Unieke Kaart Van De Zijpe Ontdekt in Het Noord-Hollands Archief

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Unieke Kaart Van De Zijpe Ontdekt in Het Noord-Hollands Archief Versie: 31-08-2014 Versie: 28-10-2014 (verbeterde figuren 2, 4b, 5b, 6b,7b) Het Noord-Hollands Archief in Haarlem bezit een unieke en latere Gerard van Nes staat van de bekende feestelijke kaart van de Zijpe uit 1600. Deze nieuwe staat is zeer waarschijnlijk in 1620 gemaakt en lijkt op dit Unieke kaart van de Zijpe moment het enige fysieke exemplaar te zijn. De toestand van de kaart is echter uitermate slecht waardoor de ontdekt in het uniekheid ervan tot op heden nooit opgemerkt en beschreven is. Noord-Hollands Archief Afb. 1: De door het polderbestuur van de Zijpe uitgegeven fraai vormgegeven en gegraveerde kaart uit 1600 Eerste staat Zijper 1600-kaart veelal met een bepaald functioneel doel. Gerard J.H. van Nes (1947) In de periode tot 1600, dus voor de Tot de uiteindelijke drooglegging van was na zijn studie chemische definitieve (4 e) drooglegging, de Zijpe in 1597 zijn er slechts enkele fysica (UvA en RUG), verschenen er een tiental verschillende gedrukte kaarten van de Zijpe gedurende 25 jaar werkzaam uitgegeven, namelijk de bekende in de automatisering. Na de kaarten van de Zijpe (gelegen tussen de VUT werkte hij als vrijwilliger kustdorpen Petten en Callantsoog) zelf. staande kaart van Petrus Nagel uit bij het Zijper Museum en De meeste daarvan waren manuscript 1572/1573, de in het zakatlasje Caert- ontwikkelde een algemeen kaarten , t.w. handgetekende kaarten Thresoor vanaf 1598 verschenen collectie/beeldbank beheersysteem veelal door landmeters zelf gemaakt en (kleine) gedrukte kaart van Petrus (ZCBS). Een van zijn hobbies is die niet (via een koperplaat) waren Bertius en de (mogelijk in zeer beperkte de historische kartografie van de vermenigvuldigd en waarvan er dus oplage) gedrukte kaart van net voor Zijpe. maar één exemplaar beschikbaar is, 1600 (1), verschenen in de Atlas van Stolk (Atlas van W.L. van Kittensteyn), "De Hooft ingelanden tot Amsterdam (chronogram) en een ander met de van dezelfde landmeter, graveur en werden gecommitteert omme met vermelding van alle kaveloppervlakten. drukker als de nu te bespreken en in Cornelis Claesz. tot Amsterdam ofte Daarnaast worden zeer gedetailleerde afb.1 getoonde kaart. Deze, in 1600 ander te handelen vant snijden en scheepjes getoond op onder meer De verschenen, uitbundig versierde en drucken van de kaerte van de Zijpe, Noordt Zee en Den Wieringer Waert, informatieve 58x47cm kaart van mits dat deHooftingelanden in den het strand wordt bevolkt met Janplezier, graveur Baptista van Doetecom Hage hem sullen verwerven octroy alles ruiters en voetvolk en op en langs de (Baptista Doetecomius) en opgemeten tsij om niet ofte hem gelt toe te geven na Groote Sloot zien we veel bootjes, door Gerrit Dirksz. Langedijck, kan tot discretie." (3) hengelaars en passanten. Kortom met de mooist verschenen kaarten van de alle gedetailleerdheid een kaart van Zijpe gerekend worden. Waarschijnlijk Deze kaart geeft van de Zijpe alle topvakmanschap die pas echt goed tot was het de eerste gedrukte kaartuitgave percelen met letters aan (A-Y, minus de zijn recht komt als deze (digitaal) zeer van het polderbestuur van de Zijpe (2). J en de U), met daarin vele vergroot wordt weergegeven (4). boerenplaatsen, huizen en molens. De Van deze schitterende kaart zijn echter In de notulen van Hoofdingelanden van kaart is rijk versierd met onder meer het slechts een handvol originele de Zijpe- en Hazepolder van 3 oktober (gespiegelde!) wapen van Holland en exemplaren (niet-ingekleurd) bekend 1599 kan men de opdracht lezen over een aantal cartouches met tekst waarvan (5). het drukken van deze kaart: één met het bekende tijdvers Afb. 2: Foto van de zwaar aangetaste nieuwe staat van de bekende Zijper 1600-kaart Tweede staat Zijper 1600-kaart originele kaart (afb. 3; archiefnummer de oorspronkelijke kaart te zien was. Op Bij een bezoek aan het Noord-Hollands A492.631.285.007-II) waarvan destijds de achterkant stond de vermelding: Archief in Haarlem (6), dit i.v.m. de de foto was gemaakt, was geplakt op “Genie 's-Gravenhage 1857, blz 248” voorbereiding in 2006 van een expositie hout (60.5x48.5x0.9cm), had zeer veel (8). De kaart was niet ingelijst (9) doch over de kartografie van de Zijpe, kwam beschadigde en weggevallen plekken en mogelijke sporen daarvan waren wel te ik een foto (7) tegen waarop met moeite bevatte een laag vernis die in de loop zien. Daarnaast was in het archief een een kaart van de Zijpe was te ontdekken der tijd donkerbruin was gekleurd facsimile van de kaart van afb. 1 (afb.2). De in het depot aanwezige waardoor er nauwelijks meer wat van aanwezig met afmeting 39x31.5cm en met het archiefnummer A492.631.285.007-I. De zwaar gehavende kaart had in het archief dezelfde beschrijving als deze facsimile-uitgave. Echter bij een nauwkeurige bestudering van de kaart waren meerdere kaartinhoudelijke wijzigingen te ontdekken ten opzichte van de 1 e staat van de Zijper 1600-kaart (10). In de literatuur komen wel meldingen voor van ‘een latere verbeterde kaart’ , echter zonder verdere informatie (11,12). Enkele verschillen t.o.v. de eerste staat Als men de nauwelijks herkenbare kaart van afb. 2 goed bestudeerd, blijkt dat er zeker vier belangrijke kaartinhoudelijke uitbreidingen zijn waar te nemen: 1. De Wieringerwaard is ingepolderd (1611). De cartouche met schaalstok moest daarvoor geheel dan wel gedeeltelijk verdwijnen, doch dit is Afb. 3: De toestand van de 2e staa t v an de Zijper 1600 -kaart door de toestand van de kaart niet meer te zien. 2. De Dromerdijk (Droomer; Nieuwe 3. De bebouwing is uitgebreider dan op Slaeper; 1614) is ingetekend en De de oorspronkelijke kaart. Zo zijn Lay ligt droog. bijvoorbeeld in polder C duidelijk meer kavels ‘bebouwd’. De bebouwing lijkt daarbij meer overeen te komen met die op de bijgewerkte Agri Zypani kaart in de Atlas Maior van Joan Blaeu uit 1662 dan die op de (Agri Zypani Nova Descript gebaseerde) kaarten uit 1617-1650. Afb. 6: Boven: uitsnede van de 1 e staat van de kaart met de Groote Sloot bij St. Maartensbrug. Midden: het overeenkomstige deel op de 2e staat met duidelijk meer bebouwing. Onder: hetzelfde fragment op de kaart Agri Afb. 5: Boven: het gebied links van de Zypani Nova Descript 1662. Afb. 4: Boven: de Wieringerwaard e was nog water op de 1 e staat. Midden: Haze(n)polder op de 1 staat. Midden: met de Droomer op de 2 e staat. Onder: drooglegging heeft plaatsgevonden op de 2 e staat. Onder: de situatie op de de Droomer op de Zouman-kaart uit vijfpolderkaart vanaf 1631 . 1665 . 4. De belangrijkste uitbreiding is wel koperplaat behorende bij de in dit voorsz. vogelcooij heeft getrocken dat het dorp Callantsoog (voor het artikel besproken kaart. sijnde dito caarte aan ons voorgecomen eerst) is ingetekend. Het beeld Voor de 2 e staat van de Zijper 1600- van naukeuriger ende klaarder daarvan is qua kaartbeeld nagenoeg kaart is dezelfde koperplaat gebruikt aantoninge (in dat geval) als alle gelijk aan de in 1631 verschenen 1 e doch met diverse aanpassingen. De andere latere caarten die wij van de staat van de vijfpolderkaart (10) met drukker van deze 2 e staat kaart was bedijkinge der gemelte zijpe hebben dien verschille dat de tekstuele zeker niet Cornelis Claesz., omdat de gesien.” annotatie op de beschadigde Zijper aangebrachte wijzigingen op de kaart 1600-kaart, uitgebreider is. Duidelijk dateren van na zijn overlijden. Het hergebruik van de koperplaat wordt is te zien dat ook de Zanddijk (1610; bevestigd in de Zijper polderrekening lopend van Callantsoog naar Datering over 1620 waarin wordt vermeld: Huisduinen) is bijgetekend. De verschillende aanvullingen op de "Noch betaelt aan Willem Jansz. kaart doen vermoeden dat de datering bouckdrucker tot Amsterdam de somma van de gewijzigde staat van deze kaart van vier en tachtig ponden derthijen dus na 1614 (aanleg Dromerdijk) moet schellingen voor het wt schueren zijn. polijsten ende hersnijden van de plaet In de Zijper polderrekening van 1620 van de Sypsse caertte mitsgaders voor staat vermeld: diverse caerten op parquement ende “Noch betaelt aen Anthonis Metius papier gedruckt als anders volgende landt meeter, de somme van sijne declaratie daar van sijnde dus negenendartich ponden ter saecke van’t hier LXXXIIII Libra XIII sch.”. vermeerderen van de Sijpse caertte, Of hier met Willem Jansz., de grote mitsgaders (= als ook) eenige andere Willem Jansz. Blaeu (pas vanaf ca. besogne volgende sijne declaratie daer 1621 gebruikte hij die naam) wordt e van sijnde dus hier XXXIX Libra” bedoeld, is niet zeker. Begin 17 eeuw werkte er namelijk meerdere drukkers In 1716 maken de landmeters Nicolaas in Amsterdam met de naam Willem Blijdenzin en G. Hengevelt melding Jansz.. Bekend is wel dat Blaeu zowel van de aangepaste kaart (14): Claesz. als ook Metius zeer goed kende “...Voorts hebben wij nogh met en Blaeu een van de grote kopers was opmerkinge geexamineert sekere oude op de veiling in mei 1610 van de caarte vande Zijpe door Baptista nalatenschap van Cornelis Claesz. (15, Doetecomius gemaakt a o. 1600 ende 16). Het jaartal 1620 (eventueel 1619) e vermedert door Antonius Metius zou zodoende aan de 2 staat van de Ingenieur A o. 1618 welke ook de besproken Zijper 1600-kaart toegekend aanwijsinge van het oude Zijpse kunnen worden. Dijkstaal op de noorthoek van de Afb. 7: Boven: uitsnede van de 1 e staat van de Zijper 1600-kaart met ’t Oghe. Midden: Callantsoog (’t Oghe) ingetekend op de 2 e staat van de kaart. Onder: de overeenkomstige situatie op de vijfpolderkaarten vanaf 1631 (kaartbeeld is voor de duidelijkheid wat gedraaid). Koperplaat In 1609 overleed Cornelis Claesz., de drukker van de 1 e staat van de Zijper 1600-kaart. Het jaar daarop werd zijn gehele boedel geveild, inclusief kaarten en koperplaten.
Recommended publications
  • In Schagerbrug (Geactualiseerde Versie)
    6500 voor Chr. RAAP-NOTITIE 2809 Plangebied Buitenvaert (kadastrale 3750 voor Ch.r. nummers C 1956, 1957, 1958 en 1981) in Schagerbrug (geactualiseerde versie) Gemeente Schagen. Archeologisch vooronderzoek: actualisatie van een bureau- en inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) 2200 voor Chr. 700 voor Chr. 150 na Chr. 320 na Chr. 250 na Chr. Document gebaseerd op sjabloonversie: RAAP-kortenotitie_West_versie_1.0.dotm 1650 na Chr. Colofon Opdrachtgever: Buitenvaert bv Titel: Plangebied Buitenvaert (kadastrale nummers C 1956, 1957, 1958 en 1981) in Scha- gerbrug (geactualiseerde versie), gemeente Schagen; archeologisch vooronderzoek: actu- alisatie van een bureau- en inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) Status: eindversie Datum: 1 december 2017 Auteur: drs. S. de Kruif, J.A. Wolzak MSc Projectcode: 27847ZSBV2 Bestandsnaam: NO2809_27847ZSBV2 Projectleider: drs. S. de Kruif Projectmedewerker: drs. R. den Boer ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: 27111 Bewaarplaats documentatie: RAAP West-Nederland Autorisatie: drs. R.S. Kok Bevoegd gezag: gemeente Schagen ISSN: 0925-6369 RAAP Leeuwenveldseweg 5b telefoon: 0294-491 500 1382 LV Weesp telefax: 0294-491 519 Postbus 5069 E-mail: [email protected] 1380 GB Weesp © RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2017 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen. Document gebaseerd op sjabloonversie: RAAP-kortenotitie_West_versie_1.0.dotm Plangebied Buitenvaert (kadastrale nummers C 1956, 1957, 1958 en 1981) in Schagerbrug, gemeente Schagen (geactualiseerde versie); archeologisch vooronderzoek: actualisatie van een bureau- en inventariserend veld- onderzoek (verkennende fase) Samenvatting In 2008 is in opdracht van USP Vastgoed door RAAP een bureau- en inventariserend vooronder- zoek uitgevoerd voor het project nieuwbouwwijk Buitenvaert in Schagerbrug, in de toenmalige gemeente Zijpe.
    [Show full text]
  • Beheerplan Duinen Den Helder-Callantsoog | Provincie Noord-Holland | 2
    Natura 2000 Beheerplan Duinen Den Helder- Callantsoog 2018-2024 (Foto: www.egmond.nl) N2000 Natura 2000 beheerplan Duinen Den Helder-Callantsoog | Provincie Noord-Holland | 2 4 1 Samenvatting en leeswijzer 7 2 Inleiding 7 2.1 Achtergrond en aanleiding voor het beheerplan voor het INHOUD Natura 2000-gebied Den Helder-Callantsoog 8 2.2 Doel van het beheerplan 8 2.3 Uitgangspunten 8 2.4 Wat wordt beschermd vanuit Natura 2000: het aanwijzingsbesluit 9 2.5 Vigerend beleid 9 2.6 Beschermde natuurmonumenten 10 2.7 Juridische status en vaststelling 10 2.8 Proces van totstandkoming 11 3 Gebiedsbeschrijving 11 3.1 Inleiding 11 3.2 Begrenzing en algemene kenschets 13 3.3 Gebiedskenmerken 13 3.3.1 Ontstaansgeschiedenis en landschap 14 3.3.2 Bodem en geomorfologie 15 3.3.3 Hydrologie 16 3.3.4 Historisch gebruik 17 3.4 Natuurwaarden 20 4 Uitwerking doelen 20 4.1 Uitwerking van de Natura 2000-doelen 23 4.2 Oude doelen: beschermde natuurmonumenten 24 4.3 Waar willen we naar toe met het Natura 2000 gebied Duinen Den Helder-Callantsoog? 24 4.3.1 Algemeen 24 4.3.2 Ruimtelijk streefbeeld 25 4.3.3 Streefbeeld per landschapszone 27 5 Analyse van ecologische knelpunten en maatregelen 27 5.1 Werkwijze 27 5.1.1 Hoe zijn de ecologische knelpunten in beeld gebracht? 28 5.1.2 Hoe zijn de maatregelen in beeld gebracht? 30 5.2 Ecologische knelpunten en maatregelen per habitattype 30 5.2.1 Habitattype witte duinen (H2120) 32 5.2.2 Habitattype kalkarme grijze duinen (H2130B) 34 5.2.3 Habitattype heischrale grijze duinen (H2130C) 34 5.2.4 Habitattype droge duinheiden
    [Show full text]
  • Veelkleurig Landschap Achtergrondrapport
    Landschapsontwikkelingsplan 2009 Het versterken van de landschappelijke kwaliteit in de gemeente Zijpe binnen de contouren van het gebruik van het gebied achtergrondrapport VEELKLEURIG LANDSCHAP Inventarisatie en beleidswensen Achtergrondrapport Veelkleurig Landschap Het versterken van de landschappelijke kwaliteit in de gemeente Zijpe binnen de contouren van het gebruik van het gebied De rapporten Veelkleurig Landschap zijn in ontwerp ter inzage gelegd van 23 maart tot en met 1 mei 2009 en vastgesteld in de gemeenteraad op 8 december 2009. Het raadsbesluit, inclusief de amendementen, is toegevoegd in het hoofdrapport onder bijlage 7. landschapsontwikkelingsplan Colofon Datum: 8 december 2009 Opdrachtgever: (College van) Gemeente Zijpe Projectleiding: Els Zwartendijk, Bureau Management voor duurzaamheid Projectteam: Betsy Schoorl, Milieudienst Kop van Noord-Holland Jaap Blokker, gemeente Zijpe Kees Hund, Bureau Kees Hund T&L Architect Reindert-Jan Sellies, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier 2 Achtergrondrapport Veelkleurig Landschap, definitief d.d. 8 december 2009 Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 10. Levensvatbare landbouw 43 10.1 Landbouw in Zijpe 43 2. Zijpe, een veelkleurig landschap 7 10.2 Beleid 43 2.1 Beleidswensen per hoofdstuk 7 10.3 Aandachtspunten 44 2.2 Tegenstellingen in beleidswensen helder 10.4 Beleidswensen van de gemeente t.a.v. houden 7 landbouw 45 2.3 Maatwerk op gebiedsniveau 7 11. Ruimte om te recreëren 49 3. Het ruimtelijk beeld 9 11.1 Beleid 49 3.1 Beleid 9 11.2 Aandachtspunten 50 3.2 De beeldbepalende ruimte in Zijpe 9 11.3 Beleidswensen voor recreatie 51 3.3 Aandachtspunten 10 3.4 Beleidswensen voor het ruimtelijk beeld 11 12. Wonen in wijdsheid 53 12.1 Beleid 53 4.
    [Show full text]
  • Ontwerp Herindelingsadvies Harenkarspel - Schagen - Zijpe
    Ontwerp herindelingsadvies Harenkarspel - Schagen - Zijpe Provincie Noord-Holland 11 januari 2011 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding…………………………………………………………………………………...5 2. Beschrijving van de Kop van Noord-Holland...…...….………………………………...7 2.1 Korte karakteristiek…………………………….…….…………………………………...7 2.2 Regionale opgaven en vraagstukken……………………………………………………...8 2.3 Concluderend…………………………………………………………………………….10 3. Waarom een provinciale Arhi-procedure?......................................................................10 3.1 Voorgaande ontwikkelingen……………………………………………………………………………….10 3.2 Bestuurlijk dilemma in de regio….………. ...…………………………………………...13 3.3 Start Arhi-procedure……………………………………………………………………...15 3.4 Bestuurskrachtonderzoek Zijpe…………………………………………………………..16 3.5 Concluderend……...……………………………………………………………………...17 4. Op weg naar standpuntbepaling…..…………………………………………………….17 4.1 Toetsing beleidskader gemeentelijke herindeling………………….…………………….17 4.2 Concluderend; waarom een fusie en waarom deze fusie?...…………...……….………...22 5. Ter inzage legging…...………...………………………………………………………….22 5.1 De procedure……………………………………………………………………………...22 5.2 Zienswijzen……………………………………………………………………………….23 5.3 Eindoordeel……………………………………………………………………………….35 6. Vervolgprocedure.………………………………………………………………………...36 Bijlagen I “Als het schaakbord verandert, verandert ook het spel – Eindrapport Bestuurskrachtonderzoek gemeente Zijpe en regio”, Berenschot, 24 februari 2010 II Brief van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland aan de negen gemeenten in de Kop, d.d. 28 oktober 2008 III Rapport “De
    [Show full text]
  • Aanwijzingsbesluit Collectieve Festiviteiten 2020
    Nr. 66824 4 december STAATSCOURANT 2019 Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814 Aanwijzingsbesluit Collectieve Festiviteiten 2020 Schagen, Publicatie in Schagen op Zondag van 8 december 2019 Het college van Burgemeester en wethouders van de gemeente Schagen; Gelet op artikel 4:2 van de Algemene plaatselijke verordening Schagen 2016 en artikel 2.20 van het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (hierna: Besluit); Overwegende dat het wenselijk is om tijdens festiviteiten de productie van (muziek)geluid binnen inrichtingen die onder de werking van het Besluit vallen, mogelijk maken; Besluit: Voor het kalenderjaar 2019 de volgende collectieve festiviteiten in de volgende gebieden aan te wijzen bij de viering waarvan de waarden zoals bedoeld in artikel 2.17, 2.19 en 2.20 dan wel 6.12 van het Besluit niet van toepassing zijn, voor zover de naleving van deze normen redelijkerwijs niet kan worden gevergd. Festiviteit datum Gebied-Kern Carnaval 23 t/m 25 februari gehele gemeente Paasvee 1 april Schagen Koningsnacht en -dag 26 en 27 april gehele gemeente Zomerfeest Petten 23 t/m 28 juli Petten Kermis -Schagen 19 t/m 28 juni Schagen* -Oudesluis 18 t/m 21 juli Oudesluis -Dirkshorn 25 t/m 28 juli Dirkshorn -Callantsoog 5 t/m 12 augustus Callantsoog -Warmenhuizen 16 t/m 18 augustus Warmenhuizen -Waarland 22 t/m 25 augustus Waarland -Sint Maarten 5 t/m 7 september Sint Maarten -Eenigenburg 11 t/m 13 september Eenigenburg -Schagerbrug 12 t/m 15 september Schagerbrug -Tuitjenhorn 19 t/m 22 september Tuitjenhorn -Burgerbrug 25 t/m 28 september Burgerbrug -St.
    [Show full text]
  • Inwonerspanel Schagen 1E Peiling: Openingstijden En Communicatie
    Inwonerspanel Schagen 1e peiling: openingstijden en communicatie Gemeenten Harenkarspel, Schagen en Zijpe November 2012 Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn (0229) 282555 Rapportnummer 2012-1908 Datum November 2012 Opdrachtgever Gemeenten Harenkarspel, Schagen en Zijpe p/a Laan 19 1741 EA Schagen Auteurs Kim Franx, MSc. Drs. Marion Holzmann Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld . Inhoudsopgave pag. Belangrijkste uitkomsten I Inwonerspanel Schagen I Belangrijkste uitkomsten I 1. Inleiding 1 2. Openstelling en bezoek huidige gemeentehuis 4 2.1 Bezoek huidige gemeentehuis 4 2.2 Bezoek toekomstige gemeentehuis 6 3. Communicatie 10 3.1 Mediagebruik 10 3.2 Informatiebehoefte 13 Bijlage 1. Vragenlijst Burgerpanel 17 Belangrijkste uitkomsten Inwonerspanel Schagen • Belangrijkste uitkomsten Belangrijkste uitkomsten Inwonerspanel Schagen Per 1 januari 2013 ontstaat door een fusie van de huidige gemeenten Harenkarspel, Schagen en Zijpe een nieuwe gemeente Schagen. Vooruitlopend op deze fusie is besloten een inwonerspanel voor de nieuwe gemeente op te zetten. Met behulp van dit panel kan het gemeentebestuur enquêtes houden onder de bevolking en op die manier meer te weten komen over de wensen en meningen van de inwoners. Dit rapport beschrijft de resultaten van de eerste peiling van het inwonerspanel, die in september 2012 is uitgevoerd. De peiling geeft inzicht in de ervaringen van bezoekers van de huidige drie gemeentehuizen van respectievelijk Harenkarspel, Schagen en Zijpe. Hierbij wordt ook ingegaan op de voorkeuren voor de openingstijden van het gemeentehuis in de nieuwe gemeente. Naast de dienstverlening op het gemeentehuis staat de gemeentelijke communicatie centraal in deze peiling.
    [Show full text]
  • Download Zijpe
    PRACHTLANDSCHAP NOORD-HOLLAND! Leidraad Landschap & Cultuurhistorie Ensemble: Zijpe- en Hazepolder 2018 Grote Sloot © Theo Baart Zijpe- en Hazepolder | Provincie Noord-Holland | 2 CONTEXT Het ensemble Zijpe- en Hazepolder ligt aan de Noordzeekust, aan de noordzijde van de Hondsbossche Zeewering. Het sluit wat betreft landschappelijke opbouw aan op het ensemble Koegras-Anna Paulownapolder. De kust wordt van zuid naar noord gevormd door de Hondsbossche en Pettemer Zeewering, een strook jonge duinlandschap die naar het noorden toe steeds breder wordt en het voormalige eiland Callantsoog. Daarachter ligt het aandijkingenlandschap dat een karakteristieke opbouw heeft, met een helder raster van lange, geknikte polderlinten, dwarswegen en kruisdorpen. Tussen beide landschapstypen loopt een scherpe grens. De Westfriese Omringdijk vormt de oostelijke begrenzing van het ensemble. De belangrijkste verbindingen zijn de N9 en het Noordhollandsch Kanaal. De Noordzeekust, de natuur, de cultuurhistorie en de bollenvelden maken dit gebied geliefd bij toeristen en het is tevens een rustig woongebied. Recent zijn aan de zeezijde van de Hondsbossche en Pettemer Zeewering strand en duinen toegevoegd om zo de kust hier te versterken. Zicht op de Westfriese Omringdijk, vanaf Groote Sloot © Theo Baart Zijpe- en Hazepolder | Provincie Noord-Holland | 3 Uitsnede historische kaart 1850 (Topotijdreis) Uitsnede hoogtekaart (Actueel Hoogtebestand Nederland) ONTSTAANSGESCHIEDENIS De strandwallen die in Noord-Holland een groot deel van molens die de Zijpe droog hielden, hebben lang hun functie de Noordzeekustlijn vormen, ontstonden zo’n 5000 jaar behouden tot ze tussen 1950 en 1966 buiten gebruik werden geleden. Tussen Camperduin en Texel was deze strandwal gesteld. weliswaar gesloten, maar wel erg smal. Erachter lag een In 1877 werd de zanddijk omgevormd tot een veel sterkere veengebied dat al in de vroege middeleeuwen in ontginning dijk bedekt met basaltblokken: de Hondsbossche Zeewering.
    [Show full text]
  • De Hondsbossche Zeewering
    V.l.n.r.: Petten: 1609 | 1930 | 2006 40 Duinen en mensen Noordkop en Zwanenwater De Hondsbossche Zeewering Tussen Petten en Camperduin ligt de bekendste dijk van Neder- land. Aan de noord- en zuidkant het duin, de Harger- en Pettemer- polder er achter. Een met klei en basalt beklede, trotse en zware zeer bijzonder dijk: de Hondsbossche Zeewering, noordwaarts overgaand in de Pettemer Zeewering. Het duurde eeuwen voordat deze dijk op deze ● plek met deze hoogte er lag. Wat als een zeewaarts gelegen dui- ** In bijna 6 eeuwen schoof het kustlandschap nenrij begon, is vele keren landinwaarts verlegd waarbij de plaats- ” tussen Petten en Camperduin kilometers jes Petten aan het Hondsbos en Petten aan de Zijpe met hun oude landinwaarts en werd gekozen voor alle mo- kerken in zee verdwenen. In het naoorlogse Petten zijn weinig gelijke verdedigingswerken tegen de zee. sporen van het verleden te vinden, maar historische kaarten en documenten zijn er in overvloed. En het Hondsbos? Het was eerst een weiland, vervolgens duin en later vooral dijk. tering van het veen ter hoogte van het Zwanenwater en hier en daar Callantsoog, die echter in dezelfde eeuw verloren gaat. Uit ca 1371 een kerf of getijdengeul. In de eeuwen die volgen dringt de zee land- bestaan lijsten van verhuurd land in de Pettemer- en Hargerpolder, 1560 De in de Romeinse tijd nog gesloten duinenrij van de Noordkop inwaarts. In de 12e eeuw ontstaan het Marsdiep dat Texel diep af- destijds eigendom van de Abdij van Egmond. Het Hondsbosch wordt aan het begin van de middeleeuwen door de zee openge- snoert, het Heersdiep ter hoogte van Julianadorp dat Huisduinen tot wordt hier beschreven als een weiland.
    [Show full text]
  • Natura 2000-Gebied #85 Zwanenwater & Pettemerduinen
    Natura 2000-gebied #85 Zwanenwater & Pettemerduinen 103000 104000 105000 106000 107000 108000 109000 110000 111000 112000 113000 r Holstein G Jewel- de r te o es te bb A Luttickduin Garnekuul W e polder g De Nollen Uitlandsche Pl 100 eg nw Kooibosch lle - o 1 N 0 Gemeente n k Pl 13 ij d e e Eendenkooi z r - e 5 p ij Callantsoog Noorwegen Z 't Zand 539000 539000 104 l de - Polder 0 Pl 66 id . M 8 ot eg lo ot W ts slo en ng m Ri le ga e E ds Oosternollen Mariahoeve 3 lan it er U st Sl e Kieftenglop W K 11 e in s eg m w Zijpe- e en Hazen os rw B e Hp 14 Z Margrietshoeve Sl g u id 't Hoekje kamer - 2 Pl 65 N9 Sc hi Ons Boeresië 2 nk 538000 eld 103 538000 ijk Zuidduinen 10 Zwanenwater N502 Ons Huissie Kokkersbrug Pl 0 Eerste Water Marvellous Eerste Water Hoeve Marie Pln 15 Zuidduinen t 1 t oo o sl lo nt ts Gerta's Hoeve e en - 0 em m . 9 l e 8 St a al 2 ol g 102 g pe eg E E r w 537000 we s 537000 g Bo Pl 70 2 Bouwlust l de Molen Ot ge Kakelhof id ui Zwanenwater M Vitalité r Gd en Sl Sl R te (Natuurreservaat) l os O - a 5 Bokkeneiland a Ruyghe Hof n N249 Polder OT 1 a K Nieuw Stelduin - N503 1 e 0 Tweede rt Ko 2 Pl 16 De Stolpen 0 1 - eg 8 w er 101 m lk N248 1 Be Pl 60 536000 h 536000 sc d Polder NS Carma n 2 Water lla Wittenstein o K h De Stolpen a (Zuiveringsinst) Vredelust na g a e l w Sc in d ha u r g d o er r o Boszicht we te Nooitgedacht N g s 100 e Veste Zijperbrug W Schagerbrug n Pl 17 eg 't Buurtje 7 Sl W N9 Polder ge ui Ketel - R Pl 50 - 't Ananas 1 0 535000 535000 duinen ZIJPE- EN 99 Pl 61 Welgelegen Nelly's Hoeve -10 Kanaalzicht Bouwlust Ooster N Polder H Pettemer 6 - 0 Pl 18 Gemeente Zijpe .
    [Show full text]
  • 2008-01: Zijpe En Het Water: Vriend En Vijand, Een Inleiding
    ZIJPE EN HET WATER ZIJPE EN HET WATER: VRIEND EN VIJAND, EEN INLEIDING L.F. (Frank) van Loo Dit is het inleidend artikel* op een reeks artikelen, HET BUITENWATER ALS VIJAND waarin dit jaar in de Zijper Historie Bladen Een uitgestrekt waddengebied aandacht besteed wordt aan allerlei facetten van het Zo’n 750 jaar geleden, omstreeks 1250, ontstond thema ‘Zijpe en het water: vriend en vijand’. Dat bewesten Schagen een uitgestrekt waddengebied met is de titel van de expositie in het Zijper Museum in het oosten het Sint Maartenszwin (nu ongeveer in Schagerbrug in 2008. [In maart t/m december de Groote Sloot en de voortzetting naar het zuiden iedere woensdag- en zondagmiddag van 13 tot 17 van het Oude Veer): de Zijpe. Met de Westfriese uur te bezoeken, in de oostelijke vleugel van het Omringdijk (WFOD) in het oosten, de Schoorlsche gemeentehuis van Zijpe aan de Schagerweg in Zeedijk in het zuiden en lage duinen in het westen. Schagerbrug.] De illustraties zijn, tenzij anders Maar de noordflank lag open, de Noord- en de vermeld, uit de collectie van het Zijper museum te Zuider-/Waddenzee hadden vrije toegang. Bij Schagerbrug noordwester stormen liep die Zijpe onder water en werd de WFOD bedreigd. Dat was toen nog maar een bescheiden dijk, die dan ook geregeld doorbrak. De huidige ‘wielen’ getuigen daar nog van. (Keinsmer)Wiel bij Schagen en de Westfriese Omringdijk; getuige van een doorbraak in het verleden Kustafslag Niet alleen de Omringdijk werd bedreigd door het zeewater, ook de lage duin en benoorden Camperduin hadden flink te lijden. Tussen 800 en 1350 na Christus was de kust tussen de huidige plaatsen Petten en Den Helder zeker vier à vijf kilometer landwaarts opgeschoven.
    [Show full text]
  • Achtergrondrapportage Recreatie En Toerisme Pallas
    ACHTERGRONDRAPPORTAGE RECREATIE EN TOERISME PALLAS 25 AUGUSTUS 2017 ACHTERGRONDRAPPORTAGE RECREATIE EN TOERISME INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Voorgenomen activiteit en varianten 4 1.3 Referentiesituatie en projectfasen 9 1.4 Doel van dit onderzoek 9 2 ONDERZOEKSMETHODIEK 11 2.1 Onderzoeksopzet 11 2.2 Uitgangspunten 11 3 BEOORDELINGSKADER 12 3.1 Beleidskader 12 3.2 Beoordelingskader 19 4 HUIDIGE SITUATIE EN AUTONOME ONTWIKKELING 21 4.1 Huidige situatie 21 4.2 Autonome ontwikkeling 29 5 MILIEUEFFECTEN 32 5.1 Recreatieve gebruiksmogelijkheden 32 5.2 Recreatieve belevingswaarde 32 5.3 Bereikbaarheid 33 5.4 Economische waarde 34 5.5 Identiteit 34 6 MITIGERENDE MAATREGELEN 35 7 LEEMTEN IN KENNIS 36 AFKORTINGEN EN BEGRIPPENLIJST 37 VERWIJZINGEN 38 Datum: 25 augustus 2017 Kenmerk: 079197866 3 ACHTERGRONDRAPPORTAGE RECREATIE EN TOERISME 1 INLEIDING 1.1 Aanleiding De Stichting Voorbereiding PALLAS-reactor, verder PALLAS genoemd, heeft het voornemen om een multifunctionele nucleaire reactor te realiseren, die geschikt is voor het produceren van medische isotopen, industriële isotopen en het uitvoeren van nucleair technologisch onderzoek. Deze reactor, verder de PALLAS-reactor genoemd, dient ter vervanging van de huidige Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten, die in 2017 56 jaar operationeel is en tegen het einde van zijn economische levensduur loopt. Dit achtergrondrapport recreatie en toerisme is opgesteld ten behoeve van het plan-MER en de bestemmingsplanwijziging voor de PALLAS-reactor. Het huidige bestemmingsplan voor de locatie betreft het “Bestemmingsplan Buitengebied Zijpe”, vastgesteld op 18 mei 2016 [1]. Om de PALLAS-reactor mogelijk te maken is het noodzakelijk om het “concentratiegebied nucleaire activiteiten” te vergroten, zodat de beoogde locatie van de PALLAS-reactor hier in zijn geheel binnen valt (donkerroze zone in Figuur 1).
    [Show full text]
  • HZL Visie 2020
    Het Zijper Landschap Beschermen van de menselijke belevingswaarde van onze leefomgeving Postbus 8 0226 381287 1755 ZG Petten [email protected] www.hzl.nl Visie 2020 1. Inleiding / HZL 5. Recreatie 8. Cultuurhistorie 2. Zijpe 6. Landschap 9. Pallas kernreactor 3. Natuur 7. Milieu 10. Samenvatting 4. Wonen Bestrijdingsmiddelen 1. Inleiding HZL is 22 jaar geleden opgericht als werkgroep met als doelstelling de Zijpe leefbaar te houden door het bewaken van de menselijke belevingswaarde van onze leefomgeving. Sinds die tijd is mede door onze inzet veel bereikt, zoals instandhouding van het duingebied en het strand, inclusief ontmanteling van het schietterrein, door opvolging van de Vogel- en Habitatrichtlijnen en wetgeving voor de twee Natura2000- duingebieden in de Zijpe, uitgave fiets- en wandelroutes, blijvende beperking van de snelheid tot 80 km per uur, handhaving uitsluitend laagbouw, beperking van het aantal recreatiewoningen en bewustwording van het risico van bestrijdingsmiddelen. Kortom, de Zijpe is nog steeds een bijzonder aantrekkelijk gebied om te wonen, mede dankzij HZL! Onderstaand volgt een situatieschets per thema, gevolgd door de visie en/of huidige activiteiten van HZL. Uiteraard zullen activiteiten in de toekomst afhangen van nieuwe (ontwikkelings)plannen, situaties, etc. 2. Zijpe Ons werkgebied betreft de voormalige gemeente Zijpe, inclusief Callantsoog en Groote Keeten (sinds 2013 is dit gebied opgegaan in de Gemeente Schagen), aangeduid als “De Zijpe”. De polder Zijpe is definitief drooggelegd in 1597; daarvoor was het waddengebied met aan de westelijke kant een smalle duinenrij met Petten en Callantsoog als kustdorpjes. De Zijpe heeft een oppervlakte van 1 ca. 100 km2 en telt ca. 11.515 inwoners1, waarvan meer dan de helft ouder dan 45 jaar en een aanzienlijke minderheid daarvan 65+’ers; het gemiddeld inkomen per inwoner bedraagt €25.000.
    [Show full text]