tokidoki ‘mosclub’ in Yokohama 3

1 · marktplaats voor media 4 2 · inclusief en uitgesproken 10 3 · hooggeëerd publiek 24 4 · sterker met human 34 5 · verantwoord ondernemen 38 6 · meerjarenbegroting 50 beleidsplan 7 · prijzenkast 60 2022 – 2026 metropolis 4

marktplaats 1 voor media 5 Iedereen probeert influencer te zijn van deze agen­ De rol van de journalistiek in de samenleving staat da: van politici, belangengroepen, ondernemingen, onder druk, terwijl tegelijkertijd de waarde van overheden, wetenschappers tot BN’ers. Burgers eisen ­onderzoeksjournalistiek wordt erkend en gezien. in wisselende coalities aandacht op voor hun verhaal, Platforms als Bellingcat, Investico, Follow the ­money van Black Lives Matter tot Viruswaarheid. Steeds vaker en Argos van VPRO en Human duiken namens die worden daarbij meningen als feiten gepresenteerd. ­samenleving in de dossiers, de databases en de ­kluizen en halen boven wat nog geen daglicht heeft Daarmee staan we én op de grootste marktplaats van gezien. ideeën in de geschiedenis én op de volste marktplaats waar we door het geschreeuw van kooplui en klanten In de voorliggende concessieperiode wil de VPRO zich niemand meer goed verstaan. In die overvloed aan sterk maken voor uitwisseling van ideeën, voor het marktplaats meningen en informatie komen de beste ideeën en laten horen van verschillende geluiden, voor opinie, plannen niet vanzelf bovendrijven. Zeker nu er steeds inzicht en onderzoek en creativiteit en expertise in­ meer wantrouwen is ontstaan over feiten en de ma­ zetten om voor het grootst mogelijke publiek nieuwe voor media nier waarop de gevestigde instituties die presenteren. perspectieven te schetsen, de waarheid boven tafel te De waarheid lijkt te fragmenteren in steeds kleinere krijgen, te laten zien wat nog niet gezien werd en een niches van het eigen gelijk. bijdrage te leveren aan een agenda voor de toekomst. De wereld heeft nieuwe perspectieven nodig. De De ambities van de VPRO zijn daarmee inhoudelijk en coronapandemie legt als een vergrootglas ­tegen- maatschappelijk. Echte winst is het wanneer we er in stellingen en problemen bloot en toont voor Journalistieke traditie slagen niet alleen het huidige publiek, maar ook de ­velen aan dat wezenlijke verandering nodig is. volgende generaties, jonger en diverser, te betrekken, De VPRO speelt als mediaorganisatie met een lange te interesseren, én aan het werk te zetten. Er is een grote behoefte om maatschappelijke vraag­ journalistieke traditie nadrukkelijk een rol op de stukken aan te pakken: de gevolgen van globalisering, ­marketplace of ideas. Door te verslaan, te onderzoe­ Door de inbreuk van de pandemie op het leven van het klimaat, institutionele ongelijkheid, fragmentatie ken, te agenderen en te verdiepen. Soms in de front­ alle dag is er ook een grote behoefte aan verbinding, van de samenleving, de kwetsbaarheid van de demo­ linie van het nieuws, maar vooral in de achtergronden herkenning, ontspanning en vertier. De samenleving cratie en van de Europese samenwerking nu interna­ daarvan en ook steeds vaker in future affairs, op zoek snakt naar humor, lucht, schoonheid, verstrooiing tionale spanningen toenemen, de kwaliteit van de naar de wereld die in het verschiet ligt. Of het nu gaat en inspirerende verhalen. De VPRO is hofleverancier gezondheidszorg en het onderwijs, en het toekomst­ om wetenschap, om geopolitiek of human interest, van inspirerend media-aanbod en wil daarin blijven perspectief voor jongeren. de VPRO kijkt graag vooruit. excelleren. Ons media-aanbod is creatief, betrokken 6

kunst geïnspireerd door zondag met lubach werk en foto: stadslicht.nu 7 De VPRO is hofleverancier van inspirerend media-aanbod en wil daarin blijven excelleren

en urgent. En de VPRO is een sterke gids en curator dat we een stok achter de deur kunnen gebruiken om zijn, daar moet de VPRO zijn. Dat vraagt om nieuwe van vooral cultureel aanbod. In onze programma’s op deze al langer bestaande ambitie te realiseren gaan samenwerkingen met mediapartners en publieke en onze platformen en met de multimediale VPRO-Gids we werken met quota. private partijen, om nieuwe coalities en netwerken. loodsen we mensen door het rijke aanbod van omroe­ Dat vraagt ook om een open houding van politiek en pen, film, drama, boeken, muziek en festivals. Vernieuwing staat voorop in onze programmaontwik­ de NPO om nieuwe strategieën te ontwikkelen om keling. We experimenteren met nieuwe mediatechni­ online de vleugels uit te slaan. sche mogelijkheden en zijn voortdurend op zoek naar Ruim baan voor nieuwe generatie nieuw talent. Wil de publieke omroep innovatie echt mogelijk maken, dan is daar ook een andere manier Vintage VPRO We willen onze ambities realiseren door de jongere van maken en verspreiden voor nodig, en een andere en diversere generatie ruim baan te geven. Jongeren manier van financieren. De VPRO heeft de afgelopen Aan het eind van de komende concessieperiode viert zelf zijn de verslaggevers en makers die de vragen concessieperiode een grote stap gezet in crossmediaal de VPRO zijn 100-jarig bestaan. De omroep werd op­ stellen bij de winner takes all economie zoals die in de produceren, door multidisciplinaire teams in te gericht voor vrijzinnige protestanten die vonden dat afgelopen decennia is ontstaan. Zij gaan voorop bij ­richten, en pleit voor een evenwichtige financiering het geloof in de pas moest lopen met de moderne tijd het afscheid van de fossiele economie en voor hen is van lineaire en online content. en dat wetenschappelijke inzichten christelijke dog­ de Nederlandse cultuur al lang niet meer uitsluitend ma’s konden laten sneuvelen. Deze vrijzinnige tradi­ wit. Ze zijn opgegroeid in een gedigitaliseerde en De medialisering van de samenleving heeft vergaande tie, het be­vragen en zoeken naar nieuwe invalshoeken gemedialiseerde wereld en hebben de vaardigheden consequenties voor de klassieke media, voor omroe­ en perspectieven, is ook nu nog de VPRO eigen. om op geheel eigen wijze met media om te gaan. De pen en dus ook voor de VPRO. De jonge generatie VPRO gaat jonge en diverse makers voor en achter de haalt en brengt zijn boodschappen op de virtuele In de laatste decennia van de vorige eeuw vertegen­ schermen een plek geven binnen de organisatie. Om­ marktplaats, dus daar moet de publieke omroep woordigde de VPRO nadrukkelijk de progressieve 8

oproerkraaiers foto: raymond van mil 9 Nog meer dan voorheen wil de VPRO mensen bij bijzonder media-aanbod betrekken

voorhoede, soms activistisch, vaak grensverleggend, zichten en bezielende ideeën. Voor zeker drie miljoen vrijzinnigheid. Een publieke mediaorganisatie die uitgesproken en kritisch. In het nieuwe millennium mensen is de VPRO een gewaardeerd baken in hun in­ grote groepen mensen in de samenleving aanspreekt, is de VPRO vooral een ondogmatische uitvalsbasis formatiebehoefte. Nog meer dan voorheen willen we inspireert en bereikt. Geen zuil, geen niche, maar een geworden voor het vrije denken. Omdat een com­ die mensen bij bijzonder media-aanbod betrekken. marktkraam waar iedereen die niet op zoek is naar plexe samenleving bezinning, diepgang, twijfel en Vernieuwend zijn in de verhalen, in veilige commu­ de zoveelste waarheid, maar naar ideeën, naar verlich­ verwondering kan gebruiken. De VPRO informeert en nicatie, nieuwe media, eigen platforms en platforms ting, naar verwondering iets kan komen halen. inspireert nieuwsgierige mensen met een origineel van derden. En brengen. media-aanbod dat uitdaagt om zelf te denken en te doen. Voor de VPRO is vernieuwing van levensbelang. Sinds 1994 lopen we voorop in de digitalisering. In de af­ Onze makers vertellen authentiek en niet vooringe­ gelopen concessieperiode hebben we de overgang nomen bijzondere verhalen. Niet door te dicteren ingezet naar een crossmediale organisatie. Ook in de hoe het moet maar door te laten zien wat mogelijk komende concessieperiode zetten we volop in op durf is. De makers vormen de kern van de VPRO. Hun en experiment, zowel in inhoud als in vorm. Alleen zo ­vakmanschap zorgt voor producties die in vorm kan de publieke omroep relevant en onderscheidend en stijl typisch VPRO zijn. Met ideële en artistieke zijn in een wereld waarin iedereen media maakt en ernst gemaakt en een gezonde dosis relativering en consumeert. humor. Vernieuwing zal de komende vijf jaar niet alleen De VPRO speurt grenzen af en omarmt verandering zichtbaar zijn in wat de VPRO maakt, ook de organisa­ op zoek naar relevante ontwikkelingen, nieuwe in­ tie zelf zal klaar moeten zijn voor een volgende eeuw sekszusjes tv 10

inclusief en 2 uitgesproken 11 perspectieven is hierbij de primaire drijfveer. Nieuwe Uitgangspunten verhalen van deze tijd scherpen het denken van jong en oud. Het is onze ambitie dat je die nieuwe We maken onze programmering diverser en stemmen voor het eerst hoort bij de VPRO. Elon Musk zorgen dat meer mensen zich door onze en Rutger Bregman kwamen al vroeg in hun carrières programma’s aangesproken voelen uitgebreid aan het woord bij Tegenlicht. Je hoorde Billie Eilish, en Typhoon voor het eerst bij 3voor12. De Black Lives Matter-beweging heeft wereldwijd het Protestbewegingen in China en Brazilië kregen aan­ onderwerp diversiteit met hoofdletters op de agenda dacht in Bureau Buitenland. gezet. Deze ontwikkeling is ook van grote invloed op de VPRO. Vandaar dat diversiteit in dit beleidsplan inclusief en De VPRO laat verschillende stemmen horen, die el­ niet een van de vele aandachtspunten is, maar dat we kaar ook tegen mogen spreken. We zijn ook kritisch ervoor kiezen om diversiteit de rode draad te laten op onze eigen producties en zijn niet blind voor het zijn in de programmering voor de komende jaren. uitgesproken gevoel van onbehagen dat in onze samenleving is Dat vertaalt zich in andere perspectieven, andere ma­ geslopen. De opmars van het populisme, de uitge­ kers, andere programma’s en andere podia. En naar sproken afkeer van de elite in sommige delen van de concrete doelstellingen als het gaat om onze per­ Makers van de VPRO zijn graag de verkenners samenleving, de hoge vlucht die het complotdenken soneelssamenstelling. en de duiders in een veranderende wereld. Zij heeft genomen tijdens de coronapandemie, zien we hebben oog voor het buitengewone en zijn daar als tekenen van een wereld die op drift is en die naar Een diverse VPRO is goed voor onze programma’s. waar vooruit wordt gedacht en het verschil nieuwe richtingen zoekt. We veroordelen deze ont­ Tegelijkertijd en hieraan gekoppeld werken we wordt gemaakt, of waar veranderingen juist op wikkelingen niet maar willen ze begrijpen. We willen ook aan een VPRO die echt inclusief is. We zijn een weerstand stuiten. onderzoeken waar het denken vandaan komt. mediaorganisatie waar met open blik naar de wereld wordt gekeken en waarbij ons publiek zich welkom De komende concessieperiode gaat de VPRO daar­ Een wereld die volgens velen een make over nodig moet voelen en niet buitengesloten. Iedereen die om in zijn programmering volop ruimte geven aan heeft, treden we zoveel als we dat kunnen ondogma­ mee vooruit wil kijken is welkom. Dat werkt door in makers om de status quo te bevragen. Hoe moet het tisch tegemoet, niet bang om ook ons eigen denken de toon van onze programma’s. Mensen met andere verder met het klimaat? Met de wereldeconomie? Met kritisch te bevragen. En dat doen we, traditiegetrouw, opvattingen gaan we niet wegzetten als ‘gekkies’. de voedselvoorziening? Wat is Europa? met grondigheid als het gaat om onze journalistieke We willen met hen in gesprek en doorgronden waar werkwijze, met gevoel voor humor en met liefde voor hun opvattingen vandaan komen. En ook: je mag De zoektocht naar nieuwe ideeën, invalshoeken en geweldige verhalen en verbeeldingskracht. overal grappen over maken, maar we waken ervoor 12

metropolis 13 We zijn een media­organisatie waar met open blik naar de wereld wordt gekeken en waarbij ons publiek zich welkom moet voelen en niet buitengesloten

om ­humor in te zetten als wapen waarmee je anderen We zien de wereld als onze standplaats ten bijvoorbeeld. En door makers aan het woord te wegzet. We zitten in een tijd dat minderheden - te­ laten die vanuit hun biculturele achtergrond de regio recht - terugvechten, en die verhalen zijn interessant. Van het eten dat iedere dag op ons bord ligt tot oplos­ of cultuur waarover zij berichten beter dan wie ook De westerse cultuur is niet langer het exclusieve, singen voor de klimaatverandering en het bestrijden kennen. dominante perspectief in de wereld. Dat vraagt om van terrorisme: we staan in directe relatie met de In onze geschiedenisprogramma’s kijken we met een nieuwe verhalen, die we niet alleen over elkaar, maar wereld ver buiten onze landsgrenzen. We zijn zowel internationaal perspectief naar onze geschiedenis. vooral met elkaar maken. local als global. Naast producties over de Nederlandse In onze culturele programma’s vieren we niet alleen samenleving kijken we ook de komende concessie­ Hollands glorie, maar bevragen we ook kritisch onze Het streven naar inclusie moet overigens niet verward periode nadrukkelijk over onze landsgrenzen heen. identiteit. Voorwaarde is dat we onze redacties verder worden met het iedereen naar de zin maken en beha­ Met dagelijks aandacht voor internationale ontwik­ gaan verrijken met meerdere perspectieven, meer gen. De VPRO staat in een lange traditie van schuren, kelingen in Bureau Buitenland, sinds jaar en dag het culturele diversiteit. uitdagen en taboes bespreken en doorbreken. Het venster op de wereld van NPO Radio 1. We zetten de zoeken naar grenzen en deze verleggen is van ouds­ reisjournalistieke series op NPO 2 voort en blijven Van belang bij de internationale berichtgeving is her de missie van de VPRO. Daar gaan we mee door. in programma’s als Tegenlicht en Buitenhof continu daarnaast dat we onze doelgroep verbreden. Momen­ Om vooruitgang te boeken, moet je immers verder oog hebben voor belangrijke ontwikkelingen in de teel bedienen we met onze buitenlandjournalistiek durven kijken dan de horizon. Verder dan gebruike­ wereld. met name het NPO Radio 1 en NPO 2 publiek goed, lijk. En misschien wel verder dan gewenst. Vooruit­ de programma’s worden hier goed beluisterd en gang is daarbij een belangrijk woord. Want dat is en We kiezen daarbij (nog) nadrukkelijker dan voorheen ­bekeken. Maar deze doelgroep is bovengemiddeld blijft ons doel. voor het lokale, eigen perspectief. Dat doen we door oud, terwijl we juist jongere generaties beter willen in de reisjournalistiek nog meer de blik ‘van binnen­ bereiken. De VPRO zal buitenlandjournalistiek uit’ te hanteren; door te werken met lokale journalis­ ook op die platforms brengen waar de jongere 14

tegenlicht de post-racistische planeet 15 bruik is al langer in ontwikkeling en zal de komende dende omroep met een eigen smaak en toon. Daar jaren alleen maar toenemen. Daarbij zijn radio en staan we om bekend, daar worden we om gewaar­ televisie zijn niet meer vanzelfsprekend de belang­ deerd. Om het nieuwe te vinden gaan we risico’s aan rijkste mediaplatforms. Minstens zo belangrijk zijn en kiezen we niet voor het veiligste idee. De VPRO social media, podcasts en video on demand. Dat zal blijft stevig inzetten op technologische innovatie in de komende concessieperiode ook in versterkte en zoekt altijd naar vernieuwende vertelvormen. mate gelden voor de VPRO. We brengen de verhalen We blijven weg uit het midden. bij het publiek via de platforms waar dat publiek zich In het afgelopen decennium heeft de VPRO laten bevindt. YouTube en social media zijn voor veel men­ zien dat die manier van denken juist kan leiden tot ­doelgroepen zijn, zowel binnen de publieke omroep sen het vertrekpunt geworden als ze op zoek zijn naar grote publiekssuccesen. Denk aan de impact van (NPO 3 online, NPO Plus) als ook op platforms van content, naar kennis, verstrooiing en informatie. ­Zondag met Lubach of onze reisjournalistiek op derden (met name YouTube en Instagram). Het is dan ook niet meer dan logisch dat deze plat­ de zondagavond. Denken vanuit de inhoud, met forms voor de VPRO ook vertrekpunt zijn, in plaats maximale ruimte voor de maker, daar ligt voor een Ruim baan aan nieuwe generatie VPRO-makers van een afgeleide van radio en tv. belangrijk deel onze meerwaarde in dit publieke bestel.­ Voor het vertellen van die verhalen werkt de VPRO Op die platforms zullen we niet alleen maar zenden, met makers die uitblinken door hun eigen, originele maar gaan we nadrukkelijk op zoek naar interactie. manier van vertellen. Dat zijn voor een deel de gezich­ We maken onze verhalen vanuit een permanente Genres en VPRO-specialismen ten die het publiek al kent. Maar we gaan ook na­ dialoog met ons publiek. Hiervoor zijn we steeds op drukkelijk op zoek naar de stemmen van de volgende zoek naar innovatieve digitale tools om interactie en De VPRO biedt een veelzijdig programmapakket in generatie, naar voorlopers die relevante thema’s agen­ community building te faciliteren. We gaan dit vooral verschillende genres. We leggen ons niet vast op een deren, ook buiten de headlines. Naar pioniers die ons doen bij Argos, waar ook nu al bij onderzoeksjour­ beperkt aantal thema’s; wat relevant is, verandert im­ een andere route wijzen, makers die durven te kiezen nalistieke zoektochten de expertise van het publiek mers door de jaren heen. Wat we belichten doen we voor eerlijkheid en radicale kwetsbaarheid. wordt gezocht, en Tegenlicht, waar het netwerk van de op onze VPRO-eigen manier: onafhankelijk, grensver­ lokale Tegenlicht Meet-ups verder wordt ontwikkeld leggend, ontregelend en toekomstgericht. Regelmatig We zijn op alle platforms waar ons publiek zit en uitgebouwd. peilen we bij onze achterban of de thema’s die we aansnijden aansluiten bij hun behoeftes. VPRO-leden Voor het bereiken van het publiek, verdeeld over We gaan niet voor de grootste gemene deler hebben een sterke interesse in kunst & cultuur, weten­ alle verschillende doelgroepen is in deze tijd een schap, natuur & klimaatverandering en maatschap­ optelsom van media nodig. Diversificatie in mediage­ We blijven ook in de komende jaren een onderschei­ pelijke ongelijkheid. Dit geldt ook voor jongeren 16

mondo foto: geert broertjes 17 De focus ligt voor de VPRO in de komende concessieperiode op journalistiek, kunst & cultuur, kennis & wetenschap, ­documentaire, drama en jeugd

binnen de VPRO-achterban. Zij hebben daarnaast ook instantie op gericht om de best mogelijke versie van weer gezocht wordt naar sprekers en initiatieven die belangstelling voor onderwerpen zoals seksualiteit de waarheid op tafel te krijgen. Onderzoeksjourna­ nieuwe perspectieven aanreiken. Overal in het land en privacy. listiek heeft hierbij hoge prioriteit. De VPRO heeft wordt nagepraat over de uitzendingen met experts samen met Human Argos uitgebouwd tot een grote en belangstellenden tijdens de Tegenlicht Meet-Ups De focus ligt voor de VPRO in de komende concessie­ onderzoeksjournalistieke vloer die verhalen levert aan die in meerdere steden plaatsvinden. periode op journalistiek, kunst & cultuur, kennis & radio, tv en online. De journalisten werken samen met wetenschap, documentaire, drama en jeugd. het tv-programma Medialogica van Human. Politieke Kunst en cultuur discussie vindt plaats in Buitenhof, het wekelijkse de­ Journalistiek batprogramma van de VPRO, in samenwerking met De VPRO heeft een traditie hoog te houden op het AVROTROS en BNNVARA. Hier schuiven kopstukken gebied van kunst en cultuur. Het is een domein dat De programma’s van de publieke omroep helpen het uit politiek, bedrijfsleven en wetenschap aan voor een de laatste jaren flink in beweging is. Het publiek is publiek bij het vormen van een mening. Die functie gesprek op niveau. Het publiek debatteert levendig jonger en diverser geworden en de makers ook. Zij is de afgelopen jaren alleen maar belangrijker gewor­ mee via social media. Buitenhof is op zondagmiddag confronteren ons met nieuwe vormen en andere per­ den, nu de politiek niet alleen maar bol staat van de geregeld het nummer 1 trending topic op Twitter. spectieven. meningsverschillen, maar ook van verschillende ver­ sies van de waarheid. Een heel circus aan meningen De VPRO biedt naast de mainstream van de gevestig­ De canon van de kunsten wordt opnieuw uitgedaagd wordt lastig te doorgronden als er niet eens overeen­ de orde ruimte aan pioniers en visionairs in Tegen- en ter discussie gesteld en dat maakt deze tijd inte­ stemming is over de feiten die aan een discussie ten licht. Van de Black Lives Matter-beweging tot de Top ressant. De VPRO wil aandacht blijven besteden aan grondslag liggen. der Onmisbaren of de landbouwpioniers. Onderwer­ zowel vertrouwde als vernieuwende kunst en cultuur pen als duurzaamheid, sociale ongelijkheid en online en dat gebeurt in meerdere programma’s op radio, tv De journalistiek van de VPRO is er dan ook in eerste privacy staan hier hoog op de agenda, waarbij altijd en online. We zijn en blijven innig verbonden met de 18

Pim Hawinkels & Marije Meerman voor Planet Finance foto: benny jansen 19 De VPRO wil aandacht blijven besteden aan zowel vertrouwde als vernieuwende kunst en cultuur

film- en documentaire sector. We verslaan de grote Secret, Lowlands en Woo Hah. Vrije Geluiden werkt sa­ voor het heden. Hoe verandert ons beeld van de festivals en zijn mediapartner van IFFR en IDFA. VPRO men met onder andere het Holland Festival, Le Guess geschiedenis? En wat zegt de geschiedenis over ons Gids/Cinema is het belangrijkste recensie- en gids­ Who? en November Music. leven? Dat dit perspectief voortdurend verandert, is platform voor films en series van de publieke omroep. de afgelopen jaren meer dan ooit duidelijk geworden Kennis en wetenschap rond de thematiek van kolonialisme en het slaver­ Muziekbeleving is bij de VPRO geen nostalgische nijverleden. De VPRO heeft een grote traditie op het trip down memory lane. De VPRO bevindt zich in de VPRO Tegenlicht is hét startpunt voor de journalistieke vlak van geschiedenisprogrammering in relatie tot de frontlinie van de hedendaagse muziek, doet op jour­ verkenning van de toekomst: samen met ons publiek actualiteit, met het geschiedenisprogramma Andere nalistieke wijze verslag van wat daar gebeurt, is up- zoeken we naar sporen van morgen in de wereld van Tijden (in samenwerking met de NTR) en het radio­ to-date met live registraties en fungeert als gids voor vandaag en vertellen we crossmediale verhalen over programma OVT. Online zal in de komende periode het publiek naar de beste nieuwe muziek. Dit doen we de toekomst van technologie, economie, politiek, samenwerking worden gezocht met het nieuwe plat­ vanuit twee sterke merken: 3voor12 en Vrije Geluiden. maatschappij en wetenschap. We zien een groeiende form NPO Kennis. Bij 3voor12 ligt de focus op alternatieve popmu­ behoefte aan de onderscheidende Tegenlicht-aanpak: ziek, hiphop en dance. Bij Vrije Geluiden is dat jazz, informatieve, oplossingsgerichte en verdiepende Documentaire wereldmuziek en hedendaags klassiek. 3voor12 is journalistiek rond urgente maatschappelijke thema’s. verbonden met NPO 3FM en (in beperkte mate) NPO Hoopgevende journalistiek ook, zonder naïef te zijn Een terrein waar de VPRO door de decennia heen een Radio 2, Vrije Geluiden met NPO Radio 4 en NPO Soul en weg te kijken van de uitdagingen waar onze toe­ grote expertise heeft opgebouwd is dat van de verhalen­ & Jazz. Beide titels leveren aan NPO 2 Extra. komstige wereld mee te maken krijgt. de documentaireseries. Met onze reisseries (Langs de oe- vers van de Yangtze, Paradijs Canada) en series over ons Samenwerking met festivals is hierbij van groot be­ In de geschiedenisprogramma’s van de VPRO wordt eigen land (100 Dagen voor de Klas, Stuk) bereiken we lang. Bij 3voor12 gaat het om onder meer Best Kept de geschiedenis telkens weer ingezet als toetssteen een groot publiek met relevante, actuele onderwerpen. 20

dorst Pete en de bananen 21 De VPRO wil zich de komende concessieperiode weer nadrukkelijk positioneren in ontwikkeling en coproductie van onderscheidend televisiedrama

De documentaire vertelvorm past bij de VPRO. In onze deren. Zeker een jonger publiek kiest niet snel geven, krijg je het verhaal terug van de ander. Daarom podcasts, losse documentaires voor 2Doc en de verha­ voor het documentaire als favoriet genre in de NPO- krijgen de Sekszusjes die open en bloot vertellen over lende series op televisie. Ook hier geldt: we gaan het omgeving. Ze kijken wel naar documentaires als het hun eigen seksuele ervaringen automatisch zo veel accent op een diverser en jonger publiek leggen. De onderwerp voorbijkomt in hun YouTube-aanbevelin­ verhalen terug. Net als Tim den Besten en Nicolaas vorm van de documentaire is zeer relevant: aandacht gen of timeline. We denken dat een slimme distribu­ Veul die zelf in de rol van leraar duiken om zo ook voor de nuance, de andere kijk op een wereld die je tiestrategie, een combinatie van lineair, NPO Plus en echt te kunnen voelen en begrijpen wat een leraar krijgt als je er wat langer bij stil staat. Belangrijk te­ platforms van derden, juist bij dit zo belangrijke gen­ meemaakt. genwicht in een wereld die van snel nieuws en snelle re van groot belang zal zijn de komende vijf jaar. meningen aan elkaar hangt. Drama Een documentaire is voor ons meer dan alleen de De documentairevorm is ook bij de jonge makers suc­ film. Het gaat om de impact van het verhaal en om het De VPRO wil zich de komende concessieperiode cesvol, zoals te zien in de serie Pete en de Bananen en maatschappelijk agenderen van een onderwerp. Juist weer nadrukkelijk positioneren in ontwikkeling en bij de audiodocumentaire De Plantage Van Onze Voor- de documentaire leent zich voor interactie met het coproductie van onderscheidend televisiedrama, ouders. We zijn het genre opnieuw aan het uitvinden. publiek. met komisch en absurdistisch drama en – samen Daar hebben we de nieuwe makers, diverse verhalen met Human - geëngageerd maatschappelijk drama. en kanalen voor nodig. We willen vaker documentai­ Daarbij is volop ruimte voor de menselijke kant van res over kunst & cultuur gaan maken. het verhaal. Wij willen laten zien hoe het mensen Jeugddrama is de komende periode opnieuw mis­ raakt, waar het gaat schuren, pijn gaat doen, ontroert schien wel de belangrijkste pijler van het drama- Het is wel van belang is dat we de documentaires bij of verwondert. We zijn zo eerlijk en kwetsbaar moge­ aanbod van de VPRO. We blijven origineel jeugd­ een nieuw publiek krijgen. In het on demand tijdperk lijk, zowel van de kant van de makers als van de men­ drama maken in de lange traditie die de VPRO is de positie van de documentaire sterk aan het veran­ sen die we in beeld brengen. Pas als je zelf ook durft te hier heeft (zoals De regels van Floor, de science- ­­ 22

koken met konijnen 23 Zonder absurditeit en humor is het VPRO-aanbod voor de jeugd niet af. We laten kinderen ontdekken in plaats van ze alles voor te kauwen.

fictionserie Zenith of de verfilming van het succesvolle groot belang dat we kinderen serieus nemen ook ontdekken in plaats van ze alles voor te kauwen. boek Lampje). in de manier hoe ze aangesproken worden. Nooit schreeuwerig, nooit belerend of nep, maar juist heel De jeugddocumentaires moeten vooruitstrevend zijn. Nieuwe en jonge doelgroepen zoeken we online met inventief, nieuwsgierig en met een belangrijke stem We zijn altijd op zoek naar nieuwe talenten achter onze webseries, zoals Joardy Season 3 en De edel- voor het kind zelf. Zoals in Hoofdzaken waar kinderen de schermen die hun eigen vorm bedenken om ver­ figurant. Ook blijven we als vanouds investeren in zich bij kapper Marco totaal op hun gemak voelen en halen bij de kijker te brengen. Een mooi voorbeeld is talentvolle makers door nieuwe talententrajecten en de meest kwetsbare en eerlijke verhalen met hem de­ de documentaireserie Koplopers die zijn doelgroep -regelingen op te zetten in samenwerking met andere len. En ook bij de jeugdprogrammering is diversiteit online goed bereikt door de eigentijdse vorm en omroepen en partners in de sector. een rode draad, zowel voor als achter de schermen. onderwerpen.­ Zoals in Koken met Konijnen, een all inclusive kook­ Diversiteit in het makerspalet was altijd al een belang­ programma waarin de presentatoren de kinderen als rijke overweging, maar we zullen hierin de komende hun gelijken behandelen en waarin inclusiviteit op jaren een scherpere koers varen. We gaan een makers­ een totaal natuurlijke manier aan bod komt. bestand opbouwen dat de veelstemmigheid en diver­ siteit van de Nederlandse samenleving representeert. Zonder absurditeit en humor is het VPRO-aanbod voor de jeugd niet af. Waar veel volwassen van nu Jeugd zijn opgegroeid met klassiekers als Rembo & Rembo en Theo & Thea, is daar nu Kwartier voor het Dier en In onze jeugdprogrammering zijn we altijd op zoek Proefkeuken. We laten kinderen kennis maken met naar authenticiteit en originaliteit. Kinderen kun je vernieuwende vormen van humor en taal, die ze niet niet voor de gek houden en de VPRO vindt het van altijd gelijk hoeven te herkennen. We laten kinderen zondag met lubach foto: david cenzer 24

hooggeëerd 3 publiek 25 partners maken we mediaproducties die mensen van de VPRO. Eén miljoen4 mensen luisteren naar de geregeld een zetje geven om verder te denken en radioprogramma’s van de VPRO. Op Facebook berei­ die bijdragen aan het maatschappelijk debat. ken we met het VPRO-kanaal wekelijks 1,7 miljoen5 mensen en 280 duizend via Instagram. Het is onze ambitie om het effect van onze program­ ma’s te vergroten, de interactie met ons publiek te We gebruiken het leefstijlgroepen model van de NPO intensiveren en onze achterban nog nauwer te be­ als hulpmiddel om inzage te krijgen in de leefwereld trekken bij onze producties en bij de thema’s die zij van ons publiek en hun mediagedrag. Binnen dit mo­ belangrijk vinden. del richt de VPRO zich vooral op de Welgestelde Ver­ diepingszoeker en de Avontuurlijke Stadsbewoner. hoogeëerd Voor wie maken we Vaak zijn Welgestelde Verdiepingszoekers onder ons publiek al een leven lang betrokken bij de VPRO. Het De VPRO is er voor iedereen die bereid is om zich gaat in totaal om 2 miljoen mensen. Met programma’s publiek heen te kijken, voor mensen die hun gedachten willen als VPRO Zomergasten, VPRO Tegenlicht, reisseries, scherpen en van mening kunnen veranderen. Voor wetenschapsprogramma’s en documentaires bereikt mensen die de wereld en hun eigen leven vanuit ver­ de VPRO vrijwel de gehele doelgroep. Dagelijks ontvangen we tientallen reacties van schillende perspectieven belichten, uitgedaagd willen ­leden, lezers, luisteraars, kijkers en gebruikers. worden in hun denken, en voor hen die vrijheid, ei­ Daarnaast richten we ons met bijvoorbeeld onze sa­ Zij delen hun mening over een programma, genzinnigheid en openheid waarderen. tirische programmering en met thema’s als gender, ­nemen ons mee in hun persoonlijke gedachten seks en privacy ook op een generatie die jonger is. over een onderwerp, vertellen ons dat ze een Onder meer met programma’s als 100 dagen voor de programma hebben gebruikt als lesmateriaal, Wie bereiken we klas, documentaires als Follow Me en Mijn Seks is stuk, geven kritiek wanneer we fout zitten of sturen een complimentje. Vrijwel iedereen in Nederland ziet wel eens een VPRO-programma. Bijna 800 duizend1 mensen scha­ Daar zijn we blij mee. We zoeken overal naar verha­ kelen wekelijks in bij een VPRO-televisieprogramma. len, leggen ons oor te luisteren en weten zo onderwer­ Op YouTube waren onze programma’s het afgelopen 1 Bron SKO – periode 1 juli 2019-30 juni 2020 2 2 Bron YouTube - periode 1 juli 2019-30 juni 2020 pen te agenderen en een bijdrage aan vooruitgang jaar goed voor 194 miljoen views . Opgeteld bezoeken 3 Bron NOBO – periode 1 juli 2019-30 juni 2020 3 4 Bron LTO – periode 1 juli 2019-30 juni 2020 te leveren.­ Samen met maatschappelijke en culturele ieder jaar 21 miljoen mensen de verschillende sites 5 Facebook analytics – periode 1 juli 2019-30 juni 2020 26

Sagid Carter foto: tom van huisstede 27 De komende erkenningsperiode kiezen we er nadrukkelijk voor om aan het jongere publiek te vertellen wat de VPRO is, waar we voor staan en welke programmering daarbij hoort

Toren C en Zondag met Lubach weten we vrijwel alle en horen op de kanalen die de doelgroep gebruikt. Permanente dialoog met publiek Avontuurlijke Stadsbewoners te bereiken. Deze groep De komende erkenningsperiode kiezen we er nadruk­ bestaat uit 1,4 miljoen Nederlanders. kelijk voor om aan het jongere publiek te vertellen Interactie met het publiek is steeds belangrijker ge­ wat de VPRO is, waar we voor staan en welke pro­ worden bij de VPRO. Met ons publiek keken we in grammering daarbij hoort. We benaderen deze doel­ 2020 tijdens de Dutch Design Week een aantal dagen Voor een jong en divers publiek groep via een veelheid aan (online) kanalen om ze te de toekomst in. We daagden ze uit om – geïnspireerd verleiden iets van de VPRO mee te pikken. Speciaal door programma’s als De Toekomst is Fantastisch en In de komende concessieperiode willen we een voor hen zullen we vanuit vpro.nl nieuwe themati­ Toekomstbouwers met ons te brainstormen. We oogst­ ­publiek bereiken dat jonger en diverser is dan nu. sche routes ontwikkelen die VPRO content verbinden ten op die manier samen tientallen nieuwe thema’s Een kwart van alle jongeren in Nederland heeft vanuit meerdere platforms. We investeren zo in onze waar de VPRO aandacht aan zou kunnen besteden en een migratieachtergrond, in veel wijken van grote aanwezigheid online: via de website vpro.nl, op onze hebben die als inspiratie aan onze makers meegege­ steden is dat zelfs rond de zestig procent. Door ons YouTube kanalen en social media. ven. meer dan voorheen te richten op de Avontuurlijke Stadsbewoner als doelgroep reiken we uit naar een De VPRO ziet ook mogelijkheden voor distributie, We blijven de komende erkenningsperiode doorbou­ jonger publiek dat uit zichzelf ook meer divers is coproductie en exploitatie van VPRO-titels in in­ wen aan een inspirerende relatie met ons publiek. We in samenstelling. Wij willen dat dit nieuwe publiek ternationaal perspectief. We willen het succesvolle willen weten wat er onder onze kijkers en luisteraars zich kan herkennen in de programma’s van de VPRO. Youropa - het door de Europese Unie ondersteunde speelt en willen met hen in gesprek. Of het nou over Daarvoor moeten we beter weten wat deze groep Engelstalige VPRO kanaal op YouTube - voortzetten racisme of migratie gaat, over nieuwe manieren om ­beweegt en hoe hij media gebruikt. We gaan ons on­ en blijven investeren in internationale distributie en de zorg in te richten of om te praten over de nieuwste derzoekspanel veel diverser maken en laten ons zien samenwerking. ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid. We 28

door het hart van China foto: joost van herwijnen 29 dat het gedachtengoed van de VPRO blijft bestaan en De ‘VPRO-vereniging’ zal straks zowel uit leden als uit hebben hier tijd en geld voor over. niet-leden bestaan. Aan het eind van de concessiepe­ riode maken betrokken niet-leden een groot deel uit Het onafhankelijke geluid van de VPRO is volgens die van de extended family van de VPRO. Dit zijn bijvoor­ achterban het belangrijkste dat bewaakt of zelfs ver­ beeld thematische donateurs, mensen die deelnemen sterkt moet worden. Blijf grensverleggend en zoek de aan crowdfunding acties, vrijwilligers zoals de organi­ randen op, is een belangrijke oproep. Dat is vaak de satoren van de Tegenlicht meet-ups en ontvangers van reden om lid te worden en te blijven. de nieuwsbrieven. Door de groei van de groep bij de VPRO-betrokkenen vangen we de teruggang in leden leggen ons oor te luisteren en vragen het publiek om voor een groot deel op. raad op zoek naar verrassende antwoorden en nieuwe Minder leden, meer betrokkenen perspectieven. Voor de VPRO vraagt het onderhouden van een ac­ Programma’s met impact Wij zullen de komende erkenningsperiode via de tieve omroepvereniging de komende jaren opnieuw website thema’s gaan bundelen, hieromheen commu- veel inspanning. Net zoals bij de meeste verenigingen Volgens het NPO Concessiebeleidsplan is impact nities inrichten en aansluiten bij bestaande commu­ loopt het ledenaantal van de VPRO terug omdat voor­ de persoonlijke en maatschappelijke betekenis van nities. Net zoals we al doen met de Tegenlicht Meetups, al jongere mensen niet snel lid meer worden van alge­ media-aanbod. De NPO publiceert elk jaar de meest het pioniersplatform, 3voor12 lokaal of Argos. mene verenigingen. Tegelijkertijd zien we dat mensen opvallende programma’s met impact in het rapport wel betrokken zijn bij specifieke onderwerpen. We over de maatschappelijke waarde van de publieke kunnen geïnteresseerde kijkers dichterbij de VPRO omroep. VPRO-programma’s zijn prominent aanwe­ De VPRO-achterban halen door hen op een bepaald thema of via hun favo­ zig in het rapport, of het nou gaat om effect op het riete programma te betrekken bij de ideeënvorming politieke en maatschappelijke debat, betekenis voor Onze achterban is net als wij kunstliefhebber, natuur­ van en over de VPRO. de culturele sector of gebruik van programma’s in vriend, wetenschapsjunk, nieuwsvreter, wereldverbe­ het onderwijs. teraar en boekenverslinder. De ‘VPRO-familie’ bestaat Met de eerste online ledenvergadering - in 2020 nood­ uit ruim 270.000 leden, uit donateurs, abonnees zakelijk door de coronacrisis - bereikten we een nieu­ Grootleverancier zijn we binnen de categorie en kijkers die de VPRO bovengemiddeld volgen en we groep leden die de vorm, interactie en bondige inno­vatie. De samenwerkingen van VPRO Medialab betrokken (willen) zijn bij de onderwerpen die we informatie waardeerden. We gaan de komende jaren met innovatieve startups leverden baanbrekende aansnijden. Voor leden geldt dat zij vaak al decennia verder investeren in een moderne online verenigings­ multi- en crossmediale concepten op zoals verbonden zijn aan de VPRO. Zij vinden het belangrijk democratie. AI Songfestival en Door het hart van China en 30

2doc ubiquity 31 De VPRO als netwerkorganisatie Profiel Welgestelde Verdiepingszoeker We hebben een sterk netwerk dat bestaat uit rele­vante partijen in de culturele sector, het onderwijs en andere De nieuwsgierige aard van Welgestelde Verdie- publieke sectoren. Steeds meer participeren we in dy­ pingszoekers maakt dat ze goed bij de VPRO namische maatschappelijke netwerken - fluïde coalities passen. De groep is doorgaans boven de 50 jaar, die samenwerken voor een tijdelijk gedeeld belang. We en heeft relatief moderne opvattingen. Wel- zoeken deze coalities op rond programma’s en uiteen­ gestelde Verdiepingszoekers staan open voor lopende thema’s als institutioneel racisme of privacy in nieuwe ervaringen. Vaak zijn ze hoger opgeleid de onlinewereld. De VPRO zal zijn ervaring als oprichter en welvarend, ze wonen vooral in het westen van experimenten met nieuwe technologie of distributie­ van de PublicSpaces coalitie – die ijvert voor de verster­ het land, vaak in de grote steden. Dit vertaalt vormen zoals #followme, Instagram Horrorstories en king van het publieke domein op het internet – inzetten zich in een grote verscheidenheid aan interes- Hotel Spieker. in partnerships en nieuwe vormen van samenwerking. segebieden. Kunst en cultuur en het verbreden van de algemene ontwikkeling voert hierin de In de nieuwe concessieperiode gaan we hiermee door. De VPRO gelooft in de kracht van een creatieve samen­ boventoon. Graag laten ze zich informeren, bij- We willen dat al onze programma’s mensen raken. leving, van verbeelding, verdieping en vermaak. Daar voorbeeld over actualiteiten, politiek, economie, Individuele impact bij onze doelgroep is dan ook een staan we niet alleen in. En dat willen we niet alleen. Als wetenschap en klimaatproblematiek. Media fun- toetssteen voor ons werk en vaak een startpunt voor mediapartner, springplank voor talent en gids speelt geren voor deze groep als venster op de wereld. maatschappelijke verandering. de VPRO een serieuze rol binnen de cultuursector. Ze kijken relatief vaak televisie en luisteren bo- vengemiddeld vaak radio. Daarentegen is deze Met onze journalistieke programma’s Argos, Bureau De VPRO is een podium voor artiesten, schrijvers, groep naar verhouding minder vaak online. Buitenland, VPRO Tegenlicht en Buitenhof en onze filmmakers en andere kunstenaars. We hebben een documentaires roeren we ons in het politieke en neus voor talent met titels als 3voor12, Mondo, VPRO maatschappelijke debat. Door onderwerpen op de po­ Cinema en onze VPRO Gids. Zo zette het muziek­ litieke agenda te zetten of misstanden aan te kaarten, programma 3voor12 artiesten als Eefje de Visser, door uitdagers en aanpakkers een podium te bieden, Typhoon, Kensington, Merol, Pip Blom en S10 in de en vooral door nieuwe invalshoeken aan te dragen en schijnwerper voordat ze doorbraken. oplossingen aan te reiken dragen wij bij aan maat­ schappelijke impact. Als mediapartner van spraakmakende festivals zoals Lowlands, Best Kept Secret, WooHah, IDFA, IFFR en 32

100 dagen voor de klas 33 Profiel Avontuurlijke Stadsbewoner

Avontuurlijke Stadsbewoners zijn gemiddeld tussen de 22 en 46 jaar. Zij zijn nieuwsgierig en hebben een sterke drang om de wereld om zich heen te bevragen. Zij geloven dat er oplossingen zijn voor de complexe problemen die spelen in de wereld en denken in mogelijkheden. De Dutch Design Week registreren, cureren en becom­ zoeken naar vernieuwende toepassingen van publieke demografie en culturele achtergrond van deze mentariëren we deze evenementen, en gidsen we media in het onderwijs. groep is heel divers, het opleidingsniveau hoog. het publiek naar de mooiste programmadelen. Deze Avontuurlijke stadsbewoners verbinden makke- samenwerkingen zetten we ook in de volgende con­ lijk hoge en lage cultuur. Denken verder dan het cessieperiode voort. Waardering nieuws, zijn geïnteresseerd in de bredere impli- caties ervan. Daarnaast zijn ze volop bezig met In de afgelopen jaren hebben we met wetenschaps­ Opgemerkt en gewaardeerd worden is voor onze ma­ hun eigen ontwikkeling. Het is een groep die programma’s zoals de Nationale Wetenschapsquiz kers een welkome bijkomstigheid. Of het nou een hand­ goede humor weet te waarderen. en The Mind of the Universe relaties opgebouwd met geschreven brief is van een kijker die laat weten geraakt Avontuurlijke Stadsbewoners kijken wel tele­- kennisinstituten zoals de NWO, de KNAW en de te zijn, of drommen leerlingen die hun tijdelijke leraar visie, maar relatief iets minder dan de andere VSNU en met de universiteiten in Rotterdam, Delft en meneer Veul niet willen laten gaan, of een scherpe on­ groepen. Ook radio luisteren doen ze vergele- Leiden. Aansluitend op het wetenschapsprogramma line discussie over een uitzending. Dat onze podcasts ken met de andere groepen minder. Ze kijken Grote Vragen zijn er binnenkort wetenschapsreizen steevast de lijst meest geluisterde en meest aanbevolen VPRO-programma’s online en volgen ons via voor leden naar Londen en Toulouse. Het team van podcasts van de publieke omroep domineren vinden ­sociale media. Deze groep kent vaak de pro- In Europa ontwikkelde met Euroclio, VGN Kleio en we ook een blijk van waardering. En wanneer ons pu­ gramma’s en presentatoren van de VPRO, eTwinning een internationale lessenreeks en uitwisse­ bliek, vakgenoten of professionals een VPRO-productie maar is zich minder bewust van de omroep als lingsmethode gericht op mediawijsheid die op meer bekronen met een prijs dan vieren we natuurlijk een afzender. dan 150 middelbare scholen in verschillende landen feestje in Villa VPRO. Elke prijs, lovende bespreking en wordt gebruikt. ontroerende publieksreactie is een fijne graadmeter voor de kwaliteit en zichtbaarheid van de VPRO en de De VPRO zal ook in de komende erkenningsperiode waardering door collega’s, experts en het publiek. foto: human 34

sterker 4 met human 35 Als Human erin slaagt om als nieuwe toetreder in het omroepbestel te worden toegelaten zal de omroep zich aansluiten bij de VPRO om gezamenlijk een erkenning aan te vragen voor een samenwerkingsomroep

Daarbij zoeken we niet het midden maar een eigen­ betekent dat de VPRO de productionele en organisa­ sterker zinnig geluid, en werken we samen met Human om torische activiteiten die nodig zijn voor de totstand­ het vrijzinnige en humanistische gedachtengoed luid koming van het media-aanbod verzorgt. Daarnaast te laten klinken op de marktplaats van ideeën. Met maakt Human gebruik van ondersteunende diensten met human Human houden we balans in het omroepbestel waar­ zoals ledenadministratie, financiële administratie, in ook PowNed en WNL een grotere rol opeisen en ICT, personeelszaken, juridische ondersteuning, huis­ aspirant-omroep Ongehoord aan de poort rammelt. vesting en facilitaire zaken. Dit gebeurt op basis van De VPRO is groot voorstander van een extern Service Level Agreements (SLA’s). Human en VPRO pluriforme publieke omroep. Omroepverenigin- VPRO en Human werken sinds 2011 samen. De hebben gezamenlijk Argos onder hun hoede als mul­ gen die volop in de samenleving staan verzorgen om­roepen zijn verwant, kennen een vergelijkbare timediaal onderzoeksjournalistiek platform. daarin een onderscheidend media-aanbod voor maaktraditie en zijn sterk in onderzoeksjournalistiek Als Human erin slaagt om als nieuwe toetreder in het verschillende doelgroepen. Samen voorzien en documentaire. Human voegt filosofie en levensbe­ omroepbestel te worden toegelaten zal de omroep zij in de mediabehoeften van de Nederlandse schouwing toe aan het programmapakket en is een zich aansluiten bij de VPRO om gezamenlijk een bevolking. kritisch volger van beeldvorming in de media. erkenning aan te vragen voor een samenwerkingsom­ Human zet nog nadrukkelijker dan de VPRO in op roep. VPRO en Human zullen daartoe een stichting Wij zijn blij dat het belang van openheid en plurifor­ impact van de programmering. De achterbannen oprichten die de erkenning verkrijgt. De verenigingen miteit van het bestel in de wetgeving terrein heeft ge­ overlappen deels maar stellen de zelfstandigheid en merken VPRO en Human blijven zelfstandig be­ wonnen. De VPRO zal in de nieuwe concessieperiode van de omroepen zeer op prijs. staan. De bestaande dienstverlening op basis van de een creatieve en uitgesproken omroepvereniging blij­ SLA’s wordt omgezet in een samenwerkingsovereen­ ven die een belangrijke bijdrage levert aan een divers De VPRO verzorgt in de huidige concessieperiode komst tussen de twee omroepverenigingen die geldt en kleurrijk media-aanbod van de publieke omroep. het media-aanbod van aspirant-omroep Human. Dit voor de erkenningsperiode 2022 – 2026. 36

argos beeld: sophia twigt 37 Schaalvergroting betekent dat beide omroepen meer media-aanbod kunnen maken, zowel gezamenlijk als afzonderlijk van elkaar

De samenwerking maakt schaalvergroting mogelijk aspirant-omroepen die onze waarden onderschrij­ die nodig is om sterk te blijven als creatieve en maat­ ven. Zo leveren we een extra bijdrage aan de externe schappelijke mediaorganisaties. Schaalvergroting pluriformiteit van het bestel. Indien er nieuwe aspi­ betekent dat beide omroepen meer media-aanbod rant-omroepen toegelaten worden die voor de VPRO kunnen maken, zowel gezamenlijk zoals bij onder­ zinvolle ambities nastreven, willen we samenwerken zoeksjournalistiek en drama, als afzonderlijk van en bieden we aan om, conform de Mediawet, het me­ elkaar. Mensen en middelen kunnen efficiënter wor­ dia-aanbod van deze aspiranten te verzorgen. Dit met den ingezet. Door de extra financiële middelen kan als doel om de veelzijdigheid van de publieke omroep blijvend worden geïnvesteerd in ondersteunende te versterken. diensten van hoge kwaliteit, in innovatie, talentont­ wikkeling en programmavernieuwing, in goede arbeidsomstandigheden en bedrijfscontinuïteit. De samenwerking moet de profielen van de twee omroe­ pen versterken. De VPRO moet haar positie kunnen uitbouwen; Human moet kunnen groeien in omvang en merkbekendheid.

Omdat het omroepbestel steeds nieuwe toetreders nodig heeft om representatief en bij de tijd te blijven, staat de VPRO open voor samenwerking met nieuwe toren c foto: rick david 38

verantwoord 5 ondernemen 39 Zeggenschap voor makers werking of een wijziging van de financierings- of ex­ ploitatievorm van het media-aanbod, en bij geschillen Onafhankelijkheid van commerciële invloeden, de over de inhoud van het media-aanbod en rondom overheid en speciale belangen is voor de publieke journalistieke onafhankelijkheid. omroep een voorwaarde om media te kunnen maken. De Mediawet en aanvullende richtlijnen regelen waar­ Makers krijgen de maximale ruimte om hun verhaal aan een omroep als de VPRO moet voldoen. Uiteraard te vertellen. Hiervoor doen we net dat beetje meer als houden we ons daaraan. We nemen de richtlijnen het moet. We zijn bereid om extra tijd, geld en ener­ ten aanzien van reclame, sponsoring, bescherming gie te stoppen in onze programmering, als dat leidt van minderjarigen, nevenactiviteiten en rechtmatige tot zorgvuldigere afwegingen of bijvoorbeeld een besteding van publieke middelen in acht. Dit geldt goede nazorg van de mensen die betrokken zijn bij ook voor de regelgeving inzake financiële belangen, onze programmering. geschenken, inkoop en aanbestedingen.

Redactiemedewerkers committeren zich aan de be­ Betrouwbaar en integer verantwoord ginselen van zorgvuldige en onafhankelijke journa­ listiek. De VPRO gaat consciëntieus om met klachten, Informatie van de publieke omroep moet accuraat, houdt zich aan de journalistieke NPO-code en zet zich betrouwbaar en relevant zijn om een geïnformeerd ondernemen in voor een sterke positie van de ombudsman, welke publiek debat te bevorderen. Als organisatie hebben dient als onafhankelijk klachtenorgaan voor klachten we integriteit hoog in het vaandel en willen we een over journalistieke programma’s. betrouwbare partner zijn voor andere partijen. Dit De VPRO vindt het belangrijk om de waarden die doen we als volgt. we als publieke mediaorganisatie hooghouden Het VPRO-redactiestatuut beschermt de onafhankelijk­ te vertalen naar de eigen organisatie. We willen heid van de redactiemedewerkers bij het uitoefenen De VPRO Gedragscode omschrijft welk gedrag past bij onze idealen waarmaken en ook zelf onafhanke- van hun (journalistieke) taak. Daarbovenop regelt het hoe we onderling en met de buitenwereld om willen lijk, betrouwbaar, betrokken, relevant, toekomst- redactiestatuut inspraak bij belangrijke beleidsbeslis­ gaan. De Governancecode Publieke Omroep gaat over gericht en doelmatig zijn. We willen verantwoord singen. Via de redactieraad hebben redactiemedewer­ de verantwoordelijkheden van het bestuur en de raad ondernemen. Daarom investeren we in mede- kers adviesrecht bij grote besluiten, zoals benoeming van toezicht. Elk jaar rapporteren we in het bestuurs­ werkers, werkwijze en milieu, en gaan we verant- en ontslag van hoofdredacteuren, het meerjarenbeleid, verslag hoe we de principes vertalen. Belangrijke in­ woord om met publiek geld. een verregaande (programma)inhoudelijke samen­ formatie zoals de nevenfuncties van directie, raad van 40

tegenlicht groene voedselpioniers foto: paul cohen 41 Als organisatie hebben we integriteit hoog in het vaandel en willen we een betrouwbare partner zijn voor andere partijen

toezicht en belangrijke journalistieke functionarissen dan ook met overtuiging de in 2020 met de vakbon­ en volledig transparant om met de privacy van de is op de website te vinden op vpro.nl/over-de-vpro/ den afgesloten Fair Practice Code voor de Publieke gebruikers van onze website en sociale media, van organisatie. Omroep ondertekend. We zetten ons in voor een rede­ leden en donateurs, van bezoekers aan evenementen, lijke betaling. sollicitanten, freelancers, opdrachtnemers en mede­ Met één directeur-bestuurder en een sterk manage­ werkers. mentteam met grote eigen verantwoordelijkheid, vol­ We zijn betrokken bij producenten en onze vaste doet de VPRO aan de eis dat de bestuurlijke inrichting freelancers, ook in tijden van crisis zoals gedurende De VPRO maakt gebruik van data om het publiek sober, doelmatig en evenwichtig moet zijn. De VPRO de corona-lockdown. De VPRO heeft zich hard ge­ op maat te bedienen. We vinden dat we gebruikers houdt zich met de beloning van de bestuurder en de maakt voor vooruitbetalingen aan producenten die daarbij goed moeten informeren over wat er met leden van de raad van toezicht ruimschoots aan de door corona in financiële problemen waren gekomen hun data gebeurt. Gebruikers hebben de mogelijk­ WNT-normen en de vergoedingen aan presentatoren en de oprichting van een garantiefonds dat niet verze­ heid om alle datatrackers uit te zetten, waardoor voldoen aan de BBPO. kerbare financiële risico’s dekt die de pandemie met een gebruiker VPRO-sites kan bezoeken zonder data zich meebrengt. achter te laten.

Fair practice Als initiatiefnemer van PublicSpaces streeft de VPRO Privacy ernaar om zo min mogelijk afhankelijk van commer­ In de geest van de Fair Practice Code van de culturele ciële partijen, zoals Google en Facebook, te opereren en creatieve sector houdt de VPRO rekening met de Sinds het inwerkingtreden van de privacywet in om data te verzamelen. En als we er niet aan kunnen belangen van productiemaatschappijen en freelan­ 2018 is wettelijk vastgelegd wat wel en niet is toe­ ontkomen om derde partijen in te schakelen, willen cers. Zij zijn onmisbare schakels in de productieketen gestaan bij het verwerken van persoonsgegevens. we met deze bedrijven sluitende afspraken maken en de creatieve sector in het algemeen. De VPRO heeft De VPRO gaat, conform de regelgeving, zorgvuldig over het beheer van en de toegang tot de data. 42

dorst schroom beeld: aisha madu 43 We willen dat ons personeelsbestand een afspiegeling wordt van de maatschappij en de doelgroep die we willen bedienen

­Daarnaast blijven we ons in PublicSpaces-verband wordt van de maatschappij en de doelgroep die we bijdragen aan de discussie over klimaat, energie en ook inzetten om aan alternatieven te werken voor willen bedienen. Dat betekent dat aan het einde van voedsel. Uitzendingen, podcasts en artikelen gaan ­data-tracking die in lijn zijn met de digitale ethische de concessieperiode één op de zes (16%) werknemers erover, en in meet-ups in het hele land komen voor­ normen, zoals vastgelegd in het PublicSpaces manifest. een niet-westerse achtergrond heeft. We willen kijken vechters van een duurzame samenleving bij elkaar. naar alle lagen van de VPRO. Van een betere strategie rond stagebeleid naar de top: ook in het MT en onze Als organisatie gaan we na de aanschaf van zonne­ Divers en inclusief leidinggevende posities willen we flink meer collega’s panelen flinke stappen nemen naar klimaatneutraal met een bi-culturele achtergrond. Wat betreft leeftijd werken. Aan het eind van de concessieperiode is de Als de VPRO relevant wil zijn voor een nieuwe genera­ en gender heeft het personeelsbestand van de VPRO CO2-uitstoot van de VPRO met minimaal een kwart tie mediagebruikers, dan moeten we onze netwerken een evenwichtige verdeling. Voor de komende jaren verminderd. Zo lopen we in de pas met de doelstellin­ verbreden en jongeren met een migratieachtergrond gaan we ervan uit dat de gemiddelde leeftijd (nu 44 gen van het Klimaatakkoord, waarin Nederlandse par­ een plek geven in onze organisatie. We moeten een jaar) iets daalt. We gaan extra aandacht besteden aan tijen hebben afgesproken de nationale CO2-uitstoot omslag maken in werken, denken en aanpak. Een de werkomstandigheden die zorgen dat de VPRO voor in 2030 met 49% ten opzichte van 1990 te reduceren. meer diverse redactie beschikt over meer diverse ken­ mensen met een beperking een toegankelijke werk­ nis, kunde en netwerk. Dit leidt tot andere onderwer­ gever is. De VPRO wil een 25% reductie ten opzichte van de uit­ pen, nieuwe invalshoeken en verhalen die herkenbaar stoot van 2019. We willen dit bereiken door bijvoor­ zijn voor een publiek dat niet noodzakelijkerwijs beeld te besparen op het verbruik van elektriciteit en door een witte lens kijkt. Duurzaam gas in het VPRO-gebouw, door een nieuwe balans in werken thuis en op kantoor, en door duurzame ver­ Hier maken we de komende jaren werk van. We En dan gaan we ook doorpakken op duurzaamheid. voerskeuzes te maken, zowel voor woon-werkverkeer willen dat ons personeelsbestand een afspiegeling VPRO Tegenlicht staat in Nederland bekend om zijn als het zakelijke verkeer. 44

2doc more human than human 45 In de komende concessieperiode blijft de VPRO zich inspannen om samen met andere partijen nieuwe en innovatieve oplossingen te vinden voor de problemen die onze digitale samenleving treffen

over doelgroepen, online context, bereik en impact in meer NPO aan technologie die helpt om fake news en Crossmediaal de redactie aanwezig is. desinformatie te bestrijden. In de komende concessie­ periode blijft de VPRO zich inspannen om samen met Media zijn alom aanwezig, vaak gepersonaliseerd en Het draagvlak voor deze manier van werken bij de andere partijen nieuwe en innovatieve oplossingen te interactief. Om dat aanbod in stand te houden is ook VPRO is groot. In de praktijk werkt het nog niet vlek­ vinden voor de problemen die onze digitale samenle­ het media-aanbod van de VPRO steeds meer cross­ keloos. Bij het begin van de nieuwe concessieperiode ving treffen; complexe problemen die samenhangen mediaal. Steeds vaker vertalen we VPRO-producties hebben we onze processen aangepast en ervoor ge­ met data-uitwisseling, identiteit, privacy, transparan­ in een vorm die past bij de betreffende doelgroep en zorgd dat we duidelijk prioriteren, de teams passend tie, en politieke en sociale beïnvloeding. haar favoriete kanaal, of het nu radio of televisie is, inrichten en faciliteren en investeren in scholing en een on demand platform, omroepwebsite, YouTube, inspiratie. social media of live evenement. Betrokken personeelsbeleid

Om crossmediaal en voor zo veel platforms te kunnen Altijd vernieuwen De kwaliteit van on media-aanbod staat of valt bij de maken is de VPRO in 2018 heringericht. Redacties creativiteit en de kwaliteit van de VPRO-medewerkers werken sindsdien multidisciplinair. Dat betekent dat Innovatie zit in het DNA van de VPRO. In de afgelopen en de organisatie. Bij sterke afdelingen en redacties in een redactieteam naast een programmamaker, re­ concessieperiode was de VPRO de eerste partij die ex­ en medewerkers met grote eigen verantwoordelijk­ dacteur/researcher en/of presentator ook collega’s uit perimenteerde met technologieën als Virtual en Aug- heid voor hun werk. de ondersteunende afdelingen zitten, zoals een mar­ mented Reality, met het gebruik van kunstmatige in­ com-specialist, een conceptontwikkelaar, een online telligentie en big data. De VPRO is trekker van nieuwe Het personeelsbeleid is vooral gericht op het vinden redacteur of een fondsenwerver. Zo zorgen we ervoor concepten rond aanbevelingssystemen die gebaseerd en zo goed mogelijk begeleiden en ondersteunen dat naast het vakmanschap van de maker ook kennis zijn op publieke waarden, en werkt samen met onder van goed gekwalificeerd personeel. Ontwikkeling en 46

Nina Jurna voor vpro zomergasten foto: anouk van kalmthout 47 optimaal benutten voor samenwerking, overleg en ning en begroting, dat voor meer transparantie en onderling contact creëren we een nog betere werk­ doelmatigheid moet zorgen. Per programma wordt omgeving. vooraf in kaart gebracht wat de kwantitatieve en kwa­ litatieve doelstellingen zijn en hoe de financiering Om het VPRO-DNA over te brengen op volgende opgebouwd is. Dit moet de NPO-organisatie in staat ­generaties makers, koesteren we onze creatieve stellen haar doelmatigheidsopdracht uit te voeren. ­cultuur binnen de VPRO-villa en sinds de coronacrisis Een dergelijk systeem – mits in de praktijk werkbaar ook vaker in het digitale domein. De VPRO School – is ook in het belang van de VPRO. Zo kunnen we op stoomt jaarlijks talent klaar dat al bij de VPRO werkt en programmaniveau nog inzichtelijker maken hoeveel ontplooiing en duidelijke afspraken over verantwoor­ VPRO Dorst gaat buiten op zoek naar nieuwe makers. eigen bijdrage en hoeveel gelden van derden (bijvoor­ delijkheden en verwachtingen zijn daarbij uitgangs­ beeld fondsen) aan een programma worden besteed. punt. Om dit te realiseren maken we nog beter dan De afgelopen jaren starten steeds meer medewerkers voorheen gebruik van ontwikkelgesprekken en geven tussen 20 en 39 jaar bij de VPRO. Een groot deel ver­ we leidinggevende handreikingen om hun leider­ laat na verloop van een tijdelijk contract de organi­ bijdrage aan de publieke schap te professionaliseren. satie weer. Jonge medewerkers geven aan dat zij de mediaopdracht onzekerheid van korte contracten moeilijk vinden. Ook in coronatijd probeert de VPRO als werkgever Daarom blijven we naar manieren zoeken om jonge­ tegemoet te komen aan de behoeften van de me­ ren binnen de financiële en contractuele mogelijkhe­ De VPRO verzorgt jaarlijks ongeveer 1500 uur televi­ dewerkers. De gezondheid van de medewerkers, de den meer zekerheid te geven. sie en 90 duizend minuten radio. Over het algemeen veiligheid van de werkplek en de voortgang van de halen we de kijk- en luistertijddoelstellingen zoals programma’s zijn de drie pijlers waarop de organi­ die vooraf met de NPO worden bepaald. De VPRO is satie is aangestuurd. Bijvoorbeeld met een financiële Doelmatig en transparant vanouds sterk in informatieve, educatieve en culturele bijdrage om te kunnen investeren in de thuiswerk­ programma’s, waaronder langlopende titels zoals plek. Maar vooral door goede afspraken te maken hoe De Algemene Rekenkamer heeft in 2019 aanbevelingen VPRO Tegenlicht, Buitenhof, VPRO Zomergasten, Argos, het werk door kan gaan, ook al speelt er van alles. gedaan over hoe de publieke omroep inzichtelijk kan Bureau Buitenland, Nooit Meer Slapen, Vrije Geluiden, maken of de publieke middelen voor het media-aan­ 3voor12, reisseries en auteursdocumentaires. De Uiteindelijk willen we toe naar een structureel andere bod in een juiste verhouding staan tot de kwaliteit, het VPRO is hofleverancier op het terrein van kunst- en balans tussen thuiswerken en werken op kantoor. Als bereik, de waardering en de impact van programma’s. cultuurprogramma’s. we ook na corona gebruik maken van de voordelen De VPRO is nauw betrokken bij de totstandkoming Van alle VPRO-uitzendingen gedurende de concessie­ van het thuiswerken, en tegelijkertijd de kantoortijd van een nieuw omroepbreed systeem van inteke­ periode 2016 – 2020 was 20% cultuur, vergeleken met 48

de outsiders 49 De VPRO onderschrijft de ambities van het Concessiebeleidsplan 2022 – 2026 van de NPO en wil ook in de komende periode een bijdrage leveren aan de daaraan gekoppelde doelstellingen

4% gemiddeld. Waar het gaat om het stimuleren van Aankoop die documentaires en non-fictieseries vaker een gelijkwaardige rol spelen in de distributie. innovatie – ook onderdeel van de wettelijke opdracht voor de hele publieke omroep koopt van buitenlandse­ Daarom staan we achter het voornemen van de NPO – loopt de VPRO voorop. aanbieders. VPRO-programmeurs van de afdeling­ om de slag te maken naar integraal programmeren, Innovatie & Digitale Media hebben het metadata-sys­ waarbij niet de lineaire netten en zenders het uit­ De VPRO onderschrijft de ambities van het Con­ teem van de publieke omroep – POMS – gebouwd en gangspunt zijn, maar de inhoud. Met daarbij wel de cessiebeleidsplan 2022 – 2026 van de NPO en wil beheren dit nog steeds voor de hele NPO. voorwaarde dat de hoofdredactionele verantwoorde­ ook in de komende periode een bijdrage leveren aan lijkheid bij de omroepen blijft en niet verschuift naar de daaraan gekoppelde doelstellingen. De beschik­ De toegevoegde waarde van de VPRO ligt in de kwa­ de genre-managers bij de NPO. Ook verwachten we baarstelling van het media-aanbod voor verspreiding liteit van de programma’s, vernieuwing en crossme­ dat de overgang naar integraal programmeren finan­ op de aanbodkanalen van de landelijke publieke dialiteit. Op de lineaire netten en zenders NPO 2 en cieel zichtbaar wordt, met passende budgetten voor ­omroep maakt hiervan onderdeel uit, evenals een NPO Radio 1 heeft de VPRO een vaste plek. Waar het onlineproducties. actieve rol in de bestuurlijke overleggen. gaat om een jonger publiek is dit NPO 3 en 3FM. In de komende concessieperiode wil de VPRO ook vaker Vooral voor het bereiken van een jongere en meer Binnen het College van Omroepen draagt de VPRO aanwezig zijn op NPO 1. We onderschrijven de profie­ ­diverse doelgroep zal de publieke omroep ruim­ bij aan een gezamenlijke positie van en samenwerking len van de lineaire aanbodkanalen die zijn beschre­ schoots gebruik moeten maken van de platformen tussen omroepen. Al vele jaren werken redac- ven in het Concessiebeleidsplan. Met een NPO 1 dat waar deze jongeren zich bevinden, zoals YouTube ties van de VPRO samen met andere omroepen, toegankelijk is voor het grote publiek heeft de NPO de en Instagram. De nadruk van de NPO-organisatie ­bijvoorbeeld bij de programma’s Buitenhof, Andere mogelijkheid om op NPO 2 achtergrondjournalistiek op centrale ­(online)kanalen van de netten en zenders Tijden, Op1 en binnen het initiatief Net in Nederland. en cultuur de ruimte te geven. is in onze ogen geen strategie die opgaat voor een Verder beheert de VPRO voor alle omroepen het jongere doelgroep die het NPO-merk niet kent en ­digitale documentaire kanaal 2Doc en de afdeling De komende jaren zullen online platformen steeds NPO-kanalen niet weet te vinden. tegenlicht rebellen tegen reclame - subvertisers 50 foto: pim hawinkels

meerjaren 6 begroting 51

Totalen Totalen Totalen Totalen Totalen 2022 2023 2024 2025 2026

Subsidie OCW 44.034 47.021 50.008 50.847 51.536

NPO-fonds 3.103 3.253 3.403 3.553 3.703 meerjaren Overige inkomsten 2.337 2.487 2.637 2.787 2.937 Neven- en Verenigingsactiviteiten 15.384 15.138 14.931 14.719 14.769 begroting TOTAAL OPBRENGSTEN 64.858 67.899 70.980 71.906 72.945 2022-2026 Organisatiekosten 8.649 8.769 8.891 9.016 9.144 Directe Programmakosten 43.636 46.836 50.036 51.086 51.986

In de meerjarenbegroting 2022-2026 maakt Neven- en Verenigingsactiviteiten 12.056 11.983 11.925 11.852 11.838 de VPRO een inschatting over het verloop van inkomsten en uitgaven om een financieel kader TOTAAL KOSTEN 64.342 67.589 70.853 71.955 72.969 te schetsen waarbinnen de omroep zijn activi­ teiten wil verrichten. Het voorliggend kader Exploitatiesaldo 516 310 127 -49 -24 biedt houvast voor een duurzame bedrijfsvoering en perspectief op bedrijfscontinuïteit. Reserve Media Aanbod 3.567 3.877 4.003 3.954 3.930 52

3lab mocromode 53 onze ambities op het gebied van kwaliteit, impact, van de verschillende buitenproducenten nodig om innovatie, diversiteit, talent en publieksparticipatie onze missie vorm te geven. De komende concessie­ verder reiken dan wat reguliere OCW-budgetten mo­ periode wil de VPRO deze lijn doorzetten. gelijk maken. Rijksbijdrage aan de De VPRO maakt voor kwaliteitsproducties veelvuldig landelijke publieke omroep gebruik van het NPO Fonds, het CoBO-fonds en NPO Innovatie. Het Nederlands Filmfonds subsidieert In de meerjarenbegroting houdt de VPRO rekening jaarlijks een groot aantal van onze documentaire- en met OCW-budgetten die zijn afgeleid uit de volgende dramaproducties. ontwikkeling van de Rijksbijdrage zoals die vanuit Toelichting op de OCW beschikbaar wordt gesteld: meerjarenbegroting­ Sinds 2013 zoekt de VPRO actief naar fondsen en co-financiers die een bijdrage leveren aan het me­ Rijksbijdrage De inkomsten van de VPRO komen uit verschillende dia-aanbod, liefst voor structurele samenwerking. In bronnen. De belangrijkste inkomstenstroom is de lijn met de Mediawet worden journalistieke program­ 2022 2023 2024 2025 2026 subsidie van OCW. In die subsidie zit een vaste basisfi­ ma’s niet gesponsord, tenzij door fondsen die daar 823 836 850 871 886 nanciering; het wettelijk vastgelegde garantiebudget. speciaal voor bedoeld zijn. De onafhankelijkheid van Onderdeel van het garantiebudget is een door de NPO onze makers is gewaarborgd in het redactiestatuut. vastgestelde vaste vergoeding voor organisatiekosten Elke externe financier wordt beoordeeld opdat de Inschatting subsidie OCW aan VPRO ter financiering van overhead en programmaon­ onafhankelijkheid en integriteit van de VPRO niet in dersteuning. Bovenop het garantiebudget maakt de gevaar wordt gebracht. We hopen in de volgende con­ In de periode 2016 t/m 2021 bedroeg de subsidie OCW VPRO door intekening van programmavoorstellen cessieperiode onze partners bij ons te houden en het aan de VPRO gemiddeld € 41,0 miljoen. De VPRO gaat aanspraak op het programmaversterkingsbudget netwerk van aanvullende financiering uit te breiden. er van uit de komende jaren een grotere bijdrage te voor de realisatie van het media-aanbod. leveren aan de publieke media opdracht. De afgelopen concessieperiode heeft de VPRO graag Naast de OCW-subsidie heeft de VPRO inkomsten uit en veel samengewerkt met buitenproducenten om Subsidie OCW verenigingsactiviteiten (contributie en donatie) en uit het media-aanbod te verzorgen. Dit omdat wij het nevenactiviteiten als exploitatie van programmarech­ belangrijk vinden om bij te dragen aan een open en 2022 2023 2024 2025 2026 ten en de VPRO Gids. Het saldo van deze activiteiten creatieve mediaomgeving, waarin vele partijen een rol 44,0 47,0 50,0 50,8 51,5 besteden we als eigen bijdrage aan onze media omdat hebben. Tevens hebben wij de expertise en ervaring 54

ai song contest live stream 55 OCW-budget voor mediaproducties

Voor media resteren binnen het garantiebudget bij De vergoeding voor de een hogere organisatiekostenvergoeding de volgende organisatiekosten bedragen.

Onderdeel van het garantiebudget is een vergoeding Garantie mediabudget voor de organisatiekosten. De geraamde organisatie­ kosten van de VPRO lopen in de planperiode op van € 2022 2023 2024 2025 2026 8,6 naar € 9,1 miljoen, met name door loonkostenstij­ 15,6 15,7 15,9 16,0 16,1 gingen.

De afgelopen concessieperiode lag de vergoeding van De VPRO verwacht t.o.v. het media-garantiebudget De ontwikkeling van het deze organisatiekosten structureel € 1,5 miljoen te laag in 2022 een bedrag van € 20 miljoen extra aan me­ garantiebudget door de financiële bonussen van de fusieomroepen. dia-aanbod in te tekenen uit het programmaver­ De VPRO wil dat de komende concessieperiode het sterkings-budget, oplopend naar een bedrag van Het garantiebudget is een wettelijk vastgelegde ba­ tekort in de financiering van de organisatiekosten € 26,5 miljoen in 2026. Die ruimte ontstaat omdat sissubsidie die voor omroepen vijftig procent van opgelost wordt door de zelfstandige omroepen een budgetgaranties die de fusieomroepen de afgelopen het mediabudget bedraagt (art. 2.150 Mediawet). Op hogere organisatiekostenvergoeding toe te kennen concessieperiode kenden als compensatie voor hun basis van het mediabudget van de LPO en rekening van € 8,4 miljoen (2022) en/of door nieuwe samen­ fusie vervallen en de VPRO de ambitie heeft om op houdend met twee nieuwe toetreders gaat de VPRO werkingsomroepen dezelfde organisatiekostenver­ meerdere platforms met meerdere genres aanwezig te uit van de volgende ontwikkeling van het wettelijke goeding toe te kennen als de fusieomroepen van € zijn. We willen met name op het gebied van drama en OCW-garantiebudget. 10,4 miljoen (2022). aankoop onze positie versterken.

OCW-garantiebudget Vergoeding organisatiekosten Totaal mediabudget

2022 2023 2024 2025 2026 2022 2023 2024 2025 2026 2022 2023 2024 2025 2026

24,0 24,2 24,5 24,7 25,0 8,4 8,5 8,6 8,7 8,9 35,7 38,6 41,5 42,2 42,8 56

3voor12 song van het jaar winnares Merol foto: jelmer de haas 57 Totale inkomsten neven- en verenigingsactiviteiten

2022 2023 2024 2025 2026

15,4 15,1 14,9 14,7 14,8

Eigen Bijdrage VPRO Inkomsten abonnementen Gids Het saldo van de kosten en inkomsten van de vereni­ 2022 2023 2024 2025 2026 ging, de gids en de overige nevenactiviteiten bedraagt gedurende de planperiode gemiddeld € 3 miljoen per 8,0 7,8 7,6 7,5 7,3 jaar. Dat saldo wordt als Eigen Bijdrage ingezet om de programmering te financieren. Inkomsten contributie lidmaatschap Met de Eigen Bijdrage financieren we: Neven- en verenigingsactiviteiten 2022 2023 2024 2025 2026 • Programmering die voor de VPRO inhoudelijk van belang is; 3,9 3,7 3,4 3,3 3,1 De inkomsten uit neven- en verenigingsactiviteiten • Programmering waarvoor we niet genoeg midde­ nemen gedurende de concessieperiode af van € 15,4 len ontvangen om de programma’s te maken die naar € 14,8 miljoen. De inkomsten uit lidmaatschap Inkomsten donaties we willen maken; en de VPRO Gids nemen af door teruglopende leden­ • Programmering die inhoudelijk sterker moet wor­ aantallen en abonnees. De contributie bedraagt € 15 2022 2023 2024 2025 2026 den, bijvoorbeeld door extra research mogelijk te per jaar (ruim hoger dan de voorgestelde € 8,50 in de maken of impact te creëren; 1,8 1,9 2,1 2,1 2,4 nieuwe Mediawet). • Innovatie en ontwikkeling van nieuwe titels voor alle distributiekanalen; De opbrengsten uit donaties en giften laten een lichte Inkomsten overige nevenactiviteiten • Talentontwikkeling bij met name jonge makers; stijging zien. Ook is de verwachting dat de inkomsten • Fondsenwerving om te komen tot aanvullende uit exploitatie van programmarechten (licentie- en 2022 2023 2024 2025 2026 financiering; rechtenvergoedingen, inkomsten YouTube, program­ • Investeringen in ons culturele netwerk en strategi­ 1,7 1,7 1,8 1,8 2,0 ma- en fragmentverkoop etc.) licht stijgen. sche samenwerking met verschillende partners. 58

joardy season foto: maeve stam 59

Reserve voor Media-aanbod (RMA) Administratieve organisatie consolideren

De RMA van de VPRO is gemaximeerd op € 4 miljoen. In de ‘Beschrijving beheersprocessen en financiële en Daarboven moet de reserve worden overgedragen aan administratieve organisatie’, die als losse bijlage is bij­ het programmabudget van het volgend jaar. De afge­ gevoegd, worden de financiële processen toegelicht. lopen jaren kon de VPRO haar RMA stabiliseren rond De stroomschema’s geven aan, welke medewerkers de € 3,5 miljoen. Daarmee is er ruimte om onverwach­ tijdens het proces betrokken zijn. De processen zijn te tegenvallers op te vangen, risico’s te nemen of te met de accountant besproken. investeren. Ook voor de planperiode van het beleids­ plan sturen we op een RMA van rond de € 3,5 miljoen.

Met een RMA tussen de € 3 miljoen en € 4 miljoen is het netto werkkapitaal voldoende voor het verkrijgen van kredieten. De solvabiliteit is op orde, wat tot re­ delijke tarieven leidt bij het aangaan van leningen en lagere rentekosten. Dat alles resulteert in een hoger aan de programmering te besteden budget. de regels van Floor 60 foto: nl film / vpro

7 prijzenkast 61 2016 Beyond Sleep – fictie naar waarheid in het verhaal over de 84-jarige demen­ Een prachtige vrije verfilming van de literaire klas­ terende Elisa, die verliefd is op Bob. Maar heeft Bob sieker Nooit meer slapen van W.F. Hermans, over de wel echt bestaan? Bob won onder andere de Tegel pu­ jonge geoloog Alfred Issendorf, die in Lapland op blieksprijs en de Dutch Pocast Awards. Bob werd door zoek gaat naar inslagen van meteorieten. De film won de jury geroemd om het ‘...meeslepende, emotievolle op het Nederlands Filmfestival prijzen voor beste re­ verhaal. De podcast gaat over iets kleins, maar heeft gie (Boudewijn Koole), beste muziek en beste sound de spanning van een crime-verhaal. Als luisteraar raak design. je vergroeid met de hoofdpersoon en word je meege­ zogen in het proces.’ 2016 Onze man in Teheran – televisie Iran zoals wij het niet kennen. Thomas Erdbrink en 2018 Opgejaagd – audio zijn team gidsen ons door een land vol tegenstel­ De van oorsprong Zweedse documentairemaker Jen­ prijzenkast lingen. Op luchtige toon worden grote en serieuze nifer Pettersson maakte deze podcast vanuit haar ver­ kwesties vermengd met het alledaagse. Licht, maar bazing over de Nederlandse crèche en de basisschool wel kritisch. Volgens de jury van De Tegel ‘een avondje waar haar kinderen naartoe gaan. Ze ging op zoek De VPRO won tijdens de erkennings­periode bingewatchen waard.’ naar systeemfouten in het onderwijs en de kinderop­ 2016 – 2021 meer dan zeventig prijzen. vang en won daarmee de prijs voor ‘Best European Di­ Een selectie uit de prijzenkast: 2017 Alicia – documentaire gital Audio’ bij de Prix Europa. De manier waarop zij Drie jaar volgt filmmaker Maasja Ooms de negenjari­ een ‘family dilemma’ omgezet heeft in een onderzoek ge Alicia in haar dagelijks leven. Alicia zit sinds haar naar gehele school- en kinderopvangsystemen vond 2016 Zondag met Lubach – televisie & online vijfde in het tehuis. Het lukt maar niet een pleeggezin de jury indrukwekkend. Daarnaast spreekt zij lof over Arjen Lubach en zijn team domineren de zondag­ voor haar te vinden. Dicht op de huid gefilmde, obser­ de invloed die de serie gehad heeft op het debat rond­ avond met hun geslaagde satirische nieuwsshow. Een verende beelden maken de verlangens en de onmacht om onderwijs in Nederland. unieke en gelaagde mix van entertainment en onder­ van Alicia invoelbaar en brengen het effect van een zoeksjournalistiek. Het programma is volgens de jury gebrek aan perspectief pijnlijk aan het licht. De do­ 2018 Metropolis – online van de Nipkow-schijf ‘onmisbaar geworden voor de cumentaire won de Idfa Special Jury Award for Dutch De redactie in Nederland en de lokale corresponden­ moderne nieuwsjunkie.’ Lubach won ook de Gouden Documentary. ten van Metropolis overal ter wereld zijn iedere keer Televizier-Ring in 2017. De succesvolle onlinestrategie weer blij verrast door alle positieve reacties op onze rondom het programma blijkt daarnaast uit de be­ 2018 Bob – podcast verhalen, de grappige opmerkingen en scherpe dis­ machtiging van de Zilveren YouTube Playbutton. De zesdelige podcast is een intrigerende zoektocht cussies die onderaan de video’s op YouTube ontstaan. 62

metropolis 63 van Instagram is ontstaan: soms creatief en vernieu­ aanhangers rondom de rechtszaak van Ratko Mladic. wend maar soms ook heel schimmig. De documentai­ De film won de Grierson Award for Best Single Docu­ re won het International Human Rights Documentary mentary. Film Festival - Student Jury Award. 2019 Sekszusjes TV - online 2019 Nog een week – jeugd De zusjes Krista en Marcelle bespreken met het Nog een week is een documentaireserie over kinderen schaamrood op de kaken hun meest intieme ervarin­ tussen de 11 en 13 jaar die zich voorbereiden op een gen, twijfels en onzekerheden over seks. Met creatief spannende gebeurtenis. Het is een verandering die knutselwerk én zelfgemaakte liedjes. Sekszusjes TV Eigenlijk is dat natuurlijk Metropolis tot de max: la­ voor even hun leven op z’n kop zet. Nog een week won heeft bij The Best Social Awards de prijs voor Beste ten zien hoe de rest van de wereld denkt over een the­ de Gouden Leeuw op het Cinekid Festival. YouTube-serie in de wacht gesleept. De award is een ma. Het YouTube account is na het in de wacht slepen publieksprijs voor de meest creatieve, innovatieve of van de zilveren play button van YouTube alweer door­ 2019 Bellingcat - Truth in a Post-Truth World – grappige YouTube-serie. gegroeid naar meer dan 200.000 subscribers. journalistiek Filmmaker Hans Pool kreeg exclusieve toegang tot het 2019 Mijn bijzonder rare week met Tess – 2019 Stuk – televisie collectief Bellingcat, een groep online onderzoekers fictie/jeugd Stuk, de ‘docuroman’ serie, volgt mensen die in reva­ vastbesloten om de waarheid te onthullen rondom De film (regie: Steven Wouterlood, scenario: van Lau­ lidatiecentrum Heliomare herstellen na een ongeluk. bijvoorbeeld het neerhalen van MH17 en de vergifti­ ra van Dijk) gaat over Sam (Sonny van Utteren) die op Regisseur Jurjen Blick gebruikt een manier van vertel­ ging van een Russische spion. De film onderzoekt hoe vakantie met zijn familie op Terschelling wil leren om len die we kennen van speelfilms en romans, en blijft het collectief zijn status in de wereld veroverde en alleen te zijn. Wanneer hij de mysterieuze Tess ont­ tegelijkertijd trouw aan de werkelijkheid. De serie ontdekt de innovaties die ze inzetten die schudden moet, wordt hij een avontuur in getrokken. De film wint een Nipkowschijf. De jury roemt de bijzondere aan de status quo van de journalistiek. De film won won meerdere prijzen waaronder de publieksprijs cameravoering, vormgeving en inhoud. Het raakt de een Emmy in de categorie beste documentaire. voor beste familiefilm op Cinekid. kijker, maakt zorgpersoneel trots op hun mooie be­ roep. Heliomare krijgt open sollicitaties. 2019 The Trial of Ratko Mladic - journalistiek 2019 Argos – radio/journalistiek Een episch verhaal over rechtvaardigheid, verant­ Het radioprogramma Argos heeft met hun uitzending 2019 #Followme - online woording en een land dat zich probeert te ontdoen ‘De promotiefabriek’ de Nationale Prijs voor Onder­ #Followme is de eerste documentaire over Instagram van haar bloedige verleden. Gefilmd in een periode wijsjournalistiek gewonnen. De uitzending gaat over op Instagram. Een crossmediaal onderzoek door Ni­ van vijf jaar met ongekende toegang tot de aan­ de grote aantallen buitenpromovendi, die door de colaas Veul naar de economie die sinds de oprichting klagers, de verdediging, familieleden, getuigen en Universiteit van Tilburg worden begeleid. Er worden 64

zomergasten foto: koen van weel 65 tijdje het zaterdagavondprogramma Club Carter, en kort geleden maakte ze de overstap naar het dage­ lijkse 3voor12 Radio. De jury van de Zilveren Reiss­ microfoon gaf Sagid een eervolle vermelding, een aanmoedigingspluim die uitgereikt wordt naast de prestigieuze jaarlijkse radiotrofee.

2020 100 dagen voor de klas - televisie Tim den Besten en Nicolaas Veul gaan een nieuwe vragen opgeworpen over de wetenschappelijke kwali­ uitdaging aan: kunnen we ons staande houden als teit van de proefschriften en over de begeleiding van leraar? Wat komt daarbij kijken? In ieder geval kost de promovendi. Ook rijst de vraag of het binnenhalen het veel meer energie dan zij voor mogelijk hadden van veel buitenpromovendi door de universiteit als gehouden. En er valt een lange lijst strubbelingen een lucratief verdienmodel is gehanteerd. en tegenslagen op te maken die een docent moet overwinnen. Kijkende docenten twitteren tijdens de 2020 Brieven aan Andalusië - televisie lockdown teksten als: ‘Ach, door dit soort beelden In deze zesdelige reisserie leert Stef Biemans via krijg ik zo veel zin om weer voor de klas te staan’. ‘Een ­brieven aan de inwoners van Andalusië het land monument voor het onderwijzersvak.’ Aldus de Jury ­kennen waar hij met zijn Nicaraguaanse gezin een van de Nipkow-schijf. veilig toevluchtsoord heeft gevonden. Wat betekent het om vluchteling te zijn? Het programma wint 2020 Regels van Floor - televisie de zilveren Nipkow-schijf. ‘Het is deze persoonlij­ Floor vindt dat kinderen, net als volwassen, net zo ke benadering, de inventieve brievenvorm, en de goed regels mogen bedenken. En dat doet ze dan ver­liefde beelden van Zuid-Spanje die Brieven aan ook volop. Ze leert van de dingen die ze meemaakt ­Andalusië tot zo’n bijzonder ervaring maken.’ Aldus en verzint regels om de kinderen van Nederland de jury. te waarschuwen. De serie geeft antwoord op de ­belangrijkste levensvragen van een meisje op de 2020 Club Carter - audio ­lagere school. Het eerste seizoen van de jeugdserie Dat Sagid Carter een groot talent is weten ze bij won de gerenommeerde International Emmy Kids 3voor12 natuurlijk al lang. Sagid presenteert al een Award voor beste serie. 66

Wim T. Schippersplein 1 1217 WD Hilversum

Postbus 11 1200 JC Hilversum

088-2058 911 alle beelden © vpro tenzij anders vermeld

Januari 2021