Penyata Rasmi Parlimen Parliamentary Debates

Jilid I Hari Rabu Bil. 37 6hb Disember, 1978

PENYATA RASMI PARLIMEN PARLIAMENTARY DEBATES

DEWAN RAKYAT HOUSE OF REPRESENTATIVES

PARLIMEN KELIMA Fifth Parliament

PENGGAL PERTAMA First Session

KANDUNGANNYA JAWAPAN-JAWAPAN MULUT BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN [Ruangan 3657] RANG UNDANG-UNDANG: Rang Undang-Undang Perbekalan, 1979: Jawatankuasa (Hari Keenambelas) Jadual: Maksud B. 61, B. 62 dan B. 63 [Ruangan 3667] Maksud B. 64 [Ruangan 3675] Maksud B. 65 [Ruangan 3700] Maksud B. 66 [Ruangan 3728] USUL-USUL: Waktu Mesyuarat dan Urusan yang dibebaskan daripada Peraturan Mesyuarat [Ruangan 3666] Anggaran Pembangunan, 1979: Jawatankuasa (Hari Keenambelas) Maksud P. 61, P. 62 dan P. 63 [Ruangan 3667] Maksud P. 64 [Ruangan 3675] Maksud P. 65 [Ruangan 3700] Maksud P. 66 [Ruangan 3728] MALAYSIA DEWAN RAKYAT YANG KELIMA Penyata Rasmi Parlimen PENGGAL YANG PERTAMA

AHLI-AHLI DEWAN RAKYAT Yang Berhormat Tuan Yang di-Pertua, TAN SRI DATO' SYED NASIR BIN ISMAIL, P.M.N., D.P.MJ., D.P.M.P., D.S.I.J., J.M.N., P.I.S. Yang Amat Berhormat Perdana Menteri dan Menteri Wilayah Persekutuan, DATO' HUSSEIN ONN, D.K. (Johor) (Sri Gading). Timbalan Perdana Menteri dan Menteri Perdagangan dan Perindustrian, DATO' SERI DR MAHATHIR BIN MOHAMAD, S.S.D.K., S.P.M.S., S.S.A.P. (Kubang Pasu). Yang Berhormat Menteri Kerjaraya dan Kemudahan-kemudahan Awam, DATO' LEE SAN CHOON, S.P.M.J., S.S.I.J., K.M.N. (Segamat). „ Menteri Pengangkutan, TAN SRI V. MANICKAVASAGAM, P.M.N., S.P.M.S. (Pelabuhan Kelang). „ Menteri Undang-undang, DATO' SERI HAJI HAMZAH BIN HAJI ABU SAMAH„ S.S.A.P., S.I.M.P., S.M.K., S.P.D.K. (Temerloh). „ Menteri Sains, Teknoloji dan Alam Sekitar, TAN SRI ONG KEE HUI, P.M.N., P.N.B.S., P.G.D.K. (Bandar Kuching). „ Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri, TAN SRI HAJI MUHAMMAD GHAZALI BIN SHAFIE, P.M.N., S.I.M.P., S.P.D.K. (Lipis). „ Menteri Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, TAN SRI DATO' HAJI ABDUL KADIR BIN YUSOF, P.M.N., S.P.M.J., S.P.D.K. (Tenggaroh). „ Menteri Kebajikan Am, DATIN PADUKA HAJJAH AISHAH BINTI HAJI ABDUL GHANI, D.P.M.S., J.M.N. (Kuala Langat). „ Menteri Pertahanan, DATUK AMAR HAJI ABDUL TAIB BIN MAHMUD, D.A., P.G.D.K. (Samarahan). „ Menteri Luar Negeri, Y.M. TENGKU DATO' AHMAD RITHAUDDEEN AL-HAJ BIN TENGKU ISMAIL, S.P.M.P., P.M.K. (Kota Bahru). „ Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, DATO' MICHAEL CHEN WING SUM, D.P.M.S. (Ulu Selangor). „ Menteri Pelajaran, DATO' MUSA BIN HITAM, S.P.M.J., S.S.I.J. (Labis). „ Menteri Kewangan, Y.M. TENGKU TAN SRI RAZALEIGH HAMZAH, D.K., S.P.M.K., P.S.M. (Ulu Kelantan). „ Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan, DATUK ABDUL SAMAD BIN IDRIS, J.M.N., P.J.K. (Jelebu). „ Menteri Kesihatan, TAN SRI CHONG HON NYAN, P.S.M., J.M.N. (Batu Berendam). „ Menteri Pertanian, DATO' SHARIFF AHMAD, D.S.A.P., D.I.M.P., J.M.N. (Jerantut). „ Menteri Penerangan, DATO' MOHAMED BIN RAHMAT, S.P.M.J., S.S.I.J., D.P.M.J., K.M.N. (Pulai). 3647 6 DISEMBER 1978 3648

Yang Berhormat Menteri Buruh dan Tenaga Rakyat, DATO' RICHARD HO UNG HUN, D.P.M.P. (Lumut). Menteri Perusahaan Utama, TUAN PAUL LEONG KHEE SEONG (Taiping). Menteri Perusahaan Awam, TUAN ABDUL MANAN BIN OTHMAN, P.P.T. (Kuala Trengganu). Menteri Tenaga, Telekom dan Pos, TUAN LEO MOGGIE ANAK IROK (Kanowit). Tuan (Timbalan) Yang di-Pertua, DATUK MANSOR BIN OTHMAN (Kuala Pilah). Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri, DATO' SRI HAJI KAMARUDDIN BIN MOHD. ISA, S.P.M.P., K.M.N., J.P. (Larut). Timbalan Menteri Pelajaran, DATO' CHAN SIANG SUN, D.I.M.P., J.S.M., A.M.N., P.J.K., J.P. (Bentong). Timbalan Menteri Pertahanan, DATO' MOKHTAR BIN HAJI HASHIM (Tampin). Timbalan Menteri Kesihatan, DR SULAIMAN BIN HAJI DAUD, J.B.S. (Santubong). Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, DATO' HAJI RAMLI BIN OMAR, D.P.M.P., K.M.N., P.M.P. (Bagan Serai). Timbalan Menteri Pengangkutan, DR GOH CHENG TEIK (Nibong Tebal). Timbalan Menteri Kewangan, DATO DR NEO YEE PAN, D.P.M.J. (Muar). Timbalan Menteri Pengangkutan, TUAN MOHD. ALI BIN M. SHARIFF (Kuantan). Timbalan Menteri Pertanian, TUAN EDMUND LANGGU ANAK SAGA, P.B.S. (Saratok). Timbalan Menteri Kewangan, PUAN RAFIDAH AZIZ, A.M.N. (Selayang). Timbalan Menteri Buruh dan Tenaga Rakyat, TUAN K. PATHMANABAN, K.M.N. (Telok Kemang). Timbalan Menteri Perdagangan dan Perindustrian, DATO' LEW SIP HON, D.P.M.S., J.M.N., K.M.N. (Shah Alam). Timbalan Menteri Pelajaran, TUAN HAJI SALLEH JAFARUDDIN (Mukah). Timbalan Menteri Penerangan, DR LING LIONG SIK (Mata Kuching). Timbalan Menteri Pertanian, TUAN HAJI ZAKARIA BIN HAJI ABDUL RAHMAN, P.B. (Besut). Timbalan Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri, DATO' SERI SYED AHMAD AL-HAJ BIN SYED MAHMUD SHAHABUDDIN, S.P.M.K., S.S.D.K., P.G.D.K., J.M.N., J.P. (Padang Terap). Timbalan Menteri Undang-undang, DATO' ABDULLAH BIN ABDUL RAHMAN, D.P.M.T., K.M.N. (Ulu Nerus). Timbalan Menteri Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, TUAN SANUSI BIN JUNID (Jerlun-Langkawi). Timbalan Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan, TUAN S. SAMY YELLU, A.M.N. (Sungai Siput). „ Timbalan Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan, TUAN MAK HON KAM (Tanjong Malim). „ Timbalan Menteri Tenaga, Telekom dan Pos, DATO' MOHD. NAJIB BIN TUN HAJI ABDUL RAZAK, O.K.I.S. (Pekan.) 3649 6 DISEMBER 1978 3650

Yang Berhormat Timbalan Menteri Kerjaraya dan Kemudahan-kemudahan Awam, DR NIK HUSSEIN BIN HAJI WAN ABDUL RAHMAN, K.M.N. (Kuala Krai). Timbalan Menteri Sains, Teknoloji dan Alam Sekitar, TUAN CLARENCE E. MANSUL (Penampang). Setiausaha Parlimen Kementerian Kebajikan Am, TUAN PATRICK ANEK UREN (Mas Gading). Setiausaha Parlimen Kementerian Kebudayaan, Belia dan Sukan, TUAN LUHAT WAN (Baram). Setiausaha Parlimen Kementerian Kesihatan, TUAN JAWAN ANAK EMPALING (Rajang). Setiausaha Parlimen Kementerian Pertahanan, DATO' ABDUL JALAL BIN HAJI ABU BAKAR, D.P.M.J., S.M.J., A.M.N. (Batu Pahat). Setiausaha Parlimen Kementerian Penerangan, DATO' HAJI EMBONG BIN YAHYA, D.P.M.J., A.M.N. (Ledang). Setiausaha Parlimen di Jabatan Perdana Menteri, TUAN SHAHRIR BIN ABDUL SAMAD (Johor Bahru). Setiausaha Parlimen Kementerian Wilayah Persekutuan, TUAN ABDULLAH BIN HAJI AHMAD, K.M.N. (Kepala Batas). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan dan Perindustrian, TUAN ABU HASSAN BIN HAJI OMAR, S.M.T., S.M.S., P.I.S. (Kuala Selangor). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Perusahaan Awam, TUAN IDRIS BIN ABDUL RAUF, A.M.P., A.M.N. (Parit Buntar). Setiausaha Parlimen Kementerian Perusahaan Utama, TUAN ABDUL RAHIM BIN DATUK TAMBY CHIK (Alor Gajah). Setiausaha Parlimen Kementerian Kerjaraya dan Kemudahan-kemudahan Awam, TUAN WILLIAM LYE CHEE HIEN (Gaya). „ Setiausaha Parlimen Kementerian Luar Negeri, TUAN MOHD. KASSIM alias YAHYA BIN AHMAD (Machang). „ TUAN ABAH BIN MENGIMBAL alias GEORGE ABAH (Bandau). TUAN ABDUL GHAFAR BIN BABA (Jasin). „ TUAN ABDUL GHANI BIN MISBAH (Kinabatangan). „ TUAN ABDUL KADIR BIN SHEIKH FADZIR (Kulim-Bandar Bahru). TUAN ABDUL RAHMAN BIN DAUD (Pasir Mas). DATUK PATINGGI TAN SRI (DR) HAJI ABDUL RAHMAN BIN YA'KUB, D.P., P.M.N., S.P.M.J., S.I.M.P., S.P.M.K., S.P.D.K., P.N.B.S. (Paloh). „ TUAN ABDUL SHUKUR BIN HAJI SIRAJ (Tanjung Karang). DATUK HAJI ABU BAKAR BIN UMAR, D.S.K.D., S.D.K. (Kota Setar). TUAN ALIAS BIN MD. ALI (Ulu Trengganu). TUAN A. K. ALIUDDIN BIN PENGIRAN HAJI MOHD. TAHIR (Kimanis). TUAN HAJI AMPONG BIN PUYON (Labuk Sugut). DATUK HAJI ASHKAR HASBOLLAH, P.G.D.K. (Marudu). TUAN AU HOW CHEONG (Telok Anson). TUAN AWANG BIN JABAR (Dungun). TUAN AZHARUL ABIDIN BIN HAJI ABDUL RAHIM, A.M.P. (Batang Padang). TUAN BUJANG BIN HAJI ULIS (Simunjan). 3651 6 DISEMBER 1978 3652

Yang Berhormat TUAN CHAN AH KOW alias CHAN TECK CHAN (Kota Melaka). TUAN CHAN KOK KIT alias CHAN KIT (Sungai Besi). DR CHEN MAN HIN (Seremban). TUAN CHIAN HENG KAI (Batu Gajah). TUAN CHIENG TIONG KAI (Sarikei). TUAN CHIN HON NGIAN (Renggam). PUAN CHOW POH KHENG (Ulu Langat). „ TUAN PETER PAUL DASON (Bukit Bendera). „ TUAN V. DAVID (Damansara). TUAN RICHARD DAMPING ANAK LAKI (Serian). „ TUAN EDWIN ANAK TANGKUN, A.B.S. (Batang Lupar). „ DATUK STEPHEN ROBERT EVANS, P.G.D.K., J.P. (Keningau). „ TUAN FUNG KET WING (Sandakan). „ DATUK HARRIS BIN MOHD. SALLEH, S.P.D.K. (Ulu Padas). TUAN HASHIM BIN ENDUT (Ulu Muda). „ TUAN HASHIM BIN GHAZALI (Matang). „ TUAN HAJI HASSAN ADLI BIN HAJI ARSHAD, J.S.M. (Bagan Datok). „ DR HEE TIEN LAI, A.M.N., P.I.S. (Ayer Hitam). „ TUAN HIEW NYUK YING (Tawau). „ TUAN HISHAMUDDIN BIN YAHAYA (Maran). „ TUAN HUSSEIN BIN MAHMOOD (Tanah Merah). „ TUAN IBRAHIM BIN MUHAMMAD, P.B., P.M., P.P.N. (Rantau Panjang). TUAN HAJI IKHWAN BIN NASIR (Pontian). TUAN ISMAIL BIN ARSHAD (Jerai). „ TUAN ISMAIL alias MANSOR BIN SAID, A.M.N. (Kemaman). TUAN JAMALUDDIN BIN SUHAIMI, A.M.N., P.J.K. (Sabak Bernam). „ TUAN KAMALUDDIN BIN MAAMOR (Hilir Perak). TUAN KARPAL SINGH (Jelutong). TUAN MARK KODING (Kinabalu). TUAN LEE BOON PENG, A.M.N., J.P., P.J.K. (Mantin). TUAN LEE KAW (Keluang). „ TUAN LEE LAM THYE (Kuala Lumpur Bandar). „ TUAN LIBEN ANAK KATO (Betong). „ TUAN LIM CHO HOCK (Ipoh). TUAN LIM KIAM HOON alias LIM AH YING (Padang Serai). TUAN LIM KIT SIANG (Petaling). TUAN LEONARD LINGGI ANAK JUGAH, J.B.S. (Kapit). TUAN MOHAMAD TAJOL ROSLI BIN MOHAMED GHAZALI (Gerik). TUAN HAJI MOHAMED BIN HAJI ALI, K.M.N., A.M.N., P.B. (Nilam Puri). TUAN MOHAMED KHIR JOHARI (Kuala Muda). TAN SRI DATUK HAJI MOHAMED SAID BIN KERUAK, P.M.N., S.P.D.K. (Kota Belud). 3653 6 DISEMBER 1978 3654

Yang Berhormat TUAN HAJI MOHAMMAD TAUFECK BIN O.K.K. HAJI ASNEH, B.S.K., B.K., P.P.M. (Hilir Padas). TUAN MOHD. BAKRI BIN ABDUL RAIS, A.M.P. (Parit). „ TUAN HAJI MOHD. IDRIS BIN HAJI IBRAHIM, J.S.M. (Setapak). „ TUAN MOHD. NAPI alias NAKHAI BIN HAJI AHMAD (Baling). „ TUAN HAJI MOHD. ZAIN BIN ABDULLAH (Bachok). TUAN MUHIYUDDIN BIN HAJI MOHAMED YASSIN, P.I.S. (Pagoh). „ TUAN JONATHAN NARWIN ANAK JINGGONG (Lubok Antu). „ TUAN HAJI NIK ABDUL AZIZ BIN NIK MAT, K.M.N., J.P. (Pengkalan Chepa). „ DATUK NIK HASSAN BIN ABDUL RAHMAN, S.P.M.T., P.S.D., K.M.N. (Kuala Nerus). „ DATUK JAMES PETER ONGKILI (Tuaran). „ TUAN OO GIN SUN, A.M.K. (Alor Setar). „ TUAN P. PATTO (Menglembu). TUAN RACHA UMONG (Bukit Mas). „ DATUK HAJI SAKARAN BIN DANDAI (Silam). „ DATUK SENU BIN ABDUL RAHMAN (Kuala Kedah). TUAN SEOW HUN KHIM (Bukit Mertajam). „ TUAN SHAARI BIN JUSOH, P.P.N., P.P.M. (Kangar). „ TUAN SHAMSURI BIN MD. SALLEH, A.M.N., J.P. (Balik Pulau). „ PUAN SHARIFFAH DORAH BINTI MOHAMMED (Semerah). TUAN SIBAT MIYUT ANAK TAGONG (Ulu Rajang). TUAN THOMAS SALANG SIDEN (Julau). „ TUAN HAJI SUHAIMI BIN DATUK HAJI KAMARUDDIN, A.M.N. (Sepang). „ TUAN SYED HASSAN BIN SYED MOHAMED, P.J.K. (Arau). „ TUAN RAYMOND SZETU MEI THONG (Lambir). DR TAN KOON SWAN, A.M.P., J.P. (Raub). „ DR TAN TIONG HONG (Kepong). TENGKU NOOR ASIAH BINTI TENGKU AHMAD, A.M.N., P.B. (Tumpat). TUAN TING CHEK MING (Bruas). TUAN TING LING KIEW (Bintulu). „ TUAN UMAR BIN HAJI ISMAIL, A.M.N., P.P.T. (Padang Rengas). WAN MOHD. NAJIB BIN WAN MOHAMAD (Pasir Puteh). „ WAN ZAINAB BINTI M.A. BAKAR, A.M.N., P.J.K. (Sungai Petani). „ TUAN WONG HOONG KEAT (Tanjong). DR WONG SOON KAI, P.B.S. (Sibu). TUAN YANG CHOONG FU (Kinta). PUAN YONG FATIMAH BINTI MOHD. RAZALI, A.M.N., P.J.K. (Kuala Kangsar). „ DATUK STEPHEN YONG KUET TZE, P.N.B.S. (Padawan). „ TUAN YUSOF BIN MALIM KUNING alias ABDUL RAHMAN BIN MOHD. JANI, P.I.S., B.S.I. (Panti). TUAN HAJI ZABIDI BIN HAJI ALI (Permatang Pauh). 3655 6 DISEMBER 1978 3656

DEWAN RAKYAT

PEGAWAI-PEGAWAI KANAN

Setiausaha Dewan Rakyat: Datuk Azizul Rahman bin Abdul Aziz. Pemangku Timbalan Setiausaha: Mohd. Salleh bin Abu Bakar. Penolong Setiausaha: Ghazali bin Haji Abdul Hamid.

BAHAGIAN PENYATA RASMI PARL1MEN

Penyunting: Yahya Manap. Penolong Penyunting: P. B. Menon. Penolong Penyunting: Osman bin Sidik.

Pemberita-pemberita: N. Ramaswamy. Louis Yeoh Sim Ngoh. Abdul Rahman bin Haji Abu Samah. Suhor bin Husin. Amran bin Ahmad. Mohd. Saleh bin Mohd. Yusof. Margaret Chye Kim Lian. Puan Ng Chong Kin. Puan Kong Yooi Thong. Juliah binti Awam. Supiah binti Dewak. Ismail bin Hassan. Shamsiah binti Mohd. Yusof. Kalsom binti Ghazali.

BENTARA MESYUARAT

Mejar (B) Musa bin Alang Ahmad. 3657 6 DISEMBER 1978 3658 MALAYSIA DEWAN RAKYAT

Rabu, 6hb Disember, 1978

Mesyuarat dimulakan pada pukul 2.30 petang DOA telah juga memberi kuasa kepada Majlis Raja-raja untuk menetapkan quota lantikan yang didapati perlu dalam Perkhidmatan (Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Awam. Mesyuarat) Pekerjaan dalam sektor swasta pada am- JAWAPAN-JAWAPAN MULUT nya tertakluk kepada keadaan pasaran dan sektor swasta adalah bebas membuat BAGI PERTANYAAN- kriteria mereka sendiri. Walau bagaimanapun, PERTANYAAN di antara calon-calon yang mereka anggap layak dan sesuai mereka adalah digalakkan untuk mengadakan perseimbangan kaum di PANDUAN DALAM PEKERJAAN kalangan pekerja-pekerja mereka. DAN PELAJARAN

1. Tuan Lee Lam Thye (di bawah S.O. SEKOLAH RENDAH JENIS 24 (2)) minta Perdana Menteri menyatakan KEBANGSAAN (CHINA) SIN HUA sama ada beliau bersedia mengadakan garis RAHANG panduan kebangsaan dalam pekerjaan dan pelajaran berdasarkan kelayakan. 2. Dr Chen Man Hin minta Menteri Pela jaran menyatakan sama ada beliau telah Timbalan Perdana Menteri (Dato' Seri Dr menerima permohonan dari Lembaga pengu- Mahathir bin Mohamad): Tuan Yang di- rusan Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan Pertua, Kerajaan tidak berhajat untuk meng (China) Sin Hua, Rahang, Seremban, untuk adakan tata kebangsaan bagi panduan dalam memperluas serta memajukan sekolah ter- pekerjaan dan pelajaran berasaskan semata- sebut dan sama ada bantuan akan diberi mata kepada kelayakan. Di dalam Perkhid- dengan seberapa segera yang boleh kerana matan Awam, Perlembagaan Persekutuan permintaan lembaga pengurusan tersebut membekalkan peruntukan bagi peraturan adalah menasabah dan mendesak. yang diluluskan oleh undang-undang menetapkan syarat-syarat perkhidmatan dan kelayakan untuk perlantikan bagi orang- Timbalan Menteri Pelajaran (Dato' Chan orang dalam Perkhidmatan Awam Perse Siang Sun): Tuan Speaker, Ya. Pengarah kutuan atau oleh Yang di-Pertuan Agong. Pelajaran Negeri, Negeri Sembilan telah Kelayakan itu tidak semestinya berasaskan mengemukakan satu projek seperti berikut kepada kelayakan mata pelajaran sahaja untuk dipertimbangkan oleh Kementerian: kerana selain daripada mata pelajaran ada beberapa faktor lain seperti kesesuaian tubuh 6 bilik darjah, pejabat, bilik guru dan badan (physique) dan kecenderungan dan kantin. sikap seseorang calon itu patut juga di- timbangkan. Setelah permohonan dikaji. projek kantin didapati paling mendesak dan ini telah di- Bagi Perkhidmatan Awam tiap-tiap negeri persetujui dibina. Tetapi pembinaan belum peraturan-peraturan demikian boleh diada- dapat diteruskan kerana Kementerian Pela kan oleh undang-undang negeri atau oleh jaran masih menunggu keputusan dari Raja atau oleh Yang di-Pertua Negeri yang Pemungut Hasil Tanah, Seremban mengenai berkenaan. Dalam pada itu Perlembagaan permohonan Kementerian Pelajaran untuk 3659 6 DISEMBER 1978 3660 memperluaskan tanah sekolah ini. Sebaik- Tan Sri Haji Muhammad Ghazali bin baik sahaja permohonan tersebut diluluskan, Shafie: Tuan Yang di-Pertua, sebagai projek yang berkenaan akan dilaksanakan. pelancung yang tulin (genuine) ini tidak menjadi keberatan tetapi yang payahnya seperti saya kata tadi iaitu bagaimana KEKURANGAN TENAGA DALAM hendak mengenalkan perbezaan antara pe JABATAN IMIGERESEN lancung dan pelacur, mereka tidak pakai cap. 3. Tuan Mohd. Bakri bin Abdul Rais minta Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri menyata- Tuan Yang di-Pertua: Ahlilah yang kenal (Ketawa) kan sama ada beliau sedar tentang kekurang an tenaga dalam Jabatan Imigeresen untuk Tuan Alias bin Md. Ali: Tuan Yang di- menghadapi sejumlah besar penyeludup- Pertua, setahu saya pelacur ialah orang yang penyeludup dan sindiket membawa masuk masuk ke sini dan membawa keluar wang pelacur, jika ya, apakah langkah yang akan daripada negeri ini, sedangkan pelancung diambil untuk mengatasi masalah ini. membawa wang daripada negerinya dan membelanjakannya di sini. Saya hendak ber tanya, kiranya pihak Yang Berhormat Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri (Tan Menteri itu boleh mengadakan satu mini Sri Haji Muhammad Ghazali bin Shafie): komputer untuk mengesan perempuan-pe- Tuan Yang di-Pertua, Kerajaan sangat sedar rempuan muda yang selalu sangat keluar tentang kekurangan anggota-anggota dalam masuk dalam negeri ini dan kalau ada hari- Jabatan Imigeresen. Sebab itulah maka tahun hari dia masuk, misalnya tiga atau empat ini pada bulan November ini sahaja kita kali sebulan, tentulah ada sebab-sebab yang telah menambahkan bilangannya dengan luar biasa dia masuk ke sini selain daripada angka 200 dan diharapkan pada tahun 1979 melancung. ini kita tambah lagi dengan 114 orang. Jadi anggota yang ada pada masa ini ada 1,726 Tan Sri Haji Muhammad Ghazali bin di seluruh negara. Jadi soal penyeludupan Shafie: Tuan Yang di-Pertua, serba-serbi telah kita koordinasikan dengan Yunit Pen- langkah yang boleh difikirkan telah diambil, cegah Penyeludupan tetapi orang yang disebab itulah penangkapan umpamanya maksudkan oleh Ahli Yang Berhormat tadi antara tahun 1976, 1977, 1978 ini seramai iaitu pelacur-pelacur ini, dia tidak masuk 1,354 orang telah ditangkap dan menunjuk- jalan itu, dia masuk sama dengan jalan kan bahawa seberapa langkah dicuba tetapi pelancung. Jadi kesulitannya (problem) yang payahnya, umpamanya baru-baru ini sekarang ialah hendak membezakan pelacur satu komplen besar telah diterima oleh dengan pelancung. Dan kita di antara negara Jabatan Imigeresen sebabnya seorang wanita ASEAN ini mempunyai perjanjian yang kita muda disiasat lama. Ini ialah seorang wanita mengizinkan tanpa visa dan sebagainya iaitu yang datang dari negeri jiran yang sebenar- 2 minggu. Kemungkinan kejadian ini ialah nya student, tetapi oleh sebab kita hendak kerana mereka ini mengambil kesempatan menjaga, kemasukan ini, terpaksalah meng untuk menggunakan visa free period yang 2 ambil langkah yang begitu ketat dan ini pula minggu ini. membawa akibat yang buruk terhadap Imigeresen juga. Inilah pertimbangannya Tuan Azharul Abidin bin Haji Abdul yang kita hendak pakai pada masa ini. Rahim: Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan. Saya hendak bertanya kepada Menteri yang berkenaan selain dari me- RASUAH MENGENAI nambah kekurangan tenaga di Jabatan PEMBAHAGIAN TANAH Imigeresen, apakah langkah bagi mencegah pelacur-pelacur dari luar negeri datang men- 4. Tuan Lee Lam Thye (di bawah S.O. cari wang ke negara kita dengan mengguna 24 (2)) minta Menteri Undang-undang me- kan visa sementara ini dan menyambung nyatakan apakah tindakan pihak B.S.N. balik, mereka pergi ke Singapura sebentar telah ambil untuk menghapuskan rasuah dan balik ke negara kita ini bagi menyam berkait dengan pembahagian tanah di Negeri bung perniagaannya. Sabah. 3661 6 DISEMBER 1978 3662

Timbalan Menteri Undang-undang (Dato' sekarang sudah bersedia untuk meneruskan Abdullah bin Abdul Rahman): Tuan Yang rancangannya untuk meningkatkan penge di-Pertua, soalan Ahli Yang Berhormat ini luarannya kepada 350,000 tan setahun. terlalu umum dan tidaklah dapat saya beri jawapan yang tepat melainkan jika soalan- Dua buah kilang besar (giant factory) soalan itu dikemukakan mengenai sesuatu sedang dirancang untuk didirikan di Pasir perkara yang tertentu. Gudang dan Butterworth. Tiap-tiap satu kilang ini akan mempunyai keupayaan untuk memproses 60,000 tan getah setahun. Tuan Hussein bin Mahmood: Tuan Yang Kilang-kilang ini dijangka siap sebelum di-Pertua, saya ingin tahu adakah setakat ini akhir Rancangan Malaysia Ketiga. pihak Yang Berhormat Timbalan Menteri atau pihak Kementerian telah dibawa ke pengetahuannya mengenai sebarang usaha SIARAN TV DI SABAH/SARAWAK rasuah yang berkaitan dengan negeri Sabah, sama ada yang dibawa oleh Ahli Yang Ber 6. Tuan Haji Ampong bin Haji Puyon minta hormat yang bertanya soalan tadi ataupun Menteri Penerangan menyatakan sama ada Iain-lain pihak kepada beliau. beliau akan menambah masa siaran TV bagi siaran langsung di Sabah dan Sarawak dan Dato' Abdullah bin Abdul Rahman: Tuan lebih sesuai jika siaran langsung ini dibuat Yang di-Pertua, saya minta Ahli Yang Ber serentak dari mula hingga akhir rancangan hormat mengemukakan soalan yang khusus itu. (specific) dan tidak secara umum. Setiausaha Parlimen Kementerian Pene rangan (Dato' Haji Embong bin Yahya): KILANG GETAH KERINTIL MARDEC Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Menteri Penerangan telahpun menyentuh perkara yang sama dalam ucapannya tatkala 5. Tuan Umar bin Haji Ismail minta Menteri menggulung perbahasan mengenai Titah Di Perusahaan Utama menyatakan berapa buah- Raja pada 19hb Oktober, 1978 iaitu sebagai kah Kilang Getah Kerintil yang dirancang mengulas hujjah yang serupa dalam ucapan untuk didirikan dalam tempoh Rancangan Ahli-ahli Yang Berhormat dari Bandar Sibu Malaysia Ketiga oleh pihak Perbadanan dan Sandakan. Saya berharap rujukan dibuat Kemajuan Getah Malaysia MARDEC. Nyatakan juga berapa buahkah daripada kepada perkara dalam ucapan Yang Ber jumlah kilang yang dirancangkan itu belum hormat itu bagi maksud jawapan kepada lagi didirikan dan apakah sebab-sebabnya soalan ini. kilang-kilang itu tidak dapat didirikan sebagaimana yang dirancangkan. MELARIKAN CUKAI

Menteri Perusahaan Utama (Tuan Paul 7. Dr Chen Man Hin (di bawah S.O. 24 (2)) Leong Khee Seong): Tuan Yang di-Pertua, minta Menteri Kewangan menyatakan be- di bawah Rancangan Malaysia Ketiga Per rapakah jumlah wang yang telah dibayar badanan Kemajuan Getah Malaysia bagi maklumat yang membawa kepada (MARDEC) merancang untuk mendirikan penangkapan penyeludupan dan orang yang 25 buah kilang lagi untuk meninggikan lagi melarikan cukai antara tahun 1974-1978. pengeluarannya kepada 350,000 tan setahun. Rancangan ini tidak dapat dijalankan Timbalan Menteri Kewangan (Dato' Dr kerana MARDEC terpaksa menjalani usaha Neo Yee Pan): Tuan Yang di-Pertua, wang konsolidasi dan menyemak semula semenjak sejumlah $10,740,246.62 telah dibayar bagi dua tahun yang lepas. Ini adalah perlu maklumat yang membawa kepada penang kerana MARDEC telah berkembang dengan kapan penyeludupan dan orang yang melari pesat di bawah Rancangan Malaysia Kedua. kan cukai antara tahun 1974-1978. Dari jumlah ini $8,387,271.62 telah dibayar oleh Pentadbiran dan pengurusannya terpaksa Jabatan Kastam dan Eksais Di Raja dikokohkan dahulu sebelum MARDEC me- Malaysia dan bakinya sebanyak $2,352,975 luaskan lagi aktivitinya. Setelah berjaya telah dibayar oleh Jabatan Hasil Dalam mengokohkan kedudukannya, MARDEC Negeri. 3663 6 DISEMBER 1978 3664 HUKUMAN MATI DI BAWAH AKTA supaya mempunyai taraf disiplin dan moral KESELAMATAN DALAM NEGERI yang tinggi. Jadi apakah tindakan-tindakan yang lebih berkesan bagi mencapai tujuan- 8. Dr Chen Man Hin (di bawah S.O. 24 (2)) tujuan itu yang sedang dan akan dijalankan minta Menteri Undang-undang menyatakan oleh Kerajaan kita. bilangan orang-orang yang dihukum mati di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri Timbalan Menteri Pelajaran (Tuan Haji yang dibicarakan di bawah Peraturan- Salleh Jafaruddin): Tuan Yang di-Pertua, peraturan Perlu (Kes-kes Keselamatan) adalah benar bahawa selain daripada menge (Pindaan), 1975. luarkan guru-guru terlatih yang cukup bilangannya latihan perguruan juga bertujuan Dato' Abdullah bin Abdul Rahman: Tuan mengeluarkan guru-guru yang berdedikasi, Yang di-Pertua, 44 orang telah dihukum mati aktif dan mempunyai taraf disiplin dan di bawah Akta Keselamatan Dalam Negeri moral yang tinggi. dalam kes-kes yang dibicarakan di bawah Peraturan-peraturan Perlu (Kes-kes Kesela Langkah-langkah yang diambil untuk men matan) (Pindaan), 1975. capai matlamat ini ialah dengan mengadakan rancangan-rancangan yang berikut di maktab- maktab perguruan: KEDAI RUNCIT MAJUIKAN (a) Tiap-tiap pelajar maktab diwajib melibatkan diri dalam gerakerja kuri- 9. Wan Mohd. Najib bin Wan Mohammad kulum yang mengandungi aktiviti- minta Menteri Pertanian menyatakan adakah aktiviti yang berikut: beliau sedar tentang pelancaran projek Kedai (i) Sukan dan Permainan. Runcit oleh MAJUIKAN tidak memberi faedah dan menafaat kepada nelayan- (ii) Yunit-yunit beruniform seperti: nelayan terutama di Kelantan kerana Gerakan Pengangkap, Pandu makanan dalam tin dan barang-barang yang Putri, Bulan Sabit Merah, St. dibekalkan tidak sesuai dengan nelayan John's Ambulan dan sebagainya. tempatan. (iii) Kelab dan Persatuan serta Per- khidmatan Masyarakat. Timbalan Menteri Pertanian (Tuan Edmund Langgu anak Saga): Tuan Yang di- Dengan cara mengambil bahagian dalam Pertua, projek kedai runcit ini adalah satu aktiviti-aktiviti ini serta menerima latihan projek baru yang mula dilancarkan pada tentang cara-cara pengelolaannya, adalah di- bulan September, 1978. Ianya memang mem harapkan mereka akan mendapat faedah beri faedah kepada nelayan-nelayan dari bukan sahaja untuk diri mereka tetapi juga segi mendapat bekalan keperluan seharian. dapat membantu mengelolakan aktiviti- aktiviti ini di sekolah serta dalam komuniti Walau bagaimanapun, jenis barang-barang di mana mereka mengajar. yang dibekalkan di kedai-kedai runcit ini sedang diperhatikan dengan teliti dari masa (b) Semua pelajar yang berugama Islam ke semasa supaya ianya merupakan barang- diberi pendidikan Ugama sebanyak barang yang benar-benar diperlukan. dua jam seminggu, dan yang bukan berugama Islam menerima pendidikan moral. GURU-GURU TERLATIH Tujuan mengadakan moral dan ugama sebagai kursus yang diwajibkan 10. Tuan Haji Nik Abdul Aziz bin Nik Mat ialah untuk meninggikan lagi taraf (di bawah S.O. 24 (2)) minta Menteri Pela- disiplin dan moral di kalangan guru- jaran menyatakan adakah benar bahawa latihan perguruan di Negara kita sekarang guru. bukan sahaja bertujuan untuk mengeluarkan (c) Sivik juga adalah satu daripada mata- guru-guru terlatih yang cukup bilangannya, pelajaran yang diajar untuk menyedar- malah untuk menghasilkan guru-guru yang kan pelajar-pelajar tentang tanggung- berdedikasi, aktif, mempunyai pandangan jawab mereka sebagai seorang guru yang progresif dan lebih-lebih lagi ialah dan rakyat Malaysia. 3665 6 DISEMBER 1978 3666 Tuan Haji Ikhwan bin Nasir: Tuan Yang mereka sendiri tidak sesuai dengan pan- di-Pertua, saya ingin bertanya kepada Yang dangan mereka sendiri, itu adalah kebebasan Berhormat Timbalan Menteri bahawa (freedom) mereka dalam dunia kita yang ber- latihan-latihan yang telah diberikan kepada demokrasi ini. guru-guru untuk melahirkan guru-guru yang berdedikasi, apakah setelah menjalani latihan KEBUN GETAH/KELAPA SAWIT/ tersebut guru-guru itu telah dihantar ke luar TEH/KELAPA bandar, tidak memohon untuk dikeluarkan dari kawasan luar bandar? 11. Tuan Lee Lam Thye (di bawah S.O. 24 (2)) minta Menteri Kemajuan Tanah dan Tuan Haji Salleh Jafaruddin: Tuan Yang Kemajuan Wilayah menyatakan jumlah ekar di-Pertua, soal guru-guru yang telah dihantar kebun getah, kelapa sawit, teh dan kelapa keluar bertugas di luar bandar memohon yang dimiliki oleh setiap syarikat asing dalam untuk pergi ke bandar besar ataupun ber Malaysia. tugas berdekatan dengan rumah mereka sendiri tidak bererti bahawa mereka itu tidak Timbalan Menteri Kemajuan Tanah dan berdedikasi, mungkin ada sebab-sebab yang Kemajuan Wilayah (Tuan Sanusi bin Junid): tertentu permohonan mereka boleh juga di- Tuan Yang di-Pertua, jumlah kebun getah, pertimbangkan. Kalau kita dapati bahawa kelapa sawit, teh dan kelapa yang dimiliki mereka memohon untuk masuk ke bandar oleh setiap syarikat asing dalam Malaysia atau pergi ke tempat yang berdekatan dengan sehingga 31-12-1976 adalah seperti di bawah: rumah mereka dianggap sebagai tidak ber (1) Getah 666,633 ekar dedikasi, dan kalau ada bukti-bukti langkah- (2) Kelapa sawit ... 458,577 ekar langkah tertentu akan diambil oleh pihak (3) Teh 3,757 ekar Kementerian Pelajaran. (4) Kelapa 31,504 ekar Tuan Yusof bin Malim Kuning: Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan. Bersabit USUL dengan disiplin kepada guru-guru ini, adakah Kementerian Pelajaran sedar bahawa pada WAKTU MESYUARAT DAN URUSAN masa ini masih lagi terdapat ada sebahagian YANG DIBEBASKAN DARI guru-guru yang tidak mengikut disiplin iaitu PERATURAN MESYUARAT dengan berani mereka mengkritik dan Menteri Buruh dan Tenaga Rakyat (Dato' menegur polisi dan dasar Kerajaan, secara Richard Ho Ung Hun): Tuan Yang di- tak langsung mereka ini menentang Kerajaan Pertua, saya mohon mencadangkan: dan kalau sekiranya Yang Berhormat Tim balan Menteri sedar apakah tindakan yang Bahawa menurut Peraturan Mesyuarat telah diambil dan akan diambil? 12, Majlis Mesyuarat ini tidak akan ditangguhkan hari ini sehingga Rang Undang-undang Perbekalan 1979 telah di- Tuan Haji Salleh Jafamddin: Tuan Yang bacakan kali yang ketiga dan Usui di-Pertua, sejauh yang saya ketahui tidak ada Anggaran Pembangunan 1979 diluluskan. saya dengar sendiri guru-guru yang meng kritik Kerajaan. Jika sekiranya ada guru- Menteri Perusahaan Utama (Tuan Paul guru yang mengkritik Kerajaan terutama Leong Khee Seong): Tuan Yang di-Pertua, sekali mengkritik dasar Kerajaan, sama ada saya mohon menyokong. mengenai pelaksanaan Dasar Pelajaran Ke- Usul dikemuka bagi diputuskan, dan di- bangsaan ataupun mengenai diskriminasi setujukan. Dasar Pelajaran Kebangsaan, bolehlah Ahli Diputuskan, Yang Berhormat memajukan informasi atau laporan itu kepada Kementerian Pelajaran. Bahawa menurut Peraturan Mesyuarat 12, Majlis Mesyuarat ini tidak akan di- Kalau sekiranya mereka mengkritik perkara tangguhkan hari ini sehingga Rang biasa, menegur samada sikap pegawai- Undang-undang Perbekalan 1979 telah di- pegawai di Jabatan Pelajaran atau sikap bacakan kali yang ketiga dan Usui Ahli-ahli Yang Berhormat di kawasan Anggaran Pembangunan 1979 diluluskan. 3667 6 DISEMBER 1978 3668 RANG UNDANG-UNDANG tepat lagi kemajuan pelaksanaan yang telah dicapai dan mengetahui setakat manakah RANG UNDANG-UNDANG jabatan-jabatan di bawah Kementerian saya PERBEKALAN, 1979 yang telah berjaya memenuhi hasrat rakyat.

DAN Saya suka juga mengucapkan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat kerana di samping membuat teguran-teguran USUL Ahli-ahli Yang Berhormat ada juga mengakui bahawa perkhidmatan-perkhidmatan yang ANGGARAN PEMBANGUNAN, 1979 sedang diberikan oleh Jabatan-jabatan Ke Jawatankuasa menterian saya sekarang adalah memuaskan. Ucapan "Thank You" yang seumpama ini Aturan Urusan Mesyuarat dibacakan bagi adalah sangat menggalakkan dan besar menyambung semula pertimbangan atas harganya khususnya bagi kakitangan-kaki- Rang Undang-undang Perbekalan, 1979 dan tangan yang sentiasa menjalankan tanggungjawab mereka dengan penuh dedikasi dengan Anggaran Pembangunan, 1979 dalam kerelaan. Ini termasuklah pekerja-pekerja Jawatankuasa sebuah-buah Majlis (5hb L.L.N, dan Jabatan-jabatan Telekom yang Disember, 1979). menegakkan dan memanjat tiang letrik dan telefon setiap hari dan posman-posman yang Majlis Mesyuarat menjadi Jawatankuasa. mendaki bangunan-bangunan yang ber- (Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan tingkat-tingkat dan merentas desa pada pagi Jawatankuasa) dan petang untuk memenuhi hasrat rakyat di bandar dan di luar bandar. Tuan Pengerusi: Saya jemput Yang Ber hormat Menteri Tenaga, Telekom dan Pos Saya juga mengucapkan terima kasih memberikan jawapannya. kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah mengucapkan terima kasih kepada sum- Maksud B. 61, B. 62 dan B. 63 (Jadual)— bangan yang diberi oleh jabatan-jabatan dan Maksud P. 61, P. 62 dan P. 63 (Anggaran kakitangan di bawah Kementerian saya ini Pembangunan, 1979)— kerana banyak di antara rakyat yang sentiasa membuat teguran masih tidak sedar mengenai 2.55 ptg. hal yang demikian. Menteri Tenaga, Telekom dan Pos (Tuan Tuan Pengerusi, sekarang benarkan saya Leo Moggie anak Irok): Tuan Pengerusi, untuk memberi jawapan atas soal-soal yang izinkan saya menjawab soalan-soalan yang tertentu. Ahli Yang Berhormat dari Sungai telah dikemukakan oleh Ahli Yang Ber Petani telah menyatakan bahawa kawasan hormat berkenaan dengan anggaran belan- luar bandar di Sungai Petani belum dibekal- jawan 1979 di bawah Kementerian saya, kan dengan bekalan letrik. Ahli Yang Ber tetapi terlebih dahulu saya suka hendak hormat itu juga mengungkit janji yang telah mengucapkan terima kasih kepada Ahli-ahli dibuat oleh bekas Timbalan Menteri yang Yang Berhormat yang telah mengikuti segala lalu untuk memberi bekalan letrik ke luar perkembangan perkhidmatan-perkhidmatan bandar di Sungai Petani. Suka saya menyata yang diberi oleh jabatan-jabatan di bawah kan bahawa pihak L.L.N, telahpun menerima Kementerian ini dan membuat teguran- permohonan daripada sebanyak lebih kurang teguran serta nasihat-nasihat supaya per- 50 buah kampung dalam daerah Kuala Muda khidmatan ini ditambah dan diperbaiki lagi. termasuk mukim Sungai Petani yang telah diluluskan untuk diberi bekalan letrik dalam Memang saya sentiasa menyambut baik Rancangan Malaysia Ketiga. teguran-teguran dan nasihat-nasihat ini demi kepentingan rakyat dan demi meninggikan Setakat ini lebih 39 buah kampung telah lagi mutu perkhidmatan awam yang di- dibekalkan dengan kuasa letrik yang mem sampaikan kepada rakyat oleh jabatan yang beri faedah kepada 2,230 buah rumah dan di bawah Kementerian ini. Dengan cara menelan belanja lebih kurang $2.8 juta. menerima dan mendengar teguran-teguran Kampung-kampung yang telah diluluskan di ini saya dapat dibantu untuk mengesan lebih bawah Rancangan Malaysia Ketiga yang 3669 6 DISEMBER 1978 3670 belum menerima bekalan letrik adalah dalam lan lagi dan kalau ada permohonan daripada pelaksanaan dan kemajuannya adalah di penduduk-penduduk yang berkenaan ianya antara 60%-90% sekarang ini. akan diberi pertimbangan sewajarnya. Ahli Yang Berhormat dari Simunjan telah Kementerian saya sedar juga bahawa merayu agar peruntukan bagi bekalan letrik banyak masalah-masalah telah timbul bukan luar bandar di Sarawak ditambah oleh sahaja mengenai kawasan-kawasan yang me kerana kawasan luar bandar di negeri nerima bekalan letrik dari Syarikat K.E.D. Sarawak adalah lebih luas. Mengenai perkara dan Lembaga Letrik Negara bahkan menge ini beliau juga telah mengesyorkan supaya nai perbezaan tarif yang dikenakan oleh ke- rundingan dibuat di antara Kementerian dan dua-dua badan bekalan letrik ini. Kemen SESCO mengenai rancangan bekalan letrik terian saya sedang mengkaji langkah-langkah di Sarawak. Saya suka menyatakan bahawa yang harus diambil untuk mengatasi masalah- Kementerian saya akan menyemak kemajuan masalah ini. pelaksanaan bagi projek-projek letrik luar bandar bagi seluruh Semenanjung Malaysia, Ahli Yang Berhormat dari Tanjong Sabah dan Sarawak. Dalam kajian ini ada Karang menegur mengenai tiang-tiang letrik kemungkinan peruntukan-peruntukan bagi yang telah dibekalkan ke kawasan Tanjong beberapa negeri-negeri yang akan ditambah Karang sebelum pilihanraya tetapi hingga dan ini termasuk juga negeri Sarawak. masa ini belum ada kemajuan yang dibuat. Saya mengakui bahawa perkara ini telah Mengenai cadangan Ahli Yang Berhormat berlaku. Ini adalah disebabkan pihak itu supaya rundingan-rundingan dibuat di kontrektor yang terlibat telah menghadapi antara Kementerian ini dan SESCO, sukalah dari segi kewangan dan kerjanya telah saya menyatakan bahawa Kementerian saya merosot. Tindakan menarik balik kontrek itu memang ada perhubungan dan kerjasama telah diambil dan kerja yang masih belum yang erat dengan pihak Kerajaan Negeri dan disiapkan itu akan ditawarkan semula Kerajaan Negeri Sarawak di mana SESCO kepada kontrektor yang lain. bertanggungjawab dan langkah-langkah akan diambil untuk memperbaiki dan meluaskan Ahli Yang Berhormat dari Sungai Petani lagi perkhidmatan letrik luar bandar di juga dan Ahli Yang Berhormat dari Batang negeri Sarawak termasuk mengadakan Padang telah menyentuh tentang kelambatan bekalan letrik luar bandar dan rumah-rumah membaiki kerosakan-kerosakan telefon ter- panjang. utamanya di kawasan luar bandar. Ke menterian ini memang sedar bahawa dalam Ahli Yang Berhormat dari Batang Padang setengah kes-kes adalah terdapat kelambatan telah merayu agar kawasan kampung di dalam membaiki kerosakan-kerosakan telefon sekitar Batang Padang dan Cameron High termasuk juga kerosakan bagi pondok- lands diberi bekalan letrik. Untuk maklumat pondok telefon. Kelambatan-kelambatan ini Ahli Yang Berhormat itu, Lembaga Letrik terutamanya adalah kerana breakdown Negara mempunyai stesyen janakuasa batu cable-cable bawah tanah dan long overhead 7 hingga batu 8 Jalan Tapah di Cameron line, Dalam kes-kes pondok-pondok telefon Highlands dan stesyen ini digunakan untuk kebanyakan masalah-masalah ini ialah kerana kecurian peti-peti duit di mana ke- membekalkan tenaga ke national grid. Oleh banyakannya terpaksa digantikan kesemua kerana bekalan di kawasan ini diberi oleh sekali. Perkakas pengganti untuk alat ini dan K.E.D. sekarang maka bekalan letrik bagi bagi peti-peti duit yang baharu adalah juga penduduk-penduduk di kawasan itu ter tidak sedia didapati dan ini juga men- masuk kakitangan-kakitangan di stesyen datangkan kelambatan bagi membaikinya. janakuasa Lembaga Letrik Negara sendiri Akan tetapi Jabatan Telekom sedang meng- dibekalkan oleh K.E.D. Daripada Pekan ambil tindakan untuk memesan lebih banyak Tapah hingga ke batu 7 Cameron Highlands lagi peti-peti duit bagi menggantikan yang bekalan letrik ada diberi kepada penduduk- telah rosak akibat kecurian itu dan juga bagi penduduk di Batu 1, Batu 3, Batu 6 oleh memenuhi keperluan untuk tambahan K.E.D. Mungkin ada rumah-rumah yang ter- pondok-pondok telefon. Pada masa yang pencil daripada kampung-kampung yang ter- sama Jabatan Telekom juga mengambil sebut di atas tadi yang belum mendapat beka tindakan bagi memindahkan pondok-pondok 3671 6 DISEMBER 1978 3672

telefon yang telah rosak itu ke tempat- oleh Jabatan Telekom untuk mempercepat- tempat yang lebih selamat, misalnya dekat kan pemasangan sistem dan alat-alat telefon pondok-pondok Rukun Tetangga dan Balai yang perlu dan juga projek-projek pe Raya Polis. masangan cable bawah tanah di beberapa kawasan telah diberi kepada kontrektor- Ahli Yang Berhormat dari Tanjong kontrektor tempatan. Dengan tindakan yang Karang menyentuh tentang kurangnya telah diambil oleh Jabatan Telekom, saya kompromaisi di antara Jabatan Telekom yakin bahawa dalam penghujung tahun dengan Iain-lain Jabatan. Beliau mempunyai hadapan, kita akan dapat mengurangkan se- contoh di Tanjong Karang tidak ada bahagian besar angka penunggu telefon di kompromaisi di antara Jabatan Telekom dan seluruh negara. dengan J.K.R. di mana terdapat tiang-tiang telefon yang baharu ditegakkan telah di- Ahli Yang Berhormat dari Batang Padang robohkan oleh J.K.R. kerana pembinaan juga telah menyentuh tentang telefon jalanraya. Untuk maklumat Ahli Yang Ber Operator selalunya lambat menjawab dan hormat, setakat mana yang boleh, Jabatan menyambungkan panggilan-panggilan yang Telekom berusaha untuk bekerjasama dengan diminta oleh pelanggan. Suka saya mene- Iain-lain Jabatan, misalnya J.K.R. dan L.L.N. rangkan di sini bahawa telephonist di Ibu- sebelum menanam saluran-saluran dan cable- sawat Telekom ditugaskan mengikut banyak cable bawah tanah dan menegakkan tiang- panggilan-panggilan telefon yang dilayani tiang telefon. Kerjasama yang serupa juga olehnya bagi setiap masa. Ini dibuat meng dijalankan di peringkat-peringkat kawasan ikut cara time and motion. Telephonist- dan daerah dan projek-projek telekom yang telephonist ini juga dipenyeliai oleh beberapa baharu adalah diselesaikan dengan J.K.R. orang penyelia yang sentiasa mengambil per- bagi mengelakkan perselisihan faham dengan hatian terhadap tugas-tugas yang dijalankan program-program meluaskan jalan mereka. oleh mereka dari semasa ke semasa di bangunan Ibusawat tiap-tiap Penyelia yang Ahli Yang Berhormat dari Simunjan dan akan mengawasi seramai 6 telephonist di Batang Padang telah juga menyentuh tentang samping itu juga satu bahagian perkhidmatan permohonan telefon yang lambat diluluskan. akan dijalankan tiap-tiap orang untuk Sebagai Menteri yang bertanggungjawab, menilai sistem yang diberikan untuk saya sedar bahawa banyak lagi penunggu- telephonist-telephonist ini dan sekiranya di- penunggu yang masih menunggu untuk men- dapati mereka melanggar peraturan telephone dapat khidmatan telefon, tetapi dengan operating maka tindakan tata-tertib akan di tambahan peruntukan, Jabatan Telekom di ambil terhadapnya. bawah Kementerian ini akan berusaha dengan sedaya upayanya untuk menunaikan Kelambatan menjawab atau menyambung permohonan mereka. panggilan oleh telephonist adalah disebabkan daya beberapa faktor iaitu kekurangan akan Jabatan Telekom setakat ini dapat me- kakitangan telephonist dan ini bagi satu-satu masang sebanyak 33,952 talian telefon dalam masa yang tertentu. Kekurangan litar-litar tahun 1976, 42,098 talian telefon dalam jawapan dan sambung jauh ibusawat yang tahun 1977 dan 27,157 talian telefon dalam berkenaan dan juga kekurangan kemudahan separuh tahun pertama tahun 1978, iaitu yang harus disediakan untuk mereka men- berjumlah 103,203 dalam tempoh 2\ tahun jalankan tugas mereka dengan sempurna. pertama Rancangan Malaysia Ketiga. Akan Jabatan Telekom sentiasa mengkaji kele- tetapi keperluan untuk perkhidmatan telefon mahan-kelemahan yang berpunca dari ke adalah bertambah banyak dari kadar ran kurangan sepertimana yang telah saya nyata- cangan sekarang seperti yang terbukti dari kan tadi dan mengambil tindakan untuk bilangan pemohon-pemohon yang diterima membaikinya dengan secepat mungkin. dalam tahun 1976 dan tahun 1977 berjumlah sehingga 61,287 dan 72,366 berasingan. Ahli Yang Berhormat dari Sungai Petani telah merayu pembinaan Pejabat Pos di Kota Untuk memenuhi keperluan telefon yang Kuala Muda diadakan. Sukalah saya me- bertambah ini, belanja wang Rancangan nyatakan kepada Ahli Yang Berhormat Malaysia Ketiga pihak Jabatan Telekom bahawa tawaran untuk kerja-kerja pem telah ditambah. Tindakan sudah pun diambil binaan bangunan Pejabat Pos di Kota Kuala 3673 6 DISEMBER 1978 3674 Muda telahpun dipanggil, kerja-kerja pem- yang telah diluluskan bagi memenuhi pelak- binaan bangunan ini akan dimulakan pada sanaan projek-projek yang bertambah bagi awal tahun hadapan dan dijangka siap pada sesuatu tempoh yang tertentu. akhir tahun tersebut. Kota Kuala Muda akan Faktor-faktor yang di luar kawalan Ke mempunyai sebuah Pejabat Pos menjelang menterian saya termasuk kekurangan bahan- tahun 1979, akhir ataupun selewat-lewatnya bahan yang diperlukan di pasaran. Peng- pada awal tahun 1980. ambilan tanah berkehendakkan kerjasama dari Kerajaan-kerajaan Negeri dan rakyat Ahli Yang Berhormat dari Simunjan telah sendiri. Penentuan priorities senarai projek- meminta supaya kakitangan pos di kawasan- projek yang dibuat oleh Kerajaan-karajaan nya ditambah di Sarawak supaya memboleh- Negeri yang ada kalanya berasingan dengan kan surat-surat sampai ke tangan penerima- keutamaan yang diberi oleh pihak-pihak lain nya secepat mungkin. Sukalah saya memak- termasuk Ahli-ahli Yang Berhormat dan lumkan kepada Ahli Yang Berhormat rakyat sendiri dan juga bagi jabatan-jabatan bahawa kakitangan Jabatan Pos akan di Kementerian saya mendapatkan kontrektor- tambah sebanyak 447 orang pada tahun kontrektor yang cekap dan bertanggung- 1979, dari setahun ke setahun kakitangan jawab untuk menyediakan projek-projek ini pos akan ditambah mengikut keperluan- dalam tempoh masa yang ditetapkan. Walau keperluan jabatan untuk kedua-dua bahagian bagaimanapun, Kementerian saya telah mem- pos iaitu bahagian pembangunan dan buat analisa mengenai faktor-faktor yang bahagian terafik. telah menyebabkan kemerosotan pelaksanaan projek-projek yang dirancangkan itu dan Ahli Yang Berhormat dari Batang Padang membuat kajian bagi mendapatkan cara-cara telah menyentuh berkenaan dengan tiga buah mengatasi masalah-masalahnya. pondok telefon yang peruntukan bagi tahun 1977 di kawasannya masih belum lagi di- Kemajuan yang dicapai dalam langkah- pasang. Kementerian saya akan mengambil langkah yang telah diambil adalah meng- berat tentang pemasangan pondok-pondok galakkan dan jabatan-jabatan Kementerian telefon di luar bandar pada tahun 1977 dan saya akan terus berusaha dengan giat untuk 1978 sebanyak 238 buah pondok telefon mempercepatkan lagi pelaksanaan projek- baharu telah diluluskan berbanding dengan projek yang dirancangkan serta memperbaiki 87 buah pada tahun 1976. Tetapi dukacita perkhidmatan-perkhidmatan yang sedia ada saya memaklumkan bahawa masalah yang supaya objektif-objektif iaitu menyelaraskan dihadapi untuk mempercepatkan pemasangan dengan cekap dan berkesan dan mengawal pondok-pondok telefon ini adalah disebab segala aktiviti yang dikendalikan oleh kan kekurangan tiang-tiang dan wire-wire jabatan-jabatan serta lembaga-iembaga di yang tersebut. bawah Kementerian saya tercapai.

Tuan Pengerusi, saya telah menjawab Sungguhpun saya sedar bahawa segala soalan-soalan yang telah dibangkitkan oleh perkhidmatan yang telah dan yang akan di Ahli-ahli Yang Berhormat mengenai per- rancangkan tidak mungkin dapat memenuhi khidmatan-perkhidmatan yang diberi oleh kehendak-kehendak rakyat dengan 100% ini jabatan-jabatan di bawah Kementerian saya adalah disebabkan kehendak-kehendak dan saya harap jawapan-jawapan saya ini akan memuaskan hati Ahli-ahli Yang Ber rakyat akan sentiasa bertambah dari semasa hormat. Saya ingin juga menyatakan di sini ke semasa dan jabatan-jabatan Kementerian bahawa kebanyakan dari masalah-masalah saya akan berusaha seberapa daya upaya yang timbul adalah disebabkan oleh beberapa untuk memenuhinya. Kementerian saya akan faktor yang ada berkaitan dengan Jabatan- dari masa ke semasa menyemak dasar-dasar jabatan Kementerian saya dan juga yang dan sekiranya perlu tindakan untuk mengu- di luar kawasan Kementerian saya. Faktor- bahsuaikannya akan diambil. faktor ada berkaitan dengan jabatan-jabatan yang melaksanakan rancangan-rancangan Tuan Pengerusi, mungkin juga ada Kerajaan untuk kemudahan rakyat termasuk perkara-perkara yang telah dibangkitkan oleh masalah kemampuan jabatan-jabatan ini, Ahli-ahli Yang Berhormat yang tidak saya masalah teknikal atau fisikal dan peruntukan jawab di sini dan suka saya menyatakan 3675 6 DISEMBER 1978 3676 walau bagaimanapun Kementerian saya akan Pemulihan Awam, Pemulihan Akhlak, Pe- mengambil notis dan noted semua alasan- nyelidikan, Perancangan dan Penilaian serta alasan dan perkara-perkara yang telah di- Perkhidmatan Latihan telah direkabentuk. bangkitkan oleh Ahli-ahli Yang Berhormat tersebut. Dan sekali lagi, Tuan Pengerusi, Secara ringkas pembahagian peruntukan suica saya memberi terima kasih atas teguran- Anggaran Belanja Mengurus yang dipoion teguran dan komen-komen yang telah diberi- bagi tahun hadapan adalah seperti berikut: kan oleh beberapa orang Ahli-ahli Yang $12,535,550 adalah diperlukan untuk mem- Berhormat dalam Kementerian saya. biayai Emolumen Kakitangan; Masalah dikemuka bgai diputuskan, dan $8,926,550 diperlukan bagi Perkhidmatan disetujukan. dan Bekalan; $804,200 diperlukan bagi Pemilikan Harta Wang sebanyak $2,322,200 untuk Maksud Modal; B. 61, $10 untuk Maksud B. 62 dan $83,621,000 untuk Maksud B. 63 diperintah- $4,879,100 diperlukan bagi Pemberian dan kan jadi sebahagian daripada Jadual dan Kenaan Bayaran Tetap. wang sebanyak $118,553,387 untuk Maksud P. 61, $557,600,000 untuk Maksud P. 62 dan Tuan Pengerusi, peruntukan yang dike- $10,851,400 untuk Maksud P. 63 disetujukan hendaki di bawah Anggaran Pembangunan jadi sebahagian daripada Anggaran Pem bagi tahun hadapan ialah beriumhh bangunan 1979. $4,950,630. Dari jumlah ini sebanyak $600,020 adalah diperlukan untuk mem- Kepala B. 64 (Jadual)— biayai projek-projek dibawah perkhidmatan Pemulihan. $2,200,030 untuk membiayai Kepala P. 64 (Anggaran Pembangunan projek-projek di bawah Perkhidmatan Pemu 1979)— lihan Akhlak. Perkhidmatan Latihan memerlukan peruntukan sebanyak $800,000 3.18 ptg. bagi pembinaan Pusat Latihan Kakitangan Setiausaha Parlimen Kementerian Kebaji- untuk Kementerian di Kuala Lumpur. kan Am (Tuan Patrick Anek Uren): Tuan Pengerusi, saya mohon mencadangkan Berikutan dengan kuatkuasa Akta Per- bahawa Belanja Mengurus yang ditunjukkan lindungan Wanita dan Gadis, 1973 ke Sabah di bawah Kepala B. 64 berjumlah dan Sarawak, peruntukan sebanyak $700 000 $27,145 400 dan Belanja Pembangunan yang adalah diperlukan untuk pembinaan Pusat ditunjukkan di bawah Kepala P. 64 ber Perlindungan Wanita dan Gadis di Sarawak jumlah $4,950,630 diluluskan. dan 55450,000 untuk Pusat yang sedemikian di Sabah. Pengurusan pengambilan tanah bagi Anggaran Perbelanjaan Kementerian Ke- kedua-dua projek ini telahpun selesai di- bajikan Am bagi tanun 1979 pada kese- jalankan dan kerja-kerja pembinaan di- luruhannya melibatkan kelebihan sebanyak jangka akan bermula tidak lama lagi. $1,448,580 dibandingkan dengan perun ukan bagi tahun 1978. Dari segi Anggaran Me- Tuan Pengerusi, saya telah dengan begitu gurus peruntukan berjumlah $27,145,400 ringkasnya kemukakan peruntukan untuk telah dipohon bagi tahun 1979, ini adalah Kementerian ini bagi tahun hadapan untuk melebihi Anggaran Belanja Mengurus bagi diluluskan kerana butir-butir yang laniut tahun 1978 sebanyak $1,476,000. Tambahan boleh didapati dalam Buku Anggaran, 1979 ini adalah juga dengan perkembangan dan Buku Belanjawan, 1979 yang tehh aktiviti-aktiviti di bawah Kementerian ini diedatrkan kepada semua Ahli Yang Ber dari tahun ke setahun. hormat. Pada keseluruhannya organisasi Kemen Sekian, saya mohon mencadangkan. terian ini adalah tidak berubah. Selaras dengan objektif dalam memberi jagaan, per- Tuan Pengerusi: Ahli-ahli Yang Ber- hormtat, Maksud Bekalan B. 64 dan Maksud lindungan. latihan dan pemulihan untuk Pembangunan P. 64 di bawah Kementerian rakyat yang berkeperluan 7 jenis perkhid- Kebajikan Am sekarang terbuka untuk per- matan iaitu perkhidmatan Pentadbiran Am, bahasan. Ahli Yang Berhormat dari Pasir Pencegahan Keluarga dan Kanak-kanak, Puteh. 3677 6 DISEMBER 1978 3678 3.23 ptg. sekiranya mereka mendapat bantuan dari pada Kebajikan Masyarakat ini, bantuannya Wan Mohd. Najib bin Wan Mohamad adaiah tidak mencukupi dan dengan sebab (Pasir Puteh): Tuan Pengerusi, dalam menyo- itu mereka terpaksalah mengemis. Ada juga kong peruntukan bagi Kementerian ini, pengemis sambilan, kadang-kadang pengemis saya membawa kepada Maksud B. 64 dalam ini ketika dia lapar dia mengemis, kerana Aktiviti (2)—Perkhidmatan Pencegahan dan mereka ini adalah daripada golongan yang juga Aktiviti (4)—Perkhidmatan Pemulihan. separuh gila atau kurang akal. Golongan ini masih merayau-rayau dalam bandar. Kalau Dalam bahagian ini saya menekankan soal di Kuala Lumpur ini kita tengok di tengah pengemis-pengemis yang terdapat masih berjalan, sebelum saya sampai ke Dewan inipun keliaran di dalam bandar-bandar terutama saya nampak ada dua tiga orang pengemis makin besar bandar itu makin ramailah yang tidur terlentang di tengah jalanraya. Ini pengemis-pengenrs ini menagih untuk rae- adalah membayangkan bahawa pihak kita minta sedekah. Jadi nampaknya Kementerian tidak mahu mengambil tindakan tegas. ini ini atau pihak Kerajaan tidak begitu ber- merupakan satu kekotoran di dalam masya sungguh-sungguh untuk menghapuskan atau rakat kita. pun untuk mencegah pengemis-pengemis ini daripada menjalankan kegiatannya kerana Untuk mengambil mereka-mereka ini, kita ini boleh menjatuhkan imej negara kita dan harus mengadakan satu ujian ataupun apa juga boleh membayangkan kedudukan untuk mengambil mereka ini untuk dimasuk- masyarakat kita yang ada di saat ini. Oleh kan ke dalam Pusat-pusat Pemulihan kerana itu saya berharap pihak Kerajaan haruslah kalau tidak, maka mereka ini sepatutnya bertindak tegas untuk menghapuskan semua diambil dan dimasukkan ke dalam keadaan pengemis yang masih berkeliaran pusat-pusat Pemulihan. itu. Selain daripada itu, penguatkuasaan Dalam soal pengemis ini, sebenarnya kita (enforcement) yang patut kita adakan bagi dapati ada beberapa golongan pengemis. menangkapnya setiap masa, bukan kadang- Ada pengemis tulin dan ada juga pengemis kadang masa hendak ambil tindakan dengan sambilan dan ada juga di antara pengemis sekali sebulan atau dua kali sebulan. Kalau itu pengemis profesyenal. Kalau pengemis kita adakan seminggu sekali maka pengemis profesyenal ini kita dapati memang sebagai ini akan takut dan tidak akan cuba mengemis satu pekerjaan mereka sehingga mereka lagi dan juga untuk mengawasi supaya dapat mengumpulkan wang beribu-ribu pengemis yang ditangkap itu tidak akan lari, ringgit dan ada juga yang dapat berkahwin kerana kalau kita dapat jaga dalam penjara dua, ada rumahtangga, kadang-kadang di supaya orang yang dipenjara tidak lari, maka antara pengemis ini mereka itu menjadi kepada pengemis inipun kita boleh buat ketua pengemis dan memeras pengemis- enforcement atau jagaan yang lebih kemas pengemis yang lain. dan rapi lagi.

Jadi mereka ini kebanyakannva mem- Kita banyak menerima alasan bahawa punyai tubuh yang sihat dan masih gagah, pihak pengemis ini tidak begitu suka untuk maka golonran ini vang sepatutnya Ke masuk ke Pusat-pusat Pemulihan dan ada rajaan mengambil tindakan menangkap dan yang masuk ke Pusat Pemulihan lari dari mendenda, tidak hanya menangkap dan me- Pusat Pemulihan itu. Ini saya rasa alasan lepaskan begitu sahaja dan juga gerak-geri ; yang paling tipis, cuma alasan untuk me- mereka haruslah sent asa diperhatikan supaya perkara yang dilakukan itu tidak lepaskan daripada kenyataan yang tersebut. berulang lagi. Dan juga pihak Kebajikan ini harus membuat satu kempen kepada orang ramai Pengemis tulin yang saya maksudkan iaitu supaya jangan membantu pengemis-pengemis yang mereka ini kebanyakannya mempunyai ini yang menagih di tepi-tepi jalan, kerana kecacatan anggota misalnya buta ataupun kadang-kadang itu kita berasa kasihan juga mungkin juga daripada golongan orang tua melihat mereka yang duduk menagih di tepi- ataupun golongan keluarga yang tidak tepi jalan itu, kadang-kadang diribanya mampu. Jadi keluarga yang tidak mampu ini anak. Anak yang diriba itu kadang-kadang dan juga golongan yang cacat anggota ini disewa anak saudaranya dengan diberi 3679 6 DISEMBER 1978 3680 bayaran: saya dengar cerita kalau dia dapat atau mencari gadis-gadis muda kononnya $10, dibayar $2. Jadi peminta sedeKah ini untuk diberi pekerjaan tetapi sebenarnya memang lumayan pendapatannya. Inilah ialah kebanyakannya sindiket penipuan sebab mereka tidak mahu duduk di Pusat- gadis-gadis kita. Gadis yang terjerumus di pusat Pemulihan. dalam keruntuhan akhlak ini se aiu mereka tidak akan kembali kerana hidupnya telah Kepada golongan yang tidak bernasib baik pun musnah, jadi mereka ini tidak muuah ini, selalunya Jabatan Kebajikan Masyarakat kembali kepada keluarganya dan tidak akan memberi bantuan; ada juga bantuan dari- meninggalkan apa yang dilakukannya itu pada pihak negeri. Tetapi bantuan itu se- kerana sekali dia termusnah maka termusnah- memangnya tidak mencukupi kalau diberi lah hidupnya buat selamanya. Oleh itu ... . hanya $10 hingga $30 sebulan bagi orang yang cacat atau buta; dan diberinya 2 bulan Tuan Pengerusi: Masa Yang Berhormat sekali. Memanglah ini merupakan bantuan, sudah cukup. tetapi mereka ini kalau betul-betul cacat anggotanya memang tidak dapat membuat Wan Mohd. Najib bin Wan Mohamad: kerja. Jadi apa yang saya pentingkan di sini ialah menitikberatkan soal pengemis tulin Sedikit lagi, Tuan Pengerusi. yang cacat anggotanya atau yang tidak dapat membuat pekerjaan patut diberi bantuan Tuan Pengerusi: Tidak boleh lagi. lebih banyak. Ini mengelakkan daripada ramainya pengemis-pengemis ini berkeliaran Wan Mohd. Najib bin Wan Mohamad: di dalam bandar. Terima kasih. Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat Selain daripada itu saya cuba juga dari Sungai Petani. menyentuh soal di dalam bahagian pencegahan iaitu wanita-wanita dan gadis yang Wan Zainab binti M. A. Dakar (Sungai rosak akhlak ini. Saya rasa mencegah dari Petani): Tuan Pengerusi pada perkara itu berlaku adalah lebih baik daripada kita memulihkan yang telahpun Tuan Pengerusi: Sebelum Ahli Yang Ber terjerumus ke dalam kerosakan akhlak ini. hormat meneruskan ucapan, saya akan minta Kerana sekarang ini kita dengar ada sindiket Yang Berhormat Menteri atau Setiausaha atau kumpulan yang cuba menipu anak-anak Parlimen menjawab pada pukul 4.15 petang gadis kita dan ada juga kita dengar yang atau sebelum daripadanya. Sila. kahwin sampai 12 kali atau 12 isteri. Mereka ini dibawa ke bandar, dan di situlah kita 332 ptg. kata penipuan berlaku. Juga kita dapati ada pihak yang menggunakan gadis-gadis ini Wan Zainab binti M. A. Bakar: Tuan untuk menambahkan pendapatan mereka. Pengerusi, saya suka menyentuh P. 64, Oleh itu saya mintalah pihak Kementerian Butiran 3 (vii), muka surat 488. supaya mengadakan operasi penerangan di samping kerjasama dengan Jabatan Pene Saya bangun untuk mengucapkan setinggi- rangan di daerah-daerah di pendakman tinggi terima kasih kepada Yang Berhormat untuk menerangkan kepada ibubapa-ibubapa Menteri Kebajikan Am kerana dapat meng dan juga kepada gadis yang tidak faham adakan satu Pusat Pemulihan Penagih akan kedudukan yang sebenar di dalam Dadah di Sungai Petani. Ini bermakna negara kita ini dan jangan mudah mem- Kerajaan telah memandang lebih serius di percayai untuk mengkahwini anaknya atau- atas perkara dadah, dan sedang membanyak- pun memberikan anaknya kepada orang yang kan pusat-pusat pemulihan dadah di beber- tidak tahu usul-asalnya. apa tempat. Kita sedar yang menjadi penagih-penagih Perkara ini memang berlaku berleluasa ini ialah anak-anak muda dan yang men- terutama berlaku di pusat-pusat pekerjaan dapat untung ialah taukeh-taukeh besar. dan sebagainya. Kita selalu dengar tempat- Kalau kita tidak mengatasi dan mengubati tempat yang banyak gadis-gadis kita di- muda-mudi ini alangkah rugi jenerasi kita di datangi oleh orang-orang seolah-olah mereka masa hadapan. Kerajaan dan ibubapa itu pegawai besar (executive) untuk meminta sungguh mengharapkan tenaga, buah fikiran 3681 6 DISEMBER 1978 3682 dan ilmu pengetahuan daripada muda-mudi tanian. Di dalam masa inilah saya rasa tetapi keciwa apabila segolongan daripada sangat mustahak bagi Kementerian ini mem mereka telah dipengaruhi oleh dadah. beri bantuan-bantuan kepada keluarga yang kena kemalangan yang terjadi kematian bapa Tuan Pengerusi, menyentuh Butiran 4, kepada keluarga-keluarga tadi. muka surat yang sama juga iaitu Rumah Saya harap peruntukan yang diberi kepada Kakitangan, Pembaharuan, Pembaikan dan Kementerian Kebajikan Am sebanyak Tambahan kepada Pertubuhan-pertubuhan/ $32,096,030 ini dapat dilipatgandakan Rumah yang ada. kerana kalaulah sesebuah keluarga itu dengan kedudukan yang begitu uzur dan Sukalah saya memaklumkan iaitu rumah begitu susah tidak dapatlah keluarga itu orang tua di Bidong yang ada pada masa menampung anak-anak yang ramai, dan sekarang ini telah dibina pada tahun 1952 sudah tentulah kedudukan rumah tangga dan iaitu sebelum merdeka. Sungguhpun tempat anak-anak itu tidak terjamin di masa masak, dewan makan telah dibuat baru, hadapan. Maka dengan ini saya lagi sekali masalah wad-wad, tempat kediaman orang- menyokong peruntukan yang diminta oleh orang tua dan banyak lagi juga rumah-rumah Kementerian ini. Terima kasih. bagi kakitangan dan pekerja-pekerja di situ masih dalam keadaan uzur. Dinding di Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat rumah-rumah itu telah dimakan anai-anai dan juga di bahagian bumbung. dari Baling.

Satu perkara lagi, untuk makluman Yang 3.38 ptg. Berhormat Menteri Kebajikan Am dawai- Tuan Mohd. Nakhaie bin Haji Ahmad dawai letrik di semua wad-wad kecuali yang (Baling): Tuan Pengerusi saya ingin me baru semuanya sudah lama dan bimbang juga nyentuh Maksud B. 64 Butiran 1100, Aktiviti kalau terjadi kebakaran. (2) dan (3). Tuan Pengerusi, menyentuh satu perkara Pertama-tamanya saya merasakan bahawa sahaja, iaitu Maksud B. 64, Butiran 1100, di dalam perkembangan di dalam negara Aktiviti (3) Perkhidmatan Keluarga dan yang sedang menghadapi perkembangan, Kanak-kanak. Saya juga mengucapkan kita dapati Kementerian Kebajikan Am ini terima kasih kepada Kementerian ini yang nampaknya makin berkurangan aktivitinya telah memberi beberapa banyak bantuan dengan kekurangan pegawai-pegawainya ter- kepada perkhidmatan keluarga dan anak- utama di dalam memberi perkhidmatan anak. keluarga dan kanak-kanak. Tetapi rasa saya peruntukan yang diberi Saya sangat meragukan tentang peranan kepada Yang Berhormat Menteri untuk men- Kementerian Kebajikan Am dalam soal ja ankan tugas tidaklah begitu besar. Saya menjaga keluarga dan kanak-kanak ter- harap dapat ditambahkan lagi. Oleh kerana utama di dalam menghadapi masalah- terjadi beberapa perkara di atas perkhid masalah keluarga dan kanak-kanak di luar matan keluarga dan kanak-kanak sebab apa bandar dan saya rasa Kementerian Kebaji bila matinya ketua keluarga iaitu ayah atau kan Am tidak mengambil berat tentang pen- bapa kepada anak-anak tadi dan ibu yang deritaan-penderitaan dan juga kesulitan- tinggal dengan mempunyai anak yang ramai kesulitan serta keadaan-keadaan kemasya- dan kadang-kadang ada nenek tua pula rakatan yang dihadapi oleh kanak-kanak dalam sebuah rumah itu dan juga ibu yang dan juga keluarga di daerah luar bandar. sedang mengandung dan melahirkan anak Rata-rata khususnya di tempat saya, saya yang lebih-lebih kecil lagi dan pihak ibu tadi tidak pernah pun mendengar bahawa pihak tidak dapat bekerja. Di dalam tempat- Kementerian Kebajikan Am ini mengambil tempat beginilah saya rasa perkhidmatan tahu secara serious mengenai masalah- keluarga dan kanak-kanak patut kita luaskan masalah ini padahal kita dapati bahawa lagi supaya anak-anak yang berumur belasan masalah-masalah ini terutamanya keadaan tahun tidak diberhentikan daripada pergi anak-anak yatim banyak sekali di daerah- sekolah dan ibu yang tidak dapat cari daerah luar bandar. Dan begitu juga orang- makan seperti bekerja di tempat-tempat per- orang tua yang sedikit pun tidak diambil 3683 6 DISEMBER 1978 3684 pusing oleh Kementerian Kebajikan Am dan tahun 1979 ini kerana ia tidak menunjukkan saya sungguh meragukan tentang kerja-kerja perubahan-perubahan yang besar, tidak Bahagian Penyelidikan (research). Apakah menunjukkan bahawa Kementerian Kebaji yang dilakukan oleh Bahagian Penyelidikan kan Am mempunyai inisiatif untuk mem- sehingga tidak membuat suatu penyelidikan perkembangkan lagi kegiatan-kegiatannya yang boleh Kementerian Kebajikan Am ini sehingga menyeluruh ke segenap pelusuk meluaskan kegiatan-kegiatannya dan meng- negara ini terutamanya di luar-luar bandar. adakan lebih banyak lagi perkhidmatan- Kegiatan-kegiatan Jabatan-jabatan Kebaji perkhidmatan kepada rakyat, padahal masa kan di luar bandar adalah terbatas dan lah-masalah yang dihadapi oleh negara, oleh kalau ada kegiatan-kegiatan yang disuarakan masyarakat kita dapat dimainkan peranan atau yang menonjol ialah apabila ada sebuah oleh Kementerian Kebajikan Am secara yang atau dua buah rumah yang terbakar maka begitu luas sekali terutamanya di dalam itulah disiarkan dalam suratkhabar mengata- mencegah pengaruh-pengaruh ataupun kan bahawa Jabatan Kebajikan Am ini keadaan-keadaan yang tidak sihat yang ber- sudah menghulurkan derma yang begitu kecil laku akibat penghijrahan gadis-gadis ke sekali. Begitu juga bantuan-bantuan kepada bandar-bandar misalnya. Adakah pihak Ke orang-orang tua atau orang-orang yang menterian Kebajikan Am mengadakan miskin hanyalah terhad dan ia tidak mem kegiatan-kegiatan yang berkesan ke arah punyai peruntukan yang mencukupi, yang mengatasi masalah-masalah sosial yang besar, yang dapat memberi bantuan yang seperti ini? sebanyak mungkin kepada orang-orang yang memerlukan bantuan ini terutamanya kepada Dahulu memang saya ada dengar bahawa orang-orang tua. Kita dapati bahawa di pihak Kementerian Kebajikan Am akan kampung-kampung atau di luar bandar mengadakan asrama-asrama bagi menempat- orang-orang tua ini hanya menumpang di kan gadis-gadis yang datang berhijrah ke pondok-pondok sahaja dan mereka men- bandar-bandar untuk mendapatkan pe- dapat perlindungan di pondok-pondok ter- kerjaan. Tetapi sampai sekarang ini kita utama di Kelantan dan di Kedah, di mana tidak mendengar dan kegiatannya kalau di sana bahagian pondok-pondok itu ada di- adapun mungkin kegiatan-kegiatan itu sebutkan sebagai pondok dalam. Di Kedah sangat kecil dan tidak dapat mengatasi saya dapati terdapat orang-orang tua yang masalah-masalah yang dihadapi oleh negara berlindung di pondok-pondok ini, jadi kalau dan masalah-masalah yang dihadapi oleh sekiranya dapat dikaji pondok-pondok ini di gadis-gadis yang berhijrah ke bandar-bandar mana orang-orang tua yang tidak ada waris untuk mencari pekerjaan di kilang-kilang. lagi menjadikan pondok-pondok ini tempat perlindungan, kemungkinan bahawa Ke Saya suka mencadangkan kepada Ke menterian Kebajikan Am boleh mengkaji menterian Kebajikan Am ini supaya mem- kedudukan pondok-pondok ini dan memberi bantuan kepada pondok-pondok ini sebagai perbaiki dirinya menjadi satu Kementerian tempat perlindungan kepada orang-orang tua yang penting dan sekarang ini saya dapati dan juga kepada kanak-kanak juga anak- bahawa agaknya dengan perbelanjaan yang anak yatim yang berlindung di bawah ada, dengan kekurangan pegawai-pegawai naungan pondok-pondok ini. Ini kalau yang sudahpun kurang kemudian dikurang- sekiranya pihak Kementerian Kebajikan Am kan pula dalam budget tahun 1979, ini yang menjalankan penyiasatan yang rapi terhadap menunjukkan bahawa Kementerian Kebaji masalah-masalah yang dihadapi oleh kan Am menghendaki dirinya supaya men keluarga dan orang-orang tua serta anak- jadi lebih leceh lagi daripada Kementerian- anak yatim ini, saya rasa bahawa Ke kementerian yang lain. Padahal ia mem- menterian Kebajikan Am akan dapat melihat punyai tugas-tugas yang sungguh besar yang bagaimana besarnya tugas Kementerian ini boleh menentukan bahawa negara ini akan dan bagaimana besarnya peranan yang menjadi sebuah negara kebajikan jika seharusnya dimainkan oleh Kementerian Ke sekiranya Kementerian Kebajikan Am ini bajikan Am. memainkan peranan yang berkesan untuk mengatasi masalah-masalah sosial yang di Begitu juga Bahagian Pencegahan ini, tadi hadapi oleh negara kita. Jadi dengan sebab saya telah sentuh mengenai pencegahan ter itulah saya tidak menyokong peruntukan hadap masalah-masalah gadis-gadis yang 3685 6 DISEMBER 1978 3686 berhijrah ke bandar-bandar ini. Sebelum melayan soal-soal bantuan kebajikan me- perkara-perkara yang buruk yang sering kita merlukan pengalaman yang cukup, kaki dengar itu berlaku yang awal umpamanya tangan yang perlu ditambah bagi menye apabila sebuah industri didirikan ataupun lenggarakan kerja-kerja kebajikan khususnya yang menghendaki pekerja-pekerja terutama dalam memberi bantuan kepada mereka yang kilang atau industri itu menghendaki pekerja- kurang mampu bukan sahaja patut dibuat pekerja wanita, maka Kementerian Kebaji oleh Jabatan Kebajikan Peringkat Negeri kan Am perlulah mengambil langkah- malah di peringkat daerah juga. Bayaran langkah yang awal sebelum perkara-perkara kepada mereka yang menerima bantuan yang tidak diingini berlaku. Itulah harapan tetap dari bulan ke bulan mengikut meritnya saya kepada pihak Yang Berhormat Menteri atau mengikut keadaannya. Jika boleh, Kebajikan Am supaya beliau lebih lagi me- hendaklah dikaji dari satu masa ke satu lihat pentingnya Kementerian ini untuk masa memandangkan keperluan perbelanjaan memberi perkhidmatan kepada rakyat dan hidup terlalu tinggi sekarang ini. Sementara ia tidak seharusnya merasakan inferiority bantuan atau allocation untuk badan-badan complex sehingga tidak dapat mengemuka- sukarela seperti MAPTB, Majlis Kebajikan kan rancangan-rancangan, sehingga boleh atau Central Welfare Council, Majlis Ke menjadikan Kementerian ini sebagai Ke bajikan Kanak-kanak dan Iain-lain yang menterian yang penting yang boleh mewujud- menerima bantuan dari Kementerian hendak- kan satu welfare state kepada negara ini, jika nya perlu dikaji semula. Ini memandangkan sekiranya ia mengemukakan atau menjalan- bahawa badan-badan sukarela seumpama ini kan penyelidikan-penyeiidikan dan menge- banyak memberikan tenaga bantuan dan tahui tentang tanggungjawabnya yang se- mereka yang ditugaskan hanya duduk sebagai benar untuk kebajikan masyarakat negara jawatankuasa tanpa sebarang elaun. ini. Mengenai Aktiviti (4) dalam muka surat Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat yang sama, kalau tak salah saya, sekarang dari Parit. didapati 32 pusat pemulihan dadah dan di tiap-tiap pusat ini ditempatkan seramai lebih kurang 500 bagi sesebuah negeri. Apa 3.47 pig. yang mendukacitakan sedikit ialah di Johor, masalah kawasan tanah belum dapat di- Tuan Mohd. Bakri bin Abdul Rais (Parit): selesaikan lagi; permohonan sebidang tanah Tuan Pengerusi, saya mengambil peluang untuk binaan sebuah pusat pemulihan bersama-sama dengan rakan-rakan saya ber- penagih dadah belum diselesai. Dari jumlah cakap peruntukan B. 64, Butiran 1100, muka penagih dadah yang telahpun mencapai surat 483 Aktiviti (1) Pentadbiran Am bagi angka 62,000 orang yang kita tahu, yang Kementerian Kebajikan Am. kita tak tahu berapa ribu lagi. Saya kira Kementerian ini perlulah menambah Tuan Pengerusi, memandangkan dari bilangan pegawai dan kakitangan khususnya angka jumlah wang yang diperuntukkan bagi dalam bidang rawatan sehari-hari penagih- Kementerian ini saya nampak amatlah kecil penagih ini yang ditempatkan di pusat dan perlulah ditambah lagi. Ini ialah kerana pemulihan. Ini bertujuan supaya bukan perkara yang menjadi beban besar yang di- sahaja penyakit bagi penagih itu dapat dihadapi oleh Kementerian ini ialah bagi sembuhkan dengan segera, malahan dapat di- menyelenggarakan soal memulih penagih pergunakan jumlah tenaga manusia yang dadah. Kakitangan selengkapnya perlulah keluar daripada pusat itu setelah mendapat ditambah bagi memperkemaskan jentera rawatan. Jabatan berkenaan di semua peringkat. Mengenai penagih-penagih dadah itu Saya ucapkan tahniah kepada Kementerian sendiri, saya percaya Kementerian Kebajikan Kebajikan Am kerana selain daripada peng- Am hendaknya mendapat kerjasama lebih alaman yang banyak yang diperolehinya rapat lagi dengan Jabatan Polis dan Kastam selaku Menteri Kebajikan Am beliau telah kerana rekod-rekod tertentu seperti adakah dapat menyelesaikan beberapa masalah yang pengedar-pengedar yang ditangkap itu masih ada hubungannya dengan Kementerian membuat hubungan dengan mereka yang beliau di mana saya ketahui sendiri bagi sedang menerima rawatan atau telah 3687 6 DISEMBER 1978 3688 menerima rawatan. Dalam pada itu penga- langkah itu positif namun boleh juga ia wasan dan jagaan rapi bagi penagih dadah menghasilkan kesan-kesan negatif. Contoh- ini selain daripada usaha memulihkan nya kita tayangkan filem mengenai ganja penyakit-penyakit mereka, mereka perlu di- ataupun dadah dan bahayanya kepada berikan dengan pelajaran sivik yang sekira- budak-budak sekolah, begitu juga ceramah kira boleh memandu mereka apabila keluar diadakan pula untuk budak-budak sekolah dari pusat pemulihan. Ini satu pertolongan mengenai menghisap rokok, bahayanya me- besar kepada mereka. rokok, bahayanya minum arak, bahayanya menghisap dadah dan sebagainya. Mengenai pemulihan akhlak seperti rumah-rumah kebaikan, sekolah-sekolah pe Dalam menjalankan langkah-langkah itu mulihan akhlak saya kira yang ada di seperti yang saya sebutkan tadi, kita dengan Melaka patut dilengkapkan dengan kawalan secara tidak langsung mendedahkan anak- yang lebih ketat dan pelajaran pendidikan anak kita ataupun budak-budak yang dewasa kepada mereka yang menerima rawatan itu dengan lebih dekat lagi kepada dadah, rokok, hendaknya biarlah diperbaiki lagi. Terdapat maksiat dan sebagainya. Memang ada kesan sebuah sekolah, iaitu Sekolah Perempuan baiknya tetapi kita mesti ingat bahawa anak- Lerek di Melaka. Sekolah ini telah dapat anak sekolah adalah golongan yang berada mendidik akhlak yang begitu baik kepada dalam lingkungan umur yang perasaan ingin gadis-gadis yang ditempatkan di sekolah itu, tahunya begitu kuat sekali. {Dengan izin) akan tetapi rekod-rekod ada juga menunjuk- Budak yang meningkat umur they have a kan bahawa kawalan tidak begitu memuas- very strong anxiety to know. Ada yang se- kan. Ini patut dikaji dari satu masa ke satu telah mendengar banyak sangat ceramah, masa. Memandangkan perkara ini penting pamiran mengenai perkara-perkara yang juga, saya kira Kementerian Kebajikan Am merbahaya yang tidak seharusnya kita laku- dapat menyediakan guru-guru yang cukup kan, balik dari ceramah dan sebagainya, terlatih kalau tidak pun mendapatkan pakar- lepas mendengar dan melihat dan terus me- pakar. Terima kasih. lakukan. Sebab apa? Sebab mereka ini ber ada dalam tingkat umur yang ingin tahu. Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat Saya cadangkan supaya perkara-perkara dari Simunjan. yang merbahaya seperti ini yang boleh me- runtuhkan akhlak anak-anak kita tidak 3.54 ptg. seharusnya dipercakapkan begitu banyak dan tidak sharusnya juga diberi ceramah kepada Tuan Bujang bin Haji Ulis (Simunjan): budak-budak yang belum mengetahui Tuan Pengerusi, saya ingin menyentuh perkara-perkara yang mungkin membawa Maksud B. 64, Butiran 1100, Aktiviti (2), bahaya ini, kerana kita takut nanti sekalipun Perkhidmatan Pencegahan. Kementerian ini niat kita melakukan ceramah-ceramah, ataupun Jabatan Kebajikan Am telah men- pamiran-pamiran, tayangan-tayangan filem jalankan beberapa perkara ke arah mencegah mengenai dadah adalah baik, tetapi di maksiat; ceramah-ceramah, pamiran-pa- sebaliknya ada juga tujuannya ialah mem miran, tayangan filem, poster di sekolah- bawa hasil yang negatif. sekolah dan sebagainya telah diadakan, tetapi walaupun langkah-langkah seperti ini Tuan Pengerusi, saya juga mencadangkan telah diambil masih juga berlaku perkara- supaya gadis-gadis yang datang ke bandar- perkara seperti penghisapan rokok di bandar besar seperti Kuala Lumpur dan kalangan budak-budak sekolah, penghisapan Kuching (Sarawak) hendaklah dijaga dengan ganja ataupun dadah, peminuman, pe- cara semasa mereka datang itu kita sediakan lacuran dan sebagainya. Kebetulan juga kita satu pusat di mana mereka seharusnya me- ini sedang berada dalam Bulan Dakwah dan laporkan diri sebelum mendapat pekerjaan, banyaklah foram-foram, seminar-seminar, kerana ramai gadis-gadis dari kampung pada sedang dijalankan. masa ini datang ke bandar-bandar besar untuk mengharapkan pekerjaan tetapi Langkah-langkah seperti di atas yang tempat tinggal tidak tahu dan sebagainya. telah saya katakan tadi ialah langkah jangka Oleh kerana itu, saya cadangkan supaya Ke pendek yang positif, tetapi sekalipun langkah- menterian ini mengadakan pusat di tiap-tiap 3689 6 DISEMBER 1978 3690 bandar besar untuk gadis-gadis yang tidak sangat dengan pendapat Ahli Yang Ber mengetahui apa-apa hal yang berlaku di hormat dari Sungai Petani tadi, sepatutnya bandar-bandar ini tetapi memerlukan pe- ditambah lipat ganda lagi dengan alasan kerjaan untuk melaporkan diri supaya jalan kalau dibanding dengan perbelanjaan negara mereka akan terkawal dan terjaga. kita yang ada, kalau tidak silap saya ber- Tuan Pengerusi, saya juga ingin menyentuh kepalakan $13 juta, belanja untuk Kemen Maksud B. 64, Butiran 1100, Aktiviti (4), terian ini $32 juta, jadi amatlah sedikit kalau Perkhidmatan Pemulihan, dadahlah katakan. hendak dikira peratus tidak silap saya tidak Saya lihat dalam peruntukan tidak ada pusat sampai 2-3%. pemulihan dadah di Sarawak; sekalipun beberapa bulan yang lepas telah dilaporkan Kalau kita hendak mengikut cara Islam, ada beberapa orang penghisap ataupun baik cara belanja hari-hari, baik cara Islam penagih dadah ini telah jatuh meninggal kalau hendak ikut kita bayar zakat harta, dunia (mati), bukan meninggal dunia di kalau tidak silap saya 10%, walaupun yang rumah tetapi meninggal dunia di pekan atau kita belanja hari-hari itu sebagai satu kebaji pun di pasar besar di Kuching. Oleh kerana kesan penagihan dadah ini adalah serius di kan juga tetapi zakat khas mesti kena ada. Sarawak, saya rasa adalah wajar untuk Ke- Begitu juga perbelanjaan kita dengan Ke- menterian mencadangkan atau merancangkan rajaan kita kena bayar income tax dan supaya ditubuhkan pusat pemulihan dadah sebagainya itu untuk kebajikan khas, selain berasingan di negeri Sarawak. daripada apa yang kita buat dalam segi Ke menterian Pelajaran dan sebagainya. Maka Tuan Pengerusi, saya rasa tidak ada lagi dengan sebab itu, saya berpendapat tam- apa yang hendak saya cakapkan. Mengenai bahan yang berlipatganda sebagaimana yang B. 64 dikatakan oleh sahabat saya tadi amat perlu di segi cara adat kita baikpun di segi syarak, pada kebajikan ini amatlah perlu di samping Tuan Pengerusi: Ini mana yang betul; tak kita membuat perkara-perkara yang lain. ada lagi atau ada lagi? Di samping itu, Tuan Pengerusi, saya juga Tuan Bujang bin Haji Ulis: Maksud B. 64, berharap kepada Kementerian yang ber Butiran 1100, Aktiviti (3)—Perkhidmatan Keluarga dan Kanak-kanak. Saya rasa per kenaan selain daripada ikhtiar wang sendiri belanjaan untuk ini perlu dikaji semula yang dikeluarkan oleh Kerajaan mencari kerana sebagaimana yang telah dikatakan jalan, kalau boleh badan-badan swasta atau oleh Yang Berhormat dari Baling tadi, di industri-industri kaya supaya sanggup men- kawasan-kawasan luar bandar banyak jadi bapa angkat kepada rumah-rumah pe aktiviti-aktiviti kebajikan harus diadakan mulihan, misalnya. Saya kata begitu sebab dan pada masa ini poket MPs kadangkala ada di antara industri-industri yang kaya terpaksa dikosongkan kerana melakukan amal kebajikan ini. Saya rasa Kementerian yang sanggup menjadi bapa angkat kepada Kebajikan Am ini haruslah raise fund supaya binatang-binatang seperti gajah dan sebagai dapat membantu keluarga dan kanak-kanak nya. Ada saya dengar beberapa bulan yang yang memerlukan bantuan ini. Saya rasa lepas, ada binatang gajah yang tidak sanggup itulah sahaja dan terima kasih. dibagi makan oleh Zoo, ada industri-industri ini yang sanggup menjadi bapa angkat untuk Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat membela binatang-binatang ini, mustahil pula dari Kangar. kepada manusia yang sejenis dengan taukeh ataupun saudagar yang ada industri tadi 4.01 ptg. tidak sanggup hendak menjadi bapa angkat Tuan Shaari bin Jusoh (Kangar): Tuan kepada manusia yang sejenis dengannya. Pengerusi, Maksud B. 64, terlebih dahulu Saya yakin perkara ini dapat diikhtiar saya bercakap tentang Pentadbiran. Saya sendiri, daya usaha daripada Kementerian berpendapat peruntukan yang telah diberi yang berkenaan, khasnya daripada Yang kepada Kementerian ini saya bersetuju Berhormat Menteri sendiri. Ini harapan saya. 3691 6 DISEMBER 1978 3692

(Tuan (Timbalan) Yang di-Pertua mem- Saya bersetuju dengan pendapat Ahli Yang pengerusikan Jawatankuasa) Berhormat dari Pasir Puteh, kadar yang kita bagi kadang-kadang perbelanjaan ini tidak Tuan Pengerusi, saya juga bereakap ber- begitu mencukupi. Yang sedihnya, khasnya kenaan dengan perkhidmatan keluarga tadi, kepada Yang Berhormat Menteri yang ber terlebih dahulu saya ucapkan berbanyak kenaan, Periis negeri kecil, miskin pula, ini terima kasih kepada akhbar. Akhbar telah terus terang saya menyatakan, bila saya memainkan peranan yang amat penting sendiri dan beberapa orang minta kepada dalam membantu keluarga-keluarga yang ke- Jabatan Kebajikan bantuan yang pada pen tinggalan dan ditimpa kesusahan. Kadang- dapat kita patut diberi kepada orang yang kadang kita sendiri sebagai wakil rakyat dan berkenaan. Kata Pejabat Kebajikan: wang setengah orang kampung tidak terfikir, tidak tidak ada. Minta kepada Negeri, Negeri kata sempat nampak, tetapi dengan adanya per- kita pun tidak ada wang. Minta kepada Ke- tolongan akhbar, sama ada Utusan Melayu rajaan Pusat, Kerajaan Pusat bagi sedikii. Ini atau akhbar-akhbar lain, saya sungguh- saya berharap kalaulah kepada negeri lain sungguh ucapkan tahniah dan terima kasih dibagi, Perlis hendaklah dilipatgandakan. Ini banyak dan saya yakin peranan yang dimain- bukanlah saya hendak memihak setengah kan oleh akhbar ini selain daripada sebagai negeri, sebab negeri Perlis ini sebuah negeri tugas mereka untuk memberitahu kepada yang sangat kekurangan di segi kewangan umum, saya yakin mendapat pahala dari dan sekali lagi saya merayu cara pemberian. Tuhan kerana dua sebab. Saya biasa bercakap secara mulut dengan Satu, kerana peranan-peranan yang dipihak Jabatan yang berkenaan, dengan pihak mainkan oleh akhbar dengan sebab itu juga Menteri dan saya ulang sekali lagi apa yang dapat diketahui oleh setengah-setengah pen- saya kata ini adalah kenyataan dan tepat. derma yang ingin menderma dan setengahnya Pemberian ini biarlah menasabah. Saya yang ingin menjadi bapa angkat. Dengan masih dukacita kerana pemberian kepada sebab itu, kadang-kadang Pejabat Kebajikan yang menjadi mangsa, baik cacat atau orang sendiri tidak tahu ada orang yang terlantar yang susah, kena ribut dan sebagainya, susah, dengan kerana peranan akhbar, dapat tentang perbezaan pemberian. Misalnya pem diketahui. Ini saya tengok, bahan dan bukti berian kepada yang kena ribut. Ini tidak dalam akhbar sangat banyak, dan juga menasabah. Kalaulah aturan ini tidak di- kadang-kadang akhbar bukan setakat itu sahaja, mereka juga sanggup menjadi pinda dan dipinda pula aturan itu tidak penganjur untuk mengutip derma kepada menasabah, yang tidak boleh dipinda ini kanak-kanak. Misalnya kalau tidak silap hukum Tuhan, kupun kalau sudah keadaan saya dua tiga bulan yang lepas yang mana 9 memerlukan, misalnya satu benda itu haram, orang kanak-kanak adek-beradek telah men tidak boleh dimakan, kalau keadaan me jadi yatim-piatu dengan serta-merta. Ke- merlukan, boleh dimakan, inikan pula Per- simpulannya, oleh kerana peranan yang di- lembagaan, aturan yang tidak boleh dipinda mainkan oleh akhbar ini dapat diketahui ini saya cukup dukacita. Sepertimana saya oleh umum yang akhirnya dapat bantuan katakan tadi, mangsa ribut. Kadang-kadang daripada setengah daripada dermawan dan mangsa yang membawa kerugian tidak dapat simpati yang baik daripada Pejabat sampai ataupun dalam kadar $400, ada yang Kebajikan Masyarakat. Maka dengan sebab mendapat bantuan kadar $400 juga. Tetapi itu, saya ucapkan setinggi-tinggi tahniah dan kadang-kadang kebakaran yang tidak dapat terima kasih dengan perasaan yang sungguh dielak biasa dikata orang kalau disamun dan terharu kepada peranan-peranan mereka ini. dicuri ini kalau kita tidak lawan, dia ambil tidak habis, ditinggalkan juga rumah dan Tuan Pengerusi, selain daripada itu, saya kain buruk yang dia tidak buat apa. Tetapi berharap sangat, sebagaimana saya katakan kalau kebakaran tidak ditinggalkan apa-apa, tadi, negeri saya Perlis negeri yang kecil, melainkan abu sahaja yang ada. Kadang- orang susah ini patut kita jaga, jaga sungguh- kadang bantuan ini disamakan dengan sungguh, kalau kita tidak jaga orang susah mangsa ribut. Kalau bantuan ribut pun di ini tidak baik, Tuhan pun suruh sangat. Di beri $400, bantuan kebakaran pun tidak samping kita senang, kita jaga orang susah ini. boleh lebih daripada $400, paling kuat $600. 3693 6 DISEMBER 1978 3694

Ini tidak menasabah. Berilah agak mena- Tuan Shaari bin Jusoh: Jadi kesimpulan- sabah, 1%, 2% ataupun 20%. Ini tidak me nya Tuan Pengerusi, saya berharap kepada nasabah sangat-sangat. Kalau undang-undang Kementerian berkenaan tambahlah perun- ini sudah tidak boleh dibuat, pinda undang- tukan ini lagi dan bantulah orang miskin me- undang ini. Saya harap sangat-sangat, bila sampai masanya. Janganlah kita tangguh lalui kebajikan baik melalui akhbar seperti kepada masa yang lama lagi. yang kita tahu atau dengan cara dibagi ke pada ketua-ketua kawasan dan sebagainya. Tuan Pengerusi, bercakap saya juga Ini kita buat dari segi peri kemanusiaan dan tentang pencegahan. Orang yang susah patut dapat berkat dan pahala dari Allah. kita tolong. Di samping itu saya juga bersetuju dengan pendapat Ahli Yang Ber- Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat hormat dari Pasir Puteh tadi, dalam bandar dari Batang Padang. kita ini masih ada lagi orang yang berkeliaran meminta sedekah dan sebagainya. 4.11 ptg. Kita sebagai manusia merasa simpati, tetapi yang kita sedih, kadang-kadang ada di Tuan Azharul Abidin bin Haji Abdul antara yang mencari kesempatan yang tidak Rahim (Batang Padang): Tuan Pengerusi, sepatutnya, ia meminta sedekah, yang paling saya menyokong di atas belanjawan Kemen sedih lagi dan memalukan dan mencemarkan terian Kebajikan Am bagi tahun hadapan lagi, kita tidak menghina setengah kaum, dan mengucapkan tahniah di atas kerja sebagai manusia kita tidak boleh menghina usaha yang begitu gigih Kementerian ini di antara satu kaum dengan satu kaum yang dengan mendapat wang yang begitu kecil lain. Ini tidak boleh—berdosa di segi ugama, tetapi melaksanakan pentadbiran begitu baik, tetapi yang menyedihkan, memalukan dan begitu kemas. Tetapi ada beberapa kekura- mencemarkan, ada di antara pengemis- ngan yang saya dapati dan saya akan tegur pengemis tadi di samping membawa cara di sini iaitu sebagaimana kata Ahli dari Kangar tadi kekurangan pegawai. Saya nam- orang hendak meminta sedekah, baunya pak bagi negeri Perlis ada Pengarah Ke busuk, dengan penuh mabuk dan sebagainya. bajikan Masyarakat Negeri, tetapi di daerah Ini saya berharap dua perkara. Satu, kepada Batang Padang contoh yang saya beri yang betul-betul kita tengok susah, ambillah sampai ke Tanjong Malim, cuma ada se segera, bawa ke tempat pemulihan dengan orang pegawai yang meliputi kerjanya se- serta-merta, jangan biarkan orang susah ini hingga ke kawasan Cameron Highlands. berkeliaran di merata tempat dan kepada Jadi ada pembantu pegawai, seorang atau manusia tadi yang mengambil kesempatan pun dua orang tetapi selalu pejabat itu dengan mabuknya pula, ada orang dapat kosong, kadang-kadang apabila cuti tahunan, mabuk pula, kalau hendak dijel pun, bubuh- pegawai dari Ipoh datang membantu atau lah manusia seperti ini. Inilah harapan saya. pun membuat kerja di Batang Padang. Ini Tetapi selepas dikaji dengan teliti betul-betul ternampaklah kalau pegawai kurang, pelak- kepada yang susah, patutlah kita tolong sanaan kerja tentulah tak begitu baik, bukan dengan seboleh-boleh kita dan kepada yang tak ada dedikasi pegawai, tetapi tidak ada mencari kesempatan dengan mengambil pegawai yang cukup. wang dan mabuk dan masa meminta dia mabuk, kita kena ambil tindakan. Ini saya Selain dari itu pegawai ini juga di bawah haraplah kalaulah pegawai tak cukup tolong- P. 64, muka surat 483, Butiran 1100 ber lah tambah dan buatlah peperiksaan per- kenaan dengan Gaji dan Upahan, pegawai- buatan menggemis ini terlampau banyak pegawai ini hendaklah cekap dan kalau sangat berlaku, tengah hari tadi pun berlaku dapat biarlah dilantik pegawai daripada seorang manusia tidur di atas jalanraya di pegawai biasa, tetapi pembantu kebajikan seboleh-bolehnya hendaklah daripada yang Jalan Tuanku Abdul Rahman, saya sendiri berkelulusan ugama kerana mereka melayani tengok dengan mata-kepala saya sendiri. berbagai-bagai keadaan yang berkaitan Siang malam perkara begini berlaku dengan pencegahan, keluarga, pemulihan dan pemulihan akhlak. Ini sangatlah sesuai Tuan Pengerusi: Yang Berhormat masa dengan pegawai-pegawai yang ada mem- sudah cukup. punyai ilmu ugama dan pegawai-pegawai 3695 6 DISEMBER 1978 3696 juga kita lengkapkan dengan kursus-kursus Tuan Pengerusi: Masa sudah cukup, maka bagi melatih mereka supaya berlemah lembut saya sekarang ini menjemput Yang Berhor- dengan orang-orang yang hendak ditemuinya mat Setiausaha Parlimen Kementerian Ke itu. Misalnya mereka menemui orang yang bajikan Am untuk memberi jawapan. susah, orang yang sudah rosak akhlak. Kita takut pula pegawai yang hendak membetul- 4.17 ptg. kan akhlak itu, akhlak pegawai itu pun tak betul. Ini yang kita khuatirkan. Sebaik-baik- Tuan Patrick Anek Uren: Tuan Pengerusi, nya pegawai-pegawai ini patut diberi kursus sebelum saya menjawab sedikit sebanyak supaya pegawai itu penuh dengan penge- ucapan daripada Ahli-ahli Yang Berhormat tahuan dan budi bahasa yang lebih men- yang telah membahas peruntukan Kemen dalam untuk menemui orang-orang yang di terian Kebajikan Am, saya ingin mengucap bawah perkhidmatan iai u pencegahan, ke- kan terima kasih kepada semua Ahli-ahli luarga, pemulihan dan pemulihan akhlak. Yang Berhormat yang telah menaruh minat di dalam perbahasan bagi peruntukan Ke Tuan Pengerusi, saya juga hendak menye- menterian ini. Saya tidak berhasrat untuk but mengenai P. 64 muka surat 488, Butiran menjawab satu-persatu daripada teguran, 6 Pengangkutan dan Perjalanan. Saya tengok rumusan dan fikiran mereka sekalian. Saya kereta dan kenderaan patutlah dikatakan akan khususkan kepada beberapa perkara Pejabat Welfare atau Kementerian Kebajikan sahaja untuk menjimatkan masa. Am itu keretanya pun bertaraf kebajikan am juga, jenis tahun 1926. Jadi kita tengok Ahli Yang Berhormat dari Baling telah kereta itu lebih bertaraf kebajikan am dari menegur dan juga Ahli Yang Berhormat dari pada Iain-lain kereta lagi. Nampaknya tak Batang Padang telah menjawab bagi pihak ada peruntukan dalam P. 64 ini berkenaan saya, saya ucapkan terima kasih kepada dengan kereta dan kenderaan tetapi pada beliau. Teguran Ahli Yang Berhormat dari tahun hadapan patutlah ditambah dan di- Baling ialah bahawa masalah kanak-kanak gandakan peruntukan itu supaya disediakan dan keluarga di bandar tidak diberi layanan kereta-kereta bagi Jabatan Kebajikan Am dengan begitu rupa dan beliau juga telah ini. meminta supaya Kementerian ini bekerja Begitu juga mengenai pejabat-pejabat di lebih keras lagi supaya layanan yang diberi bawah P. 64, tak ada peruntukan. Mengenai di negara kita sebagai negara yang bercorak pejabat ini pun ada satu perkara juga, semua welfare state. bangunan lama, mana yang ditinggalkan Tuan Pengerusi, kalau kita pandang dari orang, bangunan itulah dijadikan Pejabat Kebajikan Masyarakat. Jadi patut sekalilah segi peruntukan yang telah diberikan, peruntukan Kementerian ini ditambah lagi memang peruntukan Kementerian ini sentiasa supaya membuat pejabat sendiri dan supaya tidak mencukupi dan bagi peruntukan yang pejabat ini sesuai dengan negara yang sedang diterima tiap-tiap tahun Kementerian telah membangun. mengadakan berbagai perkhidmatan kepada pihak-pihak yang memerlukan. Tetapi kalau Tuan Pengerusi, tadi Ahli Yang Berhor- kita hendak mengadakan welfare state ini mat dari Baling menyatakan tak setuju memang tak dapat diadakan di negara kita meluluskan peruntukan belanjawan Kemen berbanding dengan negara-negara yang telah- terian ini bagi tahun 1979. Saya sangat duka- pun menjalankan welfare state, negara itupun cita, beliau berkehendakkan kebaikan tetapi tidak nampak lebih baik kesannya daripada tak setuju. Jadi saya membantah dan saya kita walaupun sudah lama mereka menge- lebih dulu menjawab sebelum daripada Men- luarkan belanja yang membazir. Tetapi teri, kerana ini tak betul tetapi tak mengapa- negara kita dibandingkan dari segi kemuda- lah beliau itu dari Parti Pembangkang han, apa yang Kerajaan berikan kepada memang apa yang kita buat tak betul sahaja rakyat iaitu dari segi perkhidmatan per- pada mereka. ubatan, persekolahan dan berbagai segi lagi yang diadakan oleh Kerajaan melalui ajensi- Akhir sekali saya mengucapkan terima ajensinya, ini adalah merupakan suatu Kera kasih dan tahniah menyokong penuh per jaan yang sedar bahawa masalah yang di- untukan belanjawan bagi Kementerian Ke hadapi memang banyak tetapi menurut kebajikan Am bagi tahun 1979. mampuan yang ada, itulah yang diberikan 3697 6 DISEMBER 1978 3698 sekarang ini dan setahun demi setahun akan yang berkesan yang dapat menggambarkan dilanjutkan dan akan ditambah mengikut keadaan dalam kesulitan keluarga dan kemampuan yang kian bertambah. kanak-kanak ini. Sebenarnya, kita tidak dapat kesan tiap-tiap satunya penduduk- Ahli Yang Berhormat dari Baling telah penduduk di kawasan luar bandar yang berkata bahawa pegawai daripada Kemen- menghadapi kesusahan dan kita berharap terian ini telah berkurangan. Sebenarnya kepada Ahli-ahli Yang Berhormat kalau ada Yang Berhormat telah keliru sedikit, yang menghantarkan butir-butir yang tertentu ke dilihat di dalam Buku Anggaran ialah per- pada Kementerian supaya sejauh mana yang alihan pegawai-pegawai daripada Pusat- boleh mengikut kemampuan, tindakan dapat pusat yang dahulunya untuk menempatkan diambil. orang-orang tua dan sakit melarat sekarang tempat-tempat itu dialih sebagai Pusat Pe Satu lagi perkara yang saya ingin men- mulihan Dadah selepas sahaja Kementerian jawab ialah mengenai bantuan am Ahli-anii ini diwajibkan sebagai mengadakan pemuli Yang Berhormat telah berkata bahawa ban han kepada penagih-penagih dadah. Seperti tuan am ini begitu tidak cukup. Sebenarnya di Kuala Kubu Bharu dahulunya Pusat itu Kementerian mengadakan perkhidmatan adalah Pusat Pemulihan untuk orang-orang bantuan am sudah Degitu lama dan weiiare tua dan sakit melarat sekarang ditukarkan ini sebenarnya adalah dalam concurrent list. kepada Pusat Pemulihan Penagih-penagih Perkhidmatan ini diadakan oleii pihak Dadah. Jadi dari angka yang dilihat oleh Kementerian dan juga oleh pihak negeri Ahli Yang Berhormat itu ialah sebenarnya masing-masing. Dan di mana ada permintaan dari segi fisikal tidak ada berkurangan pada daripada pihak-pihak tertentu ataupun pihak kakitangan seperti dari segi satu jenis per Kerajaan tertentu maka bila dikemukakan khidmatan kepada satu jenis perkhidmatan kepada Kementerian bahawa perlunya di- itu nampaknya berkurangan daripada Pusat tambahkan peruntukan kepada pihak-pihak Orang-orang Tua kepada bertambahnya tertentu itu begitu sahaja caranya yang kita Pusat Pemulihan Dadah. dapat memberi perkhidmatan secara langsung. Tetapi yang diadakan sekarang pada Ahli-ahli Yang Berhormat, seperti Ahli tiap-tiap negeri melainkan yang diadakan Yang Berhormat dari Sungai Petani telah secara langsung daripada Kementerian ada menyebut bahawa Rumah Orang Tua di lah perkhidmatan daripada pihak negeri. Bedong dibina tahun 1952 dan sekarang Jadi ini menurut kepada kuasa-kuasa ter keadaannya sangat buruk. Saya ucapkan tentu bahawa welfare ini adalah concurrent terima kasih kepada Ahli Yang Berhormat matters. yang menarik Kementerian ini kepada keadaan yang sebegitu rupa. Sebenarnya pada Jadi memang diketahui ramai tidak cukup- tiap-tiap tahun peruntukan telah dikhaskan nya bantuan ini, ini adalah dikaji dari se- untuk menyeienggara bangunan tetapi ke- masa ke semasa dan menurut kemampuan kurangan ini memang sentiasa berlaku, jadi tetapi dalam masa sekarang tidak ada kami ambil perhatian daripada Ahli Yang Berhormat itu untuk kalau mana yang boleh cadangan untuk menukar apa yang sedang diambil tindakan kelak. berjalan.

Ahli Yang Berhormat dari Sungai Petani Ahli Yang Berhormat dari Simunjan telah juga menyebut mengenai perkhidmatan ke memberi gambaran bahawa budak-budak luarga dan kanak-kanak dan juga Ahli-ahli dalam umur "curiousity to know" adalah Yang Berhormat yang lain. Sebenarnya, Ke tidak baik bagi mereka kalau kita memberi menterian ini mempunyai satu perkhidmatan tayangan gambar dan apa-apa yang lain keluarga dan kanak-kanak. Ini memang untuk membawa kesedaran kepada mereka perlu diperluaskan tetapi kami memang tentang bahaya dadah. minuman keras dan sedar bahawa kekurangan pegawai-pegawai di luar bandar, juga kekurangan untuk kita Iain-lain. Saya berterima kasih kepada Ahli mengesan siapa yang benar-benar memerlu- Yang Berhormat itu, saya sendiri pun rasa kan bantuan am ini. Dan sebenarnya tadi begitu juga, tetapi Kerajaan memang sedar Ahli Yang Berhormat dari Kangar juga me bahawa bahan-bahan iklan ataupun sebaran nyebut bahawa sebaran am sebagai satu alat am yang tidak baik memang tidak diedarkan 3699 6 DISEMBER 1978 3700 untuk penonton ramai. Sebenarnya semuanya satu persepuluh maka 62,000 penagih di ini ditapis dahulu, seperti filem-filem, semua dalam negara kita. Samada angka ini ber- nya ditapis dahulu sebelum diedarkan ke- tambah atau berkurangan kita tidak dapat pada orang awam. kesan lagi kerana kita baharu sahaja menjalankan perkhidmatan pemulihan. Jadi, Ahli Yang Berhormat dari Simunjan juga daripada penilaian yang dibuat oleh Univer- meminta supaya diadakan Pusat Pemulihan siti Sains Malaysia, orang-orang yang telah Dadah di Sarawak. Saya se'akat ini tidak keluar daripada pusat pemulihan ini menun- dapat menyebut keadaan sebenarnya dan jukkan bahawa berjayanya perkhidmatan saya jura sendiri tahu bahawa satu peristiwa yang telah diadakan kerana lebih daripada melibatkan seorang budak seperti yang di- 60% orang yang keluar daripada pusat- sebutkan oleh Ahli Yang Berhormat itu tadi pusat yang telah sedia ada tidak lagi baiik bahawa seorang penagih telah jatuh mati menghisap dadah. dekat bandar. Tetapi sama ada ini yang menunjukkan betapa seriusnya masalah penagi- Tuan Pengerusi setakat ini sahaja yang han dadah di Sarawak atau tidak belum saya dapat memberi jawapan. Jawapan- dapat dikesan lagi pada saat ini. jawapan yang patut saya beri kepada Ahli- ahli Yang Berhormat yang lain telahpun Jadi bila ada cadangan tertentu kelak dan saya gulung tadi secara am dan tidak dapat mengikut kehendak tertentu, kita mungkin saya memberikan jawapan satu persatunya. mengkaji dan kalau dapat sekiranya tepat Sebelum saya duduk saya mengucapkan dan baik untuk diadakan satu Pusat akan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhor diadakan di sana. Tetapi sekarang tidak mat, dan kepada soalan ataupun teguran dapat saya memberi penjelasan sama ada yang saya tidak dapat menjawabnya secara sudah ada atau tidak rancangan untuk ber- langsung, saya telahpun mengambil ingatan buat demikian. dan mengucapkan terima kasih. Ahli Yang Berhormat dari Parit telahpun Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan menyebutkan fasal dadah dan bahayanya disetujukan. penagihan. Saya berterima kasih kepada Ahli Yang Berhormat itu. Penagihan dadah Wang sebanyak $27,145,400 untuk Maksud adalah baharu menjadi satu masalah dan B. 64 diperintahkan jadi sebahagian dari Kementerian baharu sahaja diwajibkan pada Jadual; dan wang sebanyak $4,950,630 untuk menyelenggarakan perkhidmatan pe untuk Maksud P. 64 disetujukan jadi sebaha mulihan penagih-penagih. Sekarang ini pusat- pusat telahpun diadakan, di saat ini ada gian daripada Anggaran Pembangunan, tiga buah pusat sedang berjalan menampung 1979. 420 orang penghuni yang ditempatkan di situ dalam tempoh 6 bulan untuk dirawat Tuan Pengerusi: Sekarang saya jemput supaya mereka tidak lagi menagih dan juga Yang Berhormat Timbalan Menteri Kerja- tiga buah lagi pusat sedang dalam rancangan raya dan Kemudahan-kemudahan Awam dan bila semuanya siap kelak akan dapat untuk mengemukakan anggaran perbelanja- menampung 1,400 penghuni. an bagi Kementeriannya. Penagih-penagih di seluruh negara, kita Maksud B. 65 (Jadual)— tidak dapat angka-angka yang tertentu tetapi daripada laporan mereka yang datang Maksud P. 65 (Anggaran Pembangunan, kepada pusat-pusat melapor diri iaitu lebih 1979)— kurang 62000 dan kalau kita bandingkan dari segi penilaian daripada UNESCO kalau 4.35 ptg. ada seorang penagih yang melaporkan diri bahawa ada 10 yang tidak melaporkan diri Timbalan Menteri Kerja Raya dan Ke dan kalau kita mengikut angka ini bahawa mudahan-kemudahan Awam (Dr Nik penagih-penagih yang ada di dalam negara kita ini lebih kurang 62,000. Saya salah Hussein bin Abdul Rahman): Tuan Penge sebut tadi, sebenarnya 6,200 penagih yang rusi, saya mengusulkan supaya peruntukan telah melaporkan diri. Kalau kita mengikut berjumlah $559,583,522 yang disenaraikan di 3701 6 DISEMBER 1978 3702 bawah Maksud B. 65 dan P. 65 bagi Kemen- Jalanraya dan Jambatan terian Kerjaraya dan Kemudahan-kemuda- Seperti pada tahun-tahun lepas, jumlah han Awam diluluskan dan menjadi sebaha- yang terbesar di bawah Kepala Pembangu gian daripada Jadual. nan Kementerian ini adalah diperuntukkan kepada jalanraya dan jambatan. Pada tahun Peruntukan ini dikehendaki untuk mengu- 1979 jalanraya dan jambatan memerlukan rus tanggungjawab Kementerian Kerjaraya sejumlah $280,892,320 dan daripada jumlah dan Kemudahan-kemudahan Awam iaitu itu sebanyak $199,461,810 adalah diminta merumus, merancang dan melaksanakan bagi Semenanjung Malaysia, $36,648,510 pembangunan infrastruktur dan kemudahan- bagi Negeri Sarawak dan $44,782,000 bagi kemudahan awam yang bermutu dan juga negeri Sabah. menyelenggarakan dan memperbaiki kemu dahan-kemudahan yang sedia ada khususnya Peruntukan ini dikehendaki bagi perbe jalan-jalanraya, bekalan-bekalan air dan lanjaan perlaksanaan program jalanraya dan bangunan-bangunan Kerajaan untuk me- jambatan iaitu untuk mengujudkan satu menuhi keperluan-keperluan pembangunan infrastruktur pengangkutan yang dapat me- sosial dan ekonomi negara terutama di menuhi kehendak-kehendak perkembangan kawasan-kawasan luar bandar. perindustrian dan pertanian dalam rangka pembangunan negara. Di samping itu pro- Bagi Belanja Mengurus B. 65 Kemen gram jalanraya dan jambatan juga diberi terian saya memerlukan peruntukan sebanyak perhatian yang utama agar rakyat kese- $116,953,200 jika dibandingkan dengan per luruhannya menikmati faedah daripadanya untukan tahun lepas sebanyak $107,552,600 dari segi keselamatan, keselesaan an pen- terdapat tambahan peruntukan sebanyak jimatan dalam perbelanjaan penyelenggaraan $9,400,600. Sebahagian besar tambahan ini kenderaan-kenderaan mereka. adalah diperlukan untuk membiayai kakitangan yang telah bertambah dari 8,334 Bagi Semenanjung Malaysia, kerja-kerja orang menjadi 8,620 orang. Tambahan kaki- penyelenggaraan dan memperbaiki jalanraya tangan ini adalah diperlukan untuk melak adalah seperti yang terdapat di bawah sanakan projek-projek Rancangan Malaysia Pecahan Kepala 1, 2, 3 dan 4 di mana Ketiga. jumlah yang diminta adalah sebanyak $41,921,800. Jalan-jalan yang diselenggra- Satu lagi tambahan perbelanjaan yang kan ini adalah seperti yang diringkaskan besar dalam belanja mengurus ialah ber- sebagai Jalan I dan Jambatan-jamba'an, kaitan dengan Penyelenggaraan dan Pem- Jalan II dan Jambatan-jambatan, Jalan III baikan yang diberi (Butiran 2800) di mana dan Jambatan dan lain-lain Jalan dan Tam- perbelanjaan dalam tahun 1979 meningkat batan Persekutuan. Selain daripada peruntu menjadi $55,592,000 daripada $53,773,380 kan tersebut, sebanyak $21,000,000 adalah pada tahun 1978. dikehendaki bagi membaiki/meninggikan mutu lebuhraya (Highway rehabilitation) Maksud P. 65 menyenaraikan peruntukan- yang akan terus dilaksanakan di negeri- peruntukan yang diminta untuk kerja-kerja negeri Kelantan, Perak dan Johor. Pada pembangunan yang akan dijalankan oleh tahun 1979, Trengganu dan Pahang pula Kementerian ini dan jumlah yang diminta dimasukkan dalam proiek ini. Bagi negeri ialah sebanyak $442,630,322. Daripada Sarawak sebanyak $9,325,000 adalah dike jumlah ini $363,123,380 adalah diperuntuk- hendaki bagi membaiki jalan-jalan besar dan kan secara langsung dan $79,506,942 secara sebanyak $5,000,000 adalah dikehendaki di pinjaman. Sabah bagi tujuan yang sama. Seperti Ahli-ahli Yang Berhormat maklum, peruntukan tahun 1979 adalah kurang dari Pembinaan jalanraya baru adalah satu pada peruntukan tahun 1978 yang berjumlah perkara yang tidak payah saya huraikan lagi $16,841,548. Ini adalah disebabkan peruntu- di mana kebanyakkan kerja-kerja yang akan kan-peruntukan bagi projek-projek tenaga dijalankan adalah sambungan kerja-kerja telah dipindah dan dimasukkan di bawah pembinan jalan baru yang tidak dapat di- Maksud P. 61, Kementerian Tenaga, siapkan di bawah Rancangan Malaysia Telekom dan Pos. Kedua. Dalam tahun 1979 sebanyak $19.4 3703 6 DISEMBER 1978 3704 juta dikehendaki bagi Jalanraya Jerangau/ Selain daripada pembinaan jalanraya baru, Jabor, $25 juta bagi Hubungan Lalulintas Kementerian ini juga bertanggungjawab medan Lorong-lorong. Bas di Kuala Lumpur/ ninggikan lagi mutu jalanraya di negara ini Petaling Jaya, $26.5 juta bagi Jalanraya Timur/Barat $20 juta. bagi Rancangan iaitu dengan cara memberi bantuan kepada Kawasan Pusat Memperbaiki Lalulintas di penguasa-penguasa tempatan. Dengan tujuan Kuaia Lumpur, $12 juta bagi membaiki ini sebanyak $1,050,000 adalah dikehendaki. bahagian-bahagian tertentu pada Jalan I, $1,409,000 bagi kajian kejuru eraan, $15 Bekalan Air juta bagi Sekim Mengatasi Kesesakan Lalu lintas Pulau Pinang dan $500,000 bagi Kementerian ini juga melaksanakan pro Lebuhraya Baru Lembah Kelang. gram bekalan air. Dalam hal ini Kemen terian merupakan badan yang bertanggung Bagi negeri Sabah pula, sebanyak jawab untuk membekalkan air bagi menemui $34,590,000 adalah dikehendaki bagi pem- keperluan air yang semakin meningkat di binaan jalanraya besar, $5,700,000 dikehen daki bagi Projek Lebuhraya Sempurna/ kawasan-kawasan bandar, luar bandar dan Lahad Datu, $10,890,000 bagi projek Jalan kawasan-kawasan rancangan kemajuan tanah raya Papar/Sindumin dan $8 juta bagi seperti FELDA dan Iain-lain. projek Jalanraya Tamparuli/Ranau. Perlaksanaan projek-projek bekalan air Pembinaan jalanraya baru di Sarawak ini merupakan usaha Kerajaan Negeri, oleh menghendaki $15,539,400. $10,959,110 pula itu sebahagian besar peruntukan yang akan adalah diminta untuk pembinaan jalan- jalan pembangunan. Bagi makluman Ahli- diminta merupakan peruntukan pinjaman. ahli Yang Berhormat, kajian mengenai satu Jumlah peruntukan yang diperlukan untuk lagi rangkaian Jalan Persekutuan di Sarawak melaksanakan projek-projek bekalan air sedang dijalankan. ialah seperti berikut:

Bantuan cara Cara langsung pinjaman Jumlah Semenanjung Malaysia $21,340,000 $69,516,010 $90,856,010 Sarawak $ 3,400,000 $ 1,910,932 $ 5,310,932 Sabah $ 5,000,000 $ 4,080,000 $ 9,080,000 Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhor menjimatkan wang rakyat daripada diguna- mat sekelian, daripada jumlah tersebut di kan untuk membayar sewa yang tinggi atas, bekalan air luarbandar bagi Semenan akibat menempatkan Jabatan-jabatan Kera jung Malaysia menghendaki sebanyak $20.5 jaan dalam bangunan-bangunan swasta. juta. Bagi Negeri Sarawak sebanyak $3.4 juta dan bagi negeri Sabah sebanyak $5 juta. Di samping itu Kementerian ini juga ber tanggungjawab bagi melaksanakan beberapa Bangunan-bangunan Kerajaan projek bangunan Kerajaan yang khusus se lain daripada bangunan-bangunan peiabat Bangunan-bangunan Kerajaan juga adalah menjadi tanggungjawab Kementerian ini. seperti Pusat Pentadbiran Pembangunan Kementerian ini juga adalah bertanggung- Wilayah Asia, Komp'eks Persidangan dan jawab merancang, merekabentuk, membina, Iain-lain kemudahan di Jalan Ampang dan dan menyelenggarakan bangunan-bangunan sebagainya. Kementerian ini juga bertugas Keraiaan dan rumah-rumah kediaman Kera merekabentuk dan menguruskan perlak jaan Persekutuan dalam Kuala Lumpur dan sanaan projek-projek bangunan di bawah juga di luar Kuala Lumpur. Adalah menjadi Kementerian-kementerian lain seperti Ke dasar Kerajaan untuk menempatkan pejabat- pejabat dan agensi-agensi Kerajaan dalam menterian Pelajaran, Kementerian Kesihatan, bangunan kepunyaan Kerajaan sendiri di Kementerian Hal Ehwal Dalam Negeri dan mana yang dapat. Dasar ini adalah untuk Kementerian Pertahanan. 3705 6 DISEMBER 1978 3706

Sebanyak $17,860,000 adalah dikehendaki $442,630,322 bagi Kementerian Kerjaraya bagi meneruskan pembinaan pejabat-pejabat dan Kemudahan-kemudahan Awam sekarang baru Kerajaan Persekutuan di Kuala Lumpur ini terbuka untuk dibahaskan. dan juga di luar Kuala Lumpur. $1.3 juta bagi pembinaan Pusat Pentadbiran Pem Saya jemput Ahli Yang Berhormat dari bangunan Wilayah dan $1 juta bagi memaju- Panti. kan kembali tapak Dewan Tuanku Abdul Rahman. 4.52 ptg. Bagi negeri Sabah pula, sebanyak Tuan Yusof bin Malim Kuning (Panti): $6,564,010 adalah dikehendaki bagi bangu- Tuan Pengerusi, saya bangun untuk menyo- nan-bangunan Kerajaan dan Sarawak se kong peruntukan yang dipohon oleh Kemen banyak $3,385,000 bagi bangunan-bangunan rasmi Kerajaan. terian Kerjaraya dan Kemudahan-kemuda han Awam dan saya amat gembira sekali Perumahan Kerajaan dan mengucapkan tahniah kepada Kemen terian ini yang telah memohon peruntukan Kementerian ini juga adalah bertanggungjawab menyediakan rancangan-rancangan yang begitu banyak, yang sebentar lagi kita perumahan untuk kakitangan-kakitangan Ke akan luluskan, saya percaya. rajaan. Peruntukan yang diminta bagi tujuan ini adalah seperti berikut : Pertama, menyentuh saya dalam B. 65, Butiran 1100, Aktiviti (2). Saya berasa duka- Semenanjung Malaysia ... $3,700,010 cita sedikit kerana saya telah meneliti buku Sarawak $6,000,000 belanjawan ini dan saya dapati tidak ada satu projek JKR pun dalam kawasan saya. Sabah $ 500,000 Saya amat kesal sedikit kerana kawasan Peruntukan yang kurang di Sabah adalah Panti atau Kota Tinggi adalah kawasan yang disebabkan oleh kesukaran mendapat tanah begitu luas. Untuk makluman Yang Berhor yang sesuai di bandar-bandar besar di Sabah. mat Menteri, kawasan saya itu lima kali Singapura besarnya. Sepatutnya ada seorang Jentera-jentera Kerjaraya Perdana Menteri di sana. Inilah yang mendukacitakan saya. Kawasan yang sudah Selain daripada program-program seperti membangun, FELDA sahaja ada 22 sekim yang disebutkan di atas, untuk melicinkan dalam kawasan saya dan boleh dibayangkan perlaksanaan projek-projek pembangunan berapa luasnya. seperti pembinaan jalanraya, bangunan dan bekalan air, Kementerian ini bertanggung- Berhubung dengan Aktiviti (2)—Jalan- jawab untuk membekalkan jentera-jentera raya-jalanraya maka saya berharap Kemen untuk melicinkan kerja-kerja pembinaan ter- terian Kerjaraya dapat menyiapkan satu sebut. Bagi tujuan ini Semenanjung Malay jalanraya Federal di sana yang panjangnya sia berkehendakkan sebanyak $9,600,000, 60 batu dan telah hampir 31/4 batu yang Sarawak $780,000 dan peruntukan tanda $10 sudah siap ditarkan, ada lagi baki 16 batu dikehendaki bagi Negeri Sabah. iaitu jalan di antara Desaru dengan Penge- rang. Sekarang ini jalan tanah merah. Ini Penutup berlaku dalam masa kita menghadapi pilihanraya baru-baru ini telah menjadi issue Tuan Pengerusi, saya memohon peruntu pengundi-pengundi saya di sana. Sehingga kan belanja mengurus tahun 1979 bagi Ke ada yang berani menyatakan, kita akan menterian saya sebanyak $116,953,200 dan sokong Barisan Nasional, kalau jalan ini peruntukan perbelanjaan pembangunan se disiapkan. Kita pun jawab bahawa kita akan banyak $442,630,322 diluluskan dan dijadi- siapkan dalam tahun 1978 atau 1979. Saya kan sebahagian daripada Jadual kepada harap kita tidak akan janji bohong. Saya Rang Undang-undang Perbekalan 1979. berharap benarlah kepada Kementerian Kerjaraya supaya jalan yang 16 batu ini Tuan Pengerusi: Ahli-ahli Yang Berhormat, dapat disiapkan, kalau tidak dapat tahun Maksud Bekalan B. 65 berjumlah $116,953,200 depan, selewat-lewatnya akhir tahun depan. dan Maksud Pembangunan P. 65 berjumlah Dan begitu juga dengan jalan-jalan di 3707 6 DISEMBER 1978 3708

dalam FELDA sebagaimana saya katakan dihadapkan kepada kita. Sepatutnya penye tadi ada 22 rancangan FELDA di dalam larasan mestilah diadakan di antara pihak kawasan saya. Kementerian Kerjaraya dengan Kementerian Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah. Apabila perkara ini dibawa berdailog Bila peneroka dimasukkan di dalam ranca dengan pegawai-pegawai FELDA kadang- ngan, tentulah bagaimana telah kita siapkan kadang terdapat seolah-olah macam per- rumahnya, kita siapkan sekali bekalan air- mainan. Bila ditanya pihak JKR Daerah nya. Dan kalau boleh diselaraskan pula katanya ini tanggungjawab FELDA mem- dengan tenaga, pos serta telekom termasuk buat jalan. Bila kita berhadapan dan ber LLN supaya dapat dibekalkan kemudahan- dailog dengan pegawai-pegawai FELDA, kemudahan api, pos dan sebagainya. katanya ini tanggungjawab JKR. Jadi yang mana satu betul? Adakah JKR hendak ber- Tuan Pengerusi, perkara kekurangan air lepas tangan atau FELDA yang hendak ber- ini berlaku setiap tahun. Bagaimana juga lepas tangan? Yang menjadi mangsa bukan bencana alam, banjir berlaku setiap tahun FELDA dan bukan JKR. Peneroka-pene- dan boleh dikatakan kawasan saya di Kota roka yang datang ke FELDA itu. Mereka Tinggi yang teruk dilanda banjir. Kerana yang menjadi mangsa. Saya berharap pihak air ini kalau sudah terlalu banyak sangat Kementerian akan mengambil berat atas bukan jadi rahmat lagi, jadi azab pula. Dan perkara ini supaya jangan nanti penduduk- apa yang saya sentuh di sini berlaku di penduduk FELDA ini menjadi macam bola. musim banjir ialah adanya kelebihan air, JKR tendang dan FELDA pun tendang. tetapi mulai daripada bulan Februari membawa ke bulan Mei, April dan March masa Tuan Pengerusi, satu lagi saya hendak me- itu tidak ada air pula. Jadi terpaksa pihak nyentuh berkenaan P. 65, Butiran (96)— JKR membekalkan air ke rancangan-ranca- Bekalan Air Luar Bandar. Jadi dengan ngan kampung-kampung baru dan termasuk sebab tidak adanya di dalam buku belan- juga kampung-kampung lama terpaksa di jawan yang begini besar, tidak ada tersentuh bekalkan air dengan lori. Ini dapat barang- langsung bekalan air, jambatan atau jalan di kali kita bayangkan berapa banyak bekalan dalam kawasan saya. Saya merayu supaya yang dapat diberi melalui lori ini. Saya perkara ini dapat dimasukkan. Saya juga sendiri pernah menyaksikan jauhnya bekalan merayu berkenaan dengan bekalan air luar air ini dibawa ke kampung-kampung baru bandar yang peruntukkannya dipohon $20 atau kampung-kampung lama tidak kurang juta, tidak ditentukan tempatnya. Jadi saya di antara 20-25 batu. Saya menyaksikan berharap Kementerian dapat beri 5% atau sendiri air yang dikontrek oleh JKR ini pada 10% supaya pihak JKR dapat menyelaras- mula diisi di Kota Tinggi penuh airnya, bila kan kerja-kerjanya dengan FELDA. Peng- sampai ke tempat bantuan, tinggal separuh undi-pengundi saya yang duduk di dalam lagi. Sebab bila kena jalan yang tidak baik kawasan FELDA hari ini sangat menderita itu, air tertumpah keluar. berhubung dengan air. Bila perkara ini di bawa ke peringkat Jawatankuasa Tindakan Saya harap mulai daripada tahun hadapan Daerah, jawapan dari JKR—bekalan paip ini, pihak Kementerian ini akan mengambil tidak cukup, bekalan "T"nya tidak cukup berat kerana hari ini sudah berjumlah dan macam-macam yang tidak cukup. Sedangkan pihak FELDA tidak boleh me- belasan ribu manusia yang tinggal di kam nunggu lama. Bila sesuatu rancangan telah pung-kampung baru ini terutama sekali siap ditanam dan sudah berumur di antara dalam kawasan-kawasan FELDA yang se 3-4 tahun mesti peneroka-peneroka dimasuk tiap tahun mereka itu menderita tidak dapat kan. Sedangkan tidak ada penyelarasan di air. Kadang-kadang pihak JKR oleh kerana antara bekalan-bekalan dan kemudahan- desakan Ahli-ahli Dewan Undangan Negeri kemudahan asas yang sepatutnya ada di dan termasuklah saya sendiri mendesak dalam rancangan itu sebelum mereka di pihak JKR bagi pihak peneroka-peneroka masukkan di dalam rancangan. mereka cepat-cepat memasang pam air, sedut air daripada mana-mana parit atau Yang susahnya ialah bila kita sebagai anak-anak sungai dan mana-mana sungai wakil rakyat pergi melawat rancangan-ran- yang ada dalam kawasan FELDA itu, di- cangan ini, seribu satu macam masalah yang sedut air dengan tidak dibubuh chlorine. 3709 6 DISEMBER 1978 3710 Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat ada kan bahawa kesilapan-kesilapan yang ber- satu minit lagi. laku sama ada dipihak Jabatan mahupun di pihak pemborong Bumiputra, tetapi tujuan Tuan Yusof bin Malim Kuning: Jadi saya mengemukakan perkara ini oleh sebab kalau air yang disedut itu musim hujan, air- seringkali dan setiap kali berlaku salah nya keruh, keruhlah air yang sampai ke faham dan juga timbul masalah-masalah rumah peneroka. Ini adalah membahayakan yang seolah-olah belum dapat diselesaikan keselamatan. Dengan sebab itu dalam tahun dari segi masalah-masalah yang dihadapi 1976 banyak di antara peneroka-peneroka oleh Jabatan dan juga pemborong-pem FELDA ini yang menderita kena penyakit borong Bumiputra dari segi menjalankan malaria, sebab air yang disedut daripada kerja-kerja yang telahpun dipertanggung sungai itu sudahlah tidak ditapis tidak pula jawabkan kepada mereka. dibubuh chlorine. Saya harap pada tahun hadapan perkara ini tidak akan berbangkit Seringkali juga ditimbulkan masalah ten- lagi dan pihak Timbalan Menteri nampak- tang kerja-kerja yang telah diberikan hanya nya mengangguk-angguk saya rasa ada harap- setakat kerja-kerja kecil, masalah-masalah an baik. Dengan ini saya menyokong penuh yang berkaitan dengan kesusahan untuk men- Anggaran Belanjawan bagi tahun 1979. dapatkan kenaikan kelas bagi tender-tender yang dijalankan, masalah yang dihadapi dari segi supervision yang terlalu ketat dari Tuan Pengerusi: Saya jemput Ahli Yang pada pegawai-pegawai yang dipertanggung Berhormat dari Pagoh. jawabkan oleh Jabatan, soal pembayaran- pembayaran yang dikatakan lambat dan 5.02 ptg. lewat kepada pemborong-pemborong Bumi putra dan sebagainya. Perkara-perkara ini Tuan Muhiyuddin bin Haji Mohamed mungkin berlaku, sebab saya percaya kalau Yassin (Pagoh): Tuan Pengerusi, saya meng- tidak berlaku mungkin tidak akari ditimbul ucapkan berbanyak terima kasih kerana kan. Walaupun begitu masalahnya masih memberi saya kesempatan untuk memberi timbul dan saya berharap pihak Kemen terian khususnya Jabatan Kerjaraya akan pandangan serba sedikit berhubung dengan mengambil berat perkara ini serta mengada- peruntukan bagi belanjawan Kementerian kan satu cara yang lebih berkesan dan baik Kerjaraya dan Kemudahan-kemudahan supaya masalah-masalah yang dihadapi oleh Awam. pemborong-pemborong Bumiputra khusus nya yang memiliki kadar peringkat-peringkat Pertamanya, saya ingin mengucapkan se- kerja-kerja yang rendah dapat diberi ke- tinggi-tinggi terima kasih dan tahniah kepada utamaan bahkan bimbingan supaya mereka pihak Kementerian khususnya Jabatan dapat berjaya bersama-sama dengan pem Kerjaraya (JKR) Negeri Johor yang telah borong-pemborong yang sudah maju di kala- dapat menjalankan berbagai-bagai projek ngan bukan Bumiputra. yang telahpun dipertanggungjawabkan kepadanya bagi menjalankan kerja-kerja besar Satu perkara yang saya musykil yang ter- untuk membangunkan negeri Johor. Walau dapat dalam Anggaran Belanjawan 1979 ini pun begitu saya ingin memberikan beberapa di dalam bidang pentadbiran am khususnya pandangan khususnya dalam Maksud B. 65, di dalam Kementerian ini ialah tidak adanya Butiran 1100 di bawah tajuk Gaji dan satu yunit khas yang ditubuhkan bagi me- Upahan, Aktiviti (1) berhubung dengan Pen nentukan kemajuan-kemajuan yang dapat tadbiran Am di mana sejumlah $18,486,290 dijalankan oleh pemborong Bumiputra telahpun diperuntukkan bagi tahun 1979. sedangkan saya percaya kalau dikira dari segi projek-projek dan rancangan-rancangan Di dalam bidang ini, saya ingin menyen- yang telah dijalan dan akan dijalankan bagi tuh satu perkara yang walaupun setiap kali tahun 1979 banyak projek-projek yang akan telahpun diperkatakan tetapi menjadi mas- dilaksanakan dan sudah menjadi Dasar Kera- alah iaitu khususnya dari segi kerja-kerja dan jaan. Saya percaya sebahagian besar dari pelaksanaan projek-projek yang diserahkan pada projek ini akan diserahkan kepada pem kepada pemborong-pemborong Bumiputra. borong Bumiputra untuk dilaksanakan, tetapi Bukanlah tujuan saya di sini untuk mengata- kita rasa musykil sebab tidak ada satu yunit 3711 6 DISEMBER 1978 3712 khas iaitu Yunit Kemajuan Pemborong masalah yang besar yang dihadapi oleh Bumiputra umpamanya yang sudah ditubuh- pemborong-pemborong yang telahpun di- kan sama ada di peringkat daerah mahupun berikan tugas. peringkat negeri ataupun di peringkat ibu- Satu contoh yang baik yang dapat saya pejabat bagi menentukan penyelarasan dan kemukakan di sini ialah tentang projek yang penyertaan yang efektif pemborong-pem- telahpun ditentukan di bawah Jabatan Kerja borong Bumiputra dalam usaha-usaha dan raya iaitu pelaksanaan Pengkalan Tentera kerja-kerja yang diserahkan kepada mereka. Laut di Lumut. Ini melibatkan perbelanjaan yang besar dan juga pentingnya projek ini Saya ingin mencadangkan supaya pihak disegerakan tidak payah disebutkan oleh sebab ini melibatkan soal keutamaan dari Kementerian memikir, mengadakan dan me- segi Kementerian Pertahanan untuk negara nubuhkan satu Yunit Kemajuan Pemborong kita. Soal coordination di antara Jabatan Bumiputra supaya melalui yunit ini Kera- Kerjaraya dengan Mindef umpamanya dari jaan dapat merangka satu dasar atau persegi conflict di antara kegunaan consultant aturan sekim dan juga strateji yang lebih daripada luar negeri dengan jurutera-juru positif dan tidak hanya mengadakan dasar- tera dalam negeri melibatkan kelambatan kerja dan juga melibatkan masalah-masalah dasar ad hoc ataupun sementara bagi meng- kewangan. Saya percaya sudahlah sampai atasi masalah-masalah yang dihadapi oleh masanya pihak Kementerian memikirkan pemborong bumiputra. satu cara yang lebih berkesan supaya masa lah mengadakan jurutera perunding tem- Perkara kedua ialah berkenaan dengan patan ini hendaklah disegerakan. dasar pengambilan jurutera-jurutera perunding (consultant). Saya percaya masalah ini Tuan Pengerusi, satu perkara yang saya masih dihadapi oleh negara kita oleh sebab tertarik dalam Anggaran Belanjawan ini masalah ini masalah yang dihadapi oleh ialah tentang kerja-kerja yang tergendala, mana-mana negara yang membangun. Tetapi umpamanya dalam kerja-kerja pembinaan saya percaya Kerajaan hendaklah menentu pelajaran yang mana di dalam tahun 1977 kan soal pengambilan jurutera-jurutera pe- yang juga telahpun dilaksanakan bagi Ran- runding luar negeri hendaklah dikaji dengan cangan Malaysia Ketiga sebanyak 284 pro teliti sebab apa yang kita ketahui peng jek yang telahpun ditentukan dan daripada ambilan consultant daripada luar negeri me jumlah itu sejumlah 22 projek tergendala, libatkan perbelanjaan yang berlipat-ganda, dan 101 projek di dalam perancangan. Ini perbelanjaan yang maha tinggi kalau diban- disebabkan oleh masalah-masalah yang ber- dingkan dengan mengadakan kemudahan- kaitan dengan tanah. Oleh sebab soal tanah kemudahan latihan bagi negara kita me- merupakan perkara negeri maka saya per wujudkan kumpulan perundingan-perundi- caya satu tindakan yang lebih berkesan ngan sendiri. Dalam hal ini saya percaya hendaklah diambil oleh pihak Kementerian sudah sampai masanya pihak Kementerian bagi menentukan masalah-masalah pokok memikirkan cara-cara dari segi mengadakan seperti pengambilan balik tanah, pem- latihan-latihan, peluang-peluang melanjutkan bayaran saguhati dan sebagainya hendaklah pelajaran keluar negeri bagi kita mengadakan diadakan peraturan-peraturan yang tertentu. satu pool consultant ataupun pakar-pakar jurutera perunding yang dapat digunakan Saya percaya adalah lebih baik pihak oleh negara kita sendiri dan tidak hanya ber- Kementerian menubuhkan satu task force gantung kepada pakar-pakar perunding dari kerjaraya di peringkat negeri-negeri ataupun pada luar negeri. Sebab apa yang saya di- daerah-daerah bagi menentukan dan menye- beritahu walaupun masalah ini perlu diada- gerakan masalah-masalah yang dihadapi kan, seringkali berlaku kesilapan dan juga dari segi masalah tanah ini diatasi dengan seberapa cepat yang boleh. conflict of interest di antara Jabatan dengan pakar-pakar perunding. Soal-soal keutamaan Perkara keempat yang saya ingin sentuh yang berbeza di antara pakar perunding di sini ialah Maksud P. 65, Butiran 64— dengan jurutera-jurutera daripada Jabatan Rancangan-rancangan Bekalan Air Negeri Kerjaraya sendiri dan ini melibatkan penang- Johor. Saya mengucapkan terima kasih ke guhan kerja dan juga melibatkan masalah- pada pihak Kementerian yang telahpun 3713 6 DISEMBER 1978 3714 memberikan peruntukan yang besar bagi Tuan Muhiyuddin bin Haji Mohamed menjalankan projek-projek mengadakan Yassin: Pada akhirnya saya menyokong bekalan air di negeri Johor yang telahpun peruntukan bagi Kementerian Kerjaraya dan diperuntukkan sebanyak $12,900. Walaupun Kemudahan-kemudahan Awam. jumlah itu besar tetapi, sebagaimana rakan saya Ahli Yang Berhormat dari Panti telah Tuan Pengerusi: Saya jemput Ahli Yang menerangkan tadi, bekalan ini masih tidak Berhormat dari Padang Rengas. mencukupi. Saya mengucapkan terima kasih khususnya kerana di dalam Butiran 64 (i) telahpun ditentukan Bekalan Air Muar di 5.13 ptg. mana termasuk sebahagian daripada kawa- Tuan Umar bin Haji Ismail (Padang san saya yang sejak sekian lama menghadapi masalah kekurangan air dan juga kekurangan Rengas): Tuan Pengerusi, di dalam mem- tekanan air. Saya percaya dengan projek ini bahaskan cadangan daripada Kementerian sekiranya dapat disegerakan maka masalah- Kerjaraya dan Kemudahan-kemudahan masalah yang dihadapi oleh penduduk-pen- Awam ini, saya hendak menyentuh B. 65, duduk tempatan akan dapat diatasi. Butiran 1100—Gaji dan Upahan, Aktiviti (2) dan (3), muka surat 495. Satu perkara berhubung dengan Tuan Pengerusi, di dalam hal ini saya Tuan Pengerusi: Yang Berhormat, masa hendak menarik perhatian pihak Kemen sudah cukup. Saya beri cuma seminit lagi terian ini berhubung dengan beberapa pro untuk menggulung. jek-projek pembangunan yang sepatutnya dilaksanakan oleh pihak JKR yang tidak Tuan Muhiyuddin bin Haji Mohamed dapat dilaksanakan dengan sempurnanya, Yassin: Terima kasih. terutama sekali saya hendak beri satu contoh di dalam kawasan saya. Beberapa buah Satu perkara yang saya ingin menyentuh sekolah telah dicadangkan oleh pihak Ke di sini ialah berkenaan dengan Jalanraya menterian Pelajaran untuk didirikan di dan Jambatan Semenanjung Malaysia di daerah Ulu Perak dan Kuala Kangsar, tetapi bawah Maksud P. 65 juga. Sebagaimana bangunan-bangunan ini tidak dapat dilak yang kita ketahui, pentingnya jambatan- sanakan oleh sebab pihak-pihak yang ber jambatan itu dibuat di kawasan-kawasan di kenaan mengatakan oleh kerana kekurangan mana lalulintas adalah berat, maka satu pegawai-pegawai dan kakitangan JKR di perkara yang saya perhatikan sekarang ini daerah ini; begitu juga dalam projek-projek ialah jambatan-jambatan yang dibuat oleh air, jalanraya dan sebagainya. Saya beri JKR tidak begitu sesuai dengan kedudukan satu contoh, umpamanya satu perkara yang lalulintas dan juga besarnya jalan-jalan yang telah beberapa kali saya bangkitkan di telahpun dibuat. dalam Jawatankuasa Tindakan Daerah Kuala Kangsar, saya berasa hairan oleh Di dalam hal ini saya ingin meminta kerana satu jalan yang panjangnya cuma 7 kepada pihak Kementerian untuk memikir batu sahaja daripada Padang Rengas ke dan mengadakan satu kajian feasibility study Lubok Merbau yang telah tergendala pem- di dalam kawasan saya untuk mengadakan bangunannya 3-4 tahun yang lalu tidak dapat sebuah jambatan bagi menyambung dua dilaksanakan—daripada cuma 7 batu, 3 batu sahaja ketinggalan lagi. Bila perkara ini di- pekan yang ada di situ, iaitu di pekan bangkitkan, pihak Daerah mengatakan jalan Gerisik dan Panchor. Kedua-dua pekan ini kecil ini telah diserahkan kepada pihak adalah merupakan pekan yang sudah lama Federal. Yang menjadi satu masalah jalan- wujud tetapi sehingga satu jambatan diada- jalan kecil yang menyambungkan jalan JKR kan pengguna-pengguna jalanraya terpaksa yang tidak siap ini telah dibina oleh pihak melalui jalan tidak kurang daripada 30 batu Pejabat Daerah. sebelum dapat sampai di antara kedua pekan ini. Saya telah mendapat kesimpulan bahawa kebanyakan projek-projek yang diserahkan Tuan Pengerusi: Baik, Yang Berhormat, kepada JKR ini tidak dapat dilaksanakan masa sudah cukup. oleh kerana daerah Kuala Kangsar dan Ulu 3715 6 DISEMBER 1978 3716

Perak yang mengandungi 4 kawasan Parli- Satu perkara lagi, Tuan Pengerusi, ber- men, iaitu Sungai Siput, Kuala Kangsar, hubung dengan ini saya suka hendak menye- Padang Rengas dan Gerik, cuma mempunyai but iaitu Lebuhraya Timur-Barat sebagai- seorang Jurutera Kerja Kanan yang meng- mana yang telah saya kemukakan di dalam awasi dan melaksanakan semua kerja-kerja pertanyaan mulut beberapa hari yang lalu, JKR daerah ini. Bagi daerah Ulu Perak berhubung dengan nasib 300 membawa 500 yang terletak di dalam kawasan ini cuma orang pekerja-pekerja yang sedang bekerja ada seorang Jurutera Kerja sahaja. Saya di Lebuhraya Timur-Barat ini. Sebagaimana berharap kepada pihak JKR dapat menam- yang telah diberitahu oleh Yang Berhormat bahkan lagi pegawai-pegawai dan kaki- Menteri Kerjaraya dan Kemudahan-kemuda- tangan JKR bagi daerah ini, terutama sekali han Awam, kemungkinan Lebuhraya ini menambahkan seorang Jurutera Kerja Kanan akan dapat dilaksanakan di dalam tahun bagi Ulu Perak yang bertempat di Gerik bagi 1980. Saya berharap nasib pekerja-pekerja mengawasi kerja-kerja JKR di daerah Ulu ini dapat ditentukan supaya mereka itu Perak supaya tidak payahlah lagi menunggu tidak diberhentikan begitu sahaja; saya keputusan atau perlaksanaan daripada Juru harap mereka ini dapat ditempatkan di tera Kerja Kanan dari Kuala Kangsar. Saya mana-mana projek yang sesuai tidaklah berharap bagi melaksanakan banyak projek- mereka menjadi penganggur yang menjadi projek JKR yang tidak dapat dilaksanakan beban kepada negara kita. di daerah kecil Lenggong, pihak JKR dapat menghantar segera seorang Juruteknik di Tuan Pengerusi, dengan ini saya menyo- kawasan ini kerana beberapa lama kawasan kong peruntukan bagi Kementerian ini. ini telah tidak ada seorang Juruteknik, hanya dipangku oleh penolongnya sahaja. Tuan Pengerusi: Saya jemput Ahli Yang Berhormat dari Kuala Lumpur Bandar. Tuan Pengerusi, perkara yang kedua saya hendak sebut ialah di bawah Maksud B. 65, 5.20 ptg. Butiran 2800—Penyelenggaraan dan Pem- baikan, Aktiviti (2) dan (3), muka surat 496. Tuan Lee Lam Thye (Kuala Lumpur Buat masa ini daerah Ulu Perak telah men- Bandar): Tuan Pengerusi, yang pertama, jadi satu daerah yang sangat penting, ter saya ingin merujuk kepada Maksud P. 65, utama sekali dari segi keselamatan sempadan muka surat 504, Butiran 91—Rancangan dan juga pembangunan projek-projek rak- Bekalan Air Baharu Kuala Lumpur. saksa, umpamanya projek Lebuhraya Timur- Barat, Empangan Temenggor dan sebagai- Tuan Pengerusi, semasa mengemukakan nya. Satu hal yang menimbulkan kerumitan Anggaran Belanjawan untuk Kementerian ialah masalah perhubungan di antara Lebuh Kerjaraya dan Kemudahan-kemudahan raya Ipoh-Pulau Pinang yang menyambung Awam, Yang Berhormat Timbalan Menteri Lebuhraya Timur-Barat ialah sebatang telah menyatakan bahawa Kementeriannya jalanraya Kuala Kangsar-Gerik. Jalanraya ada melaksanakan program bekalan air bagi ini saya tidak tahu samada dalam pentad- memenuhi keperluan air yang semakin me- biran Pusat atau Negeri, oleh kerana banyak ningkat di kawasan bandar dan juga luar kenderaan tentera, kenderaan-kenderaan bandar. Beliau juga telah menyatakan besar yang digunakan, terutama sekali bahawa Kementeriannya ada meneruskan kenderaan-kenderaan berat, oleh sebab usaha-usaha penyelidikan untuk membekal- kawasan Ulu Perak ialah kawasan pem- kan air yang bersih kepada pengguna-peng- balakan, jalanraya ini tidak sesuai lagi dengan guna yang semakin ramai. pembangunan hari ini. Oleh itu saya ber harap benar kepada pihak Kementerian ini Tuan Pengerusi, memandangkan bahawa supaya dapat membaiki dan membesarkan lebih dari $100 juta diperlukan untuk me lagi jalan Kuala Kangsar-Ulu Perak ini laksanakan projek-projek bekalan air di dengan seberapa segera bagi kemudahan- kawasan bandar dan di kawasan luar bandar kemudahan, terutama sekali kerana jalan di negara kita, saya berharap bahawa Ke ini juga digunakan sebagai jalan daripada daerah Thai Selatan ke negara kita ini. Saya menterian yang berkenaan akan mengambil rasa sudah sampai masanya jalan ini dibaiki setiap langkah untuk menentukan bahawa dengan seberapa segera. kesemua projek-projek bekalan air ini dapat 3717 6 DISEMBER 1978 3718 dilaksanakan dengan cepat dan licin. Apa ubah rancangan-rancangan mereka untuk yang lebih mustahak ialah Kerajaan patut menubuhkan projek-projek usahasama (joint merancang dengan lebih sistematik dan ber- venture) di kawasan Lembah Kelang oleh kesan ke arah masa hadapan mengenai kerana masaalah bekalan air. Saya berpen- bekalan air supaya masalah-masalah yang dapat bahawa perkara ini amat serius dan kita mengalami baru-baru ini berkaitan Kementerian yang berkenaan patut meman- dengan caturan air tidak akan timbul. Ini dang berat masalah ini oleh kerana sekiranya bermaksud bahawa negara dan penduduk- pelabur-pelabur dan pengusaha-pengusaha penduduk memerlukan satu dasar air negara industri memutuskan memindah rancangan (national water policy). Kita patut sedia rancangan industri mereka ini, tentu ini akan merancang ke arah tahun 2000 dan bukan menjejaskan rancangan perindustrian negara untuk masa lima tahun sahaja. kita dan khasnya usaha-usaha kita untuk menarik lebih ramai pelabur-pelabur asing Atas perkara bekalan air ini, saya hendak untuk melabur di kawasan Lembah Kelang menarik perhatian Yang Berhormat Tim- itu. balan Menteri khasnya kepada kawasan Lembah Kelang. Sejak tahun lepas dan se- Tuan Pengerusi, masalah pokok yang di- hingga hari ini, penduduk-penduduk dan alami oleh kita ialah setakat ini Kerajaan industri-industri di kawasan Lembah Kelang belum ada satu dasar air negara (nationl termasuk Kuala Lumpur dan Petaling Jaya water policy) atau satu dasar berjangka menghadapi kesukaran dengan berlakunya panjang, satu dasar yang membolehkan kekurangan air dan ini diikuti dengan catuan negara untuk memenuhi keperluan air untuk air. Nampaknya kita seolah-olah bergantung kegunaan penduduk-penduduk dan industri- kepada alam semula jadi. Tanpa air hujan industri sehingga tahun 2000, khasnya di catuan akan dikenakan. Walaupun Kemen- kawasan Lembah Kelang. Nampaknya meng- terian yang berkenaan telah melaksanakan ikut projek-projek bekalan air yang dijalan- beberapa projek-projek air di Kuala Lumpur, kan sekarang kita hanya dapat merancang tetapi nampaknya dengan siapnya projek- sehingga tahun 1983, tetapi selepas itu apa projek itu bekalan air dapat menampung yang akan berlaku tidak ada sesiapa yang keperluan sehingga tahun 1983 dan masih mengetahuinya. Oleh hal yang demikian. belum dapat dipastikan samada rakyat dan saya hendak menegaskan di sini bahawa satu penduduk-penduduk di Kuala Lumpur dan dasar air negara diperlukan dan digunakan Petaling Jaya dan juga dalam kawasan sebagai asas untuk perancangan jangka Lembah Kelang akan tidak lagi mengalami panjang. masalah kekurangan air. Adalah tidak dapat dinafikan bahawa langkah-langkah lepas dan Di samping ini, saya rasa masa telah perancangan yang lepas untuk mengatasi ke sampai bagi Kerajaan menubuhkan satu kurangan air telah terbukti tidak mampu badan petugas untuk mencari sumber-sumber menampung keperluan itu. air yang lain termasuk air di bawah tanah ataupun memproses kembali air yang telah Memandangkan bahawa keperluan air di digunakan dan air lombong-lombong bijih. Kuala Lumpur, Petaling Jaya dan sekitar Lembah Kelang sedang meningkat dengan Satu perkara yang akhir yang saya ingin kadar 10% setahun dan dijangka akan me menyentuh, ialah mengenai Butiran 4—Mem- ningkat dua kali ganda dalam tempoh 10 perbaiki Iain-lain Jalan Persekutuan dan tahun yang akan datang kerana penambahan Jambatan-jambatan muka surat 499. Atas aktiviti-aktiviti kemanusiaan dan perindus- perkara ini saya ingin mengucapkan tahniah trian di Lembah Kelang itu, oleh itu besar kepada semua kakitangan JKR yang telah kemungkinan sumber air sekarang akan menjayakan pembinaan Lebuhraya Kuala kehabisan sebelum tahun 1983 melainkan Lumpur-Seremban untuk kegunaan orang langkah-langkah baru akan diambil untuk ramai. mengatasinya. Di sini ada satu perkara yang saya ingin Tuan Pengerusi, apa yang lebih merun- menyentuh dan itu ialah saya suka men- singkan ialah baru-baru ini terdapat laporan cadangkan bahawa satu jejambat perlu di- dalam suratkhabar tempatan bahawa pe bina melintas Lebuhraya Kuala Lumpur- labur-pelabur asing mungkin dipaksa meng- Seremban di Salak South New Village demi 3719 6 DISEMBER 1978 3720 keselamatan penduduk-penduduk. khasnya punyai jalanraya sepanjang 2,850 batu. Jika murid-murid sekolah, di situ yang hendak dibandingkan dengan panjang jalanraya melintas lebuhraya itu pada tiap-tiap hari dengan negeri-negeri lain, mengikut luas untuk pergi ke sekolah atau pergi kerja. Ini negeri Sabah, angka yang disebutkan itu saya rasa amat perlu oleh kerana sejak adalah terlalu kecil. Rakyat di Sabah yang lebuhraya itu siap dibina untuk kegunaan, tinggal terpencil hidup dalam serba kekura- beberapa kemalangan yang serius yang ngan disebabkan sistem perhubungan yang mengakibatkan kematian telah berlaku di kurang baik; di setengah-setengah kawasan, situ. Oleh hal yang demikian, saya berharap mereka tinggal dalam dunia yang sempit syor saya dapat ditimbang oleh pihak yang sehingga menyebabkan mereka tidak tahu berkenaan. apa yang berlaku di sebalik bukit tempat mereka tinggal. Tuan Pengerusi: Saya jemput Ahli Yang Berhormat dari Kinabatangan. Saya mewakili kawasan yang terbesar di negeri Sabah yang melingkungi kawasan dari Laut Sulu di Selatan Filipina sehingga ke 5.27 ptg. pendalaman hampir sempadan Kalimantan, Indonesia iaitu seluas hampir 1/3 negeri Tuan Abdul Ghani bin Misbah (Kina Sabah, juga sepertimana Ahli-ahli Yang batangan): Tuan Pengerusi, saya bangun Berhormat maklum, Sabah luasnya pula untuk menyokong usul yang dibahaskan oleh hampir sama dengan Semenanjung Malaysia. Dewan yang mulia ini. Jadi jika rakan saya dari Panti tadi menye- but dalam kawasannya boleh ditadbirkan Saya ingin merakamkan penghargaan ke- oleh seorang Perdana Menteri, barangkali pada Kementerian berkenaan bagi perlak- dalam kawasan saya 4 orang pun boleh. Di sanaan pembangunan jalanraya yang amat sana tidak terdapat sebatang jalanraya yang cemerlang di negara ini. Adalah wajar sekali boleh dilalui setiap masa oleh kenderaan, bagi Kerajaan Barisan Nasional untuk me- hanya dengan menggunakan perahu di nitikberatkan pembangunan perhubungan sungai atau menggunakan helikopter. Per- yang baik. Jalanraya yang baik memang me- khidmatan kesihatan penduduk-penduduk mainkan peranan yang penting dalam pem cuma dilawati oleh perkhidmatan doktor bangunan, sosio ekonomi negara kita. Tanpa udara yang dikendalikan oleh Yayasan rangkaian lebuhraya yang teratur, pem Sabah. Nafkah hidup penduduk kampung bangunan ekonomi akan terganggu dan me- lambatkan usaha-usaha ekonomi, pembangu adalah bergantung kepada bercucuk tanam, nan tanah dan sebagainya. malah banyak lagi sumber tanah yang subur yang dapat dimajukan sebagai kawasan per- Tidak dapat dinafikan iaitu di Sabah ada tanian bagi faedah penduduk-penduduk di lah ketinggalan jauh di belakang oleh Iain- situ. Walau bagaimanapun, sebelum kita lain negeri dalam perhubungan jalanraya boleh memajukan tanah-tanah itu, kita tentu terutamanya di kawasan luar bandar. Sekali- memerlukan pembinaan jalanraya. Ini ber- pun usaha-usaha secara besar-besaran telah erti kita memerlukan banyak peruntukan dijalankan oleh Kerajaan Negeri dan Per- untuk progrem pembangunan jalanraya di sekutuan untuk memesatkan lagi tempoh Sabah. Peruntukan yang dibekalkan untuk program pembangunan jalanraya di Sabah, pembangunan jalanraya luar bandar di tetapi masih banyak lagi yang patut dijalan Sabah adalah tidak mencukupi untuk meme- kan. nuhi permintaan penduduk dan memenuhi aspirasi mereka yang telah menaruh penuh Sepanjang 190 batu jalanraya menelan kepercayaan kepada Kerajaan Barisan belanja $38 juta telah siap dibina sejak dua Nasional. tahun yang lalu. Dalam Rancangan Malaysia Ketiga, Sabah telah membelanjakan sejumlah Sebagaimana saya katakan tadi rakyat di $109.7 juta untuk pembinaan sepanjang 240 kebanyakan kawasan di Sabah hanya boleh batu jalanraya baru. Di samping itu Kera berjalan melalui sungai atau dengan menaiki jaan juga akan membelanjakan sebanyak helikopter. Memang tidak mampu untuk $238 juta untuk tiga projek besar lebuhraya menggunakan penerbangan udara. Pengang- yang kini sedang dalam pembinaan. Pada kutan melalui sungai adalah lambat ter- penghujung tahun 1980, Sabah akan mem- utama dalam masa-masa kecemasan. Saya 3721 6 DISEMBER 1978 3722 menyedari satu kejadian di mana seorang telah dibina oleh Jabatan Kerjaraya terlam pesakit mungkin boleh diselamatkan jika pau lambat sangat, jadi jalan-jalan di tempat terdapat sistem perhubungan yang baik di saya kalau kereta itu baru sedikit, barangkali Sabah. Adalah sukar untuk membawa sese- mereka itu tidak berapa suka sangat hendak orang pesakit ke hospital kerana jalanraya pergi ke sana kerana jalannya terlampau yang tidak baik atau langsung tidak mem- buruk dan tambahan pula di kawasan saya punyai kemudahan jalanraya di mana di Rantau Panjang ialah satu kawasan mereka boleh mendapat rawatan perubatan sempadan untuk kakitangan keselamatan yang diperlukan. menjalankan tugasnya di kawasan itu ter- sangat sukar, kerana memandangkan jalan Tuan Pengerusi, kita ingin membawa per- nya terlampau buruk. Dari itu saya berharap ubahan di luar bandar dalam masa yang kepada Menteri Kerjaraya supaya meng- sesingkatnya supaya keadaan sosio-ekonomi awasi di atas kakitangan atau buruh-buruh mereka boleh ditinggikan. Mereka juga yang bekerja, biarlah memberi puas hati. ingin menikmati hasil pembangunan moden. Mereka juga ingin penghidupan yang baik Dan begitu juga bekalan air dalam kawa daripada hidup sebagai pemburu ataupun san saya perbekalan air di luar bandar telah petani yang berpindah-randah. Untuk meme- dibuat dalam Rancangan Malaysia Kedua nuhi permintaan mereka itu, kita hendaklah lagi, sehingga hari ini belum pun siap per mengambil tindakan yang wajar supaya ke- bekalan air di kawasan saya. hidupan mereka yang kurang baik dapat kita perbaiki. Atas sebab inilah saya merayu Dari itu saya berharap kepada Menteri kepada Kerajaan Persekutuan supaya me- yang berkenaan patut menghalusi supaya nambah peruntukan untuk progrem pem bekalan air di kawasan saya itu dapat di- bangunan jalanraya luarbandar di Sabah. sempurnakan dengan secepat mungkin. Penduduk luarbandar di negeri itu akan ber- syukur jika peruntukan tambahan dibuat 537 ptg. untuk memenuhi maksud itu. Tuan Bujang bin Haji Ulis: Tuan (Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Pengerusi, saya menyentuh Maksud P. 65, Mesyuarat) muka surat 501, Butiran 43—Jalan-jalan Pembangunan. Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat dari Rantau Panjang, selepas itu Ahli Yang Sekalipun saya sedar bahawa pihak Kera Berhormat dari Simunjan. Kemudian saya jaan Negeri adalah bertanggungjawab untuk minta Yang Berhormat Timbalan Menteri menyelenggarakan pembangunan jalanraya menjawab. tetapi oleh kerana pihak Kerajaan Pusat adalah juga bertanggungjawab untuk memberikan peruntukan kepada Kerajaan Negeri 5.34 ptg. untuk pembinaan jalanraya, maka saya rasa Tuan Ibrahim bin Muhammad (Rantau saya ingin menyentuh perkara ini. Panjang): Tuan Pengerusi, saya suka juga Sebagaimana juga negeri Sabah, negeri mengambil bahagian dalam perbahasan mengenai B. 65, Butiran 1100, Aktiviti 2— Sarawak adalah sebuah negeri yang paling Jalan-jalanraya. Jalanraya di kawasan saya besar di Malaysia yang hampir sebesar iaitu di Rantau Panjang sangatlah men- seluruh Semenanjung Malaysia. Jadi tidak dukacitakan, kerana buruh-buruh Jabatan hairanlah kalau tindakan yang serius harus Kerjaraya di kawasan saya terlampau lambat diambil terhadap negeri Sarawak untuk membuat kerja, kerana selalu kawasan saya memperuntukkan wang yang cukup untuk di Rantau Panjang ialah satu kawasan yang membangunkan jalan-jalanraya di kawasan dilalui oleh pelancung-pelancung daripada Thailand dan juga daripada Kuala Lumpur. luarbandar. Kita dapati sekarang bahawa jalanraya Di kawasan saya juga adalah satu kawasan yang paling disukai dan didatangi oleh trunk road yang besar di Sarawak belum segala pelancung di kawasan itu, tetapi lagi siap dari Kuching sehingga ke Miri dan kerana memandangkan jalan-jalan yang kita harap pembinaannya dengan peruntukan 3723 6 DISEMBER 1978 3724 yang memuaskan dari pihak Kerajaan Pusat ini susah hendak dihantar ke kawasan akan dapat disiapkan dalam masa yang bandar di mana terdapat pembeli-pembeli- singkat. Di samping itu kawasan-kawasan nya dan sebagaimana telah saya dedah dan luar bandar yang kini belum lagi mempunyai pernah saya dedahkan di Dewan ini jalanraya. Penduduk-penduduknya terpaksa beberapa kali orang dari kampung itu me- pergi ke sana kemari melalui sungai dan laporkan kepada saya dan kepada pihak satu contoh ialah di kawasan saya ada dua yang bertanggungjawab bahawa hasil yang cara pergi ke Kuching. Pertama, ialah dihasilkan oleh mereka tidak ada pembeli- dengan menggunakan ekspres melalui laut. nya. Ini saya rasa di antara masalah-masalah Kedua, dengan menggunakan river ekspres yang dihadapi dari segi jalanraya di Sarawak melalui ulu. Jadi sekarang oleh kerana dan sebagaimana kita sedari bahawa musim landas, ekspres yang pergi mengguna Sarawak ialah sebuah negeri yang paling kan jalan laut itu terpaksa berhenti dan terbesar di Malaysia ini, saya harap tumpuan paksalah orang yang ingin pergi ke Kuching dan pandangan yang serius harus diambil mengubah jalannya, menggunakan jalan terhadap negeri itu. darat—ekspres sungai. Jadi yang memiliki ekspres ini telah mengenakan tambang yang Tuan Pengerusi: Yang Berhormat Tim- tinggi di masa landas ini. Ini adalah satu balan Menteri, sila menjawab. daripada masalah yang dihadapi oleh penduduk-penduduk luarbandar yang tinggal terpencil tanpa dihubungi oleh jalan-jalan- 5.42 ptg. raya ke kawasan-kawasan bandar. Dr Nik Hussein bin Abdul Rahman: Tuan Tuan Pengerusi, masalah yang timbul Pengerusi, saya mengucapkan terima kasih akibat dari ini di samping apa yang telah kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang ber- saya katakan tadi ialah dari segi pelajaran peluang menunjukkan minat atas kerja-kerja di bandar Simunjan, sebuah sekolah mene- dan tanggungjawab Kementerian saya ngah yang tiga batu jauhnya. Permulaan dengan membuat teguran-teguran dan mem- jalanraya dibuat ialah tahun 1978 (peng- beri nasihat-nasihat supaya perkhidmatan hujung tahun 1977) tetapi setakat ini belum lagi siap. Saya rasa langkah haruslah di- Kementerian ini dapat diperbaiki lagi. Bagi ambil untuk mengarahkan pekerja-pekerja- pihak kakitangan Kementerian Kerjaraya nya supaya menjalankan tugas dengan lebih dan Kemudahan-kemudahan Awam, saya cekap dan cepat lagi. mengucapkan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah menyuarakan Saya pun merasa sedih, Tuan Pengerusi, pujian-pujian dan tahniah kepada kaki kerana semenjak tahun 1963 bilamana sekolah menengah di kawasan itu dibuka tangan Jabatan Kerjaraya yang telah mem hingga masa ini budak-budak yang pergi ke buat kerja mereka dengan sempurnanya. sekolah terpaksa mengatasi beberapa masa lah, terpaksa turun awal ke sekolah, kerana Oleh kerana ketiadaan masa, saya tidak terpaksa berjalan kaki, sebab jalanraya yang berhajat untuk membuat jawapan satu menuju ke sekolah itu tidaklah begitu me persatu dengan secara detail. Pada umumnya muaskan dalam bahasa Inggerisnya: muddy, adalah hasrat Kerajaan untuk memberi slippery so it is not possible segala kesenangan dan kelazatan hidup kepada semua golongan rakyat lebih-lebih lagi rakyat di luar bandar dengan mengada- Tuan Pengerusi: Tidak perlu itu, tidak kan kemudahan-kemudahan infrastruktur mustahak. bagi mencapai matalamat Dasar Ekonomi Baru. Rancangan Malaysia Ketiga telah Tuan Bujang bin Haji Ulis: Dari segi melipatgandakan tanggungjawab Jabatan pertanian, banyak kawasan-kawasan di mana Kerja Raya pada peringkat boleh dikatakan aktiviti pertanian dijalankan dan di mana melebihi capacity ataupun keupayaan yang kawasan-kawasan tanah dibuka tanpa diada padanya. Oleh sebab itu, adalah timbul hubungkan dengan jalanraya di kawasan- keadaan kelambatan dan kekurangan-ke- kawasan bandar di mana hasil-hasil pertanian kurangan dalam serba serbi. Dan kami mereka itu boleh dijual. Apa yang menjadi berharap Ahli-ahli Yang Berhormat bersabar masalah ialah hasil-hasil dari petani-petani dan bersimpati dengan Kementerian ini. 3725 6 DISEMBER 1978 3726

Untuk mengatasi kesulitan dan kelam- borong-pemborong bumiputra sejak tahun batan, Kementerian ini terpaksalah meng 1972 lagi di mana kami telah mengadakan ambil dua langkah yang segera, iaitu satu satu yunit khas untuk menjaga, mengawasi memberi lebih lagi banyak kerja-kerja dan memberi bimbingan kepada pemborong- kepada pemborong-pemborong swasta tetapi pemborong bumiputra. mereka pun tidak begitu berkeupayaan juga. Oleh sebab itu pemborong-pemborong luar Dalam segi perunding luar negeri, ke- negeri terpaksalah dilibatkan sama dalam banyakan perunding-perunding yang telah di- menjalankan projek-projek ini. jemput daripada luar negeri telah memberi kerjasama dan khidmat yang baik kepada Langkah kedua, ialah menambahkan lebih Kementerian saya. Soal yang berlaku di ramai lagi kakitangan Jabatan Kerjaraya. Lumut itu adalah satu perkara yang Jabatan Oleh kerana kakitangan teknik yang ber- Kerjaraya sendiri mengambil sikap perasaan pengalaman amat berkurangan dan juga tidak puas hati dan sedang mengambil jurutera-jurutera yang berpengalaman di langkah-langkah untuk membaikinya. dalam negeri amat berkurangan sekali, maka pihak Kerajaan terpaksalah membuat peng Dalam soal kelambatan untuk mendirikan ambilan sebahagian daripadanya dari luar sekolah-sekolah, ini adalah satu perkara yang negeri. besar mengenai pengambilan tanah. Ahli Yang Berhormat dari Pagoh telah memberi Bagi menjawab soalan-soalan yang ter- satu pengesyoran supaya satu yunit khas tentu, sukalah saya menarik perhatian soalan dalam Kementerian saya diadakan untuk yang telah dibuat oleh Ahli Yang Berhormat pengambilan tanah, tetapi apa yang dijalan- dari Panti, beliau mengatakan sungguhpun kan pada hari ini bahawa pengambilan tanah begitu besar peruntukan yang diminta oleh adalah tanggungjawab Kementerian yang pihak Kementerian saya, tetapi tidak ada berkenaan, kalau sekolah di bawah Ke projek-projek pun di dalam kawasan beliau. menterian Pelajaran sama jugalah dengan Sukalah saya memberitahu Ahli Yang Ber bangunan-bangunan yang lain, Kementerian- hormat bahawa jalan-jalan dalam kawasan- kementerian yang berkenaan sahajalah yang kawasan FELDA yang dikatakan ada 20 ditugaskan untuk mengambil balik tanah. rancangan FELDA telahpun diberi kepada Bagi pihak Jabatan Kerjaraya, pengambilan kontrektor untuk menyiapkan jalanraya- tanah ialah untuk membuat jalan dan tapak, jalanraya, sama jugalah di kawasan jalan air dan sebagainya yang telah dijalankan Pengerang yang mana ada 16 batu belum secara langsung oleh pihak Jabatan Kerja lagi ditarkan, insya Allah sebelum pilihanraya. raya yang akan datang, kerana ini adalah satu perkara yang dapat menentukan sama ada Dalam rangka bentuk jambatan-jambatan kalah atau menangnya Ahli Yang Berhormat pula, kami berkehendakkan kepada pakar- dari Panti itu, insya Allah kalau KEJORA pakar daripada luar negeri dan juga pakar- dapat mengadakan peruntukan, dapatlah di- pakar dalam negeri ditambah lebih lagi jalankan pengetaran di jalan ini secepat supaya reka bentuk itu dapat disesuaikan mungkin. pada masa yang dikehendaki. Pada pendapat saya jambatan-jambatan yang ada pada hari Dalam soal projek air pula, adalah men ini ialah sesuai dengan kedudukan jalan dan jadi dasar Kerajaan ataupun Kementerian juga penggunaan yang ada pada hari ini. saya tiap-tiap bekalan air yang diberi kepada rakyat adalah dengan secara berhati-hati Bagi bekalan air di bandar Muar, oleh dalam segi kebersihan dan kebaikan air itu. kerana kedudukan tanah di bandar ini maka Mungkin malaria yang telah menjadi wabak tekanan air buat hari ini adalah kurang dalam kawasan beliau itu ialah oleh kerana nyamuk, bukannya daripada air, kerana sedikit tetapi satu rangkaian bekalan air yang belum lagi dapat disahkan sama ada air di baharu akan dapat disiapkan pada akhir situ dapat memberi penyakit malaria. tahun 1980. Untuk menjawab soalan Ahli Yang Ber Menarik perhatian kepada soalan yang di hormat dari Pagoh, memanglah menjadi satu buat oleh Ahli Yang Berhormat dari Padang tumpuan yang amat serius diberi oleh Ke Rengas, kedudukan sekolah-sekolah dalam menterian saya terhadap kedudukan pem kawasan Yang Berhormat itu adalah sama 3727 6 DISEMBER 1978 3728 juga sebabnya ialah kerana terlambat meng- dari Kinabatangan dan Simunjan bahawa ambil balik tanah daripada pihak tuan negeri-negeri itu amatlah luas mungkin boleh empunya dan bukannya oleh kerana ke- diadakan Perdana Menteri sendiri, jadi kurangan kakitangan Jabatan Kerja Raya di tidaklah begitu rata rangkaian jalan-jalan kawasan Ahli Yang Berhormat. raya yang sedang dirancang dan dibuat oleh Permohonan daripada Ahli Yang Ber pihak Kementerian saya pada hari ini. hormat untuk mengadakan satu jawatan Jurutera Kanan di Ulu Perak dan sepatutnya Bagi negeri Sabah tumpuan sedang diberi ditempatkan di Gerik bolehlah dikaji dan untuk mengadakan jalanraya trunk road di jika dapat dipersetujui oleh pihak Kera antara satu bandar ke satu bandar dan jaan Negeri, kerana ini adalah tanggung- sesudah siapnya rancangan ini akan dibuat- jawab Kerajaan Negeri, mungkin permohonan kan pula rangkaian jalan-jalan bagi me- Ahli Yang Berhormat itu dapat dilaksanakan. nyambung jalan-jalan ini. Keadaannya boleh Tentang jalanraya Kuala Kangsar/Gerik, dikatakan sama jugalah di negeri Sarawak. kebetulannya saya sendiri telahpun melalui jalan ini pada bulan lepas dan pada pen- Bagi menjawab komen yang telah dibuat dapat saya jalan ini tidaklah begitu buruk oleh Ahli Yang Berhormat dari Rantau memandangkan jalan-jalanraya di seluruh Panjang, kerja yang sedang dibuat di jalan negara masih lagi dalam pembaikan dan raya Rantau Panjang itu adalah mengikut adalah dalam rancangan pihak Kerajaan jadual dan kalau nampak terlambat, juga untuk membaiki jalanraya Kuala barangkali kerana susah hendak dilaksana Kangsar/Gerik ini. kan jalanraya ini kerana terlampau banyak Bagi menarik perhatian ataupun men- lalulintas untuk pergi ke Sungai Golok, jawab soalan Ahli Yang Berhormat dari walau bagaimanapun masih lagi dalam jadual Kuala Lumpur Bandar, sukalah saya yang disediakan. menarik perhatian beliau kepada jawapan saya dalam satu soalan yang dibuat ber- Mengenai bekalan air bagi kawasan Ahli kaitan dengan bekalan air di Lembah Kelang Yang Berhormat itu ianya sedang dirancang ini yang pertamanya pengesyoran untuk dan akan dilaksanakan. mengadakan kajian ataupun National Study Water Resources, sukalah saya memberi tahu Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan Ahli Yang Berhormat sekali lagi iaitu kajian disetujukan. ini sudah pun dijalankan dan mungkin pada akhir tahun 1979 akan siap dan sesudah siap- Wang sebanyak $116,953,200 untuk nya kajian ini maka dasar air negara dapat Maksud B. 65 diperintahkan jadi sebahagian dirumuskan. daripada Jadual; dan wang sebanyak $442,630,322 untuk Maksud P. 65 disetuju Juga tentang kajian yang patut dibuat kan jadi sebahagian daripada Anggaran supaya bekalan air di Kuala Lumpur ini Pembangunan, 1979. mencukupi selepas daripada tahun 1984. Juga saya suka menarik perhatian Ahli Yang Tuan Pengerusi: Sekarang majlis ini akan Berhormat pada jawapan saya pada soalan menimbangkan Anggaran Perbelanjaan bagi yang dibuat tempoh hari, iaitu satu Kementerian Kemajuan Tanah dan Ke- consultant telahpun dilantik untuk membuat majuan Wilayah bagi Maksud B. 66 dan kajian bagi mencari punca bekalan air untuk memuaskan kehendak rakyat lepas daripada Maksud P. 66. tahun 1984. Saya jemput Yang Berhormat Timbalan Menteri mengemukakan Anggaran Per Tuan Pengerusi, memanglah menjadi belanjaan bagi Kementeriannya. hasrat pihak Kerajaan untuk memberi kemudahan-kemudahan yang sama kepada Maksud B. 66 {Jadual)— rakyat di Sarawak dan Sabah tetapi oleh kerana negeri-negeri ini seperti yang telah Maksud P. 66 {Anggaran Pembangunan, dikatakan oleh Ahli-ahli Yang Berhormat 1979)— 3729 6 DISEMBER 1978 3730

5.58 ptg. percepatkan proses pengambilan balik tanah supaya matlamat Rancangan Malaysia Timbalan Menteri Kemajuan Tanah dan Ketiga dapat dicapai dalam jangka masa Kemajuan Wilayah (Tuan Sanusi bin Junid): yang dijadualkan. Adalah juga dicadangkan Tuan Pengerusi, saya mohon izin mem- tiap-tiap Jabatan Ukur Negeri di Semenan bentangkan Anggaran Belanjawan bagi jung dilengkapkan dengan alat-alat "New tahun 1979 untuk Kementerian Kemajuan Generation Desk Top Computers" dan Tanah dan Kemajuan Wilayah yang ber- "Plotters" untuk menyelesaikan tunggakan jumlah $528,323,059 di bawah Maksud: kerja ukur selama ini. Lain-lain langkah B. 66 $ 32,065,800 yang diambil adalah menambah pegawai dan kakitangan profesyenal dan teknikal dan P. 66 $496,257,259 menubuhkan sebuah Sekolah Latihan Jabatan Ukur. dijadikan sebahagian daripada Jadual Rang Undang-undang. Anggaran Belanja Pembangunan Anggaran Belanjawan ini boleh dibagikan Sekarang saya ingin membentangkan pula kepada dua bahagian yang besar iaitu Anggaran Perbelanjaan Pembangunan di bawah Maksud P. 66 yang berjumlah se Anggaran Belanjawan Mengurus dan banyak $496,257,259. Peruntukan sebanyak Anggaran Belanjawan Pembangunan. $496,257,259 akan dibelanjakan mengikut Pecahan-kepala seperti berikut: Anggaran Belanja Mengurus (i) Pentadbiran Am (Ibu Pecahan-kepala 1—Lembaga Kemajuan Pejabat) $ 1,473,452 Tanah Persekutuan (ii) Jabatan Ukur Semenan- Sejumlah $236,469,250 adalah diperlukan jung Malaysia $26,813,248 di bawah Pecahan-kepala ini untuk tahun (iii) Jabatan Ketua Pengarah 1979. Dari jumlah ini $126,189,872 adalah Tanah dan Galian Per pemberian secara langsung, manakala sekutuan $ 3,779,100 $110,279,378 sebagai pinjaman. Daripada peruntukan secara langsung $91,606,010 akan $32,065,800 digunakan untuk Belanja Mengurus dan sebanyak $10,385,132 akan digunakan untuk membiayai pembinaan jalan-jalan $22,065,730 Suka saya menyatakan di sini bahawa untuk projek bekalan air dan sebanyak jumlah peruntukan sebanyak $32,065,800 $2,133,000 pula untuk peruntukan kemu- yang dikehendaki bagi belanjawan mengurus dahan Sosial. tahun 1979 adalah melebihi sebanyak Di bawah Pecahan-kepala 5—Lembaga $2,002,700 jika dibandingkan dengan per Pemulihan dan Penyatuan Tanah Negara untukan bagi belanjawan mengurus bagi (FELCRA) tahun 1978. Ini adalah disebabkan oleh tambahan beberapa jawatan yang diwujud- Peruntukan yang diperlukan di bawah kan untuk tahun 1979, kenaikan kadar baru Pecahan-kepala ini adalah sebanyak bagi elaun-elaun perjalanan dan peng- $20,632,000 untuk tahun 1979. Dari jumlah angkutan dan kenaikkan barang-barang di ini, $4,487,000 adalah dibayar secara pasaran dunia. langsung manakala $16,145,000 sebagai pinjaman. Sejak ditubuhkan sehingga se Sebahagian daripada peruntukan Ran karang FELCRA telah membuka seluas cangan Malaysia Ketiga ini adalah untuk 113,879 ekar tanah di seluruh Semenanjung membiayai 25 Yunit Khas Bergerak yang Malaysia. mempunyai 275 orang pegawai dan kakitangan di seluruh Semenanjung Malaysia Di dalam Rancangan Malaysia Ketiga, bagi maksud tugas pengambilan tanah untuk FELCRA akan membuka 65,000 ekar tanah projek-projek Kerajaan Persekutuan dan dengan kadar 13,000 ekar setahun. FELCRA Negeri. Yunit-yunit Khas ini baru ditubuh- juga telah memulakan sistem saham untuk kan di bawah Jabatan Ketua Pengarah Rancangan Tanah Pinggir dan Rancangan Tanah dan Galian Persekutuan untuk mem- Tanah Belia. 3731 6 DISEMBER 1978 3732

Sejak tahun 1977 FELCRA telah berusaha Di bawah Pecahan-kepala 12—Lembaga untuk melaksanakan pembangunan Kampung Kemajuan Trengganu Tengah (KETENGAH) Secara In Situ melalui projek perintis di mana penyusunan semula kampung tradi- Peruntukan sebanyak $39,767,950 adalah sional diselenggarakan dengan cara diperlukan bagi menjayakan projek-projek di sistematik. Lembaga Kemajuan Trengganu Tengah dalam tahun 1979. Dari jumlah ini Pada tahun 1979, kedua-dua Maksud 5 $16,905,160 adalah pemberian secara dan 7 di bawah FELCRA telah disatukan. langsung manakala $22,862,790 sebagai pin jaman. Di bawah Pecahan-kepala 10—Lembaga Kemajuan Pahang Tenggara (DARA) Di bawah Pecahan-kepala 13—Lembaga Ke majuan Kelantan Selatan (KESEDA) Di bawah Pecahan-kepala ini peruntukan sebanyak $106,648,578 adalah dikehendaki Peruntukan sebanyak $917,280 yang di bagi tahun 1979. Daripada jumlah ini kehendaki di bawah Pecahan-kepala ini $78,693,411 adalah diberi secara langsung, untuk tahun 1979 adalah lebih sebanyak manakala $27,955,167 ialah sebagai $78,880 jika dibandingkan dengan per pinjaman. Daripada peruntukan secara untukan untuk tahun 1978. Kelebihan ini langsung $9,427,000 akan diuntukkan kepada adalah disebabkan oleh kenaikan kadar Belanja Mengurus, $35,340,411 akan diguna elaun, harga barang-barang di Pasaran Dunia kan untuk Kemudahan-kemudahan dalam dan pengujudan beberapa jawatan baru di membangunkan Bandar-bandar Baru, Lembaga ini bagi tahun 1979. $28,926,000 untuk Pembinaan Jalan-jalan Pada tahun 1979 Lembaga ini akan me dan $5,000,000 bagi Bekalan Letrik. laksanakan berbagai kemudahan-kemudahan Daripada peruntukan pinjaman wang se seperti pembinaan jalan-jalan baru, rumah- banyak $27,955,167, $8,398,433 adalah untuk rumah harga murah, bekalan air, bekalan menampung equity Lembaga di dalam letrik, Bandar-bandar Baru dan Pusat-pusat Syarikat-syarikat Usaha Bersama yang sedia Bandar dalam kawasan Kelantan Selatan ada dan juga untuk penubuhan 2 buah lagi seluas kira-kira 2.6 juta ekar. Perbelanjaan Syarikat Usaha Bersama yang baru. Selain ini tidak termasuk perbelanjaan yang dibuat dari itu, $8,000,000 akan digunakan untuk oleh Kementerian-kementerian lain dalam membina 1,200 buah rumah dan 110 buah kawasan KESEDA. kedai dan gerai bagi bandar-bandar baru Di Bawah Pecahan-kepala 14—Pihak Ber- yang sedang dilaksanakan dan $11,556,734 kuasa Kemajuan Pekebun-pekebun Kecil untuk bekalan air. 521,400 ekar dijangka Perusahaan Getah (R1SDA). selesai dimajukan oleh DARA sebelum ber- akhir tempoh Rancangan Malaysia Ketiga. RISDA telah diperuntukkan sebanyak $37,000,000 untuk tahun 1979 bagi mem- Di Bawah Pecahan-kepala 11—Lembaga biayai rancangan Tanam Semula dan Tanam Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA) Baru $21,750,000 dari peruntukan tersebut Di bawah Pecahan-kepala ini sebanyak adalah untuk membiayai Rancangan Tanam $38,098,000 adalah dikehendaki untuk tahun Semula dan Tanam Baru seluas 75,000 ekar, 1979. Daripada jumlah tersebut $22,206,000 $11,000,000 bagi Rancangan Tanam Baru adalah pemberian secara langsung, manakala yang dijalankan dalam tahun 1978 dan baki- $15,892,000 adalah pinjaman. Daripada per nya sebanyak $4,250,000 adalah untuk pem- untukan pemberian secara langsung ini bayaran Rancangan Tanam Semula yang $3,535,000 akan digunakan bagi Belanja juga dijalankan dalam tahun 1978. Mengurus, $4,690,000 untuk kemudahan- Di Bawah Pecahan-kepala 18—Lembaga kemudahan, $13,400,000 akan digunakan Kemajuan Tanah Sarawak bagi pembinaan jalan-jalan dan $581,000 bagi bekalan letrik. Dari peruntukan Peruntukan Pinjaman sebanyak $10,810,281 pinjaman pula $9,492,000 akan digunakan adalah dikehendaki untuk melaksanakan dan bagi mengurus projek-projek dalam bidang meneruskan projek-projek Ladang Empat, pertanian, $1,900,000 untuk rancangan rumah Subis I, II dan III di Miri, Mukah I, II, III murah dan $4,500,000 bagi menguruskan dan IV di Mukah dan Kilang Kelapa SawiU rancangan bekalan air. Mukah. 3733 6 DISEMBER 1978 3734

Di bawah Rancangan Malaysia Ketiga, Peruntukan berjumlah $3,262,831 adalah Lembaga Kemajuan Tanah Sarawak telah dibahagikan kepada Pecahan-pecahan diluluskan pinjaman sebanyak $46,060,141 Kepala seperti berikut: daripada Kerajaan Pusat. Hingga sekarang Pecahan-kepala 25— kira-kira $35,249,860 telah dibelanjakan oleh pihak Lembaga Kemajuan Tanah Sarawak Sebanyak $1,500,000 adalah diperlu bagi mengendali dan mengurus projek- kan bagai melaksanakan dan meneruskan kerja-kerja penentuan Tanda Sem- projeknya. Jumlah yang di pinta iaitu padan Antarabangsa di antara Malaysia/ $10,810,281 merupakan ansuran yang ter- Indonesia di Sarawak dan Sabah. akhir di bawah perjanjian pinjaman di atas. Pecahan-kepala 28— Di bawah Pecahan-kepala 19—Penanaman Semula Getah Sarawak Sejumlah $672,831 adalah diperlukan bagi pembelian dan pemasangan mesin- Progrem ini dikelolakan oleh Jabatan mesin dan alat-alat kelengkapan dalam beberapa bahagian di Jabatan Ukur. Pertanian Sarawak dengan bantuan Kerajaan Persekutuan. Bantuan adalah diberikan se Pecahan-kepala 29— banyak $300.00 bagi satu ekar. Rancangan Jabatan berkenaan dalam tahun 1979 ialah Peruntukan sebanyak $590,000 adalah dikehendaki untuk pembelian 7 yunit menanam semula dan baru seluas 9,900 ekar Electronic Distance Measurer, 70 yunit dengan keperluan kewangan sebanyak Optical Theodolites dan Bands dan $1,260,000. Sebanyak $420,000 juga adalah Tape. diperlukan untuk membiayai projek yang bermula dalam tahun 1977 yang didapati Pecahan-kepala 31— layak menerima bantuan bagi tahun kedua Sebanyak $500,000 adalah diperlukan dan ketiga mengikut sekim masing-masing. bagi melaksanakan dan meneruskan Bagi tanaman yang bermula pada tahun kerja-kerja penentuan Tanda Sempadan 1978, bantuan tahun kedua akan juga di- Antarabangsa di antara Malaysia/Thai tuntut dalam tahun 1979, iaitu sebanyak land. $4,000. Jumlah besar yang diperlukan oleh Di Bawah Pecahan-kepala 41-44 Jabatan Jabatan berkenaan dalam tahun 1979 ialah Tanah dan Ukur Sabah sebanyak $2,080,000. Peruntukan berjumlah $571,079 adalah di Di bawah Pecahan-kepala 23—Penanaman perlukan untuk tahun 1979 dan dibahagikan Semula Getah Sabah kepada Pecahan-pecahan Kepala seperti ber ikut : Lembaga Tabung Getah Sabah telah di- peruntukan sebanyak $10,000 sebagai "token Pecahan-kepala 41— Vote" untuk tahun 1979 bagi membiayai Sejumlah $10,000 adalah diperlukan Rancangan Tanaman Semula dan Baru, yang bagi melaksanakan dan meneruskan berjumlah pada keseluruhannya sebanyak kerja-kerja di Stesyen Sukatan Air 8,000 ekar. Dari jumlah 8,000 ekar, 2,400 Pasang dan pembelian dan penyelenggaraan stesyen-stesyen Sukatan Air ekar bagi tanam semula dengan getah ber- Pasang, Tawau. mutu tinggi, 2,500 ekar bagi tanam semula dengan Iain-lain tanaman, 3,000 ekar bagi Pecahan-kepala 42— tanam baru dan 100 ekar bagi tanaman baru Peruntukan sebanyak $300,000 adalah getah Sekim Biah. dikehendaki untuk tahun 1979 bagi pembelian alat-alat ukur membiayai Di Bawah Pecahan-kepala 25, Pecahan- perbelanjaan perjalanan dan pengang- kepala 28-29 dan 31 Jabatan Ukur Semenan- kutan orang dan juga membiayai per jung Malaysia belanjaan membina tanda-tanda Ukur. 3735 6 DISEMBER 1978 3736

Pecahan-kepala 43— saya rasa dapatlah kaum nelayan kita menambahkan lagi pendapatan mereka dari Peruntukan sebanyak $200,000 adalah keuntungan saham itu. Saya rasa untuk me- dikehendaki untuk tahun 1979 bagi nambahkan mata pencarian mereka dengan pembelian bahan-bahan photograpik cara itu dapatlah kita menukarkan sedikit serta alat-alatnya dan untuk membayar cara hidup kaum nelayan kita yang terbiar sewaan Aircraft bagi kegunaan Aerial sekarang ini yang tidak dapat diberi per- Photograpics. tolongan dari segi apa sahaja pun. Walaupun kita tahu hari ini nelayan telah diberi dengan Pecahan-kepala 44— subsidi dan sebagainya, namun begitu kaum Sejumlah $61,079 adalah dikehendaki nelayan hendak pergi ke laut untuk mencari untuk tahun 1979 bagi pembelian satu ikan dan sebagainya belum tentu lagi mereka contact printer of Aerial Film, satu ini dapat atau tidak untuk mencari rezeki di antoprocesser dan pembinaan sebuah laut yang dalam itu. bilik gelap. Oleh itu, saya berharap dengan sesungguh- Dengan ini saya mohon izin supaya per nya kepada pihak Kementerian yang ber untukan di bawah Maksud Bekalan B. 66 kenaan supaya dapat menimbang memberi- sebanyak $32,065,800 dan Pembangunan kan saham-saham rancangan-rancangan P. 66 sebanyak $496,257,259 dalam Anggaran FELCRA kepada kaum nelayan semoga Belanjawan Persekutuan 1979 bagi Ke mereka dapat sama menikmati rancangan menterian saya berjumlah $528,323,059 di- yang telah dilancarkan oleh Kerajaan di luluskan. bawah rancangan FELCRA khasnya pembukaan tanah pinggir. Tuan Pengerusi: Ahli-ahli Yang Ber- Itu sahajalah, Tuan Pengerusi, saya me- hormat, Maksud Bekalan B. 66 dan maksud nyokong penuh peruntukan Kementerian ini. Pembangunan P. 66 di bawah Kementerian Terima kasih. Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah, sekarang terbuka untuk perbahasan. Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat Ahli Yang Berhormat dari Tumpat. dari Sabak Bernam. Saya akan minta Yang Berhormat Timbalan Menteri menjawab sebelum 7.15 malam. 6.12 ptg. Tengku Noor Asiah bte Tengku Ahmad 6.16 ptg. (Tumpat): Tuan Pengerusi, saya menyentuh B. 66, Butiran 1100 Aktiviti (1) Pentadbiran Tuan Jamaluddin bin Haji Suhaimi (Sabak Am. Bernam): Tuan Pengerusi, saya bangun untuk menyokong peruntukan Kementerian Saya ingin menyentuh sedikit sahaja, Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah mengenai rancangan FELCRA hari ini. dan akan mengambil bahagian bercakap Semenjak tertubuhnya FELDA dan FELCRA sedikit di muka surat 520, Butiran Lembaga banyak telah dinikmati oleh rakyat di negara Kemajuan Tanah Persekutuan berkait kita hari ini dengan mengadakan berbagai- dengan Butiran (4), Rancangan Tanah bagai rancangan di dalam FELDA, dan Jengka. FELCRA namun begitu saya ingin mengesyorkan kepada Menteri yang berkenaan Adalah ramai telah ditemuduga daripada bahawa sekarang ini kita telah dapati iaitu pemohon-pemohon untuk dapat memasuki FELCRA telah mengadakan rancangan Rancangan Kemajuan Tanah Persekutuan ini tanah pinggir yang mana diberi kepada atau FELDA iaitu mereka telahpun di mereka yang berdekatan dengan rancangan temuduga pada 3-4 tahun yang lalu, dan itu sahaja yang dapat memegang saham. banyak yang telah berjaya dan telah dijawab Apa yang saya ingin mengesyorkan ialah mengatakan: supaya saham-saham yang diberi kepada orang-orang yang berdekatan itu dapat juga " . . . . bahawa tuan telah berjaya dalam diberikan kepada kaum nelayan yang ingin temuduga dan akan dapat diterima masuk sama memegang saham itu. Dengan cara itu dalam rancangan FELDA ini". 3737 6 DISEMBER 1978 3738 Tetapi malangnya, Tuan Pengerusi, ramai Barangkali juga pihak FELCRA dan Ke yang saya tahu daripada kawasan saya yang menterian yang berkenaan percaya dengan telah berjaya itu sehingga pada hari ini cara bergerak secara senyap-senyap mereka belum lagi dapat diterima masuk dan boleh- akan lebih mendapat kejayaan. lah dikatakan ramai daripada mereka itu selalu datang menjumpai saya dan wakil- Setelah mengkaji projek in-situ yang di- wakil rakyat yang lain supaya dapat melahirkan daripada suatu seminar yang diada- nolong mereka masuk ke dalam salah sebuah kan di Pulau Pinang, kalau tidak salah saya rancangan yang saya sebutkan tadi. dan setelah mengkaji Kertas Kerja yang telah ditulis oleh dua orang, kalau tidak (Tuan (Timbalan) Yang di-Pertua mem- salah saya seorang daripadanya Dr Elias pengerusikan Jawatankuasa) Umar. Oleh itu saya berharap kepada Kemen Saya berpendapat bahawa ini adalah suatu terian ini dapatlah kiranya menerima semua projek yang patut diterima secara menye- mereka yang telah dijawab "berjaya" itu luruh di seluruh negara kita. Projek ini untuk dapat masuk dalam Rancangan Ke- antara lain bertujuan untuk menyusun majuan Tanah Persekutuan dalam masa yang (restructure) semula kampung-kampung tidak lama lagi. Kalau sekiranya rancangan tradisional terutama kampung-kampung yang tanah itu tidak mencukupi saya syorkan mundur dan bukan sahaja menitikberatkan supaya Kementerian ini berikhtiar menam- soal tanaman getah, kelapa swit dan Iain- bahkan lagi rancangan FELDA itu sekurang- lain tetapi juga mengadakan kemudahan- kurangnya untuk memenuhi bagi mereka kemudahan perumahan, menyusun semula yang telah dijawab "Berjaya" itu. Sekian kemudahan-kemudahan yang ada di dalam sahajalah, saya menyokong peruntukan Ke kampung dan mengadakan kemudahan- menterian ini. kemudahan yang tidak ada, dan menjadikan kampung yang tidak teratur di kawasan pen Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat dalaman kepada satu kampung yang teratur, dari Ulu Trengganu. sesuai dengan kehidupan moden. Oleh yang demikian, seperti yang saya katakan tadi 6.18 ptg. saya ingin mengucapkan tahniah kepada Ke menterian ini kerana foresightedness, kerana Tuan Alias bin Md. Ali (Ulu Trengganu): pandangan jauhnya dan perhatian beratnya Tuan Pengerusi, saya ingin bercakap me- terhadap penduduk-penduduk kampung ngenai P. 66, Butiran 5 muka surat 521. tradisional yang selama ini ketinggalan kalau Saya khusus hendak menyentuh mengenai dibandingkan dengan perkampungan-per- Rancangan Pemuiihan Tanah FELCRA. kampungan baru terutama perkampungan- Saya ingin mengucapkan tahniah kepada perkampungan FELDA yang dibuka yang pihak Kementerian ini khususnya kepada mendapat kemudahan yang jauh lebih besar FELCRA yang telah berjaya mengadakan daripada kemudahan yang terdapat di satu sekim yang dinamakan "In-Situ project" kampung-kampung lama. Pada masa ini yang masih belum diketahui umum mengenai projek seperti ini yang saya katakan tadi detailnya pada masa ini. Tetapi Yang Ber berjalan secara pilot scheme. Saya mendapat hormat Timbalan Menteri tadi telah me tahu ada tiga buah pilot projek seperti ini nyentuh perkara ini dalam ucapannya. yang dijalankan termasuk salah satu dari padanya di negeri saya kalau tidak salah Saya rasa rancangan "In-Situ" ini adalah saya di Kelantan juga ada. suatu rancangan yang amat kelasik yang akan memberi faedah dan natijah yang amat Saya berpendapat bahawa projek pilot ini besar kepada penduduk-penduduk kampung tidak harus tinggal sebagai projek pilot se- tradisional terutama kampung-kampung yang lama-lamanya, jangan lama sangat, seelok- mundur di daerah-daerah pendalaman. eloknya tahun hadapan eloklah kita memikir- Tetapi malang sekali projek In-Situ ini yang kan bagaimana lata boleh menyebarkan sekarang masih dilaksanakan di dalam projek ini keseluruh kawasan di seluruh peringkat pilot project tidak mendapat negara kita, termasuk Sabah dan Sarawak, publicity yang cukup dalam media kita dan yang saya tahu amat memerlukan projek tidak mendapat hebahan yang cukup di seperti ini, dan saya mintalah Yang Ber kalangan orang ramai. hormat Timbalan Menteri yang berkenaan 3739 6 DISEMBER 1978 3740 berundinglah dengan Yang Berhormat menampung seorang isteri walaupun tanah Menteri Kewangan, mintalah duit lebih yang diusahakan itu belum mendatangkan sedikit tahun hadapan supaya sekurang- hasil, barangkali juga dengan adanya isteri- kurangnya kita boleh mulakan satu projek nya di situ dia akan menjadi lebih prodaktif seperti ini di setiap negeri dalam Malaysia ini. dan barangkali juga isterinya itu boleh ikut Dan selepas itu kalau nampak kejayaan yang menolong membantu sisuaminya di ladang lebih besar, kita bolehlah kembangkan dan dengan demikian kita akan dapat mem- projek ini perlahan-lahan pada masa akan bentuk suatu masyarakat belia yang sihat datang. walaupun kita lontarkan di tengah-tengah hutan belantara, tetapi mereka merupakan Menyentuh mengenai FELCRA juga, saya suatu angkatan belia yang gembira dan puas berharap pihak FELCRA tidak menumpu- hati. kan perhatian yang berat kepada getah dan kelapa sawit sahaja tetapi eloklah juga Tuan Pengerusi, mengenai sekim belia ini, menanam buah-buahan supaya kita dapat saya juga nampak bahawa kemajuannya menyelesaikan masalah kekurangan buah- seolah-olah sudah tidak dilanjutkan lagi. buahan dalam negara kita seperti yang kita Saya tidak tahu apakah sebabnya maka kita sedari kita mengimpot terlalu banyak buah- agak perlahankan pembukaan tanah belia buahan baik buah-buahan yang basah mahu- ini, tetapi pada pandangan saya projek- pun buah-buahan kering atau buah-buahan projek tanah belia yang ada sekarang ini dalam tin. Sebenarnya kita boleh tanam seolah-olah kita anggap sudah cukup dan sendiri dalam negeri ini, jadi kalau bolehlah perkembangannya kita tidak pesatkan sangat saya minta FELCRA diversify sedikit seperti perkembangan pembukaan tanah program tanaman-tanamannya pada masa FELDA dan sebagainya. Saya berharaplah akan datang. kepada pihak Kementerian supaya mengambil perhatian atas perkara ini oleh sebab Saya juga ingin menyentuh mengenai ran- masalah pengangguran di kawasan luar cangan tanah belia. Pada masa ini peserta- bandar, masalah ketidak ada tanahan di peserta rancangan ini dikenakan syarat kalangan belia, adalah satu masalah yang bahawa mereka tidak boleh kahwin sehingga amat rumit terutama di kawasan saya seperti projek itu mengeluarkan hasil, kalau tidak di Ulu Trengganu. Pencarian anak-anak salah saya lima tahun. Saya fikir eloklah di- muda terbatas kepada tanah: tidak ada kendurkan sedikit syarat ini, saya pun sudah kilang, tidak ada pekerjaan lain sehinggakan dengar dahulu ada syor-syor yang dibuat kalau ada satu jawatan buruh bandaran seperti ini dalam Dewan ini, tetapi nampak- kosong, sampai 500 orang minta. Jadi ini nya belum ada usaha untuk mengendurkan mereflectkan satu keadaan unemployment syarat ini. Saya bersimpati dengan anak-anak yang amat besar di kawasan itu. muda yang terpaksa duduk dalam hutan, terpaksa bekerja di ladang-ladang dengan Solution yang saya nampak ialah dengan tidak ada atau hampir exposure langsung jalan membuka lebih banyak tanah-tanah kepada kemudahan-kemudahan di bandar. belia di kawasan-kawasan perkampungan Saya juga pernah muda pada satu ketika, seperti di kawasan saya itu dan kita tidaklah saya boleh memahami perasaan mereka itu harus stop setakat yang ada sahaja, tetapi bila kita insolatekan mereka duduk di dalam haruslah terus membuka tanah-tanah itu hutan, kalau kita biarkan mereka keluar ke walaupun tanah-tanah yang kita buka itu bandar terlalu kerap, barangkali projek itu barangkali tidaklah seluas yang ada akan gagal. Oleh yang demikian, eloklah sekarang—tak usahlah kita terlalu ambitious kita fikirkan bagaimana kita boleh menolong mereka memenuhi keperluan-keperluan ke- sampai hendak membuka 3,000-5,000 ekar manusiaannya. Apa yang saya nampak yang satu sekim, barangkali cukup kalau ada boleh kita buat ialah mengendurkan syarat tanah untuk 500 ekar setempat atau 600 ekar, supaya jangan mereka kahwin sebelum men- kita bukalah satu rancangan untuk belia dapat hasil itu, kita kendurkan misalnya dari walaupun barangkali peserta-peserta cuma 5 tahun kepada 3 tahun bergantung kepada 40 atau 50 orang. merit seseorang itu, barangkali seseorang peserta itu dengan backgroundnya yang Tuan Pengerusi: Yang Berhormat, masa bagus, mungkin dia ada kemampuan untuk sudah cukup. 3741 6 DISEMBER 1978 3742 Tuan Alias bin Md. Ali: Saya ucapkan kedua-dua Jabatan itu patutlah dirapatkan terima kasih. supaya penanaman semula getah di Sarawak dapat diatasi dan diperluaskan. Selain dari Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat itu juga saya minta Kementerian Pertanian dari Batang Lupar. agar dapat memberi arahan dan menyiarkan dalam radio dan melanjutkan masa dari 3 bulan kepada 4 bulan supaya rakyat yang 6.30 ptg. tinggal di luar bandar tidak ketinggalan bila mereka memohon dan mengambil borang Tuan Edwin anak Tangkun (Batang dari Jabatan Pertanian. Lupar): Tuan Pengerusi, saya bangun menyokong peruntukan P. 66 Kementerian Ke Saya dapati banyak sungutan-sungutan majuan Tanah dan Kemajuan Wilayah dan dari rakyat luar bandar oleh sebab bila saya bercakap dengan ringkas. mereka itu memohon menanam semula getah ke Jabatan Pertanian, saya diberitahu, Menyentuh Butiran 19—Penanaman Se Jabatan Pertanian selalu menjawab: Wang mula Getah Sarawak, muka surat 523. Di yang diperuntukkan pada tahun ini tidak men- sini saya ingin memberi pandangan sedikit cukupi. Kadang-kadang jawapannya: Tempoh untuk diambil perhatian oleh Kementerian sudah cukup. Dan jawapan yang akhir: berkenaan oleh sebab ketika Yang Berhormat Permohonan tuan itu dipertimbangkan. Baik Menteri Kewangan membentangkan Ang- bunyinya, akan tetapi pemohon itu menunggu garan Belanjawan bagi tahun 1979, beliau sampai 5-6 tahun. Oleh sebab masalah- ada menerangkan bahawa Kerajaan Pusat masalah seperti ini selalu berlaku, namun sudah mengambil berat atas kesulitan- demikian saya berharap kepada Kementerian kesulitan di kawasan luar bandar yang masih yang berkenaan dapat mengambil perhatian mundur dan Kerajaan juga akan mengambil dengan serius supaya rakyat yang betul-betul perhatian dengan serius untuk memberi per- hendak menanam semula getah di Sarawak timbangan kepada penanam semula getah di itu tidak ketinggalan. seluruh negara. Tuan Pengerusi, pada pendapat saya oleh Tuan Pengerusi: Saya jemput Ahli Yang sebab selama ini Kerajaan Pusat memberi Berhormat dari Gerik. bantuan dengan secara subsidi dan subsidi ini sebanyak $900 kepada tiap-tiap satu ekar. 6.34 ptg. Mengikut keterangan yang diberi oleh Yang Berhormat Menteri Kewangan, Kerajaan Tuan Mohamad Tajol Rosli bin Mohamed akan menambahkan subsidi itu dengan se Ghazali (Gerik): Tuan Pengerusi, terlebih banyak $300 pada tiap-tiap satu ekar dan dahulu saya ingin mengucapkan ribuan subsidi ini sudah meningkat sebanyak $1,200 terima kasih kepada Kementerian ini kerana pada tiap-tiap satu ekar. telah banyak menjalankan usaha-usaha pembukaan tanah dan juga kemajuan pekebun- Saya sebagai Wakil Rakyat dari luar pekebun kecil di negeri saya melalui bandar dan juga saya sebagai seorang yang FELDA, FELCRA dan juga RISDA. menanam getah mengucapkan ribuan terima kasih kepada beliau oleh sebab kesudian Tuan Pengerusi, saya ingin menyentuh Yang Berhormat Menteri Kewangan sudah B. 66, Butiran 1100, Aktiviti (1) Pentadbiran memikirkan dan memberi perhatian yang Am. Masalah tanah di kalangan kaum tani serius kepada kesusahan rakyat yang tinggal merupakan satu masalah yang penting di luar bandar, khasnya kepada yang ber- kerana kepada kaum tani tanah bukan pendapatan rendah. Dari itu ingin juga saya sahaja merupakan sumber pendapatan merayu kepada Kementerian Kemajuan mereka yang utama tetapi seluruh kehidupan Tanah dan Kemajuan Wilayah agar dapat mereka, kedudukan mereka, masa depan bekerjasama dengan Kementerian Pertanian, mereka dan keluarga mereka adalah ditentu- oleh sebab saya dapati Jabatan Pertanian kan oleh perhubungan mereka dengan tanah. yang mengeluarkan borang untuk per- Pada masa ini terdapat 1.8 juta orang yang mohonan penanaman semula getah di bekerja di dalam sektor pertanian dan dari Sarawak, namun demikian saya fikir ini jumlah ini 1.15 juta orang bekerja di sangat penting dan kerjasama di antara lapangan pertanian di kampung sebagai 3743 6 DISEMBER 1978 3744 penoreh getah, penanam padi dan nelayan. (2) Masalah-masalah kewangan, ekonomi Daripada jumlah ini pula 85% daripada dan sosial yang terpaksa dihadapi oleh mereka terdiri dari orang-orang bumiputra petani-petani ini sehingga mereka ter yang menjalankan perusahaan pertanian di paksa menjual sebahagian daripada mana faktor tanah memainkan peranan yang tanah mereka. penting untuk menentukan nasib hidupnya. (3) Pembahagian harta mengikut hukum Di Semenanjung Malaysia yang paling peraih. miskin dan dhaif hidupnya ialah kaum tani (4) Pembukaan tanah baru tidak seimbang yang mana pendapatan bulanan mereka dengan pertumbuhan penduduk. hitung panjangnya ialah antara $60 hingga ke $100 sungguhpun banyak ikhtiar-ikhtiar Bagi mengatasi masalah ini satu penye- dan projek-projek pembangunan termasuklah lesaian yang adil dan bertanggungjawab pembukaan tanah secara besar-besaran oleh mengikut lunas demokrasi haruslah diambil pihak FELDA dan FELCRA telah diusaha- oleh pihak Kerajaan. kan untuk mengatasi kemiskinan rakyat di luar bandar, namun kemiskinan tidak akan Saya ingin mencadangkan beberapa dapat dihapuskan tanpa pentadbiran tanah langkah yang positif yang boleh diambil yang tegas lagi berkesan. Kerajaan seharus untuk dilaksanakan dengan tegas dan segera nya memberikan pembelaan yang lebih ber bagi mengatasi masalah-masalah ini. kesan kepada kaum tani lata yang telah Pertama, pada masa ini luas kawasan negara sekian lama ditindas oleh golongan orang- kita yang sudah dibuka untuk tanaman orang tengah dan peminjam wang yang mana hanyalah 25% sahaja. Tanah yang subur ada di antara mereka yang mengenakan yang masih boleh dibuka untuk tanaman di- bunga sehingga 50% semusim melalui sistem anggarkan berjumlah lebih dari 14,000 batu padi kunca dan jual janji sebagaimana yang persegi. Oleh itu Kerajaan hendaklah mem- berlaku di negeri-negeri jelapang padi. buka tanah-tanah baru dengan lebih banyak dan lebih cepat lagi. Dalam pembukaan Kemiskinan dan penderitaan kaum tani di tanah-tanah ini janganlah pula pihak Ke pendalaman adalah berpunca dari beberapa rajaan mengeluarkan tanah dengan sewenang- sebab yang besar, antaranya ialah: wenangnya, seumpama memberi kawasan- (1) wujudnya satu golongan kecil tuan kawasan yang luas kepada golongan yang tanah yang memiliki tanah yang luas berada tetapi hendaklah membuka secara untuk sewaan. sistematik sebagaimana yang dilakukan oleh FELDA dan FELCRA. Sebaik-baiknya (2) wujudnya segolongan besar petani- pembukaan tanah-tanah ini hendaklah di- petani yang terpaksa menyewa tanah. jalankan oleh agensi-agensi Kerajaan ataupun Lebih kurang 80% penanam padi di syarikat-syarikat kerjasama. Malaysia terpaksa menyewa tanah. (3) wujudnya jumlah yang besar petani- Kedua, Kerajaan hendaklah menentukan petani yang mempunyai pemilikan had yang minima dan maksima dalam mem tanah yang kurang dari 6 ekar yang diberikan tanah. Saya ulangi, pemberian dan anggarkan jikalau getah sebagai tidak bukan pembelian, agar tiap-tiap pemberian ekonomik. tanah kepada petani-petani mestilah (4) wujudnya satu golongan kecil yang ekonomik dan had maksima pula semoga tidak bertanah langsung. tanah yang diberikan itu tidak disewakan atau dijualkan. Dengan itu, dapatlah kita menganalisa bahawa kemiskinan di luar bandar adalah Ketiga, penjualan tanah yang akan menim- disebabkan oleh wujudnya satu golongan bulkan pemilikan tanah yang tidak ekonomik kecil yang memiliki sebahagian besar tanah seharusnya tidak digalakkan. tanaman dan juga wujudnya satu golongan Keempat, bagi mereka yang mempunyai petani yang mempunyai pemilikan yang tanah yang luas, Kerajaan seharusnya meng- tidak ekonomik yang mungkin timbul oleh galakkan mereka agar menyewakan tanah sebab-sebab yang berikut: mereka melalui sistem sewa beli dengan (1) Penambahan penduduk yang begitu memberikan galakan daripada segi cukai cepat. dan sebagainya. 3745 6 DISEMBER 1978 3746 Kelima, pihak Kerajaan juga sehamsnya Kerajaan bercadang membuka beberapa membeli tanah-tanah yang terbengkalai dan buah perkampungan di sepanjang Lebuhraya juga estet-estet yang hendak dijual dan tanah- Timur/Barat. tanah ini hendaklah disewakan kepada petani-petani melalui sistem sewa beli. Kita berharap dengan adanya rancangan pembukaan tanah di kawasan ini akan men- Dengan cara sistem sewa beli ini rakyat jadikan perhubungan Lebuhraya Timur/ yang miskin akan mendapat peluang untuk Barat tidak akan berada di dalam keadaan memiliki tanah yang mereka sewa. Dengan cara ini impian petani-petani untuk memiliki kesunyian. Kalau ada pula kebimbangan dari tanah yang mereka usahakan sekian lama pihak Kerajaan untuk memajukan tanah ini tidaklah lagi tinggal sebagai satu impian dari segi keselamatan, maka saya men sahaja. Cara ini juga serupa dengan cara cadangkan supaya peserta-peserta diambil pembelian rumah yang ada sekarang ini dan dari bekas anggota keselamatan yang juga cara pemberian tanah melalui sistem sanggup menghadapi apa juga kemungkinan FELDA. Kalau Kerajaan boleh memberi kemudahan pinjaman kepada mereka yang demi untuk memulakan penghidupan yang tidak berumah untuk memiliki rumah tidak baru yang lebih baik lagi. ada sebab kenapa Kerajaan tidak boleh memberi kemudahan pinjaman dengan bunga Tuan Pengerusi, saya menyokong per- yang rendah kepada petani-petani kita yang untukan yang dipohon oleh Kementerian ini. tidak bertanah, terutama kepada mereka yang sedang menyewa tanah pada masa ini Tuan Pengerusi: Saya jemput Ahli Yang untuk membeli dan seterusnya memiliki Berhormat dari Kangar. tanah dengan sistem sewa beli ini. Semoga dengan cara ini masalah pemilikan tanah di 6.43 ptg. negara kita ini akan dapat dikurangkan. Tuan Shaari bin Jusoh (Kangar): Tuan Tuan Pengerusi, saya juga ingin me- Pengerusi, Maksud B. 66—Pentadbiran Am. nyentuh P. 66 Butiran (1)—Pembangunan Terlebih dahulu saya mengucapkan tahniah Utama FELDA. Saya ingin menyarankan di atas Kementerian yang berkenaan yang mana Dewan yang mulia ini dari segi keselamatan saya yakin telah membawa penghidupan di sempadan dan sumbangan yang boleh di- rakyat luar bandar boleh dikatakan mewah mainkan oleh Kementerian ini. Kita telah dengan adanya Rancangan Tanah Persekutuan sekian lama mendengar berita-berita bahawa yang boleh dikatakan hari ini saya anggap- kawasan sempadan adalah selalu diancam kan sebagai estet kepada penduduk-pen- oleh anasir-anasir yang tidak bertanggungjawab. Oleh itu sangatlah sesuai bahawa duduk luar bandar. kawasan sempadan ini ditambah penduduk- Di samping itu, saya berharap kepada nya dengan seberapa ramai yang boleh Kementerian yang berkenaan yang dinama- supaya rakyat yang ditempatkan di kawasan kan Kementerian Kemajuan Tanah dan Ke ini akan dapat menjadi benteng untuk mem- majuan Wilayah, kalau saya hendak kata perkokohkan pertahanan dan menentang bersangkut dengan bab tanah, boleh jadi musuh-musuh negara melalui kawasan Menteri yang berkenaan mengatakan yang sempadan Thai. Dengan itu, sukalah saya tanah ini di bawah Kerajaan Negeri, tetapi mencadangkan agar pembukaan tanah yang tanah Kerajaan Negeri inilah yang ditanam- lebih banyak dijalankan oleh FELDA di kan dengan berbagai-bagai rancangan kawasan-kawasan sempadan seumpama ini. FELDA dan sebagainya. Bermakna secara Keutamaan haruslah juga diberi kepada pem tidak langsung hubungan Kementerian Ke bukaan tanah di kiri kanan Lebuhraya majuan Tanah dan Kemajuan Wilayah dengan Pejabat Tanah Negeri tentulah ada Timur/Barat yang mana jalan dari Gerik ke sangkutannya, kalau tidak tentu rancangan Jeli telahpun boleh dilalui oleh landrover ini tidak dapat hendak diadakan. Dengan dan tidak berapa lama lagi jalan itu boleh sebab itu, pertamanya saya mencadangkan, menghubungkan Pulau Pinang/Gerik dan saya minta jasa baik Menteri yang berkenaan Gerik ke Kota Bharu. Saya difahamkan menyelaraskan dan mencari jalan yang mana 3747 6 DISEMBER 1978 3748 Pejabat-pejabat Tanah Negeri hari ini tidak tahun ini 3,470 ekar, bererti 1,000 ekar lebih selesai, yang setengahnya sampai berpuluh- anggaran tahun 1979 daripada anggaran puluh tahun tidak selesai dengan geran dan tahun 1978. sebagainya, dengan jasa baik Menteri dan Timbalannya yang bijaksana, saya haraplah, Tuan Pengerusi, saya tidak bangkang, saya walaupun ini bukan tugasnya yang sokong. Rancangan Kerajaan hendak me- muktamad, tetapi sebagai satu ikhtiar untuk nambahkan usaha rancangan kelapa sawit— menolong menyelesaikan. saya sokong; rancangan getah juga, saya sokong. Pendek kata apa rancangan pun Tuan Pengerusi, yang kedua, saya juga baik, kerana ini menjadi hasil kepada amat bersetuju supaya rancangan tanah Kerajaan dan menambahkan pendapatan FELDA ini diperluaskan seluas-luas yang kepada rakyat. Tetapi kita ada dua perkara. boleh dengan dua tujuan mendapat ke- Satu pada pendapat saya benda yang wajib, untungan. Keuntungan pertama sebagaimana ada atau tidak ada—mesti ada, kalau tidak, saya katakan tadi mendapatkan satu peng- tidak boleh makan. Misalnya saya kata padi. hidupan yang agak mewah kepada penduduk Tetapi macam getah tadi dia ialah sebagai luar bandar yang kita tahu sebelum ada satu hasil yang kita hendak ekspot ke negeri rancangan FELDA banyaklah penduduk lain. Getah, kelapa sawit, ini kita ber- kampung yang tidak berubah, tetapi dengan gantung kepada ekspot. Takdirnya kita adanya rancangan FELDA semuanya tanam banyak, satu ketika harga getah tidak banyak bertambah. ada, saya yakin getah yang ditanam itu tidak jadi. Yang kedua, kita juga menghadapi kominis sebagai musuh kita. Saya percaya kominis ini Saya masih ingat lagi di masa saya kecil- pun selain daripada dalam bandar yang di- kecil dahulu, ada satu ketika getah tidak jadi sebut subversif, tetapi yang kita kata kominis harga, orang tinggalkan kebun getah. Tetapi dalam hutan yang sekarang ini selalu di- hari ini syukurlah kepada Tuhan kerana hambat dan ditembak ialah kominis dalam getah ada harga, kelapa sawit ada harga, hutan. Kalaulah hutan-hutan yang dijadikan kita boleh tanam, kita ekspot ke negeri lain. rancangan FELDA untungnya dua. Satu Tetapi takdirnya satu hari apa akan jadi? untung kita dapat beri tanah kepada orang yang berhajat yang saya percaya banyak Di samping itu, bukan saya halang, saya permohonan tidak boleh diselesaikan lagi harap juga pasaran getah akan jadi baik, dan yang kedua, tanah itupun cerah. Tanah, pasaran kelapa sawit akan jadi baik, tetapi orang dapat bekerja pun boleh, cerah pun yang menjadi wajib kepada kita ialah padi. boleh, jadi dua untung, untung satu di segi keselamatan, untung yang kedua di segi Padi ada tidak ada, laku tidak laku, kena dapat kemudahan pekerja kepada penduduk- makan, namun kita semua ini makan nasi, penduduk yang masih dahagakan kepada tetapi semuanya daripada padi. Lepas padi rancangan. jadi beras, daripada beras inilah jadi roti, jadi meehoon, jadi mee dan jadi segala-gala- Tuan Pengerusi, saya juga berpendapat di nya. Kesimpulannya, buktinya padi. Padilah segi Rancangan Lembaga Pemulihan dan yang mustahak. Setakat hari ini padi tidak Penyatuan Tanah. Di sini saya tengok dan saya ucapkan tahniah kepada Kementerian cukup dalam Malaysia. Bahayanya satu, kita yang berkenaan yang telah mengusahakan, tidak boleh makan. Yang kedua, terpaksa membanyakkan di segi penyatuan dan pe kita bawa masuk dari luar negeri. Saya takut mulihan tanah. Yang saya tertarik sekali sekali Tuan Pengerusi, di samping kita mem- tentang bab padi. Saya tidak hendak ber- bawa masuk beras ataupun padi daripada cakap mengenai harga padi, kerana saya luar negeri, kadang-kadang disulamkan sudah bercakap dan bukan bersangkut dengan harga padi di sini. dengan benda-benda yang kita tidak ingin, seperti senjatapi, dadah dan sebagainya. Ini Saya tengok tahun 1978 ekar yang ter- yang kita takut. Dengan sebab itu, saya ber- kumpul atau pemulihan tanah yang diusaha- harap perbanyakkan lagi, kalau saya hendak kan oleh Kementerian yang berkenaan ialah banding dalam segi lain, saya berasa duka- sebanyak 2,470 ekar, berbanding dengan cita sedikit. 3749 6 DISEMBER 1978 3750

Saya tengok di segi lain seperti getah 6.50 ptg. umpamanya Tahun 1978 86,765 ekar, tahun 1979 98,000 ekar bermakna bezanya 12,000 Tuan Lee Lam Thye (Kuala Lumpur Bandar): Tuan Pengerusi, saya ingin ber ekar lebih. cakap pendek sahaja atas perkara yang melibatkan penduduk miskin dan penduduk Begitu juga koko, 24,000 ekar sedangkan yang tidak berumah di dalam bandar Kuala tahun 1979 32,000 ekar bermakna 12,000 Lumpur ini dan saya merujuk kepada B. 66, ekar lebih juga, sedangkan padi cuma 1,000 Butiran 1100, Gaji dan Upahan, Aktiviti (1) ekar lebih pemulihan berkenaan padi. Ini Pentadbiran Am. mustahak saya mencadangkan kalau boleh buat satu Lembaga Sawah yang saya cadang- Atas perkara ini saya hendak sentuh satu kan dan saya namakan di sini kalau ber- perkara tipuhelah atau penyelewengan bersetuju, kalaulah kita ada L.K.T.P. kita buat kaitan dengan penjualan tanah untuk peru- pula L.K.S.P., bermakna Lembaga Kemajuan mahan kepada orang ramai yang perlu Sawah Persekutuan. Ini mustahak, kerana mendapatkan rumah dan tanah itu. Mengenai hari ini padi kita tidak cukup. Saya ulang perkara ini saya suka memberitaliu Yang sekali lagi kita kena fikir benda yang wajib. Berhormat Timbalan Menteri berkenaan Ada tidak ada kena makan, benda lain bahawa di dalam sidang Parlimen yang lepas seperti yang saya kata tadi saya tidak saya ada membangkitkan kegiatan-kegiatan bangkang, tetapi benda itu bergantung tipuhelah dan penyelewengan yang dilaku- kepada keadaan alam, keadaan ekonomi kan oleh syarikat yang tidak bertanggung- negara, kalau ekonomi negara mahu terima, jawab yang mengeluarkan iklan-iklan dalam kita boleh jual, tetapi kalau ekonomi negara suratkhabar tempatan berhubung dengan tidak mahu, apa kita hendak buat. Tetapi penjualan tanah untuk tapak perumahan. padi mahu tidak mahu, kena makan. Ini Tuan Pengerusi, oleh kerana iklan-iklan benda yang wajib sekali. ada disiarkan dalam akhbar itu maka ramai Satu lagi saya bercakap yang akhir orang telah membuat permohonan mereka mengenai peruntukan tanda sempadan kepada syarikat yang berkenaan. Tetapi yang antarabangsa. Saya percaya termasuk negeri sebenarnya tanah yang hendak dijual atau saya Perlis kerana Pedis ini sempadan tanah yang telah dijual itu ialah bukan tanah Malaysia. Saya harap diberi berbagai-bagai untuk tapak rumah tetapi tanah untuk kemudahan kepada pegawai-pegawai yang pertanian dan ini telah berlaku oleh sebab menjalankan tugas di sana kerana di sana keselamatan juga boleh dikatakan patutlah kelulusan penukaran kegunaan tanah belum terjamin kepada pegawai-pegawai yang men didapati oleh syarikat yang berkenaan. jalankan tugas di sempadan ini, kerana Tuan Pengerusi, semasa menjawab aduan sempadan ini selain daripada bahaya kominis dan sebagainya maka binatang-binatang buas saya itu, Yang Berhormat Menteri berkenaan pun ada. Jadi, saya berharap kawalan yang pada masa itu ada menyatakan dalam Dewan rapi kepada yang menjalankan tugas untuk ini bahawa Kerajaan akan menubuhkan satu menyukat sempadan ini patutlah diawasi jawatankuasa untuk mencari jalan untuk selalu, kerana keselamatan mereka ini patut mengkaji dan menghalusi satu undang- kita jaga. Dengan sebab itu, sekali lagi saya undang untuk meminda Kanun Tanah menyokong peruntukan ini dengan diharap Negara supaya kita dapat mencegah aktiviti seboleh-bolehnya mendapat tambahan yang lebih kepada Kementerian ini kerana Yang seperti itu. Oleh yang demikian, saya ber Berhormat Menteri Kewangan pun ada, harap bahawa yang Berhormat Timbalan kerana benda ini menjadi keuntungan yang Menteri berkenaan boleh memberitahu banyak kepada negara dan rakyat. Dewan ini mengenai apakah kedudukan cadangan Rang Undang-undang itu yang Tuan Pengerusi: Saya jemput Ahli Yang akan digubal dan akan dibentangkan di Berhormat dari Kuala Lumpur Bandar. dalam Dewan ini. 3751 6 DISEMBER 1978 3752

Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat adalah tanggungjawab kita, khasnya Ke dari Panti. menterian ini supaya tidak nanti dipersoal- kan di hadapan Tuhan Rabbul-Jalil kenapa 6.53 ptg. mereka itu dibiarkan. Saya tidaklah menuduh, barangkali pihak Menteri akan Tuan Yusof bin Malim Kuning: Tuan menjawab: Kementerian tidak membiarkan Pengerusi, saya bangun bersama-sama me- mereka membuat maksiat, maksiat itu di- nyokong anggaran beianjawan yang dipohon lakukan oleh mereka sendiri. Tetapi sebagai oleh Kementerian ini dan saya hanya hendak sebuah badan berkanun yang mempunyai menyentuh beberapa perkara sahaja. undang-undang dan peraturan yang tertentu, boleh saya rasa kita adakan peraturan Pertamanya, saya hendak sentuh P. 66, yang lebih ketat lagi pada masa yang akan Butiran 1, Lembaga Kemajuan Tanah Per- datang. sekutuan (L.K.T.P.). Saya masih teringat semasa Kementerian Tuan Pengerusi, apa yang saya hendak Tanah ini dipegang oleh bekas Menteri yang sentuh di sini pertama sekali izinkan saya lalu daripada PAS saya pernah difahamkan merakamkan ucapan terima kasih kepada untuk pembangunan rohaniah hanya dipihak Kerajaan di bawah Kementerian Ke bekalkan $40,000 sahaja setahun sedangkan majuan Tanah dan Kemajuan Wilayah ini untuk hiburan membawa orkestra daripada yang mana pada hari ini sudah ramai rakyat Medan dan sebagainya peruntukannya kita mana yang tidak ada tanah telahpun $120,000. Jadi di sini saya berasa pelik mendapat tanah melalui rancangan FELDA tetapi nasib baiklah perkara ini tak berlaku dan setengah daripada mereka sudahpun sekarang, berlaku pada masa yang lepas di mendapat hasil yang lumayan, cuma apa mana Kementerian ini dikepalai oleh seorang yang saya hendak sentuh di sini di atas peng- tokoh ugama, tetapi sayangnya beliau me- laman saya sebagaimana saya katakan tadi lebihkan hiburan daripada kegiatan-kegiatan da^am kawasan sayalah yang banyak ran ugama. Saya harap perkara ini tidak akan cangan FELDA ini lebih kurang 22 ran berlaku sekarang dan saya harap satu lagi cangan yang sudah ada sekarang ini. Saya rancangan dalam FELDA ini berhubung memandangkan masalah pembangunan, per dengan kedai-kedai koperasi, kalau tak silap tama pembangunan dari segi jasmani bagai- saya, apa yang saya diberitahu kedai-kedai mana saya katakan tadi, saya bagi pihak ini telah disalahgunakan oleh peneroka- rakyat yang telah mendapat tanah melalui peneroka sendiri. Sepatutnya rancangan Ke FELDA mengucapkan terima kasih, cuma di rajaan mengadakan kedai-kedai koperasi ini segi pembangunan rohaniah kerana pada ialah untuk membantu mereka tetapi sebalik- hari ini barangkali agaknya sesuai dengan nya dengan sebab kurang penelitian pihak firman Tuhan yang mana setiap orang yang Kerajaan agaknya mereka telah menyalah- diberi nikmat itu akan dicuba. Jadi hari ini gunakan kerana mereka diberi peluang ber- Tuhan mencuba keimanan peneroka hutang itu, mereka mengambil barang se- FELDA, dan cara kebetulan kebanyakan berapa banyak yang boleh dan mereka jual ke mereka adalah orang Melayu yang berugama luar barang-barang itu sama ada pihak Ke Islam. menterian ini sedar perkara ini berlaku, itu Apa yang saya hendak sentuh di sini saya saya harap Kementerian akan menyiasatnya. harap pihak Lembaga Kemajuan Tanah ini Oleh itu, saya mencadangkan kepada mengawasi keadaan yang ada sekarang ini FELDA supaya jangan lagi membuka kedai- yang kurang menyenangkan iaitu keadaan kedai mini-market di dalam FELDA kerana maksiat yang begitu banyak berlaku dalam ini akan mematikan kedai-kedai peneroka kawasan FELDA sekarang ini, maksiat yang FELDA sendiri yang ada di dalam tiap-tiap saya maksudkan ialah perjudian, penagihan FELDA itu. dadah dan Iain-lain lagi yang berleluasa. Ini Saya suka mencadangkan supaya FELDA barangkali dengan sebab mereka sudah men sudah sampai masanya di peringkat kemam- dapat hasil lumayan. puan FELDA untuk membuka emporium Pada hari ini saya difahamkan ada yang ataupun supermarket di mana-mana bandar sudah mendapat hasil lebih $1,000 sebulan. yang terdapat dalam kawasan itu ada Jadi dari segi pembangunan rohaniah ini FELDA maka FELDA membuka emporium 3753 6 DISEMBER 1978 3754 atau supermarket dalam kawasan itu. Saham Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat supermarket itu dijual kepada peneroka- dari Baling. peneroka FELDA, dengan itu saya rasa akan melebihkan pendapatan peneroka-peneroka 7.02 mlm. FELDA. Tuan Mohd. Nakhai bin Haji Ahmad: Tuan Pengerusi, saya suka mengambil Satu perkara lagi, saya mengucapkan bahagian dalam membincangkan Anggaran tahniah di atas Butiran (11) kerana dalam Belanjawan bagi Kementerian Kemajuan kawasan saya terdapat satu Lembaga Ke- Tanah dan Kemajuan Wilayah dan akan majuan Johor Tenggara. Melalui Dewan menyentuh P. 66, Butiran (1) dan (5) iaitu yang mulia ini saya mengucapkan tahniah yang berkaitan dengan FELDA dan juga kepada semua pihak di Kementerian dan FELCRA. Sepertimana yang dijelaskan oleh sampailah kepada pegawai-pegawai petugas Yang Berhormat Timbalan Menteri tadi yang memajukan Johor Tenggara ini, yang bahawa masih banyak lagi tanah-tanah atau mana di bawah proiek Johor Tenggara ini ladang-ladang kepunyaan asing dalam negara banyak terdapat projek seperti pelancungan, kita ini yang ada di antaranya sudah pun ternakan dan juga kebun atau ladang. mengalih perhatian kepada bidang-bidang Dengan sebab saya difahamkan Johor lain dalam kegiatan mereka di Malaysia dan Tenggara satu-satunya rancangan anak Ke- ingin menjualkan ladang-ladang mereka baik rajaan yang maju yang mendapat keuntungan dalam bidang penanaman getah, kelapa secara keseluruhannya. sawit dan Iain-lain. Saya hendak sentuh di sini sebab saya di fahamkan pihak Johor Tenggara ini Saya mencadangkan supaya pihak menanam lebih banvak lagi kelapa sawit dan FELDA meluaskan kegiatan-kegiatannya juga getah, tetapi tidak seimbang. Sebab saya dengan membeli ladang-ladang asing yang difahamkan kira-kira 10 000 ekar sahaja hendak dijual ini untuk dijadikan atau untuk akan ditanam dengan getah dan kira-kira faedah rakyat negara ini dan ini juga me- 100,000 ekar ditanam dengan kelapa sawit. rupakan satu penghormatan atau suatu yang Kalaulah keadaan ini benar, maka saya suka- berkaitan dengan kehormatan dengan negara lah memberikan pandangan dengan sebab kita sendiri yang sepatutnya dijalankan perusahaan getah ini kita sudah berpeng- usaha-usaha dan dihapuskan sistem pem- alaman lebih 100 tahun, sedangkan per bahagian tanah cara penjajahan yang di- usahaan kelapa sawit baru sahaja akhir- warisi begitu lama iaitu setelah 21 tahun kita akhir ini. Jadi dengan sebab itu perusahaan mencapai kemerdekaan. Dan apa yang saya getah dan kegunaan getah ini sudah tidak sebutkan bukanlah merupakan satu tuntutan syak lagi digunakan oleh seluruh manusia untuk memiliknegarakan tanah-tanah atau dalam dunia ini. Jadi saya suka memberi ladang-ladang kepunyaan asing itu secara pandangan dengan sebab penggunaan getah yang melulu, secara yang dituntut oleh ini dan perusahaan getah ini telah lama di- setengah-setengah faham atau setengah kenal bagaimana saya katakan tadi lebih 100 sistem ekonomi. Tetapi ini adalah suatu tahun eloklah pihak Lembaga Kemajuan proses yang wajar dan suatu proses yang Johor Tenggara memberi pandangan atau beransur-ansur iaitulah bukan dengan suatu mengulangkaji rancangan ini supaya dapat paksaan tetapi ialah kita mengambil dalam melipat-gandakan atau melebihkan lagi proses yang sedang berlaku di mana ada tanaman getah daripada tanaman kelapa ladang-ladang yang hendak dijual oleh sawit kerana sudah ada Asensi Kerajaan kompeni atau syarikat-syarikat itu untuk yang lain yang menanam kelapa sawit iaitu mengalihkan perhatian kepada pembahagian FELDA, jadi saya harap pihak Lembaga lain. Kemajuan Johor Tenggara melebihkan penanaman getah. Saya bercakap dalam hal ini dengan cara berterus terang terutamanya kepada Yang Tuan Pengerusi, memandangkan masa Berhormat Timbalan Menteri yang mengemukakan Belaniawan ini ialah kerana saya saya sekali lagilah menyokong Anggaran tahu dan saya fahami benar idealisma dari Belanjawan yang dipohon oleh Kementerian pada Timbalan Menteri berkenaan itu ini. tentang simpatinya kepada rakyat bawahan 3755 6 DISEMBER 1978 3756 dan juga anti kepada kapitalis-kapitalis yang sistem yang ada sekarang yang mungkin zalim iaitu terbukti dengan beberapa ran- menampakkan kerugian besar kepada cangannya Insandiranto dan sebagainya. Jadi peneroka-peneroka itu perlulah dikaji semula saya harap Timbalan Menteri yang ber- supaya suatu sistem yang lebih teratur dapat kenaan dapat melaksanakan hal ini sesuai dikemukakan yang mana sistem ini dapat dengan idealisma perjuangannya itu iaitu menarik peneroka-peneroka FELDA itu membebaskan secara yang teratur, secara memahami akan maksud dan tujuan dari yang terhormat setiap inci daripada tanahair pada FELDA itu dan dapat pula bekeria- kita yang subur ini daripada dimiliki oleh sama dengan pihak-pihak berkuasa FELDA kepentingan-kepentingan asing yang merugi- dalam soal pemasaran hasil-hasil daripada kan rakyat negara ini. Tetapi yang meng- titik peluh mereka itu. untungkan, saya rasa bolehlah kita bincang- kan secara teliti dalam hal ini kerana Dalam Butiran (5) saya ingin di sini untuk keadaan yang seperti ini adalah suatu menarik perhatian Timbalan Menteri ber keadaan yang terlalu jelek terutama kita kenaan kepada apa yang berlaku di kawasan lihat bahawa di daerah saya di Baling misal- saya di Baling di mana terdapat peneroka- nya sebahagian besar tanah-tanah yang subur peneroka haram yang dahulu digalakkan ini dimiliki oleh kepentingn-kepentingan oleh Ahli-ahli politik tempatan yang tidak asing dan di tengah-tengahnya terletak bertanggungjawab iaitu setelah berlakunya kampung-kampung tradisional yang miskin. beberapa peristiwa di sana di mana rakyat- Kalau sekiranya dengan proses yang teratur rakyat miskin di sana terlalu dahagakan ini pihak Kementerian Kemajuan Tanah dan tanah. Ahli-ahli politik tempatan yang tidak Kemaiuan Wilayah dapat mengatur ran bertanggungjawab ini telah menggalakkan cangan-rancangan untuk membeli ladang- peneroka secara haram ini dan memberi ladang yang hendak dijual ini untuk ke- jaminan bahawa mereka akan mendapat pentingan rakyat. tanah-tanah itu dan orang-orang politik ini akan berusaha untuk memberikan atau mem- Saya juga ingin menyentuh mengenai bahagikan tanah yang diteroka secara haram masalah-masalah yang dihadapi oleh pe itu kepada peneroka-peneroka. Dengan neroka-peneroka FELDA yang kita ketahui sebab itu maka berlakulah penerokaan secara timbul berbagai-bagai masalah bukan sahaja haram dengan banyaknya setelah tahun 1974. masalah-masalah ini mungkin juga timbul Di antara tanah-tanah yang telah diteroka daripada peneroka-peneroka itu tetapi juga itu termasuk dalam Rancangan FELCRA mungkin timbul daripada sistem yang ter- sedangkan tanah-tanah itu sudahpun di- dapat dalam FELDA itu sendiri. Saya tidak tanam dengan tanaman-tanaman oleh pe bersetuju dengan sikap bahawa untuk menye- neroka-peneroka yang dikatakan haram itu lesaikan masalah ini dihalalkan kepada pe dan saya lebih suka untuk mengatakan neroka-peneroka itu dengan berbagai-bagai bahawa peneroka-peneroka yang terlalu ugutan. Masalah-masalah ini bukan dapat dahagakan tanah, bukan peneroka haram. dfselesaikan dengan ugutan-ugutan seperti yang saya lihat dalam surat-suratkhabar dan Oleh kerana tempat itu telah masuk dalam sukalah saya memberi nasihat yang tulus Rancangan FELCRA sudah tentulah tanah- ikhlas sebagai seorang sahabat kepada Tim- tanah itu akan dibersihkan walaupun balan Menteri berkenaan bahawa bukan ini tanaman-tanaman yang mendatangkan hasil caranya. Malahan cara untuk kita menye- kepada peneroka-peneroka tersebut. Jadi lesaikan masalah itu ialah dengan memperbaiki sistem yang terdapat dalam FELDA itu saya mengharapkan Kementerian Kemajuan sendiri kerana untuk mengawal dan menjaga Tanah dan Kemajuan Wilayah supaya manusia bukanlah dengan membuat pagar- menimbangkan perkara ini dan menentukan parar atau sebagainya tetapi ialah dengan bahawa tanah-tanah yang termasuk dalam sistem hidup yang teratur dan tersusun. Kita Rancangan FELCRA itu diberikan kepada mestilah mengkaji mengapakah peneroka- peneroka-peneroka yang dahagakan tanah peneroka FELDA lebih suka menjual hasil- hasil mereka kepada pihak-pihak swasta dan ini dan ditentukan bahawa orang-orang yang bukan kepada pihak-pihak yang berkuasa sebenarnya tidak memiliki tanah sahaja yang FELDA. Dan ini patut dikaji. Sistem yang akan mendapat bahagian daripada rancangan memaksa peneroka-peneroka itu dengan FELCRA ini. 3757 6 DISEMBER 1978 3758

Walaupun terdapat juga peneroka- hormat adalah selaras dengan pendapat dan peneroka yang sudahpun memiliki tanah hasrat pimpinan dan pegawai Kementerian. sudah tentu kita tidak mungkin bersimpati Kita semua mahukan kemajuan pem- dengan mereka dan kita hendaklah menye- bangunan untuk rakyat yang memerlukan. lesaikan masalah-masalah peneroka yang Umumnya kritik dan teguran Ahli-ahli Yang betul-betul berhajatkan tanah dan betul-betul Berhormat berkisar sekitar lumayan atau tidak mempunyai tanah supaya mereka itu tidaknya kerja-kerja yang telah dijalankan, dimasukkan ataupun mereka itu mendapat lambat atau cepatnya ianya dijalankan, cara faedah daripada Rancangan FELCRA yang pentadbiran dan pelaksanaan. Pendeknya dijalankan. Saya mengatakan di sini bahawa kritikan merangkumi aspek prioriti dan mereka ini teranianya oleh janji-janji politik kualiti. yang tidak bertanggungjawab yang saya rasa pihak-pihak pimpinan atasan pun barangkali Untuk menjawab secara khusus, saya ingin tidak menyukai janji-janji seperti ini. merujuk kepada ucapan Ahli Yang Ber hormat dari Tumpat. Tuan Pengerusi: Ahli Yang Berhormat, saya cuma beri satu minit sahaja lagi. Saya mengucapkan ribuan terima kasih atas cadangan Ahli Yang Berhormat untuk Kementerian melaksanakan projek tanah Tuan Mohd. Nakhai bin Haji Alimad: untuk nelayan-nelayan secara khusus. Ini Saya pun sudah hendak menamatkan ucapan bolehlah difikirkan oleh pihak Kementerian saya. Saya akan menyentuh juga soal Tanah dan kita berharap pihak Ahli Yang Ber Belia tetapi oleh kerana tidak cukup waktu hormat akan bekerjasama dengan melobi lagi, hanya sekadar ini sahaja yang dapat kepada Kerajaan-kerajaan Negeri untuk mem- saya berikan. beri lebih banyak tanah untuk dimajukan oleh agensi-agensi di bawah Kementerian ini. Tuan Pengerusi: Sekarang saya jemput Yang Berhormat Timbalan Menteri Ke Mengenai pendapat Ahli Yang Berhormat majuan Tanah dan Kemajuan Wilayah men- dari Sabak Bernam tentang adanya banyak jawab. pemohon-pemohon yang sedang menunggu untuk memasuki FELDA, ingin saya nyata- 7.11 mlm. kan di sini memanglah menjadi hasrat FELDA untuk menempatkan sebanyak Tuan Sanusi bin Junid: Tuan Pengerusi, mungkin peneroka ke dalam rancangan- saya ucapkan ribuan terima kasih kepada rancangannya tetapi memandangkan kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang berminat batasan-batasan yang tidak dapat dielakkan kepada kerja-kerja yang dibuat oleh Ke- maka terpaksalah mereka yang telah berjaya menterian Kemajuan Tanah dan Kemajuan menunggu sebentar lagi kerana lebih baik Wilayah dan agensi-agensi di bawah kelolaan- mereka menunggu daripada mereka tidak nya. dapat langsung. Dan masa yang dijangka untuk mereka menunggu tidaklah begitu Saya menjamin semua pandangan dan lama kerana jumlah yang sudah masuk ke teguran yang dibuat mendapat perhatian rancangan sudah ramai sejak ditemuduga Kementerian dan pandangan Ahli-ahli Yang pada tahun 1974 dahulu. Berhormat akan diperhitungkan apabila pihak Kementerian memikir, merancang dan Saya mengucapkan ribuan terima kasih melaksanakan program-program di bawah kepada Ahli Yang Berhormat dari Ulu kelolaanya. Trengganu kerana memuji projek In-Situ. Sama-samalah kita berdoa semoga projek Untuk makluman Ahli-ahli Yang Ber begini apabila selesai peringkat pengkajian di hormat, pihak Kementerian sememangnya tahap pilot dapat kita laksanakan di merata- memandang berat kepada semua aspek yang rata tempat nanti. melibatkan usaha meningkatkan taraf ekonomi dan kesejahteraan sosial anggota- Mengenai belia di FELCRA yang tidak anggota masyarakat yang penghidupannya dibenarkan berumah tanaga, sebenarnya berkaitan dengan tugas-tugas Kementerian. mereka dibenarkan berumah tangga setelah Pendapat dan hasrat Ahli-ahli Yang Ber cukup berada di rancangan selama antara 3759 6 DISEMBER 1978 3760 dua hingga tiga tahun dan setelah ibubapa Seberang Perak lebih kurang 20,000 ekar dan mereka sanggup menanggung isteri mereka. di Endau, Mersing Johor 25,000 ekar. Kajian Syarat seterusnya ialah jika mereka sudah feasibility sedang dibuat oleh FELCRA di genap umur 23 tahun, tetapi mereka tidak boleh membawa isterinya ke rancangan jika kedua kawasan ini. mereka tidak mempunyai ataupun belum Mengenai teguran Yang Berhormat dari mempunyai rumah sendiri kerana sebab- sebab Ahli-ahli Yang Berhormat lebih Kuala Lumpur Bandar, Kementerian sedang maklum. merangka undang-undang bagi meminda Kanun Tanah Negara. Jawatankuasa sudah Kita juga berharap semoga Ahli Yang pun bermesyuarat sebanyak tiga kali. Insya Berhormat dari Ulu Trengganu dan juga Allah pada tahun hadapan undang-undang Ahli-ahli Yang Berhormat yang lain dapat ini akan dibawa ke Dewan ini. menolong Kementerian dengan memberi sokongan-sokongan dan dengan membuat Mengenai pandangan Yang Berhormat usaha melobi Kerajaan-kerajaan Negeri dari Panti, kita mengakui bahawa ada sedikit supaya lebih banyak tanah diberikan kepada sebanyak kemerosotan moral di kalangan FELCRA supaya Rancangan Belia dapat di- peneroka-peneroka FELDA. Tetapi di masa- luaskan lagi. masa yang lepas tidak banyak yang boleh kita lakukan. Banyak perubahan sudah ber- Mengenai pandangan Ahli Yang Ber laku sejak Menteri Kemajuan Tanah dan hormat dari Batang Lupar, memanglah Kemajuan Wilayah mengambilalih pimpinan kerjasama di antara Kementerian ini dengan Kementerian daripada Menteri yang dahulu. Peiabat Pertanian di Sarawak sedang ber- Malah buat pertama kalinya di dalam jalan dan perundingan sedangpun berjalan sejarah FELDA telah memecat orang kerana sekarang ini untuk mempercepatkan lagi berzina walaupun zina pernah berlaku di urusan penanaman semula getah di Sarawak. masa dahulu di dalam FELDA (Tepuk). Ini membuktikan bahawa Kementerian memberi Pendapat Ahli Yang Berhormat dari Gerik perhatian yang kuat terhadap perkembangan supaya Kerajaan membuka lebih banyak moral dan kita juga mahu melahirkan tanah khususnya di sempadan untuk ke- masyarakat peneroka yang berdisiplin dan pentingan keselamatan, perkara ini sudahpun bermoral. Walau bagaimanapun usaha ini mendapat perhatian Mailis Keselamatan masih belum memuaskan dan pihak Ke Negara. Kementerian ini bersama-sama menterian sedang berusaha untuk memper- Jawatankuasa Keselamatan Negeri-negeri hebatkan lagi usaha meningkatkan moral Kedah, Perlis, Perak dan Kelantan sedang peneroka-peneroka. menyusun program yang sesuai bagi kawasan ini kerana program di sempadan seharusnya (Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan berlainan daripada program di tempat- Jawatankuasa) tempat lain. Segala teguran-teguran Ahli Yang Berhormat dari Gerik sedang mendapat Mengenai teguran Yang Berhormat dari perhatian pihak Kementerian ini. Baling, terlebih dahulu saya mengucapkan ribuan terima kasih atas kata-kata saniungan Mengenai penempatan tentera di sem dari Yang Berhormat terhadap peribadi saya. padan, perkara ini tidaklah mudah dilak- Saya kembalikan kata-kata sanjungan ini sanakan kerana kebanyakan bekas anggota kepada Allah Subahanahu Wataala yang angkatan berseniata tidak begitu senang selayaknya menerima. Saya mengucapkan untuk berada di sempadan setelah berada di ribuan terima kasih kepada Yang Berhormat sempadan sewaktu mereka sedang bertugas. kerana mencadangkan supaya FELDA di- luaskan. Ini bererti Yang Berhormat meng Cadangan Ahli Yang Berhormat dari akui bahawa projek Barisan Nasional dalam Kangar supaya Keraiaan memikirkan diada- bentuk FELDA adalah sesuatu yang berjaya kan Lembaga Kemajuan Sawah Persekutuan (Tepuk). (L.K.S.P.). Kerajaan tidak bercadang untuk mengadakan lembaga ini tetapi di bawah Dalam hal pemilikan tanah oleh syarikat FELCRA Kerajaan sedang pun berusaha asing, sehingga hari ini Kerajaan masih untuk membuka kawasan padi yang luas di belum yakin dan tidak mungkin yakin 3761 6 DISEMBER 1978 3762 bahawa wang yang ada perlu digunakan Usui dikemuka bagi diputuskan, dan di untuk mengambilalih tanah-tanah yang disetujukan. miliki oleh syarikat asing kerana Kerajaan masih meminjam wang dari luar negeri untuk Diputuskan, projek-projek di dalam negeri. Adalah tidak Bahawa Dewan ini membuat ketetapan bijak jika kita mengeluarkan wang yang iaitu satu jumlah wang sebanyak tidak memang sudah ada di dalam negara yang di- lebih daripada $4,861,133,382 dibelanjakan bawa oleh syarikat-syarikat asing yang daripada Kumpulanwang Pembangunan melabur di negara ini. Walau bagaimanapun bagi tahun 1979, dan bagi tujuan-tujuan saham-saham di dalam syarikat asing dan butiran-butiran perbelanjaan pem memang sudah banyak dibeli oleh warga- bangunan yang dinyatakan di bawah negara Malaysia. Syarikat asing ini selain Maksud Pembangunan atau ("P") dalam daripada memberi pekerjaan kepada rakyat senarai Belanjawan Persekutuan, 1979 yang jelata, mereka mengambil untung yang ber- dibentangkan sebagai Kertas Perintah 33 patutan tetapi hubungan antarabangsa tahun 1978, adalah diuntukkan di bawah mereka dapat memberi nama baik kepada maksud-maksud yang berkenaan jumlah- negara kita. jumlah yang setentang dengan butiran- butiran itu di ruangan lapan dan sembilan Mengenai masalah yang timbul di dalam senarai tersebut. FELDA, masalah ini dapat kita katakan sebagai masalah yang timbul dari kejayaan Majlis Mesyuarat bersidang semula ataupun apa yang dinamakan {Dengan izin) "It is a problem of success"—masalah yang RANG UNDANG-UNDANG timbul hasil dari kejayaan. Tidak perlu di- PERBEKALAN, 1979 kaji sistem kerana sistem yang ada pada FELDA adalah baik. Walaupun ada sistem Bacaan Kali Yang Ketiga dan ada undang-undang, Yang Berhormat dari Baling sedia maklum manusia tidak Menteri Kewangan (Tengku Tan Sri berhenti dari maksiat walaupun ada undang- Razaleigh Hamzah): Tuan Yang di-Pertua undang (Tepuk). Manusia juga tidak berhenti saya mohon memaklumkan bahawa Rang dari maksiat walaupun ada sistem. Undang-undang Perbekalan, 1979 telah ditimbang dalam Jawatankuasa dan telah di Nabi Muhammad s.a.w. sendiri setelah setujukan tanpa pindaan. Saya mohon men- memberi nasihat kepada mereka yang cadangkan iaitu Rang Undang-undang ini mungkar terpaksa bangun, bukan untuk dibacakan kali yang ketiga dan diluluskan menukar sistem tetapi untuk berperang jika sekarang. itu diperlukan. Pihak Kementerian akan ber- Menteri Pengangkutan (Tan Sri V. Manic- tindak tegas terhadap segala penyelewengan kayasagam): Tuan Yang di-Pertua, saya yang dilakukan yang timbul dari perasaan mohon menyokong. tidak berterima kasih semata-mata kerana Usul dikemuka bagi diputuskan, dan di FELDA adalah sebuah projek yang berjaya. setujukan. Jika ada masalah, hanyalah masalah kecil yang timbul dari kejayaan itu. Rang Undang-undang dibacakan kali yang ketiga dan diluluskan. Masalah dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. USUL Wang sebanyak $32,065,800 untuk Maksud Tengku Tan Sri Razaleigh Hamzah: Tuan B. 66 diperintahkan jadi sebahagian daripada Yang di-Pertua, saya mohon memaklumkan Jadual; dan wang sebanyak $496,257,261 iaitu Jawatankuasa telah menimbangkan usul untuk Maksud P. 66 disetujukan jadi se yang diedarkan kepadanya dan bersetuju dengan usul itu. Saya mencadangkan: bahagian daripada Anggaran Pembangunan, 1979. Bahawa Dewan ini membuat ketetapan iaitu satu jumlah wang sebanyak tidak lebih Fasal 1 dan 2 diperintahkan jadi se daripada $4,861,133,382 dibelanjakan dari bahagian daripada Rang Undang-undang. pada Kumpulanwang Pembangunan bagi 3763 6 DISEMBER 1978 3764

tahun 1979, dan bagi tujuan-tujuan dan daripada $4,861,133,382 dibelanjakan dari- butiran-butiran perbeianjaan pembangunan pada Kumpulanwang Pembangunan bagi yang dinyatakan di bawah Maksud Pem tahun 1979, dan bagi tujuan-tujuan dan bangunan atau ("P") dalam senarai Belan- butiran-butiran perbeianjaan pembangunan jawan Persekutuan 1979 yang dibentangkan yang dinyatakan di bawah Maksud Pem sebagai Kertas Perintah 33 tahun 1978, bangunan atau ("P") dalam senarai Belan- adalah diuntukkan di bawah maksud- maksud yang berkenaan jumlah-jumlah jawan Persekutuan, 1979 yang dibentang yang setentang dengan butiran-butiran itu kan sebagai Kertas Perintah 33 tahun 1978, di ruangan lapan dan sembilan senarai adalah diuntukkan di bawah maksud- tersebut. maksud yang berkenaan jumlah-jumlah yang setentang dengan butiran-butiran itu Tan Sri V. Manickavasagam: Tuan Yang di ruangan lapan dan sembilan senarai di-Pertua, saya mohon menyokong. tersebut. Usul dikemuka bagi diputuskan, dan disetujukan. Tuan Yang di-Pertua: Dewan ditangguhkan sehingga hari esok, 7hb Disember, 1978, Diputuskan, jam 2.30 petang. Bahawa Dewan ini membuat ketetapan Dewan ditangguhkan pada pukul 730 iaitu satu jumlah wang sebanyak tidak lebih malam,