DOCSLIB.ORG

Sejmiki Szlachty Sieradzkiej W Szadku W Latach 1668–1695. Zestawienie

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Sejmiki Szlachty Sieradzkiej W Szadku W Latach 1668–1695. Zestawienie BIULETYN SZADKOWSKI Tom 14 2014 Micha KOBIERECKI * SEJMIKI SZLACHTY SIERADZKIEJ W SZADKU W LATACH 16681695 ZESTAWIE IE CHRO OLOGICZ E Prezentowane w artykule zestawienie sejmikw wojewdztwa sieradzkiego posiada wspln cech jest ni miejsce obrad, czyli Szadek, stolica powiatu. badanym okresie w mie!cie odbywa"y si sejmiki poselskie 1, relacyjne 2 czy deputackie 3 oraz te, ktre by"y prolongowane 4. Przedstawione zestawienie zosta"o oparte na analizie ksig grodzkich z Sieradza, Tek Pawi(skiego i Tek Pstroko(- skiego 5. przypadku pierwszego z przedstawionych +rde" korzystano ze zbioru relacji, gdzie umieszczano lauda , bd+ uniwersa"y sejmikowe, protestacje czy akty konfederacji. .atomiast w Tekach Pstroko(skiego znalaz"y si oryginalne wypisy z ksig grodzkich sieradzkich i piotrkowskich, jak i /0/-wieczne odpisy wymienionych wy1ej aktw. Podobna sytuacja mia"a miejsce w przypadku Tek Pawi(skiego, gdzie znajduj si odpisy dokonane w okresie zaborw 2. * 3icha" 4obierecki, dr, adiunkt, 5niwersytet 6dzki, ydzia" 7ilozo8czno-9istoryczny, 4atedra 9istorii .owo1ytnej, 90-219 6d+, ul. 4ami(skiego 22a. 1 Sejmik poselski zjazd szlachty z danego terytorium (ziemia, powiat, wojewdztwo) zwo"any przez monarch, na ktrym wybierano pos"w na sejm walny i opracowywano dla nich instrukcj. 2 Sejmik relacyjny, na ktry zje1d1a"a szlachta, aby dowiedzie> si od swoich pos"w o decy- zjach, jakie podjto na zako(czonym sejmie. 3 Sejmik deputacki zjazd lokalnej szlachty, na ktrym wybierano deputatw, swoich sdziw do Trybuna"w 4oronnego lub Litewskiego. 4 Sejmik prolongowany zjazd, na ktrym szlachcie nie uda"o si podj> wsplnej decyzji i ustalono jedynie zwo"anie kolejnego sejmiku w wyznaczonym terminie, dla ponownego rozpatrze- nia spornych kwestii. Taki sejmik okre!lano rwnie1 terminem @zalimitowanyA. 5 Besp" ksig grodzkich znajduje si w Archiwum D"wnym Akt Eawnych w arszawie (dalej ADAE), a Teki Pawi(skiego w Fibliotece Polskiej Akademii .auk w 4rakowie (dalej FPA. 4r.), natomiast Teki Pstroko(skiego w Fibliotece 4si1t Czartoryskich w 4rakowie (dalej F. Czart.). , Laudum akt stworzony przez uczestnikw sejmiku, w ktrym umieszczano wszystkie pod- jte podczas obrad decyzje. Fy"y tam informacje na temat powodu zjazdu, czasu, kiedy si odbywa", i problemw, z jakimi szlachta musia"a si zaj> podczas obrad. 2 Obok +rde" pomocn w opracowaniu tego zestawienia by"a literatura przedmiotu, np.I A. Furkietowicz, Sejmik sieradzki w latach 16691717 , 3iejska Fiblioteka Publiczna, Sieradz 114 Micha Kobierecki W Rzeczypospolitej szlacheckiej w grodach, znajdujcych si w najwaniej- szych miastach wojew dztw, ziem czy powiat w, istnia!a opr cz sdu kancelaria, w kt rej powstawa!y ksigi. Z up!ywem czasu przej!a ona kompetencje starost w i sd w ziemskich w gromadzeniu akt w formalnoprawnych. Sta!o si to moliwe po 1519 r., kiedy gr d w Sieradzu otrzyma! od kr la prawo wieczno(ci, na r wni z )czyc, a wyprzedzajc o kilkadziesit lat Krak w, Mazowsze czy tereny ,kra- iny 8. W ksigach grodzkich sieradzkich znalaz!y si pierwsze dokumenty z roku 14.5, w starszych od nich ziemskich ju z roku 13809. Wnoszono akty dotyczce sprzeday d 1r, na1ycia, rezygnacji z praw lu1 wej(cia w nie, umowy w sprawie poyczek, zastaw w, dzieraw, ale r wnie zaczto umieszcza2 legacje 1. kr lew- skie, przywileje dla szlachty, uniwersa!y oraz inne akty monarsze, jak i lokalnych urzdnik w ziemskich 1d3 senator w. Wraz z rozwojem dzia!alno(ci politycznej umieszczano r wnie akta dotyczce sejmik w, w tym lauda, co mia!o potwier- dza2 wano(2 uchwa! i stanowi2 3r d!o wiedzy o podjtych wcze(niej decyzjach. W przypadku grodu w Sieradzu lauda, jak i protestacje oraz manifestacje o cha- rakterze politycznym odnoszcym si do sejmik w umieszczano w ksigach rela- cyjnych, co nie od1iega!o od praktyki stosowanej w Wielkopolsce 11 . Wcze(niej, gdy przyjmowano dokumenty, umieszczano je w protokole 41rudnopisie5, po czym przepisywano do czystopisu 12 . W przeciwie7stwie do kancelarii ziemskiej dzia!ajcej okresowo, grodowa funkcjonowa!a przez ca!y rok. Szlachta stara!a si d1a2 o ksigi i funkcjonowanie grodu, czego przyk!ady mona znale32 w konsty- tucjach sejmowych czy laudach sejmikowych, co wynika!o z troski o najwaniej- sze 3r d!o wiedzy o przesz!o(ci politycznej i prawnej 13 . 2..98 M. Ko1ierecki, Chronologia sejmikw i zjazdw szlachty wojewdztwa sieradzkiego w latach 16681696 , 9Przegld Nauk Historycznych“ 2..0, R. 5, nr 2, s. 5>28. 8 Prawo wieczno(ci dawa!o kancelarii moc przyjmowania akt transakcji dotyczcych nierucho- mo(ci, jak ksigi wieczyste, 1ez przenoszenia zapis w do ksig ziemskich. J. Bielecka, Kancelaria grodzka wielkopolska w VI VIII wieku , 9Studia Ar d!oznawcze“ 1957, t. 1, s. 1238 R. Jop, $ro - dowisko urz%dnicze kancelarii grodzkich w Che&mie, Lublinie i Krasnymstawie w drugiej po&owie VII wieku , Wydawnictwo ,MCS, Du1lin 2..3, s. 113. 9 Opis aktw przechowywanych w warszawskiem Archiwum ,&wnem , t. 2E Akta ziemskie i grodzkie IV VIII w. wojewdztw .ielkopolskich , Warszawskie Archiwum G! wne, Warszawa 1917, s. 27, 3.. 1. Degacja > akt wystawiany przez kancelari kr lewsk w imieniu monarchy, w kt rym zawarto instrukcje dla szlachty ze1ranej podczas sejmiku. 11 J. Bielecka, Organizacja i dzia&alno/0 kancelarii ziemskich i grodzkich wielkopolskich IV VIII w., 9Archeion“ 1954, t. 22, s. 132. 12 Powinno si to czyni2 pod koniec roku, ale praktyka od1iega!a od tego za!oenia i ro1iono to czasami kilka lat p 3niej. Nastpnie potwierdzano zgodno(2 kopii z orygina!em. J. )osowski, Kancelaria grodzka che&mska od V do VIII wieku. Studium o urz%dzie, dokumentacji, jej formach i roli w 2yciu spo&ecze3stwa staropolskiego , ,MCS, Du1lin 2..4, s. 110. 13 W czasie konHikt w wojennych chroniono ksigi grodzkie, umieszczajc je w miejscach o1ronnych. R. Jop, $rodowisko urz%dnicze ..., s. 120>128. Sejmiki szlachty sieradzkiej w Szadku… 115 Opracowana lista nie zawiera wszystkich sejmikw, jakie miay miejsce w cza- sie panowania dwch monarchw Michaa Korybuta i!niowieckiego i Jana III Sobieskiego, poniewa& wymienia ona jedynie te, ktre odbyway si' w Szadku. poowie )VI w. miasto to stao si' miejscem obrad sejmiku caego wojewdz- twa, odbieraj+c t' istotn+ funkcj' stolicy wojewdztwa. Prawdopodobnie wyni- kao to z tradycji organizowania takich zjazdw w Szadku ju& w poprzednim stuleciu. Pewien wpyw mg mie. rwnie& fakt odbywania tu s+dw wiecowych. tym czasie Szadek nie ust'powa potencjaem gospodarczym takim miastom, jak Sieradz czy ielu/ 10 . Obrady sejmikowe w Szadku odbyway si' w muro- wanym ko!ciele pod wezwaniem niebowzi'cia 1aj!wi'tszej Marii Panny i !w. Jakuba 2postoa 15 . Zestawienie otwiera sejmik powouj+cy s+dy kapturowe podczas rozpoczyna- j+cego si' bezkrlewia po abdykacji Jana Kazimierza, a ko/czy ostatni zwoany w czasach Jana III, czyli w 1455 r. ci+gu 27 lat w Szadku zostao zwoanych 40 sejmikw. Do tego nale&y doliczy. brakuj+ce laudum sejmiku poselskiego z 27 kwietnia 1472 r., o ktrym wiadomo, &e si' odby, poniewa& pozostaa po nim instrukcja dla posw. Ich liczba moga by. wy&sza, ale wa!nie i spory polityczne, szczeglnie przed zbli&aj+cymi si' sejmami, powodoway, &e byy one zrywane. Dotyczyo to sejmikw z: 18<20 sierpnia 1445 r. 14 , pa=dziernika 1445 r., 4 wrze- !nia 1477 r. 17 , 5 stycznia 1485 r. 18 , pocz+tku 1488 r. 15 , 14 pa=dziernika 1485 r. 20 , 10 T. Marsza, Szadek. 4onogra5a miasta , Urz+d Miasta, Szadek 1555, s. 21, 23, 24. 15 S. Paza w swojej pracy b'dnie poda, &e miejscem obrad w Szadku by ko!ci pod wezwa- niem !w. Stanisawa oo. Dominikanw. Ten znajdowa si' w Sieradzu. AP21 Kr., r'kopis 8302, s. 300B S. Paza, Sejmiki i zjazdy szlacheckie wojewdztwa sieradzkiego. 6strj i funkcjonowanie 718721632). Cz%/0 I , P 1, UJ, Krakw 1587, s. 73B T. Marsza, Szadek. 4onogra5a< , s. 50<58B S. Citak, Atlas Ko/cio&a &aci3skiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodw w VIII wieku , Towarzy- stwo 1aukowe KUC, Cublin 2004, s. 234. 14 Oba sejmiki poselskie zostay zerwane. Diariusz sejmu koronacyjnego 1669 roku , oprac. K. Przybo!, M. Derenc, ydawnictwo Eistoria Iagellonica, Krakw 2000, 2neks I, s. 51B 2. Aurkie- towicz, Sejmik sieradzki F, s. 44. 17 Tego dnia wznowiono obrady zawieszone 11 sierpnia w kwestii podatkw i dlatego nie udao si' ich zrealizowa., o co mia pretensje monarcha, zwouj+c w swym uniwersale kolejny sejmik na 25 listopada 1477 r. 2G2D, Ksi'gi Sieradzkie Grodzkie Relacje Idalej SG Rel.) 02, karta 550<555 verte, 827<828 < uniwersa Jana III do szlachty sieradzkiej z Gda/ska, z 0 pa=dziernika 1477 r. 18 5 stycznia 1485 r. zerwano pierwszy sejmik poselski i dopiero drugi wyoni posw i opraco- wa instrukcj'. 2G2D, SG Rel. 50, k. 05<50v, 51, 41 < uniwersa Jana III zwouj+cy sejmik poselski dla wojewdztwa sieradzkiego z Lkwi, z 15 stycznia 1485 r.B AP21 Kr., rkps 8303, s. 403<451B A. Czart. 3358, k. 151<153B 2. Aurkietowicz, Sejmik sieradzki F, 2neksy, s. 280. 15 Pierwszy sejmik poselski zosta zerwany, dlatego Jan III nakaza zwoanie kolejnego sejmiku na 27 stycznia 1488 r. tym samym dniu mia si' rozpocz+. sejm w Grodnie. 2G2D, SG Rel. 53, k. 117<117v < uniwersa Jana III zwouj+cy sejmik poselski dla wojewdztwa sieradzkiego z ila- nowa, z 30 grudnia 1488 r. 20 edug zestawienia 2. Aurkietowicz I Sejmik sieradzki F, 2neksy, s. 284) by to nadzwy- czajny sejmik relacyjny, ktry zebra si' w Szadku. 116 Micha Kobierecki 9 lipca 1691 r., czy 16 czerwca 1692 r. 21 , 11 listopada 1692 22 i listopada 1694 r. oraz 3 stycznia 1695 r. 23 Innym mankamentem jest brak informacji o corocznyc sejmikac deputackic " jedyna relacja poc odzi z 1680 r. Pog'(biona analiza tre)ci zebranyc laud*w sejmikowyc pozwala na wskaza- nie pewnyc brak*w formalnyc , jakic dopu)cili si( *wcze)ni autorzy lub kopi- )ci zajmuj,cy si( tworzeniem tyc dokument*w.
Load more

Recommended publications
  • The Polish-Lithuanian Commonwealth As a Political Space: Its Unity and Complexity*
    Chapter 8 The Polish-Lithuanian Commonwealth as a Political Space: Its Unity and Complexity* Satoshi Koyama Introduction The Polish-Lithuanian Commonwealth (Rzeczpospolita) was one of the largest states in early modern Europe. In the second half of the sixteenth century, after the union of Lublin (1569), the Polish-Lithuanian state covered an area of 815,000 square kilometres. It attained its greatest extent (990,000 square kilometres) in the first half of the seventeenth century. On the European continent there were only two larger countries than Poland-Lithuania: the Grand Duchy of Moscow (c.5,400,000 square kilometres) and the European territories of the Ottoman Empire (840,000 square kilometres). Therefore the Polish-Lithuanian Commonwealth was the largest country in Latin-Christian Europe in the early modern period (Wyczański 1973: 17–8). In this paper I discuss the internal diversity of the Commonwealth in the sixteenth and seventeenth centuries and consider how such a huge territorial complex was politically organised and integrated. * This paper is a part of the results of the research which is grant-aided by the ‘Grants-in-Aid for Scientific Research’ program of the Japan Society for the Promotion of Science in 2005–2007. - 137 - SATOSHI KOYAMA 1. The Internal Diversity of the Polish-Lithuanian Commonwealth Poland-Lithuania before the union of Lublin was a typical example of a composite monarchy in early modern Europe. ‘Composite state’ is the term used by H. G. Koenigsberger, who argued that most states in early modern Europe had been ‘composite states, including more than one country under the sovereignty of one ruler’ (Koenigsberger, 1978: 202).
    [Show full text]
  • Pomorskie Voivodeship Development Strategy 2020
    Annex no. 1 to Resolution no. 458/XXII/12 Of the Sejmik of Pomorskie Voivodeship of 24th September 2012 on adoption of Pomorskie Voivodeship Development Strategy 2020 Pomorskie Voivodeship Development Strategy 2020 GDAŃSK 2012 2 TABLE OF CONTENTS I. OUTPUT SITUATION ………………………………………………………… 6 II. SCENARIOS AND VISION OF DEVELOPMENT ………………………… 18 THE PRINCIPLES OF STRATEGY AND ROLE OF THE SELF- III. 24 GOVERNMENT OF THE VOIVODESHIP ………..………………………… IV. CHALLENGES AND OBJECTIVES …………………………………………… 28 V. IMPLEMENTATION SYSTEM ………………………………………………… 65 3 4 The shape of the Pomorskie Voivodeship Development Strategy 2020 is determined by 8 assumptions: 1. The strategy is a tool for creating development targeting available financial and regulatory instruments. 2. The strategy covers only those issues on which the Self-Government of Pomorskie Voivodeship and its partners in the region have a real impact. 3. The strategy does not include purely local issues unless there is a close relationship between the local needs and potentials of the region and regional interest, or when the local deficits significantly restrict the development opportunities. 4. The strategy does not focus on issues of a routine character, belonging to the realm of the current operation and performing the duties and responsibilities of legal entities operating in the region. 5. The strategy is selective and focused on defining the objectives and courses of action reflecting the strategic choices made. 6. The strategy sets targets amenable to verification and establishment of commitments to specific actions and effects. 7. The strategy outlines the criteria for identifying projects forming part of its implementation. 8. The strategy takes into account the specific conditions for development of different parts of the voivodeship, indicating that not all development challenges are the same everywhere in their nature and seriousness.
    [Show full text]
  • Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17Th and 18Th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv
    SCRIPTA JUDAICA CRACOVIENSIA Vol. 18 (2020) pp. 127–140 doi:10.4467/20843925SJ.20.009.13877 www.ejournals.eu/Scripta-Judaica-Cracoviensia Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17th and 18th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv Przemysław Zarubin https://orcid.org/0000-0003-4845-0839 (Jagiellonian University in Krakow, Poland) e-mail: [email protected] Keywords: archival sources, Ukraine, Lviv, Kyiv, castle court, 17th century, 18th century Abstract: The article presents types of sources which have thus far not been used, castle court books kept in the archives of the Ukrainian cities of Lviv and Kyiv. The author emphasizes the importance of these sources for research on the history and culture of Polish Jews in the 17th and 18th centuries. He also specifies the types of documents related to Jewish issues authenticated in these books (e.g. manifestations and lawsuits, declarations of the Radom Tribunal), as well as current source publications and internet databases containing selected documents from Ukrainian archives. The Central State Historical Archive in Lviv (CDIAL) (known as the Bernadine Ar- chive) and the Central State Historical Archive in Kyiv (CDIAUK) both have exten- sive collections of records of the so-called castle courts (sądy grodzkie), also known as local Starost courts (sądy starościńskie) for the nobility: from the Bełz and Ruthe- nian Voivodeships in the Lviv archive; and from the Łuck, Podolia, Kyiv, and Bracław Voivodeships in the Kyiv archive. This is particularly important because – in the light of Jewish population counts taken in 1764–1765 for the purpose of poll tax assessment – these areas were highly populated by Jews.
    [Show full text]
  • The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, C.1500–1795
    The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c.1500–1795 The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c.1500–1795 Edited by Richard Butterwick Lecturer in Modern European History Queen’s University Belfast Northern Ireland Editorial matter, selection and Introduction © Richard Butterwick 2001 Chapter 10 © Richard Butterwick 2001 Chapters 1–9 © Palgrave Publishers Ltd 2001 Softcover reprint of the hardcover 1st edition 2001 978-0-333-77382-6 All rights reserved. No reproduction, copy or transmission of this publication may be made without written permission. No paragraph of this publication may be reproduced, copied or transmitted save with written permission or in accordance with the provisions of the Copyright, Designs and Patents Act 1988, or under the terms of any licence permitting limited copying issued by the Copyright Licensing Agency, 90 Tottenham Court Road, London W1P 0LP. Any person who does any unauthorised act in relation to this publication may be liable to criminal prosecution and civil claims for damages. The authors have asserted their rights to be identified as the authors of this work in accordance with the Copyright, Designs and Patents Act 1988. First published 2001 by PALGRAVE Houndmills, Basingstoke, Hampshire RG21 6XS and 175 Fifth Avenue, New York, N. Y. 10010 Companies and representatives throughout the world PALGRAVE is the new global academic imprint of St. Martin’s Press LLC Scholarly and Reference Division and Palgrave Publishers Ltd (formerly Macmillan Press Ltd). ISBN 978-1-349-41618-9 ISBN 978-0-333-99380-4 (eBook) DOI 10.1057/9780333993804 This book is printed on paper suitable for recycling and made from fully managed and sustained forest sources.
    [Show full text]
  • KOMUNIKATY Mazurskoawarmińskie
    Towarzystwo Naukowe i Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego KOMUNIKATY AZURSKO armińskie KwartalnikM nr 4(294)-W Olsztyn 2016 KOMUNIKATY MAZURSKO-WARMIŃSKIE Czasopismo poświęcone przeszłości ziem Polski północno-wschodniej RADA REDAKCYJNA: Stanisław Achremczyk (przewodniczący), Darius Baronas, Janusz Jasiński, Igor Kąkolewski, Olgierd Kiec, Andrzej Kopiczko, Andreas Kossert, Jurij Kostiaszow, Cezary Kuklo, Ruth Leiserowitz, Janusz Małłek, Sylva Pocyté, Tadeusz Stegner, Mathias Wagner, Edmund Wojnowski REDAGUJĄ: Grzegorz Białuński, Grzegorz Jasiński (redaktor), Jerzy Kiełbik, Alina Kuzborska (redakcja językowa: język niemiecki), Bohdan Łukaszewicz, Aleksander Pluskowski (redakcja językowa: język angielski), Jerzy Sikorski, Seweryn Szczepański (sekretarz), Ryszard Tomkiewicz. Instrukcja dla autorów dostępna jest na stronie internetowej pisma Wydano dzięki wsparciu fi nansowemu Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Articles appearing in Masuro-Warmian Bulletin are abstracted and indexed in BazHum and Historical Abstracts Redakcja KMW informuje, że wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wydanie elektroniczne. Adres Redakcji: 10-402 Olsztyn, ul. Partyzantów 87, tel. 0-89 527-66-18, www.obn.olsztyn.pl; [email protected]; Ark. wyd. 12,3; ark. druk. 10,75. Przygotowanie do druku: Wydawnictwo „Littera”, Olsztyn, druk Warmia Print, Olsztyn, ul. Pstrowskiego 35C ISSN 0023-3196 A RTYKułY I MATERIAłY Robert Klimek AccoUNts OF THE Catholic CHUrch adoptiNG sacred paGAN places
    [Show full text]
  • Miejsca Obrad Sejmików Województw Wielkopolski Właściwej Od XVI Do XVIII Wieku
    RES HISTORICA 42, 2016 DOI: 10.17951/rh.2016.42.75-100 Michał Zwierzykowski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Ewa Tacka (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Miejsca obrad sejmików województw Wielkopolski właściwej od XVI do XVIII wieku The Places of Assemblies of the Local Parliaments of Great Poland from the 16th to the 18th Century STRESZCZENIE Artykuł stanowi pierwszą w historiografii próbę syntetycznego ujęcia zagadnienia lokalizacji obrad zgromadzeń sejmikowych tzw. Wielkopolski właściwej w epoce wcze- snonowożytnej, z uwzględnieniem jej genezy i przemian. Powstał w oparciu o dotych- czasowe, nieliczne i rozproszone ustalenia zawarte w literaturze, a przede wszystkim na podstawie analizy obszernego, wydanego już drukiem, materiału źródłowego dotyczące- go sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Autorzy starali się ukazać nie tyl- ko podstawy zwyczajowe i prawne lokalizacji obrad, miejsca, w których na przestrzeni trzech stuleci obradowała szlachta wielkopolska, ale również przedstawić nieco szczegó- łów związanych ze zwyczajowym miejscem odbywania sejmików w Środzie. Podstawowy wniosek płynący z ustaleń zawartych w niniejszym tekście potwierdza fakt, że już od dru- giej połowy XV w. właśnie Środa była niemal nieprzerwanie centrum politycznych obrad szlachty z rozległego terytorium obejmującego dwa, a od 1768 r. trzy województwa. Poza tym udowodniono, że sejmik wielkopolski w epoce nowożytnej nie miał stałej siedziby, a jedynie potwierdzone zwyczajem i prawem pisanym miejsce gromadzenia się. Słowa kluczowe: sejmiki, parlamentaryzm, samorząd terytorialny, Rzeczpospolita szlachecka, historia Wielkopolski Rozważania o lokalizacji obrad sejmików staropolskich należy po- przedzić przypomnieniem, że w przypadku samorządu sejmikowego w dobie przedrozbiorowej nie można jeszcze mówić o „siedzibie” sejmi- 76 MC I hAł ZWIERZykoWSkI, EWA TACkA ku, a jedynie o miejscu obrad1.
    [Show full text]
  • Articles the Attitude of Ruthenian Magnates
    ZAPISKI HISTORYCZNE — TOM LXXXIV — ROK 2019 Zeszyt 4 Articles http://dx.doi.org/10.15762/ZH.2019.36 TOMASZ KEMPA (Nicolaus Copernicus University in Toruń) The Attitude of Ruthenian Magnates and Nobles toward the Union of Lublin (1569) and the Problem of the Autonomy of Ukrainian Lands* within the Polish-Lithuanian Commonwealth Key words: magnates, nobles, Ruthenia, Ukraine, Union of Lublin, law, Orthodoxy, Po lonization, Catholicization The Polish-Lithuanian Union, signed in Lublin in 1569, has long aroused great interest among successive generations of historians. It is caused not only by the importance of this event, but also by the fact the Union was being con- sidered through the prism of historical debate, which was contested among Poles and Lithuanians in the era of the Sejm of Lublin and also after its con- clusion. This approach to the problem ensured that scholars often overlooked the important issue of the attitude towards the Union of Lublin of the Ruthe- nian nobility from the Ukrainian lands, which, before 1569, belonged to the Grand Duchy of Lithuania, and which were incorporated into the Kingdom of Poland at the Union of Lublin in 1569. All these territories had much in * The term ‘Ukraine’ (or the ‘Ukrainian lands’) usually referred the Kyiv and Bratslav voivodeships in the last decades of the 16th and in the first half of the 17th century. Volhynia was treated as a separate region. After incorporating the land of Chernihiv into the Commonwealth (after the war with Muscovy in 1619), it was also considered as a part of the Ukrainian lands.
    [Show full text]
  • Polish Regionalism — Present Challenges and Threats
    Barometr regionalny tom 11 nr 2 Polish Regionalism — Present Challenges and Threats Wojciech Orłowski University of Maria Curie-Skłodowska in Lublin, Poland University of Management and Administration in Zamość, Poland Abstract After the accession of Poland to the European Union our country started to be defined as a decentral- ized state with a regional structure. The aim of this paper is to compare Polish legal solutions to the Italian and Spanish solutions regarded as classic models of regionalism. The effect of the analysis is the conclusion that the biggest obstacle for the development of regionalism in Poland is the lack of proper legal regulations including constitutional regulations. It is responsible for the fact that Polish voivodeships do not have guarantees of territorial integrity. Theoretically there is even a possibility to replace them with other units of territorial division. Other restrictions for regional development are: insufficient level of financing and the lack of formed social ties in newly formed voivodships. Due to these factors voivodships do not play their own political role. The situation could be changed as a result of an enlargement of regional competences and granting voivodships limited autonomy similarly to the situation in Italy and Spain. Introduction In foreign literature, and even in works being official documents of the European Union there is a description of Poland equally with Italy and Spain as a state with a decentralized regional struc- ture . There are opinions that the experience of some of the countries preparing for EU accession further confirms the link between European integration and the restructuring of sub-national tiers of government .
    [Show full text]
  • Health Systems in Transition, Poland
    Health Systems in Transition Vol. 13 No. 8 2011 Poland Health system review Dimitra Panteli and Anna Sagan (editors) and Reinhard Busse (Series editor) were responsible for this HiT Editorial Board Editor in chief Elias Mossialos, London School of Economics and Political Science, United Kingdom Series editors Reinhard Busse, Berlin University of Technology, Germany Josep Figueras, European Observatory on Health Systems and Policies Martin McKee, London School of Hygiene & Tropical Medicine, United Kingdom Richard Saltman, Emory University, United States Editorial team Sara Allin, University of Toronto, Canada Jonathan Cylus, European Observatory on Health Systems and Policies Matthew Gaskins, Berlin University of Technology, Germany Cristina Hernández-Quevedo, European Observatory on Health Systems and Policies Marina Karanikolos, European Observatory on Health Systems and Policies Anna Maresso, European Observatory on Health Systems and Policies David McDaid, European Observatory on Health Systems and Policies Sherry Merkur, European Observatory on Health Systems and Policies Philipa Mladovsky, European Observatory on Health Systems and Policies Dimitra Panteli, Berlin University of Technology, Germany Bernd Rechel, European Observatory on Health Systems and Policies Erica Richardson, European Observatory on Health Systems and Policies Anna Sagan, European Observatory on Health Systems and Policies Sarah Thomson, European Observatory on Health Systems and Policies Ewout van Ginneken, Berlin University of Technology, Germany International
    [Show full text]
  • To Vote a King
    CONTRACTUAL MAJESTY ELECTORAL POLITICS IN TRANSYLVANIA AND POLAND-LITHUANIA 1571-1586 A Dissertation submitted to the Faculty of the Graduate School of Arts and Sciences of Georgetown University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in History By Felicia Roşu, M.A. Washington, DC May 1, 2009 Copyright 2009 by Felicia Roşu All Rights Reserved ii CONTRACTUAL MAJESTY ELECTORAL POLITICS IN TRANSYLVANIA AND POLAND-LITHUANIA, 1571-1586 Felicia Roşu, M.A. Thesis Advisor: Andrzej S. Kamiński, Ph.D. ABSTRACT Stefan Báthory (1533-1586) was chosen by the orders and estates of Transylvania to be their ruler in May 1571; in December 1575 he was also elected king of the Polish- Lithuanian Commonwealth and was crowned as such in May 1576. Although Báthory never returned to his homeland after he took hold of his Polish-Lithuanian throne, he maintained control over the affairs of Transylvania and ruled both countries simultaneously until his death in December 1586. This dissertation analyzes Báthory’s two elections while comparing them to similar phenomena in the rest of Europe and placing them in the larger framework of early modern constitutionalism and civic republicanism. The goals of this dissertation are to unveil the dynamics of electoral politics in sixteenth-century East Central Europe; to illuminate the political language at play during elections; and to clarify the values, intentions, and motivations of political actors—both candidates and voters—in the electoral context. Research findings indicate that electoral politics not only reflected, but also affected the identity, values, and behavior of citizens and rulers in elective constitutional monarchies, particularly at moments when citizens had to rule themselves and prospective rulers had to comply with the conditions of citizens in order to be able to occupy their thrones.
    [Show full text]
  • Note on Poland's Political and Economic Situation and Its Relations
    DIRECTORATE-GENERAL FOR RESEARCH Luxembourg, 24 October 2000 Directorate A International and Constitutional Affairs Division AL/ip IV/WIP/2000/09/0152 NOTE ON POLAND'S POLITICAL AND ECONOMIC SITUATION AND ITS RELATIONS WITH THE EUROPEAN UNION WITH A VIEW TO ACCESSION DIRECTORATE-GENERAL FOR RESEARCH Luxembourg, 12 October 2000 Directorate A International and Constitutional Affairs Division AL/ip IV/WIP/2000/09/0152 NOTE ON POLAND'S POLITICAL AND ECONOMIC SITUATION AND ITS RELATIONS WITH THE EUROPEAN UNION WITH A VIEW TO ACCESSION *** For further information, please contact: Anton LENSEN, International and Constitutional Affairs Division, DG IV, European Parliament, Luxembourg, Tel. (352) 4300 23707 / Fax: (352) 4300 27724 / e-mail: [email protected] *** The opinions expressed in this document are not necessarily those held by the European Parliament as an institution. CONTENTS Page Summary ..................................................................................................................................4 I. POLITICAL SITUATION A) The centre-right coalition produced by the September 1997 general election ................6 B) Position of the political parties and public opinion on the EU .......................................8 C) The last presidential elections (8 October 2000)............................................................9 II. ECONOMIC SITUATION AND OUTLOOK A) Macroeconomic data....................................................................................................10 a) GDP growth ......................................................................................................10
    [Show full text]
  • Decentralization and Women's Status in Regional Polis
    Masculinized or Marginalized: Decentralization and Women’s Status in Regional Polish Institutions SUMMARY. Research on gendered institutions reveals that women often face a dilemma of being masculinized or marginalized. Female politicians downplay gender differences to fit in or risk sanction for highlighting women’s issues. Sub-national institutions are closer and less prestigious, so decentralization may facilitate women’s participation and gender equality. Examining Poland’s 1998 decentralization, I analyze 40 semi-structured interviews with male and female regional political elites using a mixed-methods approach to test five hypotheses about gender attitudes. Women initially respond “no gender inequalities” but change their answers; many support the notion of more women in politics, but not quotas or women’s policy machinery. KEYWORDS. Decentralization, gendered institutions, post-communist, Poland, state feminism, qualitative methods, quotas Masculinized or Marginalized Page 1 of 35 “Even when women win a place in the institutions, they are faced with a catch –22 dilemma: they can perform the masculine better than males and in the process reinforce the masculinist preferences that make it hard for them to succeed, or they can remain outsiders and face enormous challenges to being effective. ” – Georgia Duerst-Lahti 2005 More than a decade of feminist scholarship identifies a “theory of gendered institutions,” mapping “the manifold ways in which gender power and disadvantage are created and maintained not only through law but also through institutional processes, practices, images, ideologies and distributional mechanisms” (Hawkesworth 2003). Male politicians often still view female politicians as outsiders and react to their presence by adopting a more aggressive style of deliberation (Kathlene 1994) or by dismissing women’s legislative accomplishments (Kenney 1996).
    [Show full text]