AGROTURYSTYKA W ZKPK W Krośnie -2014.Pdf
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Wydawca: Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie ul. Trakt Węgierski 8 A, 38-450 Dukla tel./fax 13 436 31 87, e-mail: [email protected] www.parkikrosno.pl Tekst, mapki: Opracowano w Zespole Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie Zdjęcia: Archiwum Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie, prywatne zbiory właścicieli gospodarstw agroturystycznych, okładka Gospodarstwo Agroturystyczne „U Lestka” Nakład: 1000 egzemplarzy Copyright © Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie 2 Walory przyrodnicze, swoisty mikroklimat, walory estetyczne i krajobrazowe oraz niski stopień zanieczyszczenia środowiska stanowią dzisiaj podstawę rozwoju turystyki. To przyroda i jej piękno wprawia nas w dobry nastrój, pozwala odpocząć, zregenerować siły, dlatego poszukujemy miejsc gwarantujących realizację tych celów. Niniejsza publikacja powstała w celu popularyzacji przyjaznych przyrodzie form spędzenia wolnego czasu na obszarze parków krajobrazowych Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie, jako terenach szczególnie predysponowanych do rozwoju zrówno- ważonych form turystyki. Przedstawiono w niej podstawowe informacje na temat zjawiska turystyki wiejskiej i agroturystyki, scharakteryzowano krótko każdy z 4 parków krajobrazowych, zwracając szczególną uwagę na jego walory przyrodnicze i kulturowe. Zasadniczą część publikacji stanowią wykazy gospodarstw agroturystycznych obejmujące dane teleadresowe, położonych na terenie poszczególnych parków lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie. 3 CZYM JEST AGROTURYSTYKA? W ostatnich latach mamy do czynienia z intensywnym rozwojem gospodarczym. W dużej mierze przyczynia się do tego tempo życia człowieka i narastające wymogi codzienności, co wywołuje stres i frustrację. W związku z tym, bardzo ważny jest więc relaks i chęć zapomnienia o codziennych troskach. Takie możliwości daje właśnie turystyka, która w ostatnich latach stała się potrzebą pierwszego rzędu. Umożliwia nam przede wszystkim odnowę sił psychicznych i fizycznych, odgrodzenie od siebie negatywnych skutków rozwoju cywilizacji, a także kształcenie własnej osobowości. Możliwość ucieczki od miejskiego zgiełku, daje nam pobyt na obszarach wiejskich. Ten rodzaj turystyki umożliwia nam korzystanie z walorów „wiejskości”, do których należą: środowisko naturalne, unikalny krajobraz, jak również okazja do poznania kultury ludowej, folkloru, wypróbowania specjałów kuchni regionalnej oraz spędzenia czasu w sposób aktywny. Jak widać, ten typ odpoczynku znacznie różni się od tego, co oferują nam miasta czy zatłoczone miejscowości turystyczne. Mamy bezpośredni kontakt z naturą i możliwość odpoczynku od zanieczyszczonego powietrza typowego dla aglomeracji miejskich. Te wszystkie cechy wpłynęły w ostatnich latach na intensywny rozwój turystyki wiejskiej, a w szczególności agroturystyki. Agroturystyka charakteryzuje się tym, że wiąże usługi turystyki wiejskiej z czynnym gospodarstwem rolnym. Gospodarstwa agroturystyczne zlokalizowane są zazwyczaj w miejscach atrakcyjnych turystycznie. Cechują się małą gęstością zaludnienia, bliskim kontaktem z właścicielami gospodarstwa, specyficzną, rodzinną atmosferą, a dodatkowo umożliwiają zapoznanie się z panującą w danym regionie kulturą ludową. Wbrew pozorom istnieje wiele możliwości aktywnego spędzenia wolnego czasu w tego typu gospodarstwach, w zależności od jego zaplecza i lokalizacji (spacery, grzybobranie, narciarstwo, jazda konna, wędkarstwo). 4 Gospodarstwo rolne poza zakwaterowaniem stwarza okazję do przebywania wraz z rodziną wiejską, poznawania jej zwyczajów i codziennych zajęć (pieczenie chleba, robienie masła, sera, itp.), bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami domowymi i produkcją rolną gospodarstwa. Są to główne cechy odróżniające agroturystykę od turystyki masowej, które stawiają ją na wyższej pozycji i decydują o jej znaczeniu w dzisiejszych czasach. Bez wątpienia można pokusić się o stwierdzenie, że panująca tu atmosfera pozostanie w pamięci każdego turysty na bardzo długo. 5 PARKI KRAJOBRAZOWE Park krajobrazowy jest obszarem chronionym ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. Znajdujące się w granicach parku grunty rolne i leśne pozostawia się w gospodarczym wykorzystaniu. Zasady ochrony parków krajobra- zowych ograniczają tylko działalność, która powodowałaby trwałe i nieestetyczne zmiany krajobrazu oraz zanieczyszczenie środowiska lub zakłócenie procesów ekologicznych (np. uciążliwy przemysł, chemizacja rolnictwa, zmiana stosunków wodnych). W gospodarce na terenie parku krajobrazowego obowiązuje zasada ekorozwoju. Oznacza to między innymi racjonalne korzystanie z wód i kopalin, stosowanie zrównoważonej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej, właściwe gospodarowanie odpadami, wprowadzanie form tzw. czystej energii, wytwarzanie zdrowej żywności – słowem taką gospodarkę, która nie szkodzi przyrodzie, ale ją wspomaga zgodnie z ekologiczną zasadą trwałego użytkowania jej żywych zasobów. Walory środowiska przyrodniczego Bieszczadów, Beskidu Niskiego i Pogórza oraz potrzeba zachowania wspaniałej przyrody i krajobrazu tego obszaru były bodźcem do powołania na tym terenie obszarów chronionych. Oprócz parków narodowych i rezerwatów przyrody obejmujących najcenniejsze i najpiękniejsze części tego terenu, utworzono obszary chronionego krajobrazu oraz 4 parki krajobrazowe: Jaśliski Park Krajobrazowy, Ciśniańsko – Wetliński Park Krajobrazowy, Park Krajo- brazowy Doliny Sanu oraz Czarnorzecko – Strzyżowski Park Krajobrazowy. Zadania z zakresu ochrony przyrody, krajobrazu, wartości historycznych i kulturowych oraz walorów krajobrazowych a także popularyzowanie tych wartości na ich obszarze realizuje Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie. W granicach każdego parku znajdują się obszary cenne przyrodniczo, będące ostoją dla wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Ich ważnym elementem jest typowy dla danego regionu 6 krajobraz kulturowy, który kształtowany był na przestrzeni wieków. Oba elementy doskonale ze sobą harmonizują i wzajemnie się uzupełniają. Jedną z głównych funkcji przyznawanym parkom krajobrazowym jest turystyka. W zależności od charakteru danego parku krajobrazowego, można w nim uprawiać różne typy turystyki np. turystykę poznawczą, aktywną czy agroturystykę. Rozwój tego typu działalności możliwy jest dzięki dostępnej infrastrukturze turystycznej w postaci: szlaków turys- tycznych, ścieżek przyrodniczych, historycznych i krajobrazowych czy oznakowania terenu parków tablicami informacyjnymi. Parki Krajobrazowe Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie: Jaśliski, Ciśniańsko - Wetliński, Doliny Sanu oraz Czarnorzecko - Strzyżowski są szczególnie predysponowane do rozwoju agroturystyki. Posiadają unikalną, dobrze zachowaną florę i faunę, czyste powietrze i wodę, charakterystyczny krajobraz łączący elementy przyrodnicze i kulturowe, a także ciszę i spokój. Żywa przyroda i jej harmonia zapewni przybywającemu w te rejony turyście spragniony odpoczynek. 7 JAŚLISKI PARK KRAJOBRAZOWY Jaśliski Park Krajobrazowy - o powierzchni 25 288 ha utworzony został w 1992 roku w celu ochrony górnego dorzecza Jasiołki i źródlisk Wisłoka we wschodnim pasie Beskidu Niskiego przy granicy ze Słowacją od potoku Wilszni do Przełęczy Łupkowskiej. Ze względu na swoje położenie staje się obszarem przejściowym między Magurskim Parkiem Narodowym a Ciśniańsko - Wetlińskiem Par- kiem Krajobrazowym i Biesz- czadzkim Parkiem Narodowym. Obszary leśne parku to głównie naturalne zbiorowiska buczyny karpackiej porastające najwyż- sze wzniesienia a charakterys- tycznym elementem parku są zespoły łąkowo - pastwiskowe dawnych - nie istniejących dziś wsi: Jasiel (rezerwat „Źródliska Jasiołki”), Czeremcha. Osobliwością dendrologiczną są krzewiaste formy cisa pospolitego w rezerwacie przyrody „Wadernik”. Rangę rezerwatu przyrody posiada także przełom Jasiołki (rezerwat „Przełom Jasiołki”) pomiędzy Piotrusiem a Ostrą oraz kompleks leśny „Kamień nad Jaśliskami”. Dodatkowo utworzony rezerwat „Modrzyna” wyraźnie potęguje występowanie w parku naturalnych stanowisk modrzewia polskiego. W różnorodnym świecie zwierząt Jaśliskiego Parku Krajobra- zowego czołowe miejsce zajmują ptaki: orzeł przedni, orlik krzykliwy, myszołów zwyczajny i jastrząb. Do fauny parku zaliczamy również zwierzęta puszczańskie, głównie drapieżniki (wilki, lisy, rysie, kuny, 8 borsuki) a także bogaty świat ryb i gadów. Na terenie Jaśliskiego Parku Krajobrazowego znajdują się również cenne pamiątki działalności ludzkiej głównie zamieszkujących tam przed laty Łemków, którzy pozostawili po sobie ślady w lokalnej kulturze. W okolicy napotkać można liczne kapliczki, cerkwie, przydrożne krzyże oraz elementy domostw, wykonane z lokal- nego surowca. W obrębie Jaśliskiego Parku Krajobrazowego nie brakuje również zajazdów turystycznych, pól namiotowych oraz gospodarstw agroturys- tycznych stanowiących przystanek dla odwiedzających te tereny. Gospodarstwa agroturystyczne zlokalizowane są na terenie takich miejscowości, jak: Jaśliska, Lipowiec, Posada Jaśliska, Tylawa, Zyndranowa, Daliowa, Polany, Zawadka Rymanowska, Olchowiec, Mszana i Barwinek. Przebywając na terenie Jaśliskiego Parku Krajobrazowego warto odwiedzić: Jaśliska - niegdyś bogate miasteczko dziś wieś – siedziba gminy, położona około 18 kilometrów na wschód od Dukli nad rzeką Jasiołką i jej dopływem Bielczą. Podziwiać tu możemy układ urbanistyczny ze starą zabudową, pochodzący sprzed akcji „Wisła”, kiedy miasteczko zamieszki- 9 wane było przez Łemków. Bogata