Grunnlag Til Drøfting Av Plangrep

NOTAT

OPPDRAG Langelandskogen og deler av Frekhaug nord DOKUMENTKODE 10200755-01-PLAN-NOT-006 Områdereguleringsplan Plan ID 1257 2017 0004 EMNE Grunnlag til drøfting av plangrep – KU alternativ TILGJENGE Open HFK Regional planforum OPPDRAGSGJEVAR Meland kommune/Vest-land eigedom AS OPPDRAGSLEDER Héctor Piña KONTAKTPERSON Kristin Nåmdal (Meland kommune) MEDARBEIDARE Torunn Åsheim Stian Hviding (Vest-land eiemdom AS) Ragni Lucie Helweg Bernhard Endseth Nerland Vigdis Berge Vegard Eriksen Héctor Piña Maria Beatriz Perez ANSVARLIG EINING Arealplan og utredning Region Vest

Grunnlag til drøfting av plangrep – KU-alternativ

1 Notatets innhald og intensjon Notatet skal vere grunnlag for drøfting av plangrep og utkast for utgreiingsalternativa i Hordaland fylkeskommune sitt regional planforum 11.12.2018. Notatet gir ein kort innføring i Langelandskogen og Frekhaug nord områdeplanen sine hovudtrekk (kapittel 3-11). Vidare skildrar notatet vurdering av eksisterande verdiar i planområdet (kapittel 12) og foreløpig tiltenkt plangrep med 2 utkast til utviklingsalternativ til konsekvensutgreiing (kapittel 13-15). For utdjupande informasjon om planarbeidet og spesielle tema omtalt i notatet, vises det til planprogram og vedlagte dokumenter. Sjå vedleggsliste i kapittel 16.

2 Føremål med deltaking i Regionalt planforum. Målet med deltaking i Regionalt planforum er (med utgangspunkt i planens gitte premisser og områdets verdiar) å få råd og konkrete innspel frå sentrale aktørar og mynde om korleis ein skal utvikle Langelandskogen og Frekhaug nord i ein berekraftig retning, til beste for tettstaden Frekhaug og resten av samfunnet. Med planskissene som her er skildra i kapittel 13-15 ønsker ein å vektlegge drøfting av følgjande hovudtema i planen: • Sentrumsutvikling • Bruk av LNFR/dyrka mark • Tilkomst til Langelandskogen

00 03.12.2018 Grunnlag til drøfting av plangrep – KU-alternativ – HFK Planforum TOAA, RLH, BEN, VB, CRN, TOAA HEPB VE, MBP REV. DATO BESKRIVELSE UTARBEIDET AV KONTROLLERT AV GODKJENT AV

MULTICONSULT | Nesttunbrekka 99 | 5221 Nesttun | Tlf 55 62 37 00 | multiconsult.no NO 918 836 519 MVA Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

3 Nøkkelinformasjon

Tema Nøkkelinformasjon Stad Frekhaug, Meland kommune Gardsnamn/adresse Langelandskogen og Frekhaug nord Gnr. / Bnr. 24/4, 24/141 mfl.

Tiltakshavar Meland kommune og Vest-Land eiendom AS Grunneigarar (sentrale) Hernar Jacob Langeland, Tore Mjåtvedt Plankonsulent Multiconsult Norge AS

Planen sitt hovudformål Ungdomskule, symjehall, forsamlingshus, barnehage, omsorgsbustadar, bustadar Planområdet sitt areal 322 dekar Aktuelle problemstillingar Jordvern Friluftsliv og turstiar Samlokalisering av offentlige funksjonar Gang- og sykkelnett / Landskap og universell utforming Koplingar med Frekhaug sentrum/Lonena, Fossesjøen og Sagstad. Vilkår for bustadområde med kvalitet Krav om utgreiing av konsekvensar (KU) Ja

4 Lokalisering

Til venstre: Langelandskogen markert i stipla svart linje sett i forhold til Frekhaug sentrum, Flatøy og Knarvik. Til høyre: varslingsgrense for områdeplanen.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 2 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Planområdet markert med rød linje, sett frå luften, området er for det meste ubygd

5 Plantiltak og føremål Det vert utarbeidd ein områdereguleringsplan med konsekvensutgreiing for områdane Langelandskogen og deler av Frekhaug nord. Samla er planområdet 322 dekar stort. Formålet med planen er å legge til rette for utvikling av Langelandskogen og Frekhaug nord med: • Service- og tenesteytande funksjonar: o Ungdomsskule o Symjehall o kyrke/forsamlingshus/kulturhus o barnehage o omsorgbustader • 300 - 500 bustader

Planen skal og vurdere behov for kontor/næring (ikkje handel)

6 Planstatus I gjeldande arealdel til Meland sin kommuneplan (KPA 2014-2025) er Langelandskogen sett av som eit utbyggingsområde med krav om felles planlegging (felt BT_2). Deler av Frekhaug nord omfattar eit sentralt liggande ubygd våtmarksområde i Frekhaug sentrum (omtales som «sentrumstomta») og er sett av til sentrumsføremål i gjeldande områdeplan for Frekhaug senter (Plan-ID 1256 2010 0004).

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 3 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Til venstre: Føremål i gjeldande KDP med planens varslingsgrense markert med stipla svart linje. Helt i nord er området sett av til bustadføremål (eksisterande bustadfelt) samt LNFR-areal. De sentrale delane av Langelandskogen er sett av til kombinert busetnad- og anleggføremål. I sørvest er det regulert til LNFR (eksisterande gardsbruk/dyrka mark). I søraust er det sett av til vegareal og sentrumsføremål (sentrumstomta). Til høyre: Føremål i områdeplan for Frekhaug senter sett i forhold til planens varslingsgrense i søraust. Sentrumstomta vises som sentrumsføremål med sentral gangakse i sørvest- nordaust-retning og tverrgåande køyreveg i aust-vest-retning.

7 Bakgrunn for planarbeidet Planinitiativet for regulering av Langelandskogen kjem frå Vest-Land eiendom AS. Mesteparten av Langelandskogen er privateigd og er, som vist på flybilda, ikkje bygd. Kommunen sitt behov for tilrettelegging av offentlege funksjonar og ønsker om å utvikle tettstaden, gjer at kommunen ynskjer å vere ein aktiv part i planlegginga. Våren 2017 utarbeida Meland kommune ein moglegheitsstudie for området. Formannskapsvedtak FS-73/2017 avklara at moglegheitsstudien skulle ligge til grunn for utarbeiding av planen. Det vert og vedtatt at planarbeidet skal vere eit privat-offentleg samarbeid mellom Meland kommune og Vest-Land eiendom AS. Planarbeidet ble starta opp haust 2017 med Multiconsult som plankonsulent.

8 Lokalsenter Frekhaug og planområdet – tettstadsutvikling Frekhaug er markert som lokalsenter for prioritert fortetting i Hordalands fylkeskommune sin Areal- og transportplan for Bergensområdet 2017-2028. I dag er Frekhaug kommunesenteret i Meland kommune. Frå og med januar 2020 vil Frekhaug vere eit lokalsenter i den nye kommunen Alver. Frekhaug vil fortsatt vere viktig som service- og tenesteytande sentrum for innbyggarane på Holsnøy og Flatøy. Langelandskogens sentrale plassering ved Frekhaug sentrum, med offentlege funksjoner i kort avstand til kollektivtilbod, andre offentlege og private tenestetilbod, arbeidsplassar, handel og fjorden utgjer ei klimavenleg areal- og transporttilrettelegging. Utvikling av Langelandskogen og Frekhaug nord er derfor definert som sentrumsutviding. Frekhaug, Langelandskogen, Lonena, Fossesjøen og Sagstad skal og gjennom tilrettelegging i områdeplanen koplas saman og styrke området sin tettstadsidentitet.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 4 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

9 Relevante pågåande planarbeid/prosjekter for planen

Lyssatt turveg i friområdet Storeknappen Meland kommune har hausten 2018 satt i gang skisseprosjektering av ein delvis lyssett turveg i friområdet Storeknappen. Turvegen skal ha en hovudtrase og sekundære traseer, utsiktspunkt og møteplasser, m.v. Turvegen skal byggast trinnvis og koplast opp mot Frekhaug sentrum gjennom Langelandskogen. Skisseprosjektet vert og utført av Multiconsult og vil være ferdigstilt våren 2019.

Pågåande planarbeid som gir vesentlige føringar for tilkomstval

Reguleringsplan for fv. 564 Frekhaugkrysset, inkl. utbetring av fv. 244. Plan-ID 1256 2017 0003 Statens vegvesen held på å regulere Frekhaugkrysset i ein eigen plan som ein del av Nordhordlandspakken. Det er foreslått ein rundkøyring om lag der avkøyringa til Frekhaug sentrum ligg i dag og å kople Sagstadvegen (fv 244) på rundkøyringa. Det vil ikkje vere tillat med tilkomst til Langelandskogen direkte frå rundkøyringa. Tilkomst i sør er vist via fv244. Veg for gåande og syklande ligg langs vegane med kryssing i plan. Løysingane for kryss og gang- og sykkelvegar er førande for vegløysingane i planen for Langelandskogen.

Pågåande planarbeid som kan gi alternative tilkomstval

Reguleringsplan for fv. 245 Fosse-Moldekleiv Plan-ID 1256 2016 0012 Statens vegvesen legg til rette for utbetring av delar av fylkesveg 245, og etablering av gang- og sykkeltilbod på strekninga Fosse–Moldekleiv. Planområdet er på ca. 700 dekar. Omfattar utbetring av eksisterande veg på ei 3,5 km lang strekning og bygging av gang- og sykkelveg på delar av strekninga, samt justering av eksisterande avkøyrsler, kryss og kollektivhaldeplassar. Bildet til venstre viser bere relevant utsnitt av planområdet ved Fossekrysset som overlappar Langelandskogen sitt planområde. Det er ikkje avklart med SVV om dei vil tillate for tilkomst til Langelandskogen herifrå.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 5 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Detaljregulering Fosse Gnr/Bnr 25/17, 14, m.fl. Plan-ID 1256 2016 0005 Planen grenser til Langelandskogen sin varslingsgrense i nordaust. Planen sin intensjon er å ivareta eksisterande hovudhus, tilrettelegge for selskapslokale med mogleg overnatting, einebustader, rekkehus, tomannsbustader og leiligheter med tilhørande anlegg og parsellhagar. Planarbeidet vart starta opp i 2017. Tilkomsten er tenkt i kryss frå Fossevegen. Ei løysing der tilkomst til Langelandskogen kan skje via same kryss med forlenga køyreveg gjennom LNFR i nord har vore diskutert.

10 Grunn- og vasstilhøve på sentrumstomta (våtmarksområde/myr) Det er under planprosessen blitt utført geotekniske og vassdragstekniske vurderingar for sentrumstomta/Frekhaug nord (sjå vedlegg 3). Utnytting av sentrumstomta har vist seg å være vanskelegare å gjennomføre enn tidligare antatt:

• Utførte stikkmålinger i grunnen og masseberekningar viser at store deler av sentrumstomta har utfordrende grunnforhold med dybder til opp til 15 meter ned til fastere grunn. Antatt 60.000 m3 med torv/myrmasse må skiftast ut og erstattast med ny komprimert masse dersom gjeldande områder skal gjerast byggbare. Eit grovt estimat basert på erfaringstal peiker på at det kan koste mellom 30 til 50 milloner kroner å gjere sentrumstomta byggeklar.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 6 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

• Overvatn frå eit nedbørsfelt på 32 dekar på vestsida av fv 564 går til stikkrenner under fv som leiar vatnet til sentrumstomta. Sentrumstomta tar og imot vatnet til eit nedbørsfelt på ca. 40 dekar i Frekhaug sentrum. Stikkerenner nordøst i sentrumstomta førar overvatnet videre ut av området. Frekhaug sentrum har eit overvannsanlegg som fører overvatn ut av nedbørsfeltet og mot sør, men overflateavrenninga vil uansett vere mot sentrumstomta om systemet er tett eller liknande. Det er derfor sterkt fraråda å bygge ut heile sentrumstomta. Det tilrås å regulere eit belte på minimum 10 meter i breidde til vassveg som toler å overflaumast. Bygg rådast og å ligge over kote +35 for å unngå bli overflaumd. Utforming/stadsstrukturen som regulert i gjeldande områdeplan for Frekhaug senter tar ikkje omsyn til vasstilhøve på tomta.

11 Medverknad Planarbeidet har ein medverknadsplan (vedlegg). Foreløpig er det frå medverknadsplanen gjennomført følgjande: • Barnetråkkregistrering, utført av ARD Plan med born fra Sagstadskule • Ungdomsworkshop 15.05.2017 • Workshop med lokale turgåere / frivillige 07.05.2018 • Deltaking på Hordaland fylkeskommune sitt regionalt planforum (11.12.2018)

I tillegg har Meland kommune hatt dialog med: • Statens vegvesen i forbindelse med pågåande reguleringsprosess for fv. 564 Frekhaugkrysset, inkl. utbetring av fv. 244 (møte 24.042018) • Fylkesmannen i Hordaland og Statens vegvesen (møte 27.06.2018)

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 7 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

12 Eksisterande verdiar (utdrag frå pågående KU-arbeid)

Naturressursar

12.1.1 Områdeskildring og verdivurdering Planområdet er grovt sett delt inn i fire delområde; jordbruksarealet på Langeland, Langelandskogen, myrområde nordvest for bussterminalen og bustadområdet ved Fosse/Øvrebøen. Med omsyn til fagtema naturressursar så er det dei tre første delområda som er av interesse.

Oversikt over delområde for naturressursar. Ortofoto som synar planområdet med grovinndeling i fire delområde. Gul farge synar bustadområdet ved Fosse/Øvrebøen. Grøn farge synar Langelandskogen. Blått synar myrområde nordvest for bussterminalen. Oransje synar jordbruksareal på Langeland.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 8 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Verdikart for fagtema naturressursar.

Nr. Namn Skildring Verdi 1 Jordbruksarealet på Langeland Gard med fulldyrka mark, overflatedyrka mark og Stor innmarksbeite 2 Langelandskogen Stort samanhengande skogsareal med noko innmark i nord Middels 3 Myr nordvest for bussterminalen Inneslutta myrområde, dyrkbar jord Noko 4 Bustadområde på Fosse/Øvrebøen Bustadområde Utan betydning Tabell: Oversikt over delområde for naturressursar.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 9 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde 1: Jordbruksarealet på Langeland Langeland har store, samanhengande jordbruksareal, der hovuddelen er fulldyrka mark. Alt jordbruksareal på Langeland er del av kjerneområde for jordbruks- og kulturlandskap i KPA for Meland kommune. Garden på Langeland er samansett av to bustadhus med to tilhøyrande drifts/gardsbygningar. Like vest for innmarksbeitet ligg det eit oppdemt vatn som skal ha vore nytta av det tidligare Frekhaug meieri. Tabel: Jordbruksareal i delområde 1.

Jordbruksareal Areal (dekar) Fulldyrka mark 17,6 Overflatedyrka mark 4,1 Innmarksbeite 6,4 Totalt jordbruksareal 28,1

Utsnitt frå AR5-kart som synar jordbruksareal i og nær planområdet. Oransje farge synar fulldyrka mark. Gult synar overflatedyrka mark, medan lysegult synar innmarksbeite. Kjelde: kilden.nibio.no

Det føreligg ikkje jordsmonnkart i området, så verdisettinga er med utgangspunkt i AR5 og DMK.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 10 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Ut frå verdikartet over kan ein sjå at areala med fulldyrka mark (17,6 daa) har fått «stor verdi». Verdien er sett med bakgrunn i oppgjeve grunn- og driftstilhøve, som t.d. drenering, tørke, om jorda er eigna for spesialproduksjonar mv. Overflatedyrka mark (4,1 daa) og innmarksbeite (6,4 daa) har fått «middels verdi». For desse to jordbruksareala vert det differensiert etter grunntilhøva. For innmarksbeite vil det vere eit skilje i kvalitet t.d. om det er eit nyleg etablert beite eller om det er eit gamalt kulturbeite. Samla fôrproduksjon, beitesesong og lokalt viktigheit er andre kriterie som vert vektlagt. Med omsyn til registreringskategorien «jordbruk» vert delområdet vurdert å ha stor verdi. Det er ikkje registrert nokre område med utmarksbeite for husdyr i delområdet. Delområdet ligg innanfor Mjåtveit-Langeland jaktvald, men det er ikkje registrert vinterbeite eller viktige trekkleier i området. Delområdet vert ikkje vurdert å vera viktig for vilt som jaktressurs, eller ha særleg økonomisk betydning med omsyn til dette. Einaste vasskjelde i nærområdet er Langeland-dammen, men det er uvisst om det er noko fisk i den. Delområdet vert vurdert å ikkje vera viktig for ferskvassfiske i næringssamanheng. Delområdet vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til registreringskategorien «utmark». Langeland-dammen er ein eksisterande ressurs for både drikkevatn (krev reinsing) og vatn til næringsføremål. Vatn her frå (i tillegg til ein tidligare dam like søraust for eksisterande dam) ska ha vore nytta av det tidligare meieriet på Frekhaug. Det er registrert grunnvassbrønnar i nærområdet, men det er ingen registreringar innanfor delområdet eller planområdet. Bergrunnen i området er samansett av gneis-variantar som har gode eigenskapar for å innehalde grunnvatn, men ingen registreringar av større vassressursar i form av anten overflatevatn eller større akviferar/grunnvassreservoir i delområdet gjer at verdien vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til registreringskategorien «vatn».

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 11 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Kartutsnitt som synar grunnvassbrønnar. Blå prikkar synar fjellbrønnar. Kjelde: www.miljøstatus.no

Det er ingen påviste/registrerte areal eller førekomstar for grus- eller pukkressursar innanfor delområdet. Det er heller ikkje registrert påviste mineralførekomstar av industrimineralar, metall eller naturstein innanfor delområdet. Berggrunnen i området er som nemnt ovanfor samansett av forskjellege variasjonar av gneis, nokre stadar amfibolrik og syenittisk. Gneis kan nyttast både som byggjeråstoff (grus og pukk) samt naturstein, men sidan området ikkje har påviste førekomstar, prospekt eller tildelte utvinningsrettar så vert området vurdert å vera utan betydning med omsyn til registreringskategorien «mineralressursar». Ut frå vurdering av verdiane i dei forskjellege registreringskategoriane i fagtema naturressursar vert det vurdert at delområdet samla sett har stor verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 12 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde 2: Langelandskogen Langelandskogen er eit stort, samanhengande skogsareal mellom delområde 1 og 4. Langelandskogen har av naturlege årsakar ikkje så mykje jordbruksareal. Delar av innmarksbeitet i delområde 1 fell innanfor delområde 2 si geografiske avgrensing, men er i sin heilskap inkludert i delområde 1 av praktiske årsakar. Dei einaste jordbruksareal innanfor delområde 2 si avgrensing finn ein heilt nord i området, like søraust for delområde 3. Tabell: Jordbruksareal i delområde 2.

Jordbruksareal Areal (dekar) Fulldyrka mark 0,0 Overflatedyrka mark 0,0 Innmarksbeite 3,6 Totalt jordbruksareal 3,6

Ut frå verdikartet kan ein sjå at innmarksbeitet (3,6 daa) har «middels verdi». Grunngjevinga for dette er lik som for tilsvarande areal i delområde 1, dvs. differensiering med utgangspunkt i grunntilhøve. Like utanfor delområde 2, på austsida av vegen ligg det 5,5 daa innmarksbeite og 4,2 daa overflatedyrka mark (middels verdi). Før Rosslandsvegen vart etablert var dei to areala med innmarksbeite eitt samanhengande beite. Med omsyn til registreringskategorien «jordbruk» vert delområdet vurdert å ha middels verdi. Det er ikkje registrert nokre område med utmarksbeite for husdyr i delområdet. Delområdet ligg innanfor Mjåtveit-Langeland jaktvald, men det er ikkje registrert vinterbeite eller viktige trekkleier i området, sjølv om området nok i noko grad vert nytta av hjortedyr. Delområdet vert ikkje vurdert å vera viktig for vilt som jaktressurs, eller ha særleg økonomisk betydning med omsyn til dette. Det er ingen nemneverdige vatn /vassdrag i delområdet, slik at ferskvassfiske ikkje vert relevant. Delområdet vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til registreringskategorien «utmark». Det er ingen registrerte vasskjelder, korkje grunnvassreservoir (akviferar) eller overflatevatn, med omsyn til drikkevatn i delområdet. Verdi for registreringskategori «vatn» vert difor utan betydning. Det er ingen påviste/registrerte areal eller førekomstar for grus- eller pukkressursar innanfor delområdet. Det er heller ikkje registrert påviste mineralførekomstar av industrimineralar, metall eller naturstein innanfor delområdet. Det er ingen prospektområde eller tildelte utvinningsrettar i delområdet. Delområdet vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til «mineralressursar». Ut frå vurdering av verdiane i dei forskjellege registreringskategoriane i fagtema naturressursar vert det vurdert at delområdet samla sett har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 13 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde 3: Myrområde nordvest for bussterminalen (sentrumstomta) Delområde 3 har ikkje noko registrert jordbruksareal, men myra ligg registrert som «dyrkbart jord», dvs. areal som ved oppdyrking kan setjast i stand slik at dei vil tilfredsstille krava til fulldyrka jord. Myra var tidligare eit ope tjern (Loni/Lona) som gjennom åra har grodd igjen. Området er i dag innestengt av infrastruktur (veg) på alle sider. Myr har organisk jord, og arealet kan ikkje klassifiserast som å vera sjølvdrenerande. Det er ikkje registrert at arealet tidligare har vore dyrka. Desse kriteria utgjer at området med utgangspunkt i «dyrkbar jord» (jordbruk) får noko verdi. Det er ikkje registrert at delområdet er nytta som utmarksbeite for husdyr. Delområdet er ikkje ein del av det nærliggjande jaktvaldet. Det som før var eit ope tjern er no ei innestengt myr. Delområdet vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til registreringskategorien «utmark». Det går ein bekk gjennom området i sør, men denne bekken er menneskeskapt som eit ledd i å leie bort overflatevatn frå nærliggjande bustadområde med tilhøyrande vegnett. Sjølv om myra tidligare var eit ope tjern, så kan ikkje myr verte definert som «overflatevatn». Det er elles ikkje registrert nokre andre vasskjelder i delområdet. Verdien for delområde 3 vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til registreringskategorien «vatn». Det er ingen påviste/registrerte areal eller førekomstar for grus- eller pukkressursar innanfor delområdet. Det er heller ikkje registrert påviste mineralførekomstar av industrimineralar, metall eller naturstein innanfor delområdet. Det er ingen prospektområde eller tildelte utvinningsrettar i delområdet. Delområdet vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til «mineralressursar». Ut frå vurdering av verdiane i dei forskjellege registreringskategoriane i fagtema naturressursar vert det vurdert at delområdet samla sett har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde 4: Bustadområde ved Fosse/Øvrebøen Ut i frå gamle ortofoto kan ein sjå at om lag heile delområdet kvar dagens bustadfelt ligg inntil midten av 1970-talet var jordbruksareal. Jordbruksarealet i delområdet kan sjå ut til å ha vore samansett av både fulldyrka mark, overflatedyrka mark samt innmarksbeite. Bustadfeltet vart etablert på dyrka areal. Det er ikkje noko jordbruksareal innanfor delområdet i dag, men området har tilgrensande jordbruksareal av middels verdi i vest og i søraust (delområde 2). Det er ikkje registrert noko dyrkbar jord innanfor eller tilgrensande delområdet. Verdi med omsyn til «jordbruk» vert sett til å vera utan betydning. Om lag heile delområdet er bustadområde, så det er følgjeleg ikkje registrert noko utmarksbeite innanfor området. Delområdet er heller ikkje interessant med omsyn til jakt/vilt eller ferskvassfiske. Med omsyn til «utmark» vert delområdet vurdert å vera utan betydning.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 14 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Det er ein bekk som går gjennom delområdet i nord mellom bustadfeltet og Fossevegen. Bekken er del av eit større nettverk av bekkar som har opphav frå landbruksareal og myrer på Fosse, Kråkåsen, Sandgotmarka, Holsnøy og Dalen (vest/nordvest for delområdet). Bekken ar utløp til Krossnessundet i aust. Vassnettverket er truleg heilt eller delvis menneskeskapt med formål å drenere landbruksareal og generelt overvatn i området. Det er elles ikkje registrert andre vasskjelder i delområdet. Verdien for delområdet vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til registreringskategorien «vatn». Det er ingen påviste/registrerte areal eller førekomstar for grus- eller pukkressursar innanfor delområdet. Det er heller ikkje registrert påviste mineralførekomstar av industrimineralar, metall eller naturstein innanfor delområdet. Det er ingen prospektområde eller tildelte utvinningsrettar i delområdet. Delområdet vert vurdert å vera utan betydning med omsyn til «mineralressursar». Ut frå vurdering av verdiane i dei forskjellege registreringskategoriane i fagtema naturressursar vert det vurdert at delområdet samla sett er utan betydning.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 15 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Naturmangfold

12.2.1 Områdeskildring og verdivurdering Planområdet er grovt sett delt inn i fire landskapstypar; myr, dyrka mark, skog og busetnad Frå naturfagleg ståstad er desse delområda av interesse: - Delområde 1: Dyrka mark på Langeland (oransje farge) - Delområde 2: Langelandskogen vest for Fv. 564 (grøn farge) - Delområde 3: Myr mellom Fv. 564 og kollektivterminal ved Frekhaug senter (blå farge)

Ortofoto som synar planområdet og fire delområde. Gul farge synar bustadområde på Øvrebøen. Grøn farge synar Langelandskogen vest for Fv. 564. Blå synar myrområde mellom Fv. 564 og Frekhaug senter. Oransje synar landbruksområde med dyrka mark.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 16 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde 1: Dyrka mark på Langeland Langeland har store, samanhengande areal med dyrka mark, der kvar hovuddelen er fulldyrka areal. Heile området er innanfor kjerneområde for jordbruk og kulturlandskap i Meland kommune. Tilknytt desse areala med jordbrukslandskap (dyrka mark) og monokulturar er det tilsynelatande lågt naturmangfald, men landbruksareala har vist seg å ha viktig økologisk funksjon for visse fugleartar av nasjonal forvaltningsinteresse som gråtrost (Turdus pilaris), stær (Sturnus vulgaris), fiskemåke (Larus canus) og vipe (Vanellus vanellus) (Figur 6-2). Gråtrost finnast vanleg som hekkefugl i store delar av landet, frå kyst til høgfjell, men er definert som ein ansvarsart sidan 25 % eller meir av europeisk bestand kan finnast i Noreg. Gråtrosten trivst særs godt i skogkantar kvar skog grensar mot dyrka mark, myr eller andre opne felt. Trosten kan òg slå seg til i meir opne område, særleg kulturmark, med nokre få skogsholt eller berre nokre få større tre. Om våren og sumaren livnærar trosten seg hovudsakeleg av meitemark, men òg andre smådyr som t.d. insekt og edderkoppar. Gråtrost er observert fleire stadar mellom Langeland og Lynghøyen.

Naturmangfaldsverdiar innanfor og kringliggjande planområdet. Kjelde: innsyn.naturbase.no

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 17 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Stær er klassifisert som nært trua (NT) i norsk raudliste for artar. Stæren hekka tidligare over heile Noreg, men har sidan 1970-talet gått kraftig tilbake i store delar av landet. Nedgangen er kopla til intensivering og spesialisering av/i landbruket med påfølgjande endringar av habitat. Likt med gråtrosen er mykje av næringsgrunnlaget for stæren basert på meitemark og insekt. Landbruksareala på Langeland er eit område kvar det ofte vert observert stær. Det nordlegaste brunskraverte arealet i Figur 6-2 er registrert som eit område som vert nytta av stær under næringssøk. Fiskemåke er vurdert som nært trua (NT) i norsk raudliste for artar. Den er utbredt i heile landet, men har dei siste tiåra vist ein betydeleg nedgang. For Hordaland er det registrert en nedgang for kystbestanden på 85 % for perioden 1980-2014, medan totalbestanden i fylket er anteke å vera om lag halvert i same periode (Fylkesmannen i Hordaland/Artsdatabanken). Fiskemåke kan vera vanleg i jordbrukslandskap, og kan hekke på dyrka mark der den har lett tilgang på mat (som t.d. meitemark og insekt), samt god oversikt slik at den lett kan oppdage fiendar. Det vert ofte observert fiskemåke i og rundt landbruksområda på Langeland. Det nordlegaste brunskraverte arealet i Figur 6-2 er registrert som eit område som vert nytta av stær under næringssøk. Vipe er kategorisert som sterkt trua (EN) i den norske raudlista. Dei siste tiåra har det vore ein markant nedgang i hekkebestanden. Hekkefugltaksering for perioden 1996-2013 utført av Norsk Ornitologisk Foreining (NOF) visar ein gjennomsnittleg årleg bestandsnedgang på 4,4 %. Nedgangen ser ut til å ha vore særs sterk etter 2008 med ein estimert årleg nedgangsrate på heile 15 %. Vipe er den vadefuglen i Noreg som er sterkast knytt til jordbrukslandskap. Den oppheld seg, hekkar og legg egg i åker og eng. Dette gjer at jordbrukslandskapet vert område for fleire økologiske funksjonar for arten. Stordelen av bestandsnedgangen skuldast påverknadar utanfor Noreg (t.d. jakt), men ein kan sjå at den norske bestanden langsiktig vert påverka av endringar i landbruket og kulturlandskapet, som t.d. opphøyrt og/eller redusert/endra drift av beite og dyrka mark, tidligare/fleire og meir effektive slåttar, arealbeslag/fragmentering av habitat osv. På sørsida av Fv. 244 Sagstadvegen er det registrert sju hole eiker (utvalt naturtype) mellom området like nordvest for Sagstad skule og Fv. 564. Seks av desse har C-verdi (lokalt viktig), medan eitt har B-verdi (viktig). Av registrerte framandartar i området kan nemnast mongolspringfrø (Impatiens parviflora) og parkslirekne (Reynoutria japonica). Begge desse artane er svartelista karplanter i kategorien «svært høg risiko».

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 18 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Verdikart for naturmangfald konstruert ut frå verdikategoriane i handbok V712.

Som nemnt tidligare er naturmangfaldet generelt lågt i jordbrukslandskap som er samansett av dyrka mark, men desse områda kan likevel utgjera viktige økologiske funksjonsområde for artar. Ut frå verdikriteria i handbok V712 med omsyn til økologisk funksjonsområde for artar indikerer frekvente registreringar av trua artar i kategori CR, EN eller VU, der desse er norske ansvarsartar og/eller globalt raudlista, «svært stor verdi», men sidan området ikkje er veldokumentert som funksjonsområde vert verdien sett til «stor verdi».

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 19 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde 2: Langelandskogen vest for Fv. 564 Langelandskogen er i stor grad avgrensa på tre av fire sider; mot Fv. 564 i aust, jordbruksareal på Langeland og Frekhaug sentrum i sør, og bustadområde ved Øvrebøen/Fosse i nord. Terrenget er samansett av fleire ryggar som ligg på ein sørvest/nordaust-akse med tilhøyrande dalsøkk som gradvis stig mot nordvest frå om lag kote 30-40 ved Fv. 564 til kote 160 på Storeknappen. Skogen er generelt sett dominert av gran og furu, men med marginal lauvtredominant blandingsskog i dei høgareliggjande og bratte områda like aust for Storeknappen. Sidan første del av 2000-talet har det stadvis vore utført mindre uttak av tømmer frå skogen. Det vart utført eit større uttak av tømmer (over ca. 40 daa) i Langelandskogen i perioda 2008-2011 som sidan har ført til suksesjon og habitatfragmentering. Like nord for Frekhaugkrysset ligg det eit mindre våtmarksområde (myr) på om lag 5 daa som har potensiale for høgt biologisk mangfald. Det er ikkje registrert nokre spesielle artar eller naturtypar i Langelandsskogen. Området har funksjon for ordinære artar då det er eit større, nokså samanhengande skogsområde, med både gamal skog og område som undergår suksesjon. Området har mogleg landskapsøkologisk funksjon, og kan fungera som ein «trygg» grønkorridor som bindar saman økologiske funksjonsområde for artar tilknytt landbruks- og bustadareal i sør (Langeland) og nord (Øvrebøen/Fosse). Langelandskogen må sjåast på som både eit landskapsøkologisk funksjonsområde og eit økologisk funksjonsområde for artar. Området vert verdisett til «noko verdi».

Delområde 3: Myr mellom Fv. 564 og kollektivterminal ved Frekhaug senter Området var tidligare ein del av Langelandskogen inntil Fv. 564 vart lagd. Området er i dag lukka inne av Fv. 564 i nord, parkeringsplass i vest, vegen Nordgardshaugen i sør og bustadområdet Lonerenen i aust. Ein kan tydeleg sjå på eldre ortofoto (frå 1980 og tidligare) at myra var eit ope vatn med skog og anna vegetasjon rundt. Vatnet har over åra grodd igjen til å vera myra den er i dag. Ein del av det større skoguttaket som vart gjort i Langelandsskogen mellom 2008 og 2011 råka òg område like nordaust for myra. Det går ein open bekk heilt sør i området. Denne bekken vart laga i samband med utbygginga av bustadfeltet i aust, sannsynligvis med omsyn til lokal overvasshandtering.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 20 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Ortofoto over delområde 3. T.v.: Ortofoto frå 27.05.1966. T.h.: Ortofoto frå 09.09.2015. Kjelde: norgeibilder.no

Det er ikkje registrert nokre spesielle artar eller naturtypar i delområde 3. Nærmaste interessante registrering er av hekkande fiskemåke rundt Frekhaug senter. Myrer er opne våtmarksområde utan tre kvar det veks tjukke lag med mose, og i tillegg mange ulike artar av gras, buskar og lyng. Myr har generelt sett eit høgt biologisk mangfald, og fleire plante- og dyreartar har myr som sitt einaste leveområde, og mange av desse artane er trua. Fordi myrer er så rike på plante- og dyreliv er dei særs viktige for mange fugleartar, m.a. som hekkeplassar, overvintring, fjørfelling og rasteplassar under trekk.

Kulturarv

12.3.1 Områdeskildring og verdivurdering Kommunen har namn etter garden Meland som ligg mellom bygdene Frekhaug og Fløksand. På Meland er det kyrkjestad frå mellomalder, Askeladden id 156372. Meland sokn vart frå 1885 ein del av Alversund prestegjeld og kommune. I 1923 vart Alversund kommune delt, kor ein del av Holsnøy og mindre del av Askøy vart til Meland kommune. Ved kommune endringane i 1964 fekk Meland kommune den avgrensinga den har i dag, med bl.a. innlemming av Flatøy og heile Holsnøy. Tettstaden Frekhaug har namnet sitt frå garden Frekhaug gnr. 23. Frekhaug var tidlegare ein storgard og er fyrste gong nemnd i skriftlege kjelder i 1563 og høyrde til Munkelivsgodset. I 1660-åra vart Frekhaug selt til Hans Hansen, borgarmeister i Bergen, og var i over 200 år eigd av bergenske borgerar og embetsmenn. Hovudbygninga er i klassisisme frå rundt 1780 og freda, Askeladden id 87114. Bygget er i dag eigd av Nordhordland folkehøgskule. Fram til 1970-åra var Frekhaug ei lita bygd prega av spreidde gardsbruk og eit samanhengande jordbrukslandskap. Utover 1970- og 80-åra utvikla Frekhaug seg til ein tettstad og administrasjonssenter i Meland kommune. Gården Langeland høyrde også til Munkelivsgodset. På nabogardane Fosse og Frekhaug er det kjend fleire funn frå førhistorisk tid. Det var tidlegare ikkje kjend funn frå førhistorisk tid på Langeland. I samband med utviding av fv, 244 og Frekhaugkrysset vart det utført arkeologiske registreringar i og nær planområdet 2018. Det vart då påvist to kokegropsfelt, Askeladden id 242204 og 242205, i nærleiken av planområdet og rest av eit dyrkingslag datert til romartid i planområdet, Askeladden id 242206. Alle desse kulturminna er automatisk freda.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 21 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Flyfoto av Frekhaug og Langelandsskogen. Til venstre flyfoto frå 1951 og til høgre flyfoto frå 1966. Kjelde https://askeladden.ra.no/AskeladdenRedigering/#

Flyfoto av Frekhaug og Langelandsskogen. Til venstre flyfoto frå 1980 og til høgre flyfoto frå 2015. Kjelde https://askeladden.ra.no/AskeladdenRedigering/#

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 22 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

12.3.2 Verdivurdering av delområde Det er avgrensa 5 delområde for tema kulturarv ut i frå planen sin avgrensing og tiltaka sin påverknad.

Oversikt over delområde for kulturarv

Nr. Namn Skildring Verdi 1 Delområde 1 Kulturmiljø – Langeland Gardsmiljø med kulturminne frå både nyare og forhistorisk tid Middels 2 Delområde 2 Kulturmiljø – Langelandsskogen Rest av eldre vegfar Middels 3 Delområde 3 kulturmiljø – Bustølen Gardsmiljø med kulturminne frå både nyare tid Noko 4 Delområde 4 Kulturmiljø – Illakleiva Gardsmiljø med kulturminne frå både nyare og forhistorisk tid Middels 5 Delområde 5 Kulturmiljø – Øvrebøen Kvernhusmiljø frå 1800-tallet Noko

Delområde 1 – Langeland Gardsmiljø på garden Langeland gnr. 24 bnr. 1. Gardstun, med to SEFRAK-registrerte bygg, som i stor grad har bevart tunstrukturen frå slutten av 1800-talet. Det har kome til to nyare bygg på garden, ein garasje bygd etter 2011 og eit bustadhus bygd før 2000. Både løa og våningshuset er frå 1800-tallet, tredje kvartal (SEFRAK 1156-0205-143 og SEFRAK 1156-0205-144). Begge bygga har fått nyare tilbygg etter 1950. Våningshuset har likevel bevart ein stor grad av autentisitet. Kulturlandskapet er typisk for jordbrukslandskapet som kom til etter utskiftinga på slutten av 1800-talet, med store dyrka teigar, lange samanhengande steingardar og enkeltliggande gardstun. På garden, rett nordvest for tunet, er det registrert rest av dyrkingslag i ein skråning. Fire lag av eldre dyrking vart påvist under dagens moderne dyrkingslag. Det øvste dyrkingslaget er datert til eldre jernalder, romartid. Dyrkingslaget er automatisk freda, Askeladden id 242206.

Våningshus på Langeland gnr. 24 bnr. 1. Foto Multiconsult

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 23 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Flyfoto av kulturmiljø 1, Langeland. Automatisk freda dyrkingslag til venstre i bilde. Kjelde https://askeladden.ra.no/

Verdivurdering: Eit gardstun med to SEFRAK-registrerte bygg med bevart tunstruktur i eit yngre jordbrukslandskap. Bygga har avgrensa arkitekturhistorisk tyding og er lokalt vanleg. Eitt automatisk freda kulturminne under bakken, eit dyrkingslag datert til romartid. Dyrkingslaget har lokal og regional verdi som dokumentasjon på området sin jordbrukshistorie og bruk tilbake i førhistorisk tid. Delområdet har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde 2 – Langelandsskogen Rest av eldre vegfar og ruinar i Langelandsskogen gnr. 24 bnr. 1, 77 og 141 Frå fv. 244 og innover marka til Langeland på bnr. 1 og innover i skogen går eit eldre vegfar. Vegen er på eit mindre stykke bygd opp med kraftige murar og er eit tydeleg element i landskapet. Langs delar av vegen går ein steingard. I området ligg også to tufter/ruinar etter to torvhus, det eine er registeret i SEFRAK, 1256-0205-137, medan den andre varet observert vert på synfaring i 2018 og er ikkje registrert i SEFRAK.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 24 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Flyfoto som viser ca. utstrekning av veg og steingard. Tuftene er også vist på kartet. Kart, Multiconsult.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 25 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Foto av gardsveg oppe, SEFRAK-registrert tuft nede til venstre og tuft observert på synfaring i 2018 nede til høgre. Alle foto Multiconsult.

Verdivurdering: Ein eldre gardsveg som er eit tydeleg element i landskapet, steingardar og to tufter som vitnar om tidlegare bruk av innmark og utmark og ferdsel i området. Delområdet sin element er vanleg i området, men har lokal historisk tyding. Delområdet har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 26 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde 3 – Bustølen Gardsmiljø på garden Langeland gnr. 24 bnr. 2, 3, 8, 12 mfl.. Tre gardstun med til saman 13 SEFRAK-registrerte bygg. Det har i nyare tid (etter 1966) kome til ei rekke nyare bustadbygg i området som har splitta opp tunstruktur og samanhengen mellom tun og innmark og utmark. Tabell: SEFRAK-registrerte bygg på Bustølen

SEFRAK ID Bnr. Type bygning Datering Kategori

1156-0205-112 140 Våningshus, revet 1800-talet

1156-0205-113 140 Vedhus 1800-talet

1156-0205-114 140 Eldhus 1800-talet

1156-0205-119 2 Løe 1800-talet 4. kvartal

1156-0205-120 3 Våningshus 1800-talet

1156-0205-121 3 Reiskapshus 1800-talet

1156-0205-122 3 Vedhus 1800-talet

1156-0205-123 3 Vedhus 1800-talet

1156-0205-124 3 Løe 1800-talet

1156-0205-133 12 Våningshus 1900-talet, 1. kvartal

1156-0205-134 12 Løe 1900-talet, 1. kvartal

1156-0205-135 8 Våningshus 1900-talet, 1. kvartal

1156-0205-136 8 Løe 1900-talet, 1. kvartal

Kulturlandskapet er typisk for jordbrukslandskapet som kom til etter utskiftinga på slutten av 1800-talet, med store dyrka teigar, lange samanhengande steingardar og enkeltliggande gardstun. Det er i utkanten restar etter eldre kulturlandskap som er meir kuppert og mindre påverka av den maskinelle landbruksdrifta. Det er ingen automatisk freda kulturminne innanfor delområdet.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 27 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Flyfoto av kulturmiljø 3, Bustølen. Kjelde https://askeladden.ra.no/

Verdivurdering: Tre gardstun med til saman 13 SEFRAK-registrerte bygg. Ei del nyare bustadbygg i området har splitta opp tunstruktur og samanhengen mellom tun, innmark og utmark. Kulturlandskapet er typisk for jordbrukslandskapet som kom til etter utskiftinga på slutten av 1800-talet. Kulturmiljøet er alminneleg og lokalt vanleg og har ein del yngre element og inngrep- Delområdet har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde 4 – Illakleiva Gardsmiljø på garden Langeland gnr. 24 bnr. 1, 4, 5, 7 mfl.. Tre gardstun, med ti SEFRAK-registrerte bygg. Det har i nyare tid (etter 1966) kome til ei rekke nyare bustadbygg i området som har splitta opp noko av tunstruktur og samanhengen mellom tun, innmark og utmark. På bnr. 86 er det eit bygg frå 1700-talet som i stor grad har bevart det autentiske uttrykket, våningshuset har også bevart ein hagen med steinmurar, steintrapper og eldre hageplanter. Tabell: SEFRAK-registrerte bygg på Illakleiva

SEFRAK ID Bnr. Type bygning Datering Kategori

1156-0205-116 5 Våningshus, revet 1700-talet

1156-0205-117 5 Reiskapshus 1800-talet

1156-0205-118 59 Våningshus 1800-talet, 1. kvartal

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 28 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

1156-0205-127 54 Kårhus 1800-talet, 4. kvartal

1156-0205-128 86 Våningshus 1700-talet, 2. kvartal

1156-0205-129 5 Eldhus 1800-talet, 3. kvartal

86 Snikkarverkstad, 1156-0205-130 revet 1900-talet, 1. kvartal

1156-0205-131 1 og 4 Løe 1800-talet

1156-0205-141 7 Løe 1800-talet

1156-0205-142 71 Våningshus, revet 1800-talet

Kulturlandskapet er typisk for jordbrukslandskapet som kom til etter utskiftinga på slutten av 1800-talet, med store dyrka teigar, lange samanhengande steingardar og enkeltliggande gardstun. På garden er det registrert to automatisk freda kokegropslokalitetar, Askeladden id 242204 og 242205. Kokegroper er ein alminnelig førekommande anleggstype frå forhistorisk tid. Kokegropene er som regel sett i samanheng med matlaging. Kokegroper kan opptre enkeltvis eller mange i same felt. Kokegropfelt er i Noreg kjend frå i yngre romartid og i folkevandringstid. Større kokegropfelt kan ha hatt ein spesiell funksjon og er m.a. tolka som rituelle stader. Kokegroper som ligg på buplassar er tolka som omnar for matlaging til det daglige hushaldet (Diinhoff 2005:136f.).

Flyfoto av kulturmiljø 3, Bustølen. Kjelde https://askeladden.ra.no/

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 29 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Figur Skråfoto av gardstun på Illakleiva, henta frå https://kart.1881.no/

Verdivurdering: Tre gardstun med ti SEFRAK-registrerte bygg med delvis bevart tunstruktur i eit yngre jordbrukslandskap. Eitt av bygga med tilhøyrande hage, bnr. 86 har stor grad av autentisitet. Bygga har elles avgrensa arkitekturhistorisk tyding og er lokalt vanleg. To automatisk freda kulturminne under bakken, kokegropsfelt, sannsynleg frå eldre jernalder. Kokegropsfelta har lokal og regional verdi som dokumentasjon på området sin bruk tilbake i førhistorisk tid. Delområdet har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde 5 – Øvrebøen Restar etter eit kvernhusmiljø på garden Fosse gnr. 25 bnr. 1 mfl. Det er registrert sju ruinar etter kvernhus langs elva. I tillegg er det registrert eit torvhus langs elva. Seks av ruinane er registrert i SEFRAK, kor fleire av ruinane er i SEFRAK datert til 1900-talet 2. og 3. kvartal. Det er sannsynleg ein feil i registreringa og kvernhusmiljøet er sannsynleg frå slutten av 1800-tallet. Ein av ruinane er registrert i Askeladden, id 151548. To av ruinane ligg mellom fv. 245 og fv. 564, eit stukke utanfor planområdet. Her er det også registrert ein buplass frå steinalder, Askeladden id 151124. Steinalderbuplassen er ikkje med i verdivurderinga då denne ikkje vert råka av tiltak i områdeplanen.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 30 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Tabell SEFRAK-registrerte bygg på Øvrebøen

SEFRAK ID Bnr. Type bygning Datering Kategori

1256-0205-087 1 mfl. Ruin av kvernhus 1800-tallet, 4. kvartal

1256-0205-090 2 Ruin av kvernhus 1900-tallet, 2. kvartal

1256-0205-092 14 Ruin av kvernhus 1900-tallet, 2. kvartal

1256-0205-093 14 Ruin av kvernhus 1900-tallet, 3. kvartal

1256-0205-094 28 Ruin av kvernhus 1900-tallet, 2. kvartal

1256-0205-095 28 Ruin av kvernhus 1900-tallet, 2. kvartal

1256-0205-111 28 Ruin av torvhus 1900-tallet, 2. kvartal

Flyfoto av kvernhusmiljø langs xx frå 2015 og 1951. Ruinane etter kvernhusa er markert med grå trekant og ligg langs elva. Kjelde: https://askeladden.ra.no/

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 31 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Verdivurdering: Rest av kvernhusmiljø, kor det ikkje er igjen ein einaste ståande bygning. Miljøet er delvis splitta opp av ein del nyare tiltak i området i form av bustader og vegareal. Delområdet har lokal betydning med element i landskapet som fortel om kverndrift sannsynleg knytt til garden Fosse. Delområdet har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Kart viser omtalte funn innanfor planområdet

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 32 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Friluftsliv og bygdeliv

12.4.1 Områdeskildring og Verdivurdering Sjølve planområdet kan under dette tema og delast inn i 4 ulike geografiske område; Myrområdet ved bussterminalen, Jordbrukslandskapet i sørvest, busetnaden ved Fosse og nærturterrenget i Langelandsskogen. Vest og aust for planområde finn ein bustadsområde med meir private uteopphaldsareal. I tillegg finn ein uteområde til Sagstad barneskulen og idrettstadion nord for skulen som er offentleg tilgjengelege leike- og rekreasjonsområde. Innanfor influensområdet til planen finn ein fleire sambandslinjer for mjuke trafikkantar. I Langelandsskogen er det godt tilrettelagt med merka og skilta turløyper. Langs fylkesveg 564 går det ein gang- og sykkelveg som er rekna for hovudsykkelsambandet mellom Lindås og Meland kommunar og er ein del brukt spesielt i sommarhalvåret. I Frekhaug sentrum er det eit lite nettverk av fortau. Langs fylkesveg 244 er det ikkje lagt til rette for mjuke trafikkantar, men opptrakka stiar ved sidan av vegen viser at den er mykje brukt.

Stinett - eksisterende Opptrakka sti sør for fv.244.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 33 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Oversikt over delområde med verdi

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 34 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde Myrområde sør for fv.564

Antatt noko bruk av området for enkelte grupper. Spor av gapahuk. Naturområde sentralt i Frekhaug som er alment tilgjengeleg, men gjengrodd Området har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde Leikeområde tilknytt Lonernen

Bumiljø med tilknytte nærmiljøanlegg for leik og rekreasjon. Området kan brukast av alle, men framstår som det meste som privat.

Området har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde Samferdselsareal Frekhaug sentrum

Område dominert av trafikk. Delområdet er utan betydning for deltemaet. Linjer for ferdsel inngår som eigne delområde.

Området er utan betydning.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 35 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde Leikeplassar Øvrebøen

Området framstår i hovudsak som privat opphaldsareal. Det er ein større leikeplass nordvest i delområdet som er offentleg tilgjengeleg, men i svært dårleg stand. Området har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde Nærturterreng Langelandsskogen

Delområde er nytta av fleire ulike turgrupper og vært brukt til orienteringsløp. Barn og unge trekk delområdet fram som eit område dei brukar og synest er fint. Området har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde Samferdsel mellom Sagstad skule og Fossemyra

Område dominert av trafikk. Delområdet er utan betydning for deltemaet. Linjer for ferdsel inngår som eigne delområde. Området er utan betydning

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 36 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde Nærmiljøanlegg Fossemyra idrettsplass

Område som er lokalt viktig for barn og unge sin aktivitet. Aktiv bruk til ulike idrettar. Området har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde Nærmiljøanlegg Sagstad skule

Område som er lokalt viktig for barn både i skuletid og til fritid. Aktiv bruk Området har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde Jordbrukslandskap Frekhaug

Område som er lokalt viktig for barn og unge til mellom anna vinteraktivitet. Området har middels verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svær t stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 37 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Delområde Bustadområde Torvvegen

Bumiljø med mindre leikeplassar. Området kan brukast av alle, men framstår som privat. Området har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

Delområde Frekhaug torg

Urbant uteområde dominert av biltrafikk. Vert brukt av nokre grupper. Området har noko verdi.

Utan betydning Noko Middels Stor Svært stor

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 38 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

13 Premiss for plangrep og KU-alternativa

Berekraftprinsipp

Blågrønn infrastruktur og identitet Dei blågrøne strukturane er viktig av omsyn til klimatilpassing og som identitetsskapande element. At Frekhaug etter utbygginga på Langelandskogen kan vere ein stad med ein grøn identitet som inviterer til fysisk aktivitet, avheng av gode fysiske koplingar. Det tilgrensande friområdet Storeknappen vil vere ein viktig identitetsmarkør. Her vil det mellom anna komme ein delvis lyssatt turløype. Der er derfor viktig å sikre samanhengande blågrøne strukturar som koplar Frekhaug sentrum med Storeknappen gjennom Langelandskogen. Våtmarksområdet, skogsområder, turløypar, snarvegar og gang- og sykkelstiar er alle vere ein viktig del av den blågrøne infrastrukturen.

Mobilitet og folkehelse Frekhaugområdet er per i dag bilbasert. Plangrepet må byggje opp under «Nullvekstmålet». Frekhaug, Langelandskogen, Lonena, Fossesjøen og Sagstad skal og koplas saman. Ein skal vektlegge løysingar som gjer det attraktiv å gå, sykle og bruke kollektivtransport, og som i størst mogleg grad reduserer tilhøva for privatbilbruk. Nærleiken til Frekhaug og tilboda som finns der, bussterminal og båtrute er store føremon. Tilnærming vil truleg og gje utslag for folkehelse, tryggleik og samfunnsdeltaking. En vellykka utbygging er også avhengig av trafikkløysingane dekker behova til alle trafikantgrupper.

Arealbruk Skal utbygginga på Langelandskogen fungere som en utviding av Frekhaug sentrum, må de nye funksjonane med offentleg interesse og karakter plasserast tett på eksisterande sentrum. Dette prinsippet kjem i konflikt med arealbruk i overordna plan då delar av området i sør er sett av til LNFR (jordbruk). Avveging av omsyn til jordbruk- og kulturminnevern på den eine sida, og sentrumsutviding på den andre sida er derfor eit vesentleg tema i planarbeidet.

Stadstruktur Ein må sikre klare og tydelige grenseovergangar mellom offentlige, felles og private områder, og mellom bustadområdet, friområdet og Frekhaug sentrum. Stadstrukturen og ha ein hensiktsmessig utforming slik at dei til saman dannar ein god funksjonell, sosial og romleg ramme for kvardagslivet, uavhengig av om den nye busetnaden vert tett på Frekhaug sentrum eller noko åtskilt på grunn av topografien. Som prinsipp ein kompakt busetnad med konsentrerte kjernefunksjonar kan skjerme betre mot vær og vind, gje større areal for samanhengande grøne strukturar med truleg mindre fotavtrykk i naturen, i tillegg til å redusere privatbiltilhøve og vere identitetsskapande.

Trinnvis utbygging Ein må og klargjere rekkjefølgja for gjennomføring av dei einskilde byggjetrinna. I den trinnvise utbygginga må ein som prinsipp legge til grunn at masser frå landskapstilrettelegginga og terrassering, kan omplasserast og i størst mogleg grad brukast innanfor planområdet. Det må og tas omsyn til anleggsgjennomføring, spesielt med tanke på det blir avgrensa med tilkomstvegar, at området blir eit bustadområde med blant anna arbeidsplassar, skule og barnehage som skal brukast av barn og unge. Det må settast av naudsynt areal til ein trygg og rasjonell anleggsfase. Utbyggingstid og utbyggingstakt må og sjåast i samanheng med Meland kommune sine mål for utvikling og vekst.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 39 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Plassering av offentlige funksjonar Meland kommune har hatt grundig både faglig og politisk drøfting av ulike alternative plassering for de offentlige funksjonane i planen. Val av plassering som er vedtatt etter denne prosessen har vært førande for skissering av KU-alternativa. Viser til eige notat om plassering av offentlige funksjoner.

Vurdering av alternativer for tilkomst og interne veger Prinsipp for tilkomst og interne veger som ein ligger til grunn for skissering av KU-alternativet er resultat av en prosess der 9 ulike vegalternativ har vært skissert og drøfta. Viser til eige notat om tilkomst og interne vegar.

14 Skildring av plangrep

Allmenning Hovudgrepet er ein sentral allmenning som bind saman sentrum, byggeområda i Langelandskogen og turområda. Allmenninga går frå sentrumstomta/kollektivhaldeplass over fotgjengerovergang i planlagt rundkøyring fv 564 og opp til friområdet Storeknappen gjennom Langelandskogen. Allmenninga skal vere ein ferdselskorridor for mjuke trafikantar, aktivitetsområde og møteplass, samt vere ein sterk visuell samanbinding mellom sentrum og friområdet/Storeknappen. Uteområde med offentleg karakter eller fellesområde skal orienterast mot allmenningen og auke opplevinga og betydninga til allmenningen.

Allmenningen skissert mellom anna med samanhengande trapp på tvers av strukturen og aktivitetsområder/møteplasser

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 40 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Samanhengande nord-sør forbindelse Gang- og sykkelforbindelse etablerast frå nord til sør gjennom planområdet for å kople Fosse med Langelandskogen, Sagstad og Frekhaug sentrum. Dagens turveg på den gamle driftevegen kan førast vidare til Fosse, enten som separat gang- og sykkelveg eller som tilbod langs køyrevegen. Koplinga blir viktig når det vert fleire offentlege funksjonar i Langelandskogen og fleire bustader på Fosse.

Klar grense til friområdet Det etablerast ein sti som definerer ein klar grenseovergang mellom friområdet og byggeomåda i vest.

Tverrforbindelser I tillegg til den sentrale allmenningen skal det frå byggeområda i Langelandskogen gå tverrforbindelser/snarvegar som ytterlegare styrkjer ferdselen mellom sentrum og Langelandskogen. Disse er og med på å strukturere budstadsområde i ulike bustadfelt.

Fosse

Storeknappen

veg -

sti/grense G/S snarveier

ungdomsskule allmenning barnehage

symjehall

kollektivhaldeplass

rådhuset

Illustrasjonen viser allmenningen heilt i sør, sti mot friområdet i vest, gang- og sykkelforbindelse frå Fosse til Langelandskogen og tverrforbindelser i aust- vest retning.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 41 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Samlokalisering av offentlig funksjoner De viktigaste offentlege funksjonane (ungdomsskule, kyrke/forsamlingshus og symjehall) i skal plasserast så nært Frekhaug sentrum som mogleg, langs fv 564.

Barn ved friområdet Barnehage skal plasserast i grensa mot friområdet slik at barna kan nyte denne kvaliteten i oppveksten.

15 Skildring av utkast KU-alternativa Planarbeidet utløyser krav om konsekvensutgreiing jf. Forskrift om konsekvensutgreiing. I planprogrammet kapittel 8.1 er det avklart at i planarbeidet skal det utgreiast to utviklingsalternativ:

• Alternativ 0: Offentlege tenester lokaliserast innanfor godkjent byggeformål anten aust for fv. 564 eller innanfor det kombinerte byggeformålet i Langelandskogen. Det vil sei tiltak i tråd med dei arealformål som er avsett i gjeldande kommuneplan arealdel. Det vert ikkje planlagt utbygging på LNFR-områda i sør (24/1) og i nord (25/140 og delar av 24/4).

• Alternativ 1: Alternativet tar utgangspunkt i moglegheitstudien. LNFR området i sør vert nytta som byggeland, samt noko av LNFR i nord.

Med tilkomstpremissene gitt i planarbeidet er det ikkje er mogleg å komme til Langelandskogen med bil utan å råke LNFR-areal. Dette gjeld jordbruksarealet i sør og/eller skogsområdet i nord. Av den grunn har ein sett behov for å justere premissene for 0-alternativet til en variant der ein «i minst mogleg» grad råkar LNFR. I denne samanhengen har dyrka mark i sør blitt prioritert verna LNFR i KU-alternativskisseringa. Hovudplangrep skildra over er tenkt å vere den same i begge KU-alternativ. Dei to KU-alternativa har som føremål å få fram hovudproblemstillingane og «motsette» løysingar innan tre vesentlige tema: • sentrumsutvikling • bruk av LNFR • tilkomst Alternativa vil vise to ulike typar bustadutbygging med omsyn på fotavtrykk/tettleik.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 42 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

ALTERNATIV 0

• Tverrgående allmenning går frå sentrumstomta over fotgjengerovergang ved planlagt rundkøyring på fv 564 og opp til friområdet Storeknappen gjennom nye bustadfelt og barnehageområdet. Føremål vises som gatetun. • Sentrumstomta vises som sentrumsføremål slik det er regulert i gjeldande områdeplan Frekhaug senter. • Frekhauskrysset vises som i Statens vegvesen sitt vegplanframlegg (fv 564 Frekhaugkrysset/ ny rundkøyring) inklusiv utbetring av fv 244 med gang- og sykkelveg og utvidet areal med kollektivhaldeplass sør for sentrumstomta. • Ungdomsskule, symjehall, kyrkje/forsamlingshus antas plassert vest for fv 564, i rekke langs fv. Området er nærmest dagens Frekhaug sentrum. Omsorgsbustader antas også plassert her. Området for disse funskjonene vises som føremål «offentlig og privat teneste yting». • LNFR-område/dyrka mark i sør langs fv 244/Sagstadvegen er verna og visas som sett av i gjeldande KPA. • Tilkomst til Langelandskogen vises med T- kryss fra Fossevegen i nord (utanfor planområdet) og gjennom både ubygd bustadfelt på Fosse (pågående reguleringsplan) og LNFR/skogsområde i nord. Hovudvegen er både gang- og sykkelveg og bilveg og gir tilkomst til de offentlege funskjonane. Bilvegen er blindveg, men gang- og sykkelveien førast vidare til fotgjengerovergang i planlagd rundkøyring på fv 564 og allemenninga. • Ein sekundærveg går fra hovudvegen til budstadområdet og barnehagen. Vegen får bygg kun på austsida. Sti/gang- og sykkelareal følger den sekundære vegen. Stien blir grenseovergang i vest og koblast på stiene i friområdet. • Moderat utnytting: Tillatt byggehøgd 3 etasjer – 10 meter. Lavblokk, terrasseblokk, alle typer samanbygde småhus. 1-p-plass per bustad. ca. 300 bustad

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 43 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Utkast plankart for KU-Alternativ 0

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 44 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Mogleg kopling opp mot turveg Storeknappen – KU- Alternativ 0

Grenseovergang mot friområdet i vest – KU- Alternativ 0

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 45 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

ALTERNATIV 1 • Tverrgåande allmenning går frå sentrumstomta over fotgjengerovergang ved planlagt rundkøyring på fv 564 og opp til friområdet Storeknappen gjennom nytt bustadfelt. Føremål visast som gatetun. • Sentrumstomta visast med idrettsføremål, antatt til symjehall (jf. vedtak i formannskapet) og ein omsynsone grønnstruktur for å sikre vannveg i dagens våtmarksområde. • Frekhauskrysset visast som i Statens vegvesen sitt vegplanframlegg (fv 564 Frekhaugkrysset/ ny rundkøyring) inklusiv utbetring av fv 244 med gang- og sykkelveg og utvida areal med kollektivhaldeplass sør for sentrumstomta. • Ungdomsskule, kyrkje/forsamlingshus antas plassert vest for fv 564, i rekke langs fv. Området er nærmest dagens Frekhaug sentrum. Omsorgsbustader antas også plassert her. Området for disse funskjonene vises som føremål «offentlig og privat tenesteyting». • Tilkomst til Langelandskogen visast med T- kryss fra Sagstadsvegen fv 244 nærmest moleg den nordvestlige grensen mellom 24/1 og 24/54. Vegen førast over dyrka mark/LNFR. Hovudvegen er både gang- og sykkelveg og bilveg og fører til dei offentlege funksjonane langs fv 564 ved å svinge seg inn og over eksisterande jordbruksveg. Bilvegen er blindveg, men gang- og sykkelvegen fortsetter nordover og kopler området med Fosse. Gang- og sykkelvegen går gjennom LNFR/skogsareal i nord. • Ein sekundærveg går fra hovudvegen omtrent der driftsvegen til 24/1 går i dag. Denne sekundære vegen har to svingar for å komme opp i kollen og foretsetter vidare inn i bustadsområdet. Vegen gir bygg på begge sider (aust- og vestsida) • LNFR-areal/dyrka mark på nordsiden av hovudvegen blir sett av til bustad og barnehageføremål. Den nye veien definerer grenseovergang mellom byggeområda og dyrka mark. • Sti/gang-sykkelareal følger plangrensa og bustadsområdet på vestsida. Stien blir grenseovergang i vest og koples på stiene i friområdet. • Høg utnytting: Tillatt byggehøgd 4 høgder + tilbaketrukket 5. høgd utvalte stader – 16 meter. Blokk, terrasseblokk, alle typer samnbyagde småhus. 1-p-plass per bustad. ca. 500 bustader.

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 46 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Utkast plankart for KU-Alternativ 1

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 47 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

Mogleg kopling opp mot turveg Storeknappen – KU- Alternativ 1

Grenseovergang mot friområdet i vest – KU- Alternativ 1

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 48 av 49 Langelandskogen og deler av Frekhaug nord Områdereguleringsplan – Grunnlag til drøfting av plangrep og KU-alternativ multiconsult

16 Vedlegg

1. Planprogram – revisjon etter offentleg høyring – datert 26.02.2018 2. Notat: Skredfarevurdering – datert 16.03.2018 3. Rapport: Geotekniske og vassdragstekniske vurderinger Frekhaug Nord – datert 05.06.2018 4. Medverknadsplan – datert 03.04.2018 5. Notat:Medverknad: Samtaler med turgrupper 07.05.2018 – datert 06.06.2018 6. Notat: Medverknad: Ungdomsworkshop 15.05.2018 – datert 06.06.2018 7. Rapport: Barnetråkk – Sagstad skule – ved ARD Plan 8. Notat: Plassering av offenlig funskjoner 9. Notat: Tilkomst og interne veg 10. Kart: Utkast plankart KU-alternativ 0 11. Kart: Utkast plankart KU- alternativ 1

03. desember 2018 / Revisjon 00 Side 49 av 49