DOCSLIB.ORG

(Linnaeus, 1758) Na Lata 2015-2025

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
(Linnaeus, 1758) Na Lata 2015-2025 PROGRAM OCHRONY, HODOWLI, MONITORINGU I BADANIA BIESZCZADZKIEJ POPULACJI ŻUBRA BISON BONASUS (LINNAEUS, 1758) NA LATA 2015-2025 WARSZAWA 2014 Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 1 Autorzy: Kajetan Perzanowski Stacja Badawcza Fauny Karpat MiIZ PAN Wanda Olech Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Konsultacja merytoryczna: Piotr Brewczyński Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie Mirosław Welz Wojewódzki Podkarpacki Lekarz Weterynarii Wojciech Bielecki Szkoła Głowna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Nadleśnictwo Baligród Nadleśnictwo Cisna Nadleśnictwo Komańcza Nadleśnictwo Lesko Nadleśnictwo Lutowiska Nadleśnictwo Stuposiany Zdjęcie na okładce: Maciej Januszczak Stowarzyszenie Miłośników Żubrów Warszawa, 2014 Opracowanie zgodne z Umową nr ZO-2717-3/14 dotyczącą zadania w ramach projektu pn. „Kontynuacja ochrony in situ żubra w Polsce – część południowa” realizowanego przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Krośnie, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Lasy Państwowe. 2 Spis treści 1. Zarys problemu.................................................................................................................................... 5 2. Charakterystyka populacji ................................................................................................................... 6 2.1. Dynamika liczebności i struktura populacji ................................................................................. 6 Dynamika liczebności:.................................................................................................................... 6 Struktura populacji: ........................................................................................................................ 8 2.2. Struktura genetyczna na podstawie analizy osobników wypuszczonych na wolność ................. 9 2.3. Rozród i śmiertelność ................................................................................................................. 11 Rozród: ......................................................................................................................................... 11 Śmiertelność: ................................................................................................................................ 12 Śmiertelność z powodu gruźlicy bydlęcej: ................................................................................... 14 3. Rozmieszczenie przestrzenne populacji (transgraniczne znaczenie populacji, dynamika areałów sezonowa i wieloletnia, ostoje, możliwości rozprzestrzeniania naturalnego: korytarze i bariery – opis, metodyka wyznaczania) ........................................................................................................................ 15 3.1. Możliwości rozprzestrzeniania naturalnego, korytarze i bariery, metodyka wyznaczania: ....... 21 3.2. Warunki środowiskowe dla bytowania żubrów ......................................................................... 25 3.2.1. Charakterystyka siedlisk (rodzaje drzewostanu, udział siedlisk otwartych, dostęp do wody, warunki w zimie itd.) .................................................................................................................... 25 Nadleśnictwo Baligród ................................................................................................................. 26 Nadleśnictwo Cisna: ..................................................................................................................... 27 Nadleśnictwo Komańcza .............................................................................................................. 29 Nadleśnictwo Lesko...................................................................................................................... 30 Nadleśnictwo Lutowiska .............................................................................................................. 32 Nadleśnictwo Stuposiany .............................................................................................................. 33 3.2.2. Wykorzystanie siedlisk przez żubry (preferencje siedliskowe) .......................................... 35 3.3. Użytkowanie terenów nieleśnych (znaczenie naturalnych zespołów trawiastych oraz trwałych użytków zielonych) ........................................................................................................................... 41 3.4. Interakcje z gatunkami łownymi (zagęszczenia jeleniowatych) ................................................ 41 4. Ochrona i zarządzanie populacją żubrów .......................................................................................... 43 4.1. Strategiczne cele ochrony żubra w Bieszczadach (utrzymanie żywotnej populacji, populacja bieszczadzka jako element metapopulacji karpackiej, potencjalne zmiany zasięgu, docelowa liczebność) ........................................................................................................................................ 43 4.2. Monitoring liczebności, struktury i rozmieszczenia populacji (metodyka, sprawozdawczość) 45 4.3. Monitoring stanu zdrowotnego populacji (zakres, metodyka, procedury) ................................. 48 Badanie parazytologiczne kału ..................................................................................................... 50 Sekcja zwłok żubra ....................................................................................................................... 50 4.4. Monitoring genetyczny populacji, ocena struktury genetycznej w przestrzeni, cele i potrzeby wzbogacania, ocena dotychczasowych dowozów, możliwości oceny skuteczności dowozu, potrzeby na przyszłość ..................................................................................................................................... 51 4.5. Dokarmianie zimowe (cele, lokalizacja, zasady, relacje z dokarmianiem zwierzyny) .............. 56 Nadleśnictwo Baligród: ................................................................................................................ 57 Nadleśnictwo Cisna: ..................................................................................................................... 58 Nadleśnictwo Komańcza: ............................................................................................................. 58 Nadleśnictwo Lesko: .................................................................................................................... 59 Nadleśnictwo Lutowiska: ............................................................................................................. 59 Nadleśnictwo Stuposiany: ............................................................................................................ 59 3 4.6. Zagospodarowanie naturalnych pastwisk .................................................................................. 60 Aktualne możliwości utrzymania terenów pastwiskowych w poszczególnych nadleśnictwach: . 60 4.7. Szkody w drzewostanach i uprawach rolnych ........................................................................... 61 Aktualnie rejestrowany poziom szkód wyrządzanych przez żubry w drzewostanach: ................ 63 4.8. Inne rodzaje konfliktów związane z żubrami ............................................................................. 65 4.9. Znaczenie zagrody w Mucznem (stado hodowlane, możliwości, perspektywy) ....................... 65 5. Zagrożenia dla populacji żubra w Bieszczadach .......................................................................... 67 5.1. Zagrożenia istniejące wewnętrzne ............................................................................................. 68 5.2. Zagrożenia istniejące zewnętrzne .............................................................................................. 68 5.3. Zagrożenia potencjalne wewnętrzne .......................................................................................... 69 5.4. Zagrożenia potencjalne zewnętrzne ........................................................................................... 69 6. Zabiegi ochronne eliminujące lub łagodzące zagrożenia dla populacji żubra w Bieszczadach (zarządzanie populacją, procedury podejmowania decyzji) .................................................................. 69 Przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się gruźlicy: ............................................................................ 69 Inwazje pasożytów: ........................................................................................................................... 70 Wąska pula genowa: ......................................................................................................................... 70 Konflikt z gospodarką leśną: ............................................................................................................. 71 Lokalnie suboptymalne warunki siedliskowe: .................................................................................. 71 Sztuczne bariery dla przemieszczania, intensyfikacja ruchu na drogach: ......................................... 71 Naturalne bariery dla przemieszczania: ............................................................................................ 72 Drapieżnictwo: .................................................................................................................................. 72 Kłusownictwo: .................................................................................................................................
Load more

Recommended publications
  • Siliceous Raw Material from Bieszczady Mountains: Sources and Use
    Archaeologia Polona, vol. 54: 2016, 21 – 31 PL ISSN 0066 - 5924 Siliceous raw material from Bieszczady Mountains: Sources and use Andrzej Pelisiaka Lithic chipped materials discovered in the course of research in the Polish High Bieszczady Mts. carried out from 2012 are dated to the Late Neolithic and the Early Bronze Age. They represent several raw material groups: menilite hornstones, siliceous sandstones, siliceous marl, and the so- called Bircza flint. Sources of these rocks are located either in the Bieszczady Mts. or in the nearby vicinity. Individual raw material groups are not homogenous; the same kind of rock can have dif- ferent physical characteristics, depending on specific sources. Consequently, their effectiveness as tool production raw material is uneven. All raw materials were utilized mainly locally. KEY-WORDS: siliceous raw material, Carpathians, Bieszczady Mountains, Late Neolithic, Bronze Age INTRODUCTION Archaeological research in the Polish High Bieszczady Mountains was initiated in 20121, inspired by analyses of pollen diagrams indicating palynological traces of human activi- ties in this region from about 3200/3000 BC (Ralska-Jasiewiczowa 1980). These observa- tions did not correspond with prehistoric evidences which had been until then totally unknown (Pelisiak 2013a, 2013b, 2014b; Parczewski et al., 2013). Since 2012 research has been focused on palynological sites in Smerek and Wołosate, Bieszczady district and in the vicinity of Wetlina, Lesko district involving surface survey and analyses of LIDAR images which
    [Show full text]
  • Prehistoric Exploitation of Limnosilicites in Northern Hungary: Problems and Perspectives Zsolt Mester and Norbert Faragó
    Archaeologia Polona, vol. 54: 2016, 1 – 5 PL ISSN 0066 - 5924 Editorial The first scientific investigations of the sources of flint in Poland were undertaken by archaeologist Stefan Krukowski and geologist Jan Samsonowicz in the early 20th century. Krukowski used archaeological materials to identify the macroscopic char- acteristics of ‘chocolate’ flints, described their differences, and showed the potential location of the deposits (Krukowski 1920: 189–195; Budziszewski 2008: 33). In the search for deposits of flint, their outcrops, and prehistoric mines, Krukowski was accompanied by young geologist Jan Samsonowicz. The result of their cooperation was the discovery in 1921 of in situ deposits and surface accumulations of limestones containing fragments of flint and, in 1922, the identification of a prehistoric mine at Krzemionki Opatowskie (Krukowski 1923; Samsonowicz 1923; Bąbel 2014). This long tradition of studying siliceous rocks has continued at the Institute of Archaeology and Ethnology, Polish Academy of Science. In 1965 Zygmunt Krzak published the first characterization of gray white-spotted (świeciechów) flint (Krzak 1965) and five years later he described Turonian flint from Ożarów (Krzak 1970). In 1971 Romuald Schild devised a classification of ‘chocolate’ flint from the north-east margin of the Holy Cross (Świątokrzyskie) Mountains (Schild 1971, 1976) and Bogdan Balcer investigated a flint mine in Świeciechów, Kraśnik district, and the use of gray white-spotted (świeciechów) flint during the Neolithic (Balcer 1975, 1976). In 1980 Jacek Lech discussed the geology of Jurassic-Cracow flint and showed its relevance to archaeology (Lech 1980). Since that time Polish archeologists have carried out many investigations on different types of flint (e.g., Budziszewski and Michniak 1983/1989; Pawlikowski 1989; Budziszewski and Michinak eds 1995; Schild and Sulgostowska eds 1997; Matraszek and Sałaciński eds 2002; Gutowski 2004; Borkowski et al., 2008; Migaszewski et al., 2006, Krajcarz et al., 2014).
    [Show full text]
  • Program Ochrony Środowiska Dla Gminy Cisna
    Program Ochrony Środowiska dla Gminy Cisna na lata 2018-2021 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2022 - 2025 Cisna 2018 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Cisna na lata 2018-2021 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2022 - 2025 WYKONAWCA: Adam Czekański „Bio-San” ul. Konarskiego 74 38-500 Sanok 2 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Cisna na lata 2018-2021 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2022 - 2025 SPIS TREŚCI: 1. Wykaz skrótów ............................................................................................................................ 7 2. Wprowadzenie ............................................................................................................................ 9 2.1. Cel i przedmiot opracowania ...................................................................................................... 9 2.2. Podstawa prawna opracowania ................................................................................................ 10 2.2.1. Akty prawne .............................................................................................................................. 10 2.2.2. Polityki, programy, plany i inne dokumenty rządowe .............................................................. 11 2.2.3. Programy, plany, rejestry, dane administracji rządowej i samorządowej województwa i powiatu ................................................................................................................................... 11 2.3. Metodyka sporządzania Programu i jego struktura .................................................................
    [Show full text]
  • Wykaz Identyfikatorów I Nazw Jednostek Podziału Terytorialnego Kraju” Zawiera Jednostki Tego Podziału Określone W: − Ustawie Z Dnia 24 Lipca 1998 R
    ZAK£AD WYDAWNICTW STATYSTYCZNYCH, 00-925 WARSZAWA, AL. NIEPODLEG£0ŒCI 208 Informacje w sprawach sprzeda¿y publikacji – tel.: (0 22) 608 32 10, 608 38 10 PRZEDMOWA Niniejsza publikacja „Wykaz identyfikatorów i nazw jednostek podziału terytorialnego kraju” zawiera jednostki tego podziału określone w: − ustawie z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96, poz. 603 i Nr 104, poz. 656), − rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz. U. Nr 103, poz. 652) zaktualizowane na dzień 1 stycznia 2010 r. Aktualizacja ta uwzględnia zmiany w podziale teryto- rialnym kraju dokonane na podstawie rozporządzeń Rady Ministrów w okresie od 02.01.1999 r. do 01.01.2010 r. W „Wykazie...”, jako odrębne pozycje wchodzące w skład jednostek zasadniczego podziału terytorialnego kraju ujęto dzielnice m. st. Warszawy oraz delegatury (dawne dzielnice) miast: Kraków, Łódź, Poznań i Wrocław a także miasta i obszary wiejskie wchodzące w skład gmin miejsko-wiejskich. Zamieszczone w wykazie identyfikatory jednostek podziału terytorialnego zostały okre- ślone w: − załączniku nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędo- wego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów admini- stracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, obowiązującego od dnia 1 stycz- nia 1999 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 157, poz. 1031), − kolejnych rozporządzeniach Rady Ministrów zmieniających powyższe rozporządzenie w zakresie załącznika nr 1 (Dz. U. z 2000 Nr 13, poz. 161, z 2001 r. Nr 12, poz. 100 i Nr 157, poz.
    [Show full text]
  • Program Ochrony Środowiska Dla Gminy Lutowiska Na Lata 2005-2015
    GMINA LUTOWISKA Program Ochrony Środowiska dla Gminy Lutowiska na lata 2005-2015 Lutowiska 2004 Spis treści Wprowadzenie..................................................................................................... 3 1. Informacje ogólne...................................................................................... 6 1.1. Położenie, powierzchnia, dane demograficzne ................................ 6 1.2. Budowa geologiczna........................................................................ 8 1.3. Klimat.............................................................................................. 9 1.4. Infrastruktura ochrony środowiska ................................................. 10 2. Informacja o stanie środowiska ................................................................ 14 2.1. Lasy .................................................................................................. 14 2.2. Gleby ............................................................................................... 17 2.3. Użytki rolne ..................................................................................... 19 2.4. Zasoby wodne.................................................................................. 19 2.5. Gospodarka ściekowa....................................................................... 22 2.6. Gospodarka odpadami ................................................................... 22 2.7. Hałas ............................................................................................... 23 2.8. Ochrona
    [Show full text]
  • Wyniki Monitoringu Dużych Drapieżników Na Obszarze Otuliny Bdpn W Gminie Cisna Realizowanego W Latach 2016 – 2018
    Opracowanie i analizy: Bartosz Pirga Prace terenowe: Robert Gatzka, Paulina Kopacz, Bartosz Pirga, Tomasz Polakiewicz Wyniki monitoringu dużych drapieżników na obszarze otuliny BdPN w gminie Cisna realizowanego w latach 2016 – 2018. ©2018 Bartosz Pirga, Bieszczadzki Park Narodowy. Wilk z watahy „ruska” zachodzącej na monitorowany obszar. Lutowiska 2018 Prace terenowe realizowano na obszarze 135 km2, obejmującym otulinę Bieszczadzkiego Parku Narodowego w gminie Cisna (intensywnie zabudowywane obszary dolinowe na linii miejscowości Wetlina – Cisna; Ryc.1). Opisywany obszar charakteryzuje występowanie wszystkich dużych drapieżników (wilk, niedźwiedź, ryś i żbik) – w strefach wysokich zagęszczeń zwierząt kopytnych (jeleń, sarna) – stanowiących ich naturalną bazę pokarmową. Charakter współwystępowania populacji drapieżników i ofiar na tym terenie związany jest z użytkowaniem terenów chronionych (Bieszczadzki Park Narodowy) oraz przyległych otuliny BdPN (obszar na którym realizowany był monitoring). Na terenie otuliny BdPN w gminie Cisna (na linii miejscowości Wetlina – Cisna) występuje szereg niekorzystnych zjawisk związanych z działalnością człowieka (intensywna zabudowa rekreacyjna, gospodarka leśna i łowiecka), które wpływają na funkcjonowanie populacji zwierząt terytorialnych pomiędzy terenem Parku Narodowego i otuliny w obrębie areałów osobniczych i grup rodzinnych zwierząt. Ryc.1 Obszar monitoringu drapieżników w otulinie BdPN (gmina Cisna). Działania monitoringowe objęły (Ryc.2): a) tropienia na śniegu – 145.147 km (120.574 km wilki;
    [Show full text]
  • P a Ń Stwowy Instytut Geologiczny
    PA Ń STWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY OPRACOWANIE ZAMÓWIONE PRZEZ MINISTRA Ś R O D O W I S K A OBJAŚNIENIA DO MAPY GEOŚRODOWISKOWEJ POLSKI 1:50 000 Arkusz LUTOWISKA (1066), LUTOWISKA E (1084) Warszawa 2007 Autorzy: JERZY GĄGOL*, ANNA BLIŹNIUK*, ANNA GABRYŚ-GODLEWSKA*, PAWEŁ KWECKO*, BARBARA PRAśAK**, ROBERT SPIśEWSKI**, STANISŁAW WOŁKOWICZ* Główny koordynator MGśP: MAŁGORZATA SIKORSKA-MAYKOWSKA * Redaktor regionalny planszy A: ALBIN ZDANOWSKI* Redaktor regionalny planszy B: DARIUSZ GRABOWSKI* Redaktor tekstu: MARTA SOŁOMACHA* * Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa ** Przedsiębiorstwo Geologiczne sp. z o.o. w Kielcach, ul. J. Karskiego 21, 25-214 Kielce Copyright by PIG and MŚ, Warszawa 2007 Spis treści: I. Wstęp - Jerzy Gągol ................................................................................................................ 3 II. Charakterystyka geograficzna i gospodarcza - Jerzy Gągol ................................................. 4 III. Budowa geologiczna - Robert SpiŜewski, Jerzy Gągol ........................................................ 6 IV. ZłoŜ a kopalin - Jerzy Gągol ............................................................................................... 10 1. Ropa naftowa i gaz ziemny ...................................................................................... 10 2. Piaskowce................................................................................................................. 12 3. Klasyfikacja złóŜ .....................................................................................................
    [Show full text]
  • The Lichen Genus Opegrapha Sl in Poland
    Monographiae Botanicae 107 Monographiae Botanicae 107 Anetta Wieczorek The lichen genus Opegrapha s. l. in Poland: morphological variability, ecology, and distribution Monographiae Botanicae 107 Monographiae Botanicae 107 Ofcial publication of the Polish Botanical Society Anetta Wieczorek The lichen genus Opegrapha s. l. in Poland: morphological variability, ecology, and distribution Wrocław 2018 Editor-in-Chief of the series Zygmunt Kącki, University of Wrocław, Poland Honorary Editor-in-Chief Krystyna Czyżewska, University of Łódź, Poland Chairman of the Editorial Council Jacek Herbich, University of Gdańsk, Poland Editorial Council Idoia Biurrun, University of the Basque Country, Spain Gian Pietro Giusso del Galdo, University of Catania, Italy Jan Holeksa, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Czesław Hołdyński, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland Bogdan Jackowiak, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Zbigniew Mirek, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Valentina Neshataeva, Komarov Botanical Institute of the Russian Academy of Sciences, Russian Federation Marcin Nobis, Jagiellonian University, Poland Arkadiusz Nowak, University of Opole, Poland Vilém Pavlů, Crop Research Institute, Czech Republic Agnieszka Anna Popiela, University of Szczecin, Poland Lucyna Śliwa, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Iveta Škodová, Slovak Academy of Sciences, Slovakia David Zelený, National Taiwan University, Taiwan Jan Żarnowiec, University of Bielsko-Biala, Poland Editorial Secretary Grzegorz Swacha, University of Wrocław, Poland Managing/Production Editor Piotr Otręba, Polish Botanical Society, Poland Reviewers of the volume Damien Ertz, Botanic Garden Meise, Belgium Laszlo Lőkös, Hungarian Natural History Museum, Hungary Lucyna Śliwa, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Editorial ofce University of Wrocław Botanical Garden H.
    [Show full text]
  • Diagnoza Stanu Rozwoju Bieszczad
    Zarząd Województwa Podkarpackiego DIAGNOZA STANU ROZWOJU BIESZCZAD Załącznik do projektu programu strategicznego rozwoju Bieszczad PAWEŁ CHURSKI Rzeszów, wrzesień 2013 Autor Prof. UAM dr hab. Paweł Churski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Analizy Regionalnej ul. Dzięgielowa 27, 61–680 Poznań e-mail: [email protected] http://www.churski.pl/ http://www.igsegp.amu.edu.pl/ tel. 61 829 61 35, fax 61 829 61 27 Recenzent prof. dr hab. Tomasz Komornicki Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego al. Łukasza Cieplińskiego 4, 35-010 Rzeszów tel. 17 850 17 00 ■ e-mail: [email protected] Departament Rozwoju Regionalnego tel. 17 747 64 67 ■ e-mail: [email protected] Fotografie na okładce Tadeusz Poźniak ISBN 978-83-7667-156-7 Projekt graficzny, przygotowanie do druku, druk, oprawa MITEL ul. Baczyńskiego 9, 35-210 Rzeszów tel./faks 17 250 26 52 ■ e-mail: [email protected] www.mitel.com.pl Spis treści Wprowadzenie ..................................................... 5 Rozdział I Kapitał ludzki i społeczny . 12 Rozdział II Gospodarka ........................................................ 27 Rozdział III Sytuacja finansowa samorządu lokalnego ............................... 42 Rozdział IV Infrastruktura techniczna i dostępność przestrzenna ..................... 52 Rozdział V Ochrona środowiska i jej infrastruktura ................................ 56 Rozdział VI Bieszczady w strukturze obszarów wzrostu
    [Show full text]
  • 80 IX. Lista Załączników
    IX. Lista zał ączników: 1. Oferta turystyczna Ekomuzeów Bieszczadzkich. 2. Przykładowy opis wyników inwentaryzacji zasobów przyrodniczych dla planowanego ekomuzeum w Zatwarnicy i okolicach. 3. Przykłady propozycje (szkiców) obiektów małej architektury drewnianej zgodne z wzorcami architektury regionalnej Karpat. 4. Ekomuzeum „Trzy Kultury” w Lutowiskach – studium przypadku. 80 Dokumentacja wzorcowej ście żki kulturalno-przyrodniczej, łącz ącej elementy przyrodnicze wraz z lokaln ą kultur ą, tradycj ą. Metodologia. Zał ącznik nr 1 Oferta turystyczna Ekomuzeów Bieszczadzkich Bandrów Narodowy (ekomuzeum w fazie tworzenia) Najlepiej zachowany w całych polskich Bieszczadach zespół drewnianej tradycyjnej zabudowy wiejskiej, w tym stare bojkowskie chy że, piwnice, ku źnia, cmentarz ewangelicki i greckokatolicki – mo żliwo ść urz ądzania pokazów oraz warsztatów zwi ązanych tematycznie z tradycyjnym budownictwem tego regionu, wycieczki piesze po miejscowo ści z przewodnikiem, który opowiada o historii Bieszczadów w nawi ązaniu do współcze śnie zachowanych śladów i budynków, pokazy tradycyjnego kowalstwa, degustacja miodów i innych produktów lokalnych. • Tradycyjny mozaikowy krajobraz rolniczy (miedze poro śni ęte krzewami, śródpolne zadrzewienia i zakrzaczenia, pasy zadrzewie ń wzdłu ż cieków wodnych, dobrze zachowane strefy przej ściowe pomi ędzy lasem, zadrzewieniami a terenami otwartymi, grupy starych dziuplastych wierzb wzdłu ż cieków wodnych i dróg – mo żliwo ść urz ądzania praktycznych warsztatów dotycz ących ochrony tradycyjnego krajobrazu
    [Show full text]
  • Strategia Rozwoju Gminy Ustrzyki Dolne2015-2025
    STRATEGIA ROZWOJU POWIATU BIESZCZADZKIEGO 2016-2020 0 Streszczenie Strategia Rozwoju Powiatu Bieszczadzkiego na lata 2016-2020 jest podstawowym i najważniejszym dokumentem, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, wyznaczającym ramy długookresowej działalności samorządu lokalnego, zgodnie z jego kompetencjami oraz współpracujących z nią jednostek na rzecz rozwoju całego powiatu. Niniejszy dokument jest także odpowiedzią na ustawowy wymóg prowadzenia polityki rozwoju w oparciu o Strategię. Obowiązująca dotąd Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Powiatu Bieszczadzkiego została opracowana w 2004 r. i w związku z upły- wem czasu wymagała gruntownej aktualizacji. Prace nad Strategią Rozwoju Powiatu Biesz- czadzkiego rozpoczęły się w grudniu 2015 r. zgodnie z umową podpisaną 1 grudnia 2015 r. pomiędzy Starostwem Powiatowym w Ustrzykach Dolnych a Bieszczadzką Agencją Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. w Ustrzykach Dolnych. Przedmiotowy dokument stanowi nie tylko element polityki rozwoju lokalnego jest także sumą świadomych opinii i rekomendacji przedstawicieli różnych społeczności tworzących wspólnotę samorządową. 1. Zakres merytoryczny, przestrzenny i czasowy. Okres obowiązywania Strategii Rozwoju Powiatu Bieszczadzkiego wyznaczono na lata 2016 – 2020. Przyjęty horyzont czasowy powinien umożliwić osiągnięcie zakładanych w Strategii celów. Wiąże się także z potrzebą dostosowania jej zapisów do terminów plano- wania na poziomie regionalnym, krajowym i unijnym, a jednocześnie do potrzeb maksy- malnego wykorzystania
    [Show full text]
  • Osadnictwo I Ludność
    KRAJOBRAZ (NIE)PAMIĘCI – TERAŹNIEJSZOŚĆ NADPISUJĄCA PRZESZŁOŚĆ 37. OSADNICTWO I LUDNOŚĆ MAGDALENA SKAŁA1, JACEK WOLSKI2 1 Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wydział Medyczny, Katedra Geografii 2 Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, Zakład Geoekologii i Klimatologii Do II wojny światowej obszar Bojkowszczyzny nosił znamiona odrębnego regio- nu antropogeograficznego, sąsiadującego od zachodu z Łemkowszczyzną, a od wschodu z Huculszczyzną. W wyniku działań wojennych, a przede wszystkim akcji przesiedleńczych na Ukrainę (lata 1944-1946) i Ziemie Odzyskane (1947 r.), region ten, a zwłaszcza jego zachodnia część, poniósł ogromne straty ludnościowe i materialne. Zmiany polityczne po II wojnie światowej i delimitacja granic dopro- wadziły do tego, że ponad 75% obszaru Bojkowszczyzny znalazło się po stronie ukraińskiej, a jedynie niespełna 25% pozostało w granicach Polski. Tym samym przerwana została wielowiekowa ciągłość demograficzna i osadnicza tej krainy. Wykształcony tu od wieków typ osadnictwa z przewagą wsi zakładanych na prawie wołoskim, który dobrze wykorzystywał ukształtowanie powierzchni i odznaczał się najlepszą funkcjonalnością, niemal zupełnie zanikł. Opuszczone całkowicie lub częściowo tereny zaczęli stopniowo zasiedlać nowi osadnicy, co doprowadziło z czasem także do całkowitej zmiany struktury narodowościowej. W badaniach wykorzystano materiały statystyczne zawarte w spisach ludności z lat 1921, 1931, 1978, 1988, 2002 (Skorowidz…, 1924; Skorowidz…, 1933; Naro- dowy Spis Powszechny, 1978, 1988, 2002) oraz dane dotyczące bieżącej ewiden- cji ludności zebrane w poszczególnych gminach (2001, 2009). Odnoszą się one do całego badanego obszaru. Skorzystano także z danych statystycznych dla gmin publikowanych na stronie Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Lokal- nych, 1995-2014). Ze względu na niekompletność danych lub nieustabilizowaną 348 Bojkowszczyzna Zachodnia – wczoraj, dziś i jutro sytuację w regionie zrezygnowano z wykorzystania spisów ludnościowych z lat 1943, 1946, 1950, 1960 i 1970475.
    [Show full text]