God Jul Og Godt Nytt År! DEMONSTRERER: Over 150 Ordførarar Frå Heile Landet Var Samla I Oslo 8

KOMMUNALT INFORMASJONSMAGASIN FRÅ LUSTER KOMMUNE LUSTRA Nr. 2 • 2017 22. årgang nytt

God jul og Godt nytt år! DEMONSTRERER: Over 150 ordførarar frå heile landet var samla i Oslo 8. november for å markera sin motstand mot regjeringa sitt forslag om å oppheva maskinskatten. F.v. Leidulv Gloppestad, ordførar i Gloppen, Jon Håkon Odd, ordførar i Leikanger, Jarle Aarvoll, ordførar i Sogndal, Arild Ingar Lægreid, ordførar i Årdal, Petter Sortland, ordførar i Høyanger, Olav Turvoll, ordførar i Vik og Ivar Kvalen, ordførar i Luster. (Foto: Privat) Budsjettarbeidet For oss som styrer med politikk er hausten tida for Ordføraren har ordet budsjettarbeid. Formannskapet har også denne hausten, ilag med administrasjonen gått i gjennom heile den Dei fleste av oss forbind årstidene med ulike aktivite- kommunale drifta for å finne innsparingar og område tar. Alt etter interesser, alder, yrke og livssituasjon, er som kan effektiviserast. Berre sidan 2013 har inntekte- aktivitetane ulike gjennom året. Som unge tykte eg at ne frå kraftproduksjonen i Luster kommune vorte redu- sommaren og vinteren var best, sol og bading, snø og sert med 35 millionar, i tillegg kjem reduserte inntekter ski, ferdig med det. I ungdomen var no også våren stor gjennom inntektssystemet til staten. Dette har heilt klårt stas. Fram att med sykkelen, seinare vart det mopeden utfordra driftsøkonomien til kommunen vår. Me må no som fekk vår-pussen. Det kan eg seie dykk alle som ik- redusera driftsutgiftene til kommunen tilsvarande, helst kje har prøvd, opplevinga av fyrste mopedturen på turr bør me klara meir. asfalt om våren er ikkje betalt med pengar.

Skulestrukturen No når eg nærmar meg den alder av heile 45 år, og må Skulestrukturen i kommunen har vore eit «heitt» tema vel seiast å kunne bli kalla vaksen, tykkjer eg ettersom- dette året. Innleigde konsulentar gjekk gjennom heile maren og hausten er ei fin tid. Det er litt rolegare dagar, skulesektoren vår. Det vart arrangert møte i skulekrin- ei fin tid for fjellturar, sauesank og epleplukking. Eg sane, innbyggjarar, lag og organisasjonar og tilsette vart tykkjer det er lov å ha litt god tid om hausten, berre ein høyrde. Eg var sjølv med på fleira av krinsmøta for å vert ferdig til jul så er det greitt liksom. Om våren er lytta til innbyggjarane sine synspunkt. Det er få saker det slik kav med både eitt og hitt som skal verta klart som engasjerer meir enn skulestruktur, det er flott å sjå til sommaren, og om sommaren skal me gjera «alt». I at innbyggjarar på tvers av generasjonar står opp for tillegg skal me bli brune, og det er no ikkje det enklaste bygdi si og kjempar for dei tenestene dei har. når det regnar mest kvar dag. Sjølv om kommunestyret alltid skal sjå «totalen» i kommunen sitt arbeid og prioriteringar, skal me politikarar Om våren må eg bruke «3 minutt» på å få ut hagemø- ha stor respekt for det brennande engasjementet inn- blane, det kan ikkje skje fort nok. Kanskje vert det ein byggjarane våre syner. Skulestruktur i Luster har med heit soldag som me kan sitja ute i, då må jo stolane jamne mellomrom vore diskutert, men det har vore brei vere komne på plass, nyvaska og fine. Verandaen må politisk semje om at den desentraliserte skulestrukturen sjølvsagt vera nyspyla, kanskje til og med nymåla. Nei, er eit gode for vidstrakte Luster. Skulen, barnehagane, då er det faktisk betre med hausten. I år har eg brukt 3 samfunnsbygga med uteområda er viktige samlings- veker på å rydda inn att hagemøblane, og er ikkje heilt punkt for bygdene våre. Det er «limet» i bygda som ferdig enno. Eg har ein liten mistanke om at ho Tone mange skreiv i høyringsinnspela til kommunen. Helen tykkjer det går i seinaste laget, men eg tenkjer, berre eg vert ferdig til snøen kjem så går det vel bra i år Skuleelevane i Luster ville ha fått like god undervisning og. For om hausten er det rett og slett lov å tufla litt på på ein større skule som på dei mindre, det finst få «læ- heimebana, det meiner no eg. LUSTRANYTT Rådmannen har ordet

Digital transformasjon per seg i armen over kor mykje som Det er ein del som meiner at desse skjer og kor fort dette har utvikla orda må rådmann læra seg. Eg for- seg. Og er det noko som er sikkert, står at det har noko med den stadig så er det at dette går ikkje over. Det meir digitale kvardagen å gjere. har lite føre seg å ikkje prøve å føl- gje med om det so gjeld privat eller Radioen er nett komen på DAB i kommunen. Det er difor dei som digital plattform. I gamle bilen min har betre innsikt enn meg meiner eg har eg ikkje spandert på meg adap- må lære meg orda digital transfor- ter, så no høyrer eg på Radio Luster masjon. på radioen i bilen, eller så koplar eg opp mobiltelefonen min og høyrer Bruk av teknologi står sentralt i radio der. Vel, dette var no berre arbeidet for å forbetre og fornye eit lite eksempel på at det stadig er offentleg sektor, inkludert kommu- noko nytt på det digitale området. nane i Norge.

På 1980 talet starta eg å skrive på Det vert lagt til grunn at det er ei datamaskin. Ut på nittitalet fekk eit stort uutnytta potensiale for å eg mobiltelefon omtrent like stor effektivisera forvaltninga gjennom som ein tjukk telefonkatalog. Før bruk av IKT. den tid hadde eg inntrykk av at det berre var dyrlegen som gjekk Det er bestemt at for kommunen Rådmann Jarle Skartun. rundt med mobiltelefon, i ei større skal digital kommunikasjon vere kasse på skuldra. Internett var ikkje hovudregelen innanfor forvaltnings- i vanleg bruk før me nærma oss lova sitt virkeområde. Det betyr at «Svar ut» frå kommunen må i stør- årtusenskiftet. me skal kunne ta imot post digitalt, re grad sendast til digital postkasse handsame saker digitalt, sende svar hjå mottakarane. Eg heng no med i svingane på digitalt og gjerne og medverke til at mykje, eller ein del, men utviklinga mottakar vel å ta imot brev digitalt. Ein mykje større del av innbyggja- spring føre meg og gjerne raskare Målet er at heile kjeda skal vere rane i Luster må velja å ta imot enn meg. Det er nesten som ein kly- digital. Framhald side 2 refaglege» argument for å oppretthalda dagens struk- til eldreomsorg, helse, skule og gode velferdstilbod for tur, det må me vera ærlege på. Køyreavstand, tidsbruk, innbyggjarar, ofte i det me kallar distriktskommunar. skulen som «hjørnestein» i bygdi, og den relativt låge Berre hjå kommunane i indre Sogn snakkar me om be- innsparinga påverka klårt mitt standpunkt denne løp på mellom 50-60 millionar no på kort sikt. I neste gongen. Eg har gjennom mitt politiske arbeid alltid runde vert det truleg mykje meir. vore forkjempar for dagens skulestruktur, både gjennom gode skuleresultat, men og fordi skulen er viktige Det er vanskeleg å spå, spesielt om framtida, var det ein grunnsteinar i bygdene våre. som sa. Arbeidet med å sikre god økonomi i kommunen vår vil halda fram. Sjølv om det kan vera noko ulikt syn Endra skattereglar både på tempo og tiltak mellom partigruppene, er heile Dagens regjering legg dessverre opp til ei sterk sentra- kommunestyret sterkt opptekne av at Luster skal levera lisering av makt og økonomi. Medan eg skriv dette er gode tenester til innbyggjarane våre også i framtida. kommunane sin skattleggingsrett av verk og bruk sett Men kor hardt me må gå til verks er mykje avhengig i spel. Regjeringa vil ta vekk kommune Noreg sin rett av det som skjer på Stortinget og i Regjeringa i desse til å kunne skattlegge store industribedrifter, trans- dagar. formatoranlegg og kraftliner. I neste omgang vert og kraftverka våre fritekne. I følgje Landsforeininga for Ha ei god og fredeleg jul Vassdragskommunar der Luster er medlem, er det gjort alle lustringar! berekningar på at regjeringa på sikt vil fråta kommunane heile 12 milliardar i inntekter. Dette for å direkte overføra pengar til Staten og dei store private eigarane. Dette er pengar som i dag i all hovudsak går uavkorta Ivar Kvalen - ordførar

1 LUSTRANYTT digital post. Då får me og større vene sine, tilbyr betre tenester, effekt av den kommunale digitalise- jobbar meir effektivt og/eller ringa, det går raskare og me sparar skapar heilt nye tenester (nytt Folketals- handsamingskostnader inkl porto. tenestedesign). Me har og eit større arbeid med å • Brukarane og brukaropplevin- utviklinga digitalisere papirarkiv, det vil letta ga skal vere sentral og kjerna i Folketal pr. 01/01-00: 5003 arbeidet med å finne fram igjen endringsarbeidet framover og Folketal pr. 01/01-01: 4954 tidlegare handsaming og viktig • Fullt ut basere seg på digital Folketal pr. 01/01-02: 4968 saksinformasjon. teknologi. Folketal pr. 01/01-03: 4924 • Ein grunnleggande og omfat- Folketal pr. 01/01-04: 4926 Auka automatisering av kommu- tande endring. Folketal pr. 01/01-05: 4927 nikasjon og saksgang i og mellom Folketal pr. 01/01-06: 4889 kommunen, næringsliv, lag og orga- Med andre ord så snakkar me om Folketal pr. 01/01-07: 4884 nisasjonar og innbyggarar vil vera noko meir enn å digitalisere dagens Folketal pr. 01/01-08: 4870 prioritert framover. tenester og prosessar. Folketal pr. 01/01-09: 4879 Vel, eg må gjerne bruke noko meir Folketal pr. 01/01-10: 4945 «Kommunane må digitalisere for å tid på å få dette under huda, for det Folketal pr. 01/01-11: 5023 løyse dagens og framtida sine utfor- går ikkje over, det er berre å ta tak. Folketal pr. 01/01-12: 5026 dringar» er eit omgrep som møter Siste melding i inn-boksen frå NAV Folketal pr. 01/01-13: 5041 oss. Dei demografiske endringane, i skrivande stund har slik tekst; Folketal pr. 01/01-14: 5089 m.a. større andel eldre fører til …….frå 15.01 2018 kan ikkje Folketal pr. 01/01-15: 5118 behov for store omstillingar. Me må lenger arbeidsgivar nekte å ta imot Folketal pr. 01/04-15: 5097 vere i stand til å produsera fleire digital sjukmelding. Folketal pr. 01/07-15: 5095 varer og tenester med utan å auke Det er berre å ta tak både heime og Folketal pr. 01/10-15: 5071 ressursbruken. Eksempelvis vert det i kommunen ! Folketal pr. 01/01-16 5093 satsa på bruk av velferdsteknologi Folketal pr. 01/04-16 5098 for å avhjelpe behovet for manuell Folketal pr. 01/07-16 5120 bistand til eldre og hjelpetrengande Folketal pr. 01/01-17 5151 og bidra til auka livskvalitet og Folketal pr. 01/04-17 5167 tryggleik for den enkelte. Jarle Skartun Folketal pr. 01/07-17 5184 rådmann Folketal pr. 01/10-17 5204 Me må innfri forventningane frå innbyggarane og næringslivet. Kjelde: Statistisk Sentralbyrå, kvar- Innbyggarane og næringslivet har talsvis befolkningsstatistikk. høge forventningar knytt til digitale tenester. Det vert etterspurd eit vidt spekter av løysingar, frå enkle Nye faste medlemer i kommunestyret sjølvbeteningsløysingar til meir omfattande og kritiske løysingar innan helse og omsorg. Me skal og oppfylle staten sine ambisjonar for kommunane. Det er høge ambisjonar om å fornye, forenkle og forbetre offentleg sektor, samstundes som innbyggarar og næringsliv har forventningar om ein enklare kvardag.

Summen av dette er å tilby meir Tor Bremer har rykka opp Eivind Steig har rykka opp som enn elektroniske skjema og digital som ny fast medlem for ny fast medlem for Senterpartiet kommunikasjon. Arbeiderpartiet etter at Arne etter at Kjell Sindre Schmidt har Det er då digital transformasjon Johannessen fekk fritak etter meldt flytting til anna kom- kjem inn og kan beskrivast om lag overgang til ny stilling i mune, og såleis ikkje kan vere i slik: politiet. kommunestyret i Luster. • Ein prosess der kommunen endrar korleis den utfører oppgå-

2 LUSTRANYTT Skal du gifte deg? Borgarleg vigsle i kommunen frå 1.1.2018

Frå 1. januar 2018 tek kommunane over ansvaret for gjennom- føring av borgarlege vigslar i Noreg. Då vil borgarleg vigsle skje i kommunen og det er ikkje lenger mogleg å gifte seg i tingretten. Alle kommunane tilbyr gratis vigsle til eigne innbyggarar og til personar busette utanfor Noreg når vigsla skjer på dei stader og dei tider kommunen fastset. I Luster vert seremonien på rådhuset.

Ordførar og varaordførar har får mynde. Kommunestyret vil det vert mogleg å ha seremonien mynde til å gjennomføre vigsla. då også avgjere om me skal andre stader enn på rådhuset. Kommunestyret vil i desember tilby tenesta til dei som ikkje er Når dette er avklara, vil du finne avgjere om rådmannen også heimehøyrande i Luster, og om informasjon på kommunen si heimeside.

Stortingsvalet 2017 Ynskjer du å avtale borgarleg vigsle etter 1. januar 2018 eller få nærare informasjon om 82,2% av dei manntalsførde lust- tilbodet, kan du kontakte oss ringane brukte røysteretten sin på på rådhuset i servicetorget, på Stortingsvalet i haust. Heile 972 tlf. 57685500 eller ved å sende personar valde å førehandsrøyste, førespurnad til postmottak@ det er ny rekord, 25,6%. luster.kommune.no. Røystene fordelte seg slik partivis: Søk fyrst om prøvingsattest hjå Partinamn Tal røyster %-vis oppslutnad Skatteetaten Før de giftar dykk, må Skattee- Senterpartiet 1233 39,7% taten sjekke om de oppfyller Arbeiderpartiet 855 27,5% vilkåra for å inngå ekteskap. Høgre 339 10,9% Det vil seie at de må sende inn Framstegspartiet 230 7,4% ein del papir. Behandlingstida er Kristeleg Folkeparti 167 5,4% to-tre veker, så ver ute i god tid Sosialistisk venstreparti 108 3,5% før bryllaupet. Sjå skatteetaten.no, via folkereg- Venstre 61 2,0% ister, vegen til ekteskapet – steg Miljøpartiet Dei Grøne 60 1,9% for steg. Raudt 27 0,9% Skjema sender de til Skatt Vest, Partiet Dei Kristne 17 0,5% postboks 8103, 4068 Stavanger. Helsepartiet 5 0,2% Om alt er i orden skriv Skattee- Demokratane i Norge 2 0,1% taten ut ein såkalla prøvingsat- Alliansen 1 0,03% test, som viser at de oppfyller vilkåra for å inngå ekteskap. Du Liberalistane 1 0,03% skal sende prøvingsattesten til Blanke 11 0,3% kommunen. Attesten er gyldig i fire månader.

3 LUSTRANYTT

Luster Rådhus oppgradert Luster Rådhus har vore gjennom AH- Bygg AS og Gaupne Kran vore HR Prosjekt AS på Gol. ei omfattande oppgradering. To har vore innleigd på diverse Prosjekterande på ventilasjon, byggefasar er utført og resultatet kranarbeid. Daco Mekaniske AS elektro og betong har vore Nor- er eit bygg i ny drakt, som resul- på stålarbeid, og til slutt Bolseth consult AS. Glass AS på takoverbygg over Våren 2018 skal det ordnast terer i redusert energiforbruk og atrium. opp rundt Rådhuset med plenar forbetra arbeidsmiljø. Arkitekten på prosjektet har og asfaltering.

Ny fasade blanda med kebony og cemeritplater utgjer den Luster kommune søkjer etter nye stilen. Nye vindauge etter dagens krav, samt etterisolering hus og leilegheiter av vegger og tak. Nye ventilas- Luster kommune har behov for hus jonsaggregat kopla mot varme- og/eller leilegheit, av ulike storleikar, pumper og nytt brannalarman- som kan bli bustad for innvandrarar, legg. Av dei utførande entreprenørane flyktningar eller andre vanskelegstilte. er det Vestlandshus Sogn AS Desse treng på kort sikt hjelp til å som har vore generalentreprenør komme seg inn på bustadmarknaden. med sine underentreprenørar. Både møblerte og umøblerte er av Dei har utført tømrar- og be- interesse. tongarbeid sjølve. Holen In- stallasjon AS på elektro, Årdal På grunn av behov for offentleg Blikkenslagerservice AS på tak transporttilbod er det primært ynskje og beslag, Øvrebø Fargehan- om bustadar på strekninga Gaupne – Hafslo. Kommunen tilbyr del AS med måling og flis, GK langsiktig leigeforhold, der kommunen er leigetakar og har op- Inneklima AS på ventilasjon, pfølging av bebuarane. Sogn Kjøleservice AS med var- mepumper, Brødrene Lomheim Ta kontakt med servicetorget tlf. 57 68 55 00 AS med maskinarbeid, Sogn Aludesign AS med solskjerming.

4 LUSTRANYTT Utviding av eigedomsskatten i Luster Etter kommunestyrevedtak slik at der er det ikkje behov i desember 2016 pågår det for taksering. Når det gjeld arbeid med ev å innføre eige- verk og bruk, så er dei takserte domsskatt for skatteåret 2018 og skattlagde i dag. for alle faste eigedomane i heile Ved handsaming av budsjettet kommunen. Kommunestyret kvart år vedtek kommunestyret vil 14. desember 2017 ta still- kva eigedommar skatten skal ing til innføring og skattesats. skrivast ut på, kva satsar som Det er utarbeidd retningslinjer skal gjelde og om botnfrådrag Me reknar med at takseringa for ordninga og no er takser- for bueiningar skal nyttast. vil gå føre seg fram til midten ingsarbeidet starta opp for dei Når kommunen skal gjennom- av februar. Takst og utrekna eigedomane som skal takser- føra ei alminneleg taksering, skatt skal vere lagt ut til of- ast. Det som skal takserast hentar ein fram faktagrunnlag fentleg ettersyn innan 01.03. i er bustaddelen på landbruk- på type bygning, alder og areal skatteåret. seigedomar, fritidseigedomar m.m. Det er laga framlegg til Sakkunnig nemnd, ev sak- og næringseigedomar. Når det «rammer og retningslinjer» kunnig klagenemnd, som er gjeld bustadeigedomar, med som skal nyttast og det skal politisk valde, fastset/godkjen- eige gards- og bruksnummer, så gjennomførast synfaring. Eigar ner eigedomsskattegrunnlaget skal skatteetaten sitt formues- kan be om å få vere tilstades på eigedomen. grunnlag nyttast som grunnlag på synfaringa. Lustringane kan bli betre på digital postkasse

Du har mange fordeler om du Kommunen har store papir- og har ei digital postkasse: portoutgifter, og me meiner at bruk av digital postkasse er ein • Det er tryggare enn epost enkel måte å spare offentlege • Det er raskare enn vanleg midlar. postgang • Det er gratis å bruke Enkelt å lage seg digital post- • Du tek i mot og lagrar vik- kasse tige brev på ein stad, både Du kan velje mellom Digipost frå offentlege og private at alle skal gjere det, men det er eller e-Boks. Via www.noreg.no verksemder mange som har føresetnader for får du oppretta di eiga digitale • Du får viktige brev der du er å kunne ta imot digital post. postkasse. • Du bidreg til å redusere por- to og ekspedisjonsutgifter • Du bidreg til å spare miljøet Kan me hjelpe kvarandre i den digitale kvardagen?

Det er meir enn ein million som Meir og meir blir på data og på appar på mobilen. Om du skal ta har digital postkasse. Oslo har buss og vil kjøpe deg billett, betale for parkering, sende krav til høgst prosentdel innbyggjarar pasientreiser, sjekke sjølvmelding, ta imot offentleg post og mykje med digital postkasse medan meir. For nokon går det heilt fint å fikse dette, og dei forventar at Sogn og Fjordane førebels er dei kan ordne det digitalt. For andre er det mindre interessant at legst på statistikken. Internt i «alt må ordnast på data». Det er både gamle og yngre som kan fylket er Luster nesten blant dei streve med dette. Treng du hjelp er kan hende datakafè på bibli- dårlegaste. oteket noko for deg? På Luster frivilligsentral er det fleire datakyn- dige som gjerne stiller opp og hjelper deg i gang. Rådmannen skriv Kommunen ynskjer gjerne at at «dette går ikkje over». Dersom du ynskjer å lære, vil me gjerne fleire lustringar tek imot posten hjelpe deg. Følg med på tilbod frå kommunen og Frivilligsentralen. sin digitalt. Me forventar ikkje

5 LUSTRANYTT

6 LUSTRANYTT

Skulestrukturen i Luster Våren 2017 arbeidde ein med samband med prosessen hal- kostbar, og driftsnivået på grunnlag for å lage ny skuleb- de opne møte i kvar krins der skule er det området der Lus- ruksplan. Konsulentselskapet Telemarkforsking la fram si ter kommune skil seg mest ut Telemarkforsking laga ei utgrei- førebelse utgreiing. samanlikna med andre kom- ing der dei såg på ulike sider Telemarksforskning sluttførde si munar i utgiftsnivå. Dårlegare ved noverande skulestruktur i utgreiing og leverte endeleg rap- kommuneøkonomi, reduksjon i Luster. Dette som ei oppfølging port til kommunen til 1. juni i elevtal og krav til kvalitet/kom- av budsjettvedtaket for 2017 år (denne finn de på heimesida). petanse gjer at det er naudsynt der kommunestyret vedtok ein Formannskapet har vore sty- å vurdere endringar i alle fall i gjennomgang av tenestetilbodet ringsgruppe for arbeidet og gitt ressursbruken. Budsjettarbeidet i Luster kommune generelt og føringar til arbeidet undervegs. tek tak i desse utfordringane. skulesektoren spesielt. Det var føresett at me over Det vart arbeidt med grunnda- sommarferien skulle ta arbeidet ta og samla inn og samanstilt over i framlegg til ny skulebruk- informasjon om ressursbruk, splan for kommunen. Imidlertid kostnader og driftsutgifter, sett kom det tydelege politiske signal på folketal, fødselstal og elevtal frå eit stort politisk fleirtal på for å kunne gjera ei meir nøyak- at ein ikkje ville endre på skul- tig elevtalsframskriving ved dei estrukturen, i alle fall ikkje i ulike skulane. Fekk kartlagt denne kommunestyreperioden. fagkompetansen hjå lærarane I lys av dette er vidare arbeid i kommunen, gjennomført ei med skulebruksplan og skul- synfaring av alle skulebygga i estruktur stilt i bero og det vert kommunen for å vurdera kor arbeidd med andre tiltak der gagnlege undervisnings-romma dei økonomiske rammene til er og kapasiteten i høve elevtal. grunnskulen kan reduserast i åra Skulen si tyding for bygda vart framover. og sett på og vurdert. Det vart i Noverande skulestruktur er

7 LUSTRANYTT

Bilettekst: Arbeidsgruppa for språkkommunen i Luster på nasjonal strategisamling på Gardermoen. Frå venstre: Solveig Løk- kebø, Trude Sønnesyn, Oddbjørg Ese, kommunalsjef Knut Åge Teigen, Anne Grethe Leirdal, Linda Øvregard Røhme og Hilde Holte Selland. Språkkommunen Luster Barnehagane og skulane i Luster kvar kommune. Her i Luster vil til å forbetra samarbeid og tek hausten 2017 og 2018 del det verta fire lokale fagnettverk rutinar og til å dela gode prak- i den nasjonale satsinga på som skal følgja opp språksatsi- sisdøme. Det overordna målet er såkalla språkkommunar. Gjen- nga: nettverk for barnehage og at barna i barnehagen og elev- nom deltakinga i satsinga forp- lærarar på 1.-2.trinn, lærarar på ane på skulen tileignar seg gode liktar kommunen seg til å velja 3.-7. trinn og lærarar på 8.-10. språkferdigheiter til å meistra ut nokre innsatsområde der ein trinn og eit nettverk for lærarar framtida både i yrkeslivet og skal prøva å forbetra praksis. som underviser norsk som an- som medborgar. Desse områda er i Luster: drespråk for minoritetsspråklege elevar. Luster vaksenopplæring • Lese- og skrivestrategiar deltek også i dette sistnemnde • Overgangar (overgang nettverket. barnehage – 1. trinn, over- Alle språkkommunane har fått gang mellomsteg til ung- midlar frå Utdanningsdirek- domssteg) toratet til å dra på nasjonale • Språkutvikling (tidleg inn- samlingar, til å arrangere lokale sats, norsk som andrespråk, fagnettverk og til å ha lokale skilnad gutar – jenter) ressurspersonar. Luster kommune har fått tildelt om lag 770 I samband med satsinga lagar 000 kroner til dette arbeidet. I kommunen ein eigen strate- tillegg har kvar språkkommune giplan som synleggjer status fått oppnemnd ein rettleiar for i språkarbeidet i kommunen, prosjektperioden. Vår rettleiar er overordna mål og konkrete tilsett ved det nasjonale Skrive- innsatsområde med tilhøyrande senteret. tiltak. Denne satsinga på språkkom- mune gjer det mogleg for dei Utdanningsdirektoratet skipar tilsette i barnehage og skule å få til nasjonale samlingar kvart kompetanseheving innafor språ- halvår for arbeidsgruppene frå kutvikling og språkopplæring,

8 LUSTRANYTT

Tilbygg og ombygging ved Jostedal oppvekstsenter avd. barnehage Tilbygg og innvendig ombygging ved Jostedal Barnehage har betra tilhøva for ungane og dei tilsette. Etter påska i 2017 starta Luster kommune bygging av tilbygg og ombygging av eksisterande del ved Jostedal oppvekstsenter avd. barnehage. Større grovgarderobe og endra rominndeling i eksisterande del med nye tekniske anlegg og overflater vart utført. I tillegg eit tilbygg med person- alrom, kontor, barnevognrom og lager. Hans Nes Bygg AS stod for tømrar- og betongarbeid. Un- derentreprenør på måling og golvbelegg vart utført av Øvrebø Fargehandel AS. Grunnarbeid vart utført av Arne Berget. Caverion Norge AS, avd Sogn- dal, utførte elektroarbeid, GK Inneklima AS ventilasjonsarbeid. Den «nye» barnehagen stod klar til bruk etter sommarferien.

9 LUSTRANYTT

Barnehagen på tur med studentar. Det er mykje spennande å sjå og oppleve når ein tek seg tid og stoppar opp.

Gaupne barnehage – ein lærande stad å vera Gaupne barnehage er ein stor barnehagen, og i år har me tema er mykje kunnskap om barn, barnehage med fem basar, 114 ”Gaupne i verda”, og Medhane samhandling, kommunikasjon, plassar, 28 tilsette og er ein stad kan læra oss mykje om dette. foreldresamarbeid, omsorg, for leik, omsorg og læring. Ikkje didaktikk og pedagogikk i ei I oktober og november har me stor personalgruppe. Det er berre for dei tilsette som har sin òg hatt to 3.klassestudentar frå denne kunnskapen me skal arbeidsstad her og borna våre, Høgskulen på Vestlandet, som dele til studentane, og som dei men i tillegg så har me fleire har hatt praksis på Rosa og tek med seg vidare ut i sitt eige innom til oss som vil lære av oss. Grøn. Studentane i 3.klasse skal arbeidsliv. Det ser me på som ein ressurs øve seg på å vera pedagogisk og me er svært glade for det. leiar ei heil veke, og har ”styrt” Å ha studentar er ikkje berre Rosa og Grøn slik dei tenkjer er ein læringsarena for studentane, Me har ein person i språkpraksis best. Samstundes har dei eit eige men det er ein viktig arena for hjå oss no. Han har som mål utviklingsarbeid som dei skal utvikling og læring for oss òg. å læra norsk samstundes som utøve denne veka. Kvart år har Me treng å bli spurt spørsmål han jobbar med noko han likar; me 3.klassestudentar hjå oss, om kvifor me gjer akkurat nemleg å vera saman med born. noko me tykkjer er lærerikt og ”slik”, og me treng nokon som Medhane er frå Eritrea og kom utviklande for oss, i tillegg til at utfordrar oss fagleg slik at me til Noreg som flyktning for 3 år me er ein viktig læringsarena for på den måten held oss fagleg sidan. I heile haust har han vore studentane. oppdaterte. i språkpraksis hjå oss, på Turkis (namnet på ein av basane), og Samarbeid med Høgskulen I Gaupne barnehage har me stu- borna tykkjer det er veldig stas ´Rett nok er det slik at det er dentar med jamne mellomrom, med ein mann i barnehagen. Og ein av dei pedagogiske leiarane og me er ein attraktiv praksis- personalgruppa i barnehagen ser våre som har med seg studentar, barnehage. Dette er me stolte av. det som ein ressurs å kunne vera gjennom eit tett samarbeid med Me har 1., 2. og 3.klassestuden- med på integrering av flyktnin- Høgskulen på Vestlandet. Men tar frå barnehagelærarutdan- gar, samstundes som me får god Høgskulen og styrar presiserer ninga. Og dei ulike studentane arbeidskraft inn i barnehagen. at det å ha studentar er eit viktig har ulike mål dei skal nå i sine Me har fleire nasjonalitetar i arbeid for alle i barnehagen, praksisperiodar. ikkje berre praksislærar. Det

10 LUSTRANYTT

Gaupne barnehage – ein lærande stad å vera Høgskulebarnehage Elevar frå vidaregåande skule lærling med oss heile året. Ho ´Høgskulen knyter til seg tre ´Samstundes som me har hatt har gått barne- og ungdomsar- barnehagar i ein tre-årsperiode studentar frå høgskulen hjå oss, beidarfaget og skal no vera to år som blir såkalla Høgskule- har me òg hatt elevar frå Sogn- i praksis, og startar lærlingtida barnehage. Ein rullerar på kva dal vidaregåande skule hjå oss si hjå Gaupne barnehage. Her barnehagar dette er. Gaupne ei veke + 8 enkeltdagar. Desse har me ein instruktør/fagleg leiar barnehage var høgskulebarne- elevane er dei som jobbar med som har ansvaret for oppfølgin- hage i førre periode, og persona- fagarbeidar-rolla i barnehagen ga av lærlingen, slik som ped- let hadde då felles personalmøte gjennom utdanninga Barne- og agogiske leiarar har ansvar for med andre høgskulebarnehagar. ungdomsarbeidarfaget. På same studentar. Men dette løpet er Me fekk føredragshaldarar måte som for høgskulestuden- mykje lenger enn studentperio- gratis til personalmøte og/eller tar er praksis ein viktig del av dar som berre er på nokre veker. foreldremøte, og styrar og prak- utdanninga for komande fagar- sislærarar var på høgskulen for beidarar òg. Barnehagen blir i Me tykkjer det er flott å ha så å gje tilbakemeldingar til stu- slike periodar ein lærestad, og mange unge, lærevillige personar dentarbeid. Slike band er viktige det er barnehagen sitt ansvar å innom som har lyst å jobbe i for oss. Me får vise oss fram, syte for at det blir lagt til rette barnehage i framtida. og me får sjå kva som rører seg for gode læresituasjonar for av fagstoff og forventningar frå både born, tilsette og elevar/stu- Gaupne barnehage ynskjer å barnehagefagfeltet på høgsku- dentar. legge til rette for å vera ein god lenivå. Det er viktig for oss å lærestad, samstundes som me vera fagleg oppdaterte til ei kvar Borna tykkjer det er spanande vidareutviklar oss sjølve innan tid, så samarbeidet med høgsku- med studentar og elevar, og vak- å sikre borna våre gode oppvek- len prioriterer me høgt. sentettleiken blir høgare i desse sttilhøve, utvikling, omsorg og periodane - noko som gjer at det meistring av eige liv. Gaupne barnehage ynskjer å er fleire fang, fleire hender, fleire vera ein barnehage med gode auge og fleire som vil borna det Gaupne barnehage; Me vil. Me pedagogar og andre tilsette, for aller, aller beste. kan! slik å skape gode føresetnader for at born og foreldre skal vera Og ikkje nok med det; i barne- sikra eit godt barnehagetilbod. hageåret 2017/2018 har me ein

11 LUSTRANYTT

Alle gode ting er tre: Lesing, rekning og praktisk arbeid

No skal du få lese litt om korleis må vere sterkt nok for å unngå huset burde sjå ut. Kva mål på elevane i 4. klasse ved Gaupne kollaps. lengd, breidd og høgd som var skule lærer, først litt teori og så lure og fornuftig å nytte. Me kjem praksisen. Bygge-prosjektet til 4. klasse var vart samde om ei lengd på 180 slik: cm og ei breidd på 120 cm. Det Dei første menneska i Norden Klassen hadde diskutert korleis passa fint sidan standardmålet budde i telt og gammar. Med betre reiskap byrja menneska å lafte. Det vil seie å leggje trestokkar oppå kvarandre, hogne saman i knutar i hjørna/ endane. For å unngå at treverket rotna laga dei ein grunnmur av stein. Oppå muren la dei bjelkane, dei står på høg-kant. Då er dei sterkast. Oppå bjelkane kjem golvborda. Oppå golvet kjem “skjelettet”, det kallar me reisverk. Det må setjast saman så det tåler kref- tene av vêr og vind. Snøen er tung og presser nedover. Taket

12 LUSTRANYTT

mellom stendarar er 60 cm. Du kan vel 60-gangen; 0-60-120-180. Me byrja med botn-råma, «2*4». Ein tomme er om lag 2,5 cm, så då vert ein «2*4» 5 cm høg og 10 cm brei. Reisverket var «2*3», taksperra hadde dimensjo- nen «2*4». Då skal taket i vertfall tole at Synnøve og Noah feiar pipa eller tek seg ein dans på taket. På veggane spikra me på kledning og oppå taksperra spikra me på rupanel. Då vert bygget stiva av og kan tole ein kastevind eller to, om «nordvesten» skulle kome. Rupanel gjer og at taket vert jamt og gjer det enkelt å leggje den svarte takshingelen oppå. Undervegs måtte me ta omsyn til at me skulle ha ei døropning og ei opning til vindauge. I tillegg har me fått prøvt oss på stiglaft, det er laftemetoden ein brukar i grindverksbygg. Det er ein tidkrevjande metode å byggje hus på, men er ein svært solid byggjemåte. Me har hatt med oss tre besteforeldre; Svein, Leif og Kjell. Dei har lært oss å snikre og lafte og korleis ein kan byggje sitt eige vesle hus. Kanskje sit du no med spørsmålet, kva skal dei gjere med det ferdige huset? Undervegs hadde me mykje matematikk-læring og leselekse om dette prosjektet. Men i klassen lærer me og å dele med kvarandre, og me har derfor tenkt å auksjonere bort huset til nokon som har bruk for det. Pengane vil me gje til ei god sak.

Skriven saman av elev Malin Veum og lærar Tomas Kjørlaug.

13 LUSTRANYTT

Oppgåve: Lukk augo og rekk opp handa når du trur det har gått 1 minutt. Leik og læring på uteskulen på Skjolden Annakvar tysdag er det avmarsj med 5-åringane og 1. og 2. klasse vel halv ni, to og to på rekke opp til Moane. Alle gler seg til å få leika i sand- kassen, i skogen, i leikeapparata, i løypa inne i grillhytta. Leiken er fantastisk når vi kjem oss opp dit! Det kan vera tv-program gjennom vindaugsopninga i grillhytta, dyrehage oppe i krat- tet, store vegprosjekt i sandkass- en, butikk i grillhytta og mange andre leikar. 1. og 2. klasse studerer og tek bilete av eit rognetre og ei furu kvar gong vi er der. Tilbake i klasserommet skriv vi rapport Fine formingsprodukt av naturmateriale. om korleis trea ser ut denne dagen. Vi har òg aktivitetar av ulike typar, som å leita etter spor, setta ned insektsfeller, finna former, bokstavar, ord. Vi finn pulsen vår før og etter aktivitet, prøvar å gå eller springa løypa eksakt like fort to gonger, lagar formingsprodukt av naturmaterialar. Mat er godt når vi er ute, og av og til fyrer vi opp bålpanna og lagar mat der, andre gonger et vi god niste samla rundt bordet og kosar oss. Dette er fine og gode økter, ei førebuing på skuleoppgåver for 5-åringane og høve til å leika godt i lag for alle 11 ungane. I butikken sel dei eple, blad og ved.

14 LUSTRANYTT

Her har alle plukka 20 omtrent like store rognebær og som dei skal tre på ein streng, og dei forma til eit hjerte. Fin matematisk Stas med ein kunde i butikken. og finmotorisk oppgåve!

Pinnebrød med sukker og kanel til lunsj-dessert.

15 LUSTRANYTT

Grilling. Grønsakgryte. 20 år med uteskule på Indre Hafslo Det er tysdag og klokka er Uteskuleleik Tema på uteskulen 10.50. 18 elevar frå 1. til Ei gruppe elevar har sett eit Tema på uteskulen denne dagen 4.klasse står klare til dagens ekorn i eit tre. Og då må dei er segner og eventyr. Etter ei økt på uteskulen. I dag skal me sjølvsagt lage eit hus til ekornet god leikeøkt samla me oss i gjere uteskulen klar for vinteren. slik at det ikkje frys når snøen lavvoen for å lese eventyr. I dag Ein heil palle med ved står ved no snart kjem til uteskulen vår. I er det eventyret «Draken med grinda. Denne veden skal no dag fann me også nokre plas- dei raude augene» av Astrid finna vegen frå pallen og bort tikkmuggar på uteskulen. Kan Lindgren som er eventyret me i lavvoen. Me går til uteskulen det vere barnehagen som hadde skal lese. Me les og diskuterer og set frå oss sekken vår før me dei med seg då dei var her på både om nokon kjenner Astrid går tilbake til grinda for å fylle torsdag? Fine var dei i alle fall Lindgren frå før og innhaldet fanget fullt med ved. Ei gruppe å bruke for å sjekke om det er i eventyret. Medan me les har elevar blir verande i lavvoen for småkryp i vatnet i myra. Nina hengt opp ein natursti på å stable veden under benkene. Det er viktig å stable godt, me skal ha plass til ein heil palle. Ei anna elevgruppe går i gang med å lage bål slik at me kan grille når dagens arbeidsøkt er over. Alle jobbar konsentrert og ingen set seg ned før heile jobben er gjort. Når det er kaldt ute, et me maten vår i lavvoen, og praten går livleg. Nokon drikk varm saft eller kakao, medan andre grillar pølser. Me blir mette og nøgde både av god mat og prat. Etterpå veit alle at no er det tid for ei leikeøkt. Uteskule 2007-2008.

16 LUSTRANYTT

Uteskule 2016-2017. uteskuleområdet, det er tid for blåbærsyltetøy på desse. Grøn- sjå kor ivrige alle er til å lære FysAk. I dag er det eventyret saksuppe er heilt naturleg å lage teikn når dette er ein del av me har lese som er tema for når haust og mat på bål er tema. FysAk-økta vår. FysAk’en. Elevgruppene spring Og du all verden kor godt det I 2018 er det 20 år sidan utesku- rundt i skogen på leit etter pos- smaka med eigen laga grønsak- len på Indre Hafslo vart grun- tar. Ivrige kjem dei tilbake for å suppe. Eplekake, potetkaker og nlagt. I 20 år har elevane våre høyre om svara dei har komme pinnabrød er også god mat å fått oppleva alt det uteklasser- fram til er rette. Før me forlet lage på bålet. Og kven har sagt ommet har å by på. 20 år med uteskulen må me også sjekke at det ikkje går å øve teikn til ulike årstider, felles opplevingar temperaturmålaren og regn- tale på uteskulen? Fantastisk å og mykje god læring. målaren vår. For skal ein vere på uteskule, så må ein sjølvsagt føre statistikk over temperatur Ny rektor/styrar ved Indre Hafslo og nedbør. oppvekstsenter Å skrive logg Tilbake på skulen er me fulle av Inger Marie Evjestad er tilsett som inntrykk etter tre timar ute. Me ny rektor og styrar ved Indre Hafslo avsluttar alltid uteskuleøkta med oppvekstsenter. Evjestad har ein vari- å skrive logg. 1. og 2.klasse skriv ert og solid skulebakgrunn som både felles logg, medan dei i 3. og 4. lærar, rektor og tidlegare skulefagleg klasse skriv logg kvar for seg. ansvarleg i Luster kommune. Elevane må også lage ein illus- Dei siste åra har Evjestad hatt region- trasjon til loggane sine. ale prosjektstillingar; først som prosjektleiar i Sogn og Fjordane for den Uteskule ein arena for leik og nasjonale skulesatsinga kalla GNIST læring og sidan 2014 som utviklingsrettleiar i Denne hausten har tema på region Sogn for Ungdomstrinn i ut- uteskulen vore haust og mat vikling, den nasjonale satsinga på kom- på bål. Me har plukka tytebær petanseutvikling og utviklingsarbeid i og blåbær, og av dette har me ungdomsskulane. laga trollkrem og syltetøy. Me laga også pannekaker og hadde

17 LUSTRANYTT

9a og 9b framfor veggen dei dekorerte i Uprisen-veka. Det er bilete av bokomslaga og deira tankar om det å lese. Uprisen og bokhausten ved Luster ungdomsskule

Av Mirjam Tverberg og Elevane våre les og les og les. om det å vere forfattar, korleis Mona Solstad Vik Deretter skriv dei bokmeldingar han fann inspirasjon i rolleleikar og publiserer desse på Uprisen. og dataspel, han las høgt frå vin- Utanfor glaset er det ein grå no, trygge på den makta dei narboka og frå andre bøker han novembermorgon, nokre løn- har fått. Det at dei har noko har skrive. For oss lærarar på å sei er viktig. Det at nokon sidelinja vart det svært tydeleg neblad klamrar seg enno fast til tek deira stemme på alvor set kvifor akkurat denne hordal- greinene, konturane av lysa frå i gang prosessar; dei skal vere endingen hadde vunne, han Omsorgssenteret blir utydelege med å nominere kven som skal fengsla elevane med ord. av regnet som høljar ned. I klas- heidrast på Litteraturfestivalen Nokre veker tidlegare vitja serommet på Luster ungdomss- på Lillehammer siste torsdagen i prosjektleiaren for Uprisen: kule er det varmt og lyst, der mai 2018. Bjarte Bakken, skulen vår. Han sit 50 niandeklassingar bøygde snakka varmt om kor stor makt Asbjørn Rydland vann i fjor og innverknad ungdommane får over heilt nye forteljingar; norske Elevane veit også kven som når dei deltek i dette prosjek- ungdomsromanar i alle sjangrar, vann i fjor, det var Asbjørn tet. Praktiske øvingar om det å nye bøker av norske forfattarar. Rydland. Han vitja 9a og 9b i skrive ei bokmelding, verdien av Bøker som er trykte, eller som Uprisveka onsdag 18. oktober ei fengande overskrift og atten- skal sendast ut frå trykkeriet og fortalde kor fint det kjendest demeldingar frå forfattarane i 2017. at det var ungdommane sjølve, stod også på timeplanen denne og dermed lesargruppa hans fredagen. Han fortalde at dei som hadde bestemt at han og som skriv bøkene er inne på boka «Galderstjerna» skulle sida kvar dag for å lese attende- vinne. Rydland formidla tankar meldingar, og dei profesjonelle

18 LUSTRANYTT

Uprisen.no - Her finn du bokmel- Superlesarane frå begge klassane: F.v: Julie, Julius, Victoria, Amalie, Ailen og dingane som elevane våre har skrive Boldiszar. – klikk på boka og scroll nedover. Både namnet til eleven og skulen står der. bok-kritikarane vert sette på tival tok «Foreningen !les» i vurdert seg ferdig. 9a og 9b still- sidelinja av 1000 ungdommar 2006 initiativet til ei ungdoms- er med superlesarar, desse får kvart år. bokkåring der ungdom sjølv les mellom anna PDF-filer frå tryk- Desse 1000 ungdommane kjem og vurderer utvalde ungdoms- keria. Dei 6 har meldt seg friv- frå 30 klassar, frå heile landet. bøker og episke teikneseriar/ iljug, men får ikkje velje bøker. I år var det 100 klassar som biletbøker. Etter eit vellukka Dei les, som alle kritikarar må søkte, 9a og 9b på LUS kom pilotprosjekt i 2007 med ca. 150 gjere; både spennande og mindre med. Allereie 7 dagar etter deltakande 9.klassingar frå fem interessante bøker. Det har alle søknaden vart sendt, fekk me skular, har Uprisen blitt delt ut elevane gjort, og i leseperioden positivt svar, og lærarane kunne kvart år av ein nasjonal jury. Frå frå 1. september har dei disku- ta til med å kvi seg eller gle seg. 2007 til og med 2010 blei dei tert innhald, ergra seg, kost seg, Elevane hadde sjølve «kvalifi- fem nominerte titlane valde av og nokre boktitlar har det vore sert» seg gjennom ivrig lesing i ein vaksenjury, men frå og med venteliste på. Spennande samta- 8.klassen. Me lærarane var ikkje 2011-kåringa er det fem ung- lar elevane mellom, klaging på i tvil om at akkurat desse elev- dommar som nominerer bøkene kjedelege jentebøker, sniklesing ane greidde dette arbeidet. på bakgrunn av bokmeldingane i mattetimane og forventnings- Hausten 2016 las dei tilsaman, av alle årets norske ungdoms- fulle utbrot av typen «sant me mest på fritida, meir enn 100 bøker. Desse fem må søkje til skal lese i norsktimen?». ulike bøker. Deretter las dei 2 prosjektleiinga og vise at dei ungdomsromanar som me nytta kan vurdere. Dei fem jurymed- Mange e-bøker i undervisninga. Det å lese for lemmane møtest i Oslo i janu- Utover hausten har spennande å hygge seg, skil seg ofte frå det ar, og nominerer bøkene som historiar pakka i gråpapir landa å bli «påtvinga» ei bok som du juryklassane skal lese. 12 bøker i postkassa på skulen, men langt skal lære noko av. På skulen har vunne prisen, 5 av desse har frå mange nok. Utan biblioteket kan me til dømes leite i bøkene vore på nynorsk, det ser ikkje ut og all god hjelp frå Ellen Borch etter bodskap, me har litterære som nynorsk eller 514 sider er Veum og dei som jobbar der samtalar og/eller skriv tekster noko hinder, dersom det er godt hadde me slite litt med å få nok utifrå innhaldet, og det er ikkje skrive og fortalt så vinn du. bøker til 50 elevar. Det hadde alltid me treffer kvar einskild Bøkene er så ferske at ikkje alle ikkje gått mange dagane etter at med bøkene me vel å nytte. har «gått i trykken», men 15. me fekk ja til å vere anmeldark- desember er fristen for bokmel- lasse, før det kom e-post der bib- Kvifor Uprisen og kva er det? dingar frå anmeldarklassane. lioteket tilbaud oss samarbeid, Saman med Norsk Litteraturfes- Innan den tid må alle ha lese og kunnskap og hjelp. Alle elevane

19 LUSTRANYTT har fått opplæring i og tilgang til E-bok-bib, (omsett: fantastisk Daniel Myklebust med elektroniske bøker gjennom bibliotektenesta.) Mellom Vips, Skrevet 5. oktober 2017 av Daniel Myklebust på Luster ung- Facebook og Twitter på mobi- domsskole lane sine har elevane no ein liten grøn app som opnar alle bokhyl- The Urban Legend sesong 2 ler i heile Noregs land. Mange har nytta seg av dette, Jeg leser ikke så mye, men denne boken her likte jeg veldig godt. og lese bøkene sine på mobilen. Og den gjør norsktimene mye gøyere. Jeg vil gi denne boken Andre har lasta ned appen «Ly- terningkast 6. dhør» for å nyte ei lydbok. Det Det er veldig bra tegninger, lett å lese, og tegningene beskriver dei får på mobilen, kan dei også veldig mye hva som skjer. Den har en super start og jeg liker det få på nettbrett, lesebrett, datask- at det ikke tar lang tid før det er action i boken. På slutten hand- jerm og bærbar. let det om mobbing og det var like spennende som alle de andre Biblioteket har vore rause med episodene. utlån og bokgåver, like raust Boken handler om at det er en superhelt som drar rundt og har rektor Kristin Vee saman forhindrer kriminalitet. Superhelten drar til forskjellige byer, på med Knut Åge Teigen sagt ja når landet og på skolen. me har spurt. Me har kjøpt og Jeg skal gå på biblioteket og låne bok nr. 1 i denne serien. fått rundt 60 bøker til skulen. Daniel Myklebust Elevane har alltid hatt tilgang til ei ny bok, i same augneblinken pultane, ute i garderoben sit to pc’en og oppsummerer godt som den førre var ferdig vurdert. med kvar si bok, og på e-posten hausten vår: Lesehunger og I skrivande stund ligg elevane på vår tikkar det stadig inn meldin- leseglede. golvet med mobilar, brett eller gar av typen «ny anmeldelse fra bøker. Nokre ligg i sofaen, litt en elev ved deres skole». høgtlesing og småfnising. Inne i To ord heng i lufta framfor klasserommet sit andre att ved

Vebjørn V. Elvekrok

Skrevet 19. oktober 2017 av Vebjørn V. Elvekrok på Luster ungdomsskole

Meménto Mori

«De døde ser deg» byr på spenning, action og overnaturlege evner, så eg tilrår ho sterkt! Denne boka er spennande frå byrjing til slutt, og derfor gir eg ho terningkast 5+. Liw Wiik er frå Noreg, men bur i Japan der foreldra hennar jobbar for den norske ambassaden. Året er 2019. Ein sjukdom utan kur kalla «likpesten» herjar i heile verda, og Liv er smitta. Ei mørk natt vert ho og tre andre ungdommar kidnappa av mannen bak det sosiale nettverket, Oculink. Namnet hans er Everest Brox, ein mektig og innflytelsesrik mann. Kvifor kidnappe fire uskuldige ungdommar, spør du? Dette er nemleg ikkje fire heilt normale ungdommar. Desse har ei felles evne. Ei evne til å mane fram dei døde. Dette vil maktsjuke Everest utnytte, og til gjengjeld seier han at han vil kurere Likpesten. Men kva om han ikkje snakkar sant? «De døde ser deg» er ein av dei få dystopiane eg har lese, men om alle dystopiar er som denne, kjem eg nok til å lese mange slike framover. Boka var så spennande at eg knapt kunne leggje ho frå meg. Forfattaren skildrar godt dei japanske omgivnadene, og karakterane me møter gjennom historia er truverdige og varierte. «De døde ser deg» er skriven frå både Liv og Everests synsvinkel, noko som både kan forvirre, men også gjere boka lettare å forstå. Eg meiner denne boka passar for både gutar og jenter som likar sjangrar som dystopi, action og fan- tasy i alderen 12 til 15 år fordi den er godt skriven og full av spenning.

20 LUSTRANYTT

Gjer som @magnhild6875, bruk #lusterkom- #lusterkommune mune på flotte bilete av lustranaturen.

Gjer som @hege.bjornetun, bruk #lusterkommune på flotte bilete av lustranaturen.

Gjer som @ingerlisevigdal, bruk #lusterkommune på flotte bilete av lustranaturen.

Gjer som @trolli77 bruk #lusterkommune på flotte bilete av lustranaturen.

Gjer som @lailakvamme, bruk #lusterkommune Gjer som @holeteigen på flotte bilete av lustranaturen. bruk #lusterkommune på flotte bilete av lustranaturen.

Utlevering av plastknytesekker og bioposar

No må du betale for plastkny- etterpå. Etter dette må du betala servicetorget innan ein månad tesekker og bioposar utlevert på for plastknytesekker/bioposar etter utlegging på dunkane. servicetorget. utleverte på servicetorget. Prisen er kr 51 pr. rull for plastkny- Andre prisar: Plastknytesekker for plastav- tesekker og kr 48 pr. rull for Blanke sekker for restavfall, fall og bioposar vert utlagd på bioposar. leverast på avfallsstasjonen (10 dunkane ein gong i året. Dei sekker pr. rull) kr 44 pr. rull. som deler dunk, eller ikkje Difor: Raud ekstrasekk for restavfall, hadde sett ut dunken på ut- Hugs å setja ut dunken når til å setja ut saman med dunken leveringsdagen, kan henta rullar det er utlevering av plast-/bi- kr 75 pr. stk. med sekker/posar gratis på oposane. Ekstra rullar for dei Hundelortposar (ikkje alltid me servicetorget innan ein månad som deler dunk må hentast på har på lager) kr 28 pr. rull.

21 LUSTRANYTT

Offisiell opning. Ordførar Ivar Kvalen stod for snorklippinga. Glimt frå Luster vaksenopplæring Offisiell opning Onsdag 30. august vart Luster vaksenopplæring offisielt opna. Ordførar Ivar Kvalen klypte sno- ra og elevane ved skulen stod for underhaldning med song og dans, og baud på tradisjonell mat frå heimlandet sitt.

A-klassen har skrive litt om Luster vaksen- opplæring

Me er 26 elevar ved Luster vaksenopplæring. Me er delt i to klassar. Me lærer å lesa og skriva norsk. Me lærer norsk på mange måtar. Me fekk bruka skulekjøkkenet til ungdomsskulen i haustferien. Me jobba med oppskrifter, handlel- iste, butikken, og litermål. Me lærer litt kvar- dagsmatte. Me lærer om ulike yrke.

Me har hatt besøk av banken, som har lært oss korleis me kan bruke nettbank. Me går på biblioteket på språkkafe og bokkafe. Me har vore på besøk på brannstasjonen og lært om brannsik- kerheit og korleis me kan sløkke brann.

Idrettslaget har vore på besøk hjå oss for å informere om fritidsaktivitetar. Me har trening- stimar. Me har vore på tur. Me har hatt leksehjelp, og me spelar spel for å lære språket. Me har vore med å arrangere FN-dagen og internas- jonal dag.

Me lærer om korleis det er å bu i Norge. Me som har barn og bur i Gaupne syns det er bra å gå på skule her, då slepp me reise mykje med buss.

22 LUSTRANYTT

Sahro

Eg heiter Sahro, er 32 år gammal og er elev på Luster vaksenopplæring. Eg kjem frå Somalia og har budd i Norge i 3 år. På skulen øver norsk. Vi snakkar norsk, skriv norsk og les bok. Eg har skulepraksis to dagar i veka på omsorgssenteret. Eg trivst godt i Luster vakse- nopplæring. Før var norskop- plæring i Sogndal, og då måtte eg ta buss veldig tidleg og kom veldig seint heim. No kan eg gå til skulen. Rune og Birgit er lærarar. Rune er kjempesnill. 26 studentar er med på nor- skopplæringa. Me er delte i to grupper med ein lærar i kvar gruppe. Skulen er ny og fin med gode stolar . Skulen er ni til tre kvar dag. På skulen har me lesing og skriving. Me skriv med penn og på PC.

23 LUSTRANYTT

Norskkurs for arbeidsinnvandrarar Luster kommune har saman av deltakarane. Interessa for Sjølv om det kan vere tøft med med Folkeuniversitetet i Sogn og kurset har vore god. Det er to kurskveldar i veka etter jobb, Fjordane teke initiativ til norsk- deltakarar frå fleire bedrifter: er stemninga og læringa på kurs for arbeidsinnvandrarar. Avery Dennison NTP, Fjordglas, kursa god. Luster kommune ser Gaupnetunet, Skjolden hotell, det som viktig at innvandrarar Arbeidsinnvandrarar har ikkje Luster service, Kroken frukt og lærer seg bra norsk slik at dei nokon rett til norskopplæring, bær, Landbrukstenester Sogn, kan delta aktivt i samfunnslivet og dette er såleis eit ekstra tilbod Luster grønt og Allianceplus. og bli godt integrerte. til dei. Luster kommune finan- sierer 50 % av kurset, medan Totalt er det 30 deltakarar som Det vert no arbeidd med ein bedriftene der deltakarane er har undervisning to kveldar i oppfylgjar, eit vidaregåande tilsette tek resten. Det er og veka. Det er Agnethe Lund og norskkurs. noko eigenbetaling frå somme Elisabeth Alme som er lærarar. Lærlingar Luster kommune har også i 2017 hatt mange lærlingar. Me har hatt lærlingar i kontor og administrasjonsfaget, IKT, helsefaget og barne– og ungdomsarbeidarfaget. Fleire av desse har no fullført læretida, bestått fagprøven og er klare for arbeidslivet som fagarbeidarar: Eirik Glendrange, dataelektronikar Ingrid Haukadal, kontor– og administrasjon Bent Ole Bolstad, helsearbeidar Sunniva Othilie Viken Oppedal, barne– og ungdomsarbeidar Desse har fullført læretida si og er klare for arbeidslivet som Linn Therese Skagen, barne– og ungdomsar- fagarbeidarar: F.v. Bent Ole Bolstad (omsorgsarbeidarfa- beidar get), Eirik Glendrange (IKT), Sunniva Oppedal (barne- og ungdomsarbeidarfaget), Linn Therese Skagen (barne- og Hausten 2017 tok kommunen i mot seks ungdomsarbeidarfaget og Ingrid Haukadal (kontor og admi- nye lærlingar innan IKT, helse og barne og nistrasjonsfaget). Arkivfoto frå 2015. ungdomsarbeidarfaget. Dei er no godt i gang med læretida si.

24 LUSTRANYTT

Framme frå venstre: Siri Sandvik, Helene Selland, Celine Eikefjord (vara), Marita Holen Leirdal (vara), Venessa Joranger, Inger Anne Bruheim, Jonatan Hurthi, Anja Kvalsøren, Victoria Veum (vara) , Mathea Moen (vara). Bak frå venstre: Karol Jozef Szczypka, Lene Teigen (vara), Vebjørn Viem Elvekrok, Rasmus Tennø Loe (vara), Kine Hauge, Jacob Sandvik, Kolbein Eide Bukve, Harald Søvde (vara), Marie Skamsar Aasen, Sigbjørn Leirdal (vara). Vararepresentantane Maria Kalhagen og Emma Maria Sognnes Heltne var ikkje til stades då biletet vart teke. Ungdommen sitt kommunestyre 2017/18: Ein flott gjeng valde av og for ungdommen i kommunen.

Arbeidsutvalet for ungdommen sitt kommunestyre 2017/18: Frå venstre: Jonatan Hurthi, Marie Skamsar Aasen, Inger Anne Bruheim og Kolbein Eide Bukve. Marie Skamsar Asen er vald som leiar, Jonatan Hurthi som nestleiar og Kolbein Eide Bukve som medlem. Inger Anne Bruheim er vara- medlem i arbeidsutvalet. Me ynskjer alle lukke til med arbeidet!

25 LUSTRANYTT

Luster eldreråd arrangerte eldredagen og representerer dei eldre i kommunalt arbeid. Frå venstre: Kjartan Kvien, Torvald Bakken, Sigrid Hamre Nyseth, Gunnhild Brun og leiar Johannes Lad. Ordførar Ivar Kvalen er også medlem i rådet. Ivar sa til forsamlinga at «eldrerådet helde ordføraren i øyrene og passar på at kommunen gjere det me har sagt me vil gjere». Eldredagen – varm samkome i novemberblæsten Eldrerådet i Luster kommune fali det». Me prøver å møte end- omsorgsbustader og omsorg- inviterte til eldredag, i år så ringar på ein god måte. Me driv splassar med heildøgnstenester seint som 9. november. Vêret mykje godt førebyggande arbeid for personar med demenssjuk- var regn og vind, men på Eikum for at lustringar skal få bu heime dom. Der er og dagsentertilbod hotell var det fint og godt å vere lengst mogleg. Dette arbeidet for demente. I Gaupne har me for dei 80 som deltok. Det var vert forsterka og omgrep som omsorgsbustader, omsorgsplas- informasjon frå kommunen om velferdsteknologi og kvardags- sar med heildøgnstenester og eldreomsorga på ulike nivå. rehabilitering blir nytta i denne kortidsavdeling som me har Rådmann Jarle Skartun fork- satsinga. Det er mykje god lukkast godt med. I Luster har larte korleis kommunen legg til hjelp å få i heimen og tilbod om me omsorgsbustader og langtid- rette for tenester på fleire nivå aktivitetar og møteplassar for å splassar. Det har vore noko styr i omsorgstroppi etter ein plan, førebygge einsemd. med endringar i kjøkentenesta, med ein del endringar, vedteken Frivilligsentralen og lag og men me trur at det har gått seg av kommunestyret i 2016. organisasjonar gjer ein god til og at resultatet blir bra. Ludvig i Flåklypa seier «det er jobb her. På Hafslo tilbyr me Henning Lad underheldt med

Kjekt er det når du treffer kjentfolk. Desse damene kosa seg God mat må det vere i godt lag. på eldredagen: Frå venstre Gunnhild Øvregard, Olga Løv- fald og Liv Torunn Nyøygard.

26 LUSTRANYTT

Helene Mykle- myr Bolstad er drivande flinke med trekkspelet. Ho fekk forsamlinga med på allsongar om sjømannslivet. Kjende og kjære melodiar med fin song.

Eldredagen – varm samkome i novemberblæsten flott song, Helene Myklemyr og latter og mykje humor som Bolstad spelte trekkspel og fekk då dei skremde ein reketrålar. salen med på allsongar til temaet – Nokre gonger hadde me lengre sjømannsliv, og Svein Solheim tokt i Barentshavet, spesielle fortalde frå eit spennande yrk- og hemmelege oppdrag. På det esliv som ubåtkaptein. meste var me neddykka i 3 veker! Det var krevjande for alle. Svein Solheim hadde planar om Me gjekk på omgang for å sjå å gå lærarskulen etter gymnaset, dagslys i periskopet. men slik vart det ikkje. Han og Svein fortel at han ikkje fann ein kompis gjekk befalskulen. «heimesenga» fyrste veka etter Det var så interessant at Svein eit tokt. - Ungane var skeptiske valde å gå vidare i forsvaret med til den «framande mannen». I Henning Lad, heime frå studiar fire år på sjøkrigsskulen og lei- følgje Bjørg Marit kunne eg gje i Oslo, besøkte eldredagen og aropplæring. So tok Svein valet, ordrar sitjande, sovande i senga. gleda oss med gitarspel og flott han søkte spenning og det uk- Me takkar for turen om bord, song. «For ei stemme han har den guten», kviskra dei attmed meg på jende, og valet vart ubåt. Svein takkar for instruksane og leiin- bordet. syner bilete og fortel levande ga, humor og alvor frå Kaptein om livet på utbåten. Han vil ta Solheim. publikum med på ein tur: Svein Sol- - Tenk at de sit i ubåten saman heim fortalde med 19 andre og me gjer oss og synte bile- klare til å gå under overflata, me te og film frå går gjennom prosedyrane våre. eit spennan- Dykkar i Fedjeosen, sør for Fed- de liv til sjøs, je, og tek ein god posisjon som m.a. som utgangspunkt for vidare siglas. ubåtkaptein. Dykketrim er sett, ventilar sjek- ka, oppdatering med krypterte meldingar. Det er faste meldingar når me går opp og når me dykkar ned. S315, ubåten der Svein Solheim er kap- Me kjenner at me er med på tein. 20 personar i lag. På det meste var båten når Svein fortel, det er dei neddykka i 3 veker. – Då veksla me alvor med den kalde krigen, men på å gå til periskopet for å få dagslys.

27 LUSTRANYTT

Den 4. oktober i år arrangerte me sårkurs med sårsjukepleiar Stian Folkestad. Han er tilsett hjå Mølnlycke. Alle tilsette i omsorgstenesta fekk tilbod om å delta. Me var 35 deltakarar frå både Hafslo, Luster og Gaupne omsorgssenter som fekk god oppdatering på det siste nye på sårfronten. Gaupne omsorgssenter – litt om oss Etter godt over eit halvt år inn har ulike måtar å jobbe på, noko Sommaravviklinga i år gjekk i ny organisering vil me her som har skapt ein del utford- kjempeflott! Kjekke sommarvi- gje ein liten statusrapport frå ringar, spesielt for dei tilsette karar, mange under helsefagleg Gaupne omsorgssenter. 20. som tidlegare ikkje har jobba i utdanning. Tilsette stilte opp og heimetenesta. tok ekstra vakter, og me hadde februar i år starta me opp med For pasientane som tidlegare 10 tilsette som flytta sommarfe- ny organisering. Hovudtrekket hadde langtidsopphald i insti- rien sin. Summen av alt dette her er at 20 langtidsplassar ved tusjon, har endringane i sam- gjorde at me har klart sommara- Gaupne omsorgssenter, dvs. band med omorganiseringa m.a. vvikling utan vikarbyrå. Dette er sjukeheimsdelen, vart omgjort til bestått i at dei no betalar hu- me svært glade for! omsorgsplassar med heildøgns sleige og søkjer på tenester som t.d. heimehjelp, heimesjukepleie Me tilbyr: pleie og omsorg. Me gjekk eit etc. Nedanfor er noko av det me steg ned på omsorgstrappa, tilbyr og jobbar med utanom og det er tilsette i heimetenesta Endring av serveringstider direkte heimesjukepleie, heime- som no yter tenester til denne Tidspunkt for servering av hjelp og behandling/ oppfølging bebuargruppa. middag er flytta frå kl. 13.00 til på korttidsavdelinga: kl. 15.30 på kvardagar. Det er I samband med omlegging til innført lunsj kl. 12.30. På helg • Luster kommune har fått omsorgsplass, har ein del tilsette og helgedagar er det middags- kontaktperson for oksygen- i sjukeheimstenesta fått endra servering kl. 13.00. Kaffi med brukarar. Dette er noko som arbeidsplass frå sjukeheimste- kaffimat vert servert i 16-tida, har vore etterspurt av heime- nesta til heimetenesta. Sjuke- og det er som oftast noko godt buande som brukar oksygen. heimstenesta og heimetenesta til kvelds, gjerne varmrett. Bente Grytten, sjukepleiar

28 LUSTRANYTT

ved Gaupne omsorgssent- behandling i Luster kom- ernæring, og kva som er er, har vore på samlingar i mune er tilsett ved Gaupne forventa av helsepersonell i Førde og Bergen for å få meir omsorgssenter. Dette er Marit høve dette fagområdet. Deira kunnskap. Ho er tilgjengeleg Kristin Melheim og Milly oppgåve er å rettleie andre for alle i kommunen som har Kriens Velthuijs. Dei får jam- tilsette i forhold til kva tiltak heimeoksygen. leg fagleg påfyll frå nettver- som skal settast i verk. • Tove Molland er høyrselkon- ket for ressurssjukepleiarar • Den offentlege tannhelsa har takt. Ho har basen sin ved i kommunane. Initiativta- samarbeid med kommunane. heimetenesta i Gaupne. karane til dette nettverket er Kontaktpersonar ved Gaupne • Gaupne omsorgssenter er Kreftforeningen seksjon Vest, omsorgssenter er Mette med i eit læringsnettverk i kompetansesenter for lin- Grov Ruud og Nelly Torunn pasienttryggleik saman med drande behandling Helsere- Øygard. kommunar som Askvoll, gion Vest og Kreftavdelinga Stryn, Vågsøy og Førde. ved Helse Førde. Målet med All ros til personalet. Ein flott Luster omsorgssenter er òg dette nettverket er å sikre gjeng som er fleksible og har stå med. Frå Gaupne omsorgs- kvalitet og kontinuitet i pleie på vilje! senter deltek Sissel Hovland, og omsorgstilbodet til kreft- Annbjørg Kvam, Karianne pasientar, og pasientar med Sanden, Lillian Bolstad, behov for lindrande behan- Saman med Stamina arrangerte me Henriette Sandvik og Tone dling. Omsorgstilbodet skal fagdag på Gaupne omsorgssenter Kjærvik Kveane. Gjennom også inkludere pårørande. den 18. oktober. 45 av dei tilsette dette nettverket får tilsette Målet er at pasient og fami- fekk friska opp att kunnskap innan psykososialt arbeidsmiljø. Same opplæring på bruk av risiko- lie skal oppleve god kvalitet, dagen fekk og 32 tilsette gjennom- tavler. Målet er auka fokus på tryggleik og samhandling i ført og godkjent førstehjelpskurs risikoområde som fall, er- alle nivå av helsetenesta. med HLR! Dagen etter hadde vi næring, medikamentendring, • Ernæring: Kontaktpersonar tilsyn av hygienesjukepleiar frå sår og tannhelse. her er Anette Hauge Øvrebø Helse Førde og undervisning i smit- • Ressurssjukepleiarane i og Nelly Torunn Øygard. Dei tevern og hygiene. Her møtte det 16 kreftomsorg og lindrande får fagleg påfyll om temaet tilsette.

29 LUSTRANYTT Prosjekt og vidareutvikling i omsorgstenesta Nytt prosjekt - «Ein Innovativ tenestemodell i demensomsorga»

Luster kommune har fått midlar frå helsedirektoratet til å vere med i eit prosjekt, der målet er at demente skal kunne bu heime lengst mogeleg. Prosjektet er kome i stand som følgje av Demensplan 2020. Demensplan 2020 er eit dokument frå helse- og omsorgsdepartementet som seier noko om korleis helse- og omsorgstenester skal utviklast i framtida. Prosjektet heiter «Ein Innovativ tenestemodell i demensomsorga». Betre utnytting av nivåa i omsorgstrappa er noko av det prosjektgruppa skal arbeide med. løysingar med stort fokus på bur i kommunen) av persona- Mange heimebuande demente brukartryggleik. Det er eit mod- let på dagsenteret. At det kjem får i dag store deler av tenestene erne alarmanlegg som inneheld ein kjent person og hentar, gir sine ytt av pårørande fram til mykje velferdsteknologi. Det tryggleik både for brukar og omsorgsbehovet er så stort at er blant anna sensorar som pårørande, og ein kan òg utvek- vedkomande treng eit høgare registrerer bevegelse, opning av sle viktig informasjon. Eigen bil omsorgsnivå, t.d. omsorgsplass dørar og om brukaren oppheld gir òg mogelegheiter for utfluk- med heildøgns teneste. Ein seg i seng. Det nye alarmanleg- ter/ bilturar. studie (Redic 2015) syner at get har og mobile tryggleiksala- Søknadsskjema om plass på heimetenesta yter i snitt 4 timar rmar med GPS og elektroniske dagsenteret er det same som for hjelp i veka, og dei pårørande dørlåsar. andre omsorgstenester, og ein 30 timar hjelp i veka siste tida Det vil i framtida bli jobba med finn det på kommunen si hei- før den demente får heildøgns å få installert same type alar- meside, eller ved å venda seg til plass. Dette tyder på at det er manlegg på omsorgssentra i omsorgssentra eller til service- for lite oppfølging frå kommu- Gaupne og Luster. torget på rådhuset. nane si side i perioden etter at vedkomande har fått ein de- Dagsenter for personar med ein Sansehage mensdiagnose. Målet er at dette demenssjukdom På Hafslo omsorgssenter ar- skal bli betre. Gjennom dette Dagsenteret ved Hafslo om- beider ein no med å få i stand prosjektet håpar me å finna sorgssenter gir eit aktivitetstil- ein sansehage. Det er satt opp ulike løysingar som vil vere til bod til heimebuande som har gjerde rundt alt grøntarealet, betre hjelp for dei demente og fått diagnosen, eller er under ut- slik at alle kan bevege seg her deira pårørande. greiing for, demens. Samstundes på eiga hand. Nokre område som tilbodet gir tryggleik og er òg asfaltert for at dei som Hafslo omsorgssenter aktivitet for brukaren, gir det òg brukar rullestol og rullator skal Alarmanlegg ei fristund for dei pårørande. kunne koma seg rundt i hagen. Frå november dette året er det Dagsenteret er ope måndag, Bærbusker, frukttre og rabarbra installert nytt alarmanlegg på onsdag og fredag kl.09.30- er planta, og ein er i gang med å Hafslo omsorgssenter. Lever- 15.00. få klargjort eit opphøga bed til andøren EveryCare har levert Dagsenteret har nyleg fått eigen jordbær. Det skal òg lagast eit eit framtidsretta alarmanlegg bil. Brukarane vert henta ca. opphøga bed til blomster. Det er som handterer framtida sine kl. 09.00 (avhengig av kor ein kjøpt inn drivhus slik at ein til

30 LUSTRANYTT

Skal bli tennbrikker.

Song og musikk på Luster Kaffikos. omsorgssenter Gjennom heile året prøver me å skape trivsel og gjere kvardagen god for bebuarane. Song og musikk er eit viktig innslag og skapar engasjement og glede. Gamle, gjenkjennelege melodiar vekker gode minne. Det er mange som gjennom året bidreg med underhaldning. Terje Kjær og Roland Johansen, Johan Heltne og Røde Kors besøksteneste, er nokon av aktørane i inneverande år. I november var det allsong kvar veke. Jon Skjeldestad spelte piano, og Gudleik og Bjørg Hovland, Gerd Heltne og Gyda Hauge Alme var med. Då deltok me med «den stemma me har» eller berre lytta til. Skal bli juledekorasjon. Me seier mange takk til alle saman! våren kan dyrke litt grønsaker. Desse grepa som her er nemnde vil gjera det lettare for dei eldre å ta del i mellom anna pluk- king. Dagsenteret vil få hov- udansvaret for planting, stell og innhausting. Til våren vert det satt opp ein gapahuk og nokre benker og bord rundt omkring i hagen. Med denne oppgraderinga av hagen, håpar ein at alle brukar- gruppene på Hafslo omsorgssenter vil nytta hagen til ulike aktivitetar, eller berre ha ei hyg- geleg stund saman med andre.

31 LUSTRANYTT

Nasjonalt demensprosjekt

Luster har saman med 13 andre heldøgns omsorgstjeneste resultat. USHT ser dette pros- kommunar kome med i eit utnyttes.» jektet i lys av andre satsingar nasjonalt prosjekt der ein skal innan demensfeltet. Det gjer det prøve ut ulike modellar for Deltaking i prosjektet passar mogeleg å hente synergieffektar personar med demens som bur godt med utviklingsarbeidet i frå fleire utviklingsarbeid og heime. Målsetjinga med pros- omsorgstenesta, og under dette samordne aktivitetar der det er jektet er skildra slik i tildelingss- etablering av Hafslo omsorgs- aktuelt. Det er særskilt relevant krivet frå Helsedirektoratet: senter som eit kompetansesenter. i samband med eit pågåande Prosjektet passar også godt med interkommunalt prosjekt in- «Hovedmålet med tilskuddsord- Nasjonalforeningen for folke- nanfor systematisk oppfølging ningen er å utvikle og prøve ut helsen og Gaupne helselag sitt etter demensdiagnose, som er modeller for systematisk op- arbeid mot eit demensvenleg leia av Førde kommune. Sprei- pfølging etter demensdiagnose i samfunn (jf. modell under). ing av modell og erfaringar skal form av pilotprosjekter som skal gjerast på fylkesvise fagseminar/ testes ut i enkelte kommuner. Det vil bli etablert ein pros- konferansar og gjennom samar- Personer med demens og deres jektorganisasjon med ei sty- beidsstrukturen til USHT-ane på pårørende skal gis systematisk ringsgruppe, prosjektgruppe, Vestlandet. oppfølging etter diagnose og arbeidsgrupper (etter behov) og under sykdomsforløpet. Det referansegruppe. Viktige ek- Fagleiar ved Hafslo omsorgs- skal gis informasjon og tilbud sterne samarbeidspartar vil vere senter, Margrete Søhoel Røneid, om «rett» tiltak eller tjeneste til Utviklingssenter for sjukeheimar vert prosjektleiar, og så langt er «rett tid». Målet er at oppfølgin- og heimetenester i Sogn og Fjor- det avklara at Anne Grete Fred- gen skal: dane, Høgskulen på Vestlandet, heim, Anja Bergheim Øygard, Helse Førde, Sogn Frisklivs- og Marit Elin Horne Skjerven og • bidra til bedre behovs- meistringssenter, Nasjonalfore- Heidi Bolstad vert med i pros- dekning, kontinuitet, trygghet ningen for folkehelsen, Gaupne jektgruppa. og forutsigbarhet i tjenest- helselag og næringsliv (Merkur etilbudet for personer med – program). Det vil no bli arbeidd vidare demens og deres pårørende med etablering av prosjek- den siste tiden før det gis Samarbeidet med Utviklings- torganisasjonen, og me kjem heldøgns omsorgstjenester. senteret (USHT) vert viktig og tilbake med utfyllande informas- • gi bedre ressursutnyttelse for USHT skal i hovudsak bidra jon om dette. kommunene, ved at “trin- med rettleiing på fag og prosess, net i omsorgstrappen” før erfaringsdeling og spreiing av

32 LUSTRANYTT

Hjarteleg takk Hjarteleg takk for minnegåva me fekk i høve Johanna Bakken si gravferd.

Helsing Luster omsorgssenter Liv Hunshamar Einingsleiar

“Betre balanse”-gruppene Hjarteleg takk for minnegåva Styrke- og balanseøvingar for «godt vaksne». Rullator inga hindring! me fekk etter Gruppene er leia av fysioterapeut og held til på arbeidsstova på om- Magnhild Finstad sorgssenteret. Etter trimmen er det tid for kaffi, mat og «svadl». si gravferd.

Pris: Tilbodet kostar 50 kroner per gong for mat og trim. Helsing Hafslo omsorgssenter Gratis transport: Ruth Karin Kvam Du ringjer Servicetorget i Luster kommune tlf. 57 68 55 00 (opnings- Einingsleiar tid kl. 08.00 - 15.30) for å bestille transport. Siste frist er kl. 10.00. * Tidspunkt: Gaupne omsorgssenter: Måndag kl. 13.30 – 15.00 Hjarteleg takk for minnegåve Luster omsorgssenter: Tysdag kl. 13.30 – 15.00 me fekk til Gaupne heimete- Hafslo omsorgssenter: Tysdag kl. 14.30 - 16.00 neste og aktivitetsstova i høve Høyrest dette kjekt ut? Ta kontakt, eller berre møt opp! Gjertrud Svori si gravferd. Linda Hermansen 57 68 57 07 (Luster og Gaupne) Erik Sannebro 57 68 58 19 (Hafslo) Helsing Kari Ingeborg Bukve 57 68 56 20 Gaupne omsorgssenter Velkommen! Tone Kjærvik Kveane Einingsleiar

Søvrina Neset 100 år Den 24. juni 2017 feira Søvrina Neset 100-års- dag på Veitastrond i lag med barn, barnebarn, oldebarn, tippoldebarn og gode vener. Ordførar Ivar Kvalen hadde med blomsterhelsing frå Luster kommune til den spreke jubilanten. Foto: Solrun Neset.

33 LUSTRANYTT Transporttilbod 2018

Kommunane får kvart år midlar Rutetider Jostedal rundt: frå fylkeskommunen til trans- Sørsida – Fortun - Skjolden – Lokal rute fjerde tysdag i portteneste for funksjonshemma Gaupne: månaden: Frå Gjerde ca. kl. (TT). Serviseskyss (SS) vert også Andre og fjerde torsdag i 10.30, retur kl. 12.30. finansiert av fylkeskommunen. månaden: Frå Skjolden ca. kl. Tide buss har ansvaret for til- 10, retur ca. kl. 13. Jostedal – Gaupne: bodet, og leiger inn Taxiservice Følgjande datoar: 09.01., 13.3., til å køyra rutene. Brukarane Nes – Luster + Lustrabygdi 8.5., 10.7., 11.09., 14.11., nyttar Serviseskyssen som tidle- rundt: 11.12. Frå Gjerde ca. kl. 11.30, gare, sjølv om det er endringar Første og tredje tysdag i retur ca. kl. 13.30. i organiseringa. Tilboda er først månaden: Frå Nes ca. kl. 12, og fremst retta mot eldre og/eller retur ca. kl. 14. Indre Hafslo: funksjonshemma, men Servic- en. Mollandsmarki kan også eskyssen kan nyttast av alle som Luster – Gaupne: bestilla på denne ruta. treng transport og vanskeleg kan Andre og fjerde torsdag i Frå Falkegjerdet ca. kl. 12, retur bruka buss. månaden saman med ruta frå Gaupne ca. kl. 14. Skjolden – Gaupne. Serviceskyss 2018 Solvorn – Hafslo + Hafslo Det er inga form for godkjen- Gaupne rundt: rundt: ning for å nytta tilbodet. På Andre og fjerde måndag i Andre og fjerde fredag i faste dagar kvar månad og til månaden: Frå Pyramiden ca. kl. månaden. Frå Solvorn ca. kl. 10, fastsett tid vert det sett opp 13, retur ca. kl. 15. retur ca. kl. 13. drosje i rute i ulike delar av kommunen. Starttidene kan variera noko fordi ein har vari- erande tal passasjerar. Rutene Transporttenesta for funksjonshemma Tilbodet skal vera ein inspiras- går sjølvsagt i retur seinare på jon til «å koma seg utom døra», dagen. Alle passasjerar som øn- men det er på ingen måte meint skjer å nytta Serviceskyssen må å dekka heile transportbehovet bestilla hjå Taxiservice 57 68 16 til brukaren. Brukarar av dette 20 innan kl. 18 dagen før turen. tilbodet må ha ei godkjenning. Då avtalar ein også tidspunkt Grunnlaget for godkjenninga er for henting. funksjonshemming i høve trans- Eigenbetaling kr 30 kvar veg. port/utandørs forflytting over Du kan bruka ei rute i motsett større avstandar. Søknad om å retning av det som er sett opp. verta godkjend som brukar av T.d. følgja frå Gaupne til Luster transporttenesta kan sendast inn heile året. Søknadane vert hand- dersom du har ærend dit, eller sama seks gonger årleg. følgja ruta berre ein veg og nytta Ved første gongs tildeling får alle brukarar tilsendt eit magnetko- annan skyss attende. rt som dei må passa godt på, og alltid ha med seg når dei nyttar Nokre gonger går Serviceskys- Transporttenesta. sen til bygdesentra, der ein finn Ved nyttår vert midlane fordelt mellom brukarane og lagt inn butikk, post , kafé o.l. Kvar eller i brukarkortet elektronisk. Dersom kommunen får tildelt eks- annakvar månad vil rutene gå til traløyvingar, vert desse midlane fordelt omkring midtsommar, og Gaupne frå alle delar av kom- lagt til i brukarkortet på same måte. TT-kortet skal ikkje brukast munen. Det kan verta endringar til å betala turar som i stor grad vert betalt av andre instansar, som av tilbodet frå sommaren 2018. t.d. tur til lege og fysioterapi. Taxiservice informerer om end- Søknadsskjema og nærare informasjon kan ein få ved å venda seg ringar i rutetilbodet. til Servicetorget på rådhuset tel. 57 68 55 00 eller ergoterapitenes- OBS - Rutene vert ikkje køyrde ta på Helsesenteret tel. 57 68 56 21. dersom ingen bestiller skyss - OBS

34 LUSTRANYTT Sjukehusbussen er blitt ordinær bussrute med normale takstar og rabattar Helse Førde informerer om endringar for sjukehusbussen Lærd- al - Førde - Lærdal, som har til- førselrute innover Lustrafjorden. Sjukehusbussen blir no køyrd som ei ordinær bussrute med normale takstar og rabattar. Dette betalar pasientane sjølve, og søkjer refusjon frå Pasientrei- ser i ettertid. Øvre Årdal kvardagar klokka Med dette blir sjukehusbus- 06.30 og tek ferje frå Fodnes sen no køyrd som ei ordinær Helse Førde har denne informas- 07.20. Frå same tidspunkt blir bussrute, med normale tak- jonen på heimesida si: også bussen betjent av ein sjåfør, star og rabattar. Dette betaler og ikkje to som tidlegare. pasientane sjølv, og dei kan søke Frå og med 19. juni 2017 starta refusjon frå Pasientreiser i etter- sjukehusbussen til og frå Sogn - Dette er den same endringa tid. I tillegg til tilførslebussen frå i Øvre Årdal, og ikkje i Lærdal som vi gjorde i Nordfjord for to Lærdal vil det gå tilførslebus- som tidlegare. For passasjerar år sidan, og det har vist seg å gå sar frå Fortun/Luster og Hella/ frå Lærdal går det eigen til- heilt problemfritt, fortel Øvre- Leikanger som korresponderer førslebuss til ruta. bø. – Rutene blir trafikkerte av med ruta i Sogndal. Motsett veg moderne, universelt utforma går ruta frå Førde sentralsjuke- - Det er naturleg å gjere denne bussar som sikrar ei behageleg hus klokka 15, med dei same endringa ettersom vi har langt reise for dei fleste. Dei som av korrespondanserutene tilbake. fleire passasjerar frå Årdal enn medisinske årsaker ikkje kan frå Lærdal, opplyser Vidar nytte bussen, skaffar vi alterna- www.pasientreiser.no Øvrebø i Pasientreiser i Helse tiv transport etter behov. Førde. Ruta startar på Farnes i Digital sjukemelding Den digitale sjukefråværsoppfølginga er på full fart inn i arbeidslivet. Dette vil forenkle kvardagen og betre samhandlinga mellom arbeidstakar, sjukmeldar, arbeidsgjevar og NAV. Fleirtalet av sjukmelde arbeidstakarar kan no ta i mot og sende sjukmeldinga elektronisk til arbeidsgjevaren sin. Fleire funksjonar kjem til etter kvart. Les om digital sjukemelding på nav.no Korleis logge inn på Ditt NAV og få tilgang til saka di som pri- vatperson: På nettet må du legitimere deg med ein personleg elektronisk legitimasjon, som for eksempel BankID på mobil. BankID på mobil er ein personlig elektronisk legitimasjon, det er sikkerheitsnivå 4 som gir full tilgang til alle tenesta på Ditt NAV. Korleis skaffar du deg BankID på mobil: 1. Ta kontakt med banken din og be om BankID. 2. Banken sender deg ei kodebrikke. 3. Logg inn i nettbanken din med BankID og aktiver BankID på mobil. Du vil no kunne sende og ta imot tilbakemeldingar frå NAV, du vil kunne ha innsyn i eiga sak og sende søknad elektronisk. Frå desember vil du også kunne delta aktivt i din eigen plan for oppfølging og dei aktivitetar du deltek på.

35 LUSTRANYTT Høgskulestudentar inn i barnefattigdomsprosjektet «Med samla innsats, mot fattig- dom hjå barnefamiliar i Luster»

Som tidlegare nemnt i Lustran- ytt har NAV Luster fått tilkjent tilskotsmidlar, finansiert av arbeids og velferds direktoratet gjennom fylkesmannen.

Prosjekt-koordinatorane Linda Huseby og Trine-Anita Systad fortel at NAV Luster har eit godt samarbeid med Høgskulen på Vestlandet. -I den forbindelse har me vore så heldige å få med oss studentar som skal ha prosjektpraksis hjå oss i 10 veker. Det er fire studentar som skal vere med oss i gruppa retta mot barnefattigdom og dei skal ha fokus på brukarmedverknad. Målet er at dei skal få betre innsikt i tverrfagleg samarbeid, og dei ynskjer å finne ut korleis brukarane opplever møtet med dei ulike einingane i kommu- Frå venstre: Kaja Hovland, Randi Alme, Andrea Mjell og Ruby Thurupan. nen. Dette er ei tverrfagleg studentgruppe, frå sosialt arbeid og barnevern.

Kommuneplanarbeid Luster kommune er midt i arbei- november vart det gjennomført til kommunen etter bygdemøta det med å revidera kommune- i alt 8 bygdemøte der tema var og alle skal vurderast av råd- planen – både samfunnsdel og både samfunnsdelen og arealdel- mannen. Innspela er delt i tre arealdel. en. grupper:

I løpet av tre veker i oktober/ Det er kome mange ulike innspel Samfunnsdelen har vore utlagt til offentleg ettersyn og skal slut- thandsamast av kommunestyret 14. desember.

Planprogrammet for arealdelen har også vore utlagt til offentleg ettersyn i same periode. I samband med høyringa var det eit mål å få inn alle innspel til arealendringar som skal handsamast gjennom ei konse- kvensvurdering. Kommunestyret Frå møtet om kommuneplanarbeidet på Hafslo 18. oktober. tek stilling kva innspel som skal

36 LUSTRANYTT

Reguleringsarbeid Det blir vist til omtale av «Pla- vedteke 2 av dei planane som då kyrkje mot Luster oppvekstsent- nar under arbeid» i sommar- var omtala. Reguleringsplan for er. Det kan no byggjast gangveg nummeret av Lustranytt. Botn, Hafslo og reguleringsplan forbi gravplassen. I tillegg legg for Sogn Motorsportsenter, planen til rette for bygging av Vedtekne planar Leirmoøygarden, vart vedtekne busshaldeplass og parkering- Etter den tid har kommunestyret av kommunestyret 21.09.2017. splassar. Reguleringsplanen for Botn vart Reguleringsplan for Gaupne fremja som privat planframlegg brannstasjon på Røneidsgran- handsamast vidare i møte 14. av Hans Nes Bygg AS. Planom- dane. Vedteken av kommunesty- desember. Arbeidet med å ut- rådet er på om lag 90 daa og ret 14.06.2017. Planen legg til forma arealdelen vil gå utover legg til rette for bygging av 130 rette for etablering av trening- vinteren og sjølve planen vert bueiningar. Dette er det mest sområde for Sogn brann- og lagt ut til offentleg ettersyn i omfattande private regulerings- redning i tilknyting til den nye mars 2018, med vedtak i juni. framlegget som til no er fremja i brannstasjonen. Føresetnad er m.a. at det ikkje Luster. vert så store endringar at den Planen for Sogn Motorsport- Arbeid som nærmar seg avslut- må leggjast ut til nytt offentleg senter omfattar eit areal på 105 ning ettersyn. daa og skal nyttast til utbygging Reguleringsframlegg for dei av motorsportbaner med til- sentrale delane av Heggmy- Andre innspel: Dette er innspel høyrande anlegg rane omfattar eit areal på 2600 som meir er knytt til buds- daa. Plan- og forvaltningsstyret jettsaker og reguleringsend- I møte 14.06.2017 vedtok kom- vedtok i møte 04.09.2017 å ringar. Desse sakene vil råd- munestyret 2 reguleringsplanar ta anlegg for skiskyting ut av mannen ta vidare politisk og / som ikkje var omtala i førre nr. planframlegget. Framlegget vart eller administrativt nivå for ev av Lustranytt. deretter lagt ut til offentleg etter- vidare oppfylging. Reguleringsplan for Dale sen- syn for 3. gong. Det blir no teke trum legg m.a. til rette for sikte på at kommunestyret kan betring av trafikkmiljøet langs vedta denne reguleringsplanen Fv 55 på strekninga frå Dale på møtet i desember.

37 LUSTRANYTT Adresseprosjektet held fram i 2018

Arbeid med adresseprosjekt for heile kommunen starta opp i 2014. Det er eit krav om at ein ved sida av gards- og bruksnummer skal ha vegadress- er dvs vegnamn og husnummer.

Adressenamn er i hovudsak vedtekne, men me beklagar at det framleis gjenstår litt arbeid med nye adresser og omadressering. Dette arbeidet må me få fullført i løpet av kort tid. Skilt Husnummerskilt har vore bestilt i to rundar, og no i desember går det ut skilt til dei som er tildelt adresse, og som har bestilt husnummerskilt via kommunen. Det går også ut husnummerskilt til dei som har hatt adresse før, men som kommunen har gjeve ny adresse. Dei får skilt frå kommunen. Arbeidet fortset i 2018 med dei siste adressetilde- lingane og vegskilting, slik at me i løpet av sommaren får på plass også vegnamnskilta. Ingrid Haukadal har pakka mange skilt og sendt ut no fram mot jul. Tilskotsordning for kasserte fritidsbåtar

Stortinget har vedteke ein statleg finansiert tilskotsordning for kasserte fritidsbåtar. Ordninga tok til å gjelde 1. oktober.

Tilskotsordninga skal bidra til å sikre forsvarleg handsaming av kasserte båtar og stimulere til auka innsamling til materi- algjenvinning og anna lovleg handsaming av desse og slik føre- bygge at kasserte fritidsbåtar kjem på avvege.

Kva typar båtar inngår i ordninga og kan leverast på miljøstas- jonen: Med fritidsbåtar meiner ein her fartøy til sports- og fritidsb- ruk med skroglengde inntil 15 fot / 4,57 meter, uavhengig av totalvekt, og som vert nytta utanfor næringsverksemd. Mindre fartøy som kano og kajakk inngår i tilskotsordninga. Frit- idsbåtar med aluminiumskrog samt kjøl og ballast i metall, inngår ikkje i denne tilskotsordninga. Båt over 15 fot må leverast i Festingdalen.

Tilskotsordning for eigar av båten: - Eigaren må fylle ut skjema. Operatør på miljøstasjonen fyller ut org.nr. (974888076) og signera nedst på skjema. - Eigaren må sjølv søkje via Miljødirektoratet om tilskot og leggje ved skjema som er signert av/ på lovleg mottak.

Skjema finn du på:www.miljødirektoratet.no

38 LUSTRANYTT Brøyting kommunale vegar og plassar i Luster kommune 2017 – 2022

Brøyteinstruks • Vegar inkl. gang- og syk- kelvegar og fortau skal vere gjennombrøyta før snømeng- da på vegen overstig 8 cm våt snø og 12 cm tørr snø. • Det skal brøytast etter alle snøfall større enn 5 cm. • Snørydding i kryss skal gjerast samstundes med eller rett etter at brøyting er gjort. • Snø framom og på trafik- Rode Namn kskilt som betyr noko for trafikktryggleiken, skal ryd- 1 Ornes – Kinsedalen: Odd John Bugge dast rett etter avslutta brøyt- ing/ snøvêr. 2 Bjørk – Øyane: Johannes L. Nyløy • Beredskapsperioden er frå 01.10. til 01.05. kvart år/ 3 Drægni, Fortun skule og ved kyrkja: Andreas Otterhjell brøytesesong. 4 / 5 Skjolden, kommunale vegar og plassar i Skjolden og Mørkridsdalen: Entreprenøren skal på eige initi- Kristen Sverre Flohaug ativ rykkje ut for å halda standarden på brøytinga og strøinga. 6 Dalsdalen – Tallagjerdet, Bringebakkane, Steinabakkane, Harastølen og kom.plassar: Per Nyløy Førespurnad om vegvedlike- hald skal rettast til servicetor- 7 Høyheimsvegen, bustadfelt Høyheimsvik, Skildheim – Markstein: Harald Leirdal get, tlf. 57 68 55 00 på dagtid, og kommunal beredskapste- 8/9 Gaupne, kommunale vegar og plassar i Gaupne og Røneid, Gaupne – Engjadalen – lefon tlf. 481 02 120 utanom Råum: Ole Mads Norenberg kontortid. 10 Leirdalen: Arne Leirdal

11 Alsmo og Vigdalen: Kjetil Ruud

12 Føssøy, Halveg, Bakken, Gjerde, Mjølver, Jostedal kyrkje og ved skule og samf.hus: Kåre Reidar Aasen

13/ Marifjøra, Sviggaplassane, Joranger/Tørvi, Melheim - Høgi – Bruheim, Lambhaug – 14/ Lundshaugen, Fet Kyrkje og ved skule/ barnehage, Morki-Oppheimshaug – Øyni - 15 Fruli og Mollandsmarki: Harald Leirdal

16 Krekavegen, Nordheim, Sterri, Kjos, bustadfelt Hestnes inkl. gang- sykkelveg frå busslomme Galden: Nils Kåre Beheim

17 Bustadfelt Galden, gang- sykkelveg Buene – Galden, Galdetoppen industriområde, Bakkingavegen, bustadfelt Beheim, Hafslo sentrum inkl. kommunale plassar: Br. Lomheim AS

18 Solvorn: Simen Skophamar

19 Kommunale vegar og plassar på Veitastrond: John Molland

. Side 2 15.11.201739 LUSTRANYTT NYTT! Vassmålaravlesning med SMS

Luster kommune tek i bruk domar i kommunen. Me varslar SMS-varsling frå 2018 for å eigar og/eller rekningsmottakar, effektivisere innsamling av vass- eller kontaktperson knytt til måleravlesingar. eigedomen. I samband med vassmålerav- Varsel vil bli sendt på SMS til lesinga kan kommunen oversty- mobiltelefonen din der kommu- re utsending av SMS. Det vil seie nen har registrert nummeret ditt, at for einskilde eigedomar vil ein eller ved at du har registrert deg framleis kunne sende ut avles- i offentlege register. ingskort. I tillegg vil det bli sendt Varslingssystemet er integrert ut avlesingskort der det ikkje er i fagsystemet vårt for kommu- oppgjeve mobilnummer. nale eigedomsgebyr som gjer at kommunen raskt kan varsle rett Meir informasjon på heimesida person i forhold knytt til eige- luster.kommune.no. Vatn og avløp

Tursti Gaupnegrandane Då det i år vart lagd ny av- laupsleidning frå Luster energi- verk og ned til kaien, opparbeida kommunen samstundes ein ny gangveg for dei som vil gå tur langs med nedre del av Engjadal- selvi. Området er no tilrettelagt med gruslagt og fin turveg.

Solsida hyttefelt I samband med opparbeiding av nytt hyttefelt Solsida på Hegg- myrane vart det etter avtale med utbyggjarane lagt fram kommunalt vatn og avlaup til feltet. Avtalen er tilsvarande den som for hyttefeltet Hamregåta. Det er og lagt til rette for vidare tilko-

40 LUSTRANYTT Vis dokultur! Luster kommune må igjen Ikkje kast i do: minne om kva som ikkje skal • Bos som klutar, moppar, skyljast ned i do då det ofte inkludert våtserviettar og fører til stans i pumpestasjonane eingongsklutar, Q-tips, bind, med påfølgjande høge vedlike- bleier, bomull, pussegarn haldskostnadar og feil bruk av m.m. Dette skal kastast i bos- ressursar! dunken. Mykje av driftsstogga og ved- • Spesialavfall som olje og olje- likehaldet av pumpestasjonane produkt, løysemiddel, tynnar, skuldast at me må fjerne til maling/beis, fotovæske, dømes våtserviettar, klutar fargestoff, kontaktlim og og moppar som IKKJE SKAL medisinar skal ikkje hellast KASTAST I DO, men i boset. i vasken eller i toalettet. Spesialavfall skal samlast opp og leverast på miljøstasjonen, Minst ein gong i veka må me senda medisin skal returnerast til ut folk for å reinska pumpestasjo- apoteket. nar som har stogga. Dette fordi • Feitt og matolje i små mengde folk har kasta ting i toalettet som kan heimekomposterast eller ikkje skal kastast der. – Me brukar sorterast i lag med matavfall. mykje tid på dette og det kan fort bli dyrt, seier VA-ingeniør Ingrid Matolje i store mengde skal M. Slinde. Ho håpar do-kulturen samlast på kanner/flasker og endrar seg. Om ikkje kan det føra bli levert til avfallsmottak. til auka avløpsgebyr. Foto: Wenche Schanke Eikum/Sogn Avis. Konsekvensane kan vere: • Kloakk i kjellaren • Auka kommunale avlaups- • Ureining i naturen gebyr grunna auka behov for • Skadedyr/rotter vedlikehald

pling dersom fleire hyttefelt vert i Solvorn har blitt byta ut, og utbygde. Ferdigstilling av vegen då vart det samstundes bygd eit Pumpeleidning Ekservollen vert utført av utbyggjarane handicaptoalett som snart blir Grunna problem med kloak- sjølve. Dei grunneigarane som er ferdigstilt. Sjå biletet. Bygget er i kleidninga mot Ekservollen i feltet og som har ønska tilko- samsvar med reguleringsplanen vert det i 2017 lagd ny leidning pling til kommunalt nett no, har og godkjent av fylkesmannen. i strondi. Dette håpar me vil fått det. Me håpar dette blir positivt betre problema med tilbakeslag for både badande og andre i området. Pumpestasjon/Toalett Solvorn besøkande i det flotte rekreas- Kloakkpumpestasjonen på kaien jonsområdet vårt i Solvorn.

41 LUSTRANYTT

No er gravferdsmeldinga for Luster kommune godkjend i Luster kyrkjeleg fellesråd og ligg i sin heilheit på heimesida www.luster.kyrkja.no.

Av kyrkjeverje Morten Rørstadbotten Feste av grav

Fellesrådet skal ha ein kontakt- på gravminnet, men kan i alle anna sokn eller i ein annan person/festar for kvar grav. Når høve vere opp til 60 cm breitt. kommune mot slutten av livet. I kistegrav vert teken i bruk, er Det kan ikkje stikke lengre fram slike høve kan fellesrådet fråfalle det høve til å feste ei grav ved enn 60 cm, målt frå bakkant kravet om betaling av avgift for sida av, og etter godkjenning frå av gravminnet. Det kan ikkje utanbygds gravlegging; gravferd- kyrkjeleg fellesråd for ei ekstra plantast vokstrar som er høgare slova §6. Ein føresetnad for rett grav i tillegg når det er bruk for enn gravminnet eller går ut til fri grav er at grava er tilvist det. Desse gravene utgjer då ein over plantefeltet. Det er høve til av gravplassforvaltninga. gravstad. Ved bruk av urnegrav å ramme inn plantefeltet med kan ein ikkje feste grav ved sida ein natursteinskant som fluktar GRAV OG GRAVMINNE av. Når festetida er ute, kan med terrenget rundt, men som Kyrkjeleg fellesråd skal god- gravstaden festast for nye 5 år. I ikkje er festa i eller er eitt stykke kjenne gravminne og funda- god tid før festetida er ute skal saman med sokkel. Det er ikkje ment før dette vert sett opp på festaren varslast. Er festet ikkje høve til å ramme inn plante- gravplassen. Kyrkjetenar vil fornya innan 6 månader, fell feltet med steinar som ligg laust syte for planering og tilsåing av gravstaden tilbake til gravplas- rundt. Dersom ein ikkje ynskjer grava etter gravlegging. Dersom sen. å opparbeide plantefeltet, kan det har vore grave i jordmassen det vere grasbakke på alle sider der gravminnet skal plasserast, Andre livs- og trussamfunn av gravminnet, eller plantefeltet kan gravminne ikkje setjast opp Luster kommune har sett av kan dekkast med ei steinhelle tidlegare enn 6 månader etter graver på Gaupne kyrkjegard som fluktar med terrenget. Kyrk- gravlegging. Gravminnet skal til andre livs- og trussamfunn. jegardsstyresmaktene har ikkje plasserast slik at bakkant av Dette er felt H, rader 1-2-3-4. erstatningsansvar for skade på gravminna står på rett linje, sett På rader 5-6-7 blir det minn- dekor – gjenstandar i plante- frå rekkemerke på gravfeltet. På elund og plass for anonyme feltet, innramming av plantefelt ny festa gravstad, to graver, set gravminne. Når Luster fellesråd eller plantar i plantefelt når ein opp gravminne i bakkant av får behov for å ta i bruk ei ano- skaden skuldast vanleg drift av den grava som vert teken i bruk nym grav, er det fellesrådet som kyrkjegarden. og sentrerast ved neste gravleg- betalar for gravstøtte og har ging. Fundamentet til gravmin- ansvar for stell av den. GRAVPLASSTILHØYRING net skal gravast så djupt at det Avdøde personar i kommunen fluktar med terrenget rundt. Jf. PLANTEFELT kan gravleggast på den gravplas- også gravferdsforskrifta §20 – Framfor gravminnet er det høve sen i kommunen som ein måtte 27. Festaren/ dei pårørande er til å opparbeide eit plantefelt i ynskja. Dette gjeld òg om den eigar av gravminnet, og er til høgd med bakken rundt. Det må avlidne på grunn av sjukdom ei kvar tid ansvarleg for at det ikkje vere breiare enn breidda eller alderdom har budd i eit vert halde i stand og at det er

42 LUSTRANYTT forsvarleg sikra. Festaren er også ansvarleg for eventuelle pynteg- jenstandar som er montert på gravminnet. Kyrkjeleg fellesråd kan vedta at område av gravplassen eller enkeltgraver med gravminne og anna utstyr skal bevarast. Slikt vedtak kan bl.a. gjerast dersom gravminne på eit område av gravplassen eller ei grav, er av ein viss alder, at det representerer ein stilhistorie, har eit lokalt særpreg i form eller material- bruk, gir utrykk for ein interessant personalhistorie eller er unikt.

ANSVAR FOR GRAV/ GRAVSTAD Lova skil mellom ansvar for fri grav og festar for festa grav/ gravstad. Skilnaden er at ein betalar for å feste ei grav. Eig- aren er ansvarleg for at gravminnet ikkje er i forfall, til sjenanse eller til fare for den som ferdast Datakafé kvar første onsdag i månaden på gravplassen. Når fellesrå- det finn det nødvendig, skal på biblioteket eigar varslast med pålegg om å bringe gravminnet i orden etter Datakafé er ein uhøgtidleg møteplass i eit samarbeid mellom dei krav som er stilt i forskrift Pensjonistforbundet Luster, Luster Frivilligsentral og Luster bibli- og vedtekter. Dersom eigaren otek. unnlet å etterkomme slikt pålegg Her kan du få personleg hjelp til alt du måtte lure på, eller du kan eller det er uvisst kor eigaren lære noko nytt. Her er ingen spørsmål for små eller store. Det oppheld seg, kan fellesrådet setje einaste kravet er at du har med eigen pc eller nettbrett. Tidspunk- i verk tiltak som er nødvendig tet er kl. 11.00 -12.00. Det er inga påmelding. Tilbodet er gratis for å bringe gravminnet i orden, og ope for alle. derunder fjerne gravminnet. Lurer du på noko eller har du lyst til å vere frivillig hjelpar, ta kontakt med ein av samarbeidspartane.

Skotpremie på rev og mink

Etter at lensmannen flytta til Sogndal har Luster kommune ved landbruk og natur- forvaltning overteke ordninga med utbetal- ing av skotpremie på rev og mink.

Jegrane tek med seg heile dyret eller to framføter til kontroll. Premien i 2017 er kr 75 for mink og kr 600 for rev.

43 LUSTRANYTT

Sommarlesfest 2017

Som alltid blir Sommarles avslutta med eit arrangement med premieutdeling og underhaldning. Dei siste par åra har også barnehagane vore med i kampanjen under paraplyen «lese-saman». Aldri har det møtt så mange på ein sommarlesfest, fleire enn 150! Så mange at det dessverre ikkje var plass til alle. Tradisjon tru var ordføraren med å sette ein spiss på arrangementet.

Beste barnehage: Det var full deltaking både på Veitastrond og Indre Hafslo. Begge Meir enn 2 kilo papir, innleverte lesekort (skule) og boklappar fekk bokpakke verdi kr 2000. Styrar Per (barnehage), til saman 245 deltakarar! Ordføraren er mektig im- Rune Joranger, t.v. på biletet, tok imot på ponert. Foto: Kari Anne Skjerven Afdal. vegne av Veitastrond. Jens Melheim frå Indre Hafslo barnehage blei trekt ut som individuell vinnar av bokpakke kr 1000.

Beste skule: Jostedal 84% deltaking. Pre- mie, is til alle elevar og lærarar + flott dip- lom. Representantar for skulen til venstre på biletet.

Desse elevane vann bok: Marielle Systad (Gaupne skule), Per Gunnar Moe (Hafs- lo bus), Kaja Snøtun (Jostedal), Kristine S. Høyheim (Luster), Eir-Hild Svanheld (Skjolden), Martine Paulsen (Skjolden) og Kostek Defanski (Skjolden). Gåvekort kr 1000: Mikael Nava (Skjold- en). Gåvekort kr 500: Isis Frattasio Skår (Sol- vorn). Gåvekort kr 300: Even Kjos Liljedahl (Hafslo). Går det an å fiske med ein feiekost? Når den populære forfattaren Bjørn Rørvik gjer det, ja, då er det ingen ting som er meir truverdig enn det. Det var kjempes- temning i biblioteket under formidling om Reven og Grisungen frå boka “Vaf- felfisken”. Sommarles 2018 vil truleg bli ein nettbasert, interaktiv kampanje som dei fleste biblioteka i landet har slut- ta seg til dei siste åra.

44 LUSTRANYTT Glimt frå aktiviteten i biblioteket hausten 2017

Koseleg og matnyttig på laurdagsforedrag i sep- med stor iver deler med dei som vil høyre. Tradis- tember jonane har han og sonen samla i boka “Gryta i Ein lærer alltid noko nytt når Johs B. Thue kjem fjorden”. På vårparten er Thue igjen på program- på besøk. Han er ingen kokk, men han har studert met med lokale folkelivsskildringar. og prøvd mange oppskrifter med fisk, som han

Kaffiprat. Frå venstre: Kåre Øvregard, Johs B. Thue, Reidulf Kjørsvik og Malvin Moen.

Tidleg innsats for leseglede I slutten av september var biblioteket til stades på Trilletreff i Gaupne bedehus for å fortelle om språkutvikling og lesing. 13 mødre med barn var samla. Mange av barna viste allereie tendensar til stor leseglede med både å kjenne og smake på taktile bøker.

Bokkafé for vaksne I oktober var det fokus på bokhausten og andre godbitar frå inn- og utland.

Gjestene har funne helgelesing. Frå venstre Andrea Øvrebø, Hanne Hermansen, Gunvor Nærø, Reidulf Kjørsvik, Elen Øygard og Bjørg Hovland.

45 LUSTRANYTT

Språkkafé for flykningar

Ein liten bit av språkopplæringa for flyktningar er lagt til biblioteket. Det er språkkafé for ei gruppe og bokkafé for den gruppa som har lært mest norsk. Av aktivitetane er ein språkleik, der ein lagar setningar ut ifrå ord ein trekker i «ordboksen». Elles har det mellom anna vore fokus på norske folkeeventyr med presentasjon av dei på fleire språk og vising av filmane til Ivo Caprino. Det viser seg at det er mange likskapar mellom mange land sine eventyr og forteljingar.

Det er kjempekjekt å vere på språkkafé med flyktningar. Her er Mohammadsalih, Khaled, Mahmoud og Ali. Takk også til Ruth, Turkia, Flori og Anab, som også var med denne dagen.

Gilgamesh. Teaterframsyning med premiere i Luster bibliotek

«Gilgamesh» er eit av fleire program i Sognebiblioteka, Balestrand, Sogndal, Vik, Høyanger, Leikanger, Årdal og Luster sitt prosjektsamar- beid i 2017, som er støtta av Nasjonalbiblioteket. Tittel på heile pros- jektpakken er «Kulturelt møterom» og har fokus på program som kan fremme integrering. Flyktningar har høve til å lære om norsk kulturhis- torie og nordmenn kan få del i flyktningar sin kultur. Rolf Losnegård med “steintavlene”, der Eposet om Gilgamesh er sjølve sivilisasjonen vår si urhistorie, og har eposet/manus er nedskrive. Illustratør: sterk forankring i kulturen til menneske frå land som i oldtida låg Fredrik Rysjedal. under storriket Mesopotamia. Blant flyktningane i Sogn er det særleg syrerar og kurdarar, som kan kjenne igjen forteljinga frå kulturarven til sine heimland. Teaterframsyninga er laga av Aldateateret v/Rolf Losnegård, på oppdrag frå biblioteksamarbeidet. I høve teateroppsettin- ga blei det også utgitt bok. Gjendiktinga er i ei moderne, munnleg form på tre språk i den same boka – nynorsk, engelsk og arabisk – nettopp for å understreke våre felles røter og vere med på å bygge bru mellom kulturar.

Jakob Sande i ord og tonar v Ove Eide og Arne i eit fullsatt bibliotek med særdeles god stemning. Søholt Publikum fekk vere med på ei reise gjennom Jakob Laurdag 11.november presenterte musikar Arne Sande sitt liv og forfattarskap - frå oppveksten i Søholt og forfattar og formidlar Ove Eide den Dale, via studiar og sjømannsliv til Visens Venner mangfaldige - og framleis aktuelle – diktaren, og lektorrolla i Oslo. Programmet er støtta av Jakob Sande, frå Sunnfjord. Programmet kombin- Folkeakademiet Sogn og Fjordane og Folkeakade- erte kåseri, musikk og opplesing. Det blei frisk all- miet Luster. song med Helene Myklemyr Bolstad som songvert

Mykje publikum. Foto: Maja Engelke God stemning. Foto: Maja Engelke

46 LUSTRANYTT

Susanne Hesjevoll Anna Marita Oma Armando Navarro

Basis- Basistrening trening Basistrening for barn og unge startar opp Tid: onsdagar i Gaupne onsdag 25. oktober! Alder er kl.15.15 -16.15 Det er andre vinteren det er til- 4.-7.klasse i Luster kommune. bod om basistrening for barn og unge. Vi byrja etter haustferien Stad: Gymsalen og held på til påske. Møt opp for å treffa andre, prøva ut ulike øvingar og byggja opp din fysiske ved ungdomsskulen i Gaupne Opplegget er å prøva ulike form på ein kjekk og leiken måte. øvingar og byggja opp fysiske ressursar på ein kjekk og leiken Instruktørar: Susanne Hesjevoll, Anna Marita Ta med: måte - samt å treffa andre! I fjor Oma og Armando Navarro. var det eit snitt på 35 barn kvar Vatn, innesko og gong som møtte. litt mat til før eller etter

Alder er 4. – 7. klasse. Tilbodet treninga er ope for alle i denne alderen i

Luster kommune! GRATIS Instruktørar i år er: Susanne Hesjevoll, Anna Marita Oma og Armando Navarro.

Basistreninga er eit samarbeid mellom IL Bjørn, Gaupne helselag, Luster Treningssenter og Me gler oss til å sjå deg! Frisklivssentralen Sogn.

Tid: Onsdagar kl. 15.15 – 16.15 Stad: Gymsalen ved ungdomsskulen i Gaupne

47 LUSTRANYTT

Frå fylkesturneen til Dans Uten Grenser. Dans Uten Grenser

Dans Uten Grenser (DUG) er ein organisasjon starta av Ove Henning Solheim. Han han starta opp eit nettverk av danseverk- både innanlands og utanlands. fylket i DUG som satsa stort på stadar rundt omkring i Noreg. Dei forskjellige gruppene får dans tilbake i 2006, og Luster Danseverkstadane skal vera eit høve til å produsere ei førestill- har vore ein del av dette frå då positivt fritidstilbod for barn og ing som dei kan reise med til til no. 11 år etter er det framleis unge som eit alternativ til dei blant anna Latvia/Litauen for å eit populært tilbod for barn og tradisjonelle fritidsaktivitetane, vise fram på skular og barnehei- unge. No blir danseverkstaden der formålet er å bruke ung-til- mar. Det blir også produsert ein i Luster styrt av ei dansegruppe ung formidling som metodikk. samla turné for alle gruppene på ni ungdomar mellom 14 som dei reiser rundt om i fylket til 17 år. Denne gruppa er den I Dans Uten Grenser får ung- med. fjerde generasjonen av instruk- domane vera ein del av mange tørar i Luster kommune. Dei spanande prosjekt som blir vist Sogn og fjordane var første kallar seg for Villustre og tilbyr

Villustre – instruktør- ane i Luster kommune.

48 LUSTRANYTT

Kven trur du at du er?

Kanskje har du også røter frå Solvorn, Hafslo om middelalderætter i indre Sogn. DVD-en eller Luster? om skimisjonæren Henrik Angell kan du òg tinga herifrå. I serien Gards- og ættesoge for Luster er band nr. 11 - Solvorn 1 – no klar for sal. Boka er Fullstendig oversyn over publikasjonar og på 771 sider og omhandlar gardane Kjelda, tingingskupong med prisar finn du på Lus- Øvrebø, Bjørnetun, Grov, Brekken, Elvetun, ter kommune sine heimesider: www.luster. Sjøtun, Christianeslyst, Solvorn med Solvorn- kommune.no i menyen Kultur, idrett og fritid strondi, Valaker og Gjestgjevargarden Valaker – Lokalhistorie. lille. Bygdebøkene og Skulesoge for Luster vert Lokalhistorisk litteratur er populært og sel sende i postoppkrav om dei ikkje kan hentast som aldri før. I Luster sine lokalhistoriske på rådhuset. Har du spørsmål, kan du venda årbøker nr. 1-7 finn du mellom anna his- deg til: toria til industrianlegget i Kinserdal, om Servicetorget i Luster rådhus, tlf. 57 68 55 00, Harastølen – Luster Sanatorium, historia eller om «Krokaskulen», pionérskulen for jenter kontakt Erling Bjørnetun, tlf. 57 68 55 21. som starta i Holmedal og som vart til Luster E-post: [email protected] vidaregåande skule, og sist men ikkje minst danseklassar for barn frå 1. klasse opp til 10. klasse. Her får elevane vera med på å utvikle eit dansenummer som dei får vise fram til venner og familie på slutten av eit semester. Det er eit tilbod som passar barn og ungdom, jenter og gutar. Noko av det dei tilbyr er blant anna stilane Hip Hop, show, fusion og break dance.

Ove Henning Solheim, han som starta organisasjonen Dans Uten Grenser.

49 LUSTRANYTT Lustrabadet feira 5-årsdag

Utruleg, men heilt sant: Lustra- og symjekonkurranse. Sogn Tupperware frå Olaug og mange badet feira 5-årsjubileum! Laur- Dykkarklubb hadde ei spanande små som gledde seg til an- dag, 28. oktober 2017. Ordførar dykkeframsyning. Spenninga siktsmåling etter symjing. Ivar Kvalen opna den offisielle var stor blant både små og stor Dagen vart avslutta med ei feiringa saman med vår Wralter, då ordførar Ivar Kvalen med kortare utgåve av Aqua-Splash programleiarane Geir Hauge og sine ordførarkollegaer deltok med motiverte deltakarar og Vegard Høistad. i skliekonkurransen. Symje- kurslærar. Å laga eit jubileumsprogram er konkurransen skapte masse Vi takkar hovudsponsoren vår, krevjande. Vi ville ha med så merksemd frå mange symjeen- Luster Sparebank, for engasje- mange opplevingar som mogleg tusiastar, der dei tilsette delte ut menta deira og interessa for ba- for flest mogleg besøkjande. premiar til dei som deltok og det gjennom dei 5 åra. Dessutan I tillegg skal programtilbodet vann i konkurransane. takkar vi samarbeidspartnaren helst vera originalt, spennande, Underhaldning vår og nabo Pyramiden for den inkluderande, overraskande og Underhaldninga dreidde seg flotte kaka vi fekk, og sjølvsagt prega av særs god kvalitet. Vi ikkje berre kring vatn, men vi alle kundane våre. valde å markera jubileet med 6 hadde flott livemusikk i form av Ei stor takk og ære til dei tilsette forskjellige aktivitetar spreidd song og gitarstreng frå musi- som jobba hardt og bidrog til å utover heile badet. karane Siri Black Ndiaye og gjera denne dagen til ein suksess. Dei tilsette var til stor hjelp i Sondre Skaftun frå Bergen. På Det vart eit flott minne i historia arbeidet med å utarbeida eit kafeen hadde vi utstilling frå til Lustrabadet! flott program. Vi hadde sklie- Rosa Sløyfe, Luster Sparebank, Tusen hjartelig takk frå oss alle!

50 LUSTRANYTT

51 LUSTRANYTT Eit lite knippe av aktivitetar i regi av Luster frivilligsentral Me’n’u Me’n’u er ein ungdomsklubb i Luster for ungdomar mellom 13-17 år. Klubben består av eit ungdomsstyre med ungdomar frå Luster ungdomsskule. Luster frivilligsentral har ei administrativ rolle og fungerer som støttespelar for ungdomane. Aktivitetane skjer rundt omkring i kommunen. Målsetjinga er 6 større arrangement i året. Første arrangement etter sommarferien var 29. september på Fjord- stova i Skjolden. Her var det ulike aktivitetar som miniatyrskyting, klatring og landhockey/ ballspel. Det var satt opp eigen buss for ungdomane etter arrangementet.

Kjøp – sal - byte I samarbeid med Luster ungdomsskule arrangerte Me’n’u og 9 klassingane elevkveld 2. november med tema kjøp-sal-byte av brukte kle til juleball. I dagens forbrukarsamfunn er det viktig å ha fokus på gjenbruk. Eit populært arrangement der elevane kom før opningstid for å sikre seg dei beste godbitane. Her var det mange fine juleballkjolar til sals, og fleire gjorde nokre skikkelige kupp. Bruktbutikken

Gjenbruksentralen/bruktbutikken i Gaupne er eit samarbeid mellom Luster frivilligsentral og elevar ved Luster ungdomsskule som har valfa- get «innsats for andre». Denne har no flytta til betre lokale i yrkesskulebygget. Inngang er fortsatt mot Lustrabadet, men litt lenger borte i gata mot sandvolleyballbana.

Leksehjelp Kvar måndag kl. 17-19 har Luster frivilligsentral tilbod om leksehjelp for elevar ved vidar- egåande skule. Du finn oss i Grandmo Lagshus. Her stiller frivillige opp og hjelper med lekser.

Seniortreff Annakvar onsdag på Gaupne omsorgssenter, aktivitetsstova, er det seniortreff for heimebuande. Eit samarbeid mellom Luster kommune og Luster frivilligsentral. Eit tilbod om sosialt samvær, variert underholdning, lett trim og servering av varmt måltid. Seniortreffet kostar kr 100,- pr. pers. inkl. transport tur/retur.

52 LUSTRANYTT

Uteanlegget ved Hafslo barne- og ungdomsskule vart prioritert med fleire nye nærmiljøanlegg i 2017. No er anlegga komne på plass, og barn og unge har her fått eitt av dei beste uteanlegga i fylket. Byggeleiar har vore Johannes Øygarden.

Nye idrettsanlegg i 2018 Den kommunale prioriteringa av Nærmiljøanlegg: Tursti Ornes vedtaka på eige årsmøte/gener- nye anlegg gjeld for ein fire års og hoppbakkar på Sogn skisent- alforsamling når det gjeld bruk periode (2016-2019). I innever- er (K10 og K19). av eigenkapital i finansieringa, ande periode står desse anlegga Fleire anlegg som vart prioriterte få den nødvendige idrettsfunks- på prioriteringslista for 2018: i 2017 oppnådde ikkje spelem- jonelle godkjenninga og ha «på Ordinære idrettsanlegg: Mo- idlar i år og må søke på nytt for plass» ein anleggsansvarleg som torsportanlegg (Enduro og 2018. kan representere søkaren i den Knattecross), Luster idrettspark For å koma i løyvingsposisjon vidare prosessen. Kommunen (kunstgras med undervarme for spelemidlar og oppnå kom- har rutinar for å hjelpa private og lysanlegg, friidrettsanlegg munal prioritet for økonomisk søkarorganisasjonar med pro- med 4 løpebaner, delanlegg for støtte er det viktig å vera ute sessen, så er det noko de vil ha kasteøvingar og delanlegg for i god tid. Det gjeld både med oppklara fort, ta kontakt med høgde- og lengdehopp, nytt sta- planlegging av det nye prosjek- Erling Bjørnetun. dionanlegg på Sogn skisenter. tet, gjera dei nødvendig formelle

Kulturstipend til Mathilde Skjæret

Plan- og forvaltningsstyret har innvilga stipend på 10.000 kroner til felejenta frå Jostedal. Føremålet med kulturstipend er å støtte ungdom som på ein framifrå måte vil kunne marknadsføre Luster kommune nasjonalt, innanfor idrett og/eller andre kulturytingar.

Mathilde takkar så mykje for stipendet og fortel litt om seg sjølv: - Eg er 21 år, kjem frå Jostedalen. Har spelt fele sidan eg var 7 år og vore med på mange kappleikar og spelt på ulike konsertar. Eg gjekk på musikklinja på Firda vidaregåande skule, og no har eg starta på ein bachelor i tradisjonsmusikk på Ole Bull Akademiet på Voss. Der blir det mykje speling, musikkteori og eg lærer om folkemusikktradisjonen i Noreg. Eg jobbar med stoff frå Sogn og Mathilde Skjæret, fotograf Erling mykje frå Jostedalen. Kvalsøren

53 LUSTRANYTT

Styringsgruppa for Dagsturhyt- te-prosjektet fekk inspisere den fyrste hytta som Reknes Byggjeva- rer i Masfjorden har fått æra av å produsere for alle kommunane i Sogn og Fjordane. Frå v.: Geir Afdal, (repr. for bygg i fylkeskommunen), Erling Bjørnetun (repr. for 26 kommunar), Johannes Øygar- den (byggeleiar i Luster kommune), Egil Sagstad (Reknes Byggjeva- rer L.L.), Atle Skrede (kulturavd. i fylkeskommunen), Ole Kristian Kråkmo og Sondre N Andvik (begge arktiektar i Ro- jo-arkitekter). Dagsturhytta på Ytre Eikum Når Lustranytt vert distribuert Anleggsarbeidet på Ytre Eikum i Luster Turlag, under leiing av til lesarane våre, er mest truleg var til tider krevjande manøver Håvard Ruud, har eit ansvar for dagsturhytta ferdig montert for entreprenøren Åge Lie i Lie drifta. Om alt går etter planen, på Ytre Eikum. Hytta er som Stein og Anlegg AS, men godt vil hytta verta opna for bruk namnet seier kun ei dagstu- hjelpen av maskinkøyrar Joar på vårparten. Heile hytta kom rhytte, men representerer eit Listou har forvandlinga av an- til Luster i 5 element som vart pionertiltak i norsk friluftsliv. leggsområdet vorte strålande og floge på plass med helikopter og Kombinasjonen av spennande innbydande for dei som no kjem skrudd saman på tomta. I tillegg arkitektur, praktisk utforming sjøvegen. Kommunen har hatt kjem ein arkitektteikna utedo, og med eit bibliotek som tilbyr byggeleiinga, representert ved med framifrå teknisk løysing, på eit utval av media for friluftsin- Johannes Øygarden. DNT ung plass like ved hytta. teresserte lesarar, både unge og vaksne, vil løfte denne saka høgt på dagsorden langt utover kommunane i Sogn og Fjordane. Alle 26 kommunane har førehandst- inga minst ei hytte kvar, og den er dimensjonert for å kunna stå i storm og med tung snø på taket. Den observante lesaren vil også sjå av bilete at taket er utforma til å brukast, anten det er som ei tribune for å nyta utsikten, eller No skjer det på Ytre Eikum - ferja Urnes med pumpebil skal levere betong berre «sleika sol» og å utforske til fundamentet, og klare til å ta i mot er entreprenøren Åge Lie og mas- elementet over bakkenivået… kinkøyrar Joar Listou, medan byggeleiar Johannes Øygarden kontrollerer at ferja ikkje «går» på land…

54 LUSTRANYTT Lystringen atter til topps

Denne danseglade gjengen helde seg i god form, dei dansar sommar og vinter, og har dansa seg til tittelen norges- meistrar fleire gonger. I sommar deltok dei på landsfestivalen på Oppdal. Blant mange konkurrentar dansa dei seg atter til topp med ein reinlendar. Gratulerer, de er knakande gode! Frå venstre: Berit og Arne Øyen, Liv Hunshamar og Johannes Øygarden, Øygunn og Johannes Kjos, Bjørg Molland og Arne Aasen Hauge, spelemannen Øyvind Sandum, Solveig Sperle og Arnfinn Gjerde, Eldbjørg og Arne Fossøy, Anne Lovise Drevdal og Tormod Øvrebø, Oddbjørg Ese og Kjell Einar Ormberg.

Songtalentet Dordi Boksasp Lerum er noregsmeister

Dordi har sunge frå ho var ei lita jente, i barne- koret på Skjolden, og seinare i ungdomskoret Røyst. Det var fyrst i fjor at ho starta med folkemusikk etter at ho vart inspirert ved å vere med tanta si på landskappleik. Ho har øvd i eitt år og har i sommar og haust delteke på kappleikar for fyrste gong, med kjempegode resultat. På landskappleiken på Røros, blant fleire konkurrentar, gjekk ho like godt heilt til topps i vokal C. Ho har også delteke på fylkeskappleik og på vestlandskappleiken, til topps der også.

Ho besøkte kommunestyret i haust, underheldt med vakre tonar, og fekk ei påskjøning frå kommunen. Lykke til Dordi! Dordi Boksasp Lerum tryllar fram dei vakraste tonar med songen sin. Foto: Mari Skeie Ljones.

55 LUSTRANYTT Nye lustringar Haakon Stauri Begby og Åse-Marit Skåren Eldhuset

Fortel litt om dykk sjølve: bustad. Vi flytta til kommunen Haakon Stauri Begby (30) kjem våren 2017. Ein annan grunn er frå Lillehammer og Åse-Mar- at vi har familie her i indre Sogn. it Skåren Eldhuset (27) kjem frå Haugesund. Haakon er Kva er det beste med å bu i utdanna jurist og har jobba i Luster? Luster kommune sidan august Jordnære folk og naturen. Det er 2015. Åse-Marit har master i også kjekt med kort veg til det pedagogikk og har jobba hos meste ein treng. Vi set også pris Fylkesmannen sidan juni 2015. på det gode klimaet her. Vi er glad i naturen, musikk, og kultur. Kva kan Luster bli betre på? Offentleg transport. Det hadde Kvifor kom de til Luster? vært kjekt med fleire bussavgan- Vi kom til Luster pga. jobb gar. samtidig som vi fann ein kjekk

Margareth Skåren Eldhuset og Bjørn Eldhuset

Fortel litt om dykk sjølve: Kvifor kom de til Luster? Margareth Skåren Eldhuset (59) Vi kom til Luster for å vere nær kjem frå Utsira. Bjørn Eldhuset familien. (61) er opphaveleg frå Sandnes. Vi har budd i Haugesund i Kva er det beste med å bu i nærare 30 år. Margareth er Luster? utdanna dekoratør og Bjørn er Frisk luft, nærleik til den flotte utdanna Fagoversettar. Marga- og mektige naturen og hyggelege reth er interessert i kunst, foto folk. og natur. Bjørn likar fiske og friluftsliv. Kva kan Luster bli betre på? Saknar ikkje noko spesielt så langt. Kjell Egil Ruud og Åse Flugheim Me er ein familie med to ungar Kvifor kom de til Luster? og to hundar. Kjell Egil Ruud, Åse Flugheim, Jens (2 år) og Me flytta til Luster for å ta over Anna (2 mnd). Kjell Egil, 32 år, garden. Me er begge oppvaksne er oppvaksen på Kaupangar og med dyr og verdiane rundt dette, utdanna tømrar. Åse, 33 år, er det er noko me ønsker for våre oppvaksen på Veitastrond og barn òg. utdanna førskulelærar. I januar tek me over garden Kva er det beste med å bu i til foreldra til Åse, der det er Luster? mjølkeproduksjon. Me har alltid Veitastrond er ei bygd med hatt stor interesse for dyr begge mange kjekke folk og godt to. samhald.

56 LUSTRANYTT Nye lustringar

Øyvind Skovly Øyvind byggjer ny fjøs

- Fortel litt om dykk sjølve. naturen og samtidig gjøre noe - Jeg er 38 år gammel, og fra så meningsfullt som å produsere min første ferie har Veitastrond mat. vært eneste aktuelle plass for meg og familien. Farmor kom- Dessuten er det blitt mye prat mer herfra, og så tidlig det var om mulighetene på Veitastrond mulig bygde foreldrene mine etter at onkel Bjørn og tante Ber- hytte her inne. it flyttet hit, og vi så jo hvordan de trives og hvor trygt og godt For noen år siden fikk vi også dette lokalsamfunnet er. Det er muligheten til å kjøpe og starte også viktig at jeg har to foreldre oppussingen av BakkOlaHaugen som hjelper til og støtter meg framme på Vårstølen, som nå så mye i dette, jeg lurer på om er blitt min bolig. Det ble fa- ikke dette har vært drømmen til vorittplassen vår, selv om jeg har faderen også innerst inne. bodd, blitt utdannet farmasøyt og har jobbet på Østlandet. Det Jeg vet jo i tillegg at det ikke har alltid vært en drøm en gang er lenge siden Luster vant Øyvind og Britt. å kunne bosette seg på Strondi. konkurransen om beste norske Den muligheten kom altså for kommune å bo i. Og så har et par år siden da først et bruk, jeg Farmor og Farfar på om- ellers. Det er jo fint når forhold- senere ett til var til salgs. Så nå sorgsheimen på Hafslo. Farfar ene ikke er større i kommunen er farmasøyten snart sauebonde. er kanskje Lusters beste ambas- enn at ordføreren kan stikke Driftsbygningen med plass til sadør – han kan ikke få fullrost innom og følge med på hvordan 400 vinterfora er i ferd med å bli tilbudet her. ting går! fullført nå. - Kva er det beste med å bu i - Kva kan Luster bli betre på? Ellers er jeg samboer med Britt, Luster? - Det kan jeg ikke svare på som foreløpig fortsatt jobber på - Det kan jeg ikke si mye om foreløpig. Ta en tur innom igjen Hamar. foreløpig, til nå har det stort sett om fem år, så vet jeg sikkert mer vært lange dager på Strondi med om det. Foreløpig kan jeg bare si - Kvifor kom de til Luster? bygging og å få alt i orden. Men at jeg føler meg velkommen, og - Som nevnt har Veitastrond all- jeg har i alle fall opplevd at det at de jeg har truffet på av ulike tid vært min favorittplass, og jeg er veldig positive og hjelpsomme årsaker er veldig hjelpsomme og har hatt en drøm om et arbeid folk overalt, om det er i kommu- hyggelige. der du kan få bruke mye tid i nen, på landbrukskontoret eller

57 LUSTRANYTT

Fairtrade Norge er 20 år i 2017. Fairtrade, rettferdig handel Fairtrade Norge vart stifta i over måten lokalbefolkningen mykje Fairtradeprodukt i bu- 1997. Det fyrste produktet som vart behandla på. tikkane og kafeane rundt om i vart lansert i Noreg var kaffi. I dag heiter organisasjonen Fair- kommunen. Ved at ein handlar I dag finn du blant anna kaffi, trade Norge. Fairtrade Norge Fairtrade-merka produkt bidreg te, bananer, roser, appelsinjuice, driv ikkje med kjøp og sal av ein til at dei som har produsert sjokolade, vin, sukker, iskrem produkt, men oppmuntrar og vara kan forsyta seg sjølv og og bomullstekstilar med Fair- bistår leverandørar i Noreg til å familien sin, utan å vera avhen- trade-merket i norske butikkar. tilby fleire Fairtrade-merka pro- gig av hjelp og bistand. Med I mange år vart organisasjonen dukt på den norske marknaden. dette får dei høve til å skapa si kalla Fairtrade Max Havelaar Elles informer dei norske forb- eiga framtid og bidra til å byggja Norge, etter ein romanfigur i rukarar og innkjøparar om kva opp sitt eige lokalsamfunn. ein sjølvbiografisk roman skrive Fairtrade er, og kva dei bidreg til Luster kommune oppmodar av den nederlandske forfattaren når dei kjøper Fairtrade-merka verksemder og privatpersonar til Eduard Douwes Dekker. Boki produkt. å handle Fairtradeprodukt! skildrar korleis han som embets- Luster vart godkjent som Fair- mann i Indonesia vart opprørt tradekommune i 2009. Det er

Trafikken over Sognefjellet aukar

Trafikkteljinga på Sognefjellet Det er vel mange som vil hevde lokalbefolkning og turistar. ved Rustadseter øvst i Bøver- at det og er den flottaste fjell- I juli 2017 var det heile 1355 dalen, syner at trafikken er overgangen mellom aust og køyretøy i døgnet, august 2017 aukande. Sognefjellsvegen vart vest. Trafikken er aukande og hadde 1018 køyretøy. i 1997 opna som den fyrste det stadfestar Sognefjellsvegen nasjonale turistvegen i Noreg. som ein populær veg både for

58 LUSTRANYTT

Opning av Brelam

Den 22. oktober var det offisiell Produkta til Brelam kjem frå til Breheimsenteret for produks- opning av foredlingsanlegget lamma til eigarane. Det er sauer jon av spekepølsene sine. til Brelam AS i Flatejordsøya- som har beita i områda nær ne i Jostedalen. Det var ord- breane i Jostedalen: Bergset- Produkta til Brelam er økolo- føraren som opna, ved å dele dalen, Hauganosi, Bakkedalen giske: Spekepølse, pinnakjøt, ei spekepølse i to. Eigarane og Vanndalsområdet. saltakjøt og speka lammelår. bakom satsinga er Einar Blikra, Innovasjon Noreg og Luster Jan Kåre Norberg og Magnus I Flatejordsøyane på garden til kommune har delteke i finan- Snøtun. Det er og dei som eig Einar Blikra har dei no lokale sieringa. Eigarane har som mål Jostedal samdrift, fyrste felles- for salting og turking av kjøt. å ta ut ein større del av verd- fjøsen for sau i regionen. Dei har og eit eige hus til røy- iskapinga lokalt, gjennom denne king. I tillegg leiger dei kjøkenet satsinga.

59 LUSTRANYTT Forbetra sti mot Tuftebreen

I haust har styret og forvaltninga for Jostedalsbreen Nasjonalpark finansiert forbetring av stien opp mot Tuft- ebreen. Det er Einar Blikra som har vore innleigd til å lage «tre-klopper» gjennom nokre våte område øvst opp mot Tuftebresteinen. Det er fint arbeid som er gjort, som hindrar at stien gjennom myrane vert «utvida» grunna slitasje.

Stien opp til Tuftebreen startar ved parkeringa på Bergset i Krundalen. Dei fleste besøkande går nok innover Bergsetdalen, men det er ein flott tur opp til Tuftebreen. Fyrste delen av turen går oppå sidemorenen som vart laga då Tuftebreen rykte fram tidleg på 1700-talet. Breen gjekk då heilt ned til elva i dalbotnen. Stien er litt bratt nokre plassar, men det er eit flott utsyn etter stien mot brelandskapa Vitled- alsbreen, Bergsetbreen og Tuftebreen.

Liv Byrkjeland i Statens Naturoppsyn og landbrukssjef Steinulf Skjer- dal er fornøgde med turen på ny sti. Her ved nye pausebenken ved Tuftebresteinen.

60 LUSTRANYTT

Sherpane til Stibyggjaren AS har medverka til ei standarheving av stien frå Krossen og opp på Molden. Turstiar som har fått eit løft

Eit resultat av Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv er ei omfattande rehabilitering og anleggsutbygging på fleire store og utfordrande turs- tianlegg. Berre dette året har me, meir eller mindre, ferdigstilt prosjektet opp til Feigumfossen, frå Vetle- skog på Mollandsmarki ned i Kjos på Hafslo, den gamle ferdelsvegen gjennom Jostedalen og den noko meir utfordrande stien ned til Stuaflåten. I haust har det vore eit fokus på stien frå Krossen og opp til Molden. Særleg den mest «fuktige» delen av stien har vorte heva standarden på ved eit omfattande steinleggingsprosjekt og med «trebruer». Entreprenøren har vore Stibyggjaren AS i Skåri på Skjolden, betre kjend som Geirr Vetti med stødige karar frå Nepal, også kjende som «sherpa». Samla sett er det i år nytta ca 1 mill. kroner på dette prosjektet, der i overkant av kr 500.000 er tilskot frå spelemidlane. Arbeidet med å utvide parkeringsplassen på Krossen Nytt prosjekt i 2018 vert gangstien mellom Gaupne er også delvis ferdig med ei langsgåande parkeringsfil og Marifjøra. for m.a. bussar og bubilar.

Turstien frå Wittgensteintavla ved Eidsvatnet, via Veiadn til Fortun er i ferd med å bli ferdig. I oktober kunne nye brua over Fortunselva like ovanfor Eidsvatnet ferdigmonterast og i november vart grovarbeidet med stien i Veiadn planert ned til “Østerrike”. Arbeidet med grovplaneringa opp til Drægni og Fortun er også kome godt i gang. I.L. Fanaråk står som eigar av spelemiddelanlegget, medan Skjolden bygdelag har driftsansvaret. Tilsaman har dette anlegget fått lovnad på 1 mill. kr i spelemidlar.

61 LUSTRANYTT

Slik såg det ut like etter restaurering av eit felt med alm på Loi sommaren 2016.

Det var knytt spaning til om dei gamle kjempene ville overleva den harde beskjeringa, men i sommar, eitt år etter, stod samtlege av dei med kvar sin kost av nye greiner. Restaurering av haustingsskog på Loi

På Loi er det mykje verdifull tillegg har SNO prøvd ut ulike haustingsskog av alm. Sidan metodar for å pakka inn tre for ingen lenger haustar fôr frå å hindra hjorteskade i området. trea på den gamle måten, er ein Både granuttaket (utført av avhengig av å styva slike tre som grunneigar), restaureringa og til- reint skjøtselstiltak dersom ein taka mot beiteskade er finansert skal greia å ta vare på nokre for av midlar kommunen har fått frå å ha døme på korleis desse trea Miljødirektoratet. såg ut. I naturreservatet på Loi vart Oppdraget vart løyst av to karar fyrst all gran hogge eller ring- som ikkje berre hadde kunnskap om berkt, deretter vart to ekspertar stell av tre, men også kunne handte- leigde inn for å restaurera eit ra motorsag dinglande frå toppen av felt av den gamle almeskogen. I ein stige.

62 LUSTRANYTT

Synfaring med planlegging. Frå venstre Øystein Bergum, Ivar Refsdal, Sindre Yndesdal, Inger Moe, Oddvar Yndes- dal og Pål Martin Eid. Foto: Liv Byrkjeland Eit omvendt prosjekt i Yngsdalen

I sommar har det vore gjennomført eit arbeid litt utanom det vanlege for å hindra attgroing på ei stor myr i Yngsdalen. Ei gravemaskin vart demontert og løfta inn i dalen med helikopter, og brukt til å tetta fleire grøfter frå 1950-talet, den gongen ein planla å dyrka opp arealet. I dag er området verna for å ta vare på det særeigne myrlandskapet og naturmangfaldet som høyrer med. Dei gamle grøftene har ført til at det har vakse fram kratt og skog, men ved å bygga demningar for kvar 20 cm fall håpar ein å heva vasstanden såpass at denne utviklinga stoggar. Å tetta grøfter er omvendt av det vanlege, men i Yngs- Samstundes med at entreprenør Øystein Bergum dalen har ein gjort det for å heva vasstanden i myra og var i dalen med gravemaskina, fekk stølsvegen seg hindra attgroing. eit løft. Det var eit mål å få ein turrare veg utan å turka opp terrenget langsmed på nedsida. Dette under vegen og ut i terrenget på nedsida. vart løyst ved å unngå langsgåande grøfter, og Begge tiltaka vart finansierte med midlar frå Miljø- heller legga fleire stikkrenner som leia vatnet rett direktoratet.

Her er gravemaskina demontert og klar for helikopter- Eitt av partia som er utbetra på stølsvegen i Yngsdalen løft. denne sommaren.

63 LUSTRANYTT Frå spennande fortid til yrande framtid ved Solvorn oppvekstsenter

Perla Solvorn har ei spennande Småe og store fortid som elevane ved op- klare for Strand- pvekstsenteret fekk ta del i un- sitjardagane der Strandsitjardagane i septem- 2017. ber. Me som skule tykkjer det er viktig å nytta denne kunnskapen i arbeid med kompetansemåla til elevane. Bygdalaget er ein viktig samar- beidspartner i dette arbeidet, og det er mange personar i bygda å finna ut om gamle verktøy og Dei fekk også prøva og steika som sit inne med mykje god korleis desse vart nytta. Det var potekaker og spleisa tau på kunnskap om historia til Sol- flott at mange føresette fann gamlemåten. vorn. For at ungane i bygda skal fram og lånte ut gamle verktøy På ein stasjon sat dei og las gam- bli stolte av bygda si og føla at og reiskapar til oss. Elevane le bøker. Elevane tykte bøkene dei høyrer til her, er det viktig skulle også finna ut kva klede dei har i dag, er finare enn dei at me tek med oss historia inn dei gjekk med i tidsrommet som dei hadde i gamle dagar. i barnehagen og skulen. Dette strandsitjarane budde i Solvorn. Det var for lite bilete og fargar gjeld også historia til Ornes, Vidare skulle dei undersøkje før i tida, sa dei. sidan me har ungar i barnehagen kor mange hus det var i bygda Dette vart ein lærerik og spen- og elevar ved skulen som kjem på den tida, og kva ulike yrke nande skuledag, som vart velluk- frå denne fine bygda på sørsida innbyggjarane hadde. ka nettopp fordi dei fekk nytta av Lustrafjorden. Resultatet vart presentert på ein seg av kunnskapsrike sambyg- Fram mot Strandsitjardagane historievegg, der besøkande på dingar, som bidrog både med å jobba me tverrfagleg og hadde Strandsitjardagane kunne både låna ut gamle reiskap, og som god kontakt med lokale perso- lesa og sjå elevarbeida. Dette delte rikt av sin eigen kunnskap nar i nærmiljøet. vart svært vellukka, og mange om gamle dagar og strandsitja- I naustet til Arne Kvalen fekk el- var innom og studerte histo- rane. evane høyra forteljingar om livet rieveggen den dagen. i gamledagar og om dei ulike Strandsitjardagane er ein oblig- verktøya dei nytta til forskjellige atorisk skuledag for elevane ved daglege gjeremål. Elevane hadde oppvekstsenteret, og alle møtte i mange gode spørsmål og tykte gamaldagse kle. Elevane rullerte det var spesielt kjekt å sjå gamle på fleire stasjonar, der dei fekk heimelaga leiker, som Arne Kva- prøva ulike aktivitetar. På kaien len hadde då han var liten. viste dei fram sangleikar, som Elevane hadde også i oppgåve dei hadde øvd inn på førehand. Spennande historieforteljing hjå Arne Kvalen.

Historieveggen fekk mykje besøk Barna studerer gamle bøker. Litt for denne laurdagen i strålande haust- Steffen og Ylva i djup konsentrasjon mykje tekst, og lite bilete tykte dei. vèr.

64 Romjulskonsert i Gaupne kyrkje

Torsdag 28. desember klok- Henning Lad: Henning er 21 år piano i Grøftekarane, trekkspel ka 19.00 vert det arrangert og kjem frå Gaupne. Han har i ”Snaustrinda spelemannslag” romjulskonsert i Gaupne kyrkje. song som hovudinstrument og og kontrabass i ”Ein haile halve Det vert ein konsert med vari- har sunge i lang tid. Han har gått maone”. ert musikk, med alt frå klassisk på Firda VGS, det han óg had- musikk til julemusikk til popvi- de ei av hovudrollane i ”Spring Emil Horstad: Emil er 20 år og ser. Musikken vil bli framført av Awakening”. Henning går no på kjem frå Naustdal. Han trakterer desse unge talenta: Norges Musikkhøgskule, der han trekkspel og er eit stort talent, studerer klassisk song. Henning som kjem til Gaupne 6. januar. Sindre Steig: Sindre er 20 år og spelar for tida i Grøftekarane og Han har óg gått på Firda VGS kjem frå Fortun. Han har gitar i gammaldansgruppa ”Ein haile og Toneheim Folkehøgskule. No som hovudinstrument, men han halve maone”. Han syng og i går han på Norges Musikkhøg- syng også særs fint. Han har gått Oslo Kammerkor, som spelar inn skule. Han har i fleire år hatt på musikklina på Firda VGS, der ei plate for tida, og skal opptre mellom anna landets beste læra- han mellom anna har spelt ein av på TV fleire gonger den nærmas- rar i trekkspel, og er ein musikar hovudrollane på skulemusikalen te tida. me kan sjå mykje til framover. ”Spring Awakening”. No har Emil spelar i Grøftekarane, han stipendiat på Viken Folke- Anders Vassli Brekke: Anders er Ein haile halve maone og Oslo høgskule, innanfor lydteknikk. I 22 år og kjem frå Vik. Han er Trekkspelklubb. J tillegg til dette har han og vunne organist, men kan også traktere draumestipendet. Sindre har óg piano. Han har gått på Firda Me håpar å sjå så mange som fleire prosjekt. Han jobbar med VGS, Toneheim Folkehøgskule mogleg på konserten! ei plateinnspeling, sitt eige band og går no på NTNU der han ”Sindre Steig and uptight” og studerer kyrkjemusikk og orgel. han er ofte lydmann for Grøfte- Anders spelar òg både trekk- karane. spel og kontrabass. Han spelar Informasjon

Returadresse: Luster kommune, Rådhusvegen 1 N-6868 Gaupne Noreg/Norway

LUSTRAnytt Nr. 2 - 2017

Opplag: 4.500. Vert distribuert gratis til alle husstandar i Luster kommune og til abonnentar utanfor kommunen. Magasinet vert også sendt til alle avdelingar på Lærdal sjukehus og Sentralsjukehuset Førde. Redaksjonen avslutta 17. november 2017.

Foto: Eli Hansen Moen Ansvarleg redaktør: Rådmann Jarle Skartun Redaksjonen er lagt til Servicetorget v/leiar Anita Bjørk Ruud. Alle tenesteeiningar har informasjonsansvar, og er bidragsytarar til redaksjonen. Tilbakemeldingar, tips osv. kan gjevast til nemnde Kriseinformasjon adresser.

Redaksjonen si adresse: Kva gjer du i situasjonar ved straumsbrot, stengde veger og Redaksjonen si adresse: Luster kommune, Lustranytt, manglande telefon? Rådhusvegen 1, 6868 Gaupne. Tlf. 57 68 55 00 Faks: 57 68 55 01 E-post: [email protected] Luster kommune vil minne om at det etter stormen Dagmar Layout/trykk: Ingvald Husabø Prenteverk as. er gjort ei rekkje beredskapstiltak, mellom anna for å sikre Tlf. 57 65 60 05 kommunikasjon mellom innbyggjarar og kriseleiing. Framsidefoto: Luster rådhus. Foto: Inger Handegård Kontaktpunkt rundt i kommunen: På desse stadene er det oppretta samband til kriseleiinga Viktige telefonnummer med VHF eller satellitt-telefon. Helsesenteret/Lege i kontortida Tlf. 57 68 56 00 Her er det også hjartestartar. Sentralbordet i servicetorget på rådhuset er også sentral- bord for kontora på helsesenteret med unnatak for legane, Noter deg at dersom du til dømes ikkje har telefonsamband dvs. for fysioterapi, ergoterapi, jordmor, helsestasjonen og og vegen er stengd, vil du kunne søkje informasjon og hjelp psykisk helse. på følgjande plassar: LEGEVAKT Tlf. 116 117 TANNLEGEN i Nesgården Tlf. 57 65 63 90 KOMMUNALTEKN. BEREDSKAP Mob. 48 10 21 20 • Gaupne omsorgssenter (kriseleiing) (Veg/vatn/kloakk). • Luster omsorgssenter NAV Luster Tlf. 55 55 33 33 • Fjordstova Andre viktige telefonnr.: • Urnes gard Melding om brann Tlf. 110 Vakthavande brannbefal Mob.: 41 65 94 40 • Hafslo omsorgssenter Politi/Lensmann Tlf. 112 • Veitastrond skule Ambulanse Tlf. 113 • Jostedal hotell