Czy "Morderstwa Dla Honoru" to Po Prostu Przemoc Domowa?
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Czy „morderstwa dla honoru” to po prostu przemoc domowa? Autor tekstu: Phyllis Chesler Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska Kiedy w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie mąż zabija żonę lub córkę, zbyt często przedstawiciele prawa zaliczają sprawę do przemocy domowej. Morderstwo jest morderstwem; religia nie jest tu istotna. Morderstwa dla honoru są jednak inne niż maltretowanie żony i dzieci. Analiza ponad pięćdziesięciu morderstw dla honoru pokazuje, że różnią się one znacznie od bardziej powszechnej przemocy domowej [ 1 ] Muzułmańskie organizacje często argumentują, że morderstwa dla honoru nie mają nic wspólnego z islamem i że rozróżnianie między tymi zabójstwami a przemocą domową jest dyskryminacją. Tło i zaprzeczanie Rodziny, które zabijają dla honoru, grożą dziewczynkom i kobietom, jeśli te odmawiają zasłaniania włosów, twarzy lub ciał, albo zachowują się jak służące; malują się lub noszą zachodnie ubrania; wybierają przyjaciół wyznających inną religię; odmawiają zgody na zaaranżowane małżeństwo; starają się o rozwód z brutalnym mężem; wychodzą za mąż wbrew woli rodziców; lub zachowują się w sposób uważany za zbyt niezależny, co może oznaczać wszystko: od prowadzenia samochodu do spędzania czasu poza domem i rodziną. Fundamentaliści wielu religii mogą oczekiwać od swoich kobiet pewnych z tych rzeczy, ale nie wszystkich. Kiedy jednak kobiety odmawiają podporządkowania, żydzi, chrześcijanie i buddyści znacznie częściej odrzucają je niż je mordują. Muzułmanie jednak zabijają dla honoru, jak to również (rzadziej) robią hindusi i sikhowie. Population Fund ONZ-u ocenia, że co roku zabitych zostaje 5 tysięcy kobiet za przyniesienie dyshonoru swoim rodzinom [ 2 ]. Może to być liczba zaniżona. Aamir Latif, korespondent islamistycznej witryny internetowej Islam Online, który pisze często na ten temat, doniósł, że w roku 2007 tylko w prowincji w Pendżab w Pakistanie było 1 261 Amina Said, lat 18 i jej siostra Sarah, lat 17, morderstw dla honoru [ 3 ]. Pakistańska organizacja zostały zastrzelone przez ich ojca Yasera pozarządowa, Aurat Foundation, która koncentruje w ich domu w Irving w Teksasie w styczniu się na wzmacnianiu pozycji kobiet, stwierdziła, że 2008 roku. Said był rozgniewany na w roku 2008 liczba morderstw dla honoru „zachodnie obyczaje" córek i przy zabójstwie dochodziła do wielu setek. [ 4 ]. pomagała mu żona, matka dziewczynek. Jest jednak bardzo niewiele badań morderstw Ofiarami morderstw dla honoru są zazwyczaj dla honoru, ponieważ motywacją dla takich nastoletnie córki lub młode kobiety. Inaczej morderstw jest zmycie rzekomej hańby i rodziny niż przy przemocy domowej, nie życzą sobie dalszego ściągania uwagi na ich w morderstwach dla honoru udział bierze wstyd, a więc nie współpracują z badaczami. Często wielu członków rodziny. całkowicie zaprzeczają przestępstwom motywowanym honorem i mówią, że ofiara po prostu zaginęła lub popełniła samobójstwo. Niemniej media coraz częściej zajmują się takimi przestępstwami. Policja, politycy i działaczki feministyczne w Europie i w niektórych krajach muzułmańskich zaczynają traktować je jako poważny problem społeczny. [ 5 ]. Gotowość zajęcia się problemem morderstw dla honoru nie rozciąga się jednak na wiele grup wspierających muzułmanów w Ameryce Północnej. Szeroko publikowane zaprzeczenia tych mieszkających w USA grup są paradoksalne, biorąc pod uwagę debatę na Bliskim Wschodzie. Podczas gdy religijny establishment w Jordanii powiada, że zabijanie dla honoru jest reliktem czasów przed-islamskiej kultury arabskiej, grupy Bractwa Muzułmańskiego w Jordanii publicznie nie zgodziły Racjonalista.pl Strona 1 z 11 się z tym, mówiąc o islamskich nakazach religijnych dla obrony honoru [ 6 ]. Yotam Feldner, badacz z Middle East Media Research Institute, cytuje psychiatrę z Gazy, który opisuje kulturę morderstw dla honoru jako taką, w której mężczyzna powstrzymujący się przed „zmyciem hańby krwią" jest „tchórzem niewartym, by żyć (...) czymś poniżej człowieka". Dlatego też nie jest żadną niespodzianką, że jordański kodeks karny jest dość łagodny wobec morderców dla honoru. Choć morderstwa dla honoru mogą być obyczajem, który pochodzi z pogańskiej, przed- islamskiej przeszłości, powszechnie panuje współczesna, islamska interpretacja prawa religijnego. Jak to ujmuje Feldner: „Niektórzy znaczący uczeni islamscy w Jordanii poszli wręcz dalej oznajmiając, że przestępstwa dla honoru są islamskim nakazem wypływającym z "wartości męskości, za którymi opowiada się islam [ 7 ]. Organizacje wspierające islamistów argumentują jednak, że takie morderstwa nie mają nic wspólnego z islamem ani muzułmanami, że przemoc domowa istnieje we wszystkich wiarach i że określenie „morderstwa dla honoru" stygmatyzuje muzułmanów, których zachowanie niczym nie różni się od zachowania nie-muzułmanów. Na przykład w odpowiedzi na nagłośnione morderstwo dla honoru islamska witryna internetowa SoundVision.com opublikowała artykuł z następującym argumentem: W tym samym miesiącu w Chicago zamordowane zostały cztery inne kobiety (...) Były to: biała, Afro-amerykanka, Latynoska i Azjatka (...) Islam nie jest odpowiedzialny za śmierć [muzułmańskiej kobiety]. Ani chrześcijaństwo nie jest odpowiedzialne za śmierć tych innych kobiet [ 8 ]. W 2007 roku po tym, jak Aqsa Parvez została zamordowana przez swojego ojca za nie noszenie hidżabu (nakrycia głowy), Sheila Musaji napisała w „American Muslim": „Chociaż to z pewnością jest przypadek przemocy domowej (...) morderstwa dla 'honoru" są nie tylko problemem muzułmańskim i nie ma w tym żadnego 'honoru'" [ 9 ]. Mohammed Elmasry z Canadian Islamic Congress także odrzuca te tezę: „Nie chcę, by społeczeństwo myślało, iż jest to kwestia muzułmanów bądź imigrantów. Jest to kwestia nastolatków" — powiedział [ 10 ]. Od zaprzeczeń aż huczy. W 2008 roku, kiedy Kandeela Sandal została w Atlancie zamordowana dla honoru przez swojego ojca, ponieważ chciała rozwodu, Ajay Nair, prodziekan d/s wielokulturowości w Columbia University powiedział mediom, że „większość południowo azjatyckich społeczności w Stanach Zjednoczonych" ciszy się „cudownymi" stosunkami rodzinnymi i dodał: „To nie jest rozprzestrzeniony problem w społecznościach południowo azjatyckich. Problemem jest, jak sądzę, przemoc domowa, a ta istnieje we wszystkich społecznościach" [ 11 ]. W październiku 2008 roku Mustafa Carrol, dyrektor Council of American-Islamic Relations (CAIR), oddział w Dallas, zaprzeczył, by osławione morderstwo dla honoru w Dallas, tak zaklasyfikowane przez FBI, miało jakikolwiek związek z islamem: „Jeśli o nas chodzi, to dopóki motyw nie zostanie udowodniony w sądzie, dopóty jest to zwykłe zabójstwo". I dodał: „Wśród nas (muzułmanów) nie ma rynku na zazdrosnych mężów (...) ani na przemoc domową (...). To nie należy do islamskiej kultury" [ 12 ], Badania przypadków wskazują na coś innego. Przemoc domowa kontra morderstwa dla honoru Przemoc domowa jest znaczącym problemem w Stanach Zjednoczonych. W latach od 1989 do 2004 z rąk ludzi im bliskich zginęły 21 124 kobiety; w tym samym okresie z powodu przemocy w rodzinie zginęło 8 997 mężczyzn [ 13 ]. Ponieważ Department of Justice nie podaje wieku, religii, przynależności etnicznej ani statusu imigracyjnego ani ofiar, ani morderców, nie wiadomo jaką proporcję stanowią tu morderstwa związane z honorem. Unni Wikan, antropolog społeczny i profesor uniwersytetu w Oslo definiuje morderstwo dla honoru jako „morderstwo dokonane na zlecenie rozszerzonej rodziny, aby przywrócić honor po tym, jak rodzina została okryta hańbą. Z reguły podstawową przyczyną jest pogłoska, że jakiś żeński członek rodziny zachowuje się w niemoralny sposób" [ 14 ]. Choć morderstwa dla honoru stanowią zaledwie ułamek sumy przemocy domowej w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, są one odrębnym zjawiskiem (Patrz tabela 1). Badanie z 2008 roku przeprowadzone przez zespół z siedzibą w Massachusetts stwierdziło, że „chociaż imigranci stanowią około 14 procent populacji stanu, (niemniej) odpowiadają za 26 procent z 180 śmierci spowodowanych przemocą domową w latach 1997-2006" [ 15 ]. Lenore Walker, autorka książki The Battered Woman Syndrome [ 16 ], zgadza się, że fundamentalistyczni imigranci bardzo ściśle kontrolują i pilnują swoich kobiet. „Przy istniejących surowych regułach, jest wiele powodów, by je zabić". Walker potwierdziła różnice między ofiarami i sprawcami w morderstwach dla honoru i zwykłej przemocy domowej: W zwykłej przemocy domowej z udziałem ludzi Zachodu bardzo rzadko zdarza się, by bracia zbijali siostry lub kuzyni płci męskiej zabijali kuzynki. Choć zachodzi maltretowanie dzieci i ojcowie mogą zabić niemowlęta lub małe dzieci, bardzo rzadko ojcowie z Zachodu zabijają swoje nastoletnie córki" [ 17 ]. Istnieją inne rozbieżności. Walker zaobserwowała, że mężczyźni Zachodu mają większą tendencję do zabijania małych chłopców w swojej rodzinie niż małych dziewczynek. „Kobiety w depresji poporodowej zabijają swoje niemowlęta, a mężczyźni mogą zabijać niemowlęta potrząsając nimi gwałtownie- wyjaśnia ona.- Nie słyszałam o żadnych bijących rodzinę mężczyznach, którym bracia, kuzyni czy inni członkowie rodziny pomogli popełnić morderstwo. Czasami krewni mężczyzny mogą być w domu, kiedy on morduje, ale jest to bardzo rzadkie" [ 18 ]. Prasa donosiła o całym szeregu morderstw dla honoru w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Europie. Te przypadki pokazują, że te przestępstwa są przede wszystkim przestępstwami muzułmanów wobec muzułmanek. (Patrz tabela 2 i tabela 3). Ofiarami są zazwyczaj córki nastoletnie lub nieco powyżej 20 lat. Żony rzadziej padają ofiarą. Inaczej też niż w przemocy domowej na Zachodzie,