Geschiedenis 10 (2015) 1

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Geschiedenis 10 (2015) 1 INHOUD Stadsgeschiedenis 10 (2015) 1 Gabri van Tussenbroek Voor de grote uitleg. Stedelijke transformatie en huisbouw 1 in Amsterdam, 1452-1578 Tony Keevel ‘Of was ik soms ook asociaal genoemd?’ Concentratie en 24 spreiding van ‘onmaatschappelijken’ in drie Amsterdamse wijken: het heropvoedingproject Geuzenveld-Slotermeer en Tuindorp Buiksloot, 1953-1981 STADS Werk in uitvoering Ellen Janssens en Iason Jongepier 49 GIStorical Antwerp: historisch gis als laboratorium voor de stadsgeschiedenis geschiedenis Reinhilde Sennema Manhattan aan de Maas, Manhattan aan de Mersey. 63 Transnationale elites en lokale identiteit in wereldsteden Rotterdam en Liverpool (1945-1975) nummer 1 Reviews 10e jaargang - 2015 Jeroen Puttevils 74 10-2015- STADSGESCHIEDENIS Waarom deden sommige handelssteden het zo goed? Een overzicht van het historisch onderzoek naar handel en instituties in Nederlandse en Europese steden, 1300-1800 Michael Auwers, Inge Bertels, maarten F. Van 96 Jeannette Kamp & Sanne Muurling De stad in de schijnwerpers. Stadsgeschiedenis in Belgische en Nederlandse historische tijdschriften (2013) Abstracts 111 Personalia 113 issn 1872-0676 STADS geschiedenis 1 Stadsgeschiedenis is een initiatief van het Centrum voor Stadsgeschiedenis van het Stadsgeschiedenis departement Geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen. Het wordt uitgegeven door Een platform voor reflectie op de geschiedenis van de stad Uitgeverij Verloren, Hilversum en verschijnt twee keer per jaar. Stadsgeschiedenis (opgericht in 2006) is het Nederlands-Vlaamse tijdschrift voor Redactiesecretariaat: onderzoek, reflectie en debat over de stad en haar geschiedenis. De aanpak is inter- Hilde Greefs disciplinair en gericht op een breed scala aan thema’s. Naast peer-reviewed weten- Universiteit Antwerpen schappelijke artikelen bevat Stadsgeschiedenis dossiers over actuele maatschappelijke Stadscampus thema’s, reviews over recente onderzoekstrends en interessante artikelen in binnen- en Grote Kauwenberg 18 S.D.309, b-2000 Antwerpen buitenlandse tijdschriften, en interviews met markante stadsbestuurders, architecten Tel.: 003232654280 en wetenschappers. Geografisch richt het tijdschrift zich op de Lage Landen door de e-mail: [email protected] eeuwen heen. Stadsgeschiedenis richt zich op iedereen die geëngageerd is met de stad en haar historische ontwikkeling: van wetenschappers en archiefmedewerkers tot beleids- Redactie: makers, architecten en erfgoedwerkers. Inge Bertels (Vrije Universiteit Brussel), Petra Brouwer (Universiteit van Amsterdam), Greet De Block (Universiteit Antwerpen), Jan Hein Furnée (Radboud Universiteit Nijmegen, hoofdredac- teur), Hilde Greefs (Universiteit Antwerpen, kernredactie), Jelle Haemers (KU Leuven), Harm Kaal Inzendingen: (Radboud Universiteit Nijmegen, kernredactie); Manon van der Heijden (Universiteit Leiden), Bert in een word-bestand naar [email protected] De Munck (Universiteit Antwerpen), Stijn Oosterlynck (Universiteit Antwerpen), Maarten F. Van Dijck (Erasmus Universiteit Rotterdam), Antoon Vrints (Universiteit Gent) Afbeeldingen dienen apart en rechtenvrij te worden aangeleverd. Dit kan in de vorm van glansfoto’s of in digitale vorm. Digitale afbeeldingen dienen van voldoende kwa- Redactieraad: liteit te zijn: tenminste 300 dpi op het formaat waarop ze uiteindelijk zullen worden Claire Billen (Université Libre de Bruxelles), Bruno Blondé (Universiteit Antwerpen), Marc Boone afgedrukt. Bij twijfel kan men contact opnemen met Uitgeverij Verloren, telefoon (Universiteit Gent), Pim Kooij (ru Groningen), Paul van de Laar (Erasmus Universiteit Rotterdam), +31356859856. De redactie poogt zorgvuldig om te gaan met auteursrechten. De Clé Lesger (Universiteit van Amsterdam), Hugo Soly (Vrije Universiteit Brussel), Peter Stabel gebruiken voor wat betreft overname van tekst en beeld in academische publicaties (Universiteit Antwerpen), Ed Taverne (Rijksuniversiteit Groningen), Pieter Uyttenhove (U Gent), Anne-Laure Van Bruaene (Universiteit Gent) worden gevolgd. Wie desondanks meent in zijn rechten te zijn geschonden, richte zich tot de uitgever. Uitgever, abonnementen & advertenties: Uitgeverij Verloren bv Torenlaan 25, nl-1211 ja Hilversum Stadsgeschiedenis wordt uitgegeven met steun van de Universitaire Stichting. tel. +31(0)356859856, fax +31(0)356859856 www.verloren.nl [email protected] Prijzen: Normaal abonnement per jaargang € 35,– (buiten de Benelux € 40,–) Abonnement instellingen en instituten per jaargang € 45,– (buiten de Benelux € 50,–) Studentenabonnement per jaargang € 25,– Losse nummers € 20,– (excl. verzendkosten) Website: www.stadsgeschiedenis.be; www.stadsgeschiedenis.nl (webmaster Iason Jongepier, Universiteit Antwerpen) issn: 1872-0676 Omslagafbeeldingen: ‘Mental map’ van de leefwereld van Jan Baptist Denucé (gis- Antwerp). Amsterdam in 1538, vogelvluchtschilderij door Cornelis Anthonisz (Col- lectie Amsterdam Museum). Actie van buurtbewoners en welzijnswerkers in Tuindorp Buiksloot, 1975 (Nationaal Archief Den Haag, Fotocollectie Anefo). Gabri van Tussenbroek Voor de grote uitleg Stedelijke transformatie en huisbouw in Amsterdam, 1452-1578* De opkomst en groei van steden in de Lage Landen is in de afgelopen jaren in ver- schillende publicaties uitvoerig behandeld.1 Stedenpolitiek, economisch hoogtij en ca- tastrofes hadden invloed op de wording en omvang van de stad. Hadden steden op een bepaald moment een zekere omvang bereikt, dan hield de ontwikkeling niet op. Er vonden wijzigingen plaats in de ruimtelijke ordening, de vroege houtbouw werd geleidelijk aan veranderd in steen, de bebouwing groeide in de hoogte en er ontstond een differentiatie van functies. Steden gingen echter allerminst gelijk op in deze ont- wikkeling.2 Dit artikel bestudeert de stedelijke transformatie in Amsterdam, waar de grote toe- stroom van immigranten vanaf het einde van de zestiende eeuw aanleiding gaf tot vier beroemde stadsuitbreidingen.3 Deze territoriale uitbreiding werd uitvoerig bestudeerd, maar veel minder bekend is de grote transformatie van Amsterdams historische weefsel in de zestiende eeuw. Uit bouwhistorisch en dendrochronologisch onderzoek wordt steeds duidelijker dat Amsterdam vanaf 1530 een vernieuwingsslag onderging. Deze vernieuwing betrof, anders dan in de zeventiende eeuw, geen uitbreiding van het stads- oppervlak, maar een aanpassing van de bestaande ruimtelijke ordening en bebouwing binnen het beschikbare areaal en bovenal verstening. In vergelijking met sommige an- dere steden in Nederland vond deze verstening ronduit laat plaats. Doorgaans vormden stadsbranden de motor achter versteningsprocessen en wijzigingen in de ruimtelijke ordening,4 maar in Amsterdam was dat niet het geval. Bij het bouwhistorisch en den- drochronologisch onderzoek werd een opvallende piek geconstateerd in de huizen- bouw na 1530. Dit stond haaks op eerdere aannames dat het oudste huizenbestand van kort na de laatste grote stadsbrand van 1452 dateerde. Er moet dus iets anders aan de hand zijn geweest, dat deze vernieuwingsslag kan verklaren. Door een combinatie van bouwhistorisch onderzoek met archiefonderzoek wordt in het onderstaande inzicht gegeven in een tot nog toe onbekende transformatieperiode van Amsterdam. Hierbij zal worden gekeken naar de tijd tussen de laatste grote stadsbrand van 1452 en het jaar * Dank gaat uit naar David Derksen, Dik de Roon, Paul Rosenberg, Jos Smit en Jan-Willem de Winter voor het lezen en becommentariëren van eerdere versies van dit artikel. Een bijzonder woord van dank gaat uit naar de anonieme peer reviewer voor het opbouwende en waardevolle commentaar. 1 R. Rutte en B. Vannieuwenhuyze, ‘Stadswording in de Lage Landen van de tiende tot vijftiende eeuw. Een overzicht aan de hand van vijfhonderd jaar ruimtelijke inrichting’, Bulletin KNOB 113 (2014) 113-131. 2 G. Borger e.a., ‘Twaalf eeuwen ruimtelijke transformatie in het westen van Nederland in zes kaartbeelden: land- schap, bewoning en infrastructuur in 800, 1200, 1500, 1700, 1900 en 2000’, Over Holland 10/11 (2011) 5-124. 3 J.E. Abrahamse, De grote uitleg van Amsterdam. Stadsontwikkeling in de zeventiende eeuw (Bussum 2010) 34-37. 4 K. De Jonge, ‘ “Stedenbouwkundige aspecten”. Verwoesting als motor voor de beheersing van de stedelijke ruimte in de Zuidelijke Nederlanden tot in de achttiende eeuw’, in: Destruction et reconstruction de villes, du Moyen Age a nos jours/ Verwoesting en wederopbouw van steden, van de Middeleeuwen tot heden (Brussel 1999) 385-409. 2 gabri van tussenbroek STADSGESCHIEDENIS 1578, het moment waarop Amsterdam de kant van de Opstand koos en besloot tot aan- zienlijke uitbreidingen. Dit artikel concentreert zich op de vraag wanneer precies het omslagpunt in de transformatie van Amsterdam is aan te wijzen, waarom en hoe deze transformatie zich voltrok en welke actoren hierbij een hoofdrol speelden. De houten stad Vanaf circa 1475 ontwikkelde Amsterdam zich tot de belangrijkste graanmarkt van Holland, terwijl ook de textielindustrie een sterke groei doormaakte. Schepen met Amsterdams textiel en haring voeren naar het Oostzeegebied, om geladen met graan, traan, stokvis en hout, hennep, vlas, pek en teer weer terug te keren en dat deels in Am- sterdam, maar ook verder naar het zuiden te verhandelen. Vanuit het zuiden werden producten als wijn of zout meegebracht. De stad nam een stabiele positie in binnen het stedelijke netwerk van wat later zou uitgroeien tot de Randstad, met een geleidelijk aan groeiend internationaal handelsnetwerk. De groei van de handel raakte met name in het tweede kwart van de zestiende eeuw in een versnelling
Recommended publications
  • B U U Rtn Aam Gem Een Ten Aam Aan Tal B Ew O N Ers to Taal Aan Tal B
    buurtnaam gemeentenaam totaal aantalbewoners onvoldoende zeer aantalbewoners onvoldoende ruim aantalbewoners onvoldoende aantalbewoners zwak aantalbewoners voldoende aantalbewoners voldoende ruim aantalbewoners goed aantalbewoners goed zeer aantalbewoners uitstekend aantalbewoners score* zonder aantalbewoners onvoldoende zeer bewoners aandeel onvoldoende ruim bewoners aandeel onvoldoende bewoners aandeel zwak bewoners aandeel voldoende bewoners aandeel voldoende ruim bewoners aandeel goed bewoners aandeel goed zeer bewoners aandeel uitstekend bewoners aandeel score* zonder bewoners aandeel Stommeer Aalsmeer 6250 0 0 350 1000 1400 2750 600 100 0 100 0% 0% 5% 16% 22% 44% 9% 2% 0% 2% Oosteinde Aalsmeer 7650 0 0 50 150 100 2050 3050 2050 200 0 0% 0% 1% 2% 1% 27% 40% 27% 3% 0% Oosterhout Alkmaar 950 0 0 50 500 100 250 0 0 0 0 0% 0% 8% 54% 9% 29% 0% 0% 0% 0% Overdie-Oost Alkmaar 3000 0 1700 1100 200 0 0 0 0 0 0 0% 56% 37% 7% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Overdie-West Alkmaar 1100 0 0 100 750 250 50 0 0 0 0 0% 0% 8% 65% 21% 5% 0% 0% 0% 0% Ossenkoppelerhoek-Midden- Almelo 900 0 0 250 650 0 0 0 0 0 0 0% 0% 28% 72% 0% 0% 0% 0% 0% 1% Zuid Centrum Almere-Haven Almere 1600 0 250 150 200 150 500 100 50 250 0 0% 15% 10% 13% 9% 31% 6% 2% 15% 0% De Werven Almere 2650 50 100 250 800 450 1000 50 0 0 0 2% 3% 9% 30% 17% 38% 1% 0% 0% 0% De Hoven Almere 2400 0 150 850 700 50 250 250 150 50 0 0% 7% 35% 29% 1% 11% 10% 6% 2% 0% De Wierden Almere 3300 0 0 200 2000 500 450 150 50 0 0 0% 0% 5% 61% 15% 14% 4% 1% 0% 0% Centrum Almere-Stad Almere 4100 0 0 500 1750 850 900 100 0
    [Show full text]
  • Transvaalbuurt (Amsterdam) - Wikipedia
    Transvaalbuurt (Amsterdam) - Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Transvaalbuurt_(Amsterdam) 52° 21' 14" N 4° 55' 11"Archief E Philip Staal (http://toolserver.org/~geohack Transvaalbuurt (Amsterdam)/geohack.php?language=nl& params=52_21_14.19_N_4_55_11.49_E_scale:6250_type:landmark_region:NL& pagename=Transvaalbuurt_(Amsterdam)) Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie De Transvaalbuurt is een buurt van het stadsdeel Oost van de Transvaalbuurt gemeente Amsterdam, onderdeel van de stad Amsterdam in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De buurt ligt tussen de Wijk van Amsterdam Transvaalkade in het zuiden, de Wibautstraat in het westen, de spoorlijn tussen Amstelstation en Muiderpoortstation in het noorden en de Linnaeusstraat in het oosten. De buurt heeft een oppervlakte van 38 hectare, telt 4500 woningen en heeft bijna 10.000 inwoners.[1] Inhoud Kerngegevens 1 Oorsprong Gemeente Amsterdam 2 Naam Stadsdeel Oost 3 Statistiek Oppervlakte 38 ha 4 Bronnen Inwoners 10.000 5 Noten Oorsprong De Transvaalbuurt is in de jaren '10 en '20 van de 20e eeuw gebouwd als stadsuitbreidingswijk. Architect Berlage ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de arbeiderswoningen werden gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is. Aan de basis van de Transvaalbuurt stonden enkele woningbouwverenigingen, die er huizenblokken
    [Show full text]
  • Zorg En Ruimte Voor Ouderen
    Zorg en Ruimte - voor ouderen Ruimtelijke strategieën voor levensloopbestendige buurten Gemeente Amsterdam Colofon Deze rapportage is opgesteld door Ruimte en Duurzaamheid van de Gemeente Amsterdam, in opdracht van wethouder Zorg en Welzijn, Ouderen en Ruimtelijke Ordening. Werkgroep Zorg & Ruimte Esther Reith, Margreet Leclercq, Tim Ruijs Met medewerking van Tony Dashorst (data), Anne Meijer (redactie), Koos van Zanen (schouwen, ateliers), Nada Ben Salah (atelier Indische Buurt), Jeroen Muller (atelier Bloemenbuurt) en Ingeborg Wannags (atelier Buitenveldert) Vormgeving en kaartmateriaal Jan van de Kamp, Yassin Mokadmi, Tim Ruijs Met dank aan Alle deelnemers van de schouwen: Bloemenbuurt: Marcia Meerum Terwogt (Senior Gebiedsmakelaar Noorderpark/ Bloemenbuurt), Ingrid Hezemans (Buurtmeester Volewijck, Stadsdeel Noord), Ad van der Stok (Stadsergonoom, R&D), Astrid van Ketel (GGD), Niek Bosch (Planoloog, fotograaf, R&D), Nelleke Penninx (Planoloog, R&D), Joukje Molenaar (klankbordgroep Veilig Thuis), Willemien Blankensteijn (Initiatiefgroep Toegankelijkheid in Amsterdam-Noord), Bonny Alberts (Initiatiefgroep Toegankelijkheid in Amsterdam-Noord), Marieke Hoffman (Strategieteam Ruimte en Economie) Buitenveldert: Martijn Companjen (Participatiemakelaar Buitenveldert, Dynamo), Daniël Haveman (Clusterstaf sociaal, stadsdeel zuid), Paulien Luimes (Regisseur Zorg en Welzijn Buitenveldert), Noortje Malmberg (Medewerker beleidsre- alisatie, Stadsdeel Zuid), Astrid Krikken (Beleidsadviseur Zorg, OJZ), Johan Osté (GGD), Berry den Brinker (Vereniging voor slechtzienden, werkgroep mobiliteit en toegankelijkheid) Indische Buurt: Martine Koehein (Gebiedscoördinator Indische Buurt), Annemiek Kroone (Civic), Daniël Kothe (steden- bouwkundige, fotograaf, R&D), Tom van Benthem (GGD), Michiel Beers (Ontwerper Openbare ruimte en verkeer, R&D), Jasper Veldhuis (journalist), Sonja Bhagwandin (Ouder adviesraad Oost) Meer informatie [email protected] Amsterdam, december 2016 Inhoud Samenvatting 5 1. Inleiding 9 Aanleiding 9 Afbakening 9 Vraag 9 Leeswijzer 9 Notabene 10 2.
    [Show full text]
  • White Working Class Communities in Amsterdam
    AT HOME IN EUROPE EUROPE’S WHITE WORKING CLASS COMMUNITIES AMSTERDAM OOSF_Amsterdamr_cimnegyed-0701.inddSF_Amsterdamr_cimnegyed-0701.indd CC11 22014.07.01.014.07.01. 112:29:132:29:13 ©2014 Open Society Foundations This publication is available as a pdf on the Open Society Foundations website under a Creative Commons license that allows copying and distributing the publication, only in its entirety, as long as it is attributed to the Open Society Foundations and used for noncommercial educational or public policy purposes. Photographs may not be used separately from the publication. ISBN: 978 194 0983 172 Published by OPEN SOCIETY FOUNDATIONS 224 West 57th Street New York NY 10019 United States For more information contact: AT HOME IN EUROPE OPEN SOCIETY INITIATIVE FOR EUROPE Millbank Tower, 21-24 Millbank, London, SW1P 4QP, UK www.opensocietyfoundations.org/projects/home-europe Layout by Q.E.D. Publishing Printed in Hungary. Printed on CyclusOffset paper produced from 100% recycled fi bres OOSF_Amsterdamr_cimnegyed-0701.inddSF_Amsterdamr_cimnegyed-0701.indd CC22 22014.07.01.014.07.01. 112:29:152:29:15 EUROPE’S WHITE WORKING CLASS COMMUNITIES 1 AMSTERDAM THE OPEN SOCIETY FOUNDATIONS WORK TO BUILD VIBRANT AND TOLERANT SOCIETIES WHOSE GOVERNMENTS ARE ACCOUNTABLE TO THEIR CITIZENS. WORKING WITH LOCAL COMMUNITIES IN MORE THAN 100 COUNTRIES, THE OPEN SOCIETY FOUNDATIONS SUPPORT JUSTICE AND HUMAN RIGHTS, FREEDOM OF EXPRESSION, AND ACCESS TO PUBLIC HEALTH AND EDUCATION. OOSF_Amsterdamr_cimnegyed-0701.inddSF_Amsterdamr_cimnegyed-0701.indd 1 22014.07.01.014.07.01. 112:29:152:29:15 AT HOME IN EUROPE PROJECT 2 ACKNOWLEDGEMENTS Acknowledgements This city report was prepared as part of a series of reports titled Europe’s Working Class Communities.
    [Show full text]
  • Evaluating the Impact of Land-Use Density and Mix on Spatiotemporal Urban Activity Patterns
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by University of Birmingham Research Portal Evaluating the impact of land-use density and mix on spatiotemporal urban activity patterns: an exploratory study using mobile phone data Jacobs-Crisioni, Chris; Rietveld, Piet; Koomen, Eric; Tranos, Emmanouil DOI: 10.1068/a130309p License: None: All rights reserved Document Version Peer reviewed version Citation for published version (Harvard): Jacobs-Crisioni, C, Rietveld, P, Koomen, E & Tranos, E 2014, 'Evaluating the impact of land-use density and mix on spatiotemporal urban activity patterns: an exploratory study using mobile phone data', Environment and Planning A, vol. 46, no. 11, pp. 2769-2785. https://doi.org/10.1068/a130309p Link to publication on Research at Birmingham portal Publisher Rights Statement: Final Version of Record available online at: http://dx.doi.org/10.1068/a130309p Checked November 2015 General rights Unless a licence is specified above, all rights (including copyright and moral rights) in this document are retained by the authors and/or the copyright holders. The express permission of the copyright holder must be obtained for any use of this material other than for purposes permitted by law. •Users may freely distribute the URL that is used to identify this publication. •Users may download and/or print one copy of the publication from the University of Birmingham research portal for the purpose of private study or non-commercial research. •User may use extracts from the document in line with the concept of ‘fair dealing’ under the Copyright, Designs and Patents Act 1988 (?) •Users may not further distribute the material nor use it for the purposes of commercial gain.
    [Show full text]
  • 40 | P a G E Vehicle Routing Models & Applications
    INFORMS TSL First Triennial Conference July 26-29, 2017 Chicago, Illinois, USA Vehicle Routing Models & Applications TA3: EV Charging Logistics Thursday 8:30 – 10:30 AM Session Chair: Halit Uster 8:30 Locating Refueling Points on Lines and Comb-Trees Pitu Mirchandani, Yazhu Song* Arizona State University 9:00 Modeling Electric Vehicle Charging Demand 1Guus Berkelmans, 1Wouter Berkelmans, 2Nanda Piersma, 1Rob van der Mei, 1Elenna Dugundji* 1CWI, 2HvA 9:30 Electric Vehicle Routing with Uncertain Charging Station Availability & Dynamic Decision Making 1Nicholas Kullman*, 2Justin Goodson, 1Jorge Mendoza 1Polytech Tours, 2Saint Louis University 10:00 Network Design for In-Motion Wireless Charging of Electric Vehicles in Urban Traffic Networks Mamdouh Mubarak*, Halit Uster, Khaled Abdelghany, Mohammad Khodayar Southern Methodist University 40 | Page Locating Refueling Points on Lines and Comb-trees Pitu Mirchandani School of Computing, Informatics and Decision Systems Engineering, Arizona State University, Tempe, Arizona 85281 United States Email: [email protected] Yazhu Song School of Computing, Informatics and Decision Systems Engineering, Arizona State University, Tempe, Arizona 85281 United States Email: [email protected] Due to environmental and geopolitical reasons, many countries are embracing electric vehicles as an alternative to gasoline powered automobiles. There are other alternative fuels such as Compressed Gas and Hydrogen Fuel Cells that have also been tested for replacing gasoline powered vehicles. However, since the associated refueling infrastructure of alternative fuel vehicles is sparse and is gradually being built, the distance between refueling points becomes a crucial attribute in attracting drivers to use such vehicles. Optimally locating refueling points (RPs) will both increase demand and help in developing a refueling infrastructure.
    [Show full text]
  • Leefbaarheid En Veiligheid De Leefbaarheid En Veiligheid Van De Woonomgeving Heeft Invloed Op Hoe Amsterdammers Zich Voelen in De Stad
    13 Leefbaarheid en veiligheid De leefbaarheid en veiligheid van de woonomgeving heeft invloed op hoe Amsterdammers zich voelen in de stad. De mate waarin buurtgenoten met elkaar contact hebben en de manier waarop zij met elkaar omgaan zijn daarbij van belang. Dit hoofdstuk gaat over de leefbaar- heid, sociale cohesie en veiligheid in de stad. Auteurs: Hester Booi, Laura de Graaff, Anne Huijzer, Sara de Wilde, Harry Smeets, Nathalie Bosman & Laurie Dalmaijer 150 De Staat van de Stad Amsterdam X Kernpunten Leefbaarheid op te laten groeien. Dat is het laagste Veiligheid ■ De waardering voor de eigen buurt cijfer van de Metropoolregio Amster- ■ Volgens de veiligheidsindex is Amster- is stabiel en goed. Gemiddeld geven dam. dam veiliger geworden sinds 2014. Amsterdammers een 7,5 als rapport- ■ De tevredenheid met het aanbod aan ■ Burgwallen-Nieuwe Zijde en Burgwal- cijfer voor tevredenheid met de buurt. winkels voor dagelijkse boodschap- len-Oude Zijde zijn de meest onveilige ■ In Centrum neemt de tevredenheid pen in de buurt is toegenomen en buurten volgens de veiligheidsindex. met de buurt af. Rond een kwart krijgt gemiddeld een 7,6 in de stad. ■ Er zijn minder misdrijven gepleegd in van de bewoners van Centrum vindt Alleen in Centrum is men hier minder Amsterdam (ruim 80.000 bij de politie dat de buurt in het afgelopen jaar is tevreden over geworden. geregistreerde misdrijven in 2018, achteruitgegaan. ■ In de afgelopen tien jaar hebben –15% t.o.v. 2015). Het aantal over- ■ Amsterdammers zijn door de jaren steeds meer Amsterdammers zich vallen neemt wel toe. heen positiever geworden over het ingezet voor een onderwerp dat ■ Slachtofferschap van vandalisme komt uiterlijk van hun buurt.
    [Show full text]
  • Fact Sheet Leefbaarheidsindex Periode 2010-2012
    Fact sheet Leefbaarheidsindex Periode 2010-2012 nummer 3 | februari 2013 Deze fact sheet gaat in op de leefbaarheid van buurten in Amsterdam. Ontwikkelingen vanaf 2010 komen aan de orde, met specifieke aandacht voor de verandering tussen 2011 en 2012. De leefbaarheid in Amsterdam is tussen 2010 en 2012 licht verbeterd. Tussen 2011 en 2012 is de leefbaarheid op vergelijkbaar niveau gebleven. Bewoners in de stadsdelen Centrum, Nieuw-West en Noord beoordelen in 2012 de leefbaarheid het slechtste. Bewoners van Zuid en Zuidoost beoordelen de leefbaarheid juist beter dan gemiddeld het geval is. Een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is hun buurt ervaren, oftewel het gaat om een draagt bij aan het verminderen van gevoelens van subjectieve index. onveiligheid. Om deze reden is in het Programakkoord Amsterdam 2010-2014 opge- Het bronjaar van de leefbaarheidsindex is 2010 nomen dat de leefbaarheid van Amsterdamse (oftewel de index is in 2010 op 100 gezet). De buurten gemonitord moet worden met een scores op de 24 verschillende indicatoren zijn leefbaarheidsindex. Op verzoek van de direc- per indicator geïndexeerd door te delen door tie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) van de de gemiddelde waarde in 2010.1 De indexcijfers gemeente Amsterdam heeft O+S deze leefbaar- worden per buurt gepresenteerd met toevoe- heidsindex ontworpen. De leefbaarheidsindex ging van de kleuren rood, oranje, lichtgroen en bestaat uit drie deelindexen, die elk uit acht donkergroen. Deze kleuren laten zien hoe de indicatoren bestaan (zie tabel 1). De indicatoren leefbaarheid van de buurt zich verhoudt tot de komen uit de Veiligheidsmonitor Amsterdam- gemiddelde buurt in Amsterdam in 2010.
    [Show full text]
  • Neighbourhood Liveability and Active Modes of Transport the City of Amsterdam
    Neighbourhood Liveability and Active modes of transport The city of Amsterdam ___________________________________________________________________________ Yael Federman s4786661 Master thesis European Spatial and Environmental Planning (ESEP) Nijmegen school of management Thesis supervisor: Professor Karel Martens Second reader: Dr. Peraphan Jittrapiro Radboud University Nijmegen, March 2018 i List of Tables ........................................................................................................................................... ii Acknowledgment .................................................................................................................................... ii Abstract ................................................................................................................................................... 1 1. Introduction .................................................................................................................................... 2 1.1. Liveability, cycling and walking .............................................................................................. 2 1.2. Research aim and research question ..................................................................................... 3 1.3. Scientific and social relevance ............................................................................................... 4 2. Theoretical background ................................................................................................................. 5 2.1.
    [Show full text]
  • Appendix D Selected Feature Map Layers of Amsterdam Housing Markets, KWB/1999 Data [ 132 ]
    [ 131 ] Appendix D Selected feature map layers of Amsterdam housing markets, KWB/1999 data [ 132 ] Legend Feature map layer D1 Assessed property value 1 Westelijk havengebied 2 Oostzanerwerf 1 2 3 4 5 6 3 IJplein 4 Spaarndam- merbuurt 7 8 9 10 11 12 5 Landlust 6 Indische buurt 7 IJ-eiland 13 14 15 16 17 18 8 BanneBuik- sloot 9 Volewijck 19 20 21 22 23 24 dark = cheap; 10 Oostelijke light = Eilanden expensive 11 Westindische buurt 12 Staatslieden- Water coverage indicator buurt 13 Sloterdijk 0.6 0.8 0.6 0.6 0.5 0.0 14 De Punt 15 Buikslotermeer 16 Oostelijk 1.0 0.5 0.6 1.0 0.0 0.0 havengebied 17 Nieuwmarkt 18 Jordaan 19 Houthavens 0.5 0.9 0.6 1.9 0.5 0.0 20 Nellestein 21 Middenmeer 22 Willemspark 1.8 0.7 0.7 0.6 0.9 0.9 23 Oude Burg- dark = large; wallen light = small 24 Nieuwe Burg- wallen Feature map layer D2 Density, addresses/neighbourhoods 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 dark = 19 20 21 22 23 24 sparse areas; light = dense areas [ 133 ] Feature map layer D3 Extent of urbanisation Legend 1 Westelijk havengebied 1 2 3 4 5 6 2 Oostzanerwerf 3 IJplein 4 Spaarndam- 7 8 9 10 11 12 merbuurt 5 Landlust 6 Indische buurt 13 14 15 16 17 18 7 IJ-eiland 8 BanneBuik- dark = most sloot 9 Volewijck 19 20 21 22 23 24 urban areas; light = least 10 Oostelijke urban areas Eilanden 11 Westindische buurt 12 Staatslieden- buurt Feature map layer D4 Population density 13 Sloterdijk 14 De Punt 15 Buikslotermeer 1 2 3 4 5 6 16 Oostelijk havengebied 17 Nieuwmarkt 7 8 9 10 11 12 18 Jordaan 19 Houthavens 20 Nellestein 13 14 15 16 17 18 dark = least 21 Middenmeer inhabitants 22 Willemspark per sq.
    [Show full text]
  • Bijzondere Plantenvondsten in De Regio Amsterdam 2008 En 2009 Door Ton Denters
    Bijzondere plantenvondsten in de regio Amsterdam 2008 en 2009 door Ton Denters Normaal gesproken ligt er ieder jaar een lijst met bijzondere vondsten; deze keer zijn er twee jaren samengevoegd! Of dit een nieuw gebruik wordt is nog niet te zeggen; wel is en blijft het doel jullie goed op de hoogte te houden van wat er in de regio gevonden is. Gebleken is dat de lijst voor velen een motiverende en bindende factor is. De lijst telt, zoals gebruikelijk in deze meest stedelijke Floron-regio van het land, veel stedelijke waarnemingen; vooral urbane aanwinsten staan centraal. Binnen de grenzen van Groot-Amsterdam liggen ook gerenommeerde natuurgebieden, zoals het Ilperveld, het Hol (bij Kortenhoef), Botshol en het Naardermeer. Uit deze gebieden komen minder meldingen binnen, omdat de veranderingen in natuurterreinen geringer zijn, maar ook omdat vrijwilligers minder toegang hebben tot dit soort terreinen. Trend of incident In de laatste editie van Heukels’ Flora van Nederland (2005) zijn 150 nieuwe soorten opgenomen, een toename van 8%, met het urbaan gebied als hofleverancier. Door de stedelijke dynamiek en klimatologische veranderingen houdt de 'intocht' van nieuwkomers aan. Een aantal recent verschenen soorten is in bebouwde gebieden in korte tijd volledig ingeburgerd, anderen zijn flink opweg. Volledig gesetteld zijn Kransmuur, Hoge fijnstraal − in grote delen van Amsterdam al algemener dan Canadese fijnstraal! −, Gevlamde fijnstraal, Spaanse dravik, Kransgras, Walstroleeuwenbekje en Kruipklokje. Ieder jaar kondigen zich weer nieuwe (zuidelijke) soorten aan, maar het is steeds afwachten hoe deze zich manifesteren. Een aantal recent nieuwelingen breidt zich geleidelijk uit, met als interessante soorten Kransnemesia Nemesia melissaefolia, Dalamtiëbekje Linaria dalmatica, Rimpelgras Ehrharta erecta, Muurnavel Umbilicus rupestris en Paarse droogbloem Gamochaeta pensylvanica (nieuwe meldingen zijn welkom!).
    [Show full text]
  • Bomenstructuurplan Nieuw West
    Bomenstructuurplan Nieuw West Veenenbos en Bosch landschapsarchitecten definitief concept januari 2002 Colofon in opdracht van Bestuurlijk Overleg ParkStad projectgroep Nico Blom, Stadsdeel Osdorp Adrienne Boon, Stadsdeel Bos en Lommer Ruud Boon, Stadsdeel Overtoomse Veld / Slotervaart Nico ten Haeff, Stadsdeel Overtoomse Veld / Slotervaart Hans Kaljee, dRO Hoofdstedelijk Bomenconsulent Peter Kollee, dRO planteam OGS Eric van der Kooij, Bureau ParkStad / projectleiding Marcel van Veen, Stadsdeel Geuzenveld / Slotermeer januari 2002 opgesteld door Veenenbos en Bosch landschapsarchitecten Zijpendaalseweg 51 6814 CD ARNHEM T (026) 351 51 95 F (026) 351 54 95 E [email protected] 2 Voorwoord De bomenstructuur van de Westelijke Tuinsteden bepaalt voor een belangrijk deel de identiteit van de openbare ruimte. De brede profielen met hun prachtige bomenrijen spreken tot ieders verbeelding. De lanen zijn inmiddels uitgegroeid tot een volwassen bomenbestand. Door hun continuïteit zorgen de lanen voor samenhang. De koppeling van de lanen aan de hoofdwegen, de belangrijke waterlopen en de parken vergroot de oriëntatie. De lange door bomenrijen ingekaderde perspectieven geven ‘grip op de horizon’. Weliswaar plant Amsterdam al vanaf het begin van de 17e eeuw bomen in de stad, het Plan voor de Bomenstructuur van Amsterdam uit 1985 constateerde terecht dat voor bomen de ruimte steeds opnieuw bevochten moet worden. In de praktijk blijkt iedere keer dat bomen een sluitpost vormen en niet tijdig in het planvormingsproces worden betrokken. In het licht van de toekomstige ingrepen in het kader van de stedelijke vernieuwing is het daarom van belang zorg te dragen voor het waarborgen, en waar nodig uitbreiden van de voor de Westelijke Tuinsteden zo karakteristieke bomenstructuur.
    [Show full text]