NATIONAAL PARK LAUWERSMEER FIETS- EN B C D De Lauwerszee; een bijzonder stuk Nederland. Vandaag de dag WANDELROUTE plukken we nog steeds de vruchten van de drooglegging in 1969. ZOUTKAMPERRIL HEMELPLATFORM NATUUR OP ZANDPLAAT De ruige natuur en het open landschap zijn een eldorado voor Toen er gedeeltes van het VLINDERBALG BALLASTPLAAT verschillende soorten bijzondere vogels en andere dieren. Alleen RONDJE riviertje de Hunze werden Over de verhoogde Strandweg, Vanaf de Strandweg voert de de schelpen in de bodem verraden nog dat je op een voormalige LAUWERSMEER rechtgetrokken, ontstond fungerend als dijk, fiets je naar route door de uitgestrekte natuur zeebodem loopt. In een rondje Lauwersmeer zie je letterlijk alle kanten het water dat tegenwoordig het Noorden. Iets later op de van het Lauwersmeergebied. van dit unieke gebied dat omarmd wordt door Groningen en Friesland. Het Rondje Lauwersmeer is Wil je het Rondje het Reitdiep wordt genoemd. route zie je langs het water een Konikpaarden en Schotse Dit is het Nationaal Park Lauwersmeer, hier moet je zijn geweest. een van de mooiste wandel- Lauwersmeer nog leuker Het Reitdiep loopt van de levensgrote uitsnede van de Hooglanders zijn hier geregeld en fietsroutes van Noord maken? Dat kan! De route stad Groningen via diverse zeearend. Op ditzelfde punt te zien. Door de afsluiting Nederland.Omarmd door kan worden afgelegd wierdendorpen tot aan het vind je het hemelplatform van veranderde de Lauwerszee in een Groningen en Friesland met een stempelkaart, Lauwersmeer. Het Reitdiep waaruit je prachtig uitkijkt over zoetwatermeer. Drooggelegde neemt deze route (43 waarmee je in elk dorp een was tot de 19e eeuw de de Vlinderbalg, een zijtak van delen raakten begroeid en km) je mee langs natuur, stempel haalt bij een van de vaarverbinding van de stad het Lauwersmeer. Het platform een uniek natuurgebied cultuur en historie. Beleef gastronomische, recreatieve Groningen naar de zee. Daarna is niet eens zo heel hoog, maar ontstond. De schoonheid COLOFON het gebied op z’n best met of culturele ondernemers. namen het Damsterdiep en geeft je net even een ander ervan is ook goed te ervaren Ontwerp Studio Anne-Marijn de gastvrije ondernemers, Deze stempelkaart is tevens het Eemskanaal deze functie perspectief. Kijk over de rietrand tijdens een korte wandeling Dtp Ontwerpstra uitdagende activiteiten een toeristenkaart en over. In het verlengde van het heen en herken de vormen van in het bos op de Ballastplaat, Idee en Tekst IVN Groningen en veel restaurants en verschaft je korting bij tal Reitdiep ligt de Zoutkamperril. de vroegere zeebodem. Het een voormalige zandplaat. Fotografie Stella Dekker, Marcel overnachtingsmogelijkheden. van bedrijven. Kaart vol? Dan A Op het punt waar je nu staat bijzondere aan deze toren is dat Het activiteitencentrum van Kammen, Bas Meelker, krijg je de begeerde “Rondje heb je mooi uitzicht over het de zijwanden naar voren kunnen van Staatsbosbeheer, het Sebastiaan Rodenhuis, IVN Lauwersmeer” medaille. ZOUTKAMP water dat kronkelend richting worden geklapt, zodat je geen Lauwersnest, staat helemaal Redactie Marketing Groningen Bij Zoutkamp denken de meeste militaire verdedigingsschans. Door het Lauwersmeer stroomt. stijve nek krijgt als je ’s nachts in het teken van vogels en Verantwoording Alle gegevens De stempelkaart is verkrijgbaar mensen aan visserij en garnalen. de afsluiting van de Lauwerszee naar de sterren wilt kijken. duisternis. In 2016 is het zijn met grote zorgvuldigheid via rondjelauwersmeer.nl In de late middeleeuwen werd verplaatste de vissersvloot zich, Nationaal Park officieel verzameld en verwerkt. Alle hier echter nog zout gewonnen maar nog steeds ademt het dorp uitgeroepen to Dark Sky Park, betrokken partijen kunnen niet uit zoutveen. Hieraan dankt het een maritieme sfeer, nu met een plek waar het donker genoeg aansprakelijk gesteld worden dorp dan ook zijn naam. Daarna horeca en een visserijmuseum. is een heldere sterrenhemel te voor eventuele onjuistheden. Meer informatie over het was het dorpje niet alleen een Maak daarom zeker even een kunnen zien. Iets verderop ligt Rondje Lauwersmeer en de bruisende vissersplaats, maar door rondje door het dorp, voordat natuurvakantiepark Suyderoogh. inschrijving vind je hier zijn strategische ligging ook een je verdergaat met de route. NP-LAUWERSMEER.NL NL
FIETSROUTE WANDELROUTE De fietsroute kun je De wandelroute kun je E F G H fietsen aan de hand van wandelen aan de hand van fietsknooppunten. Hieronder wandelknooppunten die LAUWERSOOG SPUISLUIZEN WADDENZEE BANTPOLDER vind je een overzicht van onderdeel uitmaken van het Het dorp Lauwersoog heeft In 1970 werd de bouw van WERELDERFGOED De Bantpolder is een de knooppunten met wandelnetwerk. Hieronder zijn naam te danken aan de spuisluizen afgerond. Dit Op dit punt kun je via een trapje weidegebied in beheer van het begin- en eindpunt vind je een overzicht van de rivier op de grens van omvangrijke bouwwerk bestaat de dijk op en uitkijken over de Natuurmonumenten dat speciaal vissersdorp Zoutkamp. de knooppunten met Groningen en Friesland, de uit twaalf betonnen kokers door Waddenzee. Neem plaats op de is ingericht voor watervogels en het begin- en eindpunt Lauwers. De Museumhaven de zeedijk met elk een doorsnede Waddentribune en geniet van weidevogels. De kans is daarom 90 89 6 5 73 vissersdorp Zoutkamp. is een openluchtmuseum vol van tien meter. Overtollig water het bijzondere uitzicht. Het is groot dat je een kievit, grutto
monumentale schepen die dat vanuit de drie noordelijke misschien niet direct zichtbaar, of scholekster ziet lopen. Door 4 45 46 13 50 70 72 60 21 83 in de vorige eeuw het beeld provincies in het Lauwersmeer maar onder en vlak boven de de glooiende oevers hebben
op het water van Friesland wordt geloosd, wordt bij eb met waterspiegel bevinden zich zulke weidevogels het hier extra 83 85 84 88 90 82 81 41 44 40 en Groningen bepaalden. deze sluizen in de Waddenzee ruim 10.000 soorten dieren, naar hun zin. In de winter wordt
Iets verderop fiets je langs de gespuid. Bij vloed of storm van groot tot piepklein, en zo’n de Bantpolder bewoond door START EN EINDPUNT 45 81 82 echte haven van Lauwersoog. worden de sluizen afgesloten. 250 plantensoorten. Daarnaast duizenden overwinterende
ZOUTKAMP Aan het einde van de haven De spuisluizen werden eerst de maken elk jaar opnieuw zo’n tien ganzen. Om de polder 42 48 31 48 37 liggen vaak vele vissersboten. Lauwerssluizen genoemd, maar tot twaalf miljoen trekvogels aantrekkelijk te houden voor de
Nergens is de vis verser dan sinds 2007 zijn ze vernoemd gebruik van het waddengebied. vogels, is het natuurbeheer erop 52 62 85 97 hier. Vanaf Lauwersoog heb naar R.J. Clevering. Dit was de Door voortdurende werking gericht om het open grasland PRAKTISCHE INFO In Zoutkamp zijn meerdere je ook de mogelijkheid om de voorzitter van het waterschap van eb en vloed passen te behouden. Zo graast er in 71 42 46 93 parkeermogelijkheden. Je belevingstocht Lauwersom Hunsingo van 1955 tot 1979. natuur, planten en dieren de zomer bijvoorbeeld vee kunt bijvoorbeeld je auto in te lopen. Deze route verbindt zich steeds maar weer aan de van boeren uit de omgeving. RONDJE het centrum parkeren (t.h.v. Ben je een echte het meer met de zee, met wisselende omstandigheden Marnestraat 3) en ’s zomers is wandelfanaat? Dan kun je uitkijkposten op de dijk, een op het wad aan. Door deze LAUWERSMEER er een ruime parkeerplaats bij de route uitbreiden met een heel bijzonder vlonderpad unieke natuur en veelheid aan de ijsbaan (t.h.v. Panserweg 9). kleine lus over de Ballastplaat: en de waterspeeltuin bij biotopen is de Waddenzee restaurant het Booze Wijf. in 2009 door UNESCO tot BELEEF NATIONAAL PARK Fiets huren? Dat kan in 71 80 84 Werelderfgoed verklaard. LAUWERSMEER Zoutkamp bij Camping ’t Ol Gat (Stationsstraat 14, START EN EINDPUNT tel: 0595-401 926). ZOUTKAMP FIETS- EN WANDELROUTE ± 43KM
I LEGENDA M N
TERPDORP ANJUM EZUMAKEEG DOKKUMER Het dorp Anjum is omstreeks Groningen is bezaaid met hemelplatform fietsroute hoofdwegen natuurgebied Ook de Friese oever van het NIEUWE ZIJLEN het jaar 1000 gebouwd op een zulke woonheuvels. Het Lauwersmeer is een genot voor Het water waar je net uitzichtpunt wandelroute overige wegen bos terp. Terpen zijn de Friese variant wierdenlandschap is een van de vogelliefhebbers. Vanuit dit punt overheen bent gekomen is van wierden, de door mensen oudste cultuurlandschappen van vogelkijkhut / observatietoren fietsknooppunt fiets- en wandelpaden plaatsen kijk je uit over het Lauwersmeer het Dokkumergrootdiep. Hier opgeworpen heuvels waarop Noordwest-Europa. De Michaëlkerk activiteitencentrum wandelknooppunt parkeerplaats Zoutkamp en kun je diverse vogels spotten. gaat een wandelpad door het werd gewoond totdat dijken de staat bovenop de terp van Anjum. Lauwersnest Vooral in het voorjaar en najaar, bos via de jachthaven Lunegat bescherming tegen hoog water De kerk stamt uit de 12e eeuw tijdens de vogeltrek, kun je hier naar het fietspad Dokkumer overnamen. Ook de provincie en is gebouwd met tufsteen. bijzondere vogels zien, zoals de Nieuwe Zijlen/Zoutkamp. Begin grauwe franjepoot, de grauwe 18e eeuw gingen er steeds WADDENZEE gors, de gestreepte strandloper meer stemmen op dat het en de zeearend. Maar ook allerlei Dokkumergrootdiep afgesloten
G E D eenden, zwanen en steltlopers moest worden in verband met A W P D KWA zwemmen, lopen en vliegen hier overstromingsgevaar. In 1729 ALLAR STWEG K ZEEDIJ VIRTUEEL BEZOEKERSCENTRUM graag rond. Langs het fietspad waren de Dokkumer Nieuwe OUDE
LAUWERSMEERDIJK – VIERHUIZERGAT - J VEERDIENST R zie je vooral buizerds en andere Zijlen klaar. De sluis bestaat E K J T I SCHIERMONNIKOOG S D K - I J P E I W A TS roofvogels die vanaf een paaltje uit drie sluiskolken; twee voor D N K A A U H B ST G W C E S G K F en J hun territorium bespieden. schepen en één alleen om I OOSTMAHORN rhav Vee D 5 E K - G U N361 E E S E T Z - D - DE SKÂNS HOEK water te kunnen spuien op het E W U G WADDENZEE D WE R VAN BANT G O U E E
T O Al in de vroege 16e eeuw is op Vlak daarna brak de Tachtigjarige 73 LAUWERSOOG Lauwersmeer. De voltooiing S W W PIETERBUREN K IERHU WESTERNIELAND J ISTER I MILITAIR OEFENTERREIN I - G E D E MARNEWAARD G D D AS W . W NG TR E HO A . IE RE . W kaarten bij Oostmahorn een Oorlog uit en had Oostmahorn wel Y van de sluis werd gevierd met OF E W D- S P W T W D RA A A A R N LAUWERS- T H D E M A D TRD KWAS BOS UITZICHTPUNT E A TWE omwalde vesting te zien. Deze andere zaken om zich druk over te R een gedenkteken naast de LL S G E A D W EI B S ‘KUSTWEG’ N G E D RW D E R JIST E TR W S N BANTPOLDER E E T A IJK E A N W D D E F ZEE R G - BROEK DE L G R U N vesting lag erg strategisch op maken dan piraterij. Enkele eeuwen . sluis met de tekst: “ter euwiger O I E E
M
D N . DIJKSTERW. DE RUG BRO - E A E H K S R B VEERDIENST M TE R E K
E een landpunt waarvandaan de later, toen het Lauwersmeer gedagtenis van de overdijking W O J H SCHIERMONNIKOOG S . I T I
W S T O O Nieuwe G D W -
E K E S I G E J P E R I
Robbengat G O T E A W W U W
TS DE E D
watertoegangen tot zowel Dokkum ontstond, sloeg Oostmahorn een vanW t Dokkumerdiep”. Tot 1969 D A N I R K N UITZICHTPUNT A E J
B U G K H E S W E S G T T E E C MARNEBOS W G R
‘WADDENTRIBUNE’ R W S E E G K E
E W G I G en J v H I als Groningen bewaakt konden heel andere weg in, namelijk die van ha deden de Dokkumer Nieuwe E r T D e HORNHUIZEN L I Ve S E
K - K T G
L E U W R N361 R E G A S E E N E T WEG Z
T E- H A H E L A D - ARN OO A . D W M E R F I R E worden. In deze eeuw kreeg de toerisme en recreatie. Inmiddels D HOEK Zijlen dienst als zeesluizen.D S T Na T E Y N W U NST E N S R K G V D E R O N W D A G O
N K H VAN BANT S U E U R G KLOOSTERBUREN H E - C W E D T E A T O U E I P S W KRUISWEG O W E PIETERBUREN E P I LAUWERSOOG R
K I Lauwerszee ook steeds meer last bestaat het dorp voornamelijk de afsluiting van de Lauwerszee R S W N361 SUYDEROOGH 84 E ERHU S WESTERNIELAND J IS W T
E W S N B RT I achter 6 MILITAIR OEFENTERREIN I - T . r B E N E D . E G . A a R E B de Zwarten MARNEWAARD W R G D A B W a G W W . W NG ST GR De Kolken E E HO . IE RE R. O T Y OF R van kapers en smokkelaars. uit drie vakantieparken. . verloren ze hunK functie. W S J m E D- E W I S A I r W T L E D u T R W G l E G S A T G 80 A i N e A N A R N a G R T A 4 T E LAUWERS- t O D n N H E S M W A s BALLASTPLAATBOS MILITAIR OEFENTERREIN a T E D U E BOS g E I R t G D E o j E S i D W W M B B c G W I MARNEWAARD N r RS D E S W E RW h D A TE R JIS T R W E R W t n D S N BANTPOLDER E E T A E E e E A N W E l F R D E U
G - G ile BROEK O L R OOSTMAHORN G n o N . e J K st O I E
e E r M - m S RID M ZUIDELIJKE LOB 71 a a D W r N EI 45 . DIJKSTERW. T S DE RUG G BRO W E A SK ER EI A E ÂNS H K M E
S E S B A M T R K ER O
E X W W W O
 H S L I G R . U
W R T R N O O E E G I I Nieuwe E W E E E M
N G
S S ESONSTAD T N E G E T
R H W T E E Robbengat G GR S S O W E IJ E SS O W U I LO T W
DE E U R L
W O D E I R N E J I E K G
W O G Z 46 E S W E E G T
EI L E E OOSTERBOS E MARNEBOS G R R W
S R
I E K E W E E W
W A G W I G
E VOGELKIJKHEUVEL E R N A Oude Robbengat H r R E G
A S R E E T E T E IE T H MS ‘ACHTER DE ZWARTEN’ HORNHUIZEN L a W I
S J T B G E S e R VLINDERBALGBOS Zw I aK E R T in E toc s ht S
W L D W R R N m G N C N A n E N E W E WEG T
E- H A H r E LD I A ARN Or O A . A W W H M E e R F R I ANJUMD o D S T T H E N t E E T Y t NS N A o s S R K E V N G O D h A r
A H N K H S
I UG K H R c KLOOSTERBUREN u HEMELPLATFORM E C - C W D T P E
S N A u L KE o U AS E RI W P DE O K L T O E P ‘ACHTER DE ZWARTEN’ ZUIDELIJKE b O KRUISWEG V I E P I R r S SUYDEROOGH a J R S S N361 E Y W E a SCHOENERBULT W O o E W
I S achter N r e B T l BALLASTPLAAT G E L T . t t f S r B N E a
N . S EENRUM S . G B . W T a E e R S T A de Zwarten W T - E -
R R i r N B R a E W e G E B E G E G P W E T N361 T e W AR O R T R. A De Kolken WEHE-DEN W R R ER B K m I S J S E E w - A IE N u I r T M L E D G G e U I G - l N E A T S T G ia N e G A S AIKESHOF R N g R E D E A W T MA t E O N RNEWEG n N HOORN H n W S s W i E W S BALLASTPLAATBOSVlinderbalg a V s E E E MILITAIR OEFENTERREIN U E GI OBSERVATIETOREN t g A G n ALGE o j A P E B W V M i E e EZUMAZIJL EN UITKIJKPUNT N B KOLLUMERWAARDR W MIDDELPLAAT I MARNEWAARD R c r H I S
B R BALLASTPLAATBOS W E h D S A M L T R W N361 t n E W D l
O L PR H W. S O E
E VINCIA AC R e M a
E LE WEG l E N E D WIE
E U E
G R R O a
J OBSERVATIEPLATEAU E D ile N R G
L OOSTMAHORN n o G E e T G W L K A O n
H W PAMPUSPLAAT VA st E O
E E D e DeW Kollumerwaard aan de Verschillende terreinen rondom
T S I a M GEMAAL DONGERDIELEN EZUMAKEEG r O I J
‘DE RUG’ G - K mS E . E W
RIDW I ZUIDELIJKE LOB LEENS U STI L aar G S S EI - waarom deze? - H K S N P T T G I SKÂNSERWEI G M E A
S E A UITKIJKPUNT R A
K Jaap A O BOCHTJESPLAAT - EZUMAZIJL W X W Â ‘HAVENLICHT’ L R Het kleine buurtschap Ezumazijl Aan de noordkant van de weg G ULRUM zuidkantR van het Lauwersmeer het Lauwersmeer worden of R U
R N Deensgat . E H E E I E E E M T N S G N ESONSTAD T K T S W H E E LAUWERSMEER GR S M W S - IJS EI L SLOOT E VIERHUIZEN I U R L O G O RN E O D T telt zeven rijksmonumenten, ligt het uitkijkpunt Ezumakeeg E E is een uitgestrekt gebied met werden vroeger alsI militair
L A G W O W Z O F E
E G E L I U E W OOSTERBOS E I S R N K
E W E Mensingeweerster W S A W W
E
E De Slenk E H R A N A Oude Robbengat
R E C t r G
P
R A A S N E E T S S E
waaronder de sluis en het Noord. Kom tot rust op de E IEM T T grasland, moerassen,N361 rietvelden oefenterrein gebruikt. Dit deel
H S E h a Loopdiep MENSINGEWEERW T R J T B G
E S W e M R c I a S R VLINDERBALGBOS Zwin E E E toc s
W ht G S A D E o N m
N C n K P N
E W t ROV IALE WEG N I r r INC A r
W H R e
ANJUMW HEMELPLATFORM o t H E H t e B ABELSTOK
gemaal. De sluis, oftewel de vogelkijkbank en geniet van A A en watervlaktes. Net als de rest G van de Kollumerwaard is een
G Hunsingo- o s t O E
E G A VLINDERBALG h A A r
E A E
H s
I K D R I L N c L u 13 R E P C N e
E S N W L W kanaal u R A ASKE o T W K M R W E DE E R h R E M R T ZUIDELIJKE E O b O E a V I E L K e D S M E - r a r J E R Ezumazijl, is een spui- en het schouwspel van de vogels. IN E f vanN Nationaala Park Lauwersmeer voormaligE schietterrein. Het Y L O GHAWEI SENNERPLAAT SCHOENERBULT S h r e E T T N lo I BALLASTPLAAT I G V R W f E L SCHILDHOEK u W t t E E
N S t N S a N T i . S EENRUM K S s A G W t e L W B
S E T h e T - W E - T A R N
R i G r
N R r J I G
E E R Zoutkamperril P E c E I L e E
P
T N361 T D W AR R R T A R Z e R B A o WEHE-DEN E E I S S V w - t R M
keersluis uit 1672. Hij doet In de winter rond half vijf als O EZUMA ND N WE is deS Kollumerwaard populair bij EL was al helemaale U ingericht om E E - G AGT E D I Simonsgat e N
U BLIKPLAAT E B A S AIKESHOFS g R E S D W B MARNEWE E HOORN E KL W E n N KEEG G w E E . i U MW W W S N Vlinderbalg L V s E 89 u A U V C A E E G M L l G A R n I O VOGELKIJKHUT AK AL E L A P - SL O G e dienst als sluis van water dat de zon ondergaat, scheren D B E N S a V o grauweK ganzenIE en roofvogelsR A gebruikt te gaan worden als K R H G I A UITZICHTPUNT H E B E E E o W D S M W L JAAP DEENSGAT R N361 w T p
K E W C l O P I H . E L RO E Z W d S K JAAP DEENSGAT VIN T C R i E M S a E Babbelaar CIA A e R E LE WEG E N E
D L WIER E R G a p WARFHUIZENR J
S E E D N G
L O G E T G
PAMPUSPLAAT W B VAL A O E n H W
C
N E K E T S DI W a in verbinding staat met het hier duizenden brandganzen I G JK S zoals buizerds, O torenvalken enW schietbaan, maar werd op het
E EI U . STI L EG H LEENS S H K T I N P T I NIJL M AG
O ÂN Jaap A
BOCHTJESPLAAT - H EZUMAZIJL G G
Lauwersmeer. In 1931 werd de vlak over je hoofd om op Deensgat ULRUM R kiekendieven. MogelijkR zie je laatste moment toch overbodig ZUURDIJK . A H E .
H ZOUTKAMP T O K L UITKIJKPUNT LAUWERSMEER AT S M O - S T L E R E - G VIERHUIZEN I BOCHTJESPLAAT ZOUTKAMPERPLAAT O N G RN M AA E D B E sluis vernieuwd. Er werd toen het meer te gaan slapen. 90 LO UT ookE een zilverreiger AvliegenW of verklaard. In 1999 werd het Z O R S U FDSTRAA F G E
O H R W G
ID A HO T O U E ERW D
O O
E L
N
W F E G Mensingeweerster G
S D W
E E
De Slenk W H E O A A EW E t V
L E G E C P
A R NS S
T W
N361 E ook een gemaal bijgebouwd: E stilletjesD h in het water staren. Loopdiep terreinMENSINGEWEER daarom overgedragen T R SCHOUWERZIJL
UITKIJKPUNT W M
c D S E
G G A E L
S E o G EZUMAKEEG NOORD I
E K H P A t ROV IALE WEG N INC
A A r W E R
W
W A S B H T A N e ABELSTOK G
G Hunsingo-
gemaal Dongerdielen. Dit O S R De kansS t is daarnaast groot aan Staatsbosbeheer. Inmiddels E W A A A T
E E E
E s G G E D R I
N N T G L R
- R E T e E L E C E N W S W R W I W kanaal T E K C IJ M A - W Z H Z
E R h
E M N R E O W A R R E E DIEPSTER- a E I P W J E E D M L K W e E
D E - r L V EST- H T E Winsumer-R I IN f G N Kromme A S E gemaal heeft drie pompen G F L Rh dat je een kudde Schotse L isT ook dit TdeelN helemaal HAWEI S BOS SENNERPLAAT I V R W SCHILDHOEK V u W E E t E S N N L O T i K I s A W G
E E Z T t L diep h
D E U e W E A R N Raken
O O U S r J I G
R E c R Zoutkamperril P L I L
ZOMERHUISBOS D K D R H I
R T J A Z MIDDELPLAAT E E P S o V
t R O G S E
die gezamenlijk iedere minuut EZUMA S C N hooglandersWE of Konikpaarden ingerichtL als natuurgebied E KOLLUMERWAARD E G E Simonsgat 88 T e D
U BLIKPLAAT E B
T S S E R B W E KL W E
KEEG - w R R E .
U D W
N G S L O M W K u A U E E A V C A E M J L l R
O I A O - G
I O E L S O UITKIJKPUNT - K L
D E S R L G D K a o K AG
A D
een miljoen liter water kunnen I ziet grazen. De natuur mag hier met uitgestrekte rietvelden,
E E o H J W
E P R w p W S ZOUTKAMPERPLAAT
K
E I E d C E Z
K - R T i E S
E
R L Babbelaar N388 H e E
p G WARFHUIZEN
D S E
Dokkumer A O O D
N K C D verplaatsen van de polder naar D helemaalA haar gang gaan. stukjes ondiep water, E Djip N
I H
N T A N
I N 50 A G I M S
JL V
A O ÂN S M T WH Y M E G E ENGWIERUM L E O P E G STER
I N N R R G het Lauwersmeer. Zodra het E S L ZUURDIJK . A W A uitkijkpunten en toeristische
R T L H ZOUTKAMP - D R E I K O O A D E L BU R W O TT I GRS A E W G E N - JAAC N ZOUTKAMPERPLAAT N M M AA H Û KWELDERWEG G E B E PA E 84 U T M W E water een bepaalde hoogte A Z paden. LangzaamS maar zeker D I SLIKWE U FDSTRAA RG U
G W O H R I O T O ER G M D
E S D H W
O O
E L D W G E E G
S R FD
A R E
W E T E
P A O A W K T L W EWE E W - V
Dokkumer E T S R G L
N W E I T E D E bereikt, begint het gemaal L R A L wint de natuur terrein en kan
83 S D G E SCHOUWERZIJL
N D E
-
Grutdjip S G G E S N W R L G
A E E H I S
G A G W
A Muntsjesylster Ryd SAAKSUM - W E M D A W
T S N E
E R R N R
automatisch met pompen. S W S A NationaalG Park Lauwersmeer
E E K T G E O
G E -
G
I T
W UITZICHTPLATEAU R T
 N KIJKHEUVEL T A - E E L
E E W S
L DOKKUMER I E P. S C IJ W M
D - E Z H N Z
G L
‘ZOMERHUISBOS’U N E S W A R
D DIEPSTER- ‘RECHTEIND’ W E I J P E W J E D S
P W H E
Y W L V EST- I T Winsumer-
I G Kromme A SL 85 F
E R O L
K NIEUWE ZIJLEN BOS ELE EZINGE Z steedsA verder floreren. K V C N E LIE TR O Z A
R AW - T N diep
D E U Raken
E O U S T O G R UR
ZOMERHUISBOS E L E D K V
I E R H I J AN S
MIDDELPLAAT N P E M SW OO - G S I
T S C U ND W S KOLLUMERWAARD E LAUWERZIJL RAW T L ER N T
E E T E
G E R N I
G W G W E - W. E R
D UITKIJKTOREN R R R N N983 . U
E G S E O Mâllersgraefsgat W K E W G W E E TEE J A M
N I O W ‘DE BAAK’ O ST E U E
R G -
L RAW G D LS S . G E D
I T E
J P A W O R S A
AALSUMER E TORENSM A
r - R S WE E L
e N388 G H E
m E T
D A D K
Dokkumer A m O KOLLUMERPOMP D D EG
G e I W
D E FEERWERD D A
W S J
w I NSTERDI Djip N W J N s N SOE K A H K M d Alddjip C A . ENTA
l G M R V S -
A S A - S T R M O M
T
W E Y UITZICHTPUNT B M D E
ENGWIERUM E E L R T E S E E L d E A E R
N N E A OVENTILS ERW G R G
I M S A B T A E y L E W
S KWELDERWEG? D A
R T D L - D R N r E R E L I W D O s S D E
W U R D O W E OLDEHOVE I E A F W U EB W O d G G IJAA A N I I N N WE CH L Û J KWELDERWEG n MUNNEKEZIJL G M I E U P B T S E N E A a N A M W E SLIGKW l G U D R E I R E A L AWG j W G M
i DE
EG E L - Z S
E G D R E E K S R N W S IJ R G A EMAW N R D O EWE P T E IK . E A W
D EN K W T W W -
E Dokkumer D O N G A T ST A L W L
U E EI E W R A A L L R O O S R N S D G E
E E
- T U S G G
Grutdjip T E E S W R G W Y O R R
E T E E R W W d s T L - D S W
G G t D W Muntsjesylster Ryd SAAKSUM - R E
E y S - G D D M
Nije E u W E A E E E
R A E E R R R N u G R A M r E R G G G
. E B E
S D K W O
W W -
I
W G T
R G - E A O Â O W E Swemmer E
E R
L E DOKKUMER G u P. S
D D M O E N
H W G A R E G d L
EPA D E U U W T WE e S
L W Y C L S J E
L A P R D T I E W S
Y I S
R L - E D L
P F A
U WARFSTERMOLEN R E
I M O
K EL Z A
E EZINGE A J
E I
NIEUWE ZIJLEN G AIK E E O
A N
A K C J O G D K A U - G TR O K
L R B A W E W - N
W R E H U U L I E R
D EE T KK G I E
G E N V A
E I ST OO E E G AN W E S E O S RD M S O N T
R R TE A- E W O R
Sylster Ryd - l R S U IN S W - W W T o D W LAUWERZIJL D S d R E T E A AW W L R N L M r l A EG c EN I E E
G G R G
Y - a E
A R W W. R
E e D R N N983 h . U E E t n D
E R
N G E
I W
E E t G G Mâllersgraefsgat E s s JK TEE W EG M W wers N D
E N p r Lau W U E L R ST G N
y RA S S . G d I A W W L
 U y E m d R E
N arsr NIEHOVE A T E
L w W D o O R S e A TO A E RENSP M S P AALSUMERWO E
T r R D S E
P G e L e G G E
m T H E A E
W A D K
m D
T
G D G A KOLLUMERPOMP W G D G E
e EI S E E I W FEERWERD W A S W R J E D w JW NSTERDIJ E W A s A EI SOE K H A M K M ld . L Alddjip W N C . PA O ENTA- D R F . V. A N R O
A D . - M S S O D R M R R E L
T E E B D N
G A W I L G
E R J E
N E A
O d U E A OVEWNTEILS ERWEG A B T M R T A Sân- y W E E
SW RT S B D D A
W U E M R N r LE AWEI E E L G W D
- L s R S DE NOORDERRIET
U M A De Rijd D T
W KOMMERZIJLE E KOLLUM S O o O OLDEHOVE
WE wielen F d W Z W c
U W I O E G N A K u I E - h EI IJ n E MUNNEKEZIJL U ER
L E J D W G i E R E I t I U B
S E E d N U E N a Z
N D SEM l G
G - DE WYGEAST R r E G R E e A A A j -
L W E e
EG i DE
L G r - Z EERE R m
E AAN G - H BUREN
F L K N W S u J E N D A I R EG EMAW. E s E M H K
A DA OENEW N W I n M A
K D O O A W L W a
A G S G EG r
H C U E A W
E F PIETERZIJL R O E R S G M R T O T E
C W U . G E T E E OUDWOUDE T E D W S W O R G Y R W - R W I
S J O E W E T R Y s L R K W d T A E - D I T t W D W W R E T S - E C E y H G D
u E DEN HAME E Nije E W G C A W. R S G R R E S E A E H u G R E
e S G M - M E R G r N . M B E F
S E G O G D W R I W r A U T W S P B N S T S G d K
R A HE G i - E O
O A W
A S W Swemmer l e R J E R I
D E RST G I u E O
E H W A O - R E G d
A E Y d W F P VO E U O - G T e
OA LE E W . . Y C D L LR T A E E W W R T P D E S
I D S R E S L E D I -
P I U WARFSTERMOLEN R F A I Kommerzijlster- - E E M E
K A J E O I
A . I G AAIK E W O J N G D O N W Z R K E U - N388 G K L M W D U O
N E G B
IMB U W E L G. S IR H U T O
N S W V A L Z RD W A E E L I E
T D E K
I E V E Zijldiep diep E I
V S E J K R G I N A J I O
E N E N G BURUM ST J OO DE G W
E O R
W E
K . T E S I D T
E Z R
- H R H R L WAARDWEG TE J A- E
D Sylster Ryd K
R Y . l R R S D W - U W o
N S W O
S d D
. E I
. T I R E A U W V U E c L M S r De Dwinger l T A D H B T D
S G R E
Y - T a
A E R T h
A e E D
W T E E t S deel n D D - O S
g R
. N G
E WILHELMINA- n I I E
E E R a J R t N L J I G R E s E s R K K W EG E
W W wers E R D
E N p r Lau . R R W H N V L PARK E y T - d E I A W E D L
 U y de E u R m E d S r G E END O E s W O NIEHOVE L M N N910 ar E I
L Dw o G H L S S e G D G . P
E O E
S G G V P A E U E
H S R D T P BAENSEIN G W e G E
E H T
U W H D E A E E R
TRE W E D L D
K A T
G D
A - W A E W G E
EI S G I E W W D
A J W M R N E D
M W A
J T DE E E KA S I L A E G De Lauwers A L M E E
L S N PA O T E W
S . O N910 W R A G G D GRIJPSKERK R F R
E . V. R U A N R O
N T D . D B M B E R A A RG S S D A - W E E O R R L NIEZIJL E L G E - N H I H G N355 A W - et G G
i J G A ON E PAD U AATW R E N N R E W R W IESEST G T SAWAR W Sân- B FR E T E
S E EM W U L - LL AWEI VISVLIET WEGE G DE NOORDERRIET TR. AATWEG NOORDHORN E R R S R . I D G
E A De Rijd U E KOMMERZIJLF ST M T KOLLUM H S O S O E o
G WE wielen W T G W Z O c K W K
I IJ E E H J W E - . S K W u I h O L IR E R U E ER
E E J G D F G i R E A I t
E E H d N L ZU
D SEM DE WYGEAST - r
G E e A-
E e G r EERE m AAN - H BUREN F L A E su E MA N H n
M KA O W a
A S G EG r
H C E PIETERZIJL F E R G M T W . C E E OUDWOUDE T D R W W - W I S O R J Y K A E I T W W T E C H DEN HAM G C W. S G R E S E H E e S - M N M E G O G FR I r A U T S P B N S AT HES d K A i
A S W l e J R I RST I O E - E F VO E Y O - d G OA E . . D R T W W E E E S D P I I Kommerzijlster- - E E K . I O W
N W Z N M E W D R N388 U
N LIMBG. S IR U E G T O
N S V A L Z D
T W A E E E I E V Zijldiep diep E
R V S J I E J N N G BURUM I J D O
W E K . T I
E Z
- H D H L WAARDWEG JK R Y . R S
U D
N S O
. E I
. T I R U
V U E S De Dwinger T D
H S T B T DE T
A E W T E S gdeel D - O S
E . WILHELMINA- R an IJ R E I N R E L R K E
W W E R . R W H V PARK E E D L de T - E G E E ENDE O u S W O L M N910 E I
G H L G D S. EG
G G V A E U E H S
BAENSEIN E T E W
U W H D E R
TRE E D L K A
- W A E E
G I W W D J M N
M A
T DE E K S G De Lauwers L L E
S E T E
W
S O N910 R A G G E R U GRIJPSKERK R R
N T D BE B A A RG S A - W E O R E NIEZIJL L G H - H N355 - iet G G A PAD AATW R N N IESESTR EG A W FR LS E VISVLIET WEG TR. AATWEG NOORDHORN E R S R E . HEI OFD SST EG G IJKW. T WEG HO IJK W FO L S HEIR R LAGE