Adroddiad blynyddol Annual report 2015-16 Yn cefnogi elusennau, gwirfoddolwyr a chymunedau Supporting charities, volunteers and communities www.wcva.org.uk Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru Wales Council for Voluntary Action represents, (WCVA) yn cynrychioli, cefnogi a datblygu campaigns for, supports and develops mudiadau gwirfoddol, grwpiau cymunedol a voluntary organisations, community action Cynnwys gwirfoddolwyr yng Nghymru, ac yn ymgyrchu and volunteering in Wales. We represent the drostynt. Rydym yn cynrychioli’r sector ar lefel sector at UK and national level, and together Contents genedlaethol ac ar lefel y DU, ac ynghyd ag ystod with a range of specialist agencies, county o asiantaethau arbenigol cenedlaethol, cynghorau voluntary councils, volunteer centres and other gwirfoddol sirol, canolfannau gwirfoddol ac development agencies, we provide a support Y flwyddyn yn gryno 4 The year in brief asiantaethau datblygu eraill, rydym yn darparu structure for the third sector in Wales. We have strwythur cymorth ar gyfer trydydd sector Cymru. over 3,000 members, and are in touch with Adroddiad y Cadeirydd 6 Chair’s report Mae gennym dros 3,000 o aelodau, ac rydym yn many more organisations through a wide range Adroddiad y Brif Weithredwraig 8 Chief Executive’s report cysylltu â nifer mwy o fudiadau drwy ystod eang of national and local networks. Dinasyddion gweithgar 10 Active citizens o rwydweithiau cenedlaethol a rhanbarthol. Trydydd sector ffyniannus 17 A thriving third sector Cyflawni newid 21 Achieving change Lein Gymorth WCVA WCVA Helpdesk Grantiau, contractau, a benthyciadau 30 Grants, contracts, and loans 0800 2888 329 0800 2888 329 Enillwyr ein gwobrau ni 34 Our award winners www.wcva.org.uk www.wcva.org.uk Aelodau’r Bwrdd WCVA a chynghorwyr 38 WCVA Board members and advisers Datganiad ariannol cryno 40 Summarised financial statements Aelodau WCVA 50 WCVA members Prif Swyddfa WCVA Swyddfa’r Canolbarth WCVA Head Office Mid Wales Office T yˆ B a l t i g 2 Parc Gwyddoniaeth Baltic House 2 Science Park Sgwâr Mount Stuart Cefn Llan Mount Stuart Square Cefn Llan Caerdydd Aberystwyth Cardiff Aberystwyth CF10 5FH Ceredigion CF10 5FH Ceredigion Ffôn 0800 2888 329 SY23 3AH Tel 0800 2888 329 SY23 3AH Ffacs 029 2043 1701 Ffôn 0800 2888 329 Fax 029 2043 1701 Tel 0800 2888 329 Minicom 0808 1804080 Ffacs 01970 631121 Minicom 0808 1804080 Fax 01970 631121 [email protected] Minicom 0808 1804080 [email protected] Minicom 0808 1804080 [email protected] [email protected] Swyddfa Gogledd Cymru North Wales Office Neuadd Morfa Morfa Hall Stryd y Baddon Bath Street Y Rhyl Rhyl LL18 3EB LL18 3EB Ffôn 0800 2888 329 Tel 0800 2888 329 men Ffacs 01745 357541 Fax 01745 357541 on t W ir v a l n e E s Minicom 0808 1804080 Minicom 0808 1804080 A m u r [email protected] [email protected] g m y l y c h e d d C Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru, Prif Swyddfa – Wales Council for Voluntary Action, Head Office – Tyˆ Baltic, Sgwâr Mount Stuart, Caerdydd CF10 5FH Baltic House, Mount Stuart Square, Cardiff CF10 5FH Rhif elusen gofrestredig 218093. Registered charity number 218093. Cwmni cyfyngedig drwy warant 425299. Company limited by guarantee 425299. Lluniau’r clawr: detholiad o luniau o gystadleuaeth ffotograffiaeth Cover photos: a selection of photographs from WCVA members’ Tachwedd 2016 November 2016 aelodau WCVA 2016 photography contest 2016. Mae WCVA yn croesawu gohebiaeth yn Gymraeg. Byddwn WCVA welcomes receiving correspondence in Welsh. We Clocwedd o’r chwith uchaf: Clockwise from top left: yn ateb gohebiaeth a geir yn Gymraeg, yn Gymraeg. Ni fydd will respond to correspondence received in Welsh, in Welsh. • Innovate Trust (derbyniwyd canmoliaeth uchel) – • Innovate Trust (highly commended) – gohebu yn Gymraeg yn arwain at oedi. Corresponding in Welsh will not lead to delay. Diwrnod Chwilota ym Merthyr Mawr. Foraging Day at Merthyr Mawr. • Tîm Cefnogi Ieuenctid Ethnig (EYST) ENILLYDD – gwirfoddolwyr • Ethnic Youth Support Team (EYST) WINNER – volunteers digging yn cloddio ym mhroject amgylcheddol ‘Down to Earth’. in at environmental project ‘Down to Earth’. • Canolfan y Dechnoleg Amgen (derbyniwyd canmoliaeth uchel) -– • Centre for Alternative Technology (highly commended) – www.facebook.com/ http://wcva.tumblr.com Catherine, un o wirfoddolwyr CAT, yn gofalu am y salad gwanwyn, Catherine, one of CAT’s volunteers, busy tending to the walescva fydd yn cael ei weini yn y caffi. Spring salad, destined for the café. www.twitter.com/ www.linkedin.com/company/ • Hosbis Dewi Sant (derbyniwyd canmoliaeth uchel) – • St David’s Hospice (highly commended) – even if you’re feeling walescva wales-council-for-voluntary-action mae gwirfoddoli’n si ˆwr o roi gwen ar eich wyneb! blue – volunteering puts a smile on your face! www.pinterest.com/ www.youtube.com/ walescva walescva WCVA Annual report 2015-16 3 Y flwyddyn yn gryno The year in brief Hyfforddi a 197,107 766 lleoli dros o ymwelwyr i 3,497 o bobl ifanc wedi 461,612 gwirfoddolicymru.net nifer o weithiau y ennill tystygrif 100-awr o drawiadau i wcva.org.uk 100 visitors to gwyliwyd ein fideos drwy Gwirfoddolwyr hits to wcva.org.uk o wirfoddolwyr volunteering-wales.net You Tube y Mileniwm digidol mewn views of our You Tube young people mudiadau trydydd videos, totalling received 100-hour sector, trwy Millennium Volunteers bartneriaeth WCVA a certificate 24,798 Phrosiect Cymunedau 107 o wiriadau Digidol Cymru, o gyrsiau hyfforddi i Gwasanaeth Datgelu Llywodraeth Cymru training courses to a Gwahardd wedi’u cynnal gyda 944 DBS checks were 3,729 o gyfranogwyr, gyda actioned, and gwirfoddolwyr trwy participants, with Gronfa Gwirfoddoli yng Nghymru yn rhoi 8,266 417 Volunteering in Wales cyfanswm y yn derbyn tystysgrif Fund volunteers put in munudau a wyliwyd 200-awr Over minutes of achieved a watched footage 200-hour certificate 100 digital volunteers 99% trained and placed wedi’u cwblhau mewn within third sector pump i saith diwrnod organisations, through 19 96% gwaith o’u derbyn WCVA’s partnership o fudiadau yn cyrraedd safon yn rhoi ‘da’ neu of these were with Welsh Buddsoddi mewn Gwirfoddolwyr ‘rhagorol’ i’r cyrsiau 483,955 completed within five Government’s Digital rating courses ‘good’ o oriau i helpu eraill organisations achieved the to seven working days Communities or ‘excellent’ hours to help others Investing in Volunteers standard of receipt Wales Project 4 Adroddiad blynyddol WCVA 2015-16 WCVA Annual report 2015-16 5 Adroddiad y Cadeirydd Chair’s report Mae hi wedi bod yn flwyddyn o Bydd gan arian grant bob amser ran allweddol i’w Grant funding will always have a key role to play in chwarae yn cefnogi’r mwyaf anghenus, ond mae WCVA supporting those most in need, but WCVA continues newid arwyddocaol i WCVA wrth i’r yn parhau i arwain y ffordd ar fodelau buddsoddi to provide leadership on models of social investment, mudiad ymateb i’r pwysau cynyddol cymdeithasol, drwy Fuddsoddiad Cymdeithasol Cymru, through Social Investment Cymru, where over the last lle mae’r portffolio buddsoddi dros y 10 mlynedd 10 years the portfolio the investments have supported ar adnoddau ynghyd â’r cynnydd yn diwethaf wedi cynorthwyo busnesau cymdeithasol ar social businesses to on average grow their turnover y galw am wasanaethau yn y sector gyfartaledd i gynyddu eu trosiant 43%, cynyddu eu by 43%, increase their reserves by 67% and grow their cronfeydd wrth gefn 67% a thyfu nifer y cyflogeion 59%. number of employees by 59%. drwyddo draw. Mae ein rôl yn cefnogi’r sector i sicrhau adnoddau Our role in supporting the sector in securing financial ariannol yn mynd ochr yn ochr â’n ffocws ar resources is aligned with our focus on supporting This has been a significant year gefnogi gwirfoddolwyr i weithredu yn y gymuned volunteers in community led action and in the active of change for WCVA as the a dinasyddion i gymryd rhan weithgar mewn participation of citizens in decision making through penderfyniadau drwy waith Cyfranogaeth Cymru. the work of Participation Cymru. My previous organisation as responded to Mae fy mhrofiad blaenorol fel y Comisiynydd Dyfodol experience as Commissioner for Sustainable Futures increasing pressures on resources Cynaliadwy yn arwain sgwrs ar y Gymru a Garem in leading conversation on the Wales we Want has left wedi rhoi golwg glir i mi o’r teimlad o ddatgysylltiad me with the clear view of the feeling of disconnect combined with the rising demand oddi wrth benderfyniadau – sy’n arbennig o amlwg from decision making – particularly evident in the for services across the sector. mewn pobl ifanc. Arweinwyr cymunedau a oedd yn views of young people. Community leaders who were llawn angerdd ac uchelgais ynglyˆn â llwyddiant eu passionate and ambitious about the success of their cymunedau ac eto’n rhy aml yn rhwystredig, yn ynysig, communities yet too often frustrated, isolated, and Rydym wedi cwblhau gwaith i ailstrwythuro’r drefn We have completed the restructure of the governance ac wedi blino’n llwyr oherwydd heriau’r system. burnt out from the challenges of the system. lywodraethu gan roi Bwrdd llai ac arni ymddiriedolwyr with a smaller Board made up of trustees elected by Mae eleni hefyd wedi bod yn gyfle i’r Bwrdd newydd This year has also been about the new Board looking a etholir gan yr aelodaeth, a ategir gan sgiliau penodol the membership, supplemented by the specific skills edrych ymlaen at y rôl y mae angen i WCVA ei forward to the role that WCVA needs to play over the yr aelodau a benodir. Mae llywodraethu effeithiol yn of appointed members. Effective governance is critical chwarae dros y pum mlynedd nesaf. Mae angen next five years. Championing the cause and providing hanfodol i ddyfodol y trydydd sector gan gyfuno’r to the future of the third sector combining the need to i bethau fel hyrwyddo’r achos a rhoi cymorth practical support for these volunteers and community angen i ganolbwyntio ar strategaeth, cefnogaeth, craffu, focus on strategy, support, scrutiny, stewardship and ymarferol i’r gwirfoddolwyr a’r arweinwyr cymunedol leaders needs to be at the heart of future plans, stiwardiaeth ac ymestyn i feithrin ffydd â rhanddeiliaid.