657985.Pdf (2.373Mb)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİMİN FELSEFİ, SOSYAL VE TARİHİ TEMELLERİ PROGRAMI DASKYLEİON (HİSARTEPE) SATRAPLIĞI’NDA EĞİTİM VE KÜLTÜR YÜKSEK LİSANS TEZİ OSMAN DENİZ DÖNER ANKARA OCAK, 2021 ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİMİN FELSEFİ, SOSYAL ve TARİHİ TEMELLERİ PROGRAMI DASKYLEİON (HİSARTEPE) SATRAPLIĞI’NDA EĞİTİM VE KÜLTÜR YÜKSEK LİSANS TEZİ OSMAN DENİZ DÖNER DANIŞMAN: PROF. DR. İSMAİL DOĞAN ANKARA OCAK, 2021 ÖZET DASKYLEİON (HİSARTEPE) SATRAPLIĞI’NDA EĞİTİM VE KÜLTÜR DÖNER, Osman Deniz Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. İsmail DOĞAN Ocak, 2021, xii + 69 Eski Çağ kültürleri, düşünürleri ve eğitim sistemleri, çağımızın kökleri hakkında bilgi sağlarken bu konudaki ilgiyi de canlı tutmaktadır. Bu bağlamda Anadolu’nun tarihsel ve toplumsal geçmişi de diğerleri kadar çok sorunu aydınlatmakta, bu çalışma da bu konuya ilişkin bir parça sunmayı amaçlamaktadır. Kaynaklar tarafından bildirilen tarihsel olgular, olaylar ve diğer günümüze kadar ulaşan kalıntılar tarihsel ve toplumbilimsel karşılaştırmalı yöntemle yorumlanacaktır. Akhamenid idaresindeki Kuzeybatı Anadolu kendi uygarlıkları, Trakya ve Grek anakarası arasında kültürel etkileşimin olduğu bir bölge ve aynı zamanda da ayıran bir sınırdı. Bu çok kültürlü bağlamda ilerlemeci düşünceler olgulara yönelik olarak ortaya çıktı. Öğretme ve öğrenme de sorunsallaştırıldı ve konular değişiklik gösterdi. Bu değişimle birlikte Daskyleion Satraplığı’ndaki seçkinler ve diğerleri okullara daha fazla ilgi duymaya başladı. Anahtar Sözcükler: Kültür, eğitim, ilk çağ, uygarlık iv ABSTRACT EDUCATION AND CULTURE IN SATRAPY OF DASKYLEION (HISARTEPE) DONER, Osman Deniz Master Degree, Department of Educational Sciences Supervisor: Prof. Dr. Ismail DOGAN January, 2021, xii + 69 Ancient cultures, scholars and education systems provides a knowledge and gives a perception for contemporary civilizations’ roots. In this regard historico – sociological past of Anatolia gives much perspective as others and this work intended to figure it out. Historical facts, events and other artificial informations provided by sources are subject of interpretation within a historico sociological comparison method. Troughout an Achaemenid administration in northwestern region of Anatolia kept its importance of being a cultural interaction zone and a border between Anatolian civilizations, Thracians and mainland Greeks. In this multicultural context much of progressive ideas occured through facts. Teaching and learning was also to considered as problematics and subjects were in changed as well. Within the shift elites or people in Daskyleion territory were gave much attention to schooling. Key Words: Culture, education, antiquity, civilization v ÖNSÖZ Bu tezin yazılmasında gereken desteği ve ilgiyi gösterdikleri için başta Eğitim Tarihinin Ana Evreleri dersi hocam ve tez danışmanım Prof. Dr. İsmail Doğan’a olmak üzere, Dr. Cengiz Aslan’a, çalışmanın konu aldığı bölgeyi fiziksel yönden görmemi sağlayan babam Mehmet Döner‘e ve bu süreç içerisinde beni yalnız bırakmayan annem Sevim Yılmaz’a teşekkürlerimi sunarım. vi İÇİNDEKİLER Sayfa ETİK İLKELERE UYGUNLUK BİLDİRİMİ ........................................................................ iii ÖZET ........................................................................................................................................ iv ABSTRACT ............................................................................................................................... v ÖNSÖZ ..................................................................................................................................... vi İÇİNDEKİLER ........................................................................................................................ vii TABLOLAR DİZİNİ ........................................................................................................................... x GÖRSELLER DİZİNİ ........................................................................................................................ xi KISALTMALAR ..................................................................................................................... xii BÖLÜM 1 ............................................................................................................................................. 1 GİRİŞ ......................................................................................................................................... 1 Problem .................................................................................................................................. 1 Amaç ...................................................................................................................................... 5 Önem ...................................................................................................................................... 5 Sınırlılıklar ............................................................................................................................. 6 Tanımlar ................................................................................................................................. 6 BÖLÜM 2 ............................................................................................................................................. 8 YÖNTEM .................................................................................................................................. 8 Olgular ve Kaynakları ........................................................................................................... 8 İlerlemeci Yaklaşım ............................................................................................................ 10 Araştırma Modeli ................................................................................................................. 10 Alanyazın taraması ........................................................................................................... 11 Evren ve Örneklem............................................................................................................... 13 Verilerin Toplanması............................................................................................................ 13 Verilerin Çözümlenmesi ...................................................................................................... 14 BÖLÜM 3 ................................................................................................................................ 15 BULGULAR VE YORUMLAR ...................................................................................................... 15 İ. Ö. IX. YY. a Kadar Genel Durum .................................................................................... 15 Dönemin Genel Karakteristiği (İ. Ö. IX. – VI. YY.) ........................................................... 15 Demir Çağında Anadolu’ya Göçler .................................................................................. 16 İ. Ö. VII. – VI. YY. da Yakın Doğu ve Anadolu’daki Siyasi Gelişmeler ........................ 18 Sakalar ve Akhamenid İmparatorluğu .............................................................................. 18 vii Lidya – Akhamenid (Pteria) Savaşı .................................................................................. 19 İ. Ö. VIII. – VI. YY. Arası Anadolu’da İdari Yapı .............................................................. 20 Kent Devletleri (Polis) ve Batı Anadolu’da Koloniler ..................................................... 20 Akhamenid Dönemi İdaresi’nin Ana Hatları ................................................................... 23 Akhamenidler’de Siyasal Anlayış ve İdari Yapı .............................................................. 24 Anadolu’da Akhamenid Satraplık Sistemi ....................................................................... 27 Tiranlıklar ......................................................................................................................... 28 Akhamenid Döneminde Batı Anadolu’daki Siyasi Olaylar ................................................. 29 İyonya’da İlk Hoşnutsuzluklar ......................................................................................... 29 Delos Birliği ve Peloponez Savaşları ............................................................................... 30 Satraplar Savaşı ................................................................................................................ 31 Helenistik Döneme Geçiş ................................................................................................. 31 Fiziki ve Beşeri Özellikler ................................................................................................... 32 Daskyleion Satraplığı’nın Coğrafi Sınırları ve Önemli Yerleşim Merkezleri ..................... 32 Önemli Kentler ve Yerleşim Yerleri ................................................................................ 33 Ekonomik Etkinlikler ve Yol Ağları ................................................................................ 34 Daskyleion’un Satrapları ..................................................................................................... 35 Nüfus ve Özellikleri ............................................................................................................. 35 Daskyleion Satraplığı’nın Uyrukları ...............................................................................