Pul nişanlarının dizayn fəlsəfəsi
Milli valyuta pul nişanlarının dizaynı vahid ailə konsepsiyasına əsaslanmış və “Müstəqil Azərbaycan” mövzusuna həsr olunmuşdur.
Kağız pul nişanlarının dizaynı
1 MANAT
1 MANAT nominallı kağız pul nişanı “Mədəniyyət” mövzusuna həsr olunmuşdur. Nominalın üz tərəfində Azərbaycan milli musiqi alətlərinin qrafik təsviri: Tar, Kamança və Dəf, arxa fonda isə qədim Azərbaycan xalçasının naxışları təsvir olunmuşdur. Nominalın arxa tərəfində isə Azərbaycan-Avropa inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri və Azərbaycanın milli ornamentləri təsvir olunmuşdur.
5 MANAT
5 MANAT nominallı kağız pul nişanı “Yazı və Ədəbiyyat” mövzusuna həsr olunmuşdur. Pul nişanının üz tərəfində ədəbi simalar, qədim kitablar və dövlət himnindən parça, arxa tərəfində isə Azərbaycan- Avropa inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri, Azərbaycanın inkişaf tarixi – Qobustan qaya heroqlifləri və Orxon – Yenisey əlifbası müasir yazımız təsvir olunmuşdur.
1
10 MANAT
10 MANAT nominallı kağız pul nişanı “Tarix” mövzusuna həsr olunmuşdur. Nominalın üz tərəfində Qədim Bakı, Şirvanşahlar sarayı və Qız qalası köhnə Qala divarlarının fonunda, arxa tərəfində isə Azərbaycan-Avropa inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri və Azərbaycan xalçasının tipik naxışları təsvir olunmuşdur.
20 MANAT
20 MANAT nominallı kağız pul nişanı “Qarabağ” mövzusuna həsr olunmuşdur. Nominalım üz tərəfində qüdrət nişanəsi – qılınc, dəbilqə, qalxan və Sülh rəmzi “Xarı Bülbül”, arxa tərəfində isə Azərbaycan- Avropa inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri və Azərbaycanın milli naxışları təsvir olunmuşdur.
50 MANAT
50 MANAT nominallı kağız pul nişanı “Təhsil və Gələcək” mövzusuna həsr olunmuşdur. Nominalın üz tərəfində gələcəyin timsalı gənclər, yüksəliş əlaməti pillələr, güc və işıq nişanəsi günəş, elm rəmzi kimyəvi və riyazi simvollar, arxa səthində isə Azərbaycan-Avropa inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri və Qədim Azərbaycan xalçalarının ornamentləri təsvir olunmuşdur.
2
100 MANAT
100 MANAT nominallı pul nişanı “İqtisadiyyat və İnkişaf” mövzusuna həsr olumuşdur. Nominalın üz tərəfində inkişafın qədimdən bu günə memarlıq rəmzləri, Azərbaycan manatının və iqtisadi artımın simvolları, arxa tərəfində isə Azərbaycan-Avropa inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri və Azərbaycan xalçasının səciyyəvi naxışları təsvir olunmuşdur.
Metal pul nişanlarının dizaynı
Milli valyuta metal pul nişanlarının dizayn mövzusu nominallar üzrə kağız pul nişanlarının dizayn mövzusuna uyğun olaraq hazırlanmışdır.
1 QƏPİK 3 QƏPİK 5 QƏPİK 10 QƏPİK 20 QƏPİK 50 QƏPİK Yazı və Tarix Qarabağ Təhsil və İqtisadiyyat və Mədəniyyət ədəbiyyat gələcək inkişaf
3
Pul nişanlarının mühafizə sistemi
Milli valyutada kağız pul nişanlarının mühafizə sistemi qəbul edilmiş ümumi mühafizə fəlsəfəsi əsasında hazırlanmışdır.
Milli valyuta kağız pul nişanlarının mühafizə sistemi 4 pilləli (I, II, III və IV dərəcəli) yaradılmışdır. Hər nominallı kağız pul nişanlarının əsas fon rəngi mövcuddur və mühafizə elementləri bütün nominallı kağız pul nişanlarında eyni yerlərdə yerləşdirilmişdir.
I dərəcəli mühafizə elementləri xüsusi avadanlıq tələb olunmadan müəyyən edilir və əhali üçün nəzərdə tutulmuşdur.
II dərəcəli mühafizə elementləri sadə alətlərlə (böyüdücü şüşə və UB lampa) müəyyən edilir. Əsasən ticarət müəssisələri üçün nəzərdə tutulmuşdur.
III dərəcəli mühafizə elementləri yüksək texnologiya əsasında hazırlanmış əsasən bank ekspertləri tərəfindən xüsusi avadanlıqlarla müəyyən edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
IV dərəcəli mühafizə elementləri yalnız Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən müəyyən edilir.
Metal pul nişanlarının mühafizə sistemi pul nişanlarının yan tərəfində yerləşdirilmiş xüsusi təhlükəsizlik elementindən (qurt), dizayn elementlərinin dəqiqi cizgilərindən, zərb olunmuş qabarıq səthdən, pul nişanı üçün müəyyən olunmuş texniki göstəricilərdən, o cümlədən diametr, çəki və metal tərkibdən ibarətdir.
Metal pul nişanlarının metal tərkibi Mərkəzi Bankın ixtisaslaşmış struktur bölməsi tərəfindən xüsusi avadanlıqlarda yoxlanılmaqla, digər mühafizə elementləri isə əhali, ticarət müəssisələri və banklar tərəfindən xüsusi avadanlıq tələb olunmadan (sadə alətlərlə) müəyyən edilir.
4
MÜHAFİZƏ FƏLSƏFƏSİ
Əskinasın üst səthində qırmızı rənglə I dərəcəli, boz rənglə isə II dərəcəli mühafizə elementləri işarə olunub.
1 5
NOMİNALIN RELYEFLİ GİZLİ RƏQƏMİ NOMİNAL
3
2
5 ” SU NİŞANI
8
MANAT “
İŞIQDA GÖRÜNƏN GÖRÜNƏN İŞIQDA HOLOQRAFİK 4 NOMİNAL MÖÇÜZƏLİ
RƏQƏM NOMİNAL RELYEFLİ
Üst səthində yerləşdirilmiş müxtəlif mühafizə elementləri:
Qabarıq çap: nominalın gizli rəqəmi, relyefli nominallar, mikroçap, hissələrə ayrılmış rənglər, rəngini dəyişən gizli element Ofset və digər texniki üsullar: işığa tutduqda görünən element, xüsusi dəqiq cizgilər, mikro və makro çap, surətçıxarmaya qarşı xüsusi xətlər strukturu Sol aşağı küncdə dizaynın əsas fonuna müvafiq rəngini dəyişən nominalın rəqəmi - möcüzəli rəqəm Holoqram - 10, 20, 50 və 100 Manatlıq nominallarda əsas dizayn mövzusuna uyğun olan fərdi holoqramlar Su nişanı (nominalın işıqda görünən nominalı və dizaynı) - fərdi su nişanları (hır nominalın əsas dizayn mövzusu və nominalı) Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən elementlər - dizaynın bəzi elementləri UB işığında görünür Xüsusi lak: çirklənməyə, mayelərə və bəzi turşulara bulaşmağa qarşı
5
MÜHAFİZƏ FƏLSƏFƏSİ
Əskinasın arxa səthində qırmızı rənglə I dərəcəli, boz rənglə isə II dərəcəli mühafizə elementləri işarə olunub.
6 7
METAL SAP METAL SEHİRLİ XƏTLƏR SEHİRLİ
Arxa səthində yerləşdirilmiş müxləlif mühafizə elementləri:
Qabarıq çap - relyefli nominallar, mikroçap, hissələrə ayrılmış rənglər Ofset və digər texniki üsullar - işığa tutduqda görünən element, xüsusi dəqiq cizgilər, mikro və makro çap, surətçıxarmaya qarşı xüsusi xətlər strukturu Sehirli xətlər - nominalın əsas rənginə uyğun dəyişən zolaqlar Metal mühafizə sapı - nominalı göstərən metal mühafizə sapı Nömrələmə - özünəməxsuis üfüqi və saquli bir hərfli, səkkiz rəqəmli nömrələmə Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən elementlər - dizaynın bəzi elementləri UB işığında görünür Xüsusi lak - çirklənməyə, mayelərə və bəzi turşulara bulaşmağa qarşı
Pul nişanlarının mühafizə elementləri mühafizə fəlsəfəsinə müvafiq olaraq qırmızı rəngdə I dərəcəli mühafizə elementləri, boz rəngdə II dərəcəli mühafizə elementləri, göy rəngdə isə III dərəcəli mühafizə elementləri üzrə bölünmüşdür.
6
1 AZN pul nişanının mühafizə elemetləri
Ön görüntü
Nominalın gizli Mürəkkəbsiz çap rəqəmi
Nominalın işıqda görünən rəqəmi və
dizaynı (Su nişanı) Relyefli nominal
İş ıqda görünən MANAT
Möcüzəli rəqəm Mikromətn Xüsusi dəqiq cizgilər (Yaşıldan tünd qırmızıya)
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
arxa görüntü
Rənglərin bölgüsü Mikromətn
Surətçıxarmaya Metal sap qarşı xüsusi xəttlər strukturu
Xüsusi dəqiq cizgilər Sehirli xətlər
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
7
- Nominalın gizli rəqəmi – pul nişanının ön tərəfinin sol yuxarı küncündə yerləşir. Pul nişanını üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirməklə mühafizə elementinin görmək olar. - Su nişanı və işıqda görünən rəqəm - pul nişanını ön tərəfdən işığa tutduqda sol küncdə nominalın dizayn mövzusuna uyğun olaraq “alov” təsvir olunan su nişanı və nominalın rəqəmi görünür. - İşıqda görünən MANAT – pul nişanını işığa tutduqda şaquli istiqamətdə MANAT yazısı olan mühafizə elementi görünür. - Möcüzəli rəqəm –pul nişanını ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sol aşağı küncdə rəngini yaşıldan qırmızıya dəyişən nominalın rəqəmini müşahidə etmək mümkündür. - Relyefli nominal – pul nişanının ön tərəfinə əl ilə toxunduqda müəyyən hissələrdə qabarıqlıq hiss olunur. Bu mühafizə elementi görmə qabiliyyəti zəif olanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “MANAT” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Mürəkkəbsiz çap – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda qabarıq “AMB” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Rənglərin bölgüsü – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda sol yuxarı küncdə nominalın rəqəminin üzərində rənglərin dəqiq bölgüsünü müşahidə etmək mümkündür. - Metal sap – pul nişanının arxa tərəfində üzərində “MANAT” yazılmış mühafizə sapı yerləşir. Pulu işığa tutduqda metal sap bütöv bir şəkildə düz xətt kimi görünür. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının arxa tərəfində yerləşən xəritəyə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “Azərbaycan Mərkəzi (Milli) Bankı” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Sehirli xətlər – pul nişanını arxa tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə rəngini dəyişən zolaqlar müşahidə olunur; - Surətçıxarmaya qarşı xətlər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə bölünmüş xətlər strukturunu müşahidə etmək olar.
Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən element – pul nişanına UB işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
Infraqırmızı (İQ) işıqda görünən element – pul nişanına İQ işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
8
5 AZN pul nişanının mühafizə elemetləri
Ön görüntü
Mürəkkəbsiz çap Nominalın gizli rəqəmi
Nominalın işıqda görünən rəqəmi və
dizaynı (Su nişanı) Relyefli nominal
İşıqda görünən MANAT
Möcüzəli rəqəm Mikromətn Xüsusi dəqiq cizgilər (Yaşıldan tünd qırmızıya)
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
arxa səth görüntü
Rənglərin bölgüsü Mikromətn
Surətçıxarmaya Metal sap qarşı xüsusi xəttlər strukturu
Xüsusi dəqiq Sehirli xətlər cizgilər
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
9
- Nominalın gizli rəqəmi – pul nişanının ön tərəfinin sol yuxarı küncündə yerləşir. Pul nişanını üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirməklə mühafizə elementinin görmək olar. - Su nişanı və işıqda görünən rəqəm - pul nişanının ön tərəfdən işığa tutduqda sol küncdə nominalın dizayn mövzusuna uyğun olaraq “kitab” və “lələk” təsvir olunan su nişanı və nominalın rəqəmi görünür. - İşıqda görünən MANAT – pul nişanının işığa tutduqda şaquli istiqamətdə MANAT yazısı olan mühafizə elementi görünür. - Möcüzəli rəqəm –pul nişanının ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sol aşağı küncdə rəngini qızılıdan yaşıla dəyişən nominalın rəqəmini müşahidə etmək mümkündür. - Relyefli nominal – pul nişanının ön tərəfinə əl ilə toxunduqda müəyyən hissələrdə qabarıqlıq müşahidə olunur. Bu mühafizə elementi görmə qabiliyyəti zəif olanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanını ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “MANAT” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Mürəkkəbsiz çap – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda qabarıq “AMB” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Rənglərin bölgüsü – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda sol yuxarı küncdə nominalın rəqəminin üzərində rənglərin dəqiq bölgüsünü müşahidə etmək mümkündür. - Metal sap – pul nişanının arxa tərəfində üzərində “MANAT” yazılmış mühafizə sapı yerləşir. Pulu işığa tutduqda metal sap bütöv bir şəkildə düz xətt kimi görünür. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının arxa tərəfində yerləşən xəritəyə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “Azərbaycan Mərkəzi (Milli) Bankı” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Sehirli xətlər – pul nişanını arxa tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə rəngini dəyişən zolaqlar müşahidə olunur. - Surətçıxarmaya qarşı xətlər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə bölünmüş xətlər strukturunu müşahidə etmək olar.
Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən element – pul nişanına UB işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
Infraqırmızı (İQ) işıqda görünən element – pul nişanına İQ işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
10
10 AZN pul nişanının mühafizə elemetləri
Ön görüntü
Nominalın gizli Mürəkkəbsiz çap rəqəmi
Nominalın işıqda görünən rəqəmi və
dizaynı (Su nişanı) Relyefli Relyefli nominal
İşıqda görünən MANAT
Möcüzəli rəqəm Xüsusi dəqiq cizgilər Mikromətn Holoqram (Yaşıldan tünd qırmızıya)
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
arxa səth görüntü
Rənglərin bölgüsü Mikromətn
Metal sap Surətçıxarmaya qarşı xüsusi xəttlər strukturu
Xüsusi dəqiq cizgilər Sehirli xətlər
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
11
- Nominalın gizli rəqəmi – pul nişanının ön tərəfinin sol yuxarı küncündə yerləşir. Pul nişanını üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirməklə mühafizə elementinin görmək olar. - Su nişanı və işıqda görünən rəqəm - pul nişanını ön tərəfdən işığa tutduqda sol küncdə nominalın dizayn mövzusuna uyğun olaraq “qız qalası” təsvir olunan su nişanı və nominalın rəqəmi görünür. - İşıqda görünən MANAT – pul nişanını işığa tutduqda şaquli istiqamətdə MANAT yazısı olan mühafizə elementi görünür. - Möcüzəli rəqəm – pul nişanının ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sol aşağı küncdə rəngini tünd qırmızıdan yaşıla dəyişən nominalın rəqəmini müşahidə etmək mümkündür. - Relyefli nominal- pul nişanının ön tərəfinə əl ilə toxunduqda müəyyən hissələrdə qabarıqlıq hiss olunur. Bu mühafizə elementi görmə qabiliyyəti zəif olanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanını ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “BAKI” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Mürəkkəbsiz çap – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda qabarıq “AMB” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Holoqram – pul nişanını ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sağ aşağı küncdə yerləşən mühafizə elementinin 3D (üç ölçülü) effektli “10” və “MANAT” yazılarının bir-birini əvəz etməsini müşahidə etmək mümkündür. - Rənglərin bölgüsü – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda sol yuxarı küncdə nominalın rəqəminin üzərində rənglərin dəqiq bölgüsünü müşahidə etmək mümkündür. - Metal sap – pul nişanının arxa tərəfində üzərində “MANAT” yazılmış mühafizə sapı yerləşir. Pulu işığa tutduqda metal sap bütöv bir şəkildə düz xətt kimi görünür. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının arxa tərəfində yerləşən xəritəyə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “Azərbaycan Mərkəzi (Milli) Bankı” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Sehirli xətlər – pul nişanını arxa tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə rəngini dəyişən zolaqlar müşahidə olunur. - Surətçıxarmaya qarşı xətlər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə bölünmüş xətlər strukturunu müşahidə etmək olar.
Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən element – pul nişanına UB işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
Infraqırmızı (İQ) işıqda görünən element – pul nişanına İQ işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
12
20 AZN pul nişanının mühafizə elemetləri
Ön görüntü
Nominalın gizli Mürəkkəbsiz çap rəqəmi
Nominalın işıqda görünən rəqəmi və
dizaynı (Su nişanı) Relyefli nominal Relyefli
İşıqda görünən MANAT
Möcüzəli rəqəm Xüsusi dəqiq cizgilər Mikromətn Holoqram (Yaşıldan tünd qırmızıya)
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
arxa görüntü
Rənglərin bölgüsü Mikromətn
Metal sap Surətçıxarmaya qarşı xüsusi xəttlər strukturu
Xüsusi dəqiq Sehirli xətlər cizgilər
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
13
- Nominalın gizli rəqəmi – pul nişanının ön tərəfinin sol yuxarı küncündə yerləşir. Pul nişanını üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirməklə mühafizə elementinin görmək olar. - Su nişanı və işıqda görünən rəqəm - pul nişanının ön tərəfdən işığa tutduqda sol küncdə nominalın dizayn mövzusuna uyğun olaraq “Xarı Bülbül” təsvir olunan su nişanı və nominalın rəqəmi görünür. - İşıqda görünən MANAT – pul nişanını işığa tutduqda şaquli istiqamətdə MANAT yazısı olan mühafizə elementi görünür. - Möcüzəli rəqəm – pul nişanının ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sol aşağı küncdə rəngini yaşıldan göyə dəyişən nominalın rəqəmini müşahidə etmək mümkündür. - Relyefli nominal - pul nişanının ön tərəfinə əl ilə toxunduqda müəyyən hissələrdə qabarıqlıq müşahidə olunur. Bu mühafizə elementi görmə qabiliyyəti zəif olanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanını ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “İYİRMİ MANAT” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Mürəkkəbsiz çap – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda qabarıq “AMB” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Holoqram – pul nişanını ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sağ aşağı küncdə yerləşən mühafizə elementinin 3D (üç ölçülü) effektli “20” və “MANAT” yazılarının bir-birini əvəz etməsini müşahidə etmək mümkündür. - Rənglərin bölgüsü – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda sol yuxarı küncdə nominalın rəqəminin üzərində rənglərin dəqiq bölgüsünü müşahidə etmək mümkündür. - Metal sap – pul nişanının arxa tərəfində üzərində “MANAT” yazılmış mühafizə sapı yerləşir. Pulu işığa tutduqda metal sap bütöv bir şəkildə düz xətt kimi görünür. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının arxa tərəfində yerləşən xəritəyə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “Azərbaycan Mərkəzi (Milli) Bankı” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Sehirli xətlər – pul nişanını arxa tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə rəngini dəyişən zolaqlar müşahidə olunur. - Surətçıxarmaya qarşı xətlər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə bölünmüş xətlər strukturunu müşahidə etmək olar.
Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən element – pul nişanına UB işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
Infraqırmızı (İQ) işıqda görünən element – pul nişanına İQ işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
14
50 AZN pul nişanının mühafizə elemetləri
Ön görüntü
Nominalın gizli Mürəkkəbsiz çap rəqəmi
Nominalın işıqda görünən rəqəmi və
dizaynı (Su nişanı) Relyefli nominal Relyefli
İşıqda görünən MANAT
Möcüzəli rəqəm Mikromətn Holoqram (Yaşıldan tünd qırmızıya) Xüsusi dəqiq cizgilər
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
arxa görüntü
Rənglərin bölgüsü Mikromətn
Surətçıxarmaya Metal sap qarşı xüsusi xəttlər strukturu
Xüsusi dəqiq Sehirli xətlər cizgilər
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
15
- Nominalın gizli rəqəmi – pul nişanının ön tərəfinin sol yuxarı küncündə yerləşir. Pul nişanını üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirməklə mühafizə elementinin görmək olar. - Su nişanı və işıqda görünən rəqəm - pul nişanının ön tərəfdən işığa tutduqda sol küncdə nominalın dizayn mövzusuna uyğun olaraq “pillələr” təsvir olunan su nişanı və nominalın rəqəmi görünür. - İşıqda görünən MANAT – pul nişanını işığa tutduqda şaquli istiqamətdə MANAT yazısı olan mühafizə elementi görünür. - Möcüzəli rəqəm – pul nişanının ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sol aşağı küncdə rəngini qızılıdan yaşıla dəyişən nominalın rəqəmini müşahidə etmək mümkündür. - Relyefli nominal – pul nişanının ön tərəfinə əl ilə toxunduqda müəyyən hissələrdə qabarıqlıq müşahidə olunur. Bu mühafizə elementi görmə qabiliyyəti zəif olanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanını ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “MANAT” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Mürəkkəbsiz çap – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda qabarıq “AMB” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Holoqram – pul nişanını ön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sağ aşağı küncdə yerləşən mühafizə elementinin 3D (üç ölçülü) effektli “100” və “MANAT” yazılarının bir-birini əvəz etməsini müşahidə etmək mümkündür. - Rənglərin bölgüsü – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda sol yuxarı küncdə nominalın rəqəminin üzərində rənglərin dəqiq bölgüsünü müşahidə etmək mümkündür. - Metal sap – pul nişanının arxa tərəfində üzərində “MANAT” yazılmış mühafizə sapı yerləşir. Pulu işığa tutduqda metal sap bütöv bir şəkildə düz xətt kimi görünür. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının arxa tərəfində yerləşən xəritəyə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “Azərbaycan Mərkəzi (Milli) Bankı” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Sehirli xətlər – pul nişanını arxa tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə rəngini dəyişən zolaqlar müşahidə olunur. - Surətçıxarmaya qarşı xətlər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə bölünmüş xətlər strukturunu müşahidə etmək olar.
Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən element – pul nişanına UB işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
Infraqırmızı (İQ) işıqda görünən element – pul nişanına İQ işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
16
100 AZN pul nişanının mühafizə elemetləri
Ön görüntü
Nominalın gizli Mürəkkəbsiz çap rəqəmi
Nominalın işıqda görünən rəqəmi və
dizaynı (Su nişanı) Relyefli nominal Relyefli
İşıqda görünən MANAT
Möcüzəli rəqəm Xüsusi dəqiq cizgilər Rəngini dəyişən Mikromətn Holoqram (Yaşıldan tünd qırmızıya) gizli element
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
arxa görüntü
Rənglərin bölgüsü Mikromətn
Metal sap Surətçıxarmaya qarşı xüsusi xəttlər strukturu
Xüsusi dəqiq Sehirli xətlər cizgilər
Ultrabənövşəyi işıqda görünən element İnfraqırmızı işıqda görünən element
17
- Nominalın gizli rəqəmi – pul nişanınınön tərəfinin sol yuxarı küncündə yerləşir. Pul nişanını üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirməklə mühafizə elementinin görmək olar. - Su nişanı və işıqda görünən rəqəm - pul nişanını ön tərəfdən işığa tutduqda sol küncdə nominalın dizayn mövzusuna uyğun olaraq “manatın və iqtisadi artımın simvolları” təsvir olunan su nişanı və nominalın rəqəmi görünür. - İşıqda görünən MANAT – pul nişanını işığa tutduqda şaquli istiqamətdə MANAT yazısı olan mühafizə elementi görünür. - Möcüzəli rəqəm – pul nişanınınön tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sol aşağı küncdərəngini tünd qırmızıdan yaşıla dəyişən nominalın rəqəmini müşahidə etmək mümkündür. - Relyefli nominal – pul nişanının ön tərəfinə əl ilə toxunduqda müəyyən hissələrdə qabarıqlıq hiss olunur. Bu mühafizə elementi görmə qabiliyyəti zəif olanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanını ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “AZƏRBAYCAN” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Mürəkkəbsiz çap – pul nişanının ön tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda qabarıq “AMB” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Holoqram – pul nişanını ön tərəfdənüfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə sağ aşağı küncdə yerləşən mühafizə elementinin 3D (üç ölçülü) effektli “100” və “MANAT” yazılarının bir-birini əvəz etməsinimüşahidə etmək mümkündür. - Rəngini dəyişən gizli element – pul nişanına üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə “AMB” yazısı müşahidə olunur. Bu mühafizə elementi yalnız 100 manat nominallı pul nişanında mövcuddur. - Rənglərin bölgüsü – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda sol yuxarı küncdə nominalın rəqəminin üzərində rənglərin dəqiq bölgüsünü müşahidə etmək mümkündür. - Metal sap – pul nişanının arxa tərəfində üzərində “MANAT” yazılmış mühafizə sapı yerləşir. Pulu işığa tutduqda metal sap bütöv bir şəkildə düz xətt kimi görünür. - Xüsusi dəqiq cizgilər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə hazırlanmış cizgilər müşahidə olunur. - Mikromətn – pul nişanının arxa tərəfində yerləşən xəritəyə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda “Azərbaycan Mərkəzi (Milli) Bankı” yazısını müşahidə etmək mümkündür. - Sehirli xətlər – pul nişanını arxa tərəfdən üfüqi istiqamətdə tutaraq bucaq altında hərəkət etdirdikdə rəngini dəyişən zolaqlar müşahidə olunur. - Surətçıxarmaya qarşı xətlər – pul nişanının arxa tərəfinə böyüdücü şüşə vasitəsilə baxdıqda xüsusi dəqiqliklə bölünmüş xətlər strukturunu müşahidə etmək olar.
Ultrabənövşəyi (UB) işıqda görünən element – pul nişanına UB işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar.
Infraqırmızı (İQ) işıqda görünən element – pul nişanına İQ işıq altında baxdıqda nominalın müəyyən dizayn elementlərini müşahidə etmək olar. 18
Şəkil 8
1 qəpik 3 qəpik 5 qəpik 10 qəpik 20 qəpik 50 qəpik
Mədəniyyət Yazı və ədəbiyyat Tarix Qarabağ Təhsil və gələcək İqtisadiyyat və inkişaf
Üz tərəf Üz
Arxa tərəf Arxa
tərəf
qurt)
( Yan Yan
mislə örtülmüş polad mislə örtülmüş polad mislə örtülmüş polad latunla örtülmüş polad latunla örtülmüş polad Mərkəzi hissə - latunla örtülmüş polad Ø: 16,25 mm; 2,8 qr Ø: 18 mm; 3,45 qr Ø: 19,75 mm; 4,85 qr Ø: 22,25 mm; 5,25 qr Ø: 24,25 mm; 6,6 qr Yan çevrə - nikellə örtülmüş polad
Tərkibi Ø: 25,5 mm; 7,7 qr
19