Zeszyt 7.Pdf

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Zeszyt 7.Pdf Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Zeszyty Naukowe nr 7 Materiały z sesji naukowych organizowanych przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Gorzowie Wlkp. wspólnie z Stiftung Brandenburg w Fürstenwalde od czerwca 2006 r. do lutego 2007 r. Gorzów Wlkp. 2007 Copyright: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Gorzów Wlkp. Redakcja / Redaktion: Edward Jaworski, Grażyna Kostkiewicz-Górska (sekretarz redakcji/Sekretär der Redaktion) Korekta tekstu / Korrekturlesen (Polnisch): Renata Ochwat Przekład / Übersetzung: Grzegorz Kowalski Projekt okładki / Umschlaggestaltung: Zbigniew Olchowik Skład komputerowy / Satz und Layout: Sebastian Wróblewski ISSN:1733-1730 Adres redakcji / Adresse der Redaktion: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publicz na ul. Sikorskiego 107, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 095 727 70 71, fax 095 727 80 40 e.mail: [email protected] www.wimbp.gorzow.pl Wydawca / Herausgeber: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna ul. Sikorskiego 107, 66-400 Gorzów Wlkp. Druk i oprawa / Druck und Verarbeitung: Rivia – A. Duda Nakład / Auflage: 300 egz. PROJEKT DOFINANSOWAŁA FUNDACJA KRONENBERGA 3 Spis treści Edward Jaworski Wstęp .................................................................................................................5 Radosław Gaziński Z dziejów gospodarczych Gorzowa w XVIII wieku .........................................7 Błażej Skaziński Architektura sakralna na terenie północnej części województwa lubuskiego ...17 Przemysław Kołosowski Z badań nad siedzibami templariuszy na ziemiach pogranicza wielkopolsko - pomorsko - lubusko - brandenburskiego ...................................37 Radosław Skrycki Obraz Nowej Marchii w kartografii nowożytnej 1406-1773 .............................75 Jerzy Sygnecki Kościół ewangelicki w Gorzowie w latach 1933-1945 (ruch oporu) ................87 Paweł Rychterski Fort Sarbinowo - znaczące dzieło Kostrzyńskiej Twierdzy Pierścieniowej Położenie, przeznaczenie i budowa ...................................................................121 Edward Jaworski Vorwort ..............................................................................................................159 Radosław Gaziński Aus Landsbergs Wirtschaftsgeschichte im 18. Jahrhundert...............................161 Błażej Skaziński Sakralarchitektur im nördlichen Teil der Lebuser Wojewodschaft ....................171 Przemysław Kołosowski Aus den Forschungen an den Templersitzen im Grenzgebiet von Großpolen, Pommern, Lebus und Brandenburg ...................................................................185 Radosław Skrycki Das Bild der Neumark in der neuzeitlichen Kartographie 1406-1773 ..............213 Jerzy Sygnecki Die evangelische Kirche in Landsberg in den Jahren 1933-1945 (der Widerstand) .................................................................................................225 Paweł Rychterski Fort Zorndorf - ein wichtiges Festungswerk der Küstriner Ringfestung. Lage, Zweckbestimmung und Bau ....................................................................259 Wstęp 5 Przekazujemy Państwu kolejny siódmy Zeszyt Naukowy Wojewódzkiej i Miej- skiej Biblioteki Publicznej w Gorzowie Wlkp. Prezentujemy w nim sześciu autorów wykładów przeprowadzonych w naszej Książnicy, a mianowicie: • Prof. dr. hab. Radosława Gazińskiego z Uniwersytetu Szczecińskiego po- święcony problemom rozwoju gospodarczego Gorzowa w XVIII wieku, • Błażeja Skazińskiego, kierownika Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochro- ny Zabytków w Gorzowie Wlkp., który przedstawił aktualny stan badań nad zabytkami sztuki sakralnej naszego regionu, • Wyniki badań związane z działalnością Zakonu Templariuszy na pograniczu lubusko-pomorsko-brandenburskim przedstawił kierownik ekspedycji arche- ologicznej na obszarze komandorii w Chwarszczanach i Rurce, dr Przemy- sław Kołosowski, • Po raz pierwszy był prezentowany w Gorzowie wykład dr. Radosława Skryc- kiego dotyczący kartografii Nowej Marchii, połączony z wystawą 50 map ze zbiorów autora. W tym zeszycie zostało reprodukowanych 6 map, w tym najstarsza Marca Brandenbvrgensis & Pomerania wydana przez Gerarda Mer- catora w 1585 r., • Kolejny wykład dotyczący działalności opozycji antyhitlerowskiej w ko- ściele protestanckim w Gorzowie w latach 1933-45 przestawia nasz regio- nalista Jerzy Sygnecki, • Zeszyt zamyka problematyka związana z Kostrzyńską Twierdzą Pierście- niową - głównie dzieje fortyfikacji w Sarbinowie przedstawione przez Pawła Rychterskiego. Wydanie tej publikacji było możliwe dzięki wsparciu finansowemu przez Fun- dację Bankową im. Leopolda Kronenberga w Warszawie, a szczególnie osobistemu zaangażowaniu jej dyrektora, p. Krzysztofa Karczmara, oraz Tadeusza Tomasika, dy- rektora Oddziału Gorzowskiego Citibank - Bank Handlowy w Warszawie, którym tą drogą składamy serdeczne podziękowania. Edward Jaworski Dyrektor WiMBP Gorzowie Wlkp. Radosław Gaziński Kierownik Zakładu Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego oraz dyrektor Bi- blioteki Głównej US. Zainteresowania naukowe prof. R. Gazińskiego koncentrują się wokół dziejów handlu morskiego Szczecina w XVIII w., w tym szczególnie problematyki pomorskich portów, ich wyposażenia hydrotechnicznego, utrzymania dróg wodnych, rywalizacji o handel morski między Szwecją i Brandenburgią, prawa brzegowego, ustawodawstwa pruskiego w stosunku do marynarzy. Zajmuje się on również pomorską heraldyką miejską oraz problematyką archiwalną, ze szczegól- nym uwzględnieniem spraw rozproszonego w wyniku II wojny światowej zasobu Archiwum Państwowego w Szczecinie. Jest również autorem licznych prac na temat historii gospodarczej Gorzowa Wlkp. Radosław Gaziński Z dziejów gospodarczych Gorzowa w XVIII wieku Gorzów należał w XVIII w. do najlepiej rozwiniętych miast leżących w No- wej Marchii. Na generalnie dobrą kondycję ekonomiczną miasta w omawianym stuleciu złożyło się kilka przyczyn. Po pierwsze były to długie, sięgające średnio- wiecza tradycje rzemieślnicze i handlowe ośrodka. Po drugie zadecydowało o tym jego dobre położenie geograficzne na skrzyżowaniu dróg lądowych, a zwłaszcza wodnych, czyli ujścia Warty i Noteci do Odry. Wreszcie trzecią i chyba najważniejszą przyczyną wzrostu ekonomicznego miasta w XVIII w. była podjęta przez królów pru- skich przebudowa gospodarcza całego państwa. Największa intensywność owej przebudowy przypadła na czasy Fryderyka Wilhelma I1. Przeprowadzono wówczas reformę administracji centralnej (lata 1722-1723) powołując do życia tzw. Gene- ralne Dyrektorium, a na szczeblu regionalnym w latach 1713-1723 ujednolicono liczne urzędy tworząc ostatecznie Kamery Wojenno-Skarbowe2. Na interesującym nas obszarze powołano do życia Nowomarchijską Kamerę Wojenno-Skarbową z sie- dzibą w Kostrzynie. Całe życie ekonomiczne kraju znalazło się pod ścisłym nadzorem władz pań- stwowych kładących szczególny nacisk na rozwój rzemiosła, manufaktur i handlu. Przebudowa gospodarcza odwołująca się w prostej linii do merkantylnej myśli ekonomicznej realizowanej już w czasach elektora Fryderyka Wilhelma3 obejmo- wała także dość głęboką reformę miast. Ich handel i produkcja miały stać się ele- mentem przyspieszającym wzrost gospodarczy Królestwa Pruskiego. Dodatkowo ośrodki miejskie poddano dość ścisłej kontroli państwa, co w praktyce doprowadziło do ograniczenia ich samorządu wewnętrznego. Przejęto także zarząd nad dochodami miast, co w konsekwencji uzdrowiło miejskie finanse. Przeprowadzono wreszcie dość gruntowną reformę cechów rzemieślniczych, modernizując je i znosząc stare, wywodzące się jeszcze ze średniowiecza przywileje. Cechy stawały się z wolna otwar- tymi organizacjami gospodarczymi przyjmującymi coraz większe rzesze uczniów. Ułatwiono wreszcie egzaminy czeladnicze i mistrzowskie. Wspierano także zakłada- nie manufaktur przez majętnych mieszczan. Wszystko to łącznie miało doprowadzić do wzrostu produkcji w pruskich miastach. 1 F. Hartung, Die politischen Testamente der Hohenzollern, w: Moderne Preussische Geschichte 1648-1947. Eine Antologie, von O. Büsch, W Neugebauer, t. 3, Berlin-New York 1981, s. 1495, 1500-1502, 1509-1510, S. Salmonowicz, Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa, Warszawa 1998, s. 129-144. 2 S. Salmonowicz, op. cit, s. 152-155, por tegoż samego: Fryderyk II, Wrocław 1985, s. 144-149. 3 H. Rachel, Der Merkantilismus in Brandenburg-Preussen, w: Moderne..., t. 2, s. 951-993. 8 Radosław Gaziński Państwo popierało także handel zwłaszcza wewnętrzny łamiąc wszystkie naro- słe przez stulecia bariery. Zawieszano prawa składu, znoszono wewnętrzne komory celne oraz wszelkiego rodzaju przeszkody naturalne. Już w 1723 r. pod naciskiem Fryderyka Wilhelma I Berlin, Szczecin i Frankfurt nad Odrą zawarły układ o wza- jemnych ułatwieniach handlowych4. W 1724 r. zniesiono częściowo frankfurckie i szczecińskie prawo składu. Zajęcie Śląska przez Prusy w 1741 r. przyspieszyło wspomniane zmiany. W 1742 r. wydano w Berlinie zarządzenie kierujące handel odbywający się wzdłuż Odry i jej dopływów prosto do Szczecina. Zwolniono jed- nocześnie wszystkich poruszających się po drogach lądowych i wodnych państwa z większości pobieranych ceł5. W styczniu 1747 r. Berlin, Wrocław, Frankfurt nad Odrą i Szczecin zgodnie z sugestiami Fryderyka II przedłużyły umowę o wolno- ściach handlowych na Odrze i jej dopływach6. Pod koniec lat 40. XVIII w. po Od- rze i wpadających do niej rzekach swobodnie poruszali się zarówno mieszkańcy Śląska, jak i mieszczanie z Berlina, Frankfurtu i Szczecina. Prawa składu Szcze- cina i Frankfurtu nie były już wtedy praktycznie respektowane.
Recommended publications
  • Plan Ochrony Parku Kulturowego Chwarszczany Utworzonego 25 Sierpnia 2005 Roku Uchwałą Rady Gminy Boleszkowice
    PLAN OCHRONY PARKU KULTUROWEGO CHWARSZCZANY Autorzy: dr Przemysław Kołosowski mgr Błażej Skaziński Opracowanie graficzne map: mgr Maciej Sałański Chwarszczany 2009 1 SPIS TREŚCI 1. Studia i analiza dla waloryzacji krajobrazu kulturowego i przyrodniczego 1.1.Opis, historia i rozwój miejsca 1.1.1. Przedmiot opracowania 1.1.2. Osadnictwo pradziejowe 1.1.3. Komandoria templariuszy (1232-1314) 1.1.4. Komandoria joannitów (1318-1540) 1.1.5. Folwark brandenburskiej domeny państwowej (1540-1945) 1.1.6. W granicach Polski (1945-2005) 1.1.7. Park Kulturowy Chwarszczany (2005-2008) 1.1.8. Ilustracje 1.1.9. Załączniki mapowe nr 1 i nr 2 1.2. Walory kulturowe, krajobrazowe i przyrodnicze 1.2.1. Syntetyczna ocena walorów krajobrazu kulturowego 1.2.2. Wykaz zabytków architektury i budownictwa 1.2.2.1. Kościół pw. św. Stanisława Kostki 1.2.2.2. Budynek mieszkalny z około 1900 roku 1.2.2.3. Obora z 2 połowy XIX wieku 1.2.2.4. Obora z XIX/XX wieku 1.2.2.5. Stajnia z 2 połowy XIX wieku 1.2.2.6. Budynek gospodarczy z XIX/XX wieku 1.2.2.7. Dom młynarza z 1895 roku 1.2.2.8. Młyn z turbinownią z około 1900 roku 1.2.2.9. Kaszarnia z około 1900 roku 1.2.2.10. Kuźnica z 1 połowy XIX wieku 1.2.3. Wykaz stanowisk archeologicznych 1.2.3.1. Stanowisko archeologiczne nr 28 (AZP: 46-06/105) 1.2.3.2. Stanowiska archeologiczne graniczące z obszarem Parku 1.2.4. Wykaz obiektów przyrodniczych 1.2.5.
    [Show full text]
  • ŚWIAT KF/UKF E-Mail: [email protected], Tel
    Wkładka: Wykaz do dyplomu „Zamki w Polsce” wewnątrz 5/2010 KRÓTKOFALOWIEC POLSKI nr 5 (544)/2010 Magazyn wszystkich u¿ytkowników eteru 9,80 z³ nak³ad: 14 500 egz. KRÓTKOFALARSTWO CB RADIOTECHNIKA w tym INDEKS 332739 ISSN 1425-1701 VAT 0% PPrezesrezes UUKEKE AAnnanna SStreżyńskatreżyńska Albrecht AE-497W Odbiornik SBS-1eR Zabezpiecz swoje radio DDS do Piligrima Nowe anteny odbiorcze WYDANIE SPECJALNE W moim przypadku Echolink to jedyny sposób komunikacji. Pozbyłem się sprzętu w wyniku nagłej potrzeby finansowej. Echolink iNa KF nie rozmawiałemspółka - miałem tylko 2 m i 70 cm. Aż tu nagle zrobiłem QSO z Południową Afryką na 70 cm... SUPER... Popieram w 100% Echolink. Najnowszy numer specjalny ŚR Echolink odkryłem w 2005 roku i od tego /SQ8CMF/ („Świat Radio Plus” pt. Echolink Skorzystałem z Echolinku. Działa i bardzo mi czasu ciągle z nim eksperymentuję. i spółka opracowany przez się podoba, bo na UKF można W 2008 roku uruchomiłem bramkę Krzysztofa Dąbrowskiego OE1K- robić łączności z zagranicą. Echolink-IRLP. DA) jest poświęcony /SP5XHN/ /K0KN/ zasadom pracy amatorskich sieci radiowo-internetowych, szerokiej gamie rozwiązań technicznych, sposobom korzystania z nich oraz Moim zdaniem, mówiąc zwięźle: Echolink nie argumentom za i przeciw ich powstał po to, aby można było się chwalić wykorzystaniu. dalekimi łącznościami. Pomaga on jednak słabym, ręcznym czy ruchomym stacjom Dołączony do numeru dysk CD albo stacjom pracującym z prowizorycznego zawiera nie tylko liczne programy QTH nawiązać pożądane łączności. I nie jest związane z Echolinkiem, D-Star on niczym więcej, ale także i niczym mniej. i innymi systemami łączności ra- Odległość do najbliższego przemiennika diowo-internetowych, ale również echolinkowego może wynosić na programy przeznaczone dla wielu przykład 50 km, a to już jest łączność radiowa.
    [Show full text]
  • Grażyna Kostkiewicz-Górska, Danuta Zielińska Materiały Do Historii Regionu Za Rok 2008
    Grażyna Kostkiewicz-Górska, Danuta Zielińska Materiały do historii regionu za rok 2008 Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny nr 16, 467-512 2009 NADWARCIAŃSKI ROCZNIK HISTORYCZNO-ARCHIWALNY NR 16/2009 Materiały do historii regionu za rok 2008 I. Historia regionu w ujęciu ogólnym AMPUŁA Janusz: Dojrzewanie naszej Ziemi. – Il. // Tydzień Gorzowski. – 2008, nr 18, s. 10 Wyjaśnienie pojęcia „lubuskość” AMPUŁA Janusz: Mocą miecza i ustawy, czyli boje o Lubuskie. – Il. // Tydzień Gorzowski. – 2008, nr 14, s. 9 Historia Ziemi Lubuskiej (XII-XX w.) BIBLIOGRAFIA zawartości „Studiów Zachodnich” 1992-2007 (t. 1-9) / oprac. Ka- mil Banaszewski // Studia Zachodnie. – R.10 (2008), s. 173-184 CLOUGH Patricia: Aachen-Berlin-Königsberg: eine Zeitreise entlang der alten Reichsstraße 1 / aus dem Eng. Dietmar Zimmer. – München: Deutschen Verlags- Anstalt, 2007. – 217 s. CZARNUCH Zbigniew: Ujarzmianie rzeki: człowiek i woda w rejonie ujścia War- ty / red. Krystyna Kamińska; il. Piotr Chara. – Gorzów Wlkp.: Wydawnictwo Ar- tystyczno-Graficzne „Arsenał”; Górzyca: Fundacja Zielonej Doliny Odry i Warty, 2008. – 336 s., XXIV s. tabl. kolor.: il., mapy, pl., portr., rys. DOMKE Radosław: Propaganda dotycząca ziem zachodnich i północnych Polski w prasie krajowej 1945 roku // Studia Zachodnie. – R.10 (2008), s. 69-79 Dziedzictwo kulturowe regionu pogranicza. T. 1: Materiały z interdyscypli- narnej konferencji naukowej Rogi-Paradyż, 22-23 kwietnia 2008 / pod red. El- żbiety Skorupskiej-Raczyńskiej, Joanny Rutkowskiej, Jowity Żurawskiej-Chasz- czewskiej; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. – Gorzów Wlkp.: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 2008. – 166 s. Zawiera: Gabriela Balcerzak: Twórcza wartość pogranicza. – Anna Zielińska: Wokół pojęć Kresy i po- granicze. – Helena Krasowska: Język-jeden z wyróżników dziedzictwa kulturowego pogranicza. – Ja- dwiga Zieniukowa: Znaczenie rodzimego języka literackiego dla świadomości narodowej Łużyczan (w XIX i XX wieku).
    [Show full text]
  • Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Dla Gminy Boleszkowice
    PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA GMINY BOLESZKOWICE Boleszkowice, kwiecień 2017 Opracowanie i wdrożenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Boleszkowice dofinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie www. wfos.szczecin.pl Spis treści ................................................................................................................................................................. 1 1. Streszczenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej .............................................................................. 5 2. Ogólna koncepcja PGN .................................................................................................................... 7 3. Podstawy prawne do sporządzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej .......................................... 9 4. Charakterystyka Gminy Boleszkowice w kontekście gospodarki niskoemisyjnej z uwzględnieniem dotychczasowych działań z nią związanych .......................................................................................... 11 4.1. Analiza otoczenia społeczno – gospodarczego Gminy Boleszkowice ................................... 11 4.1.1. Podział administracyjny, położenie Gminy Boleszkowice ............................................. 11 4.1.2. Walory przyrodnicze i rekreacyjne ................................................................................ 14 4.1.3. Warunki klimatyczne ..................................................................................................... 22 4.1.4. Jakość
    [Show full text]
  • Crusade and Society in Eastern Europe: The
    CRUSADE AND SOCIETY IN EASTERN EUROPE: THE HOSPITAL AND THE TEMPLE IN POLAND AND POMERANIA 1145 - 1370 Submitted for the degree of Ph.D. in the University of London's School of Slavonic and East European Studies, 1994. Paul Vincent Smith -1- fi\ (LONDON) U:iv ABSTRACT OF THESIS This thesis uses the record of benefaction in Europe to the Military Orders of the Hospital and the Temple to measure regional crusading support and to provide a description of the contribution of countries outside the crusading heartland, in particular the Empire, Poland, the Czech lands and Hungary, to Europe's crusading enterprise between 1145 and 1291. Through critical interpretation of published sources and secondary literature, making use of more than 400 original documents, among them several from the Hospitallers' Prague archive which remain unpublished, it examines in detail, for the first time as a whole, the endowment of both orders and the establishment of their houses on the territory of the Piast rulers of Poland and in the two Slav principalities of Pomerania. At the same time it assesses the development of the Military Orders' estates in terms of the relative importance of initial endowment, subsequent acquisition, plantation of new properties and alteration in the terms of ownership; in so doing, it aims to contribute to the correction of a long-standing but erroneous model for the economic development of 13th and 14th century Poland. Through an examination of local conditions it postulates a model for the creation of Hospitaller and Templar houses and the evolution of provincial hierarchies. It examines available information for the internal administration of both orders, the activity of their officials, and the number, national- ity and regional connections of their membership.
    [Show full text]
  • Raport O Stanie Gminy Boleszkowice Za Rok 2018
    RAPORT O STANIE GMINY BOLESZKOWICE ZA ROK 2018 1 SPIS TREŚCI WSTĘP ................................................................................................................................. 3 I INFORMACJE OGÓLNE ............................................................................................... 3 1. CHARAKTERYSTYKA GMINY .............................................................................. 3 2. ZARZĄDZANIE GMINĄ ......................................................................................... 15 2.1 WŁADZE GMINY ................................................................................................ 16 2.2 RADA GMINY .................................................................................................... 17 2.3 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI UCHWAŁ RADY GMINY BOLESZKOWICE W 2018r. ..................................................................................... 22 II. INFORMACJE FINANSOWE ................................................................................... 51 III. OCHRONA ŚRODOWISKA ..................................................................................... 52 IV. INFORMACJA O REALIZACJI POLITYK, PROGRAMÓW I STRATEGII . 53 V. INWESTYCJE, REMONTY ORAZ PROJEKTY MIĘKKIE REALIZOWANE W 2018r.................................................................................................................................... 64 VI. KULTURA ................................................................................................................... 68 VII. TURYSTYKA,
    [Show full text]
  • Działalność I Skład Osobowy Domów Zakonu Joannitów... W Księstwie Pomorskim W Pierwszej Połowie Xiv Wiek
    Studia z Dziejów Średniowiecza, nr 20, 2016 dariusz wybranowski (Szczecin) działalność i skład osobowy domów zakonu joannitów... w Księstwie Pomorskim w pierwszej połowie XiV wieku i. Uwarunkowania działalności komturii joannitów u schyłku Xiii i na początku XiV w. w Księstwie Pomorskim. Proces templariuszy i kasata zakonu w latach 1307–1312 Materiał źródłowy dotyczący problemu pomorskich komend ry- cerzy zakonu świętego jana w pierwszej połowie XiV w. jest dość niewielki i niekiedy fragmentaryczny, dlatego też gdy chcemy prze- śledzić ich działalność czy dokładnie zrekonstruować obsadę poszcze- gólnych placówek, napotykamy na wiele luk. dla lepszego zrozumienia rozwoju zakonu joannitów w oma- wianym okresie czy procesu przejmowania przez nich komturii pozostałych po zlikwidowanych templariuszach konieczne jest przedstawienie ich potencjału wyjściowego w XIII w. Dość długo je- dynymi domami zakonnymi na Pomorzu Zachodnim były placówki w Stargardzie nad Iną i w Sławnie wspomniane w bulli Lucjusza II z 1182 r. (podlegające przeoratowi w czechach), a także te w Gości- nie i Myślinie położone w ziemi kołobrzeskiej widoczne na dokumen- tach Grzegorza iX z 1238 r.1 w wyniku nadania księcia Bogusława i, 1 Tekst bulli z 1182 r., por. Codex diplomaticus et epistolaris regni Bohemiae, ed. G. Friedrich, Bd. I, Pragae 1904–1907, nr 298; PU, Bd. I, nr 354, 355 (1238). Na temat problemu bulli konfirmacyjnych z 1238 r. i chronologii pojawienia się komend joanni- tów w Sławnie oraz w Stargardzie istnieje ogromna literatura, którą z konieczności można jedynie częściowo przytoczyć (również w kwestii istnienia bądź nieistnienia tzw. dynastii sławieńskiej, od dawna stanowiacej przedmiot polemiki), widoczna jest 340 dariuSz wyBranowSki znanego z konfirmacji Barnima i z 1229 r.
    [Show full text]
  • Województwo Zachodniopomorskie)
    FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2011, Agric., Aliment., Pisc., Zootech. 289 (19), 117–126 Magdalena ZIARNEK 1, Krzysztof ZIARNEK 2 CHRONIONE, ZAGROśONE I RZADKO SPOTYKANE GATUNKI ROŚLIN NACZYNIOWYCH W GMINIE BOLESZKOWICE (WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE) PROTECTED, ENDANGERED AND RARE PLANT SPECIES IN THE BOLESZKOWICE COMMUNE (WEST POMERANIAN VOIVODESHIP) 1Zakład Botaniki i Ochrony Przyrody, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie ul. Juliusza Słowackiego 17, 71-434 Szczecin, tel. 091 449 63 14, e-mail: [email protected] 2ul. Białostocka 48, 71-033 Szczecin, e-mail: [email protected] Abstract. As a result of floristic research carried out in years 2001 and 2009 in Boleszkowice commune, 657 species of vascular plants were found. Among them 23 species are legally protected and 31 species of plants are listed in regional red book. Lots of species are rare in local or regional scale. Słowa kluczowe: gatunki zagroŜone, ochrona gatunkowa, Odra, dolina Odry, Pomorze Zachodnie. Key words: Odra river, Odra valley, species preservation, Western Pomerania, vulnerable species. WSTĘP Gmina Boleszkowice ma charakter rolniczo-leśny i zajmuje powierzchnię 13 470 ha w powiecie myśliborskim. Jej obszar znajduje się w dwóch mezoregionach – Równinie Gorzowskiej i Kotlinie Freienwaldzkiej, w obrębie makroregionów – Pojezierze Południowopomorskie i Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka (Kondracki 1988). W podziale geobotanicznym gmina usytuowana jest w okręgu Brzeg Pradoliny Noteckiej (Szafer i Zarzycki 1972). Dotychczasowe dane o szacie roślinnej gminy są ubogie i fragmentaryczne. Obszar gminy znajdował się na terenie realizacji projektu WWF „Zielona Wstęga Odra–Nysa”, w ramach którego wykonano waloryzację przyrodniczą w skali 1 : 25.000 (Sołowiej i Błoszyk 1999). Z wcześniejszych publikacji dotyczących obszaru gminy Boleszkowice wymienić naleŜy prace Ćwiklińskiego zawierające nieliczne dane nt.
    [Show full text]
  • Templariusze Plik Internetowy.Pdf
    TEMPLARIUSZE I JOANNICI W BISKUPSTWIE LUBUSKIM (XIII−XVI w.) INSTITUTE OF EUROPEAN CULTURE ADAM MICKIEWICZ UNIVERSITY IN POZNAŃ ACTA HUMANISTICA GNESNENSIA VOL. X THE KNIGHTS TEMPLAR AND THE KNIGHTS HOSPITALLER IN THE BISHOPRIC OF LEBUS (13th - 16th CENTURY) Kamil Wasilkiewicz This volume is devoted to the Knights Templar and Knights Hospitaller in the Diocese of Lebus. The principal aim of the publication is to present the political, economic and military activities of the orders, both of which left a lasting trace in the history of the Middle Oder region. The author shows the circumstances in which the Templars and the Hospitallers came to the Bishopric of Lebus, con- ducts a detailed analysis of their endowments and discusses the relationships between the orders and successive rulers in the region. In principle, the chronological scope of this work covers the period from 1229 to 1538. The year 1229 is a surmised date of the first endowment granted to the Knights Templar in the Bishopric of Lebus, whereas 1538 saw the Hospital- lers of Brandenburg yield to the pressure of margrave John of Brandenburg- Küstrin and adopt Lutheranism. The time-frame mentioned in the title is for- mulated in a more general fashion, in view of the numerous references to events beyond the above dates. Thus, this volume constitutes yet another contribution to studies into the many-faceted nature of activities of military orders. INSTYTUT KULTURY EUROPEJSKIEJ UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU GNIEŹNIEŃSKIE PRACE HUMANISTYCZNE TOM X TEMPLARIUSZE I JOANNICI W BISKUPSTWIE LUBUSKIM (XIII−XVI w.) Kamil Wasilkiewicz Redaktor serii Leszek Mrozewicz Redaktorzy tomu Katarzyna Jędraszczyk Piotr Oleksy Gniezno 2016 Institute of European Culture Adam Mickiewicz University in Poznań Instytut Kultury Europejskiej Uniwersytetu im.
    [Show full text]
  • 4 Mateusz Goliński
    MATEUSZ GO LIŃSKI (Wroclaw) UPOSAŻENIE Ï ORGANIZACJA ZAKONU TEMPLARIUSZY W POLSCE DO 1241 ROKU Początki zakonu templariuszy na ziemiach polskich wiążą się z osobami księcia śląskiego Henryka Brodatego i jego małżonki św. Jadwigi. Jednak najstarszy przekaz o tym zgromadzeniu w Polsce i większość nadań dla niego zdają się pochodzić od Władysława Odonica. W świetle sporządzonych na polecenie władcy wielkopolskiego dokumentów, w latach 1225—1238 przeka- zać on miał zakonowi co najmniej 15 wsi, nie mówiąc o różnorakich dodatkowych dochodach i paru tysiącach łanów ziemi pod kolonizację. Pierwszy kompleks posiadłości, jaki nadał templariuszom książę Ujścia Władysław Odonic w 1225 r., lokalizujemy między Skokami a Rogoźnem, a więc w północnej Wielkopolsce. Składały się nań trzy wsie, „Gribowe" (Grzybowo), „Studeniz" lub „Studenec" (Studzieniec) i „Milossovo" oraz jezioro „Raduze" (identyfikowane z Jeziorem Budziszewskim), wraz z przyna- leżnymi korzyściami, w tym młynem na „Volma" (Małej Wełnie)1. Po kilku latach przerwy, spowodowanych może wojną z Władysławem Laskonogim, miała miejsce cała seria nadań Odonica, będącego już księciem Wielkopolski. W ciągu pierwszego półrocza 1232 r. przekazał on zakonowi szpital gnieźnień- ski (hospitale Gniznense) z nieokreślonymi przynależnościami, do których dołożył jeszcze miejscowość „Cinitlo", przyległą do niej nie nazwaną małą wieś i jezioro „Rogov" (obecnie Rogowskie) oraz dwie wsie przynależne do „Zun" (Żonia): „Oporino" (Oporzyn) i „Motlisov"2. Dalej, tym samym aktem, nadał bezpośrednio templariuszom „Velikauetz" (Wielkąwieś inaczej Wielowieś) oraz „Chvartsane" (Chwarszczany) nad „Mizzla" (Myślą) z prawem niemieckim, tysiącem łanów i targiem. W bliżej nieznanych okolicznościach i czasie wielkopolscy templariusze utracili szpital w Gnieźnie, który 4 V 1243 r. podarowano bożogrobcom z Miechowa3. Wraz ze szpitalem musiano oddać 1 Dokument znany z regestów.
    [Show full text]
  • Zeszyty Naukowe 11
    ZESZYTY NAUKOWE NR 11 WOJEWÓDZKA I MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. ZBIGNIEWA HERBERTA ZESZYTY NAUKOWE NR 11 Materiały z sesji naukowych zorganizowanych przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. wspólnie ze Stiftung Brandenburg w Fürstenwalde GORZÓW WLKP. 2013 © Copyright: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp. Redakcja / Redaktion: Edward Jaworski (redaktor naczelny), Grażyna Kostkiewicz-Górska Korekta tekstu / Korrekturlesen: Anna Sokółka, Danuta Zielińska Przekład / Übersetzung: Wolfgang D. Brylla, Robert Piotrowski, Jerzy Sygnecki Projekt okładki / Umschlaggestaltung: Zbigniew Olchowik Skład i opracowanie graficzne / Satz und Layout: Sebastian Wróblewski ISSN 1733-1730 Adres redakcji / Adresse der Redaktion: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp. ul. Sikorskiego 107, 66-400 Gorzów Wlkp. tel. 095 727 70 71, fax 095 727 80 40 e-mail: [email protected] www.wimbp.gorzow.pl Druk i oprawa / Druck und Verarbeitung: Sonar Sp. z o.o. ul. Kostrzyńska 89 66-400 Gorzów Wlkp. Nakład / Auflage: 400 egz. Spis treści Edward Jaworski Wstęp ....................................................................................................... 7 Andrzej Wałkówski Pons evolabilis z Ziemi Lubuskiej do Polski ........................................ 11 Marek Golemski Co nam mówią katalogi najstarszych lubuskich księgozbiorów? Nieco uwag o profilach treściowych i ich kontekstach ...................... 37 Wolfgang J. Brylla Gorzowscy
    [Show full text]
  • Raport O Stanie Gminy Boleszkowice Za Rok 2019
    RAPORT O STANIE GMINY BOLESZKOWICE ZA ROK 2019 1 SPIS TREŚCI WSTĘP ................................................................................................................................. 3 I INFORMACJE OGÓLNE ............................................................................................... 3 1. CHARAKTERYSTYKA GMINY .............................................................................. 3 2. ZARZĄDZANIE GMINĄ ......................................................................................... 16 2.1 WŁADZE GMINY ................................................................................................ 16 2.2 RADA GMINY .................................................................................................... 17 2.3 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI UCHWAŁ RADY GMINY BOLESZKOWICE W 2019r. ..................................................................................... 21 II. INFORMACJE FINANSOWE ................................................................................... 42 III. OCHRONA ŚRODOWISKA ..................................................................................... 43 IV. INFORMACJA O REALIZACJI POLITYK, PROGRAMÓW I STRATEGII . 44 V. INWESTYCJE, REMONTY ORAZ PROJEKTY MIĘKKIE REALIZOWANE W 2019r.................................................................................................................................... 57 VI. KULTURA ................................................................................................................... 64 VII. TURYSTYKA,
    [Show full text]