Kampus UMT Bukit Kor UMT Terima Dua TNC Baharu Meneroka Lautan Menjana Khazanah Ilmuwan UMT Wakili Malaysia Ke ASEAN Food Conference Dari Minda Ketua Pengarang

UNIVERSITI MALAYSIA TERENGGANU | www.umt.edu.my INFOKUSBil. 45 JUN 2013

Lawatan NC ke Amerika Syarikat Kampus UMT Bukit Kor UMT terima dua TNC baharu Meneroka lautan Menjana Khazanah Ilmuwan UMT wakili Malaysia ke ASEAN Food Conference Dari Minda Ketua Pengarang

Assalamualaikum, Salam Sejahtera dan Salam 1Malaysia. Syukur Alhamdulillah kerana kita masih diizinkan-Nya untuk bertemu dalam INFOKUS edisi JUN 2013. Tahun 2013 dilakari dengan detik paling bersejarah bagi negara kecintaan kita. Teraju negara dimeterai dengan kejayaan kepimpinan yang ikhlas bekerja untuk kesejahteraan rakyat dan kejayaan ini atas kehendak-Nya jua. Syukur Alhamdulillah. Syabas kita ucapkan kepada YAB Dato’ Seri Najib Tun Abdul Razak, Perdana Menteri Malaysia dan barisan kepimpinan beliau yang bekerja keras untuk memastikan kejayaan digapai. Penerokaan beliau hingga ke akar umbi kehidupan rakyat jelata “Pepatah Melayu sering melagukan… menghasilkan bibit cinta terhadap negara yang Orang berbudi kita berbahasa, orang mendambakan keamanan dan kedamaian demi keutuhan sebuah kehidupan. memberi kita merasa… Namun fenomena Syabas dan tahniah juga kita hulurkan kini amat berbeza…orang berbudi sering untuk YAB Tan Sri Muhyiddin Yassin, Timbalan Perdana Menteri Malaysia yang diberi mandat dilupa walaupun dekat di mata…apa yang untuk menerajui Kementerian Pelajaran dan nyata hanyalah dosa-dosa yang kadangkala Pengajian Tinggi dan YB Dato Seri Idris Jusoh yang telah dilantik sebagai Menteri Pendidikan II ditimbang tara tanpa pembela…Namun yang baharu. Kami warga pendidik mengalu-alukan taburlah jasa walaupun tidak dikenang”. kehadiran kedua-dua pemimpin berkaliber ini ke dunia pendidikan yang amat mencabar demi untuk mendidik anak bangsa meniti kejayaan hidup dalam (Noraien Mansor, Jun 2013) pelbagai bidang yang mereka terokai. Walaupun dunia pendidikan penuh dengan cabaran, namun taburlah jasa demi anak bangsa dan agama, demi perpaduan pelbagai kaum dan demi kedamaian negara yang tercinta. PROF. MADYA DR. NORAIEN MANSOR SIDANG REDAKSI

Penaung Pereka Grafik Fakulti Pembangunan Sosial YBhg. Prof. Emeritus Dato’ Dr. Mohd Fadli Abdullah Fakulti Perikanan dan Akua-Industri Ibrahim Komoo Rozliana Mat Hussin Pusat Pengurusan Penyelidikan Institut Oseanografi dan Sekitaran Penasihat Jurufoto Institut Bioteknologi Marin YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy Abd. Wahid Mokhtar Ishak Pusat Pembangunan Sosio Ekonomi Krew PTM Ketua Pengarang Pusat Pengurusan Teknologi Maklumat Prof. Madya Dr. Noraien Mansor Penyumbang Bahan Pusat Pembangunan Bakat Akademik Pusat Pembangunan Holistik Pelajar Pejabat Pendaftar Pusat Perancangan dan Pembangunan Editor Pejabat Bendahari Akademik Rabil Sitta Abdul Rahman Pusat Pembelajaran Digital Sultanah Nur Zahirah Penerbit UMT Mohd Izham Mohd A. Wahid Pusat Pembangunan Holistik Pelajar Pusat Inovasi dan Pemindahan Ilmu Harisom Anida Musa Fakulti Sains dan Teknologi Pusat Jaringan Penyelidikan ECER Fakulti Pengurusan dan Ekonomi Pembaca Pruf Pusat Kesihatan Pelajar Nur Aaminah Azhar Fakulti Agroteknologi dan Sains Makanan

Hak Cipta Terpelihara © 2013. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga bentuk dan dengan apa cara sekalipun sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman, atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis daripada Pengarah Penerbit UMT, Universiti Malaysia Terengganu, 21030 Kuala Terengganu, Terengganu, Malaysia.

2 INFOKUS Jun 2013 Coretan Naib Canselor Universiti Malaysia Terengganu

Assalamualaikum warahmatullah hiwabarakatuh dan salam sejahtera,

Proses demokrasi negara, baru sahaja selesai dan kini kita mempunyai kerajaan di peringkat negeri Terengganu dan Negara untuk tempuh lima tahun akan datang. Sebagai warga negara berilmu dan penjawat awam, kita perlu mencurahkan komitmen yang tinggi kepada kerajaan yang memerintah untuk meningkatkan kemajuan negara dan kesejahteraan bangsa. Kita lakukan semua ini sebagai sumbangan UMT untuk membangunkan modal insan Kelas Pertama seperti yang dihasratkan dalam Wawasan 2020.

UMT perlu maju ke hadapan dengan lebih pantas berasaskan perancangan yang mantap dan strategik. Kita telah memulakan perbincangan untuk mendapatkan persetujuan warga bagi menyediakan Perancangan Strategik yang bakal menjadi penunjuk arah langkah kita. Pada peringkat ini kita telah sepakat memilih misi UMT iaitu “ke Arah Universiti Komprehensif Berfokus Terunggul di Malaysia dan dihormati di rantau Asia Pasifik”. Ini merupakan mantap dan menjadi pilihan pertama pelajar satu cabaran besar kepada pemimpin dan warga cemerlang. Ini hanya dapat dicapai jika kita memilih UMT untuk melaksanakannya. Bagaimanapun, ia Pemimpin Akademik yang berkepakaran tinggi juga merupakan peluang keemasan yang dapat dan beriltizam menjadikan program pimpinannya membangkitkan iltizam untuk berkhidmat dengan terbaik di rantau ini. lebih cemerlang. Pada masa yang sama, UMT juga telah Transformasi Akademik menuntut memulakan transformasi Penyelidikan dan Inovasi, setiap warga mempunyai fikiran yang terbuka, serta Transformasi Pelajar bagi memastikan kita berpandangan jauh dan memberikan perhatian berkembang ke arah mencapai visi dan misi yang kepada kepentingan institusi iaitu meningkatkan dicita-citakan. Saya menjemput seluruh warga UMT kualiti program akademik yang berwawasan, relevan bersama komuniti di sekitarnya merealisasikan dan berkebolehpasaran tinggi. Asas transformasi wawasan murni ini. akademik adalah program pra-siswazah yang Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim bin Komoo

INFOKUS Jun 2013 3 Kampus UMT

Bukitoleh: Prof. Dr. Sayed Mohd Zain S. Hasan Kor Fakulti Agroteknologi dan Sains Makanan

niversiti Malaysia Terengganu U(UMT) adalah salah sebuah Institusi Pengajian Tinggi Awam (IPTA) negara yang kini sedang berkembang pesat. Kampus UMT di Gong Badak dekat Kuala Terengganu ketika ini adalah terhad keluasannya dan telah padat dengan pertambahan bilangan infrastruktur, pelajar dan staf. Justeru itu, satu kawasan baharu diperlukan untuk menampung pertambahan tersebut sejajar dengan perkembangan universiti ini. Sehubungan itu, bermula Januari 2012, satu kawasan tanah seluas 600 ekar yang terletak di Bukit Kor, Marang, Terengganu telah diberikan oleh Kerajaan Negeri Terengganu kepada UMT untuk pembangunan kampus baharu universiti ini. Lokasi tapak kampus tersebut terletak Pokok nibong (palma) antara pokok yang terdapat dalam ekosistem semula jadi kira-kira 20 km ke Selatan Bandar di Bukit Kor. Kuala Terengganu, di jalan utama (T171) yang menghubungkan Kampung Rhu Rendang di Marang dan Kampung Bukit Payung di Kuala Terengganu. Ianya merupakan kawasan yang strategik berhampiran dengan kawasan perindustrian Bukit Kor yang kini terdapat Institut Perindustrian MARA, Pusat Pembangunan Kemahiran Negeri Terengganu (TESDEC) dan UCSI. Buat masa ini, jalan masuk ke tapak kampus ini merupakan jalan sementara yang bersambung dengan jalan utama melalui sebatang jalan di kawasan perindustrian Bukit Kor. Tanah berorganik jenis gembur halus (fine loamy) yang subur untuk pertanian Pemilikan tapak baru Kampus terdapat di kawasan lembah tanah Bukit Kor. UMT Bukit Kor ini bukan sahaja akan dapat mengatasi masalah bidang-bidang pengajian baharu di sebelum pelaksanaan projek jangka kepadatan di kampus sedia ada masa akan datang. Bermula 2012 panjang yang akan dilaksanakan sekarang, tetapi juga membolehkan UMT telah membuat rancangan mengikut pelan induk Kampus Bukit UMT merancang untuk penggunaan tanah di kampus Bukit Kor yang akan dibangunkan. perkembangan dan penempatan Kor ini untuk tempoh jangka pendek

4 INFOKUS Jun 2013 Ternakan lembu di kawasan ragut Bukit Kor.

Tanaman cili dan petola dapat hidup dengan subur di lembah Bukit Kor.

Selain di kawasan tanah rata terdapat juga ladang sayuran di tanah cerun yang rendah.

Alam Persekitaran dan Tanah menjadi habitat haiwan-haiwan liar Tanah di kawasan bukit Bukit Kor dan unggas membiak. Bentuk muka adalah berbatu yang merupakan bumi nya adalah berbukit sederhana serpihan kecil berbagai saiz dan Ekosistem kampus Bukit Kor ketika tinggi dan di tengahnya terdapat jenis. Kepelbagaian batu ini boleh ini sebahagian besar kawasannya kawasan lembah tanah rata yang dilihat pada himpunan batu di diliputi oleh belukar dan hutan terbuka melalui dimana mengalir dasar sungai yang jatuh melalui air sekunder matang dalam mana sebatang anak sungai yang menuju hujan daripada bukit sekelilingnya. terdapat berbagai spesies pokok ke Sungai Marang di sebelah timur. Manakala tanah di kawasan lembah balak, renek, palma dan buluh yang pula adalah tanah organik gembur

INFOKUS Jun 2013 5 Pertemuan muhibah di antara Naib Canselor UMT (tiga dari kanan) dengan pengusaha pertanian di tapak kampus UMT, Bukit Kor ketika program lawatan NC kampus itu pada 31 Mac 2013 yang lepas.

Naib Canselor UMT, Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo mendengar penerangan daripada Pengarah Pusat Pembangunan dan Harta mengenai perancangan pembangunan UMT di Bukit Kor.

Naib Canselor UMT melihat sendiri hasil tanaman yang subur di Bukit Kor.

Upacara penanaman pokok sempadan oleh Naib Canselor UMT semasa lawatan beliau ke tapak kampus pada 31 Mac 2013.

6 INFOKUS Jun 2013 pejabat luar dan sebagainya akan dibangunkan di kawasan pertanian sekarang sebagai pusat permulaan bagi melaksanakan aktiviti berkaitan pengajaran, penyelidikan, kokurikulum, riadah dan sebagainya oleh warga pelajar dan staf UMT. Setakat ini, sebuah pondok rehat berserta bilik air sementara dan kawasan parkir kenderaan telah disediakan untuk para pengunjung ke tanah Bukit Kor. Guna tanah di Bukit Kor ini telah bermula pada semester II sesi 2012/13 lepas apabila kumpulan pelajar program SM Sains Agroteknologi (Teknologi Lepas Tuai) telah melakukan latihan amali kursus ‘Teknologi Pengeluaran Tanaman Makanan’ di kawasan ini yang sebelum ini dilakukan di tapak pinjaman Jabatan Pertanian Rhu Kumpulan pelajar program SM Sains Agroteknologi (Teknologi Lepas Tuai) sedang Tapai, Merang. menjalani latihan amali pengeluaran tanaman makanan di tanah pertanian UMT Ekosistem dengan kepelbagaian Bukit Kor. biotik dan abiotik yang wujud secara semula jadi di hutan Bukit halus (fine loamy) dari jenis siri Fakulti Agroteknologi dan Sains Kor ini adalah sangat sesuai untuk Marang yang mana ianya sangat Makanan (FASM) bagi pihak UMT dijadikan lokasi pengajaran dan subur untuk pertanian. Mendakan berdasarkan perjanjian sewaan penyelidikan ekologi, taksonomi, bahan organik yang terdapat di tanah yang dimenterai antara UMT geologi dan lain-lain yang berkaitan sini dipercayai berasal daripada dan petani berkenaan. Perjanjian ini dengan kepelbagaian biologi. reputan vegetasi yang dibawa turun adalah lebih bersifat tanggungjawab Keadaan hutan dan muka bumi oleh arus air hujan daripada hutan universiti kepada masyarakat yang agak mencabar membuatkan di bukit sekelilingnya. Manakala setempat. Sehubungan itu, pada Bukit Kor ini juga sesuai untuk lokasi anak sungai yang terdapat di sini 31 Mac 2013 lepas satu program aktiviti kokurikulum dan sukan lasak pula merupakan pembekal utama lawatan oleh Naib Canselor dan warga UMT. Manakala di kawasan sumber air untuk pertanian di Pegawai-pegawai Utama dan pinggir sungai pula sesuai dijadikan kawasan. Kanan UMT ke kampus Bukit Kor lokasi beriadah dan hari keluarga. telah dibuat untuk berjumpa dan Untuk itu satu tapak perkhemahan, beramah mesra dengan pengusaha- Inisiatif Awal Guna Tanah Bukit pondok dan wakaf persinggahan pengusaha pertanian dan penduduk Kor juga akan dibangunkan dalam sekitar. Sempena lawatan ini juga masa terdekat di tanah Bukit Kor satu upacara menanam pokok di Buat masa ini, tanah kampus Bukit ini. Dengan adanya kemudahan ini, sempadan tanah dan tinjauan ke Kor di kawasan lembah dan juga maka aktiviti luar untuk pengajaran, seluruh kawasan kampus oleh Naib cerun rendah yang terbuka sedang penyelidikan, kokurikulum dan lain- Canselor dan Pegawai Utama dan diusahakan oleh sekumpulan 20 lain dapat dilaksanakan dengan Kanan UMT telah diadakan. Pokok keluarga petani daripada kampung berkesan di sini. berhampiran untuk pengeluaran yang ditanam di sempadan adalah Dengan persekitaran yang tanaman semusim dan juga dua spesies balak berkomersial unik dan berada di lokasi yang ternakan lembu. Landskap di tinggi iaitu cengal (Neobalanocarpus strategik, tapak baru tanah di Bukit kawasan ini di penuhi dengan heimii) dan nyatoh (Palaquium Kor ini adalah sangat sesuai untuk petak-petak tanaman serta lorong rostratum) yang mempunyai jangka menjadi kampus UMT yang serba yang menghubungkan kawasan hayat panjang dan diharapkan lengkap di satu masa nanti sebagai ini dengan jalan keluar. Aktiviti ini bukan sahaja berperanan sebagai sebuah pusat pembelajaran dan dibenarkan mengikut perjanjian petunjuk sempadan tetapi juga penyelidikan yang ulung yang sewaan tanah yang dibenarkan oleh sebagai kenangan sejarah dalam memberi manfaat bukan sahaja UMT dan ianya merupakan aktiviti pembangunan kampus UMT Bukit kepada warga kampus tetapi juga yang mendominasi guna tanah di Kor untuk renungan generasi akan kepada masyarakat sekitar dan Bukit Kor ketika ini. datang. negara seluruhnya. Bermula awal tahun 2013 Buat permulaannya beberapa aktiviti pertanian tersebut telah infrastruktur sementara termasuk di selaras dan di pantau oleh jalan, asrama pelajar, rumah staf,

INFOKUS Jun 2013 7 Mengenali YBhg. Prof. Dr. Anuar Hassan Timbalan Naib Canselor (Hal Ehwal Pelajar dan Alumni) oleh: Prof. Madya Dr. Noraien Mansor | Penerbit UMT

nak jati negeri Terengganu yang lahir Apada tanggal 24 April 1956, sentiasa tersenyum dan mahir berbahasa Jepun melalui penerokaan bidang pengajian tinggi di peringkat Sarjana dan Ph.D di Universiti Nagasaki, Jepun, kini diberi kepercayaan untuk menerajui Universiti Malaysia Terengganu sebagai Timbalan Naib Canselor Hal Ehwal Pelajar dan Alumni. YBhg. Prof. Dr. Anuar Hassan yang berpengalaman dalam bidang pentadbiran selama 12 tahun sebagai Penyelaras, Timbalan Dekan, Timbalan Pengarah dan Pengarah tidak kekok untuk meneroka tugas dan tanggungjawab yang baharu demi untuk kesejahteraan pelajar UMT.

YBhg. Prof. penerbitan dalam jurnal, prosiding, Dr. Anuar Hassan monograf, bab dalam buku dan juga merupakan pakar buku. Dalam kesibukan sebagai dalam bidang pentadbir, pengajar dan penyelia, Akuakultur telah beliau mampu untuk menghasilkan memenangi pelajar berkelulusan sarjana dan pelbagai anugerah Ph.D seramai 15 orang dan puluhan pingat emas, pelajar sarjana muda. perak, gangsa dan YBhg. Prof. Dr. Anuar anugerah malim Hassan mengakui bahawa beliau sarjana di peringkat mempunyai tanggungjawab yang universiti, nasional dan besar dan berat dan tanggungjawab antarabangsa dalam utama beliau adalah untuk bidang penyelidikan dan memastikan objektif HEPA, UMT inovasi. Beliau juga telah tercapai. Menurut beliau lagi, pelajar beberapa kali menerima adalah merupakan pelanggan Anugerah Perkhidmatan utama universiti. Adalah menjadi Cemerlang semasa tanggungjawab universiti untuk berkhidmat di Universiti memberi perhatian yang tinggi Putra Malaysia dan Universiti kapada pelajar di sepanjang masa Malaysia Terengganu. pembelajaran mereka di universiti Dalam bidang penerbitan, bagi melahirkan graduan yang hebat YBhg. Prof. Dr. Anuar Hassan dan terbilang dalam semua bidang telah menerbitkan melebihi 150 dan laku kerja yang menyumbang

8 INFOKUS Jun 2013 Jadilah graduan UMT “ yang hebat dan terbilang yang seimbang dari segi kecerdasan intelektual, emosi dan spiritual serta berdaya saing dalam segala bidang dan kerjaya di dalam dan luar Negara”

ke arah pembangunan negara. aktiviti akuatik seperti survival laut, graduan UMT yang hebat dan “Perancangan yang akan saya berkayak, scuba diving, berenang terbilang yang seimbang dari segi lakukan termasuklah melahirkan dan lain-lain di samping kokurikulum kecerdasan intelektual, emosi dan graduan UMT yang seimbang dari biasa yang lain. Ini adalah spiritual serta berdaya saing dalam segi kecerdasan intelektual, emosi merupakan nilai tambah yang TIDAK segala bidang dan kerjaya didalam dan spiritual serta berdaya saing ditawarkan oleh universiti lain”. dan luar Negara”, jelas beliau dalam pasaran kerjaya di dalam Apabila ditanya berkaitan dengan penuh harapan. Malah dan luar negara. Saya juga akan harapan beliau sebagai Timbalan beliau menyatakan dengan jelas berusaha untuk UMT menghasilkan Naib Canselor HEPA yang baharu, bahawa beliau akan menggalakkan modal insan negara minda kelas beliau amat berharap agar pelajar pelajar UMT terlibat secara aktif pertama”. dapat mengambil peluang belajar dalam aktiviti kesukarelawan lebih- Menurut beliau lagi, dengan bersungguh-sungguh di lebih lagi melibatkan masyarakat “Penghasilan graduan yang UMT untuk mendapat CGPA yang setempat. Aktiviti kesukarelawan mempunyai minda kelas pertama ini tinggi bagi membolehkan mereka boleh menjadi satu platform bagi perlu dibuat secara holistik melalui menjadi graduan hebat dari segi membangunkan kemahiran insaniah penekanan terhadap penguasaan akademik. Di samping itu, pelajar pelajar dan nilai-nilai positif seperti ilmu pengetahuan, intelektual, juga perlu mengambil peluang kepimpinan, kesukarelawan dan keusahawanan, sikap progresif serta untuk menerapkan dalam diri kewarganegaraan di samping mengamalkan nilai, etikal dan modal mereka dengan kemahiran insaniah kemampuan mengemukakan idea- yang tinggi seperti yang ditegaskan saperti kemahiran berbahasa idea kreatif yang boleh memberi dalam Pelan Integrasi Nasional. Inggeris, kemahiran berkomunikasi, impak tinggi. Saya akan mengalakkan pelajar kemahiran membuat keputusan, Tahniah dan syabas diucapkan untuk melibatkan diri secara aktif kerja secara berpasukan, kepada YBhg. Prof. Dr. Anuar dalam aktiviti kokurikulum dalam keusahawanan dan lain-lain bagi Hassan di atas pelantikan beliau usaha melahirkan pelajar yang membolehkan mereka mempunyai sebagai Timbalan Naib Canselor Hal seimbang dari segi jasmani, emosi, keyakinan diri yang tinggi serta Ehwal Pelajar dan Alumni Universiti rohani dan intelek. Oleh kerana UMT menjadi graduan yang hebat Malaysia Terengganu. Semoga memberi lebih penekanan kepada dan laku kerja. Pelajar juga perlu hal ehwal pelajar di UMT terus kelautan maka kita akan memberi mempunyai amalan yang beretika, cemerlang di persada nasional dan lebih penekanan kepada aktiviti bertanggungjawab, berdisiplin global. kokurikulum yang berkaitan dengan dan bersahsiah mulia. “Jadilah

INFOKUS Jun 2013 9 Sejenak bersama YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy Abd. Wahid Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi) oleh: Prof. Madya Dr. Noraien Mansor | Penerbit UMT

niversiti Malaysia Terengganu telah Umencatat sejarah apabila Kementerian Pengajian Tinggi Malaysia telah bersetuju untuk melantik YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy Abd. Wahid sebagai Timbalan Naib Canselor (Penyelidikan dan Inovasi) yang pertama. Sebelum ini, YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy Abd. Wahid memegang jawatan sebagai Penolong Naib Canselor Penyelidikan dan Inovasi UMT. Cemerlang dalam bidang penyelidikan di peringkat nasional dan antarabangsa serta gemilang dalam perkhidmatan melakari kehidupan YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy Abd. Wahid. Beliau yang dilahirkan pada tanggal 26 Oktober 1966 mendapat pendidikan awal di Muar, Johor sebelum meneruskan pengajian di peringkat Diploma, Sarjana Muda, Sarjana dan PhD di Universiti Putra Malaysia. Beliau telah menerima 11 anugerah pingat (emas, perak dan gangsa) di peringkat antarabangsa dan 20 anugerah pingat (emas, perak dan gangsa) di peringkat kebangsaan dalam produk-produk yang dipertandingkan. Beliau sangat aktif menceburi bidang penyelidikan dan penerbitan di mana hasil daripada hampir RM5 juta dana yang telah beliau perolehi, hampir 200 penerbitan yang dapat dihasilkan dalam bentuk buku, artikel jurnal, prosiding dan produk untuk dipertandingkan dan dikomersialkan.

10 INFOKUS Jun 2013 YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy Abd. Wahid amat berterima kasih kepada Naib Canselor UMT, YBhg. Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo yang telah memberi kepercayaan yang tinggi kepada beliau untuk menerajui bidang penyelidikan dan inovasi di UMT. “YBhg. Dato’ Naib Canselor telah meyakinkan saya bahawa konsep kepemimpinan beliau adalah bekerja sebagai satu pasukan bersama-sama dan saya percaya bahawa kata-kata beliau itu menjadi pendorong untuk saya menerima tugas dan tanggungjawab yang amat berat ini”. Menurut YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy, peningkatan kegiatan penyelidikan, penerbitan dan inovasi di UMT amat menggalakkan dan di luar negara. “Saya juga polisi dan etika penyelidikan yang terutama peningkatan dari segi percaya dengan mengamalkan etika baik, meningkatkan bilangan penerimaan geran penyelidikan penyelidikan yang baik sahajalah proses pemindahan ilmu kepada yang diterima daripada pihak para pensyarah akan dapat komuniti luar kampus termasuk Kementerian Pengajian Tinggi, menghasilkan penyelidikan yang pihak industri kecil dan sederhana, Kementerian Sains, Teknologi dan berkualiti”. memantapkan prosedur kerja- Inovasi, Kementerian Pertanian dan Seterusnya YBhg. Prof. Dr. kerja perundingan, meningkatkan Industri Asas Tani dan beberapa Mohd. Effendy yakin bahawa kadar pengkomersilan produk- dana lain. Dari segi penerbitan perancangan beliau dalam aspek produk penyelidikan penyelidik pula, peningkatan kertas-kertas penyelidikan, penerbitan dan inovasi serta menyelaras dan membantu penyelidikan yang diterbitkan adalah selari dengan perancangan perkembangan SIG atau RIG di jurnal-jurnal berfaktor impak yang telah dinyatakan oleh YBhg supaya berada di landasan yang perlu diteruskan dan dikekalkan Prof. Emeritus Dato’ Naib Canselor betul dan yang penting membantu momentumnya oleh para pensyarah untuk membawa UMT bergerak ke Institut Oseanografi dan Sekitaran khususnya pensyarah yang baharu hadapan. Beliau menegaskan, “di (INOS) agar dapat mengekalkan menamatkan pengajian dengan peringkat Penyelidikan dan Inovasi, momentum dan memenuhi objektif membina reputasi mereka sendiri saya merancang untuk menyusun penubuhannya sebagai sebuah sebagai penyelidik yang tidak lagi dan meningkatkan kapasiti sistem Pusat Kecemerlangan Bertaraf bergantung kepada kumpulan sokongan penyelidikan UMT Tinggi (HiCOE)”. penyelidikan yang diketuai oleh secara menyeluruh, berdasarkan YBhg. Prof. Dr. Mohd. Effendy penyelia mereka di luar negara. hasrat menjadikan UMT sebagai amat berharap agar kerjasama Walau bagaimanapun, dari segi sebuah universiti komprehensif dan sokongan yang berterusan inovasi produk-produk berasaskan dan berfokus. Untuk mencapai daripada warga kerja UMT penyelidikan, masih terdapat ruang hasrat tersebut, para pensyarah dan dalam melaksanakan tugas dan yang luas di mana UMT boleh penyelidik akan digalakkan untuk tanggungjawab untuk memajukan meningkatkan keupayaan dan menumpukan kepada penyelidikan lagi bidang penyelidikan dan inovasi kemampuan mereka ke peringkat fundamental yang amat penting di di UMT dapat diteruskan ke tahap yang lebih baik lagi. dalam penjanaan ilmu baharu, di yang membanggakan. Beliau amat berharap agar samping mendapatkan geran-geran Tahniah dan syabas diucapkan setiap pensyarah memantapkan penyelidikan selain daripada yang kepada YBhg. Prof. Dr. Mohd. pengajaran dan pembelajaran disediakan oleh pihak kementerian. Effendy Abd. Wahid di atas pelajar, melaksanakan aktiviti Ini akan dapat membantu mereka pelantikan beliau sebagai Timbalan penyelidikan yang berkualiti, menempatkan penemuan- Naib Canselor Penyelidikan melibatkan diri di dalam proses penemuan kajian mereka di dalam dan Inovasi Universiti Malaysia pemindahan ilmu dan inovasi, jurnal-jurnal berfaktor impak. Para Terengganu. Semoga teras dan mula terlibat di dalam aktiviti penyelidik juga akan digalakkan penyelidikan, inovasi dan penerbitan perundingan dan pengembangan membida geran-geran penyelidikan di UMT terus cemerlang di persada setelah kerja-kerja penyelidikan di peringkat antarabangsa, nasional dan global. mereka diiktiraf oleh rakan meningkatkan kualiti kerja-kerja sepakaran dan industri, di dalam penyelidikan mereka, membentuk

INFOKUS Jun 2013 11 Lawatan Naib Canselor keAmerika Syarikat

oleh: Prof. Madya Dr. Saifullah Arifin Jaaman | Institut Oseanografi dan Sekitaran Munira Iskandar | Pejabat Naib Canselor

ada 9 hingga 16 April yang lalu, untuk memastikan populasi ikan, SWFSC seperti makmal bedah, PYBhg Prof. Emeritus Dato’ Dr. mamalia marin, penyu, burung bilik sejuk beku, ocean technology Ibrahim Komoo telah menghadiri laut dan invertebrata kekal pada test tank, makmal persediaan dan lawatan rasmi ke Southwest tahap yang mapan dan sihat, kemudahan pengangkutan untuk Fisheries Science Center, Hubbs- termasuk meneruskan fungsi memindahkan haiwan. SeaWorld Research Institute ekosistem serta mengekalkan kualiti dan Pantai La Jolla, California kehidupan awam. Tugas SWFSC Hubbs-SeaWorld Research di Amerika Syarikat. Lawatan itu adalah menetapkan stok perikanan Institute turut dihadiri oleh Ketua Program yang sihat, memulihara populasi spesies terlindung, mengekalkan Spesies Marin Terancam, Institut Hubbs-SeaWorld Research Oseonografi dan Sekitaran UMT, khidmat ekosistem, dan menyelaras dengan organisasi domestik serta Institute (HSWRI) pula merupakan Prof. Madya Dr. Saifullah Arifin institusi awam tanpa keuntungan Jaaman dan pensyarah UKM, YBhg. antarabangsa untuk melaksanakan dan memantau perjanjian perikanan. yang mengaplikasikan teknologi Prof. Dato’ Dr. Norzaini Azman. terkini untuk mencari penyelesaian Delegasi telah diiringi ke bagi melindungi dan memulihara Southwest Fisheries Science SWFSC oleh Saintis Kanan haiwan marin, pada masa yang Center SWFSC, Prof. Dr. William F. Perrin sama memberi keuntungan kepada dan mereka telah mengadakan manusia dan kebergantungan Southwest Fisheries Science Center pertemuan dan perbincangan mereka kepada sumber marin. (SWFSC) merupakan pusat di mana dengan 11 orang saintis serta saintis menjalankan penyelidikan penyelidik SWFSC dan Scripps Ketika di HSWRI pula, delegasi biologi, ekonomi marin dan Institution of Oceonography (SIO), turut mengadakan pertemuan oseanografi, serta memerhati dan University of California, San Diego. dan perbincangan dengan tiga memantau sumber hidupan marin Delegasi juga turut dibawa melawat orang saintis dan penyelidik serta dan persekitarannya. Matlamat pelbagai kemudahan iaitu makmal dibawa melawat kemudahan- utama penyelidikan SWFSC adalah penyelidikan mamalia marin di kemudahan penyelidikan, penjagaan

12 INFOKUS Jun 2013 Pertemuan deligasi dengan pelajar-pelajar Malaysia di Amerika Syarikat. dan rawatan mamalia marin di SeaWorld San Diego. Delegasi dibawa melawat ke hospital, tangki dan kurungan HSWRI, makmal persediaan makanan, makmal bedah, bilik sejuk beku, makmal darah dan penyakit, tangki-tangki pengasingan dan rawatan serta kemudahan pengangkutan untuk memindahkan haiwan. Lawatan ke SeaWorld San Diego turut diadakan untuk melihat bagaimana penjagaan dan pertunjukan mamalia marin (seperti paus pembunuh, ikan lumba-lumba dan anjing laut) adalah penting dalam usaha pemuliharaan dan meningkatkan kesedaran awam terhadap haiwan tersebut dan persekitarannya. Hubbs-SeaWorld Naib Canselor UMT, YBhg. Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo (kiri) bersama Research Institute menjalankan Saintis Kanan SWFSC, Prof. Dr. William F. Perrin (tengah) dan Prof. Madya Dr. aktiviti penyelidikan, penjagaan Saifullah Arifin Jaaman semasa melawat NOAA Fisheries dan Scripps Institution of Oceanography, San Diego. dan rawatan haiwan marin dalam kurungan melalui SeaWorld San universiti tempatan dengan menerima permohonan calon Diego, yang merupakan taman universiti luar negara dapat berkelulusan PhD dari SWFSC, SIO tema yang mendapat pengiktirafan diperlebarkan. Prof. Dato’ Dr. dan HSWRI untuk datang menjadi antarabangsa dalam menyediakan Ibrahim telah menjemput Prof. penyelidik postdoctoral mamalia kepakaran dan kemudahan Perrin untuk datang ke UMT pada marin di UMT. penjagaan dan rawatan antara tahun 2014 sebagai Profesor yang terbaik di dunia. Setelah SWFSC dan HSWRI juga Pelawat. YBhg. Dato’ juga telah itu, rombongan delegasi dibawa bersedia menerima staf dan pelajar mempelawa saintis-saintis SWFSC, ke Pantai La Jolla untuk melihat UMT untuk datang menjalani latihan SIO dan HSWRI untuk datang kumpulan anjing laut liar. dan sangkutan dalam bidang- menjalankan penyelidikan di bidang berkaitan penyelidikan Malaysia dan UMT bersedia menjadi Profesor Pelawat mamalia marin (stranding, rakan kongsi serta menyediakan perubatan veterinary, bio-acoustics, kemudahan penyelidikan yang Dengan lawatan ini jaringan ekologi populasi dan lain-lain) yang diperlukan. Selain itu beliau juga kerjasama antara pihak pengurusan diperlukan. menyatakan kesediaan untuk

INFOKUS Jun 2013 13 Menjana Meneroka Khazanah Ilmuwan Lautanoleh: Prof. Madya Dr. Noraien Mansor | Penerbit UMT Rabil Sitta Abdul Rahman

enerbit UMT tegar akademik iaitu meneroka ilmu, Pmelaksanakan usaha untuk menyebarkan ilmu serta membina memartabatkan bidang penerbitan kewibawaan diri. “Satu-satunya di Universiti Malaysia Terengganu. yang paling bermakna dan sangat Berbekalkan slogan “Menjana bernilai bagi kita ahli akademik Khazanah Ilmuwan”, Pengarah ialah semasa kita membuat PhD, Penerbit UMT Prof. Madya Dr. kita menghasilkan tesis daripada Noraien Mansor membawa peserta hasil penyelidikan yang paling yang terdiri daripada ahli akademik komprehensif dalam hidup kita”. Kita tidak akan menjadi hebat jika kita dan pelajar pascasiswazah UMT Sambung beliau lagi, “Jika tesis hanya menulis sekali, kita perlu menulis meneroka lautan luas ke Pulau tersebut berjaya dijadikan buku, secara berterusan- kata YBhg. Prof. Redang di negeri Terengganu ia bakal menjadi satu sumbangan Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo menyertai Bengkel Pemindahan besar dalam kerja-kerja penerokaan dalam ucapannya. Tesis ke Buku pada 19-21 April, ilmu”. Menurut beliau, penerokaan dengan ahli akademik tersebut. 2013. Usaha murni Penerbit UMT ilmu bagi seseorang ahli akademik Seorang ahli akademik juga “wajib” mendapat sokongan padu daripada tidak pernah akan selesai sampai berkongsi ilmu dengan pelajar Naib Canselor UMT, YBhg. Prof. ke liang lahat. Penerokaan ilmu bagi mereka. Tidak semesti ufuk ilmu, Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo ahli akademik ialah sepanjang masa tetapi the seed of the art. Ilmu yang hadir di Majlis Perasmian dan dan sepanjang hayat. terbaharu dalam bidang seorang Penutup bengkel tersebut. Dalam Ahli akademik juga perlu ahli akademik itu, perlu dan penting ucapan perasmian, beliau berpesan berperanan dalam menyebarkan untuk pelajar mereka. Ahli akademik kepada ahli akademik agar sentiasa ilmu. Ilmu perlu disebarkan memberikan the seed of the art itu, menggilap keupayaan diri terutama kepada rakan sekepakaran. dan menghimpunkan keilmuan yang dalam kemahiran menulis dan Beliau menjelaskan bahawa, ahli mereka ada. Setiap ahli akademik menggariskan beberapa panduan akademik mendapat ilmu baharu, perlu memasukkan dapatan- berguna kepada ahli akademik ilmu yang berada diufuk ilmu dapatan baharu dan menampilkan agar lebih jelas mengenai peranan dan menyebarkan kepada rakan keilmuan mereka kepada pelajar. sebenar mereka dalam masyarakat. sekepakaran atau rakan sebidang Pensyarah/ ahli akademik bukan Beliau menegaskan bahawa ahli dengan mereka. Kata beliau, “Siapa seorang guru tetapi seorang akademik perlu memperkukuhkan yang berminat dengan ilmu kita? penyebar ilmu yang mempunyai peranan mereka sebagai ahli Mereka ialah ahli-ahli yang sepakar ilmu yang tersendiri. “Every single

14 INFOKUS Jun 2013 Penceramah jemputan, Prof. Dr. Md. Sidin Ahmad Ishak mengulas tesis yang dibentang oleh peserta bengkel. academician, mempunyai kekuatan ilmu tinggi yang mereka miliki”, jelas Para peserta bengkel bergambar dengan Naib Canselor UMT, YBhg Prof. Emeritus Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Dato’ Dr. Ibrahim Komoo (duduk paling tengah), Timbalan Naib Canselor (HEPA), Prof. Komoo lagi. Dr. Anuar Hasan (duduk nombor tiga dari kiri), Timbalan Naib Canselor (Akademik dan Selanjutnya, beliau Antarabangsa), Prof. Dr. Noor Azhar Mohamed Shazili (duduk nombor tiga dari kanan) mengutarakan bahawa “Setiap dan Pengarah Penerbit UMT merangkap Pengerusi JK Penganjur Majlis, Prof. Madya ahli akademik mempunyai Dr. Noraien Mansor (duduk nombor empat dari kanan). tanggungjawab sosial kepada masyarakat awam dan amat perlu membina kewibawaan dan kredibiliti diri yang akan dinilai oleh pelajar dan juga masyarakat”.

Kemahiran asas

Setiap ahli akademik juga perlu membina kemahiran asas dalam diri mereka. Kemahiran asas ini perlu digilap sepanjang masa. Kemahiran asas yang beliau maksudkan ialah keupayaan untuk menyelidik dan menyampaikan ilmu. Setiap ahli akademik berpeluang meneroka ilmu melalaui proses penyelidikan. Naib Canselor UMT, Timbalan-timbalan Naib Canselor UMT, Pegawai-pegawai Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Kanan serta para peserta diraikan dalam majlis santai. Komoo menjelaskan, “Universiti menghantar ahli akademik untuk membuat PhD sebagai amalan atau latihan untuk mereka menjalankan penyelidikan sehingga mereka cukup mahir dalam bidang kepakaran masing-masing. Mereka juga akan didedahkan dengan beberapa teknologi-teknologi baharu dalam penyelidikan”, kata beliau lagi. Setiap ahli akademik juga perlu menyampaikan ilmu melalui dua cara iaitu melalui syarahan dan juga penulisan. “Tidak ada isu seorang ahli akademik memberikan alasan saya hanya boleh memberikan syarahan tetapi tidak boleh menulis. Setiap ahli akademik perlu ada kedua-dua kemahiran ini!”, tegas Pada Malam Santai bersama Naib Canselor, Penerbit UMT turut membuat kejutan Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim dengan upacara pemotongan kek sempena genap setahun beliau dilantik sebagai Naib Canselor UMT. Komoo dalam ucapannya.

INFOKUS Jun 2013 15 Beliau mengingatkan kepada semua ahli akademik untuk melatih kemahiran menulis secara berterusan. Beliau turut menasihatkan kepada semua ahli akademik untuk memperuntukkan waktu setiap hari untuk menulis. Beliau yang menjadi kolumnis tetap dalam akhbar Berita Harian menegaskan bahawa setiap ahli akademik perlu tahu kepada siapa mereka menulis. Sebuah penulisan akan menjadi bercelaru jika penulisnya tidak tahu kepada siapa mereka menulis. Setiap ahli akademik perlu mahir dalam menulis makalah jurnal, kertas prosiding dan juga buku.

“Kita tidak akan menjadi hebat YBhg. Prof. Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo dan jemputan Pegawai-pegawai jika kita hanya menulis sekali, kita Kanan UMT sempat membuat tinjauan di Pusat Santuari Penyu Chagar Hutang, perlu menulis secara berterusan”, Pulau Redang. tegas beliau dalam membakar peserta lain supaya menambah Melayu pernah menjadi bahasa semangat kepada ahli akademik fakta atau bahan dan mengubahsuai lingua franca 1400 tahun dahulu, muda dan pelajar pascasiswazah tesis mereka supaya sesuai kita tidak mahu melihat bahasa yang hadir di majlis tersebut. dipindahkan dalam bentuk buku. Melayu terus terkubur”. Beliau Beliau juga menasihatkan para sendiri memastikan 50% penulisan Tingkat imej diri melalui penulisan peserta supaya mematuhi etika ilmiah yang dihasilkannya ditulis penulisan dalam menghasilkan dalam bahasa Melayu. Bahasa Beliau turut berkongsi petua untuk sesuatu penulisan. “Peruntukkan Melayu juga adalah bahasa meningkatkan imej diri dengan masa selama dua jam sehari untuk ilmu. Peranan ini adalah selaras semua ahli akademik dan pelajar memindahkan tesis kepada buku”, dengan UMT yang dilantik sebagai pasca siswazah. Salah satu nasihat Prof. Emeritus Dato’ Dr. Sekretariat Pusat Majlis Bahasa cara penting bagi seseorang ahli Ibrahim Komoo kepada semua Melayu IPT Nusantara. akademik untuk meningkatkan imej peserta bengkel. diri dan juga universiti ialah melalui Bengkel Pemindahan Tesis ke hasil penulisan yang berkualiti. Beliau turut mengakui bukan Buku 2013 yang dianjurkan oleh Jelas beliau, ahli akademik bidang perkara mudah untuk menghasilkan Penerbit UMT bermatlamat untuk sains sosial menjadi kemestian sebuah buku, banyak usaha keras menghidupkan budaya penulisan kepada mereka untuk menulis. yang perlu dilaksanakan oleh ilmiah dalam kalangan warga UMT “Ahli akademik bidang sains sosial, seseorang ahli akademik. Namun khususnya kepada ahli akademik. kadang kala mengkaji fenomena begitu, menurut beliau, “Satu Bengkel yang telah dianjur buat kali baharu dalam masyarakat dan akan kenikmatan yang sangat tinggi ke tujuh sejak tahun 2006 ini bakal dibaca oleh ramai orang”, jelas Prof. bagi ahli akademik jika berjaya menjadi pemangkin dalam usaha Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo. menghasilkan sebuah buku. Nikmat universiti untuk menarik minat warga yang paling besar ialah apabila kita UMT khususnya kalangan akademik Manakala para saintis pula, berjaya terbitkan sebuah buku dan untuk menghasilkan penerbitan beliau menggalakkan mereka menyebarkan buku tersebut kepada ilmiah. Para peserta bengkel ini menyebar ilmu melalui penulisan mereka yang memerlukan”. telah dibimbing oleh Profesor monograf. Mereka boleh menulis Jabatan Pengajian Media, Fakulti hasil penyelidikan melalui monograf. Sastera dan Sains Sosial, Universiti Menulis monograf adalah kaedah Martabat Bahasa Melayu Malaya, Prof. Dr. Md. Sidin Ahmad yang paling baik untuk para saintis Ishak. mengumpulkan beberapa jenis hasil Naib Canselor UMT dalam penyelidikan yang perlu mereka ucapannya kepada peserta bengkel Turut hadir di majlis tersebut tulis. juga turut menyeru supaya para ialah Timbalan Naib Canselor ahli akademik menghasilkan bahan (Akademik dan Antarabangsa) Beliau juga berpuas hati penerbitan ilmiah dalam bahasa UMT, YBhg. Prof. Dr. Noor Azhar apabila dinyatakan lebih 50% tesis Melayu. Beliau menasihatkan ahli Mohamed Shazili, Timbalan Naib para peserta bengkel tersebut akademik supaya menunaikan Canselor (Hal Ehwal Pelajar dan berpotensi untuk dipindahkan terus tanggungjawab kepada bangsa Alumni) UMT, Prof. Dr. Anuar Hasan dalam bentuk buku. Beliau dalam dengan menghasilkan penulisan serta Pegawai-pegawai Kanan UMT. ucapannya turut menasihatkan para dalam bahasa Melayu. “Bahasa

16 INFOKUS Jun 2013 Lawatan Naib Canselor ke

AppleAmerika Syarikat

oleh: Munira Iskandar | Pejabat Naib Canselor

ada 8 hingga 9 April yang lalu, peluang kepada IPT untuk Irvine, Amerika Syarikat untuk PYBhg. Prof. Emeritus Dato’ menambahbaik kaedah menunjukkan demonstrasi Dr. Ibrahim Komoo telah dijemput pembelajaran dan pengajaran bagaimana teknologi Apple oleh pihak Apple Malaysia-Amerika melalui penggunaan teknologi yang telah digunapakai di dalam Syarikat mewakili Kementerian maklumat dan komunikasi yang kelas dan dewan kuliah dapat Pengajian Tinggi untuk menghadiri terkini dan memahami bagaimana menyediakan hasil pembelajaran satu sesi Executive Briefing di Ibu syarikat teknologi multinasional yang lebih baik. Pejabat Apple di Cupertino, Amerika seperti Apple akan mempengaruhi Ahli rombongan turut Syarikat. sistem pembelajaran di universiti mengadakan lawatan ke University Lawatan itu turut dihadiri oleh pada masa akan datang. of Southern California, Los Angeles beberapa orang wakil Institusi Lawatan ini juga membuka pada 4 April. Pada 5 April pula, Pengajian Tinggi (IPT) lain iaitu ruang untuk mewujudkan kerjasama delegasi telah mengadakan Naib Canselor Universiti Teknikal antara IPT dengan syarikat Apple perjumpaan bersama pelajar-pelajar Malaysia Melaka (UTeM), YBhg. dalam program penempatan di Malaysian Student Department, Prof. Datuk Dr. Ahmad Yusoff pelajar-pelajar yang cemerlang dan Los Angeles. Hassan, Naib Canselor Universiti kurang berkemampuan di bawah Hasil daripada lawatan ini, Malaysia Kelantan (UMK),YBhg. Apple IOS Curriculum Training tindakan susulan daripada UMT Prof. Datuk Dr. Raduan Hj Che selain memberi peluang kepada ialah jaringan kerjasama untuk Rose, pensyarah UKM, YBhg. graduan-graduan di Malaysia untuk menghasilkan dua buah buku Prof. Dato’ Dr. Norzaini Azman dan menjalani latihan industri di Apple. untuk iBooks berjudul Tropical Penasihat Jabatan Pengajian Tinggi, Pada 10 April hari berikutnya, Environmental Science dan Marine Prof. Madya Abdul Razak Ahmad. pihak Apple turut membawa Science in Malaysia. Antara tujuan lawatan ini delegasi untuk melawat diadakan adalah untuk memberi ke University of California,

INFOKUS Jun 2013 17 Pelajar UMT wakili Malaysia ke Asean Food

oleh: Conference | Fakulti Agroteknologi dan Sains Makanan (FASM) Dr. Norizah Mhd Sarbon eminar Sains dan Teknologi dalam bidang sains dan teknologi industri dan pihak kerajaan di SMakanan anjuran Malaysia makanan di institusi pengajian Malaysia untuk berbincang dan Institute Food Technology (MIFT) tinggi, memudahkan interaksi di berkongsi pendapat berkaitan isu- merupakan program yang diadakan kalangan pelajar ijazah pertama isu mengenai makanan dan industri pada setiap dua tahun sekali secara dalam bidang sains dan teknologi makanan. Kerajaan Malaysia telah bergilir-gilir oleh semua IPTA dan makanan dalam pertandingan pun mengiktiraf MIFT sebagai satu IPTS yang menawarkan kursus yang mesra, menggalakkan badan profesional dalam usaha Sains dan Teknologi Makanan sifat kreatif dan inovatif serta melahirkan ahli sains makanan dan di Malaysia. Seminar ini terbuka menggalakkan kerja berkumpulan teknologi yang terlatih. Keahlian kepada semua pelajar sains dan dan meningkatkan kebolehupayaan majoriti MIFT terdiri daripada ahli- teknologi makanan di seluruh dalam membuat keputusan di ahli profesional seperti pengurus negara. kalangan pelajar. syarikat, ahli-ahli sains dan Seminar ini diadakan MIFT merupakan satu-satunya teknologi dalam industri makanan, bertujuan untuk menyemai organisasi bukan kerajaan (NGO) para penyelidik dari institusi-institusi budaya penyelidikan khususnya di yang menyediakan platform kerajaan dan swasta, pensyarah- kalangan pelajar pasca-siswazah kepada para akademik, pihak pensyarah universiti dan kolej.

Pelajar sedang mempamerkan produk baru UMT iaitu, ‘Rice KaleidoScoop’ bersama Dr. Zamzahaila Mohd Zain dan Puan Khairil Shazimin Kamarudin (mentor).

18 INFOKUS Jun 2013 Pelajar-pelajar UMT yang terpilih untuk ‘Food Bowl Quiz’.

Kebanyakan mereka adalah terlatih dalam bidang sains dan teknologi makanan atau dalam disiplin yang berkaitan seperti kimia, biokimia, keselamatan makanan dan juga mempunyai pengalaman yang relevan dalam industri makanan. Seminar Sains dan Teknologi Makanan buat kali ke-8 telah diadakan di Universiti Sultan Zainal Abidin (Unisza) selama dua hari iaitu pada 15 - 16 Mac 2013. Seminar ini memberi peluang kepada para pelajar untuk mengambil bahagian dalam beberapa pertandingan dan juga membentangkan hasil kajian penyelidikan kepada rakan-rakan sealiran dari universiti-universiti lain. Seramai 31 orang pelajar dari Jabatan Sains Makanan, Tengku Nur Dayana Tengku Zakaria bersama pingat yang dimenanginya. UMT telah menyertai lima poster, dua kumpulan bagi Nur Dayana Tengku Zakaria, pelajar kategori yang dipertandingkan penghasilan inovatif poduk siswazah di Jabatan Sains Makanan iaitu pembentangan lisan, makanan, dua kumpulan bagi dengan penyelidikan beliau yang pembentangan poster, penghasilan oratory dan dua kumpulan bagi bertajuk ‘Novel plant mucilage from inovatif produk makanan, oratory kuiz. Persaingan yang begitu “Ginseng Jawa”: Potential as an dan juga kuiz (Food Bowl Quiz). sengit bagi setiap kategori yang alternative to commercial gums for Sebanyak 10 buah institusi telah dipertandingkan menunjukkan beverage emulsion production’. menyertai seminar ini iaitu UMT, usaha dan semangat serta Kemenangan Tengku Nur Dayana UniSZA, UKM, Taylor’s University, penumpuan yang tidak berbelah ini telah melayakkan beliau mewakili USM, UPM, USIM, UMS dan UiTM. bagi telah diberikan oleh semua Malaysia untuk ke pertandingan di UMT telah menghantar dua peserta dari setiap institusi peringkat ASEAN iaitu di ‘ASEAN penyertaan dalam pertandingan pengajian. UMT berjaya meraih FOOD CONFERENCE 2013’ yang pembentangan lisan, lima tempat pertama dalam kategori akan berlangsung di Singapura penyertaan bagi pembentangan pembentangan lisan oleh Tengku pada 9-11 September 2013.

INFOKUS Jun 2013 19 Pertanian Pesisiran Pantai Mampu Tingkatkan Taraf Sosioekonomi Penduduk oleh : Prof. Madya Dr. Shamsul Bahri Abd Razak | Fakulti Agroteknologi dan Sains Makanan (FASM) Prof. Dr. Sayed Mohamed Zain S. Hasan

alaysia mempunyai kawasan Mpesisir pantai yang luas dan agak unik dari segi topografi, iklim mikro, sosioekonomi dan aktiviti penduduk setempat. Kawasan ini secara umumnya mempunyai tanah yang dikategorikan sebagai tanah BRIS (Beach Ridges Intespersed with Swales) iaitu tanah endapan pasir laut yang terdapat di kawasan permatang pasir berselang seli dengan paya dan selari dengan pantai. Tanah BRIS ini pula selalunya dikaitkan sebagai kawasan yang agak sukar untuk digunapakai dan dimajukan terutama bagi aktiviti berkaitan dengan bidang pertanian. Ini adalah kerana sifat-sifat fizikal, ciri-ciri kimia dan juga pengaruh iklim pantai tanah tersebut yang Sayur-sayuran seperti labu merupakan tanaman yang sesuai ditanam di kawasan menghadkan kegiatan pertanian pesisir pantai. untuk diusahakan dengan berkesan. negeri-negeri Pantai Timur seperti Namun begitu kawasan ini Terengganu, Kelantan dan Pahang. merupakan satu kawasan yang Walaupun begitu, kebanyakan penting dan perlu diberi perhatian aktiviti pertanian yang diusahakan yang sewajarnya kerana ia meliputi tidak diurus secara berpusat dan kawasan yang agak luas iaitu majoritinya masih lagi tertumpu 155,400 hektar di Semenanjung kepada pertanian kecil-kecilan yang Malaysia, yang meliputi Terengganu masih dilakukan secara tradisional. (67,582.61 hektar), Kelantan Aktiviti pertanian di Negeri (17,806.2 hektar) dan Pahang Terengganu pesisir pantai dapat (36,017.17 hektar) serta 40,000 dilihat di sepanjang pesisir pantai Pokok lada yang ditanam di hektar di Sabah. Kebanyakkan bermula dari Besut (Kampung Taman Pertanian Bukit Kor Marang dari kawasan tersebut merupakan Tembila), Setiu (Kampung Saujana), menunjukkan hasil yang memuaskan kawasan yang terbiar dan Kuala Nerus (Batu Rakit), Kuala melalui pengurusan pertanian yang baik. masih belum dibangunkan serta Terengganu (Bukit Kor) mengunjur digunapakai sepenuhnya. ke Dungun dan Kemaman. Ini ini dilihat akan dapat membantu Usaha dari pelbagai pihak termasuklah juga pulau-pulau masyarakat setempat mendapat seperti Jabatan Pertanian, berdekatan seperti Pulau Redang faedah melalui penyediaan peluang MARDI, KETENGAH, KADA dan Pulau Perhentian. Kawasan- pekerjaan yang akhirnya akan dan institusi-institusi kerajaan kawasan ini berpotensi dimajukan meningkatkan ekonomi isi rumah tempatan telah dilakukan bagi untuk menjadi kawasan yang lebih masing-masing. Universiti Malaysia membangunkan kawasan tersebut produktif dan berdaya saing. Melalui Terengganu (UMT) sebagai sebuah bagi meningkatkan pendapatan sistem pengurusan yang baik serta pusat kecemerlangan yang berfokus serta sosioekonomi penduduk amalan agronomi yang bersesuaian, kepada maritim dan kelautan boleh setempat. Kebanyakan usaha potensi untuk mengusahakan memainkan peranan aktif bagi tersebut tertumpu kepada aktiviti tanaman yang menguntungkan merancakkan aktiviti pertanian membangunkan industri kecil dan di kawasan pesisir pantai terbuka pesisiran pantai. Ia boleh dilakukan sederhana (IKS) terutamanya di luas. Pembangunan kawasan melalui penglibatan secara

20 INFOKUS Jun 2013 langsung terutamanya di dalam •• Pengurusan sistem pengairan dan dilaksanakan dengan rancaknya pembangunan kampus kedua UMT yang teratur dan terancang kini. • di Bukit Kor yang juga merupakan • Pembukaan kawasan baru serta Aktiviti pertanian pesisiran bakal pusat transformasi pertanian kajian kesesuaian tanah dan pantai yang mempunyai potensi moden di Malaysia. tanaman untuk dikembangkan termasuklah: • Fakulti Agroteknologi dan • Kejuruteraan dan automasi pertanian Sains Makanan (FASM) yang •• Tanaman Semusim • telah diamanahkan dan diberi • Pengenalan tanaman dan Sayur-sayuran, padi, tembakau, peranan sebagai kumpulan perintis spesis tanaman baru yang tembikai, tanaman ubi dan pembangunan di kawasan tersebut mengeluarkan hasil tinggi jagung sedang merancang dengan teliti (Sorghum, guayule) •• Pengurusan ternakan dan aktiviti pembangunan melalui pelan •• Tanaman tahunan/perennial penyelidikan jangka pendek dan akuakultur bersepadu Buah-buahan (belimbing, • juga jangka panjang. Antara aktiviti • Pertanian organik nangka, gajus, kelapa roselle, penyelidikan yang boleh dijalankan limau dan mangga), tanaman serta menjadi pemangkin kepada Pembangunan kampus kedua komoditi (getah, kelapa sawit, pembangunan kawasan tersebut UMT yang juga merupakan Taman nenas dan kenaf) dan sekitarannya ialah: pertanian di Bukit Kor ini adalah sejajar dengan pendekatan dan •• Haiwan ternakan •• Program biakbaka bahan pembangunan Koridor Pantai tanaman terpilih menggunakan Lembu/kerbau, kambing/ biri- Timur (ECER) di bawah Rancangan biri dan akuakultur teknologi moden Malaysia Ke-9 yang sedang berjalan

Kelapa sawit yang ditanam di kawasan pesisir pantai dan tanah terbiar (Setiu) jika diberi input pertanian yang sesuai Hasil pertanian pesisir pantai dijual terus oleh petani di gerai-gerai di sepanjang jalan mampu memberikan hasil yang lumayan raya di sekitar Kampung Tembila, Besut kepada petani.

Taman Pertanian Bukit Kor, Marang yang bakal menjadi kampus kedua UMT akan dibangunkan secara lestari mampu menjadi nukleus perkembangan kawasan sekitar.

Lembu-lembu yang dibiarkan bebas Haiwan ternakan seperti kambing boleh dilihat meragut rumput di sisi berkeliaran di tepi pantai merupakan jalan dan jika tidak diuruskan dengan pandangan yang biasa di sepanjang baik boleh mengganggu keselamatan pesisir pantai. Haiwan ternakan sebegini Pengusaha hasil laut seperti pengusaha pengguna jalan raya. perlu diurus dengan betul dengan keropok masih menjalankan aktiviti menggunakan sistem pertanian moden mereka secara tradisional dan kecil- bagi memaksimakan produktiviti. kecilan di sekitar Pantai Rusila.

INFOKUS Jun 2013 21 Majlis Gerak Mesra Program Kebolehpasaran Graduan IPTA Kementerian Pengajian Tinggi bersama UMT dan UniSZA

oleh: Arzura Abdullah | Pusat Pembangunan Holistik Pelajar Shahrul Jama Othman | Pusat Transformasi, Perancangan Strategik dan Risiko

uat julung-julung kalinya Ketua Majlis Perwakilan Pelajar Institusi BSetiausaha Kementerian Pengajian Tinggi (IPT) sekitar Pantai Pengajian Tinggi (KPT), YBhg. Datuk Timur yang dihadiri oleh 13 IPTA. Ab. Rahim Md. Noor mengadakan Tidak dilupakan juga sesi ramah majlis ramah mesra bersama pelajar mesra YBhg. Datuk KSU bersama dan juga staf Universiti Malaysia staf UMT dan UniSZA pada jam Terengganu (UMT) dan Universiti 11.00 pagi dan diakhiri sesi soal Sultan Zainal Abidin (UniSZA) pada jawab bersama YBhg. Datuk KSU. 7 April 2013 yang lalu di Dewan Pada sebelah petangnya, Sultan Mizan, UMT. program diteruskan dengan sesi Majlis turut diserikan dengan taklimat Petunjuk Prestasi Utama kehadiran Naib Canselor UniSZA, (KPI) Kementerian Pengajian YBhg. Prof. Dr. Yahaya Ibrahim, Tinggi yang disampaikan sendiri Sesi pembentangan Ketua Setiausaha Timbalan Naib Canselor (Hal Kementerian Pengajian Tinggi (KPT), oleh YBhg. Datuk KSU. Taklimat Ehwal Pelajar dan Alumni) UMT, YBhg. Datuk Ab. Rahim Md. Noor. ini bertujuan untuk menjelaskan YBhg. Prof. Dr. Anuar Hassan, tentang KPI kementerian dengan dan Timbalan Naib Canselor Ashirin bin Shahardin, manakala lebih spesifik bagi memastikan (Akademik dan Antarabangsa) pembentangan dari UniSZA kesejajaran pencapaian KPI UMT, YBhg. Prof. Dr. Noor Azhar disampaikan oleh Penolong Naib Naib Canselor yang lebih Mohamed Shazili serta pegawai dari Canselor Hal Ehwal Korporat, berkesan. UMT dan UniSZa turut Kementerian Pengajian Tinggi. Prof. Dr. Kamaruddin M. Said. mengambil kesempatan dengan Majlis disusuli oleh pembentangan Majlis bermula dengan membentangkan pencapaian Student Employability: The Role pembentangan Status Program KPI Projek Agenda Kritikal (CAP) of Student Affairs oleh Ketua Kebolehpasaran Graduan oleh masing-masing. Diharapkan Setiausaha Kementerian Pengajian kedua-dua wakil universiti. program ini dapat memberi Tinggi (KPT), YBhg. Datuk Ab. Pembentangan Status Program impak yang besar kepada Majlis Rahim Md. Noor. Kebolehpasaran Graduan UMT Perwakilan Pelajar dan juga staf disampaikan oleh Pengarah Selain Program Kebolehpasaran terutamanya dalam kebolehpasaran Pusat Pembangunan Holistik Graduan, KPT juga mengadakan graduan di samping mengeratkan Pelajar, Prof. Madya Hj. Zainal sesi ramah mesra bersama lagi hubungan di antara UMT dan KPT.

22 INFOKUS Jun 2013 UMT Terima Anugerah Saron Wangsa

MAKUMoleh: Suriaty Khalid | Pusat Kebudayaan Dan Kesenian niversiti Malaysia Terengganu U(UMT) cemerlang apabila terpilih menerima anugerah bagi kategori Anugerah Saron Wangsa MAKUM, satu pengiktirafan yang diberikan kepada universiti yang mempunyai komitmen tinggi dalam menganjurkan sebarang aktiviti dan program aktiviti MAKUM dengan jayanya. MAKUM ditubuhkan bertujuan untuk menyelaraskan dan menggalakkan aktiviti berbentuk seni, budaya dan kreatif para pelajar di IPTA. Anugerah Seni MAKUM merupakan satu platform untuk memberikan penghargaan kepada pelajar-pelajar IPTA yang sentiasa berusaha untuk memartabatkan aktiviti kebudayaan dan kesenian di IPTA. Penganjuran ini bukan sahaja memberikan penghargaan, malahan Anugerah Seni MAKUM mampu melahirkan insan-insan yang cintakan seni dan dapat menjadi perangsang kepada budaya warisan. pelajar IPTA, memupuk semangat perpaduan kaum, serta dapat Komunikasi dan Kebudayaan, serta menghargai seni warisan. mengeratkan hubungan silaturahim Pegawai-pegawai MAKUM dan para UMT telah menghantar video dan semangat perpaduan kaum di pelajar dari setiap IPTA. dokumentari yang bertajuk “Batik kalangan pelajar IPTA di seluruh dan Tembaga, Penyu dan Ukiran Malaysia. UMT turut mewarnai majlis anugerah seni ini dengan Kayu” untuk dipertandingkan. Pelaksanaan Anugerah Seni menghantar wakil pelajar bagi Majlis Anugerah Seni ini bukan MAKUM merupakan acara tahunan ketegori pencalonan Anugerah sahaja memberikan penghargaan anjuran Sekretariat MAKUM dengan Bonang Emas iaitu Mohamad Fikri kepada aktiviti budaya dan seni, kerjasama Kementerian Pengajian Khair Mohamad Farhan Han bagi namun pada masa yang sama Tinggi (KPT) yang paling berprestij ketegori lelaki dan Lim Rui Xian ia juga menitikberatkan tentang dan diadakan pada setiap tahun. bagi kategori wanita. Manakala kerjasama berpasukan, cara Majlis Anugerah Seni MAKUM Kelab Persadatari dicalonkan pemikiran yang kreatif dan inovatif 2012 ini telah berlangsung dengan untuk Anugerah Gambang Mustika dalam penyampaian sesuatu jayanya pada tanggal 30 Mac 2013 MAKUM. kebudayaan dan kesenian serta di Kuching, Sarawak. Majlis ini telah semangat cinta akan budaya yang dirasmikan oleh YBhg. Prof. Mohd Selain itu, diadakan juga dimiliki oleh seseorang. Selain itu, Fadzil Abd Rahman, Timbalan Naib penyampaian hadiah bagi majlis anugerah seperti ini dapat Canselor Hal Ehwal Pelajar dan pertandingan Video Dokumentari mewujudkan masyarakat yang Alumni (HEPA), UNIMAS merangkap Budaya dan Warisan 1Malaysia, berbudaya, berjiwa seni, kreatif Pengerusi Majlis Kebudayaan Blue Ocean Strategy yang serta dapat membentuk masyarakat Universiti–universiti Malaysia bertemakan “Senada Seirama, yang memahami setiap elemen (MAKUM). Turut hadir adalah 1Warisan 1Gagasan”. Pertandingan yang ada dalam kebudayaan dan wakil dari Kementerian Pengajian ini adalah untuk mencungkil daya kesenian. Tinggi, Kementerian Penerangan inovasi dan kreativiti pelajar IPTA

INFOKUS Jun 2013 23 Sistem Kenaikan Pangkat Ahli Akademik

oleh: MohdDitambahbaik Izham Mohd A. Wahid | Pusat Pengurusan Bakat Akademik (PPBA) Norizan Ismail

usat Pengurusan Bakat Satu sistem perlu untuk dari situ, calon yang layak boleh PAkademik (PPBA) merupakan diwujudkan melalui satu cara dipertimbangkan untuk kenaikan Pusat Tanggungjawab (PTj) atau format penilaian prestasi dan pangkat ke tahap yang sepatutnya baharu yang ditubuhkan kenaikan pangkat yang baik dan selari dengan kepakaran yang untuk membangunkan potensi menepati kehendak dan objektif mereka ada. Program Berkaitan kesarjanaan bakat akademik organisasi. Kriteria yang perlu ada, Ganjaran pula boleh diwujudkan sebagai sumber utama yang akan semestinya tidak menumpukan melalui Sistem penilaian prestasi membawa kepada kecemerlangan kepada kriteria-kriteria yang yang baik dan boleh mendorong akademik UMT. PPBA berfungsi berkaitan dengan pekerjaan kakitangan untuk terus berusaha untuk Memperkasakan Potensi seseorang pekerja sahaja malah sebaik mungkin atas kepercayaan Bakat akademik, melalui usaha- aspek luaran lain yang releven yang bahawa semakin baik mereka usaha ke arah pembangunan boleh menyokong kepada prestasi bekerja, maka semakin tinggi jumlah bakat akademik, memperkasakan yang cemerlang dari aspek penilaian ganjaran yang akan diperolehi kepakaran akademik dan yang mantap bagi memastikan seperti kenaikan pangkat ke gred mobiliti akademik dalam aspek proses kenaikan pangkat dapat yang lebih baik. pengajaran, penyelidikan termasuk diberikan keutamaan kepada calon Menilai Potensi Pekerja pula pemindahan ilmu. Selain itu, bersesuaian. berlaku melalui sistem penilaian PPBA turut bertanggungjawab prestasi yang boleh memberi fokus untuk membangunkan profesion Aspek Penilaian Prestasi kepada prestasi pekerja di masa akademik melalui pelaksanaan hadapan serta perkembangan aktiviti pemilihan dan pelantikan, Penilaian prestasi memberikan kerjaya yang berterusan, yang dapat penilaian tahunan, kenaikan sumbangan yang besar kepada mengenalpasti kakitangan yang pangkat, sangkutan dan latihan hak dan cara sesuatu organisasi berpotensi dan mempunyai harapan serta mentoran. untuk merancang masa depan untuk meningkat serta mengekalkan yang berkaitan dengan faktor-faktor prestasi kerjanya di dalam kerja atau Penambahbaikan Sistem kemanusian. Penilaian prestasi jawatan yang baharu. Kenaikan Pangkat dan Penilaian yang baik (H. Patten, 1982), boleh dilaksanakan dengan berkesan Prestasi Kriteria Kenaikan Pangkat melalui Perancangan Sumber Dalam usaha membina dan Manusia yang sistematik, kaedah Kenaikan pangkat adalah satu membangunkan sumber manusia, Pengambilan dan Pemilihan proses peningkatan secara hakiki penilaian prestasi dan kenaikan yang memenuhi kriteria atau dari satu gred ke suatu gred yang pangkat di sesebuah organisasi keperluan organisasi dan tidak lebih tinggi dalam perkhidmatan adalah menjadi suatu alat keperluan berlaku lambakan kepakaran dan skim perkhidmatan yang sama yang asas. Melalui sistem penilaian dalam bidang yang sama. Selain dengan kelulusan Lembaga atau prestasi, sesebuah organisasi itu, Pembangunan Sumber Jawatankuasa Penilai Kenaikan itu akan memperolehi maklumat Manusia perlu diselaraskan ke Pangkat. mengenai prestasi seseorang arah meningkatkan prestasi dan individu dalam pekerjaannya di mengurangkan kelemahan pekerja Proses kenaikan pangkat samping potensinya untuk dinaikkan dan jabatan. adalah berkait dengan penilaian prestasi. Di dalam perkara ini, pangkat untuk menjawat jawatan Aspek Perkembangan Kerjaya data-data yang diperolehi daripada yang mempunyai tanggungjawab perlu melihat peluang penerokaan penilaian prestasi adalah berguna yang lebih tinggi di masa hadapan. bidang baharu yang diperlukan dan bagi proses-proses menentukan

24 INFOKUS Jun 2013 Penganjuran Bengkel Kriteria Kenaikan Pangkat dan Penilaian Prestasi

Bengkel Penambaikan Kriteria Penilaian Prestasi dan Kenaikan Pangkat Ahli Akademik telah diadakan pada 9 dan 10 April 2013, bertempat Tok Aman Bali Beach Resort, Pasir Puteh. Ia melibatkan penyertaan pelbagai PTj dan telah menerima input sumbangsaran daripada ahli bengkel terutama Timbalan Naib Canselor (Akademik dan Antarabangsa), YBhg. Prof. Dr. Noor Azhar Mohamed Shazili, pekerja-pekerja yang manakah Mengikut Peraturan- Pengarah Pusat Pengurusan Bakat boleh dinaikkan pangkat, turun Peraturan Pegawai Awam (PPBA), Dekan - dekan Fakulti, wakil pangkat, ditamatkan perkhidmatan (Pelantikan, Kenaikan Pangkat Institut Kecemerlangan, Pejabat atau ditukarkan. Jika data-data dan Penamatan Perkhidmatan Pendaftar, Pusat Pembelajaran ini menunjukkan kepada pihak 2005 [P.U.(A)176/2005], faktor Digital Sultanah Nur Zahirah pengurusan bahawa kebolehan untuk seseorang pegawai (PPDSNZ), Pusat Pengurusan seseorang kakitangan itu melakukan dipertimbangkan kenaikan pangkat Teknologi Maklumat (PPTM) dan kerja-kerja lain adalah dalam tahap adalah seperti berikut: Pusat Pengurusan Penyelidikan (RMC). yang sama, maka pekerja tersebut i. Kecekapan dan prestasi kerja boleh ditukar jika perlu. Ataupun jika Dengan penganjuran pegawai itu; bengkel seumpama ini, hasrat data tersebut menunjukkan prestasi ii. Kelayakan, pengetahuan, untuk memperolehi input yang yang memuaskan maka ianya kemahiran dan pengalaman berguna untuk proses kenaikan bersesuaian dan seterusnya pegawai itu; memantapkan lagi sistem penilaian pangkat. iii. Sifat-sifat peribadi, termasuk prestasi ahli akademik serta Seseorang pegawai hanya kesesuaiannya dengan jawatan keperluan kenaikan pangkat bagi layak dipertimbangkan kenaikan kenaikan pangkat itu, keutuhan, calon bersesuaian telah dapat pangkat sekiranya telah memenuhi potensi dan kepimpinan diperolehi dengan lebih menyeluruh semua syarat kenaikan pangkat pegawai itu; untuk dilaksanakan dengan iv. yang ditetapkan dalam skim Kegiatan luar dan sumbangan berkesan selepas ini. perkhidmatannya dan jika terdapat pegawai itu kepada negara dan kekosongan jawatan kenaikan masyarakat; dan pangkat itu, melainkan jika skim v. Aspek lain yang difikirkan perkhidmatan memperuntukkan relevan oleh Lembaga Kenaikan selainnya. Pangkat.

INFOKUS Jun 2013 25 Tinjauan Awal Penyelidikan di

Telukoleh: Prof. Madya Dr. Suhaimi Suratman Brunei | Institut Oseanografi dan Sekitaran

nstitut Oseanografi dan Sekitaran I(INOS) telah diiktiraf sebagai Pusat Kecemerlangan Institut Pengajian Tinggi (HICoE) di Malaysia dalam bidang fokus oseanografi dan sains marin. Pengiktirafan sebagai HICoE merupakan sesuatu yang amat berprestij di mana institut yang diiktiraf akan menjadi sebuah pusat kecemerlangan yang menjadi rujukan di peringkat nasional, serantau dan antarabangsa, dan secara langsung akan mengharumkan nama universiti itu sendiri. Penyelidikan berkonsepkan Kemampanan Ekologi Marin telah dipilih sebagai tunjang utama dalam program HICoE tersebut, Peta menunjukkan kawasan Teluk Brunei. penyelidikan dan kawasan kajian adalah di Laut China Selatan. INOS ke Laut China Selatan. Teluk ini rujukan di masa hadapan. Kajian telah merancang beberapa siri juga terdapat hidupan marin seperti yang akan dilakukan sebahagian penyelidikan di perairan tersebut dugong, ikan lumba-lumba dan besar melibatkan proses seperti pelayaran di sepanjang penyu. persekitaran marin dan spesies Pantai Timur Semenanjung marin terancam. Tambahan lagi, Malaysia. Teluk Brunei juga telah Namun begitu, terdapat banyak aktiviti antropogenik di melalui pencarian literatur, tidak dipilih sebagai salah satu kawasan banyak kajian dilakukan di sana. penyelidikan. Teluk Brunei yang teluk ini seperti cari gali minyak mempunyai keluasan 250,000 ha dan gas, penerokaan tanah untuk Sebelum pensampelan terletak di pantai kepulauan Borneo. ladang kelapa sawit, perkapalan, dilakukan di teluk ini, tinjauan awal Perairan teluk ini dikongsi bersama pelancongan, perindustrian, kilang telah dilakukan oleh staf INOS di antara Sarawak, Sabah, Wilayah kertas dan aktiviti ini dijangka kawasan kajian pada 29 Jan-2 Feb Persekutuan Labuan dan Negara akan semakin bertambah di 2013. Staf yang terlibat ialah Prof. Brunei Darussalam. Teluk Brunei masa hadapan. Ini sudah tentu Madya Aidy @ Mohamed Shawal disempadani oleh kawasan paya akan menyebabkan berlakunya M Muslim, Prof. Madya Dr. Suhaimi bakau, hutan hujan tropika dan pencemaran di kawasan teluk Suratman, Prof. Madya Dr. Saifullah bukit bukau di bahagian daratan, yang seterusnya mengancam Arifin Jaaman dan En. Subarjo terdapat banyak sungai seperti kepelbagaian flora dan fauna. Merehojono. Tujuan utama tinjauan Sungai Brunei, Klias, Padas Damit, Justeru itu, adalah penting satu tersebut ialah untuk memilih Padas dan Lawas yang mengalir ke kajian dilakukan di Teluk Brunei kawasan pensampelan, melihat bahagian teluk ini dan seterusnya sebagai kajian baseline untuk keperluan lojistik yang diperlukan

26 INFOKUS Jun 2013 seperti bot, kenderaan dan tempat tinggal. Perbincangan juga telah dilakukan di beberapa agensi kerajaan seperti Jabatan Perikanan Labuan, Jabatan Perikanan Sabah dan Universiti Malaysia Sabah untuk turut sama terlibat dalam projek ini. INOS berharap agar penyelidikan yang dilakukan di Teluk Brunei akan dapat menyumbang untuk memelihara kemampanan persekitaran ekologi marin dan menjadi salah satu lagi sumbangan kepada masyarakat ilmuwan dan setempat.

Penyelidik UMT sedang berbincang untuk memilih stesen pensampelan.

Perkampungan nelayan di Teluk Brunei.

Aktiviti dermaga di Teluk Brunei.

INFOKUS Jun 2013 27 Penyelidik UMT bentang modul e-Kehadiran oleh: Dr. Mustafa Man | Fakulti Sains dan Teknologi di ICHCILT 2013, Abu Dhabi

ensyarah di Fakulti Sains dan PTeknologi, Dr. Mustafa Man, telah menghadiri 2nd International Conference on Human Computer Interaction & Learning Technologies (ICHCILT 2013) pada 5-6 Mac 2013 yang lalu di Hotel Hala Arjaan, Abu Dhabi, UAE. Beliau membentangkan kertas kerja yang bertajuk e-Kehadiran: A Web Based Tools for Controlling and Monitoring Student’s Absence Misconduct Using Open Source Technology. Sistem e-Kehadiran sebelum ini untuk mencegah dan mengawal juga telah memenangi anugerah masalah ponteng daripada terus pingat Emas sempena Inovasi@ merebak. UMT 2011, Anugerah pingat Perak Masalah ini perlu diselesaikan sempena Malaysia Technology Expo dengan segera terutamanya dari (MTE) 2012 dan pingat Gangsa di segi mendapatkan maklumat British Invention Show (BIS’12) di kehadiran semasa pelajar secara London. “real time” bagi memudahkan pihak pengurusan sekolah, PPD, JPN dan Kandungan Pembentangan KPM mengenalpastikan tindakan segera yang perlu diambil bagi Kertas kerja yang dibentangkan menyelesaikan dan membendung berkaitan dengan permasalahan masalah ini daripada terus merebak. semasa mengenai kes disiplin Teknik atau kaedah pembangunan pelajar terutamanya kes satu sistem rekod dan pemantauan ponteng sekolah. Menerusi salah laku ponteng ini mampu pembentangan ini, Dr. Mustafa telah menyediakan satu aplikasi komputer mengemukakan satu bentuk analisa yang boleh memberikan maklumat Faedah dan Kebaikan Sistem statistik yang telah dihasilkan kepada semua pihak dengan segera e-Kehadiran menerusi projek pembangunan dengan hanya satu input oleh sistem e-disiplin secara atas guru kelas sahaja, maka maklumat Isu disiplin sering dibincangkan talian yang telah sedikit sebanyak kehadiran bagi setiap murid bagi dikalangan para pendidikan dan membantu proses mengenalpasti setiap sekolah untuk setiap daerah, persatuan ibu bapa serta 70 taburan/ corak atau pattern kes negeri dan Malaysia keseluruhannya organisasi NGO yang terlibat salah laku yang telah dilakukan diperolehi sebelum jam 10.00 pagi dibawah Jawatankuasa Induk oleh pelajar bagi kajian di negeri setiap hari bersekolah. Disiplin Murid, Kementerian Terengganu. Pelajaran Malaysia. Isu salahlaku Oleh yang demikian, Menerusi laporan daripada ini bukan sahaja dipandang ringan pembangunan sistem e-kehadiran sistem tersebut, telah didapati kes kerana ia boleh menjejaskan imej ini telah berjaya membuktikan ponteng sekolah merupakan satu sesebuah institusi kekeluargaaan, maklumat awal mampu kesalahan yang sering dilakukan organisasi serta negara amnya. membendung masalah disiplin oleh murid terutamanya dikawasan Sekiranya isu ini tidak dtanggani murid dengan berkesan menerusi bandar. Maka, satu kaedah dan diperingkat awal, maka ia akan kajian impak yang telah diperolehi cara baru perlu dibangunkan untuk terbawa-bawa ke peringkat yang serta kempen cegah salahlaku membantu pihak pengurusan di lebih tinggi terutamanya apabila oleh pengurusan sekolah dan NGO peringkat Kementerian Pelajaran para pelajar ini memasuki alam terlibat bersama dengan kaunselor Malaysia (KPM), Pejabat Pelajaran universiti. sekolah. Negeri (JPN), Pejabat Pelajaran Pemantauan peringkat awal Daerah (PPD), pengurusan dan terutamanya di alam persekolahan pentadbiran sekolah dan ibubapa membolehkan mereka diajar cara

28 INFOKUS Jun 2013 yang betul dan melalui contoh Ia amat mudah dan berkesan bagi baharu untuk menjalankan proses tauladan yang baik. Disiplin membolehlah semua pihak lebih di dalam pelbagai seksyen merupakan asas bagi pelajar “Cakna” terhadap anak, anak murid (Multi-Section Processing). Satu menjadi seorang manusia yang baik mereka dan pengurusan sekolah rangka kerja baharu yang dikenali dan berguna kepada masyarakat, dan KPM amnya. sebagai OlympusP2P telah dibina bagi menyelesaikan masalah bangsa, agama dan negara. Semoga menerusi sistem ini ia pemprosesan secara serentak. Kaedah pemantauan yang cepat dapat membantu mengurang dan Proses ini boleh digunakan di dan pantas dapat mengelakkan memantau tahap salahlaku murid sesuatu masalah atau isu berkaitan dalam pelbagai bidang terutamanya terutamanya berkaitan dengan yang memerlukan pemprosesan dengan disiplin menjadi lebih ponteng sekolah. Dengan adanya parah. Maka, maklumat berkaitan data yang besar secara serentak. pemantauan secara atas talian Maklumat yang banyak juga seseorang individu pelajar semasa ini, semoga para pelajar yang di alam persekolahan mereka perlu dijalankan perkongsian memasuki universiti adalah seorang dengan sumber yang satu, maka haruslah dipantau oleh semua pihak yang berdisiplin dan mempunyai dengan berkesan dan sistematik. OlympusP2P ini mampu untuk akhlak yang baik dan bukan hanya menyelesaikan masalah ini. Maklumat salah laku juga dapat intelektual yang tinggi sahaja. disimpan dengan baik dan segala Rangka kerja OlympusP2P ini surat-menyurat berkaitan dengan telah dibentangkan oleh Raffaele Ilmu pengetahuan dan surat amaran, surat makluman Di Natale daripada Universiti Degli pengalaman baru kepada ibu bapa, surat ibu bapa Studi di Catania, Itali. Rangka kerja kepada pihak sekolah dan statistik ini diuji menerusi pemahaman Menerusi seminar ini, Dr. Mustafa salah laku mengikut jantina, kaum, mengenai pengajaran tatabahasa. telah memperolehi beberapa mingguan, bulanan dan peratus Hasilnya, satu kaedah yang baru konsep atau model baru bagi kehadiran bagi setiap murid terus boleh dijalankan menggunakan menilai sesuatu antaramuka diperolehi dan dipantau menerusi rangka kerja OlympusP2P bagi sistem yang telah dibangunkan. sistem yang telah dibangunkan pelbagai pengguna yang terdiri Hasil pembentangan oleh ini. Proses pemantauan dan daripada pelbagai bangsa boleh seorang pensyarah daripada kawalan tindakan cepat dan secara mempelajari tatabahasa bangsa lain King Saud Universiti, beliau telah berterusan beroleh dijalankan. dengan mudah. menjalankan kajian keperluan Rangka kerja OlympusP2P ini Selain itu juga, bebanan bagi menghasilkan satu bentuk juga boleh dijadikan satu model guru tingkatan atau kelas dapat sistem yang berdasarkan menu oleh pembentang/penulis laporan dikurangkan dengan kemudahan tarikh atau kalendar yang terdapat ini sebagai salah satu kaedah yang telah disediakan menerusi di dalam satu-satu laman web. untuk menjalankan proses integrasi sistem e-kehadiran ini. Para guru Pelbagai kaedah digunakan untuk pelbagai jenis pangkalan data yang tingkatan hanya perlu mencatatkan menentukan jangka masa atau yang berada di pelbagai lokasi secara secara elektronik menggunakan dibina oleh pembangun perisian. berselerak/ teragih. Ilmu ini bakal pelayar web dengan hanya Kajian antaramuka berkaitan dilaksanakan secara kerjasama mencatatkan maklumat pelajar yang kalendar ini juga agak menarik dengan beliau. tidak hadir sahaja. Sistem telah dan sering kali pengguna kadang- menetapkan atau default sebagai kadang melakukan kesilapan di Selain itu juga, penggunaan semua pelajar telah hadir ke sekolah dalam pemilihan tarikh. teknologi mobil di dalam pada hari tersebut. mempelajari bahasa secara Sebagai contoh, rajah di berseorangan telah dibangunkan. Menerusi sistem ini, sekiranya sebelah menunjukkan kalendar Pembentangan oleh Denis Liakin didapati para pelajar tidak hadir, untuk pengguna membuat daripada Department of French maka satu mesej menerusi e-mel tempahan tiket kapal terbang. Studies, Concordia University, akan dihantar terus kepada ibu Menerusi kalendar yang diberikan, Montreal, Canada telah memberikan bapa untuk tindakan dan makluman. pengguna kadang-kadang satu impak besar di dalam Ia amat berkesan bagi memastikan melakukan kesalahan bagi pembelajaran bahasa Perancis. anak-anak mereka betul-betul pemilihan tarikh yang sesuai. Beliau Mengikut beliau, bahasa Perancis telah datang atau tidak ke sekolah telah mencadangkan beberapa sukar untuk menyebut dengan betul pada hari tersebut. Sekiranya kaedah untuk menyelesaikan terutamanya yang berkaitan dengan pelajar berkenaan tidak hadir, masalah atau kesilapan semasa huruf vokal a,e,i,o dan u. maka para ibu atau bapa murid membuat pemilihan kalendar ini. berkenaan bolehlah memuatnaik Selain itu juga pelbagai format yang Oleh kerana keperluan surat makluman/ sijil sakit/ lain-lain digunakan seperti dd/mm/yy atau kemahiran bahasa Perancis amatlah dokumen terus kepada sistem ini mm/dd/yy atau yy/mm/dd. Kalendar diperlukan, maka pengajaran ataupun guru kelas terbabit akan yang pelbagai dan tidak piawai ini di dalam kelas dengan tahap scan dan upload-kan menerusi akan menyukarkan pengguna yang pelajar yang berbeza sukar sistem ini. terutamanya telah biasa dengan untuk memberikan penumpuan Pelbagai lagi kemudahan satu format kalendar sahaja. penuh oleh para guru. Kemahiran berbahasa Perancis ini sering kali atau modul yang telah disediakan Seterusnya, pembentang di salah ertikan maksudnya. Maka menerusi sistem e-kehadiran ini. juga telah mendapat satu kaedah

INFOKUS Jun 2013 29 bagi membolehkan seseorang kemahiran pembentangan dan kes-kes tertentu, artikel untuk pelajar tersebut lebih mahir di dalam hubungan baru dengan pihak lain dimasukkan ke dalam jurnal bahasa Perancis terutamanya bagi sukar atau tidak akan diperolehi. perlulah ada penambahan sebutan huruf-huruf vokal ini. Satu Selain itu juga, hasil sekurang-kurangnya 30% yang kaedah berbentuk perisian yang pembentangan dan kertas terbaru selepas diterima untuk boleh digunakan di dalam Android kerja ini telah dinilai dan terus diterbit di dalam prosiding. telah dibangunkan yang dikenali diterbitkan ke dalam jurnal iaitu sebagai Mobile Automatic Speech di dalam International Journal of Recognition Software (ASR). Information Technology & Computer Menerusi kaedah ini, para pelajar Science (IJITCS) – www.ijitcs.com boleh menjalankan latihan secara (ISSN:2091-1610) yang diterbitkan Keindahan dan Keunikan Abu individu terutama untuk sebutan- pada April 2013. Dhabi sebutan yang betul. Dr. Mustafa mencadangkan Dengan adanya teknologi supaya kaedah berikut yang boleh Abu Dhabi (Bahasa Arab: dan perisian seperti ini, pelbagai dijadikan satu panduan bagi ʼAbū Ẓabī, secara kaedah untuk belajar bahasa boleh menganjurkan seminar seperti ini, harfiah “Bapa Zabi”) adalah ibu dikembangkan. Penggunaan peranti iaitu: negara Emiriah dengan nama mobil di dalam persekitaran Android sama, bandar terbesar dari tujuh

menjadi lebih baik dan memberikan Emiriah yang terdirinya Emiriah Arab a. Artikel diterima dan faedah sejagat. Bersatu (UAE). Ia adalah bandaraya tidak perlu menghadiri terkaya di dunia dan terletak di pembentangan Konsep Penganjuran ICHCILT Pelbagai kertas kerja boleh utara pusat UAE. Bandaraya ini 2013 diterima untuk dimasukan ke terletak di sebuah pulau berbentuk dalam prosiding dan boleh “T” mengunjur ke dalam Teluk Seminar ini telah disertai oleh dibenarkan untuk para penulis Parsi dari pantai tengah Barat. beberapa syarikat khasnya seperti artikel tersebut untuk tidak hadir Kira-kira 1,000,000 orang tinggal di Ketua Pegawai Eksekutif syarikat. ke sesi pembentangan. Kaedah sana pada 2000, dengan kira-kira Ia merupakan satu perkembangan ini telah diaplikasikan oleh 80% penduduknya orang asing. yang baik bukan sahaja di kalangan pelbagai penganjur seminar Bandar raya Abu Dhabi terletak di akademik, malahan telah menarik dan ia juga dapat menjimatkan 24.4667° N 54.3667° E. minat syarikat-syarikat untuk kos untuk pengangkutan dan menyertai seminar ini dan berkongsi penginapan. Menerusi kaedah Pelbagai tempat menarik teknologi yang telah dibangunkan. ini, bilangan penerbitan artikel yang terdapat di Abu Dhabi yang Kaedah ini harus dijalankan di dalam prosiding peringkat merupakan tarikan pelancongan oleh pihak pengurusan universiti antarabangsa dapat ditambah yang amat unik. Antaranya sebuah atau penganjur seminar bagi dengan peruntukan untuk masjid yang terbesar di sini iaitu melibatkan juga pihak industri. menghadiri seminar ditukarkan Masjid Sheikh Zahid. Masjid ini Perkongsian pengetahuan berkaitan kepada hanya untuk bayaran amat unik di mana ia boleh bertukar dengan teknologi yang mereka dan kos pos prosiding sahaja. warna mengikut kiraan hari di dalam bangunkan juga dapat membantu Cadangan ini juga dapat Islam yang bergantung kepada meningkatkan tahap pengetahuan membenarkan seseorang kecerahan bulan sama ada bulan golongan akademik. penulis untuk menghantar penuh dan sebaliknya. lebih banyak artikel ke dalam Selain itu juga, ia merupakan Warna masjid akan bertukar prosiding luar negara yang satu pentas/ platform untuk mengikut saiz bulan yang dikawal diiktiraf. seseorang pembentang menerusi satu aplikasi komputer menerangkan idea asal serta hasil yang boleh memancarkan cahaya b. Artikel diterima untuk menerusi model tersebut dapat prosiding dan terus menerusi lampu pencerahan yang diaplikasikan dengan baik serta diterbitkan ke dalam jurnal. dipasang di sekitaran masjid mampu menarik minat pihak Pemilihan untuk menghantar tersebut. Selain itu juga, masjid ini syarikat mendapatkan khidmat artikel ke persidangan mampu menampung seramai 40 rundingan dan kerjasama universiti- antarabangsa juga boleh ribu orang jemaah di dalam satu- industri dapat dijalinkan. melihat kaedah “2 dalam 1” (2 in satu masa. Masjid ini juga telah Selain itu juga, penulis kertas 1), di mana artikel yang dihantar mengambil masa selama 10 tahun kerja boleh menghantar kertas kerja bakal diterbit di dalam prosiding untuk reka bentuk dan 10 tahun dan sekiranya tidak mempunyai dan juga terus diterima untuk untuk membinanya. Ia merupakan peruntukan atau perbelanjaan untuk diterbitkan ke dalam jurnal. hadiah daripada pemerintahan membentangkan kertas kerja boleh Kaedah ini dapat menjimatkan Sheikh Zahid kepada umat manusia diterima dan dinilai oleh editor tanpa kos, dengan satu kali bayaran seluruh dunia. perlu menghadiri seminar ini. Maka, dan satu penulisan artikel terus kaedah ini juga dapat menjimatkan mendapat dua penerbitan kos pengangkutan dan penginapan iaitu satu di dalam prosiding oleh para pembentang. Namun, dan satu di dalam jurnal. Bagi

30 INFOKUS Jun 2013 Kem Si Penyu dan Program Kesedaran Marin Tingkatkan kesedaran pulihara haiwan marin oleh: Dr. Juanita Joseph | SEATRU, Institut Oseanografi dan Sekitaran

EATRU-INOS, Universiti SMalaysia Terengganu telah menjalankan dua program di Pulau Redang iaitu Kem Si Penyu dan Program Kesedaran Marin 2013 yang dibiayai oleh Tabung Amanah Penyu, Laguna Redang Island Resort dan The Taaras Beach & Spa Resort. Objektif utama bagi kedua- dua program ini bukan sahaja untuk memberi pendedahan dan kefahaman kepada orang awam serta kanak-kanak di Pulau Redang mengenai kepentingan haiwan dan ekosistem marin kepada manusia, tetapi juga sebagai platform untuk memberi latihan dan pendedahan kepada para pelajar Kursus “Pecinta Penyu” yang diharapkan dapat meneruskan usaha pemuliharaan Biodiversiti dan Pemuliharaan Marin penyu di masa hadapan. (MMB4300) dalam melaksanakan sesuatu program kesedaran.

Kem Si Penyu

Kem Si Penyu merupakan program outreach yang dijalankan oleh SEATRU-INOS pada setiap tahun semenjak tahun 1996 lagi. Program ini dianjurkan khas untuk pelajar Tahun 5 dari Sekolah Kebangsaan Pulau Redang. Matlamat utama program ini adalah untuk memberi pendedahan dan memupuk kesedaran mengenai penyu kepada kanak-kanak di Pulau Redang. Pada tahun ini, seramai 39 pelajar Tahun 5 telah mengikuti kem ini. Pelajar telah dibahagi kepada dua kumpulan yang mana kumpulan pertama dibawa ke Chagar Hutang pada 25-26 April 2013, manakala kem kedua pada 2-3 Mei 2013. Fasilitator bagi Kem Si Penyu yang ke-18 ini adalah terdiri daripada 12 orang pelajar Kursus Biodiversiti dan Pemuliharaan Marin dengan dibantu oleh lapan orang sukarelawan penyu. Melalui kem ini, diharapkan Semua aktiviti dijalankan secara informal dan interaktif supaya pembelajaran agar kesedaran yang diperolehi oleh mudah difahami dan diingati oleh para peserta kem.

INFOKUS Jun 2013 31 murid-murid yang datang dari pulau itu sendiri, akan diterjemahkan kepada semangat cintakan alam semula jadi dan azam untuk membantu memulihara penyu. Pemilihan pelajar sekolah rendah sebagai golongan sasaran untuk kem ini adalah berpatutan kerana kanak-kanak muda hari ini akan menjadi pemimpin pada masa hadapan dan merekalah yang akan bertanggungjawab untuk usaha pemuliharaan di kemudian nanti. Pelbagai aktiviti menarik dan interaktif telah dijalankan semasa kem ini iaitu seperti melihat penyu bertelur, menganalisa sarang penyu yang telah menetas, permainan pantai beracun, permainan gerak penyu, kuiz dan banyak lagi. Semua aktiviti dijalankan secara informal supaya pembelajaran mudah Pertandingan mewarna untuk kanak-kanak turut di adakan. difahami dan diserap oleh para peserta kem. Aktiviti kemuncak adalah di mana, peserta dikehendaki untuk menandatangani Aku Janji untuk tidak memakan telur penyu. Pada penghujung kem, semua peserta telah diberikan sijil penyertaan dan dianugerah gelaran ‘Pencinta Penyu’.

Program Kesedaran Marin 2013

Program ini telah dijalankan di Laguna Redang Island Resort selama 2 hari 1 malam selama 3 minggu berturut-turut bermula dari 26 hingga 27 April, 3 hingga 4 Mei dan 10 hingga 11 Mei 2013. Program ini merupakan program yang julung kalinya Pelepasan anak penyu antara aktiviti menarik yang turut disertai oleh pelancong pernah dianjurkan di resort ini dan asing. ia telah dijayakan oleh 18 orang pelajar Kursus Biodiversiti dan yang mana ia boleh mengancam mana SEATRU bukan sahaja Pemuliharaan Marin (MMB4300). hidupan haiwan marin. Bertemakan menjalankan pemuliharaan dan Program ini mendapat tajaan Ocean’s Dark Secret , pelbagai penyelidikan mengenai penyu tetapi sepenuhnya daripada Laguna aktiviti menarik telah dijalankan juga bertanggungjawab dalam Redang Island Resort. untuk orang dewasa dan kanak- meningkatkan kesedaran orang kanak seperti ceramah kesedaran ramai terutamanya komuniti di Pulau Program ini bertujuan untuk kepentingan biodiversiti marin, Redang mengenai pemuliharaan meningkatkan kesedaran para melepaskan anak penyu ke laut, penyu dan kepentingan biodiversiti pelancong dan staf resort mengenai menandatangani petisyen supaya marin yang lain. Diharap dengan pemuliharaan penyu dan haiwan jangan memakan telur penyu, kuiz adanya program seperti ini, orang marin terancam yang lain seperti dan pertandingan mewarna. ramai akan lebih faham dan mamalia marin, kuda laut dan akan menyokong usaha-usaha terumbu karang. Program ini juga Penganjuran program seperti ini adalah sejajar dengan objektif pemuliharaan biodiversiti marin di menekankan masalah pembuangan Malaysia. sampah dan pencemaran laut penubuhan SEATRU-INOS, yang

32 INFOKUS Jun 2013 Program Sinar ECER - UMT bimbing Peserta Agropolitan oleh : Roshahrul Affenddeey Mahadi | Pusat Jaringan Penyelidikan ECER

rojek Agropolitan merupakan antara RM800.00 hingga cabutan undian. Turut hadir dalam Pprogram berimpak tinggi RM1,000,00 sebulan kepada setiap program tersebut ialah Pengarah yang dijangka mampu mengubah peserta. Menurut beliau lagi, konsep Unit Pembangunan Ekonomi Negeri ekonomi kira-kira 100 peserta yang bakal dijalankan cukup unik Terengganu, YBhg. Dato’ Mat Razali golongan Projek Pembangunan di mana setiap peserta yang dipilih Kassim, Pegawai Daerah Setiu, En. Rakyat Termiskin (PPRT) di kawasan mengikut program ini bakal diberi Ishamudin Hashim dan beberapa Besut-Setiu apabila dimajukan rumah. Sekiranya mereka berjaya pegawai kanan kerajaan. kelak. Kerajaan Negeri Terengganu mengikut syarat dikehendaki Program Besut-Setiu melalui Wilayah Ekonomi Pantai Kerajaan Negeri iaitu berdisplin Agropolitan ini, UMT memainkan Timur (ECER) akan mengusahakan dan menjaga kambing dengan peranan besar dalam meningkatkan ternakan kambing baka Boer sempurna, rumah itu akan menjadi pembentukan kendiri peserta dengan peruntukan RM50 juta di hak milik. melalui program motivasi dan Kampung Panchur Bederu, Setiu. Majlis penyerahan kunci rumah pembangunan diri untuk peserta Pengerusi Jawatankuasa kepada peserta Agropolitan Besut- dan isi rumah yang dikenali sebagai Pertanian dan Asas Tani Negeri Setiu telah diadakan pada 15 April Program Sinar ECER. Modul Terengganu, Tn. Haji Ashaari Idris, 2013 yang lalu dalam Program Program yang diperkenalkan oleh berkata objektif utama projek ini Mesra Rakyat bersama peserta Prof. Madya Dr. Fadzli Adam ini adalah untuk menyeimbangkan Agropolitan Besut-Setiu. Majlis bakal menjadi kandungan penting antara pembangunan desa dan tersebut berlangsung di Dewan kepada kejayaan projek Agropolitan bandar, meningkatkan pendapatan Agropolitan Besut-Setiu. Peserta ini. Selain itu juga, pembangunan serta kesejahteraan masyarakat turut diberi penerangan berkenaan akademik anak-anak peserta juga luar bandar. Melalui ternakan program dan projek di kawasan tidak terkecuali dalam usaha untuk kambing ini, ia dijangka mampu yang akan didiami oleh peserta meningkatkan lagi mutu dan taraf mengeluarkan golongan PPRT tidak lama lagi. Seramai 48 orang pendidikan anak-anak peserta yang daripada kelompok kemiskinan peserta telah menerima nombor terlibat dalam projek Agropolitan ini. kerana memperolehi pendapatan rumah yang telah diagihkan secara

YB ADUN Langkap, Tn. Haji Ashaari Idris berucap semasa Program Mesra Rakyat bersama peserta Agropolitan Besut - Setiu

INFOKUS Jun 2013 33 Pameran Penerbitan Ilmiah UMT 2013 oleh: Mohd Shahrulnizam Zuraimi | Pusat Pembelajaran Digital Sultanah Nur Zahirah Harisom Anida Musa agi menyuburkan matlamat Di majlis tersebut, YB Dato’ Sri menggalakkan dari pelajar-pelajar B‘Terengganu Negeri Anjung Ahmad Shabery Cheek telah yang hadir di Dewan Sultan Mizan. Ilmu’, pihak Pusat Pembelajaran menyampaikan replika Baucar Pameran ini telah disertai oleh Digital Sultanah Nur Zahirah Buku 1Malaysia kepada wakil 25 orang pempamer yang terdiri (PPDSNZ) dengan kerjasama pelajar UMT dari setiap fakulti dari Penerbit-penerbit Universiti Penerbit UMT telah menganjurkan dan menyempurnakan simbolik dan pembekal-pembekal buku Pameran Penerbitan Ilmiah perasmian pameran tersebut. Majlis terkemuka di Malaysia dengan bermula 24 hingga 28 Februari di teruskan lagi dengan sesi dialog menyediakan bahan bacaan yang 2013 di Dewan Sultan Mizan, UMT. bersama pelajar UMT yang telah berkualiti, menarik dan bersesuaian Program ini bertujuan menyediakan menerima sambutan yang amat untuk pengunjung dalam pelbagai platform kepada pelajar UMT genre seperti novel, bisnes, untuk menggunakan Baucar Buku motivasi, agama, masakan dan 1Malaysia (BB1M) sejajar dengan lain-lain. Pameran ini menerima pengumuman oleh YAB Perdana sambutan yang sangat baik di Menteri Malaysia dalam Belanjawan kalangan warga pelajar, warga 2013 yang telah dibentangkan di kampus, masyarakat setempat serta samping menyemarakkan budaya para pelajar sekolah yang telah membaca di kalangan warga dijemput bagi memupuk budaya kampus dan masyarakat setempat. membaca. Program selama lima hari Pelbagai aktiviti sampingan ini telah diserikan dengan Majlis telah diadakan bagi memeriahkan Penyerahan Baucar Buku 1Malaysia program ini seperti kuiz permainan dan Perasmian Pameran Penerbitan singkat, program bersama novelis Ilmiah oleh YB Dato’ Sri Ahmad dan selebriti, forum penerbitan Shabery Cheek, mantan Menteri ilmiah bagi para pensyarah, sesi Belia dan Sukan. Beliau telah pengucapan awam bagi pelajar diiringi oleh Naib Canselor Universiti YB Dato’ Sri Ahmad Shabery Cheek UMT, serta program motivasi Jom Malaysia Terengganu, YBhg. Prof. menyampaikan ucapan beliau semasa Masuk UMT yang telah menerima Emeritus Dato’ Dr. Ibrahim Komoo, majlis perasmian. Timbalan Naib Canselor (Akademik & Antarabangsa), YBhg. Prof. Dr. Noor Azhar Mohamed Shazili, Pengarah PPDSNZ, Prof. Dr. Md. Yazid Mohd. Saman, Pengarah Penerbit UMT, Prof. Madya Dr. Noraien Mansor dan Pengarah Pusat Pembangunan Holistik Pelajar, Prof. Madya Hj. Zainal Ashirin Shahardin. Menurut YB Dato’ Sri Ahmad Shabery Cheek, beliau berbangga dengan usaha UMT dalam memastikan penggunaan baucar secara maksimum dan menyeru kepada para pelajar agar bijak memilih bahan bacaan yang bersesuaian serta mengandungi isi yang penting dan berkualiti. YB Dato’ Sri Ahmad Shabery Cheek meluangkan masa melawat booth pameran.

34 INFOKUS Jun 2013 penyertaan hampir 200 orang pelajar sekolah sekitar Kuala Terengganu. Secara keseluruhannya, program Pameran Penerbitan Ilmiah yang telah dilaksanakan ini membuka satu lembaran baharu dalam memartabatkan ilmu pengetahuan serta memupuk budaya “Rekreasi Ilmu” di negeri Terengganu khususnya dan berjaya melahirkan pelajar universiti yang berpengetahuan tinggi dalam merealisasikan aspirasi negara. Wakil pelajar gembira menerima replika Baucar Buku 1Malaysia (BB1M). PPDSNZ Anjur Kesedaran Isu Pencerobohan Lahad Datu oleh: Mohd Shahrulnizam Zuraimi | Pusat Pembelajaran Digital Sultanah Nur Zahirah Harisom Anida Musa

encerobohan di Lahad Datu tersebut serta tanda sokongan mempertahankan tanah air tercinta. Ptelah meninggalkan kesan kepada negara Malaysia, satu Pihak PPDSNZ berharap agar mendalam kepada semua rakyat sudut tandatangan sokongan dari maklumat yang telah dipamerkan Malaysia. Bagi mengenang pengunjung telah disediakan. ini, sedikit sebanyak memberikan kembali peristiwa tersebut, Pusat Sudut ini telah menerima sambutan pendedahan kepada pengunjung Pembelajaran Digital Sultanah Nur positif dan ramai pengunjung telah mengenai isu-isu nasional yang Zahirah (PPDSNZ) telah mengambil menurunkan tandatangan mereka hangat diperbualkan samada di inisiatif menganjurkan Pemeran sebagai simbolik kecintaan kepada media cetak atau elektronik. Pencerobohan Lahad Datu bermula negara Malaysia. 17 hingga 30 April 2013. Pameran ini yang telah Bertempat di ruang pameran diuruskan oleh Bahagian PPDSNZ, pelbagai maklumat Perkhidmatan Pelanggan dan berkenaan pencerobohan di Maklumat, PPDSNZ bertujuan Lahad Datu telah dipamerkan memupuk kesedaran dan untuk tatapan para pengunjung. tanggungjawab kepada komuniti Antaranya adalah keratan akhbar- setempat mengenai peri-pentingnya akhbar utama dan gambar-gambar dalam mendalami sejarah serta peristiwa Lahad Datu, informasi mengetahui tanggungjawab Poster yang memaparkan pejuang tanah tentang “Deeds of Sabah 1878” yang perlu digalas dalam air yang terkorban di Lahad Datu. serta analisis dokumen berkaitan, poster sejarah ringkas mengenai negeri Sabah dan Sandakan serta poster-poster mengenai kronologi pencerobohan di Lahad Datu Selain pameran poster, tayangan video berkaitan pencerobohan tersebut serta kenyataan-kenyataan rasmi yang dikeluarkan oleh pihak keselamatan turut disediakan bagi memberi maklumat umum kepada pengunjung mengenai peristiwa pencerobohan yang telah mula berlaku sejak Februari 2013. Bagi melahirkan rasa simpati terhadap pejuang-pejuang negara Pengunjung melahirkan tanda sokongan dengan menandatangani poster yang telah yang terkorban dalam insiden disediakan.

INFOKUS Jun 2013 35 Keterancaman Orang Asli laut Suku Orang Seletar oleh: Dr. Wan Ahmad Amir Zal Wan Ismail | Fakulti Pembangunan Sosial

esempatan ini, penulis ingin tidak bosan menceritakan tentang tersebut semakin kurang dipercayai Kkongsikan sebuah nota kisah hidup mereka. Istimewanya kerana kebanyakan dari mereka lapangan kajian ketika penulis Orang Seletar, mereka mempunyai telah memeluk agama Islam, melaksanakan sebuah kajian hubungan langsung dengan Buddha dan Kristian. berkenaan keterancaman yang keluarga DiRaja Johor. Justeru, Mereka turut dikenali sebagai dihadapi oleh Orang Asli suku masyarakat lain di sekeliling Orang Laut kerana mereka hidup Orang Seletar di kampung Bakar mereka agak berhati-hati ketika bergantung dan menetap di dalam Batu, Johor Bahru, Johor. Orang berinteraksi dan cuba mengelak perahu besar. Dahulunya, Orang Seletar merupakan Orang Asli dari dari menimbulkan masalah dengan Seletar mengamalkan cara hidup kumpulan Melayu Proto dan mereka mereka. Dari sudut kepercayaan nomad atau berpindah-randah hanya boleh ditemui di negeri tradisionalnya pula, Orang Seletar dengan perahu di kawasan laut. Johor sahaja. Orang Seletar amat meletakkan penghormatan yang Perahu tersebut mempunyai peramah dan mudah untuk didekati. tinggi kepada ‘roh’ nenek moyang kepanjangan 22 kaki dan lebar 6 Sepanjang penulis berada di serta menghormati kuasa halus kaki. Pada awal tahun 1970-an, kampung mereka, penulis ditemani yang dipercayai menguasai laut. Orang Seletar mula hidup menetap oleh beberapa Orang Seletar yang Namun, kini amalan-amalan dan membina perkampungan di atas darat.

Orang Asli Laut Suku Orang Seletar cukup ramah dengan tetamu yang hadir di perkampungan mereka.

36 INFOKUS Jun 2013 Pada peringkat awalnya, Selain itu, wujud juga perebutan Aktiviti ekonomi dan dilema kesemua Orang Seletar tinggal tanah antara Orang Seletar. Ia pembangunan dalam sebuah perkampungan menyebabkan hubungan antara yang sama. Lama-kelamaan penduduk menjadi bertambah Aktiviti ekonomi utama Orang perkampungan tersebut menjadi renggang. Penduduk kampung juga Seletar ialah mengumpulkan hasil semakin mengecil kerana pernah menjadi mangsa ilmu hitam laut seperti ikan, ketam, lala, sebilangan besar Orang Seletar yang mengakibatkan beberapa kepah dan sebagainya. Sekiranya berpindah ke tempat baru penduduk kampung meninggal terdapat lebihan hasil laut yang disebabkan oleh tiga peristiwa. dunia. Ilmu hitam bukanlah satu mereka peroleh, mereka memilih Peristiwa tersebut ialah penularan perkara asing pada suatu ketika untuk membuangnya. Mereka tidak penyakit berjangkit, konflik tanah dahulu, malah Orang Seletar memprosesnya untuk menjadi dan masalah ilmu hitam. Pada akhir menggunakannya ke atas individu produk lain, sama ada keropok tahun 1970-an dan awal 1980-an, yang tidak disukai. Rentetan ataupun produk yang lain. Ini perkampungan asal Orang Seletar dari masalah-masalah tersebut, kerana mereka tidak mempunyai telah diserang oleh pelbagai sebahagian penduduk kampung pengetahuan berkenaan. Orang penyakit misteri. Antaranya ialah telah berpindah ke kampung baru. Seletar menjalankan aktiviti laut penyakit kulit yang mengakibatkan Walau bagaimanapun, kegiatan bersama ahli keluarga yang ramai Orang Seletar meninggal harian Orang Seletar masih melibatkan golongan wanita dunia. tetap tertumpu pada kegiatan dan kanak-kanak. Orang Seletar menangkap dan memungut hasil mempunyai kaedah yang tersendiri laut. dalam mengajar anak-anak

Orang Asli Laut Suku Orang Seletar yang baru pulang daripada aktiviti menangkap ikan di laut.

INFOKUS Jun 2013 37 Perkampungan laut Orang Asli Laut Suku Orang Seletar.

mereka untuk berenang, iaitu berhampiran perkampungan Orang ada dari kalangan Orang Seletar melalui peniruan dari ibu bapa Seletar telah dibangunkan dengan dari perkampungan lain ataupun dan mempraktikkannya dengan pelbagai projek mega, ia mendesak nelayan Melayu. Malangnya ia rakan-rakan. Ibu bapa Orang Orang Seletar untuk mengubah sering kali menimbulkan konflik Seletar menunjukkan terlebih hidup mereka. Namun, mereka antara mereka. dahulu kemahiran berenang dihimpit dengan dilema sama ada Sekiranya mereka memilih dan kemudiannya diikuti oleh mahu meneruskan kehidupan untuk menyertai aktiviti anak-anak. Sekiranya anak-anak tradisi ataupun menerima ekonomi baru, mereka terpaksa telah matang dan mampu untuk perubahan dengan menyertai menimbangkan aspek pendidikan berdikari, anak-anak akan dibiarkan aktiviti ekonomi yang lain. dan nilai tradisional mereka. mempraktikkan kemahiran tersebut Sekiranya mereka memilih untuk Kebanyakan Orang Seletar tidak bersendirian atau bersama-sama meneruskan aktiviti tradisional pernah menamatkan pengajian rakan-rakan mereka. Menjadi mereka, mereka terpaksa peringkat rendah, apatah lagi perkara mengaibkan sekiranya berhadapan dengan masalah laut pendidikan di peringkat menengah anak-anak Orang Seletar tidak yang tercemar dan hasil laut yang atau tinggi. Oleh itu, sekiranya pandai berenang dan akan menjadi semakin berkurangan. Aktiviti mereka memohon pekerjaan luar bahan ejekan rakan-rakan sebaya. pembangunan yang berhampiran dari kampung mereka, mereka Sebelum ini, Orang Seletar telah menyebabkan berlakunya hanya memperoleh pekerjaan yang turut terlibat dengan aktiviti pencemaran laut. Selain itu, memberi pendapatan yang rendah. memburu haiwan di atas darat. aktiviti pembangunan turut Masalah yang lain turut timbul, iaitu Mereka menggunakan lembing menyebabkan sungai dan laut yang mereka tidak dapat meneruskan dalam aktiviti pemburuan dan tidak berhampiran menjadi semakin pekerjaan yang mempunyai menggunakan sumpit sebagaimana cetek. Ini mengurangkan sumber rutin tetap, seperti perlu bekerja Orang Asli Darat. Namun kini, laut di sekelilingnya. Justeru, untuk pada tempoh-tempoh tertentu. aktiviti tersebut amat jarang memperoleh hasil laut yang lebih Secara tradisionalnya, rutin aktiviti diamalkan kerana kebanyakan baik, mereka perlu meneroka pencarian hasil laut Orang Seletar hutan di sekeliling mereka kawasan lain. Sungguhpun adalah mengikut pasang-surut air telah digunakan untuk aktiviti demikian, mereka menghadapi laut. Oleh itu, sukar bagi mereka pembangunan. masalah lain pula, iaitu terpaksa untuk bekerja dalam pekerjaan yang bersaing dengan nelayan lain sama Memandangkan kawasan mempunyai rutin khusus.

38 INFOKUS Jun 2013 Penerbit UMT sertai PBAKL 2013 oleh: Mohamad Nuraidil Zakaria | Penerbit UMT esta Buku Antarabangsa Kuala PLumpur (PBAKL) 2013 sekali lagi berlangsung dengan jayanya buat kali yang ke-32 dan Penerbit UMT seperti tahun sebelum ini tidak melepaskan peluang untuk menyertai pesta buku yang ulung di Malaysia sebagai pempamer. Penyertaan Penerbit UMT adalah di bawah Majlis Penerbitan Ilmiah Malaysia (MAPIM) yang bertindak sebagai satu organisasi yang menganjurkan PBAKL bersama Majlis Buku Kebangsaan Malaysia (MBKM). PBAKL pada kali ini disertai oleh 233 syarikat pempamer dengan 802 gerai. 192 pempamer terdiri dari syarikat tempatan dan 41 pempamer dari luar negara dengan Arab Saudi sebagai pempamer khas. ahli MAPIM mempertandingkan Jurnal Kemanusiaan : The Asian Penglibatan Penerbit UMT hasil penerbitan masing-masing. Journal of Humanities Vol.19, No.1, disertai 18 Penerbit IPTA yang Kategori tersebut adalah Buku manakala bidang Sains, Teknologi lain dengan penyertaan sulung Terbaik, Makalah Jurnal Terbaik, dan Perubatan telah dimenangi dari Penerbit UMK dan Penerbit Editor Naskhah Terbaik dan Buku oleh Penerbit Universiti Utara UniSZA dan ini merancakkan Terbaik Penerbit Bukan MAPIM. Malaysia (UUM) untuk makalah proses pameran dan jualan di Kategori Buku Terbaik bagi yang bertajuk Artificial Fish Swarm gerai MAPIM. Selain dari itu, pihak Optimization for Multilayer Network penganjur juga telah mengadakan bidang Kemanusiaan dan Sains Sosial telah dimenangi oleh Learning in Classification Problems pameran Kuala Lumpur Trade & yang diterbitkan dalam Journal of Copyright Centre iaitu satu medium Penerbit Universiti Sains Islam Malaysia (USIM) dengan buku yang Information and Communication untuk memperdagangkan hak cipta Technology. bagi penerbitan kepada wakil- bertajuk Yusuf Al-Qaradawi dan wakil penerbit dari luar negara. Pengaruhnya dalam Masyarakat Kategori Editor Naskhah Penganjur telah menyediakan 51 Islam di Malaysia, manakala Terbaik (Hadiah Penghargaan) bagi Meja Padanan Perniagaan untuk Kategori Buku Terbaik (Hadiah bidang Kemanusiaan dan Sains 265 pempamer dan Penerbit UMT Penghargaan) bagi bidang Sains, Sosial telah dianugerahkan kepada juga menyertai acara ini dengan Teknologi dan Perubatan telah Puan Rosziana Radli dari Penerbit menghantar lima naskhah terpilih diberi kepada Penerbit Universiti Universiti Sains Malaysia (USM) untuk diperdagangkan. Teknologi Mara (UiTM) dengan buku melalui buku yang diselenggara bertajuk Laminated Veneer Lumber oleh beliau yang bertajuk PBAKL 2013 ini telah from Malaysian Tropical Timber : Architecture and Heritage Buildings dirasmikan oleh Ketua Pengarah Manufacturing and Design. in George Town Penang. Perkhidmatan Awam Malaysia, Datuk Mohamad Zabidi Zainal pada Kategori Makalah Jurnal Kategori Buku Terbaik Penerbit 27 April 2013. Terbaik bagi bidang Kemanusiaan Bukan MAPIM bagi bidang dan Sains Sosial telah diraih Kemansuiaan dan Sains Sosial MAPIM telah mengambil oleh Penerbit Universiti Sains telah diberi kepada Encik Zulkifli peluang semasa berlangsungnya Malaysia (USM) dengan makalah Hassan dari Universiti Sains PBAKL ini untuk mengadakan Majlis The Founding Father of Korean Islam Malaysia (USIM) yang telah Anugerah MAPIM 2012 pada 30 Democracy Beyond the Ideological menerbitkan buku beliau yang April 2013 di Putrajaya Ballroom Controversy : Tosan’s Political bertajuk Shahriah Governance in I, Hotel Marriot Putrajaya. Pada Philosophy of the Humane Islamic Banks dengan Edinburgh kali ini, MAPIM telah membuka Democracy and its Moral University Press. empat kategori utama untuk semua Foundation yang diterbitkan dalam

INFOKUS Jun 2013 39 Kelab Kebudayaan Baratham Berbakti di Sek. Keb. (Tamil) Jasin oleh: Suriaty Khalid | Pusat Kebudayaan dan Kesenian rogram Bakti Siswa merupakan Pprogram kemasyarakatan yang dianjurkan oleh Kelab Kebudayaan Baratham (KKB), Universiti Malaysia Terengganu untuk membimbing para pelajar dalam membentuk jati diri, memupuk nilai-nilai murni, dan meningkatkan tahap kecemerlangan serta melahirkan nilai insaniah dalam diri setiap pelajar tersebut. Tahun 2013, Program Bakti Siswa telah diadakan pada 9 sehingga 10 Mac 2013 bertempat di Majlis Perasmian Penutup pada 10 Mac 2013 telah disempurnakan oleh YBhg. Dato’ Sekolah Jenis Kebangsaan (Tamil) R. Subramaniam wakil MIC Jasin (empat dari kiri). Jasin, Melaka. Program anjuran Kelab Kebudayaan Baratham melibatkan 54 orang ahli Kelab Kebudayaan Baratham sebagai fasilitator dan seramai 81 orang pelajar sekolah tersebut sebagai peserta sepanjang program ini diadakan. Para peserta dibahagikan kepada tujuh kumpulan dan setiap kumpulan akan dibantu oleh tiga orang fasilitator. Antara pengisian aktiviti program ini adalah seperti Ice-Breaking, Latihan Dalam Kumpulan (LDK) dan Explorace. Pelajar Sekolah Jenis Kebangsaan (Tamil) Jasin, Melaka destinasi Program Bakti Siswa Kelab Kebudayaan Baratham. Aktiviti LDK I pada hari pertama, para pelajar didedahkan dengan yang diberikan oleh fasilitator ibu bapa juga diterapkan dalam slot aktiviti cara penyampaian mesej adalah berbentuk akademik dan ini memungkinkan pelajar untuk yang berkesan terutamanya menguji minda. Para pelajar juga sedar akan segala kesilapan yang memberi tumpuan semasa didedahkan dengan cara untuk dilakukan oleh mereka selama ini. sesuatu mesej disampaikan selain berfikir secara kreatif dan inovatif Program diakhiri dengan Majlis membantu para pelajar dalam dalam menyelesaikan masalah. Perasmian Penutup pada 10 Mac membuat persediaan awal sebelum Pada hari kedua, program 2013 telah disempurnakan oleh menempuh sesuatu perkara dan dimulakan dengan LDK II iaitu; YBhg. Dato’ R. Subramaniam bersedia dengan segala peluang “Kerjaya Masa Hadapan” di mana wakil MIC Jasin. Turut hadir atau cabaran dari dalam mahupun para pelajar diberi peluang untuk ialah Ketua Penolong Pengarah, luar. meluahkan segala harapan dan Jabatan Pembangunan Orang Aktiviti Explorace dijalankan impian pada masa hadapan rakan Kurang Upaya, En. Pathmanathan, pada waktu petang di mana setiap mereka. Pelajar diberi ruang Penasihat Kelab Kebudayaan kumpulan diberikan tugasan dan peluang untuk melakarkan Baratham, Puan Suriaty dan masing-masing dan mereka perlu segala harapan mereka dalam Pengerusi PIBG SJK (T) Jasin, En. mencari checkpoint seterusnya bagi sehelai kertas dalam slot ini. Slot R. Rave. Turut hadir sama, Timbalan mendapatkan tugasan yang berikut. ini lebih bercirikan tentang masa Pengerusi PIBG SJK(T) Jasin, En. Semua checkpoint berada di dalam hadapan para pelajar dan usaha AK. Kumar, Guru Penolong Kanan kawasan sekolah dan lokasi yang yang dilakukan oleh mereka I, Puan T. Vijaya dan wakil guru SJK biasa dikunjungi oleh para pelajar dalam mengecapi impian mereka. (T) Jasin, En. Ganasen. sekolah tersebut. Setiap tugasan Penghayatan terhadap pengorbanan

40 INFOKUS Jun 2013 Aplikasi Emel ZIMBRA (MAILBOX) oleh : Mohd Nor Azlan Ruyob @ Ayub | Pusat Pengurusan Teknologi Maklumat

imbra merupakan aplikasi emel dan juga aplikasi Zgroupware yang dibangunkan Zimbra Inc, USA. Pusat Pengurusan Teknologi Maklumat (PPTM) telah memperkenalkan kepada warga UMT berkaitan aplikasi ini melalui siri taklimat secara hands on training bagi merealisasikan penggunaan ICT yang lebih komprehensif dalam melaksanakan tugasan seharian sebagai penjawat awam.

Antara kelebihan yang ada pada aplikasi Zimbra yang dapat membantu tugasan seharian warga Universiti ialah :

•• Klien Emel Zimbra merupakan satu aplikasi groupware dimana aplikasi klien emel disatukan dengan aplikasi lain terutamanya aplikasi yang berbentuk office automation. Klien

INFOKUS Jun 2013 41 emel Zimbra mempunyai web 2.0 peribadi masing-masing. Penguna •• Appointment features di mana penggunaannya boleh menyimpan alamat kenalan Modul appointment kebiasaannya lebih interaktif berbanding klien masing-masing dan juga boleh digunakan bagi pemberitahuan emel lain. Penyusunan ikon dan menggunakan alamat kenalan sesuatu perjumpaan atau mesyuarat paparannya tidak mempunyai melalui data kenalan UMT yang yang akan diadakan. Perjumpaan perbezaan yang ketara dengan telah diintegrasikan dengan pelayan atau mesyuarat boleh diatur klien emel lama dan pengguna sepatutnya tidak mempunyai LDAP. Pengguna juga boleh dengan hanya meletakkan tarikh, masalah untuk mengendalikannya. mengkategorikan alamat kenalan lokasi dan alamat kenalan pada secara berkumpulan (grouping) ruangan attendees dan selepas •• File Sharing bagi memudahkan pengguna di poskan, semua attendees akan Perkongsian fail merupakan salah menghantar emel kepada satu dimaklumkan secara automatik satu modul yang dimasukkan alamat yang mewakili beberapa dan akan dimasukkan kedalam dalam aplikasi Zimbra. Ia alamat kenalan. Penguna juga boleh kalendar masing-masing. Dengan merupakan satu keperluan menetapkan alamat kenalan bagi cara ini pengguna boleh menerima terutamanya dalam persekitaran mengakses fail yang dikongsi pada undangan jemputan atau mesyuarat universiti di mana sesetengah modul file sharing. melalui emel beserta dengan fail perlu dikongsi untuk tujuan peringatan tarikh mesyuarat. penambahbaikkan dan rujukan. •• Task Modul ini juga membolehkan Modul merupakan modul yang • pengguna menyimpan fail untuk task • Kalendar simpanan peribadi dan pengguna digunakan bagi memantau tugasan Sepertimana klien emel terdahulu, boleh membuat capaian pada fail yang akan dilakukan oleh pengguna. modul kalendar dimasukkan bagi ini dimana sahaja mereka berada Ianya mempunyai status tugasan memberi kemudahan kepada asalkan mempunyai sambungan ke dan juga peringatan tugasan yang pengguna dan pada aplikasi Zimbra internet. belum diselesaikan. Modul ini ini, kalendar juga bertindak sebagai akan membantu pengguna dalam reminder bagi sesuatu event dan •• Address Book melancarkan operasi harian mereka pengguna akan dimaklumkan Modul address book digunakan terutamanya para pensyarah di sekiranya terdapat pertindihan pada untuk menyimpan alamat-alamat UMT. waktu dan tarikh yang sama. kenalan pada satu pengkalan data

42 INFOKUS Jun 2013 Renungan

Allah SWT menyebut hakikat kejadian manusia dalam surah al-Maarij ayat 19-21 yang bermaksud:

“Sesungguhnya manusia itu dijadikan bertabiat resah gelisah (lagi bakhil kedekut), apabila ditimpa kesusahan, ia menjadi resah gelisah, dan apabila beroleh kesenangan, ia sangat bakhil lagi kedekut” Penawar bagi kelemahan ini ialah bersikap sederhana semua aspek kehidupan. Bersabar semasa susah dan bersyukur di waktu senang. Tanda seseorang yang bersabar ialah tidak mengeluh dengan musibah yang menimpa dan tanda kesyukuran ialah berkongsi nikmat Allah SWT sesama insan walau hanya dengan sekuntum senyuman. Ketahuilah sebaik-baik sifat ialah bersederhana dalam semua tindakan.

Ustaz Kasyfullah Abd. Kadir

INFOKUS Jun 2013 43 44 INFOKUS Jun 2013