Grażyna Kostkiewicz-Górska, Danuta Zielińska Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007

Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny nr 15, 463-509

2008 NADWARCIAŃSKI ROCZNIK HISTORYCZNO-ARCHIWALNY NR 15/2008

Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007

I. Historia regionu w ujęciu ogólnym

BROŻEK Dariusz: Stare nagrobki porastają mchem. – (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 185, s.6e Poniemieckie cmentarze na lubusko-wielkopolskim pograniczu

BRZUSTOWICZ Grzegorz Jacek: Bitwa pod Granowem 1627: studium z dziejów No- wej Marchii i Księstwa Zachodniopomorskiego w czasach wojny trzydziestoletniej. – Choszczno: Kombinat Artystyczny ASz Artur Szuba, 2007. – 439 s., XIV, [2] s. tabl. kolor.: il.; 23 cm Omów.: KRAWIEC Tadeusz: Napisał o bohaterach zapomnianej bitwy. – (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd.AHKBCDE). – 2007, nr 155, s. 6e

BRZUSTOWICZ Grzegorz Jacek: Granowo, 24 lipca 1627 roku: zapomniana bitwa woj- ny trzydziestoletniej. – Cz. 2 // Prz. Zach.-Pom. – 2007, z. 1, s. 5-25

BRZUSTOWICZ Grzegorz Jacek: Ostatnia wola pana na Korytowie, Jerzego Krzysztofa von der Goltza: przyczynek do kultury szlachty nowomarchijskiej w XVII wieku // Prz. Zach.-Pom. – 2007, z. 2, s. 151-164

CHOJNACKA Kazimiera: Handel na Warcie i Odrze w XVI i pierwszej połowie XVII wieku / do druku przysposobił Bogdan Wachowiak. – Poznań: Wydaw. Poznańskie, 2007. – 305, [3] s., [1] k. złoż.: il., mapa; 21 cm . – (Wielkopolska: historia, społeczeń- stwo, kultura; 21)

CIEŚLA Stefan: Pruski król Fryderyk załatwił nam pociągi. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 255, s. 4e Linia kolejowa Berlin – – Gorzów – Krzyż

CZARNUCH Zbigniew: Opowiastki kolejowe. – Il. // Wiad. Witnickie. – 2007, nr 10, s. 4-9 Wspomnienia związane z linią kolejową Kostrzyn – Krzyż

JANICKA Stanisława: Bój o fachowców. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 15, s. 6e Historia kominiarstwa w Nowej Marchii

KALEJDOSKOP życia społecznego na Ziemi Lubuskiej / pod red. Zdzisława Wołka. – Zie- lona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, 2007. – 358 s.; 24 cm. – (Rocznik Lubuski; t.33, cz.1) 464 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 465

Zawiera: Zdzisław Wołk: Wstęp. I. Kalejdoskop społeczny Ziemi Lubuskiej kultura i edukacja: Bog- dan Idzikowski: Ciągłość i zmiana profilu zielonogórskich instytucji kultury. – Zdzisław Wołk: Funkcjono- wanie Uniwersytetu w środowisku Zielonej Góry. – Ryszard Zaradny: Polityka oświatowa w Zielonej Górze w pierwszym dziesięcioleciu powojennym. – Ewa Narkiewicz-Niedbalec: Oferta edukacyjna dla młodzieży w województwie lubuskim. – Klaudia Błaszczyk: Zadania opiekuńcze w zreformowanej szkole podstawowej. – Edyta Mianowska: Dlaczego uczniowie nie lubią szkoły? Osobowościowe uwarunkowania stosunku do szko- ły zielonogórskich gimnazjalistów. – Małgorzata Ajszpur: Agresja wśród młodzieży gimnazjalnej w zielono- górskiej szkole. – Magdalena Zdaniewicz: Przedszkole XXI wieku. Edukacja wczesnoszkolna w województwie lubuskim. Wsparcie społeczne: Elżbieta Lipowicz: Wzory działalności zawodowej pracowników socjalnych ośrodków pomocy społecznej. – Monika Rutkowska: Diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy w Lubuskiem. – Halina Borcz: Modele pomocy rodzinie. „Szkoła dla rodziców” – program pracy socjalnej w aktywizacji rodzin objętych pomocą społeczną MOPS w Zielonej Górze. – Anna Wywiał: Stowarzyszenie Społeczne „Kreator”. Potencjał społeczny dla gospodarki: Agnieszka Gandecka: Drobni przedsiębiorcy w województwie lubuskim. – Andrzej Zygadło: Poczucie podmiotowości menedżerów firm międzynarodowych w województwie lubu- skim. – Dorota Pilecka: Instytucjonalne poradnictwo zawodowe na przykładzie Gorzowa Wielkopolskiego. II. Wybrane problemy w opracowaniach zielonogórskich pedagogów: Edward Hajduk: Edukacja studentów (opis uproszczony). – Jan Mielżyński: Wybrane problemy migracji zarobkowej Polaków, mobilno- ści zawodowej i przestrzennej. – Ireneusz Nijaki: Mobbing – patologia zakładu pracy. – Ireneusz Bochno: Migracja zarobkowa jako problem społeczny. – Fabian Hajduk: Uroczystość otwarcia XX Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Turynie jako współczesne widowisko wielodziedzinowe. III. Recenzja i informacje: Ewa Narkiewicz-Niedbalec: Socjalizacja poznawcza uczącej się młodzieży (E. Hajduk). – Zdzisław Wołk: Poradnic- two zawodowe w edukacji młodzieży (J. Mielżyński). – XIII Ogólnopolski Zjazd Socjologiczny 13-15 września 2007 r.- przygotowania i przebieg. – Magdalena Zdaniewicz: Migracja zarobkowa w Polsce – województwo lubuskie. Relacja z konferencji naukowej

KRAJOBRAZ kulturowy Doliny Dolnej Warty = Kulturlandschaft des unteren Warthe- tals / fot. Piotr Chara [i in.]; tł. na jęz. niem. Przemysław Szymoński. – Górzyca: Funda- cja Zielonej Doliny Odry i Warty, 2007. – [84] s.: fot. kolor.; 27 x 22 cm

LUBUSKIE Materiały Konserwatorskie / red. Barbara Bielinis-Kopeć; Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze. T.4: 2006-2007. – Zielona Góra: WUOZ, 2007. – 214 s.: il. (w tym kolor.), mapy, pl., rys.; 30 cm Zawiera: Barbara Bielinis-Kopeć: Wprowadzenie. I. Prace konserwatorskie: Barbara Bielinis-Kopeć: Prace konserwa- torskie w woj. lubuskim na wybranych przykładach. – Przemysław Gorek, Marcin Kozarzewski: Renowacja zabytko- wego wnętrza kościoła w pocysterskim zespole klasztornym w Gościkowie-Paradyżu oraz elementów jego wyposażenia wraz z instrumentem organowym. – Barbara Bielinis-Kopeć: Prace zabezpieczające i remontowo-konserwatorskie w zamku w Krośnie Odrzańskim adaptacja zabytku na cele muzealne i kulturalne. – Barbara Bielinis-Kopeć: Prace konserwatorskie i budowlane w kościele pw. Wniebowzięcia NMP oraz kaplicy w Leśniowie Wielkim. II. Badania: Tomasz Ważny: Analiza dendrochronologiczna kościoła w Klępsku.- Tomasz Ważny: Analiza dendrochronologicz- na kościoła św. Wawrzyńca w Studzieńcu. – Tomasz Ważny: Analiza dendrochronologiczna kościoła w Kosieczy- nie. – Anna Wrzesińska: Pochówki trumienne z krypty kościoła w Gębicach – wyniki ekspertyzy antropologicznej. – Anna Wrzesińska: Pochówki szkieletowe z krypty kościoła w Łagowie Lubuskim – wyniki ekspertyzy antropologicz- nej. – Anna Wrzesińska: Pochówki z krypty kościoła św. Marcina w Świdnicy – wyniki ekspertyzy antropologicznej. – Sławomir Majoch: Caravaggio czy Stomer? Obraz z przedstawieniem „Niewiernego Tomasza” z kościoła filialnego pw. św. Marii Magdaleny w Maszkowie. Badania historyczno-artystyczne. – Henryk Jan Kustosz: Kościół w Marwicach, gm. Lubiszyn. Badania architektoniczne blendowych szczytów kościoła. – Maja Błażejewska, Dariusz Markowski: Hi- storia kościoła cmentarnego pw. śś. Piotra i Pawła w Żarach, badania wnętrza i wytyczne prac konserwatorskich. III. Archeologia: Krzysztof Garbacz: Skarb groszy średniowiecznych ze Szczańca, pow. Świebodzin. IV. Regiona- lia: Marta Danowska, Wojciech Eckert: Dawna wytwórnia winiaków Heinricha Raetscha w Zielonej Górze – zabytki architektury i techniki. Poszanowanie dziedzictwa, kontynuacja tradycji. – Zenon Pilarczyk: Zabytki przydrożne – słupy drogowe powiatu krośnieńskiego; domki szosowe w powiecie krośnieńskim. – Wolfgang J. Brylla: Ludwig Hartig – lubuski kontynuator englerowskich tradycji w budownictwie organowym. – Zdzisław Szukiełowicz: Rewaloryzacja murów miejskich w Kożuchowie. – Barbara Bielinis-Kopeć: Domy winiarskie jako przykład architektury regionalnej Zielonej Góry i okolic. – Wojciech Jachimowicz: Wybrane zagadnienia ochrony przeciwpożarowej sakralnych obiektów województwa lubuskiego. – Andrzej Kirmiel: Międzyrzeckie Judaica. – Małgorzata Lisiecka: Projektowanie i wykonawstwo instalacji w budynkach zabytkowych – od prze- pisu do realizacji. – Wojciech Jachimowicz: „Kultura wokół zabytku”. – Wydarzenia i aktualności 2006-2007 roku 464 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 465

MAZUR Zbigniew: Igraszki z poniemieckim dziedzictwem. – Il. // Siedlisko. – 2007, nr 3, s. 15-20 Pomniki polityczne zachowane na Ziemiach Zachodnich powstałe po 1871 r.

MAZUR Zbigniew: Ku czci armii sowieckiej. – Il. // Siedlisko. – 2007, nr 4, s. 15-23 Pomniki poświęcone Armii Czerwonej na Ziemiach Zachodnich

MIGDALSKI Paweł: „... w tej strażnicy Rzeczpospolitej”: Rejon Pamięci Narodowej Ce- dynia-Gozdowice-Siekierki = „... in this watchtower of the Republic”: Cedynia-Gozdo- wice-Siekierki Region of National Remembrance. – : Muzeum Narodowe; Po- znań: Sorus, 2007. – 89 s.: il.; 20 cm

NOWA Marchia – prowincja zapomniana – wspólne korzenie: materiały z sesji nauko- wych organizowanych przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Gorzowie Wlkp. wspólnie z Stiftung Brandenburg w Fürstenwalde od czerwca 2006 r. do lutego 2007 r. / red. Edward Jaworski; tł. Grzegorz Kowalski. – Gorzów Wlkp.: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, 2007. – 281, [1] s., [3] k. tabl. skł. kolor.: il., mapy; 23 cm. – (Zeszyty Naukowe / Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna (Gorzów Wlkp.); nr 7) Zawiera: Edward Jaworski: Wstęp. – Radosław Gaziński: Z dziejów gospodarczych Gorzowa w XVIII wieku. – Błażej Skaziński: Architektura sakralna na terenie północnej części województwa lubuskiego. – Przemysław Kłosowski: Z badań nad siedzibami templariuszy na ziemiach pogranicza wielkopolsko – pomorsko – lubusko – brandenburskiego. – Radosław Skrycki: Obraz Nowej Marchii w kartografii nowożytnej 1406-1773. – Jerzy Sygnecki: Kościół ewangelicki w Gorzowie w latach 1933-1945 (ruch oporu). – Paweł Rychterski: Fort Sarbinowo – znaczące dzieło Kostrzyńskiej Twierdzy Pierścieniowej. Położenie, przeznaczenie i budowa

[Piętnaście] 15 lat funkcjonowania regionalnych izb obrachunkowych jako organów nadzoru i kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego / red. nauk. Roman Hauser, Zbigniew Janku, Jerzy Małecki. – Poznań: Krajowa Rada Regio- nalnych Izb Obrachunkowych, 2007. – 252 s.: il.; 25 cm

PRZYJACIEL na dobre i na złe // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 16, s. 10 Historia Gospodarczego Banku Spółdzielczego na Ziemi Gorzowskiej

RYMAR Edward: Itinerarium książąt zachodniopomorskich: Bogusława IV (1278-1309) i Warcisława IV (1309-1326) // Prz. Zach.-Pom. – 2007, z. 2, s. 5-53

RYMAR Edward: Klucz do ziem polskich, czyli Dzieje Ziemi Lubuskiej aż po jej utratę przez Piastów i ugruntowanie władzy magrabiów brandenburskich = Der Schlüssel zu den polnischen Ländern: oder die Geschichte des Lebuser Landes bis zu dessen Ver- lust durch die Piasten und der Festigung der Herrschaft der Brandenburg Markgrafen / przekł. [na niem.] Grzegorz Kowalski; przekł. z łac. Elwira Buszewicz. – Gorzów Wiel- kopolski: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, 2007. – 171 s.: mapy; 25 cm . – (Z Dziejów Regionu Lubuskiego)

STUDIA Zachodnie. T. 9 / red. nauk. Dariusz Dolański. – Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, 2007. – 358 s.: il. Zawiera: Artykuły i opracowania: Bogdan Bobowski, Paweł Towpik: Osadnictwo pradziejowe na terenie wsi Ochla i jej najbliższych okolic. – Aneta Sochala: Szlachta wielkopolska na portretach trumiennych w Muzeum 466 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 467 w Międzyrzeczu. Analiza genealogiczna. – Joanna Karczewska: Rodzina von Leslav i jej działalność w XIV-XV wieku. – Jarosław Kuczer: Majątki szlacheckie współczesnej gminy Świdnica w okresie habsburskim (l526- 1740). – Robert Buczak: Zobrazowanie miast północnego Śląska na podstawie wybranych map tego regionu do końca XVIII wieku. – Robert Skobelski: Powstanie i pierwsze lata działalności Muzeum Wilhelma Piecka w Gubinie. – Daniel Koteluk: Rozwój ochrony przeciwpożarowej na ziemi lubuskiej w latach 1945–1949. – Prze- mysław Bartkowiak: Struktura organizacyjna Zielonogórskiej i Gorzowskiej Chorągwi ZHP w latach 1975– 1989. Materiały źródłowe: Adam Górski: Źródła do dziejów dzwonów z terenu obecnego powiatu zielonogór- skiego w Glockenarchiv w Norymberdze. – Małgorzata Konopnicka: Regulamin uroczystości złożenia hołdu lennego JKM Fryderykowi Wilhelmowi, królowi pruskiemu, przez Suwerenne Księstwo Śląskie i Hrabstwo Kłodzkie dnia 15 października 1786 r. – Ryszard Michalak: Kościół polskokatolicki i samodzielne niezależne parafie rzymskokatolickie w polityce wyznaniowej państwa polskiego po 1956 roku. Źródła do sprawy Gądko- wa Wielkiego. Recenzje i omówienia: Norbert Conrads: Książęta i stany. Historia Śląska (1469–1740), Wrocław 2005, ss. 256 (Jarosław Kuczer). – Tomasz Andrzejewski: Miejscowości powiatu nowosolskiego. Rys historycz- ny, Nowa Sól 2004, ss. 251 (Adam Górski). – Dariusz A. Rymar: Gorzów Wielkopolski w latach 1945-1998. Przemiany społeczno-polityczne, Szczecin-Gorzów Wielkopolski 2005, ss. 474 (Robert Skobelski). – Tadeusz Dzwonkowki, Leszek Pendasiuk: Dzieje Straży Pożarnej w Zielonej Górze, Zielona Góra 2005, ss. 115, il. 49 (Daniel Koteluk). – Stanisław Fąfera: Zarys historii prokuratury okręgu zielonogórskiego 1950-2005, Zielona Góra 2005, ss. 147 (Maciej Baltazar Kostecki). – Ziemia lubuska. Studia nad tożsamością regionu, red. Andrzej Toczewski, Zielona Góra 2004, ss. 256 (Bogumiła Burda). – Ein Bischof vor Gericht. Der Prozeβ gegen Dan- ziger Bischof Carl Maria Splett 1946, wyd. Ulrich Bräuel i Stefan Samerski, Fibre Yerlag, Osnabrück 2005, ss. 315 (Leszek C. Belzyt). – Grzegorz Waligóra: ROPCiO. Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, Warszawa 2006, ss. 356 (Robert Skobelski). – Polityka i dyplomacja polska wobec Niemiec. Tom I 1945–1970, Wstęp, wybór i oprac. dokumentów, red. Mieczysław Tomala, Warszawa 2005, ss. 434 (Dariusz Fabisz). – Dol- ny Śląsk. Monografia historyczna, red. Wojciech Wrzesiński, Wrocław 2006, ss. 916 (Jarosław Kuczer)

Szczurek Tadeusz: Obrót pieniężny w Nowej Marchii w okresie aksańskim (ok.1250– 1319) w świetle mennictwa krajów niemieckich. – Warszawa: Polskie Towarzystwo Nu- mizmatyczne, 2007. – 416 s.: il.

Mapy, przewodniki, słowniki

KAMIŃSKA Krystyna, Rudziński Zbigniew: Gorzów Wielkopolski – miasto na sied- miu wzgórzach. – Kraków: Amistad; Gorzów Wlkp.: Urząd Miasta, 2007. – 114 s.: il. kolor., mapy; 18 cm

MIĘDZYRZECKI Rejon Umocniony: die Festungsfront Oder – Warthe – Bogen [mapa]. – Międzyrzecz: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, 2007. – 1 mapa: kolor.; 42 x 30 cm; złoż. 21 x 15 cm

POJEZIERZE lubuskie: mapa turystyczna. – Poznań: CartoMedia, [2007]. – 1 mapa: ko- lor.; 97 x 67 cm, złoż. 23 x 13 cm

SŁOWNIK landsberskich i gorzowskich twórców kultury / red. naczelny Edward Jawor- ski. – Gorzów Wielkopolski: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, 2007. – 128 s.: il., portr.; 24 cm . – (Z Dziejów Regionu Lubuskiego)

SULĘCIŃSKIE impresje: informator turystyczny z planem miasta / fot. Marek Dębow- ski, Andrzej Michałowski, Stefan Wiernowolski. – Sulęcin: Urząd Miejski, [2007]. – 32 s.: il. kolor.; 30 cm 466 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 467

WITNICA, Słońsk, Górzyca: praktische Infobroschüre für Besucher = Witnica, Słońsk, Górzyca: a practical tourist guide / tekst Zbigniew Czarnuch [i in.]; fot. Piotr Chara. – [Witnica]: [s.n.], [2007]. – [40] s.: fot. kolor.; 21 x 15 cm

Władza, administracja, stosunki polityczne

DUDZIAK Maciej J.: Pejzaże (po)granicza: raport z badań. – Gorzów Wlkp.: [s.n.], 2007. – 202 s.; 24 cm

KURZĘPA Jacek: Socjopatologia pogranicza: zmiany w życiu społeczności zachodniego pogranicza: studium socjologiczne. – Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2007. – 279, [3] s.; 24 cm

PRZEGLĄD życia społeczno-politycznego w województwie lubuskim: z dorobku zielonogór- skiego środowiska politologicznego / pod redakcją Bernadetty Nitschke. – Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe, 2007. – 306 s.; 24 cm. – (Rocznik Lubuski; t. 33, cz. 2) Zawiera: Wstęp (Bernadetta Nitschke). I. Poszukiwanie tożsamości: Dariusz Miszewski: Kształtowanie się świadomości regionalnej mieszkańców województwa lubuskiego. – Bernadetta Nitschke: Wspólne dzie- dzictwo kulturowe jako pomost porozumienia mieszkańców ziemi lubuskiej. – Tomasz Banaszak: Kłopoty idei regionalizmu. – Fatima Nowak-Małolepsza: Ludność ukraińska na ziemi lubuskiej po II wojnie światowej. – Stefan Dudra: Cerkiew św. Mikołaja jako element zachowania tożsamości ludności prawosławnej w Zielo- nej Górze. II. Potencjał regionu: Robert Skobelski: Problemy rozwoju gospodarczego Ziem Odzyskanych w pierwszym powojennym dziesięcioleciu (1945–1955). – Radosław Domke: Początki działalności instytucji użyteczności publicznej w Gorzowie Wielkopolskim w latach 1948–1956. – Waldemar Sługocki: Współpraca przygraniczna w dobie wyzwań polityki strukturalnej Unii Europejskiej 2007-2013. – Edward Jakubowski: Województwo lubuskie – potencjał infrastruktury regionu. – Anna Łoś-Tomiak, Joanna Wyrwa: Lubuski sek- tor pozarządowy podstawą budowy lokalnego społeczeństwa obywatelskiego. III. Aktywność polityczna: Ryszard Zaradny: Władze lokalne Zielonej Góry w pierwszych latach powojennych. – Iwona Korcz: Kom- petencje lubuskiego lidera. – Anna Garbień, Katarzyna Krzeszowska, Andrzej Małkiewicz: Uwarunkowania wyników wyborów sejmowych w Polsce w 2005 r. – Jarosław Falkowski: Geografia polityczna województwa lubuskiego po wyborach roku 2006. Analiza wybranych zagadnień

SCHWIERIGE Nachbarn?: 300 Jahre deutsch-polnische Nachbarschaft: Groß Neuen- dorfer Grenzgespräche 2006, Vorträge und Diskussionen = Trudni sąsiedzi?: 300 lat polsko-niemieckiego sąsiedztwa: Rozmowy Nadgraniczne 2006 w Groß Neuendorfer: referaty i dyskusje / Hrsg. Wolfgang Michalka, Reinhard Schmook; Übers. Celina Kwia- tek-Mack. – Berlin: Verlag für Berlin-Brandenburg, 2007. – 358 s.; 23 cm

SILNA demokracja w silnym państwie: koncepcje reformy ustroju politycznego państwa w publicystyce politycznej XX wieku / red. Janusz Faryś, Tomasz Sikorski, Przemysław Słowiński; Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wielkopolskim; Uniwer- sytet Szczeciński. – Gorzów Wlkp.: Wydaw. Państw. Wyższej Szkoły Zawodowej, 2007. – 514 s.; 25 cm

TRANSGRANICZNOŚĆ w perspektywie socjologicznej: pogranicza Polski w integru- jącej się Europie / red. nauk. Maria Zielińska, Beata Trzop, Krzysztof Lisowski; Lubuskie Towarzystwo Naukowe. – Zielona Góra: LTN, 2007. – 545 s.: il.; 24 cm 468 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 469

Mieszkańcy i ich migracja

Akcja „Wisła”: przyczyny, przebieg, skutki: materiały z konferencji zorganizowanej z okazji 60. rocznicy akcji „Wisła” w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Go- rzowie Wlkp., 29 września 2007 r. / red. Mirosław Pecuch; Związek Ukraińców w Polsce. Koło w Gorzowie Wlkp. – Gorzów Wlkp.: Związek Ukraińców w Polsce, 2007. – 46 s.; 21 cm

FURTAK Stefan: Mniejszości narodowe w Polsce: Akcja ,,Wisła”. – Il. // Powiatowa. – 2007, nr 6, s. 8-9 60. rocznica przeprowadzenia akcji ,,Wisła”, przymusowego przesiedlenia ludności ukraińskiej i łemkowskiej na tzw. Ziemie Odzyskane

GRZEGOREK Jerzy Norbert: Mniejszość romska na Pomorzu Zachodnim: problem identyfikacji w społeczeństwie większościowym. – Szczecinek: Związek Romów- Pol skich; Warszawa: Instytut Pamięci i Dziedzictwa Romów oraz Ofiar Holokaustu, 2007. – 40 s.; 21 cm

KARPYZA Witold: Ziemia wołkowyska. [Cz.] 3. – Lębork: Miejska Biblioteka Publiczna im. Jarosława Iwaszkiewicza, [2007]. – 119 s.: il., 1 mapa luz.; 24 cm

LUDNOŚĆ, Ruch Naturalny i Migracje w Województwie Lubuskim w 2006 r. / zespół red. Roman Fedak [i in.]; Urząd Statystyczny (Zielona Góra). – Zielona Góra: US, 2007; 24 cm. – (Informacje i Opracowania Statystyczne)

ŁEMKOWIE: historia i kultura: sesja naukowa, Szreniawa, 30 czerwca – 1 lipca 2007 / Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego (Szreniawa). – Szrenia- wa: MNRiPRS, 2007. – 134 s.; 25 cm Zawiera: Krzysztof Pietkiewicz: Słowo wstępne. – Helena Duć-Fajfer: Etniczność a literatura – na przykładzie piśmiennictwa łemkowskiego. – Małgorzata Misiak: Łemkowie – wybrane aspekty badań nad mniejszościami etnolingwistycznymi w Europie. – Andrzej Stachowiak: Zagadnienia religijne społeczności łemkowskiej. Hi- storyczne podłoże i kulturowe konsekwencje dualizmu wyznaniowego Łemków. – Stefan Dudra: Życie religij- ne prawosławnych Łemków po wysiedleniu w ramach akcji „Wisła”. – Marta Graban: „Jakie życie, taka śmierć” – zabiegi i praktyki związane z trudnym umieraniem w społeczności łemkowskiej. – Magdalena Lachowicz: Problem tożsamości rusińskiej w rejonie Zakarpacia. – Joanna Hołda: Ostatni kamieniarz z Bartnego. O pro- jektach zachowania tradycyjnej kamieniarki łemkowskiej. – Beata Wasilewska-Klamka: Ich powroty. Przy- czynek do dziejów Łemków. – Patrycja Trzeszczyńska: Łemkowska Watra w Żdyni jako postfolklorystyczny spektakl mniejszościowych atrakcji w kontekście zainteresowania łemkowszczyzną w Polsce. – Mieczysław Soppa: Przyczynek do adaptacji Łemków na Ziemiach Zachodnich na przykładzie uprawy roli. – Artur Gra- ban: Działalność społeczno – kulturalna Łemków na terenie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. – Mirosław Pecuch: Tożsamość kulturowa Łemków z miejscem osiedlenia. – Jan Niedźwiecki: Proces asymilacji Łemków w północnej Wielkopolsce w latach 1947-1965. – Aneks: Zbigniew Siatkowski: Kilka uwag na temat twórczości Stefanii Trochanowskiej

O Olędrach z Nowej Silnej i Pąchów / red. Tomasz Schubert, Wanda Żaguń; tł. na niem. Róża Wawrzyniak. – Międzyrzecz: Migdal, 2007. – 52 s.: il.; 21 cm

POLAKOWSKI Andrzej: Pożegnanie taboru 1967: fotografie. – Lublin: Petit Skład – Druk – Oprawa, 2007. – 72 s.: il.; 32 cm + Historie z fotogramów – aneks do albumu [8 s.] 468 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 469

UCIECZKA, wypędzenie, integracja / aut. Mathias Beer [i in.]; tł. z niem. Ryszard Wojnakowski. – Bonn: Stiftung Haus der Geschichte: Kerber Verlag, 2007. – 211 s.: il. (gł. kolor.); 27 cm

URBAN Thomas: Utracone ojczyzny: wypędzenia Niemców i Polaków w XX wieku / przeł. [z niem.] Agnieszka Kowaluk. – Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 2007. – 223, [1] s.: il.; 21 cm

WARTOŚĆ życia: lubuscy seniorzy – historie opowiedziane / idea i nadzór Krzysztof Wojciechowski; red. Marzena Słodownik. – Słubice: Piktogram Polska, 2007. – 189 s.: il.; 22 cm

Nauka, oświata, kultura, sport, turystyka

BIELINIS-KOPEĆ Barbara: Zabytki architektury województwa lubuskiego. – Il. // Za- bytki Heritage. – 2007, nr 2, s. 6-13

CHARA Piotr, Czarnuch Zbigniew: Błota Warciańskie: kilka odsłon fenomenu doli- ny Dolnej Warty = Das Warthebruch: Enige Akte aus einem Naturschauspiel, im Tal der Unteren Warthe / tł. na niem. Grzegorz Załoga. – Górzyca: Górzyca, 2007. – 20, [84] s. fot. kolor.; 21 x 27 cm

CICHOŃ Marek: Dolina Dolnej Odry = The lower Odra valley = Das Untere Odertal / tekst wprowadz. Elżbieta Kalasińska. – Szczecin: Soft Vision, [2007]. – 261 s.: fot. kolor.; 32 cm

PARKI narodowe: Polska zachodnia: Woliński Park Narodowy, Słowiński Park Naro- dowy, Park Narodowy „Bory Tucholskie”, Drawieński Park Narodowy, Park Narodowy „Ujście Warty”, Wielkopolski Park Narodowy, Kampinoski Park Narodowy / oprac. graf. Ewa Ressel; zdj. Renata Krzyściak-Kosińska, Marek Jacek Kosiński. – Bielsko-Biała: Wy- dawnictwo Pascal, 2007. – 144 s.: il. kolor.; 19 cm . – (Przewodnik Kieszonkowy)

PRACE Gorzowskiego Stowarzyszenia Naukowego. [Cz. 1/2007] / kolegium red. Marcin Cywiński, Agnieszka Niekrewicz, Jerzy Rossa. – Gorzów Wlkp.: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, 2007. – 156 s.: rys., wykr.; 24 cm Zawiera: Jerzy Rossa: Słowo wstępne. – Henryk Maciej Woźniak: Instytut Lubuski – nowe wyzwania, nowe perspektywy. – Jerzy Rossa: Normy wzajemności i wspaniałomyślności. Prolegomena. – Grzegorz Drozdow- ski: Zmiana układu funkcji kierowania w okresie transformacji. – Małgorzata Krasowska-Marczyk: Związki bankowo-ubezpieczeniowe wobec procesów globalizacji i reform społecznych w Polsce. – Rafał Bucholski: Instytucje długoterminowego kredytu hipotecznego za ziemiach polskich w okresie zaborów oraz w Polsce dwudziestolecia międzywojennego. – Juliusz Sikorski: Ksiądz biskup Wilhelm Pluta w ocenie władz PRL. – Agnieszka A. Niekrewicz: Leksemy depersonifikujące w świetle aksjologii. – Elżbieta Skorupska-Raczyńska: Kulturowe słownictwo Żydów w polszczyźnie ogólnej. – Monika Wilk: Zarys problematyki zesłań i repatriacji. – Anna Korecka-Zapadka: Nowa matura – niepokoje praktyka. – Tadeusz Ostrowski: Pi-storia (czyli historia liczby Pi)

SZAFKOWSKI Zbigniew: 30-lecie gorzowskiego sportu niepełnosprawnych „Start” (1976–2006). – Gorzów Wlkp.: [s.n.], 2007. – 127 s.: il. (w tym kolor.); 30 cm 470 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 471

[Trzydzieści pięć] 35 lat działalności Gorzowskiego Ośrodka Akademickiego Aka- demii Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego w Poznaniu (1971–2006): praca zbio- rowa / red. Tomasz Jurek. – Poznań: Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu, 2007. – 235 s.: il.; 24 cm . – (Monografie / Akademia Wychowa- nia Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego (Poznań); nr 371)

TURYSTYKA w województwie lubuskim w 2006 r. = Tourism in lubuskie voivodship in 2003 / red. Roman Fedak [i in.]; oprac. Bogusława Kołeczek, Elżbieta Wójciak; Urząd Statystyczny w Zielonej Górze. – Zielona Góra: Urząd Statystyczny, 2007. – 107 s., [8] s. tabl. kolor.: tab., wykr.; 25 cm – (Informacje i Opracowania Statystyczne)

ZAMKI, dwory i pałace województwa lubuskiego / red. Barbara Bielinis-Kopeć, Błażej Skaziński; aut. Maja Błażejewska [i in.]. – Zielona Góra: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, 2007. – 367 s.: il., mapa; 22 cm

Wyznania

KOŚCIOŁY diecezji zielonogórsko-gorzowskiej: nasze dziedzictwo. T. 1 = Kirchen der Diözese von Zielona Góra und Gorzów: unser Erbe. Bd. 1 / red. Krzysztof Wnuk; teksty Paweł Socha [i in.]; tł. [na niem.] Joanna Komorowska; fot. Tomek Jocz. – Bydgoszcz: Studio Plus, 2007. – 183 s.: fot. kolor.; 33 cm

NARODZINY diecezji szczecińsko-kamieńskiej i koszalińsko-kołobrzeskiej (1945- 1975) / wstęp, wybór i oprac. Kazimierz Kozłowski. – Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2007. – 195 s.: il.; 24 cm . – (Źródła do Dziejów Pomorza Zachodniego; t.14)

PECUCH Mirosław, WILK Monika: Cerkwie na Ziemiach Zachodnich i Północnych. – Il. // Siedlisko. – 2007, nr 4, s. 35-41

ŚMIERZCHALSKI-WACHOCZ Dariusz: Partia komunistyczna wobec Kościoła i prze- jawów wiary katolickiej w swoich szeregach: na przykładzie Środkowego Nadodrza w latach 1945-1989. – Ząbki: Apostolicum, [2007]. – 552 s.; 24 cm

Wojsko, zakony

CHORZĘPA Jarosław: Fortyfikacje. – Wyd. 2. – Warszawa: Carta Blanca, 2007. – 272 s., [12] s. tabl.: fot., mapy, pl., rys.; 20 cm . – (Przewodnik po Polsce)

ECKERT Wojciech: Fortyfikacje nadodrzańskie w procesie rozwoju nowożytnej sztuki fortyfikacyjnej w XVII-XIX wieku / Uniwersytet Zielonogórski. – Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2007. – 480, [1] s.: il.; 22 cm

HRYBACZ Janusz: Oddział Rozpoznawczy Komendanta Okręgu Wileńsko – Nowo- gródzkiego: ORKO – 13 Pułk Ułanów Wileńskich. – Gorzów Wlkp.: [s.n.], 2007. – [74] s.: il.; 31 cm 470 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 471

TUJDOWSKI Marcin: Krajobraz po bazach. – Il. // Siedlisko. – 2007, nr 4, s. 5-14 Pozostałości po radzieckich bazach wojskowych w Lubuskiem

ZAKONY rycerskie na ziemiach pogranicza / red. Przemysław Kołosowski; tł. [na niem.] Andrzej Szypulski. – Chwarszczany; Boleszkowice: Urząd Gminy, 2007. – 121 s.: il.; 23 cm Zawiera: Jan Woźniak, Przemysław Kołosowski: Słowo wstępne. – Przemysław Kołosowski: Zabytki projektu „Zakony rycerskie na ziemiach pogranicza”. – Błażej Skaziński: Kaplica i dawna komandoria templariuszy i joannitów w Chwarszczanach – formy ochrony zabytków. – Maciej Sałański: Odkrywanie historii na Szlaku Templariuszy. – Wolfram Seyfert: Komturia w Lietzen – krótkie spojrzenie na historię i przyszłość. – Henryk Jan Kustosz, Przemysław Kołosowski: „Wieża rycerska” w Chomętowie. Dawna siedziba krzyżackich wójtów Nowej Marchii. – Waldemar Könighaus, Annika Souhr, Bernd Yogenbeck: Znaczenie zakonów rycerskich i duchow- nych dla rozwoju Słońska i regionu w okresie średniowiecza – fragment projektu Almanach terratransoderana. – Roman Czejarek: Swobnica – templariusze i joannici. – Olga Kulesza-Szerniewicz: Współczesna historia zam- ku w Swobnicy. – Iwona Teul-Świniarska, Przemysław Kołosowski: Najstarszy cmentarz komandorii templariu- szy w Chwarszczanach. – Przemysław Kołosowski, Dominika Siemińska: Projekt Chwarszczany – działania i perspektywy

Biblioteki, archiwa, muzea, wydawnictwa

ARCHIVFÜHRER zur Geschichte Ostbrandenburgs bis 1945 / Bearb. Christian Gahlbeck. – München: R. Oldenbourg Verlag, 2007. – LIV, 810 s.; 24 cm . – (Schriften des Bundesin- stituts für Kultur und Geschichte der Deutschen im Östlichen Europa; Bd. 31)

FRĄCKOWIAK Ewa: Biblioteki publiczne w Gorzowie Wielkopolskim. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 20-27 Historia bibliotek od utworzenia Biblioteki Powiatowej w Gorzowie Wlkp. po czasy współczesne

JUBILEUSZ / oprac. Wojciech Wyszogrodzki; zdj. Kamil Dratwiński [i in.]. – Gorzów Wlkp.: Urząd Miasta, 2007. – 140 s.: il. kolor.; 30 cm . – (Kolekcja 750-lecia)

KORCZ / red. nacz. Gabriela Balcerzak; oprac. graf. Magdalena Ćwiertnia; aut. zdjęć Lech Dominik, Waldemar Kućko, Jerzy Szalbierz. – Gorzów Wlkp.: Wojewódzka i Miej- ska Biblioteka Publiczna, 2007. – 91 s.: il. kolor.; 31 cm . – (Kolekcja 750-lecia)

KOSTKIEWICZ-GÓRSKA Grażyna: Książki o regionie w Oddziale Zbiorów Regional- nych WiMBP w Gorzowie Wlkp. (wrzesień 2006 – wrzesień 2007). – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 45-50

OCHWAT Renata: Gordon / oprac. graf. Magdalena Ćwiertnia; aut. zdjęć Sławomir Saj- kowski, Zbigniew Sejwa; red. nacz. Edward Jaworski. – Gorzów Wlkp.: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, 2007. – 119 s.: il. (gł. kolor.); 31 cm . – (Kolekcja 750-le- cia)

[Pięćdziesiąt pięć] 55 lat Biblioteki Pedagogicznej w Gorzowie Wielkopolskim / oprac. Hanna Ciepiela, Antoni Szczęsnulewicz, Barbara Tymszan. – Gorzów Wlkp.: Wo- jewódzki Ośrodek Metodyczny, 2007. – 27 s.: il.; 21 cm 472 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 473

[Siedemset pięćdziesiąt] 750 lat Gorzowa Wielkopolskiego (Landsberg an der War- the) w dokumentach archiwalnych: katalog wystawy 1-8 lipca 2007 = 750 [Sebenhun- dertfünfzig Jahre Landsberg an der Warthe (Gorzów Wielkopolski) in Archivdokumen- ten: Katalog der Ausstellung, 1-8. Juli 2007 / oprac. Juliusz Sikorski; współpr. Stanisława Janicka, Teresa Kuciak; tł. [na niem.] Grzegorz Kowalski, Adam Głowacki, Joanna Nie- krasz; przedm. Dariusz Aleksander Rymar; Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielko- polskim. – Gorzów Wlkp.: Archiwum Państwowe: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości, 2007. – 94 s.: il. (w tym kolor.); 24 cm

STAATSARCHIV Landsberg an der Warthe – Wegweiser durch die Bestände bis 1945 = Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim – przewodnik po zasobie do roku 1945 / Bearb., red. Dariusz Aleksander Rymar; aus dem pol. übers. Peter Oliver Loew; Autoren der einzelnen Einträge Stanisława Janicka [i in.]; Generaldirektion der Staatli- chen Archive Polens; Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. – München: R. Ol- denbourg Verlag, 2007. – 136 s.; 24 cm. – (Schriften des Bundesinstituts für Kultur und Geschichte der Deutschen im Östlichen Europa; Bd. 25)

SYSKA Ewa: Dokumenty Gorzowa Wielkopolskiego (Landsbergu) z lat 1257-1373 / Ar- chiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim; Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości; Urząd Miasta Gorzowa Wielkopolskiego. – Gorzów Wlkp.: Archi- wum Państwowe, 2006. – 127 s.: il. Rec.: Agnieszka Gut: Ewa Syska: Dokumenty Gorzowa Wielkopolskiego (Landsbergu) z lat 1257-1373, Gorzów Wielkopolski-Poznań 2006 // Przegl. Zach.- Pom. – 2007, z. 3, s. 191-192

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia Gorzowa / [oprac. graf.] Magdalena Ćwiertnia. – Byd- goszcz: Wydawnictwo Tekst, 2007. – 767 s.: il. (w tym kolor.); 31 cm

Archeologia

ARCHEOLOGIA Środkowego Nadodrza. T.5 / [red. Włodzimierz Rebelski i in.; tł. Mar- cin Wichrowski]; Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze z siedzibą w Świdnicy, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział Lubuski. – Zielona Góra: Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza, 2007. – 358 s.: il.; 31 cm Zawiera m.in.: Andrzej Marcinkian: Uwagi o kulturze łużyckiej w epoce brązu na pograniczu Śląska, Łużyc i Ziemi Lubuskiej. – Armin Volkmann: Badania akt – o historii badań archeologicznych w byłej Nowej Marchii i nowych perspektywach badań na dolnym Nadwarciu i Nadodrzu

II. Historia miast i wsi

Baczyna

BYCZKIEWICZ Jan: Kościół w Baczynie. – Il. // Lubiszyńskie Wieści. – 2007, nr 1, s. 1 472 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 473

Barlinek

HOFFMANN Kazimierz: Gdzie papier czerpano: Młyn Papiernia w Barlinku w latach 1733-1869 na tle swej epoki i ewolucji papiernictwa / wstęp Władysław Daniszewski. – Szczecin: Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn Papiernia”, 2007. – 91 s.: il. (w tym kolor.), faks., fot., mapy; 24 cm . – (Biblioteka Młynarzy; ks. 1)

KAMIŃSKA Krystyna: Bronisław Słomka 1 IX 1937 – 3 VI 2007. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 24, s. 26 Redaktor naczelny ,,Ziemi Gorzowskiej”, literat z Barlinka

Bledzew

ANDRZEJEWSKI Wojciech: Słyniemy z zabytków: rozm. z... historykiem z Bledzewa / rozm. przepr. Beata Igielska. – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 158, s. 6e

BLEDZEW – na śladach cysterskiej przeszłości / oprac. Tadeusz Łaszkiewicz. – [Gorzów Wielkopolski]: [s.n.], [2007?]. – [8] s.: il. kolor.; 24 cm . – (Szlak cysterski w Polsce)

[IGIELSKA Beata]: Bledzew – przeszłość i natura / (big). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCD). – 2007, nr 162, s. 8d

KUKLA Łukasz: Mało znana historia: rozmowa z ... historykiem i regionalistą z Goruń- ska koło Bledzewa / rozm. przepr. Beata Igielska. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd.AHKBCDE). – 2007, nr 214, s.6e Ciekawostki z historii Bledzewa

[SZYMAŃSKA Aleksandra]: Zabytki na rynku / (olis). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 297, s. 4e Rynek w Bledzewie

Bogdaniec

[MIKUŁKO Tatiana]: Co kryje stary młyn? / (tami). – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 172, s. 6e Zagroda młyńska w Bogdańcu

[OCHWAT Renata]: Tajemnice młyna / (roch). – (Nasze skarby) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 301, s. 4e Muzeum w Bogdańcu 474 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 475

Bukowiec

[BROŻEK Dariusz]: Bukowiec dawniej i dziś: drewniany był ładniejszy / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 121, s. 6e Nieistniejący kościół w Bukowcu

Chojna

Chojna i okolice na przestrzeni wieków / Instytut Historii i Stosunków Międzyna- rodowych Uniwersytetu Szczecińskiego; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie; Gmina Chojna; tł. na niem. Andreas Warnecke. – Zielona Góra: Księgarnia Akademicka, 2007. – 197 s.: il.; 25 cm Zawiera: Radosław Gaziński: Polskie Towarzystwo Historyczne jako organizacja wspierająca badania regionalne. – Edward Włodarczyk: Uwagi o badaniach regionalnych. – Agnieszka Gut: Rozwój i symbolika herbu Chojny. – Edward Rymar: Niektóre momenty dziejowe Chojny i Ziemi Chojeńskiej w średniowieczu. Kolonizacja niemiecka w XIII w. (1). – Grzegorz Jacek Brzustowicz: Z dziejów Wedlów w okolicach Chojny w XIII-XVI w. – Radosław Skrycki: Źródła ikonograficzne do dziejów Chojny (do 1945 r.). Przegląd chronologiczny. – Andrzej Bierca: Z badań nad pomnikami wojennymi w Chojnie sprzed 1945 r. – Tadeusz Białecki: Pochodzenie terytorialne mieszkańców Chojny po 1945 r. – Eryk Krasucki: Przestrzeń przed-trwała. Próba opisania powiatu chojeńskiego wiosną 1946 r. – Kata- rzyna Rembacka: „Ochrona gospodarki narodowej”. Uwagi o strukturze i działalności IV Referatu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w powiecie chojeńskim na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. – Paweł Migdalski: Powstanie i dzieje cmentarza żołnierzy Armii Radzieckiej w Chojnie w latach 1950–2006. – Informacje o autorach

TURLEJSKI Bogdan: Miejsce pełne zabytków. – Il. // Kurier Szczeciński. – 2007, nr 133, s. 14-15 Historia miasta Chojny

Choszczno

BRZUSTOWICZ Grzegorz Jacek: Krzyżańscy. – Il. // Przekaz. Przeg. Hist.-Kult. – [2007], nr 8, s. 35-37

BRZUSTOWICZ Grzegorz Jacek: Pierwszy polski rok szkolny w powiecie choszczeń- skim 4 września 1945 – 22 lipca 1946. – Il. // Przekaz. Przeg. Hist.-Kult. – [2007], nr 8, s. 41-42

BRZUSTOWICZ Bogdan Wojciech: Zabytki architektury sakralnej na Ziemi Chosz- czeńskiej // Przekaz. Przeg. Hist.-Kult. – [2007], nr 8, s. 26-27

JABŁECKI Tomasz Wacław: Zapomniani burmistrzowie Choszczna (1945–1950). – Il. // Przekaz. Przeg. Hist.-Kult. – [2007], nr 8, s. 38-40

KRAWIEC Tadeusz: Taras jak kiedyś. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 63, s. 6e Kościół Mariacki w Choszcznie 474 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 475

SZUBA Artur: 10 lat RTHZCh // Przekaz. Przeg. Hist.-Kult. – [2007], nr 8, s. 7 Jubileusz Regionalnego Towarzystwa Historycznego Ziemi Choszczeńskiej

Chwarszczany

BRUSKA Elżbieta, LEMAŃCZYK Berenika: Templariusze na szczęście. – Il. // Kurier Szczeciński. – 2007, nr 130, s. 15 Kaplica templariuszy w Chwarszczanach

CHWARSZCZANY – cudowna kaplica. – Il. // Kurier Szczeciński. – 2007, nr 168, s. 16 Kaplica templariuszy w Chwarszczanach

KOŁOSOWSKI Przemysław: Park Kulturowy Chwarszczany // Zach.-Pom. Wiad. Kon- serwatorskie. – R. 2 (2007), s. 105-110

ROSIAK Artur: Komandoria ożyje: W sierpniu w Chwarszczanach szczękną rycerskie miecze. – (Turystyka). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 23, s. 17 Chwarszczany zostały wpisane na listę 100 najważniejszych polskich zabytków oraz zyskały status Parku Kul- turowego

SKAZIŃSKI Błażej: Kaplica templariuszy w Chwarszczanach. – Il. // Zabytki Heritage. – 2007, nr 2, s. 36-41

[WŁODARCZAK Andrzej]: Miejsce z tajemnicą / (włod). – (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 161, s. 6e Kaplica w Chwarszczanach

[WŁODARCZAK Andrzej]: Znawcy historii zwołują konferencję / (włod). – (Nasza hi- storia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 137, s. 6e „Zakony rycerskie na ziemiach pogranicza” – konferencja naukowa w Chwarszczanach

ZAKONY rycerskie / (kas). – Il. // Kurier Szczeciński. – 2007, nr 123, s. 12 Konferencja w Chwarszczanach pt. ,,Zakony rycerskie na ziemiach pogranicza”

Dąbroszyn

[IGIELSKA Beata]: Fatima Spiegel / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 301, s. 4e Turczynka wychowana przez Hansa Adama von Schöninga w Dąbroszynie

[IGIELSKA Beata]: Hans Adam von Schöning (1.10.1641-28.08.1696) / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 297, s. 4e Właściciel Dąbroszyna

[IGIELSKA Beata]: Hermann von Schwerin-Wolfshagen (1776-1858) / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 238, s.4e Właściciel majątku w Dąbroszynie 476 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 477

[IGIELSKA Beata]: Sophie Schwerin-Wolfshagen (1764-1825) / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd.AHKBCDE). – 2007, nr 214, s.6e Pochodząca z rodu von Dönhoff pisarka, autorka pamiętników, związana z Dąbroszy- nem

PIEPRZKA Mariusz: Symbol polsko-niemieckiej integracji. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 35, s. 26 Majątek w Dąbroszynie

Deszczno

HERB, barwy i flaga Gminy Deszczno. – Il. //Głos Deszczna. – 2007, nr 1, s. 6

Dębno

DĘBNO sukna i kapeluszy: jak kobiety rządziły miastem. – Il. // Kurier Szczeciński. – 2007, nr 168, s. 16 Europejskie Dni Dziedzictwa na Pomorzu Zachodnim prezentujące historię miasta zostaną zainaugurowane w Dębnie

DOBROWOLSKI Andrzej, Łukasiuk Lech, Sarniewicz Tadeusz: Śladami prze- szłości – spacer po Dębnie. – Dębno: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, 2007. – 48 s.: il. (w tym kolor.); 21 cm . – (Dębnowska Biblioteczka)

EKSPEDYCJA ratusz – początek / ED. – Il. // Myśliborskie Wieści. – 2007, nr 16, s.4-5 Badania archeologiczno-architektoniczne w miejscu dawnego ratusza w Dębnie

ŁUKASIUK Lech: Wspomnienie. – Il. // Merkuriusz Dębnowski. – 2007, nr 4, s. 21-22 Sylwetka Romana Sarniewicza (1931-2007) – lekarza, numizmatyka i badacza dziejów Dębna

PIEPRZKA Mariusz: Zniszczony przez ludzi i przyrodę. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 49, s. 26-27 Majątek w Dolsku oddalony 30 km od Gorzowa

ROMANOWSKI Zygmunt: Wspomnienia 1939-1947. – [Cz.] 1, 4-7, 10, 12, 14, 15, 16. – Il. // Myśliborskie Wieści. – 2007, nr 2, s. 13; nr 5, s. 10-11; nr 6, s. 10; nr 7, s. 12; nr 8, s. 5; nr 11, s. 12; nr 13, s.12; nr 15, s. 4; nr 16, s.12; nr 17, s. 12. Wspomnienia pochodzącego z Kołomyi żołnierza armii gen. W. Andersa, mieszkającego obecnie w Dębnie

SARNIEWICZ T.: Dębno – miasto dwojga narodów // Merkuriusz Dębnowski. – 2007, nr 2, s. 8-9 Historia Dębna

WŁODARCZAK Andrzej: Każdy mógł zobaczyć, jak wyglądał ratusz. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 220, s.6e Prace archeologiczne w Dębnie 476 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 477

Dobiegniew

[CHAJEWSKI Dariusz]: Poznajcie historię wielkich ucieczek / (decha). – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd.AHKBCDE). – 2007, nr 201, s.6e Oflag II C Woldenberg – Dobiegniew

DOBROWOLSKA Małgorzata: Zbyt nowoczesne koncepcje? – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 35, s. 9 Wizualizacja zagospodarowania terenu po obozie jenieckim Oflag II C Woldenberg i PGR w Dobiegniewie

[IGIELSKA Beata]: Curt Schroeder (1889-1975) / (big). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 51, s. 6e Nauczyciel w Dobiegniewie, pisarz

WŁODARCZAK Andrzej: Otwierają muzeum // Gaz. Lubus. (Wyd. CDE). – 2007, nr 99, s. 5e Muzeum Oflag II C Woldenberg w Dobiegniewie

Drawno

BRZUSTOWICZ Grzegorz Jacek: Hasso Adam von Wedel z Drawna w polityce „Wiel- kiego Elektora”. – Il. // Przekaz. Przeg. Hist.-Kult. – [2007], nr 8, s. 10-13

Drezdenko

BIAŁAS Danuta: Piękne drobiazgi. – Il. // Gazeta Drezden. – 2007, nr 9, s. 12 Secesyjne fasady odnowionych budynków w Drezdenku

DREZDENKO, miasto zabytków = Drezdenko, Stadt historischer Denkmäler / red. Da- nuta Białas [i in.]; oprac. graf. Krzysztof Chełmiński; tł. Michał Mysiura. – Bydgoszcz: Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa, 2007. – 68 s., [5] k. tabl.: il. (gł. kolor.); 23 cm

[IGIELSKA Beata]: Franciszek Graś (30.11.1923-22.06.1991) / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd.AHBGCDE). – 2007, nr 21, s. 6e Regionalista z Drezdenka, twórca Muzeum Regionalnego

MARCINKOWSKI Zygmunt: Początki firmy budowlanej Polensky & Zyner. – [Cz.1]. – Il. // Kw. Drezden. – 2007, nr 4, s. 8 Firma budowlana powstała w 1888 roku w Drezdenku

MASIAK Piotr: 150 lat Linii Kolejowej w Drezdenku. – Il. // Kw. Drezden. – 2007, nr 4, s. 4 Rocznica uruchomienia linii kolejowej Krzyż-Drezdenko-Gorzów-Kostrzyn (12 październik 1857 r.) 478 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 479

PUPEL Bogdan: Fabryki w Drezdenku do 1945 roku. – [Cz.1]. – Il. // Kw. Drezden. – 2007, nr 4, s. 3 Wykaz zakładów istniejących w Drezdenku do 1945 roku

Glisno

PIEPRZKA Mariusz: Dawne uzdrowisko. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 34, s. 27 Historia pałacu w Gliśnie

Golenice

KONKEL Henryk Andrzej: Golenice na przestrzeni wieków. – [Cz.1,2] // Myśliborskie Wieści. – 2007, nr 6, s.5; nr 7, s. 10 Dzieje Golenic

Gorzów Wielkopolski

ADAMCZEWSKI Leszek: Gorzowa dni pierwsze. – (Historia). – Il. // Tydzień Gorz. – 2007, nr 1, s. 15

ARTYŚCI Gorzowa 1945-2007 / wstęp Gabriela Balcerzakowa; biografie artystów Kry- styna Kamińska; fot. Zbigniew Sejwa [i in.]. – Gorzów Wlkp.: Galeria BWA – Miejski Ośrodek Sztuki, [2007]. – 112 s.: il. (gł. kolor.); 24 cm

BAJSAROWICZ Aleksandra: Po mieście z przewodnikiem ,,Gorzów Wielkopolski: mia- sto na siedmiu wzgórzach”. – Il. // Tylko Gorzów. – 2007, nr 31, s. 4 Przewodnik po Gorzowie Wielkopolskim

BARAŃSKI Dariusz: Chrońmy zabytki na Zawarciu. – Il. // Gaz. Wybor. – 2007, dod. Gorzów Wlkp.[3-4 lutego], s. 3 Nakaz konserwatora zabytków zabezpieczenia czerwonego spichlerza i willi Pauckscha w Gorzowie Wlkp.

BARAŃSKI Dariusz: Park będzie po angielsku. – Il. // Gaz. Wybor. – 2007, dod. Gorzów Wlkp.[18 września], s. 1 Rewitalizacja parku przy szpitalu psychiatrycznym w Gorzowie Wlkp.

BARAŃSKI Dariusz: Ruszaj szlakiem św. Jakuba. – Il. // Gaz. Wybor. – 2007, dod. Go- rzów Wlkp.[2 lutego], s. 2 Odtworzenie średniowiecznego szlaku pątniczego pod nazwą „Lubuski szlak św. Jakuba”

BEDNARSKA Henryka: Inne życie tu było. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 175, s. 4 Dzielnica Zawarcie w Gorzowie Wlkp.

[BEDNARSKA Henryka]: Poznamy twarze esbeków: na spisie będzie kilka tysięcy na- zwisk / (habe) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBGCD). – 2007, nr 42, s. 1 W gorzowskiej delegaturze powstanie biuro edukacji publicznej 478 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 479

[BEDNARSKA Henryka]: Wystawa na początek: „Twarze bezpieki” zobaczymy jesienią / (habe) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCD). – 2007, nr 101, s. 8 Oficjalnie zaczęło działalność biuro edukacji publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gorzowie Wlkp.

BEŁZ Zbigniew: Mieszkania otwierały się na hasła: rozmowa ze... założycielem pod- ziemnej Regionalnej Komisji Wykonawczej w Gorzowie, od 20 lat mieszkającym w Ka- nadzie / rozm. przepr. Henryka Bednarska. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCD). – 2007, nr 145, s. 10

BIBROWICZ Bożydar: Kamienie pamięci: rozmowa z..., prezesem nowego Towarzy- stwa Upiększania Miasta / rozm. przepr. Renata Ochwat. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBGCD). – 2007, nr 31, s. 7D Rozmowa z pomysłodawcą budowy panteonu zasłużonych mieszkańców Gorzowa Wlkp.

BOŃCZUK Leszek: Carl Albert Hermann Teike. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 21, s. 27 Życie i twórczość Carla Teike, kompozytora marszów wojskowych

BOŃCZUK Leszek: Starzy przyjaciele. – Il. // Rrom P-O Drom – 2007, nr 3, s. 30 Carl Albert Hermann Teike

BOROWY Robert: Aleksander Polkowski. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 8, s. 17

BOROWY Robert: Augustyn Wiernicki. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 9, s. 17

BOROWY Robert: Stanisława Janicka. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 13, s. 17

BOROWY Robert: Stanisława Platta. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 7, s. 17

[BOROWY Robert]: Władysława Horówna (1895-1984). – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 6, s. 17 Gorzowska pionierka uczestniczyła w tworzeniu Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskie- go

BOROWY Robert: Zenon Plech. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 12, s. 17

BROŻEK Dariusz: Każde większe miasto miało własną walutę. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 15, s. 6e Miejscowe banknoty pod koniec pierwszej wojny światowej i kilka lat po niej

BRYKNER Artur: Kamienica jak malowana. – Il. // Gaz. Wybor. – 2007, dod. Gorzów Wlkp.[19 września], s. 1 Rekonstrukcja malowideł na kamienicy z 1880 r. przy ul. Chrobrego 33 w Gorzowie Wlkp. 480 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 481

BRYKNER Artur: Zielona Willa będzie miała gospodarza. – Il. // Gaz. Wybor. – 2007, dod. Gorzów Wlkp.[21 sierpnia], s. 3 Willa przy ul. Chrobrego w Gorzowie Wlkp. przyszłą siedzibą Samorządowego Kolegium Odwoławczego

CIEŚLA Stefan: Nasz pierwszy pociąg. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 211, s. 4 150 lat temu Królewska Kolej Wschodnia wjechała do Landsbergu

DOBROWOLSKA Henryka: Edward Dębicki. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 24, s. 26 Zasłużony dla kultury polskiej, honorowy obywatel miasta Gorzowa Wlkp., kompozytor piosenek i założyciel zespołu Terno

DOBROWOLSKA Henryka: Gdyby moneta umiała mówić. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 24, s. 12 Oddział Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego w Gorzowie Wlkp.

DOBROWOLSKA Małgorzata: Głos sprzeciwu: na ćwierćwieczu wydarzeń sierpnio- wych. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 41, s. 27 Konferencja ,,Przeciwko stanowi wojennemu” w Gorzowie Wlkp.

DOBROWOLSKA Małgorzata: Jak odkłamać historię: IPN w Gorzowie. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 18-19, s. 5, 7 W Gorzowie Wlkp. działa delegatura szczecińskiego oddziału IPN

DOBROWOLSKA Małgorzata: Janina Trojan. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 15, s. 17 Fotografik z Gorzowa Wlkp., jedna z założycielek GTF w 1954 r.

[DOBROWOLSKA Małgorzata]: Kazimierz Tumiłowicz / Dom. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 17, s. 17 Prezes Związku Sybiraków w Gorzowie Wlkp.

DOBROWOLSKA Małgorzata: Kiedyś najnowocześniejsza, dziś czeka na... – Il. // Zie- mia Gorz. – 2007, nr 33, s. 26 Historia łaźni miejskiej w Gorzowie Wlkp.

DOBROWOLSKA Małgorzata: Kolekcjoner z krwi i kości. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 47, s. 27 Bronisław Tokarczuk z Gorzowa Wlkp., kolekcjoner monet, odznak i różnych przedmiotów

DOBROWOLSKA Małgorzata: Pasjonat Gorzowa. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 32, s. 27 Janusz Hrybacz autor książki ,,Karty dziejów wileńskiej i nowogrodzkiej Armii Krajowej”, pracował jako na- uczyciel, założyciel oddziału Polskiego Towarzystwa Archeologicznego w Gorzowie

[DOBROWOLSKA Małgorzata]: Ratowała ludzi / Dom. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 44, s. 27 Helena Maciejewska, pionierka Gorzowa Wlkp., pracownica stołówki oficerskiej w szpitalu wojskowym przy ul. Walczaka 480 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 481

[DOBROWOLSKA Małgorzata]: Smaczek dla mieszkańców i turystów / Dom. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 31, s. 14 Przewodnik ,,Gorzów Wielkopolski” autorstwa Krystyny Kamińskiej i Zbigniewa Rudzińskiego

DOBROWOLSKA Małgorzata: Zapatrzony w stary Gorzów. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 37, s. 27 Sylwetka gorzowskiego malarza Romana Picińskiego

DOBRZYŃSKI Janusz: Trzy baterie doktora Szafkowskiego. – Il. //Głos Gorzowa. – 2007, nr 172, s. 6-7 Sylwetka Zbigniewa Szafkowskiego z Gorzowa Wlkp. piszącego książki o sportowcach

DUBIEŃSKA Wanda. – (Znani nam nieznani) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 219, s. 4 Gorzowianka, od 1953 r. lekarz weterynarii, sportsmenka (tenis, narciarstwo, szermier- ka)

EHRHARDT Dieter: Landsberg an der Warthe und ich: liebeserklärung eines Lands- bergers an Gorzów Wlkp., 24. Juli 1934 – 30. Januar 1945 / fot. Kurt Ehrhardt. – 3 Aufl. – Gorzów Wlkp.: [s.n.], 2007. – 98 s.: fot.; 21 cm

FINSTER Józef T., Piotrowski Robert: 100 lat na szynach: Gorzów 1999 = 100 Jahre auf den Schienen: Landsberg 1899. – Gorzów Wlkp.: Landisberch nova, 2007. – 203 s.: il. (w tym kolor.); 23 x 24 cm

[FRĄTCZAK Teresa]: Martyrologia pod lupą / (DF). – Il. // Tydzień Gorz. – 2007, nr 1, s. 13 Konferencja naukowa w PWSZ w Gorzowie Wlkp.

GORZOWIANIE XXI wieku / red., fot. Sławomir Sajkowski; fot. Przemysław Wiśniew- ski, Gabriela Sajkowska; tekst Dariusz Barański [i in.]. – Gorzów Wlkp.: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN, 2007. – 300 s.: il., fot. (gł. kolor.); 21 cm

GORZÓW Wielkopolski: miasto w Europie = a city in Europe = Stadt in Europe / fot. Saturnina Homan [i in.]. – Bydgoszcz: Wydawnictwo Unitex, 2007. – 95 s.: il. kolor.; 31 cm . – (Polskie Miasta w Europie)

HASSE-DRESING Ursula: Marie Juchacz, eine verdiente Landsbergerin. – (Aus der Ar- bei der BAG). – Il. // Heimatblatt. – 2007, nr 33, s.12-13 Tyt.: Marie Juchacz, zasłużona mieszkanka Landsbergu

HERMAN Gustav Louis Ende. – (Znani nam nieznani) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 220, s. 4 Wybitny twórca XIX- wiecznej architektury Berlina urodził się w Landsbergu

JANICKA Stanisława: Kobiety walczące. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 63, s. 6e Miejski Związek Kobiet; Marie Juchacz 482 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 483

JODKO Anna: Tu była gazownia. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 215, s. 4 150. rocznica uruchomienia gazowni w Landsbergu

KAUP Hanna: Kobieta kultury. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 33, s. 27 Sylwetka Ewy Rutkowskiej instruktorki Grodzkiego Domu Kultury w Gorzowie Wlkp., organizatorki Spotka- nia Młodych Autorów i Kompozytorów w Myśliborzu i Przeglądu Amatorskiego Ruchu Artystycznego

KAUP Hanna: Pod Gorzowem szukają śladów człowieka z pradziejów: odkrycie na eu- ropejską skalę. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 36, s. 10-11 Badania archeologiczne na północ od Gorzowa Wlkp. związane z budową drogi S3

KRÓL Antoni: Niczego się nie bałem: rozm. z... najstarszym gorzowskim kolejarzem, który przywoził do Gorzowa pierwszych pionierów / rozm. przepr. Tomasz Nieciecki. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 184, s. 8-9

KURJANOWICZ Weronika: Mieliśmy Sprawiedliwą wśród Narodów Świata: wielcy ludzie żyją obok nas. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 18-19, s. 27 Anna Dolińska pracowała i działała społecznie w Gorzowie za działalność konspiracyjną w Ruchu Oporu otrzymała Srebrny Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Zasługi z Mieczami i wyrok władz radzieckich za ,,zdradę ojczyzny”

LINKOWSKI Zdzisław: Miasto widzę ogromne. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 35, s. 27 Projekty rozwiązań komunikacyjnych w Gorzowie Wlkp. w początkach XX wieku

LINKOWSKI Zdzisław: Zaginione cmentarze. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 44, s. 26-27 Miejsca byłych cmentarzy w Gorzowie Wlkp.

MICHAŁOWSKI Paweł. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2006, nr 152, s. 7 Malarz – samouk, założyciel prywatnego domu kultury zwanego ,,Paletką” w Gorzowie Wlkp.

MICHAŁOWSKI Zenon: Bezpieka dostała szału: rozmowa z... uczestnikiem zajść, dziś przedsiębiorcą / rozm. przepr. Renata Ochwat. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCD). – 2007, nr 203, s. 4 Wspomnienie wydarzeń z dnia 31 VIII 1982 r. w Gorzowie Wlkp.

MOSKALUK Agnieszka: Czas wizjonerów. – (Rozmowy Gorzów na 750- lecie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 26, s. 4, 10 Prezentujemy gorzowskie rodziny – Zenon Bauer, przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej i jego rodzina

MOSKALUK Agnieszka: Dają siebie innym. – (Rozmowy Gorzów na 750- lecie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 18-19, s. 4 Prezentujemy gorzowskie rodziny – pionierzy gorzowskiego szpitalnictwa – rodzina Koseckich 482 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 483

[MOSKALUK Agnieszka]: Kolej na Ostbahn / mos. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 48, s. 27 Linia kolejowa Berlin – Królewiec i jej znaczenie dla Gorzowa Wlkp.

NASZE skarby. – (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 185, s. 6e Ołtarz w gorzowskiej katedrze

[NIECIECKI Tomasz]: O ludziach stąd: tuż przed premierą filmu publikujemy frag- menty wypowiedzi jego bohaterów / (niko). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 195, s. 6-7 Bohaterowie filmu o Gorzowie Wlkp. pt.,,Opowieści z miasta G”

[NIKIFOR Remigiusz]: Agenci NKWD i sowiecki generał patronami gorzowskich ulic / (nik). – Il. // Tylko Gorzów. – 2007, nr 15, s. 2-3 Kontrowersje wokół nazw gorzowskich ulic: Małgorzaty Fornalskiej, Janka Krasickiego i gen. Popławskiego

[NIKIFOR Remigiusz]: Tajemnicze przejścia i tunele / (nik). – (Legendy miejskie – to nas ciekawi). – Il. // Tylko Gorzów. – 2007, nr 21, s. 4-5 Podziemne przejścia i tunele w Gorzowie Wlkp.

NOWAKOWSKA Zofia: Piotr Wysocki. – Il. //Lamus . – 2007, nr 16, s. 82-85 Burmistrz miasta Gorzowa Wlkp. w 1945 roku oraz prezydent miasta w 1947 roku

NOWAKOWSKA Zofia: Stefan Paternowski 1905-1976. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 86-89 Działacz społeczny, ojciec chrzestny ulic w Gorzowie Wlkp.

[OCHWAT Renata]: Bez cła na śledzie: co się kryje w starych dokumentach dotyczących miasta / (roch). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 187, s. 5 Książka Ewy Syski dotycząca starych dokumentów Gorzowa Wlkp.

[OCHWAT Renata]: Ernst Henseler (1852-1940) / (roch). – (To jest postać) (Nasza hi- storia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 121, s. 6e Niemiecki malarz pochodzący z okolic Gorzowa Wlkp.

[OCHWAT Renata]: Friedrich Schleiermacher (1768-1834) / (roch). – (To jest postać) (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 126, s. 7e Niemiecki profesor filozofii i teologii, w latach 1794-1796 wikary kościoła Zgody w Gorzowie Wlkp.

OCHWAT Renata: Grał całym sobą: gorzowski teatr był pierwszym, który przyjął imię Juliusza Osterwy. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 188, s. 5 Sylwetka aktora Juliusza Osterwy

[OCHWAT Renata]: Hans Beske (1914-1985) / (roch). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 137, s. 6e Radca rządowy w Hanowerze, współzałożyciel organizacji landsberczan 484 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 485

[OCHWAT Renata]: Herman Paucksch (1816-1899) / (roch). – (To jest postać) (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 143, s. 7e Rzemieślnik, kupiec i twórca fabryki kotłów parowych

[OCHWAT Renata]: Karl Teike (1864-1922) / (roch). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 131, s. 7e Niemiecki kompozytor mieszkający w Gorzowie Wlkp.

[OCHWAT Renata]: Max Bahr (1848-1930) / (roch). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 114, s. 6e Landsberski kupiec i twórca fabryki, działacz społeczny, poseł do Reichstagu

[OCHWAT Renata]: Michał Puklicz 1934-2002 / (roch). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 149, s. 6e Artysta plastyk, kierownik pracowni malarskiej w gorzowskim teatrze

[OCHWAT Renata]: Na starych zdjęciach miasto ma tyle uroku / ROCH. – Il. // Teraz Gorzów. – 2007, nr 32, s. 10 Powojenne zdjęcia Gorzowa Wlkp. Eugeniusza i jego syna Kurta Mazura

OCHWAT Renata: Odkryli malowidła: na niecodzienne znalezisko natrafili robotnicy podczas skuwania tynku. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCD). – 2007, nr 200, s. 6d Odkrycie malowideł na elewacji zabytkowej kamienicy przy ul. Chrobrego 33 w Gorzowie Wlkp.

[OCHWAT Renata]: Otto Gerloff (1876-1956) / (roch). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 108, s. 6e Nadburmistrz Landsberga

[OCHWAT Renata]: Pamiętają o księdzu / (roch). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 266, s. 4e Pomnik księdza Kazimierza Łabińskiego stanie przy kościele p.w. Chrystusa Króla w Gorzowie Wlkp.

OCHWAT Renata: Trzeba ratować wrota: po interwencji konserwatora zabytków, drzwi do świątyni na pewno pójdą do renowacji. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBED). – 2007, nr 253, s. 5d Renowacja zabytkowych drzwi w kościele przy ul. Warszawskiej

[OCHWAT Renata]: Willa Schroedera / (roch). – (Nasze skarby) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 232, s.6e Eklektyczna willa z początków XX wieku w Gorzowie Wlkp.

[OCHWAT Renata]: Zdzisław Morawski 1926–1992 / (roch). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 267, s. 4e Pisarz gorzowski

ODKRYCIE cmentarza przy kościele św. Jerzego: glosy do historii średniowiecznego Go- rzowa Wielkopolskiego / aut. Małgorzata Pytlak [i in.]; red. Gabriela Balcerzak. – Go- rzów Wlkp.: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta, 2007. – 24 s.: il. (w tym kolor.); 21 cm 484 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 485

[Pięćdziesiąt] 50 lat Zespołu Szkół Budowlanych w Gorzowie Wlkp. / oprac. Joanna Rosińska-Kusz; współpr. Krystyna Dąbrowska, Janusz Kwietniewski. – Gorzów Wlkp.: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, 2007. – 182 s., [26] s. tabl. (w tym kolor.): il.; 25 cm

PIEPRZKA Mariusz: Urząd bez kantów. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 29, s. 26 Budynek przedwojennego ratusza w Gorzowie Wlkp.

PIOTROWSKI Robert: Askana i dawna dynastia: wieża katedralna jest znakiem władzy margrabiów nad miastem. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 193, s. 5 Askańczycy – margrabiowie Landsbergu

PIOTROWSKI Robert: Choć z drewna to żelazne. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 214, s. 4 Historia drzwi wejściowych do gorzowskiej katedry

PIOTROWSKI Robert: Jak wjechały autobusy. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 174, s. 6 70. rocznica uruchomienia linii autobusowej w Landsbergu

PIOTROWSKI Robert: Kiedyś tu mieszkałem. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 199, s. 4 Wspomnienia byłego mieszkańca Landsbergu Clemensa Neumanna, który w 1945 r. opuścił miasto

PIOTROWSKI Robert: Kwaśne, nasze jabłka: jedyna pozostała do dziś rolnicza specjal- ność to hodowle drobiu. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 182, s. 4 Rolnicze tradycje w Landsbergu

PIOTROWSKI Robert: Niezgodne, ale patriotyczne. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 201, s. 5 Historia flagi miejskiej Gorzowa Wlkp.

PIOTROWSKI Robert: Pierwsi przed Kućką: landsberskie fotografie Kurta Auriga. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 177, s. 4 Fotografik Kurt Aurig, właściciel landsberskiego atelier

[PIOTROWSKI Robert]: 70 lat temu autobusy wyjechały na ulicę / RP. – Il. // Teraz Go- rzów. – 2007, nr 35, s. 10 W latach trzydziestych XX w. pojawiły się na ulicach Landsbergu autobusy

[PIOTROWSKI Robert]: 70 lat temu wyjechał pierwszy autobus / (rp).- (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 297, s. 4e Komunikacja miejska w Gorzowie Wlkp. w latach 30. XX w.

[PIOTROWSKI Robert]: Spalona fabryka stracona pamiątka: z Gomadem spłonął kawał miasta / (rp). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 213, s. 4 Historia firmy Draeger & Mantey przy ulicy Mickiewicza w Gorzowie Wlkp. 486 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 487

PIOTROWSKI Robert: Spalona fabryka to stracona pamiątka. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 261, s. 4e Zabytkowe budynki po dawnej Mechanicznej Fabryce Sieci Manthey, Mögelin & Co w Gorzowie Wlkp.

PIOTROWSKI Robert: 108 lat na szynach. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 183, s. 12; nr 200, s. 5 Historia powstania linii tramwajowej w Gorzowie Wlkp.

PIOTROWSKI Robert: 150 lat gazowni w Gorzowie Wlkp.: kronika gazowni 1857–2007. – Szczecin: Wielkopolski Operator Systemu Dystrybucynego. Oddział Zakład Dystrybu- cji Gazu, 2007. – 120 s.: il. (w tym kolor.); 24 cm

PIOTROWSKI Robert: 150 lat temu przyszła kolej na kolej. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 62-65 Kolej w Landsbergu / Gorzowie Wlkp.

PIOTROWSKI Robert, Leszczyński Paweł Adam: Luteranie w Gorzowie (1537– 2007). – Gorzów Wlkp.: Komisja Historyczna Parafii Ewangelicko-Augsburskiej św. Trójcy: Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości, 2007. – 60 s.: il. (w tym kolor.); 20 x 20 cm . – (Biblioteczka Nadwarciańskiego Rocznika Historyczno-Ar- chiwalnego; nr 17)

PRONOBIS Witold: Refleksje nad zbliżającą się rocznicą założenia Gorzowa. – Il. //Tyl - ko Gorzów. – 2007, nr 1, s. 11

PYTLAK Małgorzata: Był tuż za mostem: odkrycie cmentarza z późnego średniowiecza w Gorzowie. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 180, s. 5

PYTLAK Małgorzata: Ślady kościoła. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 181, s. 4 Historia kościoła św. Jerzego w Gorzowie Wlkp.

PYTLAK Małgorzata: Znalezisko za mostem. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBGCDE). – 2007, nr 81, s. 6e Średniowieczny cmentarz w Gorzowie Wlkp.

RATAJCZAK Tomasz: Katedra w Gorzowie Wielkopolskim – pomnik jubileuszu 750- lecia lokacji miasta. – Il. // Zabytki Heritage. – 2007, nr 2, s. 18-21

RENOWACJE elewacji kamienic 2006-2007. – [Gorzów Wlkp.]: Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, [2007]. – [40] s.: il. kolor.; 30 cm

ROBERT Voley. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 190, s. 6 Przedwojenny restaurator, założyciel kawiarni,,Cafe Voley” (Wenecja) w Gorzowie Wlkp.

[RUSEK Tomasz]: Fontanna na rynku to prezent dla miasta: postać kobiety – nosicielki wody – symbolizowała Wartę / (tr) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCD). – 2007, nr 112, s. 5d Historia fontanny Pauckscha w Gorzowie Wlkp. 486 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 487

RUSEK Tomasz: Oni budowali centrum miasta. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 217, s. 4; Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 291, s. 4e Brunon Poprawka, Czesław Radej, Cezary Symonowicz, kierowali zabudową centrum Gorzowa Wlkp. pod koniec 1950 r.

RUSEK Tomasz: Skarby z albumu. – Il. // Głos Gorzowa. – 2008, nr 230, s. 4 Zdjęcia Gorzowa Wlkp. zrobione przez Janusza Malendowskiego w 1959 r.

RUSEK Tomasz: Stilon to była potęga. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 21, s. 6e Zakłady Włókien Chemicznych Stilon w Gorzowie Wlkp.

RUSEK Tomasz: Z przodu liceum z tyłu muzeum. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 221, s. 2 Odremontowane fasady kamienic w Gorzowie Wlkp.

RYMAR Dariusz Aleksander: Koniec „niesłusznego zabytku” w Gorzowie. – Il. // Siedli- sko. – 2007, nr 3, s. 8-14 Dzieje rozbiórki gorzowskiego Arsenału

RZESZEWSKI Mieczysław. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 170, s. 4 Projektant wnętrz, metaloplastyk, radny Gorzowa Wlkp. w latach 1994-2002

SIKORSKI Juliusz: Rozpracować kurię. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 173, s. 5 Agenci UB działający w gorzowskiej kurii

SKAZIŃSKI Błażej: Cmentarz Świętokrzyski. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 73 Cmentarz przy ul. Warszawskiej w Gorzowie Wlkp.

Skaziński Błażej: Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. – Il. // La- mus. – 2007, nr 16, s. 70-72 Historia kościoła pw. Podwyższenia Krzyża w Gorzowie Wlkp.

SŁOWIK Janusz. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 180, s. 5 Naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki w Gorzowie Wlkp., zmarł 3 marca 1995 roku

STREBEJKO Wiesław. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 185, s. 4 Scenograf i plakacista z Gorzowa Wlkp.

SYGNECKI Jerzy: Żydzi w Gorzowie w latach 1933–1945. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 74-80

SYSKA Ewa: Prawie dotknęłam historii: rozm. z ... autorką książki „Dokumenty Gorzo- wa Wielkopolskiego z lat 1257-1373” / rozm. przepr. Alicja Jarno. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 3, s. 6e

SZCZĘSNULEWICZ Antoni: Gorzowianie z cenzusem naukowym. – Wyd. nowe. – Go- rzów Wlkp.: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, 2007. – 20 s.; 21 cm 488 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 489

SZCZUREK Tadeusz: Moneta w Gorzowie Wielkopolskim i okolicy na przestrzeni dzie- jów. – Gorzów Wlkp.: Polskie Towarzystwo Numizmatyczne: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta, 2007. – 191 s., LX s. tabl.: il.; 24 cm

SZCZUREK Tadeusz: O niektórych osobliwościach obiegu pieniężnego u ujścia Kło- dawki. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 58-61 Obieg monetarny na terenie Gorzowa Wlkp. i jego okolic

ULATOWSKI Roman. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 189, s. 5 Pionier gorzowskiej oświaty

W SB działali też zwykli szaleńcy: rozmowa z byłym pracownikiem gorzowskiej Służ- by Bezpieczeństwa / rozm. przepr. Henryka Bednarska. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. D). – 2007, nr 65, s. 6-7

WARDZIŃSKI Mieczysław. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 193, s. 5 Pionier miasta Gorzowa Wlkp., działacz społeczny, organizator samorządu kupieckiego

WOJECKI Mieczysław: „Lubuscy” nobliści. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 9-11 Lubuscy nobliści: Gerhard Domagk, Günter Blobel, Robert Koch, Walter Herman Nernst, Carl von Ossietzky, Gerhard Hauptmann

ZALESKA Anna: Poleszuki działają. – (Prezentujemy gorzowskie organizacje pozarzą- dowe). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 8, s. 21 Towarzystwo Miłośników Polesia w Gorzowie Wlkp.

ZALESKA Anna: Wieczorek składa zażalenie. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 23, s. 6 Sprawa Sławomira Wieczorka z Gorzowa Wlkp., autora wykazu byłych funkcjonariuszy służb PRL-u i osób współpracujących

ZALESKA Anna: Wierny Lwowowi. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 11, s. 17 Jerzy Dorota, żołnierz AK, gorzowski pionier, współzałożyciel Gorzowskiego Oddziału Towarzystwa Miłośni- ków Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich

ZALESKA Anna: Wileńskie serca. – (Prezentujemy gorzowskie organizacje pozarządo- we). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 7, s. 21 Gorzowski Oddział Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej

ZALESKA Anna: Wspominają nieludzką ziemię. – (Prezentujemy gorzowskie organiza- cje pozarządowe). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 11, s. 21 Związek Sybiraków w Gorzowie Wlkp.

ZALEWSKI Jan: Ave Maria najstarszy dzwon w Gorzowie. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 23, s. 27 Najstarszy dzwon gorzowskiej Katedry

ZDZITOWIECKI Wincenty / iw. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 16, s. 17 Redaktor naczelny pisma ,,Gorzowska Przemysłówka” – literat z Gorzowa Wlkp. 488 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 489

[ZIĘTEK Małgorzata]: Ciągle czekają / mz. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 25, s. 27 Prace remontowe związane z zabezpieczeniem gorzowskiego spichlerza

[ZIĘTEK Małgorzata]: Spełnia się w działaniu / mz. – (750 kart na 750 lat). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 31, s. 27 Edward Korban – prezes Uniwersytetu III Wieku w Gorzowie Wlkp.

ZIĘTEK Małgorzata: Co dalej z Pałacem Biskupim? – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 30, s. 5 Pałac Biskupi przy ul. 30 Stycznia w Gorzowie Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Albert de Luge / (jz). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2006, nr 149, s. 5 Założyciel miasta Gorzowa Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Alice Bendix / (jz). – (Znani nam nieznani). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 208, s. 5 Pochodziła ze znanej i bogatej rodziny żydowskiej mieszkającej w Landsbergu, zginęła w Auschwitz

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.1]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 41, s. 26-27 Biografie rodzin zamieszkałych w Gorzowie (Landsbergu): Aaron, Abec, Abend, Abernethy, Abraham

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.2]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 42, s. 26-27 Biografie rodzin gorzowskich: Abrahamsohn, Ackerman, Adam, Adam Bałdych Quartet, Adamczewski Leon, Adamczuk Irena, Adamczyk Stanisław, Adamkiewicz Józef, Adamowicz Sylwester, Adamski Benedykt, Adam- ski Stanisław, Adamus Stanisław, Adlerbraueret (dawny browar)

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.3]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 43, s. 26-27 Hasła: Adlerhalle (restauracja), Adlerhohe, Administracja apostolska kamieńska, lubuska i prałatury pilskiej

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.4]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 44, s. 26-27 Hasła: Admira, Start – Admira, Admira – Laguna, Adventistengemeinde, Adwentyści, Aehle Georg, AEK (Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe, Agapow Lucjan, Agata (bar mleczny)

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.5]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 45, s. 26-27 Hasła: Agencja Rozwoju Regionalnego SA w Gorzowie, Agroma, Ahrsand Wilhelm, Aikido, Akademia Pana Jana, Akord (zespół wokalny), Akt lokacyjny miasta, Aktien – Theater

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.6]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 46, s. 26-27 Hasła: Alba (Wytwórnia Pieczątek), Alberti Wilhelm, Albin, Albrecht III, Albrecht (III) Achilles, Albrecht von Hohenzollern, Albrecht, Albres 490 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 491

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.7]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 47, s. 26-27 Hasła: Albrecht Otto, Albrecht Wiktor, Album pałahickie, Aleja gwiazd, Aleksandrowicz Rozalia, Aleksandro- wicz Hieronim

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.8]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 48, s. 26-27 Hasła: Aleksandrowicz Tadeusz, Alex, Algenstädt Carl Friedrich, Alkiewicz Klaudius, (Moritz Georg) [Klaudi- usz, Maurycy, Jerzy], Allgemeine Gas-Aktiongesellschawt zu Magdeburg, Altarie – ołtarze boczne w Kościele Mariackim

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.9]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 49, s. 26-27 Hasła: Altarie, Alten Friedrich Kurt, Altman Jacob Ernst, Altman (Hotel Altman)

ZYSNARSKI Jerzy: Encyklopedia gorzowska. – [Cz.10]. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 50, s. 26-27 Hasła: Amatorski Teatr Dramatyczny (Teatr Paroniów), Amatorski Teatr Kameralny, Amatorskie Koło Drama- tyczne, Ambrosy (zakład kuracji przyrodoleczniczych), Amfiteatr

[ZYSNARSKI Jerzy]: Franciszek Walczak / (J.Z.). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 192, s. 5 Młody milicjant (22 lata), który zginął zamordowany przez sowieckiego żołnierza w Gorzowie Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Georg Axhausen / (jz). – (Znani nam nieznani) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 203, s. 4 Pionier niemieckiej chirurgii plastycznej, pochodził z landsberskiej rodziny fabrykantów i budowniczych

[ZYSNARSKI Jerzy]: Gustaw Adolf Schröder / (jz). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 173, s. 5 Przedsiębiorca i budowniczy fabryk: sieci mechanicznych, kabli i drutu oraz szpagatu w Landsbergu

[ZYSNARSKI Jerzy]: Henryk Zieliński / (jz). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 201, s. 5 Pionier Gorzowa Wlkp., sekretarz wicewojewody Kroenke, wójt Santoka

[ZYSNARSKI Jerzy]: Hieronim Świerczyński / (jz). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 187, s. 5 Architekt z Gorzowa Wlkp.

ZYSNARSKI Jerzy: Jak nam znika ul. Strzelecka. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 221, s. 12 Historia ulicy Strzeleckiej w Gorzowie Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Jadwiga Komar 1890–1962 / (jz). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 244, s.5e Pionierka Gorzowa Wlkp. i nauczycielka 490 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 491

ZYSNARSKI Jerzy: Jak powstało nasze miasto: 2 lipca 1257 roku był poniedziałkiem. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 195, s. 6 Historia powstania miasta Gorzowa Wlkp.

ZYSNARSKI Jerzy: Jubileusz w cieniu gazowej latarni. – Il. // Lamus. – 2007, nr 16, s. 65-69 Historia zaopatrzenia w gaz miasta Landsberg / Gorzów Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Julius Wihelm Betschler / (jz). – (Znani nam nieznani). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 209, s. 4 Wybitny lekarz, twórca położnictwa, pochodził z Landsbergu

[ZYSNARSKI Jerzy]: Karl Porath 1907-2002 / (jz). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 255, s. 4e Inżynier przedwojennej gorzowskiej elektrowni, twórca trakcji trolejbusowej i pierwszego ciągnika trolejbu- sowego

[ZYSNARSKI Jerzy]: Karl Teike / (jz). – (Ludzie 750 lat). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 188, s. 5 Najsłynniejszy kompozytor z Gorzowa Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Kazimierz Wakalski / (jz). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 191, s. 5 Wicedyrektor Wojewódzkiego Zarządu PGR, starosta powiatu gorzowskiego, prezes Zarządu Oddziału ZBo- WiD w Gorzowie Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Kazimierz Wiśniewski 1925–1996 / (jz). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 226, s.6e; nr 250, s. 4e Pionier Gorzowa Wlkp., żużlowiec i trener

ZYSNARSKI Jerzy: Kogo na pomnik? – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 179, s. 4 Lista wybitnych landsberczan i gorzowian

[ZYSNARSKI Jerzy]: Losy śpiewaczki / (jz). – (Nasza historia) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 279, s. 4e Mary Didur Załuska – pionierka Gorzowa Wlkp., śpiewaczka operowa

[ZYSNARSKI Jerzy]: Ludwik Ziołek / (jz). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 202, s. 5 Nauczyciel, kombatant i pionier miasta Gorzowa Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Mary Didur Załuska / (jz). – (Znani nam nieznani) // Głos Gorzo- wa. – 2007, nr 216, s. 4 Pionierka Gorzowa Wlkp., śpiewaczka operowa

[ZYSNARSKI Jerzy]: Paul Albrecht Börner / (jz). – (Znani nam nieznani). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 210, s. 4 Lekarz ubogich w Gorzowie Wlkp., w Niemczech zasłynął jako pionier prasy medycznej, żył w latach 1829- 1885 492 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 493

[ZYSNARSKI Jerzy]: Prawdziwa mistrzyni / (jz). – (Nasza historia) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 285, s. 4e Wanda Dubieńska, uczestniczka igrzysk olimpijskich w 1924 r., mieszkanka Gorzowa Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Rodzina Brumbach / (jz). – (Znani nam nieznani). – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 214, s. 4 Historia cyrkowej rodziny Brumbach z Gorzowa Wlkp.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Rudolf Bahr / jz. – (Znani nam nieznani) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 207, s. 4 Oficer niemieckiej marynarki wojennej podczas II wojny światowej, pochodził z Landsbergu

[ZYSNARSKI Jerzy]: Rudolf Braunburg / (jz). – (Znani nam nieznani). – Il. // Głos Go- rzowa. – 2007, nr 213, s. 4 Landsberczanin, lotnik i pisarz

[ZYSNARSKI Jerzy]: Ryszard Zaporowski / J.Z. – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 199, s. 4 Pracownik Ministerstwa Przemysłu, w 1945 r. przejmował obiekty przemysłowe w obwodzie gorzowskim; ofi- cer wywiadu

ZYSNARSKI Jerzy: Studnia Czarownic, czyli Nowe opowiadanie o tajemniczych mni- chach, czarownicach z Kobylej Góry, procesach i stosach. – Wersja nowa, poszerz., uzup. i popr. – Gorzów Wielkopolski: Księgarnia Daniel, 2007. – 90 s.: il.; 21 cm . – (Gorzów w monografiach Zysnarskiego; z. 2)

[ZYSNARSKI Jerzy]: Tadeusz Begier 1897-1973 / (jz). – (To jest postać) (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. HKBCDE). – 2007, nr 208, s.6e Pierwszy komendant gorzowskich strażaków w 1945 r.

[ZYSNARSKI Jerzy]: Werner Siebke / (jz). – (Ludzie 750 lat) // Głos Gorzowa. – 2007, nr 177, s. 4 Kierownik landsberskiego muzeum w Herfordzie, działacz i społecznik na rzecz miasta Gorzowa Wlkp. Pasją jego życia była odbudowa fontanny Pauckscha

[ZYSNARSKI Jerzy]: Zygmunt Wełnic / (jz). – (To jest postać) (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 161, s. 6e Zawodowy żołnierz, mieszkaniec powojennego Gorzowa Wlkp.

ŻYTNICKI Piotr: IPN chce pokazać twarze ubeków // Gaz. Wybor. – 2007, dod. Gorzów Wlkp.[12 marca], s. 3 Powstanie Biura Edukacji Publicznej przy gorzowskiej delegaturze IPN

ŻYTNICKI Piotr: Trzech oficerów SB może wkrótce trafić za kratki. – Il. // Gaz. Wybor. – 2007, dod. Gorzów Wlkp.[10 stycznia], s. 1 Materiały IPN przeciwko trzem funkcjonariuszom SB, którzy w czasie stanu wojennego przyczynili się do skazania Jarosława Romańskiego 492 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 493

Gorzyca

[BROŻEK Dariusz]: Gorzyca dawniej i dziś: nie ten sam pałac/ (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 15, s. 6e Niszczejący zabytkowy pałac w Gorzycy koło Międzyrzecza

[BROŻEK Dariusz]: Gorzyca dawniej i dziś: wieś z długą historią / (dab). – (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 285, s. 4e Pierwsza wzmianka o wsi z 1239 r.

Gościkowo-Paradyż

PIEPRZKA Mariusz: Nie tylko seminarium. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 50, s. 26-27 Historia gmachu Seminarium Duchownego w Gościkowie – Paradyżu

Górki Noteckie

LINKOWSKI Zdzisław: Czego można się dowiedzieć z dawnej korespondencji. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 3, s. 13 Kościół parafialny w Górkach Noteckich i Przyłęgu w XVII wieku

Kamienna

[WŁODARCZAK Andrzej]: Już od 100 lat produkuje prąd / (włod). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 131, s. 7e Elektrownia wodna w Kamiennej – najstarsza w Europie

Kęszyca Leśna

[BROŻEK Dariusz]: Kęszyca dawniej i dziś: wieś z przeszłością / (dab). – (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 291, s. 4e Jedna z najstarszych wsi na Ziemi Międzyrzeckiej

[BROŻEK Dariusz]: Kęszyca Leśna wczoraj i dziś: wioska żołnierzy / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 279, s. 4e Historia powstałej w 1947 r. bazy wojskowej

[BROŻEK Dariusz]: Kęszyca Leśna wczoraj i dziś: żołnierzy już nie ma / (dab). – (Nasza historia). – Il. – // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 69, s. 6e Rys historyczny wsi

PIEPRZKA Mariusz: Dawniej jednostka, dzisiaj wioska. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 21, s. 26 Kęszyca Leśna i jej historia 494 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 495

Kiełpin

PIEPRZKA Mariusz: Zniszczone przez człowieka i przyrodę. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 38, s. 27 Barokowy majątek w Kiełpinie

Kłodawa

HISTORIA regionu: Kłodawa. – (Turystyka). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 23, s. 16

Kostrzyn

BIELECKA Beata: Jak Bolesław Prus podróżował koleją. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 226, s.6e Kolej i dworce kolejowe w Kostrzynie nad Odrą

BIELECKA Beata: Jest bohaterem dwóch narodów – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 51, s. 6e Joseph Breyle, amerykański żołnierz, więzień kostrzyńskiego stalagu w 1944 r.

[BIELECKA Beata]: Skarby spod ziemi / ( beb). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCE). – 2007, nr 107, s. 7e Archeolodzy na terenie Starego Miasta w Kostrzynie nad Odrą

BIELECKA Beata: Tu więzili Tuchaczewskiego: kolejne sensacyjne odkrycie kostrzyń- skiego historyka Józefa Piątkowskiego: trop wiedzie do Fortu Sarbinowo. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBED). – 2007, nr 269, s. 8

DRUGIE życie kostrzyńskiej twierdzy / (TR). – Il. // Tydzień Gorz. – 2007, nr 2, s. 8 Balitc Fort Route – projekt rewitalizacji fortyfikacji kostrzyńskich

KŁAPTOCZ Alicja: Kolejkowe perypetie. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 21, s. 5,7

[KŁAPTOCZ Alicja]: Kostrzyn nie czekał / A.K. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 14, s. 10 Zmiany nazw ulic w Kostrzynie począwszy od zakończenia wojny

KŁAPTOCZ Alicja: Kostrzyńska prasa, jej początki i dalsze dzieje // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 4, s. 6-7

KŁAPTOCZ Alicja: Na „trójkącie” po latach // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 46, s. 8-9

KŁAPTOCZ Alicja: Niefortunne wyprawy z „trójkątem” w tle // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 45, s. 8-9 Tekst powstał w oparciu o S. Neubauer „Geschichte mit ehemaligen Kuestrinern” 494 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 495

KŁAPTOCZ Alicja: Ostatnie dni w Kostrzynie: wspomnienia i refleksje. – Cz. 1-2 //Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 17/18, s. 10, nr 20, s. 7

KŁAPTOCZ Alicja: Pastorałki w Kostrzynie. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 51/52, s. 12-13 Dzieje kościoła w powojennym Kostrzynie

KŁAPTOCZ Alicja: Przyczynek do historii TPK. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 39, s. 8-9 Historia Kostrzyńskiego Towarzystwa Kultury

KŁAPTOCZ Alicja: Rozbieżności w datach i ocenach. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 17/18, s. 6 Rozbieżności w ustaleniu daty lokacji Kostrzyna

KŁAPTOCZ Alicja: Skąd wzięła się nazwa Kostrzyn? – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 31, s. 6,7

KŁAPTOCZ Alicja: Symbole. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 20, s. 10 Pomnik upamiętniający ofensywę I Frontu Białoruskiego w Kostrzynie

[KŁAPTOCZ Alicja]: Szli na zachód osadnicy szlakiem Wielkiej Niedźwiedzicy / A.K. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 35, s. 8,9 Wspomnienia autorki z przyjazdu do Kostrzyna pierwszym powojennym transportem

[KŁAPTOCZ Alicja]: Z ciemnych kart przeszłości Kostrzyna / a.k. // Tyg. Ziemi Ko- strzyn. – 2007, nr 47, s. 10

KŁAPTOCZ Alicja: Z przeszłości tajemniczego trójkąta. – Cz. 1- 4. – (Kostrzyńskie wę- drówki). – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 41, s. 8-9; nr 42, s. 8-9; nr 43, s. 10; nr 44, s. 6 Historia kostrzyńskich ulic

KŁAPTOCZ Alicja: Znikające ruiny i modelowe dziewczyny. – Il. // Tyg. Ziemi Kostrzyn. – 2007, nr 26, s. 6,7 Porządkowanie ruin zalegających Kostrzyn w latach 40. i 50.

KüSTRIN-Kostrzyn: z dziejów miasta i twierdzy / red. Bogdan Mykietów, Katarzyna Sanocka, Marceli Tureczek; tł. na jęz. niem. Adriana Topczewska. – Kostrzyn; Zielona Góra: Księgarnia Akademicka, 2007. – 130 s.: il.; 30 cm Zawiera: Bogusław Mykietów: XVII-wieczne rozporządzenia nowomarchijskiego rządu wydane w Kostrzynie jako źródło do dziejów Brandenburgii. – Marceli Tureczek: Keslahr von Stvgtgart-Kesler von Kisterin. Przy- czynek do dziejów kostrzyńskiego ludwisarstwa. – Radosław Skrycki: Plan bitew z okresu wojny siedmioletniej jako element rozwoju kartografii Nowej Marchii w okresie nowożytnym. Zarys problematyki. – Wolfgang J. Brylla: Dębnowski odłam kostrzyńskiej loży masońskiej 19.-20. wieku. – Paweł Rychterski: Fort Sarbinowo. Część I: kaponiery. – Piotr Polkowski: Kostrzyński most na Odrze. – Józef Piątkowski: Kostrzyńskie placówki muzealne. – Alicja Kłaptocz: Mój pierwszy kontakt z miastem-twierdzą. – Robert R.Kufel: Ksiądz kanonik Franciszek Skałba (1927-1992). – Charlotte Hecht-Buchholz: Uroczystości z okazji obchodów 775-lecia Ko- strzyna (29.4.2007) i XI dni twierdzy Kostrzyn (27.4-1.5.2007). – Redan Szczecin/Urząd Miasta Kostrzyna n.O: Program rekonstrukcji Starego Miasta w Kostrzynie 496 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 497

MAĆKOWIAK Przemysław: Twierdza w Kostrzynie. – Il. // Zabytki Heritage. – 2007, nr 2, s. 36-41

MYKIETÓW Bogusław: Kostrzyńskie legendy, prawie niezmyślone... = Die Küstriner Sagen, kaum gefabelt... / tł. na jęz. niem. Adriana Topczewska, Stefan Dyroff. – Zielona Góra: Księgarnia Akademicka, 2007. – 43, [4] s.: il.; 24 cm

[OCHWAT Renata]: Zabytki w naprawie / (roch). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 27, s. 6e Restauracja Bramy Berlińskiej i Chyżańskiej w Kostrzynie

PIĄTKOWSKI Józef: Spacer po Starym Kostrzynie. – Kostrzyn n.O: Miasto Kostrzyn nad Odrą, 2007. – 208 s.: il.; 21 cm

PIEPRZKA Mariusz: Burzliwe dzieje pewnego zamku. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 41, s. 26 Kostrzyński zamek

PIEPRZKA Mariusz: Fort Gorgast. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 31, s. 26 System obrony pierścieniowej twierdzy Kostrzyn – fort Gorgast

PIEPRZKA Mariusz: Kościół Mariacki na kostrzyńskiej twierdzy. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 45, s. 26 Plany odtworzenia Kościoła Mariackiego na Starym Mieście w Kostrzynie

PIEPRZKA Mariusz: Ratusz na kostrzyńskiej starówce. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 46, s. 26-27 Historia ratusza w Kostrzynie

ROSIAK Artur: Sławni więźniowie. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 36, s. 27 Więźniowie Rzeszy w Forcie Sarbinowo: lotnik francuski – Roland Garros i oficer carskiej armii – Tuchaczew- ski

SZLAKIEM twierdz / jw. – (Kostrzyn nad Odrą). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 24, s. 16 Uczestnictwo Kostrzyna w projekcie Balic Fort Route, czyli kulturowo-turystycznym szlaku umocnień forty- fikacyjnych

Krasne

WEBER Heidun: Miejscowości Powiatu Myśliborskiego [przedwojennego]. – [Cz.46]. – Il. // Myśliborskie Wieści. – 2007, nr 2, s. 12 Krótka historia miejscowości: Krasne, Dzikowo 496 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 497

Lubiszyn

BYCZKIEWICZ Jan: Kościół w Lubiszynie. – Il. // Lubiszyńskie Wieści. – 2007, nr 3, 19

Lubno

PIEPRZKA Mariusz: Zostały tylko ruiny... – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 33, s. 27 Historia rezydencji w Lubnie

Marwice

[ZYSNARSKI Jerzy]: August Friedrich Cranz / J.Z. – (Znani nam nieznani) // Głos Go- rzowa. – 2007, nr 215, s. 4 Pisarz i literat urodzony w Marwicach

Mierzęcin

PIEPRZKA Mariusz: Historia ze szczęśliwym zakończeniem. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 32, s. 26 Historia pałacu w Mierzęcinie

ŻUK-PIOTROWSKA Maria: Mehrenthin = Mierzęcin / Hrsg. Sibylle Badstübner-Grö- ger, Markus Jager; Übers. pol.-deutsch Agnieszka Lindenhain-Fiedorowicz. – Berlin: Deutsche Gesellschaft, 2007. – 24 s.: il.; 22 x 25 cm . – (Schlösser und Gärten der Neu- mark = Zamki i Ogrody Nowej Marchii; H. 3)

Międzyrzecz

[BROŻEK Dariusz]: Dom dla prezydenta / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 143, s. 7e Zabudowa dawnej ulicy Bismarckstrasse, obecnie Staszica

[BROŻEK Dariusz]: Gimnazjum już nie ma / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Na- sza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 214, s.6e Szkoły w dawnym Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Jakob Kinzel żył w XVIII wieku / (dab). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 69, s. 6e Burmistrz Międzyrzecza

[BROŻEK Dariusz]: Kawiarnia w urzędzie / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Na- sza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 9, s. 6e Urząd Skarbowy w Międzyrzeczu w budynku hotelu i restauracji 498 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 499

[BROŻEK Dariusz]: Kiedyś to był dworzec! / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Na- sza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 301, s. 4e Stuletni budynek dworca

[BROŻEK Dariusz]: Kościół był zawsze / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 126, s. 7e Gotycka fara pw. św. Jana Chrzciciela i rynek

[BROŻEK Dariusz]: Królewski urząd / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 202, s.6e Budynek Królewskiego Urzędu Rejonowego, dziś dom mieszkalny przy ul. Poznańskiej

[BROŻEK Dariusz]: Łączyła centrum z dworcem / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 297, s. 4e Ulica 30 Stycznia, dawna Bahnhofstrasse

[BROŻEK Dariusz]: Miasto w śniegu / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 39, s. 6e Panorama miasta znad Obry

[BROŻEK Dariusz]: Miasto z koszarami / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 98, s. 6e

[BROŻEK Dariusz]: Międzyrzecz dawniej i dziś / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 3, s. 6e Zabudowania forteczne

BROŻEK Dariusz: Międzyrzecz dawniej i dziś. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 63, s. 6e Kościół nad Obrą wg projektu Karla Friedricha Schinkla

[BROŻEK Dariusz]: Międzyrzecz dawniej i dziś / (dab). – (Nasza historia) . – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. DE). – 2007, nr 86, s. 6e Budynek szkolny z 1914 r.

[BROŻEK Dariusz]: Międzyrzecz dawniej i dziś / (dab). – (Nasza historia) . – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 92, s. 6e Osiedle domków z przełomu XIX i XX w.

[BROŻEK Dariusz]: Międzyrzecz dawniej i dziś / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 108, s. 6e Rynek w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Międzyrzecz dawniej i dziś / (dab). – (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 185, s.6e Dawna ulica Bahnhofstrasse, dziś 30 Stycznia

[BROŻEK Dariusz]: Najważniejsza ulica / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. HKBCDE). – 2007, nr 208, s.6e Dawna Kirchstrasse, dziś gen. Karola Świerczewskiego 498 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 499

[BROŻEK Dariusz]: Najważniejszy most / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 238, s.4e Mosty Międzyrzecza

[BROŻEK Dariusz]: Nasze skarby / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 15, s. 6e Tablice herbowe joannitów w zbiorach muzeum w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Obrzyce dawniej i dziś: szpital tu został / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 220, s.6e Historia szpitala

[BROŻEK Dariusz]: Oficerski ryngraf / (dab). – (Nasze skarby) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 108, s. 6e Muzeum w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Osiedle kolejarzy / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 255, s. 4e Obecne ulice Chrobrego, Kilińskiego i Głowackiego

[BROŻEK Dariusz]: Po okazałym budynku nie ma już śladu / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 45, s. 6e Budynek banku przy dawnej ul. Dworcowej

[BROŻEK Dariusz]: Poczta przetrwała / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 226, s.6e Architektura końca XIX w.

[BROŻEK Dariusz]: Pomnika już nie ma / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 57, s. 6e Pomnik niemieckiego cesarza Fryderyka Wilhelma

[BROŻEK Dariusz]: Pomnika już nie ma / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Histo- ria na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 179, s. 6e Pomnik Germanii

[BROŻEK Dariusz]: Siedziba starosty / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 75, s. 6e

[BROŻEK Dariusz]: Siedziba starosty / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 261, s. 4e Nieistniejący gmach władz powiatu w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Spacer po mieście z książką w dłoni / (dab). – (Wokół nas). – Il. – // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 72, s. 6e Album – przewodnik po Międzyrzeczu 500 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 501

[BROŻEK Dariusz]: Szkoła nad Paklicą / (dab). – (Nasza historia) // Gaz. Lubus. (Wyd. DE). – 2007, nr 86, s. 6e Pozostałości po klasztorze i kolegium jezuickim w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Szturmowali z czołgiem: mimo wiatru i deszczu inscenizację obej- rzało około 2 tys. osób / (dab). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBGCD). – 2007, nr 24, s. 16 Inscenizacja batalistyczna „Przełamanie-2007” w miejscowości Pniewo

[BROŻEK Dariusz]: Tajemnice koszar / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 250, s. 4e Historia koszar i jednostek stacjonujących przed 1945 r. w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Tego gmachu już nie ma / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 267, s. 4e Gmach gimnazjum przy ul Konstytucji 3 Maja

[BROŻEK Dariusz]: Teraz jest tu park / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 21, s. 6e Dawny cmentarz ewangelicki

[BROŻEK Dariusz]: To była ważna ulica / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 273, s. 4e Ulica Staszica dawna Bismarckstrasse

[BROŻEK Dariusz]: Tu były bale do białego rana / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 131, s. 7e Dawny „Kreishaus” obecnie klub garnizonowy

[BROŻEK Dariusz]: Tylko armaty nie ma / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 51, s. 6e Rynek

[BROŻEK Dariusz]: Ulica z historią / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 250, s. 4e Ulica Młyńska

BROŻEK Dariusz: Ulica dla Alfa. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 232, s. 6e Alf (Alfons) Kowalski twórca muzeum w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Ulica ze starą pocztą / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 149, s. 6e Dawna ulica Kirchstrasse – Kościelna

[BROŻEK Dariusz]: W szkole były koszary / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Na- sza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 232, s. 6e Budynek obecnego liceum i gimnazjum 500 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 501

[BROŻEK Dariusz]: Widok wciąż ten sam / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia) . – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBGCDE). – 2007, nr 81, s. 6e Dzielnica Podzamcze

[BROŻEK Dariusz]: Widok ze starej wieży / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 244, s. 5e

[BROŻEK Dariusz]: Wyglądają jak kiedyś / (dab). – (Międzyrzecz dawniej i dziś) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 27, s. 6e Szkoła i wieża ciśnień przy ul. Staszica 29

[BROŻEK Dariusz]: Zguba muszkietera / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 33, s. 6e Prochownica sprzed 500 lat w zbiorach muzeum w Międzyrzeczu

[BROŻEK Dariusz]: Złodziej grasował w bunkrze / (dab) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBC- DE). – 2007, nr 109, s. 5e Okradanie zabytkowych fortyfikacji koło Kęszycy

CHMIELEWSKI Andrzej: Na ryby w okolice Międzyrzecza. – Międzyrzecz; Gorzów: Wydawnictwo Literat Andrzej Chmielewski, 2007. – 55, [2] s.: il. kolor.; 24 cm

DYROFF Stefan: Kamienna alejka w Nietoperku koło Międzyrzecza // Siedlisko. – 2007, nr 2, s. 29-32

FRANAS Stanisław: Jak Niemców przesiedlano... // Powiatowa. – 2007, nr 11, s. 7 Prace przy budowie MRU wymagały zabezpieczenia terenu we wsiach: Nowy Dworek, Staropole, Boryszyn, Kęszyca, Kaława, Pieski i Kursko

FRANAS Stanisław: Kto jeszcze szkolił się w garnizonie Międzyrzecz? – Il. // Powiatowa. – 2007, nr 12, s. 31 374 batalion, później 5 Brygada Szturmowa szkolona w Kęszycy w okresie od 1941 r. do 1942 r., w 1943 r. podporządkowana Waffen SS

FRANAS Stanisław: Międzyrzecz – miejscowość garnizonowa. – Il. // Powiatowa. – 2007, nr 9, s. 12 Historia wojskowości w Międzyrzeczu

FRANAS Stanisław: Pomnik cesarza Wilhelma I. – Il. // Powiatowa. – 2007, nr 4, s. Historia pomnika w Międzyrzeczu cesarza II Rzeszy Wilhelma I

JĘDZURA Piotr: Tajemnica bunkra: zalane wodą podziemia kryją aż dwanaście po- mieszczeń. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCD). – 2007, nr 66, s. 4 Badania bunkra Pętli Boruszyńskiej

JOCZ Tomasz: Nie każdy rycerz był prawy! // Ziemia Gorz. – 2007, nr 24, s. 8-9 Odtwarzanie życia i kultury oddziału żołnierzy brandenburskich w Międzyrzeczu 502 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 503

KURNATOWSKI Stanisław: To ja odkopałem zamkowe skarby: rozm. z prof. ... który prowadził badania archeologiczne na zamku w Międzyrzeczu / rozm. przepr. Dariusz Brożek. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 226, s. 6e

MIĘDZYRZECZ / oprac. tekstu Marceli Tureczek; tł. na niem. Róża Wawrzyniak; tł. na ang. Anna Kaczmarek. – Międzyrzecz: Wydawnictwo „Migdal” Aleksander Migdal, 2007. – 59 s.: il. kolor.; 30 cm

MIĘDZYRZECZ w starej fotografii. – Il. //Powiatowa . – 2007, nr 1, s. 39

NYCZ Wacław: W sprawie Nietoperza: list do „Siedliska”. – Il. // Siedlisko. – 2007, nr 3, s. 35-37 Wieża Bismarcka oraz kamienna aleja w Międzyrzeczu

PIEPRZKA Mariusz: Betonowe warownie: kompleks Ludendorf. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 1, s. 17 Międzyrzecki Rejon Umocniony

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Gneisenau. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 13, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Jahn. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 9, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Körner. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 11, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Lietzmann. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 10, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Lützow. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 15, s. 17 Międzyrzecki Rejon Umocniony

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Nethelbeck. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 16, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Scharnhorst. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 8, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Kompleks Schill. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 2, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Mosty, tamy i szlabany. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 12, s. 17 Międzyrzecki Rejon Umocniony 502 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 503

PIEPRZKA Mariusz: Podziemne miasto. – (Betonowe warownie). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 7, s. 17

PIEPRZKA Mariusz: Samowystarczalny świat: Międzyrzecki Rejon Umocniony. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 24, s. 27

PIEPRZKA Mariusz: Tajemnice i legendy: Międzyrzecki Rejon Umocniny. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 27, s. 27

PIEPRZKA Mariusz: Ślad Piastów: zamek w Międzyrzeczu. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 40, s. 26

PIEPRZKA Mariusz: Wojna maszyn: MRU – koncepcja ponadczasowa. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 23, s. 26

RATAJCZAK Tomasz: Zamek w Międzyrzeczu – clavis Poloniae. – Il. // Zabytki Herita- ge. – 2007, nr 2, s. 22-25

TURECZEK Marceli: Międzyrzecz na starej i nowej fotografii: między pamięcią a histo- rią / zdjęcia Joanna Maciejewicz [i in.]; tł. na niem. Róża Wawrzyniak; tł. na ang. Tomasz Walenciak. – Międzyrzecz: Migdal, 2007. – 56 s.: il. (gł. kolor.); 31 cm

WITWICKI Przemysław: MRU – pytania i odpowiedzi. – Międzyrzecz, 2007 Rec. [Dariusz Brożek]: Turyści będą mieli co czytać / (dab) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2008, nr 25, s. 2e

Ziemia Międzyrzecka: ze studiów nad dziejami i tożsamością / red. Bogusław Mykietów, Marceli Tureczek; tł. na niem. Adriana Topczewska. – Zielona Góra: Księgarnia Akademic- ka, 2007. – 192 s.: il.; 30 cm Zawiera: Marceli Tureczek, Bogusław Mykietów: Słowo wstępne. – Marceli Tureczek: Podziały administracyjne a tożsamość lokalna – czyli co to jest Ziemia Międzyrzecka? – Stefan Dyroff: Alejka kamieni polnych z napisami nie- mieckimi z otoczenia byłej wieży Bismarcka w Nietoperku koło Międzyrzecza. – Zbigniew Czarnuch: Kształtowanie się sieci osadniczej na terytorium lubniewickim i terytorium kołczyńskim od połowy XIII do połowy XVIII wieku.- Bogusław Mykietów: Międzyrzecz w kronice Sarmacyey Europskiey Aleksandra Gwagnina. – Grzegorz Urba- nek: Historia i architektura zespołu rezydencjonalnego opatów bledzewskich w Starym Dworku. – Maksymilian Frąckowiak: Znaleziska dominialnych żetonów rozliczeniowych z Chyciny, gm. Bledzew, pow. międzyrzecki, woj. lubuskie i próba ich interpretacji. – Andrzej Kirmiel: Międzyrzeckie judaica. – Kamil Szpotkowski: Analiza składu ga- tunkowego drzew i krzewów owocowych na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego jako reliktów upraw z XIX i początków XX wieku. – Krystyna Kamińska: O Sebastianie Grabowieckim w 400. rocznicę jego śmierci. – Katarzyna Sanocka: Testament Anny Gembickiej. – Dawid Kotlarek: Ziemia Międzyrzecka w podaniach ludowych Otto Knoopa. – Joanna Tofilska: Emil i Georg Zillmannowie – architekci z międzyrzeckim rodowodem. – Wolfgang J. Brylla: Organmistrz Albert Polzin na Ziemi Międzyrzeckiej. – Stefan Dyroff: Stephan von Dziembowski. Zapo- mniany marszałek poznańskiego sejmu prowincjonalnego z międzyrzeckiego zamku. – Przemysław Bartkowiak: Dzia- łalność nielegalnych organizacji młodzieżowych w latach 1948 – 1956 na terenie Międzyrzecza. – Daniel Koteluk: Zjednoczone Stronnictwo Ludowe w powiecie międzyrzeckim w latach 1949 – 1956. – Stefan Dudra: Z dziejów parafii prawosławnej w Torzymiu – Międzyrzeczu

Mironice

OCHWAT Renata: Fabryka pod ziemią: koło Mironic archeolodzy znaleźli wytwórnię dziegciu. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBED). – 2007, nr 225, s. 8d 504 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 505

Ośno Lubuskie

[BIELECKA Beata]: Max Friedrich (1846-1930) / (beb). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 98, s. 6e „Konwaliowy król” z okolic Ośna Lubuskiego

[BIELECKA Beata]: Oskar Doerfler (1855-1933) / (big). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. DE). – 2007, nr 86, s. 6e Honorowy obywatel Ośna Lubuskiego

Przytoczna

PIETRZAK Wioletta: Gmina Przytoczna / tł. na niem. Róża Wawrzyniak; tł. na ang. Anna Kaczmarek. – Międzyrzecz: Studio RW „Migdal”, 2007. – 18 s.: fot. kolor.; 24 cm

Pszczelnik

BOŃCZUK Leszek: Pamięci Dariusa i Girenasa... – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 30, s. 26 Śmierć litewskich lotników nad pszczelnickim lasem, którzy 74 lata temu podjęli się lotu przez Atlantyk bez nawigacji

Pszczew

BROŻEK Dariusz: Z nadania biskupów. – (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 190, s.6e Osadnictwo olenderskie na Ziemi Pszczewskiej

LEŚNY Franciszek: Kiedyś tu była wyspa: rozm. z... autorem książki „Pszczew i okolice” / rozm. przepr. Dariusz Brożek. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 220, s. 6e Historia Pszczewa

LEŚNY Franciszek: Pszczew i okolice / tł. na niem. Róża Wawrzyniak. – Międzyrzecz: Studio RW „Migdal”, 2007. – 63 s.: il.; 21 cm

Rów

KONKEL Henryk Andrzej, DOMAGAŁA-KONKEL Krystyna: Przeszłość i teraźniej- szość m. Rów. – [Cz. 1-3] // Myśliborskie Wieści. – 2007, nr 13, s.12; nr 15, s. 7; nr 17, s. 13 Historia wsi Rów 504 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 505

Różanki

JANICKA Stanisława: Różanki w spadku: jak córka dworskiej służącej została baronową. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 171, s. 4 Charlotta Stolzenberg – spadkobierczyni majątku Różanki

Rybojady

BROŻEK Dariusz: Postawili kamień żeby nie zapomnieć. – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 143, s. 7e Pomnik pamięci dawnych mieszkańców wsi Rybojady

Santoczno

PIEPRZKA Mariusz: Santoczno. – (Swoje znamy). – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 21, s. 13 Historia miejscowości

Santok

DZIEJE Santoka – gród, wieś i okoliczne miejscowości / red. Robert Piotrowski; oprac. tekstowe Anna Jodko [i in.]; tł. Maja Lebiedzińska, Robert Piotrowski, Grzegorz Kowal- ski; Fundacja Ochrony Przyrody i Dóbr Historycznych Ziemi Santockiej; Urząd Gminy w Santoku. – : Fundacja Ochrony Przyrody i Dóbr Historycznych Ziemi Santoc- kiej, 2007. – 176 s.: il. (gł. kolor.); 24 cm

MATUSZEWSKA Kamila: Jak Jasio historię Santoka poznawał. – Gorzów Wlkp.: Mu- zeum Lubuskie im. Jana Dekerta, [2007]. – [12] s.: il. kolor.; 30 cm

PIOTROWSKI Robert: Santockie dzieje: dawny gród był ,,Kluczem i Strażnicą Króle- stwa Polskiego”. – Il. // Głos Gorzowa. – 2007, nr 207, s. 4

Silna

BROŻEK Dariusz: Mój dom odwiedził Fryderyk Chopin. – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 126, s. 7e Wieś Silna koło Pszczewa ważnym węzłem komunikacyjnym w XIX w.

BROŻEK Dariusz: Tu każdy pamięta jak zginął bohater. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 108, s. 6e Antoni Paluch, dowódca straży granicznej w Silnej w 1939 r. 506 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 507

Skwierzyna

[IGIELSKA Beata]: Halina Cichocka (1916-1998) / (big). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 3, s. 6e Nauczycielka ze Skwierzyny

[IGIELSKA Beata]: Przemysł II (1257-1296) / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 33, s. 6e Nadał w 1295 r. prawa miejskie Skwierzynie

[IGIELSKA Beata]: Willi Pfeiffer (1926-1999) / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 45, s. 6e Były mieszkaniec Skwierzyny

STEWEN Gerda: Tęskniłam za miastem: rozm. z ... przedwojenną mieszkanką Skwie- rzyny, która od ponad 30 lat odwiedza rodzinne strony / rozm. przepr. Beata Igielska. – (Historia na wakacje). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHBGCDE). – 2007, nr 161, s. 6e

[WEBER Maciej]: Znany na świecie – nieznany w mieście: Johann Gottfried Piefke / (m.w.). – Il. // Okolice Skwierzyn. – 2007, nr 6, s. 3 Muzyk wojskowy urodzony w Skwierzynie (XIX w.)

Słońsk

ADAMCZEWSKI Leszek: Tajemnice przeszłości ukryte w lesie pod Słońskiem. – (Histo- ria). – Il. // Tydzień Gorz. – 2007, nr 2, s. 15

[BIELECKA Beata]: Pamiętamy o tych, którzy tu żyli / (beb). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 221, s. 7e Odrestaurowane nagrobki wróciły na teren dawnego cmentarza w Słońsku

BIELECKA Beata: Pojedź w to miejsce. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 98, s. 6e Muzeum martyrologii w Słońsku

BRYL Bożena: Ratują malowidła. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 64, s. 7e Renowacja kościoła w Słońsku

PIEPRZKA Mariusz: Pod egidą maltańskiego krzyża. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 36, s. 26 Historia joannitów w Słońsku

PIEPRZKA Mariusz: Sonnenburg – piekło tortur. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 6, s. 17 Niemiecki obóz koncentracyjny w Słońsku 506 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 507

Sokola Dąbrowa

STEFAŃCZYK Stanisław: Parafia Sokola Dąbrowa w diecezjalnych strukturach kościel- nych w latach 1920 – 1945. – Il. // Powiatowa. – 2007, nr 1, s.8-9

Sosny

PIEPRZKA Mariusz: Folwark z duszą. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 30, s. 27 Kompleks pałacowy z folwarkiem w Sosnach

Stary Dworek

[IGIELSKA Beata]: Stary Dworek dawniej i dziś: z daleka widać wieże / (big). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 33, s. 6e Kościół z XVIII w. Starym Dworku

IGIELSKA Beata: Pułapka na skraju wsi. – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 234, s.16e Wysoka skarpa w okolicach Starego Dworku stanowiskiem archeologicznym

PIEPRZKA Mariusz: Śladem cystersów. – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 43, s. 26-27 Wieś Stary Dworek, położona 5 km od Bledzewa, założona przez cystersów

URBANEK Grzegorz: Co z mostem w Starym Dworku. – Il. // Powiatowa. – 2007, nr 11, s. 8

Strzelce Kraj.

GRALIŃSKI Grzegorz: Będzie bezpieczniej i ładniej. – Il. // Ziemia Strzel. – 2007, nr 19, s. 5 Remont zabytkowej Bramy Młyńskiej w Strzelcach Krajeńskich

GRALIŃSKI Grzegorz: Odnaleziono historyczne dzwony! – Il. // Ziemia Strzel.- 2007, nr 17, s. 4 Dzwony z wieży kościoła farnego w Strzelcach Krajeńskich znalezione w Zakrzówku na Lubelszczyźnie

GRALIŃSKI Grzegorz: To warto zobaczyć! – Il. // Ziemia Strzel. – 2007, nr 15, s. 11 Miniprzewodnik po zabytkach w gminach: Gardzko, Lipie Góry, Ogardy, Sidłów

GRALIŃSKI Grzegorz: To warto zobaczyć! – Il. // Ziemia Strzel. – 2007, nr 14, s. 10 Miniprzewodnik po zabytkach w gminach: Strzelce Krajeńskie, Lubicz, Ogardy, Pielice

[KARKOSZKA Mateusz]: Herb prawie nasz / (mk). – Il. // Ziemia Strzel. – 2007, nr 17, s.3 Nowy herb i flaga gminy Strzelce Krajeńskie 508 Grażyna Kostkiewicz-Górska i Danuta Zielińska 509

[KARKOSZKA Mateusz]: Herb Strzelec nielegalny / (mk). – Il. // Ziemia Strzel. – 2007, nr 11, s.4 Nieprawidłowości w obecnym herbie Strzelec Krajeńskich wyliczone przez Komisję Heraldyczną w Warsza- wie

MACIEJEWSKI Mirosław: Witraże ozdobią kościół: z księdzem proboszczem.... / rozm. przepr. Sergiusz Paszkiewicz. – Il. // Ziemia Strzel. – 2007, nr 2, s. 2 Kościół p.w. Najświętszej Marii Panny w Strzelcach Krajeńskich

WŁODARCZAK Andrzej: Miasto z herbem i flagą. – (Historia na wakacje). – Il. //Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 196, s. 6e Strzelce Krajeńskie

Sulęcin

[BARDEN Maciej]: Jerzy Łukoszek (1931-1989) / (bam). – (To jest postać) (Nasza histo- ria). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 273, s. 4e Lekarz z Sulęcina

[BARDEN Maciej]: Ratują zabytek / (bam). – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 249, s. 4e Dom joannitów w Sulęcinie

[BRYL Bożena]: Szansa dla zabytku. – (Historia na wakacje) // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 155, s. 6e Dom joannitów, najstarszy dom w Sulęcinie, ma stać się wizytówką gminy

[IGIELSKA Beata]: Arno Adolf Schadlich (1886-1966) / (big). – (To jest postać) (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 57, s. 6e Nauczyciel i regionalista z Sulęcina

[IGIELSKA Beata]: Ernst Krause (22.11.1839-24.08.1903) / (big). – (To jest postać) (Na- sza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 279, s. 4e Pochodzący z Sulęcina filozof niemiecki

OBREMSKI Wojciech: Mieli odnawiać zabytek, muszą go zbudować. – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 290, s. 4e Dom joannitów w Sulęcinie

ZIĘTEK Małgorzata: Pomoc przyszła w ostatniej chwili! – Il. // Ziemia Gorz. – 2007, nr 40, s. 27 Zabytkowy dom joannitów w Sulęcinie

Torzym

[IGIELSKA Beata]: Wilhelm Freier (1825-1897) / (big). – (To jest postać) (Nasza histo- ria).- Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBGCDE), nr 81, s. 6e 508 Materiały do bibliografii historii regionu za rok 2007 509

TO nie Rzym, ale... – (Wokół nas). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 176, s. 6e Torzym: historia i zabytki

Trzciel

[BROŻEK Dariusz]: Trzciel dawniej i dziś / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 114, s. 6e Rynek miasta

[BROŻEK Dariusz]: Trzciel dawniej i dziś: granica za rzeką / (dab). – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBCDE). – 2007, nr 137, s. 6e Po I wojnie światowej miasto graniczne

Trzcińsko-Zdrój

RYMAR Edward: Trzcińsko w średniowieczu. – Il. // Prz. Zach.- Pom. – 2007, z. 3, s. 101-123

Witnica

CZARNUCH Zbigniew: Der Wegweiserpark in Witnica / Vietz an der Ostbahn / Übers. aus dem Pol. Günther Kulling; Il. Robert M. Jurga. – Witnica: Donjon, 2007. – 68 s.: il. kolor.; 21 cm

Wyszanowo

BROŻEK Dariusz: Mojego poprzednika porwali do wojska. – (Nasza historia). – Il. // Gaz. Lubus. (Wyd. AHKBE). – 2007, nr 301, s. 4e Wieś Wyszanowo ma 750 lat