Wieści Z GCK

Wiadomości Gródeckie Haradockija Nawiny Gazeta o Ziemi Gródeckiej i jej Mieszkańcach l Nr 6 (282) l czerwiec 2020 l Cena 4,00 zł ster - Dawid Poremski nienia o Anatolu Porębskim w Mostowlanach ka jak z bajki l Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku Strażacy zbierają na nowy wóz l Trzecioklasiści o sobie l Hot16Challenge l Gródecki Maj l Dzień Dziec l Wspom l Ikona Ikona

Bajkowy Dzień Dziecka, Podozierany - - - 2 Ochotnicza Straż Pożarna w Gródku zbiera fundusze na zakup nowego ciężkiego pojazdu ratowniczo-gaśniczego

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Od Redaktor Naczelnej 3

nie mówcie, że nie. Czas, dużo fajny, zacytuję dla potomnych: To cud, że druhowie (i dru- czasu spędzonego z dziećmi, z „GCK ruszyło od razu do robo- henki) z OSP Gródek znaleźli, mężami, żonami, partnerami, ty,/ żeby czasu nie marnować w tym najbardziej dla nich pra- nowy zwierzak w domu (kto by na żadne durnoty, / Pracownią cowitym okresie, jeszcze czas pomyślał!). W tych ogrodach krawiecką był niejeden domek,/ na „czelencz”. Od 12 maja zbie- wszystko bez pośpiechu dopa- no i nie uwierzysz, szył nawet rają fundusze na nowy wóz ga- trzone, stare robótki ręczne do- Bućko Romek, / Moja Słodka śniczy. Stary ma już swoje la- kończone, sto nowych przepi- Pasja dała nam ciastka,/ żeby ta i szykuje się na emeryturę. sów na ciasta wypróbowanych, normalności była tu namiastka,/ Dostali dotację, ale jeszcze cią- wszystkie książki przeczytane. Dla wszystkich ludzi, co się nagle brakuje im na wkład wła- I jak tylko otworzono naszą bi- rażają,/ GCK dziękuje za to, że sny. Zbierają złom, prowadzą bliotekę, wyposzczeni czytel- się nie poddają,/ Chcemy tego aukcje fantowe na facebook’u, nicy ustawili się w kolejce po gada pociachać przez nożycz- zbiórki pieniędzy na Zrzutka. „Jak korona, to tylko u nowe lektury, głodni słowa pi- ki,/ no bo jak korona, to tylko pl i darowizny na konto banko- księżniczki”, czyli powoli sanego. u księżniczki./ Pomogli straża- we. O akcji jest już głośno w wracamy do normalności Ze słowem pisanym (samo- cy oraz Straż Graniczna,/ żeby mediach, a aerobik prowadzo- Włosy pomalowane u Asi, dzielnie), a następnie zaśpie- sytuacja nie była tu tragiczna./ ny przez Magdę Łotysz, w któ- brwi zrobione u Judyty, czy- wanym, właściwie zarapowa- Temu wirusowi trzeba utrzeć rym wzięli udział strażacy poli powoli wracamy do normalnym, zmierzyli się pracownicy noska,/ żeby już za rok krzyk- kazała stacja TVN24 w progra- ności. (Warto zostać przy ha- naszego GCK po tym, jak zosta- nąć „Hej Siabrouska”./ Razem mie informacyjnym FAKTY. To śle tak bardzo często powta- li nominowani przez GOK Mi- damy radę w naszym małym jest sprawa, która dotyczy całe- rzanym dwa miesiące, mie- chałowo w ramach akcji #HOT- Gródku,/ żeby na tym świecie go naszego gródeckiego społe- siąc temu – wspieraj lokalnie). 16CHALLENGE2. Wyszło me- nie było tyle smutku”. Nomi- czeństwa! Razem damy radę! Niektóre osoby, które musiały ga fajnie, ambitnie, profesjonal- nowane Nadleśnictwo Waliły zrezygnować z pracy zawodo- nie i bardzo lokalnie (ktoś za- zaskoczyło wszystkich i wy- Podpowiadajcie tematy, nad- wej podczas zaostrzonej pande- raz przytoczy słynne gródeckie łoniło kolejny raperski talent syłajcie swoje zdjęcia, artyku- mii i ten wolny czas zaczął już powiedzenie - „Mama, chwa- w osobie Marka Stankiewicza. ły, listy do 20 czerwca na adres uwierać. Bo, ileż można sprzą- lać nas…”, hi, hi). Ale napraw- Słyszałam już (potajemnie) na- [email protected] tać, dopieszczać ogrody, patrzeć dę się podobało. Nasza gwiaz- granie gródeckich strażaków i na ekran telewizora, komputera, da raperska - Dyrektor Magda powiem Wam, że szykuje się komórki… Ale plusy też były, Łotysz wykrzyczała tekst. A że następny hicior. Dorota Sulżyk▲ Sprawy samorządowe Relacja z XVI Sesji Rady Gminy Gródek 20 maja 2020 r. przedstawił informację o swojej nie z wnioskiem o żwirowanie bądź pracy w okresie międzysesyjnym równanie tej drogi. (publikujemy ją w tym numerze). Radna Małgorzata Popławska Radna Katarzyna Rogacz zawnio- zapytała, czy wnioski na steryliza- skowała o naprawę drogi w Piesz- cję zwierząt są przyjmowane w do- czanikach. Po ostatnim nieudanym wolnym terminie oraz co dokład- równaniu drogi, zostały odsłonię- nie obejmuje planowany remont sali te kamienie, a pobocze zostało gimnastycznej w Szkole Podstawo- zerwane na 20 cm. Poprosiła po- wej w Gródku. Wójt Wiesław Ku- nownie o wykonanie tablic infor- lesza odpowiedział, że SANEPID macyjnych, dotyczących numera- stwierdził wiele nieprawidłowości cji nieruchomości w miejscowości dotyczących stanu sali gimnastycz- Kołodno i Zasady. Wójt odpowie- nej i remont będzie polegał na do- Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. dział, że większość wsi w gminie stosowaniu sali do odpowiednich Radne od lewej: Monika Ratyńska i Anna Petelska zgłosiło potrzebę wykonania tablic standardów, m.in. ocieplone zosta- informacyjnych. Sukcesywnie będą ną ściany i sufit, wykonana podło- W obradach XVI Sesji Rady wystąpieniem stanu epidemii, w ce- realizowane te założenia, począw- ga wylewana wraz z wymianą klep- Gminy Gródek, podobnie jak w lu zminimalizowania zagrożenia, szy od miejscowości z najbardziej ki i okien oraz nowe oświetlenie i poprzedniej, w związku z ograni- uczestniczyli jedynie radni, Wójt rozproszonymi domostwami. Wójt ogrzewanie. Wniosek o dofinan- czeniami wprowadzonymi rozpo- Gminy oraz wskazani przez niego zaproponował Staroście spotkanie, sowanie remontu sali gimnastycz- rządzeniem Rady Ministrów z dnia pracownicy Urzędu Gminy i gmin- na którym zostanie poruszymy m.in. nej został złożony do Ministerstwa 10 kwietnia 2020 r. w sprawie usta- nych jednostek organizacyjnych. temat drogi w Pieszczanikach. Roz- Sportu. Wnioski o dofinansowa- nowienia określonych ograniczeń, Po przyjęciu porządku obrad ważone zostanie również wystąpie- nie sterylizacji i kastracji zwierząt nakazów i zakazów w związku z Wójt Gminy Wiesław Kulesza można składać w Urzędzie Gminy

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 4 Sprawy samorządowe najpóźniej do 30 listopada 2020 r. - projekt uchwały w sprawie wyłoniona spośród kilku ofert w ra- - projekt uchwały w spra- Środki przeznaczone na ten cel z bu- wyrażenia zgody na ustanowie- mach przetargu. Zgodnie z ustawą o wie sprostowania oczywistej dżetu Gminy wynoszą 5 000 zł., a nie odpłatnej służebności przesy- zamówieniach publicznych, zosta- omyłki pisarskiej w uchwale nr wkład Podlaskiej Fundacji Bonifacy łu na nieruchomości stanowiącej ła wybrana najtańsza oferta. Kwo- XV/147/20 Rady Gminy Gródek również wynosi 5 000 zł. Wnioski własność Gminy Gródek; (wszy- ta ta obejmuje zarówno materiały z dnia 31 marca 2020 r. w spra- będą rozpatrywane do wyczerpania scy radni „za”) jak i wykonanie. Następnie zwró- wie nie wyrażenia zgody na wy- środków finansowych przeznaczo- - projekt uchwały w sprawie za- cił się do Radnego Jerzego Gryca odrębnienie w budżecie Gminy nych na ten cel. liczenia dróg do kategorii dróg z pytaniem, czy składa jakiś wnio- Gródek na 2021 r. środków sta- Radna Monika Ratyńska zapy- gminnych;(wszyscy radni „za”) sek w tej sprawie. Radny Jerzy nowiących fundusz sołecki; Uza- tała, czy istnieje możliwość podłą- - projekt uchwały w sprawie Gryc odpowiedział, że uważa, że sadnienie uchwały przedstawił Se- czenia wody ze świetlicy do remizy przystąpienia do realizacji pro- cena jest zawyżona. Wójt odpowie- kretarz Gminy Roman Tadeusz strażackiej w Załukach. Obecnie, w jektu współfinansowanego ze dział, że spośród wszystkich ofert, Łoziński, który powiedział, że pod- remizie nie ma możliwości przepro- środków pochodzących z budżetu które wpłynęły, ta była najtańsza. jęcie niniejszej uchwały jest zasad- wadzenia podstawowych czynności Unii Europejskiej w ramach Pro- sanitarnych. Wójt odpowiedział, że gramu współpracy INTERREG projekt obejmuje remont świetlicy V-A Litwa-Polska; Radni otrzy- wiejskiej. W międzyczasie pojawiły mali go na wspólnym posiedzeniu się nowe wnioski. Doprowadzenie komisji Rady Gminy w dniu 18 ma- wody nie stanowi większego pro- ja 2020 r. (wszyscy radni „za”) blemu i jest niemalże bezkoszto- - projekt uchwały w sprawie we. Potrzebne jest odprowadzenie ogłoszenia jednolitego tekstu ścieków. Należy przeanalizować to uchwały w sprawie uchwalenia z firmą wykonującą remont. Statutu Gminy Gródek; (wszyscy W następnych trzech punktach radni „za”) miało miejsce rozpatrzenie i przy- - projekt uchwały w sprawie jęcie Oceny zasobów pomocy spo- zwolnienia od podatku od nie- łecznej Gminy Gródek za 2019 ruchomości grup przedsiębior- Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. rok, Sprawozdania z działalno- ców, których płynność finansowa Teraz możemy jedynie unieważnić ne z uwagi na konieczność wyeli- ści Gminnego Ośrodka Pomocy uległa pogorszeniu w związku z przetarg i szukać tańszego wyko- minowania oczywistej omyłki pi- Społecznej w Gródku za 2019 rok. ponoszeniem negatywnych kon- nawcy. Radny Jerzy Gryc zapytał, sarskiej w uchwale Nr XV/147/20 oraz Sprawozdania z realizacji sekwencji ekonomicznych z po- czy Komunalny Zakład Budżeto- Rady Gminy Gródek z dnia 31 mar- Programu Współpracy Gminy wodu COVID-19 (wirusa SARS- wy w Gródku nie mógłby wyko- ca 2020 r. w sprawie nie wyrażenia Gródek z Organizacjami Poza- -CoV-2); Skarbnik Gminy Marta nać tych prac. Wójt odpowiedział, zgody na wyodrębnienie w budżecie rządowymi za 2019 r., Zostały one Popławska poinformowała, że do że KZB w Gródku nie jest w stanie Gminy Gródek na 2021 r. środków pozytywnie zaopiniowane przez ko- Urzędu Gminy wpływają wnioski wykonać tego remontu z uwagi na stanowiących fundusz sołecki, po- misje stałe Rady. od osób prowadzących działalność swoją obecną strukturę. KZB nie legającej na tym, że w § 1 pierwot- gospodarczą o zwolnienie z podatku ma pracowników, którzy w sposób nej uchwały zastępuje się sformuło- Rozpatrywanie projektów od nieruchomości z powodu obni- profesjonalny dokonaliby wymia- wanie „Wyraża się/nie wyraża się” uchwał (radni otrzymali je wraz z żonych obrotów, spowodowanych ny pokrycia dachowego i orynno- sformułowaniem „Nie wyraża się”. zaproszeniem na dzisiejsze posie- negatywnymi skutkami, jakie niesie wania wiaty. (wszyscy radni „za”) dzenie): za sobą wirus SARS-CoV-2, które Sekretarz Gminy Roman Tade- Pytania - projekt uchwały w sprawie nie kwalifikują się do zwolnienia z usz Łoziński zwrócił się z pytaniem i wnioski radnych zwolnienia Dyrektora Szkoły przedmiotowej uchwały. Każdy taki do radnych, jaka jest ich decyzja Wójt Gminy Wiesław Kulesza, Podstawowej w Gródku z obo- wniosek, odpowiednio udokumen- odnoście przetargu. Radna Moni- nawiązując do tematu, jaki został wiązku realizacji tygodniowego towany, również będzie rozpatrzo- ka Ratyńska wskazała, że podob- poruszony na wspólnym posiedze- wymiaru godzin zajęć dydaktycz- ny.(wszyscy radni „za”) na sytuacja ma miejsce w Załukach. niu komisji stałych Rady Gminy 18 nych, wychowawczych i opiekuń- Wszystkie powyższe projek- Co roku jest naprawiany dach sce- maja 2020 r., poinformował, że ist- czych; (wszyscy radni „za”) ty uchwał zostały pozytywnie zany znajdującej się na terenie Szko- nieje możliwość pozyskania środ- - projekt uchwały w sprawie opiniowane przez komisje stałe, o ły Podstawowej. Najprawdopodob- ków na budowę urządzeń służących wyrażenia zgody na udzielenie czym poinformował Przewodni- niej drobne naprawy, dokonywane do zbierania deszczówki, jednakże dotacji dla niepublicznej szkoły czący Komisji Stałych Rady Rad- corocznie przewyższyły już cenę jest to program skierowany wyłącz- podstawowej, w której zorgani- ny Grzegorz Borkowski. ewentualnej kompleksowej napra- nie do rolników, który ma na celu zowano oddział przedszkolny w - projekt uchwały w sprawie wy. Dodała, że obecnie bezcelowe zwiększenie retencji wody i prze- wyższej wysokości niż określona zmian w budżecie Gminy Gródek jest rozpatrywanie tego, czy wiata ciwdziałanie suszy. w ustawie o finansowaniu zadań na 2020 r.; Radny Jerzy Gryc za- 10 lat temu była źle wykonana. Wójt W związku z wcześniejszym za- oświatowych; (trzy głosy wstrzy- pytał, czy kwota 26 500 zł przezna- Gminy nie wymyślił sobie ceny wy- pytaniem Radnej Grażyny Kubiak, mujące się, reszta radnych „za”) czona na wymianę pokrycia dacho- nikłej z przetargu. odnośnie ulg dla rolników Wójt po- - projekt uchwały w sprawie wego oraz orynnowania wiaty nad Radny Grzegorz Borkowski prosił Radcę Prawnego Wojciecha określenia wykazu kąpielisk i zalewem w Zarzeczanach nie jest zawnioskował o przegłosowanie Srockiego o wyjaśnienie sprawy. sezonu kąpielowego na terenie zbyt wygórowana. Wójt Gminy przedmiotowego projektu uchwały. Radca Prawny Wojciech Srocki Gminy Gródek w 2020 r., (wszy- Wiesław Kulesza odpowiedział, że (1 głos wstrzymujący się, reszta powiedział, że rolnicy, którzy posia- scy radni „za”) firma. która wykona remont została radnych „za”) dają powyżej 1 ha, co do zasady nie

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Sprawy samorządowe 5 płacą podatku od nieruchomości, infrastruktury pasażerskiej przy- niorów z ulicy Michałowskiej w rezygnować również z organizacji płacą podatek rolny. Rolnicy mo- stanku w Waliłach-Stacji, jednak- Gródku, podziękował Radnej Do- tego konkursu. Radny Janusz Mi- gą ubiegać się o ulgi podatkowe na że decyzja leży po stronie Kolei. rocie Popławskiej za pomoc w ro- chał Cimochowicz poinformował, podstawie przepisów ustawy Ordy- Radny Jerzy Gryc poparł wnio- bieniu zakupów oraz zaoferowanie że rezygnuje z funkcji przewodni- nacja podatkowa, w normalnym try- sek Radnego Grzegorza Borkow- maseczek ochronnych. Poinformo- czącego komisji konkursowej. bie. Każde takie postępowanie bę- skiego. Następnie zawnioskował wał, że Radni przekazują kwotę Wójt Gminy Wiesław Kulesza dzie rozpatrywane indywidualnie. o to, aby zaprosić na spotkanie z 2 250 zł na rzecz zakupu nowego powiedział, że chciałby poznać Radny Grzegorz Borkowski po- radnymi przedstawiciela firmy te- samochodu gaśniczego dla Ochot- opinię Radnych na temat organi- informował, że Ministerstwo Infra- lekomunikacyjnej Orange Polska niczej Straży Pożarnej w Gródku. zacji konkursu Estetyczna Posesja struktury ogłosiło program moder- w celu ustalenia, czy możliwe jest Radna Monika Ratyńska po- – Ogródki 2020. Przewodniczący nizacji kolejowych przystanków zwiększenie prędkości Internetu. chwaliła działania Pani Dyrektor Rady poddał pod głosowanie jawne osobowych na terenie całego kra- Wójt odpowiedział, że postaramy Gminnego Centrum Kultury w tegoroczną organizację konkursu, ju. Przystanek w Waliłach-Stacji się wyjaśnić tę kwestię, ewentualnie Gródku Magdaleny Łotysz. Stwier- zadając pytanie: „Kto jest „za” kon- na linii kolejowej nr 37 Białystok zaprosimy przedstawiciela Orange dziła, że po obejrzeniu materiału na tynuacją konkursu w tym roku?” (7 – Zubki Białostockie nie został ob- Polska do zaprezentowania możli- temat GCK, poczuła się dumna, że głosów „za”, 7 „przeciw”, 1 wstrzy- jęty wspomnianym programem. Na- wości poprawy jakości Internetu. Gmina Gródek wypada tak dobrze mujący się) stępnie zwrócił się do Wójta Gmi- Radny Jerzy Gryc zwrócił się w ogólnopolskiej telewizji. Podkre- Radca prawny Wojciech Sroc- ny o złożenie formalnego wniosku z prośbą o sprawdzenie drożności śliła, że to doskonała promocja na- ki stwierdził, że w tej sytuacji Wójt o ujęcie tego przystanku progra- hydrantów. Wójt Gminy Wiesław szej Gminy i taka inicjatywa powin- Gminy podejmie ostateczną decy- mem modernizacji. Dodał, że linia Kulesza odpowiedział, że Komu- na zostać doceniona. zję w sprawie konkursu, w oparciu jest czynna, pociąg jeździ w sezo- nalny Zakład Budżetowy ma proce- Radny Janusz Michał Cimo- o obecną sytuację epidemiologiczną nie letnim oraz istnieje możliwość, durę odnośnie postępowania z hy- chowicz zawnioskował, aby w tym w kraju. Wójt zadecyduje również o że kursy będą codzienne, natomiast drantami. Urząd Gminy postara się roku ze względu na obecną sytuację ewentualnym składzie komisji kon- perony nie są w najlepszym stanie uzyskać odpowiedź od Kierownika epidemiologiczną w kraju zrezy- kursowej. i potrzebują modernizacji. Wójt KZB, czy hydranty na terenie gmi- gnować z organizacji konkursu Es- Po przyjęciu protokołu XV Sesji Gminy Wiesław Kulesza powie- ny wymagają naprawy bądź udroż- tetyczna Posesja – Ogródki 2020. Rady Gminy Gródek Przewodni- dział, że jest to inwestycja kolejo- nienia. Radna Monika Ratyńska powie- czący Wieczysław Gościk zamknął wa. Być może uznano, że perony w działa, że obecnie jesteśmy na eta- obrady XVI Sesji. Waliłach-Stacji są w dobrym stanie. Wolne wnioski pie luzowania obostrzeń dotyczą- Opracowanie Oczywiście Gmina może wystąpić i informacje cych COVID-19. Wszystkie im- Dorota Sulżyk▲ z zapytaniem, dlaczego nie ujęto w Przewodniczący Rady Gminy prezy cykliczne zostały odwołane, W relacji wykorzystano protokół XVI programie modernizacji kolejowej Wieczysław Gościk w imieniu se- w związku z tym nie powinniśmy Sesji Rady Gminy Gródek

Sprawozdanie z działalności Wójta Gminy cji księgowej w celu realizacji zadań dofinansowanych ze źródeł ze- w okresie międzysesyjnym wnętrznych. Ponadto, wydałem Obwieszczenie podające do wiadomości wyborców Poprzednia, XV Sesja Rady Gminy Gródek odbyła się w dniu 31 informację Komisarza Wyborczego w Białymstoku I o numerach oraz marca 2020 r. granicach obwodów głosowania, wyznaczonych siedzibach obwodo- Uchwały przyjęte na Sesji są realizowane na bieżąco. wych komisji wyborczych oraz możliwości głosowania korespondencyjnego i przez pełnomocnika w wyborach Prezydenta Rzeczypospo- 1) W okresie międzysesyjnym wydałem następujące zarządzenia: litej Polskiej zarządzonych na dzień 10 maja 2020 r. • W sprawie określenia sposobu wykonania uchwał Rady Gminy Gró- dek (podjętych na XV Sesji Rady Gminy); 2) W zakresie ewidencjonowania przedsiębiorców będących oso- • W sprawie zmian w budżecie Gminy Gródek na 2020 r.; bami fizycznymi w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalno- • W sprawie zaciągnięcia kredytu krótkoterminowego na pokrycie ści Gospodarczej, do Urzędu Gminy Gródek wpłynęło 5 wniosków o przejściowego deficytu budżetu Gminy Gródek w 2020 r.; zmianę wpisu do Ewidencji, 2 wnioski o wpis informacji o zawiesze- • W sprawie informacji o wykonaniu budżetu Gminy Gródek za I niu działalności gospodarczej, 1 wniosek o wykreślenie wpisu. Złożone kwartał 2020 r.; wnioski zostały przekształcone na formę dokumentu elektronicznego • W sprawie przekazania sprawozdania finansowego Gminy Gródek i przekazane za pośrednictwem platformy usług administracji publicz- za 2019 r.; nej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. • W sprawie ogłoszenia nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w trybie przetargu publicznego; 3) W zakresie spraw inwestycyjnych : • W sprawie informacji o wykonaniu budżetu Gminy Gródek w 2019 r.; - W dniu 29 kwietnia 2020 r. podpisano umowę na wykonanie zada- • W sprawie powołania zespołu powypadkowego; nia pn.: „Remont i przebudowa budynku Centrum Aktywności Społecz- • W sprawie zmiany planu finansowego Urzędu Gminy Gródek na nej w Załukach” z firmą EKO-M-STYL Małgorzata Andruszkiewicz z 2020 r. obejmującego plan budżetu i jednostki; siedzibą w Białymstoku. Kwota na jaką opiewa wykonanie przedmiotu • W sprawie powołania komisji do przeprowadzenia oceny przydat- umowy wynosi 148 758,65 zł. Zadanie jest współfinansowane ze środ- ności do dalszego użytkowania składników majątku ruchomego zewi- ków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskie- dencjonowanego w Urzędzie Gminy Gródek; go na lata 2014-2020. • W sprawie zmiany regulaminu organizacyjnego Urzędu Gminy - W dniu 29 kwietnia 2020 r. złożono w Ministerstwie Sportu wnio- Gródek; sek o dofinansowanie zadania inwestycyjnego pn. „Remont Sali gim- • W sprawie ustalenia zasad prowadzenia wyodrębnionej ewiden- nastycznej w Szkole Podstawowej w Gródku”.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 6 Sprawy samorządowe

- W dniu 6 maja 2020 r. dokonano wyboru oferty w postępowaniu - otrzymano środki do dezynfekcji przekazane przez Wojewodę Pod- prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego na realizację przed- laskiego dla placówek przedszkolnych, które wznawiają działalność; sięwzięcia pn.: „Budowa kotłowni na pellet w Szkole Podstawowej w - zmieniono organizację pracy Urzędu Gminy Gródek, Urzędu Stanu Gródku”. Najkorzystniejszą ofertę złożyła firma Przedsiębiorstwo In- Cywilnego oraz Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej; stalacji Sanitarnych WIST Halina Wysocka z siedzibą w Białymsto- - w ramach znoszenia ograniczeń związanych z koronawirusem, z ku, na kwotę 731 850,00 zł. W najbliższych dniach zostanie podpisana zachowaniem odpowiednich wymogów sanitarnych, otwarte zostały umowa na wykonawstwo. następujące obiekty na terenie gminy: - W dniu 13 maja 2020 r. dokonano wyboru oferty w postępowaniu - targowisko w Gródku, prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego na realizację przed- - Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, sięwzięcia pn.: „Budowa kotłowni na pellet w Przedszkolu Samorządo- - Biblioteka Publiczna w Gródku, wym w Gródku”. Najkorzystniejszą ofertę złożyła firma EKO-TERM - Przedszkole Samorządowe w Gródku. B. Rękas, A. Rękas Spółka Jawna z siedzibą w Ostrowcu Świętokrzy- skim, na kwotę 369 790,89 zł. 5) W ramach bieżącej działalności Urzędu Gminy : Realizacja obu zadań współfinansowana jest w 85% ze środków Re- - w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego wyda- gionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na la- no 8 decyzji o warunkach zabudowy i 2 decyzje o ustaleniu lokalizacji ta 2014-2020. inwestycji celu publicznego; - W dniu 7 maja 2020 r. otrzymano część refundacji wydatków ponie- - w zakresie ochrony przyrody wpłynęło 8 zgłoszeń zamiaru usunię- sionych w roku 2019 w ramach projektu „Transgraniczna sieć na rzecz cia drzew na nieruchomości stanowiącej własność osób fizycznych na zrównoważonego zarządzania transportem” realizowanego w ramach cel niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej. Po prze- Programu Współpracy Transgranicznej Polska- Białoruś-Ukraina 2014- prowadzeniu przez pracownika procedury, w tym dokonaniu oględzin, 2020. Środki w kwocie 77.348 EURO po przeliczeniu wg kursu banku Wójt jako organ uprawniony na podstawie ustawy o ochronie przyrody wyniosły 350.633,95 zł. Z powyższej wpłaty opłacono transzę kredytu w stosunku do wniesionych zgłoszeń nie wniósł sprzeciwu. Ponadto, w wysokości 307.843 zł zaciągniętego w 2019 r. na sfinansowanie za- wydanych zostało 5 zezwoleń na usunięcie drzew dla osób prawnych; dania pn. „Przebudowa drogi gminnej Nr 105067B w Bobrownikach”. - w dniu 5 maja 2020 r. wydana została decyzja o środowiskowych Na 2021 r. zaplanowano płatność końcową salda w kwocie ok. 23.204 uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia polegającego na rozbudo- EURO, co stanowi 15% dofinansowania zgodnie z umową grantową. wie gospodarstwa zajmującego się hodowlą bydła mięsnego poprzez - Trwają prace związane z przebudową ul. Kolejowej w Waliłach – budowę 2 budynków inwentarskich przeznaczonych do hodowli bydła Stacji. W maju Wykonawca planuje położyć pierwszą warstwę asfaltu mięsnego na działce o nr ewid. gruntów 97/40, obręb Bobrowniki, gmina w pasie drogowym i w ciągu pieszo-rowerowym. Gródek w gospodarstwie położonym na działkach o nr ewid. gruntów - W zakresie bieżącego utrzymania dróg wykonano następujące prace: 97/14, 97/40, 97/41, obręb Bobrowniki, gmina Gródek; a) wyrównano - w zakresie gospodarki nieruchomościami : - drogę w Grzybowcach, Kołodnie, Downiewie i Przechodach; a) wydane zostały opinie o możliwości dokonania podziałów geode- - drogę do wsi Królowe Stojło; zyjnych działek w Załukach o nr geod. 35 oraz w Gródku o nr geod. 575; - drogę do Glejska, Piłatowszczyzny i Józefowa; b) wydane zostały decyzje zatwierdzająca podział geodezyjny działek - drogę w Łużanach, Skroblakach, Załukach, Podzałukach, Pieszcza- położonych w obrębie Załuki o nr geod. 62/2 i 63, Gródek o nr geod. nikach i w obrębie Bielewicz, 973/2 oraz Pieszczaniki o nr geod. 96; - ulicę Błotną w Gródku, ul. Kwiatową i ul. Spacerową w Waliłach- c) w dniu 29 kwietnia 2020 r. została zawarta umowa w formie ak- Stacji. tu notarialnego dotycząca sprzedaży w drodze przetargu publicznego b) ustawiono znaki drogowe D-42 teren zabudowany i G-3 krzyż Św. nieruchomości z zasobu Gminy Gródek – działka o nr geod. 1943/5 Andrzeja przy ul. Rzemieślniczej w Gródku; obręb Gródek. c) dokonano ustawienia metalowych słupków drogowych przy ul. 6) W dniu 31 marca 2020 r. zawarłem umowę z firmą PKS NOVA Lisiej w Waliłach-Stacji oraz tabliczkę z nazwą ulicy; S.A. na podstawie której, od dnia 1 kwietnia 2020 r. uruchomiony zo- d) zlecono wykonanie remontu drogi wewnętrznej we wsi Zielona; stał kurs na linii Gródek-Załuki-Białystok i Białystok-Załuki-Gródek. e) wykonano remont dróg we wsi Załuki oraz Dzierniakowo; Zgodnie z przedmiotem umowy gmina ponosi część kosztów obsługi f) dokonano usypania destruktem betonowym wjazd z drogi krajo- tych tras. Zobowiązanie finansowe po stronie Gminy Gródek polega na wej DK65 do wsi Sofipol; pokrywaniu kosztów realizacji w/w kursów w wysokości odpowiada- g) dokonano ustawienia 9 tabliczek z numerami posesji we wsi Borki; jącej różnicy pomiędzy iloczynem przejechanych w danym miesiącu h) zamontowano tablice z nazwami ulic przy ul. Kwiatowej, ul. Za- na danym kursie kilometrów i stawki 4,50 zł brutto z każdy wozokilo- ułek, ul. Pięknej i ul. Kolejowej w Waliłach-Stacji. metr, a kwotą wpływów brutto uzyskaną w danym miesiącu ze sprze- Ponadto, wydałem 4 decyzje w sprawie określenia warunków udzie- daży biletów na tym kursie. Miesiąc kwiecień pod względem finanso- lenia zezwolenia na zajęcie pasa drogowego dróg gminnych i 4 decy- wym z tytułu realizacji tego kursu wyglądał następująco, 387 zł brutto zje w sprawie lokalizacji urządzeń w pasie drogowym dróg gminnych. dziennie x 21 dni roboczych tj. 8.127,00 zł. Owa kwota pomniejszona została o kwotę wpływów ze sprzedaży biletów. W efekcie końcowym 4) W zakresie przeciwdziałania epidemii koronawirusa podjęte faktura za omawiany miesiąc została wystawiona na kwotę 4.104,70 zł zostały następujące czynności: brutto. Umowa została zawarta na czas określony i obowiązuje do cza- - uczestniczyliśmy w akcji „Maseczka dla Seniora z Gminy Gródek”, su odwołania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, w ramach której przekazanych zostało ok. 2000 maseczek wielokrot- nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2020 r. nego użytku; - od dnia 15 kwietnia przeprowadzana jest systematycznie raz w ty- 7) W dniu 6 kwietnia 2020 r. Gmina Gródek podpisała umowę z godniu dezynfekcja miejsc publicznych (obszary przystanków, sklepów, Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wod- obiektów użyteczności publicznej oraz wejść do bloków mieszkalnych); nej na dofinansowanie w formie dotacji przedsięwzięcia pn. ,,Usuwa- nie odpadów z folii rolniczych, siatki i sznurka do owijania balotów,

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Sprawy samorządowe 7

opakowań po nawozach i typu Big Bag”. Zgodnie z umową przedsię- 12) W wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzo- wzięcie realizowane będzie w terminie od 01.04.2020 r. do 30.09.2020 nych na dzień 10 maja 2020 r. Państwowa Komisja Wyborcza na pod- r. Na jego realizację NFOŚiGW udzieli Gminie Gródek dotacji w kwo- stawie uchwały Nr 129/2020 r. z dnia 10 maja 2020 r. stwierdziła, iż cie 24.643,00 zł. brak było możliwości głosowania na kandydatów. 8) W ramach ogłoszonej w dniu 22 kwietnia 2020 r. akcji bezpłatnej W zarządzonych przez Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej sterylizacji zwierząt właścicielskich do Urzędu Gminy Gródek wpłynę- na dzień 10 maja 2020 r. wyborach Prezydenta RP zarówno Państwo- ły 34 wnioski właścicieli zwierząt o dofinasowanie zabiegu sterylizacji/ wa Komisja Wyborcza, jak i wójtowie podjęli wszystkie czynności kastracji psów i kotów. Wszystkie wnioski zostały rozpatrzone pozy- wynikające z Kodeksu wyborczego oraz Kalendarza wyborczego. W tywnie, wykonane też zostały pierwsze zabiegi, które realnie przyczynią dniu 16 kwietnia 2020 r. została jednak uchwalona ustawa o szczegól- się do zmniejszenia bezdomności zwierząt na terenie Gminy Gródek. nych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, tak zwana Tarcza 2.0. Na mocy art. 102 tej ustawy 9) W dniu 22 kwietnia 2020 r. podpisana została umowa z Centrum zawieszone zostały obowiązki informacyjne wynikające z przepisów Projektów Polska Cyfrowa o powierzenie grantu w ramach Programu Kodeksu wyborczego, nałożone na wójtów i komisarzy wyborczych, Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 Osi Priorytetowej nr ponadto przepisy dotyczące wydawania zaświadczeń o prawie do gło- I „Powszechny dostęp do szybkiego Internetu” działanie 1.1: „Wyeli- sowania, głosowania korespondencyjnego oraz głosowania przez peł- minowanie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do szerokopa- nomocnika. Zawieszone zostały przede wszystkim kompetencje Pań- smowego internetu o wysokich przepustowościach” dotycząca realiza- stwowej Komisji Wyborczej w zakresie ustalenia wzoru karty do gło- cji projektu grantowego pn. zdalna Szkoła – wsparcie Ogólnopolskiej sowania i zarządzenia druku kart. Sieci Edukacyjnej w systemie kształcenia zdalnego. Projekt jest odpo- W związku z wprowadzonymi na podstawie Tarczy 2.0 ograniczenia- wiedzią na obecną sytuację szkolnictwa, związaną z wprowadzeniem mi, Państwowa Komisja Wyborcza w komunikacie z dnia 7 maja 2020 na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Dofinansowanie r. poinformowała, że głosowanie w dniu 10 maja 2020 r. nie może się zostało przyznane w wysokości 58 903,00 zł. W dniu 29 kwietnia 2020 odbyć. W związku z tym faktem Państwowa Komisja Wyborcza poin- r. Szkole Podstawowej w Gródku został przekazany sprzęt kompute- formowała również, że nie mogą mieć zastosowania także inne przepi- rowy w ilości 23 laptopów z oprogramowaniem, z przeznaczeniem 13 sy Kodeksu wyborczego związane z głosowaniem, w tym: laptopów uczniom i 10 laptopów nauczycielom. 1) wójtowie oraz konsulowie nie przygotowują do przekazania ob- wodowym komisjom wyborczym spisów wyborców, które zgodnie z 10) W dniu 4 maja 2020 r. Gmina Gródek podpisała umowę z fir- Kalendarzem wyborczym zostały sporządzone w gminach do 20 kwiet- mą MPO Spółka z o. o. na ,,Odbiór odpadów komunalnych od wła- nia 2020 r.; ścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a po- 2) nie będzie obowiązywać tzw. cisza wyborcza, tj. zakaz prowadze- wstają odpady komunalne, będących obiektami użyteczności publicz- nia agitacji wyborczej i podawania do wiadomości publicznej wyni- nej stanowiącymi własność Gminy Gródek”. Termin realizacji umowy ków sondaży dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych; obejmuje okres od dnia 1 maja 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. Cena 3) lokale wyborcze pozostaną zamknięte. jednostkowa za tonę odebranych odpadów wynosi 1.069,20 zł brutto Jak Państwu wiadomo, obecnie oczekujemy na wyznaczenie nowego za 1 tonę. Natomiast, wynagrodzenie ogółem z tytułu realizacji umowy terminu wyborów oraz ogłoszenie ostatecznego kształtu przepisów do- nie może przekroczyć kwoty 85 536,00 zł brutto. tyczących przeprowadzenia wyborów Prezydenta w 2020 r.

11) Porozumieniem z dnia 4 maja 2020 r. Wojewoda Podlaski Gródek, dnia 20 kwietnia 2020 r. powierzył Gminie Gródek realizację obowiązku utrzymania grobów i cmentarzy wojennych położonych na terenie Gminy Gródek, w 2020 Wiesław Kulesza r. Wojewoda Podlaski przekaże Gminie Gródek na ten cel środki w wy- Wójt Gminy Gródek sokości 6.000,00 zł. Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. Pracownicy Urzędu Gminy w Gródku

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 8 Sprawy samorządowe Pytanie do Wójta Budowa nowych kotłowni

Gmina Gródek przystąpiła dofinansowania, ponieważ były dodatkowe punkty dla klastrów energii. do budowy dwóch lokalnych Na jesieni 2018 roku została opracowana koncepcja, która została zapre- kotłowni do ogrzewania bu- zentowana na kilku spotkaniach z mieszkańcami Gminy, zorganizowa- dynków użyteczności publicznych przez Wójta Gminy oraz koordynatora klastra energii. Prezentowa- nej. Wcześniej były podjęte no wtedy, że oszczędności powinny wynieść około 40 %. Projekt spotkał czynności w kierunku budo- się z zainteresowaniem mieszkańców budynków wielorodzinnych, którzy wy centralnej kotłowni obej- byli większościowymi odbiorcami ciepła. Jednakże część mieszkańców mującej również mieszkań- bloków była negatywnie nastawiona do projektu. W rezultacie poszcze- ców. Dlaczego nastąpiła zmia- gólne wspólnoty mieszkaniowe podjęły uchwały o nie przystąpieniu do na koncepcji? projektu niewielką głosów. Nie został również podpisany list intencyjny Wójt Gminy Gródek Wie- pomiędzy Gminą a Wspólnotą Mieszkaniową i Spółdzielnią Mieszkanio- sław Kulesza: Koncepcja budo- wą, co było warunkiem do rozpoczęcia prac nad wnioskiem o dofinanso- wy nowoczesnej i ekologicznej wanie. W związku z brakiem zainteresowania odbiorców (mieszkańców kompaktowej kotłowni w Gród- bloków) podjęliśmy decyzję o budowie lokalnych kotłowni obiektowych. ku powstała w 2018 roku w ra- Przy braku zainteresowania mieszkańców budowa nowej kotłowni wraz mach działania Gminy Gródek w siecią ciepłowniczą tylko dla obiektów użyteczności publicznej byłaby

Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. klastrze energii energyREGION. nieekonomiczna i nie spełniałaby wymogów konkursu. Budowa lokal- Kotłownia miała być zasilana ekologicznym paliwem biomasowym - zręb- nych kotłowni obiektowych również przekracza możliwości inwestycyj- ką drzewną, pozyskiwaną lokalnie. Planowano budowę sieci ciepłow- ne naszego budżetu, dlatego też został złożony wniosek i pozyskaliśmy niczej łączącej z kotłownią obiekty użyteczności publicznej tj. ośrodek finansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Woje- zdrowia, budynek szkoły, budynek przedszkola, urząd stanu cywilnego, wództwa Podlaskiego. GOPS oraz 14 budynków mieszkalnych wielorodzinnych zlokalizowa- Koncepcja budowy nowej gminnej kotłowni była efektem działań Gmi- nych w sąsiedztwie kotłowi. Planowane było pozyskanie finansowania z ny w klastrze energii. Na wniosek Gminy Gródek projekt został wpisany RPO działanie 5.1 „Energetyka oparta na odnawialnych źródłach ener- do strategii klastra i miał być realizowany podobnie jak projekt budowy gii” typ 3 „Inwestycje z zakresu budowy nowych lub zwiększenie mocy sieci ciepłowniczej w Michałowie – zabrakło woli ze strony mieszkań- jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła z OZE wraz z podłą- ców. Realizując koncepcję budowy nowej gminnej kotłowni chcieliśmy czeniem do sieci dystrybucyjnej przesyłowej” na poziomie do 85%, na- wykorzystać możliwości pozyskania dofinansowania, jakie stwarzało – z tomiast pozostałe środki miała wnieść Gmina Gródek, nie było przewi- jednej strony nasze uczestnictwo w klastrze energii, a z drugiej – bardzo dzianych kosztów mieszkańców. Była to olbrzymia szansa na pozyskanie korzystne warunki ówczesnego konkursu. Zbieramy fundusze na nowy wóz Rozmowa z Michałem Cywoniukiem - Prezesem OSP Gródek śmy się, że dostaliśmy dotację. 400 szybciej nazbierać jak najwięcej, cowe weekendy. I od tego się zaczę- tys. zł z Komendy Głównej Straży żeby wiedzieć, na czym stoimy. ło. Potem Romek Bućko, nasz Pan Pożarnej, 150 tys. zł ze środków z DS: Zaczęliście dość szybko i Groomer przekazał bon na licyta- firmy ubezpieczeniowej, z Urzędu energicznie. cję na strzyżenie i pielęgnację psa. Marszałkowskiego chyba też dosta- MC: Zaczęliśmy od spotkania I poszło. Do dzisiaj, do 26 maja na niemy. Musimy zgromadzić mini- w gronie strażaków, żeby ustalić, fb są 32 licytacje, dwadzieścia parę mum milion zł., bo ciężkie samo- co możemy zrobić, żeby pozyskać rozstrzygniętych. I mamy jeszcze w chody zaczynają się od takich kwot. resztę funduszy na wkład własny. zapasie fanty i usługi, ale nie może- Wkładem własnym ma być ok 400 Bardzo szybko i jednogłośnie pod- my też za dużo ich wrzucać na nasz - 450 tys. zł. Na tę kwotę na pewno jęliśmy decyzję, że wszyscy prze- profil, bo robi się bałagan. będzie składał się wkład z dotacji z kazujemy nasze ekwiwalenty (wy- DS: Macie teraz ciężki i dyna- Urzędu Gminy Gródek, prawdopo- płacane przez Gminę) za akcje ra- miczny czas. Bo jesteście przecież dobnie ze Starostwa Powiatowego i towniczo-gaśnicze na wkład wła- ochotniczymi strażakami, każ- możliwe, że z Lasów Państwowych. sny. Drugim pomysłem był start ze dy z Was ma jeszcze pracę zawo- DS: Kwota jest ogromna i ma- zbiórką darowizn na konto OSP. I dową, rodzinę. A musicie wolne Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. cie też konkretny termin do jej 12 maja wrzuciliśmy na fb post w chwile przeznaczać na pozyski- Dorota Sulżyk: OSP Gródek zdobycia. tej sprawie. Doszła do tego zbiór- wanie funduszy. zbiera fundusze na nowy wóz MC: Póki nie mamy zapewnie- ka złomu. Po drodze założyliśmy MC: Najbardziej nas teraz ogra- ratowniczo-gaśniczy. Od kiedy nia, że będziemy mieć tę kwotę, nie też konto na portalu Zrzutka.pl. Nie nicza czas koronawirusa. Ale w trwa zbiórka? możemy ruszać z żadnym przetar- myśleliśmy o licytacjach, ale Gosia miarę możliwości staramy się dzia- Michał Cywoniuk: Od 12 maja. giem. I teraz te zbiórki, licytacje idą Tryznowska podrzuciła nam do zli- łać sprawnie. Chłopcy i dziewczyny Pod koniec kwietnia dowiedzieli- w szybkim tempie, żeby jak naj- cytowania karnet na słodkie czerw- jeżdżą, zbierają złom, nie zawsze

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Aktualności 9 mogę być z nimi. Wczoraj jeździ- nam ogromną ilość złomu. Jedna byśmy przekazali mu plakat dobrej wóz, który ma za zadanie dowieźć li od 8-ej rano do 21-ej. Wszyscy, z firm białostockich zajmująca się jakości, bo chce umieścić m.in. na większe ilości wody do pożaru ma w miarę możliwości poświęcają ten złomem zaproponowała nam bar- swoim profilu i mówił, że słyszał o już 32 lata i tylko czteroosobową swój wolny czas. Bo wszyscy wie- dzo dobre warunki. Nie dość, że nas same dobre opinie od jednostek kabinę, mieści 6 tys. litrów wody. dzą, do czego dążymy, jaki jest cel. płacą nam dobrze i odbierają złom strażackich z jego gminy. Cieszy Samochód, który chcielibyśmy po- Po ostatnim niedzielnym podsu- z miejsca za darmo, to nie musimy nas, że nawet poza gminą tak nas zyskać miałby 8 tys. litrów wody, mowaniu, jak zobaczyliśmy, że ma- płacić za transport. postrzegają. sześcioosobową kabinę i byłby no- my zebraną kwotę 30 tys. w ciągu Dzięki audycjom w radiu, Tele- DS: Do tych akcji na rzecz wo- wy. 10 dni, każdemu twarz się uśmiech- expresie, w Obiektywie TVP3 za- zu trzeba dodać sobotni aerobik DS: I to jest najważniejsze, że- nęła. A ciągle ktoś wpłaca darowi- częli do nas dzwonić również lu- zorganizowany przez Magdę Ło- by wspólnymi siłami zdobyć tę zny na konto, na zrzutkę, trwają dzie spoza naszej gminy i powia- tysz, który również fajnie rozre- kasę na nowy wóz. licytacje. No i każdego dnia odbie- tu. Wczoraj odbieraliśmy złom z klamował Waszą zbiórkę. MC: Już to, że pozyskaliśmy ramy dziesiątki telefonów w spra- powiatu sokólskiego. Tę zbiórkę MC: Tak. Niestety, nie mogłem kasę z Komendy Głównej, jest dowie złomu. złomu podpatrzyliśmy podczas zor- w nim uczestniczyć. Ale ci, którzy wodem, że zauważono, jak bardzo DS: Właśnie chciałam zapy- ganizowanej akcji przez OSP Su- byli, mówili, że to był fajny doda- ten samochód jest nam potrzebny. tać o ten złom, bo w jego sprawie chowola. To dało nam impuls, że tek, nie dość, że dostali niezły wy- Na terenie gminy Gródek zostały miałam telefon. Mieszkaniec Wie- może warto w to pójść. cisk od Magdy, to jeszcze wpłaty na 2 jednostki OSP – my i OSP Zału- jek bardzo prosił, żeby to rozre- DS: Jesteście jednostką, która portalu Zrzutka.pl od razu poszły ki, a obszar do zabezpieczenia jest klamować, napisać o tym w na- ma dobrą opinię w środowisku w górę. Dużo ludzi zauważyło, że bardzo duży. Dojazd państwowych szej gazecie, że zbieracie złom. i to jeszcze bardziej mobilizuje coś się dzieje. jednostek z Białegostoku do tere- Żeby wszyscy z naszej gminy o ludzi z naszej gminy. Nie było- DS: Wyjaśnijmy jeszcze sprawę nów przygranicznych zajmuje ok. tym wiedzieli i dorzucili coś od by pozytywnych odzewów, gdyby tego wozu. Do czego jest Wam po- pół godziny. A w ciągu tego czasu siebie. Sam zresztą przekazał na tak nie było. trzebny? Przecież niedawno po- pożar może się szybko rozwinąć. akcję spore zasoby złomu. Ten MC: Dokładnie. Powiem szcze- zyskaliście nowy samochód. DS: No właśnie. To jest spra- złom to chyba opłacalna sprawa? rze, że nie spotkałem się w ostat- MC: Samochody w straży powa, która dotyczy całego naszego MC: To bardzo opłacalna spra- nim czasie z jakąś negatywną opi- żarnej dzielą się na lekkie, średnie gródeckiego społeczeństwa, które wa. Największe kwoty wpływają nią na nasz temat. Ostatnio jeden i ciężkie. Niecałe 3 lata temu był ciągle udowadnia, że nie jest bier- właśnie ze zbiórki złomu. Ludzie z radnych powiatowych Sebastian pozyskany ten średni, który głów- ne! Razem damy radę! ciągle dzwonią, a my jeździmy. Ptaszyński, który nie jest w ogóle nie jest wykorzystywany w celach Rozmawiała Niektórzy naprawdę przekazują związany z Gródkiem, poprosił, że- ratownictwa technicznego. Ciężki Dorota Sulżyk▲ Aktualności Biblioteka już czynna Od 14 maja można już wypożyczać książki w Bibliotece Publicz- nej w Gródku. Czytelnicy muszą przestrzegać obowiązujących zasad m.in. nie mają wolnego dostępu do księgozbioru. Książki do wypo- życzenia podaje bibliotekarz, przy stanowisku może być obsługiwana tylko jedna osoba, zwracane książki (wrzucane do pudła) trafiają na 10-dniową kwarantannę. Nowe godziny pracy będą obowiązywać do odwołania: Poniedziałek - nieczynna Wtorek 9.00-15.00 Środa - sobota 10.00 do 15.00

Kontakt tel. 857184425 e-mail [email protected] Gródku GCKw | Sulżyk Dorota Fot. Facebook: Biblioteka Publiczna w Gródku

Weekendowy pociąg po raz piąty W piątek 29 maja o godz. 16.40 na stację Waliły przyjechał pierwszy w tym sezonie weekendowy pociąg relacji Białystok – Waliły, który będzie kursował do 27 września 2020 r. Na peronie został powitany przez niezawodny zespół Chutar, Wójta Wiesława Kuleszę, Przewod- niczącego Rady Gminy Wieczysława Gościka, Dyrektor GCK Mag- dalenę Łotysz oraz mieszkańców Gródka i Walił-Stacji. W tym roku pociąg będzie jeździł nie tylko w sobotę i niedzielę, ale i w piątek po południu. Będzie również kursował przez 4 dni podczas długiego weekendu 11-14 czerwca. (ds) Odjazdy z Białegostoku: 8.55 i 15.50 Odjazdy z Walił: 10.25 i 16.55 Fot. Dorota Sulżyk | GCKw Gródku GCKw | Sulżyk Dorota Fot.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 10 Aktualności NASI CZYTELNICY W DZIECIŃSTWIE

Na naszej stronie facebook’owej zaproponowaliśmy czytel- nikom, aby z okazji Dnia Dziecka wysłali nam swoje zdję- cia z czasów dzieciństwa. Dziękujemy bardzo za tak liczny odzew i przepraszamy, że nie wszystkie fotografie zostały opublikowane w tym numerze „WG-HN”.

Dorota Sulżyk z tatą Siostry Lisowiec Sylwia Kozłowska z siostrą

Barbara Litwińczuk Beata Piasecka Dariusz Dorota Anchimowicz Elwira Gogiel z babcią z koleżanką Żukowski z mamą z tatą

Grażyna Maria Chalecka Milena Natalia Chwojko Paulina Sańczyk z siostrą Józwowicz z mamą i bratem Klimowicz

WiadomościEwa KlimowiczGródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIECEwelina 2020 Od lewej: Julita Puchalska i jej mama z babcią Karczemna (w środku) Dzień Dziecka 11

Dzieci same o sobie Nazywam się Zuzanna Wasiluk. Interesuję się Za pośrednictwem wychowawczyni klasy III b Ewy Klimowicz poprosiłam rysowaniem i malowaniem. Moim ulubionym zaję- trzecioklasistów, żeby napisały o sobie. Zadałam im kilka pytań: Jak się na- ciem jest robienie prac plastycznych. Mam pieska zywasz? Czym się interesujesz? Co najbardziej lubisz robić? Czy masz ja- rasy pekińczyk o imieniu Shira, z którą bardzo lubię kiegoś zwierzaczka? Jakie książki lubisz czytać, jakie filmy oglądać? O czym się bawić. Interesują mnie książki o zwierzętach, a marzysz? Jak spędzasz czas podczas pandemii? Chciałbyś (chciałabyś) ulubionym filmem jest ,,Matylda”. Moim marzeniem wrócić do szkoły? Kogo chciałbyś (chciałabyś) pozdrowić? jest nauczyć się grać na ukulele. Odrabiam lekcje, bawię się z rodzeństwem , pomagam rodzicom w Nazywam się Nela Nikołajuk. Interesuję się pracach domowych. Bardzo tęsknię za szkołą oraz zwierzętami, tańcem i fotografią. Najbardziej lubię kolegami i koleżankami z klasy. Pozdrawiam bardzo bawić się z moją papugą-Luisem. Posiadam również serdecznie Panią Ewę oraz wszystkich swoich przyjaciół. psa o imieniu Prezes i chomiczka. Lubię przygody Harrego Pottera. Lubię oglądać filmy animowane Jak się nazywasz? Jan. Czym i przygodowe. Marzę, żeby moja papuga zaczęła się interesujesz? O nie. (cisza) O rozmawiać. Podczas pandemii jeżdżę na rowerze, Jezu. Czym się interesuję? Nie bawię się z moimi zwierzętami, lubię grać w Just wiem… A co to znaczy intereso- Dance i Minecrafta na xboxie. Nie chcę wracać do wać się? Nigdy się nie zastana- szkoły, ale tęsknię za moimi koleżankami i kole- wiałem. Ale przecież to jest oczy- gami z klasy 3b. Chciałabym pozdrowić moje koleżanki i kolegów z wiste. Ostatnio najbardziej intere- klasy i całą moją rodzinę i najbliższych! suje mnie polityka i elektronika. Co najbardziej lubisz robić? Ulepszać moją bazę, zbudowaną z gli- Nazywam się Szymon Czapnik. Interesuję ny i kamieni. Lubię czytać książki i budować z klocków lego. Jakie się piłką nożną. Najbardziej lubię grać w grę książki lubisz czytać? Lubię czytać książki o mitach, legendach, lubię Fortnite i w piłkę nożną. Mam psa o imieniu też powieści fantastyczne. O czym marzysz? Nigdy nie myślałem o Lara i kota, który nazywa się Piątek. Lubię marzeniach. Bardzo bym chciał, żeby nie istniały choroby. Chociaż czytać książki przygodowe. Teraz z tatą i bra- gdyby tak się stało, to by było głupie, bo planeta by się zniszczyła. tem oglądam film o koszykówce. Wiesz, dlaczego? Bo byłoby za dużo ludzi, bo ludzie by nie umierali Marzę o wygranym world cup Fortnite w na choroby. Teraz jest i tak za dużo osób, bo są bardzo skuteczne le- 2021. Podczas pandemii gram w Fortnite, cho- ki. Można tak zrobić, że przez 4 lata nie będzie chorób, ale jeśli tak dzę na spacery z moim psem, gram w piłkę będzie dłużej, to ludzi będzie za dużo. Jak spędzasz czas podczas epi- nożną z moim bratem, odrabiam lekcje z moja mamą. Razem z bra- demii? Ulepszam swoją bazę, pracuję w ogródku, sprzątam kurnik, tem pomagam tacie w pracach na podwórku. Chciałbym pozdrowić bo chciałbym mieć kury. Chciałbyś wrócić do szkoły? O nie… Takie moje babcie i Karpika. pytanie, które… (Jasiu – wtrąca się siostra - wiesz, że w szkole jest fatanna?) Albo tak, albo nie, dla mnie to obojętne. Kogo chciałbyś Nazywam się Grzegorz Świątkiewicz. pozdrowić? Panią Ewę i wszystkich ze szkoły. I swoich dziadków, Uwielbiam grać w Fortnite i skakać na tram- babcie i ciocie. Całą rodzinę! fot. Jerzy Rajecki polinie. Mam psa, który wabi się Badi i siostrę Olę. Ostatnio zachwyciła mnie książka „Dzia- Nazywam się Julia Borawska. Jestem uczen- dek i niedźwiadek” . Lubię oglądać film: „ Nie- nicą klasy III „b” Szkoły Podstawowej w Gród- samowity świat Gumballa”. Podczas pademii ku. Interesuję się muzyką i unihokejem. Uwiel- bawię się z psem, skaczę na trampolinie, gram biam śpiewać i tańczyć. Mam kotka, który ma w krykieta i badmintona. Dużo czasu spędzam na imię Kajtek. Bardzo lubię z nim się bawić. przy komputerze, gram w różne gry, podczas których rozmawiam z Wybieram do czytania książki przygodowe. kolegami. Szkoły mi nie brakuje, ale tęsknię za kolegami i wspól- Moim ulubionym filmem jest „Niesamowity nymi zabawami. Bardzo bym chciał pozdrowić Szymona i Kacpra świat Gumballa”. Marzę, aby mieć konia. W Czapnika, Szymona Karpiuka, Michała Kułakowskiego i Sebastiana czasie pandemii rano odrabiam lekcje, później Sokołowskiego. spędzam czas z bratem na podwórku. Bardzo chciałabym wrócić z po- wrotem do szkoły. Pozdrawiam rodzinę, przyjaciół i mego kota Kajtka. Nazywam się Eliza. Interesuję się unihokejem i grami komputerowymi. Najbardziej Nazywam się Szymon, interesuję się quada- lubię różne prace w ogrodzie, wycieczki ro- mi i piłką nożną. Najbardziej lubię jeździć qu- werowe i zabawy z koleżankami. Mam psa i adem, grać w piłkę nożną, jeździć traktorem na kota. Bardzo lubię seriale o policjantach. Ma- gospodarstwie rolnym u wujka, układać klocki rzę o małym piesku. W czasie pandemii sporą lego i jeździć na rowerze. Moim marzeniem część dnia spędzam przy nauce. Gdy jest pogo- jest mieć motor enduro cross. Podczas epide- da wychodzę na podwórko i wymyślam różne mii COVID-19 przebywam w domu z babcią, gry i zabawy. Mam nadzieję, że we wrześniu ponieważ moja mama pracuje, odrabiam lekcje, wrócimy do szkoły i do normalności. Chciałabym pozdrowić całą czytałem lekturę „O psie, który jeździł koleją”, gram w gry kompute- klasę 3b i naszą Panią Ewę. rowe z kolegami online w Fortnite, Farming Simulator 2019 i ukła- dam lego. Bardzo chciałbym wrócić do szkoły, spotkać z kolegami i Bardzo dziękuję p. Ewie Klimowicz, dzieciom oraz ich rodzicom za pomoc w przygotowaniu materiału. koleżankami i z Panią Ewą- moją nauczycielką. Chciałbym pozdro- Dorota Sulżyk wić kolegów ze szkoły i Panią Ewę.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 12 Wydarzenia

*** Albo kwaśną białą porzeczką, Moje dziecięce wiersze są nisko ziemi, Czasami bolą jak rozbite kolano, Cały tom poezji rośnie na polach, łąkach, drzewach, Albo są drzazgą wbitą w palec, Czasami są w zamarzniętym rozlewisku Supraśli, Mają tylko po kila lat, W mroźny lutowy dzień, Jeszcze nic nie rozumieją, Szczypią w nos i w ręce, Z tzw. życia , Czasami są krzywe i pochyłe, Nie wiedzą też, że Jak bieganie po murze naokoło cerkwi, Poezja to część literatury pięknej, Lub gryzą w gardło jak niedzielne kadzidło, Obejmująca utwory wierszowane w odróżnieniu od prozy, Rozpalane z Markiem, Codziennego dnia na ulicy Krzywej, Te najwyższe były na papierówce, Która niczego nie tłumaczy, W sadzie obok domu, Niczego nie wyjaśnia. Smakowały wtedy wczesnym latem, I niedojrzałym jabłkiem, Dariusz Żukowski Pszczelarze mają swoją ikonę w cerkwi w Mostowlanach W niedzielę, 17 maja w cerkwi w Mo- cu świata, przy samej granicy bia- tut na wioscy. Maju około 50 ulau, stowlanach wyświęcono ikonę św. Zo- łoruskiej jest ikona. Bardzo się cie- kaliś mieu ich mniej. Skul zamiło- simy i Sawwatija - patronów pszcze- szył również z tego, że podczas li- wanie? U 50. letach moj tata mieu larzy, ufundowaną przez pana Miko- turgii byli obecni pszczelarze z Pod- ulai, ale u 1958 r. zhareli. Pomniu łaja Makarewicza pochodzącego ze laskiego Związku Pszczelarzy wraz jak miod kruciu u takim śworonku, Świsłoczan. Liturgię zaszczycili swoją z pocztem sztandarowym. W swoim ahurok z miodam byu bardzo dobry. obecnością m.in. pszczelarze z Pod- kazaniu podkreślał, że: - Święci tru- Może i geny zastalisia. Ja bardzo zży- laskiego Związku Pszczelarzy, którzy dzili się na wyspie sołowieckiej, da- ty z pszczołami. przybyli z pocztem sztandarowym. wali dowody swojej pracowitości. A Szto takoha u hetym pszczelar- Niedzielne nabożeństwo celebrowa- pszczoły są przecież symbolem pra- stwie? Pauziracca, jak pry ładnaj pa- li: proboszcz o. Sławomir Jakimiuk, cowitości. Pszczelarze oddają miłość hodzie pszczoły zbirajuć i nosiać hety o. Sylwester Klebus oraz o. Dawid do pszczół, które odwzajemniają się nektar. Nie tylko miod i wosk majem, Brewczyk. miodem i woskiem, z którego robi się ale i pyłok, pieżga, kit pszczeli. Nie Pasuje obecność ikony patronów świece stawiane w ofierze Bogu.Ży - mahu sabie ciapier wyobrazić, szto pszczelarzy w mostowlańskiej cer- czył pszczelarzom, aby święci ponie maju ulau. Nawet pra heta nia- kwi. Typowa wiejska cerkiewka, o magali im w pracy i żeby ochraniali Z lewej p. Mikołaj Makarewicz ma szto dumać. Niekatoryja bajac- pięknej drewnianej architekturze, od głupców, którzy niszczą pasieki i ca zimoj datknucca da pszczołau, ja taka perełka w naszej gminie. Na pszczoły. Zaprosił również wszyst- u branży budowlanaj), maje karenni tak prowadżu hetu haspadarku, szto wzgórzu, w otoczeniu wiekowych kich za rok, aby świętować rocznicę u Świsłaczanach, ja u hetaj cerkwi i na zimu uli prawie nieacieplany. Pa lip, które zwabią już niedługo tysią- wyświęcenia ikony w większym gro- chryszczany byu, i ślub brau i cha- bakach tylko maty słomianyja, na ce pszczół. Te owady zresztą mają tu nie, zapewne już bez restrykcji takich cieu zastawić jakujuś pamiać u jej. wierch jakiś kocyk, ale pad kaniec kawał nieskażonej przyrody pod do- jak tegoroczna z powodu pandemii. O Dla mianie maja carkwa u Mastau- lutaha, u marcu, jak matka zaczyna- statkiem. Któregoś razu pan Mikołaj tym jak ważną częścią naszego ziem- lanach najpiękniejsza. je czerawieć, patrebujuć bardzo tem- Makarewicz – zapalony pszczelarz, skiego życia są pszczoły, mówił rów- Kaliś z baciuszkaj i matuszkaj ha- peratury ok. 36 stopni. U tamtym ho- rodem z pobliskich Świsłoczan, za- nież w swoim kazaniu o. Sylwester waryli, czy u nas jest jakijeś patro- dzie bardzo słabyja zbiory miodu by- pytał baciuszkę Sławka i matuszkę Klebus. Parafianie przypomnieli o ny pszczelarzau. Bo ja oddany dla li, praz pahodu – suszu i choład. Tak Alinę, czy są prawosławni patroni jubileuszu z okazji 30-lecia związ- pszczół. A Matuszka każa, szto u Na- jak i u hetym roku. Pierad Ogrodni- pszczelarzy. Okazało się, że są! Wi- ku małżeńskiego baciuszki Sławka i raucy baczyli takuju ikonu. Jak byu kami było trochę ciapła, miod trochi dzieli taką ikonę podczas zwiedza- matuszki Aliny, którym zaśpiewano na Hrabarcy, spatkau siastry z mana- pakazausia, ale szto budzie, niewia- nia (całkiem przypadkowego) Dworu „Mnohaja leta”. styru u Turkowicach i jany patwier- domo. Dla pszczołau każda chwila Bartnika w Narewce. I to była iskra! dzili, szto Zosima i Sawwatij jość pa- słoneczna ciapła daje pracu. Pan Mikołaj zapalił się do pomysłu, Pan Mikołaj Makarewicz, po- tronami pszczelarzy, marynarzy, że- Jak żywiecca u Świsłaczanach? zamówił ikonę w Monasterze w Tur- chodzący ze Świsłoczan, zapalo- glarzy. I my dahawarylisia, szto jany Douha wioska, ale dosłownie 13 cza- kowicach, która właśnie dzisiaj zo- ny pszczelarz, należący do koła napiszuć hetu ikonu. Tak, nasza car- ławiek. Bo kaliś loh i padumau, kol- stała wyświęcona. rejonowego Podlaskiego Związku kwa na Podlasiu jedyna, jaka maje ki u nas takich stałych mieszkańcau. Ojciec Sławomir Jakimiuk – pro- Pszczelarzy, mówi o swojej miło- tuju ikonu. Dumny z toho, nie tolki ja, I wyszło, szto 13, ale to usie stary- boszcz parafii w Mostowlanach jest ści do pszczół i pomyśle ufundo- ale jest dziś na liturhii pszczelarzy z ki. Żywu u Biełastoku, ale tak mnie bardzo dumny z tego, że to jego cer- wania ikony. okolic Bielska, Białowieży. ciahnie tut, a szczególnie, jak ciapło kiew spotkał taki zaszczyt. - Chyba Skul uziałasia dumka, kab u cer- Pszczoły maju u Świsłaczanach. i śłońce błyśnie. w żadnej cerkwi w Polsce nie ma pa- kwi u Mastaulanach była taja ikona? Pamahaju u Biełastoku pry unukach, Fotorelacja z wydarzenia na str. 13 tronów pszczelarzy, a tutaj, na koń- Ciapieraka na emerytury (pracawau ale teraz nie chodziać do szkoły, to ja Dorota Sulżyk▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Historia „WG-HN” w dużym skrócie Fotorelacja 13

Ule Mikołaja Makarewicza Fot. Dorota Sulżyk | GCK w Gródku Wieści z GCK

W maju Gminne Centrum Kultury zostało nominowane przez GOK Michałowo do #HOT16CHALLENGE2. Jest to ogólnopol- ska akcja muzyczna zainicjowana przez rapera Karola „Solara” Poziemskiego w sierpniu 2014 roku, a jej druga edycja rozpo- częła się w kwietniu 2020. Zgodnie z jej zasadami każdy artysta w ciągu 72 godzin od otrzymania nominacji musi nagrać 16-wer- sową zwrotkę pod dowolny beat i nominować do tego samego zadania kolejnych wykonawców. Celem drugiej edycji jest zbiórka funduszy na rzecz personelu medycznego, w celu wsparcia go w walce z koronawirusem, organizowana w serwisie siepomaga.pl. My natomiast nominowaliśmy Teatr Dramatyczny w Białymsto- ku, Nadleśnictwo Waliły oraz OSP Gródek. Filmiki można obej- rzeć w Internecie na profilach instytucji.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 14 Wieści z GCK

DYREKTOR GCK W GRÓDKU MAGDALENA ŁOTYSZ ODPOWIADA NA PYTANIA Dorota Sulżyk: Jak minął maj w gródeckiej „Kulturze”, uprawianej jeszcze ciągle pod znakiem koronawirusa? Co według Ciebie było najważniejsze, najciekawsze? Magdalena Łotysz: Maj kojarzyć się powinien z gorączką przed Dniami Gródka, a upłynął w kompletnie innych zadaniach. Wzięliśmy udział w Hot16Challenge2- nagraliśmy krótki filmik z piosenką o tematyce walki z pande- mią i bardzo się cieszymy z tej akcji, tym bardziej, że wynikają z niej wpłaty na portal SIEPOMAGA, ale też dlatego, że było to ciekawe doświadczenie, które przekazaliśmy dalej do realizacji Nadleśnictwu Waliły, OSP Gródek i Teatrowi Dramatycznemu. Wyruszyliśmy też całym zespołem na wschodnią część naszej gminy, w ramach inspira- cji, odwiedzenia mieszkańców, planowania dalszych działań. Bardzo się cieszymy ze wspólnego aerobiku ze Stra- żakami OSP Gródek, po którym na ich konto wpłynęło kilka nowych wpłat. Mamy nadzieję, że uda im się nazbie- rać na nowy wóz gaśniczy. Był to też czas na dalsze remonty - schody, ściany, klatka schodowa - wszystko zrobione własnymi siłami. Było o Gródku bardzo głośno- w mediach lokalnych i ogólnopolskich - aerobik ze Strażakami

Fot. Radosław Kulesza | GCK w Gródku w GCK | Kulesza Radosław Fot. pokazało nawet TVN24. DS: Przepisy, wytyczne związane z pandemią zmieniają się z dnia na dzień. Na pewno trudno zaplanować w tej sytuacji wszystkie działania GCK w Gródku? MŁ: Od kilku dni pojawiły się nowe wytyczne, które są już dość konkretne, jeśli chodzi o instytucje kultury. Jest tego sporo, ale wszystko jest wyko- nalne. Kilka rzeczy się zmieni, przede wszystkim ilość osób na zajęciach. Dużo wcześniej zaczęliśmy kompleksowe przygotowania, a wszystko po to, by bezpiecznie wrócić do zajęć. Trwają rozmowy z Rodzicami, Instruktorami i oczywiście z dziećmi - podpytujemy czy tęsknią, czego im najbardziej brak. Bardzo się cieszę z akcji na Dzień Dziecka, gdzie zobaczyć nas mogliście w zupełnie innej roli- na ulicach gminy pojawiliśmy się jako Myszka Miki, Troll Poppy, Minionek oraz dwie wolontariuszki ze Stowarzyszenia ANAWOJ. Zobaczyć radość w oczach dziecka- to najpiękniejszy widok na świecie. Rozmawiała Dorota Sulżyk

Gródek w dokumencie „Prawdziwy Bohater” Fot. za www.telemagazyn.pl/ za Fot. Pamiętacie, jak pisaliśmy o tym, że w kwietniu w naszej gminie gości- Z okazji Międzynarodowego Dnia Matki zorganizowaliśmy ła ekipa telewizyjna z Warszawy? 16 maja 2020 roku w TVP 1 wyemi- konkurs „Laurka dla Mamy” towany został pierwszy odcinek serialu dokumentalnego „Prawdziwy I miejsce: Sebastian Karczemny Bohater”. Jest to seria dokumentalna o wolontariuszach i ratownikach, II miejsce: Wiktoria Gogiel którzy zaangażowali się w walkę z epidemią koronawirusa. W każdym odcinku przedstawiano sylwetki kilku bohaterów, którzy opowiadali o tym, w jaki sposób pomagają, pokazane zostały też prywatne oblicza bo- 22 maja br. pojechaliśmy na wschodnią część naszej gminy. Odwiedziliśmy haterów. W trzech odcinkach (1, 3, 6) pojawiła się Dyrektor Magdalena m.in. wsie: Zubry, Zielona, Mostowlany, Narejki, Świsłoczany, Zubki Białostoc- Łotysz, pracownicy GCK oraz mieszkańcy naszej gminy. Archiwalne kie, Bobrowniki, Gobiaty oraz Chomontowce. Była to wspaniała okazja, żeby odcinki można obejrzeć pod linkiem: https://vod.tvp.pl/website/praw- porozmawiać z ich mieszkańcami o kulturze... i nie tylko! Porozmawialiśmy rów- dziwy-bohater,48066348/video nież o naszych planach na przyszłość. Przy okazji rozdaliśmy maseczki oraz na- szą lokalną gazetę. Już niedługo zadzieje się również w naszych wsiach. Poniżej pamiątkowa fotografia na moście w Świsłoczanach

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Wieści z GCK 15 Fot. Jan Łotysz Jan Fot. Gródku GCKw | Kulesza Radosław Fot.

Wizyta w Placówce Straży Granicznej w Bobrownikach Podczas rozmowy z mieszkańcami Chomontowiec

Wystawa pn. „Szydełkowe szaleństwo”

Nasza wystawa online pn. „Szydełkowe szaleństwo”, którą przygotowaliśmy wspólnie z Wami jest najlepszym dowodem na to, że szydełko w rękach kobiety jest równoznaczne z prawdziwym szaleństwem. Popatrzcie, jakie cuda można wyczarować za pomocą tej techniki. Serwetki, serwety, bieżniki, firanki, poszewki na poduszki, pościel, ozdoby bożonarodzeniowe i wielkanocne, kwiaty, chusty, ubrania, czapki, chusteczki, kapcie, torebki, biżuteria, zabawki, a nawet maseczki. Nie spodziewaliśmy się takiego bogactwa i takiej różnorodności! To wszystko możecie obejrzeć na naszej stronie dzięki nadesłanym (odpowiedź na nasz apel) zdjęciom przepięknych prac naszych lokalnych rękodzielników, za które ogromnie dziękujemy. Cieszymy się, że w tych trudnych czasach koronawirusa możemy coś wspólnie zorganizować. Na razie w Internecie, ale wierzymy, że niedługo już ruszymy do działań w realu. Dziergają panie w różnym wieku i jest to dowodem na to, że szydełkowanie już od dobrych kilku lat wróciło do łask. W internecie można podziwiać prace Mirosławy Antonowicz (Gródek), Joanny Bursy (Gródek), Kai Kojder (Ciumicze), Lucyny Motolko (Gródek), Barbary Deryng (Gródek), Karoliny Krysiuk (Gródek), Małgorzaty Hanus (Gródek), Raisy Lisowskiej (Gródek), Ireny Grycuk (Kołodno), Zofii Rybińskiej (Planta), Izabeli Anny Podbielskiej (Gródek), Katarzyny Jeromińskiej (Załuki), Haliny Popławskiej (Waliły-Stacja), babci Elżbiety Dziermańskiej. Większość autorów sama wysłała własne zdjęcia, ale miło nam, że prace swoich bliskich nadesła- li – Katarzyna Popławska (prace mamy Ireny Grycuk i babci Zofii Rybińskiej), Elżbieta Greś (prace mamy Raisy Lisowskiej) i Elżbieta Dziermańska (prace babci). Dziękujemy za współpracę, a autorom życzymy kolejnych cudownych szydełkowych wytworów! Wystawę online „Szydełkowe szaleństwo” w całości możecie obejrzeć na stronie GCK na facebook’u. Wybrane zdjęcia prezentujemy przy wejściu do GCK. (ds)

Fot. Dorota Sulżyk | GCKw Gródku GCKw | Sulżyk Dorota Fot. Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 16 Wieści z GCK Fot. Radosław Kulesza | GCKw Gródku GCKw | Kulesza Radosław Fot.

Z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka odwiedziliśmy najmłodszych mieszkańców: Załuk, Wiejek, Podozieran oraz Gródka (pod dużym „Lewiata- nem”, przy blokach, pod budynkiem Przedszkola Samorządowego). W rolę bajkowych postaci i animatorów wcielili się pracownicy Gminnego Centrum Kultury w Gródku oraz wolontariusze Stowarzyszenie Międzynarodowej i Międzykulturowej Wymiany ANAWOJ. Dzieciaki były przeszczęśliwe! Dzięku- jemy sołtysom oraz wszystkim za wspólną zabawę.

Wieści szkolne

Gościwuj, Cecylia, Mateusz, Julia… występowało imię Mateusz i Piotr. Pojawiały się też takie imiona jak: Onomastyka jest działem językoznawstwa, który zajmuje się nazwami. Karolina, Marta, Paulina, Łukasz, Krzysztof, Michał. W tym roku szkol- Wśród nazw własnych wyróżniamy imiona, nazwiska, przydomki, prze- nym najwięcej dziewcząt nosi imię Julia, na kolejnym miejscu jest Wik- zwiska. Kiedy pojawili się ludzie, pojawiły się także imiona. Te o rodowo- toria i Gabriela. Najpopularniejsze imiona męskie to Michał i Jakub, dalej dzie pogańskim związane były z charakterem człowieka, jego zawodem, są Krzysztof i Mateusz. ale też wywodziły się ze świata zwierząt czy roślin. Początkowo nadawa- W roku 2018 i 2019 w Polsce rodzice najczęściej nadawali swoim dzie- no dziecku dwa imiona. Jedno, tzw. święte, było szeptane do ucha, tak, by ciom imiona Zuzanna, Julia, Maja, Maria, Hanna, Lena i Alicja, Antoni, „zło” nie dotarło do osoby, która je nosi. Drugie, zastępcze, oficjalne, wy- Jakub, Jan, Leon, Franciszek, Ignacy, Tymon. Na przestrzeni wieków naj- powiadano głośno. Wierzono, że imiona przynoszą człowiekowi określone popularniejsze imiona to: Anna, Maria, Katarzyna, Małgorzata, Agnieszka, cechy, odstraszają klątwy. Bogumiła to dziewczyna miła Bogu, Mirosław Barbara, Ewa i Piotr, Krzysztof, Andrzej, Tomasz, Jan, Paweł, Michał, Mar- to chłopak sławiący mir, czyli pokój. Takie samo znaczenie jest ukryte w cin. Najpopularniejszym imieniem na świecie jest obecnie Zofia, Sophia, imieniu Sławomir. Wspaniałym źródłem wiedzy o imionach średniowiecz- czyli mądrość. O wyborze imienia decydują rodzice. Dziecko otrzymuje nych jest Bulla gnieźnieńska z 1136 roku. Są tam takie imiona jak Lis, imię, którego brzmienie, zdrobnienie podoba im się. Czasem jest to imię Gościwuj, Żerzucha czy Żywia. Wraz ze Chrztem Polski zaczynają poja- odziedziczone po przodkach, czasem imię ulubionego bohatera książko- wiać się imiona chrześcijańskie, biblijne, np. Anna, Maria, Józef. W XIV wego czy filmowego, czasem, bo jest akurat popularne. Ważne, by imię nie i XV wieku w Polsce najczęściej nadawano takie imiona jak Mikołaj, Jan, było ośmieszające. Zdarzało się, że rodzice chcieli, by ich dziecko miało Piotr, Stanisław, Małgorzata, Katarzyna, Anna, Dorota. W wieku XIX Jó- na imię Opieniek, Pekin czy Malta, Wilga. Nadawanie imion regulowane zef, Jan, Antoni, Stanisław, Maria, Marianna, Zofia, Anna. W książce Mie- jest odpowiednimi przepisami. czysława Rościszewskiego „Pani Domu” z 1904 roku możemy przeczytać, Opracowała Weronika Kondraciuk we współpracy z Ireną Matysiuk (na że rodzice nie powinni nadawać swoim dzieciom takich imion jak, Agata, podstawie Wikipedii, Internetu, badań własnych i pracy Roksany Mojsak i Katarzyna, Weronika, Marcela, Honorata, Bartłomiej, Marcin, Franciszek, Moniki Filipczuk) Maciej, Tomasz, Wojciech. Uważano, że nie są one odpowiednie z różnych względów. Modne imiona w tamtym czasie to Anna, Cecylia, Emilia, Ewa, Mój tata opowiadał o zdarzeniu, jakie miało miejsce na terenie naszej Eugenia, Helena, Henryka, Ida, Julia, Jadwiga oraz Adolf, Aleksander, gminy. W pewnej rodzinie urodził się chłopiec. Rodzice wybrali chrzest- Alfred, Antoni, Edward, Jan, Karol. W latach osiemdziesiątych ubiegłe- nych, którzy mieli zawieźć dziecko do chrztu. Czekając na podwózkę, go wieku popularne imiona męskie to Tomasz, Piotr, Krzysztof i Marcin, umilali sobie czas, ucztując. W końcu wóz się pojawił. Niestety, chrzest- żeńskie – Anna, Katarzyna, Agnieszka, Magdalena. ni zapomnieli, jakie imię wybrali rodzice i podczas chrztu powiedzieli, że Roksana Mojsak i Monika Filipczuk w 2009 roku zbadały, których chłopczyk ma być ochrzczony Jan. Kiedy wrócili, powiedzieli, że mały imion w naszej szkole było najwięcej. Wśród dziewcząt najpopularniej- ma na imię Jan. Wówczas jego ojciec zawołał: „Wańka, wyłaź spad stołu”. sze były wówczas Aleksandra i Magdalena. Wśród chłopców najczęściej Okazało się, że nowo narodzony ma brata o takim samym imieniu. (im)

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Historia 17 Gródeckie domy z historycznym życiorysem (7) Dom 7 - dom przy ul. Chodkiewiczów 20 Fot. Album „Gródek w starej fotografii” starej w „Gródek Album Fot. Gródku w GCK | Sulżyk Dorota Fot. Apteka w latach 70. XX wieku Budynek w 2020 roku

W ruchliwej części Gródka, niedale- podczas obecności w pracy farmaceuty), zamocowane były kraty antywłamanio- ko kompleksu budynków szkolnych, stoi prowadzenie różnych ewidencji i księgo- we, które należało zdjąć. Bardzo stara i parterowy dom z piaskowej cegły two- wości, sprzedaż podstawowych medy- zniszczona stolarka okienna i drzwiowa rzącej gruby, bo 47-centymetrowy mur. kamentów w razie nieobecności farma- – były tam na przykład wahadłowe drzwi Ma charakterystyczny ganeczek, star- ceuty. W aptece znajdowała się szafka z – wymagała wymiany. I koniecznie wy- szym mieszkańcom znajomy od dawien lekami ścisłego zarachowania, między mienić trzeba było powietrze wewnątrz dawna. Oni pamiętają, że w tym budynku innymi z lekami narkotycznymi i to była pomieszczeń. Jeszcze przez długi okres była niegdyś apteka. jedyna rzecz niedostępna dla techniczek. czasu wyczuwalny był coraz słabszy za- Dom przy ulicy A. i G. Chodkiewiczów Od lata 1980 r., z powodu wyjazdu po- pach lekarstw, ziół i dziwnych woni me- 20, jeden z „opuszczonych” w czasie II przedniej pani w aptece przez rok nie pra- dycznych. wojny światowej przez żydowskich cował żaden magister farmacji, dlatego Dziś budynek w części od podwórza mieszkańców, został wyremontowany też szafka była nieużytkowana – ludzie służy jako mieszkanie właścicielom. Po- na potrzeby apteki i jego remont zakoń- musieli jechać do innych aptek. nieważ prowadzą oni działalność gospo- czono w 1958 roku. Budynek po wojnie Do sprzątania i palenia w piecach na darczą, podwórze jest bazą dla ekologicz- był własnością gminy, więc gmina mu- długie lata przyjęto miejscową panią, nej mobilnej myjni parowej. Od czoła siała wyłożyć pieniądze na remont i do- Marię Łukaszuk. Warunki pracy w apte- budynku, w pomieszczeniu, gdzie była łożyć do puli środków rządowych. Część ce były uciążliwe, szczególnie podczas część apteki obsługująca klientów, kilka od ulicy była użytkowana przez aptekę, w mroźnych zim. Ogrzewanie piecowe nie- lat temu był sklep z odzieżą używaną. części od podwórza wygospodarowano wiele pomagało, bo budynek był stary, Obecnie jest tam pracownia krawiecka. mieszkanie. Na początku lat 60. mieszkał nieocieplony i stolarkę miał w kiepskim Na podwórzu domu po aptece znajduje w nim farmaceuta, który przez ok. 2 lata stanie. Ogrzewanie było na tyle niewy- się pamiątka dawnych czasów w postaci był właścicielem dwóch czworonożnych starczające, że w pomieszczeniach tem- starej studni. Solidna pokrywa wykonana przyjaciółek. Oglądający – najczęściej peratura wynosiła czasami +2 do +7ºC. z betonu ma na swoim rewersie napis „23 dzieci, nazywali je „kozami”, ale były to Załoga radziła sobie jak umiała, ubierając августа 1913 ӷ.” Ten dokument przyna- prawdopodobnie oswojone sarny. się grubo i nosząc obuwie typu walonki. leżności Gródka do zaboru rosyjskiego Nadzór nad działalnością uruchomionej Od wewnątrz ciepła dodawała herbata i pozwala wysnuć tezę, że dom mógł być apteki od początku prowadził białostocki inne rozgrzewające napoje. To były głów- wybudowany w tamtym okresie – może CEFARM. Przyjęta w temacie zatrudnie- ne powody, dla których zaczęto starania przed studnią, a może po jej wykopaniu. nia zasada mówiła o pracy dwóch techni- o nowe lokum. Studnia, po zakupie nieruchomości przez ków i jednego lub dwóch magistrów far- Przenosiny nastąpiły, kiedy 13 czerwca prywatnych właścicieli, była całkowicie macji. W powojennych czasach niewiele 1991 roku w Gródku oddano do użytku zasypana, prawdopodobnie popiołem z osób miało wyższe wykształcenie, a spo- ostatni z bloków osiedla mieszkaniowego aptecznych pieców. Po oczyszczeniu krę- śród miejscowych nie było farmaceutów przy ulicach Południowej i Przechodniej. gów wewnątrz ukazała się woda. Było po studiach. Stąd częste zmiany na tym Apteka, ciągle pod szyldem CEFARMU, jej jednak niedużo i nie nadawała się do stanowisku, panowie lub panie przyjeż- umiejscowiła się na parterze nowego blo- użytku. Korzystając z nowszych techno- dżali, wyjeżdżali, z różnych powodów ku przy Chodkiewiczów 32. logii, wodę pozyskano przez wprowadze- były czasami przerwy w zatrudnieniu. Stary, ale ciągle solidny budynek po ap- nie rury do głębszych warstw podziem- Z technikami było trochę łatwiej. W tece, znalazł ciąg dalszy swojego żywo- nych wód. Obecnie studnia jest z powo- 1964 r. zatrudniono do pracy w gródec- ta w zupełnie innej roli. Zakupiony ok. dzeniem eksploatowana. kiej aptece p. Lilę Majewską, pięć lat póź- 2000 r. przez osobę prywatną, doczekał niej dołączyła do niej p. Irena Szyszko. się kapitalnego remontu. W spadku po Ich zadaniem było robienie leków (tylko aptece na wszystkich oknach i drzwiach Wiera Tarasewicz▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 18 Wspomnienia Moi bohaterowie stopniu także w języku polskim. Zaopatrywał się wsze podkreślała piękno przyrody, gdy tylko była w książki u moich starszych kuzynów, którzy w ku temu okazja. To dzięki Pani Irenie jeszcze dziś tym czasie w Białymstoku uczyli się w szkołach podczas czytania zwracam uwagę na piękno opi- średnich i wypożyczali je w bibliotekach. Tata sów przyrody. Niejednokrotnie przy tym pomyślę: zwykle raz w tygodniu, po pracy jechał po nie O, nasza Pani pochwaliłaby za to piękne zdanie. pociągiem do Białegostoku. Nie było wtedy ple- Jeśli spojrzeć na naukę w Szkole Podstawowej caków ani toreb turystycznych, dlatego przywoził w Gródku z perspektywy minionych 65 lat – nie- książki w worku, na plecach. Po wyjściu z pociągu wiele już pamiętamy. Kilku nauczycieli – Pani i pieszo pokonywał trasę przeszło 5 km – z Walił Pan Kondrusik, kilkoro uczniów. Ja do dziś pa- do Straszewa. Z Białegostoku wracał zwykle na miętam jeszcze Fredzię i chyba Marysię z I ławki drugi dzień rano, tak, żeby zdążyć do pracy. Pra- w rzędzie pod oknem. Bardzo dobrze uczyły się. cował dodatkowo jako robotnik fizyczny na torach Pozdrawiam wszystkich. na kolei, a później jako robotnik leśny m.in. przy Kochana Pani Ireno! Nawet nie wie Pani, jak pozyskiwaniu żywicy. Prenumerował również ga- często Panią wspominam. Jestem Pani bardzo zety „Chłopska droga” i „Ogoniok”. Składał je do wdzięczna za uczciwe zaangażowanie w nasze kufra, a nam nie wolno było ich niszczyć. nauczanie. Pewnie Pani tego nie usłyszy i nigdy Kiedy tylko nauczyłam się czytać – Tata dobie- rał książki dla mnie według moich dziecięcych

Fot. archiwum autorki archiwum Fot. zainteresowań. Początkowo były to bajki pisane Pani Zinaida przed cerkwią dużymi literami i koniecznie z kolorowymi obraz- kami, później baśnie, opowiadania i książki bez Są to dwie osoby, które nawet nie miały moż- obrazków. Mój Tata szybko nas pozostawił, kiedy liwości spotkać się, ale równocześnie wywarły zmarł, miał 44 lata. Praca zarobkowa i w gospo- wielki wpływ na mój rozwój i ukształtowanie. darstwie nie oszczędziły jego organizmu. To był Bohaterami dla mnie są nie dlatego, że wywarły 1951 r. Dla nas wszystkich – Mamy, Babci i ro- wpływ na mój rozwój. Dla mnie są przykładem dzeństwa nastały bardzo trudne czasy, ale wiedzie- do naśladowania przez to, co robili. liśmy, że musimy pomagać Mamie. Pomagaliśmy Urodziłam się w 1941 r. w Straszewie. Mój Tata nie na zasadzie, że „Mama kazała”, ale dlatego że – Jan Ciszewski to mój pierwszy bohater, ojciec Mamie jest bardzo ciężko. kilkorga dzieci, będących moim starszym rodzeń- Mój drugi Bohater to Pani Irena Borowska, po- stwem. Od wczesnej młodości musiał pomagać lonistka, która uczyła nas – białoruskie dzieci – ję- autorki archiwum Fot. mojej kochanej Babci Nadzi w gospodarstwie. zyka polskiego w VII klasie Szkoły Podstawowej Ojciec Jan Ciszewski Babcia znała najpiękniejsze skazki i najpiękniej je w Gródku. Była dla mnie wielkim autorytetem. opowiadała. Dziadek nie powrócił z bieżeństwa. Chciałam znać język polski tak dobrze jak nasza nie dowie się, ale niech to będzie oddanie należ- Tata ukończył zaledwie kilka klas nauczania po- Pani. Starałam się mieć zawsze odrobione zadanie nego Pani szacunku z mojej strony. Może dowie wszechnego. Dalsza nauka nie była mu sądzona. domowe. Nie wyobrażałam sobie, że mogłabym się ktoś z Pani otoczenia. Nie mógł jej kontynuować, ale zdobyta umiejęt- przyjść do szkoły i być nie przygotowaną z języka Dzięki Mojemu Tacie i Pani Irenie, którzy roz- ność czytania i pisania oraz ogromna chęć pozna- polskiego. Pani Irena Borowska uczyła nas płynnie budzili we mnie zamiłowanie do książek – dobrze wania tego, czego nie widać i nie słychać, sprawi- czytać, układać zdania na różne tematy z użyciem radziłam sobie wówczas, kiedy w wieku kilkunastu ła, że Tata w każdej wolnej chwili czytał książki zarówno części mowy jak i części zdania. Zada- lat znalazłam się na Śląsku i musiałam posługiwać – w języku rosyjskim, białoruskim, ale w równym wała do domu pisanie krótkich wypracowań. Za- się wyłącznie językiem polskim. Posiadałam duży zasób słów i z reguły to ja pomagałam swoim ko- Ogłoszenie leżankom i znajomym Polakom formułować pra- widłowo zdania przy pisaniu wypracowań, bądź Szanowni Państwo! różnorakich pism. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Gródeckiej zwraca się z prośbą do mieszkańców Gród- Wyjeżdżałam z Białostocczyzny w latach, kiedy ka i okolic, osób związanych z naszą ziemią więzami rodzinnymi czy pochodzeniem, Białorusini i prawosławni byli niemile widziani i naszych przyjaciół i wszystkich tych, którzy w jakiś sposób utożsamiają się z tą okolicą raczej nie należało się afiszować ze swoją naro- o przejrzenie swoich domowych archiwaliów i zainteresowanie się zdjęciami „starego” dowością. Nasze imiona – Nina i Zina zawsze nas Gródka. Po raz kolejny zamierzamy wydać album z fotografiami Gródka i okolic. Za- zdradzały. Bardzo to przeżywałam. Kiedy znala- mierzamy tym razem wykorzystać archiwalia jeszcze nie publikowane w poprzednich złam się na Śląsku, ani razu nie musiałam ukrywać wydaniach albumu. O ile zdjęć powojennych jest dużo, o tyle tych sprzed 1944 roku tego, kim jestem i skąd pochodzę. Śląsk Opolski niewiele. Może mają Państwo ciekawe zdjęcia do uzupełnienia naszej kolekcji. Chęt- jest oazą tolerancji. Byłoby miło usłyszeć to kie- nie je, za zgodą właścicieli, wykorzystamy. Oryginały, oczywiście, zwracamy. Można dyś o Białostocczyźnie. przesłać skany.Można się z nami kontaktować przez stronę facebooka, przez naszą lo- kalną gazetę „Wiadomości Gródeckie - Haradockija Nawiny” i z przewodniczącą TPZG Zinaida Andruszkiewicz za pomocą e-maila [email protected]. Liczymy na Państwa! z domu Ciszewska▲ Zarząd TPZG (Wyróżnienie w konkursie „Szanujmy wspomnie- Elżbieta Greś - Przewodnicząca nia” w kat. szkoła średnia i dorośli)

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Historia / Reportaż 19

Miniatury z historią w tle

Nagrobek z czasów I wojny światowej Przypadkiem natknąłem się na ten nagrobek na cmentarzu prawosławnym w Gródku. Prosty, kamienny z wyku- tym, dość dobrze widocznym napisem: „УПОКОИ ДУШУ ИВАНА ГАЙДУК РОД. 5 ЯНВ. 1891 Г.ПОГИБ В РУС НЕМ ВОИНУ 1915 1 АВГ. ПАМЯТЬ ОТ РОДИТЕЛЕИ И БРАТ pisownia oryginalna”. W tłumaczeniu: „ ZA SPOKÓJ DUSZY- JANA HAJDUK - UR.5 STY 1891 R (?) - ZGINĄŁ W ROS - NIEM - WOJNĘ 1915 R. 1 SIE - PAMIĘTAJĄCY- RODZICE I BRAT „. Zamieściłem zdjęcie nagrobka na Fb w grupie „Cmentarze z I WŚ” jako ciekawostkę, taki symboliczny nagrobek ufundowany przez rodzinę, bo żołnierza pewnie pochowano gdzieś daleko, tam, gdzie walczył i zginął. Ale, że koledzy z grupy to ludzie dociekliwi i wiedzą, gdzie szukać informacji, wysłali mi trochę danych o Janie Hajduku. Kolega z Ukrainy odnalazł spis poległych, w którym figuruje nasz bohater, ktoś podesłał archiwalne dokumenty wojskowe. Jan Hajduk urodził się w Mieleszkach, a służył w armii carskiej w 17 puł- ku strzelców w stopniu młodszego unter- oficera ( podoficera ). Według archiwalnego dziennika działań bojowych tego pułku zginął w walkach z Niemcami, 30 lipca 1915 roku w okolicy miejscowości Pelisze, obecnie Pelyśiai na Litwie. Pewnie spoczywa teraz w zapomnianej mogile jako „nieznany żołnierz armii rosyjskiej”. Ciekawe, czy ro- dzina wie, gdzie zginął i został pochowany. Jedno zdjęcie w sieci, a tyle można się dowiedzieć. tekst i foto: Andrzej Kardasz Wśród Białorusinów północnego Podlasia Reportaż sentymentalny Sobota, 27.VII. 2019 r. Z Warszawy wyruszy- sporo czasu, pora zatem odwiedzić Gródek, w któ- Błudowską, a także Supraską. Była to nagroda za łem pociągiem w stronę tzw. Ściany Wschodniej i rym dawno nie byłem...bardzo dawno. Spotkanie po udział w wojnie trzynastoletniej z Krzyżakami, w po przesiadce w Białymstoku kontynuowałem po- latach postanawiam zacząć ab Urbe condita, czyli której Iwan Chodkiewicz dowodził posiłkami li- dróż piękną jak zawsze Puszczą Knyszyńską, aby od... Góry Zamkowej. tewskimi. Jak dalej potoczyły się losy właściciela w końcu wysiąść na stacji - Waliły. Co mnie tu Niedługo potem znalazłem się w miejscu, w któ- tych dóbr? To były niespokojne czasy. Kiedy chan przygnało? Ano zaczęło się od tego, że serfując po rym ustępujący lodowiec pozostawił po sobie po- Krymu Mengli I Girej złupił i spalił Kijów w 1482 r. internecie, zupełnie przypadkiem trafiłem na arty- kaźną hałdę piachu. A potem, zarówno tę okolicę (ponoć Moskwa maczała w tym palce), Iwan Chod- kuł autorstwa pani Doroty Sulżyk – zatytułowany: jak i inne, ogromne połacie tej części Europy pokry- kiewicz wraz z żoną Agnieszką Jawnutą Bielską z ”Doktor Cukierman”. Oho! - zastanowiłem się ła zachłanna, nieprzystępna i bezimienna (do cza- Gedyminowiczów oraz dziećmi – synem Aleksan- przez chwilę – przecież znam go z rodzinnych opo- su) puszcza. „Gdy w matecznikach zaniemeńskich drem i córką Agrafeną zostali wzięci w jasyr. Iwan wiastek. Był takim dobrym duchem miejscowej spo- huknął stary Puszkajtis litewski, głos jego toczył się zmarł w tatarskiej niewoli A. D. 1484. Wdowę wraz łeczności; zawsze wspominano go z szacunkiem. niby pomruk burzy nad sosnami, dębami kniei ja- z dziećmi – za wstawiennictwem Kazimierza Jagiel- Gródek liczył wtedy 2000 mieszkańców, w tym aż ćwieskiej, przeciętej Narwią i Bugiem, przez uro- lończyka – wykupiono od „perekopskiego cara” za 1385 Żydów. Wracając do artykułu – czytałem go czyska puszczy słowiańskiej nad Notecią, aż echo niemałą sumę. Wracając zabrali ze sobą trumnę ze z zapartym tchem, pożerając wzrokiem stare zdję- to umierało gdzieś nad Odrą i Łabą, zderzywszy się szczątkami Iwana. Uratowanych z troską przyho- cia i nagle...eureka! Wśród gromadki dzieciaków z zimnymi głazami murów klasztornych i ponurych łubiono na krakowskim dworze. sfotografowanych przed szkołą, widzę znajomą bu- zamków drapieżnych najeźdźców saksońskich...” Aleksander Iwanowicz Chodkiewicz szybko robił zię! Wszak to... Lilka Rotkówna we własnej oso- jak pisał F. Ossendowski: „Puszcze Polskie”. karierę, kolekcjonując kolejne, zaszczytne tytuły: bie! Jeszcze nie wie, że za dziewięć lat urodzi syna Stałem w miejscu, gdzie już w XIII w. znajdowała koniuszy dworski, marszałek hospodarski, woje- (mnie) w „Wielkim mieście Białymstoku”. Co za się pograniczna twierdza księstwa grodzieńskiego, woda nowogródzki... Niebawem zjechał na swoje niespodzianka!...nie ukrywam, że wzruszyłem się zamieszkanego przez ruskie plemię - Dregowiczan. włości – do Puszczy Błudów, którą nazywał „oj- i to bardzo. Zapamiętałem, że wspomniany doktor Podlasie, w okresie panowania wielkich książąt cowizną”. I właśnie w miejscu, w którym teraz sta- zaordynował małej Lilce jakąś długotrwałą kurację litewskich i królów polskich – Jagiellończyków: łem, postanowił wznieść zamek obronny, drewniany wzmacniającą w postaci...buraczanego soku. Widać Kazimierza, Aleksandra, Zygmunta I - z racji swego rzecz jasna, bo tego budulca było tu pod dostatkiem. była skuteczna, skoro mama liczy już sobie 95 wio- szczególnego położenia pomiędzy Koroną i Litwą, Klamka zapadła; w leśnej głuszy rozległ się huk to- sen i ma się dobrze. Taki zdrowy gródecki szczep. stanowiło dużą wartość jako teren sowitych nadań porów, zrąbane pnie ściągano wołami na wielki plac A dlaczego wybrałem akurat ten weekend? Bo ziemskich dla zasłużonych wielmożów litewskich: budowy, umacniano podwale pod solidny ostrokół, niejako przy okazji dowiedziałem się, że trafię na Gasztołdów, Chodkiewiczów, Glińskich, Sapiehów, uwijali się tracze, łupano dranice, gonty, ciosano wielką, doroczną imprezę, taką na cztery fajery – Radziwiłłów, Kiszków...Oprócz dużych obszarów belki, krokwie, wiązary...; kowale w pocie czoła XX Białoruski Festiwal „SIABROUSKAJA BIA- zasiedlonych przez Lachów (w tym szlachtę ma- kuli zawiasy, skoble, haki, bretnale, łańcuchy... Za SIEDA” / Przyjacielskie Spotkanie/. Słuchałem i zowiecką) wielkie połacie tej krainy zagospodaro- potężnym ostrokołem (z basztami – strzelnicami) oglądałem go w sieci niejeden raz, z postanowie- wywali panowie litewscy. Jednym z najznamienit- wyrastały grube ściany budynków mieszkalnych i niem, że w końcu na to folkowe święto przyjadę. szych rodów byli Chodkiewiczowie. Ich protopla- gospodarczych, układane z bali na zrąb; rosła wy- Wybierałem się jak sójka za morze, ale w tym ro- sta Fiodor Juriewicz Chodko wywodził się z ru- soka wieża (z kamiennym parterem – skarbcem), a ku powiedziałem sobie: - Kolejnej okazji nie prze- skich bojarów osiadłych na Kijowszczyźnie. Jego w jej pobliżu cerkiew pw. św. Jana Teologa, w któ- puszczę, żeby tam nie wiem co! syn Iwaszka / Iwan, otrzymał ok. 1446 r. z nadania rej fundator pochował swego ojca. Na koniec tych GÓRA ZAMKOWA Kazimierza Jagiellończyka rozległe lasy między grubszych robót, obszerny dziedziniec wyłożono Początek imprezy o godz. 17:00. Mam jeszcze Niemnem a Narwią, nazywane z czasem Puszczą „kocimi łbami”, na których niebawem zadzwoniły

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 20 Reportaż podkowy paradnych, rasowych koni z zamkowej twą pod wspomnianym Kircholmem jeden z towa- CERKIEW NARODZENIA NAJŚWIĘT- stajni; to były ówczesne „Maybachy” i „Rolls-Roy- rzyszy pancernych nie mógł się doliczyć chorągwi SZEJ MARII PANNY ce”. Nie zapomniano o zwodzonym moście nad fo- nieprzyjaciela, hetman rzucił krótko: - policzymy Wracam do centrum. Przede mną imponująca są. Kronikarskie zapiski oraz archeologiczne eks- je, gdy pobijemy. ”Zaiste wielki to będzie żołnierz” wizytówka Gródka Złotogłowa krasawica góruje ploracje dowodzą, iż była to iście wielkopańska miał powiedzieć Stefan Batory w czasie odwiedzin nad całą okolicą. Ma oryginalny wystrój wnętrz, siedziba z cennym wyposażeniem wnętrz (szyby Akademii Wileńskiej, gdy młody Jan Karol powi- chociażby...witraże (w cerkwiach rzadko spoty- okienne z weneckiego szkła, piece z ozdobnych, kane). Artysta łączył w nich „świetlistość gotyc- rzadko spotykanych kafli...etc.). Wprawdzie Alek- kiego witrażu z mistyką bizantyjskiej ikony”. Ich sander „pan marsowego oblicza i słusznej postury” autorem (oraz wielu innych witraży, mozaik, po- specjalnie w zbytkach nie gustował, ale pewien fa- lichromii rozsianych po świątyniach w całej Pol- son trzymać wypadało, zwłaszcza, że podejmował sce) jest Adam Stalony- Dobrzański (1904 - 1985) tutaj możnych tego świata; chociażby ostatniego z potomek starego rycerskiego rodu, urodzony w Jagiellonów - Zygmunta Augusta - rezydującego w samym sercu Rosyjskiego Imperium na Czerni- niedalekim Knyszynie. howszczyźnie; syn wziętego prawnika, polskiego Takie to były początki Gródka / Haradka. patrioty, sybirskiego zesłańca i Ukrainki. Zmaga- Z zamkowej wieży, jak pisali późniejsi, naoczni nie się tego wybitnego twórcy z peerelowską rze- świadkowie, oprócz zielono-błękitnych przestwo- czywistością, to przysłowiowa droga przez mękę. rów, można było przy dobrej pogodzie dostrzec bliż- Przez dziesiątki lat był w niełasce u decydentów; sze i dalsze śródleśne osady: Dzierniakowo, Kró- odmowa współpracy z UB spowodowała całko- lowe Stojło, Nietupę, Bielewicze, Mieleszki... oraz wity zakaz eksponowania jego dzieł jako... „zbyt główne trakty przecinające puszczę, ale tak napraw- sakralnych”. Warto o tym pamiętać, odwiedzając dę nie dla pięknych widoków została wzniesiona. gródecką cerkiew. Czujne oczy strażników stale wypatrywały wroga Koneserzy sztuki ściągają tutaj również dla je- – chociażby zawsze niesytych łupów Tatarów, ale dynych w swoim rodzaju polichromii Jerzego No- i innych chętnych na cudze nigdy nie brakowało. wosielskiego (ozdabiał świątynię niejako ramię w Rozległe naonczas rozlewiska i bagniste, oko- autora archiwum Fot. ramię ze Stalonym – Dobrzańskim). J. Nowosiel- liczne mszary znacznie utrudniałyby dostęp po- Babcia Władysława i dziadek Adolf z dziećmi ski (1923 - 2011) był postacią wielowymiarową: tencjalnym napastnikom. O melioracji nikt wtedy - Irenką i Heniem malarzem, scenografem, filozofem i teologiem w jeszcze nie myślał, a zresztą przyniosłaby więcej jednej osobie; człowiekiem z pogranicza kultur szkody niż pożytku; napastnicy mieli taplać się w tał go łacińską oracją w imieniu uczelni. A oto jed- Wschodu i Zachodu. Wychowany w rodzinie gre- tych parowach, najlepiej po same pachy, a i łatwiej na z maksym, jaką głosił sławny defensor patriae: kokatolickiej już w wieku dojrzałym przeszedł na było posyłać im wtedy śmiercionośne bełty z kusz „Gdzie nas starodawne instytucje nie skrzepią, no- prawosławie. Przez wiele lat pełnych pasji i twór- (zawsze były pod ręką). we wynalazki prędzej zgubią”. Było i jest się nad czych poszukiwań zmagał się także sam ze sobą. Ważną inicjatywą pana na Puszczy Błudowskiej czym zadumać… Wprawdzie nie utopił talentu w C2H5OH, ale kilka było sprowadzenie w te strony mnichów ze Świę- Patrzę na rzekę u stóp wzgórza. Niegdyś jej nurt lat życia najpewniej „to” mu zabrało. Jako artysta tej Góry Athos i z Ławry Pieczersko - Kijowskiej. meandrował swobodnie w rozległym topielisku, szedł własną, dość karkołomną, ale konsekwentną Aleksander ufundował świątobliwym przybyszom sięgającym aż po Zarzeczany (daw. Supraśl Mści- drogą; pogodził nowoczesność ze sztuką bizantyj- klasztor w niewielkiej odległości od zamku. Przy- bogajska). Raz nazywano ją z polska - „Sprząśla” ską, która tak go fascynowała. „Niebezpieczeń- grodowa osada rozrastała się w szybkim tempie. (od: sprzęgać, łączyć), to znów z ruska - „Supraśl” stwo dla malarza jest tylko jedno - pisał – dać się Przybywało mieszkańców, przyjezdnych, kupców (od suprahat’ - czyli...sprzęgać, łączyć). Skąd za- wciągnąć w orbitę poprawności narzuconej przez (na wtorkowe jarmarki), a także okupujących karcz- tem wzięła się ta dość zagadkowa nazwa? Powo- obowiązującą estetykę”. Wywarł znaczący wpływ my wszelkiej maści hałaburdów. Piwsko z miejsco- dem była zmieniająca się nieraz granica między na polskie malarstwo ostatniego półwiecza. Jako wego browaru lało się strumieniami (okowity jesz- Litwą a Koroną i bywało, że ta dość skromna rze- pisarz ikon należy do światowej czołówki. cze tu nie znano, a wina i miody tylko na pańskich ka stawała się ważną rzeką graniczną. Sprzęgała / Od siebie dodam, że do tzw. „sztuki nowo- stołach gościły). łączyła dwa wielkie organizmy państwowe nieja- czesnej” od dawna mam stosunek ambiwalentny. Mierząc miarą owych bogobojnych mnichów - ko symbolicznie. Uważam, że w czasach i tak już ogólnego zamę- w leśnej głuszy było coraz tłumniej i zgiełkliwiej, Była cisza jak makiem zasiał. Puszczając wodze tu, owa „nowoczesność” nazbyt często prowadzi co nie sprzyjało kontemplacji i metafizycznej za- fantazji, wybrałem się w głąb wieków...usłysza- nas na estetyczne manowce i co tu kryć – oddala dumie. Koniec końców postanowili poszukać sobie łem hurkot ciężkich łańcuchów, zaskrzypiał wolno nas od piękna. Na szczęście są chlubne wyjątki, a innego miejsca i rychło wynieśli się do...Supraśla, opadający zwodzony most, zwieńczona strażnicą zatem odwiedzajmy gródecką cerkiew, zarówno ale to już inna historia. brama rozwarła się na oścież. Nic, tylko wcho- dla przeżyć metafizycznych jak i estetycznych. A Warto przypomnieć, iż Aleksander dał początek dzić, ale... czar prysł, wszak minęło pięć wieków... jednak mi żal...że nie ma już cerkwi św. Jana Teo- supraskiej linii Chodkiewiczów. Jejmość małżon- A gdyby tak zrekonstruować to fortyfikacyjne loga z czasów Aleksandra Chodkiewicza... ka - księżna Wasylisa Hołowczyńska h. Łabędź - cacko? Nie szukając daleko – zamek w Tykocinie Anna Radziukiewicz we wstępie do przewod- powiła mu trzech synów. Jeden z nich – Hieronim wyrósł na naszych oczach jak spod ziemi. Ot, rzu- nika: „Ścieszkami Prawosławia” pisze: „...żadne był dziadkiem Jana Karola Chodkiewicza (1560 – cam pomysł, który pewnie niejednemu już chodził inne wyznanie chrześcijańskie nie jest tak silnie 1621), hetmana wielkiego litewskiego, wojewody po głowie. Gdyby i tutaj znalazł się jakiś biznes- jak prawosławie zakorzenione w tradycji. Ono wileńskiego. Był jednym z najwybitniejszych domen z pasją (i z forsą) , to kto wie? Jest nawet go- ją pielęgnuje”. No cóż, ekspansja zgubnego mo- wódców Rzeczypospolitej, obdarzony nadzwyczaj- towy projekt: zamek Chodkiewicza został już z dernizmu (po II Soborze Watykańskim) wytrąca nym talentem strategicznym, po zwycięstwie pod maestrią zwizualizowany graficznie przez samego mnie - katolikowi z ręki wszelkie kontrargumen- Kircholmem uznany w Europie za największego z Leona Tarasewicza. ty i w polemiczne szranki raczej bym z Autorką wielkich wodzów tamtej doby. Kiedy tuż przed bi- nie stawał; przegrałbym z kretesem. Piszę to jako

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Wspomnienia 21 zdecydowany zwolennik liturgii rytu trydenckiego, czej. Dawne, nasze chaziajstwo, należy już do stem był już nazywany od 1498 r. Zmieniali się czyli powrotu do t r a d y c j i, która może być / kogoś innego. Zobaczyłem i usłyszałem zapewne właściciele; po Chodkiewiczach – był w posiada- będzie r a t u n k i e m dla Kościoła katolickiego. matkę wołającą małego chłopczyka: Oliwer! Oli- niu Mniszchów...Paców...Sapiehów...Potockich... Ruszam dalej, aby niedługo potem skręcić w wer! Takie imię przed laty brzmiałoby tutaj dość Radziwiłłów...Mianowano go nawet stolicą „hrab- ulicę Zarzeczańską, widzę, że jakąś inną, już nie egzotycznie. Dalej, na zapleczu nie było kiedyś stwa gródeckiego”. A i krajobraz się zmieniał. piaszczystą jak dawniej. Asfalt...trotuary...no, no. żadnych zabudowań tylko puste ugory, gdzie cza- Niegdysiejsze, rozległe moczary z upływem cza- Mimo wszystko czułem, że zbliżam się do utraco- sem wychynęły z piachu jakieś zmurszałe gnaty. su zniknęły, ale za to powstał...piękny zalew na nego raju mojego dzieciństwa, z pewną nadzieją, A teraz co widzę? Dom za domem; wyrosły jak samym krańcu Zarzeczańskiej (rekreacyjna pereł- że coś jeszcze z dawnych lat odnajdę. Na miej- grzyby po deszczu. ka). scu drewnianego domu, który pamiętam (niegdyś WIEK XIX ostatniego na tej ulicy), stoi potężny murowaniec Gród nad Supraślą nieraz zmieniał swoje obli- Jerzy Stanisław Grzegorczyk▲ z balkonem, a i obejście wygląda zupełnie ina- cze, taki już widać jego los. Przypomnijmy: mia- Ciąg dalszy w następnym numerze

На 92-годдзе жыцця адышоў ад нас на вечны спачынак спадар Анатаоль Парэмбскі. Гаспадар, паэт і пісьменнік, заступнік і абаронца гістарычнай спадчыны Малой Айчыны – Гарадоцкай Зямлі. Спадар Анатоль быў актыўным сябрам літаратурнага аб‘днання Згуртавання Каласы – Kłosy. Пры дапамозе сына Міраслава і Сяброўства Гарадоцкай Зямлі ўдалося на гарадоцкай гаворцы выдаць тры зборнікі вершаў 1. «Воблакі і праменні» 2. «Хвалі Лёсу». 3. «Мы тут былі і будзям». Быў чалавекам учынным і дабрадушным, крыніцай ведаў пра людзей з нашага наваколла, пра прадваенны і паваенны час і цяжкі беларускі лёс. У сваіх творах запісаў прыгажосць прыроды і традыцыі святкавання і абрадаў, ганарыўся адвечнай беларускай мовай. Друкаваўся ў тыднёвіку «Ніва» і «Гарадоцкіх Навінах». Вечная памяць спадар Анатол ! Як будзе Вас бракаваць – будзям вершы чытаць.

Ян Карповіч – Старшыня згуртавання «Каласы – Kłosy

Anatol Porębski 1927-2020 Nad taboj sonca zaŭša ihraje, I z taboj tolki chočacca žyć. Žycciapis Javiŭsia ja na sviet na katalickaje kaladnaje sviata ŭ 1927 Haradok naš, tvoj los tak ščađlivy, hodzie ŭ Strašavie. U baćki była vialikaja radzina i choć Nad Supraślaju ty haspadar. žyli braty baćki niby paasobna, ale ŭ adnoj chacie. Žyło ŭ Jak dyvan, razasłanyja nivy, toj čas u našaj chacie šasnaccać asob, u tym liku siamiora Boh tabie taki vydzieliŭ dar. dziaciej. Kali ja mieŭ dva hady, baćka kupiŭ ziamlu ŭ kalonii Mastaŭlany i pieraniossia tudy žyć. Tam chadziŭ ja ŭ pa- Na piasčanych uzhorkach sasnina, čatkovuju škołu i tam pačaŭ pisać vieršy sa svaim siabram Kažuć, z niebam havoryć jana. Jankam Biehiebaj, da čaho nas nahavaryŭ Jankaŭ baćka. Tam usiakuju strenieš zviarynu Pieršyja vieršy my vysłali ŭ „Pijaniera Biełarusi” ŭ Minsku, ad kazła da zubra – car-zviara. dzie atrymali jany pazityŭnuju acenku. Vajna pierarvała naša pisannie. Paśla vajny ja trochi pisaŭ u h.zv. „šufla- Taboj z dumaj pražytyja vieki. du”. Budučy darosłym, zdabyŭ ja siaredniuju adukacyju ŭ Ty staraŭsia ŭsiahdy być saboj, sielskahaspadarčym technikumie ŭ Biełastoku. Ad 1974 h. A lichija čužyncaŭ ty zdzieki žyvu ŭ Valiłach-Stancyi. Pracavaŭ u sielskahaspadarčych Pražyvaŭ jak narodny hieroj. ustanovach. Kali pajšoŭ na piensiju, majučy mnoha volna- ha času, staŭ pisać bolej. Vydaŭ try tomiki vieršaŭ. Pišu Tvoj narod ciabie słaviŭ i słavić, dalej i na dumcy maju, kab jašče vydać choć dva zborniki. Ty narodnaja siła j krasa. Na pasiołkach tvaich podych žvavy, Haradku pakłon Spieŭnaja ŭ tvajho ludu duša. Ty miaścina maja darahaja, Jak ciabie nie canić, nie lubić!

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Literatura

22 Wspomnienia

Čałaviekam budź! I šanuj naturu. Čałaviekam tolki budź, Jość taki na śviecie znak, Nie chaci zamnoha, Ad jaho nie zydziem. Nie padumaj brata hnuć Kali Boh pastaviŭ «tak», Dla dabra svajoha. «Nie» nidzie nie znojdziem. Kali treba, padziali Kali Boh pastaviŭ «nie», Svoj kavałak chleba. Gródecki Majster część III - Dawid Poremski Nie šukaj innoha, Ščascie budzie na ziamli, Bo akažašsia ŭ bahnie, Boh adčynić nieba. Nie słužyŭšy Bohu. Tak žyvi, kab nikamu Nie zalez za skuru, (Życiorys i wiersze pochodzą z antologii „Słowa z serca, Pavažaj siamju, radniu z duszy…” wydanej w 2018 r. przez TPZG Usio pomniu, szto było u dziaciństwie Pana Anatola Porębskiego odwie- Rasiejcy pryszli u 1939 h. Ludzi ich cza- I mama pajechała i nastupnaha dnia baćka dziłyśmy razem z Anetą Prymaka, któ- kali, witali. Czamu? Prężnie działała Kamu- wypuścili. ra bardzo chciała się z nim spotkać i nistyczna Partia Polski i jana arhanizawała Pomniu, a to byu chyba 1944 hod, szto porozmawiać na tematy związane z jej spatkania sawietau. (Komunistyczna Partia jak jechau konikam pa darozi z Zubrou da przyszłą książką. Wiedziałam, że jest Białorusi była oddzielna). U nas taki Wierz- Zubkou na stacju, lażała niażywaja kabieta, już bardzo chory, ale miałam cichą na- biński byu członkiem komitetu centralnego a pry joj dzicia 4 let. To ja toje dzicia zabrau dzieję, że uda nam się umówić na spo- KPP. Jon byu Palak, bo u nas na kolonii Mo- i prywioz da chaty. To chto jaje pachawau, tkanie. I chociaż kilka dni wcześniej stowlany usie byli Palaki, tylko dwie radziny nie wiedaju. I po pół roku pryjechau dziaćko wrócił ze szpitala, naprawdę bardzo prawasłaunyja. Skul uzialisia polskija kata- hetaha diciaci z Baranawicz i zabrau. się ucieszył, kiedy przyszłyśmy pew- lickija radziny na kolonii? To byu majatek Byu tut raczej spokój. Jak ruskija prysz- nego grudniowego popołudnia. Przez Kastusia Kalinouskaha i jak jaho razparcela- li u 1944 h., abstralali nas z armatau dale- cały czas nie opuszczało go poczucie wali, to pa I wajnie nasiedlili osadników zza kosiężnych, Niemcy zaraz zwinulisia i pa- humoru i chęć rozmowy. Anatol Po- Buha, od Siedlec. Rabili ukwieconyja bramy jechali w kierunku Michałowa. Na reczcy rębski znany jest przede wszystkim z napisam: „Da zdrastwuj Sowieckij Sojuz”. Świsłacz akopy pakapali, ale nie karystali jako poeta piszący po białorusku, ale U Mastaulanach brama była za reczkaj, gdzie z ich. Z wioski Mastaulany ludzi pauciakali głównym tematem naszej rozmowy most. Jak paczałasia wajna, to powszechnie da naszaj piwnicy, bo dumali, szto tam bu- był okres wojenny. u narodzie było wiadomo, szto siuda pryduć dzie front. Dorota Sulżyk: Kniżki czytajecie jasz- ruskija. A skul znali? Nie wiedaju. Da hetaj Jak tolki ustanawiłasia władza, to pry- cze? arhanizacji pryjażdżał jakiś ahent z Wilna z jechau przedstawiciel władzy sowieckaj, Anatol Porębski: Ciapier nie za wielmi, takimi informacjami. przedstawił się jako rodowity Warszawiak, bo szto praczytaju, to i nie pomniu. A szto Pomniu bardzo dokładnie, jak pryszli sa- hawaryu pięknie po polsku. Skazau szto, ja- było u dziaciństwie, to usio pomniu. wiety. Bardzo sympatycznie zachouwali- ny znajuć, szto powstali nielehalnyja polski- Aneta Prymaka: A ja piszu kniżku, jak sia. Pierwszy ruski sałdat prynios mnie pił- ja arhanizacji, kab wajawać prociu nam. Ale nowa właść ustanaulałasia, pra 44 i 45 hod. ku nożnu i skazau: Ja takoha syna zastawiu ich wywiad usio znaje. I faktycznie, znali i Pomniu heto usio. Jak wajna paczałasia u chacie. A takaja piłka to tady było wielmi wywozili za Ural. U naszych staronkach była mnie było 12 let. My żyli na kolonii Mastau- sztoś. No jak władza stała, to było horej, bo dość silna arhanizacja prociw sawietam, da lany, a sam pochodżu ze Straszewa. Maja zaraz jakijaś padatki panakładali, jakich ra- jakoj należeli Palaki. I ich usich pawywozili. siamja wyjechała stamtul jak ja mieu 2 let, niej nie było. Treba było dawać zboże, wie- Na ceło szczaście nichto nie zhinuu, nawet u 1930 lub 1931. Bardzo dokładnie pomniu przowinu. niekatoryja chutko pawaroczalisia. pierszy dzień wajny, jak pierszyja niemiecki- Horsz było jak Niemcy pryszli u 1941 h. Na paczatku chadziu ja da polskaj szkoły, ja samaloty bambardawali Jałouku. Nie zna- Bo zaraz u susiedniaj wioscy u Zielonaj zabi- patom da biełaruskaj. Pierad 1939 h. bać- ju, czamu hetu wiosku. Tam nie było woj- li 2 chłopcau bez powodu Kupińskaho i Ka- ki damahalisia u Mastaulanach biełaruskaj ska, żadnych zakładau. My byli z bratam ładziejczyka. Bardzo przykro abchodzilisia szkoły. Pomniu jak chtoś pryjażdżau z Wilna na poli. I Niemiec puściu seriu na nas, ale z nami. Niemiec zastreliu na poli starszuju i arhanizawau hetych baćkou. Ale heta szkoła na szczaście, kuli nie trafili. Nas było troch kabietu, jakaja chyba nie czuła, szto jon da dopiero paustała jak Ruskija pryszli. Uczyli bratou, ja był średni. To mama kazała mnie jaje sztoś hawaryu. Niemieckaja akupacja i ruskija nauczyciela, i naszyja przedwojen- nasić douhija wałasy, kab byu padobny da była dla nas strasznaja. Niemcy ojca aresz- nyja, na przykład Żukouski, czy miejscowy dzieuczynki. Jak Niemcy pryszli u 1941 h. to tawali, nie znaju za szto. Ojciec byu przecięt- nauczyciel Cebulak. Na paczatku uczyli po adzin Niemiec jak da nas pryszou paciahnuu nym śmiertelnikam. Niemcy zabrali baćka polsku, ale jak zabaczyli, szto tut prawie sa- mnie za wałasy i zapytał: To czaławiek czy do więzienia do Biełastoku. I za dzieńgi pa- myje Biełarusy, to stali uczyć po biełarusku. diabeł? Mama troszki razumieła niemiecku- tom wypuścili. Tyje dzieńgi kruhom majuć Palaki nie chacieli chadzić da hetaj biełaru- ju mowu. I pastawiu mnie na padworku pad znaczenie. Niemiec, jaki pracawau na kolei, skaj szkoły, to baćkam kary panakładali za świerkam, adyszou i puściu seriu z pistaleta, pryszou da mamy i skazau: szykuj dzieńhi, heta, szto nie puskali dziaciej. Jak Niemcy chyba chacieu pastraszyć. ja tabie umożliwiu kab ty baćka wykupiła. pryszli, to tak sama zarhanizawali biełaru-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 Wspomnienia / Nasze pasje 23 sku szkołu, ale dzieci nie chacieli chadzić. partyzantku, ruch komunistyczny. Ale jon nii Mastoulany. Ludzi jaho znali. Paustawali Bo cełym hersztam u hetaj szkoli był ba- nie byu kamunistyczny, tylko biełaruski. Jak maleńkija hminy i takaja paustała u Mastau- ciuszka Kasperski i jon sabie dyryhawau – uże Niemcy uciakli, to AK robiła usio, kab lanach. Nasz narod chętnie władzu papie- hety dobry szkolnik, hety kiepski, a dzieci zrabić nieporządek u władzy, jakaja pousta- rau. Była takaja pogawędka, kab Biełarusau hetaha nie lubiać. Jon ceły czas chadziu ze ła. Chacieli, kab była władza takaja jak pie- zhetul wyhnać. Niekatoryja papałochalisia wskazówkaj. Zhinuu adzin nauczyciel Za- rad wajnoj. i pajechali. Chadzili ruskija agitatory i na- recki, musi u 1944h., ale nie znaju, szto to AK nie chadziło pa chatach, rabusie cha- maulali, kab jechać. Maje baćki nie dumali byu za powód i chto jaho zabiu. U 1939 h. dzili. To byli bandy, jakaja partyzantka. Ta- wyjażdżać. Kruhom dobro, ale najlepiej na zabili u Haradku 2 polskich nauczycielou, kaja banda (z Zielonaj) pryszła swaju matku swajom śmietniku. Atkryli polsku szkołu. zrabili heto miejscowyja ludzi, ponoć jany chryszczonu abrabawać, a jana ich paznała, Wajna nadajeła, ludzi chacieli spakojno żyć, byli wielmi wrednyja. Tak ja czuu. uziała miaciouku i wyhnała. Takija byli tyje chętnie paszli da raboty, uzialisia za życie. Była partyzantka i jaje dowódcaj byu palitycznyja bandy. Nichto ad nas ad bandau Byu uże żanaty jak kańczau podstawówku, Karpiuk ze Straszewa. Matka jak piakła nie zhinuu. Da nas da chaty nichto nie pry- a patom wuczyusia u Technikum Rolniczym chleb, to cełu piecz chleba addawała party- chodziu, bo bajalisia, szto pałożać haławu. u Biełastoku. Z żonkaj hulali na Balu Ma- zantam. Partyzanty wysadzili pociąg mię- Tady każdy mieu broń. AK było zdyscypli- turalnym (żona z rozrzewnieniem wspomi- dzy Zubkami a Bierastawicaj. Pomniu, szto nowano, heta wolno, a heta nie. A dla rabu- na ten bal). Kab nie chwalicca, ja ceły czas tady ceła okolica była zasypana biełym, bo sia usio wolno. Ogólnie u nas było spokoj- u szkole byu na I miejscu. Adnym słowam prawdopodobnie była u im muka. Niemcy nie. Pomniu jak Łupaszka pierachodziu praz mieu chęć do nauki… byli aściarożnyja, sami nie szli do lesu. U naszyja tereny. Praz Jałouku na Michałowo. Mieliśmy wrócić do naszej rozmowy, ale niemieckaj żandarmerii było mnoho tutej- To u narodzie było wiadomo, szto jon idzie nie zdążyliśmy. Pan Anatol Porębski zmarł szych ludziej, jakich brali na akcji. Mnoho i budzie rabić paradak z kamuniastami. Nie 28 kwietnia 2020 roku. Wiecznaja pamiać ludziej zahinuło „za Niemca”, szczególnie było czuć, kab jon kahoś tut zamardawau. Panie Anatolu! u Świsłaczy i Zubrach. Pryjechau przedstawiciel i u Biełastoku Było i AK u nas, u jakim byli miejscowy- zorhanizawau polskuju władzu. I jon praw- ja ludzi. Niemcy ich nie czapiali. Zadaniem dopodobnie pochodziu ze Świsłaczy i jak Rozmawiały Aneta Prymaka i D. Sulżyk AK było zniszczyć biełaruskuju tutejszuju jechau u Biełastok, to zadzierżausia u kolo- Opracowacowanie Dorota Sulżyk▲ Domek Zuzi Gródecki Majster część III - Dawid Poremski Majster, którego 1. Jakim majsterkowaniem się zajmujesz? 4. Z czego jesteś najbardziej dumny? zgłosiła dumna Żona Zajmuję się wszystkim po trochu. Realizu- Ze wszystkiego, ale najbardziej jestem dum- Dorota, doceniająca, jąc swoje zainteresowania, udało mi się między ny z córki. Zuzia jest dla mnie dużą inspiracją że wszystko potrafi innymi postawić i wykończyć dom, w którym w majsterkowaniu. Było tak na początku: „Ta- zrobić sam i jest w do- mieszkam wraz z żoną i córką. Dom postawiłem to, chcę mieć piaskownicę”-zrobiłem. Później mu prawdziwą „złotą od podstaw, znajomi pomogli w szpachlowaniu było: „tato chcę mieć domek” i tak powstał do- rączką”. Z kolei cór- ścian, położeniu tynków. Resztę robiłem sam, mek (z drzewa sosnowego, płyt OSB, z kładką, ka Zuzia jest dla niego prawie we własnym zakresie - łazienki, płytki, oknem zjeżdżalnią i tabliczką DOMEK ZUZI). ogromną inspiracją. oświetlenia. Na podwórku wykonałem domek Ten domek to zrobiłem po pracy i między inny- Poznajcie Dawida Po- dla córeczki, ławkę drewnianą na kamiennej mi obowiązkami. (Pytam Zuzi, czy jest dumna remskiego- Policjanta, konstrukcji, huśtawkę, meble na taras (stolik z Taty- macha główką, że tak- i pytam, co naj- który po pracy lubi maj- zrobiłem na starej maszynie do szycia). Teraz bardziej lubi- „domek”-odpowiada). sterkować. rozpocząłem budowę drewnianej wędzarni. 5. O czym marzysz, jeśli chodzi o Twoje 2. Od kiedy trwa ta pasja? hobby? Od zawsze lubiłem dłubać, coś robić. Nie Nie mam jakiegoś konkretnego marzenia z wiem, skąd to się wzięło. Ojciec lubi też coś tym związanego, ale w tym wszystkim jest fajne porobić, brat sam buduje dom. Jako dziecko to, że to przychodzi „ot tak”. Myślimy z żoną, że też pamiętam, jak z kolegami robiliśmy łódki trzeba zrobić podwieszane sufity- są. Że trzeba z kory. Wcześniej był o wiele mniejszy dostęp zrobić ławki na taras- robię. To takie spontanicz- do wiedzy, porad, do różnego rodzaju narzędzi. ne, nie planowane. Cieszę się, że można było 3. Czy te prace wykonujesz tylko na swo- oszczędzić sporo pieniędzy. Wszystko jest w je potrzeby? Czy masz może jakieś zamó- Internecie, wpisuję hasło w google i mam wiele wienia? podpowiedzi. W związku z zainteresowaniem Robię znajomym, rodzinie- jeśli proszą. Mam zaopatruję się w różnego rodzaju narzędzia. dwa zamówienia na huśtawki, o jedną poprosił Bardzo mnie denerwuje, jak sprzęt, który tro- mnie mój sąsiad. Zawsze, zanim zrobię coś in- chę kosztuje z uwagi na wykonanie, do niczego nym, w pierwszej kolejności robię to na własne się nie nadaje. Ale to wciągające, lubię doku- potrzeby. Nie ma co eksperymentować za pie- pować kolejne narzędzia (żona macha głową z niądze innych. Na przykład huśtawki nauczyłem potwierdzeniem). Kotłownia jest wypełniona się robić, oglądając różne projekty w Internecie. od góry do dołu wszelkiego rodzaju sprzętem. Fot. Magdalena Łotysz | GCK w Gródku w GCK | Łotysz Magdalena Fot.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 24 Nasze pasje / Historia Fot. Magdalena Łotysz | GCKw Gródku GCKw | Łotysz Magdalena Fot. Rozmawiała Magdalena Łotysz▲ Tak to było. Jak to ze lnem było Len był rośliną uprawną na zie- gonach punktowo wysiewano ro- dlony len blisko pieca lub w piecu dzieży. Kiedyś byłem świadkiem miach polskich od dawna. Istnia- ślinę, zajmowały się tym głównie chlebowym. Nieostrożne obcho- rozmowy dwóch starszych, miesz- ło przecież duże zapotrzebowanie kobiety. Starano się uprawiać len w dzenie się podczas tej czynności kających blisko siebie pań. Jedna na włókno i olej. W okresie mię- gęstym siewie. Przy takim sposobie mogło spowodować pożar. Dalsze z nich, młodsza powiedziała, że dzywojennym w Polsce i także w uprawy roślina szybciej dojrzewała oddzielanie włókien odbywało się gdy miała 4 lata zmarła jaj mama, naszym regionie zasiewy lnu zaj- i łatwiej z tego można myło pozy- w cierlicy. Następnie na kawałku a było to jeszcze przed wybuchem I mowały dużą powierzchnię. W za- skiwać włókna. Uprawa lnu była deski z gwoździami wyczesywa- wojny. Jaka była przyczyna śmier- leżności od pożytku istniały różne pracochłonna, należało często pie- no len. Od włókien oddzielały się ci matki ? Wkrótce po urodzinach formy lnu: włókniste, przejściowe lić, wyrywać chwasty. W uprawach pakuły, z których robiono np. wor- kolejnego dziecka poszła na łąkę i oleiste. Przypuszcza się, iż na na- polowych len wschodził mniej wię- ki. Kolejną czynnością było dalsze słać len, a że wtedy padał deszcz, szym terenie rozwinięta była upra- cej po 10 dniach. Gdy warunki były rozczesywanie włókien na szczot- przeziębiła się, dostała zapalenia wa lnu przejściowego. Był to niż- niesprzyjające, wschody się opóź- ce drewnianej. Rozczesane włókno nerek i zmarła. Druga rozmówczy- szy gatunek lnu, z którego uzyski- niały. Okresowe susze jak i nad- nawijano na kądzieli, a za pomocą ni, starsza, stwierdziła: „twój oj- wano długie włókno, a nasiona za- mierne opady nie sprzyjały upra- kołowrotka otrzymywano nić. Na ciec był zamożny i skąpy”. Mógł wierały duży procent tłuszczu. Po wie lnu. Do zbioru lnu przystępo- krosnach z uzyskanych nici two- dać mi kawałek słoniny i bym ro- zakończeniu wojny i w kolejnych wano wtedy, gdy po opadnięciu li- rzono materiał. Oczyszczone sie- zesłała len, a nie posłał kobietę w latach uprawy lnu znikły ze wzglę- ści łodygi zabarwiały się na brunat- mię lniane służyło do wyrobu ole- połogu”. Takie, niestety, zdarzały du na zmniejszające się zapotrze- no, a nasiona w torebkach zaczyna- ju, tak powszechnie używanego w się sytuacje. bowanie na olej i włókno, zamiast ły szeleścić. Przeważnie było to w kuchni. Był wytłaczany na zimno. Dzisiaj len powoli wraca do łask. oleju lnianego coraz powszech- sierpniu. Zbiór rośliny odbywał się Ponieważ był olejem szybkosch- Docenia się właściwości zdrowot- niej spożywano olej rzepakowy, ręcznie i dosuszano go w kupkach. nącym, służył do wyrobu pokostu, ne materiałów lnianych. Coraz bar- a odzież lnianą zastępowały mię- Obróbką lnu zajmowały się ko- lakieru i farb. Siemię lniane i olej dzie staje się popularny olej lniany dzy innymi odzież bawełniana i z biety. Umiejętności z tym związa- były używane również w medycy- wytłoczony na zimno do spożycia, włókien syntetycznych. Jeszcze w ne przekazywano kolejnym poko- nie ludowej, oraz stanowiło cenną który posiada duże walory smako- latach 60. ubiegłego stulecia gdzie- leniom. Były to czynności praco- paszę dietetyczną, zwłaszcza dla we i ma pozytywny wpływ na zdro- niegdzie można było spotkać polet- chłonne. Wysuszonym na polu lnie młodych zwierząt. Makuchy lniane wie np. ma właściwości antycho- ka z lnem. Obecnie ta roślina cał- obijano główki, aby otworzyć na- były cenną paszą treściwą dla zwie- lesterolowe. Również w medycy- kowicie zniknęła z krajobrazu pól. siona. Następnie przeważnie na łą- rząt. Jak już wspomniałem, jesienią nie i kosmetyce wykorzystuje się Len uprawiano na stanowiskach kach rozkładano roślinę. Zmien- wysuszane siemię lniane wożono właściwości lecznicze i zdrowotne żyznych, na miejscach zachowują- ne warunki (słońce, deszcz, przy- do olejarni, gdzie na zimno wytła- oleju lnianego. cych wilgoć, najczęściej po ziem- mrozki) powodowały, że ze źdźbła czano olej. Właścicielami olejarni Na wsiach nikt obecnie nie zaj- niakach nawożonych obornikiem. odchodziła twarda część. Potem przeważnie byli Żydzi. Aby oleju muje się obróbką lnu. Jest ona pre- Optymalnym terminem siewu był starano się oddzielić włókno od w butelkach nie potłuc, na wozie zentowana w skansenach, muze- przełom kwietnia i maja. Niektó- twardej łykowatej części. Było to końskim kładziono nieco siana i ach kultur ludowych. Warto zain- rzy mieli stałe terminy wysiewu tzw. międlenie lnu. Odbywało się umieszczano butelki. Siemię lnia- teresować się tymi zagadnieniami. (Edward r. 1930.: „Moja mama za- ono za pomocą sprzętu zwanego ne było przedmiotem handlu. Zda- Poznać przeszłość życia naszych wsze len siała na św. Stanisława tj. międlicą. Urządzenie to do końca rzały się sytuacje, że włókno lnia- przodków. 8 maja”). Na wąskich i długich zanie łamało lnu. Podsuszano zmię- ne lub olej były przedmiotem kra- Janusz Cimochowicz▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 W ogrodzie i kuchni 25 W ogrodzie i kuchni odcinek pięćdziesiąty pierwszy Jabłko, gruszka czy pietruszka? miesiączką, osoby cierpiące na źródło bardzo cennego chloro- śnieniem tętniczym. Natka pie- niedobór witaminy C, a nawet lu- filu, który znany jest ze swoich truszki z kolei ma działanie an- dzie narażeni na nowotwór płuc właściwości oczyszczających i tyseptyczne, co wspomaga ha- i choroby stawów. Historia pie- tonizujących organizm człowie- mowanie rozwoju patogennych truszki, sięga czasów starożyt- ka. Korzeń pietruszki (ale natka bakterii np. w pęcherzu moczo- nych, na co wskazuje etymologia też) zawiera także znaczne ilo- wym. Nie ma przeciwwskazań jej nazwy. Jako pierwsi odkryli ją ści prowitaminy A i bardzo wie- do spożywania pietruszki w cza- starożytni mieszkańcy Egiptu, a le olejków eterycznych. Dzięki sie ciąży, ale warto pamiętać, że następnie zaczęli się nią intere- idealnemu połączeniu witaminy dotyczy to jedynie naturalnego sować Grecy i Rzymianie, kiedy C i żelaza natkę pietruszki wy- produktu, a nie suplementów die- roślina porastała wapienne skały korzystuje się we wspomaganiu ty. W okresie karmienia pietrusz- („petra” oznacza po łacinie ska- leczenia i zapobiegania anemii. ka jest nie tylko mile widzianym łę). Uważano, że pietruszka w Również chlorofil zawarty w zie- składnikiem diety, lecz wręcz za- Fot. Barbara Niczyporuk Barbara Fot. cudowny sposób wzmacnia or- lonych liściach przyczynia się do leca się jej spożywanie, ponie- Ene due rabe, połknął Chiń- ganizm, wyostrza zmysły i przy- stymulowania wzrostu komórek waż na bieżąco pozwala uzupeł- czyk żabę, a żaba Chińczyka, co wraca siły. Z czasem pietruszka, czerwonych krwi (erytrocytów). niać żelazo, tak ważne w diecie z tego wynika: jabłko, gruszka tuż obok takich warzyw „rosoło- Poza tym natka pietruszki to naj- dziecka. I w tym momencie wró- czy pietruszka? Ja na potrzeby wych”, jak por, marchew i seler, lepsze źródło witaminy K, któ- cę do dziecięcej wyliczanki, wła- dzisiejszego artykułu, wybieram stała się jedną z najpopularniej- ra jest ważna m.in. w procesach ściwie, dlaczego dzieci nie lubią pietruszkę. Nie znam ogrodni- szych przypraw w każdej kuch- krzepnięcia krwi (uwaga, nad- pietruszki? Może powodem jest ka, ani ogrodniczki, którzy nie ni. Co właściwie zawiera w so- miar syntetycznej witaminy K sposób, w jaki rodzice ją dzie- uprawialiby w swoim ogrodzie bie? W 100 g natki jest aż 160 może wzmagać rozpad erytro- ciom podają? A może znają ją tego warzywa, bo od pokoleń mg witaminy C (dzienna nor- cytów, co może pogłębiać ane- tylko jako rozgotowane warzy- pietruszka jest popularna w pol- ma to 60 mg). Poza tym natka mię). Korzeń pietruszki znany wo w zupie? Przyznam się Wam, skiej kuchni, a także w medycy- jest także dobrym źródłem żela- jest z właściwości moczopęd- że o ile jako dziecko potrafiłam nie ludowej. I bardzo dobrze - za. Warto wspomnieć o tym, że nych. Związki czynne przyczy- przez 15 minut wyławiać listki ponieważ jej zasługi dla nasze- źródła roślinne żelaza są gorzej niają się bowiem do zwiększania pietruszki z pomidorówki, to tego zdrowia są ogromne. Poten- przyswajalne niż żelazo hemo- się przesączania kłębuszkowego, raz nadrabiam zaległości i dorzu- cjał leczniczy kryje się nie tylko we (mięsne). Jeśli jednak połączy powiększając tym samym obję- cam ją do zup podwójnie. Pie- w korzeniu, lecz także w naci. się żelazo roślinne z witaminą C tość wydalanego moczu. Jest to truszka jest domeną nie tylko dań Pietruszka ma wszechstronne w jednym posiłków, wówczas szczególnie ważne w przypadku wytrawnych. Doskonale łączy właściwości - docenią ją kobie- uzyskuje się dobrą wchłanial- osób ze skłonnościami do obrzę- się z owocami w zielonych kok- ty borykające się z nieregularną ność. Liście pietruszki to także ków oraz dla chorych z nadci- tajlach. Ostatnio pokusiłam się też, by dodać natkę do... PLAKAT | PLAKAT | PLAKAT | PLAKAT | PLAKAT | PLAKAT | PLAKAT Smoothie z bananem, czyli pysznej bomby witamino- wa na wzmocnienie.

Składniki: 3 banany, 200 g jo- gurtu naturalnego, pół szklanki mleka, 1 łyżeczka miodu, 2 kostki lodu, spora garść natki pietruszki. Przygotowanie: Banany obrać, pokroić w kawałki. Oderwać listki z pietruszki. Banany, listki pietruszki, mleko, jogurt i lód oraz miód zmiksować. Owoce może- my wymieniać dowolnie, np. na ananasa, mango, gruszkę … kto tylko ma na co ochotę. Kochani czytelnicy, dbajcie o siebie, swoje dzieci i wnuki. Chodzi lisek ko- ło drogi, nie ma ręki ani nogi, ani głowy, ani pupy, daj liskowi talerz zupy! Byle z pietruszką!

Barbara Niczyporuk▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny CZERWIEC 2020 26 Porady i ogłoszenia Porada językowa

Niedawno zapytano mnie, która z form jest poprawna – Szkoła imienia Partyzantów Braci M. i A. Chrzanowskich czy Szko- ła imieniem Partyzantów Braci M. i A. Chrzanowskich. Oczywiście pierwsza wersja jest prawidłowa. Słowo imię w dopełniaczu brzmi imienia (zatem szkoła kogo?, czego?), w narzędniku imieniem (kim?, czym?). Mówimy, że ktoś ma dwa imiona (nie imia czy imienia). W języku polskim istnieje kilka frazeologizmów, w których pojawia się wyraz imię. Jeżeli ktoś jest szanowany, to znaczy, że cieszy się dobrym imieniem. Robić coś w czyimś imieniu, to inaczej występować w zastępstwie kogoś. Mówimy, że ktoś splamił swoje imię, czyli okrył się hańbą. Ale można też przywrócić lub odebrać komuś dobre imię. Jeżeli nie chcemy tłumaczyć motywa- cji swojego działania, mówimy, że postępujemy w imię zasad. A na koniec słowa Leonarda da Vinci - „Zostawiajmy po sobie dobre imię i trwałą pamięć wśród śmiertelnych, aby życie nasze nie przeszło nadaremnie.” Irena Matysiuk

Ogłoszenie PODZIĘKOWANIE Za pośrednictwem gazety pragniemy z całego serca podziękować za wsparcie finansowe w trudnym dla nas czasie. ZAPRASZAMY MIESZKAŃCÓW I PRZEDSIĘBIORCÓW NA BEZ- W lutym nagle zmarł nasz tato, a w listopadzie ubiegłego roku PŁATNE DORADZTWO EKSPERCKIE W TEMACIE INSTALACJI ODNA- siostra Natalia. Dziękujemy pomysłodawcom oraz wszystkim, WIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII CENTRUM ENERGII ODNAWIALNYCH którzy zaangażowali się w przygotowanie i przeprowadzenie Mieszkańcy i przedsiębiorcy mogą liczyć na: kiermaszu na terenie szkoły, Dyrekcji wraz z Radą Rodziców, - niezależną informację na temat korzyści z zastosowania OZE, rodzicom, uczniom i wolontariuszom za ich bezinteresowną fachowe doradztwo odnośnie wyboru konkretnych rozwiązań dla Pań- pomoc, poświęcenie czasu i energii. Składamy podziękowania stwa domu, mieszkańcom i instytucjom Gminy Gródek, mieszkańcom - nieodpłatną ocenę budynku pod kątem aktualnego zużycia energii Gródka przebywającym obecnie w Brukseli oraz wszystkim, oraz propozycję rozwiązań energooszczędnych, którzy swoją szlachetną darowizną przyczynili się do uzbierania - doradztwo odnośnie możliwości dofinansowania z funduszy unijnych pokaźnej sumy pieniędzy. Dzięki Wam jesteśmy pewni, że i krajowych. istnieją dobrzy ludzie, którym nie jest obojętny los drugiego człowieka. Dziękujemy wszystkim ludziom dobrej woli za Nasi eksperci udzielą Państwu informacji BEZPŁATNIE. pomoc, szczodry gest, okazanie serca i wrażliwość. Przedsiębiorcy funkcjonujący w obszarze odnawialnych źródeł ener- Z wyrazami szacunku gii i instalacji energooszczędnych mogą liczyć na dodatkową promocję swojej firmy na stronie internetowej projektu www.centrumenergii.com Marta Sajewska-Olejnik z rodziną oraz podczas innych działań projektowych.

KONTAKT: RODZINIE dr Helena Rusak – ekspert ds. energii odnawialnych: [email protected] z powodu śmierci dr Marcin Sulkowski – ekspert ds. energii odnawialnych: m.sulkow- [email protected] śp. Włodzimierza Matejczuka wyrazy głębokiego współczucia składają Katarzyna Poskrobko – koordynator projektu: [email protected] Dyrektor i Pracownicy GCK Telefon: +48 85 661 15 38, kom. 508 312 269 ALI GOBIEC Działania te są realizowane w ramach projektu dofinansowanego ze z powodu śmierci środków Europejskiej Inicjatywy Ochrony Klimatu EUKI oraz Minister- stwa Ochrony Środowiska, Przyrody i Bezpieczeństwa Nuklear- SIOSTRY nego Niemiec. wyrazy głębokiego współczucia składają członkowie zespołu „Rozśpiewany Gródek”

„Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny”. Wydawca: Gminne Centrum Kultury w OGŁOSZENIA Gródku. Redagują: Dorota Sulżyk (redaktor naczelna), Radosław Kulesza (skład i łama- ▼SPRZEDAM drewno opałowe nie). Współpracują: Jerzy Sulżyk (korekta), Irena Matysiuk, Wiera Tarasewicz, Magda- lena Łotysz, Barbara Niczyporuk, Janusz Cimochowicz, Małgorzata Zbyryt (Nadleśnic- tel. 791 567 539 two Waliły), nauczyciele i uczniowie Zespołu Szkół w Gródku, stowarzyszenia i jednostki ▼ODDAM GRATIS słomę luzem organizacyjne z terenu Gminy Gródek. Adres redakcji: ul. A. i G. Chodkiewiczów 4, tel. 662 149 564 16-040 Gródek, tel. 85 7180 136, e-mail: [email protected], www. ▼USŁUGI TAPICERSKIE gckgrodek.pl, facebook: wiadomoscigrodeckie. Za treść ogłoszeń redak- cja nie odpowiada oraz zastrzega sobie prawo do skracania i redago- Piotr Sokołowski - Załuki wania materiałów przekazanych do opublikowania. Gazetę można kupić tel. 504 441 220 w sklepach na terenie gminy Gródek, bądź zamówić prenumeratę (4 zł + 6,60 zł koszt ▼USŁUGI KOMINIARSKIE wysyłki - cena za jeden miesiąc; nr rachunku bankowego: BS Białystok O/Gródek 68 tel. 600 419 106 8060 0004 0390 0202 2000 0050. ZAPRASZAMY DO WYSYŁANIA Materiały, listy, uwagi, ogłoszenia i reklamy przyjmuje Gminne Centrum Kultury. OGŁOSZEŃ DROBNYCH. Numer złożono 03.05.2020 r. Wydrukowano w drukarni ARES w Białymstoku. ISSN: 1427-261X, NAKŁAD: 400 egz.

Poszukujemy gruntów do dzierżawy na 25 lat pod farmy słoneczne

» powierzchnia minimium 2 ha » grunty niskiej klasy (IV i niższe) » dostęp do drogi » linia średniego napięcia (15kV) w promieniu 1 km LIDER KOT£ÓW I PALNIKÓW NA PELLET

tel. 737-455-229 602 151 098 www.GreenPV.pl [email protected] u l . C i e s i e l s k a 2 1 5 - 5 4 2 B i a ³ y s t o k