Çetin KASKA Mahremî’nin (ö.942/1535) Mecmau’l-Letâyif Adlı Farsça Eseri
Öz: Meşhur kişilerin başlarından geçen ilginç olayları anlatan kısa, etkileyici bazen güldürücü ve çoğunlukla ders ve ibret verici küçük fıkralara latîfe denilmektedir. Osmanlı döneminde lâtife yazan şair ve yazarlarımızdan biri de Mahremî’dir. Mahremî Mecmau’l-Letâyif adını verdiği Farsça eserini Âcem sultanlarının meclislerinde anlatılan, Sa’dî-i Şîrâzî ve bazı Acem nüktedan ların naklettiği latîfeleri toplayarak hazırlamıştır. Manzum ve mensur karışık 50 latîfenin yer aldığı bu eserde 56 beyit ve 6 mıs ra bulunmaktadır. Eserdeki latîfeler Sa’dî-i Şîrâzî, Sultan Yakub, Lütfullâh-i Nîşâbûrî, Fettâhî-i Nîşâbûrî, Mîrzâ Baysungûr, Molla Câmî, Sultan Hüseyin Baykarâ, Alî Şîr Nevâî, Hâfız-i Şîrâzî, Ubeyd-i Zâkânî ve daha birçok kimse hakkındadır. Kendisi hakında az bilgi bulunan Mahremî, bu eserindeki latîfe sayısını, adını ve mahlasını zikretmiştir. Mahremî bu eserini, Ubeyd-i Zâkânî’nin latîfelerinin ve Câmî’nin Bahâristân’ındaki eğlendirici hikâyelerin okunduğu bir gece meclisinde hazırlamaya karar vermiştir. Mahremî bu eseri adının meclislerde anılmasını sağlamak ve dönemin nüktedanlarının latîfelere kolay ulaşmasına yardımcı olmak için yazmıştır. Eser Câmî’nin Bahâristân’ı örnek alınarak hazırlanmıştır. Mahremî’nin Mecmau’l-Letâyif yer aldığı yazma mecmuada, ondan sonra ikisi Türkçe olmak üzere 34 latîfenin yer aldığı bir Mecmau’l-Letâyif DKD E maktadır. Bu eserin Mahremî’ye ait olup olmadığı belli değildir. Bu makalede Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Kolek siyonu’nda bulunan Mahremî’nin Mecmau’l-Letâyif adlı eseri ilk defa ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Mahremî, Mecmau’l-Letâyif, Latîfe, Farsça Latîfeler, Osmanlı Şairi. Mahrami’s (d. 942/1535) Persian Work Titled Majma al-Latayif Abstract: Short, impressive, sometimes laughable and o en lecturing and exemplary little anecdotes telling about interesting events experienced by famous people are called latife. One of our poets and writers who wrote latife in the Ottoman period is Mahrami. Mahrami prepared his work in Persian, which he called Majma al-Latayif, by collecting the latifes described in the councils of the Ajam sultans and narrated by Saadi Shirazi and some Ajam humorists. There are 56 couplets and 6 lines in this work, which includes 50 latife mixed in verse and prose. The latifes in the work are about Saadi Shirazi, Sultan Yakub, Lutfullah Nishapuri, Fettahi Nishapuri, Mirza Baysungur, Molla Jami, Sultan Husayn Baykara, Ali Shir Navai, Hafez