvanometer tatgai (struiksoort) tangensiaal, -iale tatoeëer, ge- tangent (hamertjié), -e tatta o/ tata (kindertaalterm) tangetjie, -s Taung tanginien o/ tanginine Tautesberg tango, -’s taverne, -s tannase tawwerd o/ tabberd, -s tannie, -s te alle tye o/ ten alle tye tannien o/ tannine teater, -s tannoform teatraal, -ale tannopien o/ tannopine tebaïen o/ tebaïne tantaal (element) tebaïnol tantalaat tebaïnoon tantaliseer, ge- tebaïsoon Tantaluskwelling tebaol tante (tant voor eiename), -s tebenien o/ tebenine tantomerie te berde bring tapioka te binne skiet tapir, -s te bo kom o/ te bowe kom tapisserie, -ieë te buite gaan tapyt, -e tee (koffie en —) tarbot, -te teë (teësinnig) tarentaal, -ale teëaanval o/ teenaanval tarief, -iewe teëbevel tariefpremie teëbevvys o/ teenbewys tarieweoorlog teëeet, teëgeëet tarra teef, tewe Tartaar, -are teëgaan, teëge- Tartaars, -e teëgif tartraat, -ate teëhanger o/ teenhanger tartrasien o/ tartrasine teëhou, teëge- tartroonsuur teëkandidaat o/ tasal teenkandidaat tasaterwater o/ kasaterwater teëkanting o/ teenkanting tasbaar, -are; -aarder, -aarste teëkom o/ teenkom, teëge- o/ Tasmanië teenge- Tasmaniër, -s teel, ge- Tasmanies, -e teël, -s tassin teelt tastelik, -e teeltkeus o/ teeltkeuse 250 teëmiddel teer, teer o/ tere; -der, -ste Teems teerhartig, -e teen (voors.) teerputs teenaan teësin o/ teensin teenaanval o/ teëaanval teëslag o/ teenslag teenbewys o/ teëbewys teëspoed o/ teenspoed te eniger tyd teëspreek o/ teenspreek, tegelyk teëge- o/ teenge- tegelykertyd teëstand o/ teenstand teendeel teëstander o/ teenstander, -s teenhanger o/ teëhanger teëstelling teenkandidaat o/ o/ teenstelling, teëkandidaat -e o/ -s teenkanting o/ teëkanting teëstem o/ teenstem teenkom o/ teëkom, teenge- teëval, teëge- o/ teëge- teëvaller, -s teennatuurlik, -e teëvoeter, -s teenoor teëvoorstel o/ teenvoorstel teenoorgestel, -de, o/ teëwerk o/ teenwerk, teëge- teenoorgesteld, -e o/ teenge- teenoormekaarstaande tefrities, -e teenparty o/ teëparty tegelyk teenpraat o/ teëpraat, teenge- tegelykertyd o/ teëge- tegemoet teensin o/ teësin tegemoetgaan, tegemoetge- teenslag o/ teëslag tegemoetkomend, -e teenspoed o/ teëspoed tegemoetkoming, -e of -s teenspreek o/ teëspreek, tegnesium (element) teenge- o/ teëge- tegniek teenstand o/ teëstand tegnies, -e teenstander o/ teëstander, -s teenstelling o/ teëstelling, tegnikologie tegnici -e o/ -s tegnikus, -se o/ teenstem of teëstem tegnologie teenstrydig, -e tegnologies, -e teenswoordig (hedendaags), tegnoloog, -oë -e tegoed (s.nw.) teenvoorstel o/ teëvoorstel te goeder trou teenwerk o/ teëwerk, teenge- te gronde gaan o/ teëge- te huur teenwoordig (aanwesig), -e teikenskiet, teikenge- teëparty o/ teenparty teïs, -te teëpraat o/ teenpraat, teëge- teïsme o/ teenge- teister, ge- 251 teïsties, -e teleurgestel, -de, o/ tekenaar, -s teleurgesteld, -e tekenend, -e teleurstel, teleurge- tekening, -e o/ -s teleutogonidium te kerine gee televisie te kere gaan telkemaal o/ telkemale te koop telkens tekort (s.nw.) telluraat te kort doen telluride o/ telluried tekortkoming, -e o/ -s telluries, -e te kort skiet telluriet teks, -te tellurigsuur tekskritiek telluur (element) tekstielnywerheid telofase tekstueel, -uele teloïdien o/ teloïdine tekstuur, -ure tema, -s tektomorfies, -e tematies, -e tektonies, -e tematologie tektoridien o/ tektoridine Temboe, -s tektorigenien o/ Temboeland tektorigenine te meer (des ) te laste lê o/ ten laste lê temerig, -e telastelegging o/ te midde van tenlastelegging tempelier, -e o/ -s telefoon, -one tempera telefoneer, ge- temperament, -e telefonies, -e temperatuur, -ure telefonis, -te tempie (soort gebak), -s telegonie tempo, -’s telegraaf, -awe temptasie, -s telegrafeer, ge- tempteer, ge- telegrafies, -e temulien o/ temuline telegrafis, -te ten alle tye o/ te alle tye telegram, -me ten dele telegramadres tendensie, -s teleodont, -e tendensieus, -e teleologie tender, -s teleologies, -e telepatie tender, ge- telepatien o/ telepatine ten derde telepaties, -e ten eerste telepatine o/ telepatien ten einde teleskoop, -ope ten ene male teleskopies, -e tenger o/ tinger; -der, -ste 252 ten gevolge van teosoof, -owe tenk, -e o/ -s te perd tenkafweergeskut ter aarde bestel ten laaste teraardebestelling tenlastelegging o/ terakoonsuur telastelegging terapeut, -e ten minste terapeuties, -e tennis terapie tennisskoen terapiensuur o/ terapinesuur tennis speel teratologie tenoor, -ore terbium (element) tensimeter terdeë ten slotte ter dood veroordeel tentakel, -s terdoodveroordeling tentamen, -s têre o/ terg o/ terge, ge- tensy terebeen tent, -e tereftaalsuur tentoonstel, tentoonge- tereg tentoonstellingsterrein teregkom, teregge- tentwa teregwys, teregge- ten tweede teresantaalsuur ten tyde van terg o/ terge o/ têre, ge- tenue tergagtig, -e tenuitvoerbrenging terge o/ têre o/ terg, ge- ten uitvoer bring tergend, -e ten volle tergerig, -e teobromien o/ teobromine tergery, -e teodoliet, -e terggees teofillien o/ teofilline teringlyer teokrasie, -ieë terloops teokraties, -e term, -e teolaktien o/ teolaktine termiet, -e teologie terminologie teologies, -e terminologies, -e teoloog, -oë terminus, -se o/ termini teorbe, -s termochemie teorema, -s termodinamika teoreties, -e termoëlektrisiteit teoretikus, -se o/ teoretici termoëlement teoretiseer, ge- termogeen, -ene teorie, -ieë termogenese teosien o/ teosine termograaf, -awe teosofie termoïonisasie tepspfies, -e termokoppel 253 termometer terugbetaal, het — termopsien o/ termopsine teruggee, terugge- termoskaal teruggetrokke termoskoop, -ope teruggetrokkenheid termostaat, -ate terugtraprem termoterapie terugvertaal, het — termyn, -e ter wille van termynversekering terwyl terneergedruk tesaam o/ tesame terneergeslae tesis, -se ternouernood tesourie terpeen tesourier, -e o/ -s terpenielsuur testament, -e terpentyn testamentêr, -e terpien o/ terpine testateur, -e o/ -s terpineen testatrise, -s terpineneol testosteron terpineol tetanus terpinoleen tetrachlooretaan Terpsichore (muse) tetradekaan terra-cotta tetradekanoon terrarium tetraëder, -s terras, -se tetrakontaan terrasvormig, -e tetrakosaan terrein, -e tetralien o/ tetraline terreingesteldheid tetrameer, -ere terriër, -s tetramilose terrigeen, -enc tetrandrien o/ tetrandrine territoriaal, -iale tetrarg, -e terroris, -te tetraseen terrorisme tetrasool terselfdertyd tetrasoon terset, -te tetritol tersiêr, -e tetrode tersine, -s tetronaal tersluiks tetroolsuur terstond tetrose tersy o/ tersyde teuel, -s tert, -e teug, teue Tertia Teutoon, -one Tertius Teutoons, -e terts, -e te veel (bw.) terug teveel (s.nw.) 254 tevergeefs tiendaags, -e te voet tienduisendste te voorskyn tiënoon tevore tienpondnoot tevrede, meer — of -ner, tiensielingstuk o/ mees — of -nste tiensjielingstuk tevredenheid tienuur (tydstip) tevrede stel tien uur (tydsduur) te water laat tienvoud, -e tewaterlating tiep, -e, o/ tipe, -s teweegbring, teweegge- tier, -e o/ -s tewens tierboskat te wete tierelier, ge- Thaba Nchu tierlantyntjie, -s Thabazimbi tiërseer, ge- Thalia (muse) tifeus, -e Thebe tifoon, -one Themis (godin van die reg) tifus thenardiet tigliensuur o/ tiglinesuur thermosfles (handelsnaam) tigogenien o/ tigogenine Theseus tikmasjien Thespis tiksotropie Thessalië tikster, -s Thetis (seenimf) tiloforien o/ tiloforine Thor (Germ. god) tiloforinien o/ tiloforinine Thracië tilose Thule timbre thunbergien o/ thunbergine timeen tialdien o/ tialdine timidien o/ timidine tiamide o/ tiamied timien o/ timine tiantreen timmerman, -ne o/ -s tiara, -s timmermansambag tiasien o/ tiasine timol tiasolien o/ tiasoline timpaan, -ane tiasool timusklier Tiber tin Tibet tinfoelie Tibetaan, -ane tingelingeling Tibetaans, -e tingeltangel tiekie, -s tinger o/ tenger; -der, -ste tiekiedraai, tiekiege- tingerig, -e tiemie tinktinkie, -s tien, -e o/ -s tinktuur, -ure 255

tint (kleur), -e titanaat tioantimonaat titanies, -e tioarsenaat titaniet tiofaan titanochloride o/ tiofeen titanochloried tiofosfaat titel, -s tiofosgeen titelblad tiofteen titrasie tiokseen titreer, ge- tiolsuur titrimeter tionaat tittel, -s tionien o/ tionine titularis, -se tioonsuur titulatuur tiosiaansuur tituleer, ge- tiosianaat tiuraam tiosianogeen tjakkie-tjakkie (speelterm) tiostannaat tjalie, -s tiosulfaat tjank, ge- tiotoleen tjankbalie tipe, -s, o/ tiep, -e tjek, -s tipeer, ge- tjellis, -te tiperend, -e tjello, -’s tipies, -e tjêr-tjêr (soort voël), -s tipis, -te tjienkerientjee, -s tipiste, -s tjilp, ge- tipograaf, -awe tjoekie, -s tirade, -s tjoema (speelterm) tiramien o/ tiramine tjoepstil tiran, -ne tjokka (seekatsoort), -s tirannie, -ieë tjokker, -s tiranniek, -e tjokkerbek-aasvoël tiranniseer, ge- tjokvol tiroksien o/ tiroksine tjommel, ge- Tirol tjou-tjou Tiroler, -s tjou-tjoukonfyt Tirools, -e tob, ge- tirosien o/ tirosine tobbery tirotoksien o/ tirotoksine toboggan, -s tirotrisien o/ tirotrisine toddalien o/ toddaline tirotropies toddalinien o/ toddalinine Tirrheense See toebehore, -ns o/ -s titaan (élement) toeberei, het — titan (reus), -e toebou, toege- 9—Woordelys 256

toebroodjie, -s toewe o/ toef, ge- toedig, toege- toewy, toege- toeding o/ toering (soort toewydingsplegtigheid hoed), -s tog, -te toeërig, -e toga, -s toef o/ toewe, ge- toienrig o/ toiingrig, -e toegangsbewys toiens o/ toiings toeganklik, -e toientjies o/ toiinkies toegedaan toiingrig o/ toienrig, -e toegeeflik, -e toiings o/ toiens toegeneë toiinkies o/ toientjies toegeneenthcid toilet, -te toegewend, -e toiletartikel toegif, -te Tokio toejuig, toege- tokkelok, -ke toeka o/ hoeka (\mn — se tokkelos, -se dae af) tokkelossie, -s toeknoop, toege- toksien o/ toksine toekomsmusiek toksies, -e toelae, -s toksigeen, -ene toelatingseksamen toksikogeen, -ene toe maar toksikologie toenadering toksisterol toenmalig, -e toksofielgroep toentertyd toktokkie, -s toepaslik, -e tolaan toerasien o/ toerasine toleransie toerekenbaar, -are tolidien o/ tolidine toering o/ toeding (soort tollenaar, -aars o/ -are hoed), -s tolletjie, -s toeris, -te tollie (jong hees), -s toerisme tolueen toeristebond toluïdien o/ toluïdine toermalyn toluïensuur o/ toluïnesuur toernooi, -e tolvry toesegging, -e of -s tomahawk, -s toesig tonaliet toeskietlik, -e tonaliteit toestandsverandering toneel, -ele toetssaak toneelbenodigdhede toetssteen toneelspel toevlugsoord toneelspeler toevou, toege- Tongaland 257

tongetjie, -s topograaf, -awe tongstand topografie tonies, -e topografies, -e tonika (grondtoon) toponimie tonikum (middel), -s o/ topotropie tonika topswaar tonka o/ konka (blik; kan), torbaniet -s toreador, -s tonkaboontjie torero, -’s tonnel, -s toria tonnemaat toring (op ’n gebou), -s tonofosfaan toringhoog tonologie torium (element) tonsilitis tornado, -’s tonsuur tornesiet tonteldoek tornyn o/ tonyn, -e tonteldoos toroïde, -s, o/ toroïed, tonyn o/ tornyn, -e torpedeer, ge- toom, tome o/ tooms torpedo, -’s toomloos torpedojaer, -s Toon Bothasfontein torring, ge- toonder, -s torsiehigrometer toondigter, -s torulose toonladder (toonskaal), -s Toskaan, -ane toonleer (tonologie of leer Toskaans, -e van tone) Toskane toonloos, -ose tossel, -s toonset, ge- totaal, -ale toor o/ tower, ge- totaalindruk toordokter tot aan toordrank o/ towerdrank totalisator, -s toorgoed totaliteit toorkuns o/ towerkuns tot daarnatoe (dis ) toormiddel o/ towermiddel totdat toorn (kwaadheid) tot dusver toornaar o/ towenaar of tot elke prys towernaar, -s totem, -s toorts, -e totemisme toorwoord o/ towerwoord tot hiertoe topaas, -ase tot móre o/ tot more topasoliet tot niet gaan topochemies tot nog toe topochemotaksie tot nou toe ;

258

tot siens tradisioneel, -ele tot sover traerig o/ tragerig, -e totstandbrenging tragakantien o/ tragakantine tot stand bring tragea, -s tot stand kom tragedie, -s totstandkoming trageïdaal, -ale tot waar tragerig o/ traerig, -e tot waarnatoe tragies, -e tot weersiens tragiet toulei, touge- tragikomedie tourien of tourine tragikomies touspring, touge- tragoom toustaan, touge- trajek, -te toutologie traktaat, -ate toutologies, -e traktasie, -s toutomeer, -ere trakteer, ge- toutrek, touge- traktement, -e Touwsrivier traktementsverhoging touwys traliewerk towenaar o/ towernaar of tramas (kinderspelterm) toornaar, -s tranedal tower of toor, ge- tranerig, -e towerdrank of toordrank trankiel, -e towerfluit trans, -e towerformulier transaksie, -s towergodin transeermes towerkrag transendentaal, -ale towerkuns o/ toorkuns transep, -te towerlantern transformasie, -s towermiddel o/ toormiddel transformator, -e o/ -s towernaar o/ toornaar o/ transformeer, ge- towenaar, -s transfusie towerslag transitief, -iewe towerwêreld transitohandel towerwoord o/ toorwoord transkribeer, ge- T-pyp transkripsie traag, traag o/ trae o/ trage transmissiekoëfRsiënt traer o/ trager, traagste transpireer, ge- traagheidstraal transponeer, ge- traagheidswerking transport, -e traak-my-nieagtig transportasiesone traanoogkêrel transporteer, ge- tradisie, -s transportkoste 259 transposisie triangulasie Transsilvanië triargie transsubstansiasie trias transversaal, -ale triasetaat trant triasien o/ triasine trapesium, -s triasobenseen trapesoïde, -s, o/ trapesoïed, triasoloon -e triasool trapgewel tribune, -s trapmasjien tributirien o/ tributirine Trappis, -te Triëst trapsgewys o/ trapsgewyse triesterig, -e trapsoetjies o/ trapsuutjies triestig, -e trassie, -s trifolium trassiebos trigiet trawal triginose trawant, -e triglief, -iewe tree, -eë trigofories, -e tree, ge- trigoïsme trefafstand trigonellien o/ trigonelline trehalose trigonometrie treiler, -s trigonometries, -e trein, -e trikarballielsuur treiter o/ tretter, ge- trikosaan trekkerig, -e triljoen, -e trekkings (mv.) trillingswydte treksaag trilobien of trilobine trekvoël trilogie, -ieë trem, -me o/ -s trilupien o/ trilupine trens, -e trimeer, -ere treonien o/ treonine trimester, -s treose Triniteit treosiensuur of treosinesuur trio, -’s trepaan, -ane trioksaan trepaneer, ge- trioksasool tretter o/ treiter, ge- trioksiem treurmare triolet, -te treurspeldigter triomf, -e treurwilg triomfantlik, -e treurwilgerboom o/ triomfeer, ge- treurwilkerboom trionaal trewwa, -s triose triade, -s tripaanblou 260 tiipleer, ge- troewel o/ troebel; -der, -ste triplekshout troewelheidsmeter o/ tripliek troebelheidsmeter triplikaat, -ate Iroewelrig o/ troebelrig, -e tripliseer, ge- trofee, -eë triploïde, -s o/ triploíed, -e troffel, -s Tripoli trofosoïde, -s, o/ trofosoïed, Tripolitaan, -ane -e Tripolitaans, -e trofosoïet, -e trippelaar, -s trofotropie trippens, -e trog, -ge o/ tróe tripsien o/ tripsine trogee, -eë o/ -ces tripsinogeen, -ene trogeïes, -e triptamien o/ tripteimine Trojaan, -ane triptase Trojaans, -e triptiek, -e Troje triptofaan trok, -ke triptofanase trollie, -s triptofiet, -e trom, -me triptogeen, -ene trombone, -s trisilaan trombonis, -te trisilasaan trombose trisiloksaan trommel, -s trisiltiaan trommelvliesontsteking tritiolaan trompet, -te tritioonsuur trompetter, -s tritium tromp-op triton (seegod), -s tronie, -s trits, -e troonopvolging triumviraat, -ate troop (stylfiguur), -ope triviaal, -iale troosryk, -e troebadoer, -s troosteloos, -ose troebel of troewel; -der, -ste troosvol, -le troebelheidsmeter o/ tropakokaïen o/ tropakokaïne troewelheidsmeter trope (keerkringe) troebelrig o/ troewelrig, -e tropeïen o/ tropeïne troef, -oewe tropien of tropine troefaas tropies, -e troei! o/ tru! tropine o/ tropien troepemag tropinoon troepeskip tropisme troepsgewys o/ troepsgewyse troposfeer Troe-Troe tropsluitertjie 261

tros, -se tugteloos, -ose trots, trots of -e; -er, -ste tuiemaker trotsaard, -e o/ -s tuig, tuie trotseer, ge- tuinboukundige, -s trouakte tuinier, -e o/ -s troueloos, -ose tuiniersalmanak trouens tuis trouery tuis bly troulik tuis gaan troupand, -e tuisgemaak, -te troupant (voël), -e tuiste, -s tru! o/ troei! tuitmierhoop o/ trubeniseer, ge- tuitmiershoop trurat tulband, -e trust, -s tulium (element) trustakte tulle trustee, -s tulpbol Tryntjie tuniek, -e tsaar, -are tunika, -s tsamma, -s turanose tsarina, -s turbidimeter tsessebe, -s turbine, -s tsetsevlieg turbodinamo Tsjeg, -ge turisien o/ turisine Tsjeggo-Slowaak, -ake Turk, -e Tsjeggo-Slowaaks, -e Turkestan Tsjeggo-Slowakye Turlímenistan Tsonga (taal) turknaels o/ turksnaels tsotsi, -’s turkoois, -e Tswana o/ Setsjoeana (min~ Turks, -e der wetensTcaplike henaming turksnaels o/ turknaels vir tadj) turksrooi í’tjie, -s turksvy o/ turksvyg tubaïen o/ tubaïne Turkye tuberien o/ tuberine tussen tuberkel, -s tussenbei o/ tussenbeide tuberkelbasil tussendeur tuberkuleus, -e tussenin tuberkulose tussenpoos, -ose Tudorstyl tussentyd tuduramien o/ tuduramine tussentyds, -e tuf-tuf, -fe o/ -s tussenverkiesing tugroede tussenvoeg, I tussenge- 262 tutien o/ tutine ty, -e tutokaïen of tutokaïne tyd, tye twaalf, -s o/ twaalwe tyde (ten — van) twaalfde tydelik, -e twaalfhoek tydens twaalfuur (tydstip) tydig, -e twaalf uur (tydsduur) tyding twagras tyd lank (’n ) twak (sy — is nat; onsin) tydopname twee, -eë o/ -ees tydperk tweearmig, -e tydrowend, -e tweed tydsbepaling tweede tydsbestek tweedehands, -e tydsgenoeg tweedekker, -s tydsomstandighede tweederangs, -e tydstip Tweefontein tydsverloop tweehonderdjarig, -e tydverkwisting tweeklank, -e tyk (meefstof) Twee Koppies Tzaneen Tweekoppiesfontein Tweekuil u u, -’s tweekwartsmaat u (pers. en bes. vnw.) tweelingbroer U-buis tweeloopgeweer udometer tweemaandeliks, -e U Edele tweemanskool uiagtig o/ uieagtig, -e tweepersoonsbed uiebedding tweereëlig, -e uiebeddinkie tweërlei uietjie of uitjie tweespalk o/ tweespalt uilskuiken tweestroompolitiek Uilspieël tweetaligheidstoets uintjie, -s tweetandskaap uit o/ uiter, ge- tweevoorploeg uit-asem twintig, -e o/ -s uitasem, uitge- twintigste eeu uitbeeld, uitge- twintigste-eeus, -e uitbeeldingsvermoë twisappel uitbreidingsbeampte twissiek, twissiek o/ -e uitdaagbeker twyfel, ge- uitdager, -s twyfelmoedig, -e uitdoof o/ uitdowe, uitge- twygie, -s uitdraaipad 263 uitdroging uitgesprokenheid uitdrukkingsvermoë uitgestrektheid uitdruklik, -e uitgewekene, -s uitdrywing uitgewer, -s uitdunwedstryd uitgewersmaatskappy uiteengaan, uiteenge- uitgewery uiteenlopend, -e uitgifte, -s uiteensetting, -e o/ -s uitgrawing, -e o/ -s uiteensit, uiteenge- uithalerspeler uiteinde uithangbord uiteindelik uithoudingsvermoë o/ Uitenhaags, -e uithouvermoë Uitenhage uithuwelik, uitge- uiter o/ uit, ge- uitjie o/ uietjie uiteraard uitjou, uitge- uitermate uitkalf o/ uitkalwe o/ uit- uiters ( — swak) kalwer, uitge- uitflap, uitge- uitkalwing, -e o/ -s uitgangspunt uitkeringspolis uitgawe, -s uitklophou uitgebrei, -de, o/ uitgebreid, uitkoggel, uitge- -e uitkoms o/ uitkomste uitgebreidheid uitkryt, uitge- uitgediend, uitgedien, -de, of uitkyktoring -e uitlaatpyp uitgeëet, uitgeëte uitlander, -s uitgehonger, -de, o/ uitlatingsteken uitgehongerd, -e uitgehongerdheid uitleefdrang uitleenbiblioteek uitgelate; meer — of -ner, mees — o/ -nste uitlêer, -s uitgelatenheid uitlegging, -e o/ -s uitgeleide uitlegkunde uitgelese uitleweringsverdrag uitgemaak, -te uit mekaar ( se gedag- uitgemergel, -de, of tes) uitgemergeld, -e uitmekaar (uiteen) uitgenome uitmond, uitge- uitgeslaap o/ uitgeslape uitmunt, uitge- uitgesonder, -de, o/ uitmuntend, -e uitgesonderd, -e uitnemend, -e uitgesproke; meer — o/ -ner, uitnodigingskaartjie mees — o/ -nste uitoorlê, het — 264 uitpeul (uitdop), uitge- uitwan, uitge- uitpeul o/ uitpuil (uitkom), uitwei o/ uitweie, uitge uitge- uitweiding, -e o/ -s uitputtingsoorlog uleroon uitroeiingswerk ulexiet uitroepteken ullmanniet uitrusting, -e o/ -s ulmien o/ ulmine uitsaaistasie Ulster uitset, -te ulster, -s uitsettingsvennoë ultimatum, -s uitsig, -te ultramar^m uitsit, uitge- ultra-Marxisties, -e uitskeiding ultramodem uitskel, uitge- ultramontaan, -ane uitskuiftafel ultramontaans, -e uitslag, -ae ultraviolet, -te uitsluitend, -e umbellariensuur o/ uitsluitlik, -e umbellarinesuur uitsoekerig, -e umbelliensuur o/ uitsonder, uitge- umbêllinesuur uitsonderingsgeval umbelliferoon uitspansel umbelloonsuur uitspraakdeskundige umbelluliensuur o/ uitspreiding umbellulinesuur uitstaande ( — skulde) umbelluloon uitstalraam Umbrië uitstekend, -e Umbriër, -s uitstralingsvermoë Umbries, -e uitsuier, -s Umhlanga uittelrympie Umkomaas uittrede o/ uittreding umlaut, -e uittree, uitge- Umtata uittrektafel unaniem, -e uitvaardig, uitge- unanimiteit uitvaart undekaan uitveër -s undekalaktoon uitverkoop, -ope, o/ uitverkoping, -s undekanoon uitverkore undesielsuur uitverkorene, -s undesileensuur uitvinding, -e o/ -s undulasiepunt uitvindsel, -s unedoside o/ unedosied uitvoerhandel ungerien o/ ungerine 265 uniaal (aangaande ’n unie), urgensie -ale urgent, -e Uniaal (aangaande die Unie), uridielsuur -ale uridien o/ uridine unie, -s urien o/ urine Uniegebou uriensuur o/ urinesuur uniek, -e urikase uniform (b.nw.), -e urinaal, -ale uniform, -s urinaat, -ate uniformiteit urine o/ urien unikum, -s urinesuur o/ uriensuur unikursaal, -ale urinoïde o/ urinoïed Unionis, -te urinoir, -s unisiteit urinometer Unitariër, -s urn, -e univalent, -e urochroom, -ome univariant, -e urokaansuur universeel, -ele urokanien o/ urokanine universiteit, -e uronaat universiteitsbiblioteek uroonsuur universitêr, -e urosien o/ urosine universum uroxantien o/ uroxantine unsiaal, -iale ursaansuur unster (Romeinse weegtne- ursolsuur steï), -s usansie, -s uraan (element) usarien o/ usarine uranaat usarigenien o/ usarigenine Urania usarine o/ usarien uranielsout usurpasie uranien o/ uranine usurpator, -s uraniet usurpeer, ge- uranine o/ uranien usuwissel uranochloride of ut uranochloried uteramien o/ uteramine urasien o/ urasine uteroverdien o/ uteroverdine urasol uterus urasool utilisme urbaniteit utilitaris, -te urease utilitarisme ureïde o/ ureïed utiliteit uretaan, -ane utiliteitsbeginsel ureter, -s M’tjie, -s ureum Utopia ) ) ) 266 utopie, -ieë vaderlander, -s utopis, -te vaderlands, -e uurwyser vaderlandsliefde uvitiensuur o/ uvitinesuur vaderlandsliewend, -e uvitiniensuur o/ uvitininesuur vaderlandsriet o/ vaarlands- uvitoonsuur riet uvula vaderlandswilg o/ vaarlands- uwentwil (om — wilg vadersnaam (in — V vadoek o/ vaatdoek vadsig, -e vaevuur o/ vagevuur V, -’a vaag, vaag o/ vae o/ vage; vag, -te vaer o/ vager, vaagste vagebond o/ vabond, -e vaak vagebonderend, -e vaalblaar (druifsoort) vagevuur o/ vaevuur vaalbos vagina, -s vaalbrak vaginoskoop, -ope vakansie, -s Vaalpens, -e Vaalrivier vakant, -e vakature, vaalvrot -s vakerig, -e vaam, vame, o/ vadem, -s vakkundige, -s vaan, vane vakterminologie vaandel, -s vakunie vaandrig, -s vakuolêr, -e vaar (vader v. diere), -s vakuool, -uole vaar, ge- vaarlandsriet o/ vaderlands- vakuum, -s valensie, -s riet valeriaansuur vaarlandswilg o/ vaderlands- valeridien o/ valeridine wilg valerien o/ valerine vaart, -e valerig, -e vaartjie (’n aardjie na sy — vaartuig valerileen vaarwel valerine o/ valerien vaarwel sê valeroon vaas, vase validiteit vaatdoek o/ vadoek valien o/ valine vaatjie, -s valkoog vaatwerk o/ vatwerk vallei, -e vabond o/ vagebond, -e vallende siekte vadem, -s, o/ vaam, vame valletjie, -s vademekum, -s vals; -er, -ste 267 valsaard, -e o/ -s vaneffe Valsbaai vangdam valskerm vanielje valslik vanielje-ys valsmunter vanillien o/ vanilline valsspeler vanjaar vals tand van jongs af valstrik van kleins af valuasie, -s van mekaar (— — Jioor) valueer, ge- vanmekaar (vaneen) valuta vanmelewe o/ vanselewe o/ vampier, -e o/ -s vanslewe van, -ne vanmelewe se o/ vanselewe se vanaand o/ vanslewe se vanadaat vanmiddag vanadiensuur o/ vanadinesuur vanmóre o/ vanmore vanadiniet van ouds vanadium (element) van oudsher vanaf van pas (dit kom baie ) Vanalphensvlei Vanrhynsdorp vandaan vanselewe o/ vanslewe o/ van daar ( — — is dit sig- vanmelewe baar) vanselewe se of vanslewe se vandaar (gevolglik) o/ vanmelewe se vandag vanself vandalisme vanselfsprekend, -e vandat vansgelyke vandeesjaar o/ vandesejaar vanslewe o/ vanmelewe o/ vandeesmaand o/ vanselewe » vandesemaand vanslewe se o/ vanmelewe se vandeesweek o/ vandeseweek o/ vanselewe se Van der Hum-likeur vantevore vandermerwekruie o/ van voor af vandermerweskruie van waar (waarvandaan) Vandermerwesrus vanwaar (ten gevolge vandesejaar o/ vandeesjaar waarvan) vandesemaand o/ vanweë vandeesmaand Vanwyksdorp vandeseweek o/ vandeesweek vanwykshout Vandeventerskraal Vanzylsrus vandisie o/ vendusie, -s vaporimeter vaneen varensgesel vaneenskeur, vaneenge- varia (my.) 268

variabel, -e veeg o/ vee, ge- variabiliteit veel, ge- variant, -e veelal variasie, -s veelbelowend, -e varieer, ge- veeleer variété veeleisend, -e variëteit, -e veelgodedom varing, -s veels ( — geluk; — te veel) vark, -e o/ -ens veelseggend, -e Varkensvlei veelvlak Varkplaas veelvoud, -e vars; -er, -ste veelweter, -s vars water veengrond Varswater (pleknaam) veer, vere vas, -te; -ter, -ste veër, -s vas, ge- veerbed o/ verebed vasal, -le veerboot vasberade; meer — of -ner, veergewig mees — o/ -nste veerkrag vasberadenheid veerpoothoender vasbeslote veertiendaags, -e vasbind o/ vasbinde, vasge- Veertien Strome vasel, -s veertiger, -s vasgeys, -de veertigponder, -s vasgoed veerwa o/ verewa vasisien o/ vasisine veeteelt vasmaakooi vegetariër, -s vasspeld o/ vasspelde, vasge- vegetariërsbond vasteland, -e vegetaries, -e vastelands, -e vegetarisme , vastelandsklimaat veggeneraal vastheid vegtersbaas vastigheid vegvliegtuig vastrapplek veil (jou lewe — hê vir iets) vasys, vasgeys veiligheidshalwe vat, vate veiligheidskeermes vat, ge- veiligheidsmaatreël Vatikaan veiling, -e o/ -s vatterig, -e veins, ge- vatwerk o/ vaatwerk veinsaard, -e o/ -s vaudeville, -s vektor, -e vee o/ veeg, ge- vektorsnelheid veearts vel, -le 269 vel, ge- verafgod o/ verafgood, het — vel-af verafgoding veld, -e verafgood o/ verafgod, het — veldapteek verafrikaans, het — veldkornet, -te verafrikaans, -te veldmaarskalk verafsku, het — veldspaat verafskuwing velerhande veragtelik, -e velerlei veragter, -de, o/ veragterd, -e velling, -s veral vellosien o/ vellosine veralgemeen, het — velskoen veranda, -s velum, -s verantwoord, het — velyn verantwoordelik, -e Venda {taaï) veras (verhrand), het — vendu-afslaer verassureer, het — vendumeester veratraal venduregte veratridien o/ veratridine vendusie o/ vandisie, -s veratrien o/ veratrine veneries, -e veratrool Venesiaan, -iane verbaal, -ale Venesiaans, -e verbaas, het — Venesië verbaas, -de Venezolaan, -ane verbaasdheid Venezolaans, -e verbakose Venezuela verband, -e vennoot, -ote verbasingw'ekkend, -e venster, -s verbeel, het — vent, -e verbeelding, -e o/ -s vent, ge- verbeeldingskrag venter, -s verbelentheid ventiel, -e verbena, -s ventilasie verberg, het — ventilator, -s verbete ventileer, ge- verbetergestig venturimeter verbeteringsgestig Venus verbeur, het — venushaarvaring verbeurd, -e venyn verbeurd verklaar ver; -der, -ste verbeurdverklaring veraangenaam, het — verbindingskanaal verademing verbintenis, -se veraf verbitter, -de, o/ verbitterd, -e ! ! ! 270 verbitterdheid verdeel, -de, o/ verdeeld, -e verbleek, het — verdeeldheid verbleik, het — verdelg o/ verdelge, het — verblind of verblinde, het — verdelgingsoorlog verbloem, -de, of verbloemd, verdenking -e verderf o/ verderwe, het — verblyfkoste verderflik, -e verbod verderwe o/ verderf, het — verbode ( — vrug) verdien, -de, o/ verdiend, -e verboë ib.nw.) verdienstelik, -e verbolgenheid verdiepskaaf verbond, -e verdig, -te verbonde (b.nw.) verdigsel, -s verbondsark verdikkingslaag verborge (b.nw.) verdink, het — verborgenheid, -hede verdiskonteer, het — verbouereerd, -e verdoemenis verbrande ( — vent) verdoemlik, -e verbrandingsproses verdof, het — verbrands verdomp verbree of verbreed, het — verdonkermaan, het — verbreed (b.nw.), -ede verdoof o/ verdowe, het — verbrei, het — verdordheid verbrei, -de, o/ verbreid, -e verdorwe (b.nw.) verbreider, -s verdorwenheid verbreiding verdowe o/ verdoof, het — verbrui, het — verdowing verbruiksartikel verdowingsmiddel verbrysel, het — verdra o/ verdraag, het — verbuie o/ verbuig, het — verdraagsaam, -ame verbuigbaar, -are verdraai, -de, o/ verdraaid, -e verbuigingsuitgang verdraaidheid verbum, verba verdraaiing, -e o/ -s verbygaan, verbyge- verdrag, -ae verbygaande (b.nw.) verdriedubbel, het — verbyloop, verbyge- verdriet verbysterend, -e verdroging verchroom, het — verdroog, -de verdaag, het — verduits, het — verdag, -te verduits, -te verdaging, -e o/ -s verduiweld, -e verdampingstoestel verduiwels verdedigingsmag verdunningsmiddel 271 verdwaal, -de verganklik, -e verdwaas, -de vergas, het — verdwyn, het — verge o/ verg, ge- verdwynpleister vergeef o/ vergewe, het verebed o/ veerbed vergeeflik, -e verdelingsproses vergeestelik, het — vereelt, het — vergeet-my-nietjie, -s Vereeniging vergeld o/ vergelde, het vereenselwig, het — vergeleke vereerder, -s vergelykenderwys o/ vereers o/ vir eers vergelykenderwyse vereffen, het — vergelj'kingsmetode vereffening, -e o/ -s vergemaklik, het — vereis, het — vergenoeg, -de vereis, -te vergenoegdheid vereiste, -s vergesig verengels, het — vergesog, -te verengels, -te vergewe o/ vergeef, het verenigingslewe vergewensgesind, -e vererend, -e vergewing vererger, het — vergiettes, -te vereuropees, het — vergif, -te, o/ vergiwwe vereuropees, -te vergifnis verewa o/ veerwa Vergiliaans, -e verewig, het — Vergilius verewiging verglaas, het — verf, verwe verglaassel verf o/ verwe, ge- vergoddelik, het — verfilm, het — vergoding verflens, -te vergoed, het — verfoei, het — vergoelik, het — verfoeilik, -e vergote (— hloed) verfoelie, het — vergroot, hct — verfoes, het — vergroot, -ote verfoes, -de vergruis, het — verfomfaai, het — vergruis, -de verg o/ verge, ge- verguis, het — vergaan, het — verguis, -de vergaan, -ane verguld, het — vergaar o/ vergader, het verguldsel, -s vergadering, -e o/ -s verhaal, -ale vergalgste verhaas, het — vergange verhaas, -te —— 272 verhaasting verkieslik, -e verhalenderwys of verklaarder, -s verhalenderwyse verklaer, -s verhaler, -s verkleef, -de verhalfsool, het — verkleefdheid verhandeling, -e o/ -s verkleineer, het — verhaspel, het — verkleiningsuitgang verhef, het — verkleurmannetjie verheffend, -e verkluim, -de verheid verknog, -te verhemelte o/ gehernelte, -s verknogtheid verheug, het — verknorsing verheug, -de verkoopprys verhewe verkore verhewenheid verkose verhoed o/ verhoede, het — verkoue verhoging, -e o/ -s verkouentheid verhollands, het — verkreë ( — regti) verhollands, -te verkrybaar o/ verkrygbaar, verholpe (b.nw.) -are verhonderdvoudig, -de verkwiklik, -e verhoog, -oë verkwis, het verhoog, het — verkwistend, -e verhoog, -de verkwisterig, -e verhoudingsgetal verkyker, -s verhuis, -de ver langes o/ ver langs verlange, -ns verhuurder, -s verien o/ verine ver langs o/ ver langes verlangste, verifieer, ge- -s verlate; meer — o/ -ner, verifikasie, -s mees — o/ -nste verine o/ verien verlatenheid verjaardag o/ verjaarsdag verlê o/ verleg, het — verjaarsmaal verlede verjaging verleë; meer — o/ -ner, mees verjongingskuur — o/ -nste verkap, -te verleentheid verkeerd, -e verleg o/ verlê, het — verkeerdelik verleidelik, -e verkeerdeveerhoender verleider of verleier, -s verkeersbeampte verleidster o/ verleister, -s verkenningsdiens verlekker, -de, o/ verlekkerd, verketter, het — -e verkiesingstryd verleng, het 273

verlenging vermoorder, -s verlep, -te vermors, -te verlief, -de vermuf, -te verliefdheid vermurf o/ vermurwe, het — verlood {met lood dek), het — vermurwing verloof, -de vermy (ontwyk), het — verloof of verlowe, het — vermybaar o/ vermydbaar, verloofring -are verloorder, -s — vermyding verloot (by lotery —), het vernaam, -ame verlossingswerk vemaam (bto.) verlowe o/ verloof, het — vernaamlik verlowing, -e o/ -s vernael, het — vermaagskap, het — vernederlands, -te vermaaklik, -e veraiet vermaard, -e vernietigingsoorlog vermaer, het — vernieu o/ vernuwe, het — vermaeringskuur vernieu, -de vermeende vemis (s.nw.), -se vermeer o/ vomeer, het — vernis (b.nw.), -te Vermeerbos (pleknaam) vernis, ge- vermeerbossie vernuf, -te vermeerder, het — vernuftig, -e vermei (jou vermaak), het — verauwe o/ vernieu, het — vermeld o/ vermelde, het — vernuwing, -e o/ -s vermeldenswaard o/ veronagsaam o/ vermeldenswaardig, -e verontagsaam, het — vermenging, -e o/ -s veronderstel, het — vermenigvuldigingstafel veronderstelling, -e o/ -s vermicelli veronien o/ veronine vermikuliet veronika vermiljoen veronine o/ veronien vermink, -te veronreg, het — vermoë, -ns verontagsaam o/ vermoed, het — veronagsaam, het — vermoede, -ns verontheilig, het — vermoedelik, -e verontreinig, het — vermoeid, -e veronlrus, het — vermoeiend, -e verontskuldig, het — vermoeienis, -se verontwaardig, -de vermoënd, -e veroordelaar, -s vermolm, het — veroorloof o/ veroorlow'e, vermoor, het — het — ) 274

verootmoedig, het — versagting verordening, -e of -s verseboek verouder, het — verseël, het — verouderd, -e verseëling verower, het — verseg, het — veroweraar, -s verseil, het — veroweringsoorlog versekeringspolis verpag, het — versender verpand, het — verset verpes, het — verset, het — verpestend, -e versie, -s verplaas, -te versien Cn huis — verpleë o/ verpleeg, het — versiende verpleeg, -de versiendheid verpleegster, -s versiersuiker verpleër o/ verpleger, -s versigtigheidshalwe verpleging versinlik, het — verplig, -te versit, het — verpligtend, -e verskans, -te verpot, -te verskeep, -te verraad verskeidenheid verraderlik, -e verskeie verras, het — verskepingskoste verregaande verskillend, -e verreikend, -e verskole Verre Ooste verskoppeling, -e verreweg verskote verrimpel, -de, o/ verrimpeld, verskriklik, -e -e verskuif, -de verrinneweer o/ verruïneer, verskuifbaar, -are het — verskuiwing, -e o/ -s verroes, -te verskuldig, -de verrot, -te verskjTi, het — verrottingsproses verslaaf, het — verruïneer o/ verrinneweer, verslaaf, -de het — verslaafdheid verruklik, -e verslaan, het — verrys, het — verslaan, -de o/ verslane verrysenis verslae vers, -e verslaenheid o/ verslaentheid versaak, -te verslag, -ae versadig, -de verslegting versadigingspunt verslind o/ verslinde, het — ) ! !

275 verslons, -te versukkel, -de, of versmaad of versmaai, het — versukkeld, -e verswaer (vermaagskap), versmader, -s — versnapering, -e o/ -s het versnellingskas verswyg, -de o/ versweë versoekskrif, -te verswyging versoeningsdood vertaaloefening — verteder, het — versoet, het — versoet, -e verteenwoordig, het verteer, — versool, het — het versorg, -de vertikaal, -ale vertisien o/ vertisine versorger, -s versorging vertisillien o/ vertisilline vertoef o/ vertoewe, het — verspied, het — vertoog, -oë verspieder, -s vertoorn, het — verspot vertraag, -de verspreiding vertroosting, -e versreël vertroud, -e verstaander vertroue verstand vertroueling o/ vertrouling, -e verstande (met dien — vertrouenswaardig, -e verstandelik, -e vertroulik, -e verstandskies vertrouling o/ vertroueling -e versteen, -de of versteend, -e vervaag, -de verstekeling, -e vervaard, -e versteld vervaardig, -de verstelwerk vervalle; meer — o/ -ner, versterfreg mees — o/ -nste versterkingsmiddel vervallenheid verstok, -te vervas o/ vir vas verstoke verveel, het — verstoktheid vervals, -te verveeldheid verstoot, -ote vervelendheid verstoteling, -e verversingslokaal verstreke vervlaks verstrooi, -de, of verstrooid, -e vervlakste verstrooidheid — vervloë ( — dae) verstryk, het vervloeks verstuit, het — vervloekste versuf, -te vervoeg, -de versuftheid vervoermiddel, -s versuim, het — vervolgens 276 vervolgingswaan verwoes, -te vervolgverhaal verwoestend, -e vervolmaking verwonder, -de, o/ vervreem o/ vervreemd, verwonderd, -e het — verwonneling, -e vervreem, -de, o/ verwordingsproses vervreemd, -e verworpeling, -e vervreembaar o/ verworpenheid vervreemdbaar, -are verworwe vervreemding verwulf, -ulwe, o/ verwelf, verwaaid, -e -elwe verwaand, -e verwyder, het — verwaardig o/ verwerdig, verwyf, het — het — verwyfdheid verwaarloos -de verwyf, -de verwag, -te verwyt, -e verwant, -e verydel, het — verwantskapsverhouding verys, het — verwar, -de, o/ verward, -e verys, -de verwardheid ves, -te verwarmingstoestel vesel, -s verwatenheid vesper verwe o/ verf, ge- vestibule, -s verwed, het — vestig, ge- verweerder, -s vesting, -e o/ -s verwelf, -elwe, o/ verwulf, vestrielamien o/ vestrielamine -ulwe Vesuvius verwelkoming, -e o/ -s vet, -te verwen, het — vet; -ter, -ste verwer, -s vete, -s verwerdig o/ verwaardig, veter, -s het — veteraan, -ane verwerf, -de o/ verworwe veterinêr, -e verwerklik, het — vetivasuleen verwerwing vetiveen verwery vetiverien o/ vetiverine verwese vetklier verwesenlik, het — vetkousie (plant) verwikkeling, -e o/ -s veto, -’s verwilder, -de, o/ vetplant verwilderd, -e vetstertskaap verwittig, het — vetterig, -e verwoed, -e vetvry 277 via vindingryk, -e viadiik, -te vingeralleen vibreer, ge- vingerbreed Victoria vingerhoed Victoriaans, -e vingerhoedpol o/ vingerpol vief vingerwysing, -e o/ -s vier, -e o/ -s vinien o/ vinine vier, ge- viniliet vierdekker, -s vinine o/ vinien vierdemagswortel vinjet, -te vierderangs, -e vinkeier vierkantswortel vinkel viermaandeliks, -e vinkulum Vierkleur vinnig, -e vierkwartsmaat violanien o/ violanine vierlavink violantroon vierlobbig, -e violet, -te vierperdewa violis, -te vierskaar (die — span) violonsel, -le vier uur (tydsduur) violoxantien o/ violoxantine vieruur (tydstip) violuursuur viervlak viool, viole viervors viooltjie, -s vierwieler, -s vir vies, vies of -e; -er, -ste vir eers o/ vereers vieserig, -e Virginië vieslik, -e vir goed viets, viets o/ -e; -er, -ste viridien o/ viridine viewerig, -e viridinien o/ viridinine vigilante, -s viriel, -e viktorie viriliteit vil, ge- vir laas vilder, -s vir lief neem vilet, -te vir oulaas villa, -s vir seker Villieria vir sover Villiersdorp vir vas o/ vervas vilt virtuoos, -uose vilthoed virtuositeit vin, -ne virus, -se vinakoonsuur vis, gevind o/ vinde, ge- visa, -s vindikasie, -s vise-admiraal )

278

vise-kanselier vlak naas visenteer, ge- vlaktemaat vise-president vlakvark visetend, -e vlak voor vise-voorsitter vlam, -me visgereedskap Vlaming, -e visianien o/ visianine vlas visianose vlas, ge- visie (siening) vlees (meestal figuurlik) visier, -e o/ -s vleeslik, -e visioen, -e vleet (by die — visionêr, -e vleg, ge- visite, -s vlei, -e visitekaartjie vlei (iemand na die mond viskose praat), ge- viskosimeter vleiery viskositeit vleis visryk, -e vleisetend, -e visserslewe vlek, -ke vissery, -e vlekloos, -ose visserytentoonstelling vlerk, -e visteelt vlerksleep, vlerkge- visvang, visge- vlermuis, -e visvangplek vleuelpiano vit, ge- vlie o/ vlieg, ge- vitaliteit vlied, ge- vitamien, -e, o/ vitamine, -s vlieëbossie viteksien o/ viteksine vlieënd o/ vliegend, -e vitellien o/ vitelline vlieër, -s vitrioel vlieg o/ vlie, ge- vlieg, vitterig, -e -ieë vividiffusie vliegdekskip viviseksie vliegongeluk vla (gereg) vlierboom vlaag, -ae vlies, -e Vlaams, -e vliet, ge- Vlaandere vliet, -e vlag, -ae vlinder, -s vlagoffisier Vlissingen vlak, -ker, -ste vloed, -e vlak agter vloeipapier vlak by vloeistof vlakhaas vloek, -e ! ) )

279 vloer, -e voetslaan, voetge- vlok, -ke voetstoots vlooi, -e vog, -te vloot, -ote vogdigtheidsmeter vlossy vokaal, -ale vlot; -ter, -ste vokaalsisteem vlot, ge- vokaliseer, ge- vlug, ge- vokalisme, -s vlug, vlug o/ -ge; -ger, -ste vokatief, -iewe vlugskrif, -te Volapiik vlugsout volbloedperd vlugteling, -e volbrenging vly {naas mekaar voeg; jou volbring, het — neervly), ge- voldaan, -ane ( — rekening) vlym, -e volder, -s vlyt voldonge Cn — feit) vod, -de of -dens voldrae {b.nw.) voed, ge- voleinder voedingstof volemitol voedselskaarste volg o/ volge, ge- voeë o/ voeg, ge- volgeling, -e voeg, voeë volgenderwys o/ voege {in dier — volgenderwyse voeglik, -e volgens voegsaam, -ame volgorde voel, ge- volgroei, -de, of volgroeid, -e voël, -s volhard, het — voëlent volhou, volge- voelspriet, -e volkekunde voëltjie, -s volkekundige, voëlvlug {in — -s voëlvry volkereg voer volkeregtelik, -e voering, -s volkomenheid voersis volkplanting o/ volksplanting, voert -e o/ -s voertsek o/ voertsik! volkryk, -e voertuig volksaak voetbalwedstryd volksaard voete-ent o/ voetenent volksetimologie voetgangersprinkaan volkskool voetjie-voetjie volkskunde voetjie vir voetjie volkskundige, -s )

280

volksplanting o/ volkplanting, vont, -e -e o/ -s voog, -de Volksraad voogdy Volksrust vooraanstaande volleerd, -e voor af (van ) vollemaan o/ volmaan vooraf (tevore) volmaaktheid voorafgaan, voorafge- volmaan o/ vollemaan voorarmdryfhou volmag, -te voorarres volop voorasnog volsin voorbaat (by — volslae {bw.) voorbedag, -te vol staan (jou plek ) voorbedagtheid volstaan, het — voorbeeld, -e volstrek, -te voorbeeldeloos, -ose volstniis, -e voorbehoedmiddel volt, -s voorbehou, het — voltameter voorbehoud voltammeter o/ voorbereidingsdiens voltampêremeter voorbestem, -de, o/ volteken, het — voorbestemd, -e voltmeter voorchristelik, -e voltooiing voordat voltreffer, -s voordeursleutel voltrokke voordraer, -s voluit voordragkuns volume, -s vooreergister volume-eenheid voorgaan, voorge- volumetries, -e voorgemeld, -e volumeverhouding voorgenoem, -de, o/ volwasse voorgenoemd, -e volwassene, -s voorgenome (b.nw.) vomeer o/ vermeer, ge- voorgeskrewe (b.nw.) vomisidien o/ vomisidine voorgraads, -e vomisien o/ vomisine voorhaak, voorge- vomitief, -iewe voorhande vondeling, -e voorhê, voorgehad vonds, -te voorheen vonk, -e voorhistories vonkel, ge- voorhou, voorge- vonkprop Voor-Indië vonkvry vooringenome vonnis, -se vooringenomenheid ) 281 voorkom (gebeur), voorge- voorstewe, -ns voorkom (verhoed), het — voort voorkome of voorkoms o/ voortaan voorkomste voortbrenging voorkomend, -e voortbring, voortge- voorkomendheid voortdurend, -e voorkoms o/ voorkomste o/ voortgaan, voortge- voorkome voortreflik, -e voorlaaste Voortrekkermonument voorland (dood is jou — voortsê, voortge- voorligtingsbeampte voortsetting, -e o/ -s voorloop, voorge- voortsit, voortge- voormaals voortvarend, -e voormeld, -e voortvlugtige, -s voormiddag vooruit voornaamwoordelik, -e vooruitbestel, het — voorneme, -ns vooruitloop, vooruitge- voornoem, -de, of voornoemd, vooruitsig, -te -e vooruitstrewend, -e vooronderstel, het — voorvertrek vooronderstelling, -e o/ -s voorwaar vooroor voorwend, voorge- vooroordeel voorwendsel, -s voorop voorwerpsnaam vooropleiding voos; voser, voosste vooropstel, vooropge- vorder, ge- voorpraat, voorge- vorentoe voorraadkamer vorm, -e (meestaï ábstrak) of voorreg, -te -s (meestal konkreet) voorsêer, -s vormlik, -e voorsegging, -e o/ -s vormloos, -ose Voorsienigheid vors, -te voorsing, voorge- vors, ge- voorskoot, -ote vorstebloed voorskot, -te vorstedom voorskrif, -te vorstelik, -e voorskyn (te — kom) vort voorsorgsmaatreël vortgaan, vortge- voorspieël o/ voorspiegel, Vos, -se het — vose, -s voorspoed vosperd voorstander, -s vou, -e voorstellingswyse vou, ge- ))

282 vra of vraag, ge- vriendin o/ vrindin vraag, -ae vriendlief vraagbaak, -ake vriendskap o/ vrindskap vraat, -ate vriendskaplik o/ vraeboek vrindskaplik, -e vraelys vriendskapsband o/ vraenderwys o/ vraendervvyse, vrindskapsband o/ vragenderwys o/ vries, ge- vragenderwyse vrind o/ vriend, -e vraer, -s vrindekring o/ vriendekring vragenderwys o/ vragender- vrindelik o/ vriendelik, -e wyse, o/ vraenderwys o/ vrindin o/ vriendin vraenderwyse vrindskap o/ vriendskap vrag, -te vrindskaplik o/ vragvry vriendskaplik, -e vrank (suurderig); -er, -ste vrindskapsband o/ vrat, -te vriendskapsband vratjie, -s vroed, -e; -er, -ste vrederegter vroedvrou vredeskonferensie vroeëpampoen o/ vredesnaam (in — vroegpampoen o/ vredestyd vroepampoen vreedsaam, -ame vroe-vroe o/ vroeg-vroeg vreemd, -e vroeër (bw.) vreemde (in die — vroeg, -oeë; -oeër, -oegste vreemdelingeverkeer o/ vroegmis vreemdelingverkeer vroegpampoen o/ vreesaanjaging vroeëpampoen o/ vreeslik, -e vroepampoen vreet, ge- vroegte vrek (bw.) vroeg-vroeg o/ vroe-vroe vrek (s.nw.), -ke vroepampoen o/ vrek, ge- vroeëpampoen o/ vrekkerig, -e vroegpampoen vreksuinig vroetel, ge- vrekte vrolik, -e vrek ver vrome (s.nw.), -s

vreug o/ vreugde vroom, vroom o/ -ome ; -omer, vreugdevuur -oomste Vreysrus vrot; -ter, -ste vriend o/ vrind, -e vrotpootjie vriendekring o/ vrindekring vrou, -e o/ -ens vriendelik o/ vrindelik, -e vrouagtig, -e ) 283

vrouearbeid vrystad vrouearts Vrystater, -s vrouedokter vrywaar, ge- vrouekoor vrywe o/ vryf, ge- Vrouemonument vrywel vrouestemreg vrywiel vroulief u’tjie, -s vroumens vuig, -e; -er, -ste vrouspersoon vuilbaard vrug, -te vuilgoed vrugbrengend, -e vuilgoedhoop vrugdraend o/ vrugdragend, -e vuilis o/ vullis, -se vruggebruik vuil maak (iets ) vrugteloos, -ose vuilmaak (behoefte doen), vrugtetentoonstelling vuilge- vry, vry o/ -e; -er, -ste vuilsiekte vry, ge- vuil werk vryasie vuis, -te vrybrief vuisdik o/ vuistedik vrybuiter vuisgeveg vryburger vuis maak Vrydae o/ Vrydags (bw.) vuisslaan, vuisge- Vrydag vuistedik o/ vuisdik Vrydagse (b.nw.) vul, -le o/ -lens vrydenker vul, ge- vrydom Vulcanus vrye (in die — Vulgaat o/ Vulgata vryelik o/ vrylik vulgariseer, ge- vryf o/ vrywe, ge- vulgariteit, -e vrygee, vryge- Vulgata o/ Vulgaat vrygebore (b.nw.) vulgêr, -e; -der, -ste vrygeleide, -s vulgêrheid, -hede vrygesel, -le vulkaan, -ane vryhandelstelsel vulkanies, -e vryheidsliefde vulkaniet vrykamer vulkaniseer, ge- vrylik o/ vryelik vulletjie, -s Vrymesselaar, -s vullis o/ vuilis Vrymesselaarslosie vulpiensuur o/ vulpinesuur vryskel o/ vryskeld, vryge- vulsien o/ vulsine vryslaapkamer vulstasie Vrystaat vunsig, -e Vrystaats, -e vurig, -e 284 vurk, -e Waals, -e vuurerd o/ vuurherd, -e waansinnige, -s vuurhoutjie, -s waanwysheid vuunnaakplek waar (b.nw.), ware vuurspuend o/ vuurspuwend, waaraan -e waaragter vuurtoring waaragtig, -e vuurvas, -te waarbo vuurvastheid waarborgfonds vy of vyg, vye waarby vyand, -e waard (hcrbergicr), -e vyandelik, -e waardeer, ge- vyandig, -e waardeerder, -s vyeboom waardering, -e o/ -s vyf, -e o/ -s o/ vywt waardeur vyfde waardevol, -le vyfjaarliks, -e waardin, -ne vyfjaarplan waarheen vyfponder, -s waarheidsin vyf uur (tydsdïiur) vvaarheidliewend, -e vyfuur (tydstip) waarheidsliefde vyfvlak waarin vygie, -s waarlanges o/ waarlangs vyl, -e waarlik waar vyl, ge- waarmaker ( — van sy vysel, -s woord), -s vywer, -s waarmee waarmerk, -e waarmerk, ge- w waama waarnaas w, -’s waarnatoe wa, -ens waarneem, waarge- waadbaar, -are waarnemingsvermoë waag o/ wae, ge- waarnewens waaghals, -e waarom waagskaal weegskaal of waaromheen (alles in die — gooï) waaromtrent waagstuk waaronder waai (v. d. been), -e waaierstertmeerkat o/ waaroor waaierstertmierkat waarop waaksaamheidskomitee waarsê, waarge- Waal, Wale waarsêer, -s )

285 waarsegging, -e o/ -s walm, -e waarsku, ge- Walpurgisnag waarskuwer, -s walrus, -se waarskuwing, -e o/ -s wals, -e waarskynlikheidsteorie Walvisbaai waarso walvisvaarder, -s waarsonder walvisvangs waarteen wan (so dan en — waarteenoor wanbetaling waartoe wand, -e waartussen wandaad waaruit wandelgang waarvan wandelinkie, -s waarvandaan wandversiering waarvolgens wangetjie, -s waarvoor wanhoopsdaad waas, wase wanmasjien wa-as wanneer waatlemoen o/ waterlemoen. wanorde -e wans (uit — uit) waboom wanskape wae o/ waag, ge- wanskapenheid waenhuis, -e want (s.nw.) waentjie, -s want (voegw.) wafel, -s wantroue wag, -te wantrouig, -e wag hou wanverhouding waglys wapenkundige, -s wag-’n-bietjie, -s wapenstilstand wag-’n-bietjie-boom warboel wag staan ware (mv.) wagtery warempel wakis warmassie (insek), -s wakker maak warmpatat! wakker skrik warmpatats (MnderspeT) wakker word warmpies waks warmte-eenheid Waldense (mv.) warmwaterkraan waldhoring warrelwind o/ dwarrelwind walglik, -e wasem, -s Walhalla wasgoed Walkure wasinrigting Wallis wasser o/ waster, -s )

286

wassery, -e wedergeborene, -s waster o/ wasser, -s wederhelf, -te o/ -tes wateraar wederkerig, -e waterbok wederom (tot — waterboukundige, -s wederregtelik, -e waterdig, -te wederspannig o/ Watergeus, -e weerspannig, -e waterhoudend, -e wederstrewig o/ waterlander, -s weerstrewig, -e waterlei, waterge- wedersyds o/ weersyds waterleiding, -e o/ -s wedervaar, het — waterlemoen o/ waatlemoen, wedervaring, -e o/ -s -e wedervraag watemat wederwaardigheid, -hede waterpas wedren, -ne waterpokkies wedstryd, -e waterryk, -e weduskap o/ weduweeskap watersnood weduvrou waterspieël weduwee, -s waterstofatoom weeduweefonds watertand, ge- weduweeskap o/ weduskap watertrap, waterge- weduweepensioen Waterval-Bo wed^Tver, ge- Waterval-Onder wee, weë waterverplasing wee! watervlak wee o/ weë o/ weeg, ge- waterwyser weeblaar wat se weedom watt, -s weef o/ wewe, ge- watte weefskool watteprop weeg o/ weë o/ wee, ge- watter weegbaar, -are wat wonders weegskaal o/ waagskaal watwonderse (dis nie ’n — (alles in die — gooi) perd nie) weekblad wat wou! weekdag o/ weeksdag wawyd oop weeklaag, ge- wê! weeksdag o/ weekdag web, -be weeldeartikel wed, ge- weelderig, -e weddenskap, -pe weeluis, -e wederdiens weemoed Wederdoper, -s Weenen (in Natal) ) ) )

287

Weens, -e weg, weë weens (voors.) wegbêre, wegge- weerbarstig, -e wegbereider, -s weer eens wegdros weerga weggooi-ooi weergaas, -ase wegstoot, wegge- weergalm, het — wegwyser weergawe, -s wei (melkdele) weergee, weerge- wei, -e, o/ weide, -s weerhaak w'ei o/ weie, ge- weerkaats, het — weide, -s, o/ wei, -e weerkundige, -s weids, -e weerlê, het — w'eie o/ wei, ge- w’eerlêbaar of weerlegbaar, weiering o/ weigering, -e o/ -s -are weifel, ge- weerprofeet weigering o/ weiering, -e o/ -s w’eersgesteldheid weiland, -e weersiens (íoí — weinig; minder, minste weersinwekkend, -e weiveld

weerskante (van —; aan — wel (hw.) weerskynboontjie wel (sweis), ge- vpeerspannig of wederspannig, welbegrepe -e welbehae weerspieël, het — welbekend, -e weerspieëling, -e o/ -s weldadigheidsgenootskap weerstandsvermoë weldenkend, -e weerstrewig o/ wederstrewig, weldeurdag, -te -e weldoen, welge- o/ weersverandering welgedaan weersyds o/ wedersyds weledelagbare weersye (van —; aan — weledele weervoorspelling weledelgestrenge weerwil (in — van) weleer wfeerwolf weleerwaarde wees, wese welf o/ welwe, ge- weesboom welgedaan, -ane weesfonds o/ w’esefonds welgeleë weesheer welgemoed weeshuisvader welgesteld, -e w'^eeskind W’elhaas (hw.) weet, wis of het gew’eet welig, -e weetal, -le weliswaar weetlus welkom, -e

10—Woordely» !

288

welkomswoord werkklere o/ werksklere wellewendheidshalwe werklik, -e wellig werklik waar welluidendheidshalwe werkloos, -ose wellusteling, -e werkloosheid welopgevoed, -e werkman o/ werksman, -ne o/ welsand of wilsand werkliede o/ werksliede o/ welslae werklui o/ werkslui o/ welsprekend, -e werksmense

welsyn í werknemer welsynbeampte werkplaas welvaart werkplek welvarend, -e werksdag o/ werkdag welvoeglikheidshalwe werksklere o/ werkklere welwe o/ welf, ge- werksman o/ werkman, -ne o/ welwillend, -e werkliede o/ werksliede o/ wen (toestel op put), -ne werklui o/ werkslui o/ wen (gewend maák), ge- werksmense wen o/ win, ge- werkswinkel o/ werkwinkel wenakker werktuigkundige, -s wenas o/ windas v/erkuur wend o/ wende, ge- werkwinkel o/ werkswinkel wendingspunt werkwyse Wenen (in Oostenryk) werplood Wener, -s werskaf, ge- wenk, -e werskaffery

wenkbrou o/ winkbrou, -te werw’e o/ werf, ge- wenner o/ winner, -s werwel, -s wenslik, -e werwer, -s wenteltrap werwing, -e o/ -s werd (b.nw.) wes werda Wes-Afrika wêreldberoemd, -e Wes-Afrikaans wêreldgebeurtenis wese, -ns wêreldsgesind, -e wesefonds o/ weesfonds wêreldsgoed wesel, -s wêreldtentoonstelling wesenlik o/ wesentlik, -e werf, werwe wesenloos, -ose werf o/ werwe, ge- wesenstrek werkdag o/ werksdag wesentjie, -s werkersbond wesentlik o/ wesenlik, -e werkesel Wes-Europa werkgewer, -s Wes-Europees )

289

Wesfaals, -e wiegelied o/ wieglied Wesfale wiegeling wesgrens o/ westergrens wieglied o/ wiegelied wesie, -s wieletjie, -s Wes-Indië wielewaai o/ wieliewaai, ge- Wesleyaan, -ane wielewalie o/ wieliewalie, -s Wesleyaans, -e wieliewaai o/ wielewaai, ge- Wes-Nederfrankies wieliewalie o/ wielewalie, -s wesmoeson wielryersbond wesnoordwes wierook wessuidwes wiesewasie o/ wiesiewasie, -s weste (rigting) wig (kind), -te Weste, die (gebied) wig (keil), -ge o/ wie westekant wiggelaar, -s westelik, -e Wiking, -s westergrens of wesgrens wild, -e westerlengte wild (s.nw.) Westerling, -e wildbok o/ wildsbok Westers, -e wilddief westewind wildeals Wes-VIaams, -e wildebees Wes-VIaandere wilde-eend weswaarts wildegans wetens (willens en — wildekastaiing wetenskap, -pe wildsbok of wildbok wetenskaplik, -e wildskut wetenswaardigheid, -hede wildvreemd wetgeleerde, -s wilg, -e, o/ wilger o/ wilker, -s wetlik, -e wilgeboom o/ wilgerboom o/ wetsartikel wilkerboom wetsontwerp wilger o/ wilker, -s, o/ wilg, -e wetteloos, -ose wilgerboom o/ wilkerboom o/ wetties, -e wilgeboom wettig, -e willekeur wewe of weef, ge- willens (— en wetens) wewenaar, -s wilsand o/ welsand wewenaarsgras wilsbeskikking wewer, -s wilskrag whisky wimpel, -s wied, gewin of wen, ge- Wiedou wind af wieë of wieg, ge- windas o/ wenas wieg, -e o/ wieë windbuks, -e !

290 winddroog witgepleister, -de winderig, -e withaak (boomsoort) windhond witheriet windmaak, windge- without (boomsoort) windmaker witlood windmakerig, -e witmansland wind op witmens windsel, -s witroes (plantsiekte) windskeef witseerkeel windskerm Witsieshoek windskut, -te witstinkhout windswael o/ windswawel wittebroodsdae wingerd, -e witterig, -e wingewes witvoetjie soek wink, ge- witvrot (plantsiekte) winkbrou o/ wenkbrou, -e witwortel winkelbediende Wladiwostok winkelhaak wodka winkelier, -s woed, ge- winner o/ wenner, -s woekerwins wins, -te woeling, -e wins-en-verliesrekening woelwater winteraand Woensdae of Woensdags winterhande o/ wintershande (bw.) winterlandskap Woensdag winterore o/ wintersore woerts winters, -e woer-woer, -e o/ -s v/intersaffraanpeer w'oes, -te; -ter, -ste wintershande o/ winterhande woestaard, -e o/ -s wintersore o/ winterore woesteny, -e wintersvoete o/ wintervoete woestheid winterweer woestyn, -e wipgatmier wolf, wolwe wipperig, -e wolfabrikant wipstert (voëlnaam), -e wolfhond o/ wolfshond wis (dis — en seker) wolfram (element) wiskundige, -s wolfshond o/ wolfhond wispelturig, -e Wolga wisselbou wolhaarhond wisselkoers wolkekrabber, -s witborskraai wolkloos, -ose witbrood w'olkombers witgatspreeu w'ollerig, -e 291 ívolwedoring (plantsoort) wrintig waar woiwe-ent-dak wrintlik waar wolwegif wroet, ge- wond, -e wrywing, -e o/ -s wonderkind w’tjie, -s wondermooi wuf, -te; -ter, -ste woningvraagstuk wuftheid woninkie, -s wuif of wuiwe, ge- woonvertrek wulfeniet woonwa wurgsiekte woordafleiding wurm, -s woordarm wy of wye (plegtig in diens woordeboek stel), ge- woordelik, -e Wyandotte, -s woorderyk o/ woordryk wyd, wye; wyer, wydste woordeskat wyd oop woordgebruik wydsbeen woordontleding wydte woordryk o/ woorderyk wydvertak, -te woordvoerder, -s wye of wy (plegtig in dicns word o/ worde, ge- steT), ge- wordingsgeskiedenis wyf, wywe worenien o/ worenine wyfie-eend wors, -e o/ -te wyfievolstruis worsfabriek wyk, -e worsteling, -e wykverpleegster worstelstryd wyl (voegw.) wortelskiet, wortelge- wyl o/ wyle (tydjie) wortelskimmel wyle (oorlede) worteltrekking wynasyn wortelvrot (plantsiekte) wyndruif woud, -e wynoes wraakgodin wynruit wraaksug wynsteen wraggies wynvervalsing wragtie waar wys, wys o/ -e ; -er, -ste wragtig waar wys, ge- wrang, -e; -er, -ste wys (manier), -e, o/ wyse, -s wreed, -ede; -eder, -eedste wysbegeerte wreef, -ewe wyse (manier), -s o/ wys, -e wrewel wyser o/ wyster, -s wring, ge- wysgeer, -ere wrintie waar wysie, -s )

292

wysig, ge- Xhosa o/ Kósa (minder wyslik wetenskaplike naam wysmaak, wy’sge- vir taal) wysneus, -e Xhosa o/ Kósa, -s wyster o/ wyser, -s x’ie, -s wysvinger xilaan wyt, ge- xileen wywater xilenol wywepraatjie xilidien o/ xilidine xiliensuur o/ xilinesuur X xilileen xilinesuur o/ xiliensuur xilitol X, -’e Xalanga xilofoon, -one Xanadu xilograaf, -awe xilografie xantaat xiloïdien o/ xiloïdine xantalien o/ xantaline xanteen xiloketose xilol, -e xanterien o/ xanterine xilologie xanthidrol Xanthippe xiloliet xilometer xantien o/ xantine xiloonsuur xantiliumsout xilose xantine o/ xantien xilosiensuur o/ xilosinesuur xantinien o/ xantinine xonoliet xantofil X-straalfotografie xantogeen, -ene Xuxuwa xantoon xantopterien o/ xantopterine xantotoksien o/ xantotoksine Y xatien o/ xatine X-bene y, -’s xenieë Yankee, -s xenograaf, -awe ydel, ydel of -e; -er, -ste xenografie ydellik xenol YeoviIIe xenoliet yk, ge- xenon (element) ykmeester Xenophon yl; -er, -ste xenotiem yi, ge- xerofiel, -e yl (in aller — xerofiet ylheidsfaktor Xerxes ylings 293 Ymanskraal z youngbessie ys (s.nw.) z, -’e o/ -’s ys, geys zaratiet Ysel irivier) Zastron ysingwekkend, -e Zebediela yskoud Zeebrugge Ysland Zeerust Yslander, -s Zeno Yslands, -e zeppelin, -s yslik, -e zero o/ sero Yssee Zeus ystererts Zevenhuizen Ysterfontein Zimbane ysterhoudend, -e zits, ge- ysterindustrie Zoeloe (minder wetenskaplike ysterokside o/ ysteroksied naam vir taal) of Zulu ystersuur Zoeloe, -s ystervark Zoeloehoof Zoeloeland 2/’tjie, -s zoem ytterbium (element) zoem, ge- yttrialiet s’tjie, -s yttrium (element) Zulu o/ Zoeloe (minder weten- yttriumokside o/ skapïike naam vir taaï) yttriumoksied Ziirich yttroseriet Zwingli yttrotantaliet Zwingliaan, -iane ywer Zwingliaans, -e ywerig, -e ; -er, -ste Zwinglianisme -

,*’ ^ '• ï;^^>í’ í '^fr"'r r|:/‘ - ’ •*;• tíir -,.;>'-‘:7' - '.'*3V,. :-.-_if'-J^‘*'iÍ2:;» Sc- .

* •• - "'•.lS , .T9««ci K |-

‘‘’^- ' • • ’" •-•-''• ’<• ,".' )y: .'‘A • .

(?»..'.> .>wr2' ' -( y. ':• '«?.‘iiá!i • -' f:;'•l;..'i> S»! '•“Sí,'/ ::'.’s^.«»: .'•' ;» . -n {

t . .', »..^i't' ': %«>. {,• £:>..>*.

" ' ‘í'^Í'Ív V-r

• irkliító\KV

‘V-'Íf'Í. ->#,». :

LYS VAN AFKORTINGS

Die lys van afkortings wat hiermee aan die publiek aangebied word, maak geen aanspraak op volledigheid nie, hoewel daarna gestreef is om dit verteenwoordigend van allerlei vakke en lewens- terreine te maak. Verteenwoordigers van verskillende vertakkinge van die wetenskap, van staatsdepartemente, van die bankwese en die handelswêreld is om inligting genader en geraadpleeg. In hierdie verband het die lede van die Taalkommissie ondervind dat gebrek aan eenstemmigheid nie alleen onder taalkundiges heers nie, want uit die aanbevelings van die persone wat genader is, het oortuigend geblyk dat daar die grootste mate van onvastheid in die gebruik van afkortings in die sakewêreld en elders bestaan. Dit was vir taalkundiges derhalwe uiters moeilik om leiding te gee op gebiede waar die vakkundiges dit nie met mekaar eens is nie. Gevolglik moes ’n hele aantal afkortings vir min of meer tegniese terme voorlopig agterweë bly.

By die skryfwyse van afkortings moes daar enersyds rekening gehou word met die Nederlandse en andersyds met die Afrikaanse tradisie, vir sover daar in Afrikaans reeds ’n min of meer gebruiklike skryfwyse bestaan. Onder sulke omstandighede is konsekwensie nouiiks bereikbaar. Hier word derh£ilwe geen reëls vir die skryfwyse van afkortings aangegee nie. Die formulering van reëls kon in hierdie verband alleen die betekenis hê van ’n verklaring van die beginsels waarop die voorgestelde afkortings berus, en selfs van die aangenome beginsels moes telkens om praktiese redes afgewyk word. So is bv. as grondbeginsels aangeneem om die afkortings van woorde wat aaneengeskrywe word, ook aaneen te skryv'e, maar om tipografiese en ander redes moes daarvan afge^vyk word by die afkorting van woorde soos aanstaande, eerskomende, laaslede.

Hoewel daar geen poging aangewend is om reëls vir die afkorting van woorde aan te gee nie, sal bevind word dat verreweg die meeste afkortings aan een van die volgende vier tipes (met onbelangrike

onderafdelings ) beantwoord

(1) By die eerste tipe bestaan die afkorting uit die eerste lettergreep van die woord plus die volgende konsonant of kombinasie van konsonante: aanm.; aant.; aanvr.; abl.; adj. 296

(2) By die twcede mees gebruiklike tipe bestaan die afkorting uit die eerste letter van twee of meer opeenvolgende lettergrepe of woorde (in die geval van sogenaamde „letter- name”): A.C.V.V.; A.T.K.V.; a.u.b.

(3) Die derde tipe sluit by die tweede aan, en in hierdie geval word slegs die verskillende aanvangskonsonante van die onderskeie lettergrepe in die afkorting gebruik: bw.; dgl.; hs.; mv.; nl.

(4) By die vierde tipe dien die eerste en die laaste letter van die woord as afkorting: ca.; di.; ir.; my.; vt.

As ’n bepaalde woord in sy afgekorte vorm egter byna voluit geskrywe moet word, het die afkorting ten slotte weinig sin. Aan die ander kant moet die gewone gebruiker die volle woord in sy afgekorte vorm kan herken. Die eis van herkenbaarheid het enkele lomp afkortings onvermydelik gemaak, terwyl daarteenoor weer staan dat dieselfde afkorting dikwels vir meer as een woord moes dien.

Dit het, behoudens enkele ingeburgerde gevalle, oorbodig gelyk om die afkortings van meervoudsvorme aan te gee. In die geval van mate, munte en gewigte is sulke meervoudsvorme van afkortings meestal oorbodig, aangesien die enkelvoudsvorme in baie gevalle ook by die meervoud diens kan doeh.

Maart 1939.

In 1939 het die Akademie in brosjurevorm ’n Lys van Afkortings uitgegee, waarvan die Voorwoord hierbo herdruk is. Soos in die geval van die spelling het die Taalkommissie ook by die afkortings nie rede gehad om van ons gebruik af te wyk nie: ons eie tradisie in albei is vir ons tans belangriker as die invoering van allerlei nuwighede en wysigings wat tog nooit almal sal bevredig nie.

Ons het hoofsaaklik ’n aantal afkortings bygevoeg, veral in verband met die natuurwetenskappe, hoewel daar op hierdie gebied, asook op dié van die musiek en die wiskunde, nog ontsaglik baie te doen is. Toekomstige arbeiders kan op die Lys van Afkortings en op die Woordelys voortbou; ons vertrou dat albei intussen die gewenste leiding sal gee.

DIE TAALKOMMISSIE VAN DIE SUID-AFRIKAANSE AKADEMIE VIR WETENSKAP EN KUNS. 1952. ; ; ; ;

297 A A.D.—Anno Domini. a.d.—a dato; ante diem. A of A—Angstrom. ad inf. —ad infinitum. a. aan (kyk by a.b. en — adj.—adjektief/adjektiwies v.a.b.); aar (kyk by Ha.); adjt.—adjudant. adjudant (kyk by A.G.); ad lib.—ad libitum. adres (kyk by p.a.); Afri- admin.—administrasie kaanse/Afrikaner (kyk by administrateur A.C.V.V.); aktiewe (kyk by administratief/ A.B.M.); algemeen alge / administratiewe. mene (kyk by A.B. en adml.—admiraal. A.A.K.); ander(e) (kyk by adv.—adverbiaal/adverbiale e.a. en o.a.); anno/annum adverbium; advies; advi- (kyk by A.C. en p.a.); ante seur; advokaat. (kyk by a.d.); antwoord ad val.—ad valorem. (kyk by A.A.U.B.); as (kyk advt.—advertensie. by A.A.U.B.). aet.—aetatis. A.A.K.—Algemene Arme- afb.—afbeelding. sorgkommissie. afd.—afdeling. aanb.—aanbod. afdb.—afdelingsbestuur. aand.—aandeel. afk.—afkorting. aanh.—aanhangsel. afl.—afleiding; aflewering. aank.—aankoms. Afr.—Afrikaans(e). aanm.—aanmerking. afs.-—afsender. aant.—aantekening. A.G.—adjudant-generaal. aanvr.—aanvraag. agb.—agbare. aanw. aanwysend ( — e). Akad.—Akademie. aardk.—aardkundig (e). akk.—akkusatief. Aardk.—Aardkunde. aks.—akseptasie ; aksepteer. Aardr.—Aardrykskunde. al. —alias ; alinea. aardr.—aardrykskundig ( e). ald.—aldaar. A.A.U.B.—antwoord as u Alg.—Algebra. blief. alg.—algebraïes; algemeen/ A.B. Algemeen-Beskaaf. — algemene. a.b. aan boord. — Am.—Amerika ABC alfabet. — Amerikaans(e). abl.—ablatief; ablaut. amp.—ampêre. A.B.M. Aktiewe Burgermag. — Angl.—Anglisisme. abs.—absoluut/absolute. . anon —anoniem ( e) ; anoni- abstr.—abstrak ( te). mus. A.C.—Anno Christi. anorg.—anorganies(e). A.C.V.V.—Afrikaanse Chris- A.N.S.—Afrikaans-Nasionale telike Vrouevereniging. Studentebond. ;. ; ;

298 antw.—antwoord. B antw. bet.—antwoord betaal. A.N.V.—Algemeen N^'^^r- b-—bar (kyk by samestelling mb.) bel landsch Verbond. ; (kyk by samestel- app.—appellant. ling db.). appl. B.A.—Baccalaureus Artium. —applikant ; applous. Apr.—April. bal.—balans. A.R.—Adviesraad bar.—barometer Adviserende Raad. barometries(e). Arab.—Arabies (e). bat.—bataljon. Arb.—Arheider (lid van batt.—battery. party). bb.—bankbiljet. Arg.—Argeologie. bb. o/ brs.—broeders. arg. B.B.B.G.—Britse en Buite- —argaïsties ; argeologies. landse Arm.—Armeens ( e). Bybelgenootskap. art. artikel artillerie. b.b.a.—betaling by aflewe- — ; As.—Angel-Saksies (e). ring. a.s.—aanstaande. B.B.C.—British Broadcasting A.S.B.—Afrikaanse Studente- Corporation. bond. B.B.V.—Bybel- en Bidvereni- asb.—asseblief. ging. A.S.K.—Algemene Sending- B.Ch.—Baccalaureus Chirur- kommissie. giae. ass.—assuransie. B.Com.—Baccalaureus Com- asst. —assistent. mercii. asste.—assistente. B.D.—Baccalaureus Divinita- Astr.—Astronomie. tis. astr.—astronomies (e). Bé.—Beaumé. A.T.G.—Afrikaanse Taalge- B.Econ.—Baccalaureus Eco- nootskap. nomiae. A.T.K.V.—Afrikaanse Taal- B.Ed.—Baccalaureus Educa- en Kultuurvereniging. tionis. atm.—atmosfeer B.Ed.Ph.—Baccalaureus Edu- atmosferies(e). cationis Physicae. attr.—attributief/attribu- bedr.—bedrag; bedryf. tiewe. bekl.—beklaagde. A.T.V.—Afrikaanse Taalver- Belg.—België; Belgies(e). eniging. ben.—benaming. — . ( bepaling. a.u.b. 's u blief bep —bepaald e) ; Aug.—AugTistus. bes.—besending; besitlik(e); avdps.—avoirdupois. besonder(e). a.w.—aangehaalde werk. besk.—beskuldigde. .

299 bes. vnw. — besitlike voor- Scientiae Agriculturae. naamwoord. bst.—bostaande. bet.—betaal; beteken; beteke- B.T.U.—British Thermal nis. Unit. betr.—betreklik (e). burg.—burgemeester. bg.—bogenoemd ( e). bv.—byvoorbeeld. Biol.—Biologie. b. v.p.—been voor paaltjies. biol.—biologies (e). B.V.Sc.—Baccalaureus Vete- bk.—bamk; boek. rinariae Scientiae. B.L.—Baccalaureus Legum. bw.—bywoord; bywoorde- bl.—bladsy(e). lik(e). B.Lit ( t).—Baccalaureus byl.—bylae. Lit(t)erarum. byv.—byvoeglik (e). B.M.—Baccalaureus Medici- B.W.—betaalbare wissel. nae. B.Mus.—Baccalaureus Musi- C cae. b.nw.—byvoeglike naam- C—Celsius. woord. °C—grade Celsius. C. curie. B.O.—bevelvoerende offisier. — c. coulomb. b.o.—blaai om. — B.O.A.—Brits-Oos-Afrika. ca.—circa. boe.—boesel. cal.—kalorie. boekdr.—boekdrukker. cap.—caput. Boekh.—Boekhou. c.c. o/ cm®—kubieke senti- boekh.—boekhandel. meter. Bosb.—Bosbou. cet. par.—ceteris paribus. Bot.—Botanie. cf —confer ( atur). bot.—botanies(e). cg.—sentigram. Bouk.—Boukunde. c.g.s.—sentimeter-gram- bouk.—boukundig (e). sekonde. B.Phil.—Baccalaureus Philo- Ch.B.—Chirurgiae Baccalau- sophiae. reus. Bpk.—Beperk. Chem.—Chemie. Br.—Brits(e). chem.—chemies (e). br.—breedte; broeder. Ch.M.—Chirurgiae Magister. Brab.—Brabant; Brabants(e). C.H.O.—Christelike Hoër brig.-genl.—brigadegeneraal. Onderwys. br. in X.—broeder in Christus. Chr. Christus. brs. of bb.—broeders. — B.Sc. — Baccalaureus Scien- C.J.V.—Christelike Jonge- tiae. liedevereniging. B.Sc.Agric. — Baccalaureus cl.—sentiliter. .

30C cm.—sentimeter. Des.—Desember. cm-—vierkante sentimeter. Deut.—Deuteronomimn. cm® of c.c.—kubieke senti- D.G.—Dei gratia; Deo

meter. gratias ; direkteur-generaal. C.M.R. — Christelike Maat- Dg.—dekagram skaplike Raad. dg.—desigram. C.N.O.—Christelik-nasionale dgl.—dergelike. Onderwys. Di.—Dinsdag. corr.^—corrigenda. di.—domini (dominees). cos.—kosinus. d.i.—dit is. dial. dialek cosec.—kosekans. — ; dialekties (e). cot.—kotangens. Dierk.—Dierkunde. c.p.s.—sentimeter per dierk.—dierkundig ( e). sekonde. digk.—digkuns. cresc. crescendo. dim. — —diminuendo ; diminu- c. s.—cum suis. tief. C.S.V.—Christelike Strewers- disk.—diskonto. vereniging; Christen-Stu- dist.—distrik. dentevereniging. div.—dividend. ct.—sent. DI.—dekaliter. cwt.—sentenaar. dl. —deel; desiliter. D.Lit ( t). — Doctor Lit ( t)era- D rum. D.Lit(t). et Phil. — Doctor D—deka- (kyk by samestel- Lit(t)erarum et Philoso- linge Dg., Dl., ens.). phiae. d—desi- (kyk by samestel- D.M.—Doctor Medicinae. linge dg., dl., ens.). Dm.—dekameter. o.a. D.D. D.—Doctor (kyk by dm.—desimeter; duim. en D.Litt.). D.Med.Vet.—Doctor Medici- d. denarius (pennie). — nae Veterinariae. Dan.—Daniël. dnr. dienaar. datief — dat.— ; datum. D.O.—Direkteur van Onder- db.—desibel. wys. D.D.—Doctor Divinitatis. Do. Donderdag. d.d.—de dato. — DDT—dichlorodifenieltri- do.—dito of ditto. chloro-etaan. dos.—dosyn. def.—definisie. D.O.W.—Departement van dekl.—deklinasie. Openbare Werke. del.—deleatur; delineavit. D.P. & T.—Departement van dep.—depot. Posterye en Telegraafwese. dept.—departement. D.Phil.—Doctor Philosophiae. ; 301

D.P.W.—Departement van eks.—eksemplaar. Publieke Werke. ekv.—enkelvoud. dr.—debiteur; dokter; dok- elektr.—elektries(e); tor; dragme. elektrisiteit. dra.—doktoranda. Em.—Eminensie. drr. —dokters ; doktore. em.—emeritus. drs.—doktorandus. e.m.a.—en meer ander(e). Dr. Theol. — Doctor Theolo- E.M.K.—elektromotoriese giae. krag. ds. Eng. —dominus (dominee). —Engeland ; Engels ( e). D.Sc.^—Doctor Scientiae. enkl.—enklities (e). dt.—debet. ens.—ensovoort ( s). d.t.—delirium tremens, e.o.—ex oíRcio. D.T.D. esk. —Dekorasie vir Troue —eskader ; eskadron. Diens. e.s.m.—en so meer. D.V.—Deo Volente. etc.—et cetera. dw.—deelwoord. Etnol.—Etnologie. dw. (dnr.)—dienswillige etnol.—etnologies (e). (dienaar). eufem.—eufemisme d. w.s.—dit wil sê. eufemisties(e). dwt.—pennyweight. Ev.—Evangelie. ev. —eersvolgende ; elektron- E volt; eventueel. e.v.—en volgende. e. a. en ander(e). — E.V.K.—Elektrisiteitsvoor- e.c.—exempli causa. sieningskommissie. Ed.—Edele. Ex.—Exodus. ed.—edisie. e.d.—en dergelike. F Ed.Agb.—Edelagbare. Ed.Gestr.—Edelgestrenge. F—Fahrenheit. e.d.m.—en dergelike (dies) °F—grade Fahrenheit. meer. F.—faraday. eerw.-—eerwaarde. f.—farad; forte. Ef.—Efese. F.A.K.—Federasie van Afri- e.g. eersgenoemde — ; exempli kaanse Kultuurvereniginge. gratia. fakt.—faktuur. eint.—eintlik. Febr.—Februarie. E.K.—Eerste Kwartier. fec.—fecit. e.k.—eerskomende. ff.—fortissimo. Ekon.—Ekonomie. fig.—figuur; figuurlik(e). ekon.—ekonomies ( e). fol.—folio. Eks.—Eksellensie. Fonet.—Fonetiek. . ;

302 fonet.—foneties (e). Ges.—Gesang. fonol.—fonologies (e). Gesk.—Geskiedenis. fot.—foto; fotografies(e). gesk.—geskiedkundig(e). Fr.—Frankryk; Frans(e); gest.—gestor^ve. frater. get.—geteken; getuie. fr.—frank. gev.—gevang. Fri.—Fries(e). gew.—gewestelik(e); gewig; Frk.—Frankies ( e). gewoonlik. fut.—futurum. G.G.—goewerneur-generaal. G G.G.D.—grootste gemene deler. g.—gallon of gelling (in ver- ghn.—ghienie. bindinge s o o s m.p.g.) gimn. gimnastiek gimnas- — ; (in verbin- gauss; gram ties(e); gimnasium. dinge soos c.g.s., Kg., ens.). G.K.—Gekose Komitee ; Goe- Gael. —Gaelies (e). wermentskennisgewing. Gal. Galate. — glos. glossarium. Gall. Gallies Gallisisme. — — ; gm.—gram. gall.—gallon. g.goew. goewerneur. gcm. gram-sentimeter. — — goewt.—goewerment. c.s. gram-sentimeter- g. — Got.—Goties(e). sekonde. G.R. (S.A.) — Geoktrooieerde geadr. geadresseerde. — Rekenmeester (Suid- geb. gebore; gebou; geboul. — Afrika). gebr. gebroeders. — Gr.—Grieks(e). geb. wys. gebiedende wys. — gr. grein. ged. gedagteken; gedateer; — — G.S.—Generale Staf. gedeelte. G.T.—Greenwichtyd. geïll. geïllustreer ( de). — v. goed vir. gell.—gelling. — Gen.—Genesis. gen. genitief genoemde. — ; H Geneesk.—Geneeskunde. geneesk.—geneeskundig(e). H.—Heilige. genl.—generaal. H—hekto- (kyk by samestel- genl.-maj.—generaal-majoor linge soos Hl.). Geogr.—Geografie. h.—henry, Ha. hektaar. geogr.—geografies ( e). — Geol.—Geologie. Hab.—Habakuk. Hag.—Haggai. geol.—geologies ( e). Geref . —Gereformeerd ( e). Hand.—Handelinge. Germ. Germaans ( Ger- H.B.S.—Hogere Burger- — e) ; manisme. school.

i ; .

303 h.c. —honoris causa. Hott. — Hottentot; Hotten- totisme ( Hd.—Hoogduits (e). ; Hottentots e). H.d.L.—Heil die Leser. H.R.—Hoë Raad. Hebr.—Hebreë (rs) H.R.R.—Heilige Roomse Ryk. Hebreeus(e). H.S.—Heilige Skrif. H.Ed.—Hoogedele. hs.—handskrif. H.Ed.Geb.—Hoogedelgebore. hss.—handskrifte. H.Ed.Gestr.—Hoogedelge- h. t.l. —hier te lande. strenge hulpww.—hulpwerkwoord. h/v hoek van. Heelk.—Heelkunde. — H.W.Geb.—Hoogwelgebore. heelk.—heelkundig ( e). hz. —hertz. H.Eerw.—Hoogeerwaarde. H.Eks.—Haar Eksellensie. I her. heraldiek heraldies ( — ; e). ib(id).—ibidem. Herv.—Hervormd ( e). i. c.—in casu. hfst.—hoofstuk. id.—idem. Hg.—hektogram. Ide. — Indo-Europees/Indo- H.Geb.—Hooggebore. Europese. H.Gel.—Hooggeleerde. Idg.—Indo-Germaans (e). H.G.S.—Hoof van die I. D.(S.M.)—In Diens (van Sy Generale Staf. Majesteit). H.H.—Haar Hoogheid. i.e.—id est. hh.—here. iem.—iemand. HH.EE.—Hul Eksellensies. i.e.w.—in een woord. HH.MM.—Hul Majesteite. I.K.—intelligensiekwosiënt. hist.—histories (e). i.l. —in loco. H.J.S.—Hoër Jongenskool. I.M.—In Memoriam. H.K.—hoofkwartier. imp.—imperatief. H.K.H. — Haar Koninklike impf . —imperfektum Hoogheid. impr.—imprimatur. H.K.M. — Haar Koninklike I.N.D.—In Nomine Dei Majesteit. (Domini). Hl.—hektoliter. Ind.—Indië; Indies(e). H.M.—Haar Majesteit. ind.—indeks; indikatief/indi- Hm.—hektometer. katiewe. H.M.S.—Hoër Meisieskool. Indon. — Indonesië; Indo- H.O.—Hoër Onderwys. nesies(e). H.O.D. — Hoër Onderwys- inf. — infanterie; infinitief; diploma. infra. Holl.—Holland; Hollands(e). inkl.—inklusief /inklusiewe.

hoogl.—hoogleraar. inl. inleidend ( inleiding. — e) ; Hos.—Hosea. ins.—insonderheid. 304

insp. —inspeksie ; inspekteur. kapt.—kaptein. instr. — instruksie; instruk- kar.—karaat. teur; instrumentalis. karg.—kargadoor. int.—interes. kat.—katalogus. intr. — intransitief/intransi- k.a.v. — koste, assuransie, tiewe. vrag. i.p.v.—in plaas van. k.b.a. — kontant by aflewe- ir.—ingenieur. ring. i.s.—insake Kcal.—kilokalorie. Isr. —Israel ; Israelities ( e). Kg.—kilogram. It.^ Italiaans(e); Italië. K.G.V. — kleinste j. — gemene it. —item. veelvoud. i.v.—in voce. Khz.—kilohertz. i. v.m.—in verband met. Kie.—Kompanjie. KJV.—Kerkjeugvereniging. J kk.—kerskrag. KI.—kilometer. jaar; joule. — klass.—klassiek (e). Jak.—Jakobus. klemt.—klemtoon. Jan.—Januarie. K.L.M.—Koninklijke Lucht- Jap. — Japan; Japannees/ vaart-Maatschappij. Japannese; Japans/Japanse. Km.—kilometer. Jav.—Java; Javaans(e). k.m.b. — kontant met bestel- J.C.—Jesus Christus. ling. Jer.—Jeremia. kmdt.—kommandant. Jes.—Jesaja. Kol.—Kolossense. jg.—jaargang. kol.—kolonel. jhr.—jonkheer. koll.—kollektief/kollektiewe. jl. —jongslede. kom.—komitee. Joh.—Johannes. komm. —kommissaris ; kom- Jos.—Josua. missie. jr.—junior. komp.—komparatief. jt.—^jaart. Kon.—Koninge. Jul.—Julie. kon.—koninklik (e). Jun.—Junie. konj.—konjunksie; konjunktief /konjunktiewe. K konkr.—konkreet/konkrete. kons.—konsonant. K—kelvin. konst.—konstabel. K- — kilo- (kyk by same- Kookk.—Kookkuns.

stellinge Kg., Km., Kw., koop.—kooperasie ; koopera- ens.). tief/kooperatiewe. kap.—kapitaal ; kapittel. kooph.—koophandel. ;

305

koopv.—koopvaardy; koop- leerl.—leerling. vaart. lett.—lettere; letterlik(e). kopp.—koppeling. letg.—lettergreep. Kor.—Korinthiërs. Lettk.—Letterkunde. K.P.—Kaapprovinsie. lettk.—letterkundig ( e). kr. — krediteer krediteur Lev. Levitikus. ; — kroon. Ig.—laasgenoemde. Krygsk . —Krygskunde. lis.—lisensiaat; lisensie. krygsk.—krygskundig(e). Lit(t).D. — Lit(t)erarum Doc- krygsw.—krygswese. tor. ks.—kortsig. L.K.—laaste kwartier. k. s.b. — kombuis, spens, bad- I.I. —laaslede. kamer. LL.B.—Legum Baccalaureus. kt.—kredit. LL.D.—Legum Doctor. kub.—kubiek(e), (kyk ook by LL.M.—Legum Magister. cc. en cm®, ens.). I.n.r.—links na regs. kusek. — kubieke voet per L.O.—Laer Onderwys. sekonde. Log.—Logika. log. logaritme logies ( Kv.—kilovolt. — ; e). Kva.—kilovolt-ampêre. L.P.R. — Lid van die Provin- K.v.K. — Kamer van Koop- siale Raad. handel. l s.—langsig. Kw.—kilowatt. L.S.—Lectori Salutem. kw.—kwartaal. I.s. —loco sigilli. kwal.—kwaliteit; kwalitatief/ L.s.d.—Librae, solidi, denarii kwalitatiewe. (ponde, sjielings, pennies). l t. -genl. luitenant-generaal. kwant. — kwantiteit; kwan- — It.-kol.—luitenant-kolonel. titatief/kwantitatiewe. lugv.—lugvaart. Kwh.—kilowatt-uur. luit.—luitenant. kwor.—kworum. Luk.—Lukas. L.U.K. — Lid die L van Uit- voerende Komitee. L. lumen. — Luth.—Luthers ( e). l. —lees; lengte; links; lira; L.V.—Lid van die Volksraad. lire; liter. L.W.—Let Wel. Landb.—Landbou (kunde). Iw.—lidwoord. landb.—landboukundig (e). L.W.R. — Lid van die Wet- Lat.—Latyn ( se). gewende Raad. Ib.—libra (pond). L.W.V.—Lid van die Wet- L.D.—Laus Deo. gewende Vergadering. ;

306

M meteor.—meteorologies (e). meton.—metonimia; metoni- M. mark (Duitse munt); — mies(e). maxwell. mev.—mevrou. M- — mega- (kyk by same- mevv.—mevroue. stellinge soos Mcal.). mg.—miUigram. m. meter; minuut (kyk by — mgr.—monseigneur. verbindinge soos o.p.m.) Mhd.—Middelhoogduits ( e). myl. Mhz.—megahertz. m- — milli- (kyk by same- m.i.—myns insiens. stellinge soos ml., mm.). mil.—militêr(e). m. ml. manlik(e). of — min. — minimum; minister; m^—vierkante meter. minuut. m® kubieke meter. — Miner.—Mineralogie. M.A.—Magister Artium. miner.—mineralogies (e). Ma. Maandag. — misk.—miskien. ma. ^milliampêre. — m.i.v.—met ingang van. mag. ^magistraat. — ml. of m.—manlik(e). maj. majoor. — ml.—milliliter. maksimum. maks.— mm.—millimeter. Mal. Maleagi Maleis ( e). — ; mm*—vierkante millimeter. Markus. Mark.— mm®—kubieke millimeter. Matt.—Mattheiis. m.m.—mutatis mutandis. m.a.w. met ander woorde. — m.n.—met name. M.B. Medicinae Bacca- — Mnl.—Middelnederlands (e). laureus. mnr.—meneer. mbar.—millibar. M.O.—Middelbare Onderwys. m.b.t.—met betrekking tot. mol.— ( gram)molekule. Mcal. megakalorie. — M.P.—militêre polisie. M.Com. Magister Com- — m.p.g.—myl per gallon (gel- mercii. ling). M.D.—Medicinae Doctor. — m.p.u.—myl per uur. md. ^maand. mr.—^meester (in die regte). Me. — Middeleeue; Middel- Mrt.—^Maart. engels(e). ms.—manuskrip ; motorskip. med. medies ( medisyne. — e) ; M.S.B.—Manne-Sendingbond. Meetk.—Meetkunde. M.Sc.—^Magister Scientiae. taeetk.—meetkundig ( e). mss.—manuskripte. mej.—mejuffrou. Mus.—^Musiek. mejj.—mejuffroue. Mus.B. — Musicae Bacca- metaf. — metafoor; meta- laureus. fories(e). Mus.D.—^Musicae Doctor. Meteor.—Meteorologie. mv.—meervoud. ; . ;

307

My.—Maatskappy. N.N.—nomen nescio. mynw.—mynwese. N.Ndl. — Noord-Nederland; Noord-Nederlands(e). Nnl.—Nieu-Nederlands (e). N N.N.O.—Noordnoordoos. N.N.W.—Noordnoordwes. normaal (by oplossings). N— officii N.O.—nomine ; noord- N.—Noord(e). oos. n. namens; neutnun; — new- no.—nommer. ton. N.O.I.K. — Nederlands-Oos- n nano- (kyk by nf.). Indiese Kompanjie. N. A.—Noord-Amerika nom.—nominatief. Noord-Amerikaans (e). N0V.—November. nas.—nasionaal/nasionale. N.P.—Nasionale Party. Nat. Natuurkunde. — nr.—nommer. nat. natuurkundig ( — e). Ns.—naskrif. n.a.v.—na aanleiding van. N.T.—Nieu-Testamenties ( e) N.B.—Nota Bene. Nuwe Testament. N.Br.—noorderbreedte. Num.—Numeri. n.C.—na Christus. N.U.S.A.S. — Nasionale Unie N.C.V.V.—Natalse Christelike van Suid-Afrikaanse Stu- Vrouevereniging. dente. Ndl. — Nederland; Neder- N.V.—naamlose vennootskap; lands(e). Nuwe Verbond. Ned. —Nederduits(e). nv.—naamval. Ned. Geref.—Nederduits Ge- N.W.—Noordwes. reformeerd(e). nw.—naamwoord Ned. Herv.—Nederduits Her- N.Z.A.S.M. — Nederlandsch vormd(e). Zuid-Afrikaansche Spoor- Neh.—Nehemia. wegmaatschappij. nf.—nanofarad. N.Z.A.V.—Nederlandsch Zuid- N.Germ.—Noord-Ger- Afrikaansche Vereeniging. maans(e). N.G.K.—Nederduits Gerefor- O. meerde Kerk. N.H. of G.—Nederduits Her- O.—oersted; Oos. vormd(e) of Gereformeer- o. o/ ons.—onsydig(e). d(e). o.a.—onder ander(e). nl.—naamlik. ob.—obiit. N.L.U. — Natalse Landbou- obj.—objek; objektief/objek* unie. tiewe. N.M.—nuwe maan. Oe.—Ou (d)-Engels (e). nm.—namiddag. oef.—oefening. ; .

308

Oerg.—Oer-Germaans (e). opt.—optatief. off.—offisier. ord.—ordonnansie. Ofr.—Ou(d)-Frans(e). Os.—Ou ( d)-Saksies ( e). O.Germ.—Oos-Germaans (e). O.S.O.—Oossuidoos. Ogerm.—Ou ( d)-Germaans ( e). ost.—onderstaande. Ohd.—Ou(d)-Hoogduits(e). O.T. — Ou Testament; Ou- ohm-cm.-—ohm-sentimeter. Testamenties ( e). O.I.—Oos-Indië Oudhk.—Oudheidkunde. Oos-Indies(e). oudhk.—oudheidkundig(e). o.i.—onses insiens. oudl.—ouderling. Okt.—Oktober. O.V.—Ou Verbond. O.L.—oosterlengte. O.V.S.—Oranje-Vrystaat. o.m.—onder meer. O.V.S.B. — Oranje-Vrouesen- On.—Ou ( d)-Noors ( e) dingbond. onbep.—onbepaald ( e). O.V.S.L.U. — Oranje-Vry- onderv.—on dervoorsitter. staatse Landbou-unie. onderw.—onderwerp. O.V.S.O.V. — Oranje - Vry - Onfr. Ou(d)-Nederfrankies. staatse Onderwysersvereni- — p. ong.—ongeveer. ging- ongew.—ongewoon/ongewone. O.V.V. — Oranje-Vrouevere- O.N.O.—Oosnoordoos. niging. onoorg.—onoorganklik (e). O.W.—Openbare Werke. onpers.—onpersoonlik (e). o. w.—onder wie. ons. o/ o.—onsydig(e). oz.—ons. ontl.—ontleding ; ontlening. ontv.—ontvang. P onvolm.—onvolmaak ( te). P. pater. onvolt.—onvoltooid (e). — oordr. — oordrag; oordragte- —pagina; per; piano; pro. p- lik(e). — piko- (kyk by pf.). p.a. per adres; per annum. oorg.—oorganklik (e). — paragraaf. oorl.—oorlede. par.— oorspr. — oorsprong; oor- pd.—pond. spronklik(e). P.D.—Pro Deo. oortr. — oortreding; oortref- p.d.—per dag. fende. penm . —penningmeester. O.P.—Oostelike Provinsie. perf.—perfektum. op.—opus. Pers.—Persies(e). persoonlik(e). op. cit.—opere citato. pers.— Openb.—Openbaring. pers. vnw.—persoonlike voor- opm.—opmerking. naamwoord. o.p.m. — omwentelinge per Pet.—Petrus. minuut. pf.—pikofarad. . ;

309 Ph.D.—Philosophiae Doctor. prop.—propedeuties (e) p.j.—per jaar. (eksamen); proponent. p.jt. per jaart. Prot. Protestant Protes- — — ; P.K.—Provinsiale Kennisge- tants(e); protokol. wing. prov.—provinsiaal/provin- Pk . —poskantoor. siale; provinsie. pk.—perdekrag. prox.—proximo. pl.—pluralis. P.S.—Post Scriptum. Plantk.—Plantkunde. Ps. Psalm. p. — plantk.—plantkundig ( e). ps.—pseudo. P.M.^—posmeester. p.s. of % —persent (per hon* p.m.—per maand; per men- derd); private (pos)sak. sem; per minuut; plus- Psig.—Psigologie. minus. q.psig.—psigologies (e). P.M.G.—posrneester- st.-—pond sterling. generaal. pt.—pint; punt. P.O. posorder. P.W. poswissel Publieke — — ; P.O.A.—Portugees-Oos- q. Werke. Afrika. Port.—Portugal; Portugees/ Q Portugese. pp. paginas pianissimo. a. —quod attestor. — ; q.e. quod est. p.p.—per persoon; per pro- — curationem. q.e.d.—quod erat demonstran- dum. p.p.p.d.—per persoon per dag. q.e.f.—quod erat faciendum. pqpf.—plusquamperfectum. q.q.—qualitate qua. P.R. Poste Restante Pro- v.—quod vide. — ; vinsiale Raad. P.R.C.—Post Romam condi- R tam. R—Réaumur. Pred.—Prediker. R. rontgen. pred. predikaat; predikant; — — r. radius (straal); reël; predikatief/predikatiewe. — regs. pres. - presens president. — ; rab. rabat. pret.—preteritum. — prim.—primarius. R.A.F.—Royal Air Force. prof.—professor. Rdb.—Reddingsdaadbond. red.^ redaksie redakteur. proff.—professore. — ; prok.—prokureur. redupl.—reduplikasie prok.-genl.—prokureur- redupliserend (e).

generaal. ref —referensie ; referent. prom.—promesse. reg.—regering. ;

310 Regsg.—Regsgeleerdheid. S.A.S.M.—Suid-Afrikaanse regsg.—regsgeleerde. Staande Mag. regt.—regiment. S.A.V.F.—Suid-Afrikaanse rek.—rekening. Vrouefederasie. Rekenk.—Rekenkunde. S.Br.—suiderbreedte. rekenk.—rekenkundig ( e). sc.—scilicet. rel.—relatief/relatiewe. S.D.B.—Spesiale Diensbatal- resp.—respektiewelik. jon. R.F.—République Frangaise. S.D.G.—Soli Deo Gloria. R.I.—Romanum Imperium. S.Ed.—Sy Edele. Rigt.—Rigters. S.Ed.Agb.—Sy Edelagbare. R.I.P.—requiescat in pace. S.Ed.Gestr.—Sy Edelge- R.K.—Rooms-Katoliek (e). strenge. rl.—radiaal. seem.—seemyl. Rom . —Romeine. S.Eerw.—Sy Eerwaarde. R.S.V.P.—Répondez s’il vous Sef.—Sefanja. plait. sek.—sekonde ; sekundus. Rus.—Russies (e). sekr.—sekretaris. R.V.K.—rugbyvoetbalklub. sekre.—sekretaresse. S.Eks.—Sy Eksellensie. S S.Em.—Sy Eminensie. sen.—senator. S. —Suid. Sept.—September. s. sekonde (kyk by c.g.s., — sers.—sersant. ens.): sjieling (kyk by sert.—sertifikaat. L.s.d.); sub (kyk by s.v.). sg.—sogenaamd(e). Sa. Saterdag. — s.g.—soortlike gewig. Suid- S.A. — Suid-Afrika; S.G.O.—Superintendent- Suid-Ameri- Afrikaans(e); generaal van Onderwys. Suid-Amerikaans(e). ka; S.H.—Sy Heiligheid; s.a.—sine anno. Sy Hoogheid. Sag.—Sagaria. S.H.Ed.—Sy Hoogedele. S.A.L.M.—Suid-Afrikaanse S.H.Eerw.—Sy Hoogeer- Lugmag. waarde. S.A.L.U. Suid-Afrikaanse — s.i.—syns insiens. Landbou-unie. sill.—sillabe. Sam.—Samuel. sin.—sinus. S.A.O.U.—Suid-Afrikaanse sing.—singularis. Onderwysersunie. s.j.—sonder jaartal. S.A.P.—Suid-Afrikaanse S.J.—Societatis Jesu. Polisie. Skand.—Skandinawië S.A.S. & H.—Suid-Afrikaanse Skandinawies(e). Spoorweë en Hav/ens. Skeik.—Skeikunde. . ; ; ; / 311 skeik.—skeikundigíe). stl.—stemloos/stemlose. S.K.H.—Sy Koninklike Hoog- str.—straat. heid. stud.—student; studie. S.K.M.—Sy Koninklike Majes- subj.—subjek; subjektief/

teit. subjektiewe ; subjunktief skr.—skrywer. subjunktiewe. Skt.—Sanskrit; Sanskri- sup.—superlatief/superla-

ties(e). tiewe ; supra. Slaw.—Slawies (e). s.v.—sub voce. s.v.p. s’il plait. S.M.—stasiemeester ; Sy — vous Majesteit. S.V.R.—Spesiale Vrederegter. sn.—seun. S.W.—Suidwes. S.Ndl.5.0. —Suid-Nederland sw.—swak. Suid-Nederlands(e). s. w.—soortlike warmte. s.nw.—selfstandige naam- S.W.A.—Suidwes-Afrika woord. Suidwes-Afrikaans (e). —Suidoos. So.—Sondag. T Sp.—Spaans(e); Spanje. T (absolute) temperatuur spes.—spesiaal/spesiale. — ° S.P.Q.R.—Senatus Populusque (in Kelvin). Romanus. T tera- (ter aanduiding van biljoenvoud). Spr.—Spreuke. t. tarra; ton; tyd. spr.—spreker. — sprw.—spreekwoord Taalk.—Taalkunde. 5.5.0. taalk. taalkundig (e). spreekwoordelik (e). — tab. tabel. S .R.—Studenteraad — taf. tafel. sr.—senior. — tan. ss. —tangens. —samestelling ; stoomskip. —Suidsuidoos. Tandh.—Tandheelkunde. S.S.W.—Suidsuidwes. tandh.—tandheelkundig ( e). t.a.p. ter aangehaalde St.—Sint. — st. plaatse. —standerd ; sterk. t.a.v. ten aansien van. sta.—stasie. — Staatk.—Staatkunde. t.á.t.^—tout á toi. t.á.v. tout á vous. staatk.—staatkundig ( e). — Stelk.—Stelkunde. t.b.c.—tuberkulose. stelk . —stelkundig (e). t.b.v.—ten bate (behoewe) Sterrek.—Sterrekunde. van; ter beskikking (be- sterrek.—sterrekundig(e). vordering) van. stg.—sterling. t.d.e.—te dien einde. St.-Gen.—State-Generaal. teenst.—teenstelling. sth.—stemhebbend ( e). teenw.—teenwoordig ( e). ; ;

312

tegn.—tegnies (e). uitdr.—uitdrukking. Tegnol.—Tegnologie. U.K.—Uitvoerende Komitee; tegnol.—tegnologies (e). Universiteit Kaapstad. tel.—telefoon. ult.—ultimo. tel. ad.—telegramadres. UNESCO — United Nations telegr.—telegrafies (e) Educational, Scientific and telegram. Cultural Organisation. univ. telw.—telwoord. —universiteit ; universi- t.e.m.—tot en met. têr(e). temp.—temperatuur. U.N.O.—United Nations Or- tesourie tesourier. tes.— ; ganisation. t.g.t.—te geleëner tyd. U.P.—Universiteit Pretoria. t.g.v.—ten gunste van; ter U.R.—Uitvoerende Raad; geleentheid van. Unieregering. Th(eol).D.—Theologiae Doc- U.S.—Universiteit Stellen- tor. bosch. Thess.—Thessalonicense. u. s.—ut supra. Tim.—Timotheiis. U.S.S.R.—Unie van Sosialis- t.l.—ten laaste. tiese Sowjetrepublieke. T.L.U.—Transvaalse Land- U.V.M.—Unie-Verdedigings- bou-unie. mag. TNT—trinitrotoluol. U.W.—^Universiteit Wit- T.O.—Transvaalse Onderwy- watersrand. sersvereniging. V T.O.D.—Transvaalse Onder- wysdepartement. V.—van; vers; vide; vir; volt. toej.—toejuiging. V. o/ vr.—vroulik(e). t.o.v.—ten opsigte van. va.—volt-ampêre. t.s.—ter sake; ter see. v. a.b.—vry aan boord. vakt.^ vaktaal vakterm. t.t.—totus tuus. — ; Tvl.—Transvaal val.—valuta. Transvaals(e). vand.—vandaar. tw.—tussenwerpsel. vb.—voorbeeld. t.w.—te wete. v.b.—van bo. v.C. Christus. t. w.v.—ter waarde van. —voor vc.—volt-coulomb. U v.c.—verbi causa. v.d.—van die. u. -—uur (kyk by verbindinge V.D.M.—Verbi Dei (Divini) soos m.p.u.). Minister. U Ed.—U Edele. V.d.S.—Van die Skrywer. u.i. infra. verbui- —ut verb.—verbinding ;

uitbr.—uitbreiding. ging ; verbum. ; ;

313 verg.—vergadering. volt. dw.—voltooide deel- vergr. tr.—vergrotende trap. woord. verklw.^—verkleinwoord. voors.—voorsetsel verl.—verlede. voorsitter. verl. dw.—verlede deelwoord. voorv.—voorvoegsel. Verlosk.—Verloskunde. voorw.—voorwerp. verlosk.—verloskundig ( e). v.o.s.—vry op spoor. versk.—verskillend(e) V.O.T.M.S.—Vereniging van verskuldig(de). Onderwysers in Transvaalse vert.—vertaal(de); vertaling; Middelbare Skole. vertrek. V.P.—Verenigde Party. verv.—vervoeging. Vr.—Vrydag. verw.—verweerder. V. R.-—^vrederegter. v.g.—verbi gratia. vr. of V.—vroulik(e). vgl.—vergelyk. v. r.n.l.—van regs na links. v/h.—voorheen. vs. —versus. v.h.t.h.—van huis tot huis. V.S.A.^—Verenigde State van V.K.—Verenigde Koninkryk. Amerika. vk.—veldkornet; vierkant(e). V.S.B.—Vroue-Sendingbond. VI.—Vlaams(e); Vlaandere. V.S.V.—Verdedigingskiet- vlg.—volgende. vereniging. vlgs.—volgens. vt.—voet. v.l.n.r.—van links na regs. V.V.—vise-voorsitter. V.L.U.—Vroue-Landbou- V.V.O.—Verenigde Volke- unie. organisasie. V.M.—vol (le)maan. V. V.-—vice versa. vm.—voormiddag. v.m.—vierkante meter. W V.N.S.—Vereenvoudigde Nederlandse Spelling. W.—Wes; wissel. vnw.—voornaamwoord. w.—watt; wys. v.o.—van onder. waarsk.—waarskynlik ( e). voegw.—voegwoord. wd.—woord. voetb.—voetbal. wdb.—woordeboek. V.O.C.—Vereenigde Oost- web.—weber. Indische Compagnie. wed.—weduwee. vok. vokaal; — vokatief. wederk.—wederkerend ( e), vol.—volume. WelEd.—Weledele. Volksk.—Volkskunde. WelEd.Gestr.—Weledel- volksk.—volkskundig ( e). gestrenge. volm.—volmaak ( te). WelEerw.—Weleerwaarde. volt.—voltooid ( e). wetb.—wetboek. 314 w.g.—was geteken. W.Nfr.—Wes-Nederfran- wh.—watt-uur. kies(e). W.Germ.—Wes-Germaans(e). W.N.W.—Wesnoordwes. W.I.—Wes-Indië; Wcs- Wo.—Woensdag. Indies(e). wo.—waaronder. Wisk.—Wiskunde. W.P.—Westelike Provinsie. wisk.—wiskundig(e). ww.—werkwoord. W.L.—westerlengte. W.Vl.—Wes-Vlaams (e). wnd.—waarnemend(e). Wysb.—Wysbegeerte. BLADWYSER

A deelteken: gebruik, bl. 16, Reël 19; teenoor koppelteken, bl. aanmelcaar skrj'we: verplig- 35, Reël 42, C. bl. tend, 29, Reël 42, A(a): dubbelvorme, bl. 7, Reël 2. soms los, ald., A(b). afbreldng v. d. woord: hiervoor E word = gebruik, bl. 28, slot- ee/e in ’n oop eindlettergrcep, reëls. bl. 11, Reël 9(b). afkappingsteken: gebruik, bl. é/ee, bl. 12, Reël 9, opm. 3. 17, Reël 20. ê, bl. 13-14, Reël 12. ai/ê, bl. 14, Reël 12, opm. 2. ee/eë, bl. 16, Reël 19, opm. 2. algemene uitspraak vorm il. ei/ee, bl. 14, Reël 14, opm. 1. grondslag v. d. Afr. spelling, ei/y, bi. 7, Reël 3; bl. 14, Reël bl. 6, Reël 2. 14. an bu, bl. 14. Reël 13. e/i voor ng, nk, bl. 16, Reël 18. B eiename: beperkte opname, bl. 3 (b, 2). b p op d. end, bl. 17, Reël 21. e voor -lik/s, -ling, -loos, -nis, -rig, bl. 15, Reël 16. be-/by-, bl. 14, Reël 15 (c). -er: steeds vas in samestelling bepaling v. gesteldheid en rig- en samekoppeling, bl. 30, Reël ting: spelUng, bl. Reël 42, 34, 42 A(a), 2. B(b), 4. bjwoeglike nw.: trappe van F vergelj’king, bl. 1, (4). f/v, bl. 7, Reël 3. b.nw. vas aan s.nw. te skrj'we, G bl. 30, Reël 42, A(a), 3. g: toelaatbaar tussen klinkers, C bl. 9, Reël 6 (1 en 2). g(g): verafrikaansing v. ch, bl. c: kom nie voor in eg Afr. 18, Reël 23. wde. nie; in verafrikaanste vir die klank in „berge”, bL wde. vervang deur k, s of tj, g 19, Reël 27. bl. 17, Reël 22. geleentheidsvorminge: spelling caniouflage kamoefleer, bl. 11 (c). bl. 31, Reël 42, A(b), 2 opm. 1. ch: kom nie voor in eg Afr. wde. nie; in verafrikaanste gelykvormigheid as grondslag v.d. Afr. spelling, bl. Reël wde. vervang deur g(g), k, 8, 4. s. sj, tj, bl. 18, Reël 23. gh vir die klank in „ghienie” D bl. 19, Reël 27. gn verafrikaans tot nj, bl. 19, d: kom nie voor op end v. Afr. Reël 29. wde. na f, g, s nie, bl. 19, grondbeginsels v.d, Afr. spel- Reël 26. ling, bl. 6-8, d voor I, n, r, bl. 18, Reël 24. gu verafrikaans tot gh, ghw, k, d/t op die end, bl. 17, Reël 21. bl. 19, Reël 29. 316 H N hoofletters: gebruik daarvan, -nis/-enis, bl. 15, Reël 16. bl. 22-25, Reël 39. O I

5, bl. 13, Reël 12 (a). r, bl. 13, Reël 12. , opname v'. vvoorde in Woorde- -ide/-ied en -ien/-ine, bl. 2, (1). lys: alleen wat spellingmoei- i/e voor ng, nk, bl. 16, Reël 18. likheid oplewer, is opgeneem, i/ie, bl. 12-13, Reël 11. bl. 4, (4).

J P

Jan líap naas janrap, bl. 30, p, i.p.v. historiese b, bl. 17, Reël 42, A(a), 5, opm. Reël 21. padlangs bl. Jan Salie, naas jansalie, bl. 30, naas pad langs, 31, Reël 42, A(b), 5. Reël 42, A(a), 5, opm. persoonsname in plekname: K spelling, bl. 30, Reël 42, A(a), 4, opm. 2; A(b), 7. k: verafrikaansing: v. c, bl. 17, ph verafrikaans tot f, bl. 20, Reël 22; v. ch, bl. 18, Reël 23. Reël 29. k(k): verafrikaansing v. g(g), plekname onverboë en verboë, bl. 19, Reël 28. met telvv.: spelling, bl. 32, koppelteken: verpligtend, bl. 32, Reël 42, A(b), 8. Reël 42, B(a); minder vas, bl. B(b). 33, Q L qu verafrikaans tot k, kvv, bl. 20, Reël 29. II verafrikaans tot Ij, bl. 19, Reël 29. R lettergreepverdeling, bl. 26-28, Reël 41. redupliserende formasies: spel- -Iik/-elik, bl. Reël 16. 15, ling, bl. 33, Reël 42, B(b), 1. -lik, -liks/-lyk, -lyks, bl. 14, rh v’erafrikaans tot r, bl. 20, Reël 15 (a). Reël 29. -liks/-eliks, bl. 16. 15, Reël -rig/-erig, bl. 15, Reël 16 (e). -ling/-eling, bl. 15, Reël 16. -ryk/-rik, bl. 14. Reël 15 (b). -loos/-eloos, bl. 15, Reël 16. M S s: verafrikaansing: v. c, bl. 17, meervoud deur niiddel v. d. af- Reël 22; v. ch, bl. 18, Reël kappingsteken, bl Reël 17, 23; V. g, bl. 19, Reël 28. 20 (bepaalde vanne). samekoppcding: wat dit is en meervoud: vorming, bl. 25-26, hoe dit geskryvv'e word, b). 29, Reël 40. Reël 42; steeds vas, ald. mondvol, mondevol naas mond' A(a); samekoppeling met monde vol, bl. 31, Reël 42, ,,en”: spelling, bl. 33, Reël A(b), 5. 42, B(a), 3. 317 samestelling: wat dit is en hoe vanne: vorming v. meervoud, dit geskrywe moet word, bl. bl. 26, Reël 40(5), 29, Reël 42. ver-/vir, bl. 16, Reël 17. sc verafrikaans tot s, sk, ss, bl. verafrikaanste teenoor vreemde 20, Reël 29. spelling, bl. 2(5). sch verafrikaans tot sk, bl. 20, verdubbeling: v. klinkers, bl. Reël 29. 11-12, Reël 9; v. mede- sj: verafrikaansing v. ch, bl. klinkers, bl. 21-22, Reël 38. 18, Reël 23. verkleinwoorde: vorming, bl. speUingbeleid v. huidige driik: 12, Reël 10. geskrap (want lewer geen verl. deelwoord sonder ge-: spellingmoeilikheid nie), op (a) by ww. op -eer, bl. 9, bl. l(a); bl. bygevoeg, 2(b); Reël 6(3) en opm. (1); (b) gewysig, bl. 3(c). by klein aantal ww. met swak ss: waar dit voorkom, bl. 20, beklemtoonde Iste letg., bl. Reël 30. 9, Reël 6 (3, opm. 2). stofaanduidende naamwoorde: verl. deeiwoord sonder en met spelling, bl. 31, Reël 42, d op d. end, bl. 18-19, Reël 25. A(b), 3, opm. vir goed/vergoed, bl. 16, Reël swak beklemtoonde e voor uit- 17. gange (-lik, ens.), bl. 15, vir lief/verlief, bl. 16, Reël 18. Reël 16. vreemde woorde: opname daar- T van, bl. 1(3); spelling daarvan (3 klasse), bl. 10-11, Reëls 7-8. t i.p.v. historiese d, bl. 17, Reël 21. W t in -tie vervang deur s, bl. 20, Reël 31. wisselvorme: opname daarvan, t kom gewoonlik nie voor op bl. 1 (5); vreemde naas verafrikaanste spelling; verskil end V. Afr. wde. ná f, g, s nie, bl. 19, Reël 26. in spelling as gevolg v. verskil in uitspraak, bl. Reël t kom gewoonlik nie voor op 8, 5; toelaatbare wisselvorme, end V. Afr. wde. ná k, nie, p maar nie in Woordelys opge- bl. 19, Reël 26. neem nie, bl. 9, Reël 6. th verafrikaans tot t, bl. 20, Reël 29. X tj verafrikaansing: v. c, bl. 17, Reël 22; v. ch. bl. 18, Reël 23. x: behou; vervang deur ks, bl. 21, Reël 35. toe los en vas, bl. 32, Reël 42, A(b), 9. Y tS/ s, bl. 20, Reël 32. y/ee, bl. 14, Reël 14, opm. 2. U y/ei, bl. 14, Reël 14.

y verafrikaans tot j, bl. 21, Reël fi, bl. 13, Reël 12 (a). 36. V Z v/w in wde. v. vreemde oor" z in eiename en wde. v. vreemde sprong, bl. 20, Reël 34. oorsprong, bl. 21, Reël 37. Gedruk deur Notionale Handelsdrukkery, Bpk. — Elsiesrtvier

^ í e 5u i])- PiFimi. ^ ^

K6lfNSJC.l/) e/v