LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nagrobki Płytki granitowe Schody Blaty Kominki Tarasy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese MaterialienNowy punkt: sind lediglichOddział zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zakład Kamieniarski PPHU Sati Ekspozycja nagrobków 46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24 46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 tel. kom. (+48) 666 523 384 tel. (+48) 77 546 22 78 tel. (+48) 77 546 21 84 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: [email protected] materiał służ[email protected] wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 7706 od 1499 zł od 76 zł/m² od 280 zł/m² od 320 zł/m² od 280 zł/m² od 76 zł/m²

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.wochenblatt.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Nr 28 (1214), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 10 – 16 VII 2015, cena 2,40 zł (VAT 5%)

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt..pl WOCHENBLATT Zeitung der Deutschen in Polen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Nanu? Regionalbewusst, deutsch und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungdoch unabhängig: Dietmar ist strengstens untersagt. Brehmer beim Vorbeizug des Stygmat Schlesische Autonomiemarsches a federalnym zjeździe powstałej Foto: Till Scholtz-Knobloch Nw 2013 roku Alternatywy dla Der Lästige Niemiec (patrz str. 3) pomna swoich śląskich korzeni mieszkanka Lipska LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Frauke Petry pokonała w walce o władzę współzałożyciela partii LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensBernda Lucke. untersagt. Swój wzlot partia rozpoczęła jako rzecznik tych, którzy są przeciwni uprawianiu za wszelką cenę groźnej polityki ratowania euro, co przyciągnęło też kręgi narodo- wo-konserwatywne, w Niemczech LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.tradycyjnie demonizowanych, które LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensostatecznie dopięły untersagt. swego w osobie p. Petry. I właśnie tę sytuację wręcz „wykrakały” lewicowo-liberalne w swojej większości media niemiec- kie, bowiem ich ostrzeżenia, że oto LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.powstaje partia na prawo od CDU/ Der einstige Chef der Deutschen in Polen, Dietmar Brehmer, CSU, dla wielu osób wnerwionych LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenstego typu „przestrogami” untersagt. były raczej wurde 2014 wieder in den Schoß des Dachverbandes reklamą. Pytanie brzmi więc, czy aufgenommen. Doch so richtig glücklich scheint die „Zentrale“ ziści się strategia dominujących kręgów politycznych, by po prostu in Oppeln darüber nicht zu sein. Ein Psychogramm des pozbyć się konkurencji. Komentarze LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. UnverständnissesLARES: Niniejszy zwischen materiał beiden służy Teilen wyłącznie Oberschlesiens. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.na stronie internetowej dziennika „Tagesschau” pokazują, że wiele osób LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenspoczuło pismo untersagt. nosem. Oto kilka „Zusammenkommen ist der Anfang, und Martin Lippa vom DFK in der Woi- der Senatswahl 1991 holten Sie 129.774 während der Gespräche erfahre ich dann wypowiedzi: „Szykuje się kolejna zusammenarbeiten ist der Erfolg“ (Hen- wodschaft Schlesien. Doch er macht mit Stimmen, ein Spitzenergebnis, das bis auf einmal von Hartmut Koschyk, da- rozgrywka głównych mediów i partii ry Ford) und „Keine Religion ist höher mir einen Schlenker vorbei am Haupt- heute kein Oppelner Deutscher erreicht mals vom Bund der Vertriebenen, dass w Niemczech, bo już od miesięcy nie als die Wahrheit“, steht an der Tür zu eingang seines Verbandes. Punkt 16 Uhr. hat. Schmerzt es da nicht, dass sie letztes ich ‚raus’ sei. Keine Wahl, kein offenes seinem Dienstzimmer bei der „Arbeits- Mehrere Dutzend Obdachlose warten Jahr als Bittsteller um Aufnahme in den Wort mit den Zentralratskollegen. Ich można było przeczytać w mediach gemeinschaft Versöhnung und Zukunft“ auf eine warme Mahlzeit. Er begrüßt VdG bitten mussten?“ denke, die Vertriebenen wollten damals opinii Luckego na temat trwającej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. in der Kattowitzer Innenstadt.LARES: Niniejszysie alle materiał per Handschlag służy und weist wyłącznie doch Zusammen do czytania. mit Henryk Kroll,Powielanie Fried- jemanden, w jakikolwiek der nicht unabhängig sposób ist und zabronione.eurokatastrofy” albo „Niemcy od kil- Das ist vielleicht überraschend für einen ab. „Ich muss doch prüfen, wer rich Schikora, Georg Brylka und Karl ihre Arbeit erledigt. Einige Tage später kudziesięciu lat cierpią z powodu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. einen LARES:Mann, der Diese einst zum Materialien engsten alkoholisiert sind Einlasslediglich sucht. Wir zum haben Lesen Nossol bereitgestellt. bildete er 1991 den Zentralrat Jegliche kam Vervielfältigung Georg Brylka zu mir ins Büro ist und strengstens untersagt. Mitarbeiterstab von Kardinal Stefan konkrete Regeln“, erklärt er. der Deutschen in Polen und war ihr Ge- bat mich, ihm den Stempel auszuhän- niewydolności głównych partii (…) Wyszyński gehörte und seit der Nach- Das ist die Arbeit, die ihn täglich neralsekretär. Brehmer sagt: „Wissen digen. Das war auch schon die gesamte Aż tu nagle pojawiła się AfD (…) wendezeit mit einer umfassenden kari- aufreibt. Christliches Zeugnis able- Sie, wir hatten sehr gute Gespräche mit Geschichte des Zentralrats. Damit ha- Uważam, że jest ona już historią tativen Arbeit so gar nicht frömmelnd gen und dies zugleich als Verband mit Außenminister Genscher. Ich war jung, dere ich nicht, eher dass man dann an (…) Główne partie osiągnęły to, über das Christentum spricht. Eigentlich über 12.000 Mitgliedern der deutschen unabhängig und euphorisch. Die erste einer umgekehrten Legendenbildung bin ich mit ihm auf dem Weg zu einer Volksgruppe. Ich frage: „Sie waren vor unabhängige Regierung Polens hatte vom Buhmann Brehmer gestrickt hat. czego chciały”. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wahlstrategischen LARES:Sitzung mit Niniejszy Jerzy Gründung materiał des VdG quasi służy der Präsident wyłącznie Forderungen do czytania. von uns akzeptiert, Powielanie um w jakikolwiek sposób zabronione.Możliwe, że nowa siła polityczna Gorzelik von der Autonomiebewegung der deutschen Minderheit Polens. Bei die heute wieder gestritten wird. Und Fortsetzung auf S. 4 obierze kurs bardziej przystający do „głównego nurtu”. Ktoś z uczest- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ników forum pisze: „Czy to znaczy, 8193 że Niemcy pójdą jeszcze dalej Die Alfred Johne GmbH ist spezialisiert in dem Bereich Mühlen- und Anlagenbau. w lewo?”. Istnieje realna groźba, Sie verfügen über Kenntnisse im Metallbau, in Schlos- Wir suchen zum nächstmöglichen Eintritt że tak będzie, zwłaszcza że demo- ser- oder Montagearbeiten? Sie sind flexibel, teamfähig nizuje się wszelkie próby stworzenia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. und selbständiges ArbeitenLARES: gewohnt? Sie Niniejszy besitzen die materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wSchallbruch jakikolwiek 34, 42781 Haan, Deutschlandsposób zabronione. Bereitschaft zu Montageeinsätzen deutschlandweit? Tel.: 0049 21 29 - 94 60 20, [email protected], alternatywy na prawo od chadecji, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dann sindLARES: sie bei uns Diesegenau richtig! MaterialienMontageschlosser sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. (m/w) Jegliche Vervielfältigungwww.alfred-johne.de ist strengstensktóra też już untersagt.reprezentuje lewicowy liberalizm. W którymś momencie sfrustrowane społeczeństwo może Pokoje i restauracja Stary Młyn zaprasza dać się wciągnąć w główny nurt, Bernard Czok warsztat gdy się je ciągle stygmatyzuje za coś, l mechanika pojazdowa co w Polsce w tym roku może zdomi- l części używane nować pejzaż polityczny w przypad- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wl jakikolwiek sposób zabronione. lakiernictwo ku zwycięstwa partii PiS. Stary Młyn l blacharstwo LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Edmund Pander Strzelce Opolskie, ul. Mickiewicza 19 l wynajem samochodów tel. 725 552 700, 77 550 00 03 ISSN 2082-8195 [email protected] 46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b       tel./fax: 77 456 86 58 Stary Młyn to pokoje z restauracją i salami bankietowymi, gdzie nowoczesność miesza się CENTRUM kom. 602 369 462 (A4) 661 333 777 ® z przeszłością. Oferujemy przyjazną i rodzinną atmosferę. POMOCY 604 963 702 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Młyn posiada 19 pokoi,LARES: w tym 3 apartamenty, Niniejszy plac zabaw, materiał pole do gry w minigolfa służy oraz saunę.wyłącznie DROGOWEJ do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. W ogrodzie dostępny jest duży taras. Budynek sąsiaduje z parkiem miejskim. www.autoczok.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum 8186Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens7877    untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

2 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Mei Lesennun gebereitgestellt.n opi Jeglichenie Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zimna jak Arktyka Śląsku,LARES: ojczyznoNiniejszy materiał moja! służy wyłącznie minionydo czytania. czwartek, po Powielanie spotkaniu w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. z Dietmarem Brehmerem (patrz str.W 1) miałem przyjemność obejść nowe LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenMuzeum bereitgestellt. Śląskie (patrz str. 9 i 10)Jegliche wraz Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Eiskalt wie die Arktis z pozbawionym funkcji jego dyrektora Leszkiem Jodlińskim. Podczas wizyty Jo- dliński dokumentował z pomocą aparatu ergangenen Donnerstag hatte ich eiskalt ausgeschaltet. Zum sprachlichen fotograficznego między innymi to, na ile nach meinem Besuch bei Dietmar Wandel infolge der deutschen Ostkoloni- część tekstów odbiegała od tych, które BrehmerV (siehe S. 1) noch das Vergnü- sation heißt es: „Eine negative Auswir- wcześniej sam sformułował. Zwiedzanie gen, mit dem geschasstenLARES: Direktor Niniejszy Leszek kung war materiał die Veränderung służy der nationalen wyłącznie muzeum do było czytania. swego rodzaju Powielanie objawie- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jodliński das neue Schlesische Museum Struktur, die in Niederschlesien eine Do- niem, gdyż uświadomiłem sobie skalę fal- (siehe S.LARES: 9 und 10) Diese abzugehen. Materialien Jodliński minanz sind der deutschen lediglich über die zum polnische Lesen syfikacji bereitgestellt. dokonanych na gruncie Jegliche politycz- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dokumentierte bei seiner Visite mit ei- Bevölkerung zur Folge hatte.“ An solchen nym oraz to, z jak niewielką dozą fantazji ner Kamera unter anderem, wie weit Stellen entlarvt sich spätestens der nati- reagowano na wydawane dyrektywy. Jeśli sich Texte von einst selbst formulierten onalideologische und keinesfalls mehr ktoś nie dysponuje tymi informacjami, Passagen entfernt haben. Dieser Besuch wissenschaftliche Auftrag. Oft schüttelte to często będzie pod wrażeniem ekspo- war eine Offenbarung, weil mir bewusst Jodliński verärgert den Kopf und atmete natów zgromadzonych na powierzchni wurde, wie zahlreich politische Umdich- erleichtert auf, dass er auf die Anfrage wystawowej, stanowiących symbiozę tungen stattfanden oderLARES: auch mit Niniejszy welch des Museums, materiał ob er als służy Autor von wyłącznie Texten starego do z nowym. czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. geringer Phantasie man sich Vorgaben noch mit genannt werden wolle, abge- Lecz nawet kogoś, kto nie śledził de- letztlichLARES: gestellt hat. Diese Wer diese Materialien Hinter- wunken sind hatte. lediglich zum Lesenbaty nabereitgestellt. ten temat, ale zachował Jegliche nieco Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gründe nicht kennt, wird häufig erst Aber auch ohne Details zu kennen zdrowego rozsądku, tu i ówdzie ogar- Sznejweis Andrzej Rys. einmal von dem Gesamtensemble des fragt man sich ja, wieso es z.B. als Dau- nie wzburzenie. Dla mnie, dla którego Areals mit der Symbiose aus Alt und Neu erausstellung eine „Galerie der polnischen ojczystą mową jest język niemiecki, jest dzieć, że negatywnym jej skutkiem była z Górnym Śląskiem, co słonie z Arktyką. beeindruckt sein. Kunst von 1800-1945“ gibt. Der Löwen- rzeczą wręcz niepojętą, z jaką niedba- zmiana stosunków narodowościowych, Zwiedzających wita wejście do kopalni, Doch selbst wer die Debatte nicht ge- anteil dieser Zeit hat mit Oberschlesien łością przetłumaczono część tekstów która na Dolnym Śląsku doprowadziła jednak Jodliński chciał w tym miejscu nau verfolgt, sich aber ein bisschen logi- soviel zu tun, wie Elefanten mit der o charakterze naukowym. Moi redak- do zdominowania ludności polskiej przez ustawić maszynę parową, aby udoku- schen Menschenverstand bewahrt hat, Arktis. Begrüßt wird der Besucher mit cyjni koledzy też często narzekają, Niemców. Najpóźniej w takich miejscach mentować, co naprawdę zapoczątkowało dem kommt hier undLARES: da die Galle Niniejszy hoch. einem materiałEingang zur Grube, służy doch wyłącznieJodliński że nikomu do nieczytania. puszczam płazem Powielanie użycia zostaje w zdemaskowana jakikolwiek prawdziwa sposób misja, zabronione.boom w regionie. Ale mówiąc szczerze, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Für mich als deutschen Muttersprachler wollte hier mit einer Dampfmaschine na łamach „Wochenblatt.pl” określenia którą jest promowanie ideologii narodo- to m.in. za sprawą informacji, których ist es nahezuLARES: unfassbar, Diese wie Materialienfahrig wis- dokumentieren, sind lediglich womit der Boomzum der Lesen „Śląsk” bereitgestellt. w przypadkach, gdy ewident Jegliche- wej Vervielfältigungkosztem naukowej obiektywności. ist strengstensJo- dowiedziałem sięuntersagt. wcześniej od Dietma- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. senschaftliche Texte übersetzt wurden. Region wirklich begann. Aber ganz nie chodzi tylko o Górny Śląsk, jednak dliński często z irytacją potrząsał głową, ra Brehmera, zadaję sobie pytanie, jaki Meine Kollegen klagen zwar auch häu- ehrlich: Auch durch Hintergründe, die zwłaszcza w kontekstach naukowych oddychając z kolei z ulgą, gdy zapytany jest stosunek działaczy MN do całego fig, dass ich niemandem ein „Schlesien“ ich zuvor bei Dietmar Brehmer erfuhr, robi się straszny bałagan, gdy autor, uży- przez władze muzeum, czy życzy sobie, spektrum wiedzy naukowej, jaka nas in Wochenblatttexten durchgehen lasse, frage ich mich, wie wir es innerhalb wając słowa „Śląsk”, raz ma na myśli aby jego nazwisko podawano w gronie dotyczy – czy cechuje ich obiektywność wenn es offenkundig nur um Oberschlesi- der eigenen Strukturen mit der ganzen cały Śląsk, a innym razem tylko Górny autorów poszczególnych tekstów, dawał i otwartość, czy też raczej mają już en geht, doch in einem wissenschaftlichen wissenschaftlichen Bandbreite halten, Śląsk. A w niektórych miejscach łamie do zrozumienia, że się nie zgadza. wszystko „zaszufladkowane”. Bo przecież Kontext entsteht ein heillosesLARES: Durchein Niniejszy- oder ob materiał da nicht schon służy alles fertig wyłącznie in den się nawet do zczytania. zimnym wyrachowaniem Powielanie Ale w nie jakikolwiek trzeba nawet znać szczegółów,sposób zabronione.aby stworzyć dobrą koncepcję instytutu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ander, wenn einmal mit Schlesien ganz Schubladen liegt. In Sachen Konzept für zasadę naukowej neutralności. Na temat by zadać sobie pytanie, dlaczego np. urzą- MN, potrzeba nam będzie przejrzystości Schlesien, ein anderes Mal nur Oberschle- ein Institut der Minderheit brauchen wir przemian językowych, jakie miały miej- dzono wystawę stałą pt. „Galeria sztuki myślenia i działań, nie zaś zawierania sien gemeintLARES: ist. Und Diese an manchen Materialien Stellen aber echte sind Transparenz lediglich statt Hinterzim zum Lesen- sce w następstwiebereitgestellt. niemieckiej kolonizacji Jegliche polskiej Vervielfältigung w latach 1800–1945”. Lwia ist część strengstens układów gdzieś untersagt. na zapleczach. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wird sogar wissenschaftliche Neutralität merabsprachen. terenów wschodnich, można się dowie- tego okresu ma bowiem tyle wspólnego Till Scholtz-Knobloch

Die Gedanken sind frei LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieProsto w jakikolwiek z sposób Sejmu zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Urlaubserlebnis Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. n diese Kolumne beschäftige ich mich Przed paroma tygodniami miałem Poseł Ryszard Galla Idas ganze Jahr mit ernsten Themen, okazję rozmawiać ze śląskim księdzem, Modny die großen Einfluss auf das Leben der który powiedział mi, że gdy w ciężkich Gesellschaft oder direkt auf die deutsche latach powojennych został proboszczem Oberschlesien en vogue Minderheit haben. Diesem Grundsatz w gminie wiejskiej, podróże przez pa- treu müsste ich nun über einen Grexit, rafie były dla duszpasterza wielkim uf Polens politischer Bühne gibt das Treffen der MinisterLARES: Halicki Niniejszy und de materiał służy wyłączniewyzwaniem. do czytania. Codzienne wizyty Powielanie dusz- Śląsk w jakikolwiek sposób zabronione.es in letzter Zeit dreierlei Neues LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Maizière oder die Stärkung der interna- pasterskie wymagały pokonywania wielu ostatnim czasie na polskiej sce- mitA Bezug zu Oberschlesien. Zunächst tionalenLARES: Vertretung Diese der europäischen Materialien BMW-Isetta sind lediglichFoto: zum Bernard Gaida Lesenkilometrów, bereitgestellt. a on nie miał samochodu Jegliche Vervielfältigungnie politycznej pojawiły istsię trzy strengstens einmal ist die Schlesischeuntersagt. Autonomie- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. deutschen Minderheiten durch eine ani nawet możliwości zakupu takowego. elementy,W które dotyczą środowiska bewegung nun wieder salonfähig und Koordinationsstelle in Berlin schrei- ob es stimmt, dass dieser Winzling aus Najtańszym samochodem w zachod- śląskiego. Pierwszym jest to, że Ruch damit auch im Sejmik der Woiwodschaft ben. Angesichts der Sommerzeit und übriggebliebenen Cockpits von Mes- nich Niemczech była wtedy isetta. Jego Autonomii Śląska wrócił do łask i dzięki Schlesien für koalitionswürdig befunden einer nicht anhalten wollenden Hitze, serschmitt-Jagdflugzeugen hergestellt marzenie, które zostało sformułowane temu jest obecnie w koalicji rządzącej worden. Des Weiteren bekundet die pol- ist es mir lieber, mich und Sie mit ei- wurde, aber wenn man sie sieht, kann pisemnie i wysłane do śląskich księży sejmiku województwa śląskiego. Dru- nische Regierung und mit dieser auch nem leichten Thema zu konfrontieren. man dies für möglich halten. Am Rande w Niemczech, aby takową posiadać, gim jest nasilenie się zainteresowania Premierministerin Ewa Kopacz derzeit Vor zwei Wochen habeLARES: ich Gelegenheit Niniejszy der Straße, materiał die im geteilten służy Berlin wyłącznie das jednak do się nieczytania. spełniło, bo zamiastPowielanie tego województwem w jakikolwiek śląskim strony sposób rządowej zabronione.mehr Interesse für die Region. Letztere LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gehabt, mit einem schlesischen Priester Zentrum des Westens war, haben sich ufundowano mu porządnego garbusa. Rzeczypospolitej i pani premier Ewy sprach nun sogar von einem schlesi- zu sprechen,LARES: der mir Diese sagte, dass, Materialien als er in Fußgänger sind nicht lediglich mit dicken Wagen zum von Lesen W związku bereitgestellt. z tym isetta nie przyjechała Jegliche Kopacz, Vervielfältigung która mówiła wręcz o śląskimist strengstens schen Volk und untersagt. einem Programm für LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. den schwierigen Jahren der Nachkriegs- Mercedes oder BMW ablichten lassen, wtedy na Śląsk, przyjechał natomiast narodzie i programie dla Śląska, a także Schlesien. Mehr Interesse gibt es auch zeit Pfarrer wurde und seine Dorfge- sondern mit dem „Kabinenroller“ aus volkswagen. Jak wielki był jednak mój przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości, seitens der Partei Recht und Gerechtig- meinde übernahm, feststellen musste, den 50ern, der ein unbestrittener Bei- zachwyt, kiedy przed paroma dniami z kandydatką tej partii na premiera RP keit mit der Premierbewerberin Beata dass Reisen quer durch der Pfarrei für trag zur damals beginnenden Massen- na Kurfürstendamm w środku Berlina Beatą Szydło na czele, która wizytowała Szydło, die jüngst oberschlesische Berg- ihn eine große Herausforderung waren. motorisierung war. Vielleicht war die ujrzałem BMW isettę na trzech kołach. śląskie kopalnie. Trzecim elementem werke besucht hat. Und schließlich gibt Bei täglichen seelsorgerischen Besuchen Isetta doch die beste Umsetzung des Niebieski, lśniący, jak nowy, dla dwóch jest powrót do projektów ustaw, które es eine Rückbesinnung auf die als bür- war es nötig einige KilometerLARES: zurück Niniejszy- Satzes: materiał „Da werden sie służy ihre Schwerter wyłącznie zu osób, doz drzwiami czytania. z przodu Powielanie samocho- zostały w zgłoszonejakikolwiek jako obywatelskie sposób – zabronione.gerlich angemeldeten Gesetzesvorlagen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zulegen. Er hatte kein Auto und auch Pflugscharen und ihre Spieße zu Sicheln du! Przed dwoma tygodniami po raz w sprawie uznania Ślązaków za mniej- zur Anerkennung der Oberschlesier als keine MöglichkeitLARES: Diese eines zu erwerben.Materialienmachen.“ sind (Jesaja, lediglich 2,4). zum Lesenpierwszy bereitgestellt. o nim usłyszałem i od Jegliche razu go szość Vervielfältigung etniczną i wprowadzenie ist języka strengstens Ethnie und zur untersagt. Etablierung des Schle- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Das billigste Auto in Westdeutschland zobaczyłem. Nie wiem, czy prawdą jest, śląskiego jako języka regionalnego. sischen als Regionalsprache. war eine Isetta. Sein Traum eine Isetta Urlopowe przeżycie że to maleństwo zostało zrobione z kok- Nasuwają się pytania, czy jest to tylko All dies wirft Fragen auf: Ob es sich zu besitzen, der gegenüber schlesischen pitów myśliwców Messerschmitt, które i wyłącznie element świadomej kam- hier einzig und allein um eine gezielte Priestern in Deutschland schriftlich tej rubryce przez cały rok zajmuję pozostały po wojnie, ale gdy widzi się panii, ukierunkowany na środowisko Kampagne handelt, die auf die Ober- geäußert wurde, hatte sich nicht erfüllt, się poważnymi tematami, które ten samochód, można odnieść wrażenie, Ślązaków i na region, gdzie żyje około schlesier und ihre fünf Millionen Ein- während man ihm stattdessen sogar ei- Wmają duży wpływ na życie społeczeń- że jest to możliwe. Na skraju drogi, która pięciu milionów ludzi, a który nazywany wohner starke Region – das so genannte nen ordentlichen VW-Käfer spende- stwa lub bezpośrednio mniejszości nie- była centrum Zachodu w podzielonym jest gospodarczym sercem Polski, czy „wirtschaftliche Herzstück Polens“ – te. Also kam damalsLARES: keine Isetta Niniejszy nach mieckiej. materiał Gdybym kontynuował służy wyłącznie to także Berlinie, do przechodnie czytania. nie fotografowali Powielanie też może w jakikolwiek tym razem rzeczywiście sposób jest zabronione.ausgerichtet ist? Oder aber liegt diesmal LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Schlesien, sondern ein VW. Aber wie w tym wydaniu, musiałbym pisać o Gre- się z dużymi mercedesami czy BMW, to autentyczne zainteresowanie się losem vielleicht doch ein echtes Interesse an groß warLARES: mein Entzücken, Diese Materialienals ich vor xit, spotkaniu sind ministrówlediglich Halickiego zum i deLesen tylko bereitgestellt.z kabinowym trójkołowcem Jegliche z lat Śląska Vervielfältigung i mieszkających tutaj ludzi? ist Oby strengstens Oberschlesien untersagt.und dessen Menschen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ein paar Tagen am Kudamm mitten in Maizière’a lub o wzmocnieniu między- 50., który miał bezdyskusyjny wkład sprawdził się ten drugi scenariusz, bo za- vor? Hoffentlich stimmt das zweite Berlin eine dreirädrige BMW-Isetta sah. narodowego przedstawicielstwa europej- w rozpoczynającą się wtedy masową miatanie pod dywan spraw tak silnego Szenario, denn die Belange einer wirt- Blau, wie neu glänzend, ein Zweisitzer skich mniejszości niemieckich poprzez motoryzację. To było wówczas najlepsze gospodarczo regionu, dysponującego schaftlich so starken Region mit einem mit Einstieg von der Frontseite! Kaum biuro koordynacyjne w Berlinie. Jednak urzeczywistnienie tego biblijnego zdania: olbrzymim potencjałem ekonomiczno- so gewaltigen Wirtschafts- und Bevölke- zwei Wochen zuvor hörte ich erstmals w panującej porze letniej i uciążliwym Wtedy swe miecze przekują na lemiesze, -gospodarczym i ludnościowym, który rungspotenzial, die parallel auch große von solch einem Wagen und promt be- upale wolę zajmować siebie i Czytelni- a swoje włócznie na sierpy (Iz 2,1-5). jednocześnie boryka się z potężnymi Probleme zu bewältigen hat, lediglich kam ich einen zu sehen.LARES: Ich weiß Niniejszy nicht ków nieco materiał łatwiejszym służy tematem. wyłącznie do czytania.Bernard Powielanie Gaida problemami, w jakikolwiek na dalszym dystansie sposób wcze- zabronione.unter den Teppich kehren zu wollen, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. śniej czy później odbije się czkawką. wird über kurz oder lang übel aufsto- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheZ natury Vervielfältigung jestem optymistą, stąd głębokoist strengstens ßen. Da ich von untersagt. Natur optimistisch bin, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wierzę, że to, co obecnie obserwujemy vertraue ich fest darauf, dass die aktuelle Der Mensch ist kalt wie Eis gegenüber den Wahrheiten; na polskiej scenie politycznej, nie jest politische Entwicklung in Polen nicht tylko przedwyborczymi szachami i pró- bloß eine Schachpartie im Vorfeld der er ist aber Feuer gegenüber den Lügen. Karl August Heinrich Julius Lafontaine bą pozyskania przed wyborami parla- Wahlen und versuchter Stimmenfang (1758-1831), niedersächsischer Erzähler und Fabeldichter mentarnymi głosów Ślązaków. I oby in Oberschlesien ist. Das hoffe ich auf- tak było, bo na obiecanki bez pokrycia richtig. Denn: Gegen Lippenbekennt- CzłowiekLARES: jest zimny Niniejszy jak lód wobec materiał prawd, służyzaś wobec wyłącznie kłamstw jest do ogniem. czytania. Powielaniemieszkańcy w jakikolwiek Górnego Śląska sposób są wręcz zabronione.nisse ist man in Oberschlesien geradezu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Karl August Heinrich Julius Lafontaine (1758–1831), nowelista i bajkopisarz z Dolnej Saksonii uczuleni. allergisch. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche VervielfältigungNotował Krzysztof ist Świerc strengstensNotiert untersagt. von Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 28/1214LARES: Diese Materialien sind pOL lediglichitik und zum Ges eLesenllschaft bereitgestellt. Pol Jeglicheityka i sVervielfältigungpołeczeństwo ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 3 Z Vaterlandu Neusalz an der Oder: Im Zentrum eines Konflikts

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 100 000 gości u SigmaraLARES: Polke NiniejszyElse Hönsch materiał z miejscowości służy Heringswyłącznie- zgłoszonych do czytania. we wniosku udokumentuje Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dorf, położonej na pomorskiej wyspie w wystarczającej mierze całość zjawiska Denkmalstreit entbrannt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese MaterialienUznam. sind Warto lediglich przypomnieć, żezum najstar Lesen- osadnictwa bereitgestellt. wikingów oraz ich Jegliche działal- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. szą Niemką była dotychczas Augusta ności w dziedzinie handlu. Oceniono, Louisa Hoppe, która urodziła się w 1871 że koncepcja jest zbyt ogólnikowa jak roku w Czarnkowie (Czarnikau), w na- na tak ambitny projekt. Podobnie, drugą leżącej do Prus prowincji poznańskiej. próbę musi podjąć katedra w Naum- W 1873 roku rodzice wyemigrowali wraz burgu (Saksonia-Anhalt), natomiast z nią do USA, gdzie zmarła w 1986 roku hamburski Speicherstadt zgodnie z ocze-

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy Sobek Adrian Foto: w stanie materiał Missouri. Natomiast służy wyłącznieAugusta kiwaniami do czytania. zostanie wpisany Powielanie na Listę w jakikolwiek sposób zabronione. Grób Sigmara Polke na cmentarzu Melaten w Kolonii Holtz była w okresie od 12 października Światowego Dziedzictwa UNESCO. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien1983 roku sind do swojej lediglich śmierci najstarszym zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Do 5 lipca w renomowanym Muzeum żyjącym człowiekiem w ogóle. Ankieta na temat zabijania zwierząt Ludwig w Kolonii można było obejrzeć Jakie zwierzęta można zabijać? Zgod- retrospektywę dzieł Sigmara Polke. Już Plac im. Edwarda Snowdena w Dreźnie nie z wynikami reprezentatywnej ankie- 25 czerwca liczba zwiedzających prze- Z okazji 32. urodzin w Dreźnie od- ty przeprowadzonej przez chrześcijański kroczyła 100 000 osób. Polke urodził się była się uroczystość nadania jednemu miesięcznik „Chrismon”, 84 procent 13 lutego 1941 roku w śląskiej Oleśnicy, z placów imienia amerykańskiego whi- Niemców uważa, że można mordować LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. a zmarł 10 czerwca 2010LARES: roku w Kolonii. Niniejszy stleblowera materiał Edwarda służySnowdena, wyłącznie który komary. do 72 czytania. procent osób podałoPowielanie świ- w jakikolwiek sposób zabronione. Wraz z Gerhardem Richterem należał ujawniając skalę globalnej inwigilacji nie, 54 procent – myszy, a 51 procent LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. do gronaLARES: założycieli Diese tzw. realizmu Materialien ka- stosowanej sind przez lediglich tajne służby zum USA, za Lesen- – pająki. bereitgestellt. Natomiast w przypadku Jegliche kre- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pitalistycznego. AS pisał nowy rozdział historii, a obecnie tów zastrzeżeń nie ma tylko 21 procent żyje na emigracji w Rosji. Tym pierw- osób, w przypadku wilków – 18 procent, Miód z Bundestagu szym w Niemczech aktem uhonorowa- a w przypadków kotów – 11 procent. Das alte russische Denkmal ist Geschichte Foto: Stadverwaltung Neusalz (Nowa Sól) Bundestag ma 2000 nowych zwierząt nia działalności Snowdena Markwart Bezkompromisowe stanowisko, iż czło- domowych, na dziedzińcu Domu Paula Faussner, współwłaściciel terenu placu, wiek nie powinien zabijać jakichkolwiek Nicht erst seit gestern ist das Verhältnis von Polen und Russland ange- Löbe postawiono bowiem ul pszczeli, uczynił symboliczny gest na rzecz od- zwierząt, reprezentowało 7 procent an- spannt. Doch neben dem Konflikt um die Ukraine kommt aktuell ein LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. którego właścicielemLARES: jest niemiecki Niniejszy par- ważnego materiał zaangażowania służy whistleblowe wyłącznie- kietowanych. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lament. „Na początek spróbujemy z nie- rów z całego świata. weiterer dazu: in Neusalz an der Oder (Nowa Sól) haben die dortigen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wielkąLARES: populacją Diesepszczół” –Materialien wyjaśnia sind lediglich zum LesenOdwiedziny bereitgestellt. w państwie Tito JeglicheStadtvertreter Vervielfältigung ein Denkmal ist für strengstens die russischen Soldaten untersagt. abgebaut. An posłanka z ramienia partii Zielonych, Kultura wikingów do poprawki Fundacja Kulturalna Szwabów Nad- dessen Stelle soll ein Ehrenmal für polnische Soldaten entstehen. Bärbel Höhn, która zainicjowała projekt Zbiorowy wniosek o wpisanie za- dunajskich organizuje w dniach 27.09.– wraz z kolegą z SPD Martinem Burker- bytków kultury wikingów na Listę 2.10.2015 r. podróż studyjną do miejsc einer der Bewohner von Neusalz Verständlich war, tem, i dodaje: „Jeśli wszystko pójdzie Światowego Dziedzictwa organizacji despotyzmu w byłej Jugosławii. Odbę- hätte gedacht, dass ihre Stadt ein- dobrze, to w przyszłym roku zwiększy- UNESCO nie został zaakceptowany dzie się ona dzięki wsparciu ze strony malK Gegenstand eines internationalen dass sich Russland my liczebność kolonii i mam nadzieję, przez rozpatrujące sprawę gremium. kierownictwa Domu Niemieckiego Konfliktes werden würde. Doch eine zu den Vorgängen że będziemy mogli wtedy zacząć ofero- Do grona wnioskodawców należą m.in. Wschodu w Monachium, Międzyna- Entscheidung der Stadtväter genügte, in Neusalz äußerte, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wać własnej roboty miódLARES: z Bun­des Niniejszy­ta­gu”. Niemcy, materiał gdzie znajduje służy się ośrodekwyłącznie rodowego do Instytutuczytania. Prawa PowielanieNarodowo- um denw jakikolwiek großen Nachbarn sposób im Osten zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dom PaulaLARES: Löbe jestDiese jednym Materialien z budyn- handlowy sind wikingów lediglich w Hedebach zum (Ha Lesen- ściowego bereitgestellt. i Regionalizmu (INTEREG) Jegliche Polens Vervielfältigung zu erzürnen. Und das ist geht strengstens – doch geschah untersagt. dies in ków przyległych do gmachu parlamentu, ithabu) oraz wały obronne Danewerk oraz Towarzystwa Niemiecko-Węgier- vor allem bei der Gedenkpolitik – sehr einem Ton, der keine nazwanym od imienia prezydenta Rze- w Szlezwiku-Holsztynie. W projekcie skiego. Oprócz kilku rezydencji Josipa leicht. Russland ist nämlich sehr darauf szy, urodzonego w Legnicy. Parlamen- realizowanym pod przewodnictwem Broz Tito uczestnicy wyjazdu odwiedzą bedacht, das Andenken an seine Helden Diskussion zulässt. tarny ul ma być także znakiem protestu Islandii nominację uzyskało siedem miejsca zbiorowych egzekucji w Bleibur- zu bewahren und lässt es somit nicht zu, wobec zjawiska wymierania pszczół, zabytków archeologicznych wikingów, gu koło Völkermarkt w Karyntii (Au- dass solche Orte zerstört werden. które od lat dziesiątkuje pszczoły pa- usytuowanych na terenie pięciu krajów. stria). W centrum uwagi uczestników Verständlich war also, dass sich Russ- sieczne na całym świecie. Kolejni wnioskodawcy to Norwegia, podróży znajdzie się jednak wybrzeże land zu den Vorgängen in Neusalz äu- Widerstandskämpfern abgesprochen. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: NiniejszyDania materiałi Łotwa – natomiast służy nie ma wyłącznie wśród dawnej do Austrii czytania. leżące na styku Powielanie dzisiej- ßerte, w doch jakikolwiek geschah dies in einemsposób Ton, zabronione.Für den Stadtpräsidenten Tyszkiewicz Najstarsza Niemka z Pomorza nich nadbałtyckiej Polski. Międzynaro- szych Włoch z miastem Triest. Dalsze der keine Diskussion zulässt. Das russi- ist die Lage einfach und er freut sich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Od chwiliLARES: śmierci Diese 111-letniej Materialien Marga- dowa Radasind Ochrony lediglich Zabytków zum i Miejsc Lesen informacje bereitgestellt. w języku niemieckim Jegliche można sche Vervielfältigung Außenministerium wirft Polenist strengstensvor, bereits auf die untersagt.Enthüllung des neuen rete Dannheimer z Neudettelsau w Ba- Historycznych (ICOMOS) wyraziła wąt- uzyskać pod adresem meinolf_arens@ es halte sich nicht an bilaterale Verträ- Denkmals in einigen Wochen. warii, najstarszą Niemką jest obecnie pliwości co do tego, czy siedem obiektów yahoo.de. S-K ge und habe damit einen neuen Denk- Polen, vor allem aber die Selbstver- malkrieg vom Zaun gebrochen. Nach waltung, zeigt also, dass man vor den russischer Auffassung müsse Polen alle lauten Drohungen Russlands nicht im- russischen Denkmäler und Friedhöfe mer Angst bekommen muss, sondern Essen: Entscheidung in der AfD unter Schutz gestellt haben, doch ist das in Ruhe seine Ideen weiter umsetzen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniepolnische w jakikolwiek Außenministerium sposób anderer zabronione.kann. Schlimmer kann das Verhältnis Meinung und ließ verlauten, das Land der beiden Länder ja eh nicht mehr wer- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichekümmere Vervielfältigung sich um alle Soldatenfriedhö ist strengstens- den und der aktuelle untersagt. Streit scheint in Petry siegt im Richtungskampf fe, doch Denkmäler seien ausschließlich erster Linie politisch motiviert zu sein, Mit Pfeifkonzerten und Buh-Rufen denn die Eurokritik bleibe ein wichtiges den Kommunen unterstellt. Damit hat um einen weiteren Beweis in Russland haben Teilnehmer des Bundespar- Aufgabenfeld. sich das polnische Außenministerium zu haben, Polen sei generell antirussisch Die Delegierten hatten sich mit 60 aus jeder Verantwortung gestohlen und eingestellt. teitages der Alternative für Deutsch- Prozent für Petry entschieden, während will die Schuld für die Situation auf die Auf der anderen Seite sind es aber die land (AfD) ihren Vorsitzenden Bernd sich Bernd Lucke mit Mitstreitern nun Selbstverwaltung abschieben. Denkmäler, die etwas über die Geschich- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lucke empfangen LARES:und später Niniejszy auch überlegt materiał aus der Partei służy auszutreten. wyłącznie Der do czytania. PowielanieDiese w jakikolwiekin Neusalz an der Oder sposób scheint zabronione.te eines Landes verraten und zeigen, wie in Essen aus der AfD ausgetretene Olaf sich daraus nichts zu machen und sagt wechselvoll manchmal das Schicksal sein LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. verabschiedet.LARES: Diese MaterialienHenkel sind kommentierte lediglich die vergiftete zum LesenAt- bereitgestellt. Jeglicheklar, Vervielfältigung dass der Abbau des alten ist Denk strengstens- kann. Der Abbau untersagt. von Denkmälern, um er Parteitag hatte eine Richtungs- mosphäre auf dem Parteitag auf Face- mals Platz schaffen soll für ein neues, Platz für andere zu machen, sieht dabei entscheidung zugunsten des natio- book: „Nicht ich habe die AfD verlassen, das eben nicht an die Waffenbrüder- noch viel weniger gut aus und unter-

D Till Scholtz-KnoblochFoto: nalkonservativen Flügels um Frauke Pe- sie mich! Weder die von Beatrix von Frauke Petry vor dem Schweidnitzer Keller in Breslau schaft der polnischen und sowjetischen mauert noch die Argumente Russlands try gegenüber Bernd Lucke ergeben, der Storch in Essen vorgetragene Forde- Armeen erinnert, sondern an die pol- vom russophobischen Polen. Polen wäre mit seiner Kritik am Euro-Rettungskurs rung nach Drohung mit dem Austritt gramm der AfD. Ich bin für Pöbeleien, nischen Helden des Zweiten Weltkrie- aber ehrlich gesagt auch beleidigt, wenn stets als marktliberal verortet wird. Die aus der EU noch die Idee Gaulands, ein Intoleranz und Machenschaften nicht ges. Die Idee dazu sei schon vor Jahren in einem anderen Land seine Ehrenmale LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. NationalkonservativenLARES: dementierten Niniejszy TTIP mitmateriał Russland statt służy mit den wyłącznie USA mehr zudo haben.“ czytania. Powielanieentstanden w jakikolwiek und das Projekt sposóbwurde mit zabronione.anderen weichen müssten. einen grundsätzlichen Richtungswandel, anzustreben, finden sich im Europapro- Till Scholtz-Knobloch den in Neusalz lebenden polnischen Rudolf Urban LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

8191 eritas V Pflegedienst WOCHENBLATT.pl Pflegedienst in Deutschland sucht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieKrankenschwestern w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungfür Pflege in Deutschland ist strengstens untersagt. u. Mitarbeiter/innen Wir erwarten: l Deutsche Sprache l Teamfähigkeit l Berufserfahrung Wir bieten: l Kostenlose Unterkunft und Verpflegung l zuschlag für Oster- und Weihnachtsfeiertage LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniel w 2 Tage jakikolwiek Urlaub pro gearbeiteten Monat sposób zabronione.http://www.facebook.com/wochenblattpl  Diagnostyka  Protetyka Rückfragen unter 0049 7256/938 223 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind  Profilaktykalediglich zum Lesen  Higiena bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7489  Somatologia  Biżuteria nazębna zachowawcza  Zabiegi i estetyczna w narkozie Miejsce na Twoją  Więcej informacji LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał Implantologia służy wyłączniew pełnym do czytania. zakresie Powielanie8182 w jakikolwiek sposóbpod numerem zabronione. www.tanczak.pl, Opole, ul. Orląt Lwowskich 51/1 reklamę telefonu 77 4 546 556 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8116 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8182

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

4 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum ALesenktuell bereitgestellt.es Akt Jeglicheualnoś Vervielfältigungci ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DerLARES: Diese MaterialienLästige sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Fortsetzung von S. 1 ja też zabrałem głos, ponieważ była mowa o założeniu instytutu MN, a my Was ich aber heute nicht begreife: Ich jako wspólnota Pojednanie i Przyszłość komme nun als gewöhnlicher Vertre- posiadamy imponujące archiwum. Na- ter eines Mitgliedsverbandes zur VdG- wet Archiwum Państwowe w Katowi- Verbandsratssitzung, erhoffe mir etwas cach kieruje do nas osoby poszukujące Geld für Kulturprojekte,LARES: während Niniejszy in materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.informacji, ponieważ mamy 21 metrów LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Oppeln alle Institutionen finanziell bieżących kart ewidencyjnych z obozów versorgtLARES: werden, Dieseund muss Materialien mir dann sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenskarnych dla Niemców untersagt. w Polsce czy też LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. den erniedrigenden Satz von Norbert licznymi wspomnieniami na temat tra- Rasch anhören, ohne dass ich überhaupt gedii z 1945 roku. Zamiast to zauważyć, etwas erläutern konnte: ,Herr Brehmer, Rafał Bartek tylko się uśmiechnął. Mój ihre Suppenküche finanzieren wir aber głos nie został zaprotokołowany i do dziś nicht’“. czekam na telefon od niego. Czyżby Vermutlich kommt Brehmers mora- w Opolu wszystko już było postanowio- lisierendes Wesen nichtLARES: bei jedem Niniejszy an. materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ne, a gremium, które ma przygotować LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Im ländlichen Oberschlesien findet instytut, ma jedynie funkcję alibi? Takie er kaumLARES: Verständnis. Diese „Dabei Materialien ist doch sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens und Zukunft Versöhnung Archiv Foto: mam wrażenie, untersagt. skoro moje wystąpie- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kattowitz das Zentrum der deutschen Das Präsidium des Zentralrates der Deutschen Verbände in Polen gab im Sommer nie nikogo nawet nie zainteresowało. Foto: Till Till Scholtz-KnoblochFoto: 1991 in Würzburg das erste Interview für das ZDF. Zweiter von links Friedrich Schikora, Kultur Oberschlesiens gewesen. Wir ha- Die Mitarbeiter der Geschäftsstelle von „Versöhnung und Zukunft“ rechts davon: Henryk Kroll, Dietmar Brehmer und Georg Brylka Zresztą, poza mną tylko Horst Ulbrich ben stets anspruchsvolle Kulturprojekte z DFK w Kłodzku miał na Górze św. durchgeführt“, betont er. Beim Besuch blonde Haare habe. Doch der Tante war Christliches Zeugnis strem spraw zagranicznych Gensche- Anny ochotę na dyskusje. des Radiosenders erfahre ich beiläufig, es gelungen, Erik seinen niederländi- rem. Byłem młody, niezależny, pełen Brehmer opowiada o Holendrze Eriku dass jede Sendung der deutschen Re- schen Pass zuzuspielen. Erik kam frei. ablegen und dies euforii. Pierwszy niezawisły rząd RP van Calsterenie, który po przemianach daktion unterfinanziertLARES: ist. Dennoch Niniejszy Brehmer materiał schaut mich służyan. „Ja, wollen wyłącznie die dozugleich czytania. als Verband Powielanie zaakceptował w jakikolwiek nasze postulaty, sposób o któ- zabronione.ustrojowych dowiedział się o niemiec- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. läuft die Sendung beständig, da die Re- auf solche Unterlagen verzichten, ver- mit über 12.000 re dziś znów toczy się spór. A potem, kojęzycznym programie radiowym dakteureLARES: für jede eigeneDiese Ausgabe Materialien auch mutlich sind kennen lediglich sie das alles zumnicht. Ich Lesen bereitgestellt. Jeglichepodczas Vervielfältigung rozmów nagle dowiaduję ist sięstrengstens nadawanym w untersagt. Katowicach i dlatego LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. noch einen dreistelligen Betrag selbst hatte ja keine Gelegenheit etwas näher Mitgliedern der od Hartmuta Koschyka, wówczas człon- starał się nawiązać kontakt z Pojedna- zahlen. Eigentlich war dieser Satz auch zu erklären.“ deutschen Volksgruppe ka Związku Wypędzonych, że „wypadam niem i Przyszłością. Informacje o losach gar nicht für das Wochenblatt bestimmt. Versöhnung und Zukunft stärker z gry”. Bez wyborów, bez otwartej wy- van Calsterena są dziś przechowywane Denn es gibt einen ganz aktuellen An- in den VdG einzubinden hieße aber, ist Brehmers Devise. miany zdań z kolegami z rady. Myślę, w archiwum wspólnoty. Jego rodzice lass, der Brehmer wirklich aufregt. Reste eines intellektuellen deutschen że kręgi BdV chciały mieć na moim prowadzili w Gliwicach sklep z towa- „Ich habe mich auf der VdG-Sitzung Bürgertums zu integrieren, die im Ge- miejscu kogoś, kto nie jest niezależny rami kolonialnymi. Mając 14, lat Erik am Annaberg auch gemeldet, weil über samtverband stets heimatlos waren. Die i wykona ich robotę. Kilka dni póź- trafił do tzw. baraku HJ obozu „Zgoda” ein Institut der deutschenLARES: Minderheit Niniejszy Mentalität materiał teilt Oberschlesien służy biswyłącznie heute prowadzi do rozległą czytania. działalność Powielanie charyta- niej przyszedłw jakikolwiek do mnie do biura sposób Georg zabronione.– zwanego barakiem śmierci. Szczęście LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. gesprochen wurde. Als Versöhnung und – verstärkt durch zwei Woiwodschaften, tywną, a o chrześcijaństwie mówi bez Brylka i poprosił mnie o przekazanie Erika polegało na tym, że niesławny ko- ZukunftLARES: haben wir Diese ein beeindruckendes Materialien deren einesind ländlich lediglich und von einheimizum Lesen- cienia bereitgestellt. świętoszkowatości. Właściwie Jegliche pieczątki. Vervielfältigung I na tym skończyła się ist histo strengstens- mendant obozu untersagt. Salomon Morel często LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Archiv. Suchende werden vom Kattowit- scher Bevölkerung geprägt ist, während to jestem wraz nim w drodze na sesję ria Rady. Nie użalam się nad tym, lecz chodził do wróżki, która była ciotką zer Staatsarchiv sogar an uns verwiesen, das einst mächtige deutsche Bürgertum przedwyborczą z Jerzym Gorzelikiem raczej boli mnie, że potem dorobiono Erika. Morel wezwał go na rozmowę weil wir 21 Meter laufende Karteikar- in der anderen zur Marginalie geworden z Ruchu Autonomii Śląska i Martinem do tego antylegendę, w której Brehmer i oznajmił mu, że jest Niemcem, bo ma ten aus den Straflagern für Deutsche ist. Bis heute scheinen sie nicht wirklich Lippą z DFK woj. śląskiego, jednak stał się kozłem ofiarnym. Do dziś jednak włosy koloru blond, jednak ciotce Erika in Polen verwalten oder zahlreiche zusammenzupassen, unterschiedliche on robi objazd, omijając główne wej- nie pojmuję, dlaczego jako zwyczajny udało się przekazać mu jego holenderski Memoiren zur Tragödie 1945. Anstatt Herangehensweisen kaum versöhnbar. ście do siedziby swojej organizacji. Jest przedstawiciel jednej z organizacji paszport, dzięki czemu Erik został zwol- das wahrzunehmen, LARES:schmunzelte Niniejszy Rafał Gewonnen materiał hat 1991 służynicht nur wyłącznie Brylka punktualnie do czytania. 16.00. Grupa kilkudziesięPowielanie- członkowskich, w jakikolwiek przychodząc sposób na posie- zabronione.niony. Spoglądając na mnie, Brehmer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bartek. Meine Wortmeldung sollte nicht und Kroll über Brehmer, nicht nur ciu bezdomnych czeka na ciepły posi- dzenie rady VdG w nadziei na trochę mówi: – Czyżby takie dokumenty były ins ProtokollLARES: und nochDiese heute Materialien warte ich Oppeln sind über Kattowitz, lediglich nicht zumnur Land Lesen łek. Wita bereitgestellt. się z wszystkimi uściskiem Jegliche pieniędzy Vervielfältigung na projekty kulturalne ist w systrengstens- im niepotrzebne? untersagt. Pewnie nic z tego nie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auf einen Anruf von ihm. Ist denn in über Stadt. Den Konstruktionsfehler von dłoni, lecz jednego odprawia, mówiąc: tuacji, gdy w Opolu wszystkie instytucje wiedzą, bo przecież nie miałem okazji Oppeln schon alles beschlossen und das 1991 zu beheben hieße heute wohl auch: „Nietrzeźwi nie mają tu wstępu. Mamy otrzymują środki na swoją działalność, czegokolwiek bliżej objaśnić. Gremium, das ein Institut vorbereiten „Zusammenkommen ist der Anfang, konkretne zasady”. muszę wysłuchiwać od Norberta Rascha Mocniejsze zespolenie Pojednania soll, ein reines Alibi? Diesen Eindruck zusammenarbeiten ist der Erfolg“. Oto praca, która pochłania go poniżających słów typu: „Panie Brehmer, i Przyszłości ze strukturami VdG ozna- habe ich, wenn meine Wortmeldung na co dzień. Robi to, dająć przykład, ale pańskiej kuchni dla ubogich nie bę- czałoby jednak zintegrowanie resztek nicht mal interessiert. Aber außer mir Uciążliwy jak w praktyce należy realizować chrze- dziemy finansować”, i to zanim jeszcze niemieckiej inteligencji miejskiej, która hatte am Annaberg LARES:ohnehin nur Niniejszy noch materiał służy wyłącznieścijańskie do ideały,czytania. i to reprezentując Powielanie or- zdążyłem w jakikolwiek cokolwiek wyjaśnić. sposób zabronione.nigdy nie miała swojego miejsca w na- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Horst Ulbrich vom DFK Glatz Lust auf 2014 roku były szef Niemców ganizację MN liczącą ponad 12 000 Zapewne nie do każdego trafia mo- czelnej organizacji Niemców. Mental- Diskussionen.“LARES: Diese Materialien wsind Polsce, lediglich Dietmar Brehmer, zum po Lesen- członków. bereitgestellt. Jeglicheralizujące Vervielfältigung usposobienie Brehmera. ist strengstens ność do dziś dzieliuntersagt. Górnoślązaków, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Brehmer berichtet von dem Nieder- wróciłW na łono VdG, jednak wydaje się, Pytam: – Przed założeniem VdG był Na wiejskich terenach Górnego Śląska co potęguje fakt istnienia dwóch woje- länder Erik van Calsteren, der nach der że opolska „centrala” nie jest tym faktem Pan quasi-przewodniczącym mniej- rzadko spotyka się ze zrozumieniem: wództw, z których jedno ma charakter Wende von einer deutschsprachigen uszczęśliwiona. Oto psychogram niezro- szości niemieckiej w Polsce. W wy- – A przecież Katowice były centrum wiejski i jest zamieszkiwane przez ro- Radiosendung aus Kattowitz erfuhr zumienia między obydwoma częściami borach do Senatu w 1991 roku zdobył kultury niemieckiej na Górnym Śląsku. dzimą ludność, w drugim zaś potężne und daraufhin mit dem Verband Kon- Górnego Śląska. Pan 129 774 głosów, co było świetnym Zawsze realizowaliśmy ambitne projekty niegdyś niemieckie mieszczaństwo stało takt suchte. Van Calsterens Ergebnisse „Spotkanie jest początkiem, sukcesem wynikiem, jakiego do dziś nie uzyskał kulturalne – podkreśla. się zjawiskiem marginalnym. Do dziś gehören heute zumLARES: Archiv von Niniejszy „Ver- zaś – współpraca”materiał (Henry służy Ford) wyłącznie oraz żaden do z opolskich czytania. Niemców. Powielanie Czy nie Podczas w jakikolwiek wizyty w rozgłośni sposób radiowej zabronione.zdają się do siebie nie pasować, a ist- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. söhnung und Zukunft“. Die Eltern be- „Nie ma religii wyższej od prawdy” – boli Pana to, że w ubiegłym roku przy- dowiaduję się mimochodem, że każ- niejące różnice niełatwo byłoby ze sobą triebenLARES: ein Kolonialwarengeschäft Diese Materialien in czytamy sind na drzwiach lediglich do jego zum gabinetu Lesen szło Panu bereitgestellt. w charakterze petenta Jegliche prosić dy programVervielfältigung redakcji niemieckiej ist jest strengstens pogodzić. W 1991 untersagt. roku nie tylko Brylka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gleiwitz. Als 14-Jähriger kam Erik in w Niemieckiej Wspólnocie Roboczej o przyjęcie do VdG? niedofinansowany. Mimo to program i Kroll pokonali Brehmera, nie tylko die sogenannte „HJ-Baracke“ des Lagers „Pojednanie i Przyszłość”, mającej swoją W 1991 roku razem z Henrykiem funkcjonuje, gdyż redaktorzy do każdej Opole zwyciężyło Katowice, nie tylko Zgoda – genannt: „Baracke des Todes“. siedzibę w śródmieściu Katowic. Krollem, Friedrichem Schikorą, Geor- własnej emisji sami dopłacają trzycyfro- wieś wygrała z miastem. Aby móc dziś Eriks Glück war, dass der berüchtigte Czyż to nie zaskakujące w przypad- giem Brylką i Karlem Nossolem utwo- we kwoty. W gruncie rzeczy to zdanie naprawić błąd konstrukcyjny z 1991 Lagerkommandant Salomon Morel oft ku człowieka, który niegdyś należał rzył Centralną Radę Niemców w Polsce nie było przeznaczone dla „Wochenblatt. roku, należałoby zapewne przyjąć de- zu einer Wahrsagerin ging – Eriks Tante. do grona bliskich współpracowników i objął funkcję jej sekretarza generalnego. pl” – powód był inny, nader aktualny, wizę: „Spotkanie jest początkiem, suk- Er bekam einen TerminLARES: bei Morel, Niniejszy der kard. Stefanamateriał Wyszyńskiego? służy wyłącznieNotabe- Brehmer do czytania. mówi: – Wie Powielaniepan, mieli- a dla w Brehmera jakikolwiek bardzo bulwersujący: sposób – zabronione.cesem zaś – współpraca”. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ihm erklärte, er sei Deutscher weil er ne, od chwili przełomu ustrojowego śmy bardzo dobre rozmowy z mini- Na posiedzeniu VdG na Górze św. Anny Till Scholtz-Knobloch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Essay: Zur Wahl von Winfried Halder zum Direktor der Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung

HörtLARES: denn Niniejszy materiał das służy niewyłącznie auf?do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. In derLARES: vergangenen Diese Ausgabe Materialien hatte dem Aufhänger sind lediglich gesucht wirksam zum zu Lesensä- zunächst bereitgestellt. in ein viel breiter angelegtes Jegliche Stiftung Vervielfältigung ausgetreten, der ursprünglich ist strengstens benenverbände untersagt. werden doch noch in LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. das Wochenblatt bereits vermeldet, gen, bis Kittel faktisch kaum mehr hand- Konzept hineingezwungen, das sie mit 15 Mitglieder hatte (und jetzt nur noch 300 Jahren alles aufmischen.“ Aufmi- lungsfähig war. Kittel hatte nämlich klar Bravour – auch dank Kittel – bearbei- sechs), weil man es geschafft hat, von schung kommt aber üblicherweise von dass Winfried Halder zum neuen Di- an der Vorgabe festgehalten, mit dem teten. In einer ersten Ausstellung stand 40 Bewerbern einen auszuwählen, mit Außen nicht von Innen. Hierzu muss rektor der Stiftung Flucht, Vertrei- Zentrum gegen Vertreibung den Deut- die Vertreibung der Deutschen nur am dem sie nicht einverstanden waren. Sie man wissen, dass sich die Botas 1988 bung, Versöhnung (SFVV) gewählt schen selbst einen Ort zu geben, an dem Rande. Die Stiftung zeigte, dass sich die beklagen den enormen Einfluss der Ver- als deutsche Aussiedler aus Krappitz in sie die unbewältigte Amputation ihres deutschen Vertriebenen nicht nur um triebenen im Stiftungsrat. Mein erster der Bundesrepublik niederließen. Das wurde. Staatsgebietes aufbereiten können – im sich selbst drehen. Doch immer noch Gedanke: Hört das denn nie auf?“ von ihr 2012 mitherausgegebene Buch ie Wahl war nötigLARES: geworden, Niniejszy da Grunde materiał ging es in der Ideesłuży des Zentrums wyłącznie wurde do weiter czytania. gesägt, Kritik Powielanie wurde da- Das w schlägt jakikolwiek im Grunde dem sposób Fass den zabronione.„Wir neuen Deutschen“ wurde damit LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Halders Vorgänger Manfred Kit- ursprünglich um eine Trauerbegleitung durch geübt, dass Akteure als „umstrit- Boden aus, denn Bota beklagt damit fak- vermarktet, dass die Autoren sagten: telD im DezemberLARES: 2014 Diese aus seinem Materialien Amt eines historischen sind lediglich Traumas, dessen zum Vor Lesen- ten“ bezeichnet bereitgestellt. wurden. Einen Jegliche Grund tisch, Vervielfältigung dass es den Querulanten istbislang strengstens „Unsere Eltern sinduntersagt. Ausländer, wir nicht. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. geekelt worden war. Anlass, sich ihm geschichte nun wirklich jeder kannte. dieses Vorwurfes blieben die üblichen nicht gelungen ist, die die Stiftung initi- Wir sind die neuen Deutschen“. Autoren zu entledigen war, dass sich der Wis- Doch das übliche Spiel nahm seinen Verdächtigen in den Redaktionen schul- ierenden Vertriebenen im eigenen Laden wie Bota sind die klassischen Brunnen- senschaftliche Beraterkreis über die Lauf, in dem sich die deutsche Linke dig. Hingegen durfte dieser Tage zum zu entmachten. So wie es unter anderem vergifter, die ein Thema eigentlich nur Übernahme einer in Griechenland ideell mit der polnischen Rechten ver- Beispiel Alice Bota, die sich als gebürtige wohl Stefan Troebst sah. Dieser trat nun dazu missbrauchen, anderen ihre Defi- konzipierten Ausstellung zur wechsel- bündete und die polnische Intelligenz Krappitzerin interessanterweise nicht ebenso wie der in Deutschland verhät- nition von Nation aufzuzwingen. Der seitigen Vertreibung von Griechen und den Vertriebenen näher stand als die als Schlesierin, sondern „Deutschpolin“ schelte Krzysztof Ruchniewicz zurück, kulturgeschichtliche Zugang wird in die Türken 1923 brüskierte.LARES: Es ging damalsNiniejszy in der materiał medial gesetzten służy politischen wyłącznie definiert, do inczytania. der „Zeit“ nach Powielanie der Wahl den diew „Deutschpolin“jakikolwiek Bota sposóbam „Willy- zabronione.rechte Ecke herbeigeschrieben. Hört das LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. um wissenschaftliche Genauigkeit, doch Korrektheit erstickende deutsche Öf- Halders ablästern: „Fünf Historiker sind Brandt-Zentrum in Wrocław“ verortet. denn nie auf? offensichtlichLARES: hatten Diese Nörgler Materialien nur nach fentlichkeit. sind Die lediglich Vertriebenen zum wurden Lesen aus dem bereitgestellt. wissenschaftlichen BeiratJegliche der Bota Vervielfältigung zitiert ihre Mutter: „Diese Vertrieist strengstens- untersagt.Till Scholtz-Knobloch LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 28/1214LARES: Diese Materialien sind lediglich zum ALesenktuell bereitgestellt.es Akt Jeglicheualnoś Vervielfältigungci ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 5 Publizistik: Breitgefächerte deutschsprachige Presse in Lateinamerika LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. FriesischeLARES: Diese Materialien sind lediglichInfos zum Lesen aus bereitgestellt. Paraguay Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nach Untersuchungen der Inter- nationalen Medienhilfe (IMH), des Verbandes der deutschsprachigen Medien im Ausland, werden in LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Süd- und MittelamerikaLARES: etwa Niniejszy 150 materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zeitungen,LARES: Zeitschriften, Diese Materialien Mittei- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. lungsblätter, Gemeindebriefe und Jahrbücher ganz oder teilweise auf Deutsch herausgegeben. ie bedeutendsten Publikationen Dsind die beiden Wochenzeitungen (IMH) Quelle: Internationale Medienhilfe LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Argentinisches Tageblatt“LARES: aus BuenosNiniejszy Titelseite materiałeiner „Deutschen Zeitung“ służy aus Brasilien wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Aires und „Condor“ aus Santiago de LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Chile. LARES:Das „Tageblatt“ Diese wurde Materialien 1878 von Auchsind wenn lediglich in zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schweizern gegründet und erschien, wie Brasilien die meisten der Name andeutet, lange Zeit täglich. Der 1938 für die Deutschsprachigen Publikationen Quelle: Internationale Medienhilfe (IMH) Quelle: Internationale Medienhilfe in Chile entstandene „Condor“ fällt existieren, hat Titelseite einer Deutsch-Mexikanischen Rundschau seit Jahrzehnten durch sein modernes Paraguay die vitalste Erscheinungsbild auf. Weitere größe- informiert“, „Volendam Informationen“, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. re Druckmedien sindLARES: die „Deutsche Niniejszy materiałdeutschsprachige służy wyłączniedas sich do namentlich czytania. jedoch Powielanie auf einen w jakikolwiek sposób zabronione. Zeitung“ in Sao Paulo, das Magazin Presseszene. Herkunftsort in Holland bezieht, oder LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Mitt.“LARES: aus Mexiko-Stadt, Diese die Materialien „Deutsch- sind lediglich zum Lesendas schon bereitgestellt. 1930 gegründete und Jegliche alle 14 Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mexikanische Rundschau“ in Cuauhte- Tage in der Kolonie Fernheim erschei- moc, der „Menno-Bote“ aus Bolivien, nende „Mennoblatt“. Die Mennoniten die Touristen-Zeitschrift „La Playa“ in sind so publikationsfreudig, dass sie der Dominikanischen Republik, die insbesondere durch die dort zahlreich sogar in abgelegensten Regionen von kommunistische Propagandazeitung vertretenen einflussreichen Mennoniten. Belize und Uruguay Mitteilungsblätter Ein Altkolonienmennonit in der „Colonia Del Norte“ in Bolivien Foto: OldZachary/Commons Wikimedia „Granma Internacional“ der kubani- Die ursprünglich aus Norddeutschland veröffentlichen. schen Regierung sowie der „Paraguay stammende protestantische Glaubensge- Bei den umfangreichen Untersuchun- sind nur einzelne tragische „Todesfäl- religiös geprägten Zeitschriften. Wer an LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Bote“ und „Die Zeitung“LARES: in Asuncion. Niniejszymeinschaft materiał pflegt die służy deutsche wyłącznie Sprache gen der do IMH czytania. konnten in 19Powielanie Ländern le“ zu w verzeichnen. jakikolwiek Dazu gehörte sposób die zabronione.den Adressen der Publikationen und Auch wenn in Brasilien die meisten unter anderem als Teil ihrer Religion. In deutschsprachige Medien aufgespürt plötzliche Einstellung der „Brasil-Post“ mehr Informationen interessiert ist, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. PublikationenLARES: existieren, Diese hat Materialien Paraguay ländlichen sind Gebieten lediglich Paraguays zum publizie Lesen- werden. bereitgestellt. Lediglich in Haiti, Nicaragua, Jegliche in SãoVervielfältigung Paulo im Jahr 2012. Sie isthinter strengstens- kann diese im „Handbuchuntersagt. der deutsch- die vitalste deutschsprachige Pressesze- ren die Mennoniten in eigenen Siedlun- Panama, Guyana und Französisch-Gu- lässt eine große Lücke. Nun besteht die sprachigen Presse im Ausland“ aus dem ne. Bemerkenswert ist, wie oft in dem gen mehrere größere Zeitschriften wie yana wurde die IMH nicht fündig. Ins- Presselandschaft der Deutschbrasilianer Verlag der IMH (www.imh-service.de) zentral gelegenen südamerikanischen die monatlichen Titel „Friesland-Infor- gesamt bleibt die Zahl der Druckmedien hauptsächlich aus Magazinen deutscher nachschlagen. Land immer wieder Neues entsteht – mationsblatt“, „Info Neuland“, „Menno momentan noch relativ stabil. Bislang Schulen, Gemeindebriefen und anderen IMH LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. List czytelnika:LARES: Diese Niemiecki Materialien Instytut sind Historyczny... lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheHaus Vervielfältigung Schlesien: Nautiluspokal ist strengstens ist wieder untersagt. da ... czyli kolejna zmarnowana szansa Perlmuttschatz Przed kilkoma tygodniami na Górze Dotychczasowe liczne próby opraco- św. Anny odbyło się roczne zebra- wywania strategii mniejszości i jej roz- wojowych perspektyw skończyły się LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nie delegatów VdG.LARES: Jak można Niniejszy było materiał służy wyłączniefiaskiem. do czytania.Być może nadszedł Powielanie czas, by w jakikolwiek sposób zabronione. przeczytać („Lebloses. Leben nach wysiłki te sprofesjonalizować. Zainicjo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 1945”,LARES: Wochenblatt Diese 1209, Materialien s. 4), jed- sind lediglich zum Lesenwać badania bereitgestellt. regionalne uwzględniające Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. istnienie odrębnej społeczności niemiec- nym z jej wiodących tematów było kiej w regionie. Think-Tank powinien powołanie niemieckiego instytutu również spróbować odpowiedzieć naukowo-badawczego. na podstawowe pytania dotyczące toż- samości Niemców na Śląsku. Jest ona ak liderzy TSKN podkreślali, najważ- dalece różna od świadomości Niemców LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. niejszą wartością LARES:tego instytutu Niniejszy ma materiał służy wyłączniew Republice do czytania. Federalnej. Czym Powielanie jest więc w jakikolwiek sposób zabronione. byćJ jego „niezależność”. ona, do jakich wartości należy się odwo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. TakiLARES: postulat musi Diese budzić Materialienzdziwienie. sind lediglich zum Lesenływać, bereitgestellt. kiedy się o niej mówi? Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. (…) Jeżeli ten Instytut ma być czymś Niezmiernie ważnym zadaniem ta- więcej niż zatrudnianiem bibliotekarza kiego Instytutu powinno być kształ- na pół etatu, to postulat liderów TSKN cenie elit tego środowiska. Powołanie jest po prostu niewykonalny. W ogó- Niemiecki znaczek pocztowy z roku 1957 upamiętniają- studiów doktoranckich skierowane le nie uwzględnia on bowiem faktu, cy pierwszą rocznicę śmierci Leo Baecka. głównie do środowisk autochtonicz- że na skutek zmian w finansowaniu na- intelektualistą, jaki kiedykolwiek działał nych. Ciągle pokutuje stereotyp, że Ślą- Quelle: Haus Schlesien LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. uki większość instytutówLARES: naukowo-ba Niniejszy- w Opolu, materiał był bez wątpienia służy Leo wyłącznie Baeck. zak nadaje do czytania.się najlepiej do Powielaniezawodówki Markus w Bauer jakikolwiek (Schlesisches Museum Görlitz) sposób und Nicola Remig zabronione. bei der Übergabe im Museum im Haus Schlesien. dawczych w Polsce znalazło się w bardzo Żydowski duchowny i niemiecki uczo- albo do pługa. Instytut mógłby w ten LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. trudnejLARES: sytuacji finansowej.Diese Materialien Dotyczy ny więziony sind w lediglich hitlerowskich zum obozach Lesen sposób bereitgestellt. przyczyniać się do przełamy Jegliche- Das Vervielfältigung barocke Prunkgefäß, um ist 1600 strengstens harmonische Lösung untersagt. des materiell und to zwłaszcza placówek humanistycz- koncentracyjnych. Wyrazem ewolucji wania mentalnych barier i umożliwić gefertigt, kann seit dem 16. Juni formal ambivalenten Verhältnisses von nych, jak Instytut Zachodni w Poznaniu Instytutu Śląskiego mogłaby być zmiana zdobywanie dodatkowych kwalifikacji naturalia und artificialia. Die Wirbelfront czy Instytut Śląski w Opolu. Zwłaszcza nazwy tej placówki na „Instytut Śląski przydatnych na kierowniczych stano- wieder im Haus Schlesien in Königs- des Nautilus ist mit einer figürlichen ten ostatni z trudem walczy o przetrwa- im. Leo Baecka”. Byłoby to symbolem wiskach. (…) winter bei Bonn bewundert werden. Darstellung eines Seepferds verziert. nie. W takiej sytuacji niewyobrażalne przesunięcia punktu ciężkości zainte- Sukces takiego instytutu naukowego In der Zeit der Renaissance und des jest, żeby z udziałem polskich środków resowań Instytutu na sprawy mniejszo- zależeć będzie od środków finansowych, s stammt aus der Werkstatt des Bres- Barock waren Prunkgefäße aus Nauti- powstał kilka ulic dalej niemiecki insty- ści narodowych i niemieckich korzeni jakie uda się pozyskać. A te zależeć będą lauer Goldschmieds Caspar Pfister. lusschalen, gefasst in Gold und andere LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tut historyczny. TakaLARES: sytuacja mogłaNiniejszy- regionu. materiał A jednocześnie służy wyrazem wyłącznie za- w głównej do mierzeczytania. od międzynarodowe Powielanie- EDie letztenw jakikolwiek zwei Jahre war sposóbder Pokal zabronione.Edelmetalle, als Nautiluspokale überaus by się skończyć ulicznymi protestami chowania tradycji istniejącej placówki. go postrzegania tej placówki. Od wagi im Schlesischen Museum in Görlitz beliebt. Allgemein standen exotische LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. i ogólnopolskimLARES: skandalem. Diese Materialien (…) Taka sind reorientacja lediglich zyskałaby zum zapewne Lesen prowadzonych bereitgestellt. tu badań i naukowego Jegliche ausgestellt. Vervielfältigung Es handelt sich hierbei ist umstrengstens Materialien wie untersagt. Straußeneier, Kokos- Zamiast tworzyć niezależne zamki przychylność zarówno w polskich, jak autorytetu osób związanych z Instytu- eine Leihgabe der Bundesrepublik, die nuss-Schalen, Muscheln oder eben das z piasku, można by natomiast połączyć i niemieckich kołach rządowych. Tym tem. Stąd głoszenie postulatu tworzenia beiden Häusern, immer für die Dauer Gehäuse eines Nautilus hoch im Kurs siły i wspólnie z Instytutem Śląskim bardziej że Instytuty Naukowe im. Leo „własnego” instytutu jest raczej działa- von drei Jahren, für ihre Dauerausstel- und wurden für die Herstellung edels- stworzyć ważną placówkę o międzyna- Baecka znajdują się w Berlinie, Nowym niem na szkodę własnej społeczności. lung zur Verfügung gestellt wird. Der ter Trinkgefäße verwendet. Sie stellten rodowym zasięgu. Nadzór nad Instytu- Jorku czy Londynie. Gdyby udało się Rysuje się bowiem realna perspektywa, Direktor des Museums in Görlitz, Mar- wertvolle Sammlerstücke der höfischen tem Śląskim sprawuje Minister Kultury nawiązać z tymi placówkami współpra- że przez tworzenie irracjonalnych ide- kus Bauer, brachte den Pokal persönlich Kunst- und Wunderkammern dar und LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i Dziedzictwa Narodowego.LARES: Nie Niniejszybyłoby cę, nowy materiał Instytut Śląski służy miałby wyłącznie szybko ologii dozaprzepaszczona czytania. zostanie Powielanie szansa nach w Königswinter jakikolwiek und übergab sposób ihn zabronione.vereinten in sich die gegensätzlichen nic prostszego, jak zacząć w Warszawie szansę znaleźć się w globalnym obiegu strategicznego umocnienia środowiska Nicola Remig, der Leiterin des Doku- Elemente der exotischen Naturgestalt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rozmowyLARES: nad restrukturyzacją Diese Materialien tej pla- naukowym. sind (…) lediglich zum Lesenmniejszości. bereitgestellt. Jeglichementations- Vervielfältigung und Informationszentrums ist strengstens (naturalia) mit jenenuntersagt. der künstlerischen cówki. (…) Wspólnie zastanowić się Kolejnym niezmiernie ważnym zada- Instytut pozostanie na długo tema- für schlesische Landeskunde. Gestaltung (artificialia). Aber auch für nad podziałem kompetencji, restruktu- niem tego Instytutu powinno być oca- tem zastępczym. Zawsze będzie pretekst Der Pokal ist aus der Schale eines Nau- das naturwissenschaftliche Erkenntnis- ryzacją katedr, otwarciem się na nowe lenie przed zagubieniem, zniszczeniem do snucia planów jego powołania przy tilus‘ mit Perlmuttschicht gefertigt und interesse stellte der Nautilus zu dieser obszary badawcze. Przedyskutować i rozproszeniem zarówno prywatnych, okazji różnych zebrań czy wyborczych kunstvoll in Silber und Teilvergoldung Zeit ein interessantes Kuriosum dar. Das stworzenie rady naukowej, która byłaby jak i korporacyjnych archiwów. Na dłu- wieców. (…) A może raz warto byłoby gefasst. Vorrangig ging es um die Prä- schneckenförmige Kalkgehäuse besitzt do zaakceptowania dla obu stron. (…) gie dziesięciolecia mogą stać się one popatrzeć we własne lusterko i zastano- sentation des Nautilus mit seinen ihm bei mathematischer Betrachtung eine LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Badania nad mniejszościąLARES: i niemiec Niniejszy- źródłem materiał dla różnych służyprac naukowych. wyłącznie wić się do przy czytania. okazji również Powielanie nad innymi eigenen w jakikolwiekQualitäten. Hier musste sposób sich zabronione.ähnliche Steigung wie der Goldene kością na Górnym Śląsku mogłyby mieć Instytut powinien stać się rodzajem marnowanymi szansami. der Goldschmied in zurückhaltender Schnitt oder die Goldene Spirale. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. znakomitegoLARES: patrona. Diese Najwybitniejszym Materialien Think-Tanku sind lediglichMniejszości Niemieckiej. zum Lesen bereitgestellt.Prof. Sebastian Jegliche Fikus Gestaltung Vervielfältigung üben und so entstand ist eine strengstens untersagt.HS/S-K

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

6 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum ALesenktuell bereitgestellt.es Akt Jeglicheualnoś Vervielfältigungci ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. PowiatLARES: Niniejszy opolski materiał służy wyłącznie pod do czytania. lupą Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. UrszulaLARES: Ososko Diese wyjaśnia Materialien Tillowi Scholtzowi-Knoblochowi, sind lediglich zum Lesen dlaczego bereitgestellt. „Leksykon śląskich Jegliche artystów Vervielfältigung plastyków i twórców ist strengstens rzemiosła artystycznego” untersagt. jest LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gigantycznym zadaniem dla całych pokoleń badaczy. Chodzą słuchy, że podjęła się Pani In der Vergangenheit war es vor allem realizacji opracowania dotyczącego durch die bedeutenden Keramikfabriken życia i twórczości artystów plastyków in Tillowitz und Proskau geprägt. Darü- i twórców rzemiosła artystycznego ży- ber hinaus waren besonders in Falken- jących na terenie powiatuLARES: ziemskiego Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.berg anerkannte Künstler, zum Beispiel LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. opolskiego. Co dokładnie się za tym der Barockbildhauer Michael Keßsler kryje?LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenstätig. Großes Aufsehen untersagt. in der Fachwelt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rzeczywiście, kolejnym etapem wiel- werden die im Lexikon erstmals vorge- kiego projektu „Leksykon śląskich ar- legten Beweise für die manchmal, vor tystów plastyków i twórców rzemiosła allem von Warschauer Kunsthistorikern, artystycznego” będzie przygotowanie angezweifelte schlesische Herkunft des tomu nr 39, poświęconego powiatowi großen Wilnaer Baumeisters Johann ziemskiemu opolskiemu. Christoph Glaubitz erwecken. Da die Czy to oznacza, żeLARES: już ukazało Niniejszy się 38 materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Untersuchungen zu der Zeit nach 1945 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tomów leksykonu? noch in der Anfangsphase stehen, sind NiestetyLARES: nie, numeracja Diese tomówMaterialien nie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenskonkretere Aussagen untersagt. für diesen Zeit- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. odzwierciedla liczby wydanych tomów, raum erst in einigen Monaten möglich. lecz poszczególne powiaty zostały ponu- Aus Ihren Ausführungen entnehme merowane przed rozpoczęciem realiza- ich, dass wir es beim Künstlerlexikon cji projektu w oparciu o ich położenie Schlesien mit einem ambitionierten und geograficzne. Dotychczas ukazały się Urszula Ososko redaguje temat artystów plastyków i twórców rzemiosła artystycznego działających w okresie Attaché kulturalny Rainer Sachs kieruje zespołem aufwendigen Forschungsprojekt über w cyklu polskojęzycznym tomy nr 4 po 1945 roku, dzięki czemu będzie wkrótce stałym gościem w Opolu i okolicy. Foto: Rainer Sachs opracowującym leksykon. Foto: Klaudia Kandzia die Lebzeiten der Beteiligten hinaus zu Powiat Żarski wrazLARES: z jego śląską Niniejszy czę- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.tun haben. Gibt es schon Reaktionen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ścią, nr 19 Powiat Lubiński oraz nr 29 Poruszenie obecnie miejsce w Urzędzie Marszał- seinem schlesischen Anteil, 19 Kreis auf Ihr Projekt beziehungsweise nach PowiatLARES: Ziemski Wrocławski, Diese Materialienzaś w cyklu sind lediglich zum Lesenkowskim bereitgestellt. w Opolu. JeglicheLüben Vervielfältigung und 29 Kreis Breslau-Land, ist strengstens in Vorlage der ersten untersagt. Bände? LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. niemieckojęzycznym tylko tom nr 19 w środowisku Komu leksykon ma w przyszłości der deutschsprachigen Serie bisher nur Die Meinungsäußerungen zu unse- Kreis Lüben (powiat lubiński). specjalistów wywołają ułatwić pracę, kto Pani zdaniem może Band 19, Kreis Lüben (powiat lubiński). rem Vorhaben und den ersten erschie- Dlaczego więc akurat teraz tom 39 przedstawione stać się „odbiorcą” czy „beneficjentem” Warum deshalb gerade jetzt Band nen Bänden sind sehr zahlreich und Powiat Ziemski Opolski? wysiłków zespołu autorskiego? 39 Kreis Oppeln-Land? mannigfaltig gewesen. Die Mitarbei- Po prostu dlatego, że zespół autor- w leksykonie Korzyści wynikające z powstania lek- Ganz einfach deshalb, weil das Auto- ter des Lexikons haben sie mit einem ski znalazł sponsora dla tego powiatu. po raz pierwszy dowody sykonu są wielorakiej natury. Przekazy- renteam für diesen Kreis einen Sponso- weinenden und einem lachenden Auge Przedsiębiorca i historyk architektury wane w nim podstawy wiedzy o życiu ren gefunden hat. Der Unternehmer und entgegen genommen, denn im verbalen dr Piotr Gerber, któryLARES: jakiś czas Niniejszy temu materiałna podawane służy nieraz wyłącznie i twórczości do czytania. śląskich artystów Powielanie mogą się Architekturhistoriker w jakikolwiek Dr. Piotr sposób Gerber, zabronione.Bereich wurde mit Lob und Anerken- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wykupiłLARES: dawną fabrykę Diese porcelany Materialien w Tu- wsind wątpliwość lediglich śląskie zum Lesenprzydać bereitgestellt. najróżniejszym instytucjom Jegliche der Vervielfältigungvor einiger Zeit die ehemalige ist Porzel strengstens- nung nie gespart, untersagt. schlechter sah es bei LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. łowicach, aby urządzić w niej muzeum pochodzenie wielkiego i gremiom w procesie podejmowania de- lanfabrik in Tillowitz aufgekauft hat, um dem Willen oder den Möglichkeiten historii produkcji wyrobów ceramicz- cyzji, począwszy od ochrony zabytków, in ihr ein Museum zur Geschichte der aus, unsere Anstrengungen konkret zu nych w powiecie ziemskim opolskim, architekta z Wilna, Jana a skończywszy na promowaniu turysty- Keramikproduktion im Kreis Oppeln- unterstützen, sodass man mit Gotthold zwrócił się do nas z pytaniem, czy Krzysztofa Glaubitza. ki. Natomiast kolekcjonerzy, handlarze Land einzurichten, ist an uns mit der Ephraim Lessing sagen wollte: Nicht nur bylibyśmy skłonni wesprzeć to przed- dziełami sztuki, muzea oraz wszyscy Frage herangetreten, ob wir bereit wären, die deutschen Dichter wollen weniger sięwzięcie opracowując stosowny tom inni zainteresowani będą mogli w ten diese Unternehmung durch die Erarbei- gelobt und mehr gelesen werden, son- naszego leksykonu. Ponieważ w ten sposób stosunkowo łatwo uzyskać dość tung des entsprechenden Bandes unseres dern auch die schlesischen Kulturhis- sposób można było zapewnićLARES: sfinanso Niniejszy- materiał służy wyłącznieobszerne do informacje czytania. o życiu Powielanie i twórczości Lexikons w jakikolwiek zu unterstützen. Da sposób auf diese zabronione.toriker weniger angefochten, sondern LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wanie projektu, przystąpiliśmy obecnie uczestnictwem w wystawach, sygno- danego artysty czy rzemieślnika arty- Weise die Finanzierung des Vorhabens mehr gesponsert werden. Trotzdem do konkretnychLARES: prac. Diese Materialienwanym sind dziełem lediglich czy też wzmianką zum w pi Lesen- stycznego, bereitgestellt. którego dzieła znajdują Jegliche się sichergestellt Vervielfältigung werden konnte, haben ist jetzt strengstens haben wir uns überuntersagt. das wahre und tiefe LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Co oznacza nazwa „Leksykon arty- śmiennictwie. ich posiadaniu. Artyści, którzy znaleźli die konkreten Arbeiten begonnen. Interesse der deutschen Generalkonsulin stów śląskich” i kto się w nim znajdzie? Jak można ocenić całokształt twór- się w wydanych już tomach, opowia- Künstlerlexikon Schlesien, was heißt Elisabeth Wolbers gefreut, das auch in Cel, do którego zmierzamy, tworząc czości artystycznej w powiecie ziemskim dali nam, że odwoływanie się do treści das, wer soll in dieses Lexikon aufge- dem Angebot der Übernahme einer Eh- ten leksykon, polega na tym, aby udo- opolskim w porównaniu z innymi re- leksykonu niejednemu z nich bardzo nommen werden? renschirmherrschaft über die Serie zum stępnić jego użytkownikom wszelkie jonami Śląska? pomogło w promocji swoich dzieł. Ba, Angestrebtes Ziel des Lexikons ist es, Ausdruck kam. Ähnliche Erwägungen podstawowe informacje dotyczące ży- W przeszłości jej wyróżnikami były nawet dla historyków medycyny oraz seinen Nutzern alle grundlegenden An- soll es nach Dr. Gerber derzeit auch im cia i twórczości wszystkichLARES: artystów Niniejszy przede materiał wszystkim znaczące służy wyłączniefabryki demografów do czytania. opracowanie stanowiPowielanie ide- gaben w zu jakikolwiek Leben und Werk aller sposób in schle- zabronione.Oppelner Marschallsamt geben. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. plastyków i twórców rzemiosła arty- wyrobów ceramicznych w Tułowi- alne źródło informacji, gdyż w miarę sischen Orten in ihrer schöpferischen Wem soll das Lexikon in Zukunft stycznego,LARES: którzy w Diese twórczych Materialien okresach cach i sindPrószkowie. lediglich Ponadto, zwłaszczazum Lesen możliwości bereitgestellt. podajemy dokładne Jegliche dane Lebensphase Vervielfältigung zumindest vorübergehend ist strengstens die Arbeit erleichtern, untersagt. wer kommt Ih- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. swojego życia przynajmniej przez jakiś w Niemodlinie działali uznani artyści, dotyczące wieku i przyczyny śmierci ständig ansässigen bildenden Künstler rer Meinung nach als „Kunde“ oder czas mieszkali na Śląsku. W praktyce na przykład rzeźbiarz epoki baroku wszystkich artystów i członków ich ro- und Kunsthandwerker zur Verfügung „Nutznießer“ der Anstrengungen des oznacza to, że informacje, które zo- Michael Keßsler. Duże poruszenie dzin wraz z odnośnikami źródłowymi. zu stellen. In der Praxis bedeutet dies, Autorenkollektivs in Frage? staną zgromadzone głównie na bazie w środowisku specjalistów wywołają Kiedy możemy spodziewać się wyda- dass die Angaben für die bis 1945 tätigen Die sich aus dem Künstlerlexikon dokumentów archiwalnych i danych zapewne przedstawione w leksykonie nia tomu opolskiego i co nastąpi po jego Schöpfer durch eine vom Kulturattaché Schlesien ergebenden Vorteile sind zawartych w dotychczasowej literatu- po raz pierwszy dowody na podawane wydaniu – czy cykl będzie kontynu- am deutschen Generalkonsulat Rainer vielfältiger Natur. Das in ihm vermit- rze przez zespół podLARES: kierownictwem Niniejszy nieraz materiał w wątpliwość służy(zwłaszcza wyłącznie przez owany? do czytania. PowielanieSachs w geleitete jakikolwiek Arbeitsgruppe sposób vor allem zabronione.telte Grundwissen zu Leben und Werk LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Rainera Sachsa, attaché kulturalnego warszawskich historyków sztuki) śląskie Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z ży- aus archivalischen Unterlagen und den schlesischer Künstler kann verschie- w konsulacieLARES: generalnym, Diese będąMaterialien doty- pochodzenie sind wielkiego lediglich architekta zum z Wil Lesen- czeniami bereitgestellt. naszego sponsora oraz Jegliche naszy- Angaben Vervielfältigung in der bisherigen Literatur ist zustrengstens- densten Behörden untersagt. und Gremien bei der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. czyły twórców działających w okresie na Jana Krzysztofa Glaubitza. Z uwagi mi własnymi, to zarówno polskojęzycz- sammengestellt werden. Für die Künstler Entscheidungsfindung, angefangen beim do 1945 roku, natomiast praca moja na to, że badania okresu po 1945 roku na, jak i niemieckojęzyczna edycja tomu und Kunsthandwerker nach 1945 bin ich Denkmalschutz bis hin zur Tourismus- i moich współpracowników będzie de- znajdują się jeszcze w fazie początkowej, nr 39 powinny ujrzeć światło dzienne mit meinen Mitarbeitern zuständig. Für förderung von Nutzen sein. Sammler, dykowana artystom plastykom i twór- bardziej konkretne wypowiedzi dotyczą- pod koniec 2016 roku. Potem kwestia diesen Zeitraum können wir oftmals auf Kunsthändler, Museen und jeder an- com rzemiosła artystycznego, których ce tego okresu będzie można ogłaszać kontynuacji cyklu będzie, jak zawsze, die Mithilfe der noch lebenden Künst- dere Interessierte kann auf diese Weise działalność przypada na okres po 1945 dopiero za kilka miesięcy. leżała w rękach mecenasów. Na samym ler oder von deren Nachlassverwaltern relativ einfach an ziemlich umfassende roku. W odniesieniu doLARES: tego okresu Niniejszy mo- Z Pani materiał wywodów służy wnioskuję, wyłącznie szczycie do naszej czytania. listy życzeń Powielanie znajduje zurückgreifen, w jakikolwiek was unsere Arbeitsposób we- zabronione.Informationen über Leben und Schaffen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. żemy częstokroć skorzystać z pomocy że w przypadku leksykonu mamy się niemiecka edycja tomu o powiecie sentlich erleichtert. Sollte jemand in der eines Künstlers oder Kunsthandwerkers żyjącychLARES: jeszcze twórców Diese lub Materialien podmio- do czynienia sind z lediglich ambitnym, zakrojonym zum Lesen żarskim bereitgestellt. oraz obie wersje tomu Jegliche nr 40 Lage Vervielfältigung und Willens sein, uns bei unserem ist strengstens kommen, dessen untersagt. Werk sich in seinem LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tów zarządzających ich dorobkiem, na dużą skalę projektem naukowym, poświęconego miastu Opolu. Vorhaben mit Informationen zu unter- Besitz befindet. Wie uns in den schon co znacznie ułatwi nam pracę. Jeżeli który być może wykracza nawet poza stützen, bitte ich ihn, mit uns unter der erschienenen Bänden aufgenommene są osoby, które będą w stanie i zechcą przedział życia jego uczestników. Czy Kreis Oppeln unter der Lupe E-Mail-Adresse [email protected] in Künstler berichteten, hat ihnen ein Ver- wesprzeć nas w realizacji tego zamysłu są już jakieś reakcje na projekt bądź Kontakt zu treten. weis auf den Inhalt des Lexikons manch- konkretnymi informacjami, to proszę na pierwsze tomy, które się ukazały? Urszula Ososko verriet Till Scholtz- Bildender Künstler oder Kunsthand- mal Verkaufsgespräche entscheidend takie osoby o kontakt pod adresem ma- Na temat naszego przedsięwzięcia Knobloch, wieso das „Künstlerlexikon werker, was bedeutet das? Wer legt die erleichtert, ja, sogar für Medizinhisto- ilowym [email protected]. oraz pierwszych wydanych tomów Schlesien“ eine Mammutaufgabe für konkreten Aufnahmekriterien fest, wer- riker und Demographen ist unser Werk Artysta plastyk czyLARES: twórca rzemio Niniejszy- pojawiły materiał się bardzo liczne, służy a przy wyłącznie tym ganze doForschergenerationen czytania. Powielanie ist. den gewissew jakikolwiek Berufs- oder Bevölkerungs sposób- zabronione.eine ideale Informationsquelle, denn, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sła artystycznego – co to oznacza? Kto zróżnicowane opinie, które pracownicy gruppen, vorrangig behandelt? soweit feststellbar, werden Lebensalter ustalaLARES: konkretne Diesekryteria stanowiąceMaterialien zespołu sind redakcyjnego lediglich przyjęli zum z miesza Lesen- Sie bereitgestellt.haben die Bearbeitung von Jegliche Leben Bevorzugt Vervielfältigung oder benachteiligt ist wird strengstens und Todesursachen untersagt. für alle Künstler und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. o tym, kto zostanie włączony do tego nymi uczuciami, bowiem w obszarze und Werk der im Landkreis Oppeln le- in unserer Publikation niemand, viel- deren Familienmitglieder exakt und mit grona? Czy są określone grupy zawo- werbalnym nigdy nie szczędzono nam benden Künstler und Kunsthandwerker mehr geht es den Autoren darum, Leben Quellenverweis angegeben. dowe czy grupy ludności, które zostaną pochwał i wyrazów uznania, natomiast aufgenommen ist zu hören. Was steckt und Werk aller bildenden Künstler und Wann können wir den Oppelner Band uwzględnione w pierwszym rzędzie? gorzej było z wolą czy możliwościami genau dahinter? Kunsthandwerker der entsprechenden erwarten, was geschieht nach seinem Na łamach naszej publikacji nikt nie konkretnego wsparcia naszych wysiłków, In der Tat, im Rahmen des Großpro- Region Schlesiens vorzustellen, unab- Erscheinen, wird die Serie fortgesetzt? będzie ani preferowany, ani dyskry- wobec czego chciałoby się powiedzieć jektes „Künstlerlexikon Schlesien“ soll hängig von Religion, politischen Ansich- Wenn alles nach den Wünschen un- minowany. Jej autoromLARES: chodzi Niniejszy raczej za Gottholdem materiał Ephraimem służy Lessingiem: wyłącznie als nächstes do czytania. der Band 39, Kreis Powielanie Oppeln- ten, nationalerw jakikolwiek und sozialer sposób Herkunft zabronione.seres Sponsors und unseren eigenen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. o to, by zaprezentować życie i twórczość Nie tylko niemieccy poeci pragną być Land, erstellt werden. der Akteure. Die künstlerische Tätigkeit geht, müssten sowohl die polnischspra- wszystkichLARES: artystów Diese plastyków Materialien i twór- nie tyle sind chwaleni, lediglich co czytani, zumlecz także Lesen Das bereitgestellt. heißt, 38 Bände des Lexikons Jegliche einer Vervielfältigung Person sehen wir als erwiesen ist an,strengstens chige, als auch untersagt. die deutschsprachige LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ców rzemiosła artystycznego z danego śląscy historycy kultury pragną być nie sind schon erschienen? wenn diese durch eine entsprechende Ausgabe des Bandes 39 gegen Ende rejonu Śląska, niezależnie od zapatry- tyle pobudzani do żarliwości, co spon- Leider nein, die Nummerierung der Berufsbezeichnung, zum Beispiel Por- des Jahres 2016 der Öffentlichkeit zur wań religijnych, politycznych czy też sorowani. Pomimo to ucieszyliśmy się Bände spiegelt nicht die Zahl der er- trätmaler, eine Ausstellungsteilnahme, Verfügung stehen. Danach liegt die pochodzenia narodowego i społecznego autentycznym, głębokim zainteresowa- schienenen Bände wieder, sondern die ein signiertes Werk oder eine Nennung Fortsetzung der Serie, wie immer, in poszczególnych osób. Fakt działalności niem ze strony konsul generalnej Nie- einzelnen Kreise wurden vor Beginn des im Schrifttum nachgewiesen ist. den Händen der Mäzene. Ganz oben artystycznej danej osoby uznajemy za miec, Elisabeth Wolbers, które znalazło Projektes in Anlehnung an ihre geogra- Wie war das künstlerische Schaffen auf unserer Wunschliste stehen die dowiedziony, jeśli jestLARES: on udokumen Niniejszy- swój wyraz materiał m.in. w propozycji służy wyłącznie objęcia fische do Lage czytania. durchnummeriert. Powielanie Bisher im Kreis w jakikolwiek Oppeln-Land im sposób Vergleich zabronione.deutschsprachige Ausgabe des Kreises LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. towany odpowiednią nazwą zawodu, patronatu nad całym cyklem. Według erschienen sind in der polnischsprachi- zu anderen Regionen Schlesiens ein- Sorau und beide Versionen von Band na przykładLARES: „malarz Diese portretowy”, Materialien dr. Gerbera, sind podobne lediglich rozważania zum mają Lesen gen Serie bereitgestellt. die Bände 4 Kreis Sorau Jegliche mit zustufen? Vervielfältigung ist strengstens40, Stadt Oppeln. untersagt. q LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 28/1214LARES: Diese Materialien sind lediglich Glaub zume und Lesen Religi bereitgestellt.on Wi Jeglicheara i rel Vervielfältigungigia ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 7 Wrocław: Kardynał podarował Wrocławiowi bibliotekę Kronika Parafialna LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.QQPielgrzymka Niemców: Na do- roczną pielgrzymkę Niemców do Barda LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. KrólewskiLARES: Diese Materialien sindgest lediglich księcia zum Lesen bereitgestellt. Kościoła Jegliche Vervielfältigung ist strengstensŚląskiego 12 lipca untersagt. zaprasza Związek Nie- Zmienia się widok wrocławskiego mieckich Stowarzyszeń, który tego dnia Ostrowa Tumskiego, zwanego ma- organizuje przejazd autokarem do sank- tuarium w Bardzie. Po uroczystej sumie łym Watykanem, jako że jest to te- o godz. 12.00 przewidziano zwiedzanie ren należący dawniej niepodzielnie muzeum w Bystrzycy Kłodzkiej. Autokar LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. do Kościoła katolickiego,LARES: co Niniejszywciąż materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.odjedzie o godz. 9.00 z parkingu na skrzy- w jego przestrzeni widać. żowaniu ulic 1 Maja i Dubois. Koszt prze- jazdu wynosi 50 zł. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. liskoLARES: katedry, Diesenad brzegiem Materialien Odry, sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. budowana jest ogromna biblioteka. ToB dar kardynała Henryka Gulbinowi- QQEhrendoktor für Benedikt XVI.  cza, wrocławskiego metropolity seniora, Papst Senior ist zum Ehrendoktor der który obiekt ten 20 czerwca poświęcił. Päpstlichen Universität Johannes Paul II. Tego dnia świętował 65-lecie kapłań- in Krakau sowie der Krakauer Musikhoch- stwa, 45-lecie sakry biskupiej i 30-lecie schule ernannt geworden. Die Verleihung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nominacji kardynalskiej.LARES: Biblioteka Niniejszy po- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.hat am 4. Juli in der päpstlichen Sommer- wstaje w miejscu, gdzie do 1945 r. stał Kardynał Henryk Gulbinowicz poświęcił mury nowej biblioteki. „Żeby się nie rozpadły” residenz in Castel Gandolfo stattgefunden. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. alumnatLARES: (rodzaj internatu) Diese wrocławskie Materialien- Budowa bibliotekisind weszła lediglich w trzeci etap. zum Lesen bereitgestellt.– powiedział. Jegliche VervielfältigungFotos: Marek ist Perzyński strengstensIn seiner Meditation untersagt. über die Musik und go seminarium duchownego. Zmiotły ihre Ursprünge würdigte der deutsche go bomby, w jego miejscu zrobiono Jest tajemnicą Bożym. I tak biskup Ryszard Bogusz podsiąkały tutaj wody Odry. Ale zapew- Papst die abendländische Musik. Sie sei trawnik, z którego podziwiano Odrę. poliszynela, że kardynał uczynił, a wtedy kardynał chwycił kro- niono, że powódź bibliotece nie grozi, etwas Einzigartiges, ohne Entsprechung – Przyszedł do mnie pewien już świę- pidło i sam święcił mury. – „Żeby się skoro w 1997 r., podczas powodzi ty- in anderen Kulturen. Benedikt sprach auch tej pamięci ksiądz i powiedział, że każ- na budowę biblioteki nie rozpadły” – stwierdził. siąclecia, woda w to miejsce nie dotarła. von seinen persönlichen Erfahrungen im dy biskup naszej archidiecezji starał się przeznaczył swe Bibliotekę poświęcili też nuncjusz apo- Władze konserwatorskie nakaza- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. o Ostrów Tumski, żebyLARES: wyglądał pięknie.Niniejszy materiał służy wyłączniestolski do w Polsce czytania. Celestino Migliore Powielanie oraz ły, aby w bryła jakikolwiek alumnatu przypominała sposób zabronione.Umgang mit sakraler Musik. Er sei im Tra- Ksiądz niech też coś zrobi – opowia- oszczędności. metropolita wrocławski abp Józef Kupny. bryłę z czasów początków tego obiektu ditionsraum von Salzburg aufgewachsen. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dał podczasLARES: poświęcenia Diese budowanejMaterialien sind lediglich zum LesenPomieści bereitgestellt. ona zbiory Wyższego JeglicheSemina- – z Vervielfältigung1725 r., czyli z okresu baroku, ist dlate strengstens- Die festlichen Messenuntersagt. mit Chor und Or- biblioteki kardynał Gulbinowicz, który rium Duchownego, a także Papieskiego go dostała wysokie kominy. Wokół po- chester gehörten zum gläubigen Erleben przyznał, że podczas 28 lat rządów ar- Wydziału Teologicznego oraz Biblioteki wstanie amfiteatr. Natomiast wewnątrz der Liturgie, so der emeritierte Papst, der chidiecezją nie pomyślał o tym miejscu. Kardynał, jak zwykle, tryskał humo- Kapitulnej – w sumie 450 tysięcy wolu- oprócz dwóch czytelni, pomieszczeń vor allem Mozart besonders liebt. – Biłem się w pierś. Szukałem do- rem. I jeszcze raz pokazał, jak powinna minów. Biblioteka ma być otwarta dla magazynowych i dla pracowników znaj- brodziejów w Italii i znalazłem – dodał wyglądać ekumenia – dał kropidło nie każdego, poza zbiorami specjalnymi, dla dą się: sala konferencyjna, księgarnia, QQKatholische Messen in Nieder- kardynał senior. tylko biskupom rzymskokatolickim, ale których przygotowano specjalny sarkofag mała kawiarnia z dziedzińcem, specjalne schlesien: Schweidnitz, Kreuzkirche , LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jest tajemnicą poliszynelaLARES: we Wrocła Niniejszy- też prawosławnym materiał i ewangelikom.służy wyłącznie Ale z żelazobetonu do czytania. – na wypadek Powielanie powodzi miejsca w jakikolwiekdo pracy, mediateka, sposób salonik zabronione.(Westerplatte 4) am 4. Sonntag im Monat wiu, że kardynał na budowę biblioteki biskup ewangelicki kropić nie chciał, lub pożaru. Wylano też specjalną płytę dyskusyjny i kaplica. um 13:00 Uhr. Liegnitz, Dreifaltigkeitskir- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. przeznaczyłLARES: także Dieseswe oszczędności. Materialien stwierdził, sind że luteranielediglich święcą zum Słowem Lesen denną bereitgestellt. od strony fundamentów, Jeglicheżeby nie VervielfältigungMarek Perzyński/kan ist strengstensche, (ul. Rzemieślnicza untersagt. 3) am 4. Sonntag im Monat um 15:00 Uhr. Waldenburg, Schmerzhafte-Mutter-Gottes-Kirche, Geschichte: Die Anfänge der Reformation im Herzogtum Preußen (pl. Kościelny) am 1. und 3. Sonntag im Monat um 13:30 Uhr. Landeshut, Sankt- Peter-und Paul-Kirche, (ul. Karola Miarki LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.31) am 3. Sonntag im Monat um 15:00 Die Frage der Konfession Uhr. Hirschberg, Sankt Annakirche, (ul. M. Konopnickiej 1) 3. Sonntag im Monat LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die DiözeseLARES: Masuren Diese der Materialien evangelisch-augsburgischen sind lediglich Kirche zumin Polen Lesen bereitgestellt. JeglicheLand Vervielfältigung bereisten – eine Maßnahme, ist diestrengstens um 17:00 Uhr. Guntersagt.latz, Klarissenkloster, (ul. erinnert an die Entstehung des Herzogtums Preußen als ersten protestan- 1526 in die Gemeindevisitationen der Łukasińskiego) Vorabendmesse am letz- neuen Ordination überging. Dass Preu- ten Sonnabend des Monats um 14:00 Uhr. tischen Staat vor 490 Jahren. In einem Vortrag erläuterte Professor Janusz ßen nach der Säkularisierung in den Maciuszko aus Warschau die Anfänge der Reformation im neuen Staat. Strukturen der römisch-katholischen Kirche hätte bleiben können, war un- QQObrady OKD: Nabożeństwo in- Der Krieg zwischen Polen und dem Am 25. August 1530 wahrscheinlich, weil diese als Aufkün- augurujące Ogólnopolską Konferencję LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Deutschordensstaat 1519-1521LARES: hatte Niniejszy bei- materiałwurde im Herzogtum służy wyłącznie do czytania. Powielaniedigung w desjakikolwiek Gehorsams gegenüber sposób dem zabronione.Duchownych (OKD) Kościoła Ewangelic- de Länder geschwächt. Die Wirtschaft Papst betrachtet wurde. ko-Augsburskiego w Polsce prowadził LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des OrdensstaatesLARES: Diese lahmte, Materialienund Polen Preußensind lediglich die zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensbiskup diecezji untersagt.wrocławskiej, ks. Walde- hatte zu wenig Mittel und Motivation Augsburger Konfession Die Entscheidung zur Reformation mar Pytel. Konferencja miała miejsce 29 für weitere Feldzüge. Mit dem Krakauer angenommen. Nicht nur aus Albrechts persönlicher czerwca i 1 lipca w Mikołajkach (Nikola- Vertrag vom 8. April 1525 wurde das Einstellung, sondern auch aus politi- iken). Podczas konferencji odbyły się też Gebiet des Deutschen Ordens in ein schen Erwägungen war also der Weg wybory do Zarządu Stowarzyszenia Księży weltliches Herzogtum umgewandelt. für die Reformation geebnet. Das re- i Katechetów, w skład którego wszedł ks. Die Preußische Huldigung und die formatorische Mandat vom 6. Juli 1525 Wojciech Pracki z Opola. Gośćmi konfe- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lehnsverbindung mitLARES: dem Königreich Niniejszy men im materiał Königlichen służy Preußen wyłącznie lassen do czytania. Powielanieund win seinerjakikolwiek Folge die kirchliche sposób Or- zabronione.rencji byli przedstawiciele Stowarzyszenia Polen waren ein rein politischer Akt und vermuten, dass die Thesen sehr bald dination vom 10. Dezember desselben Duchownych z Turyngii. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. stabilisiertenLARES: die Lage. Diese Polen Materialienwollte aber auch den sind Hof inlediglich Königsberg erreichten. zum Lesen bereitgestellt. JeglicheJahres Vervielfältigung boten der reformierten istKirche strengstens untersagt. keinen schwachen Staat im polnisch- 1522 kam Albrecht von Hohenzollern in den liturgischen und rechtlichen Rah- litauischen Grenzgebiet, daher sein In- Nürnberg direkt damit in Kontakt. Bin- men. Die territorialen Festlegungen QQDeutsches Kulturerbe: Die deutschen Friedhöfe in Schlesien sind, teresse an einer inneren Integration des nen kurzer Zeit holte er Andreas Osi- Prof. Janusz Maciuszko Foto: Uwe Hahnkamp folgten drei Jahre später, am 10. März Herzogtums, die sich am besten durch ander, Johannes Briesmann und Georg 1528. Es entstand eine Kirche, die sich als Zeugnis deutscher Spuren, nach dem den Faktor Religion erreichen ließ. Speratus nach Preußen, auch der Bischof noch erlaubte er gewalttätige Unruhen. organisatorisch auf den Staat stützte. Am Zweiten Weltkrieg vielerorts zerstört wor- von Samland Georg Polentz wechselte Die Transformation sollte mit Mitteln 25. August 1530 wurde im Herzogtum den. So auch in Schönau an der Katzbach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die Frage der ReligionLARES: Niniejszymit der materiał Weihnachtspredigt służy 1523 wyłącznie zur Re- der Überzeugung do czytania. durchgeführt Powielanie werden. Preußen w jakikolwiek die Augsburger Konfession sposób zabronione.(Świerzawa). Nach dem Krieg wurden die Die Reformation breitete sich seit formation. Albrecht ließ sich weder vom Dazu dienten Abgesandte von Bischof angenommen. Grabsteine der verstorbenen Schönauer LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 1517 überLARES: Europa Dieseaus. Gegenmaßnah Materialien- Papst zusind Gegenmaßnahmen lediglich zumzwingen, Lesen Polentz, bereitgestellt. die ab Frühjahr 1524 das Jegliche ganze Zusammenfassung:Vervielfältigung Uwe Hahnkamp ist strengstens beseitigt und bei untersagt. einem Steinmetz gela- gert. Nach dessen Tod übergab sein Enkel Pfarrer Dr. Peter Tarlinski, Oppeln die Grabsteine an die DSKG Liegnitz. Am 22. Mai wurde vor der Kirche der Heiligen Wort zum Sonntag Johannes und Katharina in Schönau ein 15. Sonntag im Jahreskreis soweit unmöglich geworden, dass man zurecht, verschließen sich und leben schaffung der Welt, damit wir heilig und Leserkreis B dieses Land unbedingt verlassen muss? für sich selbst oder gerade so vor sich untadelig leben vor Gott; er hat uns aus Lapidarium gestaltet und eine Gedenk- 1. Lesung: Am 7,12-15 Viele empfinden es so - und gehen. Es hin. Gewollt oder nicht gewollt - wer- Liebe im Voraus dazu bestimmt, seine tafel enthüllt. Das Lapidarium enthält 82 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 2. Lesung: Eph 1,3-14LARES: Niniejszyist eine materiał weltliche Entscheidung, służy wyłączniedie jeder den einige do zu czytania. Glaubensflüchtlingen, Powielanie die Söhne w (und jakikolwiek Töchter) zu werden sposób durch zabronione.Grabtafeln vom ehemaligen Kirchhof. Die Evangelium: Mk 6,7-13 „Zu wenig oder frei treffen kann. Ob sie tatsächlich die in der Gemeinschaft der Kirche nicht Jesus Christus. Durch seine Gnade hat Stadtverwaltung in Liegnitz unterstützte LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dochLARES: genügend fürsDiese Leben?“ Materialienerträumten sind Veränderungenlediglich zum eintreten Lesen mehr lebenbereitgestellt. mögen, eigene Wege Jegliche gehen, er uns Vervielfältigung reich beschenkt mit aller Weis ist- strengstensdie Initiative. untersagt. lässt - soll da offen hingestellt werden. schlimmstenfalls aus der heit und Einsicht; durch ir merken es gar nicht wie gut Wir merken gar nicht wie gut es Kirche austreten. Bietet unsere ihn haben wir das Wort QQOdszedł duchowny: 29 czerwca Wes uns geht, weil wir uns in der uns geht, weil wir als Mitglieder der Zwei Fragen drängen Kirche zu wenig der Wahrheit gehört, das w późnych godzinach popołudniowych Welt ständig nach dem sehnen, was Kirche ständig neuen Lösungen und sich an diesem Sonntag oder doch Evangelium von unserer zmarł tragicznie śp. ks. prałat Marian wir noch nicht besitzen. Wir meinen Vorschlägen für ein wohltuendes Le- auf - bietet unser Schle- ausreichend an Rettung; durch ihn ha- Piotrowski, proboszcz parafii św. Kata- immer zu wenig zu haben. Wir fühlen ben hinterher laufen. Wir setzten uns sien zu wenig oder doch Lebenssicherheiten? ben wir den verheißenen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. uns benachteiligt.LARES: Wir suchen Niniejszy bessere Gefahren materiał aus, die zerstörerisch służy wyłącznie wirken genügend do czytania.fürs Leben? Powielanie w jakikolwiekHeiligen Geist empfangen sposób zabronione.rzyny Aleksandryjskiej w Toszku, dziekan Arbeitsbedingungen, höhere Löhne, können, wir gehen Ideen nach, die uns Bietet unsere Kirche zu als wir den Glauben an- dekanatu toszeckiego, delegat biskupa LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ein LARES:geordnetes DieseLebensumfeld. Materialien Dafür ins Unglück sind stürzenlediglich können, zum wir las Lesen- wenig bereitgestellt.oder doch ausreichend an LebensJegliche- nahmen. Vervielfältigung Das kann doch nicht zu wenigist strengstens gliwickiego do untersagt. udzielania sakramentu sind wir bereit, die menschlichen Be- sen uns von Wahrsagern beraten, von sicherheiten? Für die Antworten auf die sein - denn es ist alles was Gott uns zu bierzmowania, ojciec duchowny księży ziehungen aufs Spiel zu setzen, große Sekten einfangen, von Versagern be- erste Frage sind Politiker, Wirtschafts- schenken hat. neoprezbiterów diecezji gliwickiej. Ksiądz Entfernungen zurückzulegen, das Fa- geistern. Einzelmeinungen werden vor und Steuerexperten und Menschen in Wenn einige Christen dennoch be- prałat 2 czerwca skończył 55 lat życia, milienleben auf Distanz zu führen, die jahrhundertelange Traditionen gestellt. Entscheidungsgremien zuständig. Eine haupten mit der Kirche nichts anfangen a 22 czerwca obchodził 30. rocznicę świę- Kinder ohne einen der Elternteile auf- Meinungsumfragen sind wichtiger als Antwort auf die zweite Frage gibt der zu können - dann bleibt auch das ihre ceń kapłańskich. Eksportacja odbyła się 3 wachsen zu lassen. Sind wir nicht - von seriöse Erkenntnisse. Die Lüge bahnt Apostel Paulus indem er schreibt: Gott freie Entscheidung. Ob sie tatsächlich unserem Schlesierland heraus - längst sich den Weg zum Thron, um über die und Vater unseres Herrn Jesus Christus die erträumten Veränderungen eintreten lipca z kościoła pw. św. Katarzyny Alek- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zu WirtschaftsflüchtlingenLARES: geworden?Niniejszy Menschen materiał zu herrschen. służy Viele wyłącznie kom- hat uns do mit czytania. allem Segen seines Powielanie Geistes lässt - wsoll jakikolwiekhier ebenfalls offen sposóbdahinge- zabronione.sandryjskiej w Toszku, 4 lipca odprawiona LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Ist dasLARES: Leben hier Diese vor Ort Materialien tatsächlich men sindletztendlich lediglich mit all dem zum wenig Lesen gesegnet; bereitgestellt. er hat uns erwählt vor Jeglicheder Er- stellt Vervielfältigungwerden. istq strengstenszostała msza św. untersagt. pogrzebowa. kan

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

8 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich Au szum den Lesen Region bereitgestellt.en Z rJeglicheegionów Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Stettin: Deutsche Minderheit in Stettin startet Initiative für Öffentlichkeitsarbeit Notizen QQPolnische SchülerLARES: gedenken Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Absturzopfern: Schüler des Gymnasi- ums LARES:in Döhringen Diese(Durąg) bei Materialien Osterode Mit sind lediglich Facebook zum Lesen bereitgestellt. gegen Jegliche Vervielfältigung Staub istund strengstens Muff untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die deutsche Minderheit in Stet- tin (Szczecin) steht vor denselben Herausforderungen wie andere Verbände. Trotz - oder vielleicht LARES: Niniejszywegen materiał - der unmittelbaren służy wyłącznie Nähe do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zu Deutschland sinkt die Mitglieder- LARES: Diese Materialienzahl rapide. sind Derlediglich Filmautor zum Michael Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Majerski soll nun für neuen Schwung im Verband sorgen. Foto: Michał Pisz/WKU w Ostródzie Michał Pisz/WKU Foto: er Aufstieg in die vierte Etage des

(Ostróda) erinnern an die beim German- Altbaus bringt schon einen mittel- Juliane Preiß wings-Absturz vor drei Monaten ums mäßigD trainierten Freizeitsportler aus Die Hakenterrasse (Wały Chrobrego), benannt nach dem ehemaligen Oberbürgermeister Hermann Haken, ist Tomasz Krause ist seit zwei Jahren Vorsitzender der Leben gekommenen LARES:Lehrer und Schüler Niniejszy der Puste. materiał Für die Mitglieder służy der wyłącznie Sozial- vermutlich do das meistfotografierteczytania. Zeugnis Powielanie der deutschen Geschichte w Stettins. jakikolwiek sposób zabronione.deutschen Minderheit in Stettin. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der Partnerschule aus Haltern. Einige der Kulturellen Gesellschaft der Deutschen Das die deutsche hinzu, haben die Behörden wenig Ah- diesen Leuten eine Stimme zu geben. 18 umsLARES: Leben gekommenen Diese Schüler Materialien und Minderheit sind (SKGdDM), lediglich von denen zum viele Lesen bereitgestellt.Minderheit in Stettin Jegliche nung Vervielfältigung von der Struktur der Minderheit ist strengstens Ihre Interessen untersagt. nach außen zu vertre- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Lehrer des Gymnasiums in Haltern hatten die 70 Jahre längst überschritten haben, in Stettin. Kürzlich fand ein Treffen mit ten. Es lohnt sich, wenn man als eine erst vor Kurzem ihre polnischen Partner- eine Höchstleistung. Der Vorsitzende kaum auffällt, sieht Vertretern der Stettiner Verwaltung in Gruppe auftritt und öffentlich über die schule besucht. Seit 16 Jahren sind beide Tomasz Krause sagt: „Ja, die Treppen Michael Majerski Sachen Minderheitenangelegenheiten Geschichte und die Wurzeln Pommerns sind ein Problem. Wir haben viele ältere statt. Eine Mitarbeiterin fragte, ob die aus der Position der Deutschen redet“, Schulen intensiv verbunden. Zum Geden- Mitglieder und auch die Besuchergrup- als Problem. SKGdDM denn keine eigene Tracht sagt der Filmautor, der immer wieder ken wurden 18 Eiben auf dem Schulge- pen aus Deutschland, die manchmal habe. „Wir sind hier keine gewachsene in Schulen geht und dort beispiels- lände gepflanzt – eineLARES: für jedes NiniejszyOpfer kommen, materiał haben Schwierigkeiten. służy wyłącznie Aber do czytania. PowielanieVolksgruppe w jakikolwiek wie in Schlesien. sposób Unsere zabronione.weise von der deutschen Geschichte LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. aus der Halterner Partnerschule. Die sie kommen noch hoch und wenn sie Mitglieder kommen aus allen Teilen Pommerns erzählt. Als Regisseur hat SetzlingeLARES: wuchsen Diese aus Samen, Materialien die Papst einmal sind oben sind, lediglich bleiben sie zumauch län Lesen- Stettiner bereitgestellt. Gruppe, die sich regelmäßig Jegliche Polens, Vervielfältigung aus Masuren, Lodsch, ist Schle strengstens- er einige streitbare untersagt. Filmprojekte ver- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Benedikt XVI. während seiner Polenreise ger sitzen.“ Er lacht. treffen, gehören zehn bis zwölf Leute. sien, meine Familie stammt aus Brom- wirklicht. Sein aktuellster Film ist die 2006 gesegnet hatte. Die gesamte Schu- Krause, 50 Jahre, leichter Bauch- Und auch wenn die SKGdDM heute berg (Bydgozcz). Wie soll denn unsere Dokumentation „Oberschlesien – Hier, le und viele Gäste unter anderem aus der ansatz, schafft die vier Etagen ohne nur noch einen Teil der Etage besitzt, Tracht aussehen, ein schlesischer Rock, wo wir uns begegnen“ („Oberschlesi- Deutschen Botschaft in Warschau gedach- Probleme. Er hat vor zwei Jahren den für die Handvoll Aktive bedeutet das ein pommerscher Hut und Hosen aus en-Tu, gdzie sie spotkalismy“) über ten am 24. Juni mit einem Gottesdienst Posten des Vorsitzenden von seinem eine Menge Platz und Arbeit. Mehrere Masuren? Das wäre ein ganz schöner das Zusammenleben alter und neuer und einer Gedenkfeier der Opfer des Vater Gerard übernommen. Vor fast Büroräume, einen Schulungsraum, wo Mischmasch.“ Tomasz Krause lacht und Bewohner in Oberschlesien nach dem Flugzeugunglücks in LARES:den Französischen Niniejszy 25 Jahren, materiał als die SKGdDM służy die wyłącznie Räume etwa viermal do czytania. die Woche Deutsch Powielanie unter- winkt w ab. jakikolwiek sposób zabronione.Zweiten Weltkrieg bis heute. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Alpen. Bei nächsten Treffen der Schulen übernommen hat, sei das mit der Treppe richtet wird, einen großen Feiersaal, eine Das die deutsche Minderheit in Stet- Die Mitglieder der SKGdDM sind noch kein Problem gewesen. „Da wa- Küche und eine Bibliothek, die schon tin kaum auffällt, sieht Michael Majerski froh über die Unterstützung des Re- werdenLARES: weitere gesegnete Diese Eiben-Samen Materialien ren die sind Leute jüngerlediglich und konnten zum noch Lesen eher ein bereitgestellt. Museum ist. Metallregale Jegliche stehen als VervielfältigungProblem. Der in Bad Altheide ist (Po strengstens- gisseurs. Tomasz untersagt. Krause weiß, wo es LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der Halterner Schule überreichen. Auch klettern“, sagt Tomasz Krause. in engen Reihen, gefüllt mit historischen lanica Zdrój) geborene Regisseur und mangelt: „Unsere Mitglieder sind nicht auf dem Gelände der Deutschen Botschaft Der Altbau mit grauer Fassade be- Bänden und vergilbten Romanen. Eine Filmautor ist vor kurzem nach Stettin besonders fit, wenn es um neue Medien in Warschau wurde eine Eibe gepflanzt. findet sich in der ul. Dworcowa, früher Vitrine schützt Erinnerungsstücke vor gezogen. Die deutsche Minderheit in geht. Herr Majerski kennt sich da aus Grüne Schanze, neben dem imposanten dem Verstauben, an den Wänden im Pommern kennt er von verschiedenen und hat sehr viele Kontakte.“ Krause QQSchwimmen in Stettin: Am roten Backsteingebäude des Amtes für Flur hängen Fotos von Ausflügen und Filmprojekten. „Als ich zur deutschen und die anderen aktiven Mitglieder hof- 10. Juli findet in Stettin (Szczecin) der Seewesen und gegenüber der Pommer- Festen der vergangenen Jahre. Minderheit in Stettin gekommen bin, fen, dass so wieder etwas Schwung in die Grand Prix der Drei Seen,LARES: ein Schwimm Niniejszy- schen Bibliothek.materiał Vor służydem Krieg wyłącznie befand Das do Leben czytania. in Stettin sei Powielanie sehr ange- habe w ich jakikolwiek dort etwas runtergekommene sposób zabronione.Bude kommt. Eine eigene Facebookseite LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. marathon für Freizeitsportler, statt. Laut sich in dem Gebäude ein Hotel, dessen nehm, sagt Tomasz Krause. In der Regi- Räume, Staub und ein paar Menschen der deutschen Minderheit in Stettin gibt Veranstalter,LARES: der Stadtverwaltung, Diese Materialien gehe Charakter sind man lediglich heute noch zum erahnen Lesen on vermische bereitgestellt. sich die Grenze zwischen Jegliche getroffen, Vervielfältigung die polnisch miteinander ist strengstens es mittlerweile. untersagt. „Wir sind eine Gruppe, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. es nicht darum, Rekorde zu schlagen, son- kann. Von langen, dunklen Gängen Polen und Deutschland. Das Zusam- sprachen.“ Er habe den Eindruck, die- die zusammenhält“, sagt Krause. Die ge- dern die Zeit aktiv in einer netten Stim- im Flur, gehen einseitig viele Türen ab. menleben laufe dort ganz selbstverständ- se Gruppe von älteren Menschen pflege meinsamen Ausflüge und monatlichen mung zu verbringen. Die Wettkämpfe Eine ganze Etage besaß die deutsche lich, mit Anfeindungen habe man hier noch ein bisschen Familiengeschichte, Treffen seien immer schön und auch Minderheit Anfang der 90er Jahre. Es kein Problem. Die deutsche Minderheit sei jedoch nicht so sehr auf die Zukunft sehr wichtig. Doch ein bisschen frischer werden auf drei Seen ausgetragen: Glam- wurde renoviert und aus vielen kleinen, falle da gar nicht auf. „Wir sind eine klei- orientiert. Das sei nicht unbedingt ne- Wind von einem Außenstehenden kön- beck-See (Głębokie), Dammscher-See mehrere große Zimmer. Damals zähl- ne Gruppe in einer 500.000-Einwohner- gativ, denn man könne die deutsche ne ja nicht schaden. Und Probleme mit (Dąbie) und dem BaggerseeLARES: Dziewoklicz. Niniejszy te die SKGdDMmateriał fast służy2.000 Mitglieder. wyłącznie Stadt, dowir sind czytania. nicht zu sehen.“ Powielanie Minderheit w jakikolwiek in Pommern nicht sposób mit der zabronione.der Treppe hat der immerhin 68jährige LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Für die Sicherheit sorgen die Rettungs- Heute stehen noch rund 600 Namen in Die Zusammenarbeit mit der Stadt sei in Schlesien vergleichen. „In Pommern Michael Majerski auch noch nicht. schwimmer.LARES: Mehr IDiesenformationen Materialien auf der den Mitgliedslisten. sind lediglich Als Bezirksorga zum Lesen- aber eherbereitgestellt. schwierig. Zwar gehören Jegliche die sind Vervielfältigung die Familien viel durchmischter ist strengstens untersagt.Juliane Preiß LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Internetseite www.3jeziora.szczecin.pl nisation der Woiwodschaft Westpom- Deutschen einem Verband von verschie- und die jungen Leute stellen sich die mern gehören zur SKGdDM einige denen Minderheiten an, aber finanzielle Frage nicht mehr, ob sie deutsch, pol- Polską wersję można QQFestival in Stettin: Das sechste Ortsgruppen, wie Stargard in Pommern Unterstützung gebe es kaum. „Wir haben nisch oder etwas anderes sind.“ Festival Artelier findet vom 9. bis zum (Stargard Szczeciński), Treptow an der ein paar Mal Anträge für Projekte ge- Majerski hat der SKGdDM angebo- przeczytać pod adresem 12. Juli in Stettin (Szczecin) statt. Geplant Rega (Trzebiatów) oder Swinemünde stellt, aber nichts ist passiert“, berichtet ten, die Öffentlichkeitsarbeit zu über- www.wochenblatt.pl sind Konzerte mit Kammermusik aus al- (Świnoujście). Zum festen Kern der Tomasz Krause. Außerdem, fügt Krause nehmen. „Ich habe mich bereit erklärt, len Epochen, angefangenLARES: vom Barock Niniejszy bis materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zum 21. Jahrhundert. In diesem Jahr wird das FestivalLARES: um die Diese Jazzmusik Materialienerweitert. sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der Eintritt zu allen Konzerten ist frei. Danzig: 40 Jahre Partnerschaft mit Bremen Frisches Haff: Neue Draisinen Mehr Informationen gibt es auf der In- ternetseite www.artelier.org.pl. Feier wird vorbereitet Per Muskelkraft am Haff entlang QQSonderausstellung zur Muse- Schon jetzt beginnen die Vorberei- umsgeschichte: NochLARES: bis zum 19. Niniejszy Juli tungen materiał für das Jubiläum służy der wyłącznie 40jäh- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zeigt das Westpreußische Landesmuse- um WarendorfLARES: die Diese Sonderausstellung Materialien rigen Städtepartnerschaftsind lediglich zwischenzum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Das Westpreußische Landesmuseum Bremen und Danzig (Gdańsk) im 1975-2015 – 40 Jahre Westpreußen in kommenden Jahr. Im Juni besuchte Westfalen“. Die Ausstellung wendet sich die Generalkonsulin Cornelia Pieper der eigenen Geschichte zu und versucht, die Hansestadt. seine Entwicklung und gegenwärtige Position kritisch zu reflektieren – und ornelia Pieper traf sich dort mit Perspektiven zu bestimmen.LARES: Das Museum Niniejszy Hans materiał Koschnick służyund dessen wyłącznie Frau do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ist dienstags bis sonntags von 10 bis 18 Christine,C heißt es in einer Mitteilung Wikipedia Fotos: Uhr geöffnet.LARES: Diese Materialiendes Generalkonsulats. sind lediglich Der SPD-Politiker zum Lesen bereitgestellt. JeglicheMit einerVervielfältigung ähnlichen Draisine, wie dieser in Brandenburg, ist strengstens kann man im Sommer amuntersagt. Frischen Haff entlang bleiben. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Hans Koschnick hat als Präsident des Auf der Strecke der Haffuferbahn zwischen Elbing (Elbląg) und Braunsberg QQNeue Schulpartnerschaft: Im Bremer Senats 1976 die Städtepartner- (Braniewo) fahren seit einiger Zeit keine Züge mehr. In diesem Sommer Juni wurde offiziell der Schulpartner- schaft mit Danzig auf den Weg gebracht. Danzigs Generalkonsulin Cornelia Pieper (Mitte) besucht sollen dort erstmals Draisinen zum Einsatz kommen. schaftsvertrag zwischen dem Augustin- Koschnick hat zahlreiche politische Hans und Christine Koschnick in Bremen. Foto: GK Danzig Wibbelt-Gymnasium Warendorf und der Ämter bekleidet, er war Bundestags- ie regionale Initiative Lanzania hat war 1896 eröffnet worden. 2005 war der Technischen Schule MarienburgLARES: (Z espółNiniejszy abgeordneter materiał und von służy 1975 biswyłącznie 1979 zu verhindern, do czytania. aber das haben Powielanie beide D wbereits jakikolwiek zwei Fahrzeuge sposób besorgt, zabronione.planmäßige Betrieb beendet worden, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 w Malbor- stellvertretender SPD-Vorsitzender und rigoros ignoriert. zwei weitere sollen hinzukommen. Die danach gab es verschiedene Versuche damit Stellvertreter von Willy Brandt. Während ihres Bremen-Besuches Schienenräder bieten Platz für bis zu zur Wiederbelebung der Strecke, die ku) geschlossen.LARES: Die Diese Feier fand Materialien im West- Außerdem sind bis lediglich 2005 fünf Jahre zum Präsi Lesen- führte bereitgestellt. Generalkonsulin Cornelia Jegliche Pieper zwölf Vervielfältigung Personen, die sich per Muskelkraft ist strengstens vom Osten Elbings untersagt. über Cadinen (Ka- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. preußischen Landesmuseum in Warendorf dent des Deutschen Polen-Instituts in mehrere Gespräche als Vorbereitung und mit bis zu 15 Kilometer pro Stunde dyny) mit dem früheren Schloss und statt. Auftakt der Partnerschaft wird eine Darmstadt. Das Ehepaar Koschnick auf das 40. Jubiläum der Städtepartner- auf der Strecke bewegen können. Die Gut von Kaiser Wilhelm II. sowie die Studienreise der Warendorfer Schüler nach erinnert sich gern an den Beginn der schaft Danzig-Bremen. Sie traf sich mit Fahrzeuge werden in Tolkemit (Tolk- Kopernikus-Stadt Frauenburg (From- Marienburg vom 4. bis 8. September 2015 Städtepartnerschaft. Zum Beispiel wie dem Bremer Fotokünster Olaf Schlote micko) stationiert sein. bork) bis nach Braunsberg an der Gren- sein. Schwerpunkt dieser Studienreise ist der Orgelverein aus ihrer Region Privat- und dem Vorsitzenden der deutsch- Die Initiatoren wollen durch den ze zur russischen Enklave Königsberg außerdem der Jugendaustausch zwischen spenden für eine neue Orgel in der Ma- polnischen Gesellschaft Bremen, Uwe Einsatz der Draisinen auch für die Er- (Kaliningrad) führte. Informationen den beiden Städten MarienburgLARES: und Niniejszy Wa- rienkirche materiał in Danzig gesammelt służy wyłącznie hat. Die Metschke. do Dieczytania. Gesellschaft Powielanie wird bereits neuerung w jakikolwiek der Bahnstrecke sposób und eine zabronione.gibt es auf polnisch auf der Seite www. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. rendorf. jp kommunistische Partei Polens versuchte im Dezember 2015 ihr 40jähriges Be- Rückkehr der Haffuferbahn werben. lanzania.pl LARES: Diese Materialienihre Teilnahme sind lediglich an der Orgeleinweihung zum Lesen stehen bereitgestellt. feiern. Jeglichejp Die Vervielfältigung knapp 50 Kilometer lange istStrecke strengstens Polnisches Fremdenverkahrsamt/jpuntersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 28/1214LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 9 Kattowitz: Die Presse über die Eröffnung des Schlesischen Museums LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. FürLARES: Diesedie Materialien einen sind lediglich Vielfalt, zum Lesen bereitgestellt. für Jegliche die Vervielfältigung anderen ist strengstens untersagt.Müll Am letzten Juniwochenende wurde sehr zufrieden zeigte sich der Marschall Werbekulisse, die nichts besagt. Mit aller in Kattowitz das prestigeträchtige der Woiwodschaft Schlesien Wojciech Macht werde versucht, alles politisch Saługa, der laut „Dziennik Zachodni“ korrekt darzustellen. „Schlesische Museum“ mit einem versprach: „Das Schlesische Museum Vernichtend fiel das Urteil der Kunst- dreitägigen „Festival“ eröffnet. Ein wird zu einem Ort, an dem wir uns von wissenschaftlerin Irma Kozina von der ausgewählter Kreis an Prominenz der außerordentlichen Vielfalt unserer Schlesischen Universität Kattowitz aus. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieRegion w überzeugenjakikolwiek werden.“ sposób zabronione.Bei dieser Ausstellung wurde Müll in und akkreditierter Presse durfte das Der ehemalige stellvertretende Woi- einen Sack hineingeworfen – zahlreiche LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. über 320-Millionen-Złoty-ProjektLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichewode Vervielfältigung Piotr Spyra lobte laut „Gazeta ist strengstens Fotos, Bilder und untersagt. Plakate seien nicht zuerst bewundern. Die Kritiken Wyborcza“ die Ausstellung als gut beschriftet. Nicht hinnehmbar wäre die durchdacht und realisiert, auch wenn Darstellung der ersten Dampfmaschine über die Einrichtung gehen weit nach seiner Meinung die Bewegung zur in Miniaturform. Noch kurioser seien auseinander. polnisch-nationalen Wiedergeburt nicht bewegte Bilder von einer Gruppe von deutlich genug unterstrichen wurde – vornehm gekleideten Aristokraten, ach Meinung der Hamburger Ta- auch die Person Wojciech Korfantys sei vermutlich mit Graf von Reden – aus- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. geszeitung „DieLARES: Welt“ wird Niniejszy durch materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieleider w zu jakikolwiek neutral dargestellt worden. sposób Tief zabronione.gerechnet Graf von Reden, der in den dasN neue Museum „nach tragischen beeindruckt soll sich der Direktor des Bergwerken schuftete. Die Darstellungs- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. KapitelnLARES: deutsch-polnischer Diese Materialien Nachbar- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheInstituts Vervielfältigung für Nationales Gedenken ist (IPN) strengstens weise der Ausstellung untersagt. in Form eines La- schaftsgeschichte eine neue, eine bessere in Kattowitz Andrzej Schnajder gezeigt byrinths sei insgesamt unverständlich Seite aufgeschlagen“. Die Kunsthistorikerin Prof. Ewa Chojecka (rechts) im Gespräch mit der Museumsleiterin Alicja Knast. Unter den vielen haben. Er lobte die außerordentlich at- und gleiche einer Müllhalde in Form „Eine Genugtuung für die Schle- ihrer Kritikpunkte bemängelt Chojecka die fehlende Darstellung der Zeit nach 1989. Foto: Johannes Rasim traktive Art und Weise der Darstellung eines Vergnügungsparks. Irma Kozina sier“ titelte die Tageszeitung „Gazeta der eigenen Geschichte. fragte befreundete Architekten der New Wyborcza“ nach der Eröffnung des Rundgang viel Zeit genommen und fest- Ausstellung „Das Licht der Geschichte“, Henryk Mercik, Vorstandsmitglied Yorker Universität, die sie zur Ausstel- Schlesischen Museums in Kattowitz. Die gestellt haben: „Es ist eines der wich- die wichtigste Ausstellung der neuen der Autonomiebewegung (RAŚ), be- lungseröffnung einlud – sie hätten die LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. polnische KultusministerinLARES: Małgorzata Niniejszy tigsten materiał kulturellen Ereignisse, służy wyłącznie das uns Einrichtung, do czytania. die die Geschichte Powielanie Schlesi- mängelte, w jakikolwiek dass es viel zu wenig sposób Origi- zabronione.Ausstellung und das Spezifische Ober- Omilanowska, die eigens zur Eröffnung in den 25 Jahren des Freien Polens zu ens darstellen soll und die im Vorfeld für nalexponate gäbe und eine Vielzahl an schlesiens nicht verstanden. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nach KattowitzLARES: kam, Diese soll sich Materialien für den erreichen sind gelang“, lediglich und lobte zum auch die Lesen große bereitgestellt. Kontroversen sorgte. Insgesamt Jegliche billigem Vervielfältigung Schnickschnack sowie ist zu viel strengstens untersagt.Johannes Rasim

Kattowitz: Ein Rundgang durch das neue „Schlesische Museum“ LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Museum,LARES: Niniejszy IKEAmateriał służy wyłącznie oder do czytania. Ponderosa-Ranch? Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Am GeländeLARES: der Diese 80-Millionen-Euro-Anlage Materialien sind angekommen, lediglich steuere zum ich Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zunächst den schon von Weitem sichtbaren Schachtturm, ein Überbleibsel der stillgelegten „Kopalnia Katowice“ (ehemals Ferdinandgrube), an.

on zwei hilfsbereiten Sicherheits- Schludrigkeit regiert kräften wird mir erklärt, dass bei begleitenden LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. derV Turm nicht mehrLARES: als Schacht Niniejszy und materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Einlass ins Museum, sondern nur als Texten: Ja, wie heißt er LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. AussichtsturmLARES: dieneDiese und Materialien sich der dennsind nun lediglich richtig? „Karlzum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Haupteingang zur Ausstellung „Das Licht der Geschichte“ unter einem der Godulla“, „C Godulla“ verglasten Würfel befände. Ich steure na- oder „Karol Godulla“? türlich den falschen an, aber zwei nette Mitarbeiter erklären mir geduldig den Weg und verweisen auf die Infoblätter LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. in Polnisch, DeutschLARES: und Englisch Niniejszy – Wenzel materiał II.“ (richtig: „böhmische“), służy wyłącznie der do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. alle drei tragen den polnischen Titel „Breslauer Chronist Bartlomiej Stein“ LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „MuzeumLARES: Śląskie“. Diese Vor mir Materialien eröffnet (Bartholomäus sind lediglich Stein) usw. Der zum Überset Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sich nun ein riesiger, lichtdurchfluteter zer machte sich scheinbar nicht einmal Eingangsbereich. Nach dem Passieren Mühe, Bildunterschriften zu vergleichen: der Sicherheitsschleusen erwartet mich Links ein Bild von „Johann von Luxem- Johannes Rasim Foto: Der 47 Meter hohe Turm mit Aussichtsplattform bietet einen interessanten Ausblick Kuriositätenkabinett Teschener Land: Blasinstrumente in Karnickelkäfigen auf Kattowitz. Foto: Johannes Rasim zunächst die Ausstellung „Galerie der burg, König von Böhmen“ – rechts die polnischen Kunst von 1800-1945“, die Überschrift „Der Übergang Schlesiens te der Stadt Peiskretscham im Rathaus ich aber links liegen lasse. Der weitere unter die tschechische Oberherrschaft.“ vor fünf Monaten. Zur Erinnerung: Ein LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zugang zur KernausstellungLARES: verläuft Niniejszy Hinzu materiał kommen stilistische służy Fehler wyłącznie und do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Privatsammler stellte die Exponate kos- über lange, stufenlose schräge Ebenen. grobe Vereinfachungen, die einen mit- tenlos zur Verfügung und jede Frage LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WünschenswertLARES: wäre, Diese so denke Materialien ich mir, telalterlichen sind polnischenlediglich Nationalstaat zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenskonnte ausführlich untersagt. beantwortet wer- diesen Zugang in Form eines Stollens auf dem Gebiet Schlesiens suggerie- den – in Kattowitz kann mir keine Auf- umzubauen – wie im Deutschen Berg- ren. Kurios wird es im Kulturbereich: sichtsperson befriedigende Antworten bau-Museum Bochum. Eben um den „Ab dem Mittelalter entwickelte sich bei unbeschrifteten Exponaten – oder Eindruck eines Bergwerks zu vermitteln. in Schlesien eine hohe Kultur. Es ent- besser gesagt Attrappen – geben. Das Im letzten Viertel des sterilen Beton- standen historiografische Werke wie Museum erinnert an ein Labyrinth, das gangs erkenne ich eine Infotafel über z.B. das Gründungsbuch des Klosters wir aus dem Möbelgroßhandel kennen, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die „Schlesische Mundart“.LARES: HabenNiniejszy Heinrichau, materiał in dem służyder erste wyłącznie Satz in do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.inklusive Durchgänge fürs Personal, die Hauptmanns „Weber“ also die Ehre, polnischer Sprache festgehalten wur- hier Zeitsprünge erlauben. Ein großes LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. am AnfangLARES: der Schlesienausstellung Diese Materialien zu de, die sindChronik lediglich der Fürsten Polens, zum das Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensausgebranntes Lochuntersagt. in einer Wandkarte stehen? Doch zunächst – unten ange- Poem Officina ferraria von Walenty zu Beginn des Ersten Weltkrieges erin- kommen – stoße ich auf die Ausstellung Roździeński, welches den damaligen nert unwillkürlich an den Anfang des „Zentrum der Polnischen Bühne“ mit Bergbau und die Hüttenindustrie be- Western-Klassikers „Bonanza“. einigen Modellen antiker griechischer schrieb.“ Schlesien, das sonst als das Nach dem Ausstellungsbesuch frage und mittelalterlicher Theater. Eine An- „Land der 666 Schriftsteller“ bekannt ich eine befreundete Museumsmitarbei- spielung für günstige Immobilienkäufe ist, wird in der gesamten Schlesienaus- terin, wie sie das neue Museum sieht. Es anno 2015? stellung am Beispiel von Roździeński sei anders, sagt sie – vor allem wurden Propagandaplakate aus der Zeit der Volksabstimmung werden nur als Kopien gezeigt. Foto: Till Scholtz-Knobloch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Aber zur „SchlesischenLARES: Mundart“: Niniejszy dargestellt! materiał Schlesische służy Weltliteratur wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.zur Eröffnung keine anderen Museen Es ist ein viel zu langer umständlicher eines Gerhart Hauptmann oder eines heißt es hier – doch die Originale hin- Anzahl, dafür aber ein riesiges Sammel- aus der Woiwodschaft Schlesien nach LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Text, derLARES: eigentlich Diese Schlonsakisch Materialien und Eichendorffs sind lediglich bleiben hingegen zum uner Lesen- ter Glas bereitgestellt. tragen die Unterschrift: Jegliche „C Go- surium Vervielfältigung an Kopien und Attrappen. ist Das strengstens Kattowitz eingeladen untersagt. – entsprechend nicht „Schlesisch“ behandelt. Neben wähnt. dulla Gleiwitz d. 7. July 1829“. Auf der ändert sich schlagartig beim Betreten wurden keine Delegationen entsandt, sachlichen Fehlern, finden wir im Text Die vielfach kritisierte Darstellung des nächsten Infotafel, einen Meter weiter, der Räumlichkeiten der kommunis- wie es sonst üblich ist. Keiner wagt es auch „Wissenswertes“: „Das Schlesische Schlesischen Berghauptmannes Grafen ist wiederum von einem „Karol Godul- tischen Zeit. Diese 44 Jahre werden freilich öffentlich zu kritisieren, weil er wird sowohl von Älteren als auch von von Reden ist nur ein Teil eines skurril la“ die Rede. ausführlich in allen Facetten darge- nicht seinen Job verlieren will. Doch Jüngeren gesprochen.“ wirkenden Raumes mit einer Miniatur- Im Bereich „Kult der Heiligen“ (Geist- stellt – ein überzeugendes Ambiente das Kattowitzer Prestigeprojekt, das mit Durch eine Multimediaschau am darstellung der ersten Dampfmaschine lichkeit bis 1939) tauchen Kuriositäten der VRP (Volksrepublik) kann jedoch geschätzten 25 Millionen Złoty an Un- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Eingang wird versucht,LARES: das Unterta Niniejszy- in der materiałTarnowitzer Grube służy (Tarnowskie wyłącznie auf, die do an czytania.Pietätlosigkeit grenzen. Powielanie Die nicht w erzeugt jakikolwiek werden. sposób zabronione.terhaltungskosten jährlich die Budgets geambiente einer stillgelegten Grube Góry). In einer Filmanimation, bei der Heilige Hedwig, die wichtigste Schutz- Ist der Name „Schlesisches Museum“ aller anderen oberschlesischen Museen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nachzuahmen,LARES: bevor Diese es weiter Materialien zu einer eine Gruppe sind Adeliger, lediglich die für einzum Bild zuLesen patronin bereitgestellt. Schlesiens, wird bei der Jegliche Auflis- Etikettenschwindel? Vervielfältigung Letztlich betrachte ist strengstens- übersteigt, habe untersagt. ein riesiges Problem fragwürdigen Attrappe der Teschener posieren scheinen, wirken die Darsteller tung der wichtigsten Heiligen Schlesiens te ich mich als Besucher eines Kuriositä- geschaffen: Dadurch, dass über Jahre (Cieszyn) Rotunde geht. Nebenan finden gelangweilt. Die Kattowitzer Antwort erst an sechster Stelle genannt, gleich tenkabinetts und eines Sammelsuriums gesammelte Exponate nicht gezeigt wir Regale mit Bücherattrappen – vor auf die erfolgreiche Ausstellung „Adel hinter dem „hl. Jan Nepomuc“ (na- von Kopien mit zahlreichen Flüchtig- werden (oftmals wertvolle Familiener- ihnen Multimediabücher, die versuchen, in Schlesien“? türlich: Johannes Nepomuk) und sie keitsfehlern, sachlichen Unkorrektheiten innerungsstücke), sei das Vertrauen der auf 17 Seiten die Geschichte Schlesiens Im nächsten Raum gibt es verwir- verliert obendrein ihren Heiligenstatus: und einem Multimediafeuerwerk über Menschen gegenüber Museen verloren zusammenzufassen. Darin finden wir rende Beschriftungen: „Finanzberichte „Hedwig“ wäre die „Lieblingsheilige der Kattowitz und das Teschener Gebiet. Die gegangen. Darunter leiden wird jede LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Namen und Darstellungen,LARES: die Niniejszy sich von Karl materiał Godulla für służyCarl von wyłącznie Ballest- hiesigen do Frauen“. czytania. PowielanieAnzahl w vonjakikolwiek Originalexponaten sposób aus der zabronione.Ausstellung, die sich mit der Geschichte fern wissenschaftlicher Genauigkeit rem, seinem Arbeitgeber und späteren Insgesamt finden sich für die Zeit bis Zeit vor 1945 ist geringer als beispiels- vor 1945 beschäftigt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bewegen:LARES: „der tschechische Diese Materialien Herrscher Geschäftspartner, sind lediglich aus dem Jahre zum 1826“ Lesen 1945 Exponatebereitgestellt. in unterrepräsentierter Jegliche weise Vervielfältigung in der Ausstellung zur Geschich ist strengstens- untersagt.Johannes Rasim

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

10LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Toszek: 1. Triatlon Toszecki im. Ludwiga Guttmanna TERMINE QQOppeln: Die OppelnerLARES: Philharmo Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nie veranstaltet am 12. Juli, 17:00 Uhr, auf der AußenbühneLARES: ein Diese Promenadenkonzert. Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der Eintritt ist frei. Twórca idei paraolimpiady Ku czci inicjatora igrzysk paraolim- QQRacibórz: Od 19 czerwca można pijskich, Sir Ludwiga Guttmanna, Raciborzu podziwiać wystawę „Nowości w raciborskiej kolekcji muzealnej”. W ra- urodzonego 3 lipca 1899 roku mach nowej kolekcji znaleźćLARES: można Niniejszym.in. w Toszku materiał (Tost), toszecki służy DFK wyłącznie zor- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. porcelanę oraz obrazy z niemieckich cza- ganizował tzw. Triatlon Toszecki, sów Raciborza.LARES: Diese Materialienw którym sind wzięło lediglich udział ponad zum 60 Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. osób. QQBeuthen: Noch bis Oktober kann – Cieszy mnie, że aż tyle osób i tylu man im Oberschlesischen Museum Kari- młodych zainteresowało się imprezą. katuren von Stanisław Toegel sehen. Die Trasa nie była krótka, bo jechaliśmy 17 Arbeiten zeigen vor allem Motive, die Be- kilometrów do Żędowic nad Małą Pa- zug auf den Zweiten Weltkrieg nehmen. new. Tam czekał na nas 4-kilometrowy LARES: Niniejszyspływ kajakowy.materiał Dalszą służy częścią wyłącznie naszego Uczestnicy do 1. Triatlonu czytania. Toszeckiego. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Foto: Michał Matheja LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQKatowice: Jeszcze do 15 września triatlonu było piesze przejście z powro- Jako wolontariusz roku dr Guttmann wraz z żoną i dwój- możnaLARES: przesyłać prace Diese na konkurs Materialien „Obiek- tem do sind Żędowic lediglich i powrót na zumrowerach Lesen bereitgestellt.w Chorzowie w 1917 Jegliche Vervielfältigung ist strengstenską dzieci musiał untersagt. opuścić Niemcy. Pod- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tywnie śląskie 2015. W poszukiwaniu do Toszka. Liczyło się uczestnictwo, jął pracę szpitalu Radcliffe Infirmary tożsamości”. Uczestnicy konkursu powinni a nie czas i wynik – zaznacza Dorota roku opiekował się w Oxfordzie. W 1944 rozpoczął roku przesłać fotoreportaż składający się z 3–7 Matheja, przewodnicząca DFK Toszek. pacjentem, który pracę w nowo utworzonym Centrum Postać twórcy idei igrzysk paraolim- Urazów Kręgosłupa (Spinal Injury Cen- zdjęć lub film na ww. temat. Więcej infor- pijskich Ludwiga Guttmanna była przed doznał urazu ter) w Stoke Mandeville. W tamtym cza- macji na obiektywnieslaskie.pl. rozpoczęciem triatlonu przedstawiona kręgosłupa. Śmierć sie Guttmann zajął się też opieką nad LARES: Niniejszyprzez prof.materiał Józefa Musieloka, służy w wyłącznie którym do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.osobami cierpiącymi na paraplegię. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQDanietz: Am 17. Juli beginnt hier referent przedstawił życie, dzieło i dzie- podopiecznego W dniu otwarcia igrzysk olimpijskich das FestLARES: „Danietz gestern Diese und Materialienheute“. Es dzictwo sind sławnego lediglich lekarza neurologa. zum Lesen bereitgestellt.była kluczowym Jegliche Vervielfältigung ist strengstens28 lipca 1948 roku untersagt. w Londynie dr Gutt- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gibt u.a. Auftritte von Kulturgruppen der Ludwig Guttmann urodził się w orto- wydarzeniem w życiu mann zorganizował w Stoke Mandeville deutschen Minderheit. Beginn ist um doksyjnej rodzinie żydowskiej w mie- zawody sportowe na wózkach. W za- 17:00 Uhr in der Freiwilligen Feuerwehr. ście Toszek, ale już w 1902 roku rodzina Ludwiga Guttmanna. wodach łuczniczych uczestniczyło 16 Guttmann przeniosła się do Chorzowa weteranów wojny. Było to niewątpliwie QQRaszowa: 10 lipca w szkole stowa- (Königshütte). W tym mieście Ludwig Ludwig Guttmann na znaczku poczty rosyjskiej z 2013 wielkie, przełomowe wydarzenie. Tego rzyszenia Pro Liberis Silesiae w Raszowej zdał w 1917 roku maturę w gimnazjum roku, wydanego z okazji igrzysk olimpijskich w Soczi. typu zawody były potem przeprowa- będzie można zwiedzaćLARES: efekty pracy Niniejszy tra- humanistycznym. materiał Jeszcze służy podczas wyłącznie nauki w wyniku do czytania.infekcji dróg moczowych Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.dzane każdego roku. Liczba uczestni- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dycyjnego projektu „Minimiasto – klein w szkole w 1917 roku pracował jako wo- i odleżyn nieszczęśnik zmarł. To wy- rurgicznych, w tym członkiem kore- ków systematycznie rosła. Do Anglii lontariusz w szpitalu górniczym, gdzie darzenie bardzo mocno wstrząsnęło spondentem Warszawskiego Towarzy- zjeżdżali się atleci z Holandii, Kanady, Raschau”.LARES: Jest to jużDiese kolejna Materialienedycja tej w pewnym sind okresie lediglich czasu opiekował zum sięLesen młodym bereitgestellt. Ludwigiem i było kluczowe Jegliche stwa Vervielfältigung Neurochirurgicznego. W ist latach strengstens Stanów Zjednoczonych untersagt. i innych krajów. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. inicjatywy. ofiarą ciężkiego wypadku górniczego. dla drogi życiowej, którą miał wybrać 1922–1924 często przebywał w Rosji, Sprawą zainteresował się Międzynaro- Osoba poszkodowana doznała urazu w przyszłości. aby tam leczyć ciężko chorego Lenina. dowy Komitet Olimpijski i zadecydo- QQCollonowska: In der Nacht vom kręgosłupa i została sparaliżowana. Kie- W 1924 roku Ludwig ukończył studia W 1930 roku dr Guttmann na podstawie wał, że zawody dla osób niepełnospraw- 11. auf den 12. Juli veranstaltet der DFK dy 18-letni Ludwig sporządzał notatki medyczne we Wrocławiu i kontynuował publikacji naukowej z zakresu neurologii nych powinny towarzyszyć igrzyskom Collonowska wieder die traditionelle na temat stanu zdrowia pacjenta, ktoś studia pod kierunkiem światowej sławy uzyskał na Uniwersytecie Wrocławskim olimpijskim. Zainaugurowano je w 1960 Märchennacht. Mehr Infos unter www. do niego powiedział: „Nie kłopocz się neurologa Otfrida Foerstera. Foerster habilitację. Tam też prowadził wykłady roku w Rzymie, bezpośrednio po igrzy- tskn.vdg.pl. LARES:Łukasz Niniejszy Biły tym, on materiał i tak umrze zasłuży kilka tygodni”.wyłącznie był m.in. do honorowym czytania. członkiem Powielanie wielu z neurologii w jakikolwiek aż do zwolnienia sposób z funkcji zabronione.skach. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese MaterialienI rzeczywiście, sind lediglich po pięciu tygodniach, zum Lesen zagranicznych bereitgestellt. towarzystw neurochi Jegliche- w 1933 Vervielfältigung roku przez nazistów, a istw 1939 strengstens untersagt.Johannes Rasim LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Werbung / Reklama Das „Greco“ in Breslau und Kattowitz

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekAlternative sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungzum ist Grexit strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieDie Optik w stimmt jakikolwiek schon mal. sposób zabronione. Foto: Till Scholtz-Knobloch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheIn denVervielfältigung Nachwendejahren hat ist die strengstens fallen, dass hier untersagt. Einheimische am Herd LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gastronomie aller Herren Länder – stehen. Mit einem Umstand kann Greco aber zumindest in Breslau ganz deutlich wie zuvor Westeuropa auch – das punkten. Mit der Lage. Ein Lokal befin- Land an Oder und Weichsel erobert. det sich unweit nördlich der Sandinsel, eines auf dem Weg von der Innenstadt Das Programm: W programie: ine Ausnahme scheint es dennoch zu zum Zoo in ebenso interessanter Lage 15:00 Uhr – Beginn der konzelebriertenLARES: Niniejszy Dankandacht in der materiałMarienkirche in 15.00służy – Nabożeństwo wyłącznie dziękczynne do koncelebrowane czytania. w kościele Powielanie pw. NNMP Egeben. w jakikolwiek Während es in Deutschland sposób zabronione.und das Filetstück auf der hochattrak- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lubowitz w Łubowicach griechische Lokale wie Sand am Meer tiven Eckstelle, wo der Ring mit Blick LARES:– Anschließend Diese Festzug Materialien mit dem Blasorchester zur sind Ruine des lediglich – Następnie zum uroczystyLesen pochód bereitgestellt. z orkiestrą pod ruiny pałacu Jegliche Eichen- gibt, Vervielfältigung muss man hierzulande zumindest ist strengstens auf Rathaus und untersagt. das Fredrodenkmal an LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Eichendorffschlosses dorffów nach ihnen suchen. Die zwei Mal in Ko- den Salzmarkt grenzt. Eine zentralere – Eiweihung der Gedenktafel an der Eichendorffeiche – poświęcenie tablicy pamiątkowej przy dębie Eichendorffa nin und je einmal in Allenstein (nähe Aussicht kann man in der schlesischen 16:30 Uhr – Beginn des Festes an der Schlossruine – Auftritt des Blasorchesters 16.30 – Rozpoczęcie uroczystości przy ruinach – występ orkiestry dętej Schloss), Kattowitz und Gnesen ansäs- Hauptstadt nicht finden. Die Kattowitzer – Begrüßung der Teilnehmer / Grußworte der geladenen Gäste – przywitanie uczestników/Wystąpienia zaproszonych gości sige Systemgastronomiekette „Greco“, Dependance ist übrigens neben dem – Auftritt der Chöre „Heimatklang“ aus Klodnitz und „Cäcilia” aus – Występ chórów „Heimatklang” z Kłodncy i „Cecylia” z Krzanowic verfügt im Breslau gleich über vier Lo- Flugplatz besonders für Besucher von Krasnowitz – Widowisko słowno-muzyczne: „Eichendorff wczoraj i dziś” kale und die Verwaltung. Und wie man Real Kauf, Praktiker oder Media Markt – Wort- und Musikaufführung „Eichendorff gestern und heute“ – Poczęstunek es von einem Franchise-Unternehmen gut gelegen. – Bewirtung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieauch w erwartet, jakikolwiek hört man hinter sposób dem zabronione.Till Scholtz-Knobloch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Tresen höchstwahrscheinlich kein LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheGriechisch. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Das muss in diesen Tagen sicher kein Unsere Bewertung Nachteil sein. Kulinarisch ist man vom Original jedoch gar nicht mal weit ent- Lage fernt. Einen Besuch bei Greco geht also durchaus ganz schmackhaft als „grie- Geschmack chisch Essen gehen“ durch. Da mag der LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieKlassiker w jakikolwiek Suflaki (Fleischspieße) sposób zu dick zabronione.Preise LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. geschnitten sein, aber im Grundsatz LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche8188 dürfte Vervielfältigung den wenigsten Besuchern ist aufstrengstens- untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 28/1214LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien śl Jeglicheąsk Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 11 Kluczbork: Medioteka przy kluczborskiej „trójce” Oppelner LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Tyle razyLARES: Niniejszyjesteś materiał człowiekiem, służy wyłącznie do czytania. ile znaszPowielanie wjęzyków jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Małe CentrumLARES: Biblioteczne Diese Materialien Języka Niemieckiego sind lediglichprzy Publicznym zum Gim Lesen- bereitgestellt. Jegliche VervielfältigungElżbieta Wydra ist strengstensNachrichten untersagt. nazjum nr 3 powstało w 2007 roku z inicjatywy Instytutu Goethego (IG). organizuje również QQMillionen Bildungssubventi- Posiada niemieckojęzyczne zbiory, które co roku są przez IG uzupełniane. szkolenia dla on für Oppelner Gemeinden: Eine germanistów, spotkania neue Zusammenstellung des polnischen statnio medioteka, jak mówi się narodowej od pierwszej klasy. W PSP nr Bildungsministeriums legt die Größen- Oo małych centrach bibliotecznych, 1 dzieci uczą się niemieckiego dopiero z przedstawicielami ordnung der Bildungssubvention für die LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. przy PG nr 3 uratowałaLARES: dwie małe Niniejszy bi- od czwartej materiał klasy. służy wyłącznie do czytania. Powielanie wwydawnictw jakikolwiek oraz sposób zabronione.jeweiligen Gemeinden der Woiwodschaft blioteki DFK w Kuniowie i Kluczborku, – Nie jestem Ślązaczką, pochodzę współpracuje z innymi Oppeln offen. Demnach erhielten diese LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dzięki LARES:czemu wzbogaciła Diese się Materialieno literaturę z okolic sind Legnicy, lediglich ale skoro państwo zum nie Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensfür den Unterricht untersagt. des Deutschen als niemiecką, poradniki, albumy o Niem- jest w stanie zapewnić dwóch języków instytucjami. Minderheitensprache 2014 ungefähr 80 czech i Śląsku. obcych od pierwszej klasy, to musimy Millionen Złoty. Ganz hoch auf der Liste – Przejęłam te książki, bo w Kunio- korzystać z tego, co jest. Bierzemy udział stehen die Gemeinden Groß Strehlitz (vier wie mniejszość niemiecka zamknęła w Ogólnopolskim Konkursie Języka Nie- swoje koło, a kluczborskie DFK prze- mieckiego dla Gimnazjalistów i co roku na je pożyczyć albo skopiować pomysł. Millionen) und Malapane (drei Millionen), niosło swoją siedzibę z ulicy Damrota na ponad setkę finalistów w Warszawie W mediotece są zestawy filmów i bajek, mehr bekommen nur die Gemeinden in LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – mówi Elżbieta Wydra,LARES: germanistka Niniejszy przypada materiał prawie jedna służy trzecia wyłącznieuczniów do czytania. Powielanieksiążki w dojakikolwiek słuchania, atlasy, sposóbleksykony, zabronione.Pommerellen, in denen die kaschubische i opiekunka medioteki. – DFK w Klucz- z Opolszczyzny – to o czymś świadczy, literatura. Obecnie młodzież często Sprache unterrichtet wird. Insgesamt er- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. borku LARES:od lipca będzie Diese miało Materialien siedzibę ale też isind do czegoś lediglich zobowiązuje, zum zaznacza Lesen bereitgestellt. Jeglichekorzysta Vervielfältigung z e-booków. Jednak dla ist mnie strengstens halten die polnischen untersagt. Gemeinden über w naszej szkole. Elżbieta Wydra. książka to jest szelest kartek i zapach 300 Millionen Złoty für den Unterricht Foto: Wojciech Wojciech Dobrowolski Foto: Elżbieta Wydra organizuje również Do medioteki przy kluczborskiej Elżbieta Wydra w mediotece w Kluczborku. papieru – stwierdza Elżbieta Wydra. – der Minderheitensprache. Siehe unter: szkolenia dla germanistów, spotkania „trójce” przychodzą byli uczniowie, któ- Niedawno jedna z moich uczennic zna- mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl. z przedstawicielami wydawnictw oraz rzy przygotowują się do egzaminów albo inaczej kartkówkę. Trzeba odchodzić lazła na strychu pamiętnik pisany przez współpracuje w ramach medioteki do konkursów. Zgłaszają się nauczyciele od typowego nauczania podręczniko- jej ciocię, odręcznie i do tego gotykiem. QQPierwsze absolwentki ukoń- z takimi instytucjami jak Niemieckie z regionu, a nawet spoza województwa. wego, bo ucznia to już nie interesuje. Podoba mi się tygiel wielokulturowy czyły „nauczanie języka mniej- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Towarzystwo OświatoweLARES: i Regionalne Niniejszy – Zachęcam materiał grupy dosłuży przychodzenia wyłącznie Elżbieta do czytania.Wydra może pożyczyć Powielanie ma- na Opolszczyźnie. w jakikolwiek Nie rozumiem, sposób jak zabronione.szości”: 22 czerwca ukończyły studia Centrum Rozwoju Edukacji w Opo- do medioteki na półtoragodzinną za- teriały, a nawet pojechać i poprowadzić ktoś mówi o germanizacji, przecież „Tyle licencjackie pierwsze trzy absolwentki LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. lu. W LARES:Publicznej SzkoleDiese Podstawowej Materialien bawę zsind językiem lediglich niemieckim zum – dodaje Lesen lekcję bereitgestellt. pokazową w przyszłym Jegliche roku razy Vervielfältigung jesteś człowiekiem, ile znasz ist języ strengstens- untersagt. nr 2 język niemiecki nauczany jest już germanistka. – Pokazuję, w jaki sposób szkolnym. – Mamy do dyspozycji kilka ków”, jak mawiał Goethe. studiujące filologię germańską z dodat- od kilku lat w formie języka mniejszości można się bawić z językiem, jak zrobić tysięcy książek, całe zestawy gier, moż- Wojciech Dobrowolski, jr kowym modułem – Nauczanie języka nie- mieckiego jako języka ojczystego mniej- szości narodowej. Oferowane przez PWSZ w Nysie studia na filologii germańskiej Breslau: Lesung mit Ulrike Draesner ze wspomnianym modułem pozwalają LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.na uzyskanie – obok standardowych uprawnień do nauczania języka nie- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensmieckiego w szkołach untersagt. i przedszkolach – Fremde Erinnerung dodatkowych kwalifikacji uprawniających Bei Menschen, die Flucht und Ver- bis an die Decke, nichts Essbares wird Die Familie do nauczania języka niemieckiego w szko- treibung erlebt haben, blieb oft weggeworfen. „Wenn die Marmelade łach, przedszkolach i innych placówkach angeschimmelt war, wurde die oberste entwickelte eine ein Trauma zurück, das sich auf die Schicht abgekratzt, der Rest musste ge- Flüchtlingsmentalität, oświatowych prowadzących nauczanie ję- nachfolgenden Generationen über- sessen werden,“ sagt Draesner. Außer- zyka niemieckiego jako języka mniejszości unter deren Glocke narodowej. Dodajmy, że PWSZ w Nysie trug. Die Wissenschaft spricht dabei dem gab es in der Familie einen Schlüs- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieselsatz, do der czytania.fast mantraartig Powielanie wiederholt wauch jakikolwiek Ulrike Draesner sposób zabronione.jest jedyną uczelnią w Polsce umożli- von Post-Memory, einer fremden wurde: Du sollst es mal besser haben. aufwächst. wiającą uzyskanie tego typu kwalifikacji. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Erinnerung.LARES: Darüber Diese schreibt Materialien die sind lediglich zum LesenDahinter bereitgestellt. stecke eine leise Anklage Jegliche – Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schriftstellerin Ulrike Draesner in nämlich: Wir hatten es nicht so gut QQMinisterpräsidentin Dreyer ihrem neuen Roman „7 Sprünge vom wie du. Uns ging es schlecht, erklärt zu Besuch in Oppeln: Die rheinland- ­Draesner. Schon als Vierjährige begann pfälzische Ministerpräsidentin Malu Rand der Welt“, den sie vergangene sie deshalb, ihre Eltern zu „beeltern“. Hirsch, dass die Nachfolgegeneration Woche in Breslau vorstellte. Auch „Ich hatte einen Kaufmannsladen und die weitergegebenen Erlebnisse sogar habe mein Spielgeld meinen Eltern ge- als eigene Erinnerungen wahrnehmen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Draesner gehört LARES:zur Generation Niniejszy materiał służy wyłączniegeben. do Ich wollteczytania. ihnen helfen, Powielanie weil wir und wdie jakikolwiekeigene Lebensgeschichte sposób ver- zabronione. Post-Memory. immer wenig Geld hatten“, erinnert sich lieren kann. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesendie heute bereitgestellt. 52-Jährige. Damit versuchte Jegliche Von Vervielfältigung diesem Konflikt erzählt ist Ulrike strengstens untersagt. ach Ende des Zweiten Weltkrie- sie, geschehenes Leid zu lindern. Draesner in ihrem 2014 veröffentlich- ges war die Familie ihres Vaters Post-Memory nennt die Wissenschaft ten Roman „7 Sprünge vom Rand der vonN Oels (Oleśnica) bei Breslau nach dieses Phänomen. Den Begriff hat die Welt“ anhand der Geschichte zweier

Bayern geflohen. Dort angekommen, Till Scholtz-KnoblochFoto: rumäniendeutsche Wissenschaftlerin Familien auf der Flucht. Der Roman ist hieß es, sich neu zurechtfinden. Bloß Ulrike Draesner während der Lesung Marianne Hirsch Anfang der 90er Jahre im Luch­ter­hand-Literaturverlag erschie- nicht anecken, nicht auffallen, mit dem eingeführt. Post-Memory beschreibt nen. Geplant ist auch eine polnische LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Strom schwimmen.LARES: Die Familie Niniejszy muss auch Ulrikemateriał Draesner służy aufwächst, wyłącznie die laut Hirsch do czytania. das Verhältnis Powielanie der Nach- Übersetzung. w jakikolwiek Die Lesung mitsposób Ulrike zabronione. zusammenhalten. 1962 zur Welt kommt. Ebenso ist die folgegeneration zu den Traumata, die Draesner organisierten die DSKG und Malu Dreyer bei einer Konferenz zum Gesund- heitswesen Foto: Techniker Krankenkasse/Flickr LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sie entwickeltLARES: darausDiese eine Materialien Flücht- Art, mit sind Lebensmitteln lediglich umzugehen, zum Lesen die Vorgängergeneration bereitgestellt. erfahren Jegliche hat. das Vervielfältigung Willy-Brandt-Zentrum Breslau. ist strengstens untersagt. lingsmentalität, unter deren Glocke Teil der Mentalität. Die Familie hortet In ihren Untersuchungen beobachtet Marie Baumgarten Dreyer (SPD) wird Oppeln am 13. Juli besuchen. Der Besuch ist Teil einer zwei- tägigen Reise der Regierungschefin nach Polen. Während ihres Aufenthaltes in Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer Oberschlesien will sich die Politikerin LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.unter anderem mit Vertretern der deut- durchs Land und berichtet von seinen Abenteuern schen Volksgruppe treffen. Mit dem Sejmik verbindet das Land Rheinland- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensPfalz eine langjährige untersagt. Partnerschaft, sowohl im Bereich der Wirtschaft, als auch Schlesisches Museum im Juli umsonst! der Kultur. as neue Schlesische Mu- Im neuen Schlesischen Museum in aufkommen – pojawiać się QQKolejna szkółka piłkarska ru- Dseum in Kattowitz (ul. Kattowitz gibt´s keinen Platz für szy w Jemielnicy: Kolejna po Chrząsto- Langeweile Fotos: Klaudia Kandzia Eintritt, der, -e – wstęp LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DobrowolskiegoLARES: 1) lädt zum Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania.Langeweile Powielanie, die, -n – nuda w jakikolwiek sposób zabronione.wicach i Ozimku szkółka piłkarska „Miro” Besuch bis Ende Monat Juli ruszy już niedługo w Jemielnicy. Orga- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. mit LARES:freiem Eintritt Diese ein. Es Materialien gibt sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnizatorzy już szukają untersagt. chętnych w wieku viel zu sehen. Neben einer od 6 do 10 lat, które chcą połączyć naukę Ausstellung zur Geschichte gry w piłkę z nauką języka niemieckiego. Treningi będą się odbywać dwujęzycznie, Oberschlesiens mit interakti- dwa razy w tygodniu pod opieką wykwa- ven Lernportalen und Expo- lifikowanych instruktorów. Zapisy będą naten zum Anfassen können prowadzone do końca lipca. Więcej in- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. vor allem KinderLARES: in die Welt Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.formacji można uzyskać, dzwoniąc pod LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der LARES:Theaterkulissen Diese eintau Materialien- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnumer telefonu: untersagt. 507 456 668. Tymczasem chen. Theaterpuppen zum w dwóch pozostałych szkółkach piłkar- Spielen, Puzzle und „Spring- skich trwa właśnie przerwa wakacyjna, zajęcia odbędą się ponownie od września. wiesen“ lassen Langeweile Łukasz Biły gar nicht erst aufkommen. Öffnungszeiten: Dienstag bis Sonntag von 10:00 bis Oppelner Nachrichten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.war eine Zeitung, die von 1895 bis 20:00 Uhr 1935 im Oppelner Land erschien. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche VervielfältigungKonzept: Klaudia ist Kandzia strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

12LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenRAtge bereitgestellt.ber Porad Jeglichey Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Porady: Transgraniczne użytkowanie pojazdów – część II LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. PrzepisyLARES: Diese Materialien sind lediglich celne zum Lesen bereitgestellt. w JeglicheSzwajcarii Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W Europie z łatwością można prze- kroczyć granice wielu obszarów ie arbeiten für ein kleines Unter- Snehmen, dessen Chef Sie nun celnych w ciągu jednego dnia. aber entlassen will. Was können und Ta bezgraniczna wolnośćLARES: może Niniejszy jed- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.sollten Sie tun? Hierzu empfehlen wir LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nak czasem prowadzić do przykrych Ihnen die Lektüre eines Beitrags zum LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensThema Arbeitnehmerabfindung, untersagt. den LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. niespodzianek, jeśli nie będą przy wir in der kommenden Wochenblatt- tym przestrzegane przepisy celne. Ausgabe bringen werden. So gibt es beispielsweise Fälle, wo der Arbeitge- asadniczo import towarów musi ber nicht zur Zahlung einer Abfindung zostać zgłoszony, a należności cel- verpflichtet ist. Unter Arbeitnehmern neZ przywozowe, to znaczy cło i poda- hat sich dennoch die Überzeugung tek w formie opłat celnych, podatku eingebürgert, dass eine Abfindung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.auch dann fällig sei, wenn der Arbeit- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. od środków transportowych oraz po- nehmer freiwillig ausscheidet. Weshalb zostałychLARES: opłat, należy Diese uiścić Materialien na miej- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdies nicht der untersagt.Fall ist und viele andere LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. scu w gotówce. Naruszenie przepisów Fragen finden Sie in unseren Spalten celnych i podatkowych może nieść za bereits in einer Woche beantwortet. sobą konsekwencje w postaci nałoże- nia grzywny, wszczęcia postępowania karnego lub konfiskaty towaru. dzy dwiema miejscowościami leżącymi Opłaty celne LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.na terenie Szwajcarii. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niezależnie od tego, czy na teren szwajcarskiegoLARES: obszaru Diese celnego Materialien impor- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensWniosek untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. towany jest pojazd nowy czy używany, Duża mobilność, którą osiągamy zawsze nakładane są opłaty celne w wy- poprzez użytkowanie pojazdów, jest sokości 12 do 15 franków szwajcarskich niewątpliwie pożądana. Jednak w przy- na każde 100 kg ciężaru własnego po- padkach, w których siedziba/miejsce jazdu. Ma na nie wpływ również jego zamieszkania osoby nie są tożsame pojemność skokowa i waga. Opłat z państwem zarejestrowania pojazdu, tych nie trzeba ponosić, jeśli przed- należy być świadomym ewentualnych łożony zostanie dowódLARES: pochodzenia Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.problemów i wcześniej zapoznać się LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lub dowód preferencyjnego pochodze- z obowiązującym stanem rzeczy. Jeśli nia pojazdu.LARES: Z reguły Diese dokument Materialien ten sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdochodzi do tego untersagt. transport towarów, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dostarczany jest przez sprzedawcę lub należy unikać sytuacji, w której zare- producenta. jestrowany za granicą pojazd będzie służył do lądowego transportu towa- Podatek od środków transportowych rów na terenie kraju, a więc pomiędzy Rys. Andrzej Sznejweis Andrzej Rys. Import pojazdów służących do prze- dwiema lokalizacjami znajdującymi się wozu towarów lub osób (tzn. takich, Niezależnie od tego, czy oraz pozostałymi opłatami i kosztami Wyjątki mogą stanowić jedynie np. na terenie Szwajcarii. Przy niewielkim których waga jednostkowaLARES: nie przekra Niniejszy- materiał służy wyłączniezwiązanymi do czytania. z transportem Powielanie pojazdu poniższe w jakikolwiek sytuacje: sposób zabronione.nakładzie finansowym jeszcze w fazie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. cza 1600 kg) związany jest z koniecz- na teren szwajcarskiego do miejsca przeznaczenia na terenie – dalszy transport przyczepy, przygotowawczej można zasięgnąć nościąLARES: uiszczenia podatkuDiese od Materialien środków obszarusind lediglich celnego zum LesenSzwajcarii. bereitgestellt. Należność za pojazd Jegliche lub jego – transportVervielfältigung materiałów/tworzyw ist strengstens porad niezależnych untersagt. agencji celnych, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. transportowych w wysokości 4 procent importowany jest wartość rynkowa wyrażona w zagranicz- przedsiębiorcy, przedsiębiorstw spedycyjnych i logi- wartości pojazdu. Wartość pojazdu wy- nych walutach przeliczane są na franki – transport sprzętu specjalistycznego stycznych, co w późniejszym okresie znaczana jest na podstawie zapłaconej pojazd nowy czy szwajcarskie zgodnie z kursem wymiany na budowę oraz pomiędzy poszcze- wykluczy ryzyko ponoszenia niepo- należności lub ceny podanej w umowie używany, zawsze z ostatniego dnia notowania przypada- gólnymi miejscami budowy. trzebnych kosztów. kupna-sprzedaży, wliczane są do niej jącego na moment sprzedaży pojazdu. również opłaty celne. Zagraniczne walu- nakładane są opłaty Należy także zauważyć, że powyż- Rubryka jest tworzona przez ty przeliczane są na frankiLARES: szwajcarskie Niniejszy materiałcelne w wysokości służy wyłącznieTransport do towarów czytania. oraz przewóz Powielanie osób szemu w zakazowi jakikolwiek podlega również sposób au- zabronione. Krzysztofa Świerca LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. według kursu wymiany z ostatniego dnia 12 do 15 franków w ramach działalności gospodarczej tokarowy transport osób. Konkretnie oraz firmę Smuda Consulting. notowaniaLARES: przypadającego Diese naMaterialien moment sind lediglich zum LesenKrajowy bereitgestellt. lądowy transport towarówJegliche mówiąc, Vervielfältigung przedsiębiorca zajmujący ist strengstenssię Zachęcamy również untersagt. do odwiedzenia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sprzedaży pojazdu. szwajcarskich w ramach działalności gospodarczej – transportem osób nie może w takim strony www.intertax24.com na każde 100 kg ciężaru tzn. transport przyjętych/załadowanych przypadku realizować połączeń pomię- oraz www.smuda-consulting.com. Pozostałe opłaty i podatki na terenie szwajcarskiego obszaru cel- Ustalenie wartości pojazdu to koszt własnego pojazdu. nego towarów, które są tam następnie 30 franków szwajcarskich. W przypadku zostawiane/wyładowywane – dozwo- importu i kolejnej rejestracji pojazdu lony jest tylko przy pomocy środków Znajomość przepisów w Szwajcarii konieczneLARES: jest wystawienie Niniejszy materiał służy wyłącznietransportu, do czytania. które zostały oclone, Powielanie opo- wdrugim jakikolwiek odcinku, który sposób na wzorcu zabronione.innymi o ocleniu i opodat- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tzw. raportu kontrolnego dla Urzędu Podatek VAT od importu datkowane, jak również zarejestrowane WSzwajcarii przedstawia tak zwaną kowaniu, rodzajach i wyso- „wolność” w użytkowaniu pojazdów na te- kościach należności celnych Komunikacji,LARES: co kosztujeDiese 20Materialien franków Import sind pojazdów lediglich obłożony jestzum 8-pro Lesen- na terenie bereitgestellt. Szwajcarii. Z perspektywy Jegliche renie Vervielfältigung Europy zachodniej, autorzy ist po razstrengstens przywozowych czy untersagt. też opłat LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. szwajcarskich. Dodatkowo należy uiścić centowym podatkiem VAT. Podstawą przepisów celnych zarówno transpor- kolejny podkreślają, że może ona być też celnych, podatków od środ- DureckaA. Foto: opłaty za korzystanie z autostrad. Jeśli do jego obliczenia jest należność za- towane towary, jak i środki transportu dla nas powodem wielu problemów i kło- ków transportowych. Mamy tu także in- importowany jest nowy pojazd, ko- płacona za pojazd lub – w pozostałych same w sobie uznawane są za „towary”. potów. Oczywiście tylko wówczas, kiedy formacje na temat transportu towarów nieczne może być również uiszczenie przypadkach – jego wartość rynkowa. Naruszenie tych przepisów skutkować nie znamy przepisów celnych dotyczących i przewozu osób w ramach działalności podatku od emisji CO₂, o ile docelowe Należność zapłacona za pojazd odno- może ocleniem i opodatkowaniem za- omawianego tematu. A zatem także tych gospodarczej, ale... Zagadnień, z którymi wartości nie będą zgodne z obowiązu- si się tutaj do ceny z umowy kupna- granicznego pojazdu, który został użyty zagadnień, które przedstawione zostały warto się zapoznać, jest dużo więcej. jącymi na terenie SzwajcariiLARES: normami Niniejszy -sprzedaży materiał wraz z opłatami służy celnymi,wyłącznie do transportu. do czytania. Dodatkowo Powielanie grożą rów- w dzisiejszymw jakikolwiek odcinku. Mowa sposób między zabronione.Notował Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. emisji CO₂. podatkiem od środków transportu nież postępowania karne i grzywny. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schlesische Wirtschaftsschau

Kattowitzer Wettbewerbssieger den Bedürfnissen von Fußgängern und ist eine immense Werbung für ein Denk- Das Kattowitzer Architekturbüro Radfahrern. Die Uferlinie der Weichsel mal. Sollte dies im Fall der Tarnowitzer „Riegler Riewe Architekci“ ist Gewin- soll nicht beeinträchtigt werden. Es ist Gewölbe gelingen, so dürfen sich der ner des ersten PreisesLARES: im Wettbewerb Niniejszy kein Umbau materiał des unlängst służy von derwyłącznie Stadt Stollen do und czytania. das Bergwerk Powielanie künftig auf w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. für ein Bewirtschaftungskonzept für sanierten Kais vorgesehen. einen verstärkten Zustrom von Tou- den BulwarLARES: Filadelfijski Diese in Materialien Thorn. Zu sind lediglich zum Lesenristen bereitgestellt. aus aller Welt freuen. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dem zweistufigen internationalen Wett- Gesuch um UNESCO-Eintrag bewerb waren 16 Teams aus Polen und Das Gesuch um eine Eintragung der Mysłowice-Wesoła erschließt neuen dem Ausland angetreten. Die Architek- unterirdischen Gewölbe von Tarnowitz Abbaustoß ten aus Kattowitz setzten sich am Ende in die UNESCO-Welterbeliste liegt nun Im Bergwerk Mysłowice-Wesoła hat durch, weil ihr Projekt das historische vor. Die Idee wird vom Verein „Freunde die Förderung an einem neuen Abbau- Stadtpanorama gut mit der Weichsel des Tarnowitzer Landes“ vorangetrieben, stoß begonnen. Der Aufwand für den verbindet. Den HauptfaktorLARES: des Niniejszy Kon- die von materiał diesem erstellten służy Antragsunter wyłącznie- Grubenvortrieb do czytania. und die Erschließung Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zepts bilden allerdings Grünflächen in lagen sind inzwischen beim Welterbe- der Abbaufront belief sich auf 23 Millio- verschiedenenLARES: Höhenstufen, Diese Materialien von Sträu- komitee sind Polen, lediglich eine Hilfskörperschaft zum Lesen nen Złoty. bereitgestellt. Der Kohlevorrat dort Jegliche beträgt Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. chern und Beeten, gefüllt mit Blumen des Ministers für Kultur und nationa- 360.000 Tonnen. Zurzeit brauchen die und duftenden Heilpflanzen, bis hin zu les Erbe, zur Begutachtung vorgelegt Bergleute noch etwa eine Stunde Zeit, einem breiten Rasen, der zu einem Ort worden. Nun wartet der Verein auf eine um den neuen Stoß zu erreichen, doch Steinkohlebergwerk Mysłowice-Wesoła Foto: Monsiolek/Wikipedia der Aktivität und Erholung der Thorner offizielle Antwort aus Warschau. Sobald es laufen inzwischen Vorarbeiten, um die werden soll. An mehreren Stellen wollen der Kulturminister das Gesuch unter- Förderbänder im Querschlag und in den Plan läuft, wird die Zugangszeit zum Wesoła mitteilten, werden aktuell neue die Kattowitzer Designer Treppen mit zeichnet hat, wird die Dokumentation Zugangsgruben für Menschentranspor- neuen Stoß erheblich verkürzt, womög- Gruben erschlossen, die in absehbarer Rollstuhlrampen, AussichtsplattformenLARES: Niniejszy an den materiał Pariser UNESCO-Sitz służy wyłączniefür eine te anzupassen. do czytania. Die Maßnahmen Powielanie sollen lich sogarw jakikolwiek um die Hälfte. Wie sposób die Vertre- zabronione.Zeit die Kohlegewinnung an drei wei- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sowie geschlossene und offene Pavillons abschließende Prüfung weitergeleitet. Ende September oder Anfang Oktober ter der Kattowitzer Kohleholding AG im teren Abbaustößen ermöglichen sollen. bauen.LARES: Das Konzept Diese richtet Materialien sich nach Eine Eintragung sind lediglich in die UNESCO-Liste zum Lesen abgeschlossen bereitgestellt. werden. Wenn alles Jegliche nach dazugehörenden Vervielfältigung Bergwerk Mysłowice- ist strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 28/1214LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Wi Lesenrtschaft bereitgestellt. Gos Jeglichepodarka Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 13 Otmuchów: 43. Lato Kwiatów za nami LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kolorowo,LARES: Diese Materialien sind upalnie lediglich zum Lesen bereitgestellt. i profesjonalnie Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 43. Lato Kwiatów, które od 3 do 5 lipca odbywało się w Otmuchowie, przeszło do historii. Tym razem im- prezie towarzyszył potworny upał, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. który na szczęścieLARES: nie odstraszył Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. odwiedzających i nie przeszkodził LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wystawcomLARES: wytrwać Diese na swoich Materialien sta- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nowiskach. radycyjnie i tym razem wystawy Lata Kwiatów zostały usytuowane głównieT na otmuchowskim zamku, ale organizatorzy z Urzędu Miasta Otmu- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. chów przygotowali takżeLARES: liczne wystawy Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. w plenerze, konkretnie na dziedzińcu LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. i terenachLARES: przyzamkowych. Diese MaterialienCzęść eks- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pozycji była też wystawiona w holu Skwar, jaki lał się z nieba podczas 43. Lata Kwiatów w Otmuchowie, na szczęście nie odstraszył wystawców i odwie- UM. Dzięki tak bogatej ofercie każdy dzających. Foto: K. Świerc odwiedzający tę imprezę mógł znaleźć coś dla siebie. owana była na Rynku, gdzie wystąpiło Dzięki bogatej ofercie Prawdziwe botaniczne cuda można było ujrzeć na wielu stoiskach. Foto: K. Świerc szereg zespołów, można było posłuchać Moc atrakcji każdy odwiedzający na żywo wielu interesujących wykonaw- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jak co roku w SaliLARES: Rycerskiej Niniejszyotmu- materiałtę imprezę mógł służy wyłącznieców, w do tym czytania. zespołu Wilki, Powielanie który nie- w jakikolwiek sposób zabronione. chowskiego zamku prezentowane znaleźć coś dla siebie. dzielnym koncertem zakończył program LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. były kompozycjeLARES: Diesekwiatowe Materialien w formie sind lediglich zum Lesenartystyczny bereitgestellt. 43. Lata Kwiatów, bo Jegliche po nim Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bukietów, wiązanek i aranżacji prze- odbył się już tylko pokaz sztucznych strzennych. Można było też zobaczyć ogni. Wcześniej na scenie wystąpiło też wystawy, na których kwiaty połączone wiele zespołów tanecznych, folklory- były w atrakcyjnych formach z różne- dokonać tam wyboru i zakupów. Oprócz stycznych, muzycznych i kabaretów. Nie go rodzaju przedmiotami – tkaninami, wystaw kwiatów ciętych i wystaw plene- zapomniano również o atrakcjach dla ceramiką, szkłem, instrumentami mu- rowych zorganizowano również mnó- dzieci w postaci teatrzyku oraz występów zycznymi, przedmiotami codziennego stwo wystaw towarzyszących. zespołów dziecięcych. Podobnie też jak LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. użytku itp. Obecne byłyLARES: także wystawy Niniejszy materiał służy wyłączniew latach do poprzednich czytania. – nikt niePowielanie miał pra- w jakikolwiek sposób zabronione. pokazujące prace malarskie i rzeźby, Brawa dla organizatorów wa się zgubić. Dlaczego? Bo już z chwi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tak w LARES:formach profesjonalnych, Diese Materialien jak W głównej sind mierzelediglich były to ekspozycje zum Lesen lą parkowania bereitgestellt. samochodu lub Jegliche wejścia Vervielfältigung ist strengstens untersagt. i amatorskich. Poza tym w trakcie trzy- malarstwa, fotografii, rzeźby, tkaniny ar- na tereny wystawiennicze każdy otrzy- dniowego przedsięwzięcia odbyła się tystycznej, minerałów, ceramiki, biżuterii mywał informator z programem imprezy też plenerowa wystawa roślin ozdob- artystycznej, bonsai, ikon, witraży, kom- i planem miasta. Brawa dla organiza- nych pod nazwą „Ogrody kwiatowe”. pozycji kwiatowych na szkle, mebli ogro- torów i prośba – by nie zabrakło Wam Nazwą tą określana jest wystawa kwia- dowych, prac kowalstwa artystycznego, takiego samego zapału i kreatywności tów i krzewów ozdobnych, elementów twórczości ludowej, kaskad wodnych, przy organizacji przyszłorocznego – 44. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dekoracyjnych ogrodówLARES: oraz sprzętuNiniejszy wyrobów materiał z wikliny itp. służy Należy wyłącznie dodać, Lata Kwiatów do czytania. w Otmuchowie. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ogrodniczego.LARES: Zwiedzający Diese jąMaterialien mogli też że scena sind główna lediglich Lata Kwiatów zum usytu Lesen- bereitgestellt.Krzysztof Jegliche Świerc Interes Vervielfältigung kręcił się w najlepsze, bo kolejki kupujących ist wydawałystrengstens się nie topnieć. untersagt.Foto: K. Świerc

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. OCRGLARES: Niniejszy – stymulator materiał służy wyłącznie do czytania. przedsiębiorczości Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Z RolandemLARES: Wrzeciono,Diese Materialien dyrektorem sind Opolskiego lediglich Centrum zum Lesen Rozwoju bereitgestellt. Gospodarki, które Jegliche działa Vervielfältigungod 2008 roku, rozmawia ist strengstens Krzysztof Świerc untersagt. W minionych siedmiu latach instytu- Od stycznia 2009 roku rzutu i nie było konieczności wprowa- cja, którą Pan dowodzi, dała się poznać dzania tam jakichś zmian. Teraz jednak z bardzo dobrej strony, a przy tym ewo- przy OCRG działalność ze względu na to, że rusza nowa perspek- luowała w swojej działalności. Proszę rozpoczął Punkt tywa finansowa, moim zadaniem jest przypomnieć, czym konkretnie się zaj- Informacji Europejskiej koncentrowanie się na jak najlepszym muje i na czym opiera się jej struktura. wdrażaniu nowych środków. Rozumiem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jesteśmy instytucjąLARES: otoczenia biznesu, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w– jakikolwiekEurope Direct, który sposób zabronione.przez to podjęcie się takich zadań, żeby której nadrzędnym zadaniem i celem dostarcza informacji nabory były przeprowadzane spraw- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. było i jestLARES: wspieranie Diese przedsiębiorczości Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnie, a dystrybucja untersagt. środków przebiega- w województwie opolskim i stymulowa- i odpowiedzi na pytania ła jak najpłynniej, bo różnica między nie jej rozwoju. Struktura działalności dotyczące UE. poprzednią perspektywą a nową jest naszej instytucji opiera się na dwóch fi- taka, że mamy do wykonania więcej larach. Po pierwsze – jesteśmy instytucją pod-działań. pośredniczącą we wdrażaniu środków Co to znaczy? z Regionalnego Programu Operacyj- są głównie na rozwój współpracy, jak Musimy wykonać stosunkowo wię- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nego dla przedsiębiorców,LARES: co oznacza, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniechoćby w poprzezjakikolwiek giełdy kooperacyjne, sposób zabronione.cej naborów, przez co czeka nas więcej że wdrażamy dla nich środki finan- aby pokazać, jak to funkcjonuje w in- pracy i stąd też bardzo ważne jest, aby LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sowe bezpośrednioLARES: Diese na dotacje Materialien lub też sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichenych Vervielfältigung województwach. W ten istsposób strengstens jak najlepiej przygotować untersagt. się do procesu pośrednio poprzez wybór instytucji, dobre praktyki i wzorce próbujemy wdrażania. Jeśli zaś chodzi o część agen- która będzie udzielała pożyczek. Jeśli przekuć na grunt Opolszczyzny, choć cyjną, to tutaj do pomocy mam swojego chodzi o okres aktualnej perspektywy oczywiście nie wszystko można skopio- zastępcę, dyrektora Dariusza Mazurcza- 2014–2020, będziemy wdrażać kwotę wać dokładnie tak samo, bo specyfika ka, który ją nadzoruje, a sam chcę się ponad 162 miliony euro! Drugim fi- naszego regionu jest trochę inna. skoncentrować na położeniu nacisku larem jest tak zwana część agencyjna, Dział przedsiębiorczości – jest ostat- na rozwój Centrum Obsługi Inwesto- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. która również wspieraLARES: stymulowanie Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanienim w części jakikolwiek agencyjnej i pełni sposób ponoć zabronione.ra i Eksportera, by nie tylko zwiększać rozwoju przedsiębiorczości w regionie Dla Rolanda Wrzeciono - dyrektora OCRG Foto: J. Stemplewski głównie funkcję informacyjną. pozyskiwanie nowych inwestorów, ale opolskim. Owszem, a dzieje się tak dzięki temu, i otaczać ich opieką poinwestycyjną, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Na czymLARES: to wspieranie Diese polega? MaterialienRozumiem sind przezlediglich to, że pytacie zum przed Lesen- Jest bereitgestellt. bardzo istotny. Świadczy Jegliche o tym że odVervielfältigung stycznia 2009 roku przy istOCRG strengstens co przedsiębiorcy untersagt. powinni mieć u nas Zadaniem tego działu jest obsługiwa- siębiorców, jakie działania powinniście choćby fakt, że to on nadzorował i ak- działalność rozpoczął Punkt Infor- gwarantowane! nie inwestorów, zarówno zewnętrznych, podjąć. tywizował powstanie regionalnej stra- macji Europejskiej – Europe Direct, Skąd takie przekonanie? jak i tych z naszego województwa, ale Dokładnie tak, a potrzebną wiedzę tegii innowacji, a jest to podstawowy który dostarcza wszelkich informacji Już sam fakt, że poszczególni inwe- bardzo ważne jest także to, że staramy zdobywamy chociażby poprzez organi- dokument dotyczący przedsiębiorczości i odpowiedzi na pytania dotyczące Unii storzy zainwestowali w naszym regionie, się zapewniać opiekę poinwestycyjną zowanie spotkań dyrektorów z danych w województwie opolskim! Poza tym Europejskiej, w tym praw i możliwości, jest dla nas pewną nobilitacją. Woje- nie tylko tym firmom, które chcą u nas firm lub poprzez spotkania branżowe, dział innowacji pomaga przy tworzeniu jakimi dysponują obywatele UE, oraz wództwo opolskie znajduje się bowiem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zainwestować, ale równieżLARES: tym przedsię Niniejszy- a także materiał z młodzieżą, jeśli służy chodzi wyłącznie o szkol- sieci współpracy do czytania. z przedsiębiorcami. Powielanie sposobów w jakikolwiek korzystania z nich. sposóbW punkcie zabronione.między dwoma bardzo silnymi ośrod- biorstwom, które już w Opolskiem za- nictwo zawodowe, czy też ze studentami. Jednak w tym wypadku jego opieka bar- tym przekazujemy też m.in. informa- kami – województwem dolnośląskim LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. inwestowały,LARES: a jednym Diese z naszych Materialien sztan- Do tego sind organizujemy lediglich różnego zum rodzaju Lesen dziej nastawionabereitgestellt. jest na pomoc Jegliche insty- cje Vervielfältigungna temat ofert, jakie OCRG ist ma dlastrengstens i śląskim, co sprawia, untersagt. że są względem darowych projektów w tym zakresie jest wizyty studyjne, misje gospodarcze bądź tucjonalną dla różnych instytucji, które przedsiębiorców. nas pewne oczekiwania, którym mu- klub 150. Jest to nieformalna struktura, giełdy kooperacyjne. Wszystkie nasze skupiają tych przedsiębiorców. Mowa W jakim stanie przejął Pan (17 lute- simy sprostać, a co za tym idzie – po- która skupia firmy produkcyjne z wo- przedsięwzięcia są w tym wypadku na- na przykład o Fundacji Rozwoju Śląska go br.) rolę sternika OCRG, zmieniając winniśmy mieć jak najdoskonalej przy- jewództwa opolskiego. Przedsięwzię- kierowane na rozwój przedsiębiorczości, oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych, na tym stanowisku Arkadiusza Tkocza? gotowaną ofertę dla przedsiębiorców. cie to realizujemy w ramach projektu, a obsługą inwestorów oraz opieką poin- Opolskiej Izbie Gospodarczej, czy też Uważam, że w dobrym stanie, a jeśli Jednak to, o czym mówię, w żadnym który służy tworzeniu i rozwijaniu sieci westycyjną zajmuje się u nas Centrum szeregu inicjatywach klastrowych, które chodzi o funkcjonowanie u nas insty- wypadku nie oznacza, że nastąpi u nas LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. współpracy. Pragnę wLARES: tym miejscu Niniejszy do- Obsługi materiał inwestora i eksportera. służy wyłącznieskupiają do producentów czytania. branżowych. Powielanie Dla- tucji wpośredniczącej jakikolwiek drugiego sposób stopnia, zabronione.jakiekolwiek obniżenie koncentracji dać, że nasze działania wynikają głównie Jak ważny w strukturze OCRG jest tego w tym obszarze przewidujemy wiele to było wręcz znakomicie. To była na pozostałych naszych działaniach, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. z potrzeb,LARES: jakie zgłaszają Diese przedsiębiorcy. Materialiendział innowacji? sind lediglich zum Lesentakich bereitgestellt. przedsięwzięć, które nakierowane Jegliche maszyna, Vervielfältigung która funkcjonowała istbez zastrengstens- wręcz przeciwnie! untersagt. q

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

14LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. F1: Großer Preis von Großbritannien – regnerisches Happy-End der Deutschen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. HamiltonLARES: Diese Materialien sind lediglichBester zum Lesen bereitgestellt. in Silverstone Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Das Rennen in Silverstone war durch nächsten Akt beim Großen Preis von und verkürzte zunächst blitzschnell Vettel, wodurch Beide ihre jeweiligen eine unglaubliche Variabilität mit Belgien (23. August). den Abstand, doch der kurzzeitig ab- Plätze an diesen verloren. 1. Lewis Hamilton (Mercedes) – nehmende Niederschlag wurde nun 5. Valtteri Bottas (Williams) +1:03,194 regnerischem Höhepunkt während 1:31:27,729 (zwei Boxenstopps): 38. wieder stärker, der Brite wechselte auf (zwei): Beide Williams starteten durch des spannendsten Wettkampfs Wettkampfsieg, in puncto Poleposition Zwischenreifen, der deutsche Pilot tat wie Torpedos; nachdem er einen Feh- dieser Saison geprägt.LARES: Statt Niniejszy eines ein Aufwärtsmarsch materiał in służy der Allzeittabelle wyłącznie do czytania. Powielaniedies weine jakikolwiek Runde später, dies sposób bedeutete zabronione.ler Hamiltons nutzen konnte, dachte er LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – 46. Erfolg bedeutet einen selbststän- neun Sekunden Rückstand, die nicht zunächst sogar an einen Sieg und daran, DoppelerfolgsLARES: fürDiese Williams, Materialien was digen Drittensind lediglich Platz (ein Zähler zum mehr Lesen bereitgestellt. Jeglichewieder Vervielfältigung aufzuholen waren. ist strengstensMassa zu überholen, untersagt. am Schluss aber LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sich nach dem glänzenden Start zu- als Sebastian Vettel); trotz siegreichem 3. Sebastian Vettel (Ferrari) +25,443 musste er ironischerweise seinen Fünf- nächst abzeichnete, gab es letztlich Qualifying kam der Rennerfolg erst (zwei): Nach glücklosem Qualifying mit ten Platz hart verteidigen. nach hartem Kampf, zuerst konnte er einem daraus resultierenden sechsten 7. Nico Hülkenberg (Force India) einen Rücksprung zum standardmä- nur mit Mühe den Zweiten Platz gegen Platz legte er einen mageren Anfang hin +1:18,744 (zwei): Seine Glücksträhne ßigen Mercedes-Double. Bottas verteidigen, nach dem Wieder- Nico Rosberg bleibt in der aktuellen Saison der erfolg- und fiel sogar auf Platz Neun zurück, geht weiter – zum dritten Mal in Folge start aber (nach Runde drei) übertrieb reichste deutsche Fahrer Foto: Morio/wikipedia doch der Regen und ein gut gewählter erhaschte er am Ende Punkte. er Triumph vonLARES: Lewis Hamilton Niniejszy er mit materiałeiner Attacke auf służy den führenden wyłącznie do czytania. PowielanieMoment w jakikolwiek zum Reifenwechsel sposób auf Zwi- zabronione. Witold Wolak LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Dvor heimischem Publikum bescher- Massa und büßte seine Position auch 2. Nico Rosberg (Mercedes) +10,956 schenreifen verbesserten seine Lage te ihmLARES: den mittlerweile Diese dritten Materialien Sieg auf an den sind Finnen lediglich ein; die Entscheidung zum Lesen (zwei): bereitgestellt. Verpfuschte den Start Jeglicheund fiel erheblich, Vervielfältigung so dass er letztlich zumist 72.strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dieser legendären Rennstrecke (zuvor zu einem vorgezogenen Boxenstopp von Platz Zwei auf Platz Vier zurück; Mal unter die ersten Drei kam. Fahrerklassement nach neun Rennen: 2008 und 2014). Die deutschen Piloten (Runde 20) verschaffte ihm die Rück- über weite Strecken hatte es dann den 4. Felipe Massa (Williams) +36,839 (zwei): 1. L. Hamilton: 194 Punkte haben dabei nicht enttäuscht und melde- eroberung der Führungsposition; in der Anschein, dass er das Rennen mit die- Vollführte in bewundernswerter Ma- 2. N. Rosberg: 177 ten sich allesamt mit Punktgewinnen am Endphase wurde es nach Regenfällen ser Platzierung auch beenden würde; nier einen Slalom zwischen den Mer- 3. S. Vettel: 135 Ziel. Jetzt folgt erst einmal eine reichli- dann noch einmal heiß, doch er fand erst mit den ersten Regentropfen kam cedes, nachdem der Sicherheitswagen 4. V. Bottas: 77 che Sommerpause: zuerst drei Wochen den richtigen Moment für den Wech- er wieder in Fahrt und machte mit den verschwunden war, und wurde dann 5. K. Räikkönen: 76 Abstand vom WettkampfLARES: auf dem Niniejszy Hun- sel auf materiał Zwischenreifen służy (Runde wyłącznie 44) und Williams do einen czytania. kurzen Prozess Powielanie (Runden auch w Wiederstart-Sieger; jakikolwiek während sposób der zabronione. 6. 6. F. Massa: 74 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. garoring in Budapest und anschließend brachte nach insgesamt 52 Runden seine 39 und 41), anschließend stürzte er sich Regenfälle blieb er ähnlich wie Bottas fast einLARES: Monat Entspannung Diese Materialien vor dem Führung sind sicher lediglich zur Ziellinie. zum Lesenin eine bereitgestellt. Verfolgungsjagd auf Hamilton Jegliche eine Vervielfältigung Runde länger auf der Strecke ist strengstensals 9. N. Hülkenberg: untersagt. 24 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Piłka nożna: Szombierki Bytom znów mają problemy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Szombry”LARES: Diese Materialien sind lediglich nad zum Lesen bereitgestellt.przepaścią Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mistrz Polski z 1980 roku i jeden z najbardziej śląskich wśród śląskich klu- zesem innego piłkarskiego klubu z tego bów miniony sezon w roli beniaminka rozgrywek spędził w III lidze. Jednak miasta – Polonii, chce zniszczenia klubu z 96-letnią historią? Czy może powodem jak na nowicjusza tych rozgrywek spisał się zupełnie dobrze, meldując się obecnego zawirowania wokół Szombie- ostatecznie na mecie sezonu 2014/15 na 7. lokacie w gronie 20 zespołów. rek jest dobre zarządzanie tym klubem, co zaowocowało kolejnymi awansami est to największe osiągnięcieLARES: NiniejszySzom- materiałKierownictwo służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.sportowymi. A może problemem oka- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bierek po latach posuchy, co sprawiło, zało się to, że klub w ciągu minionych 8 żeJ w BytomiuLARES: i w samym Diese klubie Materialien zaczęto Szombiereksind lediglich zastanawia zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenslat zanotował aż untersagt. 4 awanse do wyższych LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. marzyć i z optymizmem patrzeć w przy- się, czy klub klas rozgrywkowych, a przy tym spłacił szłość, snując plany rychłego awansu powinien przystąpić większą część starych długów? Czy aby popularnych „Szombrów” do II ligi, powodem obecnej sytuacji nie jest to, a potem może jeszcze wyżej. Niestety do rozgrywek III ligi, że większość z naszego klubu nie popiera optymizm szybko utopiono w morzu skoro nie posiada polityki prowadzonej przez obecne wła- Foto: www.szombierkibytom.com Foto: problemów. Otóż w minionym tygodniu Pomimo udanego sezonu Szombierki Bytom muszą się borykać z ogromnymi problemami. dze miasta? Kierownictwo Szombierek zarząd bytomskiego LARES:klubu poinformo Niniejszy- materiałstabilnego budżetu. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ciekawi też, jakim prawem żąda się dy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wał, że może dojść do sytuacji, w której jaki płynął na spotkaniach, był w naszej na. Wobec powyższych faktów zasadne misji zarządu klubu, wymiany członków zmuszonyLARES: będzie wycofać Diese zespół Materialien z trze- sind lediglich zum Lesenocenie bereitgestellt. swoistym „szantażem”. Jegliche Począt- jest, Vervielfältigung że kierownictwo Szombierek ist zasta strengstens- niezależnego Stowarzyszenia untersagt. – nawet LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cioligowych rozgrywek! kowo wymagano wprowadzenia swo- nawia się, czy klub powinien przystąpić wykluczenia członków Stowarzyszenia prezydenta i władz miasta Bytomia dla ich ludzi do zarządu Szombierek, a jak do rozgrywek III ligi, skoro nie posiada i przyjmowania innych oraz czy aby Prezydent decyduje? naszego klubu na nadchodzący sezon. okazało się, że nie posiadaliby zgodnie stabilnego budżetu”. w Bytomiu nie pojawił się problem z de- W oficjalnym oświadczeniu, jakie wy- Od maja bowiem do dzisiaj pan prezy- ze statutem większości, to w dniu 1 lip- mokracją? Na te pytania sternicy Szom- dały władze klubu, czytamy: „Zarząd dent nie miał ochoty spotkać się z zarzą- ca 2015 roku dyrektor OSiR w imieniu Trudne pytania bierek oczekują odpowiedzi, a przy tym TS Szombierki z przykrością informuje dem naszego klubu ani prezesem, a ko- prezydenta miasta oznajmił, żeby zarząd Jednocześnie władze Szombierek stanowczo podkreślają, że będą z całych o wystąpieniu zdarzeń, wLARES: wyniku Niniejszy któ- lejne umawiane materiał spotkania służy przesuwano. wyłącznie Szombierek do czytania. podał się do dymisji, Powielanie jeśli zadają w szereg jakikolwiek interesujących, sposób acz trud- zabronione.sił bronić niezawisłości swojego klubu, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. rych powinien wycofać drużynę se- W tym czasie z prezesem klubu spoty- chce na coś liczyć. Pomimo licznych nych pytań. Np. dlaczego zarząd klubu nawet gdyby oznaczało to ponowny start niorówLARES: z rozgrywek Diese III ligi Materialien na sezon kali się sind w imieniu lediglich prezydenta zum dyrektor Lesen pism, bereitgestellt. ponagleń – umowa, która Jegliche obo- ma Vervielfältigungpodać się do dymisji? Dlaczego ist jeststrengstens od klasy B i raz untersagt.jeszcze mozolne wspina- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 2015/2016. Decyzja ta została spowo- Ośrodka Sportu i Rekreacji oraz prezes wiązywała do 30 czerwca 2015 roku, nie szykanowany i szantażowany, a prezydent nie się w piłkarskiej hierarchii w Polsce. dowana brakiem pomocy ze strony Bytomskiego Sportu. Jednak przekaz, została przez dyrektora OSiR przedłużo- Bytomia, który w przeszłości był wicepre- Krzysztof Świerc

Piłka ręczna: Konkretny cel opolskiej Gwardii przed startem Superligi LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. PlanLARES: Diese Materialienprzygotowawczy sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche gotowy Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W minionym sezonie I ligi piłkarzy Gwardia Opole gdzie zagrają między innymi z KPR ręcznych Gwardia Opola spisała się Borodino Legionowo, które jest obok przygotowania opolskiego zespołu drugim tegorocznym fantastycznie, wygrywającLARES: komplet Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wdo jakikolwiek rozgrywek sposób zabronione.beniaminkiem Superligi. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 26 spotkań! Dzięki temu podopiecz- Superligi rozpocznie ni Rafała Kuptela po rocznym poby- Inauguracja 5 września LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungnie tylko od ciężkich ist strengstensNie jesteśmy untersagt. jednak dzisiaj w stanie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cie na zapleczu Superligi (najwyższa treningów i obozów podać terminów tych spotkań, ale jak klasa rozgrywkowa w Polsce) powró- przygotowawczych, informuje kierownictwo opolskiego cili do niej w fantastycznym stylu. klubu – podczas niemal dwumiesięcz- ale również nego okresu przygotowawczego do roz- wycięstwa we wszystkich meczach od rozgrywania serii grywek kilka z tych meczów odbędzie sezonu 2014/15 nie przysłoniły się w Opolu w hali przy ul. Kowalskiej, jednakZ zdroworozsądkowegoLARES: myślenia Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wmeczów jakikolwiek kontrolnych sposób zabronione.o czym kibice Gwardii zostaną stosow- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. władz Gwardii, które zdają sobie sprawę z wymagającymi nie szybko poinformowani, by mogli z tego,LARES: że w nadchodzących Diese Materialien rozgryw- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenswspierać w tych untersagt. meczach swoich pupi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kach Superligi o każdy punkt będzie rywalami. lów. Należy też dodać, że inauguracyjna o wiele trudniej. Do tego każdy z nich seria spotkań rozgrywek Superligi zosta- może być na wagę pozostania w tej klasie nie rozegrana 5 września, a zakończone rozgrywkowej, co zresztą jest głównym zostaną 18 maja przyszłego roku – oby Opolscy szczypiorniści muszą być gotowi nie tylko fizycznie, ale i mentalnie na potyczki w Superlidze. Foto: K. Świderski celem opolskiego teamu. Podobnie jak w Polsce. Mowa o takich teamach jak z pozytywnym skutkiem dla opolskiej to, by nie powtórzyła się sytuacja sprzed Treningi i mecze zów przygotowawczych, ale również Śląsk Wrocław, Górnik Zabrze, Zagłębie drużyny, czego zresztą życzymy też Gór- dwóch lat, kiedy to LARES:po jednorocznym Niniejszy Piłkarze materiał ręczni Gwardii służy przygotowa wyłącznie- od rozgrywania do czytania. serii meczów Powielanie kontrol- Lubin, w a jakikolwiek także młodzieżowa sposób reprezen- zabronione.nikowi Zabrze. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. pobycie w Superlidze gwardziści zostali nia do rozgrywek Superligi rozpoczną nych z bardzo silnymi rywalami, repre- tacja Polski. Gwardziści wystąpią także z niej zdegradowani.LARES: Diese Materialiennie tylko sind od ciężkich lediglich treningów zum i obo Lesen- zentantami bereitgestellt. najwyższej klasy rozgrywek Jegliche w turnieju Vervielfältigung towarzyskim w Puławach, ist strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 28/1214LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sp bereitgestellt.ort Sp Jeglicheort Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 15 Piłka nożna: Mistrzostwa świata kobiet LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NiemkiLARES: Diese Materialien czwarte sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. na świecie Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Na zakończonych w minioną niedzielę mistrzostwach świata kobiet, które Angielki po raz pierwszy w historii po- rozgrywane były w Kanadzie, niemiecka reprezentacja zajęła czwarte konały niemiecki team, bo wcześniej w 5 spotkaniach 4-krotnie górą były nasze miejsce. Trudno to jednak uznać za sukces. dziewczyny, raz zanotowano remis. Tak więc niemiecka bramkarka Nadine An- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ym bardziej że naLARES: ten turniej Niniejszy nasza materiałJeżeli ktoś sądził, służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.gerer z czwartym miejscem na mundialu drużyna jechała jako lider rankin- pożegnała się z reprezentacją Niemiec, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. guT FIFALARES: i upatrywano Diese w niej Materialien jednego żesind limit lediglich nieszczęść zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdla której wystąpiła untersagt. w 146 meczach. z głównych faworytów do wywalczenia w spotkaniu z USA złotego medalu – po raz trzeci w histo- Niemki wyczerpały, Po meczu powiedziały: rii. Tezę tę zdawały się też potwierdzać Silvia Neid, selekcjoner reprezentacji Nie- osiągnięcia niemieckiej klubowej piłki to się srodze pomylił, miec: – Mecz z Angielkami był bardzo nożnej kobiet oraz potężna Bundesliga, bo w meczu o trzecie zacięty, emocjonujący, przeważałyśmy która sprawia, iż nie jest przypadkiem, i wypracowałyśmy sobie wiele okazji LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. że kobiecą Ligę MistrzówLARES: trzy razy Niniejszy z rzę- materiałmiejsce przeciwko służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.do strzelenia gola. Niestety nie wyko- du w minionych sezonach wygrywały Anglii pech wciąż rzystaliśmy żadnej z wypracowanych LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. niemieckieLARES: kluby: dwukrotnieDiese Materialien VfL Wol- byłsind z naszymi lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenssytuacji, rażąc nieskutecznością.untersagt. Trzeba fsburg (2013, 2014) i 1. FFC Frankfurt! jednak dodać, że angielski zespół wy- dziewczynami. śmienicie się bronił i czekał na swoją Było OK szansę, a tę otrzymał w postaci rzutu Długo też wydawało się, że nasza karnego i ją wykorzystał. Gratuluję drużyna będzie grała w Kanadzie o naj- Dla selekcjonerki reprezentacji Niemiec Sylvie Neid kanadyjskie mistrzostwa świata w piłce możnej kobiet nie były rywalkom zwycięstwa, bo uważam, wyższą stawkę. Niemki bowiem pewnie lekcjonerka niemieckiej drużyny Sylvia do końca udane. Foto: Mo4jolo/Wikipeida że skoro nie dały sobie strzelić ani jednej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. przebrnęły fazę grupową,LARES: a następnie Niniejszy Neid i materiałbramkarka Nadine służy Angerer, wyłącznie która do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.bramki, a same trafiły do naszej siatki, w 1/8 finału rozgromiły 4-1 Szwedki, apelowała do koleżanek o poprawę tych podyktowała rzut karny dla Amerykanek wciąż był z naszymi dziewczynami. to wygrały zasłużenie. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. które zaliczaneLARES: były Diese i są do najlepszychMaterialien elementów sind w grze.lediglich Z jakim skutkiem? zum Lesenza faul bereitgestellt. na Morgan, choć do przewinienia Jegliche Trzeba Vervielfältigung jednak uczciwie dodać, istże nasz strengstens Nadine Angerer, bramkarkauntersagt. reprezentacji kobiecych reprezentacji piłkarskich doszło przed polem karnym niemieckiej zespół trochę mu pomógł, bo przez 120 Niemiec: – Nie mogę niczego zarzucić na globie. Z kolei w ćwierćfinale w serii Brak szczęścia drużyny! Tego prezentu nie zaprzepaściła minut meczu o brązowy medal ekipa moim koleżankom, które w trakcie ca- rzutów karnych Niemki okazały się lep- Jak pokazała praktyka – z nie najlep- Lioyd, która wyprowadziła USA na pro- Sylvii Neid była przez niemal 90 pro- łego turnieju dawały z siebie absolutnie sze od Francji! To spotkanie określane szym, co pokazało już spotkanie półfi- wadzenie. Od tego momentu Niemki cent meczu w natarciu, obstrzeliwując wszystko. Być może jednak, gdybyśmy było jako przedwczesny finał, bo „trój- nałowe z USA. W tym meczu jednak zażarcie szturmowały bramkę rywalek, angielską bramkę ze wszystkich stron. były skuteczniejsze, potrafiły choćby kolorowe” do tego meczu prezentowały podopieczne Sylvii Neid zaprezentowały nie poświęcając już tyle uwagi swojej Gole jednak nie padały, co w olbrzymim w połowie wykorzystywać stwarzane się na kanadyjskich mistrzostwach naj- się korzystniej niż w konfrontacji z Fran- defensywie. Efekt? Bardzo dobrze grająca stopniu było zasługą fantastycznie in- przez siebie sytuacje bramkowe, to gra- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. korzystniej. Do tegoLARES: było to spotkanie Niniejszy cją, grały materiał też dokładniej służy i zdecydowa wyłącznie- w tym do meczu czytania. drużyna USA Powielanie w 84. min terweniującej w jakikolwiek między słupkami sposób „lwic” zabronione.łybyśmy w finale. Tak jednak nie było, pierwszej i trzeciej drużyny w rankingu nie ofensywniej, ale w przeciwieństwie wykorzystała lukę w niemieckiej obronie, Bardsley, a do tego, kiedy wydawało się, a skoro nie potrafiłyśmy celnie strze- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. FIFA. WLARES: tym spotkaniu Diese jednak Materialien w grze do potyczki sind z Francuzkamilediglich tym zum razem Lesen podwyższając bereitgestellt. na 2-0 (O’Hara) i Jeglicheustalając że oVervielfältigung zajęciu trzeciego miejsca istna tym strengstens lać do bramek untersagt. drużyn przeciwnych, naszych dziewczyn można było już naszym brakowało szczęścia. Między wynik półfinałowej rywalizacji. turnieju rozstrzygnie seria rzutów kar- to wracamy z Kanady bez medalu. dostrzec pewne mankamenty, przede innymi w sytuacjach podbramkowych, nych, do akcji wkroczyła pani sędzia Mamy jednak bardzo młody zespół, wszystkim brak koncentracji, niezdecy- a kulminacja nieszczęść nastąpiła w 60. Pecha ciąg dalszy z Korei Południowej, która w 108. minu- który już dzisiaj jest w stanie pokonać dowanie w sytuacjach podbramkowych min, kiedy to najskuteczniejsza niemiec- Jeżeli ktoś sądził, że limit nieszczęść cie pojedynku podyktowała kontrower- każdą drużynę na świecie, i to jest po- oraz zbyt dużo niedokładności w roz- ka zawodniczka, Sasić, przy stanie 0-0 nie w spotkaniu z USA Niemki wyczerpa- syjny rzut karny dla Anglii. Z prezentu wód do optymizmu przed kolejnymi grywaniu ataku pozycyjnego. Zresztą wykorzystała rzutu karnego. Do tego 9 ły, to się srodze pomylił, bo w meczu skorzystała Williams, która pewnie meczami i turniejami. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. na te elementy zwracałaLARES: też uwagę Niniejszy se- min później materiał rumuńska służy arbiter spotkania wyłącznie o trzecie do miejsce czytania. przeciwko Powielanie Anglii pech wykorzystała w jakikolwiek jedenastkę. Dzięki sposób temu zabronione. Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wokół niemieckiego futbolu

„Pizza” chce zostać tacji zapłacić 7,5 miliona funtów. Kwota Kontrakt reprezentanta Peru, 36-let- ta może jednak okazać się za skromna niego Claudio Pizarro z Bayernem Mo- jak na tej klasy rozgrywającego, ale... LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nachium dobiegł końca,LARES: ale zawodnik, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.z drugiej strony 31-letni Schweinsteiger który jest najskuteczniejszym obco- najlepszy okres ma już za sobą i lepszy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. krajowcemLARES: w historii Diese Bundesligi Materialien (176 sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenszapewne już nie untersagt. będzie. „Czy odejdę bramek) nie chce opuszczać Niemiec, z Bayernu? Nie mam żadnego musu, twierdząc: „Pozostanie w Niemczech, wiem, co monachijski klub dla mnie a przede wszystkim w Monachium, by- znaczy i co ja znaczę dla niego. Znamy łoby dla mnie idealnym rozwiązaniem. się doskonale i wiemy, jakie są nasze Miałem już kilka ofert z Bundesligi, ale oczekiwania. Ja na pewno chcę pograć czekałem do ostatniej chwili, ponieważ jeszcze 3–4 lata na najwyższym pozio- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. naprawdę chciałem LARES:zostać w Bayernie. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.mie” – powiedział „Schweini”. Tak się jednak nie stało i stąd będę roz- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ważał LARES:inne oferty. Diese Mam trzech Materialien synów, sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensGeis w Gelsenkirchen untersagt. którzy urodzili się i dorastali w Niem- Johannes Geis został nowym za- czech. Mają 15, 13 i 9 lat i dlatego chcę wodnikiem FC Schalke 04, wiążąc się zaoferować im szansę na stabilizację. z teamem z Gelsenkirchen do czerwca Claudio Pizarro mieszkał m.in. w Bremie, Londynie, Limie, ale najlepiej czuje się W nadchodzącym sezonie reprezentant Niemiec Lukas Podolski będzie bronił barw Poza tym mają za sobą już kilka przepro- 2019 roku. Reprezentant Niemiec do lat w Monachium i tu chce zostać na stałe. Foto: Magnus Manske/Wikipedia Galatasaray Stambuł. Foto: Football.ua/Wikipedia wadzek, a ja i cała moja rodzina po pro- 21 jest wychowankiem SpVgg Greuther stu kocham Monachium. To cudowne miejscu należy jednak zadać pytanie, czy ry klub zdecyduje się Antonio, jeszcze dla fanów ekipy z Nadrenii jest jednak Fürth, ale w lipcu 2013 roku Mainz 05 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. miasto, położone bliskoLARES: jezior i Niniejszygór”. „Poldi” materiał jest wart tej sumy, służy bo ostatnie wyłącznie pół nie wiem. do czytania.Jednak szanse WolfsburgaPowielanie to, że w okres jakikolwiek transferowy trwa sposób jeszcze zabronione.zdecydowało się go wykupić, jak się roku spędził na wypożyczeniu z Arsenalu w tej konfrontacji są naprawdę spore, dziesięć tygodni, i w tym okresie, jak okazało – z dużym pożytkiem, bo w za- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Jojić „kozłem”LARES: Diese MaterialienLondyn sind do Interu lediglich Mediolan, zumgdzie po Lesen- bo Rüdiger bereitgestellt. przede wszystkim Jegliche chciał- zapewnia Vervielfältigung Max Eberl, dyrektor sportowy ist strengstens kończonym przed untersagt. miesiącem sezonie Za sumę 3 milionów euro repre- dobnie jak w ekipie „kanonierów” stał się by zostać w Niemczech”. Obrońca ten Borussii, władze tego klubu będą czujne ten środkowy rozgrywający rozegrał zentant Serbii Milos Jojić przeniósł się rezerwowym. Lukas Podolski transferem ma na swoim koncie sześć występów i aktywne. Warto dodać, że w tym se- komplet 34 meczów w Bundeslidze dla z Borussii Dortmund do 1.FC Köln. nad Bosfor nie jest do końca zachwy- w pierwszej reprezentacji Niemiec, zonie ekipa z Mönchengladbach będzie 1.FSV i zdobył w nich cztery bramki, Z popularnymi „kozłami” zawodnik cony, a w wywiadach wręcz podkreślał, a w ekipie VfB Stuttgart wystąpił łącz- reprezentowała Bundesligę w Cham- dorzucając do tego cztery asysty. „Jestem ten związał się kontraktem obowiązu- że chciałby zostać w Arsenalu. Jednak nie 66 razy. Dodajmy, że zanim trafił pions League. zachwycony faktem, że będę mógł bro- jącym obie strony przez najbliższe cztery trener londyńczyków Arsene Wenger do Stuttgartu, występował w teamie nić barw tak potężnego klubu, jak FC lata. Przypomnijmy: 23-letni Milan Jo- nie widzi dla niego miejsca w składzie: Borussii Dortmund. Co zrobi „Schweini”? Schalke 04, który należy do absolutnej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jić trafił do BundesligiLARES: w styczniu Niniejszy 2014 „Szkoda, materiał bo Arsenal to służy wielki klub, wyłącznie któ- do czytania. PowielanieOd w kilku jakikolwiek miesięcy niemieckie sposób media zabronione.szpicy najlepszych klubów w Niemczech roku, kiedy to zmienił Partizan Belgrad remu mógłbym się przydać, i chętnie Favre nie wyklucza informują, iż przyszły sezon może być i Europie” – powiedział Johannes Geis. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. na BorussięLARES: Dortmund, Diese w barwach Materialien któ- pozostałbym sind wlediglich tym klubie na zum kolejny Lesen Obecnie bereitgestellt. kadra Borussii Mönchen Jegliche- ostatnim Vervielfältigung dla Bastiana Schweinsteigera ist strengstens untersagt. rej rozegrał 29 meczów, licząc wszystkie sezon” – powiedział Podolski i dodał: gladbach liczy 26 piłkarzy, ale trener w barwach Bayernu Monachium, w któ- Chilijczyk „aptekarzem”? rozgrywki – Bundesligę, Ligę Mistrzów „Przede mną jeszcze wiele lat gry w pił- „źrebaków” Lucien Favre zapewnia, rym występuje od 2002 roku. Tymcza- Bayer Leverkusen stanął w konku- i Puchar Niemiec. W spotkaniach tych kę, jest we mnie też ciągły głód futbolu”. że skład jest obecnie bardzo młody i być sem sam zainteresowany przyznał, że nie ry z Arsenalem Londyn o pozyskanie Serb zdobył cztery bramki. Jednak mi- może pomimo przeprowadzenia kilku chce podejmować pochopnych decyzji Charlesa Aranguiza, który w teamie „ap- niony sezon niemieckiej ekstraklasy był Szanse Wolfsburga transferów będzie wymagał wzmocnień. odnośnie do swojej przyszłości, ponie- tekarzy” ma zastąpić Gonzalo Castro, dla tego piłkarza dużym rozczarowa- Reprezentant Niemiec Antonio Rüdi- „Straciliśmy Maksa Kruse, Christopha waż zamierza jeszcze kilka lat pograć który odszedł do Borussii Dortmund. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. niem, bo w trakcie rozgrywekLARES: stałNiniejszy się ger prawdopodobnie materiał służytego lata wyłączniezamieni Kramera, do Filipaczytania. Daemsa Powielaniei Thorbena na wysokim w jakikolwiek poziomie. Dla nikogosposób nie zabronione.Aranguiz wystąpił cztery razy w repre- głębokim rezerwowym, przez co na mu- VfB Stuttgart na FC Chelsea Londyn Marksa, a w zamian pozyskaliśmy Jo- jest jednak tajemnicą, iż reprezentant zentacji Chile podczas ubiegłorocznego LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. rawie wLARES: meczach o Diese ligowe punkty Materialien poja- lub VfL sind Wolfsburg, lediglich które zaciekle zum wal Lesen- sipa Drmicia, bereitgestellt. Larsa Stindla oraz Jegliche mło- Niemiec Vervielfältigung bierze pod uwagę przeprowadz ist strengstens- mundialu w Brazylii untersagt. i zdobył jednego wił się jedynie 6 razy. czą o tego piłkarza. 22-letni środkowy dego Nico Elvediego do obrony. Czy kę do klubu porównywalnie silnego jak gola, konkretnie w meczu z byłymi mi- defensor zainteresował mocno mistrzów to wystarczy na trudy zbliżającego się mistrz Niemiec, a najbardziej zaintereso- strzami świata – Hiszpanią, który za- „Poldi” nad Bosfor Anglii, którzy dostrzegają w nim spory sezonu? To się okaże podczas jednostek wany jego pozyskaniem jest Manchester kończył się wygraną drużyny z Ameryki Urodzony w Gliwicach reprezen- potencjał, wart zainwestowania kon- treningowych i sparingów, ale faktem United. Zespołem tym dowodzi Louis Południowej 2-0. Zdaniem niemieckich tant Niemiec Lukas Podolski w nad- kretnej sumy. Agent zawodnika Sahr jest, że w tym momencie mamy bardzo Van Gaal, który pracował ze „Schwei­ mediów szanse na sprowadzenie tego chodzącym sezonie będzie piłkarzem Senesie na razie jednak dyplomatycznie młodą kadrę”. A opuścić ją mogą jesz- nim” w latach 2009–2011, kiedy był tre- piłkarza na BayArena są bardzo duże, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Galatasaray Stambuł.LARES: Mistrzów Niniejszy Turcji odmawia materiał włodarzom służyze Stamford wyłącznie Brid- cze Peniel do Mlapa czytania. i Amin Younes, Powielanie którzy nerem w bawarskiego jakikolwiek giganta, sposób i nadal się zabronione.a obie strony prowadzą obecnie inten- sprowadzenie do siebie mistrza świa- ge, mówiąc: „Wiemy o zainteresowaniu mają być wypożyczeni, niepewna jest też z nim przyjaźni. Ponoć angielski klub sywne rozmowy. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ta kosztowałoLARES: 4 miliony Diese euro. Materialien W tym »The sindBlues« oraz lediglich Wolfsburga, zumale na któ Lesen- przyszłość bereitgestellt. Branimira Hrgoty. NadziejąJegliche chce Vervielfältigung za kapitana niemieckiej reprezen ist strengstens- untersagt.Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

16LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Alle rlbereitgestellt.ei Ró Jeglicheżności Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10. – 16. Juli 2015 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schwarz Rot Gold Pinnwand LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieQ wQDie jakikolwiek Ikone der Volksmusik sposób endlich zabronione.QQTraumhafte Taufe: Prinz Williams LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. in Oppeln: Der Wunsch von Heino, endlich und Herzogin Kates Tochter Charlotte wurde ChurchLARES: Diese MaterialienAus sind lediglichdem Nähkästchen…zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheeinmal Vervielfältigung in Oberschlesien ein Konzert ist zu gestrengstens- zwei Monate nach untersagt. ihrer Geburt getauft. Der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. b der Saison 2017/18 werden kleine Bruder George und die Prinzessin sind Adie Spieltage der Fußball- für ihre Eltern alles. Trotz ihrer Hofbedienste- Bundesliga noch mehr zerstückelt ten verlässt sich Kate nur auf ihre Kenntnis- als bislang bereits. Dann sollen se. Ob das Schieben des Kinderwagens, das auch an Montagabenden um 20:15 Beruhigen der kleinen Prinzessin oder die Uhr sowie SonntagmittagLARES: um 13:30 Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.zahlreichen Gespräche mit deren Brüderchen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. George... Das alles lässt sich die Herzogin Uhr SpieleLARES: angepfiffen Diese werden. Materialien Die sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnicht nehmen. Die untersagt. Taufe wurde im engsten LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. weitere Aufhebung jeder Tagesstruk- Kreis der Familie gefeiert. tur durch die moderne Gesellschaft bietet dabei ganz neue Vermark- QQ„Meine Mutter ging anschaffen“: tungschancen. Wie wäre es mit z.B. Das Geständnis kam letztens vom Baller- mit Kooperationsverträgen mit den mann-Sänger Willi Herren. Der Sänger teilt

Kirchen? Auf zu „After-Church- ger1axg/Wikipedia Foto: Sportevents“. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieben, w wird jakikolwiek dieses Jahr am 16. sposób August im zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Till Scholtz-Knobloch Oppelner Amphitheater dank der Künstler- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Norbert Nieslony Foto: agentur Vervielfältigung Piosenka Plus wahr. E xtraist zum strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 50jährigen Bühnenjubiläum wird uns Heino Werbung / Reklama mit allen seinen Kult-Schlagern verzaubern. „Blau blüht der Enzian“ und natürlich das Wettbewerbsentscheidung: „Schlesierlied“ sind nur einige seiner Titel, die die Zuschauer hören werden. Bei der Was kann Ihr Vater am besten? Oppelner SKGD, dem DFK Schlesien in Rati- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniebor w und jakikolwiek auf www.piosenka-plus.pl sposób kann zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese MaterialienPobyt sind w lediglich Hotelu zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheman Vervielfältigung noch Tickets ergattern. ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQEin „nasses“ Konzert: 60.000 Zu-

schauer im Olympiastadion Berlin warteten Avda/Wikipedia Foto: Dębowe Wzgórze wygrała: auf dieses Konzert schon seit langer Zeit. gerne Privates der Öffentlichkeit mit. Dass Helene Fischer war mit ihrer „Farbenspiel“- seine Mutter anschaffen ging, erfuhr er Tournee auch den Fans aus Polen so nah, selbst erst vor nicht ganz einem Monat. Sein LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniedoch w das jakikolwiek Konzert am vergangenem sposób Sonntag zabronione.Vater, ein Boxer, hat ihm, als er noch ein Kind LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ewa Suchińska musste vorzeitig abgebrochen werden. Trotz war, verschiedene Prostituierte als Tanten MeinerLARES: Meinung Diese nach kann Materialien mein Vater alles, wassind möglich lediglich ist, aber in zum einer Sache Lesen bereitgestellt. JeglicheRegen, Vervielfältigung Blitz und Donner meisterte ist Fischer strengstens vorgestellt. Dass eruntersagt. jedoch mit diesem Mi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. den Auftritt blendend. Doch dann kam die lieu so verbunden ist, wusste er nicht. Jetzt ist er der beste! Wenn mein Handy kaputt ist, gehe ich zum Papa. Dann wirft er Wetterwarnung, wegen der die Schlager- macht er seine „Milljö- Kieztour“ durch alles weg und kommt nach oben zu mir. Nach einer Stunde ist mein Handy wie sängerin ihr Konzert abbrechen musste. Sie verschiedene Bordelle Deutschlands. Der neu und ich kann wieder chatten. Wenn mein Vater nicht da wäre, dann hätte ich hat aber versprochen, dass sie wieder nach Papa hat ihm die Wahrheit gesagt, weil er ein chaotisches Leben. Ich liebe meinen Papa und er ist der Beste auf der Welt! Ewa z tatą Sebastianem Berlin kommt. Nun heißt es wieder auf den jetzt das richtige Alter dafür hat. Termin warten. Gratulujemy i prosimyLARES: o kontakt Niniejszy z redakcją (tel. materiał 77 4 546 556) służy celem omówieniawyłącznie dostarczenia do czytania. zaproszenia. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.QQPlötzlich getrennt: Zur Freude vie- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheQ VervielfältigungQExtrem dünn: Das deutsche ist Foto strengstens- ler trennten sich lautuntersagt. Medien Fussballstar LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hotel l restauracja l SPA l bajlandia l chata grillowa modell türkischer Abstammung Kader Loth Rafael van der Vaart und Sabia Boulahrouz. 8192 wird immer dünner. Wie die Promiflash Da sie sich immer Arm in Arm gezeigt hatten und die letzte Zeit nichts voneinander hö- Usługi ren ließen, ging das an den Paparazzi nicht Achtung!!! unbemerkt vorbei. Ein Familienmitglied des Pogrzebowe LKW-Fahrer (CE) und Busfahrer (DE) Stars äußerte sich dazu gegenüber der nie- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.derländischen TV-Sendung „Shownieuws“. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sprowadzanie ab sofort in Thüringen/Deutschland gesucht. Die Familie versteckt ihre Freude zum Liebes- zmarłychLARES: Diesez zagranicy Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensAus nicht. Den Grund untersagt. hat der Kicker seiner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kenntnisse der deutschen Sprache in Wort und Schrift, Fahrerkarte und Führerschein mit Eintrag 95 Familie jedoch nicht verraten. Da Rafael jetzt Załatwianie formalności sind nötig. Wir zahlen Stundenlohn, Spesen, An- und Abfahrtgeld, Urlaubs- und Weihnachtsgeld, einen Neustart in Sevilla probiert, ist es eine Opieka nad grobami Sonn-, Feiertags- und Nachtzuschläge. Ein deutscher unbefristeter Arbeitsvertrag ist möglich. gute Gelegenheit, alleine in die Zukunft zu Bewerbungen unter: starten. Machnik N. FAHRZEIT GmbH & Co. KG. Foto: Incognito Foto: QQIn Ruhe schwanger: Bislang pos- Ozimek, SchodniaLARES: Nowa, Niniejszy1765 materiał służy wyłącznieJohannesstraße 112 do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. www.machnik.ozimek.pl D-99084 Erfurt berichtet, gibt es Gerüchte, dass sie mager- tete die DSDS-Zweite von 2013 Lisa Wohl- süchtig sein soll. Die Silhouette der Berli- gemuth mehrere Babybauchfotos in den Tel./fax:LARES: (077) Diese 46−52−45 Materialien6 sind lediglichoder per zumMail: [email protected], Lesen bereitgestellt. Herr Geyer Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8190 nerin scheint vielen Fans Sorgen zu berei- ten. Durch die letzten Facebook-Fotos des Models kamen nicht ihre neuen Kleider zur Geltung, sondern eben der Strich in der Landschaft. „Ich bin nicht magersüchtig“, schrieb sie auf ihren Bauch und fotografier- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniete sichw jakikolwiekdabei. Das Foto verbreitete sposób sich über zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die sozialen Netzwerke. Viele ihrer Fans Oferujemy:LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichehoffen Vervielfältigung nun, dass sie die Wahrheit istauf ihren strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bauch geschrieben hat. QQLombardis Sorgen: Nach der Ge- burt des Sohnemanns von Pietro Lombardi und Sarah Engels äußerten sich die beiden bislang nicht. Grund dafür ist der gesund- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieheitliche w jakikolwiek Zustand ihres Babys. Dersposób Kleine ist zabronione. Dennis1505/Wikipedia Foto: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. noch weiterhin auf der Herzstation. Pietro öffentlichen Netzwerken. Beim Start in den LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichepostete Vervielfältigung erst letztens bei Facebook ist herzer strengstens- 7. Schwangerschaftsmonat untersagt. traf sie eine LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. greifende Worte an die Fans und seinen Entscheidung: „Ab sofort gibt es keine Ba- Sprössling Alessio: „Im Leben gibt’s nichts bybauchbilder mehr von mir.“ Das teilte sie wichtigeres als die Gesundheit“, schrieb er. den Fans bei Facebook mit und verabschie- Dem Neugeborenen geht es besser, doch dete sich. Sie erklärte auch, dass sie sich die Sorgen bleiben. Mama, Papa und der natürlich, wenn der richtige Zeitpunkt LARES:46-070 Niniejszy Osiny materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieJunior w haltenjakikolwiek in der bisher schwersten sposób Zeit zabronione.kommt, wieder melden werde. Sie will jetzt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ul. Opolska 3a 77 400 98 01, 607 312 555 ihres Lebens fest zusammen. ihr Privatleben genießen. Karolin Trela LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche8114 Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Redaktionsanschrift: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, E-Mail: sw@ Adres redakcji: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, e-mail: Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 WOCHENBLATT.pl wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna [email protected]. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole. Nr indeksu 368202. 0005 7800 0577 Impressum / Stopka redakcyjna Durecka: „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, „Wirtschaft“; Anna Durecka – „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, „Gospodarka”; Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia Kandzia: Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; Klaudia Kandzia Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska 2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung „Kirche und Gesellschaft”. Übersetzung: Andrzej Szypulski. Korrektur: – „Kościół i społeczeństwo”. Tłumaczenia: Andrzej Szypulski. Korekta: des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Nakład/Auflage: 5850 Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. Mokrzycka, [email protected]. Vertrieb, Marketing: Sylwia Kołakowska, Mokrzycka, [email protected]. Sprzedaż, marketing: Sylwia Kołakowska, Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556 Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie Zrealizowano dzięki dotacji MinistraLARES: Administracji i Cyfryzacji Niniejszy [email protected]. materiał służy wyłą[email protected]. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie MinisterstwaLARES: Spraw Zagranicznych Diese Republiki Federalnej Materialien Niemiec. Homepage :sind www.wochenblatt.pl, lediglich Onlineredakteur: Julianezum Preiß LesenStrona internetowa bereitgestellt.: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Jegliche Preiß Ruch SA, Vervielfältigung www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 ist strengstenszwracamy. Redakcja nie odpowiada untersagt. za treść ogłoszeń. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.